Đề tài Hoạt động ngoại hối ở Việt Nam, thực trạng và một số giải pháp

Lêi Nãi ®Çu Mét trong nh÷ng nh©n tè v« cïng quan träng ®­a nÒn kinh tÕ cña mét quèc gia hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi lµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i hèi .Khi c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ ngµy cµng diÔn ra th­êng xuyªn vµ phøc t¹p th× diÔn biÕn cña thÞ tr­êng ngo¹i hèi còng cµng trë nªn phøc t¹p h¬n.Do vËy, ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i hèi mét c¸ch lµnh m¹nh vµ bÒn v÷ng ®ßi hái c«ng t¸c ngo¹i hèi ph¶i lu«n söa ®æi, bæ sung phï hîp víi nh÷ng biÕn ®éng trªn thÞ tr­êng nh»m kiÓm so¸t ®­îc thÞ tr­êng. §èi víi VN lµ 1 ®Êt n­íc ®ang trong thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH, chóng ta ®ang hoµ m×nh vµo xu h­íng toµn cÇu ho¸ cña nÒn kinh tÕ nh©n lo¹i.Do vËy ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i hèi lµ 1 yªu cÇu cÊp b¸ch.Tuy nhiªn, g¾n liÒn víi ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i hèi ®ßi hái c«ng t¸c qu¶n lÝ ngo¹i hèi ë VN còng ph¶i ®­îc n©ng cao.NÕu chóng ta kh«ng qu¶n lÝ ngo¹i hèi ®Ó c¸c ®ång ngo¹i tÖ m¹nh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ x©m nhËp vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng ngo¹i hèi VN, khi ®ã lßng tin cña ng­êi d©n vµo ®ång néi tÖ sÏ gi¶m, hä sÏ cã su h­íng cÊt gi÷ ®ång ngo¹i tÖ;néi tÖ mÊt gi¸, tõ ®ã ¶nh h­ëng ®Õn tØ gi¸, g©y gia l¹m ph¸t dÉn ®Õn khñng ho¶ng nÒn kinh tÕ quèc d©n.Qu¶n lÝ ngo¹i hèi sÏ gióp NHNN kiÓm so¸t ®­îc c¸c luång ngo¹i tÖ ch¶y ra ch¶y vµo ®Êt n­íc;®iÒu tiÕt ®­îc tØ gi¸ s¸t víi tØ gi¸ trªn thÞ tr­êng phï hîp víi cung- cÇu ngo¹i hèi…tr¸nh x¶y ra t×nh tr¹ng trªn. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lÝ ngo¹i hèi, em xin cã mét sè ý kiÕn ®ãng gãp cña m×nh qua ®ª tµi nghiªn cøu víi tùa ®Ò:”HO¹t ®éng ngo¹i hèi ë VN.Thùc tr¹ng vµ mét sè gi¶i ph¸p” §Ò tµi cã kÕt cÊu 3 ch­¬ng ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn Ch­¬ng I: ý luËn chung vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi. I.I.Môc ®Ých cña qu¶n lÝ ngo¹i hèi. I.II.C¬ chÕ qu¶n lÝ ngo¹i hèi. I.III.Ho¹t ®éng qu¶n lÝ ngo¹i hèi cña NHTW. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng qu¶n lÝ ngo¹i hèi ë ViÖt Nam II.I:S¬ l­îc vÒ ho¹t ®éng qu¶n lÝ ngo¹i hèi ë VN. II.II:Thùc tr¹ng ho¹t ®éng qu¶n lÝ ngo¹i hèi ë VN. Ch­¬ng III:Mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lÝ ngo¹i hèi trong t­¬ng lai. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gi¶ng d¹y vµ h­íng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o NguyÔn Thanh Nhµn ®· gióp em cã kiÕn thøc ®Ó hoµn thµnh ®Ò tµi nµy.RÊt mong nhËn ®­îc ý kiÕn ®¸nh gi¸ vµ gãp ý cña thÇy c« vÒ nh÷ng thiÕu sãt vµ h¹n chÕ trong ®Ò tµi cña em. Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Hµ Néi, ngµy 15 th¸ng 3 n¨m 2004 Sinh viªn NguyÔn Thu HiÒn Ch­¬ng I :Lý luËn chung vÒ qu¶n lÝ ngo¹i hèi I Môc ®Ých qu¶n lÝ ngo¹i hèi I.1. Kh¸i niÖm: Ngo¹i hèi lµ tiÒn n­íc ngoµi, vµng tiªu chuÈn quèc tÕ, c¸c giÊy tê cã gi¸ vµ c¸c c«ng cô thanh to¸n b»ng tiÒn n­íc ngoµi, trong ®ã ®Æc biÖt lµ ngo¹i tÖ cã vai trß quan träng.Nã lµ ph­¬ng tiÖn dù tr÷ cña c¶i, ph­¬ng tiÖn ®Ó mua, ph­¬ng tiÖn thanh to¸n vµ h¹ch to¸n quèc tÕ, ®­îc c¸c n­íc chÊp nhËn lµ ®ång tiÒn quèc tÕ nh­ USD, GBP…Khi nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ më réng, viÖc dù tr÷ ngo¹i hèi trë thµnh mét trong nh÷ng môc tiªu kinh tÕ cã ý nghÜa chiÕn l­¬c quan träng-lµ c«ng cô quan träng ®Ó Nhµ N­íc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ vÜ m«. Víi t­ c¸ch lµ c¬ quan duy nhÊt cã nhiÖm vô ph¸t hµnh tiÒn, x©y dùng vµ thùc thi CSTT, lËp vµ theo dâi c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, NHT¦ ®· ®­îc giao nhiÖm vô qu¶n lÝ Nhµ n­íc vµ kiÓm so¸t ngo¹i hèi trªn thÞ tr­êng .ë ViÖt Nam, vÊn ®Ò nµy ®­îc ®Ì cËp trong Ph¸p lÖnh NHNN n¨m 1990(®.30), LuËt NHNN n¨m 1997(®.38) quy ®Þnh :Nhµ n­íc giao cho NHNN ViÖt Nam qu¶n lÝ ngo¹i hèi. Qu¶n lÝ ngo¹i hèi lµ viÖc Nha n­íc ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p t¸c ®éng vµo qu¸ tr×nh nhËp, xuÊt ngo¹i hèi ( ®Æc biÖt lµ ngo¹i tÖ ) vµ viÖc sö dông ngo¹i hèi theo nh÷ng môc ®Ých nhÊt ®Þnh. I.2. Môc ®Ých cña qu¶n lÝ ngo¹i hèi I.2.1 §iÒu tiÕt tØ gi¸ thùc hiÖn CSTT quèc gia NHT¦ tËp trung c¸c nguån ngo¹i tÖ nh»m sö dông mét c¸ch hîp lÝ, cã hiÖu qu¶ cho c¸c nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ho¹t ®éng ®èi ngo¹i.§ång thêi sö dông chÝnh s¸ch ngo¹i hèi nh­ mét c«ng cô cã hiÖu lùc ®Ó thùc hiÖn CSTT:th«ng qua mua b¸n ngo¹i hèi trªn thÞ tr­êng ®Ó can thiÖp vµo tØ gi¸ khi cÇn thiÕt nh»m æn ®Þnh gi¸ trÞ ®èi ngo¹i cña ®ång tiÒn, t¸c ®éng vµo l­îng tiÒn cung øng. I.2.2. B¶o tån quü ngo¹i hèi Nhµ n­íc NhiÖm vô cña NHT¦ lµ ®¶m b¶o an toµn, chèng thÊt tho¸t sãi mßn quü dù tr÷ ngo¹i hèi cña Nhµ n­íc, ®ång thêi ph¶i biÕt sö dông ®Ó phôc vô cho nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ nh»m ph¸t triÓn quü, b¶o vÖ ®éc lËp chñ quyÒn vÒ tiÒn tÖ. I.2.3. C¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ C¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ thÓ hiÖn quan hÖ thu chi quèc tÕ cña mét n­íc víi n­íc ngoµi.Nã ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ nh÷ng xu h­íng cung vµ cÇu vÒ ngo¹i tÖ trong c¸c giao dÞch quèc tÕ nªn nã t¸c ®éng lín ®Õn tû gi¸ hèi ®o¸i cña ®ång tiÒn. Khi c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ béi thu, tØ gi¸ vËn ®éng theo xu h­íng gi¶m.Ng­îc l¹i khi c¸n c©n thanh to¸n béi chi, tØ gi¸ sÏ vËn ®éng theo xu h­íng t¨ng.NÕu