Đề tài Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở Công ty xây dựng số 1

công nghệ sản xuất của các công trình thường như nhau: giai đoạn khảo sát thiết kế, giai đoạn san nền, giải quyết mặt bằng thi công, đào đất, làm móng, giai đoạn xây trát, trang trí nội thất. Mỗi giai đoạn tiêu hao định mức nguyên vật liệu hao phí nhân công là khác nhau. 3.2.Cơ chế quản lý giữa công ty với các xí nghiệp: Khi nhận thầu được một công trình, do Tổng công ty, công ty hay xí nghiệp tìm kiếm được đều thực hiện cơ chế giao khoán thông qua hợp đồng giao khoán giữa công ty và xí nghiệp trực thuộc theo quy chế tạm thời có nội dung sau: + Mức giao khoán với tỷ lệ 80% đến 90% giá trị quyết toán được duyệt. + Số còn lại công ty chi cho các khoản sau: Nộp thuế doanh thu thuế lợi tức. Tiền sử dụng vốn ngân sách và lãi vay ngân hàng của số vốn công ty định mức cho xí nghiệp. Phụ phí cấp trên và các khoản chi phí quản lý công và trích lập các quỹ của xí nghiệp. + Các công trình khác nhau sẽ có mức khoán khác nhau. Các đơn vị nhận khoán tổ chức thi công, chủ động cung ứng vật tư, nhân công, đảm bảo tiến độ, chất lượng, kỹ thuật, an toàn lao động và các chi phí cần thiết để bảo hành công trình. Xí nghiệp nhận khoán tổ chức tốt công tác ghi chép ban đầu và luân chuyển chứng từ nhằm phản ánh đầy đủ khách quan chính xác kịp thời mọi hoạt động kinh doanh phát sinh. Tất cả các chứng từ phải đảm bảo đúng chế độ chính sách và kỷ luật tài chính. Xí nghiệp phải lập kế hoạch tháng về vật tư, nhân công, tiến độ thi công. Cuối quý phải kiểm kê khối lượng xây lắp dở dang. + Trong tỷ lệ khoán nếu xí nghiệp có lãi được phân phối như sau: Nộp 25% thuế thu nhập doanh nghiệp. Xí nghiệp được sử dụng 75% lập quỹ khen thưởng. Trong đó giám đốc xí nghiệp và phụ trách kế toán được hưởng 10%. + Nếu bị lỗ xí nghiệp phải tự bù đắp. Trong đó giám đốc xí nghiệp và phụ trách kế toán phải chịu trách nhiệm trước công ty. Cơ chế khoán trên đã tác động tới công tác hạch toán kế toán nhất là phương pháp tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp ở công ty, góp phần nâng cao trách nhiệm và quản lý hoạt động kinh doanh có hiệu quả nhất. 4-/ Tình hình chung về công tác kế toán ở công ty xây dựng số 1: Hiện nay công ty áp dụng hình thức kế toán nhật ký chung và tổ chức bộ máy kế toán tập trung. Phòng kế toán công ty đã được trang bị máy vi tính và nối mạng trong toàn Tổng công ty. Toàn bộ kế toán tổng hợp và một phần kế toán phân tích đã được thực hiện trên máy. Với phần mềm kế toán đã được nâng cấp lên nhiều lần và đội ngũ nhân viên kế toán có trình độ tay nghề cao, công tác kế toán bằng máy vi tính ngày càng hoàn thiện. Phòng tài chính kế toán công ty có 11 người và được tổ chức theo sơ đồ sau trong đó mỗi người đều được phân công cụ thể công việc như sau: Sơ đồ phòng Tài chính kế toán của công ty xây dựng số 1 KẾ TOÁN TRƯỞNG Phó phòng kế toán và kế toán thuế Kế toán tổng hợp Phụ trách thống kê thu hồi vốn Kế toán thanh toán Kế toán lương và BHXH Kế toán TGNH Thủ quỹ Kế toán tài sản cố định Bộ phận kế toán các xí nghiệp Kế toán vật tư và các khoản phải trả Kế toán các khoản phải thu và doanh thu + Kế toán trưởng chịu trách nhiệm hướng dẫn chỉ đạo kiểm tra công việc do nhân viên kế toán thực hiện. Tổ chức lập báo cáo theo yêu cầu quản lý, tổ chức nhân viên phân công trách nhiệm cho từng người. Chịu trách nhiệm trước giám đốc, cấp trên và Nhà nước về các thông tin kế toán. + Phòng kế toán trưởng giữ vai trò trợ lý giúp đỡ kế toán trưởng phụ trách công tác tổng hợp, kế toán tài chính. + Kế toán tổng hợp vật tư kiêm thủ quỷ quản lý tiền mặt, căn cứ vào các chứng từ hợp lệ để ghi sổ đồng thời ghi chép sổ kế toán về vật liệu. + Kế toán thống kê thu vốn căn cứ chứng từ báo cáo sản lượng của các xí nghiệp để thống kê toàn bộ sản lượng của công ty. Căn cứ vào quyết toán được A chấp nhận thanh toán, làm thủ tục thu vốn. + Kế toán ngân hàng và BHXH dựa vào chứng từ, giấy báo nợ có, bảng sao kê ngân hàng để ghi vào sổ nhật ký chung. Chịu trách nhiệm theo dõi các khoản BHXH thanh toán