Đề tài Hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa lý luận và thực tiễn áp dụng tại Công ty cổ phần Chế tạo điện cơ Hà Nội

rạng phá sản hoặc nợ đọng không có khả năng chi trả; đang trong quá trình giải thể ” Công ty Cổ phần chế tạo điện cơ Hà Nội đã đăng ký kinh doanh vào ngày 03-07-2009 “chuyển đổi từ DNNN, theo quyết định số : 153/QĐ-BTC ngày 25-3-2009 và số : 3012/QĐ-BTC ngày 15-6-2009 của Bộ trưởng Bộ Công thương ” Trong đó : vốn điều lệ : 320.000.000.000 đồng (ba trăm hai mươi tỷ đồng) Mệnh giá cổ phần: 10.000 đồng Số cổ phần đã đăng ký mua : 6.000.000.000 (sáu tỷ đồng Việt Nam) Người đại diện theo pháp luật cho công ty là Tổng giám đốc Vũ Trọng Tiếu Ngoài ra công ty có giấy chứng nhận đang ký thuế và hạch toán kinh tế độc lập. Công ty cũng không bị cơ quan có thẩm quyền kết luận về tình hình tài chính không lành mạnh hay đang lâm vào tình trạng phá sản, nợ đọng không có khả năng chi trả hay đang trong quá trình giải thể. năng lực tài chính Bảng 4 : tổng kết tài chính của công ty trong 3 năm gần đây stt Tài sản Năm 2007 2008 2009 1 Tổng tài sản 214.663.896.087 252.198.563.879 289.489.861.280 2 Tổng nợ phải trả 52.143.981.412 76.790.034.198 68.537.810.069 3 Vốn lưu động 82.264.565.615 99.054.713.843 125.404.752.029 4 Doanh thu 126.560.387.034 188.176.096.646 184.203.393.561 5 Lợi nhuận trước thuế 4.502.168.231 17.574.475.936 149.622.674.310 6 Lợi nhuận sau thuế 3.783.015.999 15.972.539.881 118.243.331.458 Nguồn: Phòng tài chính - kế toán Công ty Cổ phầnChế tạo Điện cơ Hà Nội) Năng lực con người công ty Cổ phần chế tạo điện cơ Hà Nội luôn đặc biệt quan tâm đến việc hoàn thiện bộ máy quản lý và hoạt động cũng như luôn chú trọng đào tạo, phát triển nhân lực nhằm phát huy tối đa tiềm năng trí tuệ to lớn phục vụ sản xuất kinh doanh nói chung và công tác đấu thầu nói riêng trong Công ty. Hiện tại công ty đã đáo tạo được một đội ngũ nhân lực có trình độ chuyên môn cao, Đặc biệt trong công tác đấu thầu, một hoạt động công tác thường xuyên tại công ty thì số lượng cán bộ nhân viên tham gia phục vụ đều có trình độ ở mức đại học là thấp nhất, chưa kể đến một số lượng lớn trong đội ngũ làm công tác đấu thầu đều đã hoặc đang phấn đấu ở trình độ trên đại học. Bảng 5: Cơ cấu lao động theo trình độ học vấn. Đơn vị tính: người STT Đơn vị Tổng số lao động Trong đó Đại học và sau đại học Cao đẳng và trung cấp Công nhân Nhân viên bảo vệ 01 Ban giám đốc 5 5 - - - 02 Phòng tổ chức 26 5 3 5 13 03 Phòng tài chính - kế toán 10 8 2 - - 04 Phònh kinh doanh 39 19 1 19 - 05 Phòng kỹ thuật 11 11 - - - 06 Phònh kế hoạch 5 2 3 - - 07 Phòng quản lý chất lượng 19 3 1 15 - 08 Trung tâm khuôn mẫu và thiết bị 42 4 - 38 - 09 Xưởng chế tạo biến áp 66 4 - 62 - 10 Xưởng đúc dập 51 5 - 46 - 11 Xưởng cơ khí 32 3 - 29 - 12 Xưởng lắp ráp 66 2 2 62 - 13 Trung tâm dịch vụ 14 12 2 - - 14 Tổng cộng 384 81 14 276 13 15 Tỷ lệ 100% 21,09% 3,64% 72,27% 3% (Nguồn: Phòng tổ chức Công ty cổ phần Chế tạo Điện cơ Hà Nội) Bảng 6: Cơ cấu lao động của công ty theo bậc thợ S.T.T Bậc thợ Số lượng công nhân (người) Tỷ lệ ( % ) 01 Bậc 1 0 0 02 Bậc 2 0 0 03 Bậc 3 197 71,12 04 Bậc 4 33 11,92 05 Bậc 5 13 4,69 06 Bậc 6 18 6,49 07 Bậc 7 16 5,77 08 Tổng 277 100 (Nguồn: Phòng tổ chức Công ty cổ phần Chế tạo Điện cơ Hà Nội) Năng lực kinh nghiệm Công ty Cổ phần chế tạo điện cơ Hà Nội là cơ sở chế tạo máy điện hàng đầu của Việt Nam. Công ty chuyên sản xuất các loại động cơ điện, máy phát điện và các thiết bị điện phục vụ cho các ngành kinh tế quốc dân trong cả nước. công ty đã có một bề dày lịch sử về sản xuất các loại động cơ điện đạt chất lượng cao và có uy tín trong cả nước. Chính vì vậy mà công ty Cổ phần chế tạo điện cơ Hà Nội luôn được các bạn hàng và chủ đầu tư tin cậy. ngay từ những năm đầu mới thành lập, công ty thực hiện các hợp đồng theo sự chỉ đạo của nhà nước, cho đến khi bước vào nền kinh tế thị trường, hoạt động đấu thầu mua sắm hàng hóa bắt đầu được áp dụng và đã nhanh chóng trở thành một hoạt động chính đem lại doanh thu lớn cho công ty. 1-7-2009, từ là công ty TNHH nhà nước một thành viên chyển đổi thành công ty cổ phần chế tạo điện cơ Hà Nội, hoạt động đấu thầu ngày càng được chú trọng, phát triển. chính nhờ công tác đấu thầu mà công ty đã kí kết được rất nhiều hợp đồng có giá trị lớn. Bảng 7: Những hợp đồng đã thực hiện trong những năm gần đây Stt Tên hợp đồng Tên chủ dự án Nội dung cung cấp chủ yếu Giá trị hợp đồng Ngày hoàn thành 1 234/HĐ-CTB Ban Quản TW lý Dự án thủy lợi(CPO) Cung cấp động cơ và tủ khởi động động cơ 150kw-490vg/ph và 75-750vg/ph cho trạm bơm Bình Hàn, Cầu Sộp 5.401.176.000 15/3/2009 2 63/HĐ-CTB Ban Quản lý dự án ngành cư sở hạ tầng nông thôn Ninh Thuận Cung cấp tủ điều khiển và động cơ điện 5 trạm bơm Quán Thẻ-Ninh Thuận 3.924.758.000 2009 3 34/2008/HDKT-MTD-DCHN Công ty xi măng Tam Điệp Cung cấp mới động cơ 3 pha không đồng bộ 740kw 1.386.000.000 2008 4 11/HĐ-XD/NDY Ban Quản lý Đầu tư và xây dựng thủy lợi1 Cung cấp và lắp đặt 8 tủ điều khiển trạm bơm Tư Mại 640.500.000 2008 5 PC1-MV-BG-G02/RD/PC1-CTAMAD Công ty điện lực 1 Cung cấp máy biến áp các loại 277.000 8/2009 6 183/H Đ/ĐLHP-QLĐT Công ty TNHH MTV Điện lực Hải Phòng Cung cấp công tơ 220V 5 (20)A 5.676.000.000 24/4/2009 7 24/08/BT-CTAMAD Công ty TNHH hỗ trợ phát triển công nghiệp điện và viễn thông Cung cấp máy biến áp 630KVA 6-22/0,4KV 274.575.000 23/12/2008 8 20/08 BT-CTAMAD Công ty Năng lượng Đồng Tâm Cung cấp máy biến áp 1250KVA 35/6,3kVA-6,3/0,085KV 1.076.300.000 23/10/2008 9 5899 HợP ĐồNG/ĐLHP-VT Công ty TNHÀNG HÓA MTV Điện lực Hải Phòng Cung cấp máy biến áp 560VA 6-22/0,4KV 389.877.600 7/10/2008 10 22/08/BT/CTAMAD Công ty CP Tư vấn xây lắp điện Hà Nội Cung cấp máy biến áp 630kv a22/0,4KV 250.100.000 5/9/2008 11 21/08/BT/CTAD-HAMEC Công ty cổ phần cơ điện Hà Nội Cung cấp máy biến áp 1250KVA22/0,4KV, tủ điện hạ áp 2500A 522.9000.000 25/8/2008 12 18/08/BT-CTAMAD Công ty cổ phần khí cụ điện 1 Cung cấp máy biến áp 560KVA10-22/0,4KV 248.640.000 25/8/2008 13 17/08/ BT-CTAMAD Tổng công ty cổ phần thương mại xây dựng Cung cấp và lắp đặt máy biến áp 1800KVA20/0,4KV 642.075.000 7/8/2008 14 03/NA-NLNT2/PC1-CTAMAD Công ty điện lực 1 Cung cấp các máy biến áp cho tỉnh Nghệ An 675.000USD 30/11/2008 15 13/08/ BT-CTAMAD Nhà máy cán thép Lưu xá – công ty gang thép Thái Nguyên Cung cấp máy biến áp 2500KVA6,3/0,4KV 662.340.000 28/7/2008 16 15/08/ BT-CTAMAD Công ty cổ phần tư