NHT¦ muèn x¸c lËp mét tØ gi¸ æn ®Þnh nghÜa lµ gi÷ cho tØ gi¸ kh«ng t¨ng kh«ng gi¶m theo cung cÇu ngo¹i hèi trªn thÞ tr­êng, NHT¦ sÏ mua vµo hoÆc b¸n ngo¹i tÖ ra lµm cho quü dù tr÷ ngo¹i hèi t¨ng hoÆc gi¶m mét l­îng t­¬ng øng, tõ ®ã duy tr× tØ gi¸ æn ®Þnh. II . C¬ chÕ qu¶n lÝ ngo¹i hèi II.1. C¬ chÕ tù do ngo¹i hèi Theo chÕ nµy ngo¹i hèi ®­îc tù do l­u th«ng trªn thÞ tr­êng, c©n b»ng ngo¹i hèi do thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh mµ kh«ng cã sù can thiÖp cña Nhµ n­íc, do vËy tØ gi¸- gi¸ c¶ ngo¹i hèi sÏ phï hîp víi søc mua cña ®ång tiÒn trªn thÞ tr­êng.TØ gi¸ th¶ næi dÉn ®Õn l·i suÊt, luång vèn vµo vµ ra hoµn toµn do thÞ tr­êng chi phèi. II.2. C¬ chÕ Nhµ n­íc thùc hiÖn qu¶n lÝ hoµn toµn Theo c¬ chÕ nµy Nhµ n­íc thùc hiÖn ®éc quyÒn ngo¹i th­¬ng vµ ®éc quyÒn ngo¹i hèi.TØ gi¸ do Nhµ n­íc quy ®Þnh mµ tÊt c¶ c¸c giao dÞch ngo¹i hèi ph¶i chÊp hµnh, c¸c tæ chøc tham gia ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu nÕu bÞ lç do tØ gi¸ th× sÏ ®­îc Nhµ n­íc cÊp bï, ng­îc l¹i nÕu l·i th× nép cho Nhµ n­íc.C¬ chÕ nµy thÝch hîp víi nÒn kinh tÕ kÕ h¹ch ho¸ tËp trung. II.3. C¬ chÕ qu¶n lÝ cã ®iÒu tiÕt Nhµ n­íc tiÕn hµnh ®iÒu tiÕt tØ gi¸ nh­ng g¾n víi thÞ tr­êng.Nhµ n­íc kiÓm so¸t mét møc ®é nhÊt ®Þnh nh»m ph¸t huy tÝnh tÞch cùc cña thÞ tr­êng, h¹n chÕ nh­îc ®iÓm do thÞ tr­êng g©y ra, t¹o ®iÒu kiÖn cho kinh tÕ trong n­íc ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh, ng¨n chÆn ¶nh h­ëng r­ bªn ngoµi. HiÖn nay ë ViÖt Nam ®ang ¸p dông c¬ chÕ qu¶n lÝ nµy.§¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· cã rÊt nhiÒu cè g¾ng ®Ó ¸p dông mét c¸ch phï hîp nhÊt víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ ë n­íc ta. III. Ho¹t ®éng qu¶n lÝ ngo¹i hèi cña NHT¦ NHT¦ qu¶n lÝ ngo¹i hèi th«ng qua viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tØ gi¸(can thiÖp b»ng c¸ch mua b¸n ngo¹i hèi trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ nh»m gi¸m s¸t vµ ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng theo môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, ®ång thêi theo dâi diÔn biÕn tØ gi¸ ®ång b¶n tÖ ®Ó chñ ®éng trong viÖc duy tr× mét tØ gi¸ æn ®Þnh vµ cã lîi).§Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy NHT¦ ph¶i ®¶m b¶o mét l­îng dù tr÷ ngo¹I hèi nhÊt ®Þnh. Bªn c¹nh ®ã NHT¦ cßn thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng vÒ ngo¹i hèi nh­: - Qu¶n lÝ, ®iÒu hµnh thÞ tr­êng ngo¹i hèi, thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng b»ng c¸ch ®­a ra c¸c quy chÕ gia nhËp thµnh viªn, quy chÕ ho¹t ®éng, quy ®Þnh giíi h¹n tØ gi¸ mua b¸n c¸c ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng… - Tham gia x©y dùng c¸c dù ¸n ph¸p luËt vµ ban hµnh c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh luËt vÒ qu¶n lÝ ngo¹i hèi. - CÊp giÊy phÐp vµ thu håi giÊy phÐp ho¹t ®éng ngo¹i hèi.Dùa vµo luËt ph¸p vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ trong tõng thêi gian.NHT¦ ®­a ra c¸c quy ®Þnh cÇn thiÕt ®Ó cÊp giÊy phÐp cho c¸c C ®¬n vÞ, tæ chøc, c¸ nh©n cã ho¹t ®éng ngo¹i hèi. - KiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc xuÊt nhËp khÈu ngo¹i hèi, kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng ngo¹i hèi cña c¸c tæ chøc tÝn dông. - Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô, quyÒn h¹n kh¸c vÒ qu¶n lÝ ngo¹i hèi. - Biªn lËp c¸n c©n thanh to¸n. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng qu¶n lÝ ngo¹i hèi ë ViÖt Nam I. S¬ l­îc vÒ ho¹t ®éng qu¶n lÝ ngo¹i hèi ë ViÖt Nam I.1. Thêi gian tr­íc khi ban hµnh luËt ng©n hµng §©y lµ thêi k× nÒn kinh tÕ n­íc ta theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung.Nhµ n­íc n¾m ®éc quyÒn ngo¹i th­¬ng vµ ngo¹i hèi.Mäi nguån thu chi ngo¹i tÖ ®Òu ®­îc tËp trung vµo Nhµ n­íc, chØ cã c¸c doanh nghiÖp quèc doanh míi ®­îc phÐp tham gia xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ theo tØ gi¸ Ên ®Þnh dÉn ®Õn hiÖn t­îng thu bï chªnh lÖch ngo¹i th­¬ng.Nhµ n­íc ¸p dông chÕ ®é tØ gi¸ cè ®Þnh vµ ®a tØ gi¸, c«ng bè tØ gi¸ chÝnh thøc. C¸c NHTM ®­îc phÐp kinh doanh ngo¹i tÖ chñ ®éng quy ®Þnh tØ gi¸ mua – b¸n, trao ®æi cô thÓ cña m×nh trong biªn ®é 5%, 7%, 10% so víi tØ gi¸ chÝnh thøc.Tuy nhiªn tØ gi¸ chÝnh thøc l¹i kh«ng ph¶n ¸nh quan hÖ cung – ngo¹i hèi trªn thÞ tr­êng. NHT¦ quy ®Þnh tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ ®èi víi c¸c NHTM, quy ®Þnh giíi h¹n tèi ®a sè d­ tiÒn göi ngo¹i tÖ cña doanh nghiÖp trªn tµi kho¶n t¹i ng©n hµng, quy ®Þnh c¸ nh©n mang ngo¹i tÖ qua cöa khÈu khi xuÊt nhËp c¶nh tõ d­íi møc 1000 USD, sau ®ã ®­îc ®iÒu chØng lªn 3000 USD råi 5000 USD vµ 7000 USD kh«ng ph¶i khai b¸o… Tõ n¨m 1989 Nhµ n­íc cã chñ tr­¬ng vµ gi¶i ph¸p ®æi míi ®ång bé trong quan hÖ kinh tÕ ®èi ngoaÞ vµ trong chÝnh s¸ch tØ gi¸.Th¸ng 3.1989 Nhµ n­íc ta ®· ¸p dông chÕ ®é tØ gi¸ ®­îc ®iÒu chØnh th­êng xuyªn gÇn s¸t víi tØ gi¸ thÞ tr­oõng.Ngay sau ®ã NHNN ViÖt Nam thµnh lËp 2 trung t©m giao dÞch hèi ®o¸i ë TP Hå ChÝ Minh vµ Hµ Néi ®Ó lµm thÝ ®iÓm cho viÖc tiÕn tíi thµnh lËp mét thÞ tr­êng hèi ®o¸i trong c¶ n­íc, ®· thµnh lËp vµ tæ chøc ho¹t ®éng thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng.TØ gi¸ hèi ®o¸i dÇn dÇn ph¶n ¸nh ®­îc thùc tiÔn quan hÖ cung- cÇu ngo¹i hèi trªn thÞ tr­êng, gãp phÇn æn ®Þnh VND, lµm c¬ së cho sù æn ®Þnh m«i tr­êng kinh tÕ vµ phôc vô tèt cho c¸c ho¹t ®éng ®èi ngo¹i.Sau khi thùc hiÖn chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ, thùc hiÖn Ph¸p lÖnh ng©n hµng, NHNN ®· ban hµnh c¸c quy chÕ vÒ qu¶n lÝ ngo¹i hèi. I.2. Sau khi ban hµnh Bé luËt ng©n hµng LuËt NHNN ViÖt Nam ban hµnh th¸ng 12 n¨m 1997 §iÒu 37 ®· quy ®Þnh: NhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña NHNN ViÖt Nam vÒ qu¶n lÝ ngoai hèi 1.X©y dùng c¸c dù ¸n luËt, Ph¸p lÖnh vµ c¸c dù ¸n kh¸c vÒ qu¶n lÝ ngo¹i hèi; ban hµnh c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ qu¶n lÝ ngo¹i hèi theo thÈm quÒn, c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh luËt vÒ qu¶n lÝ ngo¹i hèi. 2. CÊp, thu håi giÊy phÐp ho¹t ®éng ngo¹i hèi. 3. Tæ chøc, ®iÒu hµnh thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng vµ thÞ tr­êng ngo¹i hèi trong n­íc. 4. KiÓm tra, thanh tra thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ qu¶n lÝ ngo¹i hèi, kiÓm so¸t viÖc xuÊt nhËp ngo¹i hèi. 5. KiÓm so¸t ho¹t ®éng ngo¹i hèi cña c¸c tæ chøc tÝn dông. 6. Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n kh¸c vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. §iÒu 38: Quy ®Þnh vÒ qu¶n lÝ ngo¹i hèi nhµ n­íc. 1.Dù tr÷ ngo¹i hèi nhµ n­íc bao gåm: a.Ngo¹i tÖ tiÒn mÆt, sè d­ ngo¹i tÖ trªn tµi kho¶n tiÒn göi n­íc ngoµi; b. Hèi phiÕu vµ c¸c giÊy chøng nhËn nî n­íc ngoµi b»ng ngo¸i tÖ ; c. Chøng kho¸n nî do ChÝnh phñ, ng©n hµng n­íc ngoµi, tæ chøc tiÒn tÖ huÆc ng©n hµng quèc tÕ ph¸t triÓn vµ b¶o l·nh . d.Vµng . e.C¸c lo¹i ngo¹i hèi kh¸c cña Nhµ n­íc. 2.NHNN qu¶n lÝ quü dù tr÷ ngo¹i hèi Nhµ n­íc cña n­íc CHXHCNVN theo quy ®Þnh cña chÝnh phñ nh»m thùc hiÖn CSTT quèc gia, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n quèc tÕ, b¶o toµn dù tr÷ ngo¹i hèi Nhµ n­íc. 3.Sö dông dù tr÷ ngo¹i hèi Nhµ n­íc cho c¸c nhu cÇu ®ét xuÊt cÊp b¸c cña Nhµ n­íc do Thñ t­íng CP quÕt ®Þnh. 4.NHNN b¸o c¸o ChÝnh phñ vµ UBTV quèc héi vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng dù tr÷ ngo¹i hèi nµh n­íc. 5.Bé tµi chÝnh kiÓm tra viÖc qu¶n lÝ ngo¹i hèi nhµ n­íc. §iÒu 39: Quy ®Þnh vÒ ho¹t ®éng ngo¹i hèi cña NHNN: NHNN thùc hiÖn mua b¸n ngo¹i hèi trªn thÞ trõ¬ng trong n­íc v× môc tiªu CSTT quèc gia;mua b¸n ngo¹i hèi trªn thÞ tr­êng quèc tÕ vµ thùc hiÖn c¸c giao dÞch ngo¹i hèi kh¸c theo quy ®Þnh cña chÝnh phñ. Ngµy 17-8-1998 ChÝnh phñ ®· ban hµnh nghÞ ®Þnh sè 63/1998 /N§-CP quy ®Þnh vÒ qu¶n lÝ ngo¹i hèi.Sau ®ã, ngµy 16-4-1999 NHNNcã th«ng t­ sè 01/1999/NHNN7 h­íng dÉn thi hµnh nghÞ ®Þnh 63/1998 /N§-CP vÒ qu¶n lÝ ngo¹i hèi II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lÝ ngo¹i hèi ë ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. II.1. DiÔn biÕn thÞ tr­êng ngo¹i hèi Tr­íc n¨m 1999, trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi n­íc ta, tiÒn n­íc ngoµi chñ yÕu lµ c¸c ngo¹i tÖ m¹nh nh­ ®ång Phê-r¨ng cña Ph¸p, ®ång M¸c §øc, ®ång Lia cña Italia.Nh­ng kÓ tõ khi ®ång EURO ®­îc chÝnh thøc l­u hµnh ®Õn nay, c¸c giao dÞch tµi chÝnh víi thÞ tr­êng quèc tÕ ®­îc tËp trung chñ yÕu vÒ USD, EURO, Yªn NhËt vµ vµng…ViÖc qu¶n lÝ ngo¹i hèi còng cã yªu cÇu ®æi míi theo c¬ cÊu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng thay ®æi.Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ më héi nhËp kinh tÕ víi khu vùc vµ quèc tÕ, c¸c giao dÞch, chu chuyÓn vÒ vèn, tiÒn tÖ cña viÖt Nam víi bªn ngoµi ®ang cã xu h­íng ph¸t triÓn m¹nh vµ ngµy cµng ®­îc tù do ho¸ h¬n v× VËy thÞ tr­êng ngo¹i hèi ngµy cµng phøc t¹p. Trong thêi gian qua, USD, EURO, Yªn NhËt vµ vµng…cã nh÷ng biÕn ®éng lín.Xu h­íng kh¸i qu¸t qua nghiªn cøu ®­îc rót ra lµ USD mÊt gi¸ so víi EURO, Yªn NhËt, B¶ng Anh vµ 1 sè ngo¹i tÖ m¹nh chñ chèt kh¸c.L·i suÊt USD vµ EURO ë møc thÊp.trong 2 th¸ng cuèi n¨m 2002, l·i suÊt tiÒn göi USD chØ cã 2, 0%-2, 2%/n¨m.TØ gi¸ t¨ng thÊp n»m ngoµi dù ®o¸n, gi÷a th¸ng 12 n¨m 2002 chØ xoay quanh møc 15100-15400VND/USD. Còng trong n¨m 2002 luång ngo¹i tÖ thu hót vµo vµ chu chuyÓn qua hÖ thèng ng©n hµng t¨ng cao vµ æn ®Þnh.T¹i Hµ Néi ­íc tÝnh ®Õn hÕt n¨m 2002 tæng tiÒn göi vµ vèn huy ®éng cña c¸c NHTM quy ®æi ®¹t 53.865 tØ VND, t­¬ng ®­¬ng kho¶ng 3, 5 tØ USD, chiÕm 43, 9% tæng nguån vèn huy ®éng cña c¸c TCTD trªn ®Þa bµn vµ vÉn ®¹t tèc ®é t¨ng 24, 3% so víi n¨m 2002, gÇn t­¬ng ®­¬ng víi tèc ®é t¨ng vèn huy ®äng VND lµ 25, 5%.T¹i TP Hå chÝ Minh, còng ­íc tÝnh ®Õn hÕt th¸ng 12-2002, tæng ngo¹i tÖ quy ®æi ®¹t 35.869 tØ ®ång, t­¬ng ®­¬ng 2, 33 tØ USD, chiÕm 40% tång nguån vèn huy ®éng cña c¸c TCTD trªn ®Þa bµn vµ ®¹t møc t¨ng tíi 29, 1% so víi n¨m tr­íc.Nh­ vËy nguån vèn ngo¹i tÖ cña d©n c­, cña c¸c tæ chøc vµ c¸c doanh nghiÖp thu hót ®­îc vµ ®ang do c¸c NHTM qu¶n lÝ chØ ë riªng 2 trung t©m nµy ®· lªn tíi 5, 83 tØ USD vµ vÉn t¨ng æn ®Þnh.§¸ng l­u ý lµ d­ nî cho vay ngo¹i tÖ ë c¶ 2 trung t©m lín nµy ®Õn thêi ®iÓm t­¬ng tù chØ kho¶ng 2, 51 tØ USD.nghÜa lµ cung ngo¹i tÖ lín h¬n cÇu, chªnh lÖch 3, 32 tØ USD ®­îc NHTM ®Çu t­ trªn thÞ tr­êng tiÒn göi vµ cho vay ë ®Þa ph­¬ng kh¸c. B­íc sang n¨m 2003, ®©y lµ 1 n¨m ®µy biÕn ®éng cña thÞ tr­êng ngo¹i hèi. §èi víi diÔn biÕn cña USD, chØ tÝnh riªng 5 th¸ng ®Çu n¨m 2003, USD mÊt gi¸ tíi 13, 9% so víi EURO, gÇn 1% so vèi Yªn NhËt…vµo thêi ®iÓm ngµy 27-5-2003, 1 EURO lªn tíi ®inhe cao ®æi ®­îc tíi 1, 1932 USD.Nh­ng tõ ®Çu th¸ng 6 /2003 ®Õn nay th× USD cã xu h­íng t¨ng gi¸ trë l¹i.Trong th¸ng 8/2003 võa qua, USD ®· lªn gi¸ 3, 2% so víi EURO, 2, 1% so víi B¶ng Anh nh­ng l¹i mÊt gi¸ tíi 2, 86% so víi Yªn NhËt. §èi víi diÔn biÕn cña ®ång EURO, kÓ tõ khi chÝnh thøc l­u hµnh trong vßng 4 n¨m qua cã thÓ thÊy thêi ®iÓm lªn gi¸ cao nhÊt cña nã lµ vµo ngµy 27-5-2003 víi tØ gi¸ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi lµ 1 EURO ®æi ®­îc 1, 1931-1, 1932 USD.Thêi ®iÓm ®ã tØ gi¸ trong n­íc lµ 18.492, 69VND/EURO.Nh­ng trong 4 th¸ng