1. ĐẶT VẤN ĐỀ – TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Với xu thế hội nhập trong những năm gần đây thì có rất nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất ra đời, nhiều ngành công nghiệp, nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp phát triển mạnh. Đặc biệt ngành da giày là một trong những ngành công nghiệp hàng đầu của cả nước và trở thành một trong bốn mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu cao của nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên song song với sự phát triển đó, vấn đề môi trường do ngành này gây ra cũng đang trở nên nghiêm trọng và cần được quan tâm nhiều hơn vì quá trình sản xuất da giày gây ra cho môi trường trên nhiều mặt như không khí, tiếng ồn, bụi . Nghiên cứu giảm thiểu tác động môi trường trong quá trình sản xuất da giày là việc cần thiết và cấp bách nhằm bảo vệ môi trường công nghiệp.
Gần đây, việc đưa tiêu chuẩn ISO 14000 vào quản lý môi trường trong các cơ sở sản xuất là một bước đi mới ở nước ta trong công tác bảo vệ môi trường. Đó là biện pháp hữu hiệu nhất khi nhất quán giữa bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế vì vừa bảo vệ môi trường vừa nâng cao chất lượng của sản phẩm.
Một yêu cầu mà bộ tiêu chuẩn ISO 14000 đề cập là thực hiện “ Đánh giá vòng đời sản phẩm” ( Life Cycle Assessment -LCA ). Nghiên cứu phương pháp đánh giá vòng đời sản phẩm cho các ngành công nghiệp ở nước ta là một hướng nghiên cứu mới. LCA dùng để đánh giá, định lượng và kiểm tra các vấn đề môi trường trong suốt vòng đời sản phấm nhằm giảm thiểu nguyên liệu, năng lượng, hạn chế ảnh hưởng đến sức khoẻ con người. Một đánh giá LCA là cơ sở dữ liệu cho việc xây dựng kế hoạch quản lý môi trường và là nền tảng tiến tới tiêu chuẩn ISO 14000. Việc nghiên cứu áp dụng đánh giá vòng đời sản phẩm trong ngành sản xuất da giày là việc làm có ý nghĩa khoa học và thực tiễn. Vận dụng phương pháp LCA trong điều kiện Việt Nam trong trường hợp ngành sản xuất da giày sẽ giúp nhận dạng các tác động môi trường ở từng công đoạn sản xuất. Từ đó sẽ đề ra các giải pháp khắc phục và giảm thiểu có hiệu quả.
Xuất phát từ ý nghĩa và sự cần thiết nói trên, đề tài “ Góp phần đánh giá chu trình sản phẩm và định hướng kế hoạch quản lý môi trường Công ty da giày tỉnh Quảng Nam.” được chọn làm đồ án tốt nghiệp ngành môi trường của trường Đại học Kỹ thuật Công nghệ.
2. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI
Aùp dụng phương pháp LCA vào việc đánh giá vòng đời sản phẩm cho Công ty da giày tỉnh Quảng Nam nhằm đề xuất các giải pháp xây dựng hệ thống quản lý môi trường hiệu quả, đảm bảo theo tiêu chuẩn ISO 14000 với mục tiêu tiết kiệm trong sản xuất, giảm phát thải ra môi trường, ít ảnh hưởng đến người lao động.
3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Công ty da giày tỉnh Quảng Nam sử dụng dây chuyền sản xuất khép kín từ nguyên liệu đầu vào là thuộc da, da giả, vải các loại, keo dán, đế . đến sản phẩm cuối cùng là giày thành phẩm sẽ được đóng hộp và đưa vào tiêu thụ.
Do thời gian có hạn và các điều kiện khách quan cho phép nên trong đồ án này chỉ đề cập đến quy trình sản xuất da giày của Công ty gồm các giai đoạn :
Pha cắt
In ép
May
Gò ráp
Đây là các giai đoạn đóng vai trò vô cùng quan trọng vì nó quyết định đến chất lượng cuối cùng của thành phẩm. Đồng thời cũng là các giai đoạn có tác dụng chủ yếu đến môi trường và con người trong quá trình sản xuất do ngành này gây ra
4. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
Các nội dung nghiên cứu của đồ án trình bày gồm 3 phần : Tổng quan, kết quả và thảo luận, kết luận và kiến nghị.
Phần tổng quan: Phần này làm sáng tỏ những cơ sở phương pháp luận của đồ án.
- Đặt vấn đề, sự cần thiết của đề tài.
Phần chuyên đề: Trình bày kết quả nghiên cứu áp dụng phương pháp LCA vào quy trình sản xuất và các đề xuất giải pháp bao gồm :
Chương 1 : Giới thiệu tổng quát về ISO 14000 và phương pháp luận LCA.
Chương 2: Trình bày tổng quan về Công ty da giày tỉnh Quảng Nam.
Chương 3: Xác định quy trình sản xuất giày.
(Giới thiệu về các giai đoạn chính trong quá trình sản xuất da giày của Công ty da giày tỉnh Quảng Nam – đối tượng nghiên cứu của đồ án)
Chương 4: Kết quả áp dụng LCA các giai đoạn chính trong sản xuất da giày. (Phân tích quy trình công nghệ, phân tích kiểm kê và đánh giá tác động môi trường trong vòng đời sản phẩm tại các giai đoạn chính)
Chương 5: Đề xuất kế hoạch quản lý môi trường tổng thể cho Công ty da giày tỉnh Quảng Nam.
(Trên cơ sở kết quả đánh giá tác động môi trường cho từng công đoạn, đồ án đã đề xuất các nhóm mục tiêu quản lý môi trường đầu vào ( nguyên liệu thuộc da, da giả, keo, điện .) và đầu ra ( giảm phát thải, kiểm soát ô nhiễm .), đồng thời đề xuất các phương án giảm phát thải, kiểm soát ô nhiễm khí thải, bụi, nước thải, ô nhiễm nhiệt, tiếng ồn và trồng cây xanh .)
Phần kết và kiến nghị: Trình bày ý kiến của tác giả về những điều đã đạt được cũng như các kiến nghị
- Kết luận và kiến nghị
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đề tài được thực hiện thông qua áp dụng phương pháp luận đánh gía vòng đời sản phẩm LCA, trong đó các bước thục hiện cụ thể như sau :
Tìm hiểu và chọn lọc các cơ sở dữ liệu có liên quan về bộ ISO 14000
Khảo sát thực tế tại Công ty da giày tỉnh Quảng Nam
Thu thập dữ liệu đã có của Công ty
Phỏng vấn trực tiếp, phỏng vấn nhanh các cán bộ và công nhân trong Công ty
Phân tích, kiểm kê đầu vào đầu ra ( inputs - outputs analysis ) đưa trên cơ sở phỏng vấn cũng như tham khảo số liệu thống kê của Công ty
Đánh giá tác động môi trường của từng khâu trong dây chuyền sản xuất trên cơ sở đánh giá nhanh và dữ liệu tham khảo.
Dùng phương pháp phân tích, tổng hợp kết quả thu thập trong thực tập để đưa ra các kết luận và kiến nghị phù hợp.
6. Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
Đề tài nghiên cứu sẽ là tài tiệu tham khảo có ích cho Công ty da giày tỉnh Quảng Nam và cho ngành da giày. Bên cạnh đó đề tài còn đưa ra định hướng kế hoach quản lý môi trường cho tổng thể công ty để Công ty da giày tỉnh Quảng Nam ngày càng phát triển hơn.
73 trang |
Chia sẻ: banmai | Lượt xem: 2322 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Góp phần đánh giá chu trình sản phẩm và định hướng kế hoạch quản lý môi trường cho công ty da giày tỉnh Quảng Nam (quanaleasco), để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
( Kg )
Buïi
( Kg )
Daäp
1000
65
906.5
93.5
Vaït
906.5
886
16
4.5
Toång coäng
1000 Kg
(100%)
886 Kg
(88.6%)
109.5 Kg
(10.95%)
4.5 Kg
(0.45%)
Ghi chuù :
Do ñaëc thuø cuûa ngaønh da giaøy neân nguyeân lieäu da ( vaûi ) ñöôïc tính theo ñôn vò laø S/F hoaëc Yard , nhöng khi qua phaân tích kieåm keâ maø duøng ñôn vò naøy thì khoâng tieän cho vieäc phaân tích nguyeân lieäu ñaàu vaøo, ñaàu ra cuûa saûn phaåm. Neân ñôn vò tính ñöôïc duøng laø Kg.
Vì haïn cheá veà nhieàu maët neân phaàn ñieän naêng chæ kieåm keâ treân cô sôû ñònh tính soá löôïng ñieän tieâu thuï caû ngaøy vaø tính toaùn coâng suaát cuûa maùy daäp vaø maùy vaït.
Giai ñoaïn in eùp:
Baûng 4.2: Baûng phaân tích kieåm keâ ôû giai ñoaïn In eùp ( tính treân 1000 Kg )
Coâng ñoaïn
Ñaàu vaøo
Ñaàu ra
Chi tieát da (vaûi) töø daäp
(Kg )
Ñieän naêng
Kw/h
Hoaù chaát
(Kg)
Pheá phaåm
(Kg)
Hoaù chaát dö
(Kg)
Thaønh phaåm
(Kg)
EÙp
1000
43
0
0
0
1000
In
1000
0
79
0
7.3
1000
Toång coäng
1000
(100%)
43
79
0
7.3
1000
Chuù yù : Trong ñoà aùn naøy vieäc phaân tích kieåm keâ cuûa quy trình saûn xuaát giaøy ñöôïc chia ra moãi giai ñoaïn neân soá löôïng phaân tích cuûa nguyeân lieäu ñaàu ra ôû giai ñoaïn naøy khoâng lieân quan ñeán ñaàu vaøo ôû giai ñoaïn sau. Vì moãi giai ñoaïn soá löôïng nguyeân lieäu ñaàu vaøo luoân ñöôïc tính treân 1000 Kg.