vấn xây lắp điện Hà Nội Cung cấp máy biến áp 750KVA22/0,4KV trong nhà 256.095.000 3/7/2008 17 1479/HợP ĐồNG - TB Điện lực Bắc Ninh Cung cấp máy biến áp 125V và 1600KVA-35/0,4KV 1.490.000.000 13/6/2008 18 14/08/ BT-CTAMAD Công ty TNHH Thành Hưng Cung cấp máy biến áp 1800KVA35-22/0,4KV 535.815.000 20/6/2008 19 12/08/ BT-CTAMAD Công ty TNHH một thành viên Điện lực Hải Phòng Cung cấp máy biến áp 250KVA, 320 KVA, 400KVA 35/0,4KV, 180KVA, 750KVA 6-22/0,4KV, 630KVA 6-22/0,4KV 1.655.249.400 18/5/2008 Nguồn phòng kinh doanh Công ty Cổ phần chế tạo Điện cơ Hà Nội Chế độ ký kết hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa của Công ty Cổ phần chế tạo điện cơ Hà Nội Căn cứ ký kết Để ký kết một hợp đồng thành công Công ty cần căn cứ vào các quy định pháp luật hiện hành và các căn cứ thực tế nhằm đạt hiệu quả kinh tế cho Công ty và lợi ích xã hội. Căn cứ pháp lý Trong quá trình ký kết hợp đồng giao nhận thầu xây lắp mua sắm hàng hóa căn cứ vào các văn bản pháp lý sau: Bộ luật dân sự 2005 Luật thương mại 2005 Luật đầu tư 2005 Luật đấu thầu số 61/2005/QH ngày 29/11/2005 của Quốc hội Luật xây dựng số 16/2003/QH11 ngày 26/11/2003 của Quốc hội Ngoài ra tùy từng gói thầu mà phải căn cứ vào những văn bản khác nữa Nghi định số 53/2008/NĐ-CP ngày 4-4-2007 quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực kế hoạch và đầu tư - Thông tư số 63/2007/TT-BTC ngày 15-6-2007 hướng dẫn thực hiện đấu thầu mua sắm tài sản nhằm duy trì hoạt động thường xuyên của cơ quan nhà nước bằng vốn nhà nước - Quyết định số 179/2007/QĐ-TTg ngày 26-11-2007 ban hành quy chế tổ chức mua sắm tài sản, hàng hóa từ ngân sách nhà nước theo phương thức tập trung - Thông tư số 02/2009/TT-BKH ngày 17-2-2009 hướng dẫn lập kế hoạch đấu thầu; - QĐ 1118/2008/QĐ-BKH ngày 3-9-2008 ban hành Mẫu hồ sơ mời thầu MSHH - Chỉ thị số 27/2008/CT-TTg ngày 5-9-2008 về chấn chỉnh công tác đấu thầu sư dụng vốn nhà nước 2.1.2. Căn cứ thực tiễn Điều kiện thực tiễn là căn cứ không thể thiếu khi ký kết hợp đồng. Đó là các nhu cầu thị trường, biến động thị trường như biến động giá cả, su hướng đầu tư,…Mặt khác quan trọng hơn cả là phải căn cứ vào điều kiện thực tế của Công ty, với điều kiện về khả năng tài chính, nguồn nhân lực, công tác quản lý điều hành, máy móc, trang thiết bị kỹ thuật của Công ty hiện tại có đáp ứng được khi thực hiện hợp đồng hay không. Chủ thể ký kết Công ty công ty Cổ phần chế tạo điện cơ Hà Nội với tư cách là một pháp nhân, hoạt động kinh doanh một cách độc lập, thường xuyên và có đăng ký kinh doanh. Do đo khi tham gia giao kết hợp đồng trong hoạt động giao nhận thầu mua sắm hàng hóa, Công ty phải thông qua người đại diện hợp pháp của mình. Theo điều 41 Điều lệ Công ty: Giám đốc Công ty là người đại diện theo pháp luật của Công ty. Theo khoản 2 Điều 116 Luật doanh nghiệp 2005: “Giám đốc hoặc tổng giám đốc là người điều hành công việc kinh doanh hằng ngày của công ty; chịu sự giám sát và chịu trách nhiệm trước Hội đồng quản trị và trước pháp luật về việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ được giao” Như vậy tổng giám công ty là người đại diện theo pháp luật của công ty và cũng la người chịu trách nhiệm về hoạt động kinh doanh của công ty. Theo đó, ông Nguyễn Trọng Tiếu, là tổng giám đốc công ty sẽ là người kí kết hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa Trong trường hợp Giám đốc đi vắng, đi công tác hoặc vì lý do nào đó thì Phó giám đốc, người đại diện theo ủy quyền của Công ty tham gia ký kết các hợp đồng. Tại Công ty thông thường Phó giám đốc thay mặt Tổng giám đốc đại diện cho Công ty trong việc ký kết hợp đồng giao nhận thầu xảy ra khi hợp đồng đó có giá trị không lớn hoặc trong những trường hợp thật cần thiết mà Giám đốc đi vắng. Phương thức ký kết hợp đồng giao nhận thầu mu a sắm hàng hóa Ký kết hợp đồng giao nhận thầu xây dựng là một quá trình trong đó cả phía công ty và phía đối tác phải tuân theo các quy định của pháp luật. Trong đó, hai bên sẽ bày tỏ ý chí với nhau bằng cách trao đổi ý kiến để đi đến thống nhất các nội dung trong hợp đồng. Trên thực tế tại công ty, phương thức ký kết được công ty sử dụng là cách ký trực tiếp. Theo đó, công ty và đối tác sẽ hẹn gặp lại nhau trực tiếp trong một ngày cụ thể và đưa ra lời đề nghị giao kết hợp đồng và chấp nhận lời đề nghị giao kết hợp đồng. Công ty và đối tác trực tiếp đàm phán với nhau xác định điều khoản của hợp đồng. Và nếu giữa công ty và đối tác đạt được thỏa thuận thì sẽ cùng nhau ký kết vào văn bản. Hợp đồng được coi là hình thành và có hiệu lực pháp lý từ thời điểm hai bên đã ký vào văn bản. Nội dung và hình thức hợp đồng giao nhận thầu tại công ty công ty Cổ phần chế tạo điện cơ Hà Nội Nội dung hợp đồng Nội dung hợp đồng là tất cả các điều khoản thể hiện quyền và nghĩa vụ mà hai bên phải thực hiện. theo Điều 47 Luật đấu thầu 2005: “. Nội dung của hợp đồng 1. Đối tượng của hợp đồng. 2. Số lượng, khối lượng. 3. Quy cách, chất lượng và các yêu cầu kỹ thuật khác. 4. Giá hợp đồng. 5. Hình thức hợp đồng. 6. Thời gian và tiến độ thực hiện. 7. Điều kiện và phương thức thanh toán. 8. Điều kiện nghiệm thu, bàn giao. 9. Bảo hành đối với nội dung mua sắm hàng hoá, xây lắp. 10. Quyền và nghĩa vụ của các bên. 11. Trách nhiệm do vi phạm hợp đồng. 12. Thời hạn có hiệu lực của hợp đồng. 13. Các nội dung khác theo từng hình thức hợp đồng.” Nội dung các hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa của công ty về cơ bản đều có các điều khoản theo Điều 47 luật đấu thầu đã quy định như: đối tượng hợp đồng, xuất xứ, tiêu chuẩn hàng hóa, giá trị hợp đồng, phương thức thanh toán, đóng gói hàng hóa, giao hàng, bảo đảm thực hiện hợp đồng. Ngoài ra do điểm đặc thù của hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa của công ty là thiết bị điện, hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa của công ty còn có thêm các điều khoản khác như sửa đổi hợp đồng, chuyển nhượng hợp đồng, bảo hành bảo hành…và tùy theo thỏa thuận của hai bên trog từng hợp đồng mà còn có các điều khoản khác nữa. Thành phần của hợp đồng không những chỉ bao gồm các điều khoản thể hiện quyền và nghĩa vụ mà hai bên phải thực hiện mà còn bao gồm các tài liệu không thể tách rời khỏi hợp đồng theo thứ tự ưu tiên sau: hợp đồng kinh tế, các phụ lục kèm (nếu có); biên bản thương thảo hợp đồng; quyết định phê duyệt kết quả trúng thầu; hồ sơ dự thầu và các văn bản làm rõ HSĐấU THầU của bên giao thầu; hồ sơ mời thầu và các tài liệu bổ sung HSMT của công ty; các tài liệu khác (nếu có). hình thức hợp đồng Trong thời gian qua công ty TNHÀNG HÓA Tân Hoàng Minh đã ký kết được gần 30 hợp đồng xây dựng. Hình thức của các hợp đồng tại công ty TNHÀNG HÓA Tân Hoàng Minh đều bằng văn bản theo đúng quy định của pháp luật, hợp đồng sẽ được photo thành nhiều bản và mỗi bên giữ một nửa. Do nội dung công việc trong hợp đồng tại công ty đã được xác định rõ về số lượng, khối lượng nên đã áp dụng hình thức hợp đồng trọn gói. Theo đó, giá hợp đồng này không thay đổi trong suốt thời gian thực hiện hợp đồng. Chủ đầu tư sẽ thanh toán cho công ty theo đúng giá trị ghi trong hợp đồng khi công ty hoàn thành các nghĩa vụ được quy định trong hợp đồng. Tình hình thực hiện các hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa Các biện pháp bảo đảm thực hiện hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa Để thực hiện nghĩa vụ của mình khi tham gia ký kết hợp đồng giao nhận thầu xây lắp cũng như bảo vệ quyền lợi của Chủ đầu tư, công ty cổ phần xây lắp công nghiệp thực phẩm thực hiện các biện pháp bảo đảm thực hiện hợp đồng như: đặt cọc, ký quỹ, bảo lãnh. Bảo đảm thực hiện hợp đồng là một điều khoản có hầu hết ở trong tất cả các hợp đồng mà công ty đã ký kết, đây cũng là điều khoản rất được công ty cũng như bên giao thầu rất chú trọng. Trong đó biện pháp bảo đảm bằng hình thức bảo lãnh và ký quỹ được Công ty áp dụng nhiều nhất. Giá trị bảo lãnh đảm bảo thực hiện hợp đồng do hai bên thỏa thuận. thông thường thì công ty thường nộp bảo đảm là 10% giá trị hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa., và công ty phải nộp trong vòng một thời hạn nhất định trước khi ký kết hợp đồng để đảm bảo nghĩa vụ trách nhiệm của mình trong việc thực hiện hợp đồng. Mặt khác, bảo đảm thực hiện hợp đồng sẽ được trả cho bên giao thầu như một khoản bồi thường cho bất cứ thiệt hạo nào phát sinh do lỗi của công ty khi công ty không hoàn thành nghĩa vụ và trách nhiệm của mình theo hợp đồng. Trong trường hợp hàng hóa được giao, nghiệm thu, bên giao thầu phải hoàn trả bảm đảm thực hiện hợp đồng cho công ty trong thời hạn do hai bên thỏa thuận. Tình hình thực hiện các điều khoản trong hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa Sau khi hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa được ký kết và có hiệu lực, công ty và đối tác có nghĩa vụ thực hiện thật nghiêm chỉnh các điều khoản đã nêu trong hợp đồng. Về phía công ty công ty Cổ phần chế tạo điện cơ Hà Nội, từ khi có thông báo trúng thầu, Ban Giám đốc công ty đã chỉ đạo tất cả các phòng ban lên kế hoạch để thực hiện hợp đồng từ việc chuẩn bị lực lượng lao động, trang thiết bị máy móc và nguyên vật liệu. Thứ nhất về chất lượng hàng hóa. Đây là một trong những nội dung cơ bản và quan trọng nhất của hợp đồng giao nhận thầu và luôn được sự quan tâm đặc biệt của cả hai bên giao nhận thầu. Chất lượng hàng hóa bao gồm các yếu tố như chủng loại, số lượng, xuất xứ và tiêu chuẩn hàng hóa. Bên giao thầu hoặc đại diện của mình có quyền kiểm tra và thử nghiệm các hàng hóa được cung cấp và sẽ thông báo cho công ty bằng văn bản về việc cử các đại diện tham dự các kiểm tra, thử nghiệm này, biên bản kiểm tra sẽ được coi là bằng chứng về tình trạng hàng hóa. Nếu như bất kỳ một thứ hàng hóa nào qua kiểm tra và thử nghiệm mà không phù hợp với chủng loại, số lượng, đặc tính kỹ thuật thì bên giao thầu có thể từ chối và công ty sẽ phải thay thế các hàng hóa bị từ chối hoặc tiến hành ngay những sửa đổi cần thiết để đáp ứng đúng yêu cầu của hợp đồng. Về phía công ty Cổ phần chế tạo điện cơ Hà Nội, công ty luôn thực hiện đúng như hợp đồng về chất lượng. trong thành phần hợp đồng, công ty cũng luôn có phụ lục chi tiết hàng hóa về tên, ký mã hiệu, nhãn mác sản phẩm, số lượng hàng hóa để bên giao thầu có thể tiến hành kiểm tra một cách dễ dàng. Thứ hai,về đóng gói hàng hóa. Công ty luôn đóng gói phù hợp với từng loại phương tiện vận chuyển để chuyển hàng hóa từ nơi xuất hàng tới địa điểm giao hàng mà hai bên đã thỏa thuận. việc đóng gói hàng hóa của công ty luôn cố gắng đảm bảo hàng hóa không bị hư hỏng do va chạm trong khi bốc dỡ và các động tác của môi trường khác. Thứ ba,về giao hàng. Hàng hóa do công ty giao trong quá trình thực hiện hợp đồng có thể là theo nhiều đợt hay giao một lần tùy theo sự thỏa thuận của hai bên. Thông thường, trong hầu hết các hợp đồng việc giao hàng được xem là hoàn tất khi tất cả các hàng hóa được bên giao thầu nhận và đặt dưới sự kiểm soát của bên giao thầu tai địa điểm theo quy định trong hợp đồng trong tình trạng nguyên vẹn, không hư hỏng. khi giao hàng, công ty luôn giao kèm theo một bản sao chứng chỉ kiểm tra chất lượng xuất xưởng của nhà sản xuất. Thanh lý hợp đồng tại công ty Thanh lý hợp đồng giao nhận thầu xây dựng là giai đoạn cuối cùng để các bên chấm dứt quyền và nghĩa vụ đối với nhau. Tại công ty Cổ phần chế tạo điện cơ Hà Nội hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa được thanh lý trong trường hợp sau: - Hợp đồng giao nhận thầu xây dựng được hoàn thành - Hợp đồng giao nhận thầu xây dựng bị đình chỉ hoặc hủy bỏ. Các tài liệu, chứng nhận cần thiết trong hồ sơ thanh lý phải ghi rõ trong hợp đồng. Hồ sơ do công ty lập gồm các tài liệu: - Biên bản nghiệm thu khối lượng thực hiện trong giai đoạn thanh lý có xác nhận của đại diện công ty, chủ đầu tư. - Biên bản xác nhận khối lượng điều chỉnh tăng hoặc giảm so với hợp đồng có xác nhận của đại diện công ty, chủ đầu tư - Bảng tính giá trị đề nghị thanh toán trên cơ sở khối lượng công việc hoàn thành đã được xác nhận và đơn giá ghi trong hợp đồng. - Đề nghị thanh toán hợp đồng của công ty, trong đó nêu rõ khối lượng đã hoàn thành và giá trị hoàn thành, giá trị tăng (giảm) so với hợp đồng, giá trị đã tạm ứng, giá trị đề nghị thanh toán trong giai đoạn. Đối với công ty thì việc thanh lý hợp đồng là do đã hoàn thành tốt công trình. Khi kết thúc việc thi công, công ty cùng đối tác tiến hành lập biên bản thanh lý hợp đồng. Trong đó thể hiện công ty đã thực hiện tốt các yêu cầu trong hợp đồng. Kể từ khi ký biên bản thanh lý hợp đồng giao nhận thầu xây dựng thì giữa công ty và đối tác không còn quan hệ gì về hợp đồng nữa, còn chủ đầu tư phải thực hiện nốt các nghĩa vụ thanh toán tiền còn thiếu. Chương 3: NHỮNG KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ HỢP ĐỒNG GIAO