Đề tài Hoàn thiện các hình thức trả lương tại nhà máy xi măng Lam Thạch – Công ty cổ phần xi măng và xây dựng Quảng Ninh

quan cho người lao động d. Tiền lương theo sản phẩm luỹ tiến. Chế độ trả lương này áp dụng ở những khâu trọng yếu của sản xuất hoặc khi sản xuất đang khẩn trương mà xét thấy việc giải quyết những tồn tại ở khâu này có tác dụng thúc đẩy sản xuất ở những khâu khác có liên quan, góp phần hoàn thành vượt mức kế hoạch của doanh nghiệp. Công thức tính: Llt = Đg QI + Đg x k( Q1 – Q0) Trong đó: Llt: Tổng tiền lương trả theo sản phẩm luỹ tiến. Đg: Đơn giá cố địng tính theo sản phẩm. Q1: Sản lượng sản phẩm thựuc tế hoàn thành. Q0: Sản lượng đạt được mức khởi điểm. k: Tỷ lệ tăng thêm để có được đơn giá luỹ tiến. + Ưu điểm của hình thức tiền lương này: Là khuyến khích công nhân tăng nhanh số lượng sản phẩm, làm cho tốc độ tăng năng suất lao động nên phạm vi áp dụng chỉ đối với khâu chủ yếu của dây chuyền hoặc vào những thời điểm nhu cầu thị trường về loại sản phẩm đó rất lớn hoặc vào thời điểm có nguy cơ không hoàn thành hợp đồng kinh tế. + Nhược điểm: áp dụng chế độ này rễ làm cho tốc độ tăng tiền lương lớn hơn tốc độ tăng năng xuất lao động của những khâu áp dụng trả lương luỹ tiến. Trong doanh nghiệp để hình thức tiền lương này có hiệu quả cần chú ý: - Thời gian trả lương không lên quy định quá gắn để tránh tình trạng không hoàn thành mức lao động hàng tháng mà lại được hưởng lương cao do có lương luỹ tiến. - Đơn giá nâng cao nhiều hay ít phải căn cứ mức độ quan trọng của bộ phận sản xuất đó quyết định, không lên áp dụng một cách rộng rãi tràn lan. e. Trả lương khoán. Hình thức này được áp dụng trong trường hợp không định mức được chi tiết cho từng công việc hoặc định mức được nhưng không chính xác hoặc những công việc nếu giao từng chi tiết, từng bộ phận sẽ không có lợi mà phải giao toàn bộ khối lượng công việc cho công nhân hoàn thành trong một thời gian nhất định. Công thức tính: LI = Đgk x QI Trong đó: LI: Tiền lương thựuc tế công nhân nhận được. Đgk: Đơn giá khoán cho một sản phẩm hay công việc. QI: Số lượng sản phẩm được hoàn thành. + Hình thức này có ưu điểm: Khuyến khích công nhân hoàn thành nhiệm vụ trước thời hạn, đảm bảo chất lượng công việc thông qua hợp đồng giao khoán. + Nhược điểm: Tuy nhiên với hình thức lương này thì khi tính toán đơn giá phải hết sức chặt chẽ, tỉ mỉ để xây dựng đơn giá tiền lương chính xác cho công nhân nhận khoán. Loại sáu: Chế độ trả lương sản phẩm có thưưỏng. Chế độ trả lương sản phẩm có thưởng thực chất tiền lương bao gồm: Một phần trả theo đơn giá cố định và lượng sản phẩm thực tế đã hoàn thành và một phần tiền thưởng dựa vào số sản phẩm hoàn thành vượt mức. Công thức tính: Lth = L + L(m.h) 100 Trong đó: Lth: Tiền lương sản phẩm có thưởng. L: Tiền lương trả theo đơn giá cố định. m: Tỷ lệ % tiền thưởng. h: Tỷ lệ % hoàn thành vựơt mức sản lưọng được tính thưởng. + Ưu điểm: Khuyến khích công nhân tích cực làm việc hoàn thành vượt mức sản lượng + Nhược điểm: Việc xác định phân tích các chỉ tiêu tính thưởng không chính xác có thể làm tăng chi phí tiền lương, bội chi quỹ lương Ngoài những hình thức tiền lương chủ yếu nói trên theo Nghị định 317/ C T – HĐBT ngày 01/09/1990 các doanh nghiệp có thể áp dụng hình thức trả lương theo định mức biên chế (khoán quỹ lương). Doanh nghiệp áp dụng định mức biên chế thì quỹ lương chế độ bằng tổng lao động định mức lao động hợp lý (sau khi đã sắp xếp lại lao động, kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý xác định rõ chức năng nhiệm vụ và biên chế các phòng ban). Công ty tính toán và khoán quỹ lương cho từng phòng ban, bộ phận theo nguyên tắc hoàn thành kế hoạch công tác. Nếu chi phí bộ máy gián tiếp ít thì thu nhập cao, ngược lại không hoàn thành kế hoạch chi phí nhiều, biên chế lớn thì thu nhập ít. 5. Sự cần thiết phải hoàn thiện hình thức trả lương cho người lao động. Việc tính toán và trả công lao động là một vấn đề phức tạp gây tranh cãi và thường xuyên phải điêù chỉnh, sửa đổi sao cho hợp với từng thời kỳ phát triển của doanh nghiệp. Bởi không có chế độ tiền lương nào hoàn hảo thoả mãn được cùng hai lợi ích của ngưòi lao động và ngưòi sử dụng lao động. Người lao động luôn muốn hưởng lương cao đáp ứng nhu cầu cuộc sống nhưng công việc lại phải nhàn hạ, điều kiện làm việc phải thuận lợi. Ngược lại người sử dụng lao động lại muốn khai thác và tận dụng tối đa khả năng của người lao động, nhưng lại muốn bỏ ra phần chi phí sử dụng lao động thấp nhất có thể được. Do đó nhà nước phải luôn luôn sửa đổi, bổ xung, ban hành chế độ tiền lương mới để doanh nghiệp vận dụng, trả lương tương xứng cho người lao động, dung hoà giữa hai lợi ích của người sử dụng lao động và ngưòi lao động. Trong nền kinh tế sản xuất hàng hoá thị trường mỗi ngành, mỗi doanh nghiệp có những đặc thù riêng trong sản xuất kinh doanh và cũng có những hình thức trả lương khác nhau sao cho phù hợp với điều kiện thực tế của doanh nghiệp mình. Tuy nhiên cũng không thể tránh khỏi những tồn tại trong công tác xây dựng đơn giá tiền lương và lựa chọn hình thức trả lương cho ngưòi lao động. Do đó các doanh nghiệp luôn mong muốn khắc phục những tồn tại và hoàn hiện các hình thức trả lương cho đơn vị mình với mục đích: - Phát huy tiềm năng trong mỗi cán bộ công nhân viên, kích thích, khuyến khích họ làm việc tận tuỵ có năng suất, chất lượng và hiệu quả, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho doanh nghiệp. Từ đó doanh nghiệp mới có điều kiện cải thiện đời sống của người lao động, đảm bảo tiền lương của người lao động thực sự trở thành giá cả sức lao động, đáp ứng nhu cầu cuộc sống. Làm cho họ yên tâm công tác, tin tưởng và gắn bó sự nghiệp của mình với sự nghiệp phát triển của doanh nghiệp. Các hình thức trả lương phải gắn với kết quả lao động thực tế, giá trị cống hiến mà họ làm ra dẫn đến họ có mức lương thoả đáng, làm cho họ quan tâm đến thành quả lao động của mình, ngưòi lao động tự giác làm việc, nâng cao trình độ tay nghề, phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật, hợp lý hoá sản xuất nhằm nâng cao năng suất lao động, hạ giá thành sản phẩm cho doanh nghiệp. CHƯƠNG II THỰC TRẠNG