Giai ñoaïn may:
Baûng 4.3: Baûng phaân tích kieåm keâ ôû giai ñoaïn may ( tính treân 1000 Kg )
Coâng ñoaïn
Ñaàu vaøo
Ñaàu ra
Caùc chi tieát töø giai ñoaïn saép xeáp
(Kg)
Ñieän naêng
Kw/h
Chæ
(Kg)
Keo daùn
(Kg)
Pheá phaåm
(Kg)
Chæ dö
(Kg)
Keo daùn dö
(Kg)
Buïi
(Kg)
Thaønh phaåm
(Kg)
May raùp
1000
156
14.7
0
0
3.5
0
1.5
998.5
Daùn
998.5
0
67
0
0
13.25
0
998.5
Veä sinh, kieåm tra thaønh phaåm
998.5
0
0
0
0
0
0.3
998.2
Toång coäng
1000
( 100%)
156
14.7
67
0
3.5
13.25
1.8
998.2
(99.85%)
Ghi chuù : Ñieän naêng trong giai ñoaïn naøy cuõng ñöôïc kieåm keâ treân cô sôû ñònh löôïng theo soá löôïng ñieän tieâu thuï vaø coâng suaát maùy. Ôû coâng ñoaïn may nguyeân lieäu söû duïng may laø nhöõng cuoän chæ nhöng khi qua phaân tích kieåm keâ maø söû duïng ñôn vò tính laø cuoän thì khoù cho vieäc phaân tích neân ta coù theå laáy 1 cuoän chæ ñem caân. Vaäy cöù 1 cuoän chæ = 350 gam = 0,35 Kg. Caùc chi tieát töø giai ñoaïn saép xeáp cuõng ñöôïc quy ñoåi ra Kg, vaø soá löôïng nguyeân lieâu ñaàu vaøo cuûa noù ñöôïc laáy laø 1000 Kg.
Giai ñoaïn goø raùp:
Baûng 4.4: Baûng phaân tích kieåm keâ ôû giai ñoaïn goø raùp
Coâng ñoaïn
Ñaàu vaøo
Ñaàu ra
Muõ giaøy
(Kg)
Ñeá giaøy
(Kg)
Keo daùn
(Kg)
Ñieän naêng
(Kw/h)
Pheá phaåm
(Kg)
Buïi
(Kg)
Keo pheá phaåm
(Kg)
Thaønh phaåm
(Kg)
Goø
250
325
0
1.5
0
245.5
Maøi
450
13.75
3.5
0
431.75
Daùn
245.5
431.75
195.2
0
0
5.856
866.594
Eùp ñònh hình
866.594
0
0.5
0
866.094
Saáy
0
0
0
866.594
Thaùo phoâm
0.05
866.044
Toång coäng
250
450
195.2
13.75
5.55
5.856
866.044
Ghi chuù :
Do ñaëc tröng cuûa ngaønh da giaøy maø ta bieát ñöôïc muõ giaøy vaø ñeá giaøy ñôn vò tính laø “Ñoâi”. Nhöng neáu duøng ñôn vò naøy ñeå phaân tích kieåm keâ thì raát khoù neân ta coù theå ñem caân muõ giaøy vaø ñeá giaøy ñeå ñoåi ra ñôn vò nhö sau :
Muõ giaøy : 1 ñoâi = 250 g = 0.25 Kg
Ñeá giaøy : 1 ñoâi = 450 g = 0.45 Kg
Ñaây laø giaù trò trung bình ñöôïc laáy öôùc löôïng cuûa nhieàu loaïi muõ giaøy vaø ñeá giaøy.
ÑAÙNH GIAÙ TAÙC ÑOÄNG MOÂI TRÖÔØNG CUÛA TÖØNG GIAI ÑOAÏN
Döïa vaøo baûng phaân tích kieåm keâ ñaàu vaøo, ñaàu ra cuûa caùc giai ñoaïn töø chaët ( pha caét ), in eùp, may, goø raùp ôû muïc treân ta coù theå ñaùnh giaù caùc taùc ñoäng moâi tröôøng do chuùng gaây ra
+ Giai ñoaïn chaët ( pha caét )
Baûng 4.5: Baûng ma traän ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng taïi giai ñoaïn chaët ( pha caét )
Giai ñoaïn
Loaïi hình taùc ñoäng
Khí thaûi
Tieáng oàn
Chaát thaûi raén
Nhieät
Daäp
1
2
3
1
Vaït
3
2
1
0
Toång coäng
4
4
4
1
+ Giai ñoaïn in eùp :
Baûng 4.6: Baûng ma traän ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng taïi giai ñoaïn in eùp
Giai ñoaïn
Loaïi hình taùc ñoäng
Khí thaûi
Tieáng oàn
Nhieät
Muøi
Eùp
1
1
2
1
In
0
0
0
3
Toång coäng
1
1
2
4
+ Giai ñoaïn may :
Baûng 4.7: Baûng ma traän ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng taïi giai ñoaïn may
Giai ñoaïn
Loaïi hình taùc ñoäng
Khí thaûi
Chaát thaûi raén
Nhieät
Tieáng oàn
Muøi
May raùp
2
0
3
3
0
Daùn
1
2
1
1
2
Veä sinh kieåm tra thaønh phaåm
1
0
0
0
0
Toång coäng
4
2
4
4
2
+ Giai ñoaïn goø raùp :
Baûng 4.8: Baûng ma traän ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng taïi giai ñoaïn goø raùp
Giai ñoaïn
Loaïi hình taùc ñoäng
Khí thaûi
Chaát thaûi raén
Nhieät
Tieáng oàn
Muøi
Goø
1
1
2
2
0
Maøi
3
2
2
3
0
Daùn
0
2
0
1
2
Eùp ñònh hình
1
0
1
1
0
Saáy
0
0
3
2
0
Thaùo phoâm
1
0
0
1
0
Toång coäng
6
5
8
10
2
Ghi chuù :
0 : khoâng gaây taùc ñoäng
1 : ít gaây taùc ñoäng
2 : taùc ñoäng trung bình
3 : taùc ñoäng maïnh
Töø caùc baûng ñaùnh giaù taùc ñoäng treân ta nhaän thaáy caùc loaïi hình taùc ñoäng trong quaù trình saûn xuaát laø : khí thaûi, nöôùc thaûi, tieáng oàn, nhieät, chaát thaûi raén, muøi.
Muøi sinh ra trong giai ñoaïn in, goø raùp, vaø noù phaùt sinh töø nguyeân lieäu möïc in, keo daùn nhaäp vaøo. Ñaây chính laø muøi cuûa dung moâi hoaù chaát khi söû duïng ñeå in vaø daùn caùc chi tieát leân giaøy.
Khí thaûi cuûa Coâng ty chuû yeáu do hoaït ñoäng cuûa haàu heát caùc giai ñoaïn trong saûn xuaát giaøy. Vaán ñeà moâi tröôøng khoâng khí aûnh höôûng ôû noäi vi Coâng ty vaø caû khu vöïc xung quanh.
Chaát thaûi raén sinh ra chuû yeáu laø ôû khaâu chaët ( pha caét ). Ñaây laø giai ñoaïn coù löôïng chaát thaûi raén chieám tæ leä cao. Ngoaøi ra coøn coù moät löôïng chaát thaûi raén nöõa laø raùc thöïc phaåm. Vì löôïng coâng nhaân raát lôùn vaø moâi tröôøng laøm vieäc khaéc nghieät neân nhu caàu thöïc phaåm cuûa ngöôøi coâng nhaân ôû ñaây raát cao.
Nöôùc thaûi trong Coâng ty thì chuû yeáu phaùt sinh trong vaán ñeà sinh hoaït cuûa coâng nhaân, coøn trong giai ñoaïn saûn xuaát thì löôïng nöôùc thaûi khoâng ñaùng keå, vì Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam chuû yeáu laø gia coâng, caùc nguyeân lieäu ñaàu vaøo ñeàu nhaäp töø trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi, neân caùc khaâu tieàn xöû lyù caùc nguyeân lieäu naøy ñeàu ñöôïc xöû lyù tröôùc khi nhaäp vaøo.
Beân caïnh buïi lô löûng trong khoâng khí, tieáng oàn, nhieät ñoä coøn laø nhöõng taùc ñoäng tröïc tieáp aûnh höôûng ñeán söùc khoeû coâng nhaân. Caùc taùc nhaân naøy sinh ra ôû nhieàu nhaát ôû giai ñoaïn may, maøi, goø raùp. Ñaây laø vaán ñeà böùc xuùc maø coâng nhaân cuõng nhö laõnh ñaïo Coâng ty quan taâm vì noù taùc ñoäng lôùn ñeán ngöôøi lao ñoäng ( nguyeân nhaân sinh ra caùc vaán ñeà treân khoâng chæ do ñaëc thuø coâng vieäc maø coøn do maùy moùc thieát bò trong Coâng ty )
Khí thaûi:
Haàu heát caùc khí thaûi ñeàu coù ôû caùc giai ñoaïn saûn xuaát, maø khí thaûi chuû yeáu laø buïi höõu cô goàm buïi vaûi vaø buïi cao su
Buïi vaûi coù daïng sôïi, maûnh coù kích thöôùc vaøi mm cho ñeán 4-5 mm ( nhìn thaáy deã daøng baèng maét thöôøng ). Söï laéng ñoäng cuûa buïi phuï thuoäc phaàn lôùn vaøo kích thöôùc vaø tæ troïng cuûa chuùng. Ñoái vôùi buïi coù kích thöôùc lôùn thì chuùng laéng khaù nhanh, ít xaâm nhaäp vaøo beân trong cô theå con ngöôøi, chæ aûnh höôûng ngoaøi da. Coøn buïi cao su phaùt sinh nhieàu nhaát trong boä phaän ñeá, quaù trình maøi ñeá seõ cho ra moät löôïng buïi raát lôùn, coù möùc ñoä ñoäc haïi raát cao, caù bieät coù ñieåm noàng ñoä buïi leân tôùi 76.3mg/m3 khoâng khí. Ñaây laø nguyeân nhaân gaây beänh buïi phoåi silic, gaây ung thö da.
Caên cöù vaøo baûng ñaùnh giaù taùc ñoäng caùc giai ñoaïn treân ta thaáy tình traïng oâ nhieãm buïi raát ñaùng lo ngaïi. Ôû khu vöïc vaït, may, maøi, noàng ñoä buïi trong khoâng khí luoân vöôït tieâu chuaån cho pheùp. Nhìn töø xa khu vöïc nhö bò bao phuû bôûi lôùp söông. Nguyeân nhaân vì :
Caùc maùy naøy khoâng coù voû boïc beân ngoaøi neân khi maùy laøm vieäc vôùi coâng suaát cao gaây phaùt taùn buïi vaøo khoâng khí.
Coâng ty khoâng xaây döïng ñuùng kyõ thuaät neân heä thoáng huùt taäp trung khoâng hieäu quaû.
Trong quaù trình may thöôøng hay rung ruõ neân löôïng buïi phaùt sinh ra nhieâu. Ñaây laø nguyeân nhaân chính laøm taêng cöôøng möùc ñoä oâ nhieãm buïi.
