Đề tài Hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm ở nhà máy xi măng Sông Đà thuộc công ty xây lắp vật tư vận tải Sông Đà 12

èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm hoÆc s¶n phÈm l¾p r¸p hoµn chØnh. 1.6. NhiÖm vô cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. - C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ, ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. - Tæ chøc tËp hîp vµ ph©n bæ tõng lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ b»ng ph­¬ng ph¸p thÝch hîp. Cung cÊp kÞp thêi nh÷ng sè liÖu, th«ng tin tæng hîp vÒ c¸c ko¶n môc chi phÝ,yÕu tè chi phÝ ®· quy ®Þnh, x¸c ®Þnh ®ung ®¾c trÞ gi¸ cña s¶n phÈm dë dang cuèi kú. - VËn dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp ®Ó tÝn to¸n gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµh theo ®óng kho¶n môc quy ®Þnh vµ ®óng ú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· x¸c ®Þnh. 1.7. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt . 1.7.1 Tµi kho¶n kÕ to¸n chñ yÕu sö dông TK621, TK622,TK 627, TK154 (TK631) 10 TK621 - Chi phÝ NL, VL trùc tiÕp. bªn Nî: trÞ gi¸ thùc tÕ NV, VL xuÊt dïng trùc tiÕp cho h¹ot ®éng s¶n xuÊt s¶n phÈm, hoÆc thùc hiÖn dÞch vô trong kú h¹ch to¸n Bªn Cã: - TrÞ gi¸ N, VLsö dông kh«ng hÕt nhËp t¹i kho - Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ph¸t sinh trªm møc b×nh th­êng ®­îc kÕt chuyÓn vµo TK 632 - gi¸ vèn hµng b¸n. - KÕt chuyªn chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ph¸t sinh ë møc b×nh th­êng vµo bªn Nî TK 154- chi phÝ dë dang (hoÆc bªn Nî TK 631 - gi¸ thµnh s¶n xuÊt ). Tk 621 kh«ng cã sè d­ cuèi kú vµ ph¶n n¸h chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ. 2. TK 622 - chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Bªn Nî: chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Bªn cã: chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trªn møc b×nh th­êng ®­îc kÕt chuyÓn vµo TK632. -KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ë møc b×nh th­êng vµo bªn Nî TK 154(hoÆc bªn nî TK 631) ®Ó tÝnh vµo gi¸ thµnh cña s¶n phÈm, dÞch vô. TK 622 kh«ng cã sè d­ cuèi kú vµ ®­îc më chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng chÞu chi phÝ. 3. TK. 627 - chi phÝ s¶n xuÊt chung (CHSXC). Bªn Nî: C¸c chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú. Bªn Cã: C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph¸t sinh ë møc b×nh th­êng vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æi kÕt chuyÓn vµo TK154 . Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang (TK631 - gi¸ thµnh s¶n xuÊt ) - Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph¸t sinh trªn møc b×nh th­êng ®­îc kÕt chuyÓn vµo TK 632 - gi¸ vèn hµng b¸n. TK627 : chi phÝ s¶n xuÊt chung kh«ng cã sè d­ cuèi kú TK627 cã 6 cÊp tµi kho¶n cÊp II TK6271 - chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng TK6272 - chi phÝ vËt liÖu TK 6273 - chi phÝ dông cô s¶n xuÊt TK6274 - chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh TK 6277 - chi phÝ dÞch vô mua ngoµi TK6278 - chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn 4. TK154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang * Bªn Nî: - kÕt chuyÓn (K/C) chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung. - KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm, lao vô dë dang cuèi kú. * Bªn cã: - Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi, kho¶n xö lý thiÖt h¹i s¶n phÈm háng kh«ng tÝnh gi¸ thµnh. - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm lao vô ®· hoµn thµnh trong l×. - Gi¸ trÞ vËt liÖu, c«ng cô, hµng ho¸ gia c«ng song nhËp l¹i kho. - KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm , lao vô dë dang ®Çu kú * Sè d­ bªn nî: - Ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm lao vô cßn dë dang cuèi k× - KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. * Bªn cã: - KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm lao vô dë dang cuèi kú vµo TK154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô hoµn thµnh trong k×. TK 631 kh«ng cã sè d­ cuèi kú. 1.7.2 Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt 1.7.2.1 Ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi chi phÝ s¶n xuÊt cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ riªng biÖt. KÕ to¸n tæ chøc ghi chÐp ban ®Çu theo ®óng ®èi t­îng, tõ ®ã tËp hîp sè liÖu tõ c¸c chøng tõ kÕ to¸n theo tõng ®èi t­îng vµ ghi trùc tiÕp vµo tµi kho¶n cÊp I, II chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng. 1.7.2.2. Ph­¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi chi phÝ s¶n xuÊt cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng thÓ tæ ch­c riªng biÖt. §Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt cho c¸c ®èi t­îng cã liªn quan,kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau: + Tæ chøc fhi chÐp ban ®Çu (ghi chøng tõ gèc) chi phÝ s¶n xuÊt liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, tõ ®ã tæng hîp sè liÖu trªn chøng tõ ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, tõ ®ã tæng hîp sè luiªô trªn chøng tõ kÕ to¸n theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ. + Chän tiªu chuÈn ph©n bæ phï hîp víi tõng lo¹i chi phÝ ®Ó tÝnh to¸n ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt ®· tæng hîp cho c¸c ®èi t­îng liªn quan. + X¸c ®Þnh hÖ sè ph©n bæ (H) H= = trong ®ã: C: tæng chi phÝ ®· tËp hîp cÇn ph©n bæ. T: Tæng tiªu chuÈn dïng ph©n bæ Tn: tiªu chuÈn ph©n bæ cña ®èi t­îng n + TÝnh chi phÝ s¶n xuÊt ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng liªn quan (Cn) Cn = Tn x H Trong ®ã : Cn lµ chi phÝ s¶n xuÊt ph©n bæ cho ®èi t­îng n S¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. TK621 TK154 TK334,338 TK622 TK155 TK627 TK214 TK111,142,335 Chi phÝ NVL trùc tiÕp KÕt chuyÓn, ph©n bæ chi phÝ NVL trùc tiÕp NhËp kho vËt liÖu Tù chÕ gia c«ng ,phÕ lÖu thu håi Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp KÕt chuyÓn ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Gi¸ thµnh thùc tÕ SPHT nhËp kho XuÊt kho tiªu thô Chi phÝ nh©n viªn Chi phÝ vËt liÖu dông cô KÕt chuyÓn ph©n bæ CPSX chung Gi¸ thanhd thùc tÕ SPHT b¸n ngay Chi phÝ khÊu hao TSC§ Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi b»ng tiÒn kh¸c TK152,138... TK152,153.... TK632 TK631 TK154 TK154 TK621 TK155 TK632 TK334,338 TK622 TK627 TK621 KÕt chuyÓn SPLD ®Çu kú KÕt chuyÓn SPLD cuèi kú Chi phÝ NVL trùc tiÕp Thµnh phÈm ®Çu kú Thµnh phÈm cuèi kú Chi phÝ nh©n c«ng Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Gi¸ thµnh thùc tÕ SP hoµn thµnh CPSX chung Chi phÝ vËt liÖu dông cô Chi phÝ khÊu hao Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi TK611 S¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú TK153 TK214 TK111,112,142,335 1.8 C¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang cuèi kú. 1.8.1. §¸nh gi¸ s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang cuèi kú theo chi phi nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Theo ph­¬ng ph¸p nµy th× gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú chØ tÝnh phÇn chi nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, cßn nh÷ng chi phÝ kh¸c ph¸t sinh trong kú ®Òu ®­îc tÝnh cµo gi¸ thµnh cña s¶n phÈm hoµn thµnh. C«ng thøc tÝnh nh­ sau: Dck = x Q’d Trong ®ã: Dck vµ D®k lµ chi phÝ s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ ®Çu kú +Cn lµ chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ph¸t sinh trong k×. + Qsp, Qd: lµ s¶n l­îng cñ s¶n phÈm hoµn thµnh vµ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. Tr­êng hîp doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm phøc t¹p, chÕ biÕn kiÓu liªn tôc gåm nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt kÕ tiÕp nhau th× chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm dë dang ë giai ®o¹n c«ng nghÖ ®Çu tiªn tÝnh theo chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÑu trùc tiÕp, cßn chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm cña giai ®o¹n tr­íc ®ã chuyÓn s¸ng. 1.8.2. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, c¨n cø vµo khèi l­îng s¶n phÈm dë dang vµ møc ®é chÕ biÕn hoµn thanhd cña chóng ®Ó quy ®æi khèi l­îng s¶n phÈm dë dang ra khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng. Sau ®ã lÇn l­ît tÝnh tõng chi phÝ s¶n xuÊt cho s¶n phÈm dë dang cuèi kú nh­ sau: - §èi víi chi phÝ s¶n xuÊt bá vµo ngay tõ ®Çu qu¸ str×nh s¶n xuÊt nh­ xchi phÝ nguyªn vËt liÖu (NVL) trùc tiÕp hoÆc chi phÝ vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp s¶n xuÊt th× tÝnh cho s¶n phÈm dë dang theo c«ng thøc. Dck = x Q’d (1) - §èi víi c¸c chi phÝ bá dÇn vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt theo møc ®é chÕ biÕn nh­ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ sxx chung th× tÝnh cho s¶n phÈm dë dang theo c«ng thøc. Dck = x Q’d (2) Trong ®ã: Q’d lµ khèi l­îng s¶n phÈm dë dang ®· quy ®æi ra khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng theo møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh (%HT) Q’d = Qd + %HT - §èi víi doanh nghiÖp chÕ biÕn phøc t¹p kiÓu liªn tôc th× c¸c kho¶n môc chi phÝ cña giai ®o¹n tr­íc chuyªn sang giai ®o¹n sau tÝnh cho gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú cña giai ®o¹n sau theo c«ng thøc 1. 1.8.3. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc chØ ¸p dông thÝch hîp víi nh÷ng s¶n phÈm ®· x©y dùng ®­îc ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt hîp lý hoÆc ®· thùc hiÖn ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n c¨n cø vµo khèi l­îng s¶n phÈm dë dang ®· kiÓm kª x¸c ®Þnh ë tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt vµ ®Þnh møc tõng kho¶n môc chi phÝ ®· tÝnh ë tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt ®ã cho tõng ®¬n vÞ s¶n phÈm ®Ó tÝnh ra chi phÝ ®Þnh møc cña khèi l­îng s¶n phÈm dë dang cña tõng c«ng ®o¹n sau ®ã tËp hîp l¹i cho tõng lo¹i s¶n phÈm. 1.9. C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm øng dông trong c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp chñ yÕu. 1.9.1. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n. ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n cßn gäi alf ph­¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp, ®­îc ¸p dông trong tr­êng hîp ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh còng lµ ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kú tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi kú b¸o c¸o. Tr­êng hîp cuèi kú cã nhiÒu s¶n phÈm dë dang vµ kh«ng æn ®Þnh, cÇn tæ chøc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo ph­¬ng ph¸p thÝch hîp. Trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc trong kú vµ chi phÝ cña s¶n phÈm dë dang ®· x¸c ®Þnh, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh cho tõng kho¶n môc chi phÝ theo c«ng thøc: Z= D®k + C - Dck. Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm tÝnh nh­ sau: Z= Trong ®ã: Z, z: tæng gi¸ thµnh, gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm lao vô thùc tÕ C: tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp trong kú theo tõng ®èi t­îng D®k, Dck: chi phÝ cña s¶n phÈm dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú. Q: S¶n l­îng s¶n phÈm, lao vô hoµn thµnh. Tr­êng hîp cuèi k× kh«ng cã s¶n phÈm dë dang hoÆc cã nh­ng Ýt vµ æn ®Þnh nªn kh«ng cÇn tÝnh chi phÝ cña s¶n phÈm dë dang th× tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp trong k× còng ®ång thêi vµ tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh nµy ¸p dông thÝch hîp cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, khÐp kÝn tõ khi ®­a nguyªn vËt liÖu vµo cho tíi khi hoµn thµnh s¶n phÈm, mÆt hµng s¶n phÈm Ýt khèi l­îng, chu lÝ s¶n xuÊt ng¾n nh­ c¸c doanh nghiÖp thuéc ngµnh c«ng nghiÖp khai th¸c, c¸c doanh nghiÖp ®iÖn n­íc. 1.9.2. Ph­¬ng ph¸p céng chi phÝ Ph­¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp cã quy ®Þnh c«ng nghÖ phøc t¹p, qu¸ tr×nh chÕ biÕn s¶n phÈm qua nhiÒu bé phËn s¶n xuÊt vµ cã s¶n phÈm dë dang nh­: doanh nghiÖp khai th¸c, dÖt, c¬ khÝ, chÕ t¹o… - §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ lµ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ cña tõng giai ®o¹n. - §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm hoµn thµnh ë c¸c b­íc chÕ biÕn, gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh ë b­íc cuèi cïng lµ tæng chi phÝ ®· ph¸t sinh ë c¸c b­íc chÕ biÕn vµ tÝnh nh­ sau: NÕu gäi C1 , C2 …. Cn lµ chi phÝ tæng hîp ë tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt: Z = D®k + C1 + C2 + … + Cn - Dck Z = 1.9.3. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh liªn hîp Lµ kÕt hîp nhiÒu ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh kh¸c nhau nh­ kÕt hîp ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, ph­¬ng ph¸p hÖ sè, ph­¬ng ph¸p tû lÖ, ph­¬ng ph¸p céng chi phÝ,… ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh liªn hîp ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt ho¸ chÊt, dÖt kim, giµy, may mÆc… 1.9.4. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp x©y dùng ®­îc ®Þnh møc kinh tÕ kÜ thuËt hoµn chØnh Ztt = Z®m ± ± 1.9.5. Ph­¬ng ph¸p hÖ sè. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè ¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp trong cïng mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, còng sö dông mét lo¹i nghuyªn liÖu, vËt liÖu nh­ng kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®­îc nhiÒu lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau nh­ doanh nghiÖp s¶n xuÊt ho¸ chÊt, c«ng nghiÖp ho¸ dÇu ... khi ®ã ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, cßn ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh. C¨n cø vµo tiªu chuÈn kü thuËt ®Ó x¸c ®Þnh cho mçi lo¹i s¶n phÈm mét hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh . Trong ®ã lÊy lo¹i s¶n phÈm cã hÖ sè b»ng 1 lµm s¶n phÈm tiªu chuÈn. C¨n cø vµo s¶n l­îng thùc tÕ hoµn thµnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm vµ hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh quy ­íc cho tõng lo¹i s¶n phÈm ®Ó tÝnh quy ®æi s¶n l­îng thùc tÕd ra s¶n l­îng tiÓu chuÈn. Gäi Hi lµ hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh quy ­íc cña s¶n phÈm i. Qi lµ s¶n l­îng s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm i. + TÝnh quy ®æi s¶n l­îng thùc tÕ ra s¶n l­îng tiªu chuÈn. Q= SQi x Hi Trong ®ã Q lµ tæng ss¶n l­îng thùc tÕ hoµn thµnh quy ®æi ra s¶n l­îng s¶n phÈm tiªu chuÈn. + TÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña tõng lo¹i s¶n phÈm Zi = x QiHi Zi = 1.9.6. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tØ lÖ NÕu trong cïng mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®­îc lµ nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i víi quy c¸ch, kÝch cì, phÈm cÊp kh¸c nhau sÏ tÝnh tõng quý, kÝch cì theo tû lÖ. §Ó tÝnh ®­îc gi¸ thµnh tr­íc hÕt ph¶i chän tiªu chuÈn ph©n bæ gi¸ thµnh. Tiªu chuÈn møc cña s¶n phÈm tÝnh th­o s¶n l­îng thùc tÕ sau ®ã tÝnh ra tû lÖ gi¸ thµnh cña nhãm s¶n phÈm. C«ng thøc: * = * = x 1.9.7. Ph­¬ng ph¸p tÝnh lo¹i trõ chi phÝ Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông trong c¸c tr­êng hîp - Trong cïng mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, ®ång thêi víi viÖc chÕ t¹o ra s¶n phÈm chÝnh cßn thu ®­îc s¶n phÈm phô. - Trong cïng 1 quy tr×nh s¶n xuÊt, kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®­îc s¶n phÈm ®ñ tiªu chuÈn chÊt l­îng quy ®Þnh cßn cã s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®­îc, mµ c¸c kho¶n thiÖt h¹i nµy kh«ng ®­îc tÝnh cho s¶n phÈm hoµn thµnh. Muèn tÝnh ®­îc gi¸ thµnh cña c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh, ph¶i lÊy tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· ®­îc tËp hîp lo¹i trõ chi phÝ cña s¶n phÈm phô, chi phÝ thiÖt h¹i s¶n phÈm háng kh«ng ®­îc tÝnh trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, chi phÝ phôc vô lÉn nhau trong néi bé c¸c ph©n x­ëng phô. C«ng thøc tÝnh lµ: Z = C + D®k - Dck - Clt Trong ®ã: Z: Tæng gi¸ thµnh cña ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh C: Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tæng hîp D®k , Dck : CF cña s¶n phÈm dë dang ®Çu k× vµ cuèi k× Clt: CF cÇn lo¹i trõ ra khái tæng gi¸ thµnh cña c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. PhÇn II Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh cña nhµ m¸y xi m¨ng s«ng ®µ . I. §Æc ®iÓm chung cña nhµ m¸y. Nhµ m¸y xi m¨ng S«ng §µ lµ nhµ m¸y c«ng nghiÖp trùc thuéc c«ng ty x©y l¾p vËt t­ vËn t¶i S«ng §µ 12 thuéc tæng c«ng ty x©y dùng S«ng §µ. Nhµ m¸y ®­îc x©y dùng nh»m môc ®Ých gi¶i quyÕt sè lao ®éng d­ thõa cña tæng c«ng ty sau khi hoµn thµnh c«ng tr×nh thuû ®iÖn Hoµ B×nh. Nhµ m¸y ®­îc khëi c«ng x©y dùng n¨m 1993. Th¸ng 8/1994 ®· b¾t ®Çu ®­a vµo ch¹y thö. Tíi th¸ng 10/1994 ®· co ra lß mÎ xi m¨ng ®Çu tiªn. §©y lµ nhµ m¸y xi m¨ng kiÓu lß ®øng víi sù thiÕt kÕ vµ cung cÊp thiÕt bÞ cña viÖn thiÕt kÕ xi m¨ng Hîp Phi thuéc côc VËt liÖu x©y dùng Trung Quèc. s¶n phÈm xi m¨ng cña nhµ m¸y ®· vµ ®ang cung cÊp 1 l­îng lín cho nhu cÇu x©y dùng cña c¸c c¸ nh©n vµ ®¬n vÞ ë rÊt nhiÒu khu vùc nh­ Hµ Néi , Hoµ B×nh... Sau gÇn 10 n¨m ®i vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt , nhµ m¸y ®· vµ ®ang hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh nh»m æn ®Þnh vµ n©ng cao dÇn chÊt l­îng còng nh­ sè l­îng s¶n phÈm xi m¨ng phôc vô cho nhu cÇu x©y dùng cña toµn x· héi. §êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn nhê ®ã còng ngµy cµng ®­îc n©ng cao. Sau ®©y lµ mét vµi sè liÖu chung nh¸t cña nhµ m¸y. Tæng nguyªn gi¸ TSC§ :87.072.136.139 ® Vèn l­u ®éng ®Þnh møc n¨m 2002 : 3.654.876.984 ® Lîi nhuËn thu ®­îc : 789.094.321 ® II. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt vµ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm cña nhµ m¸y. s¶n phÈm cña nhµ m¸y lµ vËt liÖu quan träng phôc vô cho viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh, kh«ng ®ßi hái kÕt cÊu cao, nh­ng ph¶i ®¸p øng nhu cÇu réng r·i trong viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh cña nhµ m¸y s¶n xuÊt vµ xi m¨ng PC30 theo tiªu chuÈn ViÖt Nam 2682-92. Xi m¨ng ®­îc xuÊt ra d­íi s¹ng xi m¨ng bao hoÆc xi m¨ng rêi. 2.2. §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm. Nhµ m¸y xi m¨ng s«ng ®µ ®­îc x©y dùng víi c«ng suÊt thiÕt kÕ lµ 82.000 tÊn / n¨m. s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p nghiÒn kh« b»ng thiÕt bÞ cña Trung Quèc víi mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt. Quy tr×nh c«ng nghÖ cña nhµ m¸y theo chiÒu phøc t¹p, chÕa biÕn liªn tôc, khÐp kÝn, qua nhiÒu giai ®o¹n chÕ biÕn toµn bé trang thiÕt bÞ t­¬ng ®èi hiÖn ®¹i vµ hoµn toµn ®­îc c¬ giíi ho¸, mét sè bé phËn cßn ®­îc tõ ®éng ho¸. Toµn bä quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm xi m¨ng cña nhµ m¸y ®­îc tãm t¾t nh­ sau: - §¸ v«i, ®Êt sÐt ®­îc khai th¸c khu vùc gÇn nhµ m¸y sau ®ã chuyÓn vµo kho chøa. - T¹i ph©n x­ëng nguyªn liÖu: ®¸ v«i, ®Êt sÐt, xØ pirits, than vµ c¸c phô gia kho¸ng ho¸ tõ c¸c kho ®ùc ®Ëp nhá hoÆc sÊy kh« ®Ó ®­a vµo c¸c xil«. Tõ xi l« chøa nguyªn liÖu ®­îc ®­a ®ªn m¸y nghiÒn. Phèi liÖu, tØ lÖ hçn hîp nguyªn vËt liÖu nµy phï hîp víi tiªu chuÈn kü thuËt ®­îc ®iÒu khiÓn b»ng hÖ thèng c©n vi tÝnh. - Phèi hiÖu nghiÒn ®ùc chuyÓn sang xi l« chøa phèi hiÖu vµ ®­îc ®ång nhÊt b»ng khÝ nÐn. Bét phèi hiÖu, than ngoµi vµ n­íc ®­îc m¸y tÝnh ®Þnh l­îng ®Ó ®­a vµo m¸y vÏ nªn, sau ®ã ®­îc chuyÓn tíi lß nung, Sau khi cho thªm phô gia ho¹t tÝnh ®iat«mÝt, phèi hiÖu trë thµn clanke vµ ®­îc chuyÓn vµo xi l« chøa clanke. Clanke vµ th¹ch cao ®­îc ®inhh l­îng b»ng c©n vi tÝnh ®Ó ®­a vµo c¸c nhµ m¸y nghiÒn ®Ó trë thµnh xi m¨ng. Sau khi hoµn thµnh, xi m¨ng ®­îc chuyÓn tíi xi l« chøa. 2.3. C«ng t¸c tæ chøc s¶n xuÊt Nhµ m¸y tæ chøc s¶n xuÊt theo d©y chuyÒn gåm ph©n x­ëng chÝnh vµ 1 ph©n x­ëng phô. * Ph©n x­ëng chÝnh gåm. - Ph©n x­ëng ®¸ chÑ: cung cÊp ®¸ v«i cho nhµ m¸y. - Ph©n x­ëng nguyªn liÖu: sÊy vµ s¬ chÕ c¸c lo¹ nguyªn liÖu. - Ph©n x­ëng lß nung: tiÕp nhËn hçn hîp phèi liÖu, ®ång nhÊt vµ nung bét phèi liÖu ®ång nhÊt thµnh clanke. - Ph©n x­ëng nghiÒn xi m¨ng: tiÕp nhËn clanke , ®Ëp. chøa th¹nh cao vµ bun- ke ®Ó nghiÒn hçn hîp thµnh xi m¨ng. * Ph©n x­ëng phô, ph©n x­ëng n¨ng l­îng:vËn chuyÓn thµnh c¸c tr¹m n¨ng l­îng, tr¹m GKV tr¹m xö lý n­íc, söa ch÷a ®iÖn vµ cã gia c«ng c¸c chi tiÕt thay thÕ. 2.4. Bé m¸y tæ chøc qu¶n lý. Theo s¬ ®å h×nh 1 Gi¸m ®èc Phã gi¸m ®èc Phßng TC- HC Phßng TC- KT P. c¬ ®iÖn P. VËt t­, thiÕt bÞ PX ®¸ chÑ PX nguyªn vËt liÖu PX lß nung PX xi m¨ng PX c¬ ®iÖn H×nh 1 2.5. §Æc ®iÓm chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n. 2.5.1. H×nh thøc kÕ to¸n. HiÖn t¹i, h×nh thøc kÕ to¸n ®­îc nhµ m¸y ¸p dông lµ h×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung. H×nh thøc nµy kh¸ phï hîp víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña nhµ m¸y trong sù qu¶n lý, h¹ch to¸n chung cña cån ty víi sù trang bÞ hÖ thèng m¸y tÝnh vµ x©y dùng ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n rÌn. 2.5.2. H×nh thøc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n. Víi quy m« kh«ng lín l¾m nªn nhµ m¸y xi m¨ng s«ng ®µ ®· vËn dông h×nh thøc kÕ to¸n tËp chung mét cÊp. C¸c nh©n viªn kÕ to¸n tËp chung vÒ mét phßng kÕ to¸n tµi chÝnh, cã chøc n¨ng theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, chÕ ®é chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh. C¬ cÊu cña phßng kÕ to¸n nh­ sau KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n thanh to¸n KÕ to¸n tiÒn l­¬ng KÕ to¸n vËt liÖu KÕ to¸n tæng hîp H×nh 2 III. C«ng t¸c tËp hîp chi phi vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña nhµ m¸y xi m¨ng s«ng ®µ. C«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh vµ c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ cã quan hÖ rÊt chÆt chÏ víi nhau. ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt mét c¸ch chÝnh x¸c hîp lý sÏ lµ c¬ së cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh hîp lý. V× vËy, chóng ta cÇn ph¶i t×m hiÓu s¬ bé vÒ c«ng t¸c tæ chøc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña nhµ m¸y tr­íc khi ®i vµo nghiªn cøu c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña nhµ m¸y. 3.1. S¬ bé vÒ c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña nhµ m¸y. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ. Nhµ m¸y xi m¨ng S«ng §µ cã quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p, kiÓu chÕ biÕn liªn tôc, s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ph¶i tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ. TÊt c¶ c¸c chi phÝ cña giai ®o¹n tr­íc ®Òu dïng hÕt cho giai ®o¹n sau t¹o nªn mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt khÐp kÝn. Nhµ m¸y kh«ng b¸n bÊt k× mét nöa thµnh phÈm nµo kÓ c¶ clanke. Do ®è chØ cã xi m¨ng PC 30 ®­îc ®ãng gãi hoÆc xuÊt ra d­íi d¹ng rêi. Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt chi ra trong th¸ng ë tÊt c¶ c¸c ph©n x­ëng ®Òu lµ ®Ó s¶n xuÊt ra xi m¨ng. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ cña nhµ m¸y. Riªng má ®¸ chÑ, v× ®©y lµ bé phËn tËp cung cÊp nguyªn vËt liÖu cho nhµ m¸y nh­ng l¹i ë kh¸ xa nhµ m¸y nªn ®· ®­îc t¸ch ra ®Ó tËp hîp chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh riªng. Qua ®ã ®· cã thÓ gi¶m bít chi phÝ nguyªn vËt liÖu cung cÊp cho s¶n xuÊt. Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt cña nhµ m¸y ®­îc ph©n lo¹i nh­ sau: * Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: bao gåm c¸c nguyªn vËt liÖu chñ yÕu ®­îc sö dông trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ lµ nhiªn liÖu ®èt ch¸y, nhiªn liÖu víi khèi l­îng lín. - §¸ v«i: - Than c¸m HA + thanh sÊy. - §Êt sÐt. Riªng c¸c nguyªn liÖu lµ c¸c chÊt phô gia kh¸c nhµ m¸y kh«ng coi lµ c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu mµ h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung (TK6272) * Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Lµ toµn bé c¸c chi phÝ vÒ tiÒn l­¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ra xi m¨ng c¸c kho¶n tiÒn l­¬ng cã tÝn chÊt l­¬ng, c¸c kho¶n tiÒn BHXH, BHYT, KPC§ * Chi phÝ s¶n xuÊt chung. Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý, chi phÝ mua vËt liÖu, chi phÝ khÊu hao TSC§, khÊu hao söa ch÷a lín, tr¶ tiÒn l·i ng©n hµng, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. 3.2. Ph­¬ng ph¸p tËp hîp s¶n xuÊt . 3.2.1. TËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu. * §¸ v«i : §©y lµ nguyªn liÖu chiÕm tØ lÖ lín nhÊt trong xi m¨ng ®­îc nhµ m¸y tæ chøc mét ph©n x­ëng khai th¸c riªng t¹i má ®¸ chÑ. Sau khi khai th¸c , bé phËn nµy cã nhiÖm vô vËn chuyÓn ®¸ b»ng xµ lan vÒ b·i chøa nguyªn liÖu cña nhµ m¸y. §Ó thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt, nhµ m¸y ®· cho tiÕn hµnh h¹ch to¸n vµ tÝnh gi¸ thµnh ®¸ s¶n xuÊt ngay t¹i má. C¸c chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (kÝp næ, thuèc m×n..)h¹ch to¸n vµo TK 621 , chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (tiÒn l­¬ng) cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt h¹ch to¸n vµo TK622. C¸c chi phÝ chung kh¸c, kÓ c¶ chi phÝ vËn chuyÓn ®¸ vÌ nhµ m¸y ®­îc h¹ch to¸n vµo YK627 (chi tiÕt cho má ®¸ chÑ) Trong th¸ng 6 cã sè liÖu vÒ c¸c chi phÝ ®ã ®­îc tËp hîp nh­ sau: Tk Kho¶n môc chi phÝ TiÒn 621 Chi phÝ NVL trùc tiÕp 20.169.354 622 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 20.139.770 627 Chi phÝ s¶n xuÊt chung 6272 Chi phÝ vËt liÖu 41.369.000 6277 Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 28.835.820 6278 C¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn 83.769.016 Tæng céng 194.552.960 §Õn cuèi kú, c¸c chi phÝi ®­îc tËp hîp vµo TK 1541 (chi tiÕt cho má ®¸ chÑ) ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cña ®¸. Do viÖc khai th¸c ®¸ diÔn ra t­¬ng ®èi ®Òu gi­a c¸c kú nªn kª to¸n kh«ng tÝnh ®Õn s¶n phÈm dë dang mµ toµn bé chi phÝ tËp hîp ®­îc trong k× ®Òu tÝnh hÕt cho bé phËn s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. §Ó t¨ng c­êng tr¸ch nhiÖm cña bé phËn má ®¸ vµ tr¸nh t×nh tr¹ng thÊt tho¸t däc ®­êng, nhµ m¸y lÊy s¶n l­îng ®¸ ®­îc nhËp vÒ kho chøa lµ s¶n l­îng ®¸ hoµn thµnh c­a má ®¸. Sè l­îng ®¸ hoµn thµnh ®­îc bé phËn má ®¸ chÑ vËn chuyÓn vÒ b·i chøa vËt liÖu cña nhµ m¸y bµng xµ lan. Viªc tÝnh sè l­îng ®¸ nhËp vÒ b·i chøa ®­îc tÝnh theo ph­¬ng ph¸p nh©n thÓ tÝch cña xµ lan víi dung trong cña n­íc. Tuy nhiªn, viÖc tÝnh ton¸ nµy cßn phô thuéc vµo ®é tin cËy cña c¸c sè liÖu khi tiÕn hµnh ®o møc n­íc cña xµ lan. Tuy nhiªn gi¸ thµnh cña ®¸ nhËp kho chØ ®­îc tÝnh vµo cuèi th¸ng, do ®ã khi nhËp kho nhµ m¸y ®· sö dông gi¸ t¹m tÝnh ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ nhËp. C¨n cø vµo gi¸ trÞ ®ã, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña má ®¸ tõ TK1541 sang TK 152. §Õn cuèi th¸ng, nÕu gi¸ t¹m tÝnh thÊp h¬n gi¸ thùc tÕ th× kÕ to¸n tiÕp tôc kÕt chuyÓn chi phÝ sang TK1542 - phÇn gi¸ trÞ cßn l¹i. NÕu gi¸ t¹m tÝnh cao h¬n gi¸ thùc tÕ th× thùc hiÖn bót to¸n ng­îc l¹i. Trong th¸ng 6 cã t×nh h×nh nhËp ®¸ tõ má ®¸ chÑ nh­ sau: (trÝch nhËt ký chung th¸ng 6/2003) C«ng ty x©y l¾p VT- VT s«ng §µ 12 Nhµ m¸y xi m¨ng S«ng §µ Sæ nhËt ký chung Th¸ng 6 n¨m 2003 SCT Ngµy CT Ngµy GS DiÔn gi¶i TK Nî Cã ..... ...... ........... ........... ... .... .... N§16 5/6/03 5/6/03 NhËp ®¸ chÑ (1643,9 tÊn) 152 1541 72.331.600 72.331.600 N§17 16/6/03 16/6/03 NhËp ®¸ chÑ (1204 tÊn) 152 1541 52.976.000 52.976.000 N§18 25/6/03 25/6/03 NhËp ®¸ chÑ (1496,94 tÊn) 152 1541 65.733.360 65.733.360 .... .... .... ..... ... ..... ... Ng­êi lËp sæ KÕ to¸n tr­ëng Tæng gi¸ trÞ ®¸ nhËp theo gi¸ t¹m tÝnh : 191.040.960 ® Tæng sè l­îng ®¸ nhËp kho T6/ 03 : 4341,84 tÊn Nh­ vËy, gi¸ thµnh ®¸ s¶n xuÊt ®­îc trong th¸ng 6 cña má ®¸ chÑ: Zd = = 44.808 ®/ tÊn Hµng th¸ng, kÕ to¸n vËt liÖu ph¶i xuèng b·i kho ®Ó kiÓm kª sè thùc tÕ l­îng tån kho ®Çu cuèi k×. Cïng víi sè