CÁC HÌNH THỨC TRẢ LƯƠNG TẠI NHÀ MÁY XI MĂNG LAM THẠCH – CÔNG TY CỔ PHẦN XI MĂNG VÀ XÂY DỰNG QUẢNG NINH. 1. Khái quát chung về công ty cổ phần xi măng và xây dựng quảng ninh. 1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty cổ phần Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh. Công ty xi măng và xây dựng Quảng Ninh tiền thân từ Xí nghiệp than Uông Bí. Năm 1998 UBND tỉnh Quảng Ninh đã sát nhập một số đơn vị vào thành lập công ty xi măng và xây dựng Quảng Ninh. Kể từ khi thành lập công ty ngày càng phát triển mở rộng trở thành một trong những doanh nghiệp nhà nước tiêu biểu của tỉnh trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Ngày 4/2/2005 UBND tỉnh Quảng Ninh đã ra quyết định số 497/QD-UB phê duyệt phương án cổ phần hoá Công ty xi măng và xây dựng Quảng Ninh. Ngày 28/3/2005 Công ty xi măng và xây dựng Quảng Ninh chính thức chuyển thành Công ty cổ phần xi măng và xây dựng Quảng Ninh theo giấy phép kinh doanh số 22.02.000388 do Sở kế hoạch đầu tư tỉnh Quảng Ninh cấp. Với phương châm chất lượng sản phẩm đặt lên hàng đầu, từ khi thành lập đến nay công ty đã giành được sự tín nhiệm của khách hàng trong và ngoài tỉnh. Họat động sản xuất kinh doanh của Công ty không ngừng được mở rộng. Từ một thành viên ban đầu đến nay công ty đã có 13 đơn vị thành viên hoạt động nhịp nhàng trong cùng một bộ máy tổ chức quản lý. Cũng từ một đơn vị chuyên sản xuất kinh doanh một mặt hàng là khai thác chế biến than đến nay công ty đã mở rộng ra sản xuất kinh doanh đa ngành nghề với uy tín và chất lượng cao. 1.2. Các hoạt động sản xuất kinh doanh chủ yếu của Công ty Từ một đơn vị chuyên sản xuất kinh doanh một mặt hàng đến nay Cụng ty đó mở rộng sản xuất kinh doanh đa ngành. Hiện nay Công ty đang áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001: 2000. Vì vậy các mặt hàng Công ty sản xuất ra luôn đạt chất lượng cao. Đặc biệt tầm vóc của Công ty càng lớn mạnh hơn khi Thủ tướng Chính phủ giao cho Công ty cổ phần Xi măng và xây dựng Quảng Ninh làm chủ đầu tư dự án xây dựng và kinh doanh hạ tầng kỹ thuật khu Cụng nghiệp Cái Lân tỉnh Quảng Ninh theo quyết định số 885/QĐ-TTg ngày 12/8/2004 với tổng mức vốn đầu tư 150 tỷ đồng. * Ngành nghề kinh doanh của Công ty: - Sản xuất xi măng, sản xuất vật liệu xây dựng, khai thác và chế biến than, khai thác và chế biến phụ gia cho sản xuất xi măng; - Thi công xây dựng công trinh dân dụng, công nghiệp, làm đường giao thông; - San lấp mặt bằng, vận tải thủy bộ; - Khảo sát thăm dò tư vấn thiết kế mỏ và xây dựng; - Xuất nhập khẩu các loại vật tư, phụ tùng, máy múc, thiết bị và vật liệu xây dựng; - Đầu tư, kinh doanh cơ sở hạ tầng kỹ thuật khu công nghiệp và dân cư; - Kinh doanh cảng biển, kinh doanh vận tải biển, kho vận, kinh doanh bất động sản - Sản xuất, kinh doanh bao bì đựng xi măng - Kinh doanh thương mại, du lịch, khách sạn, nhà hàng; - Nuôi trồng thủy sản, kinh doanh bất động sản. Bảng - Tỷ trọng sản phẩm dịch vụ qua các năm trên tổng doanh thu Đơn vị tính: Triệu đồng STT Tên sản phẩm, dịch vụ Năm 2005 Năm 2006 9 tháng năm 2007 Giá trị Tỷ trọng %DT Giá trị Tỷ trọng %DT Giá trị Tỷ trọng %DT Xi măng 104.292,73 33,13 115.276,93 25,01 208.033,34 49,49 Thi công cơ giới 67.330,87 21,39 98.827,88 21,44 53.323,93 12,68 Khai thác than 81.251,66 25,81 114.180,77 24,77 74.397,73 17,70 Các sản phẩm dịch vụ khác 31.210,59 9,92 94.674,52 20,54 66.571,12 15,84 XN xây dựng Uông Bí 16.413,22 5,21 24.019,78 5,21 9.200,18 2,19 XN xây dựng Hạ Long 14.258,33 4,53 14.031,96 3,04 8.855,08 2,11 Tổng 314.757,40 100 461.011,84 100 420.381,38 100 Nguồn: Công ty cổ phần xi măng và xây dựng Quảng Ninh Qua bảng số liệu trên ta thấy hoạt động sản xuất xi măng của Công ty chiếm tỉ trọng cao nhất so với các hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ khác của các đơn vị trong công ty . Công ty xi măng và xây dựng Quảng Ninh là một đơn vị hoạt động sản xuất kinh doanh đa ngành nghề với nhiều đơn vị khác nhau. Trong thời lượng có hạn em xin trình bày cụ thể sâu hơn về một đơn vị thành viên của Công ty đó là Nhà máy xi măng Lam thạch – một đơn vị sản xuất kinh doanh có tỉ trọng gía trị doanh thu lớn nhất trên tổng giá trị doanh thu của công ty. 2. Sự hình thành và phát triển nhà máy xi măng Lam Thạch. 2.1. Lịch sử hình thành nhà máy xi măng Lam Thạch. Nhà máy xi măng Lam Thạch thuộc Công ty cổ phần Xi măng và xây dựng Quảng Ninh được thành lập trên cơ sở nhu cầu SXKD của công ty Xi măng và xây dựng Uông Bí dựa trên các văn bản pháp quy của nhà nước như: Phương án phát triển xi măng đến năm 2000 của bộ Xây dựng trình thủ tướng chính phủ phê duyệt tại công văn số: 848/BXD-KH ngày 14/7/1993 với chỉ tiêu đạt 20triệu tấn năm 2000. Chương trình 3 triệu tấn/năm của bộ xây dựng. Báo cáo khả thi của công ty tư vấn xây dựng công trình vật liệu xây dựng của bộ xây dựng về việc xây dựng nhà máy xi măng Lam ThạchUông Bí Quảng Ninh. Căn cứ vào các kết quả điều tra tự nhiên, tài nguyên kinh tế xã hội và nhu cầu về tiêu thụ xi măng trong khu vực vùng đông bắc nói chung và tỉnh Quảng Ninh nói riêng. Ngày 8/5/1995 UBND về việc phê duyệt dự án đầu tư xây dựng Nhà máy xi măng Lam Thạch. Tên giao dịch hiện nay: Nhà máy xi măng Lam Thạch thuộc Công ty cổ phần Xi măng và xây dựng Quảng Ninh. Địa chỉ: Xã Phương Nam – Uông Bí – Quảng Ninh. Điện thoại: 033 855292 . Fax: 033 856468. Giấy đăng kí kinh doanh số: 112 478 do sở kế hoạch và đầu tư cấp ngày 14/04/1998. 