Đề tài Hoàn thiện cơ chế tài chính đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong điều kiện cạnh tranh và hội nhập

¸p lý c¹nh tranh lµnh m¹nh cho c¸c doanh nghiÖp, kh¬i dËy c¸c nguån lùc trong n­íc, thu hót nguån vèn FDI. Hai lµ: So¸t xÐt l¹i viÖc miÔn gi¶m thuÕ, kh«ng ®Ó t×nh tr¹ng miÔn gi¶m thuÕ trµn lan lµm suy gi¶m nguån thu, lµm phøc t¹p trong qu¶n lý, mÊt tÝnh nghiªm tóc cña ph¸p luËt, g©y mÊt b×nh ®¼ng gi÷a c¸c ®èi t­îng cã nghÜa vô nép thuÕ, h¹n chÕ sù lång ghÐp nhiÒu môc tiªu trong mét s¾c thuÕ. §Ó héi nhËp kinh tÕ vµ khuyÕn khÝch c¸c nhµ §TNN, chÝnh s¸ch thuÕ cña ViÖt nam ph¶i h­íng tíi tÝnh trung lËp, râ rµng minh b¹ch. Ba lµ: X©y dùng chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu theo h­íng b¶o hé hiÖu qu¶ nÒn kinh tÕ, khuyÕn khÝch ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt theo h­íng xuÊt khÈu, ®ång thêi thùc hiÖn tèt c¸c cam kÕt quèc tÕ trong qu¸ tr×nh héi nhËp. Bèn lµ: C«ng bè c«ng khai vµ réng r·i lÞch tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ ®óng nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc ®Ó cã ch­¬ng tr×nh thÝch øng vµ tËn dông nh÷ng c¬ héi ®ã. Hoµn thiÖn c¸c luËt thuÕ: ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (GTGT). ViÖc c¾t gi¶m thuÕ quan theo lé tr×nh CEPT sÏ hoµn thµnh vµo n¨m 2006 vµ thuÕ suÊt tèi ®a thuÕ nhËp khÈu c¸c mÆt hµng chñ yÕu chØ cßn 5%. V× vËy thuÕ GTGT trong giai ®o¹n nµy ph¶i ®¶m b¶o lµ nguån thu quan träng cho NSNN, khuyÕn khÝch ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ dÞch vô ®Æc biÖt lµ xuÊt khÈu, ph¶i phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, ®¬n gi¶n ho¸ chÝnh s¸ch, t¨ng c­êng tÝnh trung lËp cña thuÕ. §Ó thùc hiÖn môc tiªu ®ã cÇn ph¶i: - Më réng ®èi t­îng chÞu thuÕ, bæ sung c¸c mÆt hµng chÞu thuÕ ë kh©u s¶n xuÊt vµ nhËp khÈu. Gi¶m dÇn vµ ®i ®Õn xo¸ bá ®èi t­îng kh«ng chÞu thuÕ GTGT ®Ó ®¶m b¶o tÝnh liªn hoµn cña thuÕ GTGT. - VÒ thuÕ suÊt nªn ¸p dông thèng nhÊt mét møc thuÕ suÊt 10%, võa thùc hiÖn ®­îc môc tiªu ®¬n gi¶n, c«ng b»ng, t¨ng c­êng tÝnh trung lËp cña thuÕ, võa kh¾c phôc ®­îc tÝnh tuú tiÖn khi ¸p dông khung thuÕ suÊt. - Më réng diÖn nhãm c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu ®­îc h­ëng thuÕ suÊt 0% ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu. Kh«ng ®¸nh thuÕ GTGT ®èi víi m¸y mãc thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i chuyªn dïng, vËt t­ x©y dùng mµ trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc, nhËp khÈu ®Ó t¹o tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp cã vèn FDI kÓ c¶ trong tr­êng hîp më réng quy m« s¶n xuÊt, ®æi míi d©y chuyÒn c«ng nghÖ. - Qu¶n lý nghiªm ngÆt viÖc sö dông ho¸ ®¬n chøng tõ ®Ó më réng ®èi t­îng nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ nh»m ®¬n gi¶n viÖc thùc thi LuËt thuÕ GTGT vµ phï hîp th«ng lÖ quèc tÕ. ThuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu. Tr­íc bèi c¶nh quèc tÕ thay ®æi vµ môc tiªu kinh tÕ cña ®Êt n­íc hiÖn nay lµ tËn dông nh÷ng lîi thÕ khi ViÖt Nam tham gia héi nhËp vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ th­¬ng m¹i khu vùc vµ quèc tÕ, chuyÓn ®æi tõ chÝnh s¸ch thay thÕ nhËp khÈu sang nÒn kinh tÕ h­íng m¹nh vµo xuÊt khÈu, chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cña ViÖt Nam ®· béc lé nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh, ®ã lµ: thiÕu tÝnh æn ®Þnh vµ tÝnh trung lËp, cßn b¶o hé trµn lan, t¹o t©m lý û l¹i cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc, kh«ng v­¬n lªn ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh nh»m ph¸t huy ®­îc lîi thÕ cña ViÖt Nam khi héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ. V× vËy chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu cÇn ph¶i ®­îc hoµn thiÖn theo h­íng b¶o hé cã chän läc, cã thêi gian vµ cã ®iÒu kiÖn vµ ph¶i phï hîp víi lÞch tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan khi thùc hiÖn AFTA, còng nh­ cã thÓ thùc hiÖn ®­îc c¸c tho¶ thuËn víi EU, WTO, APEC... Víi c¸c néi dung c¬ b¶n lµ biÓu thuÕ nhËp khÈu phï hîp víi ®Þnh h­íng b¶o hé hiÖu qu¶ c¸c ngµnh kinh tÕ, trong ®ã cã c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI ®ang ho¹t ®éng t¹i ViÖt nam vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ®Ó c¸c nhµ §TNN yªn t©m ®Çu t­ lµm ¨n l©u dµi t¹i ViÖt nam; viÖc x¸c ®Þnh trÞ gi¸ h¶i quan theo yªu cÇu cña WTO, thu hÑp diÖn miÔn gi¶m thuÕ, thu hÑp sè l­îng møc thuÕ suÊt, viÖc ph©n lo¹i hµng ho¸ trong biÓu thuÕ ph¶i tu©n theo c¸ch ph©n lo¹i cña "Danh môc m« t¶ vµ m· ho¸ hµng ho¸" (danh môc HS) cña Tæ chøc H¶i quan ThÕ giíi (WCO). §Ò nghÞ tiÕp tôc duy tr× chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vÒ thuÕ nhËp khÈu ®èi víi tµi s¶n cè ®Þnh h×nh thµnh b»ng vèn ®Çu t­ nh­ hiÖn nay, më réng miÔn thuÕ nhËp khÈu ®èi víi vËt t­ x©y dùng trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc, nhËp khÈu ®Ó h×nh thµnh tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt. ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ®­îc hoµn thiÖn theo h­íng bæ sung ®èi t­îng chÞu thuÕ, ®iÒu chØnh thuÕ suÊt c¸c mÆt hµng cho phï hîp vµ ®ång bé víi c¸c luËt thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu vµ luËt thuÕ GTGT, söa ®æi c¨n cø tÝnh thuÕ tõ thuÕ suÊt sang møc thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt trªn s¶n phÈm nh­ mét sè n­íc Philippin, §an M¹ch, NhËt... võa ®¬n gi¶n, võa dÔ thùc hiÖn. Hoµn thiÖn thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp. - Thèng nhÊt mét møc thuÕ suÊt chung lµ 28% cho tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ, ®¶m b¶o sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp vµ theo th«ng lÖ quèc tÕ. - Lo¹i bá toµn bé nh÷ng qui ®Þnh vÒ miÔn gi¶m thuÕ víi nh÷ng ®èi t­îng thuéc chÝnh s¸ch x· héi ®Ó ®¶m b¶o tÝnh trung lËp cña thuÕ phï hîp th«ng lÖ quèc tÕ trong qu¸ tr×nh héi nhËp - Xo¸ bá viÖc miÔn gi¶m thuÕ trµn lan, thiÕu chän läc, thiÕu c¬ së khoa häc vµ kh«ng phï hîp víi c¸c cam kÕt quèc tÕ. Nªn miÔn gi¶m thuÕ thu nhËp theo ®Þa bµn ®Çu t­, theo c¸c lÜnh vùc ®Çu t­ cÇn khuyÕn khÝch thay v× miÔn gi¶m tõng dù ¸n cô thÓ nh­ hiÖn nay. CÇn ph¶i xÐt miÔn gi¶m thuÕ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI cã ®µo t¹o tay nghÒ, huÊn luyÖn kü thuËt, ®µo t¹o c«ng nh©n vµ ng­êi qu¶n lý ®Þa ph­¬ng… nhÊt lµ trong ®Çu t­ trung vµ dµi h¹n. §©y lµ mét khuyÕn khÝch cÇn ph¶i ®­îc coi träng xuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn thÞ tr­êng lao ®éng trong n­íc ®ang cßn ë tr×nh ®é thÊp, lao ®éng lµnh nghÒ, kü thuËt cao khan hiÕm. Hoµn thiÖn thuÕ thu nhËp cña ng­êi cã thu nhËp cao theo h­íng: - Më réng ph¹m vi ®iÒu chØnh tíi mäi nguån thu nhËp c¸ nh©n. Ban hµnh LuËt thuÕ thu nhËp c¸ nh©n thay Ph¸p lÖnh thuÕ thu nhËp ®èi víi ng­êi cã thu nhËp cao. - Thu hÑp dÇn kho¶ng c¸ch chªnh lÖch vÒ thu nhËp chÞu thuÕ gi÷a ng­êi ViÖt nam vµ ng­êi n­íc ngoµi, tiÕn tíi ¸p dông chung mét biÓu thuÕ suÊt cho mäi ®èi t­îng, trªn c¬ së x©y dùng møc miÔn trõ kh¸c nhau ®Ó ®¶m