liÖu cña c¸c chøng tõ nhËp kho trong th¸ng, kÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh gi¸ trÞ sè suÊt dïng thùc tÕ trong th¸ng theo ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn nh­ sau: = - = Trong th¸ng 6, c¨n cø vµo tµi liÖu kiÓm kª cã sè liÖu: gi¸ trÞ ®¸ tån ®Çu k× : 118.402.390 ® sè l­îng ®¸ tån cuèi k× : 2.534,79 tÊn Sè l­îng ®¸ tån cuèi k× : 1.548,71 tÊn Gi¸ trÞ ®¸, nhËp : 191.040.960 ® Sè l­îng ®¸ nhËp trong th¸ng: 4341,84 tÊn Sè l­îng ®¸ xuÊt dïng lµ : 2534,79 + 4341,84 - 1548,71 = 5327,92 (tÊn) Gi¸ trÞ ®¸ xuÊt dïng tÝnh ®­îc lµ : x 5327,92 = 239.756.400 ® VËy gi¸ trÞ ®¸ xuÊt dïng th¸ng 6 tËp hîp ®­îc lµ : 239.756.400 ® KÕ to¸n kÕt chuyÓn phÇn ®¸ vµo TK 621 b»ng bót to¸n Nî TK621 239.756.400 Cã TK152: 239.756.400 * Than c¸m HA vµ than bét Than lµ nguyªn liÖu quan träng t¹o nªn bét phèi liÖu vµ lµ nhiªn liÖu ®Ó nung bét phèi thµnh clanke. Nguån than cña nhµ m¸y do c«ng ty cung øng vËt t­ S«ng §µ 12 cña tæng c«ng ty cung cÊp. Sè l­îng than nhËp kho liªn hîp ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch nhËn thÓ tÝch ch×m cña xµ lan víi dung l­îng n­íc. Th¸ng 6 cã tµi liÖu vÒ gi¸ trÞ than nhËp vÒ b·i nh­ sau: Sæ nhËt ký chung Th¸ng 6 n¨m 2003 SCT Ngµy CT Ngµy GS DiÔn gi¶i TK Nî Cã ..... ...... ........... ........... ... .... .... NT 16/6/03 16/6/03 NhËp than cña c«ng ty C¦VTS§ 12 152 336 305.079.108 305.079.108 Ng­êi lËp sæ KÕ to¸n tr­ëng Hµng th¸ng kÕ to¸n vËt liÖu tiÕn hµnh kiÓm kÕ sè thùc tÕ l­îng tån kho ®Çu vµ cuèi k×. KÕt hîp víi sè liÖu ®· nhËp trªn chøng tõ, kÕ to¸n tiÒn hµnh gi¸ trÞ than xuÊt ra trong th¸ng. Gi¸ trÞ than xuÊt dïng trong th¸ng 6 tÝn ®­îc lµ 320.698.100 ® c¨n cø vµo sè liÖu nµy kÕ to¸n kÕt chuyÓn sang TK621 nh­ sau: Nî TK621: 320.698.100 Cã TK 152 320.698.100 Sæ c¸i Th¸ng 6 / 2003 TK 621 - CPNVL trùc tiÕp. DiÔn gi¶i TK ®èi øng Nî Cã Sè d­ NhËp ®¸ cho SXKD 152 239.756.400 NhËp than cho SXKD 152 320.698.100 NhËp ®Êt sÐt cho SXKD 152 13.297.403 KÕt chuyÓn CPNVL trùc tiÕp 1542 573.751.903 Ng­êi lËp sæ KÕ to¸n tr­ëng PhÇn chªnh lÖc gi÷a gi¸ t¹m tÝnh vµ thùc tÕ cña ®¸, kÕ to¸n tÝnh ®­îc lµ. 194.552.960 - 191.040.960 = 3.512.000 ® PhÇn chªnh lÖch nµy, kÕ to¸n coi lµ phÇn lç cña bé phËn ®¸ chÑ vµ ®­îc kÕt chuyÓn th¼ng vµo TK1542 (chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña nhµ m¸y) Nî TK1542 3.512.000 Cã TK 1541 3.512.000 3.2.2. TËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. HiÖn nay nhµ m¸y ®ang ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. §¬n gi¸ l­¬ng tÝnh cho c«ng nh©n s¶n xuÊt c¨n cø vµo sè l­¬ng xi m¨ng s¶n xuÊt trong th¸ng, cho bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp c¨n cø vµo l­¬ng xi m¨ng tiªu thô trong th¸ng. H×nh thøc nµy gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc kÝch thÝch s¶n xuÊt vµ tiªu thô cña nhµ m¸y. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp bao gåm chi kho¶n tiÒn l­¬ng, th­ëng theo l­¬ng, phô cÊp ph¶i tr¶ kh¸c cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ c¸c kho¶n trÝch nép kh¸c. Hµng th¸ng, nhµ m¸y trÝch nép trªn tæng qòy l­¬ng 15% cho BHXH, 2% cho BHYT vµ 2% cho KPC§. TÊt c¶ c¸c kho¶n chi phÝ trªn ®­îc tËp hîp vµo TK622 - chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. hµng th¸ng, trªn c¬ së chøng tõ vÒ lao ®éng, tiÒn l­¬ng cã liªn quan, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n lo¹i, tæng hîp tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, cã ph©n biÖt l­ng chÝnh, l­¬ng phô vµ c¸c kho¶n kh¸c ®Ó ghi vµo cét t­¬ng øng thuéc TK334 - ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn cho tõng dßng thÝch hîp. C¨n cø vµo kho¶n tiÒn l­¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ ®Ó tÝnh c¸c kho¶n BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh vµ ghi vµo dßng thÝch hîp cho TK338- ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c. T×nh h×nh thanh to¸n tiÒn l­¬ng th¸ng 6 nh­ sau: (tãm t¾t b¶ng ph©n bæ l­¬ng th¸ng 6) c¸c Tk Ghi cã TK 334, ghi nî c¸c TK Ghi cã Tk 338 Tk3382,3383,3384 622 6271 6421 141 C«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp 180.733.400 34.339.346 PX thµnh phÈm 32.849.300 6.241.367 PX nguyªn liÖu 68.433.700 13.002.403 PX n¨ng l­îng 23.706.500 4.504.235 BP bèc xÕp 38.323.600 7.264.194 Nh©n viªn QLPX 17.551.300 8.482.500 3.334.747 2.571.500 1.611.675 2.060.400 488.585.391.476 2.160.200 410.438 1.650.400 321.176 Nh©n viªn QLDN 46.287.400 8.794.606 X­ëng ®¸ chÑ 20.139.770 3.826.556 C¨n cø vµo tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ vµ c¸c kho¶n trÝch nép, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt nh­ sau: Nî TK 622: 215.072.746 Cã TK 334: 180.733.400 Cã TK 338: 34.339.346 §ång thêi thùc hiÖn kÕt chuyÓn sè chi phÝ nµy sang TK154 - chi phÝ s¶n xuÊt dë dang. Nî TK 154 215.072.74 Cã TK 622 215.072.74 C¸c sè liÖu nµy ®­îc ph¶n ¸nh trªn sæ C¸i TK622 nh­ sau: C«ng ty XL-VT-VT S«ng §µ 12 Nhµ m¸y xi m¨ng s«ng §µ Sæ C¸i Th¸ng 6/2003 TK 622 - CF nh©n c«ng trùc tiÕp DiÔn gi¶i TK ®èi øng Nî Cã Sè d­ TrÝch tiÒn l­¬ng TG 334 180.733.400 TrÝch c¸c kho¶n BHXH, BHYT, KPC§ 338 34.339.346 KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng 154 215.072.746 Ng­êi lËp sæ KÕ to¸n tr­ëng 3.2.3. TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung 1. TËp hîp chi phÝ nh©n viªn Nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn l­¬ng, th­ëng theo l­¬ng, c¸c kho¶n ph¶i trÝch nép BHXH, BHYT, KPC§ cho nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng ®­îc tËp hîp vµo TK6271. Hµng th¸ng, trªn c¬ së c¸c chøng tõ vÒ lao ®éng tiÒn l­¬ng cã liªn quan, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n lo¹i tæng hîp tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng. Trong ®ã ph©n biÖt l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô vµ c¸c kho¶n kh¸c ®Ó ghi vµo c¸c cét t­¬ng øng thuéc TK334- ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn. C¨n cø vµo tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶, theo tû lÖ quy ®Þnh ®Ó tÝnh c¸c kho¶n BHXH, BHYT, KPC§ vµ tËp hîp vµo TK338 (chi tiÕt 3383, 3384, 3882). KÕ to¸n ®Þnh kho¶n nh­ sau: Nî TK 6271: 10.094.175 Cã TK 334: 8.482.500 Cã TK 338: 1.611.675 §ång thêi kÕt chuyÓn sè chi phÝ nµy vµo TK 154 - CFSXKD Nî TK 154 10.094.175 Cã TK 627 10.094.174 C¸c sè liÖu nµy ®­îc tËp hîp l¹i trªn Sæ C¸i 6271 nh­ sau: C«ng ty XL-VT-VT S«ng §µ 12 Nhµ m¸y xi m¨ng s«ng §µ Sæ C¸i Th¸ng 6/2003 TK 6271 - CF nh©n c«ng trùc tiÕp DiÔn gi¶i TK ®èi øng Nî Cã Sè d­ TrÝch tiÒn l­¬ng TG 334 8.482.500 TrÝch c¸c kho¶n BHXH, BHYT, KPC§ 338 1.611.675 KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng 154 10.094.175 Ng­êi lËp sæ KÕ to¸n tr­ëng 2. TËp hîp chi phÝ vËt liÖu * §èi víi xØ pirÝt, ®i-a-t«-mÝt, th¹ch cao, BaSO4: Lµ c¸c phô gia ®­îc nhµ m¸y mua vµ nhËp kho liªn hîp. Hµng th¸ng, kÕ to¸n vËt liÖu xuèng kho ®Ó kiÓm tra thùc tÕ l­îng tån kho ®Çu vµ cuèi kú. Trªn c¬ së c¸c sè liÖu kiÓm kª vµ nhËp kho, ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng ®­îc m¸y tÝnh thùc hiÖn gièng phÇn nguyªn liÖu chÝnh. ViÖc nhËp kho c¸c chÊt phô gia ®­îc ph¶n ¸nh nh­ sau: BiÓu 9 C«ng ty XL-VT-VT S«ng §µ 12 Nhµ m¸y xi m¨ng s«ng §µ (TrÝch nhËt ký chung T6/2003) Sæ NhËt ký chung Th¸ng 6/2003 Ngµy DiÔn gi¶i TK Nî Cã 16/6 NhËp quÆng pirÝt 1522 97.148.000 331 97.148.000 Ng­êi lËp sæ KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n tÝnh ®­îc gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng cho s¶n xuÊt xi m¨ng trong th¸ng 6 lµ: BiÓu 10 VLP PX XØ pirÝt BaSO4 §iat«mit Th¹ch cao Nguyªn liÖu 12.283.485 18.805.983 Lß nung 60.631.195 Xi m¨ng 23.838.570 Tæng gi¸ trÞ vËt liÖu tËp hîp ®­îc trong th¸ng 6 tÝnh ®­îc lµ: 115.559.233 (®) C¨n cø vµo sè liÖu tËp hîp ®­îc, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK 6272 115.559.233 Cã TK 1522 115.559.233 C¸c vËt liÖu phô tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Òu ®­îc qu¶n lý theo ®Þnh møc chi phÝ. ViÖc xuÊt kho dïng vµo s¶n xuÊt trong th¸ng coi nh­ võa ®ñ kh«ng thõa kh«ng thiÕu, v× c¸c ®Þnh møc nµy ®­îc x©y dùng t­¬ng ®èi chÝnh x¸c dùa trªn møc tiªu hao thùc tÕ. V× danh ®iÓm c¸c lo¹i vËt liÖu nµy rÊt nhiÒu vµ mçi lo¹i cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh«ng gièng nhau, do vËy viÖc tËp hîp còng cã sù kh¸c biÖt. Sau ®©y lµ cô thÓ tõng lo¹i. - Vá bao xi m¨ng, ho¸ chÊt, dÇu mì b«i tr¬n, dÇu diezen, x¨ng: lµ c¸c lo¹i vËt t­ ph¶i xuÊt th­êng xuyªn theo yªu cÇu cña c«ng t¸c s¶n xuÊt. Khi ®­îc xuÊt th× c¸c lo¹i vËt t­ nµy ®­îc tù ®éng tÝnh gi¸ trÞ trªn m¸y vi tÝnh c¨n cø vµo sè l­îng vËt liÖu xuÊt theo ch­¬ng tr×nh ®· ®­îc cµi ®Æt s½n. KÕ to¸n c¨n cø vµo gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i vËt t­ ®· ®­îc tÝnh to¸n cña mçi lÇn xuÊt ®Ó ghi: Nî TK 6272 Cã TK 152 Sau ®ã ph¶n ¸nh vµo NhËt kÝ chung. Trong th¸ng 6 cã t×nh h×nh xuÊt dïng c¸c lo¹i vËt t­ trªn tËp hîp ®­îc nh­ sau: BiÓu 11 Tªn VT Ph©n x­ëng Ho¸ chÊt DÇu mì Diezen X¨ng Vá bao PX nguyªn liÖu 2.679.523 PX lß nung 3.531.640 4.125.641 PX xi m¨ng 2.983.587 PX n¨ng l­îng 2.196.743 499.285 648.938 210.355.000 3.531.640 11.985.494 499.285 648.938 210.355.000 * §èi víi bi ®¹n §©y lµ lo¹i vËt t­ dïng ®Ó nghiÒn xi m¨ng, cã tuæi thä t­¬ng ®èi cao. Th«ng th­êng cø kho¶ng 120 ngµy míi ph¶i thay mét lÇn. §Ó cho gi¸ thµnh cña xi m¨ng Ýt bÞ biÕn ®éng, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ ®Òu cho 4 th¸ng gi¸ trÞ bi ®¹n xuÊt dïng trong 1 lÇn. Mçi lÇn xuÊt bi ®¹n, kÕ to¸n ghi: Nî TK 142 PhÇn gi¸ trÞ thùc tÕ sè bi Cã TK 152 (2) ®¹n xuÊt dïng Hµng th¸ng tiÕn hµnh tËp hîp vµo TK 6272 (phÇn gi¸ trÞ b»ng 1/4 sè bi ®¹n xuÊt dïng) + Gi¸ trÞ bi ®¹n ®­îc ph©n bæ trong th¸ng 6 lµ: 79.461.900 (®). KÕ to¸n ghi: Nî TK 627 (2) 79.461.900 Cã TK 142 79.461.900 * §èi víi c¸c lo¹i c«ng cô lao ®éng nhá C«ng cô lo¹i nµy cã gi¸ trÞ nhá nªn chØ ph©n bæ mét lÇn. C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho, kÕ to¸n sÏ ph¶n ¸nh nh­ sau: Nî TK 6273 Cã TK 153 (1) Sau ®ã ph¶n ¸nh vµo NhËt ký chung. T×nh h×nh xuÊt kho c«ng cô lao ®éng nhá th¸ng 6 nh­ sau: BiÓu 12 Nhµ m¸y XL-VT-VT s«ng §µ 12 Nhµ m¸y xi m¨ng S«ng §µ (TrÝch NhËt ký chung T6/2003) Sæ nhËt ký chung Th¸ng 6/2003 SCT NCT NGS DiÔn gi¶i TK Nî Cã 17/6 17/6 XuÊt qu¹t giã cho ph©n x­ëng lß nung 6272 2.100.000 153 2.100.000 … Ng­êi lËp sæ KÕ to¸n tr­ëng Toµn bé gi¸ trÞ c«ng cô lao ®éng nhá xuÊt dïng trong th¸ng tËp hîp ®­îc nh­ sau: 4.638.026 (®) * Phô tïng thay thÕ §©y lµ lo¹i ®­îc dïng trong c«ng t¸c söa ch÷a nhá vµ chØ ph©n bæ 1 lÇn. C¸c phô tïng xuÊt tõ kho cña nhµ m¸y th× gi¸ trÞ ®­îc tÝnh vµ tËp hîp t­¬ng tù nh­ c¸c lo¹i c«ng cô lao ®éng nhá. KÕ to¸n c¨n cø vµo gi¸ trÞ phô tïng thay thÕ xuÊt dïng ®Ó ghi: Nî TK 6272 Cã TK 153 Vµ ph¶n ¸nh trªn NhËt ký chung C¨n cø vµo Sæ NhËt ký chung trong th¸ng 6, gi¸ trÞ phô tïng thay thÕ xuÊt dïng ®Ó ghi: Nî TK 6272 Cã TK 153 Vµ ph¶n ¸nh trªn NhËt ký chung C¨n cø vµo Sæ NhËt ký chung trong th¸ng 6, gi¸ trÞ phô tïng thay thÕ tËp hîp ®­îc cho TK 6272 lµ: 5.532.622 (®) * Riªng c¸c lo¹i tói lôc bôi cã gi¸ trÞ lín nh­ng do ph¸t sinh nhu cÇu thay thÕ liªn tôc hµng th¸ng nªn gi¸ trÞ cña chóng kh«ng cÇn ph©n bæ, mµ kÕ to¸n ghi ngay toµn bé gi¸ trÞ tói läc bôi ®­îc thay thÕ theo gi¸ thùc tÕ. Th¸ng 6 cã ph¸t sinh 1 lÇn thay tói läc bôi, toµn bé sè tói läc bôi cã gi¸ trÞ lµ: 102.682.932 (®) Nî TK 627(2) 102.682.932 Cã TK 331 102.682.932 Trong th¸ng 6, toµn bé chi phÝ vËt liÖu thuéc chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc ph¶n ¸nh trªn sæ C¸i TK 627 nh­ sau: C«ng ty XL-VT-VT S«ng §µ 12 Nhµ m¸y xi m¨ng s«ng §µ Sæ C¸i Th¸ng 6/2003 TK 6272 - CF s¶n xuÊt chung (chi tiÕt vËt liÖu) DiÔn gi¶i TK ®èi øng Nî Cã Sè d­ - XuÊt vËt liÖu cho s¶n xuÊt 152 115.559.233 - Gi¸ trÞ bi ®¹n ph©n bæ trong th¸ng 142 79.461.900 - Gi¸ trÞ c«ng cô lao ®éng nhá 142 4.638.026 - Gi¸ trÞ tói läc dïng trong th¸ng 331 102.682.932 K/c chi phÝ s¶n xuÊt chung 154 302.342.091 Ng­êi lËp sæ KÕ to¸n tr­ëng 3. Chi phÝ khÊu hao TSC§ TÝnh ®Õn hÕt T6/2003 t×nh h×nh TSC§ cña nhµ m¸y nh­ sau: BiÓu 14 Néi dung Tæng sè NS TSX TÝn dông Nguyªn gi¸ 77.072.136.139 29.770.569.944 3.941.426.315 43.360.148.876 Cßn l¹i 61.985.056 23.223.500.282 2.929.715.949 35.931.839.991 Nhµ m¸y ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao theo ®­êng th¼ng víi tØ lÖ khÊu hao lµ 10%/ng­êi. Riªng phÇn khÊu hao söa ch÷a lín - nhá, nhµ m¸y tÝnh nh­ sau: - PhÇn vèn thiÕt bÞ: 30.100.000.000 (®). TØ lÖ khÊu hao söa ch÷a lín lµ 1,5%/n¨m. KhÊu hao söa ch÷a nhá lµ 1%/n¨m. - PhÇn vèn x©y dùng: 46.972.136.139 (®). TØ lÖ khÊu hao söa ch÷a lín lµ 1%/n¨m, khÊu hao söa ch÷a nhá lµ 0,5/n¨m. C¨n cø vµo c¸ch tÝnh trªn, kÕ to¸n x©y dùng b¸o c¸o khÊu hao TSC§ quý II n¨m 2003 nh­ sau: BiÓu 15 C«ng ty XL-VT-VT S«ng §µ 12 Nhµ m¸y xi m¨ng S«ng §µ B¸o c¸o khÊu hao TSC§ Quý II n¨m 2003 Néi dung KhÊu hao SCL, SCN Tæng sè Ng©n s¸ch Tù bæ sung TÝn dông 1 2=3+4+5 3 4 5 6 - KhÊu hao quý II/2003 951.200.053 744.264.023 98.535.657 108.400.373 364.270.510 - Luü kÕ cuèi quý I 951.200.053 744.264.023 98.535.657 108.400.373 364.270.510 Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng Gi¸m ®èc Gi¸ trÞ TSC§ tÝnh khÊu hao th¸ng 6/2003 lµ: = 438.490.187,7 (®) C¨n cø vµo gi¸ trÞ TSC§ ®­îc tÝnh khÊu hao c¬ b¶n, khÊu hao söa ch÷a lín, nhá kÕ to¸n ghi: Nî TK 6274 438.490.187,7 Cã TK 335 438.490.187,7 Gi¸ trÞ TSC§ ph¶i tÝnh ®­îc ph¶n ¸nh trªn Sæ C¸i TK 6274 nh­ sau: BiÓu 16: C«ng ty XL-VT-VT S«ng §µ 12 Nhµ m¸y xi m¨ng s«ng §µ Sæ C¸i Th¸ng 6/2003 TK 6272 - CF khÊu hao TSC§ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Nî Cã Sè d­ - TrÝch khÊu hao TSC§ 335 438.490.187,7 - K/c chi phÝ s¶n xuÊt chung 6274 438.490,187,7 Ng­êi lËp sæ KÕ to¸n tr­ëng 4. TËp hîp c¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi §ã lµ c¸c kho¶n chi phÝ phôc vô cho môc ®Ých s¶n xuÊt nh­: thuª vËn chuyÓn,… mµ nhµ m¸y kh«ng cã ®iÒu kiÖn tiÕn hµnh mµ ph¶i thuª ngoµi. C¸c kho¶n chi phÝ dÞch vô mua ngoµi trong th¸ng ph¸t sinh ®Òu ®­îc tËp hîp vµo