Đề tài Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty xây dựng miền Tây - Tổng công ty xây dựng công trình giao thông 8

i kho¶n nµy còng ®­îc më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh theo tõng ®éi thi c«ng vµ chi tiÕt thµnh 6 tiÓu kho¶n TK 6231: Chi phÝ nh©n c«ng, ph¶n ¸nh tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n l¸i m¸y. TK 6232: Ph¶n ¸nh chi phÝ nguyªn nhiªn vËt liÖu phôc vô qu¸ tr×nh vËn hµnh m¸y. TK 6233: Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt, phô tïng söa ch÷a, thay thÕ phôc vô cho qu¸ tr×nh vËn hµnh m¸y. TK 6234: Ph¶n ¸nh chi phÝ khÊu hao, chi phÝ söa ch÷a lín, chi phÝ l·i vay trung h¹n. TK 6237: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. TK 6238: C¸c chi phÝ kh¸c. ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ m¸y thi c«ng thÓ hiÖn trªn s¬ ®å tµi kho¶n nh­ sau: TK 154 TK 111,112 TK 1413 TK 336 TK 623 TK 334 (1) T¹m øng tiÒn vèn cho c¸c ®éi TK 133 VAT (6) KÕt chuyÓn sè (5) KÕt chuyÓn chi tiÒn thùc tÕ ®· cÊp phÝ m¸y thi c«ng (3)Thanh to¸n (2)Chi phÝ t­¬ng øng víi s¶n l­¬ng cho CN nh©n c«ng l­îng thùc hiÖn l¸i m¸y l¸i m¸y (4) Chi phÝ NVL, chi phÝ dÞch vô ngoµi, chi phÝ kh¸c phôc vô m¸y thi c«ng khi ®éi göi chøng tõ lªn S¬ ®å 6: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. M¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng cña c«ng ty x©y dùng miÒn T©y ®­îc qu¶n lý tËp trung t¹i phßng vËt t­ thiÕt bÞ. Khi c¸c ®éi x©y dùng ph¸t sinh nhu cÇu vÒ m¸y thi c«ng, ®éi tr­ëng ph¶i ký hîp ®ång thuª xe m¸y víi c«ng ty, sau ®ã phßng vËt t­ thiÕt bÞ ra quyÕt ®Þnh ®iÒu ®éng m¸y cho ®éi cã nhu cÇu. Nh­ ta ®· thÊy ë trªn, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng bao gåm c¶ chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ khÊu hao vµ c¸c chi phÝ kh¸c. NÕu kÕ to¸n c«ng ty kh«ng x¸c ®Þnh râ chi phÝ phÝ nµo lµ chi phÝ phôc vô cho qu¸ tr×nh vËn hµnh m¸y th× rÊt dÔ h¹ch to¸n nhÇm thµnh chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy, c«ng ty x©y dùng miÒn T©y cã mét hÖ thèng chøng tõ ®­îc tæ chøc rÊt khoa häc, chÆt chÏ vµ râ rµng, thuËn lîi cho viÖc h¹ch to¸n. §Ó h¹ch to¸n chi phÝ m¸y thi c«ng, kÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c chøng tõ sau: B¶ng chÊm c«ng, b¶ng thanh to¸n l­¬ng chuyªn nghiÖp, b¶ng thanh to¸n l­¬ng thªm giê cña bé phËn l¸i m¸y. C¸c chøng tõ nµy lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n h¹ch to¸n chi phÝ l­¬ng cña c«ng nh©n l¸i m¸y. PhiÕu xuÊt kho, nhËt tr×nh ho¹t ®éng m¸y thi c«ng. C¸c chøng tõ nµy lµ c¨n cø ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu phôc vô cho qu¸ tr×nh vËn hµnh m¸y. NhËt tr×nh ho¹t ®éng m¸y thi c«ng Ho¸ ®¬n dÞch vô mua ngoµi, phiÕu chi tiÒn mÆt: Ph¶n ¸nh chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c phôc vô cho qu¸ tr×nh vËn hµnh m¸y thi c«ng. Trong qu¸ tr×nh thi c«ng, khi ph¸t sinh c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn sö dông m¸y thi c«ng, kÕ to¸n t¹i c¸c ®éi x©y dùng thu thËp ®ñ chøng tõ liªn quan råi göi vÒ phßng kÕ to¸n cña c«ng ty ®Ó h¹ch to¸n. Nh©n viªn kÕ to¸n t¹i c«ng ty sau khi nhËn ®­îc ®Çy ®ñ c¸c chøng tõ m¸y thi c«ng sÏ tiÕn hµnh ghi nhËn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ph¸t sinh cho tõng c«ng tr×nh theo tr×nh tù : LËp c¸c chøng tõ ghi sæ, sau ®ã tõ c¸c chøng tõ ghi sæ vµo b¶ng tµi kho¶n kÕ to¸n TK 623 vµ sæ c¸i TK 623. C«ng ty x©y dùng miÒn t©y Chøng tõ ghi sæ Ngµy 30 th¸ng 11 n¨m 2002 Sè chøng tõ ghi sæ: 249. Sè hiÖu tµi kho¶n TrÝch yÕu Sè tiÒn Nî Cã Nî Cã 623 Chi phÝ l­¬ng l¸i m¸y QL 10 - Nam §Þnh 10 271 385 334 10 271 385 623 Chi phÝ nhiªn liÖu m¸y thi c«ng 75 087 912 336 75 087 912 ... ... ... ... ... Céng 479 423 389 479 423 389 KÌm theo 13 chøng tõ gèc Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng BiÓu 7: Chøng tõ ghi sæ C«ng ty x©y dùng miÒn T©y b¶ng chi tiÕt tµi kho¶n kÕ to¸n N¨m 2002 Sè hiÖu tµi kho¶n cÊp 1: 623 Sè hiÖu tµi kho¶n cÊp 2: C«ng tr×nh: Quèc 10 - Nam §Þnh - §éi XDCT sè 9. §¬n vÞ tÝnh: §ång NT Sè phiÕu §K TrÝch yÕu TK §¦ Sè tiÒn DiÔn gi¶i Nî Cã 623.1 623.2 623.3 623.4 623.7 623.8 210 Chi phÝ m¸y thi c«ng quý I/2002 336 486 562 377 263 598 006 101 003 146 121 961 255 229 Chi phÝ l­¬ng l¸i m¸y 334 8 451 600 8 451 600 231 Chi phÝ m¸y thi c«ng 336 190 824 351 23 645 176 167 179 175 249 Chi phÝ nhiªn liÖu m¸y 336 75 087 912 75 087 912 249 Chi phÝ l­¬ng l¸i m¸y 334 10 271 385 10 271 385 263 Chi phÝ l­¬ng l¸i m¸y 6T§N 334 38 413 338 38 413 338 269 C«ng ty b¸o khÊu hao m¸y thi c«ng 336 379 827 500 379 827 500 290 Chi phÝ kh¸c 336 391 568 446 299 654 835 91 913 611 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 344 KÕt chuyÓn chi phÝ m¸y thi c«ng 154 5 753 090 676 931 597 856 1 296 354 844 876 956 315 2 011 021 618 446 813 256 190 346 787 Céng 5 753 090 676 5 753 090 676 931 597 856 1 296 354 844 876 956 315 2 011 021 618 446 813 256 190 346 787 BiÓu 8: B¶ng chi tiÕt tµi kho¶n kÕ to¸n TK 623 c«ng ty x©y dùng miÒn T©y sæ c¸i N¨m 2002 Tªn tµi kho¶n: Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Sè hiÖu: 623. §¬n vÞ tÝnh: ®ång NTGS Sè phiÕu ®Þnh kho¶n DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè tiÒn SH NT Nî Cã 211 31/3 Chi phÝ m¸y thi c«ng Xuyªn ¸ 336 2 058 245 150 249 30/11 Chi phÝ l­¬ng l¸i m¸y 6T§N 334 10 271 385 249 30/11 Chi phÝ nhiªn liÖu m¸y 336 75 087 912 ... 344 31/12 KÕt chuyÓn chi phÝ m¸y thi c«ng quèc lé 10 - Nam §Þnh. 154 5 753 090 676 349 31/12 KÕt chuyÓn m¸y thi c«ng B4 154 1 558 420 290 ... Céng PS 13 330 304 845 13 330 304 845 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng Gi¸m ®èc BiÓu 9: Sæ c¸i tµi kho¶n 623 5. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung. Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ mét yÕu tè cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ngoµi c¸c yÕu tè c¬ b¶n vÒ nguyªn vËt liÖu, lao ®éng.. c«ng ty cßn ph¶i tiªu hao mét sè yÕu tè chi phÝ kh¸c nh­ c«ng cô dông cô, chi phÝ lµm l¸n tr¹i, chi phÝ cho bé phËn qu¶n lý ®éi... Nh÷ng chi phÝ nµy kh«ng trùc tiÕp tham gia cÊu thµnh thùc thÓ s¶n phÈm nh­ng cã vai trß hç trî, gióp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra nhÞp nhµng ®Òu ®Æn, liªn tôc vµ thuËn lîi. §ã lµ chi phÝ s¶n xuÊt chung. §Ó h¹ch to¸n chi phÝ sö dông s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n c«ng ty x©y dùng miÒn T©y sö dông c¸c chøng tõ sau: B¶ng chÊm c«ng, b¶ng thanh to¸n l­¬ng chuyªn nghiÖp, b¶ng thanh to¸n l­¬ng thªm giê cña bé phËn qu¶n lý ®éi. C¸c chøng tõ nµy lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n h¹ch to¸n chi phÝ l­¬ng cña c«ng nh©n l¸i m¸y. B¶ng tÝnh kinh phÝ c«ng ®oµn, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ cña c«ng nh©n trùc tiÕp thi c«ng trong biªn chÕ c«ng ty vµ cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi. T¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y, KPC§ ®­îc trÝch 2% trªn l­¬ng thùc tr¶, BHXH ®­îc trÝch 15% vµ BHYT ®­îc trÝch 2% trªn l­¬ng c¬ b¶n. B¶ng tÝnh khÊu hao c¬ b¶n: Lµ c¨n cø ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ khÊu hao cña xe, m¸y phôc vô cho qu¶n lý ®éi. Ho¸ ®¬n dÞch vô mua ngoµi, phiÕu chi tiÒn mÆt: Ph¶n ¸nh chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c phôc vô qu¶n lý ®éi. §Ó h¹ch to¸n chi phÝ sö dông s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y sö dông TK 627. Tµi kho¶n nµy ®­îc më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh cho ®éi thi c«ng vµ chi tiÕt thµnh 6 tiÓu kho¶n: TK 6271: Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ®éi, KPC§, BHXH, BHYT, tiÒn ¨n ca cña c«ng nh©n trùc tiÕp trong biªn chÕ vµ cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi. TK 6272: Ph¶n ¸nh chi phÝ nguyªn nhiªn vËt liÖu phôc vô qu¶n lý ®éi TK 6273: Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt phôc vô cho qu¶n lý ®éi. TK 6274: Ph¶n ¸nh chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh dïng chung cho ®éi TK 6277: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. TK 6278: C¸c chi phÝ kh¸c. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y ®­îc thùc hiÖn theo s¬ ®å 9. TK 111,112 TK 1413 TK 336 TK 627 TK 334,338 (1) T¹m øng tiÒn vèn cho c¸c ®éi TK 133 VAT TK 154 (6) KÕt chuyÓn sè (5) KÕt chuyÓn tiÒn thùc tÕ ®· cÊp chi phÝ SXC (3) Thanh to¸n (2)Chi phÝ t­¬ng øng víi s¶n cho CNV l­¬ng vµ c¸c l­îng thùc hiÖn kho¶n trÝch theo l­¬ng (4) Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ kh¸c phôc vô qu¶n lý ®éi S¬ ®å 2.8 : S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Hµng th¸ng, khi kÕ to¸n ®éi göi c¸c chøng tõ lªn, c¨n cø vµo néi dung tõng chøng tõ, kÕ to¸n c«ng ty ghi nhËn chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh cho tõng ®èi t­îng vµo sæ s¸ch theo ®óng tr×nh tù cña h×nh thøc “Chøng tõ ghi sæ”. C«ng ty x©y dùng miÒn t©y Chøng tõ ghi sæ Ngµy 30 th¸ng 11 n¨m 2002 Sè chøng tõ ghi sæ: 247. Sè hiÖu tµi kho¶n TrÝch yÕu Sè tiÒn Nî Cã Nî Cã 627 Chi phÝ l­¬ng qu¶n lý th¸ng 11 7 000 000 334 7 000 000 627 Chi th­ëng 3 000 000 334 3 000 000 627 Chi phÝ hoµn c«ng QL 10 2 569 586 336 2 569 586 ... ... ... ... ... Céng 69 154 337 69 154 337 KÌm theo 13 chøng tõ gèc Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng BiÓu 10: Chøng tõ ghi sæ C«ng ty x©y dùng miÒn T©y b¶ng chi tiÕt tµi kho¶n kÕ to¸n N¨m 2002 Sè hiÖu tµi kho¶n cÊp 1: 627 Sè hiÖu tµi kho¶n cÊp 2: C«ng tr×nh: Quèc 10 - Nam §Þnh - §éi XDCT sè 9. §¬n vÞ tÝnh: §ång NT Sè phiÕu §K TrÝch yÕu TK §¦ Sè tiÒn DiÔn gi¶i Nî Cã 627.1 627.2 627.3 627.4 623.7 627.8 213 Chi phÝ qu¶n lý chung quý I/2002 336 215 659 449 43 958 163 24 943 268 34 931 656 103 164 557 8 661 805 227 Chi l­¬ng gi¸n tiÕp quý 2/2002 334 27 382 658 27 382 658 247 Chi phÝ l­¬ng th¸ng 11 334 10 000 000 10 000 000 247 Chi phÝ hoµn c«ng 336 2 569 586 2 569 586 248 Chi th­ëng 336 2 000 000 2 000 000 251 BHXH, BHYT, KPC§ 338 155 145 105 155 145 105 275 Chi phÝ hoµn c«ng 336 10 122 000 10 122 000 ... 344 KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung 154 862 677 799 223 864 291 83 227 695 15 237 608 70 003 639 410 009 852 60 334 714 Céng 862 677 799 862 677 799 223 864 291 83 227 695 15 237 608 70 003 639 410 009 852 60 334 714 BiÓu 2.16 : B¶ng chi tiÕt tµi kho¶n kÕ to¸n TK 627 c«ng ty x©y dùng miÒn T©y sæ c¸i N¨m 2002 Tªn tµi kho¶n: Chi phÝ s¶n xuÊt chung. Sè hiÖu: 627. §¬n vÞ tÝnh: ®ång NTGS Sè phiÕu ®Þnh kho¶n DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè tiÒn SH NT Nî Cã 214 30/4 Chi phÝ chung ®­êng Xuyªn ¸ 336 58 245 150 ... 247 30/11 Chi phÝ l­¬ng gi¸n tiÕp QL10 334 10 000 000 ... 344 31/12 KÕt chuyÓn chi phÝ m¸y s¶n xuÊt chung quèc lé 10 - Nam §Þnh. 154 862 677 799 349 31/12 KÕt chuyÓn s¶n xuÊt chung B4 154 79 061 647 ... Céng PS 2 127 303 379 2 127 303 379 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng Gi¸m ®èc BiÓu 12: Sæ c¸i tµi kho¶n 627 6. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 6.1 Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Trong mçi doanh nghiÖp, c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn toµn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh­ ®Æc ®iÓm quy tr×nh s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm ngµnh nghÒ kinh doanh, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp... còng nh­ viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. T¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y, ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña c«ng ty x©y dùng miÒn T©y lµ c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh kÕt hîp víi c¸c ®éi x©y l¾p. Do ®ã, qu¸ tr×nh tæng hîp chi phÝ t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y nh­ sau: Cuèi kú, céng tæng sè ph¸t sinh trªn c¸c b¶ng tµi kho¶n kÕ to¸n TK 621, 622, 623, 627. Sau ®ã, kÕ to¸n lËp c¸c chøng tõ kÕt chuyÓn chi phÝ nµy sang TK 154. c«ng ty x©y dùng miÒn t©y Chøng tõ ghi sæ Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 Sè chøng tõ ghi sæ: 344 Sè hiÖu tµi kho¶n TrÝch yÕu Sè tiÒn Nî Cã Nî Cã 154 KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT QL10 - Nam §Þnh 10 633 440 406 621 10 633 440 406 154 KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT QL 10 - Nam §Þnh 998 156 822 622 998 156 822 154 KÕt chuyÓn chi phÝ m¸y thi c«ng QL 10 - Nam §Þnh 5 753 080 676 623 5 753 080 676 154 KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung 862 677 799 627 862 677 799 Céng 18 067 355 703 18 067 355 703 Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng BiÓu 13: Chøng tõ ghi sæ Tõ c¸c chøng tõ ghi sæ nµy, kÕ to¸n vµo sæ c¸i TK 154. C«ng ty x©y dùng miÒn T©y sæ c¸i N¨m 2002 Tªn tµi kho¶n: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Sè hiÖu: 154. §¬n vÞ tÝnh: ®ång NTGS Sè phiÕu ®Þnh kho¶n DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè tiÒn SH NT Nî Cã Sè d­ ®Çu n¨m 13 535 867 827 344 31/12 KC CP NVLTT QL 10 621 10 633 440 406 344 31/12 KC CP NCTT QL 10 622 998 156 822 344 31/12 KC CP MTC QL 10 623 5 753 080 676 344 31/12 KC CP SXC QL 10 627 862 677 799 ... ... ... ... ... ... 