Đề tài Hoàn thiện các hình thức trả lương cho người lao động tại công ty dệt Minh Khai

®iÓm. Nh­ vËy ai còng sÏ nhËn ®­îc sè ®iÓm nh­ nhau khi hä cïng tham gia lµm. Cho ®iÓm nh­ vËy kh«ng ph©n biÖt ®­îc tr×nh ®é tay nghÒ cña c«ng nh©n, tÝnh tr¸ch nhiÖm cña mçi ng­êi trong c«ng viÖc vµ møc ®é phøc t¹p mµ mçi c«ng ®o¹n ®ßi hái. 4.3. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian. HiÖn nay c«ng ty ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian cho mét sè ®èi t­îng nh­: - C¸n bé qu¶n lý - Nh÷ng ng­êi lao ®éng ®ang trong thêi gian ®i c«ng t¸c hoÆc nghØ phÐp. - Nh­ng c«ng nh©n lµm nh÷ng c«ng viÖc kh«ng ®Þnh møc ®­îc. TiÒn l­¬ng mµ c«ng ty tr¶ cho nh÷ng ng­êi h­ëng l­¬ng thêi gian phô thuéc vµo ngµy c«ng thùc tÕ lµm viÖc vµ hÖ sè cÊp bËc mµ ng­êi c«ng nh©n ®ã ®¹t ®­îc. Ltt = Trong ®ã: Ltt: TiÒn l­¬ng thùc tÕ mµ ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc. TLmindn: Møc l­¬ng tèi thiÓu mµ doanh nghiÖp lùa chän (hiÖn nay c«ng ty ®ang ¸p dông tèi thiÓu lµ 180.000 ®ång) K: HÖ sè cÊp bËc mµ ng­êi c«ng nh©n ®¶m nhiÖm. Tcd: Ngµy c«ng quy ®Þnh theo chÕ ®é (26 ngµy) Ttt: Ngµy c«ng thùc tÕ ng­êi c«ng nh©n ®i lµm. C: TiÒn c©n ®èi l¹i do gi¸m ®èc c©n nh¾c tuú tõng c«ng viÖc mµ c¸n bé c«ng nh©n ®ã ®¶m nhiÖm. Tæng sè tiÒn mµ gi¸m ®èc dïng ®Ó c©n ®èi l¹i tiÒn l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së khi tæng doanh thu thùc hiÖn lín h¬n tæng doanh thu theo kÕ ho¹ch. Lóc ®ã tæng quü l­¬ng dïng ®Ó tr¶ cho lao ®éng toµn c«ng ty sÏ t¨ng lªn so víi møc l­¬ng kÕ ho¹ch, bëi v× c«ng ty lu«n ®¶m b¶o quü l­¬ng chiÕm kho¶ng 17% tæng doanh thu. ChÝnh v× vËy tæng sè tiÒn cÊn ®èi l¹i bao gåm phÇn quü l­¬ng t¨ng thªm céng víi sè tiÒn cßn d­ thõa sau khi c«ng ty tr¶ l­¬ng theo kÕ ho¹ch. Sau khi cã ®­îc sè tiÒn c©n ®èi l¹i gi¸m ®èc tiÕn hµnh xem xÐt ®¸nh gi¸ tõng c«ng viÖc mµ c¸n bé c«ng nh©n viªn ®¶m nhiÖm vÒ mét sè mÆt nh­: tr¸ch nhiÖm cña ng­êi c¸n bé, nh©n viªn ®ã víi c«ng viÖc, víi c«ng ty, tÝnh hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc mµ c¸n bé c«ng nh©n viªn ®ã ®¶m nhiÖm. Môc ®Ých cña viÖc cÊn ®èi l¹i tiÒn l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn nh»m ®¶m b¶o ®êi sèng cho hä khuyÕn khÝch hä yªn t©m tËn tuþ trong c«ng viÖc h¬n lµm cho hä c¶m thÊy møc l­¬ng ®ã lµ tho¶ ®¸ng víi n¨ng lùc cña m×nh. VÝ dô: B¶ng thanh to¸n l­¬ng cña phßng tæ chøc b¶o vÖ th¸ng 12 n¨m 2002 BiÓu 11: B¶ng thanh to¸n l­¬ng cña phßng tæ chøc b¶o vÖ th¸ng 12/ 2002. STT Hä tªn BËc l­¬ng Sè c«ng Sè tiÒn 1 Vò v¨n Khanh 3.82+0.3 26 741.600 2 NguyÔn ThÞ BÝch Thuû 3.48+0.2 26 662.400 3 Chu Ngäc Thuþ 2.68 26 482.400 4 Hoµng ThÞ Ngäc Anh 2.26 25 391.134 5 NguyÔn B¸ Ch©u 2.98+0.2 26 572.400 §Ó tÝnh tiÒn l­¬ng cña Vò V¨n Khanh, tæng thêi gian ®i lµm trong th¸ng lµ 26 ngµy. vËy tiÒn l­¬ng thùc tÕ nhËn ®­îc lµ: Ltt = 180.000x(3,82+0,3)x26/26 +628.000 = 1.369.600 ®ång Sè tiÒn 628.000 lµ sè tiÒn c©n ®èi l¹i do gi¸m ®èc c©n nh¾c. Ngoµi ra ®èi víi nh÷ng ngµy nghØ phÐp vµ nghØ lÔ còng sÏ ®­îc h­ëng l­¬ng. Lp = Trong ®ã: Lp : L­¬ng phÐp mét ngµy. C«ng ty dÖt Minh Khai hiÖn nay thùc hiÖn thanh to¸n tiÒn l­¬ng cho ng­êi lao ®éng theo hai kú: Kú mét: T¹m øng vµo ngµy 25 hµng th¸ng. c¸c phßng ban, ph©n x­ëng lËp b¶ng l­¬ng göi lªn phßng tµi vô. C¨n cø vµo ngµy c«ng thùc tÕ hä ®i lµm tiÒn t¹m øng chi lµm ba møc: 300.000 ®ång, 200.000 ®ång, 150.000 ®ång. Kú hai: lµ sè tiÒn thanh to¸n vµo ngµy 15 hµng th¸ng. §©y lµ tiÒn l­¬ng cßn l¹i sau khi ®· trõ ®i phÇn t¹m øng vµ c¸c kho¶n b¶o hiÓm ph¶i khÊu trõ theo quy ®Þnh. NhËn xÐt: Theo N§ sè 03 cña chÝnh phñ n¨m 2003 th× møc l­¬ng tèi thiÓu ®­îc ¸p dông cho c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc, lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ 290.000 ®ång/th¸ng, cßn tr­íc ®ã (tõ 01/01/2001) lµ 210.000 ®ång/ th¸ng. Trong c«ng ty dÖt Minh Khai th× c¸ch tr¶ l­¬ng theo thêi gian c«ng ty vÉn ¸p dông møc l­¬ng tèi thiÓu lµ 180.000 ®ång/th¸ng ®Ó tÝnh to¸n tiÒn l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, møc l­¬ng mµ c«ng ty ¸p dông thÊp h¬n møc l­¬ng do nhµ n­íc quy ®Þnh, dÉn tíi l­¬ng mµ ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc lµ thÊp. C«ng ty ¸p dông nh­ vËy lµ c«ng ty muèn cã mét kho¶n tiÒn dïng ®Ó c©n ®èi l¹i cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. Kho¶n tiÒn c©n ®èi nµy cßn phô thuéc vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. NÕu doanh thu thùc cña c«ng ty lín h¬n doanh thu kÕ ho¹ch vµ lóc ®ã tæng quü l­¬ng thùc hiÖn lín h¬n tæng quü l­¬ng kÕ ho¹ch, v× quü tiÒn l­¬ng cña c«ng ty chiÕm kho¶ng 17% tæng doanh thu (giao ®éng tõ 15- 18%) do ®ã ngoµi tiÒn l­¬ng c¬ b¶n mµ ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc th× hµng th¸ng hä cßn ®­îc céng thªm mét kho¶n tiÒn, gäi lµ kho¶n tiÒn c©n ®èi l¹i. Kho¶n tiÒn c©n ®èi l¹i nµy do gi¸m ®èc c©n nh¾c vµ phô thuéc vµo møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc, tÝnh tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lao ®éng ®èi víi c«ng viÖc... Do tiÒn l­¬ng tèi thiÓu ¸p dông lµ 180.000 ®ång/th¸ng nªn tiÒn l­¬ng ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc thÊp, mÆt kh¸c kho¶n tiÒn c©n ®èi l¹i (C) do gi¸m ®èc c©n nh¾c l¹i kh«ng kh¸ch quan, chØ mét m×nh gi¸m ®èc c©n nh¾c, t¹o ra sù kh«ng c«ng b»ng gi÷a c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn, cã nhiÒu ng­êi hoµn thµnh tèt c«ng viÖc, cã tÝnh tr¸ch nhiÖm cao ®èi víi c«ng viÖc nh­ng l¹i kh«ng thuéc diÖn c©n ®èi l¹i vµ ng­îc l¹i nh÷ng ng­êi kh«ng hßan thµnh tèt c«ng viÖc l¹i thuéc diÖn c©n ®èi l¹i. Do ®ã g©y ra t©m lý ch¸n n¶n trong lao ®éng. Nh÷ng ng­êi kh«ng thuéc diÖn c©n ®èi l¹i th× thu nhËp thÊp, do ®ã møc sèng thÊp, g©y khã kh¨n cho ng­êi lao ®éng vµ gia ®×nh hä. MÆt kh¸c ¸p dông tiÒn l­¬ng tèi thiÓu cña doanh nghiÖp lµ 180.000 ®ång/th¸ng lµ tr¸i víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt: Tõ ngµy 01/01/03 tiÒn l­¬ng tèi thiÓu ¸p dông lµ 290.000 ®ång/th¸ng. §Ó lµm râ nhËn ®Þnh trªn ta cã vÝ dô sau: Quü l­¬ng thùc hiÖn n¨m 2002 lµ 12.352 tû ®ång/ 1 n¨m. Trong c«ng ty DÖt Minh Khai th× quü l­¬ng dïng ®Ó tr¶ cho lao ®éng trùc tiÕp chiÕm 90%, bé phËn gi¸n tiÕp lµ 10%. VËy quü l­¬ng tr¶ cho lao ®éng trùc tiÕp b»ng: 90% x 12,352 = 11,1165 tû ®ång/ n¨m. Quü l­¬ng tr¶ cho lao ®éng gi¸n tiÕp b»ng: 10% x 12,352 = 1,2352 tû ®ång/n¨m. Quü l­¬ng mét th¸ng cho lao ®éng qu¶n lý lµ: 1,2352/12 =102,93 triÖu ®ång/ th¸ng. Lao ®éng h­ëng l­¬ng thêi gian n¨m 2002 cña c«ng ty cã 99 ng­êi, víi tæng hÖ sè l­¬ng c¬ b¶n lµ 267,4. N¨m 2002 c«ng ty ¸p dông tiÒn l­¬ng tèi thiÓu do nhµ n­íc quy ®Þnh lµ 210.000 ®ång/ th¸ng. VËy tæng sè tiÒn ®Ó tr¶ cho lao ®éng gi¸n tiÕp lµ: 267,4 x210.000 = 48,132 triÖu ®ång. Sè tiÒn r«i d­ ®Ó c©n ®èi sÏ lµ: 102,93 – 48,132 = 54,798 triÖu ®ång. HiÖn nay c«ng ty ¸p dông 4 møc c©n ®èi: Gi¸m ®èc víi hÖ sè lµ 1,2. Phã gi¸m ®èc víi hÖ sè lµ 1. Tr­ëng phßng, phã phßng víi hÖ sè lµ 0,8. Nh©n viªn víi hÖ sè lµ 0,6. HiÖn n¨m 2002 c«ng ty cã 1 gi¸m ®èc, 2 phã gi¸m ®èc, 5 