NHẬN THẦU MUA SẮM HÀNG HÓA Đánh giá pháp luật về hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa và thực tiễn áp dụng tại công ty Cổ phần chế tạo điện cơ Hà Nội 1. Nhận xét chung về pháp luật điều chỉnh hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa Hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa xét về bản chất là một dạng của hợp đồng thương mại. Do vậy mà luật điều chỉnh các vấn đề về hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa trước tiên là luật về hợp đồng. Trước đây, hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa cũng như các loại hợp đồng khác được ký kết chịu sự điều chỉnh của một văn bản pháp luật duy nhất, đó là Pháp lệnh hợp đồng kinh tế 1989. Trong giai đoạn đầu ban hành, Pháp lệnh hợp đồng kinh tế thể hiện tính ưu việt hơn so với các văn bản trước đó, tuy nhiên, cùng với sự phát triển của nền kinh tế, văn bản này đã bộc lộ những hạn chế kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế nói chung và hoạt động mua sắm hàng hóa nói riêng. Đấu thầu mua sắm hàng hóa với tư cách là một hình thức đấu thầu quan trọng không thể nằm ngoài sự điều chỉnh của hệ thống pháp luật qua từng thời kỳ. Có thể nói rằng các cơ quan quản lý nhà nước cũng luôn quan tâm hoàn thiện pháp luật về đấu thầu mua sắm hàng hóa song song như một phần của việc hoàn thiện pháp luật về đấu thầu trong những năm qua. Đấu thầu mua sắm hàng hóa được điều chỉnh bởi rất nhiều văn bản, cụ thể là qua nhiều Quy chế đấu thầu ban hành kèm các Nghị định, tiêu biểu có thể kể tới như: + Ngày 17/1/1996, Bộ trưởng Bộ tài chính đã ban hành Quyết định số 20TC/KBNN về việc ban hành Quy chế đấu thầu mua sắm đồ dùng, trang thiết bị, phương tiện làm việc đối với cơ quan nhà nước, lực lượng vũ trang, đoàn thể và doanh nghiệp nhà nước. + Sau đó, hoạt động đấu thầu được quy định thực hiện theo Quy chế đấu thầu ban hành kèm theo Nghị định số 43/NĐ-CP của Chính phủ ngày 16/7/1996. + Nghị định số 88/1999/NĐ-CP của Chính phủ ngày 1/9/1999 về ban hành Quy chế đấu thầu. Quy chế đấu thầu mới ra đời vào thời điểm này được coi như một bước tiến bộ lớn trong việc thể chế hóa những quy định của đấu thầu, đưa vấn đề đấu thầu trở thành một lĩnh vực được nhà nước quan tâm, quản lý bằng pháp luật cụ thể. + Bên cạnh đó trong thời gian này tại từng đơn vị chấp hành pháp luật cũng lại có những văn bản riêng hướng dẫn thi hành cũng như quy định các nguyên tắc riêng trong công tác đấu thầu để không đi ngược lại những quy định chung mà pháp luật đấu thầu đã đặt ra tại thời điểm đó, chẳng hạn như Quyết định số 122/1999/QĐ-TTg ngày 10/5/1999 về việc ban hành quy định tiêu chuẩn, định mức sử dụng xe ô tô trong cơ quan hành chính sự nghiệp và doanh nghiệp nhà nước.v.v. +Sau khi ban hành Quy chế đấu thầu, ngày 5/5/2000 Chính phủ tiếp tục ban hành Nghị định số 14/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế đấu thầu ban hành kèm theo nghị định số 88/NĐ-CP. Đây là biện pháp tất yếu phải có nhằm thực hiện quy chế đấu thầu được thuận lợi và dễ dàng áp dụng trong những trường hợp khác nhau. +Thông tư của Bộ kế hoạch và đầu tư số 04/2000/TT-BKH ngày 26/5/2000 hướng dẫn thực hiện Quy chế đấu thầu ban hành kèm nghị định số 88/1999/NĐ-CP và Nghị định 14/2000/NĐ-CP. + 29/12/2001, Bộ tài chính lại có Thông tư số 12/2000/TT-BTC hướng dẫn thực hiện đầu tư mua sắm đồ dùng, vật tư, trang thiết bị, phương tiện làm việc đối với cơ quan nhà nước, lực lượng vũ trang, đoàn thể và doanh nghiệp nhà nước sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước. Tiếp đến là thông tư số 94/2001/TT-BTC ngày 22/11/2001 hướng dẫn bổ sung quy định tại thông tư 12 nói trên, công văn số 8859 của Bộ kế hoạch và đầu tư ngày 31/12/2001 về việc đấu thầu mua sắm hàng hóa. +Qua một thời gian thực hiện theo những quy định trong Quy chế đấu thầu cùng các văn bản pháp luật hướng dẫn, các văn bản pháp luật liên quan thì pháp luật đấu thầu nước ta lại tiếp tục có một số thay đổi nhỏ khi Chính phủ ban hành Nghị định số 66/2003/NĐ-CP ngày 12/6/2003 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế đấu thầu và của Nghị định 14/2000/NĐ-CP. Kèm theo đó là Thông tư của Bộ kế hoạch - đầu tư số 01/2004/TT-BKH ngày 2/2/2004 hướng dẫn Nghị định số 66/2003/NĐ-CP. Cũng trong năm 2004 thì Bộ kế hoạch đầu tư cũng có một số công văn quan trọng nhằm hướng hoạt động đấu thầu theo đúng nguyên tắc, có thể kể tới như Công văn số 7304/ BKH- QLĐT ngày 16/11/2004 về việc cung cấp thông tin cho bản thông tin đấu thầu và Công văn số 3033/BKH-QLĐT ngày 19/5/2004 về việc chấn chỉnh thực hiện Quy chế đấu thầu. Luật đấu thầu được ban hành đã thể chế hoá những quan điểm, chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước về quản lý kinh tế trong lĩnh vực đấu thầu và khắc phục những tồn tại hiện nay về hoạt động đấu thầu Đặc biệt, tháng 12 năm 2006 Việt Nam trở thành thành viên của tổ chức thương mại thế giới WTO, chính thức tham gia vào sân chơi toàn cầu. Việc hội nhập kinh tế quốc tế và làn sóng đầu tư ngày càng tăng cao đòi Việt Nam phải đổi mới về pháp luật, cần phải ban hành những văn bản pháp luật mới phù hợp với thông lệ quốc tế để thay thế cho hệ thống văn bản cũ, lạc hậu không còn khả năng điều chỉnh nữa. trong đó pháp luật về hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa rất được chú trọng. Việt Nam cũng đã làm được rất nhiều việc để đổi mới hệ thống pháp luật về hợp đồng nói chung và về hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa nói riêng, qua một quá trình nỗ lực của các nhà làm luật, hệ thống pháp luât Việt Nam cũng đã có được những thành tựu đáng kể và có những vấn đề pháp lý đã được hoàn thiện. Những vấn đề pháp lý đã được hoàn thiện Như vậy theo sự phân tích trên thì hiện nay luật điều chỉnh hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa bao gồm luật riêng là luật đấu thầu 2005 và các văn bản nghị định hướng dẫn thi hành nó, và luật chung là luật dân sự 2005, luật thương mại 2005, luật đầu tư 2005. hệ thống pháp luật mới này đã khắc phục được rất nhiều vướng mắc của các văn bản cũ, điều chỉnh một cách phù hợp hơn quan hệ hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa, cụ thể: Thứ nhất, về mặt chủ thể tham gia hợp đồng. Nếu theo quy định trong Quy chế đấu thầu thì hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa chỉ được ký kết giữa các pháp nhân với nhau. Vì vậy, khi một hợp đồng giao nhận thầu được ký