2.2. Cơ cấu tổ chức của Nhà máy xi măng Lam Thạch . Cơ cấu tổ chức Nhà máy xi măng Lam Thạch theo mô hình chực tuyến chức năng, tổ chức sản xuất theo hình thức chuyên môn hoá sản xuất các cung đoạn (các phân xưởng sản xuất). Sơ đồ bộ máy tổ chức Nhà máy xi măng Lam Thạch GIÁM ĐỐC NHÀ MÁY PHÓ GIÁM ĐỐC Phòng kĩ thuật cơ điện an toàn Phòng TC HC tổng hợp Phân xưởng Cơ điện Phân xưởng Nguyên liệu Phân xưởng Lò nung Phân xưởng Thành phẩm Phòng kĩ thuật công nghệ KCS * Giám đốc nhà máy là người đại diện pháp nhân của nhà máy, chịu trách nhiệm cao nhất về tất cả các quyết đinh SXKD của mình trước pháp luật và trước giám đốc công ty. * Phó giám đốc nhà máy: là người thực hiện những nhiệm vụ do giám đốc giao, điều hành chỉ đạo sản xuất kinh doanh các phòng ban phân xưởng sản xuất trong nhà máy, chịu trách nhiệm trước giám đốc về công việc được giao. * Phòng tổ chức hành chính tổng hợp: Nhiệm vụ tham mưu giúp giám đốc quản lí nhân lực, lao động tiền lương các chế độ chính sách đối với người lao động. * Phòng kĩ thuật cơ điện an toàn: Quản lí vật tư thiết bị tổ chức lập kế hoạch và chỉ đạo các phân xưởng thực hiện kế hoạch sửa chữa định kì, sửa chữa thường xuyên, nghiệm thu và quyết toán vật tư các công trình sửa chữa trong nhà máy. Thực hiện kiểm tra công tác an toàn lao động trong nhà máy . * Phòng kĩ thuật công nghệ KCS: Chịu trách nhiệm quảmn lí toàn bộ hệ thống quản lí chất lượng theo tiêu chuẩn Việt Nam 6260- 1997 và hệ thống quản lí chất lượng Iso 9001-2000 về quy trình sản xuất xi măng PC B30 và PC HS 40. Phân tích và giám sát các loại nguyên liệu và vật liệu đầu vào tổ chức kiểm tra, giám sát và chỉ đạo toàn bộ các bộ phận trong dây truyền sản xuất xi măng. * Phân xưởng nguyên liệu: có nhiệm vụ chuẩn bị nguyên liệu đầu vào, thực hiện các công đoạn xay và nghiền bột đảm bảo theo đúng phối liệu cung cấp đủ bột phối liệu đảm boả chất lượng theo hệ thống quản lí chất lượng Iso 9001-2000 các thành phần hoá để cung cấp cho lò nung Clinke. * Phân xưởng lò nung Clinke: có nhiệm vụ nhận bột từ Xi lo đảo đồng nhất và cấp liệu đủ cho lò nung. thực hiện cung đoạn vận hành lò nung tạo ra Clinke đảm bảo chất lượng đưa vào Xi lo chứa kho ủ phục vụ cho công đoạn nghiền xi măng. * Phân xưởng thành phẩm: Có nhiệm vụ nhận nghiền chộn cá phụ gia tạo ra xi măng đóng bao đảm bảo chất lượng, phân loại sản phẩm nhập kho nhà máy. * Phân xưởng cơ điện: Có nhiệm vụ quản lí hệ thống điện nước, xe, máy, thông tin cung cấp phục vụ cho toàn bộ nhà msy. Thực hiện công tác bảo dưỡng sửa chữa, lắp đặt các thiết bị máy móc đảm bảo cho công tác sản xuất xi măng được diễn ra liên tục thông suốt. 2.3. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của nhà máy: 2.3.1. Các mặt hàng SXKD và đặc điểm thị trường tiêu thu sản phẩm của nhà máy: * Nhiệm vụ chủ yếu trọng tâm của nhà máy là sản xuất xi măng PC B30 và xi măng PC HS40, đồng thời sản xuất Clinke cung cấp phục vụ nhu cầu khách hàng. Các sản phẩm của nhà máy đều được công nhận hợp chuẩn quốc gia, hiện nay nhà máy đang thực hiện áp dụng hệ thống quản lí chất lượng Iso 9001-2000 cho toàn nhà máy. * Đặc điểm thị trường tiêu thụ sản phẩm nhà máy: Hầu hết các sản phẩm cảu Công ty đều là những sản phẩm cung cấp chủ yếu cho ngành công nghiệp và xây dựng. Đặc biệt xi măng PC B#O là loại sản phẩm cung cấp cho ngành xây dựng dân dụng do đó thị trường hết sức sối động và cạnh tranh quyết liệt giữa các sản phẩm cùng loại. Để sản phẩm của nhà máy sản xuất ra phục vụ tới người tiêu dùng một cách nhanh nhất, thuận tiện nhất Nhà máy chủ trương mở các kênh phân phối theo khúc thị trường đồng thời mở các đại lí cấp I, cấp II, các đại lí bán buôn bán lẻ tói tận tay người tiêu dùng. Sơ đồ phân phối và hình thức suc tiến bán hàng của Công ty. Sản phẩm xi măng PCB 300 tại kho nhà máy Khách hàng tiêu thụ sản phẩm Bán buôn Bán lẻ Kênh I Đại lí của công ty Kênh II Kênh III Kênh I: chủ yếu bán buôn cho Công ty TNHH Vĩnh Thuận Hà Nội. Sản lượng tiêu thụ hàng tháng đạt 3000- 4000 tấn/tháng = 25-30% sản lượng xi măng Nhà máy sản xuất ra. Từ đây xi măng được xuất cho các đại lí bán lẻ cho khách hàng sử dụng. Kênh II: Nhà máy thành lập trạm bán hàng tại kho nhà máy. Khách hàng có thể kí hợp đồng trực tiếp tại nhà máy. Số lượng tiêu thụ đạt 1000- 2000 tấn / tháng = 10-15% tổng sản lượng. Kênh III: xi măng được cung cấp tới người sử dụng qua các đại lí của công ti mở tại các tỉnh thành. Hiện nay Nhà máy có trên 30 đại lí tiêu thụ với tổng sản lượng đạt 6000- 7000 tấn/ tháng = 50-60% tổng sản lượng. Do khối lượng sản phẩm sản xuất ra tương đối lớn nên Công ty tập trung mở rộng thị trường tiêu thụ từ các thành phố lớn như: Hà Nội, Hồ Chí Minh, Thái Bình, Hải Dươngvà đặc biệt là thị trường trong tỉnh Quảng Ninh. Với việc thực hiện tổ chức sản xuất theo hệ thống quản lí chất lượng tiêu chuẩn Việt Nam 6260- 1997 và hệ thống quản lí chất lượng Iso 9001-2000 về quy trình sản xuất xi măng PC B30 và PC HS 40 và bằng những chiến lược về giá, mẫu mã chất lượng và hệ thống phân phối bán buôn bán le sản phẩm của nhà máy chỉ trong thời gian ngắn đã chiếm lĩnh được thị trường trong và ngoài tỉnh. * Bảng Kết quả sản xuất của nhà máy từ 2005 - 2007. Đơn vị tính: Tấn Chỉ tiêu 2005 2006 2007 2006/2005 2007/2006 Tuyệt đối % Tuyệt đốit đốiấnhình tiêu thụ hàng hoá của nhà máy._________________________________________________________________________________ % Xi măng 105.494 107.471 113.056 1.977 1,018 5585 1,052 Clinke 35.799 48.457 48.987 12.658 1,353 530 1,011 Qua bảng số liệu trên ta thấy tình hình sản xuất Xi măng, Clinke của Nhà máy từ năm 2005 – 2007 liên tục tăng lên, cụ thể: Năm 2006 so với năm 2005 :Xi măng tăng 0,18% tương ứng tăng 1.977 tấn; Clinke tăng 35,3% tương ứng tăng 12.658 tấn. Năm 2007 so với năm 2006: Xi măng tăng 0,52%% tương ứng tăng 5.585 tấn; Clinke tăng 0,11%% tương ứng tăng 530 tấn. Có được kết quả trên là do sự cố gắng của tập thể lãnh đạo và cán bộ công nhân viên nhà máy đã lỗ lực từ khâu ssản xuất đến khâu tìm kiếm nguồn nguyên liệu và tìm kiếm mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm. Cùng với việc gia tăng sản lượng xi măng và clinke, giá cả xi măng và clinke cũng liên tục tăng lên do nhu cầu và giá cả thị trường và vật liệu xây dựng trong cả nước tăng lên trong 3 năm trở lại đây. 2.3.2. Quy trình công nghệ sản xuất xi măng Nhà máy xi măng Lam Thạch. Than , đát sét, sỉ sắt Đá vôi, phụ gia,khoáng hoá SƠ ĐỒ CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT XI MĂNG NHÀ MÁY XI MĂNG LAM THẠCH Máy sấy khô Đập búa, kẹp hàm Đá Than Đất Phụ gia Nghiền liệu Xilô chứa Xilô chứa Xilô chứa Trộn ẩm ve viên Kho chwá phụ gia, đá silic, thạch cao Lò nung Kho chứa Clinke Nghiền xi măng Đóng bao nhập kho Xilô chứa Xi măng Lam Thạch được sản xuất trên dây chuyền công nghệ lò đứng công suất 8,8 vạn tấn/năm theo phương pháp bán thô qua các công đoạn sau: Công đoạn gia