360 31/12 KC gi¸ vèn 632 40 260 386 584 Céng PS 50 030 363 630 40 260 386 584 Sè d­ cuèi n¨m 23 305 844 878 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng Gi¸m ®èc BiÓu 2.19: Sæ c¸i tµi kho¶n 154 6.2. KiÓm kª, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. S¶n phÈm dë dang ®­îc x¸c ®Þnh t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y lµ: C¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®· thi c«ng hoµn thµnh nh­ng ch­a ®­îc nghiÖm thu thanh to¸n. C¸c c«ng tr×nh hay h¹ng môc c«ng tr×nh ®ang thi c«ng dë dang (ch­a ®¹t ®Õn ®iÓm dõng kü thuËt nhÊt ®Þnh) ch­a ®­îc nghiÖm thu thanh to¸n. Nh­ vËy, c¨n cø vµo quy ®Þnh s¶n phÈm dë dang cña c«ng ty, gi¸ trÞ s¶n phÈm x©y l¾p dë dang cuèi kú ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Gi¸ trÞ s¶n phÈm x©y l¾p DDCK = Gi¸ trÞ s¶n l­îng thùc hiÖn trong kú + Gi¸ trÞ s¶n phÈm x©y l¾p DD§K - Gi¸ trÞ s¶n l­îng ®· ®­îc nghiÖm thu, thanh to¸n Sau khi x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm x©y l¾p dë dang theo c«ng thøc trªn, kÕ to¸n lËp b¶ng khèi l­îng dë dang thi c«ng ®Õn ngµy 31 th¸ng 12 n¨m b¸o c¸o. 6.3. TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh. C¨n cø vµo sè ph¸t sinh trªn TK154, sè ph¸t sinh t¹i c¸c b¶ng tµi kho¶n kÕ to¸n c¸c TK 621, 622, 623, 627 më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh theo tõng ®éi thi c«ng vµ b¶ng kiÓm kª khèi l­îng dë dang thi c«ng, kÕ to¸n x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh theo c«ng thøc: Gi¸ thµnh s¶n xuÊt c«ng tr×nh x©y l¾p = Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú + Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú Sau ®ã, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp theo tiªu thøc lµ gi¸ trÞ s¶n l­îng thùc hiÖn cña tõng c«ng tr×nh ®Ó tÝnh ra gi¸ thµnh toµn bé c«ng tr×nh x©y l¾p. Chi phÝ QLDN ph©n bæ cho c«ng tr×nh A = Tæng chi phÝ QLDN ph¸t sinh trong n¨m x Gi¸ trÞ s¶n l­îng thùc hiÖn trong n¨m cña c«ng tr×nh A Tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng thùc hiÖn trong n¨m Gi¸ thµnh toµn bé c«ng tr×nh x©y l¾p = Gi¸ thµnh s¶n xuÊt c«ng tr×nh x©y l¾p + Chi phÝ QLDN ph©n bæ cho c«ng tr×nh Tõ c¸c sè liÖu tÝnh to¸n ®­îc, kÕ to¸n lËp b¶ng chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh x©y l¾p n¨m 2002 kiÓm kª khèi l­îng dë dang thi c«ng ®Õn 31/12/2002 §¬n vÞ tÝnh: §ång TT Tªn c«ng tr×nh Sè hîp ®ång Tªn chñ ®Çu t­ Gi¸ trÞ khèi l­îng ®· thùc hiÖn ®Õn 31/12 Gi¸ trÞ khèi l­îng ®· ®­îc chñ ®Çu t­ chÊp nhËn thanh to¸n ®Õn 31/12 Gi¸ trÞ khèi l­îng cßn chê chñ ®Çu t­ thanh to¸n X¸c nhËn cña chñ ®Çu t­ 1 Quèc lé 1A - ADB2 - N1 138 ngµy 19/3/2001 Ban QLDA II 33 265 385 0 930 102 806 2 Quèc lé 1A - ADB2 - N3 186 ngµy 12/4/2001 Ban QLDA II 68 792 000 0 304 496 455 3 Quèc lé 10 - Nam §Þnh 125 ngµy 2/2/2001 Tæng c«ng ty XDCTGT 8 18 067 355 703 13 473 554 300 10 645 745 766 4 §­êng Xuyªn ¸ 50 ngµy 30/1/2000 Tæng c«ng ty XDCTGT 8 7 223 830 963 5 875 189 446 2 008 354 208 5 CÊp th¶m BTN 889 346 ngµy 7/5/2002 C«ng ty 889 657 620 820 0 657 620 820 6 CÊp th¶m BTN 121 52 ngµy 5/1/2002 C«ng ty 121 249 243 206 249 243 206 0 7 Th¶m mÆt ®­êng B4 42 ngµy 21/5/2002 Ban QLDA II 6 908 382 592 5 790 028 492 1 118 354 100 8 Nhµ m¸y ®iÖn Ninh B×nh 955 ngµy 4/12/2001 Së ®iÖn lùc Ninh B×nh 225 190 290 225 190 290 0 9 Quèc lé 21 - Hµ Nam 03 ngµy 14/1/2002 Tæng c«ng ty XDCTGT 8 78 924 049 0 78 924 049 10 §­êng Nam TriÒu - Thao ChÝnh 13 ngµy 8/3/2002 Tæng c«ng ty XDCTGT 8 444 083 192 444 083 192 0 ... Céng 49 932 107 050 40 260 386 584 23 305 844 878 BiÓu 15: B¶ng kiÓm kª khèi l­îng dë dang thi c«ng chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh x©y l¾p n¨m 2002 §¬n vÞ tÝnh: ®ång. TT Tªn c«ng tr×nh H¹ng môc chi phÝ trùc tiÕp DD§K DDCK VËt liÖu Nh©n c«ng M¸y Chi kh¸c ThÇu phô Céng 1 Quèc lé 1A - ADB2 - N1 33 262 835 33 262 835 889 836 971 930 102 806 2 Quèc lé 1A - ADB2 - N3 45 525 000 23 267 000 68 792 000 235 704 445 304 496 455 3 Quèc lé 10 - Nam §Þnh 10 633 440 406 998 156 822 5 753 080 676 862 677 799 18 067 355 703 6 051 944 356 10 645 745 766 4 §­êng Xuyªn ¸ 5 866 631 817 245 487 230 804 537 701 307 174 215 98 256 571 7 223 830 963 659 712 391 2 008 354 208 5 CÊp th¶m BTN 889 480 199 738 25 973 886 147 459 557 3 987 639 657 620 820 657 620 820 6 CÊp th¶m BTN 121 187 742 544 9 476 958 49 752 811 2 269 893 225 190 290 0 7 Th¶m mÆt ®­êng B4 4 942 737 832 328 162 823 1 558 420 290 79 061 647 6 908 382 592 1 118 354 100 8 Nhµ m¸y ®iÖn Ninh B×nh 167 208 720 9 125 960 45 204 771 3 650 839 225 190 290 0 9 Quèc lé 21 - Hµ Nam 50 379 273 8 887 076 1 284 185 18 373 515 78 924 049 78 924 049 10 §­êng Nam TriÒu - Thao ChÝnh 330 457 917 53 347 620 50 023 470 10 254 185 444 083 192 0 ....................................................... Céng 31 171 604 115 3 302 894 725 13 330 304 845 2 127 303 379 98 256 571 49 932 107 050 13 335 867 827 23 305 844 878 BiÓu 2.21: Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh x©y l¾p n¨m 2002 TT Tªn c«ng tr×nh Gi¸ vèn Chi phÝ qu¶n lý Gi¸ thµnh SPXLHT Gi¸ trÞ SPXLHT Lîi tøc ch­a ph©n bæ l·i vay Ph©n bæ l·i vay ng¾n h¹n Lîi tøc 1 Quèc lé 1A - ADB2 - N1 0 2 Quèc lé 1A - ADB2 - N3 0 3 Quèc lé 10 - Nam §Þnh 13 473 554 293 516 944 528 13 990 498 821 15 359 087 332 1 368 588 510 618 666 988 749 921 522 4 §­êng Xuyªn ¸ 5 973 446 017 368 271 786 6 341 717 802 5 896 437 964 (145 279 838) 246 130 901 (691 410 738) 5 CÊp th¶m BTN 889 0 6 CÊp th¶m BTN 121 249 243 206 12 711 042 261 954 248 292 629 600 30 675 352 8 576 202 22 099 150 7 Th¶m mÆt ®­êng B4 5 790 028 492 385 052 904 6 175 081 396 5 235 049 205 (940 032 191) 259 797 090 (1 199 829 281) 8 Nhµ m¸y ®iÖn Ninh B×nh 225 190 290 12 458 178 237 648 486 259 595 358 21 946 890 8 405 594 13 541 296 9 Quèc lé 21 - Hµ Nam 0 10 §­êng Nam TriÒu - - Thao ChÝnh 444 083 192 22 662 145 466 745 337 523 993 332 57 247 995 15 290 594 41 957 734 ............................................ Céng 40 260 386 584 2 637 610 111 42 897 996 690 46 986 576 201 4 088 586 110 2 986 207 025 1 102 379 105 Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y. 1. NhËn xÐt chung vÒ tæ chøc qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh vµ h¹ch to¸n kÕ to¸n t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y. C«ng ty x©y dùng miÒn T©y lµ mét trong nh÷ng thµnh viªn cã nhiÒu ®ãng gãp cho Tæng c«ng ty XDCTGT 8. Tr¶i qua 8 n¨m h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, c«ng ty ngµy cµng t¹o ®­îc uy tÝn trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n. Nh÷ng thµnh tùu mµ c«ng ty ®¹t ®­îc h«m nay lµ kÕt qu¶ cña sù nç lùc, ®oµn kÕt phÊn ®Êu cña toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong toµn c«ng ty, cña c¸c phßng ban vµ c¸c ®éi x©y dùng. M« h×nh qu¶n lý tËp trung cña c«ng ty ®· ph¸t huy t¸c dông. QuyÒn lùc qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ ho¹t ®éng tµi chÝnh ®­îc tËp trung vµo Gi¸m ®èc c«ng ty t¹o nªn sù thèng nhÊt, xuyªn suèt trong qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh vµ thùc hiÖn quyÕt ®Þnh. C¸c phßng ban chøc n¨ng trong c«ng ty cã nhiÖm vô tham m­u cho Gi¸m ®èc vÒ nh÷ng lÜnh vùc thuéc ph¹m vi nhiÖm vô cña phßng. C¸c phßng ban ®· phèi hîp chÆt chÏ víi nhau còng nh­ phèi hîp víi c¸c c¸n bé, nh©n viªn cña ®éi ®Ó hoµn thµnh tèt chøc n¨ng, nhiÖm vô ®­îc giao gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn chung cña c«ng ty. M« h×nh ®éi x©y dùng, x­ëng s¶n xuÊt ®· ph¸t huy ®­îc sù chñ ®éng cña c«ng ty, n©ng cao søc c¹nh tranh, x©y dùng nguån nh©n lùc, t¹o thÕ æn ®Þnh l©u dµi cho c«ng ty. Tuy nhiªn, m« h×nh nµy còng cã mét sè nh­îc ®iÓm. Khi quy chÕ kho¸n cña c«ng ty qu¸ cøng nh¾c (cÊp ph¸t vËt t­, vËt liÖu lao ®éng trang thiÕt bÞ m¸y mãc thi c«ng...) lµm cho ®éi kh«ng chñ ®éng trong qu¸ tr×nh thi c«ng, gi¶m n¨ng suÊt lao ®éng, ®ång nghÜa víi hiÖu qu¶ kinh tÕ thÊp. MÆt kh¸c, trong qu¸ tr×nh cÊp ph¸t vèn, vËt t­ thi c«ng cã nhiÒu phiÒn phøc hoÆc chËm trÔ, c¸c chØ tiªu kinh tÕ cña c«ng ty giao cho ®éi kh«ng kÞp thêi vµ cô thÓ râ rµng, ®éi tr­ëng kh«ng thÓ ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, dÉn ®Õn û l¹i. Phßng kÕ to¸n lµ mét phßng ban chøc n¨ng cña c«ng ty. Phßng tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n tËp trung. Bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®­îc tæ chøc t­¬ng ®èi hoµn chØnh, chÆt chÏ, quy tr×nh lµm viÖc khoa häc víi ®éi ngò kÕ to¸n cã n¨ng lùc, n¾m v÷ng chÕ ®é, nhiÖt t×nh c«ng t¸c. C¸c nh©n viªn kÕ to¸n l¹i ®­îc bè trÝ c«ng viÖc hîp lý, phï hîp víi tr×nh ®é kh¶ n¨ng cña mçi ng­êi t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao tr¸ch nhiÖm ®­îc giao ®ång thêi cã tinh thÇn t­¬ng trî lÉn nhau gióp cho c«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc chuyªn m«n ho¸, mçi c¸ nh©n ph¸t huy hÕt n¨ng lùc cña m×nh. V× thÕ, viÖc h¹ch to¸n néi bé cã hiÖu qu¶, gãp phÇn ®¾c lùc cho c«ng t¸c qu¶n lý cña c«ng ty. C«ng ty cµng ph¸t triÓn, khèi l­îng c«ng t¸c kÕ to¸n cµng nhiÒu, cµng phøc t¹p. HiÓu ®­îc ®iÒu ®ã, c¸c nh©n viªn trong phßng ®· kh«ng ngõng nç lùc, phÊn ®Êu, n©ng cao nghiÖp vô, cËp nhËt chÕ ®é ®Ó th«ng tin kÕ to¸n ®­a ra chÝnh x¸c, tin cËy. Trong qu¸ tr×nh tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n, tæ chøc h¹ch to¸n, phßng lu«n c¨n cø vµo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, c¸c quy ®Þnh vÒ tµi chÝnh kÕ to¸n cña Tæng c«ng ty vµ cña c«ng ty. Phßng ®· vËn dông s¸ng t¹o chÕ ®é vµ c¸c quy ®Þnh ®Ó x©y dùng mét quy tr×nh h¹ch to¸n hîp lý, tiÕt kiÖm thêi gian vµ c«ng søc tõ kh©u lËp chøng tõ cho ®Õn ra c¸c b¸o c¸o tæng hîp, ®¸p øng nhu cÇu th«ng tin cña c¸c bªn h÷u quan vµ c¸c th«ng tin qu¶n trÞ cña nhµ qu¶n lý. C¸c phÇn hµnh kÕ to¸n t¹i ®¬n vÞ ®· thÓ hiÖn ®­îc vèn kinh doanh cña c«ng ty trªn 2 mÆt lµ tµi s¶n vµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n ®ång thêi ph¶n ¸nh ®­îc qu¸ tr×nh tuÇn hoµn vèn trong c«ng ty. HÖ thèng chøng tõ h¹ch to¸n ban ®Çu cña c«ng ty ®­îc tæ chøc hîp lý, hîp ph¸p vµ hîp lÖ, tu©n thñ chÆt chÏ c¸c nguyªn t¾c vÒ chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n. Ngoµi ra, c«ng ty cßn sö dông mét sè chøng tõ ®Æc thï, c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh t¹i c«ng ty ®Òu cã chøng tõ hîp lÖ. Nhê ®ã, c«ng ty kiÓm so¸t ®­îc c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh t¹i c«ng ty còng nh­ t¹i c¸c ®éi. HÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n t¹i c«ng ty ®­îc x©y dùng tu©n thñ chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh. C«ng ty ®· x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng tµi kho¶n t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ, hoµn chØnh tõ c¸c tµi kho¶n tæng hîp ®Õn c¸c tµi kho¶n chi tiÕt. Nhê ®ã mµ viÖc ®Þnh kho¶n ®­îc dÔ dµng, ph¶n ¸nh ®óng b¶n chÊt nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, tu©n thñ theo c¸c nguyªn t¾c chung cña kÕ to¸n. §Æc biÖt, víi viÖc më chi tiÕt c¸c tµi kho¶n chi phÝ cho tõng c«ng tr×nh theo tõng ®éi thi c«ng, viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y t­¬ng ®èi râ rµng vµ chÝnh x¸c, tÝnh ®óng vµ tÝnh ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh cña mçi c«ng tr×nh lµ c¬ së tÝnh gi¸ thµnh c«ng tr×nh hoµn thµnh. H×nh thøc sæ kÕ to¸n ¸p dông t¹i c«ng ty lµ h×nh thøc “chøng tõ - ghi sæ”. C¸c sæ s¸ch ®Òu ®­îc thiÕt kÕ phï hîp víi mÉu chung cña Bé tµi chÝnh, thÓ hiÖn sù vËn dông mét c¸ch s¸ng t¹o chÕ ®é cña c«ng ty vµo viÖc h¹ch to¸n c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n chñ yÕu trong ®ã cã h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 2. §¸nh gi¸ t×nh h×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ mét phÇn hµnh kÕ to¸n quan träng vµ cã khèi l­îng c«ng viÖc lín nhÊt so víi c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n kh¸c t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y. C¸c th«ng tin kÕ to¸n ®­îc ph¶n ¸nh qua phÇn hµnh nµy thÓ hiÖn ho¹t ®éng chÝnh cña c«ng ty lµ thi c«ng c¸c c«ng tr×nh. Chøc n¨ng chung cña kÕ to¸n lµ th«ng tin vµ kiÓm tra sè liÖu vÒ ho¹t ®éng kinh doanh, t×nh h×nh tµi chÝnh cña mét ®¬n vÞ kinh tÕ, gióp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh thÝch hîp. Nh­ vËy, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i ®¶m b¶o cung cÊp kÞp thêi, chÝnh x¸c c¸c th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh cña tõng c«ng tr×nh, dù ¸n, lµ c¬ së ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, gióp cho Gi¸m ®èc c«ng ty cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, t¹o ­u thÕ c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Trong nh÷ng n¨m qua, cïng víi sù ph¸t triÓn chung cña c«ng ty, hÖ thèng kÕ to¸n còng ngµy cµng hoµn thiÖn, trong ®ã cã h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. KÕ to¸n chi phÝ gi¸ thµnh ®· tËp hîp vµ ph©n bæ chÝnh x¸c chi phÝ ph¸t sinh ë tõng ®éi, tõng c«ng tr×nh, lµm c¬ së tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh cña c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh; x¸c ®Þnh gi¸ vèn, lîi tøc tõ ®ã x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc tËp hîp theo c¸c kho¶n môc: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung ®· gióp cho thÊy vÞ trÝ, chøc n¨ng ho¹t ®éng cña tõng kho¶n môc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. §©y chÝnh lµ c¨n cø ®Ó tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch chÝnh x¸c, t¹o ®iÒu kiÖn cung cÊp th«ng tin cho hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh. C«ng ty chÊp hµnh ®Çy ®ñ c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch do Nhµ n­íc quy ®Þnh, ghi chÐp ®Çy ®ñ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trªn hÖ thèng sæ s¸ch. Nhê ®ã, c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc b¶o ®¶m ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë c«ng ty ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Cô thÓ, qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu vÒ c¬ b¶n ®· theo dâi vËt t­ sö dông cho tõng c«ng tr×nh c¨n cø vµo c¸c hîp ®ång, c¸c ho¸ ®¬n, c¸c phiÕu nhËp kho, xuÊt kho mµ c¨n cø trùc tiÕp lµ c¸c phiÕu xuÊt kho. C¸c chøng tõ nµy ®Òu ph¶i cã sù ký duyÖt cña Gi¸m ®èc c«ng ty, KÕ to¸n tr­ëng hoÆc cña ng­êi ®­îc uû quyÒn. §iÒu nµy gióp cho viÖc qu¶n lý chi phÝ vËt t­ chÆt chÏ h¬n, tr¸nh t×nh tr¹ng thÊt tho¸t hay l·ng phÝ vËt t­. MÆt kh¸c, chi phÝ vËt t­ lu«n c¨n cø vµo dù