các khoản chế độ,... hàng tháng, cuối quý tổng hợp quyết toán với đơn vị cấp trên. + Kế toán tài sản cố định chịu trách nhiệm phản ánh số lượng hiện trạng và giá trị TSCĐ hiện có. Phản ánh kịp thời hao mòn TSCĐ trong quá trình sử dụng. + Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành có nhiệm vụ tập hợp chi phí sản xuất của xí nghiệp căn cứ vào chi phí thực tế và chi phí theo dự toán tiến hành kết chuyển lỗ lãi của quá trình sản xuất kinh doanh (hai người). + Kế toán thanh toán và tiền lương có nhiệm vụ tập hợp chi phí nhân công tiến hành phân bổ vào các đối tượng chịu chi phí. Căn cứ vào chứng từ gốc hợp lệ để viết phiếu thu chi (hai người). Hệ thống kế toán công ty áp dụng là hệ thống tài khoản áp dụng chung cho các doanh nghiệp ban hành theo quyết định 1141 TC/CĐKT ngày 1/11/1995. Hàng ngày kế toán căn cứ chứng từ gốc, kiểm tra tính hợp pháp ghi vào sổ Nhật ký chung, sổ và thẻ chi tiết theo trình tự thời gian. Từ Nhật ký chung tổng hợp số liệu để ghi vào sổ Cái. Cuối tháng căn cứ vào số liệu ở sổ Cái lập bảng tổng hợp số liệu và báo cáo tài chính. Trình tự ghi sổ và hạch toán theo hình thức kế toán Nhật ký chung áp dụng tại công ty xây dựng số 1 Chứng từ gốc Bảng tổng hợp chứng từgốc cùng loại Sổ kế toán chi tiết Sổ nhật ký chung Các bảng chi tiết số dư tài khoản bảng tổng hợp chi phí sản xuất Sổ cái Bảng nháp Các báo biểu kế toán tài chính Các báo biểu kế toán quản trị 1 1a 1b 2 4 5 6 7 8 Ghi chú: Ghi hàng ngày Ghi vào cuối kỳ (hoặc cuối tháng) Đối chiếu kiểm tra Trong đó: 1. Hàng ngày căn cứ vào các chứng từ gốc nhận được kế toán phân loại lập bảng chứng từ gốc cùng loại. 1a. Nhận được chứng từ gốc kế toán tiến hành kiểm tra tính hợp lệ, hợp pháp của chứng từ đó đồng thời định khoản ghi vào Nhật ký chung. 1b. Với những chứng từ liên quan tới đối tượng cần hạch toán chi tiết kế toán ghi vào sổ chi tiết liên quan. 2. Căn cứ vào Nhật ký chung kế toán tiến hành chuyển số liệu vào tài khoản liên quan. 3. Cuối tháng căn cứ vào số liệu trên sổ chi tiết, kế toán tiến hành lập bảng chi tiết số dư các tài khoản cần theo dõi chi tiết, bảng tổng hợp chi phí. 4 - 5 Cuối kỳ căn cứ vào số liệu trên sổ cái kế toán lập bảng kế toán nháp để xem xét theo dõi kiểm tra số phát sinh, số dư các tài khoản đồng thời ghi các bút toán điều chỉnh từ đó lập các báo cáo tài chính như bảng cân đối tài sản, báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh. 6. Cuối tháng căn cứ vào các bảng chi tiết số dư tài khoản bảng tổng hợp chi phí lập báo cáo kế toán quản trị, báo cáo thu chi. 7 - 8. Kế toán đối chiếu so sánh kiểm tra giữa số liệu kế toán tài chính và kế toán quản trị. II-/ THỰC TRẠNG KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM Ở XÍ NGHIỆP 101- CÔNG TY XÂY DỰNG SỐ 1. 1-/ Kế toán chi phí sản xuất. 1.1- Đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất. Căn cứ vào đặc điểm sản xuất của ngành xây dựng và đặc điểm quy trình sản xuất của Công ty là liên tục từ khi khởi công xây dựng cho tới khi hoàn thành bàn giao, sản phẩm xây dựng của Công ty thường là công trình hoặc hạng mục công trình (HMCT), vì vậy đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất của Công ty là từng công trình hay HMCT. Trong bài viết này, em xin được trọn công trình:Trần Quang Khải là đối tượng tập hựp chi phí và tính giá thành sản phẩm. Đay là một trong nhũng công trình tiêu biểudo Xí nghiệp 101 thuộc Công ty xây dựng số 1 thi công. 1.2- Phương pháp kế toán tập hợp chi phí sản xuất. Công ty xây dựng số 1 sử dụng phương pháp trực tiếp để tập hợp chi phí sản xuất. Các chi phí trực tiếp được tính toán và quản lý chặt chẽ, chi phí sản xuất phát sinh ở công trình hay HMCT nào thì được hạch toán trực tiếp vào công trình hay HMCT đó. Các chi phí gián tiếp nếu phát sinh ở công trình nào hạch toán vào công trình đó, còn đối với những chi phí gián tiếp có tính chất chung toàn Công ty thì cuối tháng kế toán tiến hành tập hợp, phân bổ cho từng công trình (HMCT) theo tiêu thức phân bổ thích hợp. Mỗi công trình (hay HMCT) từ khi khởi công đến khi hoàn thành