Đề tài Hoàn thiện hạch toán chi phí nhân công trực tiếp tại Công ty xây dựng công trình giao thông 874

Lêi nãi ®Çu ViÖc chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ n­íc ta tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®· ¶nh h­ëng rÊt lín tíi mäi ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp. §Ó n¾m b¾t ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi c¸c tÝn hiÖu cña thÞ tr­êng c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp, sö dông nhiÒu c«ng cô qu¶n lý vµ cung cÊp th«ng tin kh¸c nhau. Trong ®ã c«ng t¸c kÕ to¸n lµ mét bé phËn rÊt quan träng trong viÖc ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, ®ång thêi, nã lµ nguån cung cÊp th«ng tin ho¹t ®éng cña c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. NhËn thøc ®­îc vai trß quan träng ®ã, tæ chøc kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lu«n ®­îc c¸c doanh nghiÖp quan t©m. Song cã lÏ trong toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp th× chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ kho¶n môc chi phÝ lu«n ®­îc c¸c doanh nghiÖp quan t©m h¬n c¶. Bëi lÏ trong mäi nÒn s¶n xuÊt x· héi vÊn ®Ò nh©n lùc lu«n ®­îc c¸c nhµ qu¶n trÞ kinh doanh chó träng, ®Ó lµm sao cã thÓ khai th¸c tèi ®a nh÷ng kh¶ n¨ng cao quý cña con ng­êi. Mçi doanh nghiÖp cã ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, quy tr×nh c«ng nghÖ, tr×nh ®é qu¶n lý kh¸c nhau dÉn tíi ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp còng kh¸c nhau. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vµ kÞp thêi sÏ n©ng cao tinh thÇn tù gi¸c lµm viÖc, h¨ng say lao ®éng cña ®éi ngò c«ng nh©n. Tõ ®ã gãp phÇn phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng 874 lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã ®éi ngò c«ng nh©n kh¸ ®«ng ®¶o, quy tr×nh s¶n xuÊt võa mang tÝnh riªng biÖt võa mang tÝnh liªn tôc. Do ®Æc ®iÓm ®ã C«ng ty rÊt quan t©m ®Õn viÖc hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. V× nh÷ng lý do trªn chuyªn ®Ò nµy xin ®­îc ®Ò cËp ®Õn ®Ò tµi: "Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng 874". Néi dung cña ®Ò tµi nµy ®­îc thÓ hiÖn qua ba phÇn sau: PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. PhÇn II: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao thèng 874. PhÇn III: Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng 874. PhÇn mét Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp I. Mét sè kh¸i niÖm 1. Chi phÝ s¶n xuÊt Sù ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng­êi g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. NÒn s¶n xuÊt x· héi víi bÊt kú ph­¬ng thøc s¶n xuÊt nµo còng g¾n liÒn víi sù vËn ®éng vµ tiªu hao ba yÕu tè c¬ b¶n t¹o nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §ã lµ yÕu tè: t­ liÖu lao ®éng, ®èi t­îng lao ®éng vµ søc lao ®éng. §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt, ng­êi s¶n xuÊt ph¶i tr¶ chi phÝ vÒ thï lao lao ®éng, t­ liÖu lao ®éng vµ ®èi t­îng lao ®éng. Nh­ vËy, chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ kh¸c mµ doanh nghiÖp thùc tÕ ®· bá ra trong mét kú kinh doanh. 2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i cã néi dung kinh tÕ kh¸c nhau, môc ®Ých vµ c«ng dông cña chóng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng kh¸c nhau. §Ó phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt chóng ta ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. C¨n cø vµo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ trong s¶n xuÊt ®Ó chia ra c¸c kho¶n môc chi phÝ kh¸c nhau, mçi kho¶n môc chi phÝ bao gåm nh÷ng chi phÝ cã cïng môc ®Ých vµ c«ng dông, kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã cã néi dung kinh tÕ nh­ thÕ nµo. V× vËy c¸ch ph©n lo¹i nµy cßn gäi lµ chi phÝ s¶n xuÊt theo kho¶n môc. Theo ®ã toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®­îc chia ra lµm c¸c kho¶n môc chi phÝ sau: * Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Bao gåm chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh. VËt liÖu phô, nhiªn liÖu sö dông vµo môc ®Ých trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, kh«ng tÝnh vµo kho¶n môc nµy nh÷ng chi phÝ nguyªn vËt liÖu sö dông vµo môc ®Ých s¶n xuÊt chung vµ nh÷ng ho¹t ®éng ngoµi s¶n xuÊt. * Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Bao gåm chi phÝ vÒ tiÒn c«ng, tiÒn trÝch b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ vµ kinh phÝ c«ng ®oµn cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, kh«ng tÝnh vµo kho¶n môc nµy sè tiÒn c«ng vµ trÝch b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn cña nh©n viªn s¶n xuÊt chung, nh©n viªn qu¶n lý vµ nh©n viªn b¸n hµng. * Chi phÝ s¶n xuÊt chung. Lµ toµn bé chi phÝ phôc vô qu¶n lý cña ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt vµ ®­îc chi tiÕt thµnh s¸u ®iÒu kho¶n phÝ sau: + PhÝ nh©n viªn ph©n x­ëng: Bao gåm tiÒn l­¬ng vµ kho¶n trÝch theo l­¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ph©n x­ëng. + PhÝ vËt liÖu ph©n x­ëng: Lµ toµn bé vËt liÖu sö dông cho qu¶n lý ph©n x­ëng, cho söa ch÷a nhá tµi s¶n cè ®Þnh cña ph©n x­ëng vµ chi phÝ söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh cña ph©n x­ëng do doanh nghiÖp tù lµm. + Chi phÝ c«ng cô dông cô: Lµ toµn bé gi¸ trÞ c«ng cô dông cô sö dông cho ph©n x­ëng s¶n xuÊt. + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Lµ toµn bé gi¸ trÞ dÞch vô mua ngoµi dïng cho ph©n x­ëng s¶n xuÊt. + Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Lµ tÊt c¶ sè tiÒn chi dïng cho ph©n x­ëng s¶n xuÊt ch­a ®­îc tÝnh vµo n¨m ®iÒu kho¶n phÝ trªn. II. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. 1. Kh¸i niÖm. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i tr¶, ph¶i thanh to¸n cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô bao gåm tiÒn l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô, c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l­¬ng (phô cÊp khu vùc, ®¾t ®á, ®éc h¹i, phô cÊp lµm ®ªm, lµm thªm giê...) Ngoµi ra chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cßn bao gåm c¸c kho¶n ®ãng gãp cho c¸c quü B¶o hiÓm x· héi. B¶o hiÓm y tÕ. Kinh phÝ c«ng ®oµn do chñ sö dông lao ®éng chÞu vµ ®­îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh víi sè tiÒn ph¸t sinh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. Chó ý: Kh«ng ®­îc tÝnh vµo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp c¸c kho¶n tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng, c¸c kho¶n phô cÊp cña nh©n viªn ph©n x­ëng, nh©n viªn b¸n hµng vµ nh©n viªn qu¶n lý doanh nghiÖp. + Nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt lµ bé phËn nh©n c«ng tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm hay thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô. Thuéc lo¹i nµy bao gåm nh÷ng ng­êi ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ, m¸y mãc ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm (kÓ c¸c c¸n bé trùc tiÕp sö dông), nh÷ng ng­êi phôc vô qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (vËn chuyÓn, bèc dì nguyªn vËt liÖu trong néi bé, s¬ chÕ nguyªn vËt liÖu tr­íc khi ®­a vµo d©y chuyÒn). 2. §èi t­îng tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp th­êng ®­îc tÝnh trùc tiÕp vµo tõng ®èi t­îng chÞu chi phÝ cã liªn quan. Tr­êng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt nh­ng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng mµ kh«ng h¹ch to¸n trùc tiÕp ®­îc tiÒn l­¬ng phô, c¸c kho¶n phô cÊp hoÆc tiÒn l­¬ng chÝnh tr¶ theo thêi gian mµ ng­êi lao ®éng thùc hiÖn nhiÒu c«ng t¸c kh¸c nhau trong ngµy... th× cã thÓ tËp hîp chung sau ®ã chän tiªu chuÈn thÝch hîp ®Ó tÝnh to¸n ph©n bæ cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ cã liªn quan. Tiªu chuÈn ®Ó ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cã thÓ lµ: chi phÝ tiÒn c«ng ®Þnh møc: giê c«ng ®Þnh møc hoÆc giê c«ng thùc tÕ; khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt, tuú theo ®iÒu kiÖn cô thÓ. C¸c kho¶n trÝch b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ vµ kinh phÝ c«ng ®oµn, c¨n cø tû lÖ trÝch quy ®Þnh ®Ó tÝnh theo sè tiÒn c«ng ®· tËp hîp hoÆc ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng. 3. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Tµi kho¶n sö dông: §Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp - TK622. Tµi kho¶n nµy ®­îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn lao vô trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thuéc ngµnh c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, x©y dùng c¬ b¶n, giao th«ng vËn t¶i... Néi dung kÕt cÊu cña TK622 - chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ho¹t ®éng s¶n xuÊt bao gåm tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng lao ®éng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng quy ®Þnh. Bªn Cã: KÕt chuyÓn vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ cã liªn quan. TK622 cuèi kú kh«ng cã sè d­. C¸c nghiÖp vô kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. (1) C¨n cø vµo sè liÖu ë b¶n c«ng bè tiÒn c«ng bao gåm l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô cÊp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm hoÆc trùc tiÕp thùc hiÖn lao vô ®Ó tËp hîp vµ ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng chÞu chi phÝ cã liªn quan vµ ghi: Nî TK622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Cã TK334: Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn (2) TrÝch tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt: T¹i doanh nghiÖp s¶n xuÊt mang tÝnh thêi vô, ®Ó tr¸nh sù biÕn ®éng cña gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n th­êng ¸p dông ph­¬ng ph¸p trÝch tr­íc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt, ®Òu ®Æn ®­a vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm coi nh­ mét kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶, c¸ch tÝnh to¸n nh­ sau: Møc trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng phÐp kÕ ho¹ch cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt = TiÒn l­¬ng chÝnh thùc tÕ ph¶i tr¶ c«ng nh©n trùc tiÕp trong th¸ng x Tû lÖ trÝch tr­íc Tû lÖ trÝch tr­íc = Tæng sè l­¬ng phÐp kÕ ho¹ch n¨m cña CNTT s¶n xuÊt x 100 Tæng sè l­¬ng chÝnh kÕ ho¹ch n¨m cña CNTT s¶n xuÊt Ngoµi ra kÕ to¸n tr­ëng doanh nghiÖp cã thÓ trªn c¬ së kinh nghiÖm nhiÒu n¨m, tù x¸c ®Þnh cho doanh nghiÖp mét tû lÖ trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng phÐp kÕ ho¹ch cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt mét c¸ch hîp lý. C¨n cø vµo sè chi phÝ trong kú ®Ó ghi: Nî TK622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Cã TK335: Chi phÝ ph¶i tr¶ (3) C¸c kho¶n trÝch vÒ b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ vµ kinh phÝ c«ng ®oµn tÝnh trªn c¬ së sè tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt trong kú nh­ tû lÖ trÝch quy ®Þnh hiÖn hµnh (BHXH:15%; BHYT:2%; Kinh phÝ c«ng ®oµn 2%). Ghi: Nî TK622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Cã TK338: Ph¶i tr¶ nép kh¸c. (4) Cuèi kú tÝnh to¸n trùc tiÕp hoÆc ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®Ó kÕt chuyÓn cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ. Ghi: Nî TK154: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang (chi tiÕt liªn quan). (Ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xyªn) Nî TK631: Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (chi tiÕt liªn quan). (Ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú) Cã TK622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. III. ý nghÜa cña h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp nãi riªng cã vai trß rÊt quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tr­íc ®©y, trong c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, c¸c doanh nghiÖp ®­îc bao cÊp toµn bé ®Çu vµo, bao tiªu ®Çu ra nªn hä kh«ng quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mµ chØ quan t©m ®Õn viÖc hoµn thµnh c¸c chØ tiªu Nhµ n­íc giao. Do ®ã c¸c chØ tiªu vÒ chi phÝ s¶n xuÊt còng nh­ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp th­êng bÞ bãp mÐo ®Ó b¸o c¸o hoÆc do nguyªn nh©n nµo ®ã mµ doanh nghiÖp kh«ng ph¶n ¸nh ®óng chi phÝ thùc tÕ cña m×nh. KÓ tõ khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i c¹nh tranh ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. V× thÕ, th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt cã vai trß ®Æc biÖt quan träng trong viÖc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Qua viÖc xem xÐt c¸c th«ng tin vÒ chi phÝ d­íi c¸c gãc ®é kh¸c nhau, c¸c nhµ qu¶n trÞ cã thÓ t×m ra c¸c yÕu tè bÊt hîp lý trong viÖc s¶n xuÊt lao ®éng, tµi s¶n cè ®Þnh, vèn vËt t­. Do ®ã, cã thÓ ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong t­¬ng lai. H¬n bao giê hÕt, hä ph¶i n¾m b¾t th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt mét c¸ch chÝnh x¸c. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt nãi chung vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp nãi riªng ph¸t sinh kh«ng chØ lµ viÖc ghi chÐp ph¶n ¸nh mét c¸ch ®Çy ®ñ, trung thùc vÒ mÆt l­îng hao phÝ mµ cßn chó ý ®Õn b¶n chÊt vµ thêi ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ. PhÇn hai Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng 874 1. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty. C«ng tr×nh giao th«ng 874 ®­îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn qua hai giai ®o¹n: giai ®o¹n lµm nhiÖm vô quèc tÕ vµ giai ®o¹n lµm nhiÖm vô trong n­íc. Giai ®o¹n lµm nhiÖm vô quèc tÕ: tiÒn th©n cña c«ng tr×nh giao th«ng 874 lµ c«ng tr­êng 674. Së dÜ cã tªn nµy v× nã ®­îc thµnh lËp vµo th¸ng 6 n¨m 1974. C«ng tr­êng 674 trùc thuéc Ban X©y dùng 64 (nay lµ Tæng C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh 8) khi míi thµnh lËp nhiÖm vô chñ yÕu cña nã lµ gióp b¹n Lµo x©y dùng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng giao th«ng phôc vô cho kh¸ng chiÕn chèng Mü cøu n­íc vµ chuÈn bÞ cho c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n­íc cña nh©n d©n Lµo. HiÖn nay ®Ó tiÖn viÖc chØ ®¹o s¶n xuÊt kinh doanh, C«ng ty ®· chuyÓn vÒ trô së chÝnh t¹i ®­êng NguyÔn Tr·i, quËn Thanh Xu©n, Hµ Néi. Quy tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty lµ nhËn thÇu thi c«ng c¸c c«ng tr×nh giao th«ng trªn mäi miÒn cña tæ quèc. 2. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý kinh doanh cña C«ng ty. Bé m¸y cña C«ng ty x©y dùng 874 ®­îc bè trÝ theo mét hÖ thèng, th«ng suèt tõ trªn xuèng, t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi l·nh ®¹o qu¶n lý n¾m b¾t th«ng tin nhanh, chØ ®¹o c«ng viÖc mét c¸ch nhanh nh¹y ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh hiÖu qu¶. C¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty x©y dùng C«ng tr×nh giao th«ng 874 L·nh ®¹o §¶ng uû C«ng ty Ban gi¸m ®èc §¬n vÞ s¶n xuÊt trùc thuéc Phßng nghiÖp vô Phßng thiÕt bÞ vËt t­ Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n Phßng hµnh chÝnh qu¶n trÞ Phßng kü thuËt §éi 7 §éi 5 §éi 4 §éi 3 §éi 2 §éi 1 §éi 6 Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c phßng ban trong bé m¸y qu¶n lý. Ban gi¸m ®èc lµ ng­êi ®¹i diÖn Nhµ n­íc vÒ viÖc qu¶n lý ®iÒu hµnh toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh cña C«ng ty. §ång thêi lµ ng­êi ®¹i diÖn cho C«ng ty chÞu mäi tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt vµ c¬ quan cÊp trªn. §¶ng uû C«ng ty: Chøc n¨ng l·nh ®¹o, ®Ò ra chñ tr­¬ng biÖn ph¸p kiÓm tra gi¸m s¸t ®«n ®èc. C¸c phßng nghiÖp vô cã chøc n¨ng: Theo dâi nh©n sù t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch lao ®éng, ngµy c«ng, b¸o c¸o, lËp kÕ ho¹ch tiÒn l­¬ng ®èi víi cÊp trªn. Phßng hµnh chÝnh qu¶n trÞ: gi¶i quyÕt c«ng viÖc hµng ngµy thuéc ph¹m vi hµnh chÝnh v¨n phßng phôc vô c¬ quan. Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n: cã nhiÖm vô x©y dùng kÕ ho¹ch tµi chÝnh cña C«ng ty. Khai th¸c c¸c nguån vèn, nguån kinh phÝ phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh vµ ho¹t ®éng C«ng ty. Qu¶n lý sö dông vµ b¶o toµn vèn cã hiÖu qu¶ tæ chøc thùc hiÖn ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng kª chÕ ®é vÒ c«ng t¸c tµi chÝnh ®èi víi doanh nghiÖp. Phßng thiÕt bÞ vËt t­ chuyªn vÒ nhËp, xuÊt, tiªu thô, tån kho c¸c nguyªn vËt liÖu. Phßng kü thuËt cã nhiÖm vô tæ chøc thùc hiÖn ®Þnh møc kinh phÝ, kinh tÕ kü thuËt trong x©y dùng, ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong kinh doanh, thùc hiÖn ®Þnh møc kinh phÝ, kinh tÕ kü thuËt trong x©y dùng vµ thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o lªn cÊp trªn. §¬n vÞ s¶n xuÊt trùc thuéc gåm 7 ®éi cã chøc n¨ng tæ chøc thi c«ng c«ng tr×nh, lµ ng­êi trùc tiÕp x©y dùng c¸c c«ng tr×nh. Lu«n ®¶m b¶o tiÕn ®é thi c«ng vµ chÊt l­îng c«ng tr×nh hoµn thµnh theo kÕ ho¹ch ®· ®Þnh. 3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n. C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng 874 lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc giao th«ng, do ®ã C«ng ty h¹ch to¸n ®óng nh­ chÕ ®é kÕ to¸n do Bé Tµi chÝnh ban hµnh vµ vËn dông thùc tiÔn vµo ngµnh giao th«ng. Do C«ng ty tæ chøc theo kiÓu ph©n cÊp gåm c¸c ®éi x©y dùng nªn bé m¸y kÕ to¸n gåm hai lo¹i: - KÕ to¸n t¹i C«ng ty - KÕ to¸n t¹i c¸c ®éi x©y dùng c«ng tr×nh. KÕ to¸n t¹i c¸c ®éi x©y dùng c«ng tr×nh cã nhiÖm vô tËp hîp c¸c chøng tõ ban ®Çu vµ h¹ch to¸n ban ®Çu, ghi chÐp lËp b¶ng kª chi tiÕt... Sau ®ã chuyÓn c¶ c¸c chøng tõ cã liªn quan ®Õn Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n C«ng ty. KÕ to¸n C«ng ty c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nµy ®Ó ghi chÐp hµng ngµy. Sau ®ã kÕ to¸n lËp c¸c sæ s¸ch cÇn thiÕt, tæng hîp vµ b¸o c¸o tµi chÝnh. S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n Tr­ëng phßng kÕ to¸n Thñ kho kiªm thu quü KÕ to¸n ng©n hµng thanh to¸n víi ng­êi mua gi¸ thµnh KÕ to¸n TSC§ thu nhËp vµ ph©n phèi thu KÕ to¸n vËt liÖu thanh to¸n víi ng­êi b¸n, tiÒn mÆt KÕ to¸n tæng hîp * Tr­ëng phßng kÕ to¸n. Phô tr¸ch chung vµ ®iÒu hµnh toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n cña ®¬n vÞ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Ban gi¸m ®èc vµ Nhµ n­íc vÒ qu¶n lý vµ sö dông c¸c lo¹i lao ®éng vËt t­ tiÒn vèn trong s¶n xuÊt kinh doanh. Tæ chøc h¹ch to¸n c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh vµ lËp c¸c b¸o c¸o theo quy ®Þnh. ChØ ®¹o trùc tiÕp h­íng dÉn c«ng nh©n viªn d­íi quyÒn thuéc ph¹m vi vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh, cã quyÒn ph©n c«ng chØ ®¹o trùc tiÕp tÊt c¶ c¸c nh©n viªn kÕ to¸n t¹i C«ng ty lµm viÖc ë bÊt cø bé phËn nµo. C¸c lo¹i tµi liÖu tÝn dông... liªn quan ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n ®Òu ph¶i cã ch÷ ký cña kÕ to¸n tr­ëng míi cã t¸c dông. * KÕ to¸n tæng hîp. ChÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc kÕ to¸n tr­ëng vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc giao, cã nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n nh­ sau: - Më sæ kÕ to¸n ghi chÐp, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ trung thùc c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh t¹i ®¬n vÞ theo ®óng quy ®Þnh. - Gi¸m s¸t vµ kiÓm tra c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh, ph¸t hiÖn vµ ng¨n ngõa c¸c tr­êng hîp vi ph¹m ph¸p luËt, chÝnh s¸ch vµ chÕ ®é tµi chÝnh. - Qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh, ®¨ng ký vµ tÝnh khÊu hao c¬ b¶n hµng th¸ng, quý, ph©n bæ vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm theo chÕ ®é hiÖn hµnh. - Tæng hîp gi¸ thµnh s¶n phÈm theo chÕ ®é hiÖn hµnh. - Tæng hîp gi¸ thµnh toµn C«ng ty, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ph©n phèi lîi nhuËn vµ trÝch lËp quü theo quy ®Þnh. - Thùc hiÖn ®Çy ®ñ, kÞp thêi chÕ ®é b¸o c¸o tµi chÝnh, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch tµi chÝnh, thuÕ vµ c¸c b¸o c¸o kh¸c theo yªu cÇu qu¶n lý ®óng quy ®Þnh vµ kÞp thêi thêi gian cho c¬ quan cÊp trªn. * KÕ to¸n ng©n hµng thanh to¸n víi ng­êi mua gi¸ thµnh. ChÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc kÕ to¸n tr­ëng vµ cã nhiÖm vô quyÒn h¹n sau: - H­íng dÉn kiÓm tra c¸c ngµnh nghiÖp vô vµ c¸c ®¬n vÞ ®­îc ph©n c«ng. Theo dâi qu¶n lý viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tµi chÝnh, sö dông vËt t­ tµi s¶n, tiÒn vèn hiÖu qu¶, ph¸t hiÖn kÞp thêi vµ ng¨n ngõa c¸c tr­êng hîp vi ph¹m ph¸p luËt, chÝnh s¸ch chÕ ®é kû c­¬ng cña luËt tµi chÝnh. - H­íng dÉn c¸c ®¬n vÞ göi b¸o c¸o quyÕt to¸n hµng th¸ng, quý, theo ®óng quy ®Þnh, ®Çy ®ñ chøng tõ hîp lÖ, trùc tiÕp kiÓm tra phª duyÖt quyÕt to¸n cho c¸c ®¬n vÞ, ph¶i ph©n râ c¸c chi phÝ theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. - Cïng víi ®¬n vÞ quan hÖ trùc tiÕp víi c¸c chñ ®Çu t­ ®Ó thanh to¸n thu håi vèn c¸c c«ng tr×nh. - §Þnh kú hoÆc ®ét xuÊt kiÓm tra viÖc chÊp hµnh chÕ ®é kÕ to¸n thèng kª qu¶n lý tµi chÝnh theo quy chÕ tµi chÝnh Nhµ n­íc. - Th­êng xuyªn ®«n ®èc c¸c ®¬n vÞ chÊp hµnh chÕ ®é b¸o c¸o, qu¶n lý b¶o qu¶n sù l­u tr÷ chøng tõ, sæ s¸ch tµi liÖu theo quy ®Þnh. * KÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh, thu nhËp vµ ph©n phèi thu nhËp. Cã nhiÖm vô theo dâi h¹ch to¸n vµ qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh vÒ hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ tÝnh to¸n c¸c kho¶n thu nhËp tõ c¸c ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ tiÕn hµnh ph©n phèi theo chÕ ®é tµi chÝnh quy ®Þnh. * Thñ kho kiªm thñ quü. ChÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc kÕ to¸n tr­ëng vµ cã chøc n¨ng nhiÖm vô sau: - Qu¶n lý ®¶m b¶o an toµn, bÝ mËt tµi kho¶n tiÒn göi ng©n hµng ghi chÐp ®Çy ®ñ víi ng©n hµng vµ ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt ®Ó ®iÒu chØnh cho kÞp thêi. - Qu¶n lý, b¶o ®¶m bÝ mËt an toµn tuyÖt ®èi quü tiÒn mÆt, c¸c lo¹i giÊy tê cã gi¸ trÞ nh­ tiÒn, kim khÝ, ®¸ quý... Do t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh mang tÝnh chÊt ph©n t¸n, ®Ó t¹o sù n¨ng ®éng trong ®iÒu hµnh s¶n xuÊt, C«ng ty ®· qu¶n lý vµ cung cÊp mét sè vËt t­ chñ yÕu cho c«ng tr×nh, ®ång thêi ®¶m b¶o ®Çy ®ñ nhu cÇu vÒ tµi chÝnh cho s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c ®éi s¶n xuÊt tù quyÕt ®Þnh ph­¬ng ¸n thi c«ng, tæ chøc thi c«ng theo thiÕt kÕ. Mäi chøng tõ thu thu tµi chÝnh ®Òu ph¶i ®­îc thèng kª giao cho phßng kÕ to¸n tµi vô C«ng ty ®Ó h¹ch to¸n chung toµn C«ng ty ®ång thêi sau khi c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao h¹ch to¸n lç, l·i cho c«ng tr×nh. 4. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng 874. Còng gièng nh­ nhiÒu ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ë C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng 874 lµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp nh­ l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô, c¸c kho¶n trÝch nép cho c¸c quü BHXH, BHYT, KPC§ do C«ng ty chÞu vµ tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt theo mét tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. Hµng th¸ng, kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh c¨n cø vµo sè giê c«ng thùc tÕ ph¸t sinh trong th¸ng, tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp theo c¸c ®èi t­îng sö dông. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®­a vµo TK622 bao gåm: + TiÒn l­¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt chÝnh - TK334 + TiÒn thanh to¸n thõa giê cho c«ng nh©n s¶n xuÊt chÝnh - TK334 + TiÒn båi d­ìng ®éc h¹i cho c«ng nh©n - TK334 + Phô cÊp tæ tr­ëng - TK334 + TiÒn bæ sung l­¬ng trÝch tr­íc cho c«ng nh©n - TK334 + PhÇn trÝch theo l­¬ng tÝnh vµo c¸c kho¶n chi phÝ trªn - TK338. VÝ dô h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ë ®¬n vÞ s¶n xuÊt trùc thuéc. Sau ®©y lµ mét sè nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong kú: (1) C¨n cø sè liÖu tËp hîp tõ b¶ng thanh to¸n tiÒn c«ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt, tiÒn l­¬ng vµ phô cÊp l­¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt ®éi 1 lµ 6.000.000 ®ång, cho c«ng nh©n s¶n xuÊt ®éi 2 lµ 3.800.000 ®ång, tiÒn l­¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt ®éi 2 lµ 200.000 ®ång. (2) C«ng ty thùc hiÖn trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n theo kÕ ho¹ch hµng th¸ng lµ 3% tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶. (3) TrÝch b¶o hiÓm x· héi lµ 15%, b¶o hiÓm y tÕ lµ 2% vµ kinh phÝ c«ng ®oµn 2% tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh theo chÕ ®é quy ®Þnh. (4) Cuèi th¸ng tÝnh to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ ph©n bæ cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ. C¨n cø vµo sè liÖu trªn ta cã c¸c ®Þnh kho¶n sau: (1) Nî TK622: 9.800.000® Nî TK335: 200.000® Cã TK334: 10.000.000® (2) Nî TK622: 300.000® Cã TK335: 300.000® TÝnh tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n theo kÕ ho¹ch sau: TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt lµ: 10.000.000®ång Tû lÖ trÝch theo kÕ ho¹ch lµ 3%. VËy ta cã sè trÝch trong th¸ng tÝnh vµo chi phÝ lµ: 10.000.000 x 3% = 300.000® (3) TrÝch b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ vµ kinh phÝ c«ng ®oµn. - BHXH = 10.000.000 x 15% = 1.500.000® - BHYT = 10.000.000 x 2% = 200.000® - KPC§ = 10.000.000 x 2% = 200.000® Céng: 1.900.000® KÕ to¸n ghi: Nî TK622: 1.900.000® Cã TK 338 : 1.900.000® Cã TK 338(2): 200.000® Cã TK 338(3): 1.500.000® Cã TK 338(4): 200.000® (5) TÝnh chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ. §éi 1: TiÒn c«ng trùc tiÕp 6.000.000® TÝnh tiÒn l­¬ng nghØ phÐp kÕ ho¹ch (6.000.000 x 3%) 180.000® TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ (6.000.000 x 19%) 1.140.000® Céng 7.320.000® §éi 2: TiÒn c«ng trùc tiÕp 3.800.000® TÝnh tiÒn l­¬ng nghØ phÐp kÕ ho¹ch (4.000.000x 3%) 120.000® TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ (4.000.000 x 19%) 760.000® Céng 4.680.000® Trªn c¬ së tÝnh to¸n ta cã ®Þnh kho¶n: Nî TK 154 : 12.000.000® Nî TK 154A: 7.320.000® Nî TK 154B: 4.680.000® Cã TK622: 12.000.000® (Doanh nghiÖp h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn). Ta cã s¬ ®å tµi kho¶n nh­ sau: TK334 TK622 TK154 10.000.000(1) (1)9.800.000 12.000.000 (4) (4)12.000.000 (2) 300.000 (3) 1.900.000 TK335 TK 154 §éi 1 200.000(1) 300.000(2) (4)7.320.000 §éi 2 TK338 TK154 1.900.000(3) (4)4.780.000 PhÇn ba Hoµn thiÖn H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng 874 XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tÕ cña doanh nghiÖp, cã thÓ nãi viÖc tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt. Chóng t«i nhËn thÊy r»ng viÖc tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp mét mÆt dùa vµo ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp, mÆt kh¸c ph¶i c¨n cø vµo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn nay cña n­íc ta do Bé tµi chÝnh ban hµnh. Tuy vËy trong thùc tÕ khi vËn dông chÕ ®é kÕ to¸n vµo viÖc h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp doanh nghiÖp gÆp ph¶i mét sè thuËn lîi vµ khã kh¨n sau: * Nh÷ng thuËn lîi. Ph¸p lÖnh kÕ to¸n - thèng kª ®· quy ®Þnh giao cho Bé tµi chÝnh gióp ChÝnh phñ qu¶n lý thèng nhÊt c«ng t¸c kÕ to¸n trong nÒn Kinh tÕ Quèc d©n bao gåm tõ kh©u ban hµnh hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n ®Õn chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n ph©n tÝch, tæng hîp. Thªm vµo ®ã Nhµ n­íc còng ®­a ra nh÷ng quy ®Þnh vÒ tæ chøc c«ng t¸c kiÓm to¸n nh»m hoµn thiÖn, kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i cña tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n, ®Ò cao tÝnh trung thùc trong c«ng t¸c nµy. VÒ phÝa b¶n th©n C«ng ty ®· tæ chøc tuyÓn chän ®éi ngò nh©n viªn kÕ to¸n cã tr×nh ®é, n¨ng lùc vµ trung thùc trong c«ng viÖc. Phßng kÕ to¸n cña C«ng ty ®­îc chuyªn m«n ho¸ thµnh rÊt nhiÒu bé phËn nh»m ®Èy nhanh tiÕn ®é thùc hiÖn c«ng viÖc vµ tr¸nh t×nh tr¸nh chång chÐo gi÷a c¸c bé phËn chuyªn m«n. Do ®Æc thï cña C«ng ty nªn kÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®Æc biÖt ®­îc chó träng h¬n c¶. Doanh nghiÖp cã hÖ thèng b¶ng chÊm c«ng ®Ó theo dâi ngµy c«ng cña c«ng nh©n trong C«ng ty rÊt chÆt chÏ vµ khoa häc ®Ó tiÖn cho kÕ to¸n h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®­îc chÝnh x¸c vµ kÞp thêi. Ngoµi ra phßng kÕ to¸n cïng víi gi¸m ®èc phô tr¸ch nh©n sù ®· tÝnh to¸n chÝnh x¸c vµ hîp lý møc l­¬ng cho tõng lo¹i s¶n phÈm ®Ó ®¶m b¶o sù c«ng b»ng trong lao ®éng cho ®éi ngò c«ng nh©n cña doanh nghiÖp. Cïng víi ®éi ngò kÕ to¸n trong C«ng ty, kÕ to¸n phô tr¸ch chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp th­êng xuyªn ®­îc tham gia c¸c líp tËp huÊn nghiÖp vô ®Ó n©ng cao tr×nh ®é kÕ to¸n. Ngoµi ra, ban l·nh ®¹o cña C«ng ty hÕt søc t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nh©n viªn cña phßng kÕ to¸n ®­îc tham gia c¸c líp häc nh­ líp kÕ to¸n tr­ëng, kÕ to¸n m¸y... Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc øng dông c¸c phÇn mÒm trong c«ng t¸c kÕ to¸n, gióp cho viÖc tÝnh to¸n vµ l­u gi÷ ®­îc nhanh chãng, chÝnh x¸c, an toµn. * Nh÷ng khã kh¨n. Trong thùc tÕ, nh÷ng chi phÝ thiÖt hai vÒ s¶n phÈm kÐm chÊt l­îng kh«ng ®­îc theo dâi riªng ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý thÝch hîp, toµn bé chi phÝ thiÖt h¹i ph¸t sinh C«ng ty ®Òu ph¶i g¸nh chÞu. Ngoµi ra, C«ng ty kh«ng tiÕn hµnh h¹ch to¸n phÇn thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt v× nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan hoÆc kh¸ch quan nh­ thiªn tai, thiÕu nguyªn vËt liÖu... mµ trªn thùc tÕ C«ng ty vÉn ph¶i bá ra mét kho¶n chi phÝ ®Ó duy tr× ho¹t ®éng nh­ tiÒn c«ng lao ®éng, khÊu hao TSC§, chi phÝ b¶o d­ìng.... §©y lµ mét tån t¹i lín trong C«ng ty bëi v×: - Kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc kho¶n thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt. ThiÖt h¹i trong s¶n xuÊt lµ kho¶n thiÖt h¹i ngoµi ý muèn chñ quan cña con ng­êi nh­ng kh«ng ph¶i v× thÕ mµ nã kh«ng x¶y ra. V× vËy, sÏ g©y khã kh¨n cho nhµ qu¶n lý trong viÖc x¸c ®Þnh giai ®o¹n, bé phËn, ®Þa ®iÓm s¶n xuÊt, chi tiÕt s¶n phÈm... h­ háng vµ x¸c ®Þnh viÖc quy tr¸ch nhiÖm båi th­êng, x¸c ®Þnh c¬ së, c¨n cø ®Ó tÝnh tû lÖ h­ háng, tæ chøc ph­¬ng tiÖn b¶o hµnh, b¶o qu¶n còng khã kh¨n. - Mäi chi phÝ thuéc vÒ s¶n phÈm kÐm chÊt l­îng ®­îc ®Ò trªn phÇn d­ Nî TK154 tÝch luü tõ th¸ng nµy qua th¸ng kh¸c kh«ng ®­îc xö lý dÉn ®Õn sè liÖu trªn b¸o c¸o lç l·i kh«ng chÝnh x¸c. Thùc tÕ ë C«ng ty ®· x¶y ra t×nh tr¹ng l·i gi¶ lç thËt. Kh«ng riªng chØ thiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm kÐm chÊt l­îng mµ kÕ to¸n còng cÇn theo dâi c¶ thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý ®ñ th«ng tin ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh xö lý kÞp thêi vµ c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý liªn quan kh¸c. Cïng víi sù ph¸t triÓn nhanh cña khoa häc, nhu cÇu ngµy cµng cao vÒ thu thËp, xö lý th«ng tin nhanh nh¹y ®Ó cã nh÷ng quyÕt ®Þnh kÞp thêi, phï hîp víi nhiÒu doanh nghiÖp ®· nhanh nhËn thÊy ­u ®iÓm vµ hiÖu qu¶ cña viÖc øng dông m¸y vi tÝnh vµo c«ng t¸c kÕ to¸n. Tuy nhiªn hiÖu qu¶ cña viÖc øng dông m¸y vi tÝnh vµo c«ng t¸c kÕ to¸n ch­a cao, nhiÒu khi, míi chØ lµ h×nh thøc. Nguyªn nh©n cña nh÷ng mÆt tån t¹i nªu trªn cã nhiÒu, song cã mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu l¹i võa lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®ã lµ vÊn ®Ò tæ chøc l¹i c«ng t¸c kÕ to¸n thñ c«ng ®Ó chuyÓn sang øng dông m¸y tÝnh. Tõ nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trªn doanh nghiÖp nhËn thÊy r»ng, ®Ò phï hîp vµ ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña c¬ chÕ qu¶n lý trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®ßi hái viÖc tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n nãi chung vµ h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp nãi riªng ph¶i tu©n theo nh÷ng nguyªn t¾c sau. - Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i ®óng nh÷ng quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ tæ chøc kÕ to¸n Nhµ n­íc, phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n­íc. - Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i phï hîp víi chÕ ®é, chÝnh s¸ch, thÓ lÖ vÒ v¨n b¶n ph¸p quy do Nhµ n­íc quy ®Þnh. - Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i phï hîp víi ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ho¹t ®éng qu¶n lý, quy m« vµ ®Þa bµn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. - Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i phï hîp víi yªu cÇu vµ tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé kÕ to¸n. - Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c gän nhÑ, tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶. * Víi mong muèn gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt t¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng 874. Tæ chøc h¹ch to¸n c¸c kho¶n thiÖt h¹i. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña C«ng ty thùc tÕ cã ph¸t sinh c¸c kho¶n thiÖt h¹i bao gåm: thiÖt h¹i s¶n phÈm kÐm chÊt l­îng vµ thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt. Nh­ng kÕ to¸n kh«ng më tµi kho¶n theo dâi c¸c kho¶n thiÖt h¹i nµy. PhÇn lín c¸c kho¶n thiÖt h¹i thùc tÕ ph¸t sinh (nÕu cã) sÏ ®­îc kÕ to¸n tËp hîp trùc tiÕp vµo chi phÝ tõng thêi kú nh­ chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh phÈm. §Ó kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n nªu trªn C«ng ty nªn tæ chøc h¹ch to¸n c¸c kho¶n thiÖt h¹i trong tæ chøc nh­ sau: - §èi víi nh÷ng s¶n phÈm kÐm chÊt l­îng trong ®Þnh møc (lµ nh÷ng s¶n phÈm háng kh«ng thÓ tr¸nh khái trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt). Chi phÝ s¶n phÈm kÐm chÊt l­îng nµy bao gåm gi¸ trÞ s¶n phÈm kÐm chÊt l­îng kh«ng thÓ söa ch÷a ®­îc vµ chi phÝ söa ch÷a nh÷ng h¹ch to¸n nh­ chÝnh phÈm. Sau khi trõ phÇn phÕ liÖu thu håi (nÕu cã) phÇn thiÖt h¹i nµy sÏ ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. - §èi víi nh÷ng s¶n phÈm kÐm chÊt l­îng ngoµi ®Þnh møc (lµ nh÷ng s¶n phÈm háng n»m ngoµi dù kiÕn cña c¸c nhµ s¶n xuÊt do nguyªn nh©n bÊt th­êng nh­ m¸y háng, ho¶ ho¹n...) Do x¶y ra bÊt th­êng nªn chi phÝ cña chóng kh«ng ®­îc céng vµo chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh phÈm mµ ®­îc xem lµ kho¶n phÝ tån thêi