công chế biến nguyên liệu thô. Công đoạn sấy khô nguyên liệu đầu vào. Công đoạn nghiền gia công bột nguyên liệu. Công đoạn nung luyện Clinke. Công đoạn ủ sấy Clinke bán thành phẩm. Công đoạn nghiền xi măng thành phẩm. Công đoạn đóng bao xi măng thành phẩm. * Công đoạn gia công chế biến nguyên liệu thô: Đá vôI được nhập từ xí nghiệp đá Uông Bí vào Nhà máy với tiêu chuẩn kích thước nhỏ hơn 300mm đảm bảo không lẫn tạp chất được đưa vào máy kẹp hạt đập búa đảm bảo kích thước nhỏ hơn 20mm sau đó được chuyển vào xilô chứa các loại phụ gia, khoáng hoá(Bảit, BaSo4). * Công đoạn sấy khô nguyên liệu đầu vào: Đất sét được nhập về chứa tại kho bãi sau nhà máy sau đó được máy xúc vận chuyển vào băng tải chuyền qua máy cán đảm bảo kích thước nhỏ hơn 20mm, sau đó đưa vào thùng sấy quay sấy ở nhiệt độ 700-8000c đảm bảo độ ẩm nhỏ hơn 4%, sau đó được đưa vào Silô chứa. Than cám loại 3 hoặc loại 4 được nhập về và kiểm tra chất lượng đảm bảo độ tro thấp hơn hoặc bằng 20%, chất bốc 4,5 - 8%, nhiệt lượng (Q) >6000Kcal/kg, độ ẩm, lưu huỳnh... đảm bảo tiêu chuẩn được đưa vào sấy khô ở nhiệt độ 300 - 4000c. Than sấy xong độ ẩm nhỏ hơn 4% được đưa vào các xilô chứa. * Công đoạn nghiền gia công bột nguyên liệu: Công đoạn nghiền được thực hiện trrên dây chuyền khép kín và được kiểm tra khống chế khối lượng thông qua hệ thống cân băng định lượng. nguyen liệu được nghiền đập mịn sau đó qua phân li khống chế độ mịn nhỏ hơn 15- 18%. Nguyên liệu đạt tiêu chuẩn được đưa vào các xilô chứachuẩn bị cung cấp cho công đoạn nung Clinke. * Công đoạn nung luyện Clinke: Bột nguyên liệu được đưa vào máy trộn ẩm với tỉ lệ độ ẩm đạt 12- 14%, sau đó được đưa vào ve viên có kích cỡ đường kính 6mm- 10mm sau đó được đưa vào lò nung ở nhiệt độ 1100 – 14000c tạo ra bán thành phẩm Clinke. Clinke ra lò đảm bảo CaO tự do < 3%. * Công đoạn ủ sấy Clinke bán thành phẩm: Clinke được đưa qua máy kẹp hàm nhỏ kích thước < 40mm. Sau đó được đưa qua các xilô chứa ủ tại chỗ, thới gian từ 5-10 ngày. Sau khi ủ xong clinke được kiểm tra sàng lọc đạt tiêu chuẩn đwocj đưa vào các xilo chứa chuẩn bị cho cung đoạn nghiền xi măng. * Công đoạn nghiền xi măng: Thiết bị chính là máy nghiền công suất 13- 18 tấn/giờ. Thạch cao, đá Silic được đập nhỏ đưa vào bunke chứa chuẩn bị cấp cho máy nghiền. Nguyên liệu đươc tổng hợp đưa vào máy nghiền được định lượng giám sát theo tiêu chuẩn qua cân điện tử. Sau khi nghiền xong tạo thành xi măng PC B300 hoặc xi măng PC HS40 theo tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam TC 6260-1997. * Công đoạn đóng bao nhập kho: Sau khi nghiền Xi măng được đưa qua đóng bao theo cân điện tử. Trọng lượng bao đóng xong đạt 50 +- 1kg theo quy định. Sau đó được nhập kho chuẩn bị cung cấp cho các kênh phân phối, đại lí bán buôn bán lẻ trong và ngoài tỉnh. 3. Thực trạng sử dụng lao động và các hình thức trả lương tại nhà máy xi măng lam thạch : 3.1.Phân tích tình hình sử dụng lao động tại Nhà máy xi măng Lam Thạch : 3.1.1. Lực lượng lao động của Nhà máy qua các năm từ 2005- 2007:. Bảng 6 : Tình hình lao động tại Nhà máy từ 2005-2007. Đơn vị : người Chỉ tiêu 2005 2006 2007 So sánh2005/2006 So sánh2006/2007 Tuyệt đối Tương đối(%) Tuyệt đối Tương đối(%) Tổng số lao động 453 448 445 -05 0,989 -03 0,993 Lao động KXĐTH 353 386 401 33 1,093 15 1,047 Lao động XĐTH 100 62 44 -38 0,62 -18 0,71 (Nguồn: Tổ chức hành chính ) Qua bảng số liệu trên ta thấy tổng số lao động tại nhà máy giảm dần qua các năm. Năm 2006 tổng số lao động tại nhà máy giảm đi 05 người tương ứng giảm 0,011%; Năm 2007 tổng số lao động so với năm 2006 giảm 03 người tương ứng giảm 0,007%. Tổng số lao động trong nhà máy liên tục giảm đi do nhà máy liên tục đầu tư trang thiết bị hiện đại tự động hoá các khâu sản xuất xi măng, thay thế sản xuất bán tự đông bằng thiết bị tự động hoá cao. vừa tiết kiệm chi phí vừa đảm bảo độ chính xác cao. Trong đó lao động xác định thời hạn liên tục giảm mạnh, lao động không xác định thời hạn tă lên, cụ thể: năm 2007 tăng 4,7%. Điều này góp phần tạo niềm tin và sự gắn bó,ổn định cho cán bộ công nhân viên trong nhà máy, từ đó tạo ra năng suất và chất lượng cao ổn định hơn. 3.1.2. Tình hình sử dụng lao động tại nhà máy . * Tông số lao động tại nhà máy tính đến 1/3/2008 thời điểm phân tích là 445 người trong đó được chia ra thành 3 bộ phận: - Lao động quản lý 38 người, chiếm 8,54%. Trong đó nữ 19 người, chiếm 50%. - Lao động công nghệ là 295 người chiếm 66,29%. trong đó nữ 47 người chiếm 15,93%. - Lao động phù trợ là 112 người, chiếm 25,17%. Trong đó nữ 26 người chiếm 5,84%. *Trình độ chuyên môn kỹ thuật: Đại học, cao đẳng: 78 người chiếm 17,53% Trung cấp các loại: 82 người chiếm 18,42% Công nhân kĩ thuật: 227 người chiếm 51,01% Lao động phổ thông: 63 người chiếm 14,15% Qua số liệu trên ta thấy tình hình tổ chức sử dụng lao động của nhà máy là tương đối phù hợp. Lao động quản lý 38 người chiếm 8,54% < 12% theo quy định, còn lại là lao động công nghệ và lao động phù trợ chiếm 91,46% được bố trí phù hợp theo từng phân xưởng sản xuất trong dây truyền công nghệ. Song song với việc đầu tư đổi lới trang thiết bị hiện đại nhằm giảm bớt lao động phổ thông mang tính thủ công đòi hỏi nhiều lao động, chủ trương của lãnh đạo công ty và nhà máy còn đầu tư phát triển lao động có trình độ chuyên môn cao nhằm đáp ứng nhu cầu công việc. Đối với lực lượng cán bộ quản lý nhà máy: hầu hết đều được đào tạo tại các trường đại học, cao đẳng chính quy của nhà nước. Đây là một yếu tố rất thuận lợi giúp cho nhà máyhoạt động hiệu quả, đặc biệt là công tác tiền lương được nhanh chóng, chính xác, đảm bảo tính công bằng trong việc tính lương và trả lương cho cán bộ công nhân viên làm việc trong nhà máy. Đội ngũ công nhân của nhà máy hầu hết đều phải có bằng công nhân kĩ thuật, trung cấp, cao đẳng hoặc đaị học do các trường đào tạo, dạy nghề cấp. Chính vì vậy, phần lớn người lao động trực tiếp của công ty hiện nay đều là thợ lành nghề với bậc nghề là 3, 4, 5, 6. Hàng năm Công ty và nhà máy đều tổ chức cho người lao động tham gia các lớp đào tạo để nâng cao tay nghề đồng thời tổ chức cho người lao động thi để nâng cao bậc nghề nhằm nâng cao hơn nữa mức lương người lao động được hưởng. Nhờ vậy chất lượng lao động không ngừng tăng lên, năng suất lao động cũng không ngừng được cải thiện và nhà máy luôn đáp ứng được yêu cầu chất lượng theo hệ thống tiêu chuẩn chất lượng Iso 9001-2000. 