to¸n, vµo yªu cÇu vËt t­ ë tõng giai ®o¹n thi c«ng ®· gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông chi phÝ vËt t­ t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y. §èi víi kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kho¶n môc nµy ®­îc h¹ch to¸n c¨n cø vµo c¸c b¶ng chÊm c«ng, b¶ng thanh to¸n l­¬ng chuyªn nghiÖp, b¶ng thanh to¸n l­¬ng thªm giê vµ b¶ng thanh to¸n l­¬ng thuª ngoµi. §iÒu nµy ®¶m b¶o nguyªn t¾c lµm nhiÒu h­ëng nhiÒu, lµm Ýt h­ëng Ýt ®· t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. ViÖc ¸p dông tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®· g¾n liÒn lîi Ých vËt chÊt cña ng­êi lao ®éng víi tiÕn ®é thi c«ng vµ chÊt l­îng c«ng tr×nh. §èi víi kho¶n môc chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, c«ng ty sö dông nhËt tr×nh ho¹t ®éng m¸y thi c«ng võa thÓ hiÖn ®Æc thï ngµnh nghÒ kinh doanh cña c«ng ty võa gãp phÇn tÝnh chÝnh x¸c chi phÝ nguyªn nhiªn vËt liÖu còng nh­ chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh ®­îc thÓ hiÖn trªn b¶ng “Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh x©y l¾p”. Sè liÖu trªn b¶ng ®­îc tr×nh bµy hîp lý, khoa häc, râ rµng, chi tiÕt gãp phÇn cung cÊp th«ng tin cho qu¶n lý ®­îc dÔ dµng, thuËn tiÖn, ®Æc biÖt lµ c¸c th«ng tin qu¶n trÞ. Trong s¬ ®å h¹ch to¸n kÕ to¸n kho¸n ®éi, c«ng ty x©y dùng miÒn T©y sö dông thªm tµi kho¶n 336 ®Ó theo dâi chi phÝ, s¶n l­îng ®éi thùc hiÖn. §©y lµ sù vËn dông s¸ng t¹o chÕ ®é kÕ to¸n vµo t×nh h×nh thùc tÕ t¹i c«ng ty. Víi viÖc sö dông TK 336, kÕ to¸n kh«ng cÇn ph¶i thùc hiÖn thªm bót to¸n ghi nhËn hay thanh to¸n bæ sung sè thiÕu cho ®éi nhËn kho¸n trong tr­êng hîp gi¸ trÞ x©y l¾p giao kho¸n néi bé kh«ng khíp víi sè ®· t¹m øng. KÕ to¸n chØ cÇn c¨n cø vµo sè d­ trªn TK 1413 vµ TK 336 lµ x¸c ®Þnh ®­îc c«ng ty ph¶i thu håi sè t¹m øng thõa hay cßn ph¶i thanh to¸n bæ sung sè thiÕu cho ®éi. Cã ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ nªu trªn lµ nhê sù nç lùc kh«ng nhá cña toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn nç lùc cña phßng tµi chÝnh - kÕ to¸n ®· thùc hiÖn tèt vai trß qu¶n lý chi phÝ vµ cung cÊp th«ng tin cña m×nh. Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm nªu trªn, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y vÉn cßn mét sè tån t¹i sau ®©y: 2.1. VÒ tæ chøc lu©n chuyÓn chøng tõ. C«ng ty x©y dùng miÒn T©y ho¹t ®éng trong lÜnh vùc x©y l¾p cã bao thÇu. §Þa bµn ho¹t ®éng cña c«ng ty rÊt réng. Cã nh÷ng ®éi thi c«ng c¸ch trô së chÝnh cña c«ng ty hµng tr¨m km. T¹i c¸c ®éi ®Òu cã nh©n viªn kÕ to¸n cã nhiÖm vô lËp, thu thËp vµ tæng hîp c¸c chøng tõ lªn b¶ng kª hµng th¸ng chuyÓn vÒ phßng kÕ to¸n cña c«ng ty ®Ó h¹ch to¸n. Trªn thùc tÕ, viÖc giao nép chøng tõ cña c¸c nh©n viªn kÕ to¸n ®éi th­êng rÊt chËm trÔ g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c h¹ch to¸n tËp trung t¹i c«ng ty. Khi nép chøng tõ cho c«ng ty, kÕ to¸n ®éi th­êng tËp trung chøng tõ cña nhiÒu kú võa lµm cho viÖc h¹ch to¸n rÊt vÊt v¶ võa vi ph¹m nguyªn t¾c cËp nhËt trong h¹ch to¸n kÕ to¸n. C«ng viÖc kÕ to¸n dån vµo cuèi kú nhiÒu mµ sè l­¬ng nh©n viªn kÕ to¸n lµ kh«ng ®æi lµm cho quyÕt to¸n chËm, kh«ng hoµn thµnh c¸c b¶ng tËp hîp chi phÝ cho tõng c«ng tr×nh. Mét ®Æc ®iÓm rÊt kh¸c biÖt so víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c lµ ®Þa ®iÓm diÔn ra ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y dùng c¬ b¶n kh«ng cè ®Þnh mµ lu«n thay ®æi phô thuéc vµo c¸c c«ng tr×nh ®­îc x©y dùng ë ®©u. V× vËy, qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn chøng tõ gèc tõ ch©n c«ng tr×nh vÒ phßng kÕ to¸n cña bÊt kú doanh nghiÖp x©y l¾p nµo còng gÆp khã kh¨n do kho¶ng c¸ch gi÷a c«ng tr×nh víi trô së c«ng ty. Trong cïng mét khã kh¨n chung nh­ vËy, c«ng ty x©y dùng miÒn T©y muèn tån t¹i vµ ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng cã nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh ph¶i t×m vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc khã kh¨n còng nh­ kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn. Bëi v×, chØ cã cËp nhËt chøng tõ míi ph¶n ¸nh ®óng, ®ñ, chÝnh x¸c kho¶n môc chi phÝ, tõ ®ã cung cÊp th«ng tin kÕ to¸n s¸t thùc cho nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp ®Ó t×m ra biÖn ph¸p gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. 2.2. VÒ h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. T¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y, kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lu«n chiÕm mét tû träng lín kho¶ng 60% - 70% trong c¬ cÊu chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. ChÝnh v× vËy mµ sù biÕn ®éng cña kho¶n môc phÝ nµy cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm. ViÖc sö dông tiÕt kiÖm, hîp lý kho¶n môc chi phÝ nµy sÏ gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo viÖc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty. Víi ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n lµ khi x©y dùng c¸c c«ng tr×nh, c¸c lo¹i vËt liÖu chñ yÕu ®­îc giao ®Õn tËn ch©n c«ng tr×nh, kh«ng th«ng qua kho. ChÝnh v× vËy mµ c«ng ty x©y dùng miÒn T©y kh«ng sö dông tµi kho¶n 152 ®Ó h¹ch to¸n nguyªn nhiªn vËt liÖu tån kho song vÉn viÕt phiÕu nhËp kho, xuÊt kho. Theo em, ®©y kh«ng ph¶i lµ c¸ch lµm hay. MÆc dï c«ng ty kh«ng cã kho b·i cè ®Þnh ®Ó b¶o qu¶n, dù tr÷ nguyªn nhiªn vËt liÖu song t¹i c¸c ®éi vÉn cã c¸c kho t¹m, vÉn cã nh©n viªn vËt t­ thùc hiÖn viÖc cung øng vµ b¶o qu¶n vËt t­. H¬n n÷a, vËt t­ mua vÒ cho thi c«ng kh«ng ph¶i xuÊt dïng hÕt mét lÇn mµ ®­îc b¶o qu¶n trong c¸c kho t¹m, mçi lÇn xuÊt dïng ®Òu cã c¸c phiÕu xuÊt kho. MÆt kh¸c, c«ng ty x©y dùng miÒn T©y kh«ng cã sæ danh ®iÓm vËt t­. §iÒu nµy ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ qu¶n lý còng nh­ hiÖu qu¶ h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu. Nh­ ta ®· biÕt, chi phÝ nguyªn vËt liÖu chiÕm mét tû träng rÊt lín trong tæng chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. C¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu rÊt ®a d¹ng, nhiÒu chñng lo¹i nh­: §¸, c¸t, sái, s¾t thÐp, nhùa ®­êng, x¨ng dÇu, s¬n giao th«ng... T¹i mçi ®Þa ph­¬ng n¬i c¸c ®éi thi c«ng c«ng tr×nh, c¸c lo¹i vËt t­ nµy cã thÓ cã tªn gäi kh¸c nhau. C«ng ty kh«ng sö dông sæ danh ®iÓm vËt t­ cã thÓ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nhÇm lÉn trong h¹ch to¸n. Do vËy, cÇn cã sù thèng nhÊt trong qu¶n lý, theo dâi vËt t­. 