Ôû giai ñoaïn may, maøi ñeá, vaït do khoâng gian xaây kín, khoâng thoaùng neân moâi tröôøng laàm vieäc bò oâ nhieãm naëng. Qua khaûo saùt thöïc teá vaøo nhöõng ngaøy ñöùng gioù,naéng noùng, maùy laøm vieäc lieân tuïc taùc giaû nhaän thaáy khu vöïc luoân bò bao phuû bôûi lôùp buïi môø laøm giaûm taàm nhìn cuûa coâng nhaân vaø aûnh höôûng nhieàu ñeán söùc khoeû. Giai ñoaïn daäp, in eùp, daùn, eùp ñònh hình, thaùo phoâm löôïng buïi sinh ra khoâng cao laém moâi tröôøng thoaùng khí neân khoâng gaây nhieàu taùc ñoäng. Tuy nhieân do khoâng coù heä thoáng thu gom buïi naøo chæ coù maùy thoåi buïi neân khi hoaït ñoäng buïi ñöôïc thoåi taäp trung veà moät phía laøm cho khu vöïc coù maät ñoä buïi cao. Khi löôïng buïi baùm thaønh moät lôùp daøy seõ ñöôïc coâng nhaân veä sinh ñeán thu goâm. Coøn caùc haït nhoû khoâng laéng ñöôïc seõ theo khoâng khí thoaùt ra ngoaøi qua loái cöûa soå. Ñaây cuõng laø heä thoáng cung caáp gioù laøm maùt cho khu vöïc saûn xuaát, laø nôi taïm nghó cuûa coâng nhaân. Chính vì vaäy moâi tröôøng laøm vieäc cuûa coâng nhaân ôû khu vöïc naøy khoâng ñaûm baûo.
Theo keát quaû nghieân cöùu cuûa y hoïc thì taïi caùc Coâng ty da giaøy thì beänh ngheà nghieäp ñieån hình laø beänh phoåi do buïi vaûi. Trong 20 naêm trôû laïi ñaây, beänh naøy chieám khoaûng 40-70%. Cô cheá gaây beänh ñöôïc giaûi thích theo hai caùch sau :
Khi chòu taùc ñoäng cuûa buïi thì cô theå sinh ra moät loaïi khaùng theå histamin, söï coù maët cuûa noù trong cô theå gaây co thaét pheá quaûn.
Hoaëc taùc chaát taùc duïng tröïc tieáp gaây co thaét pheá quaûn. Bieåu hieän beänh laø : ngöùa ngaùy, ho, daãn ñeán vieâm pheá quaûn, giaõn pheá nang töø ñoù seõ laøm roái loaïn hoâ haáp, coù theå daãn ñeán suy tim. Ngoaøi ra do toån thöông heä hoâ haáp vaø noàng ñoä buïi cao trong khoâng khí daãn ñeán tình traïng thöôøng xuyeân thieáu O2 neân coâng nhaân meät moûi laøm vieäc chaäm chaïp, naêng suaát lao ñoäng giaûm.
Hieän nay Coâng ty chöa coù heä thoáng xöû lyù buïi hieäu quaû. Ñeå giaûm haøm löôïng buïi trong khoâng khí tröôùc khi thaûi ra moâi tröôøng. Coâng ty söû duïng löôùi loïc ñeå xöû lyù buïi nhöng hieäu quaû keùm vì löôùi ñaõ söû duïng laâu maø khoâng ñöôïc thay môùi vaø bò raùch nhieàu nôi.
Nöôùc thaûi:
Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam laø Coâng ty chuû yeáu nhaän gia coâng neân trong quaù trình saûn xuaát giaøy raát ít söû duïng nöôùc do ñoù löôïng nöôùc thaûi trong saûn xuaát khoâng ñaùng keå. Nöôùc thaûi chuû yeáu ôû ñaây laø nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa coâng nhaân, loaïi nöôùc thaûi naøy cuõng coù tính chaát gioáng nhö caùc loaïi nöôùc thaûi cuøng loaïi khaùc ôû caùc khu vöïc daân cö.
Trong Coâng ty hieän coù 800 coâng nhaân. Trung bình löôïng nöôùc duøng ho sinh hoaït trong moät ngaøy cuûa coâng nhaân laø 100 lít. Vaäy löôïng nöôùc thaûi do sinh hoaït cuûa coâng nhaân naøy thaûi ra trung bình 1 naøy laø 800 * 100 = 80 m3 .
Coâng ty khoâng coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi, neân löôïng nöôùc thaûi ñöôïc thaûi luoân ra ngoaøi oáng thoaùt nöôùc cuûa khu coâng nghieäp.
Baûng 4.9: Phaân tích maãu nöôùc thaûi cuûa Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam
Chæ tieâu maãu
pH
TSS
mg/l
COD
mg/l
BOD5
mg/l
NToång
mg/l
PToång
mg/l
Nöôùc thaûi taïi khaâu cuoái tröôùc khi xaû vaøo ñöôøng coáng chung cuûa KCN
6.72
47.5
168
68
28.5
6.7
Tieâu chuaån nöôùc thaûi CN loaïi A
TCVN 5945 -1995
6 - 9
50
50
20
30
4
Nguoàn : taøi lieäu cuûa Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam do “ Trung Taâm y teá döï phoøng tænh Quaûng Nam “ thöïc hieän
Soá lieäu phaân tích cho thaáy haàu heát caùc chæ tieâu cuûa nöôùc thaûi ñeàu ñaït TCCP, tuy nhieân, löôïng COD vaø BOD laïi vöôït nhieàu so vôùi TCCP ( gaáp 3 laàn )
Muøi:
Nhìn chung muøi khoâng aûnh höôûng nhieàu ñeán moâi tröôøng xung quanh. Muøi phaùt sinh trong giai ñoaïn in, may, raùp ñeá. Noù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán coâng nhaân vì haøng naøy hoï phaûi tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi noù. Trong caùc nguyeân lieäu söû duïng ñeå saûn xuaát giaøy thì muøi cuûa dung moâi hoaù chaát laø chaát gaây ñoäc haïi cho ngöôøi nhaát, chieám tôùi 90,3 % trong muõ keo vaø chieám 50 % trong keo Polychloprene. Caùc dung moâi naøy chuû yeáu laø Benzen, Toluen, Xylen, Xaêng, hoãn hôïp Hexan.
Theo nhaän xeùt cuûa Kahn vaø Muzyka 1973 treân 121 coâng nhaân tieáp xuùc vôùi muøi cuûa Benzen vaø Toluen cho thaáy 74/121 coâng nhaân thöôøng phaàn naøn ñaâu ñaàu, meät moûi, khoù nguû, giaûm thò löïc vaøo cuoái ngaøy laøm vieäc. Phaân tích bieåu hieän trieäu chöùng cuûa coâng nhaân saûn xuaát giaøy theo nhoùm tuoåi cho thaáy keát quaû trong soá trieäu chöùng thì nhöõng bieåu hieän choùng maët, ngaït muõi, raùt hoïng, töùc ngöïc coù xu höôùng taêng theo höôùng tuoåi ngheà. Nhöõng daáu hieäu gaëp nhieàu nhaát ñau ñaàu (35,69%), choùng maët (33,8%) laø daáu hieäu thöôøng xuaát hieän do tieáp xuùc vôùi dung moâi hoaù chaát. Ñaây laø nhöõng trieäu chöùng chuû yeáu, hoâi chöùng suy nhöôïc thaàn kinh maø chuùng ta thöôøng thaáy ôû caùc coâng nhaân laøm vieäc trong caùc giai ñoaïn in, goø raùp. Vì ñaây laø giai ñoaïn tieáp xuùc nhieàu nhaát löôïng hoaù chaát ñoäc naøy. Trong quaù trình khaûo saùt thöïc teá taùc giaû thaáy caùc coâng nhaân laøm vieäc ôû caùc khaâu naøy ñeàu khoâng ñeo bao tay hoaëc khaåu trang...khi tieáp xuùc vôùi hoaù chaát. Do ñoù möùc ñoä an toaøn cho coâng nhaân ôû ñaây raát teä
Tieáng oàn:
Tieáng oàn laø aâm thanh khong mong muoán coù taàn soá naèm trong daõi taàn nghe ñöôïc cuûa tai ngöôøi. Tieáng oàn sinh ra do ma saùt, va cham cuûa caùc thieát bò maùy moùc...
Trong moâi tröôøng oàn, thính giaùc ñi roõ reät, nhaát laø ôû taàn soá cao ( giaûm quaù 15dB, coù khi tôùi 30-50dB), sau khi rôøi khoûi nôi oàn phaûi moät thôøi gian daøi( vaøi giôø hoaëc vaøi ngaøy) thính giaùc môùi phuïc hoài ñöôïc, ñoàng thôøi coù caûm giaùc meät moûi ôû cô quan thính giaùc. Neáu taùc duïng cuûa tieáng oàn laëp laïi nhieàu laàn, hieän töôïng meät moûi thính giaùc khoâng coù khaû naêng phuïc hoài hoaøn toaøn veà traïng Thai bình thöôøng. Sau moät thôøi gian daøi seõ phaùt trieån thaønh nhöõng bieán ñoåi coù tính chaát beänh lyù, daãn tôùi caùc bieán ñoåi thoaùi hoaù trong tai, gaây ra caùc beänh naëng tai vaø beänh ñieác. Theo soá lieäu nghieân cöùu thì ôû nöôùc ta hieän nay tæ leä coâng nhaân ñieác ngheà nghieäp laø 37,8 % ( 2004)
Theo soá lieäu cuûa toå chöùc y teá theá giôùi ( WHO) :
Möùc aâm töông ñöông trong moät ca laøm vieäc (8 giôø) laø 80dBA chöa gaây ñieác ngheà nghieäp khi tieáp xuùc laâu daøi vôùi noù.
Möùc 85dBA coù 10% coâng nhaân bò ñieác sau 40 naêm tieáp xuùc.
Möùc 90dBA coù 10% bò ñieác sau 10 naêm tieáp xuùc vaø 28% sau 20 naêm tieáp xuùc.
Möùc 100dBA coù 12% bò ñieác sau naêm tieáp xuùc vaø 29% sau 10 naêm tieáp xuùc, 42% sau 20 naêm tieáp xuùc.
Tieáng oàn, ngay caû khi khoâng ñaùng keå ( möùc 50 - 70 dB), cuõng taïo moät taûi troïng ñaùng keå leân heä thoáng thaàn kinh cuûa con ngöôøi. Taûi troïng naøy laâu daàn coù theå ñaït ñeán trò soá raát lôùn, ñaëc bieät ñoái vôùi nhöõng nöôøi hoaït ñoäng trí oùc.