kết giữa một pháp nhân và một cá nhân có đăng ký kinh doanh thì không phải là hợp đồng và sẽ không được pháp luật chấp nhận. Việc này nếu trong những năm 90 của thế kỷ XX là hợp lý vì khi đó chỉ có tổ chức mới có đủ năng lực thực hiện các dự án đầu tư mua sắm trang thiết bị. Nhưng khi đất nước ngày càng phát triển thì việc quy định như vậy là một hạn chế kìm hãm sự phát triển của kinh tế tư nhân. Những bất cập trên đã được Luật Thương mại 2005 và luật đấu thầu sửa chữa, bổ sung. Theo đó, Điều 2 luật đấu thầu có quy định rõ: Đối tượng áp dụng hợp đồng giao nhận thầu là tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước có đủ điều kiện năng lực hoạt động, năng lực hành nghề khi tham gia ký kết hợp đồng thực hiện các dự án đầu tư tại Việt Nam. Như vậy, một hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa có thể được ký kết giữa cá nhân và pháp nhân miễn là cá nhân và pháp nhân có đủ năng lực hoạt động và năng lực hành nghề. Thứ hai, Quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa được quy định rõ ràng, có sự phân cấp mạnh . Đây là một nội dung rất quan trọng trong quan hệ hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa, bởi lẽ nó ràng buộc trách nhiệm của các chủ thể trong hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa. Ngoài việc quy định riêng quyền và nghĩa vụ pháp lý đối với mỗi bên tham gia phù hợp với vị trí và tính chất đặc thù riêng biệt, Luật đấu thầu và Nghị định 58/2008/NĐ-CP còn quy định trách nhiệm chung đối với chủ đầu tư, bên mời thầu, tổ chuyên gia đấu thầu và nhà thầu là: Bồi thường thiệt hại cho các bên liên quan nếu thiệt hại đó do lỗi của mình gây ra theo quy định của pháp luật. Hệ thống các quyền và nghĩa vụ của các chủ thể này được quy định tương đối rõ, có sự phân cấp mạnh, tăng trách nhiệm cho chủ đầu tư. Chính những quy định mới như vậy đã nâng cao tính chuyên nghiệp trong đấu thầu, về cơ bản đã khắc phục được những tồn tại, vướng mắc khi xác định vai trò, trách nhiệm, vị trí của các bên khi tham gia hoạt động đấu thầu. Thứ ba, vấn đề xử lý vi phạm với các chế tài cụ thể, rõ ràng hơn nhằm ngăn chặn hành vi tiêu cực trong đấu thầu. Theo đó, những hành vi được coi là gian lận, tiêu cực trong đấu thầu đều được xử lý bằng chế tài cấm tham gia hoạt động đấu thầu. Ngay cả những lỗi khá phổ biến hiện nay như nêu yêu cầu về thương hiệu hoặc nguồn gốc hàng hóa trong hồ sơ mời thầu đối với gói thầu mua sắm hàng hóa cũng sẽ phải gánh chịu hình thức xử lý là cấm tham gia hoạt động đấu thầu. Thứ tư, về việc điều chỉnh giá hợp đồng, Điều 57 luật đấu thầu đã có quy đinh hai bên có quyền thỏa thuận lại giá hợp đồng trong một số trường hợp. Tuy nhiên có nhiều nhà thầu đã lợi dụng quy định này của pháp luật để bỏ giá thầu thất thấp nhằm mục đích trúng thầu, sau đó thì bằng mọi cách thỏa thuận lại với chủ đầu tư để điều chỉnh lại gía hợp đồng. Để giải quyết tình trạng trên, qua theo dõi thực tiễn và xử lý cụ thể trong công tác đấu thầu, Ban soạn thảo dự kiến quy định xử lý tình huống liên quan tới giá dự thầu, giá ký hợp đồng trong một số trường hợp như: đơn giá bỏ thầu thấp bất thường; giá bỏ thầu thấp hơn so với dự toán được duyệt; giá đề nghị ký hợp đồng vượt giá trúng thầu hoặc vượt giá gói thầu được duyệt. Qua sửa đổi thì khoản 2 Điều 57 luật đấu thầu có quy định: “ Việc điều chỉnh hợp đồng chỉ áp dụng trong thời gian thực hiện hợp đồng theo hợp đồng đã ký và phải được người có thẩm quyền xem xét, quyết định. Giá hợp đồng sau điều chỉnh không được vượt dự toán, tổng dự toán hoặc giá gói thầu trong kế hoạch đấu thầu được duyệt, trừ trường hợp được người có thẩm quyền cho phép.” Việc quy định giá hợp đồng sau điều chỉnh không được vượt dự toán hoặc gía gói thầu đã phần nào khắc phục được tình trạng trên. Những hạn chế còn tồn tại Pháp luật điều chỉnh hợp đồng giao nhận thầu nói chung và giao nhận thầu mua sắm hàng hóa nói riêng đã xuất hiện từ rất lâu trong lịch sử, cùng với sự phát triển nền kinh tế, pháp luật điều chỉnh vấn đề này ngày càng được hoàn thiện; nhất là trong quá trình hội nhấp kinh tế toàn cầu, pháp luật điều chỉnh hợp đồng giao nhận thầu ngày càng được coi trọng. Nhà nước ta cũng đã cố gắng sữa đổi cũng như ban hành các văn bản mới phù hợp hơn với thông lệ quốc tế; tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm, những vấn đề pháp lý đã được hoàn thiện, vẫn còn tồn tại những hạn chế cần phải khắc phục, về cả luật điều chỉnh lẫn cách thức áp dụng nó trong thực tiễn. Thứ nhất, về hình thức hợp đồng, đến nay vẫn chưa có mẫu hợp đồng cho loại giao nhận thầu mua sắm hàng hoá. Hiện nay mới chỉ có Thông tư 06/2007/TT-BXD đã được ban hành hướng dẫn hợp đồng giao nhận thầu xây dựng, tuy nhiên lại chưa có mẫu hợp đồng cho các loại hình tư vấn, xây lắp, mua sắm hàng hoá hoặc các loại tổng thầu thiết kế và xây dựng. .. làm cho bên giao thầu và bên nhận thầu rất lúng túng khi ký kết hợp đồng, nên chọn mẫu của Thông tư 02 hay chọn mẫu của các điều khoản tại thông tư 06. Khi kết một hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa, nếu một bên chủ thể là nhà nước thì nguyên tắc bình đẳng trong quan hệ hợp đồng giữa bên giao thầu và bên nhận thầu. Thứ hai, về việc điều chỉnh giá hợp đồng. Sở dĩ có quy định về điều chỉnh giá hợp đồng là vì trong trường hợp Nhà nước thay đổi chính sách về thuế, tiền lương ảnh hưởng trực tiếp đến giá hợp đồng; trường hợp có khối lượng, số lượng tăng hoặc giảm trong quá trình thực hiện hợp đồng nhưng trong phạm vi của hồ sơ mời thầu và không do lỗi của nhà thầu hay trường hợp có phát sinh hợp lý những công việc ngoài phạm vi hồ sơ mời thầu. Các trường hợp này đều là ảnh hưởng đế giá hợp đồng và khi đó giá mà hai bên đã thỏa thuận khi kí kết hợp đồng sẽ không còn phù hợp nữa. Để đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của cả hai bên thì tại Điều 57 Luật đấu thầu có quy định về việc điều chỉnh giá hợp đồng. Tuy nhiên, vấn đề này ở Việt Nam hiện nay đang tồn tại hai quan điểm khác nhau về xử lý trượt giá. Quan điểm thứ nhất cho rằng việc chủ đầu tư điều hành việc điều chỉnh giá trị hợp đồng thể hiện chia sẻ rủi ro giữa chủ đầu tư và nhà thầu trước biến động của thị trường mà những rủi ro này lẽ ra nhà thầu phải gánh chịu một mình bởi họ không lường trước hết khả năng “ loạn nhịp ” của thị trường khi tiến hành bỏ giá thầu. Quan niệm khác cho rằng việc tính đúng, tính đủ cho nhà thầu không hoàn toàn