b¶o sù ®éng viªn c«ng b»ng gi÷a c¸c ®èi t­îng nép thuÕ. Thu nhËp chÞu thuÕ khëi ®iÓm ®èi víi ng­êi ViÖt Nam nh­ hiÖn nay lµ qu¸ thÊp, ng­êi ViÖt nam lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI ph¶i nép thuÕ nhiÒu h¬n ng­êi n­íc ngoµi khi ®¶m nhiÖm cïng c«ng viÖc vµ cã thu nhËp t­¬ng ®­¬ng. §iÒu nµy h¹n chÕ sö dông lao ®éng ViÖt nam vµo c¸c c«ng viÖc cã thu nhËp cao, vÞ trÝ quan träng trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI. §Ò nghÞ n©ng møc thu nhËp chÞu thuÕ khëi ®iÓm vµ h¹ thuÕ suÊt thuÕ thu nhËp c¸ nh©n ®èi víi ng­êi lao ®éng ViÖt nam ®Ó khuyÕn khÝch c¸c nhµ §TNN sö dông lao ®éng ViÖt nam gi÷ c¸c vÞ trÝ qu¶n lý vµ chuyªn m«n chñ chèt. - TiÕp tôc ®µm ph¸n ký kÕt thªm c¸c hiÖp ®Þnh tr¸nh ®¸nh thuÕ hai lÇn, tr­íc hÕt lµ c¸c n­íc ASEAN ®Ó t¹o thuËn lîi cho thóc ®Èy ®Çu t­ trong khu vùc, ®ång thêi ®Ó gãp phÇn thu hót h¬n n÷a FDI, ®Æc biÖt lµ tõ thÞ tr­êng Mü, còng cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®µm ph¸n vµ ký hiÖp ®Þnh thuÕ víi Mü. §ång thêi víi xu thÕ ph¸t triÓn nhanh chãng cña th­¬ng m¹i ®iÖn tö vµ kinh doanh dÞch vô trªn thÕ giíi, hiÖp ®Þnh thuÕ cña ViÖt Nam còng cÇn ph¶i söa ®æi, bæ sung nh÷ng qui ®Þnh vÒ "c¬ së th­êng tró" phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ (theo mÉu HiÖp ®Þnh thuÕ cña OECD). §iÒu nµy rÊt quan träng ®èi víi c¸c nhµ §TNN vµ lao ®éng n­íc ngoµi lµm viÖc t¹i ViÖt nam. 3.3.4. Hoµn thiÖn thÞ tr­êng ngo¹i hèi theo h­íng toµn diÖn, hiÖn ®¹i phôc vô ®¾c lùc cho ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI. Qu¶n lý ngo¹i hèi lµ viÖc thùc hiÖn qu¶n lý c¸c luång tiÖn tÖ ra, vµo mét n­íc vµ c¸c giao dÞch kh¸c cã liªn quan ®Õn tiÒn tÖ n­íc ngoµi th«ng qua c¸c qui ®Þnh cña Nhµ n­íc. Qu¶n lý ngo¹i hèi nh»m b¶o vÖ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong n­íc vµ b¶o tån dù tr÷ ngo¹i tÖ quèc gia, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn trong héi nhËp kinh tÕ. ThÞ tr­êng ngo¹i hèi ViÖt nam cÇn ph¶i ®­îc hoµn thiÖn, ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n n÷a, nh»m thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã cã c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI. Mét thÞ tr­êng ngo¹i hèi ho¹t ®éng hiÖu qu¶ cßn cã t¸c dông kÝch thÝch lu©n chuyÓn c¸c kho¶n ®Çu t­ vµ tÝn dông quèc tÕ; t¹o m«i tr­êng ®Ó tû gi¸ ®­îc x¸c ®Þnh mét c¸ch kh¸ch quan theo quan hÖ cung cÇu; cung cÊp c«ng cô phßng ngõa rñi ro cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu, c¸c nhµ ®Çu t­ vµ ®i vay… ThÞ tr­êng ngo¹i hèi liªn quan ®Õn hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI, ®Ó thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp nµy, thÞ tr­êng ngo¹i hèi tËp trung gi¶i quyÕt mét sè ®iÓm sau ®©y: 3.3.4.1. H­íng tíi chÝnh s¸ch tû gi¸ c©n b»ng cung cÇu vµ hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p c«ng bè tû gi¸ VÊn ®Ò tû gi¸ hèi ®o¸i lµ hÕt søc nh¹y c¶m vµ t¸c ®éng d©y chuyÒn rÊt phøc t¹p, hiÖn ®ang ®­îc nhiÒu ng­êi quan t©m. Tû gi¸ hèi ®o¸i lµ mét trong nh÷ng nh©n tè cã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI vµ c¸c doanh nghiÖp cã ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Tû gi¸ ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i hèi ho¹t ®éng hiÖu qu¶. HiÖn nay, tû gi¸ hèi ®o¸i mµ ng©n hµng Nhµ n­íc c«ng bè hµng ngµy lµ tû gi¸ giao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng, c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI sö dông tû gi¸ nµy ®Ó h¹ch to¸n hÇu hÕt c¸c giao dÞch ngo¹i tÖ liªn quan ®Õn doanh nghiÖp. ChÝnh s¸ch tû gi¸ linh ho¹t cã sù can thiÖp cña Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ dÇn dÇn thÝch øng víi KTTT. Tuy nhiªn trong chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cÇn luËn chøng nguyªn t¾c can thiÖp cña Nhµ n­íc vµo møc tû gi¸ hèi ®o¸i, ®ång thêi x¸c ®Þnh râ nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ c¬ chÕ thùc hiÖn sù can thiÖp ®ã mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Khi cã ®ñ ®iÒu kiÖn cã thÓ ¸p dông tû gi¸ th¶ næi theo ®óng tr×nh ®é nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ quan hÖ thÞ tr­êng trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i, h­íng tíi mét tû gi¸ thÞ tr­êng linh ho¹t vµ tû gi¸ ph¶i lµ s¶n phÈm cña quan hÖ cung cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi. §iÒu hµnh chÝnh s¸ch tû gi¸ phï hîp cung cÇu ngo¹i tÖ thùc tÕ trªn thÞ tr­êng, ®¶m b¶o khuyÕn khÝch ®­îc xuÊt khÈu, kiÓm so¸t ®­îc nhËp khÈu, t¹o m«i tr­êng kinh tÕ æn ®Þnh cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng. Thùc tÕ hiÖn nay tû gi¸ cña tiÒn ®ång ViÖt nam (VND) míi chØ g¾n víi §« la Mü (USD) mµ ch­a cã sù g¾n ®Þnh víi c¸c ngo¹i tÖ kh¸c. §iÒu nµy ®­îc lý gi¶i bëi tËp qu¸n thÞ tr­êng vµ ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh vµ c«ng bè tû gi¸. Tû gi¸ VND/USD hiÖn nay ®­îc x¸c ®Þnh vµ c«ng bè gÇn nh­ ®éc lËp víi quan hÖ tû gi¸ gi÷a USD vµ c¸c ngo¹i tÖ kh¸c, nghÜa lµ tû gi¸ cña VND ®­îc g¾n ®Þnh chÆt chÏ víi USD. Trªn thùc tÕ USD lu«n cã gi¸ trÞ æn ®Þnh, thÓ hiÖn ë tû lÖ l¹m ph¸t thÊp, trong khi ®ã VND cã gi¸ trÞ bÊp bªnh, tiÒm Èn l¹m ph¸t cao nªn viÖc g¾n ®Þnh tû gi¸ cña VND víi USD lµ kh«ng hîp lý, nã cã thÓ lµm xãi mßn søc c¹nh tranh th­¬ng m¹i quèc tÕ cña ViÖt nam. MÆt kh¸c, nÕu USD lªn gi¸ so víi ngo¹i tÖ kh¸c, v« h×nh dung VND còng lªn gi¸ theo vµ dÉn ®Õn kÕt qu¶ lµ k×m h·m xuÊt khÈu vµ kÝch thÝch nhËp khÈu. §iÒu nµy tr¸i ng­îc víi chñ tr­¬ng cña Nhµ n­íc vÒ viÖc khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI h­íng m¹nh vµo SXKD hµng ho¸, dÞch vô xuÊt khÈu. Do vËy, ®Ó phôc vô ®¾c lùc cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸, dÞch vô cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI, gi¶m thiÓu rñi ro trong kinh doanh xuÊt khÈu, mét mÆt ph¶i ®a d¹ng ho¸ c¸c ngo¹i tÖ trong giao dÞch quèc tÕ, ®­a mét sè ngo¹i tÖ m¹nh, chiÕm tû träng nhÊt ®Þnh trong thanh to¸n quèc tÕ cña ViÖt nam vµo c¬ cÊu ®èi t­îng mua b¸n trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng; h¹n chÕ c¸c biÖn ph¸p can thiÖp trùc tiÕp lªn tû gi¸ vµ ngo¹i hèi, kh¬i th«ng tiÕn tíi ®­a thÞ tr­êng ngo¹i hèi quèc gia héi nhËp thÞ tr­êng ngo¹i hèi quèc tÕ. MÆt kh¸c, trong ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh tû gi¸, Ng©n hµng Nhµ n­íc nªn x¸c ®Þnh c¬ cÊu “ræ” ngo¹i tÖ ®Ó x¸c ®Þnh tû gi¸ cña VND, nh»m gi¶m bít sù lÖ thuéc cña VND vµo USD, ®ång thêi lµm cho tû gi¸ cña VND so víi ngo¹i tÖ kh¸c kh¸ch quan h¬n. 3.3.4.2. ChuyÓn biÖn ph¸p kÕt hèi sang c«ng cô tû gi¸ thÞ tr­êng. LuËt §TNN t¹i ViÖt nam ®· xo¸ bá viÖc c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI ph¶i tù c©n ®èi thu chi ngo¹i tÖ vµ cho phÐp c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI ®­îc tù do tiÕp cËn c¸c nguån ngo¹i tÖ t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®­îc phÐp kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i ViÖt nam. Nh­ vËy, víi qui ®Þnh nµy c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI vµ c¸c bªn tham