2.3. VÒ h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Kho¶n môc chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng chiÕm mét tû träng t­¬ng ®èi kho¶ng 30% trong tæng chi phÝ x©y l¾p ph¸t sinh t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y. §©y lµ mét kho¶n môc chi phÝ rÊt quan träng thÓ hiÖn tr×nh ®é sö dông m¸y mãc trong thi c«ng, x©y dùng. M¸y thi c«ng lµ mét nh©n tè phôc vô ®¾c lùc kh«ng thÓ thiÕu cho thi c«ng ®Æc biÖt trong thêi kú hiÖn nay víi viÖc thi c«ng nh÷ng c«ng tr×nh cã yªu cÇu kü thuËt cao, tiÕn ®é nhanh. Do vËy mµ viÖc hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cã ý nghÜa quan träng trong kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm còng nh­ n©ng cao chÊt l­îng c«ng tr×nh. T¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng bao gåm 6 kho¶n môc: Chi phÝ nh©n c«ng, ph¶n ¸nh tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n l¸i m¸y. Chi phÝ nguyªn nhiªn vËt liÖu phôc vô qu¸ tr×nh vËn hµnh m¸y. Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt, phô tïng söa ch÷a, thay thÕ phôc vô cho qu¸ tr×nh vËn hµnh m¸y. Chi phÝ khÊu hao, chi phÝ söa ch÷a lín, chi phÝ l·i vay trung h¹n. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. C¸c chi phÝ kh¸c. ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô vµ c¸c chi phÝ kh¸c tu©n theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh. Riªng ®èi víi TK 6234 - Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng em thÊy næi lªn mét sè vÊn ®Ò sau: VÒ chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng: Khi trÝch khÊu hao m¸y thi c«ng theo møc kho¸n, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n nh­ sau: Bót to¸n 1: Nî TK 335 Cã TK 214 Bót to¸n 2: Nî TK 1413 Cã TK 335 Khi kÕ to¸n nhËn ®­îc nhËt tr×nh ho¹t ®éng m¸y thi c«ng, c¨n cø vµo chi phÝ khÊu hao thùc tÕ cña m¸y sö dông cho c«ng tr×nh cô thÓ, kÕ to¸n ghi: Nî TK 623(6234) Cã TK 336 Së dÜ kÕ to¸n c«ng ty x©y dùng miÒn T©y sö dông TK 335 ®Ó tÝnh vµ ph©n bæ chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng v× nã xuÊt ph¸t tõ c¬ chÕ kho¸n mµ c«ng ty ¸p dông, chi phÝ m¸y thi c«ng theo gi¸ giao kho¸n bao giê còng cã chªnh lÖch so víi chi phÝ thùc tÕ. ViÖc sö dông TK 335 ®Ó tÝnh vµ ph©n bæ chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng nh­ trªn kh«ng ®óng víi chÕ ®é vµ sai b¶n chÊt cña tµi kho¶n. Theo quy ®Þnh cña chÕ ®é, viÖc trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc thùc hiÖn theo th¸ng. Mµ hµng th¸ng, c«ng ty ®· cã nhËt tr×nh ho¹t ®éng m¸y thi c«ng th× chØ cÇn c¨n cø vµo nhËt tr×nh nµy ®Ó tÝnh chi phÝ khÊu hao thùc tÕ vµ h¹ch to¸n theo ®óng chÕ ®é, kh«ng cÇn ph¶i qua nhiÒu bót to¸n nh­ trªn. Trong kÕt cÊu cña TK 6234 cßn bao gåm c¸c chi phÝ l·i vay. Khi trÝch tr­íc chi phÝ l·i vay: Nî TK 1413 Cã TK 335 Khi c«ng ty tr¶ l·i vay, kÕ to¸n ghi: Nî TK 335 Cã TK 111, 112 §ång thêi ghi lu«n bót to¸n: Nî TK 623 (6234) Cã TK 336 Trong x©y dùng c¬ b¶n, chi phÝ l·i tiÒn vay phôc vô cho thi c«ng c«ng tr×nh kh«ng h¹ch to¸n vµo chi phÝ tµi chÝnh mµ ®­îc tÝnh trùc tiÕp vµo gi¸ trÞ c«ng tr×nh song kh«ng ph¶i ®­îc h¹ch to¸n vµo TK 623 mµ ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung hoÆc chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, cuèi kú ph©n bæ cho c¸c c«ng tr×nh. Do vËy, c¸ch h¹ch to¸n chi phÝ l·i vay nh­ trªn lµ kh«ng ®óng víi chÕ ®é. 2.4. VÒ tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. HiÖn nay, c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y ch­a cã b­íc tæng hîp chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trªn quy m« toµn doanh nghiÖp. C«ng ty cã nhiÒu ®éi x©y dùng c«ng tr×nh, mçi ®éi l¹i thi c«ng nh÷ng c«ng tr×nh kh¸c nhau. ViÖc h¹ch to¸n hiÖn nay t¹i c«ng ty míi chØ tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh chi tiÕt t¹i tõng ®éi tõng c«ng tr×nh, n»m t¸ch nhau t¹i c¸c b¶ng tµi kho¶n kÕ to¸n TK 621, 622, 623, 627. Do ®ã, viÖc ®èi chiÕu sè liÖu víi sæ tæng hîp khã kh¨n vµ mÊt thêi gian. C«ng ty x©y dùng miÒn T©y sö dông TK 154 ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trªn toµn c«ng ty. Do ®Æc ®iÓm kinh doanh cña c«ng ty, ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng c«ng tr×nh x©y dùng. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ theo kho¶n môc. C¸c tµi kho¶n 621, 622, 623, 627 ®Òu ®­îc më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, tõng ®éi thi c«ng, sè liÖu ®­îc theo dâi chi tiÕt trªn c¸c b¶ng tµi kho¶n kÕ to¸n cña c¸c tµi kho¶n nµy. ThÕ nh­ng khi tæng hîp chi phÝ, kÕ to¸n kh«ng më chi tiÕt TK 154 cho tõng c«ng tr×nh, tõng ®éi t­¬ng øng vµ còng kh«ng cã sæ chi tiÕt TK 154 mµ chØ cã sæ c¸i. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho viÖc tæng hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Khi lËp b¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n l¹i ph¶i c¨n cø vµo c¸c b¶ng tµi kho¶n kÕ to¸n TK 621, 622, 623, 627 trong khi ®ã nÕu cã b¶ng tµi kho¶n kÕ to¸n TK 154 chi tiÕt cho tõng ®éi, tõng c«ng tr×nh th× chØ cÇn lÊy sè liÖu trªn b¶ng nµy. 2.5. C«ng t¸c kÕ to¸n qu¶n trÞ. HiÖn nay, t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y, c«ng t¸c kÕ to¸n tµi chÝnh thùc hiÖn rÊt hiÖu qu¶, th«ng tin kÕ to¸n cung cÊp ®¸p øng ®­îc cho nhu cÇu qu¶n lý. Nh­ng bªn c¹nh ®ã, c«ng t¸c kÕ to¸n qu¶n trÞ t¹i c«ng ty ch­a ®­îc coi träng. Trong phÇn hµnh kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, c«ng viÖc kÕ to¸n qu¶n trÞ chØ míi dõng l¹i ë viÖc lËp c¸c b¸o c¸o tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh x©y l¾p. Trong m«i tr­êng c¹nh tranh ngµy nay, viÖc cung cÊp th«ng tin kÕ to¸n cho qu¶n trÞ doanh nghiÖp kh«ng chØ dõng l¹i ë viÖc cung cÊp chÝnh x¸c, kÞp thêi mµ mét yªu cÇu n÷a lµ c¸c th«ng tin ®ã ph¶i ®­îc ph©n tÝch vµ tr×nh bµy sao cho bé phËn qu¶n trÞ cã thÓ dùa vµo ®ã ®Ó ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh nhanh chãng vµ hiÖu qu¶. Yªu cÇu nµy cã thÓ ®­îc ®¸p øng khi c«ng t¸c kÕ to¸n qu¶n trÞ ®­îc thùc hiÖn triÖt ®Ó. Víi viÖc ®Èy m¹nh c«ng t¸c kÕ to¸n qu¶n trÞ, bé phËn qu¶n trÞ sÏ biÕt ®­îc c¸c th«ng tin c¬ cÊu còng nh­ c¸c yÕu tè chi phÝ x©y l¾p, c¸c biÕn ®éng trong c¸c kho¶n môc hay c¸c yÕu tè chi phÝ ... tõ ®ã sÏ cã ®­îc c¸c quyÕt ®Þnh nhanh chãng, phï hîp gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh. V× vËy, ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña th«ng tin kÕ to¸n nãi riªng vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung th× cÇn ®Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng t¸c kÕ to¸n qu¶n trÞ. Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y, em nhËn thÊy nh÷ng tån t¹i nªu trªn kh«ng ph¶i do tr×nh ®é cña nh©n viªn kÕ to¸n. Ng­îc l¹i, hä ®Òu lµ nh÷ng ng­êi ®­îc ®µo t¹o ë tr×nh ®é ®¹i häc vµ cã kinh nghiÖm trong nghÒ. Song trong qu¸ tr×nh lµm viÖc, kÕ to¸n viªn th­êng lµm theo thãi quen vµ lµm theo nh÷ng ng­êi tiÒn nhiÖm, tr­íc ®· h¹ch to¸n nh­ thÕ nµo th× cø tiÕp tôc h¹ch to¸n theo c¸ch ®ã. §iÒu nµy cã thÓ lµm hä c¶m thÊy c«ng viÖc thuËn tiÖn, dÔ lµm, ë gãc ®é nµo ®ã cßn tiÕt kiÖm thêi gian, c«ng søc. ChuÈn mùc, chÕ ®é vÉn ®ang trong giai ®o¹n hoµn thiÖn, lu«n thay ®æi. Mçi lÇn cã sù thay ®æi, c¸c nh©n viªn kÕ cã thÓ ch­a cËp nhËt hoÆc ®· ®­îc cËp nhËt nh­ng ng¹i lµm theo c¸i míi mµ cø quen lµm theo mét quy tr×nh ®· ®Þnh s½n. §iÒu nµy ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng th«ng tin kÕ to¸n. C«ng ty cµng ph¸t triÓn th× cµng cã nhiÒu mèi quan hÖ, cµng cã nhiÒu ®èi t­îng quan t©m ®Õn c«ng ty ®ßi hái nh÷ng th«ng tin c«ng ty ®­a ra ®Æc biÖt lµ c¸c th«ng tin kÕ to¸n ph¶i chÝnh x¸c, kÞp thêi, ®¸ng tin cËy. MÆt kh¸c, c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay ®Òu cã xu h­íng ¸p dông phÇn mÒm kÕ to¸n ®Ó hç trî cho c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n. C«ng ty x©y dùng miÒn T©y muèn sö dông kÕ to¸n m¸y mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th× c¸c th«ng tin ®Çu vµo cung cÊp cho m¸y còng ph¶i chuÈn x¸c, tu©n theo chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh hiÖn hµnh. Nh­ vËy, hoµn thiÖn hÖ thèng kÕ to¸n nãi chung vµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng lµ mét yªu cÇu cÊp thiÕt ®èi víi c«ng ty x©y dùng miÒn T©y. 3. Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Doanh nghiÖp muèn ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn l©u dµi nhÊt thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña m×nh mµ néi dung chÝnh lµ hoµn thiÖn bé m¸y tæ chøc, quy tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. Trong ®ã, hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÝnh lµ nh©n tè chñ yÕu ®em l¹i hiÖu qu¶ chung cña toµn doanh nghiÖp. Nh­ vËy, víi vai trß lµ nh©n tè chñ yÕu ®em l¹i hiÖu qu¶ chung cña toµn doanh nghiÖp th× viÖc hoµn thiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÝnh lµ néi dung träng t©m cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña mçi ®¬n vÞ. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph¶i diÔn ra mét c¸ch thuËn lîi tõ kh©u lËp dù to¸n ®Õn kh©u tæ chøc thùc hiÖn vµ quan träng lµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp ph¶i thu thËp ®­îc nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi vÒ t×nh h×nh chi phÝ vµ kÕt qu¶ ®Ó tõ ®ã ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p kh«ng ngõng gi¶m bít nh÷ng chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt, khai th¸c tèi ®a tiÒm n¨ng nguyªn vËt liÖu, lao ®éng cña ®¬n vÞ. Bé phËn qu¶n trÞ chØ cã thÓ cã ®­îc nh÷ng th«ng tin h÷u Ých cho c¸c quyÕt ®Þnh cña m×nh khi doanh nghiÖp cã mét hÖ thèng kÕ to¸n ®­îc hoµn thiÖn vÒ mäi mÆt. Khi ®ã, bé phËn qu¶n trÞ kh«ng nh÷ng chØ thu ®­îc nh÷ng th«ng tin vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt mét c¸ch nhanh chãng, kÞp thêi mµ c¸c th«ng tin ®ã cßn ®­îc xö lý b»ng c¸c ph­¬ng ph¸p ghi chÐp, tÝnh to¸n mang tÝnh chÊt nghiÖp vô chuyªn ngµnh rÊt h÷u Ých cho viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý. Víi t­ c¸ch lµ mét phÇn rÊt quan träng cña hÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp th× viÖc hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng thÓ t¸ch rêi víi hoµn thiÖn hÖ thèng kÕ to¸n nãi chung. ViÖc hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mÆc dï lµ mét phÇn trong hoµn thiÖn hÖ thèng kÕ to¸n t¹i doanh nghiÖp song kh«ng v× thÕ mµ coi nã chØ lµ nhiÖm vô riªng cña mét bé phËn. Nã ®ßi hái ph¶i cã sù phèi hîp cïng thùc hiÖn gi÷a c¸c bé phËn, phßng ban trong c«ng ty. Cã thÓ thÊy ®©y lµ ®iÒu kiÖn ®Çu tiªn trong viÖc hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. KÕt qu¶ cña viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ gióp cho doanh nghiÖp qu¶n lý mét c¸ch hiÖu qu¶ vÒ t×nh h×nh chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, gióp doanh nghiÖp thùc hiÖn ®­îc c¸c kÕ ho¹ch tiÕt kiÖm chi phÝ vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nh­ vËy, cã thÓ nãi hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ yªu cÇu tÊt yÕu, kh¸ch quan, phï hîp víi sù ph¸t triÓn vµ nhu cÇu qu¶n lý. 4. Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y. §Ó hoµn thiÖn h¹ch to¸n kÕ to¸n nãi chung vµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng cÇn cã sù phèi hîp ®ång bé cña c¸c phßng ban chøc n¨ng trong c«ng ty nh­ng cã thÓ nãi ®ã lµ nhiÖm vô chñ yÕu ®Æt ra cho phßng kÕ to¸n - tµi chÝnh t¹i c«ng ty. ChÝnh v× vËy, phßng kÕ to¸n ®ãng mét vai trß quan träng trong hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó thùc hiÖn ®­îc vai trß nµy, cÇn ph¶i thÊy râ nh÷ng tån t¹i, nh÷ng mÆt yÕu còng nh­ nh÷ng tiÒm n¨ng cña ®¬n vÞ trong phï hîp víi nh÷ng ®Æc ®iÓm cña c«ng ty ®Ó cã ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn hîp lý vµ hiÖu qu¶. Tõ nh÷ng tån t¹i trong h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y mµ em võa ph©n tÝch ë trªn, em xin ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty nh­ sau: 4.1. VÒ tæ chøc lu©n chuyÓn chøng tõ. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng chËm trÔ trong viÖc giao nép chøng tõ gèc tõ ch©n c«ng tr×nh vÒ phßng kÕ to¸n c«ng ty, em xin ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p sau: Quy ®Þnh ngµy giao nép chøng tõ t¹i ch©n c«ng tr×nh vÒ phßng kÕ to¸n c«ng ty dùa theo kho¶ng c¸ch tõ n¬i thi c«ng c«ng tr×nh víi c«ng ty. NÕu kho¶ng c¸ch ®ã: D­íi 50 km th× 5 ngµy tËp hîp chøng tõ mét lÇn. Tõ 50 ®Õn 100 km th× 10 ngµy tËp hîp chøng tõ mét lÇn. Tõ 100 ®Õn 200 km th× 20 ngµy tËp hîp chøng tõ mét lÇn. Víi nh÷ng c«ng tr×nh xa h¬n th× cã thÓ tËp hîp chøng tõ theo th¸ng. Ng­êi cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn quy ®Þnh nµy vµ trùc tiÕp chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh lµ kÕ to¸n ®éi vµ c¸c ®éi tr­ëng. Nh©n viªn kÕ to¸n t¹i c«ng ty cÇn tæ chøc h­íng dÉn nghiÖp vô kÕ to¸n còng nh­ quy ®Þnh vÒ kÕ to¸n (cô thÓ lµ chÕ ®é chøng tõ) cho kÕ to¸n ®éi vµ ®éi tr­ëng x©y dùng tu©n thñ ®Çy ®ñ chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n. 4.2. VÒ h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. §Ó ®¶m b¶o nhu cÇu nguyªn vËt liÖu cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn, liªn tôc, kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n vµ qu¶n lý chi phÝ nguyªn vËt liÖu mét c¸ch chÆt chÏ, cÇn ph¶i nhËn biÕt mét c¸ch cô thÓ vÒ sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña tõng thø vËt liÖu ®­îc sö dông cho s¶n xuÊt cña c«ng ty. Bëi vËy, c¸c lo¹i vËt liÖu cÇn ph¶i ®­îc ph©n chia mét c¸ch tû mû, chi tiÕt theo tÝnh n¨ng lý, ho¸, theo quy ®Þnh phÈm chÊt cña vËt liÖu. ViÖc ph©n chia vËt liÖu mét c¸ch chi tiÕt, tû mû trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së x¸c ®Þnh vµ lËp sæ danh ®iÓm vËt liÖu, trong ®ã vËt liÖu ®­îc chia thµnh lo¹i, nhãm, thø vµ mçi lo¹i, nhãm, thø ®­îc sö dông mét ký hiÖu riªng gäi lµ sè danh ®iÓm vËt liÖu ®­îc sö dông thèng nhÊt trong ph¹m vi doanh nghiÖp. Mçi lo¹i vËt liÖu sö dông mét sè trang trong sæ danh ®iÓm vËt liÖu ®Ó ghi ®ñ nhãm, thø vËt liÖu thuéc lo¹i vËt liÖu ®ã. VÝ dô: Sæ danh ®iÓm vËt liÖu cña c«ng ty cã thÓ ®­îc x©y dùng nh­ sau: Sæ danh ®iÓm vËt liÖu Lo¹i: Nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh - Ký hiÖu: 1521. Ký hiÖu Tªn, nh·n hiÖu quy c¸ch vËt liÖu §¬n vÞ tÝnh §¬n gi¸ Thµnh tiÒn Nhãm Danh ®iÓm vËt liÖu 1521-01 ThÐp c¸c lo¹i Kg 1521-01-01 ThÐp Ø6 Kg 1521-01-02 ThÐp Ø8 Kg ... 