Đề tài Hoàn thiện chính sách thuế đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam

MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Qua hơn 18 năm kể từ khi có Luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam năm 1987, đầu tư trực tiếp nước ngoài đã hình thành và không ngừng phát triển mạnh mẽ, có mặt trên khắp các tỉnh thành trong cả nước, hoạt động trong hầu hết các ngành kinh tế quốc dân. Doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (từ đây về sau gọi tắt là doanh nghiệp FDI) được coi là nhân tố quan trọng góp phần tăng trưởng kinh tế, nâng cao tính cạnh tranh cho thị trường trong nước, làm nên sức mạnh tổng hợp phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá, phát triển đất nước, tạo điều kiện cho Việt nam hoà nhập vào nền kinh tế thế giới. Thực hiện công cuộc đổi mới từ năm 1986 đến nay, cùng với việc mở cửa, đẩy mạnh môi trường đầu tư, nhà nước đã có những chính sách thuế và ưu đãi nhằm thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài và thông qua quá trình thực hiện đã bộc lộ nhiều ưu điểm, và có tính khả thi cao. Tuy nhiên, trước yêu cầu của tình hình mới như đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hội nhập ngày càng sâu rộng, yêu cầu thu hút đầu tư nước ngoài đòi hỏi chính sách thuế cần phải đổi mới và hoàn thiện. Thực tế, chính sách thuế đã bộc lộ nhiều nhược điểm như: vấn đề ưu đãi đầu tư (theo ngành, theo vùng), sự phân biệt doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp nước ngoài, sự nhất quán và hiệu quả thực hiện của chính sách thuế, cũng như tính minh bạch của từng chính sách, đặc biệt là một trong những nguyên tắc hội nhập quốc tế là sự bình đẳng, không phân biệt. Vì vậy, hoàn thiện chính sách thuế là đề tài mang tính lý luận và thực tiễn sâu sắc, có ý nghĩa thời sự. Với ý nghĩa đó, tác giả tập trung nghiên cứu đề tài: "Hoàn thiện chính sách thuế đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam", góp phần giải quyết những vấn đề về lý luận và thực tiễn nêu trên. 2. Mục đích nghiên cứu - Góp phần làm rõ lý luận về vị trí vai trò của hoạt động FDI trong nền kinh tế thị trường tính cạnh tranh cao và trong điều kiện hội nhập kinh tế khu vực và thế giới, đồng thời nêu lên sự tác động của chính sách thuế của nước sở tại đối với hoạt động đầu tư này; - Hệ thống hoá và phân tích một số chính sách thuế như chính sách thuế nhập khẩu và các chính sách thuế nội địa, cũng như các hình thức ưu đãi thường được sử dụng trong chính sách thuế đối với hoạt động FDI; - Nêu những tồn tại và nguyên nhân trong hệ thống chính sách thuế nói chung ở nước ta. Kết hợp với các quan điểm hoàn thiện chính sách thuế của nhiều chuyên gia nhằm hoàn thiện chính sách thuế nhập khẩu và các chính sách thuế nội địa khác, từ đó góp phần cho việc đề xuất các định hướng, các quan điểm đưa ra các giải pháp hoàn thiện chính sách thuế phù hợp với quan điểm và mục tiêu về đầu tư nước ngoài trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2010. 3. Đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu Đối tượng chính của luận văn là nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn của chính sách thuế và các giải pháp hoàn thiện các chính sách này đối với hoạt động FDI ở Việt Nam phù hợp với quan điểm và mục tiêu về đầu tư nước ngoài trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2010. Chính sách thuế là một công cụ quản lý vĩ mô nền kinh tế của một quốc gia, bao trùm nhiều lĩnh vực hoạt động trong đời sống xã hội. Chính sách thuế là chính sách chung đối với tất cả các loại doanh nghiệp, tuy nhiên, phạm vi nghiên cứu của luận văn chủ yếu đi sâu vào nghiên cứu chính sách thuế đối với hoạt động FDI tại Việt nam, đó là: Nêu tác động của thuế đối với doanh nghiệp FDI; hệ thống hoá và phân tích các chính sách thuế hiện hành của nhà nước; phân tích những hạn chế còn tồn tại trong chính sách thuế nói chung, làm sáng tỏ và đánh giá đúng nguyên nhân của những hạn chế đó; nêu quan điểm hoàn thiện chính sách thuế và các giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống chính sách này đối với hoạt động FDI ở Việt Nam. Phương pháp cơ bản và chủ yếu được vận dụng để nghiên cứu đề tài này là phương pháp của chủ nghĩa duy vật biện chứng, chủ nghĩa duy vật lịch sử. Đồng thời kết hợp với các phương pháp cụ thể khác như: thống kê so sánh, tổng hợp phân tích các dữ liệu thực tế. Ngoài ra còn vận dụng các quan điểm lý luận của Đảng và Nhà nước về xây dựng và phát triển nền kinh tế trong sự nghiệp đổi mới. 4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài. - Hệ thống hoá một số vấn đề về các doanh nghiệp FDI và tác động của thuế đối với các doanh nghiệp FDI. - Khẳng định vai trò quan trọng của các doanh nghiệp FDI trong mục tiêu phát triển nền kinh tế nhiều thành phần ở nước ta. - Phân tích, đánh giá thực trạng các chính sách thuế hiện hành đối với doanh nghiệp FDI trong thời gian qua, làm sáng tỏ và đánh giá những nguyên nhân còn tồn tại trong hệ thống các chính sách đó, nâng cao mức độ ảnh hưởng của của hệ thống chính sách thuế, tạo tiền đề cho các giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống chính sách thuế đối với hoạt động FDI ở Việt nam. - Một số đề xuất góp ý và giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống các chính sách thuế đối với hoạt động FDI ở Việt nam trong điều kiện cạnh tranh và hội nhập. 5. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được trình bày thành 3 chương: Chương 1: Một số vấn đề về hoạt động đầu tư trực tiếp của nước ngoài và chính sách thuế đối với hoạt động đó trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế; Chương 2: Thực trạng chính sách thuế đối với hoạt động đầu tư trực tiếp của nước ngoài tại Việt Nam; Chương 3: Giải pháp hoàn thiện chính sách thuế đối với hoạt động FDI tại Việt Nam phù hợp với quan điểm, mục tiêu về đầu tư nước ngoài và mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội đến năm 2010.

124 trang | Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 2151 | Lượt tải: 0

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Hoàn thiện chính sách thuế đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

tranh tèt cã thÓ ®a vµo nhãm b¶o hé cÊp ®é thÊp. Trong danh môc lo¹i nµy còng cÇn tÝnh ®Õn nh÷ng mÆt hµng cã vai trß, vÞ trÝ quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nh÷ng nhãm mÆt hµng ®Æc biÖt cã thÓ b¶o hé cao hoÆc kh«ng ®a ra cam kÕt, cßn nh÷ng mÆt hµng kh«ng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh hoÆc bÊt lîi trong dµi h¹n th× kh«ng cÇn b¶o hé. §iÒu nµy hoµn toµn phñ hîp v× nh÷ng h¹n chÕ cña chiÕn lîc c«ng nghiÖp hãa thay thÕ nhËp khÈu. Tuy nhiªn, ®èi víi nh÷ng ngµnh kh«ng cÇn b¶o hé, cÇn nhanh chãng ®a ra c¸c gi¶i ph¸p vÒ ®Þnh híng chuyÓn dÞch ®Çu t ®Ó c¸c doanh nghiÖp chñ ®éng triÓn khai sím. NÕu kh«ng cã sù chuÈn bÞ tríc, c¸c doanh nghiÖp trong nhãm nµy sÏ khã tr¸nh khái t×nh tr¹ng khã kh¨n vÒ mÆt tµi chÝnh kÌm theo nh÷ng vÊn ®Ò x· héi kh¸c. Víi nguyªn t¾c ®ã cÇn bæ sung vµ söa ®æi lÞch tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan theo híng ®a vµo c¾t gi¶m nhanh nh÷ng mÆt hµng mµ ViÖt Nam cã n¨ng lùc c¹nh tranh kÐm hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong t¬ng lai. §iÒu ®ã sÏ kÝch thÝch di chuyÓn nguån lùc cña x· héi tõ nh÷ng khu vùc kÐm hiÖu qu¶ sang hiÖu qu¶, gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ tiÕt kiÖm mét phÇn thu nhËp cña ngêi tiªu dïng. C¸c mÆt hµng cÇn c¾t gi¶m nhanh nh ®· chØ râ ë ch¬ng 2, bao gåm: ph¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i; ®å ®iÖn gia dông, rîu bia, xi m¨ng. Bªn c¹nh ®ã, viÖc t¨ng cÊp ®é b¶o hé cho mét sè nhãm mÆt hµng kh¸c l¹i v« cïng cÇn thiÕt nh ®· nãi ë ch¬ng 2, bao gåm : lóa g¹o, dîc phÈm , thÐp.... §¬ng nhiªn viÖc thay ®æi møc ®é b¶o hé sÏ lµm ¶nh hëng ®Õn nguån thu NSNN tõ thuÕ nhËp khÈu, song møc ®é thiÕu hôt ®ã sÏ ®îc ®Òn bï l¹i b»ng nh÷ng lîi Ých mµ c¸c hµng hãa cña ViÖt Nam sÏ ®îc hëng tõ qu¸ tr×nh gi¶m thuÕ trong th¬ng m¹i quèc tÕ. §iÒu ®ã sÏ gãp phÇn ®¶m b¶o nguån thu NSNN kh«ng bÞ biÕn ®éng lín. §iÒu ®ã sÏ gãp phÇn ®¶m b¶o nguån thu NSNN kh«ng bÞ biÕn ®éng lín. "Tham gia ký kÕt HiÖp ®Þnh th× ph¶i cã ¶nh hëng hai chiÒu, chø kh«ng thÓ mét chiÒu ®îc. Ngêi ta më cöa thÞ trêng cho m×nh, th× m×nh còng ph¶i më cöa cho ngêi ta. Chóng ta lµ mét níc ®ang ph¸t triÓn, møc më cöa cña chóng ta còng cã giíi h¹n. §èi víi chóng ta, hµng hãa cña Hoa Kú vµo ViÖt Nam vÉn ¸p dông møc thuÕ kho¶ng 16%, nhng tr¸i l¹i Hoa Kú dµnh cho chóng ta møc thuÕ tèi thiÓu lµ 3% b×nh qu©n. HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, hµng rµo thuÕ quan sÏ h¹ xuèng rÊt m¹nh, hµng cña ViÖt Nam sÏ thuËn lîi h¬n khi th©m nhËp vµo thÞ trêng Mü. Nh vËy, tÊt c¶ c¸c ngµnh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu sÏ cã thªm c¬ héi xuÊt khÈu hµng hãa, t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm.... HiÖn nay cã mét sè mÆt hµng chóng ta ®ang xuÊt khÈu m¹nh sang Hoa Kú ®ã lµ: DÖt may, thñy s¶n, mét sè n«ng s¶n, hµng thñ c«ng mü nghÖ.... HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, thuÕ suÊt tõ 40 - 50% sÏ gi¶m xuèng 3 - 4%, v× vËy DN ViÖt Nam sÏ cã lîi thÕ xuÊt khÈu nhiÒu mÆt hµng h¬n". 3.4.2.2. §Ó b¶o vÖ s¶n xuÊt trong níc, trong hÖ thèng thuÕ XNK cÇn nghiªn cøu ban hµnh mét sè lo¹i thuÕ kh¸c nh sau: 1) ThuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸: Lo¹i thuÕ nµy nh»m môc ®Ých b¶o vÖ thÞ trêng néi ®Þa khi nhËp nh÷ng hµng hãa ph¸ gi¸. Hµng nhËp ph¸ gi¸ lµ nh÷ng hµng hãa ®îc ®a vµo thÞ trêng trong níc víi møc gi¸ thÊp rÊt nhiÒu lÇn so víi gi¸ thÕ giíi. Nhê thuÕ chèng ph¸ gi¸ mµ cã thÓ n©ng gi¸ nh÷ng hµng hãa nµy lªn ngang b»ng møc trung b×nh trªn thÞ trêng quèc tÕ vµ ®¶m b¹o ®em l¹i nguån thu cho NSNN. ThuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ®îc ¸p dông trong hai trêng hîp: - Khi nhËp vµo thÞ trêng néi ®Þa nh÷ng hµng hãa thÊp h¬n rÊt nhiÒu lÇn gi¸ trung b×nh cña thÞ trêng quèc tÕ t¹i thêi ®iÓm xuÊt hµng cña níc xuÊt khÈu. Do hµnh vi b¸n hµng víi gi¸ c¶ nh vËy ®· g©y thiÖt h¹i cho nh÷ng ngêi s¶n xuÊt trong níc hoÆc nh÷ng ngêi c¹nh tranh nh÷ng mÆt hµng ®ã trong níc hoÆc c¶n trë hä trong viÖc ®Çu t ®Ó më réng kinh doanh. - Khi nhËp vµo thÞ trêng néi ®Þa nh÷ng hµng hãa víi gi¸ thÊp h¬n nhiÒu lÇn gi¸ cña nh÷ng nhµ nhËp khÈu kh¸c cïng mét lo¹i hµng hãa t¬ng tù ë thêi ®iÓm nhËp hµng. ViÖc nhËp khÈu nh÷ng hµng ph¸ gi¸ ®ã ®· g©y thiÖt h¹i cho ®Êt níc do kh«ng ®em l¹i nguån thu NSNN tõ c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu bÞ lç. Nguån thu tõ thuÕ nµy còng dïng ®Ó bï ®¾p nh÷ng chi phÝ cña Nhµ níc trong viÖc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p chèng b¸n ph¸ gi¸. Tuy vËy, møc thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ còng kh«ng thÓ vît qu¸ ®¹i lîng chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n bu«n hµng ph¸ gi¸ ë níc xuÊt t¹i thêi ®iÓm xuÊt hµng víi gi¸ nhËp vµo l·nh thæ h¶i quan cña ®Êt níc hoÆc lµ gi÷a gi¸ cña hµng ph¸ gi¸ trong níc vµ gi¸ trung b×nh cña c¸c nhµ nhËp khÈu cïng lo¹i. VÝ dô: 20/7/1999 Mü quyÕt ®Þnh thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ®èi víi thÐp nhËp khÈu tõ Ph¸p, NhËt B¶n, Nga, Hµn Quèc, Italia, Ên §é víi møc thuÕ suÊt tõ 3,67% lªn 59,12% b»ng møc gi¶m gi¸ thÐp cña c¸c nhµ s¶n xuÊt néi ®Þa Mü. Nhê quyÕt ®Þnh nµy mµ lîng thÐp nhËp khÈu vµo Mü ®· gi¶m 13% trong vßng 6 th¸ng. 2. ThuÕ ®èi kh¸ng (®Æc biÖt) ®îc ¸p dông nh mét biÖn ph¸p b¶o vÖ trong nh÷ng trêng hîp nh sau: - BiÖn ph¸p b¶o vÖ thÞ trêng néi ®Þa nÕu nhËp nh÷ng hµng hãa víi mét sè lîng nhÊt ®Þnh mµ g©y thiÖt h¹i cho s¶n xuÊt trong níc. - Hµnh vi tr¶ ®òa hoÆc thùc hiÖn trõng ph¹t ®èi víi nh÷ng biÖn ph¸p ph©n biÖt ®èi xö cña nh÷ng níc tham gia vµo mèi quan hÖ ®èi ngo¹i khi vi ph¹m lîi Ých cña nhau hoÆc lîi Ých cña c¸c doanh nghiÖp trong níc. - Lµ mét ph¬ng thøc ng¨n ch¨n c¸c hµnh vi c¹nh tranh kh«ng thiÖn chÝ cña c¸c c«ng ty níc ngoµi. Ngµy 29/7/1999 Mü ¸p dông lÖnh trõng ph¹t ®¸nh thuÕ 100% vµo c¸c mÆt hµng nhËp nh nÊm pho m¸t, thÞt bß thÞt lîn ®ãng hép tõ Ph¸p, §øc, Italia, §an m¹ch khi vi ph¹m quy ®Þnh cÊm nhËp thÞ bß cã hãc m«n t¨ng trëng cña Mü. Nhê ¸p dông lo¹i thuÕ nµy mµ mang l¹i 116,8 triÖu ®« la cho ng©n s¸ch Liªn bang. Tríc ®ã, ®ît trõng ph¹t håi th¸ng 4/1999 trong chiÕn tranh chuèi ®· mang l¹i 200 triÖu ®« cho ng©n s¸ch Mü. MÆc dï trong LuËt thuÕ XNK ®· quy ®Þnh h×nh thøc thu thuÕ nhËp khÈu bæ sung ®èi víi c¸c trêng hîp hµng b¸n ph¸ gi¸, hµng ®îc níc xuÊt khÈu trî cÊp lµm cho gi¸ hµng nhËp khÈu thÊp h¬n gi¸ hµng hãa cïng lo¹i trong níc, hµng nhËp khÈu tõ c¸c níc cã ph©n biÖt ®èi xö víi hµng hãa nhËp khÈu cã xuÊt xø tõ ViÖt Nam. §©y lµ mét h×nh thøc s¬ khai cña thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ vµ thuÕ ®èi kh¸ng. Tuy nhiªn, cÇn hoµn chØnh h×nh thøc ph¸p lý cña hai lo¹i thuÕ trªn díi d¹ng LuËt thuÕ ®Ó ®iÒu chØnh ®óng h¬n c¸c ®èi tîng ®¸nh thuÕ. §iÒu ®ã lµ hoµn toµn cÇn thiÕt khi thùc hiÖn Lé tr×nh thuÕ quan, ®ång thêi lµ biÖn ph¸p kinh tÕ mµ c¸c ®iÒu íc quèc tÕ c«ng nhËn ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c bªn khi tham gia quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. Mét trong nh÷ng nguyªn t¾c quan träng cña tù do hãa th¬ng m¹i còng cho phÐp c¸c níc thµnh viªn ®îc ¸p dông mét sè biÖn ph¸p ®Ó ®¶m b¶o quyÒn tù vÖ trong mét sè trêng hîp ®Æc biÖt nh»m b¶o hé cho nÒn c«ng nghiÖp trong níc. "Theo b¸o c¸o vÒ ho¹t ®éng b¶o hé trong th¬ng m¹i thÕ giíi cña h·ng Row and Maw, trªn quy m« toµn cÇu ®ang cã xu híng t¨ng sö dông c¸c biÖn ph¸p b¶o hé nh c¸c s¸ng kiÕn vÒ ®Êu tranh chèng viÖc b¸n ph¸ gi¸ vµ trî cÊp, vµ c¶ thùc hiÖn c¸c h¹n chÕ t¹m thêi. Møc ®é b¶o hé mËu dÞch trong thêi gian qua ®Þnh møc cao vµ cã xu híng t¨ng lªn". Hoµn thiÖn c¸c s¾c thuÕ néi ®Þa Tõng bíc c¬ cÊu l¹i c¸c s¾c thuÕ gi¸n thu nh thuÕ GTGT, thuÕ TT§B, tiÕn tíi n©ng dÇn tû träng thuÕ trùc thu, gi¶m tû träng thuÕ gi¸n thu trong c¬ cÊu NSNN, h¹n chÕ tíi møc thÊp nhÊt ¶nh hëng cña viÖc c¾t gi¶m thuÕ quan ®èi víi thu NSNN. ë níc ta, giai ®o¹n 1966 - 2000 trong c¬ cÊu thuÕ, thuÕ gi¸n thu chiÕm 46% bao gåm thuÕ doanh thu (sau nµy ¸p dông thuÕ GTGT), thuÕ TT§B, thuÕ XNK; thuÕ trùc thu chiÕm 39% bao gåm thuÕ lîi tøc (sau nµy ¸p dông thuÕ TNDN), thuÕ thu nhËp ®èi víi ngêi cã thu nhËp cao, thuÕ tµi nguyªn, thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp, thuÕ nhµ ®Êt, thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt, thu sö dông vèn..., c¸c lo¹i thu kh¸c chiÕm 15%. Do tû träng thuÕ gi¸n thu cao lµm cho t¨ng chi phÝ ®Çu vµo, ®Èy gi¸ thµnh s¶n phÈm lªn cao lµm gi¶m søc c¹nh tranh cña hµng hãa ViÖt Nam trªn thÞ trêng quèc tÕ. Trong ®iÒu kiÖn thùc hiÖn HiÖp ®Þnh thuÕ quan theo CEPT/AFTA, nÕu c¸c thuÕ kh¸c kh«ng thay ®æi, viÖc c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu, ®¬ng nhiªn sÏ ¶nh hëng ®Õn c¬ cÊu tû träng c¸c lo¹i thuÕ. HiÖn thuÕ nhËp khÈu chiÕm 25% tæng thu NSNN, trong ®ã thuÕ nhËp khÈu tõ c¸c níc ASEAN chiÕm 40% tøc 10% tæng thu NSNN. NÕu c¾t gi¶m thuÕ nµy th× ®Õn n¨m 2006 nguån thu tõ thuÕ nhËp khÈu gi¶m ®i, kÐo theo sù thay ®æi cña tû träng thuÕ gi¸n thu trong tæng thu NSNN. §Ó ®¶m b¶o