bàn giao thanh quyết toán đều được mở riêng một sổ chi tiết “chi phí sản xuất” để tập hợp chi phí sản xuất thực tế phát sinh cho công trình (hay HMCT) đó đồng thời cũng để tính giá thành công trình (hay HMCT) đó. Căn cứ số liệu để định khoản và ghi vào sổ này là từ các bảng tổng hợp chứng từ gốc phát sinh cùng loại (như vật liệu, tiền lương...) của mỗi tháng và được chi tiết theo các khoản mục như sau: - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. - Chi phí nhân công trực tiếp. - Chi phí sản xuất chung. - Chi phí sử dụng máy thi công. Trong đó chi phí sản xuất chung lại được chia ra: + Chi phí nhân viên xí nghiệp. + Chi phí nguyên vật liệu phục vụ sản xuất thuộc phạm vi xí nghiệp, tổ, đội. + Chi phí công cụ dụng cụ + Chi phí khấu hao TSCĐ + Chi phí dịch vụ mua ngoài. + Chi phí khác bằng tiền. Cuối mỗi quý, từ các sổ chi tiết chi phí sản xuất được tập hợp theo từng tháng, kế toán tiến hành lập bảng tổng hợp chi phí sản xuất cả quý. Việc tập hợp chi phí sản xuất theo phương pháp này tạo điều kiện thuận lợi cho việc tính giá thành sản phẩm dễ dàng. Các chi phí được tập hợp hàng tháng theo các khoản mục: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí máy thi công và chi phí sản xuất chung. Do vậy, khi công trình hoàn thành và bàn giao kế toán chỉ việc tổng cộng các chi phí sản xuất ở các tháng từ lúc khởi công đến khi hoàn thành bàn giao sẽ được giá thành thực tế của từng công trình (hoặc HMCT). 1.3- Kế toán các khoản mục chi phí sản xuất. 1.3.1 - Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. Thông thường đối với các công trình xây dựng thì chi phí nguyên vật liệu là loại chi phí chiếm tỷ trọng lớn, thường từ 70% đến 80% (tuỳ theo kết cấu công trình) trong giá thành sản phẩm. Từ thực tế đó đòi hỏi phải tăng cường công tác quản lý vật tư, công tác kế toán vật liệu góp phần đảm bảo sử dụng hiệu quả, tiết kiệm vật tư nhằm hạ thấp chi phí sản xuất. Khi có nhu cầu về sử dụng vật tư, kỹ thuật công trình viết phiếu xuất vật tư có chữ ký của thủ trưởng đơn vị chuyển cho thủ kho để xuất vật tư phục vụ thi công. Đơn vị: Ban chủ nhiệm CT Viện Kiểm Sát Nhân Dân Tối Cao(VKSNDTC) PHIẾU XUẤT KHO Số 6 Ngày 25 tháng 12 năm 2002 Nợ TK 621 Có TK 152 Họ và tên người nhận hàng: Tổ Hưng và Triện Lý do xuất kho: Lát nền nhà. Xuất tại kho: Công trình Trần Quang Khải STT Tên nhãn hiệu, quy cách phẩm chất vật tư Mã số Đơn vị tính Số lượng Đơn giá Thành tiền Theo chứng từ Thực xuất 1 Cát đen m3 52.5 52.5 23000 1.207.500 ........ Cộng 52.5 52.5 23.000 1.207.500 Xuất, ngày 25 tháng 12 năm 2002 Cuối tháng, kế toán xuống kho thu thập thẻ kho và phiếu nhập, xuất kho. Trên mỗi phiếu xuất kho, kế toán đã định khoản, tính tổng số tiền. Hàng tháng, từ các phiếu xuất kho như trên, kế toán công trình lập bảng chi tiết xuất vật tư gửi về phòng kế toán Công ty. BẢNG CHI TIẾT XUẤT VẬT TƯ ,CÔNG CỤ DỤNG CỤ. Tháng 12 năm 2002 CT:VKSNDTC iTT Tên vật tư ĐV tính Đơn giá Ghi có TK 152, 153, ghi nợ các TK 621 CT T.Quang Khải 627 CT T.Quang Khải 142 CT T.Quang Khải SL ST SL ST SL ST TK 152 1 Cát đen m3 23.000 75 1.725.000 2 Nhôm m3 32.500 298.5 9.701.250 3 Sơn kg 30.000 61 1.830.000 4 Gỗ cốp pha m3 5.232.000 31.392.000 …………… Cộng TK 152 186.693.310 5.232.000 31.392.000 TK 153 1 Dụng cụ sản xuất đ 3.601.375 76.625 ……………….. Cộng TK 153 3.601.375 76.625 Đối với kế toán vật tư trên phòng kế toán Công ty, cuối tháng, căn cứ vào số liệu trên bảng chi tiết xuất vật tư, công cụ dụng cụ, kế toán nạp số liệu vào máy theo định khoản: Nợ TK 621 186.693.310 (chi tiết CT VKSNDTC) Có TK 152 186.693.310 Ngoài ra, trong sản xuất sản phẩm xây lắp cần sử dụng rất nhiều loại vật liệu luân chuyển như gỗ, cốp pha, đà giáo, sắt định hình... hoặc công cụ dụng cụ phục vụ thi công. Các loại vật liệu, công cụ dụng cụ này được phân bổ giá trị nhiều lần vào chi phí sản xuất. Cụ thể, từ các phiếu xuất vật liệu và công cụ sử dụng luân chuyển trong tháng 12/2002 công trình VKSNDTC kế toán công trình tính toán lập định khoản rồi tổng hợp, phân bổ như sau: - Xuất vật liệu sử dụng luân chuyển