3.2. Thực trạng các hình thức trả lương tại nhà máy xi măng Lam Thạch: Nhà máy xi măng Lam Thạch thuộc Công ty cổ phần Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh là một đơn vị sản xuất kinh doanh sản phẩm xi măng và clinke. Do đó Công ty và nhà máy áp dụng hình thức trả lương khoán sản phẩm cho toàn bộ khối gián tiếp và trực tiếp dựa trên mức khoán và sản lượng nghiệm thu hàng tháng. 3.2.1. Phương pháp xây mức sản lượng của xi măng Lam Thạch Mức sản lượng được xây dựng như sau : Căn cứ nghị định số 28/CP ngày 28/3/1997. Nghị định số 03/CP ngày 11/1/2001 của Chính Phủ về đổi mới quản lý tiền lương, thu nhập trong các doanh nghiệp Nhà nước. Căn cứ thông tư số 14/TT- LĐTBXH ngày 10/4/1997 và thông tư số 05/TT- BLĐ- TBXH ngày 29/1/2001 của Bộ lao động thương binh xã hội về việc huơng dẫn xây dựng định mức lao động và xây dựng đơn giá tiền lương trong Doanh nghiệp Nhà nước. Căn cứ vào quyết định số 405/2006/QĐ- UB ngày 23/12/2006 của UBND tỉnh Quảng Ninh về việc giao chỉ tiêu kế hoạch năm 2007. Công ty xi măng và xây dựng Quảng Ninh xây dựng định mức lao động và đơn giá tiền lương tính trên đơn vị sản phẩm của sản phẩm xi măng Nhà máy xi măng Lam Thạch năm 2007 : - Xác định mức hao phí lao động của công nhân chính . - Xác định mức hao phí lao động của công nhân phụ trợ và phục vụ. - Xác định mức hao phí lao động của lao động quản lý. Phương pháp xây dựng định mức lao động cho đơn vị sản phẩm xi măng Lam Thạch như sau: * Sản phẩm sản xuất = Xi măng PCB 30 ( NM xi măng Lam Thạch * Đơn vị tính = Tấn * Đơn vị tính định mức lao động = Công/tấn sản phẩm T sp = 1,281674 Công/tấn sản phẩm T cn = 0,849654 Công/tấn sản phẩm T pv = 0,32258 Công/tấn sản phẩm T ql = 0,10944 Công/tấn sản phẩm * Trong đó: Tsp : Mức lao động sản phẩm tính cho đơn vị sản phẩm Tcn : Mức lao động công nghệ Tpv :Mức lao động phụ trợ và phục vụ Tql : Mức lao dộng quản lý Bảng 9 - Các mức lao động hiện hành của nhà máy cho một tấn xi măng Sản lượng:100.000 tấn /12 tháng /24ngày =347,2 tấn STT Diễn giải LĐ hao phí Hệ số cấp bậc công việc bình quân Công/ĐVSP 1,95 2,04 2,17 2,49 2,65 3,05 3,23 I Lao động công nghệ 1 Nhận đá 0,00864 0,00864 2 V/h máy đập hàm 01-02 +Lọcbụi0103 0,00864 0,00288 0.00288 0,00288 3 Trực vít tải02-06+Sàng đá02-07 0,00864 0,00864 4 Trực băng tải 01-01 +01-05 0,00864 0,00288 0,00576 5 Vận hành máy đập búa 02-03 0,00864 0,00288 0,00576 6 Trực lọc bụi tĩnh điện 02-02 0,00864 0,00288 0,00576 7 Vận hành gầu tải 02-05 0,00864 0,00288 0,00576 8 Xúc trọc cấp liệu từ trên xuống 0,0529 0.00288 0,00864 0,00864 0,00576 9 V/h gầu tải 10-07 0,00864 0,00288 0,00576 10 V/h gầu tải 06-02 &lọc bụi điện 06-06 0,00864 0,00576 0,00288 11 Vận hành máy phân ly 06-03 0,00864 0,00288 0,00576 12 Vận hành quật hút 06-08 0,00864 0,00288 0.00576 13 Trực trung tâm vi tính I 0,01152 0,00288 0,00576 0,00288 14 Trực cân băng 03-12 0,00864 0,00288 0,00288 0,00288 15 Trực cân băng 03-04 0,00864 0,00576 0,00288 16 Vận hành băng tải tấm 03-13 0,00864 0,00288 0,00288 0,00288 17 Vận hành vít tải 06 – 04 0,00864 0,00288 18 Vận hành vít tải 06 -05 0,00864 0,00288 0,00576 19 Trực cơ máy nghiền bi 0,00864 0,00576 0,00864 20 Vận hành máy nghiền bi 0,00864 0,00864 21 Vận hành quạt xi lô 0,00576 0,00288 0,00288 22 V/h máy đập than cấp liệu buồng đốt 0,00864 0,00576 0,00288 23 Trực tủ điện TĐ4 – TĐ5 0,00864 0,00288 0,00576 24 Vận hanh buồng đốt tầng sôi 0,00864 0,00576 0,00288 25 Trực băng tải 04-06 0,00576 0,00576 26 Vận hành quạt hút 05-12 0,00576 0,00288 0,00288 27 Trực lọc bụi tĩnh điện 05-10 0,00864 0,00288 0,00288 0,00288 28 Vận hành gầu tải 09-05 0,00864 0,00288 0,00576 29 Vận hành thùng sấy quay 01-05 0,00864 0,00864 30 Công nhân thao tác lò nung số I 0,05184 0,00864 0,01152 0,0144 0,01728 31 V/h máy vê viên +dao khuấy 08-04 0,00864 0,00288 0,00576 0,00288 32 Vận hành băng tải tấm 08-05 0,00864 0,00576 33 Vận hành máy ghi say 08- 06 0,00864 0,00864 34 vận hành quạt Root 08-07 0,00864 0,00288 0,00576 35 Vận hành máy trộn ẩm 08-03 0,00576 0,00576 36 Vận hành quạt hút CoS 34 0,00864 0,00288 0,00288 0,00288 37 Trực bể lắng bụi 0,00576 0,00288 0,00288 38 Trực đồng nhất CoS 00 0,00864 0,00288 0,00576 39 Vận hành cấp liệu xi lô 0,00864 0,00864 40 Đồng nhất phối liệu CoS 17 0,00864 0,00576 0,00288 41 Vận hành băng cào 09-01 0,00864 0,00864 42 Vận hành gầu tải 08-17 0,00864 0,00288 0,00288 0,00288 43 Thao tác lò +08 – 28 0,05184 0,01152 0,00864 0,02016 0,01152 44 Vận hành máy vê viên 08 -26 0,00864 0,00864 45 Vận hành băng tải cao su 08-27 0,00864 0,00576 0,00288 46 Vận hành máy ghi say 08- 34 0,00864 0,00288 0,00576 47 Vận hành quạt Root 08-29 0,00864 0,00288 0,00576 48 Vận hành trộn ẩm 08 - 25 0,00864 0,00576 0,00288 49 Trực vít tải đáy buồng lắng bụi 0,00576 0,00288 0,00288 50 Vận hành băng tải 09 05 0,00864 0,00864 51 Vận hành gầu tải 10- 01,10- 02 0,00864 0,00576 0,00288 52 Trực lọc buị túi 10-05a ,10-05b 0,00864 0,00864 53 Điều khiển cân băng định lượng 0,00864 0,00288 0,00576 54 Trực cân băng Clanh ker ;10 -04a 0,00864 0,00576 0,00288 55 Trực cân băng Thạh cao ;10 -04b 0,00864 0,00288 0,00576 56 Trực cân băng Phụ gia ; 10 -04c 0,00864 0,00576 0,00288 57 Trực cân băng Đá phụ gia ; 10 -04d 0,00864 0,00288 0,00576 58 Trực máng khí động học 10 -09 0,00864 0,00288 0,00288 0,00288 59 Trực máng khí động học 10- 10 0,00864 0,00288 0,00288 0,00288 60 Vận hành máy nghiền xi măng 10-06 0,00864 0,00288 0,00288 0,00576 61 Trực cơ máy nghiền 0,00864 0,00864 62 Trực tủ điện TD 4 &phụ tải 0,00864 0,00288 0,00288 0,00288 63 Trực tủ điện 6Kv máy nghiền 0,00864 0,00288 0,00576 64 Vận hành gầu tải 10-07 & 10-08 0,00864 0.00288 0,00576 65 V/h quạt hút 10-13&gầu tải 10-14 0,01152 0,00864 0,00288 66 V/h gầu tải 10-15+MKDH 11-01 0,00864 0,00576 0,00288 67 Trực MKĐH 11-02&lọc bụi túi 11-07 0,00864 0,00288 0,00576 68 Trực lọc bụi tĩnh điện 10-11 0,00864 0,00288 0,00288 0,00288 69 V/h Cl tang quay10-04&Vtải 