làm giảm ý nghĩa của việc đấu thầu bởi đấu thầu là một quá trình lựa chọn nhà thầu cung cấp sản phẩm và dịch vụ vời giá hợp lý nhất – hợp lý vào cả thời điểm bỏ thầu lẫn cả thời điểm triển khai xây dựng công trình. Đây là quan điểm được nhiều nhiều nhà tài trợ cũng như Hiệp hội kỹ sư tư vấn quốc tế áp dụng. Nhưng ở nước ta hiện nay quan điểm chia sẻ đang lấn lướt quan niệm tính đúng, tính đủ. Điều này khiến cho việc điều chỉnh giá nhiều lúc không được hợp lý, gây ra thiệt hại cho nhà thầu hay chủ đầu tư. Thứ ba, về điều khoản thưởng trong hợp đồng. Mục đích của điều khoản thưởng là nhằm khuyến khích bên nhận thầu thực hiện một cách tốt nhất nghĩa vụ đã nêu trong hợp đồng. Tuy nhiên, khi bên giao thầu và bên nhận thầu kí kết hợp đồng thì việc thực hiện tốt các điều khoản là nghĩa vụ bắt buộc đối với các bên. Dù có điều khoản thưởng hay không thì các bên vẫn phải thực hiện tốt hợp đồng. Bên cạnh đó, điều khoản này có thể bị chủ đầu tư và nhà thầu lợi dụng cấu kết với nhau thưởng một cách vô tội vạ, vì thực ra vốn chẳng là của riêng ai, đó là từ ngân sách nhà nước. Điều khoản này đã tạo ra lỗ hỏng pháp lí gây thất thoát ngân sách nhà nước. Nhận xét chung về tình hình áp dụng pháp luật về hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa tại công ty Những thuận lợi khi áp dụng pháp luật về hợp động giao nhận thầu mua sắm hàng hóa tại công ty Thứ nhất về việc soạn thảo hợp đồng giao nhận thầu và quá trình thực hiện hợp đồng: Công ty luôn cập nhật các văn bản pháp luật mới ban hành nhằm soạn thảo hợp đồng phù hợp với quy định pháp luật hiện hành. Mặt khác Công ty soạn thảo hợp đồng mẫu đã giúp cho việc ký kết hợp đồng diễn ra nhanh hơn tạo sự chủ đồng cho Công ty trong quá trình đàm phán, thỏa thuận với các đối tác trong lần đầu kýkết với Công ty từ đó tạo hình ảnh đẹp trong mắt đối tác đối với Công ty.Trong quá trình thực hiện hợp đồng Công ty thường xuyên trao đổi thông tin với đối tác, thực hiện báo cáo định kỳ với Chủ đầu tư như báo cáo về tiến độ thi công, chất lượng công trình, an toàn lao động và vệ sinh môi trường, các đề xuất, kiến nghị về bản vẽ thiết kế,…cho thấy sự nghiêm túc của Công ty và sự cố gắng của Công ty trong việc thực hiện hợp đồng. Thứ hai về công tác thực hiện hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa: Với phương châm “chất lượng hàng đầu” Công ty luôn xác định công nghệ thiết bị là yếu tố quan trọng nhất quyết định tới chất lượng sản phẩm. Do vậy lãnh đạo công ty luôn chỉ đạo sát sao từ việc thiết kế, lập hồ sơ dự thầu, đấu thầu cung cấp thiết bị và bỏ ra một tỷ lệ lợi nhuận đáng kể hàng năm để mua sắm, sửa chữa mới các thiết bị. Thứ ba bảo hành hàng hóa: Việc bảo hành hàng hóa một cách nhanh chóng và kịp thời cũng góp phần tạo uy tín cho Công ty. Sau khi bàn giao hàng hóa là thiết bị điện cho Chủ đầu tư, nếu gói hàng xuất hiện lỗi khi được thông báo Công ty lập tức cử nhân viên xuống xem xét nguyên nhân và tìm cách khắc phục như sửa chữa, thay thế thiết bị hư hỏng, khiếm khuyết hoặc bộ phận có liên quan. Mọi chi phí liên quan đến việc sữa chửa hoặc thay thế do công ty chịu. Thời gian bảo hành cho toàn bộ thiết bị là hai năm kể từ ngày hai bên ký Biên bản giao nhận và nghiệm thu cuối cùng. Do thực hiện tốt công tác bỏ hành nên công ty Cổ phần chế tạo điện cơ Hà Nội rất được đối tác, chủ đầu tư tin cậy, đó là một thế mạnh của công ty trong công tác đấu thầu mua sắm hàng hóa. Thứ tư, về năng lực con người. Lãnh đạo Công ty đã xác định yếu tố con người là nhân tố quan trọng, quyết định thành công của Công ty. Vì vậy từ khi tuyển dụng lao động, Công ty đã lựa chọn những người có năng lực và trình độ chuyên môn đáp ứng yêu cầu công việc Ngoài ra Ban lãnh đạo lao động Công ty có sự điều hành tập chung theo pháp luật, theo quy chế của Công ty đã nhận được sự giúp đỡ tận tình của các phòng, ban Công ty. Sự phối hợp chằt chẽ cán bộ chuyên môn và đoàn thể quần chúng đã tạo thành sức mạnh tổng hợp để duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh đi vào nề nếp. Nhờ đó cán bộ công nhân viên và người lao động phấn khởi, tận tâm tận lực với nhiệm vụ của mình được giao. Mặt khác cán bộ công nhân viên luôn phát huy truyền thống đoàn kết, dân chủ phát huy nội lực khai thác triệt để những thuận lợi, khắc phục khó khăn, tranh thủ thời cơ để hoàn thành toàn diện chỉ tiêu của công ty đề ra. một số khó khăn khi áp dụng pháp luật về hợp động giao nhận thầu mua sắm hàng hóa tại công ty - Một thực tế phổ biến hiện nay là tình trạng bỏ giá thầu quá thấp ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng thực hiện hợp đồng. Trong đấu thầu xây dựng tình trạng này đang khiến cho chất lượng thi công công trình không đảm bảo, công trình được hoàn thành với giá cả mấy chục tỷ đồng nhưng chất lượng lại quá thâp không thể đưa và sử dụng được mà việc khắc phục là không thể, còn bỏ thi không được. tình trạng đó mọi người đều biết nhưng các nhà thầu với những lý do khác nhau rút cục vâc bỏ giá thấp để dành lấy gói thầu và sau đó mới tính đến chuyện thi công như thế nào. Đấu thầu mua sắm hàng hóa cũng không nằm ngoài tình trạng này mặc dù việc bỏ giá thầu thấ sẽ làm ảnh hưởng trước nhất là đến chính lợi nhuận của công ty, bỏ chi phí sản xuất không hoặc ít có thể thay đổi được. vì vậy mà nếu các công ty cứ giảm giá xuống thì lợi nhuận của công ty sẽ giảm thậm chí không thu được lợi nhuận. mà nếu cắt giảm chi phí sản xuất quá nhiều sẽ làm chất lượng sản phẩm không đảm bảo, điều này qua kiểm định bên mua sẽ không chấp nhận hàng, hàng hóa bị trả lại thì không còn cách nào giải quyết được ngoài việc bán rẻ cho mục đích khác hoặc bỏ đi. Tại chính công ty Cổ phần chế tạo điện cơ Hà Nội, cũng không ít gói thầu đã phải giảm giá bỏ thầu để cạnh tranh với các nhà thầu khác vì bên mua quá quan trọng tiêu chí này. Nhưng khác với công ty khác, chất lượng sản phẩm của công ty đạt chứng chỉ chất lượng ISO 9001:2000 nên các sản phẩm của công ty phải đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng, không thể dùng cách cắt giảm chi phí sản xuất dù nhiều hay ít. Do vậy, giá bỏ thầu thấp sẽ chỉ làm cắt giảm lợi nhuận của công ty mà thôi. - Mặt khác, tình trạng trượt giá nguyên vật liệu là một khó khăn lớn cho việc thực hiện hợp đồng của công ty. Thông thường theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu, sản phẩm cung ứng phải đảm bảo mới 100% nghĩa là sau khi ký kết hợp đồng, công