Tieáng oàn cuõng gaây ra nhöõng thay ñoåi trong heä thoáng tim maïch keøm theo söï roái loaïn tröông löïc bình thöôøng cuûa maïch maùu ( gaây beänh huyeát aùp cao) vaø roái loaïn tim maïch. Tieáng oàn cuõng laøm roái loaïn chöùc naêng cuûa daï daøy : laøm giaûm bôùt söï tieát dòch vò, ñoä toan giaûm ñi, söï co boùp bình thöôøng cuûa daï daøy bò aûnh höôûng. Vì vaäy coâng nhaân laøm vieäc trong caùc phaân xöôûng oàn coù theå maéc beänh vieâm daï daøy.
Soáng trong moâi tröôøng tieáng oàn ñaùng sôï trong thôøi gian daøi, moät soá ngöôøi coù theå xuaát hieän hieän töôïngtinh thaàn baát oån, deã noåi noùng, caùu gaét hoaëc töï ti...daãn ñeán hoaëc taùi phaùt beänh taâm thaàn. Tieáng oàn coøn laøm roái loaïn noäi tieát phuï nöõ, sinh ra kinh nguyeät khoâng ñeàu, xaûy thai hay ñeû non, aûnh höôûng nghieâm troïng ñeán thai nhi vaø söï phaùt trieån cuûa treû nhoû.
Tieáng oàn trong Coâng ty sinh ra chuû yeáu do va ñaäp cuûa caùc thieát bò, maùy moùc. Tuyø thuoäc vaøo töøng loaïi maùy, maät ñoä cuûa chuùng maø tieáng oàn sinh ra cao hay thaáp. Theo keát quaû khaûo saùt, nguyeân nhaân sinh ra tieáng oàn ôû caùc vò trí cuûa Coâng ty nhö sau :
* Giai ñoaïn chaët (pha caét) nguoàn gaây oàn laø :
Heä thoáng ñieàu khoâng khí : do tieáng ñoäng cô cuûa caùc maùy quaït huùt thoåi lôùn (105dB) neân khu vöïc beân ngoaøi vaãn bò aûnh höôûng. Aûnh höôûng naøy khoâng ñaùng keå.
Söï va cham giöõa dao daäp vaø mayù daäp taïo ra tieáng oàn lôùn giöõa caùc thieát bò.
* Giai ñoaïn in eùp :
Maùy eùp khi hoaït ñoäng thì tieáng va chaïm giöõa cac maùy moùc raát thaáp neân tieáng oàn ôû ñaây khoâng ñaùng keå.
* Giai ñoaïn may nguoàn oàn gaây ra do :
Caùc maùy may ôû trong giai ñoaïn naøy raát nhieàu, ñöôïc saép xeáp töøng daõy vaø töøng haøng raát gaàn nhau neân khi maùy may hoaït ñoäng thì söï va ñaäp giöõa caùc thieát bò ñaõ taïo tieáng oàn leân tôùi khoaûng 95 dBA, ñoù laø keát quaû coäng höôûng cuûa caùc maùy may trong phaân xöôûng lôùn taïo neân, aûnh höôûng raát lôùn ñeán coâng nhaân.
* Giai ñoaïn goø raùp :
Tieáng oàn phaùt sinh ra töø vieäc maøi caùc ñeá giaøy, söï va cham giöõa ñeá giaøy vaø maùy maøi seõ cho ra tieáng oàn ñeàu khoâng cao. Khi goø muõ giaøy vaø eùp ñònh hình tieáng oàn ôû ñaây cuõng khoâng lôùn.
Nhìn chung tieáng oàn sinh ra trong caùc vò trí Coâng ty ñeàu thoaû tieâu chuaån cho pheùp nhöng khi laøm vieäc trong moâi tröôøng coù tieáng oàn cao nhö vaäy trong thôøi gian daøi söùc khoeû cuûa ngöôøi lao ñoäng khoâng ñöôïc ñaûm baûo vaø deã sinh ra ñieác ngheø nghieäp, laõng tai...Ñaây chính laø nguoàn taùc ñoäng thöù hai ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng Coâng ty, sau buïi .
Nhieät:
Nhieät laø moät trong 6 nhaân toá sinh thaùi khoâng theå thieáu trong ñôøi soáng con ngöôøi vaø sinh vaät. Noù quyeát ñònh ñeán söï hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa caû heä sinh thaùi. Ñoái vôùi con ngöôøi, nhieät aûnh höôûng ñeán toác ñoä tieâu hoaù, toác ñoä hoâ haáp vaø nhieàu hoaït ñoäng hoaù sinh xaûy ra trong cô theå.
Moãi sinh vaät ñeàu coù giôùi haïn nhieät ñoä thích nghi, neáu nhieät ñoä thay ñoåi ñoät ngoät seõ aûnh höôûng xaáu ñeán söï soáng, söï phaùt trieån cuûa sinh vaät. Toác ñoä bieán ñoåi nhieät nhanh seõ gaây soác nhieät ñoái vôùi cô theå soáng.
Do ñaëc thuø khí haäu nhieät ñôùi, noùng vaø aám quanh naêm neân ñaây laø hai yeáu toá chuû yeáu bò oâ nhieãm trong coâng ty da giaøy. Nhieät ñoä trung bình trong xöôûng cao hôn so vôùi nhieät ñoä ngoaøi trôøi töø 3 - 8 0C ( TCCP laø 30 0C ), caù bieät coù nhöõng daây chuyeàn may muõi giaøy vaø goø raùp nhieät ñoä leân tôùi 39 0C. Nguyeân nhaân laø do maät ñoä maùy moùc vaø coâng nhaân cao, ngoaøi ra kieán truùc nhaø xöôûng khoâng thích hôïp neân ñoä thoâng thoaùng keùm, khaû naêng böùc xaï maëc trôøi cao. Coøn ôû caùc coâng ñoaïn chaët ( pha caét ), in eùp thì nhieät ñoä khoâng cao.
Ñeå giaûi quyeát vaán ñeà nhieät, ngoaøi vieäc duøng heä thoáng gioù töï nhieân. Coâng ty coøn söû duïng caáu truùc ñaëc bieät cuûa traàn nhaø. Söû duïng moät lôùp goøn caùch nhieät baèng caùch gheùp theâm moät lôùp baïc vaøo beân cuûa toân vaø duøng kieåu maùi hôû, ñieàu naøy coù taùc duïng laøm maùt nhieät ñoä trong khu vöïc saûn xuaát. Neáu khoâng duøng lôùp naøy thì vaøo nhöõng ngaøy naéng noùng löôïng nhieät sinh ra trong phaân xöôûng saûn xuaát qua maùi toân raát lôùn, gaây aûnh höôûng ñaùng keå cho khu vöïc bao goàm söùc khoeû coâng nhaân, chaát löôïng vaø hieäu xuaát saûn phaåm. Ngoaøi ra, vôùi kieåu maùi hôû vaán ñeà nhieät sinh ra trong khu vöïc cuõng ñöôïc giaûi quyeát moät phaàn. Doøng khoâng khí noùng trong phaân xöôûng saûn xuaát nôû ra, boác leân cao vaø traøng ra moâi tröôøng beân qua khe hôû giöõa hai lôùp toân. Ngöôïc laïi, doøng khoâng khí maùt ôû moâi tröôøng ngoaøi coù nhieät ñoä thaáp hôn neân seõ chuyeån ñoäng beân döôùi lôùp khoâng khí noùng treân ñeå vaøo beân trong phaân xöôûng. Do ñoù, taïi traàn nhaø luoân xaûy ra hieän töôïng ñoái löu nhieät. Tuy nhieân heä thoáng naøy cuõng khoâng hieäu quaû cao do gioù khoâng ñeán ñöôïc caùc khu vöïc khuaát saâu trong phaân xöôûng vaø leä thuoäc nhieàu vaøo moâi tröôøng beân ngoaøi. Nhöõng ngaøy trôøi noùng, laëng gioù thì nhieät ñoä trong phaân xöôûng raát cao, ñoä aåm thaáp gaây caûm giaùc böùc boái, ngoät ngaït cho ngöôøi lao ñoäng.
Ñoä aåm trung bình thaáp (TCCP laø 80% ) haäu quaû laø moâi tröôøng laøm vieäc khaù hanh khoâ vaø ngöôøi lao ñoäng deã bò maát nöôùc.
Heä thoáng thoâng gioù trong caùc xöôûng keùm hoaëc khoâng phaùt huy taùc duïng, toác ñoä gioù thöôøng chæ ñaït 0.2 ± 0.05 m/s trong khí TCCP laø 1.5 m/s, neân khoâng khí thöôøng bò tuø ñoïng khoâng giaûi quyeát ñöôïc löôïng nhieät dö vaø khí CO2 .
Chaát thaûi raén
OÂâ nhieãm do chaát thaûi raén gaây ra ôû Coâng ty khoâng ñaùng keå. Chaát thaûi raén cuûa Coâng ty ñöôïc phaân loaïi, thu gom vaø chöùa ôû caùc vò trí khaùc nhau. Hieän nay Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam ñaõ thöïc hieän toát vieäc phaân loaïi chaát thaûi raén do sinh hoaït vaø chaát thaûi coâng nghieäp. Chaát thaûi sinh ra seõ ñöôïc thu gom vaøo caùc khu vöïc theo quy ñònh vaø khi ñaày seõ ñöôïc ñem ñi thaûi boû vaøo nôi ñuùng quy ñònh. Vieäc phaân loaïi raùc ñöôïc tieán haønh ngay taïi nguoàn. Coâng ty coù hai baõi chöùa raùc laø baõi chöùa raùc laø baõi raùc thöïc phaåm vaø baõi raùc coâng nghieäp . Maët duø hai baõi raùc naøy gaàn nhau nhöng vaãn khoâng xaûy ra vieäc thaûi boû laãn loän giöõa raùc thöïc phaåm vaø raùc coâng nghieäp . Raùc sinh hoaït goàm taát caû caùc loaïi pheá lieäu goàm ñoà aên , thöùc uoáng thöøa , bao bì . Coøn raùc thaûi coâng nghieäp chuû yeáu laø da (vaûi) vuïn trong giai ñoaïn chaët (pha caét), chæ may, vuïn cao su ( coâng ñoaïn maøi ñeá)…Taát caû chaát thaûi raén naøy ñöôïc taäp trung vaøo baõi chöùa vaø ñöôïc ñôn vò Coâng ty Ñoâ Thò Moâi Tröôøng do Coâng ty thueâ ñem ñi xöû lyù.