gia hîp ®éng hîp t¸c kinh doanh ®­îc ®èi xö b×nh ®¼ng nh­ c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ trong n­íc. Ngoµi ra, ChÝnh phñ ®¶m b¶o hoÆc hç trî viÖc chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ cho mét sè doanh nghiÖp cã vèn FDI thuéc c¸c dù ¸n ®Æc biÖt quan träng, ®Çu t­ theo ch­¬ng tr×nh cña ChÝnh phñ trong tõng thêi kú, hoÆc thuéc c¸c dù ¸n x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng… trong tr­êng hîp c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i kh«ng ®¸p øng ®ñ nhu cÇu ngo¹i tÖ. §Ó thùc hiÖn qui ®Þnh nµy, Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn ph¶i cã nh÷ng h­íng dÉn chi tiÕt, cô thÓ vÒ c©n ®èi ngo¹i tÖ cña doanh nghiÖp ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn h¬n n÷a cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI tiÕp cËn c¸c nguån ngo¹i tÖ mét c¸ch thuËn lîi. HiÖn nay tû lÖ kÕt hèi ngo¹i tÖ lµ 0% ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c lo¹i doanh nghiÖp. Tuy nhiªn cÇn ph¶i xo¸ bá biÖn ph¸p kÕt hèi, sö dông c«ng cô tû gi¸ thÞ tr­êng ®Ó ®iÒu tiÕt cung cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi. §iÒu ®ã nh»m gi¶m thiÓu sù can thiÖp hµnh chÝnh trùc tiÕp vµo thÞ tr­êng ngo¹i hèi, t¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ trong c«ng t¸c ®iÒu hµnh qu¶n lý ngo¹i hèi. ChÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi ph¶i ®­îc ®æi míi theo h­íng tù do ho¸, sö dông c«ng cô tû gi¸, ®ång thêi t¹o quyÒn chñ ®éng trong viÖc mua, b¸n vµ sö dông ngo¹i tÖ cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i HiÖn nay, viÖc chuyÓn ®æi tõ VND nam sang ngo¹i tÖ bÞ giíi h¹n. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng thay thÕ hµng nhËp khÈu quan träng ®­îc Nhµ n­íc ®¶m b¶o c©n ®èi ngo¹i tÖ, c¸c doanh nghiÖp kh¸c ®­îc mua ngo¹i tÖ t¹i ng©n hµng th­¬ng m¹i theo tho¶ thuËn. Tuy nhiªn, viÖc mua ngo¹i tÖ kh«ng ph¶i dÔ dµng ®èi víi hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu phôc vô s¶n xuÊt. Nhµ n­íc cÇn ph¶i cã c¬ chÕ thÝch hîp ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n n÷a cho viÖc chuyÓn ®æi tõ VND ra ngo¹i tÖ phôc vô kÞp thêi ho¹t ®éng SXKD cña doanh nghiÖp. 3.3.4.3. ChuyÓn vèn, tµi s¶n, lîi nhuËn tõ ViÖt nam ra n­íc ngoµi hoÆc tõ n­íc ngoµi vµo ViÖt nam. Doanh nghiÖp cã vèn FDI cã thÓ ®­îc Thèng ®èc ng©n hµng Nhµ n­íc cÊp giÊy phÐp cho më tµi kho¶n ë n­íc ngoµi nÕu ®ñ ®iÒu kiÖn, ®Ó thùc hiÖn viÖc chuyÓn tiÒn ra, vµo ViÖt nam vµ vay vèn n­íc ngoµi… Víi nh÷ng chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi nh­ vËy, võa ®¶m b¶o cho viÖc t¨ng c­êng vai trß qu¶n lý ngo¹i hèi cña Nhµ n­íc, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI trong ho¹t ®éng SXKD. §Ó phï hîp víi xu h­íng tù do ho¸ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­, më réng ph¹m vi ho¹t ®éng cho c¸c nhµ §TNN, Nhµ n­íc cÇn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tù do chuyÓn lîi nhuËn, vèn, thu nhËp c¸ nh©n vÒ n­íc hoÆc sang n­íc thø ba sau khi hoµn thµnh nghÜa vô thuÕ t¹i ViÖt nam. Tõng b­íc Nhµ n­íc cÇn ®Þnh h­íng hoµn thiÖn chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi phï hîp víi xu thÕ héi nhËp, ®Ó ®Õn khi ®ñ ®iÒu kiÖn, ViÖt nam cã thÓ s½n sµng thùc hiÖn chÝnh s¸ch tù do ho¸ ngo¹i tÖ, thóc ®Èy m¹nh mÏ h¬n n÷a §TNN ë ViÖt nam vµ thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI ph¸t triÓn. ThÞ tr­êng ngo¹i hèi lµ mét thÞ tr­êng cã tÝnh c¹nh tranh rÊt cao, ®é thanh kho¶n lín, th«ng tin vÒ thÞ tr­êng ph¶i tøc thêi vµ ®ßi hái gi¶m thiÓu thêi gian giao dÞch… §Ó ®¸p øng ®­îc nhu cÇu kinh doanh, cÇn ph¶i trang bÞ kü thuËt hiÖn ®¹i cho thÞ tr­êng ngo¹i hèi, ®¶m b¶o cho mäi giao dÞch cña c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc tham gia thÞ tr­êng ®Òu ®­îc phôc vô kÞp thêi, hiÖu qu¶. 3.3.5. Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tÝn dông ®Ó ph¸t triÓn doanh nghiÖp cã vèn FDI ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ - tÝn dông lµ mét c«ng cô quan träng cña Nhµ n­íc ®Ó æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, æn ®Þnh tiÒn tÖ, kiÒm chÕ l¹m ph¸t, thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. §Ó ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ - tÝn dông, ng©n hµng Trung ­¬ng sö dông c¸c c«ng cô nh­ l·i suÊt, nghiÖp vô thÞ tr­êng më, tû gi¸ hèi ®o¸i, t¸i cÊp vèn, dù tr÷ b¾t buéc. Tõ nh÷ng tån t¹i cña chÝnh s¸ch tÝn dông ®èi víi doanh nghiÖp cã vèn FDI trong thêi gian qua, hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tÝn dông thóc ®Èy doanh nghiÖp cã vèn FDI ph¸t triÓn ®­îc thÓ hiÖn trªn nh÷ng nÐt c¬ b¶n sau: Thø nhÊt, Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI tiÕp cËn réng r·i c¸c nguån vèn vay n­íc ngoµi ®Ó më réng ph¸t triÓn SXKD vµ doanh nghiÖp hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm kho¶n vay ®ã. §Ó gióp c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI khai th¸c tèt nguån vèn vay th­¬ng m¹i n­íc ngoµi nh»m n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt, ®æi míi c«ng nghÖ, trong nh÷ng n¨m tíi. ViÖc hoµn thiÖn chÝnh s¸ch vay vµ qu¶n lý nî n­íc ngoµi cña doanh nghiÖp cÇn h­íng vµo c¸c néi dung sau: - X©y dùng vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch vay tr¶ nî n­íc ngoµi mét c¸ch thèng nhÊt, ®ång bé, nh­ ®iÒu kiÖn vay, tr¶ nî, tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp trong viÖc sö dông vèn vay, tr¸ch nhiÖm c¬ quan xÐt duyÖt dù ¸n vay, c¬ quan b¶o l·nh… - X©y dùng vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch cho phÐp doanh nghiÖp cã vèn FDI thu hót vèn b»ng c¸c h×nh thøc kh¸c nhau trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh quèc tÕ, nh­: ph¸t hµnh tr¸i phiÕu quèc tÕ cña doanh nghiÖp, tr¸i phiÕu c«ng tr×nh,… - X©y dùng vµ hoµn thiÖn c¬ chÕ kiÓm so¸t chÆt chÏ ho¹t ®éng vay, sö dông, tr¶ nî n­íc ngoµi ®èi víi c¸c kho¶n vay th­¬ng m¹i. Thø hai, CÇn hoµn thiÖn h¬n n÷a chÝnh s¸ch tÝn dông ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI cã thÓ tiÕp cËn c¸c kho¶n vay t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, c¸c tæ chøc tÝn dông ®ang ho¹t ®éng t¹i ViÖt nam ®­îc dÔ dµng h¬n, hiÖu qu¶ h¬n th«ng qua l·i suÊt, ®iÒu kiÖn vay tr¶, thêi h¹n vay. - Tr­íc hÕt, chÝnh s¸ch tÝn dông cÇn hoµn thiÖn theo h­íng c¸c tæ chøc tÝn dông níi réng c¸c ®iÒu kiÖn vay, tr¶ nî ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI cã thÓ vay vèn dÔ dµng h¬n ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn cho c¸c ho¹t ®éng SXKD. Nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ thÕ chÊp, b¶o l·nh tÝn dông cÇn më h¬n n÷a ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI. Xo¸ bá t×nh tr¹ng ph©n biÖt ®èi xö, c¸c doanh nghiÖp kh«ng ph¶i doanh nghiÖp Nhµ n­íc rÊt khã vay vèn kinh doanh tõ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i trong n­íc. §Ò nghÞ x©y dùng hÖ thèng ®¨ng ký thÕ chÊp vay tÝn dông mang tÝnh quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn lµnh m¹nh thÞ tr­êng