tr­ëng phßng vµ 10 phã phßng, cßn l¹i lµ 91 nh©n viªn. Gi¶ sö tÊt c¶ c¸n bé qu¶n lý trong th¸ng ®Òu ®­îc diÖn c©n ®èi l¹i th× tõ hÖ sè vµ sè ng­êi t­¬ng øng víi c¸c hÖ sè sÏ tÝnh ®­îc møc tiÒn c©n ®èi cña hÖ sè 1. Møc tiÒn c©n ®èi cña hÖ sè 1 = triÖu ® VËy bèn møc c©n ®èi lµ: Gi¸m ®èc: 1,2 x 785.000 = 942.000 ®ång/ th¸ng. Phã gi¸m ®èc: 1 x 785.000 = 785.000 ®ång/ th¸ng. Tr­ëng, phã phßng: 0,8 x 785.000 = 628.000 ®ång/ th¸ng. Nh©n viªn: 0,6 x 785.000 = 471.000 ®ång/ th¸ng. NÕu trong th¸ng chØ cã mét sè ng­êi ®­îc c©n ®èi l¹i th× th× sÏ tiÕn hµnh tÝnh to¸n nh­ trªn: VÉn cã 4 møc nh­ng sè ng­êi ë tõng møc sÏ thay ®æi. Sù ph©n chia 4 møc ë ®©y lµ t­¬ng ®èi hîp lý, nh­ng ®iÒu cßn tån t¹i ë ®©y lµ kho¶n tiÒn c©n ®èi nµy chØ do mét m×nh gi¸m ®èc thùc hiÖn do ®ã cã thÓ kh«ng c«ng b»ng vµ kh«ng kh¸ch quan. IV. NhËn xÐt chung c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng trong c«ng ty. Nãi chung c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng c«ng ty ®ang ¸p dông lµ t­¬ng ®èi hîp lý v× nã phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Nh­ng vÒ ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc cña c«ng ty dÖt Minh Khai th× ®èi víi lao ®éng qu¶n lý th× ch­a ®­îc tèt l¾m v×: - §èi víi lao ®éng qu¶n lý: Hä h­ëng l­¬ng theo thêi gian, tiÒn l­¬ng hä nhËn ®­îc phô thuéc vµo hÖ sè l­¬ng vµ sè ngµy ®i lµm viÖc thùc tÕ. Ngoµi ra hµng th¸ng ngoµi tiÒn l­¬ng cè ®Þnh hä cßn nhËn ®­îc mét kho¶n tiÒn do gi¸m ®èc c©n nh¾c l¹i, kho¶n nµy dùa vµo møc ®é hoµn thµnh vµ tÝnh tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc cña ng­êi lao ®éng. §Ó cã ®­îc ®iÒu nµy th× ph¶i tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc, nh­ng c«ng viÖc nµy chØ do mét m×nh gi¸m ®èc ®¶m nhiÖm dÉn ®Õn kh«ng kh¸ch quan. MÆt kh¸c mét m×nh gi¸m ®èc tiÕn hµnh ®¸nh sù gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc cña tÊt c¶ c¸c phßng ban, ®iÒu ®ã còng lµ mét nguyªn nh©n dÉn ®Õn kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ kh«ng chÝnh x¸c v× mét m×nh gi¸m ®èc ph¶i ®¶m nhËn qu¸ nhiÒu, gi¸m ®èc kh«ng thÓ quan s¸t ®­îc hÕt t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng viÖc cña tõng ng­êi. - §èi víi lao ®éng s¶n xuÊt- nh÷ng ng­êi h­ëng l­¬ng theo s¶n phÈm th× c«ng ty tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ mçi th¸ng mét lÇn, ®Ó ph©n lo¹i A, B, C, theo c¸c tiªu chuÈn ®Æt ra tr­íc ®ã. Nãi chung mçi th¸ng ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc mét lÇn vµ c¸c tiªu chuÈn c«ng t¸c ®­a ra ®Ó b×nh bÇu, ph©n lo¹i lµ t­¬ng ®èi phï hîp. 1. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n. Do tr¶ c¨n cø vµo sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh, nªn ®· thóc ®Èy c«ng nh©n kh«ng nh÷ng phÊn ®Êu hoµn thµnh c«ng viÖc mµ cßn phÊn ®Êu v­ît møc s¶n l­îng. Gióp ph©n x­ëng hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña c«ng ty giao cho. Nh­ng bªn c¹nh ®ã viÖc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm c¸ nh©n víi viÖc x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ phøc t¹p, dÔ ph¸t sinh hiÖn t­îng lµm Èu lµm t¾t. Vµ tiÒn l­¬ng mµ ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc chØ phô thuéc vµo s¶n phÈm cuèi cïng nªn kh«ng nh÷ng g©y ra hiÖn t­în lµm Èu lµm t¾t, kh«ng tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu mµ cã thÓ c«ng nh©n kh«ng chó ý n©ng cao tay nghÒ cña b¶n th©n. Do ®ã ®Ó chÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm hoµn h¶o h¬n th× ngoµi lµm tèt c¸c yÕu tè c¬ së cho viÖc tr¶ l­¬ng th× cÇn quan t©m ®Õn tay nghÒ vµ th©m niªn cho ng­êi lao ®éng. 2. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ. H×nh thøc nµy qu¸n triÖt ®Çy ®ñ nguyªn t¾c tr¶ l­¬ng theo sè l­îng chÊt l­îng lao ®éng. H×nh thøc nµy cã t¸c dông n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm, tinh thÇn hîp t¸c vµ phèi hîp cã hiÖu qu¶ gi÷a c¸c c«ng nh©n lµm viÖc trong tiÒn. Nh­ng bªn c¹nh ®ã h×nh thøc nµy cã h¹n chÕ khuyÕn khÝch t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng c¸ nh©n, v× tiÒn l­¬ng phô thuéc vµo kÕt qu¶ lµm viÖc chung cña c¶ tæ, chø kh«ng trùc tiÕp phô thuéc vµo kÕt qu¶ lµm viÖc cña b¶n th©n hä. MÆt kh¸c c¸ch cho ®iÓm l¹i ch­a ®­îc chÝnh x¸c c«ng b»ng, mang tÝnh chÊt b×nh qu©n, vÝ dô trong c¸ch cho ®iÓm cña tæ nÊu tÈy 1 tæ cø lµm ®­îc 1000 kg th× mçi ng­êi sÏ ®­îc 10 ®iÓm, kh«ng tÝnh ®Õn møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc vµ møc ®é phøc t¹p mµ c«ng viÖc ®ßi hái. Mµ trong cïng mét c«ng viÖc, cã nh÷ng c«ng ®o¹n phøc t¹p khã kh¨n ®ßi hái ng­êi c«ng nh©n ph¶i cã tr×nh ®é kü thuËt (c«ng nh©n bËc cao) míi ®¸p øng ®­îc yªu cÇu c«ng viÖc vµ ng­îc l¹i cã nh÷ng c«ng ®o¹n ®¬n gi¶n chØ cÇn c«ng nh©n b×nh th­êng còng cã thÓ thùc hiÖn ®­îc. ë ®©y cã sù chªnh lÖch vÒ tr×nh ®é lµnh nghÒ, vËy mµ khi tiÕn hµnh cho ®iÓm th× l¹i cho ®iÓm ®ång ®Òu. §iÒu nµy ch­a hîp lý, dÉn ®Õn viÖc tÝnh l­¬ng kh«ng chÝnh x¸c vµ c«ng b»ng ®èi víi c¸c c«ng nh©n trong tæ. 3. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian ®· khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng ®i lµm ®Çy ®ñ ngµy c«ng trong th¸ng, khuyÕn khÝch n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n ®Ó n©ng cao bËc l­¬ng tr­íc thêi h¹n. MÆt kh¸c viÖc tr¶ l­¬ng cho gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc, qu¶n ®èc, tr­ëng phßng... ®· g¾n chÆt víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Tuy nhiªn h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian ®· cã mét sè nh­îc ®iÓm sau: Do c¸ch tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng chØ c¨n cø vµo hÖ sè l­¬ng vµ ngµy c«ng thùc tÕ lµm viÖc, nªn tiÒn l­¬ng cña mçi ng­êi nhËn ®­îc ch­a g¾n víi kÕt qu¶ lao ®éng vµ chÊt l­îng c«ng viÖc, ng­êi lao ®éng vÉn ®i lµm ®Çy ®ñ ngµy c«ng, nh­ng hiÖu qu¶ lµm viÖc ch­a cao. ViÖc sö dông møc l­¬ng tèi thiÓu 180.000 ®ång ®Ó tÝnh l­¬ng cho ng­êi lao ®éng lµ ch­a ®óng víi quy ®Þnh cña nhµ n­íc. Tõ ngµy 01/01/03 c¸c doanh nghiÖp ¸p dông møc l­¬ng tèi thiÓu lµ 290.000 ®ång. Trong tiÒn l­¬ng theo thêi gian th× cã céng thªm kho¶n C (TiÒn l­¬ng c©n ®èi l¹i), ®©y lµ kho¶n tiÒn do gi¸m ®èc c©n nh¾c c¨n cø vµo c«ng viÖc mµ c¸n bé c«ng nh©n ®ã ®¶m nhiÖm, vµ vµo møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña c«ng nh©n. V× chØ do gi¸m ®èc c©n nh¾c l¹i nªn kho¶n tiÒn nµy mang tÝnh chÊt chñ quan, kh«ng c«ng b¨ng gi÷a c¸c nh©n viªn. V. ¶nh h­ëng cña c«ng t¸c tiÒn l­¬ng ®Õn t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng. 1. ¶nh h­ëng tÝch cùc cña c«ng t¸c tiÒn l­¬ng trong qu¸ tr×nh t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng. TiÒn l­¬ng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè khuyÕn khÝch vËt chÊt ®èi víi ng­êi lao ®éng, lµ thu nhËp chñ yÕu cña ng­êi lao ®éng. Ng­êi lao ®éng ®i lµm th× môc tiªu cuèi cïng cña hä lµ tiÒn l­¬ng. §èi víi c«ng ty dÖt Minh Khai th× tiÒn l­¬ng trung b×nh cña ng­êi lao ®éng kh¸ cao vµ æn ®Þnh, thu nhËp b×nh qu©n cña ng­êi lao ®éng n¨m 2002 lµ 850.000 ®ång/ th¸ng. §iÒu ®ã ®· t¹o t©m lý æn ®Þnh cho ng­êi lao ®éng yªn t©m lµm viÖc vµ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng cña b¶n th©n. 2. H¹n chÕ cña c«ng t¸c tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng. MÆc dï c«ng ty ®· ¸p dông c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng hîp lý, nh­ng bªn c¹nh ®ã vÉn cßn cã nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c tr¶ l­¬ng cña c«ng ty, nh÷ng tån t¹i g©y ¶nh h­ëng xÊu ®Õn ng­êi lao ®éng, lµm hä kh«ng hay say lµm viÖc, kh«ng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng cña b¶n th©n. Tõ ®ã lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña c«ng ty. - §èi víi c¸ch tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ th× mang tÝnh b×nh qu©n kh«ng c«ng b»ng gi÷a c¸c c«ng nh©n, dÉn ®Õn c«ng nh©n kh«ng phÊn ®Êu hÕt m×nh, hä cho r»ng cã phÊn ®Êu th× còng thÕ th«i, kh«ng cè g¾ng th× còng ®­îc tr¶ l­¬ng nh­ ng­êi kh¸c. Sù tr¶ l­¬ng mang tÝnh b×nh qu©n, kh«ng c«ng b»ng ®· kh«ng t¹o ®­îc ®éng lùc lµm viÖc cho ng­êi c«ng nh©n. - §èi víi c¸ch tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm c¸ nh©n: Do tr¶ l­¬ng dùa vµo sè l­îng s¶n phÈm cuèi cïng, nªn tiÒn l­¬ng phô thuéc lín vµo sè l­îng s¶n phÈm mµ c«ng nh©n hoµn thµnh. NÕu hai c«ng nh©n cã tr×nh ®é tay nghÒ kh¸c nhau nh­ng cïng lµm mét c«ng viÖc nh­ nhau th× hä sÏ cïng h­ëng l­¬ng theo ®¬n gi¸ cña tiÒn l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc ®ã. ChÝnh v× ®iÒu nµy ®· kh«ng khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng n©ng cao tay nghÒ. - Tr¶ l­¬ng theo thêi gian: TiÒn l­¬ng thùc tÕ mµ ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc phô thuéc vµo hÖ sè l­¬ng vµ sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ, kh«ng cÇn biÕt lµ hä cã hoµn thµnh tè c«ng viÖc hay kh«ng. Ngoµi ra tr¶ l­¬ng theo thêi gian th× ngoµi sè tiÒn l­¬ng c¬ b¶n, ng­êi lao ®éng cßn nhËn ®­îc mét kho¶n tiÒn gäi lµ c©n ®èi l¹i. Nh­ng kho¶n tiÒn nµy l¹i do gi¸m ®èc c©n nh¾c tuú thuéc vµo tõng c«ng viÖc, møc ®é tr¸ch nhiÖm vµ phøc t¹p cña tõng c«ng viÖc, sù hoµn thµnh c«ng viÖc cña ng­êi lao ®éng, kho¶n nµy chØ do gi¸m ®èc c©n nh¾c nªn kh«ng mang tÝnh kh¸ch quan. Tõ ®ã dÉn ®Õn t×nh tr¹ng cã ng­êi lao ®éng hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô, nh­ng v× mét lý do nµo ®ã mµ l¹i kh«ng n»m trong diÖn ®­îc c©n ®èi l¹i. Tõ ®ã g©y t©m lý ch¸n n¶n, mÊt niÒm tin vµo c«ng ty vµ dÉn ®Õn kÕt qu¶ lµm viÖc gi¶m sót. Nh­ vËy nh÷ng h¹n chÕ cña c¸c chÕ ®é tr¶ l­¬ng ®· kh«ng t¹o ®­îc ®éng lùc lµm viÖc cho ng­êi lao ®éng. PhÇn III Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng t¹i c«ng ty dÖt Minh Khai. I. X©y dùng hoµn thiÖn c¸c yÕu tè c¬ së cho c«ng t¸c tr¶ l­¬ng t¹i c«ng ty dÖt Minh Khai . 1. Hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng §Þnh møc lao ®éng cã vai trß rÊt quan träng trong tr¶ l­¬ng, nã lµ c¬ së ®Ó tÝnh to¸n ®¬n gi¸ s¶n phÈm. §¬n gi¸ s¶n phÈm cã chÝnh x¸c hay kh«ng phô thuéc vµo ®Þnh møc cã chÝnh x¸c, khoa häc hay kh«ng. §Ó ®Þnh møc ®­îc chÝnh x¸c th× tr­íc hÕt ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé ®Þnh møc cã tr×nh ®é chuyªn m«n, hiÓu biÕt vµ ph¶i trªn ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc kü thuËt khoa häc. C«ng ty dÖt Minh Khai mÆc dï ®· cã c¸n bé ®Þnh møc, hä còng ®­îc ®µo t¹o qua tr­êng líp vµ cã kiÕn thøc hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh. Nh­ng trong c«ng t¸c ®Þnh møc cña c«ng ty th× hä vÉn cßn dùa vµo ph­¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm kÕt hîp víi chôp ¶nh bÊm giê. Nh­ng ph­¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm th× kh«ng ph©n tÝch ®­îc tû mØ n¨ng lùc s¶n xuÊt, c¸c ®iÒu kiÖn tæ chøc s¶n xuÊt cô thÓ; kh«ng nghiªn cøu sö dông tèt c¸c ph­¬ng ph¸p tiªn tiÕn; kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc c¸c h×nh thøc tæ chøc lao ®éng, tæ chøc s¶n xuÊt hîp lý trong doanh nghiÖp vµ kh«ng ®éng viªn ®­îc sù nç lùc cña c«ng nh©n ®Ó ph¸t huy s¸ng kiÕn, c¶i tiÕn kü thuËt. Do ®ã ®· lµm h¹n chÕ sù ph¸t triÓn cña c«ng ty còng nh­ h¹n chÕ n¨ng lùc cña ng­êi lao ®éng. MÆt kh¸c x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn, ng­êi lµm c«ng t¸c ®Þnh møc còng ph¶i lu«n lu«n trau dåi kiÕn thøc ®Ó theo kÞp víi sù ph¸t triÓn cña thêi ®¹i. X· héi lu«n lu«n vËn ®éng tÊt c¶ mäi thø kh«ng thÓ ®øng yªn, ng­êi lµm c«ng t¸c ®Þnh møc ph¶i ®­îc trang bÞ kiÕn thøc ban ®Çu vµ sau ®ã hä ph¶i th­êng xuyªn ®­îc ®i ®µo t¹o l¹i. §Þnh møc lao ®éng kh«ng nh÷ng lµ c¬ së ®Ó tÝnh ®¬n gi¸ mµ cßn lµ c¬ së ®Ó lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ. V× vËy cÇn cã mét ®Þnh møc lao ®éng chÆt chÏ chÝnh x¸c vµ phï hîp. §Ó cã ®­îc ®iÒu ®ã phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Þnh møc. VËy ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc t¹i c«ng ty dÖt Minh Khai th×: * Thø nhÊt: Ph¶i ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é cho ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng, hµng n¨m nªn më c¸c líp häc bæ sung nh÷ng kiÕn thøc míi ®ang cËp nhËt, ®Ó theo kÞp sù ph¸t triÓn cña x· héi, phï hîp víi yªu cÇu cña s¶n xuÊt trong ®iÒu kiÖn míi. * Thø hai: Sö dông ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc lao ®éng ph¶i cã c¨n cø khoa häc, gi¶m bít ®Þnh møc lao ®éng b»ng ph­¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm. Møc lao ®éng ph¶i ®­îc x©y dùng trªn c¬ së b¸o c¸o thiÕt kÕ vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ do phßng kü thuËt cung cÊp, c«ng víi viÖc sö dông kÕt hîp víi hai ph­¬ng ph¸p kh¶o cña s¸t bÊm giê vµ chôp ¶nh ngµy lµm viÖc. Sö dông kÕt hîp hai ph­¬ng ph¸p chôp ¶nh thêi gian lµm viÖc vµ bÊm giê b­íc c«ng viÖc ®Ó x©y dùng ®Þnh møc lao ®éng sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. * Thø ba:Theo dâi vµ ®iÒu chØnh ®Þnh møc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Þnh møc lao ®éng. Qua qu¸ tr×nh thùc tÕ ¸p dông ®Þnh møc lao ®éng cã thÓ cã nh÷ng sai sãt ch­a phï hîp víi thùc tÕ, cÇn ph¶i söa ch÷a cho phï hîp víi thùc tÕ. C¸n bé ®Þnh møc cÇn ph¶i theo dâi th­êng xuyªn, ph¸t hiÖn kÞp thêi vµ t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n kh«ng hoµn thµnh møc hoÆc v­ît møc ®Ó cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh nhanh chãng cho phï hîp. * Thø t­: Hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc còng cÇn khuyÕn khÝch c«ng nh©n hoµn thµnh ®Þnh møc lao ®éng. Trong qu¸ tr×nh lao ®éng cÇn xem xÐt c«ng nh©n cã hoµn thµnh ®Þnh møc lao ®éng kh«ng. NÕu c«ng nh©n hoµn thµnh hoÆc v­ît møc th× sÏ cã nh÷ng h×nh thøc th­ëng nhÊt ®Þnh khuyÕn khÝch c«ng nh©n. khi c«ng nh©n kh«ng hoµn thµnh møc v× lý do kû luËt th× cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p xö lý nghiªm kh¾c, cßn khi c«ng nh©n kh«ng hoµn thµnh møc do l·ng phÝ th× cÇn ph¶i nh¾c nhë. Ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p kiªn quyÕt triÖt ®Ó ®Ó c«ng nh©n cã ý thøc hoµn thµnh c¸c c«ng viÖc ®­îc giao. 2. Hoµn thiÖn ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc. VÒ ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc c«ng ty cã lµm: §èi víi c«ng nh©n s¶n xuÊt th× hµng th¸ng bé phËn tiÒn l­¬ng ë mçi ph©n x­ëng sÏ tiÕn hµnh ®¸ng gi¸ ph©n lo¹i A, B, C sau ®ã sÏ ®­a lªn phßng tæ chøc lao ®éng ®Ó duyÖt. Cßn ®èi víi lao ®éng qu¶n lý th× ngoµi tiÒn l­¬ng c¬ b¶n, cßn cã phÇn c©n ®èi l¹i do gi¸m ®èc c©n nh¾c, kho¶n nµy cã phô thuéc vµo møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc, nh­ng sù ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc nµy chØ do mét m×nh gi¸m ®èc thùc hiÖn, nªn ch­a kh¸ch quan c«ng b»ng. Do ®ã cÇn ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c nµy theo h­íng: Ph¶i cã tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ phï hîp, tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ th­êng xuyªn mçi th¸ng mét lÇn, cã héi ®ång ®¸nh gi¸ riªng sau ®ã th¶o luËn l¹i kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ ®ã víi ng­êi lao ®éng, nÕu kh«ng tæ chøc héi ®ång ®¸nh gi¸ riªng th× c¸c phßng sÏ tù tæ chøc b×nh bÇu sau ®ã göi kÕt qu¶ b×nh bÇu lªn phßng tæ chøc xÐt duyÖt. 3. Hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc Trong c«ng ty dÖt Minh Khai th× tiÕng ån lµ rÊt lín, thiÕu ¸nh s¸ng (Nh­ trong ph©n x­ëng may) vµ sù « nhiÔm rÊt lín (trong ph©n x­ëng tÈy nhuém). §iÒu nµy ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ lµm viÖc cña c«ng nh©n, do ®ã cÇn cã biÖn ph¸p kh¾c phôc nh­ lµ: L¾p thªm ®Ìn ®iÖn, th­êng xuyªn quÐt dän vµ khö mïi trong ph©n x­ëng, l¾p ®Æt nh÷ng thiÕt bÞ th«ng giã, c«ng nh©n khi lµm ph¶i ®eo khÈu trang, mÆc quÇn ¸o b¶o hé lao ®éng. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy th× c«ng t¸c tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc ph¶i thËt tèt. Ngoµi ra ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc ®­îc tèt th× c«ng t¸c phôc vô vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu ph¶i ®­îc ®¸p øng kÞp thêi, tr¸nh ®Ó t×nh tr¹ng c«ng nh©n s¶n xuÊt ph¶i chê nguyªn vËt liÖu, trong khi ®ã m¸y mãc th× liªn tôc ho¹t ®éng. 4. Hoµn thiÖn viÖc bè trÝ sö dông lao ®éng. C«ng ty dÖt Minh Khai ph¶i bè trÝ hîp lý lao ®éng theo ®óng chuyªn m«n nghiÖp vô cña hä vµ ph¶i c¨n cø vµo cÊp bËc c«ng nh©n vµ cÊp bËc c«ng viÖc ®Ó bè trÝ. C«ng ty ph¶i th­êng xuyªn kiÓm tra tr×nh ®é tay nghÒ cña c«ng nh©n, ®Ó tõ ®ã s¾p xÕp c«ng nh©n vµo nh÷ng c«ng viÖc thÝch hîp, phï hîp víi tr×nh ®é lµnh nghÒ cña hä. Trong c¸c tæ s¶n xuÊt cÇn bè trÝ bao gåm c¶ c«ng nh©n bËc cao vµ c«ng nh©n bËc thÊp, ®Ó hä cã thÓ ®¶m nhËn ®­îc c¸c c«ng ®o¹n cã møc ®é phøc t¹p kh¸c nhau vµ ngoµi ra hä cßn gióp nhau trong c«ng viÖc. HiÖn nay trong c«ng ty vÉn cßn t×nh tr¹ng viÖc bè trÝ ng­êi lao ®éng chØ do ng­êi qu¶n lý ®iÒu hµnh, hä ch­a c¨n cø vµo tr×nh ®é tay nghÒ vµ cÊp bËc c«ng viÖc, thiÕu vÞ trÝ nµo lµ hä bæ sung ngay mét ng­êi kh¸c vµo mµ ch­a cÇn biÕt ng­êi ®ã cã thÝch hîp víi c«ng viÖc míi kh«ng. Do ®ã c«ng ty cÇn ph¶i chó träng ®Õn c«ng t¸c bè trÝ sö dông lao ®éng h¬n n÷a v× lµm tèt c«ng t¸c nµy sÏ mang l¹i n¨ng suÊt lao ®éng cao. 5. Hoµn thiÖn c«ng t¸c thèng kª, kiÓm tra, nghiÖm thu s¶n phÈm. C«ng ty dÖt Minh Khai lµ c«ng ty s¶n xuÊt, c«ng ty ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n theo s¶n phÈm hoµn thµnh. Do ®ã tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n phô thuéc rÊt lín vµo s¶n l­îng mµ c«ng nh©n lµm ra. §Ó tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng c«ng b»ng chÝnh x¸c th× ®ßi hái c«ng t¸c thèng kª, kiÓm tra, nghiÖm thu s¶n phÈm ph¶i ®­îc thùc hiÖn tèt. Sè l­îng s¶n phÈm mµ c«ng nh©n lµm ra ph¶i ®­îc ghi chÐp ®Çy ®ñ trªn phiÕu s¶n phÈm c¸ nh©n hay phiÕu s¶n phÈm tËp thÓ. §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cã tÝnh ®Õn chÊt l­îng cña s¶n phÈm hoµn thµnh (s¶n phÈm lo¹i 1 th× ®¬n gi¸ b»ng 100%, s¶n phÈm lo¹i 2 th× ®¬n gi¸ 50%, s¶n phÈm lo¹i 3 vµ lo¹i 4 kh«ng tr¶). V× vËy ®ßi hái c«ng t¸c kiÓm tra, nghiÖm thu ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lo¹i 1, 2, 3, 4 ph¶i thËt c«ng b»ng, chÝnh x¸c. II. Hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng t¹i c«ng ty dÖt Minh Khai. 1. Hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n. Nh­ phÇn II ®· tr×nh bµy, h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n th× tiÒn l­¬ng phô thuéc vµ khèi l­îng s¶n phÈm lµm ra nªn g©y ra sù bÊt c«ng b»ng gi÷a nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é tay nghÒ cao vµ nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é tay nghÒ thÊp nÕu hä cïng lµm mét c«ng viÖc gièng nhau. Trong khi ®ã tr¶ l­¬ng l¹i c¨n cø vµo cÊp bËc c«ng viÖc mµ ng­êi ®ã ®¶m nhËn, cÊp bËc c«ng nh©n chØ lµm c¨n cø ®ãng b¶o hiÓm x· héi. Do ®ã cÇn c¶i tiÕn chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n lµ: Ng­êi lao ®éng ngoµi tiÒn l­¬ng thùc tÕ hä nhËn ®­îc theo s¶n phÈm thùc tÕ cuèi cïng hä lµm ra th× cßn cã thªm phÇn phô cÊp th©m niªn vµ th­ëng tay nghÒ cao. - §èi víi phô cÊp th©m niªn: Ng­êi lao ®éng cø lµm viÖc 5 n¨m trong nghÒ th× sÏ ®­îc h­ëng phô cÊp lµ 20.000 ®ång/th¸ng, vµ 10 n¨m th× ®­îc h­ëng 40.000 ®ång/th¸ng, 15 n¨m th× sÏ ®­îc h­ëng 60.000 ®ång/th¸ng, vµ cø thÕ cho ®Õn n¨m thø 20, 25, 30... ChÕ ®é phô cÊp th©m niªn nµy cã t¸c dông: Ng­êi lao ®éng g¾n bã víi doanh nghiÖp h¬n, t¹o ra sù c«ng b»ng trong tr¶ l­¬ng, v× nh÷ng ng­êi l©u n¨m trong nghÒ hä cã cèng hiÕn nhiÒu h¬n cho doanh nghiÖp vµ chÕ ®é nµy còng kÝch thÝch ng­êi lao ®éng h¨ng h¸i lµm viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. - Th­ëng tay nghÒ cao: Hµng n¨m c«ng ty tæ chøc thi thî giái, nh÷ng ng­êi lao ®éng ®¹t danh hiÖu thî giái th× mçi n¨m sÏ ®­îc h­ëng mét th¸ng l­¬ng gäi lµ th¸ng thø 13 b»ng tiÒn l­¬ng th¸ng thø cuèi cïng mµ ng­êi lao ®éng ®ã nhËn ®­îc trong n¨m. Th­ëng tay nghÒ cao cã t¸c dông khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng n©ng cao tay nghÒ, r¹o ra ®éng lùc trong s¶n xuÊt. Nh÷ng ng­êi cã tay nghÒ cao hä sÏ cè g¾ng cèng hiÕn hÕt m×nh cho c«ng ty . Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi th× phô cÊp th©m niªn, vµ th­ëng tay nghÒ cao nÕu kh«ng tÝnh to¸n cÈn thËn cã thÓ dÉn ®Õn béi chi quü l­¬ng vµ nã g©y nhiÒu phøc t¹p cho c«ng t¸c tr¶ l­¬ng. 2. Hoµn thiÖn chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ th× c¸ch chia l­¬ng ch­a ®­îc c«ng b»ng gi÷a c¸c thµnh viªn trong tæ. Tæ lµm ®­îc 1000 kg th× mçi c«ng nh©n sÏ ®­îc 10 ®iÓm, sù h­ëng ®iÓm cña mçi ng­êi lµ nh­ nhau mµ ch­a tÝnh ®Õn sù chªnh lÖch vÒ tr×nh ®é lµnh nghÒ vµ yªu cÇu mµ mçi c«ng ®o¹n ®ßi hái. Mçi c«ng viÖc th× cã c¸c c«ng ®o¹n kh¸c nhau, cã c«ng ®o¹n phøc t¹p ®ßi hái ng­êi c«ng nh©n ph¶i cã tr×nh ®é tay nghÒ cao- cÊp bËc c«ng nh©n cao, cã nh÷ng c«ng ®o¹n trung b×nh ®ßi hái ng­êi c«ng viÖc cã tr×nh ®é tay nghÒ ë møc ®é trung b×nh. VËy trong cïng mét c«ng viÖc, mçi c«ng nh©n ®¶m nhËn mét c«ng ®o¹n kh¸c nhau, l¹i cã tr×nh ®é tay nghÒ kh¸c nhau, nh­ng khi tiÕn hµnh cho ®iÓm ®Ó tÝnh l­¬ng l¹i tiÕn hµnh cho ®iÓm ®ång ®Òu, mang tÝnh b×nh qu©n, dÉn ®Õn tiÒn l­¬ng mµ mçi ng­êi nhËn ®­îc ch­a ph¶n ¸nh ®óng søc lao ®éng mµ hä bá ra. Do ®ã c¸ch cho ®iÓm nh­ vËy tá ra kh«ng hiÖu qu¶, cÇn ph¶i c¶i tiÕn chÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm b»ng c¸c c¸ch:Thay ®æi c¸ch cho ®iÓm. Tæ cø lµm ®­îc 1000 kg th×: - §èi víi nh÷ng c«ng nh©n lµm viÖc ë nh÷ng c«ng ®o¹n phøc t¹p ®ßi hái tr×nh ®é tay nghÒ kü thuËt cao (c«ng nh©n bËc 5,6,7) th× cho 10 ®iÓm. - §èi víi nh÷ng c«ng nh©n lµm viÖc ë nh÷ng c«ng ®o¹n ®ßi hái tr×nh ®é tay nghÒ ë møc ®é trung b×nh (c«ng nh©n bËc 3,4) th× sÏ ®­îc 8 ®iÓm. - §èi víi nh÷ng c«ng nh©n lµm ë nh÷ng c«ng ®o¹n gi¶n ®¬n (c«ng nh©n bËc 1,2) th× ®­îc h­ëng 6 ®iÓm. C¸ch cho ®iÓm nµy ®· ph©n biÖt ®­îc nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é tay nghÒ cao, nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é tay nghÒ trung b×nh vµ thÊp, ph©n biÖt ®­îc cÊp bËc c«ng nh©n cña ng­êi lao ®éng. Tõ ®ã t¹o ra ®­îc sù c«ng b»ng trong tr¶ l­¬ng, kÝch thÝch ®­îc ng­êi lao ®éng h¨ng say lµm viÖc, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Nh­ng c¸ch cho ®iÓm nµy phøc t¹p, ®ßi hái ng­êi lµm c«ng t¸c cho ®iÓm ph¶i tÝnh to¸n nhiÒu, ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc c«ng ®o¹n nµo lµ c«ng ®o¹n phøc t¹p, c«ng ®o¹n nµo lµ c«ng ®o¹n gi¶n ®¬n, tõ ®ã bè trÝ lao ®éng mét c¸ch hîp lý. VÝ dô thùc hiÖn chia l­¬ng cho tæ nÊu tÈy 1 theo c¸ch míi ®Ò xuÊt ë trªn. BiÓu 12: B¶ng chia l¹i l­¬ng cña tæ nÊu tÈy 1 th¸ng 12/ 2002. STT Tªn HÖ sè l­¬ng CBCV CBCN SL lµm chung cïng tæ (kg) §iÓm míi L­¬ng cò(®) L­¬ng míi(®) Chªnh lÖch (míi-cò) 1 Dòng 3,28 BËc 6 58.000 580 887.400 997.600 110.200 2 M¹nh 2,7 BËc 5 36.000 360 550.800 619.200 68.400 3 Träng 2,7 BËc 5 33.000 330 504.900 567.600 62.700 4 TuÊn 3,28 BËc 6 56.300 563 861.390 968.360 106.970 5 B×nh 2,54 BËc 4 38.000 304 581.400 522.880 -58.520 6 Hïng 2,2 BËc 3 57.300 458,4 876.690 788.448 -88.242 7 Toµn 2,7 BËc 5 37.000 370 566.100 636.400 70.300 8 Anh 2,7 BËc 5 53.000 530 810.900 911.600 100.700 9 Th«ng 3,28 BËc 6 37.000 370 566.100 363.400 -202.700 10 Ch©u 1,92 BËc 2 41.300 247,8 631.890 426.216 -205.674 11. ThÓ 2,7 BËc 5 34.300 343 524.790 589.960 65.170 12 P. Hïng 2,2 BËc 3 32.300 258,4 494.190 444.448 -49.742 13 §¹i 2,7 BËc 5 5000 50 76.500 86.000 9.500 14 Thanh 1,68 BËc 1 52.600 315,6 804.780 542.832 -261.948 15 A. TuÊn 1,68 BËc 1 34.300 205,8 524.790 353.976 -170.814 16 M. tuÊn 2,7 BËc 5 32.300 323 494.190 555.560 61.370 17 TiÕn 3,28 BËc 6 58.300 583 891.990 1.002.760 110.700 Tæng sè ®iÓm thùc tÕ cña c¶ tæ chia theo c¸ch míi lµ: 6.192 ®iÓm, víi tæng tiÒn l­¬ng thùc tÕ cña c¶ tæ kh«ng thay ®æi lµ: 10.648.800 ®ång. VËy tiÒn l­¬ng 1 ®iÓm chia theo c¸ch míi lµ: 10.648.800/6.192 =1.720 ®ång/®iÓm. VËy so s¸nh víi c¸ch ®ang thùc hiÖn th× c¸ch nµy ®· phÇn nµo ph©n biÖt ®­îc c¸c c«ng ®o¹n phøc t¹p kh¸c nhau, c¸c c«ng ®o¹n cã møc ®é phøc t¹p kh¸c nhau th× sÏ cho ®iÓm kh¸c nhau vµ dÉn ®Õn tiÒn l­¬ng lµ kh¸c nhau. Nh­ng ®Ó lµm ®­îc c¸ch nµy ®ßi hái ph¶i ph©n ®o¹n ®­îc c¸c c«ng viÖc, bè trÝ nh÷ng ai vµo lµm c¸c c«ng ®o¹n ®ã, vµ hµng ngµy ph¶i ghi chÐp cÈn thËn ®Ó sau mçi ngµy sÏ chia ®iÓm cho thõng ng­êi. 3. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian. Nh­ trong phÇn thùc tr¹ng ®· tr×nh bµy, chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian cßn h¹n chÕ ®ã lµ ¸p dông tiÒn l­¬ng tèi thiÓu thÊp (180.000 ®ång/ th¸ng), vµ kho¶n c©n ®èi do gi¸m ®èc c©n ®èi ch­a c«ng b»ng kh¸ch quan. Do ®ã cÇn c¶i tiÕn chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian nh­ sau: - Thø nhÊt: Nªn ¸p dông tiÒn l­¬ng tèi thiÓu do nhµ n­íc quy ®Þnh lµ 290.000®/ th¸ng. Khi c«ng ty ¸p dông tiÒn l­¬ng 290.000 ®ång/th¸ng th× tæng tiÒn l­¬ng tr¶ theo thêi gian cho c¸n bé qu¶n lý sÏ t¨ng lªn (V× tiÒn l­¬ng tèi thiÓu mçi th¸ng t¨ng lªn lµ: 290.000- 180.000 = 110.000). Do ®ã cã thÓ kho¶n c©n ®èi l¹i sÏ kh«ng cßn n÷a mµ kho¶n c©n ®èi l¹i nµy sÏ bï vµo phÇn t¨ng thªm l­¬ng thêi gian do t¨ng tiÒn l­¬ng tèi thiÓu. ¦u ®iÓm cña viÖc ¸p dông nµy lµ: §· ¸p dông ®óng møc l­¬ng tèi thiÓu do nhµ n­íc quy ®Þnh, mÆt kh¸c nã t¹o thu nhËp cao cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, hä kh«ng sî khi kh«ng thuéc diÖn c©n ®èi l¹i nh­ ngµy ¸p dông møc l­¬ng 180.000®ång/th¸ng th× thu nhËp cña hä sÏ thÊp, ¶nh h­ëng ®Õn cuéc sèng b¶n th©n vµ gia ®×nh hä. - Thø hai: Cã kho¶n tiÒn c©n ®èi l¹i th× môc ®Ých cña c«ng ty lµ: N©ng cao hiÖu qu¶ lµm viÖc cña c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp, t¹o ®éng lùc cho c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm viÖc, v× hä nghÜ r»ng nÕu hoµn thµnh c«ng viÖc tèt th× hä ®­îc thªm mét kho¶n tiÒn c©n ®èi l¹i. VËy khi ¸p dông tiÒn l­¬ng tèi thiÓu lµ 290.000 ®ång/th¸ng mµ nÕu vÉn cßn d­ mét kho¶n tiÒn dïng ®Ó c©n ®èi l¹i th× kho¶n nµy do mét m×nh gi¸m ®èc quyÕt ®Þnh mµ ph¶i giao cho phßng tæ chøc lao ®éng tiÕn hµnh. C¸c phßng ban b×nh bÇu néi bé trong phßng m×nh, sau ®ã ®­a lªn phßng tæ chøc xem xÐt l¹i vµ ®­a lªn gi¸m ®èc phª duyÖt. Nh­ vËy sÏ ®¶m b¶o ®­îc tÝnh c«ng b»ng vµ d©n chñ. C¸c phßng sÏ tiÕn hµnh b×nh bÇu ph©n lo¹i A, B, C, sau ®ã b¸o c¸o lªn phßng tæ chøc lao ®éng, phßng tæ chøc lao ®éng xem xÐt vµ tæng hîp l¹i xem cã bao nhiªu ng­êi ®­îc b×nh bÇu lo¹i A, bao nhiªu ng­êi ®­îc b×nh bÇu lo¹i B vµ bao nhiªu ng­êi ®­îc b×nh bÇu lo¹i C. C¸c tiªu chuÈn ®Ó b×nh bÇu: Lo¹i A: + Nh÷ng ng­êi hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô ®­îc giao. + §¶m b¶o ®Çy ®ñ ngµy c«ng theo chÕ ®é. + Cã tÝnh tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc mµ ng­êi lao ®éng ®¶m nhiÖm. + Thùc hiÖn lµm viÖc ®óng giê giÊc, kh«ng ®i muén, vÒ sím. + Kh«ng vi ph¹m néi quy lao ®éng, kû luËt lao ®éng. + Kh«ng lµm h­ háng, mÊt m¸t, g©y thiÖt h¹i ®èi víi tµi s¶n cña c«ng ty. + Kh«ng lµm lé bÝ mËt kinh doanh. Lo¹i B: + Hoµn thµnh c«ng viÖc ®­îc giao tõ 95% trë lªn. + Cã tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc ®­îc giao. + ChÊp hµnh tèt néi dung kû luËt lao ®éng. + §¶m b¶o ngµy c«ng theo chÕ ®é + NghØ ®i häc nghiÖp vô theo tiªu chuÈn tõ 5- 14 ngµy. Lo¹i C: Nh÷ng ng­êi kh«ng ®ñ tiªu chuÈn lo¹i A vµ lo¹i B th× sÏ ®­îc xÕp lo¹i C. Tuy nhiªn còng ph¶i hoµn thµnh 60% c«ng viÖc ®­îc giao. Sau khi xÕp lo¹i b×nh bÇu A, B, C sÏ tiÕn hµnh tÝnh sè tiÒn mµ mçi ng­êi lao ®éng ®­îc nhËn dùa trªn kÕt qu¶ b×nh bÇu theo c¸ch sau: - Lo¹i A cho hÖ sè lµ 1,2. - Lo¹i B hÖ sè lµ 1. - Lo¹i C hÖ sè lµ 0,8. Sau khi tiÕn hµnh quy ®æi A, B, C ra hÖ sè, ta lÊy tæng sè tiÒn mµ c«ng ty dïng ®Ó c©n ®èi (gäi lµ Tc) chia cho tæng hÖ sè ta ®­îc møc c©n ®èi cña hÖ sè 1. Møc c©n ®èi cña hÖ sè 1 = Trong ®ã: fA: Sè ng­êi ®­îc b×nh bÇu lo¹i A. fB: Sè ng­êi ®­îc b×nh bÇu lo¹i B. fC: Sè ng­êi ®­îc b×nh bÇu lo¹i C. TC: Tæng sè tiÒn dïng ®Ó c©n ®èi. Sau khi cã ®­îc møc c©n ®èi cña hÖ sè 1 ta sÏ tÝnh ®­îc møc c©n ®èi cho tõng lo¹i A, B, C. §Ó minh ho¹ cho gi¶i ph¸p trªn, ta cã vÝ dô sau: TiÕn hµnh b×nh bÇu lao ®éng qu¶n lý cña c«ng ty th¸ng 12/ 2002, kÕt qu¶ b×nh bÇu lµ: 70 ng­êi ®­îc lo¹i A, 22 ng­êi ®­îc lo¹i B, 7 ng­êi ®­îc lo¹i C. Nh­ phÇn nhËn xÐt h×nh thøc tr¶ l­¬ng thêi gian, ta ®· ®­a ra vÝ dô vÒ kho¶n tiªn c©n ®èi l¹i. Ta cã quü l­¬ng thùc hiÖn n¨m 2002 lµ: 12,352 tû ®ång, trong ®ã quü l­¬ng dïng ®Ó tr¶ cho lao ®éng trùc tiÕp chiÕm 90%, tr¶ cho lao ®éng gi¸n tiÕp chiÕm 10%. VËy quü l­¬ng tr¶ cho lao ®éng gi¸n tiÕp mét th¸ng lµ: 10% x 12,352/12 = 102,93 triÖu ®ång/ th¸ng. Lao ®éng h­ëng l­¬ng theo thêi gian cña c«ng ty n¨m 2002 lµ 99 ng­êi, víi tæng hÖ sè l­¬ng c¬ b¶n lµ 267,4. N¨m 2002 tiÒn l­¬ng tèi thiÓu mµ nhµ n­íc quy ®Þnh lµ 210.000 ®ång/ th¸ng. VËy tæng tiÒn l­¬ng mét th¸ng mµ lao ®éng gi¸n tiÕp ®­îc nhËn lµ: 267,4 x 210. 