10-05 0,00864 0,00864 70 V/h gầu tải 12-01 +vít tải11-06 0,00864 0,00576 0,00288 71 Vận hành sàng vít quay 12-02 0,00864 0,00288 0,00288 0,00288 72 V/h máy đóng bao 12 -04 +vít tải 12-07 + quạt hút 12-06 0,01728 0.00576 0,001152 73 Trực vít tải 12-08 +Tủ P P điện nhà 12 0,00864 0,00864 74 Vận hành máy đập hàm 14 - 01+ băng tải 14-02 + băng tải 14-04 0,01728 0,00576 0,00288 0,00864 75 Bốc xếp + vận chuyển + nhập kho XM 0,05184 0,05184 76 Bốc xi măng lên phương tiện 0,04608 0,04608 Tổng cộng 0,849654 0,0576 0,16705 0,16417 0,17857 0,13536 0,07776 0,06912 Tổng TCN Hệ số cấp bậc công việc BQ của TCN 20 Người x 1,95 = 39 58 Người x 2,04 = 118,32 57 Người x 2,17 = 123,69 62 Người x 2,49 = 154,38 47 Người x 2,65 = 124,55 27 Người x 3,05 = 82,35 24 Người x 3,23 =77,52 719,81 : 295 =2,44 1,92 1,95 2,17 2,33 3,07 2,3 2,42 II Lao động phụ trợ + Phục vụ 1 V/c phụ gia + Thạch cao cự ly ngoài 30m = xe xúc lật 928 G 0,01728 0,00864 0,00864 2 Phục vụ ăn ca + nấu nước công nghiệp 0,03456 0,03456 3 Vệ sinh công nghiệp+ Quét bao XM 0,01728 0,01728 4 Trực ca sản xuất 0,03456 0,03456 5 Điện nước + Vận hành máy biến áp 0,01728 0,01728 + Bơm nước ( trạm 1+2 ) 0,01728 0.00576 0,01152 6 Cơ khí sửa chữa - Sửa chữa theo ca 0,02592 0,02592 - Sửa chữa ca ngày ( gia công lắp đặt ) 0,0432 0,0432 7 Bảo vệ theo ca + bảo vệ thường trực 0,02592 0,02592 8 Tiêu thụ xi măng 0,05184 0,02304 0,0288 9 Trực ban chỉ đạo sản xuất 0,00288 0,00288 10 Vận tải đất sét,đá đen định mức 11t/công 0,01728 0,01728 11 Kiểm định điện năng 0,01728 0,01728 Tổng cộng 0,32258 0,08352 0,00864 0,04608 0,08065 0,01728 0,0576 0,0288 Tổng Tpv Hệ số bậc công việc bình quân của Tpv 29 Người x 1,92 =55,68 3 Người x 1,95 = 5,85 16 Người x 2,17 = 34,72 28 Người x 2,33 =65,24 6 Người x 3,07 = 18,42 20 Người x 2,3 = 46 10 Người x 2,42 = 24,2 250,11 : 112 = 2,2331 III. Lao động quản lý 1. Quản lý nhà máy : 38 người * Hệ số cấp bậc công việc bình quân của quản lý: ( QL ) 1 Người x 4,32 = 4,32 1 Người x 3,66 = 3,66 4 Người x 3,23 = 12,92 1 Người x 3,05 = 3,05 4 Người x 2,81 = 11,24 3 Người x 2,73 = 8,19 2 Người x 2,55 = 5,1 2 Người x 2,5 = 5 4 Người x 2,49 = 9,96 1 Người x 2,42 = 2,42 2 Người x 2,3 = 4,6 3 Người x 2,26 = 6,78 4 Người x 2,18 = 8,72 2 Người x 1,78 = 3,56 2 Người x 1,72 = 3,44 1 Người x 1,58 = 1,58 1 Người x 1,46 = 1,46 96 : 38 = 2,526 * Hệ số lương cấp bậc bình quân của toàn Nhà máy (295 người x 2,44 ) + ( 112 người x 2,2331 ) + ( 38 người x 2,526 ) --------------------------------------------------------- 445 = 2,398 * Hệ số phụ cấp lương bình quân của toàn nhà máy (295 x 0,44593 ) + ( 112 x 0,4375 ) + ( 38 x 0,3632 ) --------------------------------------------------------- 445 = 0,4367 3.2.2. Đơn giá tiền lương cho một đơn vị sản phẩm xi măng Nhà máy xi măng Lam Thạch năm 2007. Xác định mức lương tối thiểu để xây dựng đơn giá tiền lương Hiện nay nhà máy đang áp dụng mức lương tối thiểu theo mức quy định chung của nhà nước là 450.000 b. Đơn giá tiền lương cho hao phí lao động công nghệ: + Hệ số cấp bậc công việc bình quân: 2,44 + Hệ số các khoản phụ cấp được tính trong đơn giá: 295 người được hưởng phụ cấp độc hại = 0,3 42 người được hưởng phụ cấp TN = 0,2 99 người được hưởng phụ cấp ca đêm = 0,35 * Hệ số phụ cấp lương bình quân: ( 295 người x 0,3) + ( 99 người x 0,35 ) + (42 người x 0,2) ----------------------------------------------------------------------- 295 người = 0,44593 *Đơn giá công nghệ: 2,44 + 0,44593 ------------------ x 450.000 x 0,849654 công/tấn XM 26 = 42.439,19 đ/tấn c. Đơn giá tiền lương lao động phụ trợ + phục vụ :Tpv * Hệ số cấp bậc công việc bình quân: 2,2331 * Hệ số các khoản phụ cấp được tính trong đơn giá: 112 người có phụ cấp độc hại 0,3 21 người có phụ cấp trách nhiệm 0,2 32 người có phụ cấp ca đêm 0,35 * Hệ số phụ cấp lương bình quân: ( 32 x 0,35 ) + ( 112 x 0,3 ) + ( 21 x 0,2 ) ------------------------------------------------------- 112 người = 0,4375 * Đơn giá phụ trợ + phục vụ: (2,2331 + 0,4375 ) ---------------------- x 450.000 x 0,32258 26 = 14.910,27 đồng/tấn d. Đơn giá quản lý : Tql * Hệ số cấp bậc công việc bình quân = 2,526 * Hệ số các khoản phụ cấp lương được tính trong đơn giá. 10 người có phụ cấp chức vụ 0,15 3 người có phụ cấp độc hại 0,3 18 người có phụ cấp trách nhiệm 0,2 17 người có phụ cấp ca đêm 0,35 * Hệ số phụ cấp lương bình quân ( 3 x 0,3 ) + ( 17 x 0,35 ) + (18 x 0,2 ) + ( 10 x 0,15 ) --------------------------------------------------------- 38 = 0,3632 * Đơn giá quản lý: ( 2,526+ 0,3632 ) x 450.000 x 0,10944 công/tânXM --------------------------------------------- 26 = 5.472,59 đ /tấnXM e. Tổng quỹ tiền lương theo đơn giá sản phẩm (Vkh): Vkh =TCN + TPN + TQL Vkh = 42.439,19 + 14.910,27 + 5.472,59 = 62.822,05 ( đồng/tấnXM) f. Quỹ tiền lương bổ sung(Vbs) (Tiền lương trả cho những ngày không làm việc nhưng vẫn được hưởng lương theo chế độ chưa được tính trong đơn giá sản phẩm) - Phép năm + Ngày đi đường bình quân: - Lễ + tết - Việc riêng - Nghỉ hội, họp, học tập - Dân quân tự vệ - Chế độ nữ Cộng 16 ngày/người/năm 8 ngày/người/năm 3 ngày/người/năm 3 ngày/người/năm 2 ngày/người/năm 16 ngày/người/năm 48 ngày/người/năm *Hệ số cấp bậc công việc + Phụ cấp khu vực bình quân của toàn Nhà máy. * Quỹ lương bổ sung: 2,398 x 450.000 Vbs = ------------------ x 48 x 445 26 = 886.522.153 đồng g. Quỹ tiền lương làm thêm giờ (Vtg) * Số công làm thêm giờ trong một năm 88 người x 200h Vtg = ---------------------- 8h = 2.200 công/1 năm 2,398 x 450.000 ------------------ - x 1,5 x 2.200 26 = 136.962.692 đồng h. Đơn giá lương tổng hợp: å vc = Vkh + Vbs + Vtg åvc = (62.822,05 đ x 100.000 )+ 886.522.153.