Nợ TK 142 (1421) Có TK 152 36.624.000 - Xuất công cụ dụng cụ: Nợ TK 142 Có TK 153 3.678.000 Cuối tháng, căn cứ vào số lần sử dụng của vật liệu luân chuyển, thời gian sử dụng của từng loại CCDC, kế toán tiến hành phân bổ vào giá thành công trình Trần Quang Khải. Cụ thể là: Trong tháng 12/2002, công trình Trần Quang Khải xuất gỗ để phục vụ thi công với giá vốn thực tế xuất kho là: 36.624.000 đ. Số lần luân chuyển của gỗ là 7 lần à số phân bổ trong tháng 12/2002 là: Đối với dụng cụ sản xuất, trong tháng công trình xuất dụng cụ sản xuất phục vụ thi công với giá vốn thực tế xuất kho là 3.678.000. Thời gian phân bổ là 4 năm à số phân bổ trong tháng 12/2002 = Kế toán định khoản: Nợ TK 627 5.308.625 (Nợ TK 6272) 5.232.000 Nợ TK 6273 76.625 Có TK 142 (1421) 5.308.625 Tất cả các số liệu và định khoản trên là cơ sở để kế toán công ty nạp số liệu vào máy vi tính, lên sổ nhật ký chung, sổ cái các tài khoản liên quan và ghi sổ chi tiết chi phí sản xuất các công trình. XNXD 101 - CÔNG TY XÂY DỰNG SỐ 1 NHẬT KÝ CHUNG Từ ngày 01/12/2002 đến ngày 31/12/2002 (Trích) Số CT Ngày CT Nội dung TK Số tiền Nợ Số tiền Có 2 2 Lê Văn Hoà mua VPP phục vụ CT Nhạc Viện 6277 1111 119.000 119.000 3 5 Chi phí vận chuyển đất thải ở CT Trần Quang Khải. 6277 1111 5.209.000 5.209.000 2 23 XN GCCK báo nợ tiền sử dụng máy đào xúc đất tại CT Trần Quang Khải 154 154 2.478.000 2.478.000 6 31 CT Trần Quang Khải xuất vật tư T12/02 621 152 186.693.310 186.693.310 2 31 CT Nhạc Viện HN xuất vật tư T12/02 621 152 16.128.000 16.128.000 2 31 CT Trần Quang Khải xuất gỗ cốp pha phục vụ thi công T12/02 1421 152 36.624.000 36.624.000 10 31 CT Trần Quang Khải xuất dụng cụ sản xuất phục vụ thi công 1421 153 3.678.000 3.678.000 12 31 Phân bổ lương T12/02 công trình Trần Quang Khải 622 334 119.050.000 119.050.000 11 31 CT Trần Quang Khải trích KPCĐ T12/02 622 3382 2.157.000 2.157.000 9 31 CT Trần Quang Khải trích BHXH T12/02 622 3383 1.715.000 1.715.000 13 31 Phân bổ lương gián tiếp vào CT Trần Quang Khải 6271 334 4.532.000 4.532.000 18 31 CT Trần Quang Khai phân bổ gỗ cốp pha 6272 1421 5.232.000 5.232.000 13 CT Trần Quang Khải phân bổ dụng cụ sản xuất 6273 1421 76.625 76.625 11 31 CT Nhạc Viện HN trích khấu hao TSCĐ 6274 214 860.000 860.000 K/C 31 K/C chi phí NVL TT 621 154 4.975.722.560 4.975.722.560 K/C 31 K/C chi phí nhân công trực tiếp 622 154 796.115.000 796.115.000 K/C 31 K/C chi phí sản xuất chung 627 154 610.427.580 610.427.580 ............... Cộng ............. ............. XNXD 101 - CÔNG TY XÂY DỰNG SỐ 1 SỔ CÁI TÀI KHOẢN 621 Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Từ ngày 01/12/2002 đến ngày 31/12/2002 Số CT Ngày CT Nội dung CT TKĐƯ Phát sinh Nợ Phát sinh Có Dư Nợ Dư Có Dư đầu kỳ 6 31/12/02 CT T.Qunag Khải xuất vật tư T12/2002 152 186.693.310 186.693.310 12 31/12/02 CT Nhạc Viện xuất vật tư T12/2002 152 16.128.000 202.821.310 ................. .................... 37 31/12/02 K/C CP NVL trực tiếp 154 4.975.722.560 Cộng 4.975.722.560 4.975.722.560 XNXD 101 - CÔNG TY XÂY DỰNG SỐ 1 SỔ CHI TIẾT TÀI KHOẢN 621 Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Công trình Trần Quang Khải Từ ngày 01/12/02 đến ngày 31/12/02 Số CT Ngày CT Nội dung CT Phát sinh Nợ Phát sinh Có Dư Nợ Dư Có Dư đầu kỳ 6 31/12/02 CT T.Quang Khải xuất vật tư T12/02 189.693.310 25 31/12/02 K/C chi phí NVLTT CT T.Quang Khải 189.693.310 Cộng 189.693.310 189.693.310 1.3.2 - Kế toán chi phí nhân công trực tiếp. Chi phí nhân công trực tiếp là khoản chi phí trực tiếp ở Công ty và gắn liền với lợi ích của người lao động. Do vậy, việc hạch toán đúng, đủ chi phí nhân công có ý nghĩa quan trọng trong việc tính lương, trả lương chính xác, kịp thời cho người lao động từ đó nó có tác dụng tích cực góp phần khích lệ người lao động nâng cao năng suất lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm... Chi phí nhân công trực tiếp ở Công ty bao gồm: - Tiền lương công nhân trong danh sách. - Tiền lương công nhân thuê ngoài. - Các khoản trích BHXH, BHYT, KPCĐ Hiện nay, lực lượng lao động ở Công ty gồm hai loại: CNVC trong danh sách (còn gọi là trong biên chế) và CNVC ngoài danh sách (CN thuê ngoài). CNVC trong biên chế chiếm tỷ trọng nhỏ nhưng là lực lượng nòng cốt, thực hiện những công việc đòi hỏi trình độ kỹ thuật cao, còn lại là số lao động hợp đồng. Điều này làm cho cơ cấu của công ty trở nên gọn nhẹ, giảm bớt được chi phí quản lý. Bộ phận CNVC trong danh sách gồm công nhân trực tiếp sản xuất và lao động gián tiếp (nhân viên kỹ thuật, nhân viên quản lý kinh tế, nhân viên quản lý hành chính). + Đối với công nhân trực tiếp sản xuất: Công ty áp dụng hình thức trả lương theo sản phẩm. + Đối với lao động gián tiếp: Công ty trả lương khoán theo công việc của từng người (có quy chế trả lương riêng dựa theo cấp bậc, năng lực và công việc thực tế hoàn thành của từng người. Đối với bộ phận CNVC trong danh sách, Công ty tiến hành trính BHXH, BHYT, KPCĐ theo đúng quy định hiện hành. Cụ thể là: + 15% BHXH tính theo lương cơ bản. + 2% BHYT tính theo lương cơ bản. + 2% KPCĐ tính theo lương thực tế. Đối với bộ phận CNVC ngoài danh sách, Công ty không tiến hành trích các khoản BHXH, BHYT theo tháng mà đã tính toán trong đơn giá nhân công trả trực tiếp cho người lao động, còn khoản KPCĐ, Công ty vẫn trích như CNVC trong danh sách. Chứng từ ban đầu để hạch toán chi phí nhân công trực tiếp là các bảng chấm công đối với những công việc tính lương theo thời gian; còn đối với những công việc giao khoản cho các tổ, đội sản xuất thì căn cứ vào hợp đồng làm khoán. Ví dụ có mẫu hợp đồng làm khoán sau: HỢP ĐỒNG LÀM KHOÁN Số........ Đơn vị: BCN CT Trần Quang Khải Nợ TK 622 Công trình: Trần Quang Khải Có TK 334 Tổ: Nề Họ và tên tổ trưởng: Lê Văn Thuấn. TT Nội dung công việc ĐVT Đơn giá Khối lượng Thời gian KL thực hiện Thành tiền Bắt đầu Kết thúc 1 Láng nền tầng 1 m2 12.000 68 1/12 31/12 12.000 816.000 2 Trát tường WC m2 20.000 100 1/12 31/12 20.000 2.000.000 ............ Cộng 5.129.000 Người nhận khoán Người giao khoán Mặt sau của hợp đồng làm khoán là bảng chấm công: TT Họ và tên Ngày trong tháng Tổng số công Hệ số Số công tính theo bậc 1 Thành tiền 1 2 3 ... 1 Lê Văn Thuấn x X x 28 K 51,5 990.000 2 Ngô Văn Lợi x X x 26 K 47,8 909.000 3 Đỗ Viết Như x X x 24 A 40,8 776.387 4 Nguyễn Văn Hảo x X x 27 I 45,9 873.435 .................. Cộng 156,93 5.129.000 Khi công việc hoàn thành phải có biên bản nghiệm thu, bàn giao về khối lượng, chất lượng với sự tham gia của các thành viên giám sát kỹ thuật bên A, giám sát kỹ thuật bên B, chủ nhiệm công trình cùng các thành viên khác. Cuối tháng kế toán căn cứ vào các hợp đồng làm khoán, bảng thanh toán khối lượng thuê ngoài, bảng chấm công của các tổ, bộ phận để tính toán chia lương cho từng người theo hai cách là chia theo công hoặc chia theo hệ số được các tổ bình rồi tổng hợp lên bảng thanh toán lương cho tổ, bộ phận. Sau khi lập bảng thanh toán lương cho từng bộ phận, kế toán tiến hành lập bảng tổng hợp phân tích lương của công trình. Trên đó, kế toán đã tính toán các khoản trích BHXH, BHYT, KPCĐ tính vào chi phí sản xuất trong tháng. Kế toán tiền lương của Công ty sẽ lập bảng tổng hợp phân tích lương toàn Công ty (mẫu 01) trên cơ sở các bảng tổng hợp phân tích lương của các công trình gửi lên, đồng thời nạp số liệu vào máy vi tính, lên sổ nhật ký chung, sổ cái các tài khoản 622, 334, 338 và ghi sổ chi tiết chi phí nhân công trực tiếp cho công trình. Mẫu 01 BẢNG TỔNG HỢP PHÂN TÍCH LƯƠNG Tháng 12 năm 2002 XNXD 101 - Công ty xây dựng số 1 STT Nội dung Lương CNBC Lương CN thuê ngoài Tổng cộng BHXH 17% 2% Tổng cộng I Tài khoản 622 159.723.000 604.490.000 769.213.000 11.518.000 15.384.000 26.902.000 1 Công trình Trần Quang Khải 15.601.000 99.577.000 115.178.000 1.715.000 2.157.000 3.872.002 2 Công trình Nhạc Viện HN 1.823.000 23.217.000 25.040.000 74.000 500.000 574.000 3 Công trình 31 HBT 7.955.000 61.111.000 69.066.000 666.000 1.381.000 2.047.000 4 Nhà ga T1 Nội Bài 910.000 1.720.000 2.630.000 137.000 53.000 190.000 .............. II Tài khoản 6271 7.864.000 7.864.000 510.000 157.000 667.000 1 Công trình Trần Quang Khải 4.532.000 4.532.000 275.000 91.000 366.000 2 Công trình Nhạc Viện HN 454.000 454.000 29.000 9.000 38.000 3 Công trình 31 HBT 1.482.000 1.482.000 96.000 30.0000 126.000 4 Nhà ga T1 Nội Bài 413.000 413.000 46.000 8.000 54.000 …………. Tổng cộng 167.587.000 609.490.000 777.077.000 12.028.000 15.541.000 27.569.000 XNXD 101- Công ty xây dựng số 1 SỔ CÁI TÀI KHOẢN 622 Chi phí nhân công trực tiếp Từ ngày 01/12/02 đến ngày 31/12/02 Số CT Ngày CT Nội dung CT TKĐƯ Phát sinh Nợ Phát sinh Có Dư Nợ Dư Có Dư đầu kỳ 6 31 Phân bổ lương tháng 12/02 các công trình 334 769.213.000 11 31 CT Trần Quang Khải trích KPCĐ 338 2.157.000 10 31 CT Nhạc Viện trích KPCĐ 338 500.000 ................ K/C 31 K/C chi phí nhân công trực tiếp 154 796.115.000 Cộng 796.115.000 796.115.000 XNXD 101 - Công ty xây dựng số 1 SỔ CHI TIẾT TÀI KHOẢN 622 Chi phí nhân công trực tiếp Công trình VKSNDTC Từ ngày 01/12/02 đến ngày 31/12/02 Số CT Ngày CT Nội dung CT Phát sinh Nợ Phát sinh Có Dư Nợ Dư Có Dư đầu kỳ 6 31 Phân bổ lương tháng 12/02 CT VKSNDTC 115.178.000 11 31 Trích KPCĐ T12/02 2.157.000 10 31 Trích BHXH T12/02 1.715.000 K/C 31 K/C chi phí nhân công 119.050.000 Cộng 119.050.000 119.050.000 1.3.3 - Kế toán chi phí sử dụng máy. Hiện nay, máy thi công của Công ty được trang bị khá đa dạng và phong phú, đáp ứng kịp thời nhu cầu thi công các công trình. Máy thi công của Công ty có nhiều loại như: máy nén khí, máy vận thăng, cần cẩu, ô tô vận tải, máy mài, máy cắt, máy khoan, máy hàn... Để tăng cường công tác quản lý chi phí máy và tận dụng triệt để năng lực làm việc của máy móc thiết bị thi công, Công ty xây dựng số 1 đã thành lập một xí nghiệp chuyên quản lý các loại máy móc thiết bị phục vụ thi công. Đó là xí nghiệp xe máy gia công cơ khí và xây dựng (XN XMGCCK & XD). Xí nghiệp có nhiệm vụ quản lý và sử dụng các loại máy thi công có giá trị lớn như máy vận thăng, cần cẩu, ô tô vận tải... phục vụ thi công tất cả các công trình trong toàn Công ty và khai thác cho thuê. Khi các đơn vị có nhu cầu sử dụng các loại máy thi công thuộc XN XMGCCK & XD quản lý thì phải làm hợp đồng thuê máy nội bộ. Sau đó, mở nhật trình theo dõi quá trình hoạt động của máy hàng ngày có xác nhận của cán bộ kỹ thuật công trình. Cuối tháng XN XMGCCK & XD thu toàn bộ các nhật trình máy về để tính toán số ca hoạt động, số ca ngừng nghỉ rồi căn cứ vào đơn giá quy định cho một ca máy hoạt động (đơn giá nội bộ do Công ty quy định) tính toán ra số tiền sử dụng máy mà đơn vị thuê máy phải thanh toán cho XN XMGCCK & XD. Từ đó, XN XMGCCK & XD làm giấy báo Nợ (có xác nhận của Giám đốc xí nghiệp hoặc chủ nhiệm công trình thuê máy) gửi về phòng kế toán Công ty. Cụ thể trong tháng 12/2002, phòng kế toán Công ty nhận được giấy báo Nợ của XN XMGCCK & XD báo cho công trình Trần Quang Khải về số tiền thuê máy của công trình trong tháng 12. GIẤY BÁO NỢ Kính gửi: Ban chủ nhiệm công trình Trần Quang Khải Chúng tôi xin báo nợ số tiền: 2.478.000 Bằng chữ: Hai triệu bốn trăm bảy mươi tám nghìn Về khoản: Báo nợ tiền thuê máy đào xúc đất tại công trình Trần Quang Khải. Để nghị đơn vị chấp nhận số tiền báo nợ trên và hạch toán vào tháng 12 năm 2002. Ngày 23 tháng 12 năm 2002 ĐƠN VỊ NHẬN NỢ ĐƠN VỊ BÁO NỢ KẾ TOÁN GIÁM ĐỐC KẾ TOÁN GIÁM ĐỐC Kế toán công trình sẽ định khoản: Nợ TK 154 2.478.000 (chi tiết khoản mục chi phí sử dụng máy công trình Trần Quang Khải) Có TK 154 2.478.000 (chi tiết XN GCCK) Số liệu này được sử dụng để ghi sổ chi tiết chi phí sản xuất công trình Trần Quang Khải khoản mục chi phí sử dụng máy. 1.3.4 - Kế toán chi phí sản xuất chung. a) Chi phí nhân viên XN, ban chủ nhiệm công trình. Đối với chi phí về tiền lương của nhân viên XN, ban chủ nhiệm công trình cũng được kế toán tập hợp, tính toán như đối với khoản mục chi phí nhân công trực tiếp và được tập hợp riêng cho từng công trình, từng HMCT. Cụ thể trong thán 12/02, tiền lương phải trả cho nhân viên của các ban chủ nhiệm từng công trình được thể hiện ở bảng tổng hợp phân tích tiền lương (Mẫu 01). Các số liệu trên là căn cứ để ghi sổ nhật ký chung và sổ cái TK 627 và