vèn. - §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc cho vay ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña doanh nghiÖp cã vèn FDI. HiÖn nay mét sè h×nh thøc tÝn dông nh­ cho thuª tµi chÝnh, cho vay ®ång tµi trî c¸c dù ¸n lín ®ang ®­îc c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c doanh nghiÖp trong ®ã cã doanh nghiÖp cã vèn FDI chÊp nhËn nh­ mét gi¶i ph¸p tiÕp cËn vèn tÝn dông míi. Nã cã kh¶ n¨ng thu hót vµ tµi trî trùc tiÕp cho doanh nghiÖp cã vèn FDI ®æi míi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ. CÇn hoµn thiÖn khung ph¸p lý vÒ ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh, nh­: cÇn qui ®Þnh chi tiÕt nghiÖp vô cho thuª tµi chÝnh, vÊn ®Ò chuyÓn quyÒn së h÷u khi kÕt thóc hîp ®ång, tranh chÊp hîp ®ång. Thø ba, Ngoµi viÖc tu©n thñ nguyªn t¾c l·i suÊt d­¬ng, cßn ph¶i ®¶m b¶o mét c¬ chÕ tÝn dông cëi më vµ t­¬ng quan hîp lý gi÷a c¸c lo¹i l·i suÊt ®èi víi c¸c lo¹i h×nh tÝn dông kh¸c nhau. C¬ chÕ tÝn dông cëi më cã nghÜa lµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cÇn t¹o ®­îc nguån vèn ®ñ ®Ó phôc vô nhu cÇu ®a d¹ng c¸c lo¹i h×nh tÝn dông cña ng­êi vay, trong ®ã cã c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI. NÕu kh«ng cã c¬ chÕ tÝn dông cëi më, SXKD cña c¸c doanh nghiÖp ch¾c ch¾n bÞ ng­ng trÖ, gÆp khã kh¨n. Trong tr­êng hîp nµy, hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ cña c¶ ng©n hµng bÞ gi¶m sót. T­¬ng quan hîp lý gi÷a c¸c lo¹i l·i suÊt nghÜa lµ gi÷a tÝn dông dµi h¹n, ng¾n h¹n ®é chªnh lÖch vÒ l·i suÊt cÇn ph¶n ¸nh ®óng møc chi phÝ tr¶ cho møc ®é b¶o hiÓm, rñi ro cña mçi lo¹i mµ c¸c ng©n hµng ph¶i g¸nh chÞu khi cho vay. N­íc ta hiÖn nay t­¬ng quan nµy ch­a hoµn toµn ph¶n ¸nh ®iÒu ®ã, v× thÕ t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn vËn hµnh cña thÞ tr­êng vèn trong n­íc. 3.3.6. Gi¶i ph¸p hç trî cña Nhµ n­íc. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, khi c¸c nguån vèn ®Òu vËn ®éng th«ng qua thÞ tr­êng, sù biÕn ®éng nhanh chãng cña thÞ tr­êng hµng ho¸, tiÒn tÖ, tµi chÝnh, kü thuËt t¸c ®éng qua l¹i víi nhau rÊt chÆt chÏ, buéc c¸c nhµ ®Çu t­ ph¶i øng phã kÞp thêi ®iÒu ®ã hái ph¶i cã hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng vËt chÊt kü thuËt bao gåm giao th«ng vËn t¶i, th«ng tin liªn l¹c, xóc tiÕn th­¬ng m¹i… ®ång bé, thuËn lîi, kÞp thêi, hiÖn ®¹i v× kh«ng mét nhµ ®Çu t­ nµo chÞu g¸nh lÊy nh÷ng thiÖt h¹i vµ nh÷ng chi phÝ trùc tiÕp do h¹ tÇng vËt chÊt kÐm g©y ra. B­íc vµo thùc hiÖn chiÕn l­îc kinh tÕ më, c¬ së h¹ tÇng vËt chÊt cña ViÖt Nam cßn yÕu kÐm vµ ch­a ®Çy ®ñ phï hîp víi c¸c yªu cÇu ho¹t ®éng chuyÓn giao kü thuËt, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Hai gi¶i ph¸p kh¶ thi ®ang ®­îc tiÕn hµnh cã hiÖu qu¶ lµ: - Gi¶i quyÕt tèt c¸c mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ quèc gia víi c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ ®Ó cã ®­îc nh÷ng kho¶n tµi trî ODA ®Çu t­ vµo c¸c ®Ò ¸n x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vËt chÊt. Ngoµi ra ph¶i cã kÕ ho¹ch dµi h¹n, trung h¹n, ng¾n h¹n ®Ó huy ®éng c¸c tiÒm n¨ng trong nh©n d©n ®­a vµo gi¶i quyÕt nh÷ng c«ng tr×nh träng ®iÓm. - T×m ra nh÷ng vÞ trÝ thuËn lîi ®Ó x©y dùng c¸c ®Æc khu kinh tÕ víi quy m« thÝch hîp ®Ó tiÕp nhËn c¸c nguån vèn vµ kü thuËt cao cña n­íc ngoµi. V× trªn mét mÆt b»ng kh«ng lín viÖc huy ®éng tµi lùc tËp trung vµo x©y dùng mét kÕt cÊu h¹ tÇng vËt chÊt hoµn chØnh vµ hiÖn ®¹i lµ kh¶ n¨ng phï hîp vµ hiÖn thùc trong giai ®o¹n tr­íc m¾t. §Æc khu kinh tÕ thÝch hîp ®èi víi chóng ta hiÖn nay th­êng mang ba h×nh thøc: khu chÕ xuÊt, khu th­¬ng m¹i tù do vµ khu c«ng nghiÖp kü thuËt cao. §Æc khu kinh tÕ cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc thu hót vèn FDI vµ trong viÖc duy tr× ho¹t ®éng SXKD cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI. Ngoµi ra, mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cã tÝnh quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng thu hót c¸c c«ng ty ®a quèc gia lín ®Õn ®Çu t­ t¹i ViÖt nam lµ c¸c doanh nghiÖp ®èi t¸c trong n­íc ®ñ m¹nh vÒ nhiÒu mÆt. §Ó cã ®­îc c¸c doanh nghiÖp lo¹i nµy, Nhµ n­íc cÇn cã sù lùa chän, hç trî, ®Çu t­, x©y dùng t¹o nh÷ng ®iÒu kiÖn, c¬ héi thö th¸ch vµ ph¸t triÓn. Nhµ n­íc cÇn cã sù ®Çu t­ tho¶ ®¸ng ®Ó sím h×nh thµnh c¸c tËp ®oµn kinh tÕ lín, hïng m¹nh lµm trô cét cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc, ®ñ søc v­¬n ra ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, s½n sµng tiÕp nhËn c¸c luång vèn tõ bªn ngoµi. 3.4. Mét sè ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p C¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh nãi trªn sÏ ph¸t huy t¸c dông thùc sù trong viÖc ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI nÕu nã ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së cã ®­îc mét sè ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt sau: 3.4.1. Sù æn ®Þnh chÝnh trÞ, æn ®Þnh kinh tÕ - x· héi vµ n¨ng lùc tæ chøc qu¶n lý cña ChÝnh phñ. Sù æn ®Þnh lµ mét trong nh÷ng tiÒn ®Ò quan träng nhÊt ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. Sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®¶m b¶o cho mét x· héi an toµn, an ninh quèc phßng ®­îc gi÷ v÷ng. Nã còng lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh møc ®é bÒn v÷ng cña ChÝnh phñ, lµ c¬ së quan träng cho bé m¸y ChÝnh phñ tËp trung cho c«ng t¸c qu¶n lý, ®iÒu hµnh ®Êt n­íc. Mét ChÝnh phñ m¹nh lµ ChÝnh phñ ®ñ n¨ng lùc ®Ó thùc thi c¸c chÝnh s¸ch ®óng ®¾n, phï hîp víi qui luËt ph¸t triÓn, c¸c chÝnh s¸ch ®ã ph¶i ®¶m b¶o nhÊt qu¸n vµ bÒn v÷ng. C¸c chÝnh s¸ch ®ã ph¶i ®¹t ®é chuÈn x¸c tíi møc kh«ng g©y biÕn ®éng lín kÓ c¶ khi cã sù thay ®æi ChÝnh phñ. Duy tr× sù æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, trong ®ã æn ®Þnh vÒ tµi chÝnh tiÒn tÖ lµ rÊt quan träng: tr¸nh ®­îc rñi ro trong ®Çu t­, kiÓm so¸t ®­îc l¹m ph¸t vµ c¸c t¸c ®éng còng nh­ ®¶m b¶o cho mét chÝnh s¸ch kinh tÕ liªn tôc vµ ®o¸n tr­íc ®­îc. NÕu l¹m ph¸t ë møc ®é cao vµ kh«ng cã kh¶ n¨ng kiÓm so¸t ®­îc sÏ lµm t¨ng rñi ro trong ®Çu t­ vµ do ®ã kh«ng cã nhµ ®Çu t­ nµo d¸m bá tiÒn ra ®Çu t­ trùc tiÕp. NÕu duy tr× ®­îc sù æn ®Þnh kinh tÕ - x· héi sÏ t¹o niÒm tin cho c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc vµo chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, tin t­ëng vµo t­¬ng lai lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho quyÕt ®Þnh cña nhµ ®Çu t­. C¸c nhµ §TNN th­êng lÊy møc ®é æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ – x· héi, tÝnh nhÊt qu¸n vµ bÒn v÷ng trong c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ®Ó ®¸nh gi¸ hÖ sè an toµn vµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn ®Çu t­. Sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, æn ®Þnh kinh tÕ - x· héi t¹o cho m«i tr­êng kinh doanh thùc sù thuËn lîi, b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Khi ®ã viÖc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI th«ng qua c¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh nãi trªn míi ®¹t ®­îc kÕt qu¶ cao. 3.4.2. Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, kÕt hîp ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh víi c¸c c«ng cô qu¶n lý vÜ m«. §Ó c¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh ®­îc thùc hiÖn gióp c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI ph¸t triÓn, cÇn kÕt hîp ®ång bé víi viÖc thùc hiÖn c¸c c«ng cô qu¶n lý vÜ m« kh¸c nh­ hoµn chØnh hÖ thèng ph¸p luËt, ®Èy m¹nh viÖc thùc hiÖn chiÕn l­îc kinh tÕ më, hoµn thiÖn vµ cô thÓ ho¸ chiÕn l­îc thu hót FDI, t¨ng c­êng kiÓm tra gi¸m s¸t c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI. Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt t¹o m«i tr­êng ph¸p lý ®Çy ®ñ ®Ó khuyÕn khÝch vµ b¶o vÖ c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI. CÇn ban hµnh ®Çy ®ñ vµ ®ång bé hÖ thèng ph¸p luËt liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nãi chung vµ doanh nghiÖp cã vèn FDI nãi riªng. Sím thèng nhÊt LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc vµ LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi thµnh “LuËt khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t­” ®Ó thùc hiÖn "chÕ ®é ®·i ngé quèc gia". Tr­íc m¾t lo¹i trõ c¸c h¹n chÕ chØ dµnh cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi hay c¸c ®èi xö ph©n biÖt vÒ gi¸ dÞch vô, tiÒn l­¬ng tèi thiÓu… TiÕp tôc nghiªn cøu mét sè chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p b¶o hé cÇn thiÕt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong n­íc, trong ®ã cã c¸c doanh nghiÖp FDI. CÇn xem c¸c doanh nghiÖp FDI nh­ mét bé phËn hîp thµnh cña nÒn kinh tÕ, hç trî gióp ®ì th¸o gì nh÷ng khã kh¨n trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸. CÇn ph¶i ban hµnh thªm LuËt c¹nh tranh vµ chèng ®éc quyÒn, ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh vµ héi nhËp kinh tÕ cÇn ban hµnh mét sè lo¹i thuÕ nh­ thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸, thuÕ ®èi kh¸ng. Môc tiªu thu hót FDI lµ nh»m tranh thñ nguån vèn, c«ng nghÖ vµ kinh nghiÖm qu¶n lý ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, do vËy cÇn ®Æc biÖt chó ý x©y dùng chiÕn l­îc thu hót FDI. FDI lµ bé phËn cña mét tæng thÓ nÒn kinh tÕ nãi chung vµ chiÕn l­îc kinh tÕ ®èi ngo¹i nãi riªng. V× vËy, chiÕn l­îc thu hót FDI ph¶i thèng nhÊt chiÕn l­îc kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ phôc vô ®¾c lùc cho chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. X©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI lµm c¬ së x©y dùng chÝnh s¸ch, phèi hîp ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p ®Ó ph¸t triÓn doanh nghiÖp cã vèn FDI. Nhµ n­íc cÇn cã qui ®Þnh vÒ nh÷ng ®iÒu kiÖn ph¶i cã ®èi víi c¸n bé ViÖt nam tham gia H§QT vµ qu¶n lý ®èi víi DNLD, qui ®Þnh cô thÓ vÒ tiªu chuÈn chuyªn m«n, nghiÖp vô vµ chÝnh trÞ, tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô, quyÒn lîi cña nh÷ng ng­êi lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI. ThÓ chÕ ho¸ c¸c lîi Ých tinh thÇn cña ng­êi lao ®éng ViÖt nam, còng nh­ ph­¬ng thøc ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc ®oµn thÓ trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI theo h­íng t¨ng c­êng hiÖu lùc cña tæ chøc, gãp phÇn thóc ®Èy SXKD ph¸t triÓn, t¹o quan hÖ lµnh m¹nh gi÷a c¸c bªn ®èi t¸c, b¶o vÖ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña c¸c bªn. 3.4.3. §æi míi c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi doanh nghiÖp cã vèn FDI. C«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc ph¶i nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña Nhµ n­íc trong hîp t¸c ®Çu t­ quèc tÕ lµ thu hót vèn, c«ng nghÖ, kinh nghiÖp qu¶n lý, lao ®éng, ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI tu©n thñ ph¸p luËt ViÖt Nam, gi÷ v÷ng ®éc lËp, chñ quyÒn cña ViÖt Nam, gi÷ v÷ng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, ®ång thêi t«n träng quyÒn lîi cña nhµ §TNN, thùc hiÖn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng, cïng cã lîi. Trong mét thêi gian dµi, c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc qu¸ tËp trung vµo kh©u cÊp GP§T, bu«ng láng kh©u qu¶n lý sau GP§T. C¬ chÕ kiÓm tra sau cÊp GP§T võa thiÕu thèng nhÊt trong tæ chøc, võa thiÕu hiÖu qu¶ trong thùc hiÖn. T×nh tr¹ng nµy lµm cho mét sè doanh nghiÖp cã vèn FDI lîi dông ®Ó thùc hiÖn c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ §TNN g©y ph­¬ng h¹i cho c¸c c¬ së kinh doanh hîp ph¸p. §Ó ®¶m b¶o vµ ®æi míi qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI nh»m ph¸t huy hiÖu qu¶ cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI, cÇn thùc hiÖn tèt c¸c yªu cÇu sau: - H­íng dÉn, theo dâi, ®«n ®èc vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI ®­îc triÓn khai nhanh, ®óng tiÕn ®é, nhÊt lµ c¸c thñ tôc ban ®Çu sau khi ®­îc cÊp GP§T: xin cÊp giÊy phÐp sö dông ®Êt; duyÖt thÈm ®Þnh thiÕt kÕ x©y dùng, ®¨ng ký chÊt l­îng nh·n hiÖu hµng ho¸, ®¨ng ký chÕ ®é kÕ to¸n,... - Cã bé phËn tæng hîp th­êng xuyªn theo dâi qu¸ tr×nh triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n còng nh­ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI; ph¶i x©y dùng mèi liªn hÖ th­êng xuyªn víi doanh nghiÖp ®Ó h­íng dÉn, hç trî doanh nghiÖp gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng nh­ tæ chøc héi th¶o, héi nghÞ theo c¸c chuyªn ®Ò, më c¸c líp häc ng¾n h¹n ®Ó trao ®æi nghiÖp vô, trao ®æi th«ng tin. - T¨ng c­êng c«ng t¸c ®µo t¹o, ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý doanh nghiÖp, c«ng chøc Nhµ n­íc vÒ mäi mÆt ®¸p øng yªu cÇu t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng doanh nghiÖp cã vèn FDI ®Çu t­ n­íc ngoµi. C¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI ngµy cµng trë thµnh nh©n tè quan träng gãp phÇn ®¶m b¶o ®ñ nguån vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn, cã ý nghÜa to lín trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. ViÖc ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¬ chÕ tµi chÝnh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI nh»m ph¸t huy tèi ®a néi lùc cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI vµo sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ còng nh­ b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI. C¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI ®­îc x¸c ®Þnh lµ mét bé phËn h÷u c¬ trong tæng thÓ nÒn kinh tÕ ViÖt nam, nªn nã chØ cã thÓ ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng qui ho¹ch ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ. C¸c gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI cã quan hÖ mËt thiÕt víi c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nãi chung. Doanh nghiÖp cã vèn FDI lµ lùc l­îng gãp phÇn t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn bæ sung, t¸c ®éng tÝch cùc vµ kÝch thÝch c¸c doanh nghiÖp trong n­íc ph¸t triÓn vµ héi nhËp, ng­îc l¹i, doanh nghiÖp trong n­íc ph¸t triÓn lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh cho sù ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶n cña doanh nghiÖp cã vèn FDI. KÕt luËn Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn ë n­íc ta, c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc sù tån t¹i vµ ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ, gãp phÇn quan träng trong viÖc thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi. Víi ®Ò tµi nghiªn cøu "Hoµn thiÖn c¬ chÕ tµi chÝnh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh vµ héi nhËp", trªn c¬ së nh÷ng ph©n tÝch trong luËn v¨n, t¸c gi¶ rót ra nh÷ng kÕt luËn chñ yÕu sau: LuËn v¨n cã nh÷ng ®ãng gãp vµ ph¸t triÓn míi lµ: - HÖ thèng ho¸ mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ doanh nghiÖp cã vèn FDI vµ ph©n tÝch lµm râ vÞ trÝ, vai trß cña doanh nghiÖp cã vèn FDI ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ n­íc ta, vai trß qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI. - LuËn v¨n ®· kh¸i qu¸t lý luËn vÒ c¬ chÕ tµi chÝnh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI; ph©n tÝch vai trß cña c¬ chÕ tµi chÝnh ®èi víi viÖc ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh vµ héi nhËp. LuËn v¨n chØ ra r»ng ®Ó ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI cÇn ph¶i sö dông nhiÒu c«ng cô qu¶n lý kh¸c nhau, trong ®ã c¬ chÕ tµi chÝnh cã vai trß rÊt quan träng, më ®­êng thóc ®Èy doanh nghiÖp cã vèn FDI ph¸t triÓn. §ång thêi nªu lªn mèi quan hÖ gi÷a c¬ chÕ tµi chÝnh vµ chñ tr­¬ng ph¸t triÓn kinh tÕ ®Çu t­ n­íc ngoµi ë ViÖt nam. - Ph©n tÝch vµ kÕt luËn nh÷ng xu h­íng vËn ®éng ph¸t triÓn míi cña doanh nghiÖp cã vèn FDI trªn thÕ giíi, tõ ®ã cã thÓ øng dông vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña n­íc ta. LuËn v¨n ph©n tÝch t¸c ®éng cña tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ ë ViÖt nam ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI. - Ph©n tÝch thùc tr¹ng c¬ chÕ tµi chÝnh ®èi víi doanh nghiÖp cã vèn FDI t¹i ViÖt nam. C¬ chÕ tµi chÝnh ®· thÓ hiÖn ®­îc nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc nh­ng ®ång thêi còng ®· thÓ hiÖn nh÷ng h¹n chÕ ®èi víi sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp cã vèn FDI thêi gian qua. Nh÷ng kinh nghiÖm trong viÖc ho¹ch ®Þnh vµ vËn dông c¬ chÕ tµi chÝnh ë mét sè n­íc c«ng nghiÖp míi ch©u ¸, c¸c n­íc ASEAN vµ Trung quèc ®Ó ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI còng ®· ®­îc ®¸nh gi¸ trªn nh÷ng nÐt c¬ b¶n trong luËn v¨n. Trªn c¬ së ph©n tÝch lý luËn vµ thùc tiÔn, luËn v¨n ®Ò xuÊt vµ kiÕn nghÞ mét hÖ thèng c¸c quan ®iÓm vµ gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c¬ chÕ tµi chÝnh doanh nghiÖp cã vèn FDI trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh vµ héi nhËp. - LuËn v¨n nghiªn cøu ®Ò xuÊt 4 quan ®iÓm hoµn thiÖn c¬ chÕ tµi chÝnh ®èi víi doanh nghiÖp cã vèn FDI t¹i ViÖt nam. Trong ®ã ®Æc biÖt chó träng quan ®iÓm thø nhÊt: Hoµn thiÖn c¬ chÕ tµi chÝnh doanh nghiÖp cã vèn FDI ph¶i qu¸n triÖt môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, ®ång thêi ®¶m b¶o sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã cã kinh tÕ §TNN. - LuËn v¨n ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m hoµn thiÖn c¬ chÕ tµi chÝnh doanh nghiÖp cã vèn FDI trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh vµ héi nhËp, ®ã lµ: C¶i thiÖn tæng thÓ m«i tr­êng ®Çu t­ kinh doanh thóc ®Èy doanh nghiÖp cã vèn FDI ph¸t triÓn; Gi¶i ph¸p t¨ng c­êng n¨ng lùc tµi chÝnh, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cho doanh nghiÖp cã vèn FDI trong xu thÕ héi nhËp; Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ phï hîp tiÕn tr×nh héi nhËp thóc ®Èy doanh nghiÖp cã vèn FDI ph¸t triÓn; Hoµn thiÖn thÞ tr­êng ngo¹i hèi theo h­íng toµn diÖn, hiÖn ®¹i phôc vô ®¾c lùc cho ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI; Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tÝn dông ®Ó ph¸t triÓn doanh nghiÖp cã vèn FDI; Gi¶i ph¸p hç trî cña Nhµ n­íc. - LuËn v¨n ®· ph©n tÝch nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó c¸c gi¶i ph¸p nªu trªn ph¸t huy t¸c dông thóc ®Èy doanh nghiÖp cã vèn FDI ph¸t triÓn. §ã lµ: duy tr× sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, æn ®Þnh kinh tÕ - x· héi vµ n¨ng lùc ®iÒu hµnh qu¶n lý cña ChÝnh phñ; hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, kÕt hîp ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh víi c¸c c«ng cô qu¶n lý vÜ m«; ®æi míi c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI. Nh÷ng néi dung nghiªn cøu trong luËn v¨n võa cã tÝnh lý luËn, võa mang tÝnh tæng kÕt ®¸nh gi¸ thùc tiÔn nªn cã tÝnh kh¶ thi vµ hoµn toµn cã kh¶ n¨ng vËn dông vµo thùc tiÔn ®Êt n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay vµ nh÷ng n¨m tiÕp theo. Qu¸ tr×nh vËn ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI vµ nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra cña qu¸ tr×nh vËn ®éng ®ã cho thÊy tÝnh cÊp thiÕt cña viÖc hoµn thiÖn c¬ chÕ tµi chÝnh doanh nghiÖp cã vèn FDI, ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh vµ héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi. ViÖc nghiªn cøu vµ t×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p ®æi míi c¬ chÕ tµi chÝnh nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn doanh nghiÖp cã vèn FDI lµ vÊn ®Ò cßn míi vµ kh¸ phøc t¹p. V× vËy nã cÇn ®­îc tiÕp tôc nghiªn cøu, bæ sung, hoµn thiÖn ®Ó doanh nghiÖp cã vèn FDI ngµy cµng cã nh÷ng ®ãng gãp quan träng cho sù nghiÖp ®æi míi ph¸t triÓn ®Êt n­íc. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 01. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ (2003), B¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn NghÞ quyÕt cña Quèc héi vÒ nhiÖm vô kÕ ho¹ch 2003 vµ KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi n¨m 2004, Hµ néi. 02. Bé Tµi ChÝnh (2000), ChiÕn l­îc ®æi míi chÝnh s¸ch huy ®éng c¸c nguån vèn n­íc ngoµi phôc vô sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi giai ®o¹n 2001 – 2010, Hµ néi. 03. KÕ B«n (2004), “Toµn cÇu ho¸ víi nh÷ng thay ®æi vµ th¸ch thøc ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi”, T¹p chÝ ThuÕ Nhµ n­íc, (1/2004), tr. 46-49. 04. “ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi thêi kú 2001-2010”, B¸o c¸o cña Ban chÊp hµnh Trung ­¬ng §¶ng kho¸ VIII t¹i §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cña §¶ng. 05. NguyÔn ThÞ HiÒn (2002), Héi nhËp kinh tÕ khu vùc cña mét sè n­íc ASEAN, Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ néi. 06. Phan V¨n HiÓn (2003), “Thùc tr¹ng vµ ®Þnh h­íng huy ®éng vµ sö dông nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ë ViÖt nam”, Tµi liÖu båi d­ìng kü n¨ng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, Bé Tµi chÝnh, Hµ néi. 07. HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (2004), Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ néi. 08. HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp (2004), Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ néi. 09. K.Bubl, R.Kruege, H.Marienburg (2002), Toµn cÇu ho¸ víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, Nxb §¹i häc Quèc gia, Hµ néi. 10. LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt nam vµ v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh (2003), Nxb Tµi chÝnh, Hµ néi. 11. NguyÔn M¹i (2003), “FDI vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ ViÖt nam”, B¸o §Çu t­, (22/12/2003), tr. 12. 