đ + 136.962.692 đ = 7.305.689.485 đồng Vậy đơn giá tiền lương tính cho một tấn xi măng là: 7.305.689.485 đồng / 100.000 tấn = 73.056,89 đồng/tấn xi măng * Nhận xét tình hình định mức lao động, tiền lương của Công ty: Công ty đã xây dựng được định mức lao động cụ thể cho từng loại sản phẩm sản xuất theo quy trình công nghệ. Trả lương cho người lao động theo chất lượng và sản lượng sản phẩm sản xuất. Tuy nhiên công tác định mức lao động của công ty còn nhiều hạn chế: Trong một số công việc công ty vẫn dựa vào cấp bậc lương thực tế để tính đơn giá lương sản phẩm chứ không dựa vào cấp bậc kỹ thuật cho phép của công việc, dẫn đến việc công ty phải trả tiền lương lớn hơn so với thực. 3.3 Các Hình thức trả lương tại Nhà máy xi măng Lam Thạch : Hàng tháng Nhà máy căn cứ vào đơn giá khoán tiền lương của Công ty và lượng sản phẩm thực tế xuất bán xi măng, clinke trong tháng làm căn cứ trả lương cho CBCNV. * Trả lương theo sản phẩm: Căn cứ sản lượng sản phẩm sản xuất hàng tháng và đơn giá tiền lương của từng đơn vị, bộ phận để trả lương cho đơn vị, bộ phận đó. Các đơn vị, bộ phận căn cứ vào số ngày công đi làm thực tế để tính trả lương cho người lao. Bảng 11 - Bảng tính đơn giá tiền luơng cho khối quản lý, phục vụ, công nhân sản xuất chính, phụ trợ Nhà máy xi măng Lam Thạch stt Chức danh công việc LĐ định biên Hệ số cấp bậc công việc Lương tính theo 5.500 tấn xi măng Đơn giá tính đến Clinker Tiền lương bộ phận tính đến Clin ker Đơn giá tính đến công đoạn xi măng Tiền lương bộ phận tính ở công đoạn xi măng Tiền lương công nhật 1 Giám đốc nhà máy 1 4,32 1944000 247,4 247,4 106 69,51 74769 2 Phó giám đốc 1 3,94 1773000 225,6 225,6 97,7 63,40 68192 3 Quản đốc PX lò 1 3,54 1539000 195,9 195,9 83,9 59192 4 Phó quản đốc PX lò 3 3,1 1395000 177,5 177,5 76,1 53653 5 Thống kê PX lò 1 1,88 846000 107,7 107,7 46,1 32531 6 Quản đốc PX liệu 1 3,36 1512000 192,4 192,4 82,5 58153 7 Phó quản đốc PX liệu 3 2,98 1341000 170,7 170,7 73,1 51576 8 Thống kê PX liệu 1 1,88 846000 170,7 170,7 46,1 32538 9 Quản đốc PX Thành phẩm 1 3,36 1512000 192,4 82,5 180,22 58153 10 Phó quản đốc PX thành phẩm 3 2,98 1341000 170,7 73,1 479,52 51576 11 Thống kê PX thành phẩm 1 1,88 846000 107,7 46,1 100,84 32538 12 Quản đốc PX cơ điện 1 3,36 1512000 192,4 192,4 82,5 54,07 58153 13 Phó quản đốc PX cơ điện 1 2,98 1341000 170,6 170,6 73,1 47,95 51576 14 Thống kê PX cơ điện 1 1,94 873000 111,1 111,1 47,6 31,22 33576 15 Thủ kho PX cơ điện 1 1,82 819000 104,2 104,2 44,7 29,29 31500 16 Nhân viên kiểm định 3 2,33 1048500 133,7 133,7 57,1 112,48 40326 17 Công nhân trực trạm điện 6 1,92 846000 107,7 107,7 46,1 185,37 32538 18 Công nhân trực trạm bơm nước hồ 3 1,82 819000 104,2 104,2 44,7 87,86 31500 19 Công nhân trực trạm bơn nước sông 3 1,72 774000 98,5 98,5 42,2 83,03 29769 20 Trưởng phòng TCTH 1 3,36 1512000 192,4 192,4 82,5 54,07 58153 21 Nhân viên chính TCTH 4 1,94 873000 111,1 111,1 47,6 124,87 22 Nhân viên phụ TCTH 2 1,82 819000 104,2 104,2 44,7 58,57 31500 23 Thủ quỹ , ytế 2 1,82 819000 104,2 104,2 44,7 58,57 31500 24 Văn thư tạp vụ 1 1,68 756000 96,2 96,2 41,2 27,03 29076 25 Lái xe con 1 2,16 972000 123,7 123,7 53 34,76 37384 26 Lái xe ca 1 2,16 972000 123,7 123,7 53 34,76 37384 27 Phụ xe ca 1 1,82 819000 104,2 104,2 44,7 29,29 31500 28 Trưởng phòng Kthuật cơ điện 1 3,48 1566000 199,3 199,3 85,4 56,00 62300 29 Phó phòng Kthuật cơ điện 1 3,1 1395000 177,5 177,5 76,1 49,88 53633 30 Nhân viên phòng Kthuật cơ điện 5 2,06 927000 118 118 50,6 165,74 33653 31 Trưởng phòng Kthuật công nghệ 1 3,36 1512000 192,4 192,4 82,5 54,07 58153 32 Phó phòng kỹ thuật công nghệ 1 2,98 1341000 170,7 170,7 73,1 47,95 51576 33 Tổ trưởng Công nghệ 3 2,5 1125000 143,2 143,2 61,3 120,68 43269 34 Nhân viên cơ lý, hoá 6 1,92 864000 110 110 47,1 185,37 33230 35 Thống kê +Nhân viên khống chế 10 1,82 819000 104,2 104,2 44,7 292,9 31500 36 Đội truởng bảo vệ 1 2,5 1125000 143,2 143,2 61,4 40,23 43269 37 Đội phó bảo vệ 1 2,06 927000 118 118 50,6 33,15 35653 38 Nhân viên bảo vệ 7 1,76 792000 10,8 10,8 43,2 198,24 30461 39 Công nhân vệ sinh (khoán gọn ) 4 0 0 0 40 Nhân viên nấu ăn 6 1,7 765000 97,4 97,4 41,7 164,13 29423 41 Công nhân v /h sản xuất chính 54 1,83 819000 104,2 104,2 44,7 1.590,1 31500 42 Công nhân v /h sản xuất chính 20 1,95 877500 111,7 111,7 47,8 627,6 33750 43 Công nhân v /h sản xuất chính 58 2,04 918000 116,8 116,8 50,1 1.904,14 35307 44 Công nhân v /h sản xuất chính 57 2,17 976500 124,3 124,3 53,3 1.990,44 37557 45 Công nhân v /h sản xuất chính 62 2,49 1120500 142,6 142,6 61,1 2.484,34 43096 46 Công nhân v /h sản xuất chính 47 2,65 1192500 151,8 151,8 65,1 2.004,08 45865 47 Công nhân v /h sản xuất chính 27 3,05 1372500 174,7 174,7 74,9 1.325,16 52788 48 Công nhân v /h sản xuất chính 24 3,23 1453500 185 185 79,3 1.247,28 55903 Nhà máy xi măng Lam Thạch Xây dựng đơn giá tiền lương dựa trên công suất thiết bị và tiền lương tối thiểu Nhà máy áp dụng là:450.000 đồng làm cơ sở để tính, công suất thiết bị là: 5.500 tấn xi măng/ tháng (công suất của nhà máy là 88.000 tấn / năm ) - Đơn giá tiền lương cho 1 tấn clinker =Hệ số lương cấp bậc x 450.000/ 5.500 tấn x 70% - Đơn giá tiền lương cho1 tấn xi măng = Hệ số lương cấp bậc x450.000/ 5.500 tấn x 30% - Đơn giá tiền lương công nhật = (Hệ số lương cấp bậc x 450.000 đồng)/26 công - Tiền lương khối quản lý, phục vụ và công nhân sản xuất chính, phụ, phụ trợ được tính trên sản lượng Clinker sản xuất trong tháng và lượng xi măng nhập kho (có biên bản nghiệm thu và nhập kho hàng tháng) Căn cứ vào biên bản nghiệm thu sản phẩm hàng tháng và phương án trả lương trên Nhà máy xi măng Lam Thạch trả lương cho CBCNV như sau : Tiền lương thu nhập của 1 LĐ trong tháng = åQi*Pi Bảng 12 - Bảng tính lương tháng 12/2007 phòng tổ chức hành chính của Nhà máy stt Họ và tên Hệ số Ngày công Clinker Xi măng T. tiền Các khoản trừ Còn lĩnh Khối lương Đơn giá Khối lương Đơn giá BHXH + BHYT Công đoàn 1 Trần Văn Trường 2,36 25 10.469,14 126,15 8.420 82,5 2.015.332 63.720 20.153 1.931.459 2 Nguyễn Thị Huyền 1,82 23 10.469,14 104,2 8.420 44,7 1.467.258 49.140 14.672 1.403.446 3 Nguyễn Phương Lan 1,94 23 10.469,14 111,1 8.420 47,6 1.563.913 52.380 1.5.639 1.495.840 4 Hoàng Thị Cam 2,06 23 10.469,14 118 8.420 50,6 1.661.410 55.620 16.614 1.589.176 5 Luơng Thị Nụ 2,16 23 10.469,14 123,7 8.420 53 1.741.292 58.320 17.412 1.665.560 Tổng cộng: 117 8.449.205 Nhận xét: Với cách trả lương trên của Nhà máy xi măng Lam Thạch thì cách trả lương bộ phận quản lý là chưa phù hợp với thực tế, mà chỉ phù hợp với những người làm việc độc lập như Giám đốc, phó giám đốc và công nhân trực tiếp sản xuất. Không phù hợp với tập thể như phòng