tû träng hîp lý gi÷a c¸c lo¹i thuÕ, cÇn tiÕn hµnh c¬ cÊu l¹i theo híng t¨ng tû träng thuÕ trùc thu vµ gi¶m tû träng thuÕ nhËp khÈu vµ thuÕ gi¸n thu trong tæng thu NSNN. Kinh nghiÖm quèc tÕ ®· chØ ra r»ng, khi hµng rµo thuÕ nhËp khÈu gi¶m mét c¸ch c¨n b¶n ®· lµm thay ®æi râ rÖt tû träng cña thuÕ nhËp khÈu trong thu ng©n s¸ch. §iÒu nµy ®· ®îc chøng minh qua sù ph¸t triÓn cña c¸c níc OECD vµ c¸c níc Ch©u ¸. T¹i NhËt B¶n, thuÕ nhËp khÈu trong tæng sè thu vÒ thuÕ ®· gi¶m tõ 3,6% n¨m 1965 xuèng 1,6% n¨m 1975 vµ 0,6% n¨m 1986. T¹i c¸c níc ®ang ph¸t triÓn tû träng thuÕ nhËp khÈu trong tæng thu ng©n s¸ch tuy cßn cao nhng còng ®· thÓ hiÖn râ chiÒu híng gi¶m dÇn tõ 14,1% n¨m 1972 xuèng 10% n¨m 1987 vµ t¹i c¸c níc cã møc thu nhËp trung b×nh, tû träng thuÕ nhËp khÈu gi¶m tõ 2,3% xuèng 1,2% (trong kho¶ng thêi gian tõ n¨m 1972 ®Õn n¨m 1987). Trong khu vùc §«ng Nam ¸, trong nh÷ng n¨m 1984 ®Õn n¨m 1995: Malaysia ®· gi¶m tû träng thuÕ nhËp khÈu tõ 26 - 18%, ®ång thêi t¨ng tû träng thuÕ gi¸n thu 21 - 28%; Th¸i Lan trong khi gi¶m thuÕ nhËp tõ 24,6 - 19% ®· lµm gi¶m thuÕ gi¸n thu tõ 50 - 41%, nªn ®· n©ng c¬ cÊu thuÕ thu nhËp trong tæng thu NSNN tõ thuÕ tõ 22 - 33%. Trong giai ®o¹n hiÖn nay ë níc ta, viÖc c¬ cÊu l¹i nguån thu tõ thuÕ néi ®Þa theo híng t¨ng tû träng thuÕ trùc thu cã thÓ thùc hiÖn theo híng më réng ®èi tîng vµ ph¹m vi ¸p dông c¸c h×nh thøc thuÕ trùc thu thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, thuÕ thu nhËp c¸ nh©n, thuÕ tµi s¶n vµ c¸c lo¹i thuÕ ®Êt. Trong ®ã, më réng nguån thu tõ thuÕ TNCN vµ thuÕ ®Êt cã vÞ trÝ quan träng. HiÖn nay nguån thu NSNN tõ thuÕ thu nhËp ®èi víi ngêi cã thu nhËp cao chØ chiÕm tû lÖ nhá so víi c¸c níc trªn thÕ giíi (kho¶ng 2,4% tæng thu NSNN). Trong nh÷ng n¨m tíi, khi ViÖt Nam héi nhËp AFTA sÏ t¹o ra c¬ së ®Ó t¨ng thu nhËp d©n c. §ã lµ tiÒn ®Ò quan träng ®Ó t¨ng dÇn tû träng thuÕ thu nhËp c¸ nh©n trong tæng thu NSNN. ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp Hoµn thiÖn thuÕ TNDN theo híng: H¹ thÊp thuÕ suÊt vµ ¸p dông mét thuÕ suÊt thèng nhÊt thuÕ TNDN gi÷a doanh nghiÖp trong níc vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi, ®¶m b¶o sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp trong vµ ngoµi níc theo th«ng lÖ quèc tÕ. Lo¹i bá nh÷ng quy ®Þnh vÒ miÔn gi¶m thuÕ ®èi víi nh÷ng ®èi tîng thuéc chÝnh s¸ch XH ®Ó ®¶m b¶o tÝnh trung lËp cña thuÕ phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ trong qu¸ tr×nh héi nhËp. Xãa bá viÖc miÔn gi¶m thuÕ trµn lan, thiÕu chän läc, thiÕu c¬ së khoa häc vµ kh«ng phï hîp víi nh÷ng cam kÕt quèc tÕ vÒ thuÕ. T¨ng ph¹m vi chi phÝ dïng ®Ó x¸c ®Þnh thu nhËp chÞu thuÕ: Ch¼ng h¹n, t¹i môc II, môc III, phÇn B - c¨n cø tÝnh thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp quy ®Þnh: chi phÝ qu¶ng c¸o tiÕp thÞ, khuyÕn m¹i, tiÕp t©n, kh¸nh tiÕt, chi phÝ giao dÞch, ®èi ngo¹i, vµ c¸c lo¹i chi phÝ kh¸c theo sè thùc chi nhng tèi ®a kh«ng qu¸ 10% tæng sè c¸c kho¶n chi phÝ hîp lý (nh ®· quy ®Þnh tõ môc 1 ®Õn môc 10 cña môc III nµy). §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng nghiÖp chi phÝ hîp lý ®Ó x¸c ®Þnh møc khèng chÕ kh«ng bao gåm gi¸ vèn cña hµng ho¸ b¸n ra. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ th× tû lÖ nµy ®ang qu¸ thÊp ®èi víi nhiÒu doanh nghiÖp. ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng Söa ®æi, bæ sung mét sè néi dung c¸c LuËt thuÕ GTGT cho phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ trong qu¸ tr×nh héi nhËp. - Söa ®æi, bæ sung mét sè néi dung LuËt thuÕ GTGT cho phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ trong qu¸ tr×nh héi nhËp. - Söa ®æi, bæ sung LuËt thuÕ GTGT theo híng ¸p dông thuÕ GTGT ®èi víi ngay c¶ hµng hãa nhËp khÈu ®· nép thuÕ TT§B. - Më réng diÖn c¸c nhãm mÆt hµng xuÊt khÈu ®îc hëng thuÕ suÊt 0% ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu. - Gi¶m thuÕ suÊt thuÕ GTGT ®èi víi c¸c s¶n phÈm thuéc c¸c ngµnh cã ý nghÜa quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n trong giai ®o¹n ®Çu cña sù nghiÖp CNH-H§H. - §Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ sö dông hãa ®¬n chøng tõ ®Ó më réng ®èi tîng nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ nh»m ®¬n gi¶n hãa LuËt thuÕ GTGT vµ phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. - VÒ thuÕ GTGT ®èi víi b«ng s¬ chÕ: LuËt thuÕ GTGT hiÖn hµnh quy ®Þnh thuÕ suÊt ®èi víi b«ng s¬ chÕ tõ b«ng trång trong níc lµ 5%, b«ng s¬ chÕ nhËp khÈu lµ 10%. Quy ®Þnh nµy nh»m khuyÕn khÝch tiªu thô s¶n phÈm b«ng h¹t cña n«ng d©n, khuyÕt khÝch n«ng d©n trång b«ng nhiÒu h¬n ®Ó thay thÕ nhËp khÈu, ®ång thêi sö dông b«ng trong níc ®Ó lµm t¨ng thªm gi¸ trÞ gia t¨ng cña s¶n phÈm dÖt may xuÊt khÈu. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n gia nhËp WTO th× quy ®Þnh nµy bÞ coi lµ cã ph©n biÖt ®èi xö vÒ thuÕ suÊt gi÷a hµng s¶n xuÊt trong níc vµ hµng nhËp khÈu. §Ó ®¸p øng yªu cÇu cña héi nhËp, cÇn söa ®æi quy ®Þnh nµy theo híng quy ®Þnh mét møc thuÕ suÊt chung ¸p dông cho b«ng s¬ chÕ, kh«ng ph©n biÖt b«ng s¶n suÊt trong níc hay nhËp khÈu. VÒ vÊn ®Ò nµy t¸c gi¶ xin cã hai ý kiÕn nh sau: + ¸p dông møc thuÕ suÊt 5% víi lý do: t¹o thuËt lîi h¬n cho ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may do gi¶m bít ®îc sè vèn øng tríc ®Ó nép thuÕ GTGT kh©u nhËp khÈu (tõ 10% xuèng thuÕ suÊt 5%). + NÕu ¸p dông thuÕ suÊt 10% th×: Do b«ng x¬ chÕ s¶n xuÊt trong níc hiÖn chØ chiÕm 10% trong tæng nhu cÇu b«ng x¬ phôc vô cho c«ng nghiÖp dÖt may, cßn 90% nhu cÇu lµ nhËp khÈu, v× vËy, ¸p dông chung møc thuÕ xuÊt 10% ®èi víi b«ng x¬ th× chØ cã mét phÇn nhá b«ng x¬ hiÖn ®ang ¸p dông møc 5% lµ bÞ ¶nh hëng, cßn phÇn lín b«ng x¬ hiÖn ®ang ¸p dông thuÕ suÊt 10% lµ æn ®Þnh gi÷ nguyªn thuÕ suÊt. Thùc hiÖn theo c¶ 2 ý kiÕn nµy ®Òu kh«ng ¶nh hëng ®Õn sè thu chung cña ng©n s¸ch Nhµ níc, søc Ðp ®èi víi c¹nh tranh lµ nh nhau do ¸p dông thuÕ suÊt 10% th× s¶n xuÊt b«ng trong níc gÆp khã kh¨n trùc tiÕp; ¸p ông thuÕ suÊt 5% th× b«ng nhËp khÈu ®îc gi¶m thuÕ suÊt tõ 10% xuèng 5% sÏ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh còng dÉn ®Õn khã kh¨n cho s¶n xuÊt b«ng trong níc. Tuy nhiªn, xÐt vÒ t©m lý x· héi th× ¸p dông theo lo¹i ý kiÕn thø nhÊt sÏ thuËn h¬n do Ýt ¶nh háng trùc tiÕp ®Õn thu nhËp, viÖc lµm cña n«ng d©n vµ ngµnh n«ng nghiÖp trång b«ng còng nh c«ng nh©n vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn b«ng. ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ TT§B cÇn tËp trung vµo viÖc thùc hiÖn nguyªn t¾c cña WTO vÒ kh«ng ph©n biÖt ®èi xö vÒ thuÕ gi÷a hµng s¶n xuÊt trong níc vµ hµng nhËp khÈu nh»m ®¸p øng yªu cÇu ®µm ph¸n ®Ó ViÖt Nam gia nhËp WTO vµo cuèi n¨m 2005; ®ång thêi kh«ng lµm ¶nh hëng lín ®Õn s¶n xuÊt, kinh doanh vµ m«i trêng ®Çu t trong níc; kh«ng ¶nh hëng lín ®Õn thu Ng©n s¸ch nhµ níc. Më réng ®èi tîng chÞu thuÕ TT§B trªn c¬ së ph©n lo¹i chÝnh s¸ch c¸c nhãm mÆt hµng cÇn thùc hiÖn chñ tr¬ng ®iÒu tiÕt ®óng híng s¶n xuÊt, tiªu dïng vµ ph©n phèi thu nhËp. Bá chÕ ®é ph©n biÖt møc thuÕ suÊt thuÕ TT§B gi÷a hµng s¶n xuÊt trong níc vµ hµng nhËp khÈu, trong dã cã xe h¬i díi 12 chç ngåi, nguyªn liÖu thuèc l¸ vµ cigar theo cam kÕt trong HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt - Mü. Khi ViÖt Nam gia nhËp tæ chøc WTO th× buéc ph¶i thùc hiÖn ngay mét møc thuÕ thèng nhÊt gi÷a mÆt hµng s¶n xuÊt trong níc vµ mÆt hµng nhËp khÈu. Theo ®ã ngµnh c«ng nghiÖp non trÎ s¶n xuÊt «t« sÏ bÞ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n do chÝnh phñ kh«ng b¶o hé b»ng thuÕ quan n÷a, theo ®ã c¶ «t« s¶n xuÊt trong níc vµ «t« nhËp khÈu nªn ®Òu ®îc ¸p dông