000 = 56,154 triÖu ®ång. Sè tiÒn r«i d­ ®Ó c©n ®èi 1 th¸ng lµ: 102,93 – 56,154 = 46,776 triÖu ®ång. C¨n cø vµo sè tiÒn r«i d­ vµ sè ng­êi b×nh bÇu cña tõng lo¹i A, B, C sÏ tÝnh møc c©n ®èi cña tõng lo¹i. §Ó tÝnh ®­îc møc tiÒn cña tõng lo¹i tr­íc tiªn ph¶i tÝnh møc tiÒn c©n ®èi cña hÖ sè 1(theo trªn ®· tr×nh bµy). Møc c©n ®èi cña hÖ sè 1 = triÖu ® = 427.000 ®ång. Møc c©n ®èi víi ng­êi lo¹i A lµ: 1,2 x 427.000 = 512.400 ®ång/ ng­êi. Møc c©n ®èi víi ng­êi lo¹i B lµ: 1 x 427.000 = 427.000 ®ång/ ng­êi. Møc c©n ®èi víi ng­êi lo¹i C lµ: 0,8 x 427.000 = 341.600 ®ång/ ng­êi. Sau khi cã 3 møc c©n ®èi ta sÏ tiÕn hµnh c©n ®èi cho tõng c¸n bé qu¶n lý theo kÕt qu¶ b×nh bÇu. VÝ dô tiÕn hµnh chia l­¬ng cho phßng tæ chøc b¶o vÖ th¸ng 12/2002. BiÓu 13: B¶ng chia l¹i l­¬ng cho phßng tæ chøc b¶o vÖ th¸ng 12/ 2002. STT Hä tªn BËc l­¬ng Ngµy c«ng Lo¹i L­¬ng 1 Vò v¨n Khanh 3,82 + 0,3 26 A 1.377.600 2 NguyÔn thÞ bÝch Thuû 3,48 + 0,2 26 A 1.285.200 3 Chu ngäc Thuþ 2,68 26 B 989.800 4 Hoµng thÞ ngäc Anh 2,26 25 C 882.754 5 NguyÔn b¸ Ch©u 2,98 + 0,2 26 B 1.094.800 TiÒn l­¬ng mµ ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc ë ®©y bao gåm c¶ tiÒn c©n ®èi, vµ tiÒn l­¬ng tèi thiÓu tÝnh theo 210.000 ®ång/ th¸ng v× ®©y lµ l­¬ng cña phßng tæ chøc b¶o vÖ th¸ng 12/2002. Chia l­¬ng theo c¸ch nµy ®· phÇn nµo ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng vµ kh¸ch quan h¬n, v× kÕt qu¶ b×nh bÇu lµ do mét tËp thÓ ng­êi, kh«ng ph¶i do mét m×nh gi¸m ®èc quyÕt ®Þnh. MÆt kh¸c nã ¸p dông ®óng møc l­¬ng tèi thiÓu nhµ n­íc quy ®Þnh. 4. ¸p dông chÕ ®é l­¬ng s¶n phÈm cã th­ëng. Nh­ phÇn lÝ luËn ®· tr×nh bµy, chÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm cã th­ëng lµ sù kÕt hîp tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm vµ tiÒn th­ëng. VÝ dô: Mét c«ng nh©n may mµn ®Þnh møc s¶n l­îng mét ngµy mét c«ng nh©n ph¶i lµm ®­îc lµ 18 chiÕc mµn. Nh­ng c«ng nh©n ®ã do ®Èy nhanh tèc ®é s¶n xuÊt ®· may ®­îc 19 chiÕc mµn trong mét ngµy. VËy c«ng nh©n ®ã ®· v­ît møc s¶n l­îng 1 mµn/ngµy, vÒ phÇn tr¨m t¨ng: Theo quy ®Þnh cø hoµn thµnh v­ît møc 1% th× ®­îc h­ëng 1,2% tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm víi ®¬n gi¸ cè ®Þnh. TiÒn l­¬ng thùc tÕ mét th¸ng c«ng nh©n may mµn nhËn ®­îc tÝnh theo ®¬n gi¸ cè ®Þnh lµ 800.000 ®ång/th¸ng. VËy tiÒn l­¬ng s¶n phÈm cã th­ëng cña c«ng nh©n lµ: Lthg = 800.000 + = 853.760 ®ång/th¸ng. ¦u ®iÓm cña chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cã th­ëng lµ: khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, ®Èy nhanh tèc ®é s¶n xuÊt, h¹n chÕ thêi gian l·ng phÝ, vµ ®èi víi c«ng ty dÖt Minh Khai th× nã cßn ®Æc biÖt cã hiÖu qu¶ v× c«ng ty dÖt Minh Khai lµ c«ng ty dÖt may vµ khèi l­îng c«ng viÖc tuú thuéc vµo ®¬n ®Æt hµng. khi cã ®¬n ®Æt hµng th× tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cã th­ëng rÊt hiÖu qu¶, nã sÏ ®Èy nhanh tèc ®é vµ hoµn thµnh ®¬n ®Æt hµng sím, ®óng thêi h¹n, ®¶m b¶o uy tÝn chÊt cho c«ng ty c¶ vÒ mÆt thêi h¹n vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm th× tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cã th­ëng nÕu tÝnh to¸n kh«ng kü sÏ lµm béi chi quü l­¬ng, khi c«ng ty kh«ng ký ®­îc hîp ®ång th× ¸p dông chÕ ®é nµy lµ kh«ng thÝch hîp. Do ®ã cÇn ph¶i ¸p dông chÕ ®é nµy hîp lý theo tõng thêi kú vµ khi cã ®¬n ®Æt hµng. III. kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng t¹i c«ng ty dÖt Minh Khai. 1. §èi víi c«ng ty. C«ng ty dÖt Minh Khai lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc, chÞu sù ®iÒu hµnh cña nhµ n­íc vµ sù qu¶n lý cña së c«ng nghiÖp Hµ Néi. Nh­ng nã l¹i lµ mét c«ng ty s¶n xuÊt kinh doanh, chÞu sù ¶nh h­ëng rÊt lín cña thÞ tr­êng. §Ó c¹nh tranh tån t¹i th× c«ng ty kh«ng thÓ t¸ch m×nh ®éc lËp víi c¸c c«ng ty kh¸c. TiÒn l­¬ng lµ mét yÕu tè quan träng ¶nh h­ëng ®Õn vÞ thÕ cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng, mÆt kh¸c tiÒn l­¬ng còng lµ yÕu tè thóc ®Èy ng­êi lao ®éng lµm viÖc, ng­êi lao ®éng lµm viÖc víi môc ®Ých ban ®Çu lµ ®­îc h­ëng l­¬ng. Doanh nghiÖp muèn cã mét ®éi ngò lao ®éng tèt g¾n bã trung thµnh víi doanh nghiÖp th× cÇn nghiªn cøu møc l­¬ng cña c¸c doanh nghiÖp cïng ngµnh trªn thÞ tr­êng ®Ó tõ ®ã ®iÒu chØnh møc l­¬ng cña doanh nghiÖp m×nh cho thÝch hîp. Nh­ng khi nghiªn cøu møc l­¬ng cña c¸c doanh nghiÖp cïng ngµnh th× chØ nghiªn cøu møc l­¬ng cña mét sè c«ng viÖc nhÊt ®Þnh, chø kh«ng ph¶i nghiªn cøu møc l­¬ng cña toµn bé c¸c c«ng viÖc kh¸c nhau. Khi nghiªn cøu møc l­¬ng cña lao ®éng qu¶n lý th× ph¶i chó ý ®Õn c¬ cÊu tæ chøc cña bé m¸y qu¶n lý v× mçi c«ng ty cã mét c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý kh¸c nhau. VÒ m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng ty cÇn ®Çu t­ m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ®Ó phï hîp víi yªu cÇu cña s¶n xuÊt trong t×nh h×nh míi. HiÖn nay m¸y mãc thiÕt bÞ cña c«ng ty dï hµng n¨m còng ®· ®­îc ®Çu t­ thªm vµ ®­îc söa ch÷a th­êng xuyªn, nh­ng vÉn ë møc trung b×nh. C«ng ty cÇn quan t©m h¬n n÷a ®Õn kh©u nghiªn cøu thÞ tr­êng, cÇn më c¸c cöa hµng giíi thiÖu s¶n phÈm cña c«ng ty ë mét sè n¬i, nghiªn cøu thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng ®Ó tõ ®ã cã chiÕn l­îc s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng phï hîp. 2. §èi víi nhµ n­íc. C«ng ty dÖt Minh Khai lµ doanh nghiÖp thuéc ngµnh dÖt may, hiÖn nay ë n­íc ta ngµnh nµy ®ang rÊt ph¸t triÓn vµ lµ ngµnh thu hót nhiÒu lao ®éng. Nh­ng ngµnh dÖt may ë Hµ Néi th× lao ®éng chñ yÕu lµ lao ®éng ngo¹i tØnh, hä ph¶i thuª nhµ, trong khi ®ã tiÒn l­¬ng l¹i ë møc ®é trung b×nh, chi phÝ cho sinh ho¹t, thuª nhµ ®· chiÕm gÇn hÕt tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n, sè cßn l¹i ch¼ng ®­îc lµ bao. MÆt kh¸c ngµnh dÖt may chñ yÕu lµ n÷, phô n÷ hä vÉn coi gia ®×nh lµ quan träng nhÊt. Do ®ã c«ng ty tuyÓn lao ®éng n÷ ngo¹i tØnh vµo, hä chØ lµm viÖc mÊy n¨m lµ l¹i bá vÒ quª lËp gia ®×nh, g©y cho c«ng ty rÊt nhiÒu khã kh¨n. VËy nhµ n­íc cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch cho lao ®éng ngo¹i tØnh nh­ lµ quy ho¹ch nhµ ë cho thuª víi gi¸ ­u ®·i, hoÆc lµ chuyÓn c¸c c«ng ty thuéc ngµnh dÖt may vÒ c¸c tØnh ®Ó thuª lao ®éng ®­îc dÔ dµng. C«ng ty dÖt Minh Khai lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc, chÞu sù qu¶n lý cña nhµ n­íc. Do ®ã hµng n¨m nhµ n­íc lu«n lËp kÕ ho¹ch vÒ tiÒn l­¬ng ®èi víi c«ng ty. §iÒu ®ã ®· h¹n chÕ sù chñ ®éng cña c«ng ty, c«ng ty kh«ng linh ho¹t trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Do nhµ n­íc ®Æt kÕ ho¹ch vÒ tiÒn l­¬ng céng víi sù h¹n chÕ vÒ mÆt tµi chÝnh ®· dÉn tíi tiÒn l­¬ng cña ng­êi lao ®éng kh«ng cao, tiÒn l­¬ng trung b×nh cña ng­êi lao ®éng n¨m 2002 lµ 850.000 ®ång/th¸ng. Víi møc l­¬ng nh­ vËy trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay chi phÝ sinh ho¹t ®¾t ®á th× møc l­¬ng cña c«ng ty lµ kh«ng cao. VËy nhµ n­íc cÇn ph¶i ®Ó cho c«ng ty tù ®Æt kÕ ho¹ch vÒ tiÒn l­¬ng t¹o ra sù chñ ®éng cho c«ng ty, nhµ n­íc nªn chØ h­íng dÉn cho c«ng ty trong kÕ ho¹ch tiÒn l­¬ng. Nhµ n­íc cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch hç trî cho c«ng ty nh­: gi¶m thuÕ, hç trî c«ng ty vÒ mÆt tµi chÝnh ®Ó ®Çu t­ m¸y mãc thiÕt bÞ phï hîp víi yªu cÇu cña s¶n xuÊt. Trong luËt lao ®éng cã quy ®Þnh: Mét n¨m ng­êi lao ®éng kh«ng lµm thªm qu¸ 200 h, mét th¸ng kh«ng lµm thªm qu¸ 2 ngµy chñ nhËt, mét ngµy kh«ng lµm thªm qu¸ 4 h. Nh­ng khi ¸p dông vµo c«ng ty th× kh«ng phï hîp v× dÖt Minh Khai lµ c«ng ty thuéc ngµnh dÖt may, nªn khi nµo cã ®¬n ®Æt hµng th× c«ng ty tËp trung s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng, ®Ó hoµn thµnh giao hµnh ®óng thêi h¹n th× c«ng ty kh«ng thÓ ®¶m b¶o chØ lµm thªm kh«ng qu¸ 4 h trong mét ngµy, vµ kh«ng lµm thªm qu¸ 2 chñ nhËt trong mét th¸ng. VËy nhµ n­íc chØ nªn quy ®Þnh kh«ng nªn lµm thªm qu¸ 200 h trong mét n¨m, cßn c«ng ty sÏ linh ho¹t thùc hiÖn theo ®¬n ®Æt hµng mµ c«ng ty nhËn ®­îc. Trong ®iÒu kiÖn n­íc ta gÆp nhiÒu khã kh¨n, nhµ n­íc cÇn ph¶i quan t©m h¬n n÷a ®Õn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã cã thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc. Cã nh­ vËy th× ®Êt n­íc míi ph¸t triÓn ®i lªn. Ngµnh dÖt may lµ ngµnh mµ hiÖn nay ®ang thu hót rÊt nhiÒu lao ®éng vµ viÖc lµm, s¶n phÈm xuÊt khÈu ra n­íc ngoµi nhiÒu. Do ®ã cÇn ph¶i quan t©m, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ngµnh dÖt may ph¸t triÓn h¬n n÷a. KÕt luËn C«ng ty dÖt Minh Khai qua h¬n 30 n¨m h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ®· d¹t ®­îc mét sè thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ, c«ng ty ®· cã mét vÞ trÝ quan träng trong ngµnh dÖt may ViÖt Nam, mÆt kh¸c s¶n phÈm cña c«ng ty chñ yÕu ®­îc xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng n­íc ngoµi, chøng tá chÊt l­îng s¶n phÈm cña c«ng ty rÊt cao. Hµng n¨m doanh thu cña c«ng ty lu«n t¨ng lªn vµ kÐo theo thu nhËp b×nh qu©n cña ng­êi lao ®éng còng t¨ng lªn, ®iÒu ®ã chøng tá c«ng ty ®· cã mét chÝnh s¸ch chÕ ®é tiÒn l­¬ng phï víi ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ m×nh, c«ng ty cã ®éi ngò lao ®éng cã tr×nh ®é tay nghÒ vµ g¾n bã víi c«ng ty. C«ng ty ¸p dông c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng phï hîp nh­ng bªn c¹nh ®ã cßn mét sè nh­îc ®iÓm cÇn ph¶i kh¸c phôc ®Ó hoµn thiÖn h¬n n÷a c¸c h×nh thøc c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng. Tõ ®ã c«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn vµ l¸ cê ®Çu trong nghµnh dÖt may ViÖt Nam. ChÝnh v× vËy khi nghiªn cøu ®Ò tµi nµy, em ®· ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p nhÊt ®Þnh, ®Ó nh»m hoµn thiÖn nh÷ng thiÕu sãt trong c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng cña c«ng ty. Nh­ng do tr×nh ®é cßn h¹n chÕ vµ kiÕn thøc thùc tÕ cßn Ýt, c¸c gi¶i ph¸p nµy ®­a ra chØ lµ b­íc ®Çu vµ cÇn ph¶i tiÕt tôc nghiªn cøu hoµn thiÖn h¬n n÷a. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o TrÇn Kim Dung- Qu¶n trÞ nh©n lùc- NXB Gi¸o dôc- n¨m 1997. NguyÔn H÷u Th©n- Qu¶n trÞ nh©n lùc- NXB Thèng kª- n¨m 1998. PGS. PTS Ph¹m §øc Thµnh vµ TS. Mai Quèc Ch¸nh- Gi¸o tr×nh kinh tÕ lao ®éng- NXB Gi¸o dôc- n¨m 1998. Ph¹m §øc Thµnh- Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ nh©n lùc- NXB Gi¸o dôc- 1995. Gi¸o tr×nh tæ chøc lao ®éng khoa häc trong xÝ nghiÖp- Tr­êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n- NXB Gi¸o dôc- n¨m 1994. NghÞ ®Þnh 28/ CP ra ngµy 28/ 03/ 97. Th«ng t­ 13/ L§TBXH ra ngµy 10/04/ 97. C«ng v¨n 4320 ra ngµy 29/ 12/ 98. NghÞ ®Þnh 03 ra ngµy 11/ 01/ 01. T¹p chÝ lao ®éng x· héi. 11. C¸c tµi liÖu v¨n b¶n b¸o c¸o cña c«ng ty. Môc lôc Lêi nãi ®Çu............................................................................................ 1 PhÇn I: Lý luËn vÒ vÊn ®Ò tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp................................................................ 3 I. LÝ luËn chung vÒ tiÒn l­¬ng ................................................................... 3 1. Kh¸i niÖm vÒ tiÒn l­¬ng ........................................ 3 2. Nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña tæ chøc tiÒn l­¬ng ....................................... 5 2.1. Yªu cÇu cña tæ chøc tiÒn l­¬ng ................................... 5 2.2. Nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña tæ chøc tiÒn l­¬ng trong doanh nghiÖp. 6 II. Nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn tiÒn l­¬ng cña ng­êi lao ®éng ............ 9 1. ThÞ tr­êng lao ®éng, thÞ tr­êng s¶n phÈm ................................................... 9 2. Thuéc vÒ ng­êi lao ®éng ........................................... 11 3. Thuéc vÒ c«ng viÖc......................... ......................................... 12 4. Thuéc vÒ m«i tr­êng lµm viÖc........ ......................................... 13 III. Néi dung cña c«ng t¸c tiÒn l­¬ng trong doanh nghiÖp.................... 14 1. Kh¸i niÖm quü l­¬ng vµ nguån h×nh thµnh quü l­¬ng. ............................. 14 2. Ph­¬ng ph¸p ph©n phèi quü l­¬ng. ..................................... ........................... 14 3. Ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. ........................ ........................... 15 IV. C¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng................... .................. .................. ............ 15 1. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. ..................................... .......................... 15 1.1. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n. .................... 15 1.2. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm tËp thÓ. .................... 16 1.3. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm gi¸n tiÕp. ................. ................. 17 1.4. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm kho¸n.............................................. 18 1.5. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm cã th­ëng............................................ 19 1.6. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm luü tiÕn. .................... ........ 19 2. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian............................. 20 2.1. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n. ................. .................... 21 2.2. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã th­ëng. ............................................. 21 3. H×nh thøc tiÒn th­ëng. ..................................... ...................................... 22 3.1. Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa tiÒn th­ëng. ...................... ..............................22 3.2. C¸c h×nh thøc tiÒn th­ëng. ...................... ........................................ 23 PhÇn II: Ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c tiÒn l­¬ng vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh t¹i c«ng ty dÖt Minh Khai ............................................................................................................... 24 I. S¬ l­îc chung vÒ c«ng ty. ................... .................. .................. ............ 24 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty. ............................................ 24 2. §Æc ®iÓm vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. ........................... 27 2.1 §Æc ®iÓm vÒ s¶n phÈm vµ thÞ tr­êng s¶n phÈm. ...................................27 2.2. §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc s¶n xuÊt vµ tæ chøc lao ®éng. ............................29 2.3. §Æc ®iÓm vÒ vèn. ................................................................................. 36 3.4. §Æc ®iÓm vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ cña c«ng ty. ..................................... 38 3.5. Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm. . 41 4. kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y........ 47 5. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña c«ng ty trong thêi gian tíi. ........................... 48 5.1. ph­¬ng h­íng s¶n xuÊt kinh doanh. 48 5.2. kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cña c«ng ty trong thêi 49 5.3. kÕ ho¹ch thï lao lao ®éng. . ............................. 49 II. Tæng quan vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc cña c«ng ty dÖt Minh Khai ............................... ............................... ............................... ...................................... 50 1. §Æc ®iÓm vÒ nguån nh©n lùc cña c«ng ty. ........................... .......................... 50 2. Ho¹t ®éng qu¶n trÞ nh©n lùc trong c«ng ty. ........................ .......................... 54 2.1 Ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ c«ng viÖc ............................ 54 2.2 KÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc ..................... 54 2.3. TuyÓn dông nh©n lùc. ............................... 55 2.4. §¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc....................................... 55 2.5. §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. .......................... 56 2.6. Thï lao lao ®éng. ............................................ 56 III. Thùc tr¹ng c«ng t¸c tiÒn l­¬ng ë c«ng ty.............................................. 57 1. Quan ®iÓm vµ chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng ë c«ng ty. ............................................. 57 2. Quü tiÒn l­¬ng vµ nguån h×nh thµnh quü tiÒn l­¬ng. ................................... 57 2.1. Quü l­¬ng ............................................. 57 2.2 Nguån h×nh thµnh quü l­¬ng. ........................ 60 3. Ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. .................................................... 60 4. C¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng. .................................................. 62 4.1. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n. ................................................ 62 4.2 ChÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm tËp thÓ. ............. 70 4.3. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian. ............. 74 IV. NhËn xÐt chung c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng trong c«ng ty .................... 78 1. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n......................................... 79 1. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ. ................................................... 79 2. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian. .................................................................. 80 V. ¶nh h­ëng cña c«ng t¸c tiÒn l­¬ng ®Õn t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng. 81 1. ¶nh h­ëng tÝch cùc cña c«ng t¸c tiÒn l­¬ng trong qu¸ tr×nh t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng. ................................................................................................ 81 2. H¹n chÕ cña c«ng t¸c tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh t¹o ®ng lùc cho ng­êi lao ®éng. ................................................................................ 81 PhÇn III : Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng t¹i c«ng ty dÖt Minh Khai. ...................................................................................................................... 83 I. X©y dùng hoµn thiÖn c¸c yÕu tè c¬ së cho c«ng t¸c tr¶ l­¬ng t¹i c«ng ty dÖt Minh Khai ..................................................................................................... 83 1. Hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng........................................................... 83 2. Hoµn thiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc. ................ 85 3. Hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc......................................... 85 4. Hoµn thiÖn viÖc bè trÝ sö dông lao ®éng. ......................................................... 85 5. Hoµn thiÖn c«ng t¸c thèng kª, kiÓm tra, nghiÖm thu s¶n phÈm. ................. 86 II. Hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng t¹i c«ng ty..................................... 86 1. Hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n. ............. 86 2. Hoµn thiÖn chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ........................................ 87 3. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian. .................................................................. 90 4. ¸p dông chÕ ®é l­¬ng s¶n phÈm cã th­ëng. .................................................... 93 III. kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng t¹i c«ng ty dÖt Minh Khai. ..................................... .............................. .......................................... 94 1. §èi víi c«ng ty. .................................................................................................. 94 2. §èi víi nhµ n­íc. ............................................................................................... 95 kÕt luËn ...................................................................................................... 97 danh môc tµI liÖu tham kh¶o ....................................................... 98