qua:th¸ng 6, 7, 8 vµ 9/2003 th× quan hÖ gi÷a 2 ®ång tiÒn nµy diÔn biÕn kh¸ phøc t¹p, cã tuÇn th× ®ång tiÒn nµy lªn gi¸ hay xuèng gi¸ tíi møc 2, 5%-3% so víi ®ång tiÒn kia.Theo s¸t diÔn biÕn ®ã, tØ gi¸ mua vµo cña Vietcombank ngµy 1-9-2003 lµ mua vµo 16.935 VND/EUROvµ b¸n ra lµ 17.139 VND/EURO.Tuy nhiªn, nh×n réng ra kÓ tõ ®Çu n¨m 2002 ®Õn lóc ®Ønh ®iÓm cuèi th¸ng 5/2003, EURO len gi¸ tíi 33% so víi USD, cßn tÝnh ®Õn ®Çu th¸ng 9/2003 th× lªn gi¸ tíi 24% so víi USD. BiÕn ®éng lín nhÊt lµ gi¸ vµng ®­îc b¾t ®Çu sau sù kiÖn khñng bè ngµy 11-9-2001, t¨ng m¹nh tõ ®Çu n¨m 2002 cho ®Õn suèt giai ®o¹n tr­íc vµ trong khi x¶y ra cuéc chiÕn tranh I-raq.Sau ®ã gi¸ vµng cã gi¶m nh­ng kÓ tõ gi÷a n¨m 2002 l¹i tiÕp tôc t¨ng.ThÞ tr­êng vµng trong n­íc ®· lªn “c¬n sèt”.Th¸ng 6 –2002 gi¸ vµng t¨ng tõ 490.000®/chØ lªn 600.000®/chØ.Gi÷a th¸ng 12-2002 gi¸ vµng trong n­íc cã sù gia t¨ng ®ét biÕn kho¶ng 20% so víi møc gi¸ ®Çu n¨m.B­íc sang ®Çu n¨m 2003 gi¸ vµngtrong n­íc phæ biÕn ë møc 670.000®/chØ ®Õn 680.000®/chØ(t¨ng 22, 2% so víi cïng k× 2002).TÝnh ®Õn th¸ng 6-2003 chØ sè gi¸ vµng 136% so víi n¨m 2000;113, 2% so víi th¸ng 6-2002, b»ng 110, 1% so víi 12-2002 vµ b»ng 103, 8% so víi th¸ng 5-2003 .Sang th¸ng 9-2003 gi¸ vµng t¨ng ®ét biÕn.Ngµy 10-9-03 vµng 9999 b¸n ra ë møc 705.000®/chØ, cuèi th¸ng 9 lµ 719.000®/chØ.Nh×n vµo diÔn biÕn gi¸ vµng tõ ®Çu n¨m 2003 ®Õn nay cã thÓ thÊy r»ng nh÷ng biÕn ®éng theo chu k× h×nh Sin ®· diÔn ra. Trªn ®©y lµ mét sè ®iÓm næi bËt vÒ diÔn biÕn cña thÞ tr­êng ngo¹i hèi, tõ ®ã ta cã c¸i nh×n tæng thÓ ®Ó cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc c«ng t¸c qu¶n lÝ ngo¹i hèi ë VN trong nh÷ng n¨m võa qua. II.2 Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lÝ ngo¹i hèi ë ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Trong nh÷ng n¨m qua, mÆc dï thÞ tr­êng ngo¹i hèi diÔn biÕn kh¸ phøc t¹p song cã thÓ kh¼ng ®Þnh, 1 thµnh c«ng quan träng trong qu¶n lÝ Nhµ n­íc vÒ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng ng©n hµng vµ ®iÒu hµnh CSTT ®ã chÝnh lµ chÝnh s¸ch qu¶n lÝ ngo¹i hèi kh«ng ngõng ®­îc ®æi míi vµ hoµn thiÖn, phï hîp víi tiÕn tr×nh chung cña nÒn kinh tÕ, sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam, h­ímg tíi phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ nguyªn lÝ cña kinh tÕ thÞ tr­êng.Nh­ng bªn c¹nh ®ã chóng ta còng cßn 1 sè h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc.Nh×n tõ thùc tr¹ng ho¹t ®éng qu¶n lÝ ngo¹i hèi ë ViÖt Nam cã thÓ thÊy næi bËt lªn 1 sè ®iÓm sau: - VÒ c¬ chÕ ®iÒu hµnh tØ gi¸: Tõ ®Çu n¨m 1999 NHNN ®· chÝnh thøc bá c¬ chÕ ®iÒu hµnh tØ gi¸ theo kiÓu bao cÊp nh­ tr­íc ®©y, chuyÓn sang chØ c«ng bè tØ gi¸ giao dÞch b×nh qu©n hµng ngµy trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng, thay v× c«ng bè tØ gi¸ chÝnh thøc nh­ tr­íc.C¸c NHTM chñ ®éng quy ®Þnh tØ gi¸ theo biªn ®é quy ®iÞnh trªn c¬ së tØ gi¸ do NHNN c«ng bè vµ yªu cÇu kinh doanh cña m×nh, cung cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng. Biªn ®é quy ®Þnh tØ gi¸ c¸c NHTM ®­îc phÐp giao dÞch còng kh«ng ngõng ®­îc ®iÒu chØnh phï hîp víi diÔn biÕn cung cÇu ngo¹i tÖ trong nÒn kinh tÕ vµ trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ liªn ng©n hµng theo h­íng khuyÕn khÝch xuÊt khÈu.NÕu nh­ trong giai ®o¹n ®Çu 1999-2000, khi míi thùc hiÖn c¬ chÕ nµy, NHNN cßn quy ®Þnh qu¸ chi tiÕt c¸c møc biªn ®é vµ biªn ®é qu¸ hÑp, ®­îc coi lµ vÉn can thiÖp qu¸ s©u vµo c«ng viÖc kinh doanh cña c¸c NHTM, th× nã còng dÇn dÇn ®­îc chØnh söa theo h­íng níi réng h¬n vµ Ýt k× h¹n chi tiÕt h¬n; cô thÓ nh­ sau: + Trong giai ®o¹n tõ 26-2-1999 ®Õn 30-8-2001, NHNN quy ®Þnh tíi 12 k× h¹n kh¸c nhau: kh«ng k× h¹n, k× h¹n 30 ngµy, tõ 31 ®Õn 44 ngµy, … víi biªn ®é t­¬ng øng tõ 0, 10%, …, ®Õn 3, 5%. + Trong giai ®o¹n tõ 1-9-2000 ®Õn 17-9-2001; NHNN vÉn quy ®Þnh 12 k× h¹n, víi møc biªn ®é b×nh qu©n gi¶m 1/2 so víi tr­íc. + Trong giai ®o¹n tõ 18-9-2001 ®Õn 30-6-2002, NHNN chØ cßn quy ®Þnh 4 k× h¹n: kh«ng k× h¹n, k× h¹n 30 ngµy, k× h¹n tõ 31 ngµy ®Õn 104 ngµy, k× h¹n tõ 105 ngµy ®Õn 179 ngµy; víi c¸c møc biªn ®é ®­îc níi réng gÊp gÇn 2 lÇn so víi tr­íc. + Trong giai ®o¹n tõ 1-7-2002 ®Õn nay, NHNN quy ®Þnh cã 5 k× h¹n; víi c¸c møc biªn ®é tiÕp tôc ®­îc níi réng: t¨ng lªn +/- 0, 25% so víi møc +/- o, 10% tr­íc ®ã ®èi víi nghiÖp vô giao ngay; lªn +/- 0, 50% so víi møc +/- 0, 40% cña nghiÖp vô giao dÞch kú h¹n 30 ngµy; nªn +/- 2, 5% so víi møc 2, 35% cña nghiÖp vô giao dÞch kú h¹n trªn 90 ngµy… ViÖc ®iÒu chØnh t¨ng nµy ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña c¸c TCTD còng nh­ c¸c doanh nghiÖp cã nhu cÇu mua b¸n ngo¹i tÖ víi c¸c ng©n hµng, kh«ng bÞ gß bã trong khu«n khæ chËt hÑp nh­ tr­íc ®©y. - VÒ qu¶n lý ngo¹i hèi Tõ ®Çu n¨m 1999, sau khi LuËt ng©n hµng ®­îc ban hµnh vÊn ®Ò qu¶n lý ngo¹i hèi ®· cã nhiÒu thay ®æi: + C¸c doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn kÕt hèi, thay v× chØ ®­îc ®Ó sè d­ tèi thiÓu tiÒn göi ngo¹i tÖ trªn tµi kho¶n, ®ã lµ ph¶i b¸n ngay cho ng©n hµng sè ngo¹i tÖ cã ®­îc trong mét kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh cho TCTD. Tû lÖ kÕt hèi thêi gian ®Çu quy ®Þnh lµ 100%, sau gi¶m xuèng 80%, råi xuèng 40% vµ hiÖn nay cßn 0%. + Quy ®Þnh vÒ giíi h¹n tèi ®a ngo¹i tÖ c¸ nh©n mang theo khi xuÊt c¶nh kh«ng ph¶i khai b¸o lóc ®Çu ë møc d­íi 1000USD, sau ®ã ®­îc ®iÒu chØnh lªn 3000USD, råi 5000USD, 7000USD vµ hiÖn giê gi¶m xuèng cßn 3000USD. + Tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ cña c¸c NHTM còng cã sù thay ®æi: §èi víi c¸c NHTM trong n­íc, tr¹ng th¸i ngo¹i