ph¬ng ¸n chung víi ba møc thuÕ nh sau: Møc thuÕ 50% ®èi víi xe díi 5 chç ngåi, møc thuÕ 30% cho xe tõ 6 chç ngåi ®Õn 15 chç ngåi vµ 15% cho xe cã tõ 16 ®Õn 24 chç ngåi. Møc thuÕ nµy cã thÓ nãi lµ t¬ng ®ång víi c¸c níc trong khu vùc vµ ghãp phÇn b¶o hé s¶n xuÊt l¾p r¸p «t« trong níc, tû lÖ t¨ng cïng phï hîp víi tõng chñng lo¹i «t« vµ kh«ng ¶nh hëng lín ®Õn ®Õn thu ng©n s¸ch Nhµ níc. §èi víi thuèc l¸ ®iÕu lµ mÆt hµng kh«ng khuyÕn khÝch s¶n xuÊt vµ tiªu dïng nªn ¸p dông møc thuÕ suÊt 60% ngay tõ n¨m 2006. Riªng thuèc l¸ x× gµ lµ mÆt hµng nguy h¹i cho søc khñe vµ gi¸ cao nªn ¸p dông møc thuÕ suÊt 70%. §èi víi bia h¬i vµ bia t¬i xÐt vÒ quy tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu dïng ®Òu gièng nhau, nªn thuÕ suÊt ®èi víi lo¹i bia nµy cÇn ph¶i thÊp h¬n bia hép, bia chai vµ nªn ¸p dông cïng mét møc thuÕ suÊt cho bia h¬i vµ bia t¬i lµ 50%, nhng ®iÒu nµy ch¾c ch¾n sÏ g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp trong níc giai ®o¹n ®Çu. §èi víi rîu, bia chai: LuËt hiÖn hµnh quy ®Þnh “§èi víi rîu, bia s¶n xuÊt trong níc, gi¸ tÝnh thuÕ TT§B do ChÝnh phñ quy ®Þnh”. NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ quy ®Þnh gi¸ tÝnh thuÕ TT§B ®èi víi rîu, bia s¶n xuÊt trong níc ®îc trõ gi¸ trÞ vá lon, vá chai. Quy ®Þnh nµy lµ cã sù ph©n biÖt ®èi xö gi÷a rîu, bia s¶n xuÊt trong níc vµ rîu, bia nhËp khÈu. §Ó ®¸p øng yªu cÇu cña WTO, quy ®Þnh nµy cÇn söa l¹i: bá ®i côm tõ “s¶n xuÊt trong níc” vµ söa thµnh “§èi víi rîu, bia gi¸ tÝnh thuÕ TT§B do ChÝnh phñ quy ®Þnh”. Trªn c¬ së ®ã sÏ ph¶i söa ®æi néi dung quy ®Þnh vÒ gi¸ tÝnh thuÕ TT§B trong nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ theo ®óng nguyªn t¾c cña WTO. VÒ thuÕ suÊt thuÕ TT§B cña rîu: LuËt hiÖn hµnh quy ®Þnh rîu cã nång ®é cån tõ 40 ®é trë lªn thuéc nhãm thuÕ suÊt 75%; rîu tõ 20 ®é ®Õn 40 ®é thuéc nhãm thuÕ suÊt 30%. Trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n gia nhËp WTO th× quy ®Þnh nµy bÞ coi lµ cã ph©n biÖt ®èi xö víi lý do rîu cã nång ®é cån díi 40% chñ yÕu ®îc s¶n xuÊt trong níc, do ®ã hÇu hÕt rîu s¶n xuÊt trong níc thuéc nhãm thuÕ suÊt thÊp (30%), trong khi rîu nhËp khÈu chñ yÕu lµ rîu m¹nh (trªn 40 ®é) nªn thuéc diÖn ¸p dông thuÕ suÊt cao (75%). §ång thêi, ViÖt Nam còng nªn gi¶m bít chªnh lÖch gi÷a thuÕ suÊt cao nhÊt vµ thuÕ suÊt thÊp nhÊt ®Ó h¹n chÕ gian lËn th¬ng m¹i. §Ó ®¸p øng yªu cÇu gia nhËp WTO vµ phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ vÒ s¶n xuÊt, xuÊt nhËp khÈu vµ tiªu dïng mÆt hµng rîu, ®Ò nghÞ thuÕ suÊt thuÕ TT§B ®èi víi rîu nh sau; Rîu tõ 40 ®é trë lªn: 60% Rîu tõ 20 ®é ®Õn 40 ®é: 30% Rîu díi 20 ®é, rîu hoa qu¶: 20 ®é. ThuÕ thu nhËp c¸ nh©n HÖ thèng thuÕ ë c¸c níc trªn thÕ giíi ®· chØ ra r»ng tû trong thuÕ TNCN trong tæng sè thu tõ thuÕ sÏ ngµy cµng t¨ng lªn cïng víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi. Môc tiªu, yªu cÇu cña chÝnh s¸ch thuÕ TNCN trong gian ®o¹n míi, cã thÓ lµ: §¶m b¶o môc tiªu huy ®éng nguån thu cho NSNN. HiÖn nay, tû träng thu thuÕ thu nhËp ®èi víi ngêi cã thu nhËp cao so víi tæng sè thu tõ thuÕ, phÝ ë níc ta (cã kho¶ng 2, 3% n¨m 2004) cßn thÊp h¬n nhiÒu so víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn (xem b¶ng díi). Do ®ã, ®¶m b¶o nguån thu ng©n s¸ch ®èi víi thuÕ TNCN sÏ lµ yªu cÇu tÊt yÒu vµ kh«ng thÓ tr¸nh khái ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ vµ héi nhËp. §Ó ®¶m b¶o mét cÊu tróc c¸c nguån thu hîp lý vµ æn ®Þnh, theo tÝnh to¸n s¬ bé, cÇn huy ®éng tèi thiÓu kho¶ng 1,5 – 2% GDP (7 – 10% tæng sè thu ng©n s¸ch tõ thuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ) tõ thuÕ TNCN vµo n¨m 2010 vµ cao h¬n trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. Møc ®éng viªn nµy lµ hîp lý dùa trªn c¬ së chiÕn lîc ph¸t triÓn KT – XH 2001 – 2010 vµ yªu cÇu t¨ng nguån thu ®Ó bï ®¾p c¸c kho¶n hôt thu tõ thuÕ nhËp khÈu vµ tõ c¸c DNNN. §ång thêi, n©ng cao tû träng thuÕ TNCN trong tæng sè nguån thu ng©n s¸ch tõ thuÕ, phÝ còng ®¸p øng yªu cÇu æn ®Þnh dµi h¹n cña mét hÖ thèng thuÕ hiÖn ®¹i ë ViÖt Nam, trong ®ã thuÕ TNCN trë thµnh mét trong ba s¾c thuÕ chÝnh cña hÖ thèng thuÕ, bao gåm thuÕ GTGT, thuÕ TNDN vµ thuÕ TNCN. §¶m b¶o kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸c yªu cÇu c«ng b»ng, hiÓu qu¶, ®¬n gi¶n vµ kh¶ thi. TÝnh hiÖu qu¶ thÓ hiÖn sù kh«ng g©y nªn ¶nh hëng ®¸ng kÓ ®Õn lao ®éng, lùa chän nghÒ nghiÖp. §¶m b¶o yªu cÇu c¶i c¸ch hµnh chÝnh vµ hiÖn ®¹i ho¸ c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ. §¶m b¶o yªu cÇu trong viÖc ®ång bé viÖc triÓn khai c¶i c¸ch hÖ thèng thuÕ ®Õn n¨m 2010. C¶i c¶i c¸ch hÖ thèng thuÕ TNCN mét c¸ch tæng thÓ, cã hÖ thèng trong mèi quan hÖ víi hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ, ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé, hîp lý vµ bæ sung, hç trî cho nhau trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu vµ yªu cÇu ®Æt ra. §¶m b¶o yªu cÇu quèc tÕ ho¸ hÖ thèng thuÕ trong ®iÒu kiÖn ®Êt níc ta ®ang trªn ®êng héi nhËp, viÖc thiÕt kÕ chÝnh s¸ch thuÕ TNCN phï hîp víi c¸c th«ng lÖ vµ chuÈn mùc quèc tÕ vÒ thuÕ TNCN hiÖn ®¹i lµ hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó t¹o ra m«i trêng s¶n xuÊt, kinh doanh thuËn lîi. §Þnh híng thiÕt kÕ chÝnh s¸ch thuÕ TNCN theo híng: Më réng ph¹m vi ®èi tîng chÞu thuÕ vµ thu nhËp chÞu thuÕ kÕt hîp ®ång thêi víi viÖc quy ®Þnh c¸c kho¶n miÔn gi¶m, khÊu trõ mét c¸ch hîp lý, ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu ®éng viªn nguån thu cho NSNN vµ tÝnh c«ng b»ng cña chÝnh s¸ch thuÕ; X©y dùng mét cÊu tróc bËc thuÕ vµ thuÕ suÊt phï hîp víi cÊu tróc ph©n bè thu nhËp vµ møc thu nhËp cña c¸c tÇng líp d©n c, ®¶m b¶o yªu cÇu ®éng viªn nguån thu cho NSNN vµ tÝnh hiÖu qu¶ cña chÝnh s¸ch thuÕ, phï hîp víi kh¶ n¨ng nép thuÕ cña ®èi tîng nép thuÕ vµ ®¶m b¶o kh«ng ¶nh hëng lín ®Õn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt – x· héi; §a d¹ng ho¸ vµ n©ng cao hiÖu qña c¸c ph¬ng ph¸p kª khai, thu nép thuÕ víi nh÷ng biÖn ph¸p khuyÕn khÝch hîp lý vµ c¸c gi¶i ph¸p phï hîp nh»m t¨ng cêng tÝnh kh¶ thi cña chÝnh s¸ch thuÕ, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ vµ thóc ®Èy hiÖn ®¹i ho¸ c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ. Mét sè ®Ò xuÊt nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch thuÕ TNCN: VÒ ®èi tîng nép thuÕ §Ó ®¶m b¶o ®¸p øng yªu cÇu c«ng b»ng cña chÝnh s¸ch thuÕ trong ®iÒu kiÖn KT – XH ViÖt Nam hiÖn nay, ®èi tîng nép thuÕ TNCN cÇn ®îc quy ®Þnh lµ c¸c c¸ nh©n, trong ®ã cã tÝnh ®Õn t×nh tr¹ng h«n nh©n vµ gia ®×nh. §iÒu nµy phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ kinh nghiÖm cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. §ång thêi, cÇn quy ®Þnh c¸c ®èi tîng hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n tù kinh doanh còng lµ ®èi tîng nép thuÕ TNCN ®Ó ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng trong nghÜa vô nép thuÕ, tÝnh thèng nhÊt trong hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ, c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ vµ phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. Trong ®ã, cÇn cã c¸c quy ®Þnh hîp lý vÒ c¬ chÕ ®Ó ®¶m b¶o ph¸t huy vai trß ®iÒu tiÕt cña thuÕ trªn thùc tÕ, gãp phÇn khuyÕn khÝch c¸c ®èi tîng nµy ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, lµm giµu hîp ph¸p. VÒ thu nhËp chÞu thuÕ §Ó ®¶m b¶o ph¹m vi ¶nh hëng bao qu¸t vµ yªu cÇu c«ng b»ng, b×nh ®¼ng cña chÝnh s¸ch thuÕ TNCN, cÇn quy ®Þnh mäi kho¶n thu nhËp ®Òu lµ thu nhËp chÞu thuÕ. Trong ®ã, tiªu thøc ph©n lo¹i thu nhËp cÇn dùa trªn c¬ së tÝnh chÊt kinh tÕ, ®Æc ®iÓm vµ nguån