sổ chi tiết chi phí sản xuất các công trình. b) Chi phí vật liệu và CCDC dùng cho sản xuất thuộc phạm vi phân xưởng, tổ, đội: Chi phí này bao gồm chi phí vật liệu phụ xuất dùng để phục vụ sản xuất như: dây thừng, lưới an toàn, bạt dứa, chi phí về vật liệu sử dụng luân chuyển như gỗ, cốp pha tôn, công cụ dụng cụ lao động nhỏ cầm tay. Khi các khoản chi phí này phát sinh, kế toán vào sổ nhật ký chung trên máy vi tính theo định khoản: Nợ TK 627 (chi tiết 6272 hoặc 6273) Có TK liên quan (152, 153, 142...) Công tác kế toán đối với chi phí này đã được trình bày ở phần 1.3.1 c) Chi phí khấu hao TSCĐ Hiện nay, máy móc thiết bị thi công ở ban chủ nhiệm công trình gồm 2 loại: một loại không có và phải đi thuê (cụ thể của công tác hạch toán chi phí thuê máy đã được đề cập tới ở phần 1.3.3) và một loại thuộc quyền công trình quản lý sử dụng. Đối với loại này, hàng tháng Ban chủ nhiệm công trình phải tiến hành trích khấu hao cho từng loại TSCĐ. Việc tính toán trích khấu hao TSCĐ được thực hiện theo quyết định số 1062TC/QĐ/CSTC ngày 14/11/1996. Phương pháp tính khấu hao là phương pháp đường thẳng. Mức trích khấu hao hàng tháng đối với từng TSCĐ được xác định như sau: Trong đó thời gian sử dụng của TSCĐ được Công ty đăng ký với Cục quản lý vốn và tài sản Nhà nước tại doanh nghiệp. Việc tính khấu hao được thể hiện trên sổ chi tiết khấu hao TSCĐ (Mẫu 02). Cuối tháng căn cứ vào các sổ chi tiết trích khấu hao TSCĐ do kế toán công trình gửi lên, kế toán Công ty lập bảng phân bổ khấu hao TSCĐ (Mẫu 03) Mẫu 02 SỔ CHI TIẾT KHẤU HAO TSCĐ Tháng 12 năm 2002 Công trình Trần Quang Khải STT Tên TSCĐ Nguyên giá Đã khấu hao Giá trị còn lại Số tiền khấu hao I Máy công cụ 1 Máy thủy chuẩn 17.860.000 6.212.000 11.647.320 323.000 2 Máy đầm dùi 8.700.000 2.700.000 5.796.000 363.000 3 Máy trộn vữa 6.000.000 2.000.000 2.000.000 250.000 II Thiết bị dụng cụ quản lý 1 Máy vi tính 586 Đài Loan 14.148.200 4.122.000 10.026.200 680.000 Tổng cộng 1.616.000 Mẫu 03 BẢNG PHÂN BỔ KHẤU HAO TSCĐ Tháng 12/2002 XNXD 101 - Công ty xây dựng số 1 STT Tên TSCĐ Ghi Có TK 214, ghi Nợ các TK Cộng TK 627 CT T.Quang Khải TK 627 CT Nhạc viện TK 627 CT...... 1 Máy công cụ 936.000 351.000 1.287.000 2 Thiết bị dụng cụ quản lý 680.000 209.000 889.000 Cộng 1.616.000 860.000 5.176.000 Số liệu tính toán trên bảng phân bổ sẽ được nạp vào máy vi tính theo định khoản: Nợ TK 627 (6274) 2.476.000 (chi tiết công trình Trần Quang Khải) 1.616.000 (chi tiết công trình Nhạc viện) 860.000 Có TK 214 2.476.000 Ngoài ra, đối với khoản chi phí sửa chữa lớn TSCĐ Công ty đều có trích trước hàng tháng. Trước khi tiến hành sửa chữa, Công ty đều phải lập dự toán chi phí sửa chữa và khi sửa chữa lớn hoàn thành phải có quyết toàn. Khi trích trước kế toán định khoản ghi sổ: Nợ TK 627 Có TK 335 Toàn bộ các chi phí sửa chữa lớn TSCĐ được tập hợp ở các TK chi phí như TK 621, 622, 627. Cuối tháng kết chuyển sang TK 154 chi tiết cho từng công tác sửa chữa. Căn cứ vào các chứng từ chi tiết chi phí, kế toán ghi: Nợ TK 621, 622, 627 Có TK liên quan (152, 153, 214, 334, 338...) Sau khi công việc sửa chữa lớn kết thúc, căn cứ vào giá trị quyết toán công việc sửa chữa lớn, kế toán ghi: Nợ TK 335 Có TK 154 Nếu chi phí sửa chữa lớn có giá trị quyết toán lớn hơn số chi phí đã trích trước thì số chênh lệch lớn hơn đó được phản ánh vào chi phí sản xuất của công trình. d) Chi phí dịch vụ mua ngoài. Chi phí dịch vụ mua ngoài ở Công ty gồm tiền điện, tiền nước, tiền thuê bao điện thoại, tiền thuê vận chuyển đất thải... Các khoản chi phí này khi phát sinh, kế toán ghi vào sổ nhật ký chung và sổ cái theo định khoản: Nợ TK 627 (6277) Có TK liên quan Ví dụ trong tháng 12/2002, ở Công ty có phát sinh chi phí tiền điện, nước phục vụ thi công công trình Nhạc viện là 119.000đ, chi phí thuê vận chuyển đất thảy ở công trình Trần Quang Khải là 5.090.000. Công ty đã hạch toán như sau: Nợ TK 627 (6277) 5.209.000 (chi tiết công trình Trần Quang Khải) 5.090.000 CT Nhạc viện: 119.000 Có TK 111 5.209.000 e) Chi phí khác bằng tiền. Chi phí này bao gồm các chi phí khác ngoài các chi phí nêu trên phát sinh trực tiếp ở các công trình như chi hội họp, tiếp khách, chi in ấn tài liệu... Những chi phí phát sinh ở công trình nào thì được hạch toán trực tiếp vào công trình đó theo định khoản: Nợ TK 627 (6278) Có TK liên quan (111, 112...) 