hèi ®­îc quy ®Þnh më réng, t¨ng gÊp ®«i tõ 15% lªn 30%. §èi víi c¸c ng©n hµng liªn doanh, chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam: * ViÖc qu¶n lý tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ cña ng©n hµng mÑ víi chi nh¸nh t¹i ViÖt Nam ®­îc thÓ hiÖn rÊt chÆt chÏ: Ng©n hµng Citibank quy ®Þnh chi nh¸nh t¹i ViÖt Nam chØ ®­îc kinh doanh c¸c ®ång tiÒn kh¸c víi h¹n møc: ®ång ViÖt Nam: ± 3, 5 triÖu USD; EURO: ± 500 ngµn USD; AUD: ±100 ngµn USD vµ c¸c ngo¹i tÖ kh¸c kh«ng qu¸ ± 50 ngµn USD ®èi víi mçi lo¹i. Ng©n hµng Deutsche bank quy ®Þnh chi nh¸nh t¹i ViÖt Nam kh«ng ®­îc sö dông qu¸ ± 10 triÖu USD ®Ó kinh doanh c¸c ®ång tiÒn kh¸c, trong ®ã ®ång ViÖt Nam kh«ng ®­îc v­ît møc quy ®Þnh cña NHNN. VÒ phÝa NHNN ViÖt Nam, kh«ng cã v¨n b¶n nµo quy ®Þnh vÒ tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ ®èi víi ng©n hµng liªn doanh. C¸c chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi chØ bÞ ®iÒu chØnh vÒ tr¹ng th¸i ®ång ViÖt Nam theo QuyÕt ®Þnh sè 380/1997/Q§-NHNN 1 ngµy 11-11-1997 vµ QuyÕt ®Þnh sè 20/1998/Q§-NHNN 1 cña Thèng ®èc NHNN víi møc ± 15% so víi sè vèn cÊp vµ quü dù tr÷ mµ kh«ng bÞ ®iÒu chØnh vÒ møc tæng tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ d­¬ng vµ tæng tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ ©m ®èi víi c¸c ngo¹i tÖ kh¸c (trõ ®ång tiÒn h¹ch to¸n vèn cÊp, vèn ®iÒu lÖ cña ng©n hµng, ®ã lµ ®ång USD ®­îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 5 vµ §iÒu 6 QuyÕt ®Þnh sè 1081. + Quy ®inh vÒ qu¶n lý Bµn ®¹i lý thu ®æi ngo¹i tÖ. TÝnh ®Õn hÕt n¨m 2002, t¹i Hµ Néi cã 250 bµn thu ®æi ngo¹i tÖ ®­îc phÐp ho¹t ®éng víi doanh sè thu ®æi trong n¨m 2002 ­íc tÝnh ®¹t 210 triÖu USD, t¨ng 17, 5% so víi n¨m 2001. §ång thêi chi nh¸nh NHNN TP Hµ Néi còng cÊp 1200 giÊy phÐp chuyÓn ngo¹i tÖ ra n­íc ngoµi cho ng­¬× c­ tró lµ c«ng d©n ViÖt Nam, víi doanh sè 15 triÖu USD. Trªn ®Þa bµn TP HCM, chi nh¸nh NHNN ®· cÊp phÐp cho 191 bµn uû nhiÖm thu ®æi ngo¹i tÖ, x¸c nhËn 70 bµn thu ®æi trùc tiÕp, n©mg tæng sè bµn hiÖn ®ang ho¹t ®éng thu ®æi ë ®©y nªn 382 bµn, víi doanh sè thu ®æi ®¹t 902 triÖu USD. Cuèi n¨m 2003 NHNN ®· ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 1216/2003/Q§-NHNN, ngµy 9-10-2003 cña Thèng ®èc NHNN “VÒ viÖc ban hµnh Quy chÕ ho¹t ®éng cña bµn ®æi ngo¹i tÖ”. Theo quy ®Þnh nµy, c¸c bµn ®æi ngo¹i tÖ tiÒn mÆt cña c¸ nh©n kh«ng ®­îc b¸n tiÒn mÆt cho c¸ nh©n trõ ng­êi mang hé chiÕu ®­îc phÐp mua quy ®Þnh. C¸c bµn ®¹i lý ph¶i b¸n toµn bé sè ngo¹i tÖ tiÒn mÆt ®æi ®­îc cho TCTD uû nhiÖm theo quy ®Þnh. QuyÕt ®Þnh cña Thèng ®èc NHNN còng quy ®Þnh cô thÓ vÒ ph¹m vi ®Æt bµn ®æi ngo¹i tÖ cña TCTD, uû nhiÖm lµm ®¹i lý ®æi ngo¹i tÖ, ®iÒu kiÖn, thñ tôc cÊp giÊy phÐp. + §Ó khuyÕn khÝch thu hót nguån kiÒu hèi vÒ n­íc, nh÷ng quy ®Þnh vÒ vÊn ®Ò nµy còng dÇn dÇn ®­îc söa ®æi, hoµn thiÖn. Tõ chç ng­êi nhËn kiÒu hèi ë trong n­íc b¾t buéc ph¶i b¸n ngo¹i tÖ cho ng©n hµng theo tû gi¸ quy ®Þnh, chØ ®­îc nhËn néi tÖ ®· ®­îc söa ®æi b»ng viÖc hä ®­îc tù chñ nhËn ngo¹i tÖ hay b¸n cho ng©n hµng lÊy tiÒn ®ång Viªt Nam. Ng­êi nhËn kiÒu hèi kh«ng ph¶i nép thuÕ thu nhËp. Tõ th¸ng 9-2002, ChÝnh phñ cho phÐp më réng ®èi t­îng ®­îc lµm dÞch vô chi tr¶ kiÒu hèi, trong ®ã cã c¶ c¸c NHTM ®­îc lµm ®¹i lý cho c¸c C«ng ty kiÒu hèi vÒ nghiÖp vô nµy. Míi ®©y, NHNN ®· ban hµnh quy ®Þnh vÒ viÖc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng cña C«ng ty kiÒu hèi trùc thuéc NHTM… Nh÷ng chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p ®ã cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn viÖc t¨ng l­îng kiÒu hèi göi vÒ n­íc qua con ®­êng chÝnh thøc, tõ 35 triÖu USD n¨m 1991, lªn 136, 6 triÖu USD n¨m 1992, …, 400 triÖu USD n¨m 1997, …, 1757 triÖu USD n¨m 2000, 1820 triÖu USD n¨m 2001, 2, 2 tû USD n¨m 2002 vµ 1, 1 tû USD trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2003. + §èi víi t×nh tr¹ng ®« la ho¸ nÒn kinh tÕ: Theo ®¸nh gi¸ quèc tÕ, t×nh tr¹ng ®« la ho¸ ë n­íc ta ë møc ®é b×nh th­êng vµ cã thÓ kiÓm so¸t ®­îc. §©y còng cã thÓ coi lµ mét thµnh c«ng cña nÒn kinh tÕ n­íc ta. Chóng ta ph¶i t¹m thêi chÊp nhËn, cÇn khai th¸c mÆt tÝch cùc cña nã, h¹n chÕ t¸c ®éng bÊt lîi, kÝch thÝch thu hót nguån kiÒu hèi vµ thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­a vÒ trong n­íc, thu hót nguån ngo¹i tÖ trong x· héi vµo hÖ thèng ng©n hµng, t¹m thêi chÊp nhËn t×nh tr¹ng ®o la ho¸ tµi s¶n cã trong ng©n hµng h¬n lµ ®« la ho¸ trong x· héi. + §èi víi thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng. Sù ra ®êi cña hai trung t©m giao dÞch ngo¹i tÖ vµo n¨m 1991 vµ thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng vµo ®Çu n¨m 1994 lµ mét thµnh qu¶ cña ChÝnh phñ trong qu¶ lý ngo¹i hèi. Tuy nhiªn trong nh÷ng n¨m qua, quan s¸t thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng nhËn thÊy ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng nµy vÉn cßn nhiÒu khiÕm khuyÕt; ®ã lµ, sù mÊt c©n xøng gi÷a lÖnh mua vµ lÖnh b¸n ngo¹i tÖ. Sè giao dÞch võa Ýt vÒ l­îng, võa kÐm vÒ doanh thu, nghiÖp vô kinh doanh qu¸ ®¬n ®iÖu…Bëi VËy ®Ó t¹o mét søc sèng míi cho thÞ tr­êng, ng©n hµng nhµ n­íc cÇn quan t©m h¬n n÷a thóc ®Èy thi tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n ph¸t triÓn. - VÒ l·i suÊt ngo¹i tÖ: Tõ th¸ng 6 n¨m 2001, l·i suÊt ngo¹i tÖ vÒ c¬ b¶n ®· ®­îc tù do ho¸. Trong h¬n 2 n¨m qua, do t¸c ®éng cña xu h­íng l·i suÊt USD trªn thÞ t­êng quèc tÕ gi¶m m¹nh, l·i suÊt tiÒn göi vµ l·i suÊt cho vay USD ë n­íc ta còng biÕn ®éng cïng chiÒu, t¹o ra c¸c t­¬ng quan kh¸c nhau so víi l·i suÊt VND. HiÖn nay, c¸c