kú, trõ vµo thu nhËp. Gi¸ trÞ thiÖt h¹i cña nh÷ng s¶n phÈm nµy cÇn ®­îc h¹ch to¸n riªng b»ng c¸ch theo dâi trªn mét trong c¸c tµi kho¶n nh­: TK154, 627, 1421,3388... chi tiÕt s¶n phÈm kÐm chÊt l­îng ngoµi ®Þnh møc vµ xem xÐt tõng nguyªn nh©n g©y ra s¶n phÈm kÐm chÊt l­îng ®Ó kÞp thêi xö lý. §Ó kh¾c phôc chóng ta cÇn tæ chøc tèt cho nh÷ng néi dung sau: - Tæ chøc mua s¾m, trang bÞ phÇn cøng, phÇn mÒm m¸y tÝnh phï hîp víi kh¶ n¨ng, ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, quy m« cña doanh nghiÖp vµ khèi l­îng, tÝnh chÊt phøc t¹p cña c¸c nghiÖp vô kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh. - Tæ chøc ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé hiÓu biÕt s©u vÒ kÕ to¸n vµ sö dông th¹o thµnh m¸y vi tÝnh. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay viÖc tæ chøc ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé kÕ to¸n lµ vÊn ®Ò hÕt søc quan träng, cÇn cã sù quan t©m ®óng møc cña l·nh ®¹o doanh nghiÖp. ViÖc ®µo t¹o kh«ng chØ bã hÑp ë ph¹m vi nghiÖp vô chuyªn m«n mµ c¶ ë tr×nh ®é hiÓu biÕt vµ sö dông c¸c lo¹i ph­¬ng tiÖn, kü thuËt tÝnh to¸n, xö lý th«ng tin kh¸c nhau ®Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý míi. Trong ®iÒu kiÖn øng dông m¸y vi tÝnh viÖc tæ chøc, c¬ cÊu bé m¸y kÕ to¸n cÇn ®­îc s¾p xÕp l¹i cho phï hîp víi néi dung c«ng viÖc vµ kh¶ n¨ng tr×nh ®é cña c¸n bé kÕ to¸n. - Tæ chøc viÖc nhËp d÷ liÖu. §Ó cã thÓ thùc hiÖn viÖc xö lý th«ng tin trªn m¸y vi tÝnh ®ßi hái ph¶i tæ chøc l¹i hÖ thèng chøng tõ cho phï hîp vµ thùc hiÖn viÖc nhËp d÷ liÖu vµo tõng ph©n hÖ liªn quan ®Õn tõng néi dung c«ng t¸c kÕ to¸n nh­ ph©n hÖ vËt t­, ph©n hÖ tiÒn c«ng, kinh phÝ c«ng ®oµn vµ b¶o hiÓm, ph©n hÖ tµi s¶n cè ®Þnh... - X©y dùng hÖ thèng m· ho¸ c¸c ®èi t­îng qu¶n lý, m· ho¸ chøng tõ, m· ho¸ vµ quy ®Þnh néi dung ph¶n ¸nh cña tõng m· tµi kho¶n. - X©y dùng hÖ thèng sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt víi kÕt cÊu ®¬n gi¶n, Ýt cét nhiÒu dßng phï hîp víi viÖc tæng hîp sè liÖu vµ in tªn m¸y. Khi chuyÓn sang xö lý c«ng t¸c kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh th× h×nh thøc sæ kÕ to¸n thÝch hîp lµ h×nh thøc sæ nhËt ký chung hoÆc h×nh thøc chøng tõ ghi sæ. - Tæ chøc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh trªn m¸y. KÕt qu¶ cña viÖc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh trªn m¸y lµ viÖc in ra c¸c b¸o biÓu (c¸c sæ kÕ to¸n, c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh....) theo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp. KÕt luËn So víi chÕ ®é kÕ to¸n cò, chÕ ®é kÕ to¸n míi cã nhiÒu ­u ®iÓm phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý míi. Tuy nhiªn, viÖc ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n nµy vµo c¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu n¬i thùc hiÖn ch­a chÝnh x¸c. V× vËy, viÖc nghiªn cøu lý luËn kÕt hîp víi viÖc kh¶o s¸t thùc tÕ t¹i c¸c doanh nghiÖp lµ rÊt cÇn thiÕt. C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng 874 lµ mét C«ng ty s¶n xuÊt lín, c«ng t¸c kÕ to¸n lµ mét kh©u quan träng kh«ng chØ trong thùc tiÔn mµ cßn c¶ trong lý luËn kinh tÕ. C«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t¹i C«ng ty ®· ®¸p øng ®­îc yªu cÇu hiÖn nay. Nãi tãm l¹i, chuyªn ®Ò nµy ®· ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò sau. - VÒ mÆt lý luËn, tr×nh bµy lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Trong ®ã ®· nªu lªn tõ kh¸i niÖm, ý nghÜa cña h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®Õn ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ. - VÒ thùc tiÔn: chuyªn ®Ò cô thÓ ho¸ phÇn lý luËn b»ng c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ t¹i ph©n x­ëng, C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng 874. Tõ ®ã ®­a ra h­íng gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò tån t¹i trong c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t¹i C«ng ty X©y dùng C«ng tr×nh Giao th«ng 874. Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu 1 PhÇn mét: nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 2 I. Mét sè kh¸i niÖm 2 1. Chi phÝ s¶n xuÊt 2 2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt II. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 3 1. Kh¸i niÖm 3 2. §èi t­îng tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 4 3. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 4 III. ý nghÜa cña h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt 6 PhÇn hai: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng 874 7 1. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty 7 2. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý kinh doanh cña C«ng ty 7 3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n 9 4. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng 874 11 PhÇn ba: hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng 874 15 KÕt luËn 20