TOÙM TAÉT VEÀ NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ MOÂI TRÖÔØNG TÖØ KEÁT QUAÛ ÑAÙNH GIAÙ CHU TRÌNH SAÛN XUAÁT
- Ñoái vôùi giai ñoaïn chaët (pha caét):
Taùc nhaân gaây oâ nhieãm moâi tröôøng trong giai ñoaïn naøy laø : nhieät ñoä, tieáng oàn, chaát thaûi raén, buïi do quaù trình caét da ( vaûi) , caùc maùy moùc va cham nhau. Möùc ñoä oàn trong giai ñoaïn naøy cuõng khoâng vöôït quaù TCCP. Buïi laø thaønh phaàn sinh ra trong quaù trình saûn xuaát vaø laø nguoàn oâ nhieãm ñaëc tröng cho quaù trình saûn xuaát giaøy. Tuy nhieân ôû giai ñoaïn naøy thì löôïng buïi cuõng ít taùc ñoâng nhieàu. Trong giai ñoaïn chuû yeáu laø chaát thaûi raén nhö caùc da (vaûi) vuïn trong quaù trình caét.
- Ñoái vôùi giai ñoaïn in eùp :
Nguoàn oâ nhieãm trong quaù trình naøy goàm : tieáng oàn, muøi, nhieät, khí thaûi. Ôû giai ñoaïn naøy muøi cuûa hoaù chaát trong möïc in luoân aûnh höôûng ñeán söùc khoeû cuûa ngöôøi lao ñoäng, neáu laøm vieäc laâu daøi trong moâi tröôøng ñaày hoaù chaát naøy thì seõ gaây ra nhöõng beänh nhö ñau ñaàu, choùng maët, ngaït muõi. Buïi, nhieät, tieáng oàn trong giai ñoaïn naøy khoâng nhieàu nhö giai ñoaïn treân nhöng noù cuõng aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng laøm vieäc.
- Ñoái vôùi giai ñoaïn may :
OÂ nhieãm moâi tröôøng trong coâng ñoaïn may chuû yeáu laø: tieáng oàn, nhieät, chaát thaûi raén, muøi, buïi. Trong giai ñoaïn naøy nhieät ñoä sinh ra raát lôùn vì maät ñoä ngöôøi lao ñoâng raát ñoâng, hôn nöõa caùc boùng ñeøn ñöôïc boá trí raát gaàn vaø thaáp, chính vì theá toaû ra moät löôïng nhieät raát lôùn, gaây ra söï khoù chòu cho coâng nhaân khi laøm vieäc trong moâi tröôøng naøy. Coøn tieáng oàn cuõng gaây aûnh höôûng ñeán ngöôøi lao ñoäng vì maùy moùc raát nhieàu neân khi hoaït ñoäng seõ coù söï va chaïm caùc thieát bò taïo neân söï coäng höôûng laøm cho khu vöïc naøy phaùt ra tieáng oàn raát lôùn.
Buïi sinh ra trong giai ñoaïn naøy cuõng khoâng nhieàu, nhöng khi trong qua trình may caùc coâng nhaân hay theo thoùi quen ruõ saïch chæ dö baùm vaøo muõ giaøy neân thöôøng phaùt sinh ra buïi. Vaø ñoái vôùi muøi cuûa khaâu may thì baét nguoàn töø quaù trình keo daùn khi daùn caùc chi tieát may laïi vôùi nhau, nhöng muøi trong coâng ñoaïn naøy cuõng khoâng ñaùng keå
- Ñoái vôùi giai ñoaïn goø raùp:
Taùc nhaân gaây oâ nhieãm trong giai ñoaïn naøy chuû yeáu laø : buïi, nhieät, chaát thaûi raén, tieáng oàn, muøi.
Buïi trong giai ñoaïn naøy phaùt sinh ra raát nhieàu, vì khi maøi caùc ñeá giaøy seõ cho ra moät löôïng buïi cao su raát lôùn. Ñoái vôùi buïi cao su neáu baùm vaøo da cuûa coâng nhaân seõ aûnh höôûng raát lôùn thöôøng gaây ra caùc beänh ung thö da.
Khi daùn ñeá giaøy vaø muõ giaøy seõ duøng moät löôïng keo daùn raát lôùn neân muøi ñöôïc sinh trong giai ñoaïn naøy cuõng raát lôùn. Muøi chuû yeáu laø muøi cuûa dung moâi hoaù chaát: Benzen, Toluen, Xylen, xaêng, hoãn hôïp Hexan. Ñaây laø thaønh phaàn hoaù chaát raát nguy hieåm ñeán söùc khoeû cuûa ngöôøi lao ñoâng.
Chöông 5:
ÑEÀ XUAÁT KEÁ HOAÏCH QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG TOÅNG THEÅ CHO COÂNG TY DA GIAØY TÆNH QUAÛNG NAM
Thoâng qua keát quaû phaân tích kieåm keâ vaø keát quaû toång keát ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng cuûa voøng ñôøi saûn suaát giaøy cuûa Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam trong chöông 4, coù theå ñeà xuaát ñònh hình nhöõng muïc tieâu vaø caùc giaûi phaùp caàn thöïc hieän trong coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng cuûa Coâng ty nhaèm ngaên ngöøa oâ nhieãm moâi tröôøng sau:
MUÏC TIEÂU QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG CUÛA COÂNG TY DA GIAØY TÆNH QUAÛNG NAM
Chính saùch moâi tröôøng cuûa coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam:
Tuaân thuû yeâu caàu cuûa phaùp luaät, caùc quy ñònh töông öùng cuõng nhö nhöõng yeâu caàu khaùc veà moâi tröôøng aùp duïng cho moïi hoaït ñoäng cuûa Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam.
Caûi tieán lieân tuïc vaø ngaên ngöøa oâ nhieãm moâi tröôøng.
Ñaåy maïnh caùc bieän phaùp quaûn lyù moâi tröôøng coù hieäu quaû
Luoân naâng cao nhaän thöùc, traùch nhieäm tham gia baûo veä moâi tröôøng hieän taïi vaø trong töông lai cho taát caû caùc caùn boä coâng nhaân vieân cuûa Coâng ty.
Muïc tieâu quaûn lyù moâi tröôøng cuûa coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam:
Döïa vaøo chính saùch moâi tröôøng cuûa Coâng ty ñöa ra thöïc hieän vaø keát quaû phaân tích kieåm keâ, ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng cuûa caùc quy trình saûn xuaát coù theû xaùc ñònh ñöôïc muïc tieâu quaûn lyù moâi tröôøng cuûa coâng ty nhö sau :
Kieåm soaùt oâ nhieãm, giaûm löôïng phaùt thaûi vaø taùc ñoäng moâi tröôøng
Naâng cao chaát löôïng saûn phaåm, ña daïng hoaù chuûng loaïi
Tieát kieäm nguyeân nhieân vaät lieäu
Taùi söû duïng, taùi cheá pheá phaåm
Muïc tieâu quaûn lyù moâi tröôøng
Ñaàu ra
Ñaàu vaøo
Sô ñoà 5.1: Muïc tieâu quaûn lyù moâi tröôøng cuûa Coâng ty da giaøy
Tænh Quaûng Nam.
Muïc tieâu ñaàu vaøo:
Tieát kieäm nguyeân lieäu ñaàu vaøo: laø muïc tieâu ñöôïc aùp duïng cho ñaàu vaøo cuûa töøng giai ñoaïn. Vôùi tính chaát cuûa vieäc saûn xuaát giaøy nguyeân lieäu ñaøu vaøo: da (vaûi), möïc in, keo daùn, ñieän naêng...ôû töøng coâng ñoaïn töông ñoái lôùn vaø raát khoù kieåm soaùt. Vì theá, tieát kieäm nguyeân vaät lieäu laø raát caàn thieát. Noù vöøa giaûm ñöôïc chi phí saûn xuaát mang laïi hieäu quaû kinh teá, laïi vöøa giaûm chaât thaûi ra moâi tröôøng, giaûm chi phí xöû lyù cuõng nhö laø vieäc giaûm taùc haïi ñeán moâi tröôøng.
Muïc tieâu ñaàu ra goàm:
Naâng cao chaát löôïng saûn phaåm, ña daïng hoaù chuûng loaïi: thöïc hieän ñoåi môùi coâng ngheä, maùy moùc cuõng nhö nghieân cöùu ñeå cho ra ñôøi nhöõng saûn phaåm toát nhaát, ñaùp öùng thò hieáu ngaøy caøng cao cuûa ngöôøi tieâu duøng.
Kieåm soaùt oâ nhieãm, giaûm phaùt thaûi, giaûm taùc ñoäng moâi tröôøng. Vieäc phaùt thaûi ra moâi tröôøng trong quaù trình saûn xuaát laø ñieàu khoâng traùnh khoûi vaø aûnh höôûng nhieàu leân ngöôøi lao ñoäng, vì vaäy vieäc thöïc hieän kieåm soaùt, ngaên ngöøa oâ nhieãm laø caàn thieát. Muïc tieâu cuï theå:
Giaûm taùc ñoäng cuûa khí thaûi gaây oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí
Giaûm taùc ñoäng cuûa buïi gaây ra cho coâng nhaân trong saûn xuaát
Giaûm taùc ñoäng tieáng oàn
Giaûm taùc ñoäng nhieät
Taùi söû duïng vaø taùi cheá pheá lieäu: coù theå taän duïng caùc chaát thaûi ñaàu ra ñeå laø nguyeân lieäu ñaàu vaøo cho saûn phaåm khaùc nhaèm giaûi chaát thaûi raén ñaàu ra vaø mang laïi lôïi ích kinh teá cho ngöôøi saûn xuaát.
ÑEÀ XUAÁT NHÖÕNG PHÖÔNG AÙN THÖÏC HIEÄN MUÏC TIEÂU QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG ÑAÕ ÑEÀ RA
Vaán ñeà moâi tröôøng laø vaán ñeà chung cuûa toaøn caàu, chính vì vaäy vieäc baûo veä moâi tröôøng chính laø nhieäm vuï cuûa moãi ngöôøi, khoâng rieâng moät ai. Ñeå thöïc hieän muïc tieâu quaûn lyù moâi tröôøng ñaõ neâu treân thì trong Coâng ty ñoøi hoûi phaûi coù söï keát hôïp ñoàng boä toaøn theå Coâng ty, töø hoäi ñoàng quaûn lyù Coâng ty ñeán coâng nhaân tröïc tieáp saûn xuaát.
Caùc phöông aùn ñeà xuaát:
1. Giaûi phaùp kyõ thuaät thoâng gioù phoøng choáng oâ nhieãm khoâng khí, caûi thieän moâi tröôøng lao ñoäng cho coâng nhaân saûn xuaát giaøy .
2 AÙp duïng caùc bieän phaùp giaûm taùc ñoäng cuûa tieáng oàn sinh ra trong quaù trình saûn xuaát
3. Xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït
4. Taêng tæ leä caây xanh
Giaûi phaùp kyõ thuaät thoâng gioù phoøng choáng oâ nhieãm khoâng khí, caûi thieän moâi tröôøng lao ñoäng cho coâng nhaân saûn xuaát giaøy.