NHTM cã c¸c møc l·i suÊt tiÒn göi USD chØ b»ng 1/4 vµ l·i suÊt cho vay chØ b»ng 1/3 l·i suÊt VND. T×nh h×nh ®ã ®· t¹o ra mét sè biÕn ®éng vÒ tû träng gi÷a néi tÖ vµ ngo¹i tÖ trong nguån vèn huy ®éng vµ d­ nî cho vay cña hÖ thèng c¸c TCTD. Phï h¬ph víi diÔn biÕn ®ã, NHNN còng ®· ®iÒu chØnh l·i suÊt cña c¸c TCTD vµ Kho b¹c Nhµ n­íc göi t¹i NHNN vµ ®iÒu chØnh mét sè c«ng cô kh¸c ®Ó nã cã t¸c ®éng tÝch cùc lªn l·i suÊt ngo¹i tÖ. - VÒ dù tr÷ b¾t buéc: Trong h¬n 2 n¨m qua, NHNN ®· ®iÒu chØnh linh ho¹t tØ lÖ dù tr÷ b¾t buéc ®èi víi tiÒn göi ngo¹i tÖ, phï hîp víi yªu cÇu ®iÒu hµnh tØ gi¸ trong tõng thêi k×, cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn t×nh h×nh ®«la ho¸, l·i suÊt ngo¹i tÖ vµ kinh doanh ngo¹i tÖ cña c¸c NHTM.TØ lÖ nµy ®­îc t¨ng tõ møc 5% lªn 8% råi 12%, 15% sau ®ã gi¶m xuèng 12%.Tõ th¸ng 4-2002, NHNN tiÕp tôc ®iÒu chØnh gi¶m tØ lÖ tiÒn göi dù tr÷ b¾t buéc b»ng ngo¹i tÖ tõ 12% xuèng cßn 8% vµ tõ th¸ng 12-2002 tiÕp tôc gi¶m xuèng cßn 5%.Tõ k× dù tr÷ b¾t buéc th¸ng 8-2003 tØ lÖ dù tr÷ b¾t buéc ®èi víi tiÒn göi kh«ng k× h¹n vµ cã k× h¹n d­íi 12 th¸ng lµ 4%, trªn 12 th¸ng ®Õn d­íi 24 th¸ng lµ 1%. Tuy tØ lÖ dù tr÷ ngo¹i hèi gi¶m nh­ng trong 2 n¨m qua tæng dù tr÷ ngo¹i hèi t¨ng nhanh. Dù tr÷ ngo¹i hèi n¨m 2001 ®¹t 3601 triÖu USD, t¨ng 18, 84% so víi n¨ 2000. Tuy nhiªn, theo dù tÝnh cña IMF, ®Ó c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n, tæng dù tr÷ ngo¹i hèi n¨m 2006 ph¶i lµ 6341 triÖu USD gÇn gÊp ®«i sè dù tr÷ cña n¨m 2001. B¶ng dù tr÷ ngo¹i hèi ViÖt Nam tõ 1993-2006. §¬n vÞ tÝnh:triÖu USD 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Tæng dù tr÷ ngo¹i hèi 404 876 1376 1798 2260 1350 2711 3030 3601 3971 4557 5101 5692 6341 T­¬ng ®­¬ng tuÇn NK 5 7 8 9 10, 1 6, 1 8, 1 8, 6 9, 4 9, 1 9, 5 9, 6 9, 8 10 Nguån: NHNNVN vµ dù tÝnh cña IMF - VÒ nghiÖp vô hèi ®o¸i: Tõ ngµy 17-7-2001 NHNN ®· ®­a vµo sö dông nghiÖp vô mua b¸n ngo¹i tÖ ho¸n ®æi- SWAP ®Ó can thiÖp vµo t×nh tr¹ng thõa vèn ngo¹i tÖ, khan hiÕm vèn néi tÖ x¶y ra tõ gi÷a n¨m 2001, ®ång thêi t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn tØ gi¸ trªn thÞ tr­êng, ®¸p øng nhu cÇu vèn ng¾n h¹n ®ång ViÖt Nam cho c¸c NHTM. Teo thêi gian vµ phï hîp víi thùc tiÔn, c«ng cô nµy còng kh«ng ngõng ®­îc söa ®æi, hoµn thiÖn. TØ gi¸ NHNN ¸p dông khi b¸n USD cho c¸c ng©n hµng thùc hiÖn nghiÖp vô SWAP b»ng tØ gi¸ giao ngay cña NHNN t¹i ngµy kÝ hîp ®ång ho¸n ®æi ngo¹i tÖ, hoÆc t¹i ngµy x¸c nhËn giaov dÞch ho¸n ®æi ngo¹i tÖ qua m¹ng Reuters, céng víi møc gia t¨ng ®èi víi tõng k× h¹n thay ®æi theo h­íng gi¶m xuèng.ViÖc ®iÒu chØnh lµ v®Ó t¨ng kh¶ n¨ng ®¸p øng v«n néi tÖ cña NHNN cho c¸c NHTM. §Çu n¨m 2003, NHNN ®· cho phÐp NHTM cæ phÇn xuÊt nhËp khÈu EximBank thùc hiÖn thÝ ®iÓm nghiÖp vô Option.Sau 5 th¸ng thö nghiÖm, ®Õn trung tuÇn th¸ng 7-2003 Eximbank ®· thùc hiÖn 50 hîp ®ång nghiÖp vô Option víi doanh nghiÖp, tæng gi¸ trÞ 5 triÖu USD; trong ®ã quyÒn chän mua chiÕm 68%, quyÒn chän b¸n chiÕm 32%.TiÕp theo ®ã lµ ng©n hµng §Çu t­- Ph¸t triÓn ViÖt Nam còng ®­îc phÐp thÝ ®iÓm thùc hiÖn nghiÖp vô Option- quyÒn lùa chän mua b¸n ngo¹i tÖ, giup c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm tØ gi¸. Míi ®©y chi nh¸nh ng©n hµng cña MÜ- Citibank còng ®­îc phÐp thùc hiÖn nghiÖp vô nµy, nh­ng kh«ng biÕt thêi h¹n b¶o hiÓm cña mçi hîp ®ång lµ bao nhiªu vµ kh«ng ph¶i doanh nghiÖp nµo cña ViÖt Nam còng ®¸p øng ®­îc ®iÒu kiÖn cña ng©n hµng dè ®­a ra.§Çu th¸ng 8-2003, Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam còng ®· ®­îc NHNN cho phÐp thùc hiÖn thÝ ®iÓm nghiÖp vô Option.Nh­ VËy ®Õn nay ë n­íc ta cãv 4 ng©n hµng ®­îc thùc hiÖn nghiÖp vô míi nµy.Song vÊn ®Ò ®Æt ra lµ thêi h¹n thùc hiÖn c¸c hîp ®ång Option cña c¸c NHTM trong n­íc ®èi víi doanh nghiÖp qu¸ ng¾n. Mét nghiÖp vô kh¸c ph¶i kÓ ®Õn lµ ®Ó h¹n chÕ rñi ro vÒ l·i suÊt trong vay vèn ngo¹i tÖ, c¸c nhµ giao dÞch quèc tÕ ®· thùc hiÖn nghiÖp vô ho¸n ®æi l·i suÊt.NghiÖp vô nµy b¾t ®Çu ®­îc triÓn khai thö nghiÖm t¹i ViÖt Nam .Míi ®©y hîp ®ång ho¸n ®æi l·i suÊt thø 2 t¹i ViÖt Nam ®­îc chi nh¸nh ng©n hµng Citibank kÝ víi Vietnam Airlines.L·i suÊt hîp ®ång vay 3, 65%/n¨m, thêi h¹n 12 n¨m, gi¸ trÞ kho¶n vay 106, 25 triÖu USD ®Ó mau m¸y bay Boeing cña MÜ.Song c¸c NHTM trong n­íc th× ch­a thùc hiÖn nghiÖp vô nµy.V¨n b¶n quy ®Þnh vÒ nghiÖp vô ho¸n ®æi l·i suÊt ®ang ®­îc NHNN so¹n th¶o chuÈn bÞ ban hµnh. Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lÝ ngo¹i hèi trong t­¬ng lai. Theo tho¶ thuËn cña ASEAN, AFTA b¾t ®Çu cã hiÖu lùc víi ViÖt Nam n¨m 2006.V× VËy, ho¹t ®éng qu¶n lÝ ngo¹i hèi cña ViÖt Nam trong t­¬ng lai cã thÓ ®­îc chia thµnh 2 giai ®o¹n: I.1 Giai ®o¹n tõ nay ®Õn n¨m 2005- TiÕp tôc níi láng qu¶n lÝ ngo¹i hèi. §Ó tham gia AFTA, c¸c n­íc thµnh viªn buéc ph¶i t¹o sù th«ng tho¸ng trong chu chuyÓn hµng ho¸, dÞch vô…Trong lÜnh vùc kiÓm so¸t ngo¹i hèi, c¸c n­íc thµnh viªn ph¶i níi láng, tiÕn ®Õn b·i bá c¸c quy ®Þnh mang tÝnh hµnh chÝnh trong qu¶n lÝ ngo¹i hèi.Nh­ vËy, giai ®o¹n tõ nay ®Õn n¨m 2005 ®­îc xem lµ thêi k× chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam sao cho phï hîp víi thùc tr¹ng vµ xu h­íng ph¸t triÓn chung cña khèi.Do vËy ho¹t ®éng qu¶n lÝ ngo¹i hèi còng ph¶i cã chiÕn l­îc héi nhËp. Trong giai ®o¹n nµy, chÝnh s¸ch ngo¹i hèi ph¶i ®¶m b¶o môc tiªu khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, thu hót nhiÒu nguån vèn n­íc ngoµi, gia t¨ng dù tr÷ ngo¹i hèi…Cô thÓ, NHNN cÇn tiÕp tôc thu hót luång ngo¹i tÖ tiÕt kiÖm, tù cã trong d©n c­; t¹o th«ng tho¸ng trong viÖc tiÕp nhËn vµ chi tr¶ kiÒu hèi; níi réng biªn ®é dao ®éng trong x¸c ®Þnh tØ gi¸ cña c¸c NHTM, þ do ho¸ l·i suÊt…Nãi c¸ch kh¸c, níi láng qu¶n lÝ ngo¹i hèi lµ gi¶i ph¸p mµ ChÝnh phñ cÇn thùc hiÖn ®Ó ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn cña thêi k× qu¸ ®é, ®­a nÒn kinh tÕ ViÖt Nam sím héi nhËp víi nÒn kinh tÕ toµn cÇu. I.2 Giai ®o¹n sau n¨m 2005- TiÕn ®Õn tù do ho¸ trong qu¶n lÝ ngo¹i hèi. Sang giai ®o¹n nµy viÖc chóng ta cÇn lµm lµ tiÕp tôc ®Èy nhanh tiÕn ®é héi nhËp nÒn kinh tÕ.Muèn vËy, ChÝnh phñ cÇn thay ®æi chÝnh s¸ch qu¶n lÝ ngo¹i hèi theo h­íng tù do ho¸ qu¶n lÝ ngo¹i hèi.Ho¹t ®éng nµy bao gåm viÖc gi¶m dÇn, tiÕn ®Õn lo¹i bá sù can thiÖp cña NHNN trong kiÓm so¸t ngo¹i hèi, n©ng cao tÝnh chuyÓn ®æi cho ®ång tiÒn ViÖt Nam, sö dung linh ho¹t vµ hiÖu qu¶ c¸c c«ng cô qu¶n trÞ tØ gi¸… II.3 C¸c biÖn ph¸p gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lÝ ngo¹i hèi. II.3.1 VÒ c¬ chÕ ®iÒu hµnh tØ gi¸. a.§èi víi viÖc ®iÒu hµnh tØ gÝa cña NHNN hiÖn nay. Cã nhiÒu quan ®iÓm cho r»ng gi¸ trÞ ®ång tiÒn ViÖt Nam ®· bÞ ®¸nh gi¸ qu¸ cao so víi ngo¹i tÖ.V× vËy theo quan ®iÓm nµy ChÝng phñ ph¶i tiÕn hµnh ph¸ gi¸ ®ång tiÒn ViÖt Nam ë møc ®é cao b»ng c¸ch gia t¨ng tèc ®é ®iÒu chØnh tØ gi¸. Tuy nhiªn tØ gi¸ kh«ng ph¶i lµ yÕu tè duy nhÊt quyÕt ®Þnh tíi ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Trªn thùc tÕ hµng ViÖt Nam ch­a ®ñ søc c¹nh tranh víi thÞ tr­êng quèc tÕ hiÖn nay chñ yÕu lµ do chÊt l­îng ch­a cao, c¬ cÊu hµng xuÊt ch­a ®a d¹ng, n¨ng lùc s¶n xu©t kÐm… Nh­ VËy, liÖu viÖc ph¸ gÝa ®ång ViÖt Nam cã lµm thay ®æi ®­îc thùc tr¹ng nµy hay kh«ng ? Hay nã sÏ t¹o ¸p lùc lín lªn l¹m ph¸t lµm mÊt lßng tin cña d©n chóng vµo CSTT cña ChÝnh phñ nãi chung vµ gi¸ trÞ ®ång ViÖt Nam nãi riªng. Ngoµi ra, ph¸ gi¸ tiÒn tÖ tr­íc m¾t cã thÓ khuyÕn khÝch xuÊt khÈu nh­ng trong dµi h¹n, gi¸ cao cña nguyªn liÖu nhËp sÏ chuyÓn vµo gi¸ thµnh hµng xuÊt lµm hµng xu©t mÊt di lîi thÕ do ®ång tiÒn mÊt gÝa ®em l¹i. Trong lÜnh vùc ®Çu t­, ®ång tiÒn kh«ng æn ®Þnh sÏ kh«ng khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc bá vèn ra kinh doanh, khã thu hót nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. §ång thêi vÖic ph¸ gÝa ®ång ViÖt Nam sÏ tao nªn t©m lÝ sïng b¸i ®« la Mü hoÆc vµng, lµm t¨ng cÇu ngo¹i hèi mét c¸ch gi¶ t¹o. C¸c yÕu tè trªn chøng tá r¨ng viÖc ph¸ gi¸ m¹nh ®ång ViÖt Nam hiÖn nay la kh«ng phï hîp vµ cã thÓ g©y hËu qu¶ nghiªm träng cho nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn, c¸ch ®iÒu chØnh tØ gi¸ theo h­íng t¨ng ®Òu nh­ hiÖn nay còng béc lé nhiÒu h¹n chÕ. ¦u ®iÓm cña c¸ch lµm nµy lµ gi¸ VND ®­îc ®iÒu chØnh theo sù biÕn ®éng søc mua hµng ho¸, t¹o t©m lÝ æn ®Þnh cho ng­êi së h÷u ngo¹i tÖ, nh­ng mÆt tr¸i cña nã lµ n¶y sinh hiªn t­îng g¨m g÷ ngo¹i tÖ cña chñ tµi kho¶n. §Ó h¹n chÕ nh­îc ®iÓm nµy, NHNN nªn thay ®æi c¸ch ®iÒu tiÕt tû gi¸ theo h­íng cã t¨ng, cã gi¶m víi nhiÒu møc ®é kh¸c nhau sao cho tæng møc gi¶m gi¸ VND t­ong xøng víi sù biÕn ®éng cña chØ sè lam ph¸t trong k×. b. TiÕn ®Õn lo¹i bá c¸c c«ng cô kiÓm so¸t tØ gi¸ mang tÝnh hµnh chÝnh NHNN cÇn thay ®æi c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ theo h­íng g¾n liÒn víi c¸c quy luËt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng : C«ng khai ho¸ vµ chuÈn x¸c ho¸ hÖ thèng ho¸ d÷ liÖu kinh tÕ cã liªn quan ®Õn viÖc ®iÒu hµnh rû gÝa ®Ó ®­a ra nh÷ng con sè chÝnh x¸c. NHNN sÏ gi¶m dÇn, tiÕn ®Õn lo¹i bá c¸c biÖn ph¸p ®iÒu tiÕt mang tÝnh hµnh chÝnh nh­ : khèng chÕ tØ gi¸ kú h¹n, h¹n chÕ biªn ®é trong x¸c ®Þnh tû gi¸ kinh doanh …t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c NHTM kinh doanh tiÒn tÖ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ quen dÇn víi c¸c c«ng cô phßng chèng rñi ro tØ gi¸. c. CÇn cã sù phèi hîp hµi hoµ gi÷a chÝnh s¸ch tØ gi¸ víi chÝnh s¸ch l·i suÊt Trong thêi h¹n tõ nay ®Õn 2005, NHNN tiÕp tôc thùc hiÖn chÝnh sach l·i suÊt tho¶ thuËn vµ h¹n chÕ dÇn sù can thiÖp trùc tiÕp vµo tû gi¸. Kho¶ng sau 2005, theo häc thuyÖt ngang gi¸ l·i suÊt, chÝnh s¸ch tù do ho¸ l·i suÊt ®ßi hái c¬ chÕ tû gi¸ còng ph¶i ®­îc thiÕt lËp theo quan hÖ cung cÇu tiÒn tÖ. d. TiÕp tôc xaydùng ph­¬ng ph¸p tÝnh tØ gi¸ theo “ ræ” ®ång tiÒn. II.3.2. VÒ qu¶n lÝ tµi kho¶n tiÒn göi ngo¹i tÖ a. §èi víi ng­êi c­ tró - §èi víi tæ chøc x· héi lµ ng­êi c­ tró buéc ph¶i b¸n 100% sè ngo¹i tÖ thu ®­îc trong giao dich quèc tÕ cho c¸c NHTM ®­îc phÐp kinh doanh ngo¹i tÖ. - §èi víi c¸c tæ chøc kinh tÕ lµ ng­êi c­ tró cã nguån thu ngo¹i tÖ + ChÝnh phñ ph¶i b¶o ®¶m tho¶ m·n tÊt c¶ nhu cÇu ngo¹i tÖ hîp lý cho nÒn kinh tÕ. + C¸c c«ng cô phßng chèng rñi ro tØ gÝa ph¶i ®­îc sö dông mét c¸ch hiÖu qu¶, ®­îc thiÕt lËp theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. + KÕt hîp gi÷a viÖc qu¶n lÝ tµi kho¶n ngo¹i tÖ víi ho¹t ®éng cho vay ngo¹i tÖ cña ng©n hµng. - §èi víi c¸ nh©n lµ ng­êi c­ tró : ChÝnh phñ nªn tiÕp tôc cho phÐp c¸c NHTM thu hót nguån ngo¹i tÖ cña c¸c c¸ nh©n lµ ng­êi c­ chó d­íi h×nh thøc tµi kho¶n tiÕt kiÖm, k× phiÕu, tr¸i phiÕu … b. §èi víi tæ chøc c¸ nh©n lµ ng­êi kh«ng c­ tró NHNN chØ cho phÐp hä më tµi kho¶n ngo¹i tÖ ®Ó h¹ch to¸n c¸c nguån thu ngo¹i tÖ tõ n­íc ngoµi vµo chi tiªu ë ViÖt Nam. Nguån ngo¹i tÖ nµy chØ ®­îc sö dông t¹i nh÷ng n¬i ®­îc phÐp thu ngo¹i tÖ. II.3.3. §èi víi thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng a. Gia t¨ng quü dù tr÷ ngo¹i hèi quèc gia. NHNN cÇn thay ®æi c¸ch ®¸nh gi¸ tån quü ngo¹i hèi b»ng c¸ch céng thªm kho¶n dù phßng cho c¸c nhu cÇu ngo¹i tÖ ph¸t sinh tõ c¸n c©n vèn, ®ång thêi gia t¨ng nguån ngo¹i hèi cho môc tiªu æn ®Þnh tû gÝa khi thÞ tr­êng tµi chÝnh trong n­íc