ty bắt tay vào sản xuất sản phẩm. trong tiến độ thực hiện hợp đồng đảm bảo như đã thỏa thuận thì thời gian từ khi nộp hồ sơ dự thầu đến khi thực hiện hợp đồng là tương đối dài. Do vậy khi quyết định giá bỏ thầu, công ty không thể lường trước được khả năng trượt giá nguyên vật liệu nên khi thực hiện hợp đồng, khả năng thua lỗ là rất cao. Ngoài ra một số điều trong hợp đồng còn quy định chung chung, sơ sài thiếu chi tiết ấn tượng dẫn đến hiệu lực thực thi các cam kết hợp đồng đặc biệt là các điều khoản về tranh chấp và giải quyết tranh chấp. Nhận thấy điều khoản này sẽ gây khó khăn, khi áp dụng nếu có tranh chấp xảy ra mặc dù khi ký kết hợp đồng chẳng bên nào muốn xẩy ra tranh chấp. Trên thực tế điều khoản này trong hợp đồng chỉ nêu: Nếu có vướng mắc khi thực hiện hợp đồng thì hai bên nỗ lực bàn bạc tháo gỡ và thương lượng giải quyết nếu không thỏa thuận được sẽ thông qua hòa giải, trọng tài, tòa án; mà chưa quy định cụ thể là vi phạm nào được giải quyết theo phương thức nào hoặc trong trường hợp tranh chấp thì bên thua kiện phải trả phí thuê luật sư cho bên thắng kiện. Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật về hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa 1. Một số kiến nghị trong việc xây dựng và tổ chức thực hiện pháp luật về hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa của nhà nước Qua phân tích trên, ta thấy pháp luật về hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa có những vấn đề đã được hoàn thiện nhưng cũng không ít những hạn chế cần phải khắc phục, sửa đổi. Từ những hạn chế trên cho thấy những quy định về hợp đồng giao nhận thầu trên thực tế còn tồn tại rất nhiều khó khăn và quá trình thực hiện hợp đồng còn nhiều bất cập. Mặc dù không thể phủ nhận những điểm tích cực mà pháp luật trong hoạt động mua sắm hàng hóa đã mang lại. Mặt khác cùng với quá trình hội nhập sâu vào đời sống quốc tế, số lượng các hợp đồng xây dựng đặc biệt là hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa có yếu tố nước ngoài ngày càng tăng. Vì vậy để thu hút đầu tư của các nhà đầu tư trong nước cũng như các nhà đầu tư nước ngoài cần phải nhanh chóng sửa đổi và hoàn thiện pháp luật về lĩnh vực này cho phù hợp hơn với thực tế đang là yêu cầu cấp bách đặt ra với nhà nước ta. Thứ nhất, để nâng cao hiệu quả công tác trong việc giao kết và thực hiện hợp đồng một trong những giải pháp hàng đầu là cần hoàn chỉnh hệ thống các văn bản hướng dẫn giao kết và thực hiện hợp đồng, ban hành bổ sung các mẫu hợp đồng; sử dụng các thông tin hiện đại phục vụ quản lý nhà nước đấu thầu, sửa đổi các quy định về đấu thầu sát với thực tế …sẽ là giải pháp hữu hiệu các nhà quản lý, nhà thầu và các bên liên quan yên tâm thực thi các chính sách, đẩy nhanh tốc độ dự án, tốc độ giải ngân cao trong việc thực thi pháp luật. Hiện nay các hợp đồng mẫu cho các loại hình thức tư vấn, xây lắp, mua sắm hàng hóa hoặc các loại tổng thầu thiết kế xây dựng, thiết kế mua sắm thiết bị, thi công xây lắp và chìa khóa trao tay chưa có. Vì vậy cần phải khẩn trương soạn thảo các hợp đồng mẫu này sao cho phù hợp với pháp luật Việt Nam và phù hợp với thông lệ quốc tế. Thứ hai, giải quyết mối quan hệ giữa Luật đấu thầu và các luật mang tính chuyên ngành. Để hài hoà mối quan hệ này thì giải pháp trước mắt là Nhà nước cần chỉ đạo xây dựng các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu theo các chuyên ngành cho phù hợp, trong đó đặc biệt là đấu thầu trong hoạt động mua sắm thiết bị hàng hoá gắn liền với các dự án đầu tư nâng cấp công trình theo hướng hội nhập với khu vực và quốc tế có tính đến các điều kiện cụ thể của Việt Nam. Ngoài ra, cũng cần có những quy định cho những lĩnh vực quan trọng như đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư, đấu thầu sử dụng đất đai và các loại hình đấu thầu khác. Thứ ba , Nghị Định 58/2008/NĐ-CP so với Nghị định 111/2006/NĐ-CP có nhiều cái cụ thể hơn, được đánh giá hơn hẳn về chất so với 111/2006/NĐ-CP. Tuy nhiên nếu để ý ở hình thức mua sắm trực tiếp thì thủ tục vẫn còn chưa giảm được bao nhiêu so với Nghị định 111/2006/NĐ-CP. Nhưng đấy chính là tinh thần của vấn đề pháp lý về mua sắm, dần dần, phải nên tiến đến bỏ hẳn mua sắm trực tiếp. Để như vậy, mua sắm trực tiếp cần phải có qui trình thủ tục phải gần giống như mua sắm có yếu tố cạnh tranh (chào hàng, đấu thầu,...). Thứ tư, về vấn đề tiến độ thực hiện hợp đồng. Với tình hình giải ngân chậm như hiện nay, các cấp ở trên luôn thúc dục cấp dưới tìm mọi cách đẩy nhanh tiến độ, thời gian của các gói thầu luôn được rút ngắn, Nhằm đấy nhanh tiến độ dự án thì trước tiên phải tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của nhà thầu liên quan đến thanh toán, giải ngân, khối lượng phát sinh ngoài hồ sơ, điều chỉnh thời hạn hợp đồng, điều chỉnh giá trị hợp đồng tại các hợp đồng mua sắm hàng hóa cần khẩn trương có quyết định xử lý theo thẩm quyền và theo đúng pháp luật hiện hành. Thứ năm, Cần áp dụng chuẩn mực kiểm toán, quyết toán đối với các công trình xây dựng trong đó cần phân biệt rõ hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa là sự thỏa thuận bằng văn bản những cam kết giữa bên giao thầu và bên nhận thầu về nghĩa vụ và quyền hạn trách nhiệm trong thực hiện hợp đồng vì vậy thanh toán phải được thực hiện theo giá hợp đồng hoặc dự án sẽ được quyết toán theo từng công trình. Theo đó, vai trò định mức đơn giá do nhà nước ban hành chỉ giữ vai trò xác định giá gói thầu làm giá trần còn khi thanh toán phải thanh toán “giá hợp đồng trọn gói”, hoặc các hình thức khác theo đơn giá hoặc giá điều chỉnh Thứ sáu, pháp luật cần mở rộng việc áp dụng hình thức hợp đồng theo đơn giá hoặc hợp đồng giá điều chỉnh đặc biệt là các dự án sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước. Đối tượng áp dụng các hình thức hợp đồng thuộc loại này đó là các công việc, gói thầu khó khăn trong việc xác định chính xác khối lượng trong bước thiết kế làm căn cứ lập hồ sơ mời thầu hoặc hồ sơ chỉ định thầu như các gói thầu mua sắm cung cấp vật tư xây dựng trong xây dựng dân dụng, công nghiệp. Thứ bảy, vấn đề xử lý chuyển tiếp trong các văn bản quy phạm pháp luật hiện nay đã trở thành mối quan tâm thường trực đối với các chủ thể đang tham gia các mối quan hệ pháp luật. Việc liên tục sửa đổi, bổ sung và thay thế các văn bản quy phạm pháp luật đã ban hành là một việc bình thường trong hoạt động giao nhận thầu mua sắm hàng hóa