Caùc giaûi phaùp choáng noùng:
Muoán caûi thieän ñöôïc ñieàu kieän laøm vieäc cho Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam phaûi tieán haønh nhieàu bieän phaùp, maø tröôùc heát laø bieän phaùp coâng ngheä vaø toå chöùc nhö : saép xeáp, boá trí maët baèng hôïp lyù, ñaûm baûo maät ñoä ngöôøi maùy theo tieâu chuaån quy ñònh. Ví duï ôû phaân xöôûng may ñaûm baûo maät ñoä 1 ngöôøi/ maùy/ 4.8 m2. Boá trí caùc nguoàn nhieät ôû moät gian rieâng bieät, caùch nhieät toát caùc voû loø saáy. Khoâng boá trí caùc nguoàn nhieät ñaàu höôùng gioù chính.
Do löôïng nhieät truyeàn vaøo chuû yeáu do nhieät böùc xaï maët trôøi neân caùc giaûi phaùp choáng noùng cho phaân xöôûng giaøy cuõng taäp trung ñeå haïn cheá yeáu toá naøy.
a. Giaûm nhieät böùc xaï maët trôøi:
Ñeå giaûm löôïng nhieät truyeàn vaøo Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam, giaûi phaùp phoå bieán nhaát laø laøm traàn. Qua tính toaùn löôïng nhieät truyeàn vaøo nhaø coù traàn coù theå giaûm ñöôïc khoaûng 65%
Moät giaûi phaùp khaùc cuõng raát coù hieäu quaû laø phun nöôùc treân maùi. Öu dieåm cuûa giaûi phaùp naøy laø khoâng laøm naëng keát caáu maùi, coù hieäu quaû ngaên böùc xaï maët trôøi, vaø khoâng ñaét hôn so vôùi giaûi phaùp khaùc.
b. Thoâng gioù:
Thoâng gioù laø giaûi phaùp chuû yeáu ñeå giaûi toaû löôïng nhieät so taùc ñoäng toång hôïp cuûa caùc nguoàn nhieät phaùt sinh ra.
Döôùi ñaây laø moät ñeà xuaát phöông aùn boá trí quaït truïc ñeå thoâng thoaùng. Caùc phöông aùn ñöôïc phaân ra theo caùc daïng nhaø xöôûng :
Khaåu ñoä nhaø heïp, caû boán phía ñeàu tieáp xuùc vôùi khoâng khí ngoaøi nhaø : trong tröôøng hôïp naøy deã daøng boá trí quaït ñaët treân töôøng hoaëc chæ thoåi vaøo hoaëc chæ huùt ra.
Nhaø coù khaåu ñoä lôùn, caû boán phía ñeàu tieáp xuùc vôùi khoâng khí ngoaøi nha: trong tröôøng hôïp naøy phaûi toå chöùc thoåi moät phía vaø huùt moät phía
Nhaø phoái hôïp: trong tröôøng hôïp naøy phaûi toå chöùc thoåi moät phía, laáy gioù töø ngoaøi nhaø vaø huùt ra ôû phía ñoái dieän, ôû nhöõng khoang trung gian, laép caùc quaït truïc treân caùc coät nhaø ñeå laøm nhieäm vuï “chaïy tieáp söùc”
Nhaø bò chaén moät phía töôøng: trong tröôøng hôïp naøy neân toå chöùc thoåi doïc truïc nhaø. Toå chöùc huùt ra ôû phía tieáp xuùc vôùi khoâng khí ngoaøi nhaø.
Nhaø bò chaén moät phía bôûi caû 2 beân, chæ coù ñaàu hoài tieáp xuùc vôùi khoâng khí ngoaøi: Trong tröôøng hôïp naøy phaûi thoåi töø moät ñaàu hoài vaø huùt ôû phía ñoái dieän. Neáu nhaø daøi phaûi ñaët caùc quaït treo doïc theo truïc nhaø laøm nhieäm vuï “chaïy tieáp söùc”.
Ñoái vôùi caùc phaân xöôûng cuûa Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam ñeàu ñöôïc xaây döïng nhaø coù khaåu ñoä lôùn, caû boán phía ñeàu tieáp xuùc vôùi khoâng khí ngoaøi nhaø neân heä thoáng thoâng gioù phaûi ñöôïc boá trí thoåi moät phía vaø huùt moät phía.
Giaûi phaùp choáng hôi khí ñoäc:
Thöïc teá khaûo saùt cho thaáy noàng ñoä hôi khí ñoäc cuûa Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam ôû caùc giai ñoaïn coù söû duïng hoaù chaát haàu heát ñeàu naèm döôùi tieâu chuaån cho pheùp ( TCCP). Ôû ñaây caùc daây chuyeàn môùi, haàu nhö khoâng coù nguoàn hôi khí ñoäc taäp trung. Chính vì vaäy, khoâng theå toå chöùc thoâng gioù cuïc boä cho caùc nguoàn naøy. Thoâng gioù pha loaõng laø giaûi phaùp höõu hieäu ñeå laøm giaûm noàng ñoä hôi khí ñoäc trong nhaø xöôûng. Vaán ñeà caàn löu yù ôû ñaây laø, khi boá trí caùc luoàng gioù thoåi maùt caàn phaûi thieát keá sao cho luoàng khoâng khí khoâng ñöa hôi khí ñoäc ñi qua vuøng thôû cuûa coâng nhaân tröôùc khi pha loaõng vaøo moâi tröôøng khoâng khí trong nhaø xöôûng.
Caùc coâng nhaân caàn ñöôïc cung caáp daày ñuû trang thieát bò baûo hoä lao ñoäng nhö: khaåu trang, gaêng tay.
Giaûi phaùp choáng buïi:
Buïi khoâng phaûi laø nguoàn oâ nhieãm lôùn trong caùc phaân xöôûng cuûa Coâng ty da giaøy Tænh Quaûng Nam. Tuy nhieân neáu khoâng xöû lyù ngay taïi nguoàn phaùt sinh, noù cuõng seõ gaây aûnh höôûng vaø taùc haïi khoâng nhoû vì maät ñoä ngöôøi lao ñoäng trong phaân xöôûng naøy khaù cao, heä thoáng thoâng gioù chung deã daøng phaân taùn buïi khaép caùc phaân xöôûng.
Tuy caùc caùch xöû lyù vôùi töøng loaïi coù söï khaùc bieät song coù moät soá nguyeân taéc caàn tuaân thuû :
Löïa choïn kieåu chuït huùt khoâng ñöôïc vöôùng thao taùc coâng ngheä.
Caøng bao kín ñöôïc nguoàn phaùt sinh buïi caøng toát. Trong tröôøng hôïp khoâng theå bao kín ñöôïc thì boá trí mieäng huùt buïi caøng gaàn nguoàn sinh buïi caøng toát vì khi khoaûng caùch taêng gaáp ñoâi thì löu löôïng khoâng khí phaûi huùt taêng gaáp 4 laàn vaø do vaäy löôïng ñieän tieâu thuï cuõng taêng 4 laàn.
Luoàng khoâng khí saïch phaûi ñi qua vuøng thôû tröôùc khi vaøo chuïp huùt.
Coù nhieàu bieän phaùp xöû lyù buïi, ñoái buïi vaûi, buïi cao su coù theå aùp duïng vôùi thieát bò loïc tuùi vaûi hôû, khoâng rung ruõ, hoaëc loïc buïi tuùi coù rung ruõ, xyclon hoaëc loïc buïi öôùt ñoái vôùi maùy maøi.
Hieän nay coù hai caùch söû lyù buïi ñöôïc aùp duïng raát roäng raõi ôû caùc Coâng ty da giaøy khaùc maø coù hieäu suaát cao laø : duøng thieát bò loïc buïi kieåu chuøm oáng tay aùo, vaø loïc löôùi quay.
+ Thieát bò loïc tay aùo: Goàm nhieàu tay aùo so ñöôøng kính töø 125 – 300mm, chieàu cao töø 2 -3.5m ( hoaëc hôn) ñaàu döôùi lieân keát vaøo baûn ñaáy ñuïc loã troøn baèng ñöôøng kính cuûa oáng tay aùo hoaëc loàng vaøo khung vaø coá ñònh ñaàu treân vaøo baûn ñöïc loã.
Khí caàn loïc ñöôïc ñöa vaøo pheãu chöùa buïi roài theo caùc oáng tuùi vaûi ñi töø trong ra ngoaøi ñeå ñi vaøo oáng goùp khí saïch vaø thoaùt ra ngoaøi. Khi buïi ñaõ baùm nhieàu treân maët trong hoaëc maët ngoaøi cuûa oáng tay aùo laøm cho söùc caûn cuûa chuùng taêng cao aûnh höôûng ñeán naêng suaát loïc, ngöôøi ta tieán haønh hoaøn nguyeân baèng caùch rung ñeå giuõ buïi keát hôïp vôùi thoåi khí ngöôïc töø ngoaøi vaøo trong oáng tay ao.
Thieát bò ñöôïc cheá taïo thaønh nhieàu ñôn nguyeân vaø laáp gheùp nhieàu ñôn nguyeân ñeå thaønh moät heä thoáng coù naêng suaát loïc ñaùp öùng yeâu caàu. Ñeå heä thoáng laøm vieäc ñöôïc lieân tuïc, quaù trình hoaøn nguyeân ñöôïc tieán haønh ñònh kì vaø tuaàn töï cho töøng ñôn nguyeân hoaëc töøng nhoùm ñôn nguyeân trong luùc caùc ñôn nguyeân khaùc trong heä thoáng vaãn laøm vieäc theo chu trình loïc bình thöôøng.
Thieát bò loïc löôùi quay:
Boä loïc goàm löôùi troøn quay chaäm, khoâng khí coù buïi theo mieäng thoåi voaø phoøng kín ñaët loøng löôùi. Sau ñoù khoâng khí ñi qua lôùp löôùi loïc vaøo trong loàng roài ñöôïc quaït huùt thaûi ra ngoaøi.
Vieäc boá trí maïng caùc mieäng huùt buïi chung vaø huùt cuïc boä nhö theá seõ taïo ra trong phoøng moät aùp löïc aâm, khoâng khí beân ngoaøi seõ traøn vaøo phoøng vaø nhö theå buïi khoâng theå bay ra ngoaøi laøm oâ nhieãm khoâng khí xung quanh.
Phaàn buïi baùm vaøo löôùi seõ ñöôïc heä thoáng thoåi queùt laøm saïch ñi.