thu nhËp. Trong thêi gian tríc m¾t, cã thÓ ph©n chia theo c¸c lo¹i thu nhËp sau: Thu nhËp lao ®éng : bao gåm tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, tiÒn thëng, c¸c kho¶n thï lao; Kho¶n thï lao vµ thu nhËp kh¸c nhËn ®ù¬c tõ cung cÊp c¸c dÞch vô lao ®éng; Thu nhËp kinh doanh: bao gåm kho¶n thu nhËp tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cung øng hµng ho¸, ®Þch vô; Thu nhËp tõ vèn ®Çu t: bao gåm c¸c kho¶n thu nhËp tõ tiÒn l·i (tiÒn göi tiÕt kiÖm, tiÒn göi ng©n hµng, tr¸i phiÕu, kú phiÕu), cæ tøc, l·i vèn… ph¸t sinh do ho¹t ®éng ®Çu t víi mäi h×nh thøc vµ mäi lo¹i tµi s¶n, trõ bÊt ®éng s¶n; Thu nhËp tõ bÊt ®éng s¶n: bao gåm tiÒn cho thuª nhµ, ®Êt, lîi nhuËn chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt, chuyÓn quyÒn cho thuª ®Êt vµ c¸c kho¶n thu nhËp kh¸c vÒ bÊt ®éng s¶n; C¸c lo¹i thu nhËp kh¸c: bao gåm c¸c kho¶n thu nhËp quµ tÆng, quµ biÕu, phÇn thëng, xæ sè, c¸c lo¹i gi¶i thëng vµ c¸c lo¹i thu nhËp kh¸c; ViÖc chuyÓn thu nhËp kinh doanh, thu nhËp tõ vèn ®Çu t vµ thu nhËp tõ bÊt ®éng s¶n vµo ®èi tîng chÞu thuÕ TNCN cã ý nghÜa quan träng trong viÖc t¹o ra m«i trêng ph¸p lý thèng nhÊt vÒ thuÕ, t¹o sù c«ng b»ng, b×nh ®¼ng vµ ®¶m b¶o tÝnh bao qu¸t cña chÝnh s¸ch thuÕ TNCN. VÒ l©u dµi, viÖc ph©n lo¹i thu nhËp cã thÓ chi tiÕt tuú theo môc ®Ých ®¸nh thuÕ vµ c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn KT - XH, nh ph©n lo¹i thu nhËp ®Çu t thµnh thu nhËp tõ tiÒn l·i, thu nhËp tõ cæ tøc vµ thu nhËp tõ l·i vèn; c¸c lo¹i thu nhËp kh¸c cã thÓ ph©n chia thµnh thu nhËp tõ b¶o hiÓm, hu trÝ, phóc lîi x· héi, thu nhËp tõ quµ t¨ng, quµ biÕu, thu nhËp tõ xæ sè, c¸c lo¹i gi¶i thëng vµ thu nhËp kh¸c. VÒ ph¬ng thøc ®¸nh thuÕ Trong ®iÒu kiÖn níc ta hiÖn nay, viÖc ¸p dông kÕt hîp gi÷a ph¬ng thøc ®¸nh thuÕ toµn bé thu nhËp ph¬ng thøc ®¸nh thuÕ tõng lo¹i thu nhËp lµ cÇn thiÕt nhng cÇn ®îc xem xÐt thËn träng víi c¸c ph¬ng ¸n ¸p dông cho giai ®o¹n tríc m¾t vµ trong t¬ng lai trung vµ dµi h¹n, ®¶m bµo phï hîp víi ®iÒu kiÖn KT - XH vµ tr×nh ®é c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ trong tõng thêi kú. Trong c¸c lo¹i thu nhËp nãi trªn, tríc m¾t nªn lùa chän c¸c lo¹i thu nhËp tõ vèn ®Çu t vµ bÊt ®éng s¶n ®Ó ¸p dông ph¬ng thøc ®¸nh thuÕ tõng lo¹i thu nhËp v× ®©y lµ nh÷ng lo¹i thu nhËp mang tÝnh ®Æc thï, ¶nh hëng lín ®Õn quan hÖ tiÕt kiÖm - tiªu dïng - ®Çu t trong x· héi, sù lùa chän ®Çu t cña c¸c tÇng líp d©n c vµ sù ph¸t triÓn cña c¸c tµi chÝnh vµ bÊt ®éng s¶n, còng nh c«ng t¸c qu¶n lý hµnh chÝnh thuÕ. Tuy nhiªn, vÒ l©u dµi, ®Ó ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng cña chÝnh s¸ch thuÕ, nªn nghiªn cøu ¸p dông thèng nhÊt ph¬ng thøc ®¸nh thuÕ toµn bé thu nhËp ®Ó ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng vµ hiÖu qu¶ cña chÝnh s¸ch thuÕ. Trong trêng hîp ®ã, vÉn cã thÓ ¸p dông song song nh÷ng biÖn ph¸p khuyÕn khÝch tiÕt kiÖm vµ ®Çu t, ch¼ng h¹n th«ng qua hoµn thuÕ hoÆc quy ®Þnh thuÕ suÊt u ®·i. VÒ c¬ së tÝnh thuÕ vµ c¸c kho¶n khÊu trõ C¬ së tÝnh thuÕ ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch trõ c¸c kho¶n miÔn gi¶m vµ khÊu trõ tõ tæng sè thu nhËp chÞu thuÕ. Theo c¸c kh¸i niÖm ph©n lo¹i thu nhËp phôc vô môc ®Ých ®¸nh thuÕ, tæng sè thu nhËp chÞu thuÕ, thu nhËp kh«ng chÞu thuÕ vµ c¸c kho¶n thu nhËp kh¸c, ch¼ng h¹n nh c¸c kho¶n chi tiªu dïng hµng ho¸ tù s¶n xuÊt, t¹o nªn kh¸i niÖm réng nhÊt vÒ thu nhËp cña Haig -Simon (®îc hiÓu lµ thu nhËp kinh tÕ, bao gåm tiªu dïng c¸ nh©n céng víi møc biÕn ®éng cña gi¸ trÞ tµi s¶n thùc trong mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh, thêng lµ 1 n¨m), nh ®ù¬c thÓ hiÖn trong b¶ng 2.3. Trªn thùc tÕ ¸p dông chÝnh s¸ch thuÕ TNCN ë c¸c níc, c¬ së tÝnh thuÕ x¸c ®Þnh trªn c¬ së lÊy tæng sè thu nhËp chÞu thuÕ mµ ®èi tîng nép thuÕ nhËn ®îc trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh sau khi ®· trõ ®i c¸c kho¶n khÊu trõ, miÔn gi¶m theo quy ®Þnh. Thu nhËp ë ®©y ®îc x¸c ®Þnh lµ thu nhËp rßng sau khi ®· trõ ®i c¸c chi phÝ cÇn thiÕt cã liªn quan. Ch¼ng h¹n ®èi víi thu nhËp kinh doanh thu nhËp rßng lµ toµn bé doanh thu sau khi ®· trõ ®i c¸c kho¶n chi phÝ hîp lý, hîp kÖ theo quy ®Þnh. §Ó ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng cña chÝnh s¸ch thuÕ TNCN, cÇn quy ®Þnh mét hÖ thèng c¸c kho¶n khÊu trõ mét c¸ch hîp ký, phï hîp víi ®iÒu kiÖn KT - XH møc thu nhËp vµ c¸c møc sèng cña c¸c tÇng líp d©n c. Cã mét sè ph¬ng ph¸p thiÕt kÕ c¸c kho¶n khÊu trõ ®Ó nh»m b¶o ®¶m c¸c môc tiªu c«ng b»ng, hiÖu qu¶, ®¬n gi¶n vµ kh¶ thi cña thuÕ TNCN. tuy nhiªn, ph¬ng ph¸p chñ yÕu ®îc ¸p dông lµ quy ®Þnh c¸c kho¶n khÊu trõ theo lo¹i thu nhËp vµ c¸c kho¶n khÊu trõ c¬ b¶n. Quy ®Þnh c¸c kho¶n khÊu trõ theo lo¹i thu nhËp lµ cÇn thiÕt trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam hiÖn nay v× ®iÒu nµy dÔ thùc hiÖn, gãp phÇn gi¶m g¸nh nÆng hµnh chÝnh thuÕ ®èi víi nh÷ng kho¶n thu nhËp kh«ng ®¸ng kÓ vµ ®ång thêi còng nh»m môc tiªu thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch x· héi. C¸c kho¶n khÊu trõ c¬ b¶n cÇn thiÕt bao gåm khÊu trõ ®Þnh møc ®Ó ®¶m b¶p duy tr× cuéc sèng, sinh ho¹t cña c¸ nh©n nép thuÕ, khÊu trõ gia c¶nh (khÊu trõ ®Þnh møc ®èi víi vî/ chång, con vµ ngêi phô thuéc) vµ khÊu trõ ®èi víi c¸c dÞch vô x· héi c¬ b¶n nh gi¸o dôc, y tÕ. ViÖc quy ®Þnh c¸c kho¶n khÊu trõ c¬ b¶n ®· trë thµnh mét thùc tÕ phæ biÕn ®èi víi c¸c chÝnh s¸ch thuÕ TNCN ë c¸c nø¬c trªn thÕ giíi hiÖn nay. VÒ x¸c ®Þnh ph¬ng thøc khÊu trõ vµ møc khÊu trõ cô thÓ, cã thÓ ¸p dông hai lo¹i khÊu trõ chñ yÕu lµ khÊu trõ tiªu chuÈn. KhÊu trõ tiªu chuÈn ®îc ¸p dông víi tÊt c¶ c¸c ®èi tîng nép thuÕ cã ®ñ tiªu chuÈn theo quy ®Þnh vµ thêng ®îc quy ®Þnh theo mét møc tiÒn hoÆc tû lÖ phÇn tr¨m nhÊt ®Þnh trªn tæng sè thu nhËp; do ®ã, th«ng thêng kh«ng cã sù liªn hÖ trùc tiÕp víi thu nhËp / chi phÝ thùc tÕ. Tr¸i l¹i, khÊu trõ phi tiªu chuÈn (tÝnh theo thu nhËp / chi phÝ thùc tÕ) tuy kh«ng ®îc quy ®Þnh b»ng sè tiÒn cô thÓ hoÆc tû lÖ phÇn tr¨m nhÊt ®Þnh trªn tæng sè thu nhËp nhng cã thÓ quy ®Þnh møc tèi ®a hoÆc tèi thiÓu. Trong trêng hîp níc ta, cÇn quy ®Þnh c¸c lo¹i khÊu trõ tiªu chuÈn v× hÖ thèng qu¶n lý thuÕ cßn yÕu vµ thiÕu nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ ¸p dông chÕ ®é khÊu trõ phi tiªu chuÈn. ViÖc x©y dùng c¸c møc khÊu trõ cô thÓ cÇn ph¶i ®îc nghiªn cøu, xem xÐt mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ cã hÖ thèng trªn c¬ së sè liÖu ®iÒu tra thu nhËp d©n c, ®Æc biÖt lµ c¸c chØ tiªu chi tiÕt vÒ thu nhËp, chØ tiªu cña toµn bé d©n sè còng nh tõng nhãm ®èi tîng, ngµnh nghÒ, ®Þa bµn cô thÓ; c¸c ¶nh hëng kinh tÕ, x· héi cña tõng ph¬ng ¸n møc khÊu trõ ®Ó cã thÓ ®¹t ®îc c¸c môc tiªu c«ng b»ng, hiÖu qu¶ vµ kh¶ thi cña chÝnh s¸ch thuÕ. Víi c¸c kho¶n khÊu trõ nãi trªn, c¬ së tÝnh thuÕ ®îc x¸c ®Þnh nh sau: T = å( Ii - Di) - å BDj Trong ®ã T lµ c¬ së tÝnh thuÕ, Ii lµ lo¹i thu nhËp thø i; Di lµ kho¶n khÊu trõ theo kho¶ng thu nhËp thø i; BDj lµ khÊu trõ c¬ b¶n j. BiÓu thøc thø nhÊt ë bªn ph¶i ph¬ng tr×nh trªn lµ tæng sè thu nhËp chÞu thuÕ sau khi ®· trõ ®i c¸c kho¶n khÊu trõ theo lo¹i thu nhËp, biÓu thøc thø hai lµ tæng sè c¸c kho¶n khÊu trõ c¬ b¶n. LÊy biÓu thøc thø nhÊt trõ ®i biÓu thøc thø hai sÏ ®îc c¬ së tÝnh thuÕ. Trªn c¬ së cÊu tróc bËc thuÕ vµ thuÕ suÊt, cã thÓ tÝnh ®îc sè thuÕ ph¶i nép cña c¸c ®èi tîng nép thuÕ. VÒ thuÕ suÊt vµ biÓu thuÕ a) CÇn xem xÐt lo¹i bá kho¶ng c¸ch gi÷a ngêi ViÖt Nam vµ ngêi níc ngoµi trong biÓu thuÕ vµ thuÕ. §©y lµ néi dung hÕt søc quan träng ®Ó ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng vµ b×nh ®¼ng trong m«i trêng ph¸p lý vÒ thuÕ. Trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam hiÖn nay, cã thÓ xem xÐt ¸p dông mét trong hai ph¬ng ¸n sau: (i) Quy ®Þnh thèng nhÊt mét biÓu thuÕ vµ thuÕ suÊt ¸p dông cho c¶ ngêi ViÖt Nam vµ ngêi níc ngoµi. V× møc thu nhËp b×nh qu©n ë ViÖt Nam thÊp nªn trong thêi gian tríc m¾t cÇn xem xÐt ¸p dông mét chÕ ®é khÊu trõ ®Æc biÖt ®èi ngêi níc ngoµi nh»m khuyÕn khÝch ngêi níc ngoµi lµm viÖc vµ sinh sèng t¹i ViÖt Nam; (ii) Tõng bíc thu hÑp kho¶ng c¸ch gi÷a biÓu thuÕ vµ thuÕ suÊt ¸p dông cho ngêi ViÖt Nam vµ ngêi níc ngoµi ®Ó ®i ®Õn ¸p dông thèng nhÊt mét biÓu thÕu vµ thuÕ suÊt trong t¬ng lai trung vµ dµi h¹n. Trong hai ph¬ng ¸n nãi trªn, nªn xem xÐt ¸p dông ph¬ng ¸n thø nhÊt v× ph¬ng ¸n thø hai sÏ kh«ng t¹o ®îc sù thèng nhÊt trong chÝnh s¸ch thuÕ trong mét thêi gian dµi do kho¶ng c¸ch lín gi÷a thu nhËp b×nh qu©n cña ngêi ViÖt Nam víi ngêi níc ngoµi sÏ cßn tån t¹i trong nhiÒu n¨m tíi. ViÖt Nam vÉn cÇn ph¶i quy ®Þnh mét chÕ ®é khÊu trõ ®Æc biÖt ®èi víi ngêi níc ngoµi ®Ó ®¶m b¶o lîi Ých t¬ng ®èi cña hä trong trêng hîp ¸p dông thèng nhÊt mét biÓu thuÕ vµ thuÕ suÊt cho c¶ ngêi ViÖt Nam vµ ngêi níc ngoµi cho ®Õn khi kh«ng cßn cã sù kh¸c biÖt lín trong tæng møc vµ c¬ cÊu thu nhËp, chi tiªu gi÷a ngêi ViÖt Nam vµ ngêi níc ngoµi lµm viÖc vµ sinh sèng t¹i ViÖt Nam. b) CÇn xem xÐt quy ®Þnh cÊu tróc bËc thuÕ vµ thuÕ suÊt rÊt quan träng ®èi víi chÝnh s¸ch thuÕ TNCN v× ®iÒu nµy cã ¶nh hëng lín ®Õn sè thu thuÕ, tÝnh c«ng b»ng, hiÖu qu¶ cña chÝnh s¸ch thuÕ, kh¶ n¨ng nép thuÕ cña ®èi tîng nép còng nh g¸nh nÆng c«ng t¸c qu¶n lý hµnh chÝnh thuÕ. Theo lý thuyÕt vµ kinh nghiÖm thùc tÕ vÒ thuÕ TNCN hiÖn ®¹i, nªn quy ®Þnh mét sè lîng Ýt c¸c bËc thuÕ, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c bËc thuÕ réng víi c¸c møc thuÕ suÊt luü tiÕn kh«ng cao ®Ó ®¶m b¶o tÝnh ®¬n gi¶n vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña chÝnh s¸ch thuÕ. §èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn nh ViÖt Nam, chØ nªn quy ®Þnh kho¶ng 3 - 4 bËc thuÕ cã c¸c møc thuÕ suÊt d¬ng mµ møc thuÕ suÊt luü tiÕn cao nhÊt díi 40%. Trong ®iÒu kiÖn ph©n phèi thu nhËp ë níc ta hiÖn nay, cïng víi ®Þnh híng më réng c¬ së tÝnh thuÕ, mét sè lîng lín c¸ nh©n nép thuÕ. Do ®ã, cÇn xem xÐt lùa chän møc thuÕ suÊt thÊp nhÊt trong biÓu thuÕ luü tiÕn mét c¸ch hîp lý ®Ó ®¶m b¶o kh«ng ¶nh hëng lín ®Õn thu nhËp ®èi víi c¸c ®èi tîng nµy (dù kiÕn kho¶ng 5%). Riªng ®èi víi thu nhËp tõ kinh doanh, cã thÓ xem xÐt hai ph¬ng ¸n quy ®Þnh thuÕ suÊt riªng: (i) Quy ®Þnh mét møc thuÕ suÊt thèng nhÊt b»ng víi møc thuÕ suÊt thuÕ TNDN 9 28%) trong thêi gian ®Çu (kho¶ng 2 - 5 n¨m) ®Ó ®¶m b¶o phï hîp víi kh¶ n¨ng qu¶n lý thu thuÕ vµ kh«ng g©y biÕn ®éng lín ®èi víi c¸c ®èi tîng nép thuÕ còng nh sè thu thuÕ; sau ®ã ¸p dông biÓu thuÕ luü tiÕn thèng nhÊt; (ii) ¸p dông kinh nghiÖm cña Trung Quèc, quy ®Þnh biÓu thuÕ luü tiÕn víi c¸c bËc thu nhËp chÞu thuÕ phï hîp (cao h¬n so víi biÓu thuÕ luü tiÕn kh«ng qu¸ møc thuÕ suÊt thuÕ TNDN). Tuy nhiªn, thùc hiÖn hai ph¬ng ¸n nµy ®Òu kh«ng ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng vµ æn ®Þnh cña chÝnh s¸ch thuÕ. Riªng trêng hîp thùc hiÖn ph¬ng ¸n thø hai t¹o thªm sù phøc t¹p trong chÝnh s¸ch thuÕ, g©y khã kh¨n trong qu¸ tr×nh triÓn khai thùc hiÖn. V× vËy, kh«ng nªn sö dông hai ph¬ng ¸n trªn mµ ¸p dông thèng nhÊt mét biÓu thuÕ luü tiÕn ®èi víi thu nhËp tõ lao ®éng, thu nhËp tõ kinh doanh vµ c¸c thu nhËp kh¸c. §èi víi c¸c lo¹i thu nhËp ¸p dông ph¬ng ph¸p ®¸nh thuÕ theo tõng lo¹i thu nhËp, bao gåm thu nhËp tõ ®Çu t vèn vµ thu nhËp tõ bÊt ®éng s¶n, nªn quy ®Þnh c¸c møc thuÕ suÊt hîp lý, ®¶m b¶o hµi hoµ víi biÓu thuÕ vµ thuÕ suÊt ®èi víi c¸c lo¹i thu nhËp ¸p dông ph¬ng ph¸p ®¸nh thuÕ toµn bé thu nhËp vµ phï hîp víi ®Þnh híng u tiªn ®Çu tiªn, ph¸t triÓn c¸c thÞ trêng tµi chÝnh vµ bÊt ®éng s¶n (®Ò xuÊt møc thuÕ suÊt ¸p dông chung ®èi víi c¸c lo¹i thu nhËp nµy kho¶ng 10 -20%). c) CÇn xem xÐt vÊn ®Ò hµi ho¸ ho¸ thÕu suÊt gi÷a chÝnh s¸ch thuÕ TNCN víi c¸c chÝnh s¸ch thuÕ kh¸c, ®Æc biÖt lµ thuª TNDN, ®Ó ®¶m b¶o tr¸nh nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn viÖc lùa chän h×nh thøc kinh doanh vµ nép thuÕ trªn c¬ së x¸c ®Þnh mét tû lÖ ®éng viªn ng©n s¸ch mét c¸ch hîp lý. Trong trêng hîp kho¶ng c¸ch gi÷a hai lo¹i thuÕ suÊt thuÕ TNDN vµ thuÕ TNCN qu¸ lín th× sÏ cã hiÖn tîng chuyÓn ®æi gi÷a thu nhËp chÞu thuÕ cña hai lo¹i thuÕ hoÆc h×nh thøc kinh doanh lµ ph¸p nh©n hoÆc c¸ nh©n, g©y ¶nh hëng tiªu cùc ®èi víi s¶n xuÊt vµ ph©n phèi thu nhËp. VÊn ®Ò cßn l¹i CÇn ¸p dông thèng nhÊt tiªu thøc "c tró" trong viÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng ®¸nh thuÕ; ¸p dông thèng nhÊt biÓu thuÕ gi÷a ngêi ViÖt Nam vµ ngêi níc ngoµi trªn c¬ së x©y dùng møc miÔn trõ kh¸c nhau ®Ó ®¶m b¶o sù ®éng viªn c«ng b»ng gi÷a c¸c ®èi tîng nép thuÕ. Nghiªn cøu biÖn ph¸p qu¶n lý thu nhËp v·ng lai tõ c¸c ho¹t ®éng nh: viÕt b¸o, nghiªn cøu, viÕt ®Ò tµi…b»ng c¸ch x¸c lËp Tµi kho¶n thu nhËp c¸ nh©n ®Ó thu thuÕ thu nhËp v·ng lai. Theo ®ã, mäi kho¶n thu nhËp nh l¬ng theo biªn chÕ, vµ c¸c kho¶n thu nhËp cã tÝnh chÊt l¬ng kh¸c…®îc chuyÓn qua tµi kho¶n nµy. Lµm nh vËy sÏ qu¶n lý ®îc thu nhËp cña c¸c ®èi tîng cã thu nhËp v·ng lai, ghãp phÇn lµnh m¹nh hãa tµi chÝnh doanh nghiÖp, vµ ®¬n gi¶n ho¸ nghiÖp vô thu thuÕ còng nh ®iÒu nµy gióp cho viÖc x¸c ®Þnh ®îc tÝnh hîp ph¸p cña tµi s¶n thu nhËp ®èi víi mét sè ®èi tîng gióp cho viÖc thanh tra, kiÓm tra thu nhËp dÔ dµng h¬n. C¶i c¸ch thuÕ lµ mét qu¸ tr×nh nhng ph¶i ®Õn lóc ph¶i ®îc tæ chøc triÓn khai mét c¸ch nÒ nÕp, c¨n b¶n, thÊu suèt, ®i th¼ng vµo híng chÝnh, kh«ng thÓ m·i duy tr× lèi nhá hÑp, kiÓu côc bé víi tõng c«ng ®o¹n t¸ch rêi, tõng kh©u riªng rÏ. C¸c s¾c thuÕ néi ®Þa kh¸c ThuÕ chèng chuyÓn gi¸: Ban hµnh V¨n b¶n díi luËt vÒ ThuÕ chèng chuyÓn gi¸: C¸c quy ®Þnh râ vÒ: C¸c bªn liªn quan, giao dÞch víi c¸c bªn liªn quan, ®èi tîng chÞu thuÕ, thuÕ suÊt, gi¸ tÝnh thuÕ, h×nh thøc xö lý vi ph¹m,… Ngay khi cÊp giÊy phÐp ®Çu t, doanh nghiÖp FDI ph¶i khai b¸o víi c¬ quan cÊp phÐp vÒ c¸c bªn liªn quan (nÕu cã) theo mÉu quy ®Þnh s½n. §Þnh kú c¬ quan thuÕ hoÆc c¬ quan cÊp giÊy phÐp ®Çu t yªu cÇu c¸c doanh nghiÖp FDI khai b¸o tÊt c¶ c¸c giao dÞch víi c¸c bªn liªn quan. §Ó thèng nhÊt gi÷a c¸c v¨n b¶n quy ph¹m th× c¸c bªn liªn quan ®îc hiÓu nh quy ®Þnh trong ChuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam: C¸c bªn ®îc coi lµ liªn quan nÕu mét bªn cã kh¶ n¨ng kiÓm so¸t hoÆc cã ¶nh hëng ®¸ng kÓ ®èi víi bªn kia trong viÖc ra quyÕt ®Þnh tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng. Giao dÞch gi÷a c¸c bªn liªn quan: Lµ viÖc chuyÓn giao c¸c nguån lùc hay c¸c nghÜa vô gi÷a c¸c bªn liªn quan, kh«ng xÐt ®Õn viÖc cã tÝnh gi¸ hay kh«ng. Trong ®ã: ¶nh hëng ®¸ng kÓ: Lµ kÕt qu¶ cña viÖc tham gia vµo viÖc ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng cña mét doanh nghiÖp, nhng kh«ng kiÓm so¸t c¸c chÝnh s¸ch ®ã. VÝ dô vÒ ¶nh hëng ®¸ng kÓ: - Cã ®¹i diÖn trong Héi ®ång qu¶n trÞ; - Tham gia trong qu¸ tr×nh lËp chÝnh s¸ch; - Tham gia c¸c giao dÞch quan träng gi÷a c«ng ty cïng tËp ®oµn; - Trao ®æi néi bé c¸c nh©n viªn qu¶n lý hoÆc phô thuéc trong c¸c th«ng tin kü thuËt; - Th«ng qua së h÷u cæ phÇn theo luËt hoÆc theo tháa thuËn. ChuyÓn gi¸ lµ vÊn ®Ò phøc t¹p, khã qu¶n l‎ý cña nhiÒu quèc gia do: vÊn ®Ò vÒ kh«ng gian, níc nhËn ®Çu t khã kiÓm so¸t ®îc ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty mÑ. Sù kh¸c biÖt vÒ chÝnh s¸ch thuÕ gi÷a c¸c níc lµm n¶y sinh sù chuyÓn gi¸ gi÷a c«ng ty mÑ vµ c«ng ty con. KÕt luËn Qua h¬n 17 n¨m thùc hiÖn LuËt §Çu t níc ngoµi, khu vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi ngµy cµng ph¸t triÓn vµ ®· cã nh÷ng ®ãng gãp quan träng vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt níc. C«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t níc ngoµi ®· tõng bíc ®i vµo nÒn nÕp. LuËt §Çu t níc ngoµi cña ViÖt Nam qua mét sè lÇn söa ®æi, bæ sung ®ang ®îc c¸c nhµ ®Çu t ®¸nh gi¸ lµ t¬ng ®èi hÊp dÉn so víi c¸c níc trong khu vùc. §Æc biÖt lµ trong 4 n¨m qua, thùc hiÖn NghÞ quyÕt sè 09/2001/NQ-CP ngµy 28 th¸ng 8 n¨m 2001 cña ChÝnh phñ vµ ChØ thÞ sè 19/2001/CT-TTg ngµy 28 th¸ng 8 n¨m 2001 cña Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ t¨ng cêng thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam giai ®o¹n 2001 - 2005, m«i trêng ®Çu t tiÕp tôc ®îc c¶i thiÖn, h¹n chÕ ®îc ®µ suy gi¶m vèn ®Çu t níc ngoµi vµo níc ta vµ gÇn ®©y cã nh÷ng dÊu hiÖu håi phôc. Qu¸ tr×nh héi nhËp vµ liªn kÕt kinh tÕ khu vùc ®ßi hái tõng quèc gia ph¶i cã nh÷ng ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch thuÕ phï hîp víi xu thÕ chung trªn thÕ giíi, gi¶m bít lîi Ých riªng vÒ thu ng©n s¸ch Nhµ níc ®Ó nhêng chç cho lîi Ých chung lµ thèng nhÊt chÝnh s¸ch kinh tÕ khu vùc nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c¹nh tranh. Cïng víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc vµ héi nhËp quèc tÕ s©u réng, c«ng t¸c x©y dùng luËt ph¸p, chÝnh s¸ch, ®Æc biÖt lµ chÝnh s¸ch thuÕ ®· vµ ®ang ®îc bæ sung, hoµn thiÖn cho phï hîp víi thùc tiÔn. Víi ®Ò tµi nghiªn cøu "Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi t¹i ViÖt Nam", trªn c¬ së nh÷ng ph©n tÝch trong luËn v¨n, t¸c gi¶ rót ra nh÷ng kÕt luËn chñ yÕu nh sau: LuËn v¨n cã nh÷ng ®ãng gãp vµ ph¸t triÓn míi lµ: HÖ thèng ho¸ mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi vµ ph©n tÝch lµm râ vÞ trÝ, vai trß cña ho¹t ®éng nµy ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ níc ta. Ph©n tÝch t¸c ®éng cña c¹nh tranh vµ tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi t¹i ViÖt nam. HÖ thèng ho¸ vµ ph©n tÝch c¸c chÝnh s¸ch thuÕ hiÖn hµnh ë níc ta cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi. LuËn v¨n chØ ra r»ng ®Ó t¹o m«i trêng ®Çu t hÊp dÉn h¬n, qu¶n lý hiÖu qu¶ h¬n ®èi víi Nhµ níc còng nh ®Ó FDI ®ãng gãp nhiÒu h¬n n÷a cho vÊn ®Ò t¨ng trëng kinh tÕ th× c«ng t¸c x©y dùng luËt ph¸p vµ chÝnh s¸ch ®Æc biÖt c¸c chÝnh s¸ch thuÕ cÇn ph¶i ®îc hoµn thiÖn ®ång bé, ®Çy ®ñ theo híng minh b¹ch, râ rµng, nhÊt qu¸n vµ b×nh ®¼ng, kÓ c¶ sù t¬ng thÝch vÒ kü thuËt thùc hiÖn. ChÝnh s¸ch u ®·i ®Çu t th«ng qua thuÕ cÇn ph¶i ®îc chän läc vµ cã thêi h¹n phï hîp víi ®êng lèi cña §¶ng vµ Nhµ níc vÒ ph¸t triÓn ngµnh vµ vïng. Trªn c¬ së ph©n tÝch lý luËn vµ thùc tiÔn, luËn v¨n ®Ò xuÊt vµ kiÕn nghÞ mét hÖ thèng c¸c quan ®iÓm vµ gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi ho¹t ®éng FDI phï hîp víi quan ®iÓm vµ môc tiªu ®Çu t níc ngoµi trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Õn n¨m 2010. C¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn ®èi víi c¸c chÝnh s¸ch thuÕ nh: ThuÕ xuÊt khÈu, nhËp khÈu; ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp; ThuÕ GTGT; ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt; ThuÕ thu nhËp c¸ nh©n; ThuÕ chèng chuyÓn gi¸. §èi víi mçi chÝnh s¸ch thuÕ, t¸c gi¶ nªu râ quan ®iÓm hoµn thiÖn, c¸c ®Ò xuÊt vÒ ®Þnh híng thiÕt kÕ chÝnh s¸ch thuÕ, còng nh c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ trong ®iÒu kiÖn ®Êt níc ®ang héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Nh÷ng néi dung nghiªn cøu trong luËn v¨n võa cã tÝnh lý luËn, võa mang tÝnh tæng kÕt ®¸nh gi¸ thùc tiÔn nªn cã tÝnh kh¶ thi vµ hoµn toµn cã kh¶ n¨ng vËn dông vµo thùc tiÔn ®Êt níc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay vµ nh÷ng n¨m tiÕp theo. Qu¸ tr×nh vËn ®éng cña FDI, sù kú väng FDI cã thÓ thay thÕ khu vùc nhËp khÈu vµ sù ®ãng gãp cña ho¹t ®éng nµy vµo qu¸ tr×nh t¨ng trëng nÒn kinh tÕ cho thÊy tÝnh cÊp thiÕt cña viÖc hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch thuÕ, ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn ®Êt níc ®ang héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi. ViÖc nghiªn cøu vµ t×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch thuÕ níc ta nh»m thu hót vµ qu¶n lý cã hiÖu qu¶ h¬n n÷a dßng vèn FDI, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn doanh nghiÖp FDI lµ vÊn ®Ò cßn míi vµ kh¸ phøc t¹p. V× vËy nã cÇn ®îc tiÕp tôc nghiªn cøu, bæ sung, hoµn thiÖn ®Ó FDI ngµy cµng cã nh÷ng ®ãng gãp quan träng cho sù nghiÖp ®æi míi ph¸t triÓn ®Êt níc. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 01. Bé Tµi ChÝnh (2000), ChiÕn lîc ®æi míi chÝnh s¸ch huy ®éng c¸c nguån vèn níc ngoµi phôc vô sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi giai ®o¹n 2001 – 2010, Hµ néi. 02. Bé tµi chÝnh (2005), Tê tr×nh ChÝnh phñ vÒ dù ¸n LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt vµ LuËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, Hµ néi. 03. Bé tµi chÝnh (2005), Tê tr×nh ChÝnh phñ vÒ dù ¸n LuËt thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu (söa ®æi), Hµ néi. 04. “ChiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi thêi kú 2001-2010”, B¸o c¸o cña Ban chÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng kho¸ VIII t¹i §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cña §¶ng. 05. C¬ quan hîp t¸c Quèc tÕ NhËt b¶n (JICA) (2004), ChÝnh s¸ch c«ng nghiÖp vµ th¬ng m¹i cña ViÖt Nam trong bèi c¶nh héi nhËp, tËp 1 vµ tËp 2, Nxb Thanh Ho¸, Thanh ho¸. 06. Phan V¨n HiÓn (2003), “Thùc tr¹ng vµ ®Þnh híng huy ®éng vµ sö dông nguån vèn ®Çu t níc ngoµi ë ViÖt nam”, Tµi liÖu båi dìng kü n¨ng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, Bé Tµi chÝnh, Hµ néi. 07. HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (2004), Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ néi. 08. HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp (2004), Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ néi. 09. HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt hiÖn hµnh vÒ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt. 10. HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt hiÖn hµnh vÒ thuÕ nhµ thÇu, vÒ thuÕ chèng chuyÓn gi¸. 11. HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt hiÖn hµnh vÒ thuÕ thu nhËp c¸ nh©n. 12. HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt hiÖn hµnh vÒ thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu. 13. K.Bubl, R.Kruege, H.Marienburg (2002), Toµn cÇu ho¸ víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, Nxb §¹i häc Quèc gia, Hµ néi. 14. LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt nam vµ v¨n b¶n híng dÉn thi hµnh (2003), Nxb Tµi chÝnh, Hµ néi. 15. Tæng côc Thèng kª (2002), Niªn gi¸m Thèng kª 2002, Nxb Thèng kª, Hµ Néi. 16. Trêng §¹i häc tµi chÝnh kÕ to¸n (2000), Gi¸o tr×nh thuÕ, Nxb Tµi chÝnh, Hµ néi. 17. Vâ Thanh Thu (2004), Kü thuËt ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, Nxb Thèng kª, Hµ néi. 18. CÊn Anh TuÊn (2002), “Thùc tr¹ng ®Çu t níc ngoµi vµo c¸c khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp ViÖt nam vµ c¸c gi¶i ph¸p”, ThÞ trêng tµi chÝnh tiÒn tÖ, 11 (113), tr. 9-11. 