TK6277- chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. C¸c chi phÝ nµy trong thêi gian ®Òu ®­îc ph¶n ¸nh trªn NhËt ký chung. Sau ®ã cuèi th¸ng tËp hîp l¹i vµ ph¶n ¸nh trªn TK6277 nh­ sau: BiÓu 17 C«ng ty XL-VT-VT S«ng §µ 12 Nhµ m¸y xi m¨ng s«ng §µ Sæ C¸i Th¸ng 6/2003 TK 6277 - CF dÞch vô mua ngoµi DiÔn gi¶i TK ®èi øng Nî Cã Sè d­ - Thuª vËn chuyÓn vËt t­ 111 155.000 - Thanh to¸n tiÒn quy ho¹ch nhá 111 9.223.616 - Thanh to¸n tiÒn lµm c¶ng t¹i má ®¸ che 111 9.612.204 - K/c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 154 18.990.820 Ng­êi lËp sæ KÕ to¸n tr­ëng 5. C¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn §ã lµ c¸c kho¶n chi phôc vô cho s¶n xuÊt s¶n phÈm mµ kh«ng n»m trong c¸c kho¶n môc trªn. TÊt c¶ c¸c chi phÝ nµy ®­îc tËp hîp vµo TK 6278- chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. Trong th¸ng 6, c¸c kho¶n chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c ®­îc ph¶n ¸nh trªn NhËt kÝ chung vµ cuèi th¸ng ®­îc tËp hîp vµ ph¶n ¸nh trªn Sæ C¸i TK 6278 nh­ trang sau: C«ng ty XL-VT-VT S«ng §µ 12 Nhµ m¸y xi m¨ng s«ng §µ Sæ C¸i Th¸ng 6/2003 TK 6278 - CF kh¸c b»ng tiÒn DiÔn gi¶i TK ®èi øng Nî Cã Sè d­ - Hoµn vay 141 500.000 - Hoµn vay tiÒn båi th­êng 141 350.000 - Thanh to¸n tiÒn mua VPP 141 1.908.000 - X¸c ®Þnh c¸c kho¶n ph¶i nép 3388 265.000.000 - TiÒn ®iÖn FG 331 374.222.000 - TiÒn ®iÖn TG 331 133.300.000 - TÝnh thuÕ sö dông vèn NS 3335 92.000.000 - C«ng ty XL-VT-VT-S§ 12 tr¶ nî tiÒn ®iÖn 336 56.122.016 - §éi xe tæng c«ng ty b¸o nî 336 3.874.000 - Tæng ®éi TN b¸o nî 336 12.052.000 - TÝnh l·i vay vèn NH 331 230.152.978,3 - KÕt chuyÓn CFSX chung 154 1.169.480.994,3 Ng­êi lËp sæ KÕ to¸n tr­ëng V× s¶n phÈm mµ nhµ m¸y s¶n xuÊt ra chØ cã 1 lo¹i lµ xi m¨ng PC-30 nªn c¸c chi phÝ tËp hîp ®­îc trong c¸c kho¶n môc nµy hoµn toµn lµ chi phÝ ®Ó s¶n xuÊt ra xi m¨ng. C¸c sè liÖu kÕt chuyÓn sang chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®­îc ph¶n ¸nh trªn Sæ C¸i TK154 nh­ trang sau: BiÓu 19 C«ng ty XL-VT-VT S«ng §µ 12 Nhµ m¸y xi m¨ng s«ng §µ Sæ C¸i Th¸ng 6/2003 TK 154 - CF s¶n xuÊt kinh doanh dë dang DiÔn gi¶i TK§¦ Nî Cã Sè d­ - K/c chi phÝ NVL trùc tiÕp 621 573.751.903 - K/c CF nh©n c«ng trùc tiÕp 622 215.072.746 - KC CF s¶n xuÊt chung 627 + CF nh©n viªn qu¶n lý 6271 10.094.175 + CF vËt liÖu 6272 302.342.091 + CF khÊu hao TSC§ 6274 438.490.187,7 + CF dÞch vô mua ngoµi 6277 18.990.820 + C¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn 6278 1.169.480.994,3 - K/c phÇn lç cña má ®¸ chÑ 154 3.512.000 K/c chi phÝ SXKD 154 2.731.734.917 Ng­êi lËp sæ KÕ to¸n tr­ëng 3.3. TÝnh gi¸ thµnh thµnh phÈm 3.3.1. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm cuèi cïng, lµ xi m¨ng bao hoÆc rêi. ChØ riªng phÇn má ®¸ chÑ lµ ®­îc tÝnh gi¸ thµnh cho ®¸ nhËp vÒ b·i chøa. Cßn c¸c nöa thµnh phÈm kh¸c ë c¸c ph©n x­ëng, nhµ m¸y kh«ng tæ chøc tÝnh gi¸ thµnh. V× quy tr×nh c«ng nghÖ cña nhµ m¸y theo kiÓu khÐp kÝn liªn tôc, s¶n phÈm lµm dë ®Òu ®Æn nªn cã ®iÒu kiÖn cho viÖc ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trùc tiÕp. Hµng th¸ng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong th¸ng vµ c¨n cø vµo sè l­îng xi m¨ng s¶n xuÊt ra ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cho 1 tÊn xi m¨ng trong th¸ng ®ã Chi phÝ s¶n xuÊt trong th¸ng ®· tËp hîp ®­îc liªn quan ®Õn nh÷ng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh vµ khèi l­îng s¶n phÈm dë. §Ó tÝnh gi¸ thµnh, tr­íc hÕt ph¶i tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi k×. 3.3.2. §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi th¸ng ViÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi th¸ng ®èi víi mét nhµ m¸y xi m¨ng thùc tÕ rÊt phøc t¹p. Tuy nhiªn, muèn ®¸nh gi¸ ®­îc s¶n phÈm lµm dë ta cÇn ph¶i tiÐn hµnh ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë ë tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Sau ®ã quy vÒ b¸n thµnh phÈm ë tõng giai ®o¹n ®Ó cuèi cïng tæng hîp ®¸nh gi¸ chung cho toµn bé d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt. HiÖn t¹i, viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo tõng yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt lµ viÖc lµm rÊt khã kh¨n. Trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt b×nh th­êng th× chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm dë t­¬ng ®èi æn ®Þnh, mÆc dï nã chiÕm mét gi¸ trÞ kh¸ lín. V× thÕ, chi phÝ lµm dë ®Çu vµ cuèi k× hÇu nh­ kh«ng cã sù chªnh lÖch ®¸ng kÓ nªn nhµ m¸y ®· coi hÇu hÕt chi phÝ s¶n xuÊt trong th¸ng ®Òu t¹o nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ coi tæng chi phÝ s¶n xuÊt trong k× lµ tæng gi¸ thµnh. 3.3.3. TÝnh gi¸ thµnh xi m¨ng Trong th¸ng 6, nhµ m¸y s¶n xuÊt ®­îc 4414,55 tÊn xi m¨ng. Trong ®ã cã 289,94 tÊn xi m¨ng rêi vµ 4124,62 tÊn xi m¨ng ®ãng gãi. Nh­ vËy, nÕu lo¹i bá chi phÝ bao b× vµ chi phÝ nh©n c«ng bèc xÕp th× c¸c chi phÝ cßn l¹i lµ chi phÝ cho 4414,55 tÊn xi m¨ng rêi. C¨n cø vµo sè liÖu chi phÝ ®· tËp hîp ®­îc ta lËp b¶ng gi¸ thµnh nh­ sau: BiÓu 20 B¶ng tÝnh gi¸ thµnh xi m¨ng bao Th¸ng 6/2003 S¶n l­îng: 4414,55 tÊn STT Kho¶n môc Tæng gi¸ thµnh (®) Gi¸ thµnh ®¬n vÞ (®/tÊn) 1 Xi m¨ng rêi 2.500.493.870 566.421 2 Vá bao 210.355.000 47.650 3 Bé phËn bèc xÕp 20.886.047 4.731 Tæng céng 2.731.734.917 618.802 BiÓu 21 B¶ng tÝnh gi¸ thµnh xi m¨ng rêi Th¸ng 6/2003 S¶n l­îng: 4414,55 tÊn STT Kho¶n môc Tæng gi¸ thµnh (®ång) Gi¸ thµnh ®¬n vÞ (®ång/tÊn) I Nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp 239.756.400 54.310 1 §¸ xanh 13.297.403 3.012 2 §Êt sÐt 320.698.100 72.646 3 Than II Nh©n c«ng trùc tiÕp (trõ BP bçc xÕp) 1 L­¬ng, th­ëng theo l­¬ng 163.182.100 36.964 2 BHXH, BHYT, KpC® 31.004.599 7.203 III Chi phÝ s¶n xuÊt chung 1 Nh©n viªn QLPX 10.094.175 2.287 2 XØ pirÝt 12.283.485 2.782 3 BaSO4 18.805.983 4.260 4 Di -a - t¬ - mÝt 60.631.195 13.734 5 Th¹ch cao 23.838.570 5.400 6 Ho¸ chÊt 3.531.640 800 7 DÇu mì 11.985.494 2.715 8 §i - ª zen 499.285 113 9 X¨ng 648.938 147 10 Bi ®¹n 79.461.900 18.000 11 Phô tïng thay thÕ 5.532.622 1.253 12 C«ng cô lao ®éng nhá 4.638.026 1.051 13 Tói läc bôi 102.682.932 23.260 14 KhÊu hao c¬ b¶n 317.066.684 71.823 15 KhÊu hao SCL, SCN 121.423.503 27.505 16 Chi phÝ dÞch vô thuª ngoµi 18.990.820 4.302 17 ThuÕ vèn 92.000.000 20.840 18 L·i vay Nh 197.600.000 44.761 19 §iÖn 357.522.000 80.987 20 Chi phÝ kh¸c 289.806.016 65.648 21 K/C kho¶n lç tõ m« ®¸ che 3.512.000 65.648.796 Tæng 2.500.493.870 566.421 PhÇn III nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gÝa thµnh s¶n phÈm ë nhµ m¸y xi m¨ng s«ng ®µ Qua viÖc t×m tiÓu vÒ thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh g¸i thµnh s¶n phÈm ë nhµ m¸y xi m¨ng S«ng §µ thuéc c«ng ty XL - VT - VT - S«ng §µ 12, em nhËn thÊy cã nh÷n ­u vµ nh­îc ®iÓm sau: VÒ ­u ®iÓm: Nh×n chung, c«ng t¸c kÕ to¸n cña nhµ m¸y phÇn lín lµ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu s¶n xuÊt vµ ph¸t huy ®­îc vai trß cña kÕ to¸n trong viÖc gi¸m ®èc b»ng ®ång tiÒn ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña nhµ m¸y. Víi viÖc ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chung vµ viÖc ¸p dông m¸y tÝnh trong nhµ m¸y còng nh­ lµ toµn bé c«ng ty ®· lµm gi¶m ®­îc mét khèi l­îng lín c«ng viÖc kÕ to¸n. Trong ®ã cã c¶ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Riªng c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã nh÷ng ­u ®iÓm næi bËt sau: 1. ViÖc tËp hî chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ c¶u nhµ m¸y ®· gióp cho viÖc theo dâi t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña nhµ m¸y thuËn lîi, tõ ®ã gióp cho nhµ m¸y cã nh÷ng chiÕn l­îc phï hîp trong kinh doanh vµ còng phï hîp víi nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng bªn ngoµi còng nh­ lµ nh÷ng yªu cÇu cña thÞ tr­êng. 2. ViÖc tËp hîp chi phÝ theo c¸c kho¶n môc gióp cho c«ng t¸c nghiªn cøu ph©n tÝch ®­îc thuËn lîi. Tõ ®ã x¸c ®Þnh nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó nh»m h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña nhµ m¸y. 3. Trong thêi gian nµy viÖc tiÕn hµnh h¹ch to¸n riªng má ®¸ chÑ ®· gióp cho nhµ m¸y cã ®iÒu kiÖn qu¶n lý tèt h¬n bé m¸y s¶n xuÊt nµy. VÒ nh­îc ®iÓm. Bªn c¹nh nh÷ng mÆt m¹nh th× nhµ m¸y vÉn cßn cã nh÷ng nh­îc ®iÓm trong c«ng t¸c kÕ to¸n. Tuy lµ nh÷ng nh­îc ®iÓm ®ã kh«ng lín nh­ng còng cÇn ph¶n cã nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc nh»m hoµn thiÖn vµ n©ng cao c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. * ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cho ®èi t­îng lµ toµn bé quy tr×nh s¶n xuÊt cña nhµ m¸y hiÖn nay ch­a ph¸t huy hÕt t¸c dông cña kÕ to¸n trong viÖc h¹ch to¸n kinh tÕ cña nhµ m¸y. Do vËy cÇn ph¶i xem xÐt l¹i ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ cña nhµ m¸y ®Ó ph¸t huy ®­îc vai trß qu¶n lý cña kÕ to¸n. * Trong c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung cña nhµ m¸y còng ®ang cã nh÷ng tån t¹i sau: - C¸c vËt liÖu phô vµ nguyªn liÖu trùc tiÕp cho s¶n xuÊt vµ lµ thµnh phÈm cÊu thµnh nªn s¶n phÈm xi m¨ng l¹i ®­îc tË hîp vµo phÇn vËt liÖu cña chi phÝ s¶n xuÊt chung. Cô thÓ nh­ lµ; BaSO4, xØ pirÝt, th¹ch cao… trong th¸ng 6 ®· tËp hîp ®­îc lµ: 115.559.233(®). kÕ to¸n ®· ghi: 115.559.233 Nî TK 6272 Cã TK 1522 Trªn thùc tÕ, c¸c chi phÝ nµy kh«ng ph¶i lµ chi phÝ s¶n xuÊt chung nªn viÖc h¹ch to¸n vµo TK 627 vµ ch­a hîp lý. - ViÖc ph©n bæ khÊu hao TSC§ cho c¸c ph©n x­ëng cña nhµ m¸y cho ®Õn nay vÉn ch­a thùc hiÖn ®­îc. Víi gi¸ trÞ thiÕt bÞ trªn 30 tû vµ gi¸ trÞ x©y l¾p lµ 47 tû lµ tÝnh gép toµn bé cho nhµ m¸y. §iÒu nµy kh«ng hîp lý vµ ®· g©y khã kh¨n cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm ë tõng ph©n x­ëng v× kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ thùc cña TSC§ ë mçi ph©n x­ëng trong nhµ m¸y. ý kiÕn ®Ò xuÊt. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu c¬ b¶n chøc n¨ng cña kÕ to¸n, xuÊt ph¸t tõ nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña nhµ m¸y nh­ ®· nªu trªn còng nh­ tõ ®Æc ®iÓm cô thÓ cña nhµ m¸y nh­ ®· nªu trªn còng nh­ tõ ®Æc ®iÓm cô thÓ cña nhµ m¸y em xin cã mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt víi mong muèn ®­îc gãp mét phÇn nhá bÐ cña m×nh vµo qu¸ tr×nh cñng cè vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña nhµ m¸y nh»m ph¸t huy vai trß to lín cña kÕ to¸n trong viÖc qu¶n lý kinh tÕ. * TËp hîp l¹i chi phÝ s¶n xuÊt trong nhµ m¸y. ViÖc tËp hîp chi phÝ cho toµn bé quy tr×nh s¶n xuÊt cña nhµ m¸y hiÖn nay vµ ch­a hîp lý, ch­a ph¸t huy hÕt vai trß cña kÕ to¸n trong c«ng t¸c qu¶n lý. §Ó nhµ m¸y n¾m râ ®­îc t×nh h×nh cô thÓ vÒ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña tõng ph©n x­ëng ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh»m gi¶m bít sù l·ng phÝ, n©ng cao hiÖu qu¶ cña chi phÝ ®· bá ra. §Ó ®­îc nh­ vËy th× ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ ph¶i ®­îc tiÕn hµnh ë tõng ph©n x­ëng. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu tËp hîp chi phÝ theo tõng ph©n x­ëng th× c¸c TK 621,622 vµ 627 ph¶i ®­îc më chi tiÕt cho tõng ph©n x­ëng t­¬ng tù, c¸c chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung cña nhµ m¸y còng ®­îc tËp hîp riªng cho tõng ph©n x­ëng. Cuèi th¸ng kÕt chuyÓn c¸c chi phÝ tËp hîp ®­îc cho TK 154 còng më chi tiÕt chio tõng ph©n x­ëng. Theo sè liÖu chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cho ph©n x­ëng NVL, kÕ to¸n ghi. Nî TK 154 Cã TK 621 Riªng c¸c kho¶n chi phÝ cña ph©n x­ëng n¨ng l­îng ®­îc ph©n bæ cho c¸c ph©n x­ëng chÝnh theo ®èi t­îng vµ n¨ng l­îng tiªu thô, ®­îc tËp hîp vµo TK 627 * VÒ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n l¹i mét sè nguyªn liÖu phô trùc tiÕp tham gia s¶n xuÊt. C¸c nguyªn liÖu phô ®­îc tËp hîp vµo TK 627 vµ ch­a hîp lý v× kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc thµnh phÇn tû lÖ chi phÝ cña NVL chÝnh trong tæng sè chi phÝ cÊu thµnh s¶n phÈm. §iÒu ®ã dÔ dÉn tíi sù nhÇm lÉn lµ chi phÝ NVL trùc tiÕp dïng cho s¶n xuÊt xi m¨ng qu¸ Ýt. Do vËy nh÷ng chi phÝ cña lo¹i vËt liÖu nµy ph¶i ®­îc tËp hîp vµo TK 621. Trong T6, toµn bé chi phÝ cña NVL nµy ®­îc tËp hîp lµ: 115.559.233®. Víi ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ vµ toµn bé quy tr×nh s¶n xuÊt cña nhµ m¸y, kÕ to¸n ghi. Nî TK 621 115.559.233 Cã TK 152 115.559.233 KÕt luËn Lµ c«ng cô qu¶n lý quan träng kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh nãi riªng ph¶i lu«n lu«n ®­îc c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña c«ng t¸c qu¶n lý. Ph¸t huy triÖt ®Ó vai trß cña kÕ to¸n lµ gi¸m ®èc b»ng ®ång tiÒn ®èi víi c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp mét c¸ch liªn tôc, toµn diÖn vµ cã hÖ thèng, ph¸t hiÖn vµ khai th¸c mäi kh¶ n¨ng tiÒm t»ng cña doanh nghiÖp. Trong nµy m¸y xi m¨ng S«ng §µ thuéc c«ng ty VT - XL - VT S«ng §µ 12. C«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hiÖn nay bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm cßn nhiÒu tån t¹i h¹n chÕ. Nh÷ng ý kiÕn ®Ò xuÊt trong kho¸ luËn nµy víi môc ®Ých gãp phÇn cñng cè hoµn thiÖn c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh nh»m t¨ng c­êng chÕ ®é h¹ch to¸n kinh doanh, gi¸m ®èc chÆt chÏ c¸c chi phÝ, tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ hîp lý, ®óng ®ñ, ®Ó tÝnh chÝnh x¸c hîp lý chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm nh»m ph¸t huy ®­îc vai trß tÝch cùc c¶u nã trong qu¶n lý kinh tÕ. NÕu lµm tèt ®iÒu ®ã sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cña nhµ m¸y ngµy cµng cã hiÖu qu¶ h¬n tõ ®ã cã ®iÒu kiÖn n©ng cao, c¶i thiÖn ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc cña nhµ m¸y. Víi ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c kÕ to¸n cã n¨ng lùc, tr×nh ®é, sù s¸ng t¹o vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, víi sù trang bÞ hiÖn ®¹i c¸c ph­¬ng tiÖn phôc vô, nhÊt ®Þnh c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh nãi riªng cña nhµ m¸y sÏ lµ nh©n tè thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh cña nhµ m¸y ngµy cµng ph¸t triÓn.