Aùp duïng caùc bieän phaùp giaûm taùc ñoäng cuûa tieáng oàn sinh ra trong quaù trình saûn xuaát.
Muoán choáng tieáng oàn trong saûn xuaát coâng nghieäp phaûi aùp duïng toång hôïp caùc bieän phaùp kyõ thuaät. Coâng taùc choáng tieáng oàn phaûi ñöôïc nghieân cöùu töø khi laäp quy hoaïch toång maët baèng Coâng ty ñeán cheá taïo caùc maùy moùc cuï theå, ñoàng thôøi phaûi thöïc hieän ngay caû trong quaù trình saûn xuaát cuûa coâng ty. Caùc bieän phaùp ñeà xuaát cuï theå:
Thay caùc maùy moùc cuõ, laïc haäu baèng caùc maùy moùc hieän ñaïi. Tuy nhieân vieäc thay ñoåi caùc maùy moùc thieát bò môùi naøy coøn phuï thuoäc vaøo ñieàu kieän kinh teá cuûa Coâng ty.
Thöïc hieän ñuùng lòch xích tu söûa: xem xeùt, kieåm tra thöôøng xuyeân haèng ngaøy, haèng tuaàn, tieåu tu, trung tu theo ñònh kyø nghieâm ngaët. Chuù yù cheâm loùt, chænh cho maùy caân baèng, sieát thaät chaët vaø caân baèng caùc maët ñoái dieän khung, söôøn maùy. Laøm veä sinh, voâ daàu môõ ñuùng haïn. Caùc chi tieát moøn, khoâng kín khít, bò meû, saép hö hoûng phaûi thay kòp thôøi.
Caàn coù thieát bò baûo veä tai cho coâng nhaân laøm vieäc ôû khu vöïc coù tieáng oàn cao nhö trong giai ñoaïn may, goø raùp. Ñaây laø khu vöïc coù ñoä oàn cao nhaát trong Coâng ty (luoân > 95 dBA) vaø vaø gaây aûnh höôûng nhieàu nhaát cho coâng nhaân laøm vieäc trong khu vöïc naøy vì hoï phaûi laøm vieäc lieân tuïc (8h) trong khu vöïc ñoù.
Taêng cöôøng töï ñoäng hoaù, giaûm bôùt soá löôïng coâng nhaân ôû nhöõng nôùi coù nguy cô gaây ra tieáng oàn hoaëc giaûm bôùt thôøi gian löu laïi laøm vieäc ôû moâi tröôøng oàn. Muoán vaäy phaûi caàn laäp ñoà thò laøm vieäc cuûa coâng nhaân ñeå hoï coù nhöõng giôø nghæ ngaén haïn, coù theå ñi sang caùc xöôûng oàn, do ñoù coù theå nghæ ngôi vaø khoâi phuïc khaû naêng laøm vieäc sau khi ñaõ meät nhoïc vì tieáng oàn.
Haèng naêm ño thính löïc cho soá coâng nhaân thöôøng xuyeân tieáp xuùc vôùi caùc yeáu toá coù nguy cô gaây ñieác ngheà nghieäp.
Xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït
Nöôùc thaûi sinh hoaït coù noàng ñoä BOD, COD cao vì noù chöùa nhieàu hôïp chaát höõu cô, chaát dinh döôõng. Neân khi nöôùc thaûi xaû ra ñöôøng oáng chung KCN khoâng ñaït tieâu chuaån, do ñoù caàn thieát phaûi xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït cho Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam.
Sô ñoà 5.2: Sô ñoà coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït:
Nöôùc thaûi vaøo
Beå neùn buøn
Beå laéng II
Beå xöû lyù sinh hoïc kî khí UASB
Beå laéng I
Song chaén raùc + Ngaên tieáp nhaän
Beå ñieàu hoaø
Thaûi ra coáng
Thieát bò neùn buøn
Nöôùc thaûi oâ nhieãm töï chaûy theo heä thoáng coáng thoaùt nöôùc thaûi qua song chaén raùc vaøo beå tieáp nhaän. Song chaén raùc coù nhieäm vuï giöõ laïi caùc taïp chaát thoâ coù kích thöôùc ≥ 16 mm. Sau ñoù ñöôïc daãn qua beå ñieàu hoaø ñeå ñieàu hoaø chaát löôïng vaø löu löôïng nöôùc thaûi. Khi ñaõ ñöôïc hoaø troän, hoãn hôïp nöôùc thaûi ñöôïc daãn sang beå laéng, luùc naøy haøm löôïng chaát lô löûng giaûm töø 60 – 70%, BOD5 giaûm khoaûng 20%. Sau ñoù seõ ñöôïc daãn sang beå sinh hoïc kò khí UASB. Taïi ñaây, löôïng chaát höõu cô coøn laïi seõ ñöôïc xöû lyù vôùi hieäu suaát ñaït ñöôïc khoaûng 90%, vaø cuoái cuøng nöôùc seõ ñöôïc daãn qua beå laéng 2 tröôùc khi thaûi ra coáng. Buøn thaûi ñöôïc thu veà beå chöùa buøn vaø ñöôïc xöû lyù baèng phöông phaùp eùp buøn.
Taêng tæ leä dieän tích caây xanh:
Caây xanh coù vai troø quan troïng trong vieäc haïn cheá söï phaùt taùn buïi, tieáng oàn, laøm giaûm nhieät ñoä moâi tröôøng khu vöïc ( vì heä soá Anbeâñoâ cuûa caây xanh thaáp khoaûng 0.2-0.3). Chính vì vaäy vieäc taêng tæ leä caây xanh quanh khu vöïc Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam laø caàn thieát.
Baûng 5.1: Hieäu quaû loïc buïi cuûa caây xanh
Caây
Toång dieän tích laù
(m2)
Toång löôïng buïi giöõ treân laù
( Kg)
Phöôïng
Duï
Lieãu
Phong
Döông Canada
Taàn bì
Buïi caây ñinh höông
86
66
157
171
267
195
11
4
18
38
20
34
30
1.6
( Nguoàn : Trung taâm thoâng tin KHKT, Boä nhaø ôû vaø kinh teá coâng coäng Lieân Bang Nga, “ Luïc hoaù khu daân cö” taäp 2 Matxcôva 1976)
Nhìn chung, caây xanh coù theå giaûm oâ nhieãm khí ñoäc haïi trong moâi tröôøng töø 10 – 35%
ÑAÙNH GIAÙ HIEÄU QUAÛ NHÖÕNG PHÖÔNG AÙN ÑEÀ NGHÒ
Nhìn chung, caùc phöông phaùp naøy giuùp cho Coâng ty raát nhieàu trong vieäc thöïc hieän muïc tieâu, chính saùch moâi tröôøng ñaõ ñeà ra.
Do ñieàu kieän cô sôû haï taàng cuûa phaân xöôûng saûn xuaát giaøy neân vieäc aùp duïng thieát bò löôùi loïc quay ñeå xöû lyù buïi laø phuø hôïp nhaát, ít toán keùm khi xaây döïng.
Ñoái vôùi bieän phaùp giaûm nhieät cuûa Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam thì vieäc söû duïng heä thoáng thoâng gioù baèng caùch boá trí quaït truïc thoåi moät phía vaø huùt moät phía laø phuø hôïp nhaát, vì dieän tích phaân xöôûng cuûa Coâng ty lôùn.
Hieän nay Coâng ty thöïc hieän bieän phaùp naøy chöa ñaït hieäu quaû cao laém vì chöa boá trí ñöôïc quaït theo caáu truùc cuûa phaân xöôûng.
Ñeå thöïc hieän toát caùc phöông aùn treân thì coâng ty caàn phaûi caûi tieán theâm hay ñoåi môùi trang thieát bò. Ñieàu naøy ñoøi hoûi Coâng ty phaûi toá moät soá tieàn lôùn do phaûi taäp huaán coâng nhaân hay chuyeân gia ñeå vaän haønh maùy. Tuy toán keùm nhöng ñaây laø ñieàu baét buoäc Coâng ty phaûi thöïc hieän ñeå phuø hôïp vôùi xu höôùng phaùt trieån ngaøy caøng cao cuûa xaõ hoäi.
Ngoaøi ra, vieäc huaán luyeän tay ngheà, giaùo duïc naâng cao nhaän thöùc vaø tinh thaàn traùch nhieäm, hôïp taùc cho coâng nhaân laø raát caàn thieát, vì ñieàu naøy giuùp coâng nhaân nhaän thöùc ñöôïc hieäu quaû cuûa vieäc mình laøm ñoái vôùi lôïi ích cuûa Coâng ty cuõng laø lôïi ích caù nhaân hoï. Töø nhaän thöùc seõ thuùc ñaåy haønh ñoäng vaø noå löïc taäp huaán ñeå coù theå hoaøn thaønh coâng vieäc hieäu quaû, giuùp cho hoaït ñoäng saûn xuaát ñi vaøo traïng thaùi oån ñònh. Ñaây laø phöông phaùp ñaõ ñöôïc Coâng ty thöïc hieän hieäu quaû vì moãi naêm coâng ty ñeàu tieán haønh thi naâng cao tay ngheà cao cho coâng nhaân, taïo ñieàu kieän cho hoï hoïc hoûi theâm kinh nghieäm cuõng nhö phaùt huy naêng löïc cuûa mình.
Phöông phaùp cuoái cuøng laø phaûi giaùo duïc cho coâng nhaân veà vaán ñeà moâi tröôøng, naâng cao yù thöùc cuûa hoï veà vaán ñeà naøy. Ñaây laø ñieàu nhaát ñònh phaûi laøm ôû Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam vì qua khaûo saùt thöïc teá taùc giaû nhaän thaáy coâng nhaân trong Coâng ty coøn xa laï vôùi vaán ñeà moâi tröôøng, chöa hieåu bieát nhieàu veà taùc ñoäng moâi tröôøng.
Baûo veä moâi tröôøng laø nhieäm vuï chung cuûa moïi ngöôøi vaø phaûi ñöôïc thöïc hieän ñoàng boä trong toaøn Coâng ty töø hoäi ñoàng quaûn trò ñeán coâng nhaân saûn xuaát. Chính vì vaäy, Coâng ty caàn taïo ñieàu kieän cho coâng nhaân naâng cao nhaän thöùc veà moâi tröôøng baèng caùch môû caùc buoåi hoïc theâm veà moâi tröôøng, taùc ñoäng cuûa oâ nhieãm moâi tröôøng vaø ISO 14000.