và tổ chức thực hiện pháp luật của mọi quốc gia. Với mục tiêu ngày càng hoàn thiện hệ thống pháp luật về hợp đồng giao nhận thầu xây dựng thì một trong những yêu cầu cao nhất được đặt ra là các văn bản ban hành sau phải đảm bảo tính kế thừa, liên tục, khả thi, áp dụng thuận lợi, phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng cụ thể rõ ràng hơn. Do đó, vấn đề này cần được phân tích rõ ràng trong quá trình soạn thảo và ban hành pháp luật. Thứ tám, sau khi Luật Đấu thầu bắt đầu có hiệu lực (1/4/2005) đã có khá nhiều ngành, địa phương đã áp dụng ngay các điều luật này trong khi chưa có những hướng dẫn chuyên môn và pháp lý chi tiết nên đã gây khó khăn rất lớn cho việc giải ngân và thanh toán các gói thầu khi vội vàng áp dụng hình thức thanh toán theo giá trọn gói trong khi hầu hết các gói thầu lại không hội đủ điều kiện để áp dụng hình thức này. Mặc dù gần đây, Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản tháo gỡ dần từng bước những trở ngại đó. Tuy nhiên, để đảm bảo sự thống nhất trong hệ thống pháp luật cần nghiên cứu xem xét theo hướng Luật Đấu thầu là luật chung vì vậy chỉ nên quy định các loại hợp đồng (tại Điều 48 Luật Đấu thầu); còn các hình thức thanh toán trọn gói, theo đơn giá, theo thời gian hay theo phần trăm thì không nên quy định cụ thể như hiện nay (Điều 49, 50, 51, 52 Luật Đấu thầu) mà nên dành cho các văn bản dưới luật hướng dẫn và tốt nhất là nghiên cứu “phát hành” các tài liệu hướng dẫn tham khảo chuyên môn nghiệp vụ như các mẫu hợp đồng của tổ chức FIDIC mà nhiều gói thầu thuộc các dự án ODA thuộc các ngành, các địa phương đang áp dụng… 2. Một số kiến nghị góp phần tăng hiệu quả hoạt động giao nhận thầu mua sắm hàng hóa tại công ty Trong xu hướng của sự phát triển, hợp đồng ngày càng trở thành phương tiện quản lý rủi ro trong hoạt động kinh doanh thương mại. Vì vậy trong mỗi doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay khi tham gia vào bất cứ một lĩnh vực nào cần xây dựng các bản hợp đồng một cách chi tiết, cẩn thận phù hợp với quy định của pháp luật và thông lệ quốc tế. Trong quá trình thực tập tại công ty Cổ phần chế tạo điện cơ Hà Nội, tôi nhận thấy việc ký kết và thực hiện hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa của Công ty đã có nhiều thành tựu, tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn một số tồn tại. Để nâng cao hiệu quẩ ký kết và thực hiện hợp đồng tại Công ty tôi xin đưa ra một số đề suất mong đóng góp phần nào vào sự phát triển hoạt động giao nhận thầu tại Công ty. - Hợp đồng là căn cứ pháp lý để các bên dễ dàng thực hiện quyền yêu cầu của mình đối với bên kia và có tính ràng buộc trách nhiệm đối với các bên tham gia đồng thời cũng là căn cứ giải quyết các vướng mắc khi có tranh chấp xẩy ra. Vì vậy để ký kết một hợp đồng thành công Công ty cần xem xét cẩn thận, ký lưỡng một số vấn đề như xem lại hồ sơ dự thầu, yêu cầu chất lượng hàng hóa, làm rõ nguồn vốn và tìm hiểu đối tác. Đặc biệt Công ty cần chú ý đánh giá đối tác một cách nghiêm túc khi ký kết hợp đồng về khả năng thanh toán của đối tác và làm rõ nguồn vốn bởi nếu làm mà không được thanh toán thì sẽ ảnh hưởng doanh thu và các khoản đầu tư khác của công ty. Đồng thời phải khi chuẩn bị ký kết hợp đồng phải tìm hiểu rõ nguồn luật áp dụng và thẩm quyền ký kết nhằm tránh mọi tranh chấp có thể xảy ra sau này. - Công ty nên tự soạn thảo bản dự thảo đầu tiên của hợp đồng, như vậy Công ty sẽ có nhiều lợi thế trong khi đàm phán, đồng thời có thể đưa ra những điều khoản có lợi nhất cho mình. Hơn nữa, tự mình soạn thảo hợp đồng sẽ có hiệu quả và giảm chi phí cho Công ty. Để đảm bảo tính chuyên nghiệp và tránh những lỗi sai không cần thiết về lâu dài Công ty nên có một tư vấn về luật hợp đồng hay nên thuê tư vấn. - Đối với nội dung hợp đồng giao nhận thầu mua sắm hàng hóa. Nội dung hợp đồng càng chi tiết, rõ ràng thì hiệu lực thực thi các cam kết hợp đồng càng cao. Do vậy công ty nên đưa ra một cách chi tiết các quyền và nghĩa vụ mà hai bên phải thực hiện. Phần căn cứ ký kết hợp đồng cần chý ý các văn bản áp dụng mới ban hành, và những văn bản nào đã hết hiệu lực và đặc biệt phải ghi rõ nơi mà các bên tham gia ký kết để nếu khi có xẩy ra tranh chấp thì sẽ áp dụng luật nước nào và tòa án nào giải quyết tranh chấp trừ trường hợp hai bên có thỏa thuận khác. Mặt khác trong điều khoản giải quyết tranh chấp cần nêu cụ thể thời gian và cơ chế xử lý tranh chấp. Trong đó cần nêu rõ thời gian gửi yêu cầu giải quyết tranh chấp, cơ quan xử lý tranh chấp, và chi phí cho việc giải quyết tranh chấp. Khi có tranh tranh chấp mà các bên không tự thương lượng giải quyết được thì kiến nghi Công ty nên giải quyết thông qua hòa giải hoặc trọng tài bởi phương thức này vừa nhanh chóng vừa ít tốn kém lại giữ được hòa khí giữa đối tác và bí mật riêng của các bên. Trong điều khoản bất khả kháng Công ty nên bổ sung một số trường hợp như: Nguồn nhân lực bị cắt đứt đoạn trong khi thi công công trình Có tranh chấp xẩy ra Đây là hai yếu tố cũng mang tính khách quan có thể ảnh hưởng tới tiến độ công trình, để bảo vệ lợi ích của Công ty thì Công ty có thể thỏa thuận với đối tác bổ sung các yếu tố trên trong trường hợp xẩy ra các tranh chấp. Nhìn chung nội dung hợp đồng càng chặt chẽ cụ thể thì càng tốt để tránh rủi ro đáng tiếc xảy ra. KẾT LUẬN Trong những năm qua, bằng những văn bản pháp luật được sửa đổi, bổ sung kịp thời cùng với những văn bản pháp luật mới ra đời đã ngày càng hoàn thiện những nhu cầu về mặt pháp lý trong lĩnh vực đấu thầu, đáp ứng nhu cầu của một nền kinh tế nước nhà đang trên đà phát triển và hội nhập. Cùng với các văn bản pháp luật điều chỉnh hợp đồng như Bộ luật Dân sự 2005, luật Thương mại 2005, Luật đấu thầu 2005 mới ra đời và được áp dụng chưa lâu trong thực tế nhưng đã phần nào tạo được môi trường pháp lý lành mạnh để nguồn vốn nhà nước được sử dụng đúng mục đích, tránh lãng phí, tăng cường cạnh tranh bình đẳng, tạo cơ hội cho các tổ chức, doanh nghiệp mạnh có cơ hội thể hiện năng lực và phát triển được sản xuất kinh doanh thúc đẩy nền kinh tế quốc dân phát triển nhanh đồng thời đưa pháp luật đấu thầu nói chung, đấu thầu mua sắm hàng hóa của Việt Nam nói riêng tiến dần phù hợp với thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, hệ thống pháp luật vẫn còn một số hạn chế cần phải khắc phục và điều chỉnh để có thể hòa nhập hơn nữa vào nền kinh tế toàn cầu MỤC LỤC .