12. NguyÔn C«ng Nhù (2003), VÊn ®Ò ph©n phèi thu nhËp trong c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ë ViÖt nam: thùc tr¹ng, quan ®iÓm vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn, Nxb Thèng kª, Hµ néi. 13. P.A.Samuelson (2002), Kinh tÕ häc, tËp 1, 2, Nxb Thèng kª, Hµ néi. 14. Tµo H÷u Phïng (2003), “Hoµn thiÖn m«i tr­êng vµ khuyÕn khÝch ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cña ViÖt nam”, Tµi chÝnh, 5( 463), tr. 8-10. 15. NguyÔn Phó Träng (2003), “Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa”, Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt nam, (203), tr. 11. 16. Tæng côc Thèng kª (2002), Niªn gi¸m Thèng kª 2002, Nxb Thèng kª, Hµ Néi. 17. Trung t©m khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n Quèc gia (2002), Ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ë Hµ néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh, Nxb Khoa häc x· héi, Hµ néi. 18. Tr­êng §¹i häc Tµi chÝnh KÕ to¸n (2000), Lý thuyÕt Tµi chÝnh, Nxb Tµi chÝnh, Hµ néi. 19. Tr­êng §¹i häc Tµi chÝnh KÕ to¸n (2001), Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp, Nxb Tµi chÝnh, Hµ néi. 20. CÊn Anh TuÊn (2002), “Thùc tr¹ng ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo c¸c khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp ViÖt nam vµ c¸c gi¶i ph¸p”, ThÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ, 11 (113), tr. 9-11. 21. ViÖn nghiªn cøu Tµi chÝnh (2000), §Þnh gi¸ chuyÓn giao vµ chuyÓn gi¸ t¹i c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ë thµnh phè Hå ChÝ Minh, Nxb Tµi chÝnh, Hµ néi. 22. ViÖn Nghiªn cøu Qu¶n lý Kinh tÕ Trung ­¬ng (2003), ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ Kinh nghiÖm vµ bµi häc cña Trung quèc, tËp 1, Nxb Giao th«ng vËn t¶i, Hµ néi. 23. V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn IX, §¶ng céng s¶n ViÖt nam (2001), Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. ký hiÖu c¸c ch÷ viÕt t¾t AFTA : TiÕng Anh: ASEAN Free Trade Area (Khu vùc th­¬ng m¹i tù do ASEAN) ASEAN : TiÕng Anh: Association of South-East Asian Nations (HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng nam ¸) BOT : TiÕng Anh: Built - Operation - Transfer (X©y dùng - Kinh doanh - ChuyÓn giao) CEPT : TiÕng Anh: Common Effective Preferential Tariff (HiÖp ®Þnh vÒ ch­¬ng tr×nh ­u ®·i thuÕ quan cã hiÖu lùc chung) CNXH : Chñ nghÜa x· héi DNLD : Doanh nghiÖp liªn doanh víi n­íc ngoµi §TNN : §Çu t­ n­íc ngoµi FDI : TiÕng Anh: Foreign Direct Investment (§Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi) GP§T : GiÊy phÐp §Çu t­ H§QT : Héi ®ång qu¶n trÞ KTTT : Kinh tÕ thÞ tr­êng NICs : TiÕng Anh: New Industrialiazed Countries (C¸c n­íc c«ng nghiÖp míi) ODA : TiÕng Anh: Official Development Assistance (ViÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc) SXKD : S¶n xuÊt kinh doanh TNDN : Thu nhËp doanh nghiÖp WTO : TiÕng Anh: World Trade Organization (Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi) Phô lôc sè 1: §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi tÝnh theo n­íc (1998 - 2003) Tính tới ngày 31/12/2003 - chỉ tính các dự án còn hiệu lực. §¬n vÞ : USD. STT N­íc, vïng l·nh thæ Sè dù ¸n Tæng vèn ®Çu t­ Vèn ph¸p ®Þnh Vèn ®Çu t­ thùc hiÖn 1 Singapore 288 7.370.110.027 2.484.612.826 2.977.508.563 2 Đài Loan 1.086 5.997.727.324 2.713.355.954 2.599.671.582 3 Nhật Bản 418 4.480.429.976 2.279.578.418 3.948.802.353 4 Hàn Quốc 662 4.161.325.226 1.706.138.062 2.534.249.741 5 Hồng Kông 288 2.974.582.059 1.313.405.479 1.778.409.746 6 Pháp 134 2.114.154.185 1.322.272.776 1.044.877.885 7 British VirginIslands 187 2.090.429.757 801.303.267 1.075.510.403 8 Hà Lan 51 1.768.265.810 1.139.990.366 1.929.683.849 9 Thái Lan 119 1.408.300.059 498.989.700 648.000.500 10 Vương Quốc Anh 51 1.180.327.741 422.206.280 595.609.134 11 Hoa Kỳ 174 1.134.195.031 615.593.452 696.989.516 12 Malaysia  131 1.104.668.423 539.527.562 757.985.415 13 Thụy Sỹ 24 626.113.029 300.677.999 517.831.008 14 Australia 87 561.484.088 269.084.733 279.708.967 15 British West Indies 5 504.191.396 193.200.000 126.568.173 16 Trung Quốc 243 503.553.229 284.470.869 145.758.881 17 Thụy Điển 11 455.433.005 439.683.005 358.849.980 18 Bermuda 5 260.322.867 98.936.700 156.817.885 19 CHLB Đức 49 243.868.803 102.011.134 122.030.522 20 Cayman Islands 10 233.019.387 112.093.742 351.044.971 21 Liên bang Nga  43 230.740.848 143.314.147 180.593.430 22 Philippines 20 224.623.899 114.557.446 83.470.734 23 Channel Islands 13 196.350.788 118.505.729 78.802.357 24 Indonesia   11 120.052.000 68.885.203 126.671.322 25 Đan Mạch 15 119.438.220 75.102.323 80.162.734 26 Mauritius 7 88.176.800 74.471.519 626.572.331 27 Bỉ 22 53.285.211 22.688.736 39.428.893 28 Canada 33 50.750.046 34.388.973 16.122.151 29 Thổ Nhĩ Kỳ 4 46.000.000 13.800.000 1.000.000 30 Ấn Độ 9 45.413.710 26.541.891 550.378.900 31 New Zealand 10 41.017.000 14.188.000 11.045.458 32 Na Uy 11 40.291.246 25.477.306 14.944.258 33 Italia 13 38.821.000 17.923.752 6.029.824 34 Cộng hòa Séc 6 36.078.673 14.008.673 8.322.037 35 Liechtenstein 2 35.500.000 10.828.425 31.188.345 36 Luxembourg 12 34.735.324 15.459.400 14.729.132 37 Ba Lan 6 30.000.000 15.604.000 13.903.000 38 Irắc 2 27.100.000 27.100.000 15.100.000 39 Ukraina 6 23.954.667 13.085.818 14.092.291 40 Bahamas 3 17.350.000 5.400.000 5.350.000 41 Isle of Man 1 15.000.000 5.200.000 1.000.000 42 Panama 3 13.232.400 5.185.000 2.290.870 43 Áo 7 12.845.000 6.109.497 3.965.132 44 Srilanca 3 12.814.048 6.504.175 1.174.000 45 Samoa 3 11.300.000 7.800.000 2.800.000 46 Lào 4 11.053.528 5.323.527 5.478.527 47 Ma Cao 4 10.300.000 6.800.000 2.300.000 48 Cu Ba 1 6.600.000 2.429.761 7.320.278 49 Israel 3 6.531.136 3.841.136 5.186.787 50 Brunei 4 6.000.000 4.000.000 - 51 Hungary 3 3.126.606 2.019.688 1.740.460 52 Belize 1 3.000.000 3.000.000 979.000 53 Western Samoa 1 2.300.000 690.000 1.707.493 54 Guatemala 1 1.866.185 894.000 - 55 Nam Tư 1 1.580.000 1.000.000 - 56 Syria 3 1.050.000 430.000 - 57 Turks&Caicos Islands 1 1.000.000 700.000 700.000 58 Tây Ban Nha 2 754.865 614.865 60.000 59 Campuchia 2 700.000 500.000 400.000 60 Cộng hòa Síp 1 500.000 150.000 150.000 61 Guam 1 500.000 500.000 - 62 Belarus 1 400.000 400.000 - 63 Achentina 1 120.000 506.489 120.000 64 CHDCND Triều Tiên 1 100.000 100.000 - Tổng số 4.324 40.794.854.622 18.553.161.803 24.601.188.818 Nguồn: Cục Đầu tư nước ngoài - Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Phô