1521-02 G¹ch c¸c lo¹i Viªn 1521-02-01 G¹ch x©y t­êng Viªn 1521-02-021 G¹ch l¸t nÒn Viªn ... C«ng ty x©y dùng miÒn T©y kh«ng sö dông thÎ kho. Nh­ vËy, víi viÖc më sæ danh ®iÓm vËt t­, c«ng ty sÏ cã thªm th«ng tin liªn quan ®Õn vËt t­, cã thÓ m· ho¸ c¸c lo¹i vËt t­ phôc vô ®¾c lùc cho qu¶n lý còng nh­ h¹ch to¸n chi phÝ vÒ vËt liÖu, rÊt thuËn lîi cho c«ng ty khi sö dông kÕ to¸n m¸y. MÆt kh¸c, ®Ó viÖc h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu chÝnh x¸c, theo ®óng chÕ ®é, thuËn lîi cho viÖc nhËp c¸c phiÕu nhËp kho, xuÊt kho vµo m¸y, c«ng ty nªn bæ sung TK 152 vµo hÖ thèng tµi kho¶n. Tµi kho¶n nµy cã thÓ ®­îc më chi tiÕt cho c¸c lo¹i vËt liÖu dïng th­êng xuyªn, khèi l­îng cÇn cho thi c«ng c«ng tr×nh lín, mËt ®é nhËp xuÊt nhiÒu. 4.3. VÒ h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Thay v× h¹ch to¸n chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng mµ chi phÝ l·i vay nh­ hiÖn nay, kÕ to¸n c«ng ty nªn söa l¹i c¸ch h¹ch to¸n theo ®óng chÕ ®é nh­ sau: C¨n cø vµo nhËt tr×nh ho¹t ®éng m¸y thi c«ng, kÕ to¸n tÝnh ra chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng cho tõng c«ng tr×nh vµ ghi: Nî TK 623 (6234) Cã TK 214 VÒ h¹ch to¸n chi phÝ l·i vay: Khi trÝch tr­íc chi phÝ l·i vay: Nî TK 1413 Cã TK 335 Khi c«ng ty tr¶ l·i vay, kÕ to¸n ghi: Nî TK 335 Cã TK 111, 112 §ång thêi ghi lu«n bót to¸n: Nî TK 642 Cã TK 336 4.4 Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Theo em, sau khi lËp b¶ng tµi kho¶n kÕ to¸n c¸c tµi kho¶n chi phÝ, kÕ to¸n c«ng ty nªn lËp b¶ng tæng hîp tµi kho¶n kÕ to¸n víi kÕt cÊu t­¬ng tù b¶ng tµi kho¶n kÕ to¸n. §Ó tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh ®­îc dÔ dµng vµ chÝnh x¸c, tiÕt kiÖm thêi gian vµ chi phÝ, c«ng ty nªn më sæ chi tiÕt TK 154 cho tõng c«ng tr×nh tõng ®éi thi c«ng víi tªn gäi lµ B¶ng tµi kho¶n kÕ to¸n TK154 vµ cã kÕt cÊu theo mÉu chung cña c«ng ty. Víi viÖc më sæ chi tiÕt TK 154, tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y cã thÓ kh¸i qu¸t l¹i nh­ sau: Chøng tõ vÒ chi phÝ s¶n xuÊt B¶ng tæng hîp chøng tõ gèc B¶ng tµi kho¶n kÕ to¸n TK621,622,623, 627, 642 B¶ng tæng hîp tµi kho¶n kÕ to¸n TK621,622,623, 627, 154, 642 Sæ ®¨ng ký CT - GS Chøng tõ ghi sæ B¶ng tµi kho¶n kÕ to¸n TK 154 Sæ C¸i TK621, 622, 623, 627, 154, 642 B¶ng tÝnh chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n B¸o c¸o tµi chÝnh Ghi chó: : Ghi cuèi th¸ng hoÆc ®Þnh kú : §èi chiÕu, kiÓm tra S¬ ®å 2.9: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo h×nh thøc “Chøng tõ ghi sæ” t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y (sau khi hoµn thiÖn) 4.5. §Èy m¹nh c«ng t¸c kÕ to¸n qu¶n trÞ. §Ó phôc vô cho viÖc ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, sau khi lËp b¶ng chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n cã thÓ lËp b¶ng ph©n tÝch sau: b¶ng ph©n tÝch tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt STT Kho¶n môc chi phÝ Dù to¸n Thùc tÕ Chªnh lÖch Sè tiÒn % Sè tiÒn % Sè tiÒn % 1 Chi phÝ NVLTT 2 Chi phÝ NCTT 3 Chi phÝ MTC 4 Chi phÝ SXC Céng Qua b¶ng ph©n tÝch tæng hîp ®­îc lËp nh­ trªn, bé phËn qu¶n lý sÏ biÕt ®­îc sè liÖu dù to¸n c¸c kho¶n chi phÝ vµ phÇn chªnh lÖch gi÷a thùc tÕ víi dù to¸n, tõ ®ã gióp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ biÕt ®­îc nguyªn nh©n g©y biÕn ®éng gi¸ thµnh vµ cã c¸c biÖn ph¸p ®Ó h¹n chÕ sù biÕn ®éng ®ã trong kú kÕ to¸n sau. Cô thÓ h¬n khi xem xÐt nh÷ng biÕn ®éng trong c¸c kho¶n môc chi phÝ, c«ng viÖc ph©n tÝch kh«ng chØ dõng l¹i sau khi ®· xem xÐt thÊy ®­îc sù biÕn ®éng mµ cßn ph¶i chØ ra ®­îc nguyªn nh©n ¶nh h­ëng ®Õn sù biÕn ®éng ®ã. Th«ng th­êng cã 2 nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn sù biÕn ®éng nµy lµ nh©n tè gi¸ vµ nh©n tè s¶n l­îng. BiÕn ®éng vÒ l­îng = Gi¸ dù to¸n x (L­îng thùc tÕ - L­îng dù to¸n) BiÕn ®éng vÒ gi¸ = L­îng thùc tÕ x (Gi¸ thùc tÕ - gi¸ dù to¸n) Tãm l¹i, cã thÓ thÊy r»ng, ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n c«ng ty x©y dùng miÒn T©y cã rÊt nhiÒu biÖn ph¸p. Song, ®Ó sù thay ®æi thùc sù mang l¹i t¸c dông, c«ng ty cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt vµ ®ång bé c¸c biÖn ph¸p sao cho khi biÖn ph¸p nµy thùc hiÖn th× cã t¸c dông tÝch cùc thùc thi biÖn ph¸p kia. Cã nh­ vËy, c«ng cuéc ®æi míi cña c«ng ty míi cã tÝnh bÒn v÷ng l©u dµi. §©y lµ nguyªn t¾c chung cho tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ tham gia trªn thÞ tr­êng. kÕt luËn ViÖc vËn dông chÕ ®é, chuÈn mùc t¹i c¸c doanh nghiÖp rÊt kh¸c nhau. ChÕ ®é, chuÈn mùc kh«ng ph¶i bao giê còng ®óng vµ phï hîp víi thùc tÕ t¹i c¸c doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp kh«ng ph¶i bao giê còng hiÓu ®óng vµ vËn dông ®óng c¸c chuÈn mùc, chÕ ®é. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c chuÈn mùc, chÕ ®é ph¶i ®­îc ®iÒu chØnh hîp lý, s¸t víi thùc tÕ. §ång thêi, viÖc vËn dông chuÈn mùc, chÕ ®é t¹i c¸c doanh nghiÖp ph¶i linh ho¹t, s¸ng t¹o trªn c¬ cë c¸c quy ®Þnh chung cña chÕ ®é tµi chÝnh kÕ to¸n. C«ng ty x©y dùng miÒn T©y còng kh«ng n»m ngoµi xu h­íng ®ã. Tr¶i qua 8 n¨m h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, cïng víi sù lín m¹nh cña c«ng ty, phßng tµi chÝnh kÕ to¸n còng kh«ng ngõng ®æi míi, hoµn thiÖn tæ chøc bé m¸y còng nh­ tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n. ViÖc vËn dông chuÈn mùc, chÕ ®é kÕ to¸n t¹i c«ng ty x©y dùng miÒn T©y ®­îc thÓ hiÖn râ trong phÇn hµnh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ em võa tr×nh bµy ë trªn. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty võa cã nh÷ng ­u ®iÓm thÓ hiÖn sù vËn dông s¸ng t¹o chÕ ®é cña c«ng ty song còng cßn cã nh÷ng nh­îc ®iÓm. §iÒu nµy xuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cã vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. H¬n n÷a, viÖc vËn dông chÕ ®é, chuÈn mùc sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. Em tin r»ng, víi sù nç lùc cña toµn thÓ nh©n viªn trong phßng vµ sù gióp ®ì cña ban l·nh ®¹o c«ng ty, hÖ thèng kÕ to¸n nãi chung, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng t¹i c«ng ty sÏ ngµy cµng hoµn thiÖn. danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. Lý thuyÕt vµ thùc hµnh kÕ to¸n tµi chÝnh - Chñ biªn: TS. NguyÔn V¨n C«ng - Nhµ xuÊt b¶n tµi chÝnh/2001. 2. Gi¸o tr×nh: Ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh - Khoa KÕ to¸n - Tr­êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n Hµ Néi - Nhµ xuÊt b¶n thèng kª/2001 3. C¸c tµi liÖu kÕ to¸n cña c«ng ty x©y dùng miÒn T©y. 4. LuËn v¨n K39, K40 cña khoa KÕ to¸n - Tr­êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n Hµ Néi. Môc lôc