ban chức năng, vì trong thực tế không có tập thể đơn vị nào lại có số ngày công đi làm thực tế bằng nhau, không có ai đi làm đủ 365 ngày trong một năm, mà hàng năm, hàng tháng trong một tập thể phải có người nghỉ ốm đau, việc riêng, thai sản, hội họp, học tập Theo như cách trả lương thực tế trên của Nhà máy xi măng Lam Thạch thì tiền lương, thu nhập trong tháng của người lao động không ảnh hưởng đến số ngày công làm việc thực tế của người lao động. Đó là điều không hợp lý với nguyên tắc cơ bản của tổ chức tiền lương là : việc quy định trả lương cho từng bộ phận, cá nhân người lao động chủ yếu phụ thuộc vào năng suất, chất lượng, hiệu quả công tác, giá trị cống hiến của của từng bộ phận, cá nhân người lao động, không phân phối bình quân. Đối với người có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, giỏi, giữ vai trò quan trọng, cống hiến nhiều cho việc hoàn thành nhiệm vụ sản xuất kinh doanh của đơn vị thì mức tiền lương và thu nhập phải được trả thoả đáng. Đối với với người lao động làm công việc chuyên môn nghiệp vụ, phục vụ giản đơn thì mức lương được trả cần cân đối với mức lương của lao động cùng loại. Không tạo sự chênh lệch thu nhập quả bất hợp lý, gây mất công bằng, bảo đảm chống phân phối bình quân. Mặt khác trong công tác định mức lao động theo từng công đoạn và từng bộ phận lao động trong nhà máy vẫn chủ yếu dựa vào cấp bậc công nhân điều này gây ảnh hưởng không nhỏ tới việc tính toán và phân phối tiền lương chính xác công bằng cho người lao động. CHƯƠNG III MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÁC HÌNH THỨC TRẢ LƯƠNG TẠI NHÀ MÁY XI MĂNG LAM THẠCH Một số biện pháp nhằm hoàn thiện hình thức trả lương cho người lao động tại Nhà máy xi măng Lam Thạch : 1.1. Biện pháp hoàn thiện hình thức trả lương đối với bộ phận quản lý nhà máy. Từ những nhược điểm nêu trên của cách trả lương sản phẩm cho bộ phận quản lý của Nhà máy xi măng Lam Thạch ta thấy thực tế hàng tháng số ngày làm việc trong tháng của mỗi người là khác nhau và hệ số luơng cấp bậc của từng người cũng khác nhau, do đó với hình thức trả lương hiện tại của Nhà máy xi măng Lam Thạch dễ gây ra sự ỉ lại và làm việc không có trách nhiệm, không khuyến khích được người lao động tích cực làm việc và làm việc có trách nhiệm... Do đó em xin đưa ra phương án hoàn thiện hình thức trả lương bộ phận quản lý như sau: *Cách tính: Tiền lương thu nhập của 1 LĐ trong tháng =Qi*Pi/Tổng công hệ số hệ số bộ phận* (hệ số lương cấp bậc + các khoản phụ cấp) /26 ngày công* số công làm việc thực tế . Tổng quỹ lương bộ phận là : 8.449.205 Tổng công và hệ số bộ phận là : (2,26 x 25 ) + (1,82 x 23 ) +( 1,94 x 23 ) + (2,06 x 23 ) + ( 2,16 x 23 ) = 240,04 8.449.205 Tiền lương bình quân một ngày công hệ số = -------------------- = 35.199 đ/công 240,04 Tiền lương tháng = Hệ số lương cấp bậc x 35.199 đồng/công x số ngày công thực tế làm việc. Bảng 17- Bảng tính lương tháng 12/2007 phòng hành chính tổng hợp Nhà máy theo phương án thiết kế tt Họ và tên Hệ số Ngày công T.công hệ số T. tiền Các khoản trừ Còn lĩnh BHXH + BHYT Công đoàn 1 Trần Văn Trường 2,26 25 35.199 1988.743 63.720 19.887 1.905.136 2 Nguyễn Thị Huyền 1,82 23 35.199 1.473.430 49.140 14.734 1.409.556 3 Nguyễn Phương Lan 1,94 23 35.199 1.570.579 52.380 15.705 1.502.494 4 Hoàng Thị Cam 2,06 23 35.199 1.667.728 55.620 16.677 1.595.431 5 Luơng Thị Nụ 2,16 23 35.199 1.748.686 58.320 17.486 1.672.880 Tổng cộng 117 8.449.205 1.2. Một số biện pháp hoàn thiện hình thức trả lương đối với bộ phận công nhân trực tiếp sản xuất: Hiện nay hình thức trả lương khoán sản phẩm tại nhà máy cho bộ phận công nhân trực tiếp sản xuất là khá phù hợp (trả lương theo số và chất lượng) tuy nhiên để hoàn thiện nhà máy cần phải: Xây dựng một mức lao động chính xác dựa trên cấp bậc công việc và độ phức tạp của công việc chứ không chỉ dựa vào cấp bậc công nhân như một số bộ phận hiện tại nhà máy đang áp dụng. Tính đơn giá sản phẩm chính xác cho từng bộ phận công việc. KẾT LUẬN Tiền lương luôn được coi là vấn đề mang tính thời sự nóng bỏng, là mối quan tâm hàng đầu của mọi người và toàn xã hội. Tiền lương hàm chứa nhiều mối quan hệ mâu thuẫn và có quan hệ mật thiết với mọi khía cạnh khác của đời sống xã hội. Chính vì vậy một sự cải cách nhỏ trong chính sách tiền lương cũng kéo theo hàng loạt sự thay đổi khác trong đời sống của người dân. Trong những năm gần đây, mặc dù Đảng và Nhà nước thường xuyên quan tâm và đưa ra nhiều nhiện pháp tích cực nhằm tăng lương, thông qua việc tăng lương để cải thiện và nâng cao mức sống của người dân nhưng cho đến nay tiền lương vẫn luôn là vấn đề gây nhiều tranh cãi. Mặc dù trên thực tế thu nhập của người lao động nước ta trong những năm qua không ngừng được nâng cao song việc tăng lương vẫn chưa thật sự phát huy được tác dụng theo đúng nghĩa của nó, tức là tiền lương tăng nhưng mức sống của người dân chưa thực sự được cải thiện. Nguyên nhân chủ yếu là do việc tăng lương đồng nghĩa với việc tăng giá hàng loạt các mặt hàng thiết yếu khác. Việc xây dựng lựa chọn được cho mình một hình thức trả lương hợp lý và không ngừng cải thiện công tác tổ chức trả lương sẽ giúp cho các doanh nghiệp thu hút được nhân tài – nhân tố tiên quyết đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Do đó hoàn thiện hình thức trả lương được coi là một trong những mục tiêu quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp . Qua bài luận văn của mình, em muốn đưa ra một số giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện hơn nữa hình thức trả lương của Nhà máy xi măng Lam Thạch . Do kiến thức và thời gian còn hạn chế vì vậy em rất mong nhận được ý kiến đóng góp từ phía các thầy cô, các cán bộ công nhân viên nhà máy và các bạn sinh viên để em có thêm hiểu biết và cách nhìn toàn diện hơn nhằm phục vụ tốt hơn cho công việc sau này. Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo – PGS, TS. Trần Xuân Cầu – trưởng khoa Kinh tế và quản lí nguồn nhân lực, trường đại học Kinh tế quốc dân và cán bộ công nhân viên Công ty cổ phần Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh và Nhà máy xi măng Lam Thạch đã giúp em hoàn thành luận văn này. MỤC LỤC