lôc sè 2: §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi theo ngµnh (1998 - 2003) Tính tới ngày 31/12/2003 - chỉ tính các dự án còn hiệu lực. §¬n vÞ : USD. STT Chuyªn ngµnh Sè dù ¸n Tæng vèn ®Çu t­ Vèn ph¸p ®Þnh Vèn ®Çu t­ thùc hiÖn I Công nghiệp 2.885 23.213.712.439 10.583.218.533 16.725.295.516 1 CN dầu khí 27 1.891.583.340 1.389.583.340 4.420.983.294 2 CN nhẹ 1.174 6.105.831.981 2.808.848.022 2.773.931.271 3 CN nặng 1.207 9.499.059.139 3.952.145.116 5.890.389.491 4 CN thực phẩm 212 2.585.075.701 1.228.029.957 1.779.423.215 5 Xây dựng 265 3.132.162.278 1.204.612.098 1.860.568.245 II Nông, lâm nghiệp 596 2.898.346.748 1.282.426.876 1.562.226.134 1 Nông-Lâm nghiệp 500 2.635.042.095 1.159.747.749 1.435.113.711 2 Thủy sản 96 263.304.653 122.679.127 127.112.423 III Dịch vụ 843 14.682.795.435 6.687.516.394 6.313.667.168 1 GTVT-Bưu điện 118 2.594.523.396 2.034.490.897 1.039.271.951 2 Khách sạn-Du lịch 143 3.302.705.635 1.120.817.930 2.036.061.210 3 Tài chính-Ngân hàng 46 596.050.000 577.030.238 598.130.077 4 Văn hóa-Y tế-Giáo dục 147 628.016.412 278.966.947 230.221.283 5 XD Khu đô thị mới 3 2.466.674.000 675.183.000 6.294.598 6 XD Văn phòng-Căn hộ 99 3.460.501.161 1.205.807.400 1.598.524.136 7 XD hạ tầng KCX-KCN 19 895.625.046 403.434.602 524.225.700 8 Dịch vụ khác 268 738.699.785 391.785.380 280.938.213 Tổng số 4.324 40.794.854.622 18.553.161.803 24.601.188.818 Nguồn: Cục Đầu tư nước ngoài - Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Phô lôc sè 3: §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi theo ®Þa ph­¬ng (1998 - 2003) Tính tới ngày 31/12/2003 - chỉ tính các dự án còn hiệu lực. §¬n vÞ : USD. STT §Þa phu¬ng Sè dù ¸n Tæng vèn ®Çu t­ Vèn ph¸p ®Þnh Vèn ®Çu t­ thùc hiÖn 1 Tp.HCM 1.367 10.755.121.005 5.326.331.562 5.683.192.727 2 Hà Nội 482 7.563.260.698 3.323.852.164 3.338.517.693 3 Đồng Nai 510 6.504.478.324 2.634.323.822 3.029.827.514 4 Bình Dương 752 3.378.090.668 1.502.953.865 1.665.521.427 5 Bà Rịa-Vũng Tàu 96 2.064.531.631 762.816.782 1.377.805.249 6 Dầu khí 26 1.872.183.340 1.379.583.340 4.410.983.294 7 Hải Phòng 144 1.476.908.100 678.783.039 1.145.355.139 8 Lâm đồng 61 868.691s.462 123.133.908 117.338.856 9 Long An 78 541.316.165 258.920.249 278.487.656 10 Hải Dương 49 526.053.360 224.356.997 246.373.645 11 Kiên Giang 6 447.618.000 192.558.000 393.490.402 12 Thanh Hóa 11 444.210.339 138.505.061 410.562.608 13 Vĩnh Phúc 48 431.473.119 181.350.747 355.597.670 14 Hà Tây 37 419.919.309 177.346.688 217.260.566 15 Khánh Hòa 53 381.539.076 139.011.952 292.033.527 16 Quảng Ninh 58 366.003.490 162.671.128 214.845.009 17 Đà Nẵng 51 291.456.580 121.159.252 150.139.240 18 Tây Ninh 59 247.371.182 188.751.186 170.161.311 19 Nghệ An 10 238.425.823 100.734.882 109.494.123 20 Phú Thọ 28 212.345.817 109.271.618 149.576.001 21 Quảng Nam 31 181.301.571 85.518.733 33.094.555 22 Bắc Ninh 16 171.193.281 70.212.800 142.332.770 23 Thừa Thiên-Huế 20 151.885.404 77.988.718 133.489.118 24 Hưng Yên 31 129.889.699 71.493.775 85.221.864 25 Bình Thuận 32 114.517.940 43.309.224 30.820.475 26 Phú Yên 19 112.707.200 37.842.200 44.762.259 27 Cần Thơ 28 105.408.676 59.152.357 54.285.347 28 Tiên Giang 9 77.231.276 32.497.580 63.989.484 29 Ninh Bình 5 67.732.486 26.555.000 12.196.370 30 Nam Định 9 63.913.772 25.291.229 6.547.500 31 Thái Nguyên 14 56.810.472 32.688.528 18.293.185 32 Lạng Sơn 17 37.620.000 20.436.077 10.262.773 33 Bình Định 12 35.662.000 20.102.878 18.125.000 34 Quảng Bình 4 32.333.800 9.733.800 18.210.036 35 Lào Cai 17 30.711.340 17.510.895 14.501.945 36 Hà Tĩnh 6 30.445.000 11.845.000 1.550.000 37 Ninh Thuận 7 30.171.000 13.401.291 4.900.442 38 Gia Lai 4 29.050.000 19.460.000 19.099.900 39 Quảng Ngãi 7 28.323.689 13.353.425 10.796.572 40 Sơn La 4 25.070.000 8.271.000 7.207.948 41 Thái Bình 9 23.596.000 8.038.000 1.780.000 42 Bạc Liêu 5 23.578.646 13.522.687 13.664.016 43 Đắc Lắc 5 22.083.050 6.960.520 18.307.018 44 Bình Phước 9 21.218.000 14.195.009 16.236.571 45 Bắc Cạn 8 19.641.367 10.260.667 2.104.758 46 Quảng Trị 6 19.427.000 9.097.100 2.388.840 47 Hòa Bình 8 16.992.020 8.203.818 5.361.062 48 Bắc Giang 14 15.863.500 11.485.600 12.108.893 49 Vĩnh Long 7 15.711.641 9.075.000 5.918.271 50 An Giang 3 14.831.895 4.516.000 12.537.401 51 Bến Tre 4 10.494.048 4.454.175 3.550.397 52 Yên Bái 4 10.220.688 5.873.081 6.511.737 53 Cao Bằng 2 7.500.000 4.200.000 200.000 54 Đồng Tháp 7 6.328.037 4.998.037 1.284.970 55 Hà Giang 2 5.925.000 2.633.000 - 56 Cà Mau 3 5.175.000 3.619.721 6.005.355 57 Kon Tum 1 4.400.000 2.200.000 61.500 58 Lai Châu 2 3.000.000 2.000.000 180.898 59 Sóc Trăng 2 2.286.000 1.806.000 2.055.617 60 Trà Vinh 3 1.606.636 1.442.636 873.158 61 Hà Nam 1 1.000.000 1.000.000 3.807.156 62 Tuyên Quang 1 1.000.000 500.000 - Tổng số 4.324 40.794.854.622 18.553.161.803 24.601.188.818 Nguồn: Cục Đầu tư nước ngoài-Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Phô lôc sè 4 tæng hîp thùc hiÖn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi TÝnh ®Õn 24/12/2002 §¬n vÞ : triÖu USD TT ChØ tiªu Thêi kú Thêi kú Thêi kú Thêi kú 1996 - 2000 1988-2001 1988-1990 1991-1995 1996 1997 1998 1999 2000 5 n¨m 2001 2002 I Sè dù ¸n CÊp míi 3810 214 1397 365 348 275 311 377 1676 523 694 Lîng t¨ng vèn 1620 1 262 162 164 162 163 174 825 227 305 Gi¶i thÓ 776 6 237 54 85 101 86 113 439 94 93 HÕt h¹n 31 2 12 4 6 2 2 2 16 1 2 II Vèn ®¨ng ký cÊp míi vµ t¨ng vèn Vèn ®¨ng ký 41130 1582 16244 8640 4649 3897 1568 2014 20768 2536 1379 T¨ng vèn 7610 0.3 2132 788 1173 884 629 476 3950 608 919 Gi¶i thÓ 9674 26 1522 1141 544 2428 784 1794 6691 1434 690 HÕt h¹n 296 0.3 98.6 146.1 24.4 19.1 1.1 2.5 193.2 3.8 332 Cßn hiÖu lùc tÝnh tõ ®Çu n¨m 1998 (a) 1556 16453 31706 34040 35452 36146 37851 39127 III Vèn thùc hiÖn 22284 7153 2923 3137 2364 2179 2228 12831 2300 2345 Vèn tõ níc ngoµi 19754 6086 2518 2822 2214 1971 2043 11568 2100 2095 Vèn cña doanh nghiÖp ViÖt nam 2530 1067 405 315 150 208 185 1263 200 250 IV Doanh thu (**) 37073 4106 2800 3955 4380 5711 7921 24767 8200 9000 V Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu XuÊt khÈu (**) 15505 1230 920 1790 1982 2590 3320 10602 3673 4500 NhËp khÈu 22698 2382 2042 2890 2668 3382 4350 15332 4964 6500 V §ãng gãp cña khu vùc FDI Tû träng trong GDP (%) 7.4 9.1 10 11.8 12.7 13.1 Nép ng©n s¸ch 1863 263 315 317 271 324 1490 373 VI Tèc ®é t¨ng tr­ëng c«ng nghiÖp Khu vùc FDI (%) 21.7 23.2 23.3 20 18.6 12.1 C¶ níc (%) 14.2 13.8 12.1 10.5 15.8 14.2 VII Gi¶i quyÕt viÖc lµm (1000 ngêi) (b) 220 250 270 296 379 439 472 Nguån: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, v¨n b¶n sè 8268-BKH, ngµy 27/12/2002 Chó thÝch : (a) Vèn cßn hiÖu lùc = Vèn cÊp míi + t¨ng vèn - vèn hÕt h¹n - vèn gi¶i thÓ (b) Lao ®éng: tÝnh cuèi n¨m b¸o c¸o; kh«ng kÓ lao ®éng gi¸n tiÕp (kho¶ng 1 triÖu ngêi theo c¸ch tÝnh cña Ng©n hµng ThÕ giíi) * Sè liÖu n¨m 2002 tÝnh theo b¸o c¸o nhËn ®îc tíi thêi ®iÓm b¸o c¸o. ** XuÊt khÈu vµ doanh thu kh«ng kÓ dÇu th«.