19. ViÖn nghiªn cøu qu¶n lý kinh tÕ Trung ¬ng (2003), Héi nhËp kinh tÕ ¸p lùc c¹nh tranh trªn thÞ trêng vµ ®èi s¸ch cña mét sè níc, Nxb Giao th«ng vËn t¶i, Hµ néi. 20. ViÖn Nghiªn cøu Qu¶n lý Kinh tÕ Trung ¬ng (2003), ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ Kinh nghiÖm vµ Bµi häc cña Trung quèc, tËp 1, Nxb Giao th«ng vËn t¶i, Hµ néi. 21. ViÖt nam víi tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, Nxb Thèng kª 22. V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn IX, §¶ng céng s¶n ViÖt nam (2001), Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. Danh môc c¸c b¶ng biÓu Sè hiÖu Tªn b¶ng Trang 1.1 §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi theo h×nh thøc ®Çu t (1988-2003) 15 1.2 Tèc ®é t¨ng vèn cña c¸c doanh nghiÖp cã ®Õn 01/07/2002 so víi 01/07/1995 16 1.3 §ãng gãp cña c¸c dù ¸n FDI ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam 16 1.4 Kim ng¹ch xuÊt khÈu khu vùc FDI 17 2.1 Danh môc thuÕ suÊt c¸c mÆt hµng chÞu thuÕ TT§B 51 2.2 Danh môc mÆt hµng, dÞch vô chÞu thuÕ vµ thuÕ suÊt thuÕ TT§B 52 2.3 Thu NSNN theo GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi ë c¸c níc trªn thÕ giíi vµ ViÖt Nam ( ®¬n vÞ %) 54 2.4 ThuÕ suÊt mét sè lo¹i thuÕ chÝnh cña c¸c níc trªn thÕ giíi (%) 59 3.1 Møc ®é ¶nh hëng cña nh÷ng u ®·i thuÕ hiÖn hµnh 77 3.2 Nh÷ng h¹n chÕ cña níc cã triÓn väng ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vÒ trung h¹n 77 3.3 Nh÷ng h¹n chÕ vÒ th¬ng m¹i vµ ®Çu t cña ViÖt Nam (theo ®¸nh gi¸ cña c¸c c«ng ty NhËt B¶n) 81 ký hiÖu c¸c ch÷ viÕt t¾t AFTA : TiÕng Anh: ASEAN Free Trade Area (Khu vùc th¬ng m¹i tù do ASEAN) ASEAN : TiÕng Anh: Association of South-East Asian Nations (HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng nam ¸) BCC TiÕng Anh: Business-Co-opreration-Contract (Hîp ®ång – Hîp t¸c – Kinh doanh) BOT : TiÕng Anh: Built - Operation - Transfer (X©y dùng - Kinh doanh - ChuyÓn giao) BTA : TiÕng Anh: Biolateral Trade Agreements (HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i) FIAS : TiÕng Anh: Foreign Investment Affairs Section (Bé phËn t vÊn dÞch vô ®Çu t níc ngoµi) CEPT : TiÕng Anh: Common Effective Preferential Tariff (HiÖp ®Þnh vÒ ch¬ng tr×nh u ®·i thuÕ quan cã hiÖu lùc chung) CNXH : Chñ nghÜa x· héi DNLD : Doanh nghiÖp liªn doanh víi níc ngoµi DNNN : Doanh nghiÖp nhµ níc §TNN : §Çu t níc ngoµi FDI : TiÕng Anh: Foreign Direct Investment (§Çu t trùc tiÕp níc ngoµi) GDP : TiÕng Anh: Gross Domestic Products (Tæng s¶n phÈm quèc néi) GTGT : Gi¸ trÞ gia t¨ng H§QT : Héi ®ång qu¶n trÞ KTTT : Kinh tÕ thÞ trêng KTXH : Kinh tÕ x· héi MPDF : TiÕng Anh: (Ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n) NICs : TiÕng Anh: New Industrialiazed Countries (C¸c níc c«ng nghiÖp míi) NSNN : Ng©n s¸ch nhµ níc ODA : TiÕng Anh: Official Development Assistance (ViÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc) SXKD : S¶n xuÊt kinh doanh TNCN : Thu nhËp c¸ nh©n TNDN : Thu nhËp doanh nghiÖp TT§B : Tiªu thô ®Æc biÖt XNK : XuÊt nhËp khÈu WTO : TiÕng Anh: World Trade Organization (Tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi) Môc lôc Trang Trang phô b×a Lêi cam ®oan Môc lôc Ký hiÖu c¸c ch÷ viÕt t¾t Danh môc c¸c b¶ng biÓu danh môc h×nh vÏ Më ®Çu 1 CH¦¥NG 1: Mét sè vÊn ®Ò vÒ ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi vµ chÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi ho¹t ®éng ®ã trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ 4 1.1 Mét sè vÊn ®Ò vÒ ho¹t ®éng §ÇU T¦ TRùC TIÕP cña N¦íC NGOµI T¹I VIÖT NAM 4 1.1.1 Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi 5 1.1.2 C¸c h×nh thøc ®Çu t FDI c¬ b¶n t¹i ViÖt Nam 6 1.1.3 Ph©n biÖt doanh nghiÖp FDI víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c 12 1.2 VAI TRß Vµ Sù §ãNG GãP CñA HO¹T §éNG §ÇU T¦ TRùC TIÕP N¦íC NGOµI §èI VíI C¤NG CUéC PH¸T TRIÓN KINH TÕ ë VIÖT NAM 13 1.2.1 Doanh nghiÖp FDI ®· bæ sung nguån vèn quan träng cho c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ. 14 1.2.2 C¸c dù ¸n FDI ngoµi gãp phÇn t¨ng thu ng©n s¸ch, gãp phÇn c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n vµ c¸n c©n v·ng lai cña quèc gia. 16 1.2.3 C¸c dù ¸n FDI gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ViÖt Nam theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. 17 1.2.4 C¸c dù ¸n FDI ®ãng gãp quan träng trong viÖc n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt vµ c«ng nghÖ cña ViÖt Nam. 18 1.2.5 FDI gãp phÇn thóc ®Èy sù t¨ng trëng kinh tÕ thÞ trêng ë ViÖt Nam ®a nÒn kinh tÕ ViÖt Nam héi nhËp nhanh víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. 19 1.2.6 FDI gãp phÇn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm ®µo t¹o nguån nh©n lùc vµ n©ng cao møc sèng cho ngêi lao ®éng. 20 1.3 HO¹T §éNG FDI VíI TIÕN TR×NH HéI NHËP KINH TÕ 21 1.3.1 Sù t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam 21 1.3.2 Mét sè luËn cø khoa häc x©y dùng chÝnh s¸ch thuÕ trong tiÕn tr×nh héi nhËp 24 1.4 T¸C §éNG CñA THUÕ §èI VíI DOANG NGHIÖP FDI 31 1.4.1 ChÝnh s¸ch thuÕ vµ ®Çu t 31 1.4.2 T¸c ®éng cña thuÕ ®èi víi doanh nghiÖp FDI 33 CH¦¥NG 2: THùC TR¹NG CHÝNH S¸CH THUÕ §èI VíI HO¹T §éNG §ÇU T¦ TRùC TIÕP N¦íC NGOµI T¹I VIÖT NAM 35 2.1 CHÝNH S¸CH ¦U §·I VÒ THUÕ Vµ C¸C H×NH THøC ¦U §·I TH¦êNG §¦îC Sö DôNG TRONG CHÝNH S¸CH THUÕ §èI VíI HO¹T §éNG FDI T¹I VIÖT NAM 35 2.2 C¥ CHÕ QU¶N Lý THUÕ §èI VíI DOANH NGHIÖP FDI §ANG HO¹T §éNG T¹I VIÖT NAM 36 2.2.1 C«ng t¸c x©y dùng luËt ph¸p, chÝnh s¸ch 36 2.2.2 ChÝnh s¸ch thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu 38 2.2.3 C¸c s¾c thuÕ néi ®Þa 45 CH¦¥NG 3: GI¶I PH¸P HOµN THIÖN CHÝNH S¸CH THUÕ §èI VíI HO¹T §éNG FDI T¹I VIÖT NAM PHï HîP VíI QUAN §IÓM Vµ MôC TI£U VÒ §ÇU T¦ N¦íC NGOµI TRONG CHIÕN L¦îC PH¸T TRIÓN KINH TÕ - X· HéI §ÕN N¡M 2010 68 3.1 MôC TI£U T¡NG TR¦ëNG KINH TÕ GIAI §O¹N 2001-2010 Vµ NH÷NG Y£U CÇU §ÆT RA §èI VíI CHÝNH S¸CH §éNG VI£N TH¤NG QUA THUÕ 68 3.2 QUAN §IÓM HOµN THIÖN CHÝNH S¸CH THUÕ §èI VíI HO¹T §éNG §ÇU T¦ N¦íC NGOµI T¹I VIÖT NAM 70 3.2.1 Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ cÇn ph¶i ®i theo ®óng ®êng lèi cña §¶ng vµ Nhµ níc. 70 3.2.2 Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ cÇn ph¶i ®¶m b¶o nguån thu Ng©n s¸ch nhµ níc kh«ng bÞ biÕn ®éng lín. 70 3.2.3 ViÖc hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ cÇn ®¶m b¶o sù b¶o hé ®óng ®¾n hîp lý nÒn s¶n xuÊt trong níc, trong ®ã cã c¸c doanh nghiÖp FDI ®Çu t vµo ViÖt Nam. 71 3.2.4 Hoµn thiÖn chÝnh thuÕ cÇn ph¶i ®¶m b¶o sù phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ t¹o m«i trêng b×nh ®¼ng, t¨ng kh¶ n¨ng tÝch lòy vèn cho doanh nghiÖp nh»m ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®¶m b¶o tÝnh tæng thÓ, æn ®Þnh vµ l©u dµi. 73 3.3 NH÷NG H¹N CHÕ CñA HÖ THèNG THUÕ HIÖN HµNH ë N¦íC TA 74 3.3.1 Cßn tån t¹i sù kh«ng c«ng b»ng trong tõng s¾c thuÕ 75 3.3.2 Møc ®é ¶nh hëng cña hÖ thèng thuÕ cßn thÊp 77 3.3.3 HÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ cßn nhiÒu ®iÓm cha phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ cha ®¶m b¶o tÝnh t¬ng thÝch víi hÖ thèng thuÕ c¸c níc trong khu vùc 79 3.3.4 HÖ thèng thuÕ níc ta cßn qu¸ phøc t¹p, cha thÓ hiÖn sù ®¬n gi¶n, râ rµng vµ minh b¹ch theo c¸c nguyªn t¾c héi nhËp quèc tÕ 80 3.3.5 NhiÒu v¨n b¶n ph¸p quy cha ®îc ®ång bé 82 3.3.6 H×nh thøc u ®·i ®Çu t th«ng qua chÝnh s¸ch thuÕ kh«ng hiÖu qu¶ 83 3.3.7 LuËt thuÕ xuÊt nhËp khÈu ®· béc lé nhiÒu ®iÓm kh«ng phï hîp 85 3.3.8 Nh÷ng h¹n chÕ kh¸c 86 3.4 HOµN THIÖN CHÝNH S¸CH THUÕ §èI VíI HO¹T §éNG FDI T¹I VIÖT NAM PHï HîP VíI QUAN §IÓM Vµ MôC TI£U VÒ §ÇU T¦ N¦íC NGOµI TRONG CHIÕN L¦îC PH¸T TRIÓN KINH TÕ - X· HéI §ÕN N¡M 2010 87 3.4.1 Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch u ®·i ®Çu t th«ng qua thuÕ 88 3.4.2 Hoµn thiÖn thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu 89 3.4.3 Hoµn thiÖn c¸c s¾c thuÕ néi ®Þa 100 KÕt luËn 114 danh môc Tµi liÖu tham kh¶o 116

Các file đính kèm theo tài liệu này:

12935.DOC