1. KEÁT LUAÄN
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây ngaønh da giaøy phaùt trieån raát maïnh, nhöng quaù trình saûn xuaát giaøy ñaõ gaây moät soá taùc haïi ñeán moâi tröôøng.Vì theá , vieäc nghieân cöùu aùp duïng ñaùnh giaù voøng ñôøi saûn phaåm trong ngaønh da giaøy laø vieäc laøm coù yù nghóa khoa hoïc vaø thöïc tieãn. Vaän duïng phöông phaùp LCA trong ñieàu kieän Vieät Nam trong tröôøng hôïp ngaønh da giaøy seõ giuùp nhaän daïng caùc taùc ñoäng moâi tröôøng ôû töøng coâng ñoaïn saûn xuaát. Vì vaäy, seø ñeà ra ñöôïc caùc giaûi phaùp khaéc phuïc vaø giaûm thieåu coù hieäu quaû.
Muïc tieâu cuûa ñoà aùn laø aùp duïng phöông phaùp LCA cho quaù trình saûn xuaát giaøy cuûa Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam goàm caùc giai ñoaïn chaët(pha caét), in eùp, may, goø raùp. Keát quaû cuûa ñoà aùn coù theå toám taét nhö sau:
Ñaõ khaûo saùt vaø thu thaäp thoâng tin cô baûn veà hoaït ñoäng cuûa Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam vaø quy trình saûn xuaát giaøy, laøm cô sôû cho quaù trình phaân tích voøng ñôøi saûn phaåm ñoái vôùi caùc coâng ñoaïn saûn xuaát naøy.
Aùp duïng phöông phaùp ñaùnh giaù voøng ñôøi saûn phaåm, bao goàm phaân tích quy trình coâng ngheä, phaân tích kieåm keâ vaø ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng trong voøng ñôøi saûn phaåm taïi caùc giai ñoaïn saûn xuaát giaøy cuûa coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam. Treân cô sôû ñoù, ñeà xuaát caùc muïc tieâu vaø giaûi phaùp quaûn lyù moâi tröôøng. Caùc keát quaû phaân tích LCA vaø caùc ñeà xuaát cuûa ñoà aùn coù theå toùm taét sau ñaây :
Ñoái vôùi caùc giai ñoaïn chaët (pha caét), in eùp, may, goø raùp:
Taùc nhaân gaây oâ nhieãm moâi tröôøng trong giai ñoaïn naøy laø: nhieät ñoä, tieáng oàn, buïi, hôi ñoäc, muøi, chaát thaûi raén sinh ra do maät ñoä coâng nhaân ñoâng, va cham cuûa maùy moùc, do söû duïng caùc chaát daùn, in coù dung moâi hoaù chaát ñoäc haïi. Möùc ñoä oàn thay ñoåi khaùc nhau ôû caùc khu vöïc, cao nhaát laø khu vöïc may, goø ñeá. Buïi laø thaønh phaàn sinh ra trong suoát quaù trình saûn xuaát giaøy, tuyø theo töøng giai ñoaïn maø buïi sinh ra coù khaùc nhau veà kích thöôùt, maät ñoä. Tuy nhieân chuùng ñeàu coù ñaëc ñieåm chung laø taùc ñoäng nhieàu ñeán moâi tröôøng vaø gaây haïi cho söùc khoeû cuûa con ngöôøi.
Giaûi phaùp moâi tröôøng :
Taêng cöôøng caùc bieän phaùp choáng noùng, hôi ñoäc
Xöû lyù buïi baèng caùc thieát bò loïc
Giaûi phaùp choáng tieáng oàn cuûa Coâng ty
Thay theá caùc maùy moùc cuõ, laïc haäu gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nhö maùy maøi, maùy may baèng maùy môùi, hieän ñaïi.
Troàng caây xanh quanh khu vöïc Coâng ty.
Caùc keát quaû nghieân cöùu cuûa ñoà aùn laø nhöõng phöông aùn cô baûn giuùp cho Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam tham khaûo khi thieát laäp heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng cuûa Coâng ty. Ñoù laø cô sôû ñeå môû roäng ñaùnh giaù caùc taùc ñoäng moâi tröôøng cuûa toaøn boä quaù trình saûn xuaát, nhaèm xaùc ñònh chieán löôïc baûo veä moâi tröôøng vaø keá hoaïch quaûn lyù moâi tröôøng hoaøn chænh.
KIEÁN NGHÒ
Moãi saûn phaåm neáu ñöôïc thöïc hieän ñaùnh giaù LCA seõ coù nhieàu cô hoäi phaùt trieån vaø coù nhieàu lôïi ích neân caàn ñöôïc khuyeán khích vaø phoå bieán trong doang nghieäp, caùc coâng ty, caùc Nhaø maùy saûn xuaát. Qua nghieân cöùu aùp duïng phöông phaùp LCA cho quaù trình saûn xuaát giaøy cuûa Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam, coù theå ñeà xuaát moät soá kieán nghò nhaèm thöùc ñaåy chieán löôïc ngaên ngöøa oâ nhieãm cho Coâng ty da giaøy tænh Quaûng Nam vaø caùc cô sôû saûn xuaát khaùc nhö sau:
Hieän nay, coâng ty chöa coù heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng moâi tröôøng ISO 14000 neân caàn phaûi tieán haønh ñaàu tö phaùt trieån Coâng ty ñeå ñaït ñeán tieâu chuaån ISO 14000.
Cuõng nhö nhieàu ñôn vò saûn xuaát khaùc ngoaøi khu coâng nghieäp, Coâng ty chöa quan taâm ñuùng möùc veà vieäc xöû lyù giaûm thieåu taùc haïi cuûa khí thaûi sinh ra do quaù trình saûn xuaát giaøy gaây ra nhaát laø buïi. Chính vì vaäy maø nhaø nöôùc, cô quan moâi tröôøng caàn coù bieän phaùp, chieán löôïc ñeå khaéc phuïc vaán ñeà naøy, giuùp caùc cô sôû saûn xuaát coù yù nghóa hôn veà moâi tröôøng vaø saün saøng tham gia hôïp taùc trong chieán dòch baûo veä moâi tröôøng.
Tieán haønh kieåm tra, phaït naëng nhöõng ñôn vò saûn xuaát gaây oâ nhieãm moâi tröôøng. Ñaây laø ñoäng löïc giuùp caùc Coâng ty ñaåy maïnh ñaàu tö trong vieäc xöû lyù oâ nhieãm moâi tröôøng.
Maùy moùc thieát bò cuûa Coâng ty coøn quaù cuõ vaø lac haäu neân Coâng ty caàn thay theá caùc maùy moùc cuõ baèng caùc maùy moùc môùi, hieän ñaïi nhaèm ruùt ngaén coâng ñoaïn trong daây chuyeàn saûn xuaát, naâng cao naêng suaát, giaûm thieåu taùc ñoäng moâi tröôøng. Khi ñoù saûn phaåm laøm ra vöøa ñaït tieâu chuaån chaát löôïng vöøa thoaû tieâu chuaån moâi tröôøng neân seõ deã daøng chieám lónh ñöôïc thò tröôøng trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi.
Vaán ñeà veà nhieät chöa ñöôïc quan taâm thoaû ñaùng, ñaàu tö xaây döïng giaûi phaùp vì thieáu hieåu bieát, thieáu kinh phí, vaø ñoâi khi hoï khoâng bieát phaûi lieân laïc vôùi ñôn vò chöùc naêng naøo ñeå tìm lôøi giaûi ñaùp cho caùc vaán ñeà treân. Caàn tieán haønh phoái hôïp nhieàu bieän phaùp nhö giaûm thieåu löôïng nhieät böùc xaï truyeàn qua maùi, thoâng gioù cöôõng böùc vôùi löu löôïng ñuû ñeå thaûi löôïng nhieät thöøa
Ñoái vôùi oâ nhieãm hôi khí ñoäc caàn söû duïng caùc giaûi phaùp thoâng gioù loaõng. Cuõng coù theå aùp duïng caùc heä thoáng huùt hôi khí ñoïc, boá trí mieäng, chuïp huùt ôû nhöõng khu vöïc daây chuyeàn coù söû duïng dung moâi taäp trung ( ñaõ aùp duïng coù keát quaû taïi Coâng ty giaøy Höõu Nghò ôû Ñaø Naüng)
Coâng ty chöa coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi. Vì theá caàn xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi tröôùc khi xaû vaøo coáng chung KCN.
Aùp duïng cheá ñoä lao ñoäng nghæ ngôi hôïp lyù: sau hai giôø lao ñoäng boá trí caùc khoaûng nghó ngaén taïi choã töø 5-10 phuùt
Khaùm tuyeån duïng theo ñuùng tieâu chuaån ngaønh ngheà, ñaëc bieät löu yù vôùi nhoùm nöõ coâng nhaân saûn xuaát giaøy tieáp xuùc duïng moâi, hoaù chaát baûo quaûn.
LCA laø moät phöông phaùp quoác teá giuùp ñaùnh giaù ñöôïc caùc taùc ñoäng moâi tröôøng trong moät voøng ñôøi saûn phaåm moïtt caùch saâu saéc. Maëc duø phöông phaùp LCA ñaõ ñöôïc öùng duïng nhieàu treân theá giôùi vaø coù töø laâu nhöng ôû Vieät Nam phöông phaùp naøy haõy coøn khaù môùi meû. Chính vì vaäy LCA chöa ñöôïc aùp duïng nhieàu trong caùc doanh nghieäp saûn xuaát. Beân caïnh ñoù caùc baùo caùo veà LCA chöa ñöôïc coâng boá roäng raõi. Vì vaäy caàn phoå bieán roäng raõi veà phöông phaùp LCA cuõng nhö ñaøo taïo nhieàu chuyeân gia am hieåu veà LCA ñeå aùp duïng vaøo ñieàu kieän cuï theå cuûa töøng laoïi hình saûn xuaát.
Vôùi tình traïng moâi tröôøng hieän nay, caàn keát hôïp phöông phaùp quaûn lyù vaø phöông phaùp xöû lyù oâ nhieãm môùi ñem laïi keát quaû vaø baûo veä moâi tröôøng toát hôn.
Do ñieàu kieän thöïc teá khoâng cho pheùp neân vieäc aùp duïng LCA trong ñoà aùn chöa ñöa ra ñöôïc nhöõng keát quaû kieåm keâ hoaøn toaøn mang tính ñònh löôïng. Tuy nhieân, caùc ñaùnh giaù ñöôïc ruùt ra trong quaù trình khaûo saùt vaø tham khaûo yù kieán cuûa caùc caùn boä vaø coâng nhaân taïi nôi saûn xuaát. Taùc giaû hi voïng caùc keát quaû nghieân cöùu seõ laø taøi lieäu tham khaûo toát aùp duïng cho quaù trình saûn xuaát giaøy.