vµ quèc tÕ biÕn ®éng. Muèn vËy NHNN cÇn tiÕp tôc th­c hiÖn chÝnh s¸ch cung tiÒn kÌm víi môc tiªu t¨ng quü dù tr÷ ngo¹i hèi cñab quèc gia, phèi hîp víi bé tµi chÝnh trong viÖc qu¶n lÝ vµ sö dông hiÖu qu¶ nguån ngo¹i tÖ tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu dÇu th« … b. NHNN ph¶i thùc hiÖn ®óng chøc n¨ng lµ ng­êi mua b¸n cuèi cïng NHNN ph¶i s½n sµng tho¶ m·n mäi nhu cÇu ngo¹i tÖ hîp lÝ cña thÞ tr­êng vµ ng­îc l¹i, theo t¸c ®éng hai chiÒu cña giao dÞch, NHNN cã thÓ thu gom ngo¹i tÖ tõ c¸c NHTM. II.3.4. §èi víi c¸c nghiÖp vô kinh doanh tiÒn tÖ Bªn c¹nh nghiÖp vô k× h¹n vµ ho¸n ®æi tiÒn tÖ mµ NHNN ®· cho phÐp c¸c NHTM thùc hiÖn, trong t­¬ng lai, khi ViÖt Nam h«i nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi NHNN nªn cho phÐp c¸c NHTM tõng b­íc tiÕp cËn víi nghiÖp vô t­¬ng lai vµ quyÒn lùa chän vÒ tiÒn tÖ. II.3.5. N©ng cao vÞ thÕ ®ång tiÒn ViÖt Nam a. T¹o kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi tõng phÇn cho ®ång tiÒn ViÖt Nam. - ChÝnh phñ ph¶i cã mét chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« lµnh m¹nh. - Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng xuÊt khÈu, cña doanh ngiÖp ViÖt Nam vµ cña ®Êt n­íc ViÖt Nam ph¶i ®­îc nhanh chãng c¶i thiÖn. - Ph¶i cã ®ñ l­îng ngo¹i tÖ dù tr÷. b. Cïng víi c¸c n­íc trong khèi ASEAN ®Èy nhanh tiÕn tr×nh héi nhËp vÒ tµi chÝnh – tiÒn tÖ, tiÕn ®Õn thiÕt lËp ®ång tiÒn chung khu vùc. II.4. §èi víi c¸c ho¹t ®éng qu¶n lÝ ngo¹i hèi kh¸c II.4.1. KiÓm so¸t ngo¹i hèi trong thÎ thanh to¸n NHNN cÇn sím ban hµnh c¸c quy ®Þnh nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý ngo¹i hèi trong thanh to¸n thÎ quèc tÕ nh­ : Khèng chÕ doanh sè thanh to¸n thÎ ë h¶i ngo¹i cña mét chñ thÎ, buéc c¸c NHTM kiÓm so¸t vµ b¸o c¸o víi NHNN khi cã yªu cÇu vÒ néi dung chi tr¶ cña chñ thÓ ë n­íc ngoµi II.4.2. Qu¶n lÝ ngo¹i hèi ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp, doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi NHNN nªn kiÓm so¸t chÆt chÏ viÖc më vµ sö dông tµi kho¶n chuyªn dïng, tµi kho¶n v·ng lai cña c¸c doanh nghiÖp ; ®ång thêi, yªu cÇu c¸c NHTM ph¶i h¹ch to¸n ®óng néi dung c¸c giao dÞch nh»m h¹n chÕ viÖc chuyÓn ngo¹i hèi sai quy ®Þnh cña c¸c doanh nghiÖp nãi trªn II.4.3.T¨ng c­êng qu¶n lÝ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi cña c¸c NHTM. II.4.4. Qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh vµng, b¹c, ®¸ quý - Thay ®æi quan ®iÓm vÒ vµng. Trong qu¶n lÝ ngo¹i hèi, chÝnh phó nªn gi¶m dÇn chøc n¨ng tiÒn tÖ cña vµng vµ nghiªng vÒ quan ®iÓm xem vµng lµ mét hµng ho¸ th«ng th­êng cã gi¸ trÞ cao. - N©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lÝ nhµ n­íc trong ho¹t ®éng kinh doanh chÕ t¸c vµng. Víi chøc n¨ng lµ hµng ho¸ th«ng th­êng, vµng cã thÓ trë thµnh mÆt hµng xuÊt khÈu chiÕn l­îc mang l¹i ngo¹i tÖ cho quèc gia. Cuèi cïng ®Ó cã thÓ n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lÝ ngo¹i hèi, chÝnh phñ cÇn quan t©m ®Õn c¸c gi¶i ph¸p kh¬i t¨ng nguån ngo¹i tÖ quèc gia nh­ : Sö dông ®ång EURO trong quü dù tr÷ ngo¹i hèi, gãp phÇn chèng hiÖn t­îng ®« la ho¸ song còng ph¶i h¹n chÕ tèi ®a ph¹m vi sö dông cña ®ång ngo¹i tÖ nh»m thu hót c¸c nguån vèn ngo¹i tÖ vµo hÖ thèng ng©n hµng ; ph¸t triÓn th­¬ng m¹i quèc tÕ, thu hót nguån vèn n­íc ngoµi…; n©ng cao chÊt l­îng kinh doanh cña hÖ thèng NHTM nãi riªng vµ dÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng nãi chung cña ViÖt Nam… tr­íc m¾t lµ ngang tÇm víi c¸c quèc gia trong khu v­c §«ng Nam ¸. C¸c biÖn ph¸p trªn nh»m hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lÝ ngo¹i hèi, thùc hiÖn hai môc tiªu “tiÕn tíi trªn l·nh thæ ViÖt Nam chØ tiªu tiÒn ViÖt Nam, ®ång thêi líi láng kiÓm so¸t ®èi víi c¸c giao dÞch v·ng lai ®Ó tõng b­íc biÕn ®ång tiÒn ViÖt Nam thµnh ®ång tiÒn chuyÓn ®æi”. KÕt luËn Qu¶n lÝ ngo¹i hèi lµ 1 vÊn ®Ò hÕt søc nh¹y c¶m vµ v« cïng quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi.Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n lÝ ngo¹i hèi sÏ æn ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ ®ång tiÒn ViÖt Nam, n©ng cao vÞ thÕ cña VND tõ ®ã b¶o vÖ ®­îc ®éc lËp chñ quyÒn vÒ tiÒn tÖ cña ®Êt n­íc.Tuy nhiªn æn ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn ViÖt Nam l¹i kh«ng ph¶i lµ 1 vÊn ®Ò dÔ dµng bëi nã chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè :biÕn ®éng vÒ gi¸ cña 1 sè ®ång ngo¹i tÖ m¹nh nh­ USD, EURO…lµm cho tØ gi¸ thay ®æi, sù biÕn ®éng cña gi¸ vµng …Bªn c¹nh ®ã xu h­íng héi nhËp më ra cho chóng ta nhiÒu thêi c¬ nh­ng còng ®Æt ra kh«ng Ýt nh÷ng thö th¸ch.ThÞ tr­êng ngo¹i hèi thÕ giíi kh«ng ngõng vËn ®éng cïng víi nh÷ng thay ®æi phøc t¹p.Bëi vËy c«ng t¸c qu¶n lÝ ngo¹i hèi cña chóng ta còng ph¶i kh«ng ngõng söa ®æi vµ n©ng cao ®Ó cã thÓ kiÓm so¸t ®­îc nh÷ng thay ®æi trªn thÞ tr­êng.Chóng ta tin vµo ®­ßng lèi ®óng ®¾n mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· ®Ò ra, tin vµo søc m¹nh vµ trÝ tuÖ cña con ng­êi ViÖt Nam.Nh÷ng thµnh c«ng trong sù nghiÖp 10 n¨m ®æi míi ®· cñng cè cho lßng tin Êy. Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao c«ng t¸c qu¶n lÝ ngo¹i hèi sÏ ph¸t huy hiÖu qu¶ ®­a thÞ tr­ßng ngo¹i hèi ViÖt Nam ngµy cµng æn ®Þnhvµ v÷ng m¹nh hoµ nhËp cïng thÞ tr­êng ngo¹i hèi thÕ giíi. Tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh NHTW-HVNH B¸o chøng kho¸n ViÖt Nam-Sè th¸ng 1-2004 T¹p chÝ ng©n hµng-Sè 8, 9, 12, 13, 15 n¨m 2003;sè 1, 2 n¨m 2004 Tham luËn t¹i héi th¶o “c¬ chÕ qu¶n lÝ ngo¹i hèi phï hîp víi tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ”. Fpt.trangvang Môc lôc