1.3.5 - Chi phí bảo hành sản phẩm. Khi thanh toán tiền cho các khối lượng công trình hoàn thành bàn giao, khi quy định về công tác bảo hành, các chủ đầu tư (bên A) thường giữ lại một khoản tiền từ 5 - 10% giá trị quyết toán công trình. Đến khi hết thời hạn mới thanh toán hết nếu như bên B (Công ty) chấp hành tốt việc bảo hành công trình. Trường hợp bên B không thực hiện tốt việc bảo hành thì chủ đầu tư khi thanh toán sẽ khấu trừ chi phí bảo hành công trình vào khoản tiền giữ lại trên. Do vậy, hàng tháng, hàng quý, Công ty đều có trích trước chi phí bảo hành công trình nhằm ổn định sản xuất kinh doanh. Chi phí bảo hành được phản ánh vào TK 641 (6415) Khi trích trước ghi: Nợ TK 641 (6415) Có TK 335 Chi phí bảo hành không tập hợp vào các khoản mục chi phí để tính giá thành công trình mà khi công trình hoàn thành bàn giao xác định kết quả thì kết chuyển thẳng vào TK 911. 1.3.6 - Chi phí quản lý doanh nghiệp. Chi phí quản lý doanh nghiệp ở Công ty xây dựng số 1 gồm các khoản như: tiền lương của bộ phận nhân viên khối văn phòng Công ty, các khoản BHXH phải trích, các thiết bị văn phòng, công tác phí... Chi phí quản lý doanh nghiệp không tập hợp trực tiếp được cho từng công trình thì được phân bổ theo tiêu thức doanh thu: = x Cuối kỳ nếu công trình (HMCT) hoàn thành thì chi phí quản lý doanh nghiệp được kết chuyển thẳng vào TK 911: Nợ TK 911 Có TK 642 Nếu công trình (HMCT) chưa hoàn thành thì chi phí quản lý doanh nghiệp được kết chuyển thẳng vào TK 142 (1422 - chi phí chờ kết chuyển). Nợ TK 142 (1422) Có TK 642 Khi công trình (HMCT) hoàn thành và được xác định là tiêu thụ lúc đó mới kết chuyển sang TK 911 Nợ TK 911 Có TK 142 (1422) XNXD 101 - Công ty xây dựng số 1 SỔ CÁI TÀI KHOẢN 627 Chi phí sản xuất chung Từ ngày 01/12/02 đến ngày 31/12/02 Số CT Ngày CT Nội dung CT TKĐƯ Phát sinh Nợ Phát sinh Có Dư Nợ Dư Có Dư đầu kỳ 2 2 Lê Văn Hoà mua VPP phục vụ CT N.Viện 1111 119.000 3 5 CP VC đất thải ở công trình Trần Quang Khải 1111 5.209.000 13 31 Phân bổ lương gián tiếp vào công trình Trần Quang Khải 334 4.532.000 18 31 Công trình Trần Quang Khải phân bổ gỗ cốp pha 1421 5.232.000 19 31 Công trình Trần Quang Khải phân bổ dụng cụ sản xuất 1421 76.625 11 31 CT N.Viện HN trích khấu hao TSCĐ 214 860.000 ................ K/C 31 K/C chi phí sản xuất chung 154 610.427.580 Cộng 610.427.580 610.427.580 XNXD 101 - Công ty xây dựng số 1 SỔ CHI TIẾT TÀI KHOẢN 627 Chi phí sản xuất chung Công trình Trần Quang Khải Từ ngày 01/12/02 đến ngày 31/12/02 Số CT Ngày CT Nội dung CT Phát sinh Nợ Phát sinh Có Dư Nợ Dư Có Dư đầu kỳ 3 5 Chi phí vận chuyển đất thải 5.209.000 18 31 Phân bổ gỗ cốp pha công trình Trần Quang Khải 5.232.000 19 31 Phân bổ dụng cụ sản xuất 76.625 13 31 Phân bổ lương gián tiếp vào công trình Trần Quang Khải 4.532.000 ................ K/C 31 K/C chi phí sản xuất chung 32.324.625 Cộng 32.324.625 32.324.625 XNXD 101 - Công ty xây dựng số 1 SỔ CÁI TÀI KHOẢN 154 Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang Từ ngày 01/12/02 đến ngày 31/12/02 Số CT Ngày CT Nội dung CT TKĐƯ Phát sinh Nợ Phát sinh Có Dư Nợ Dư Có Dư đầu kỳ 2.178.121.173 2 23 XN GCCK báo tiền sử dụng máy đào xúc đất công trình Trần Quang Khải 154 2.478.000 K/C 31 K/C chi phí NVLTT 621 4.975.722.560 K/C 31 K/C chi phí nhân công trực tiếp công trình Trần Quang Khải 622 119.050.000 K/C 31 K/C chi phí nhân công gián tiếp công trình Trần Quang Khải 6271 4.898.000 K/C 31 K/C chi phí khấu hao TSCĐ 6274 5.176.000 K/C 31 K/C chi phí dịch vụ mua ngoài 6277 7.877.400 ................ Cộng 6.634.296.750 5.730.882.001 97.146.309 1.4 - Tổng hợp chi phí sản xuất cuối tháng, cuối quý. Như phần 1.2 đã đề cập tới, phương pháp tập hợp chi phí sản xuất ở Công ty là phương pháp trực tiếp. Chi phí sản xuất phát sinh ở công trình hay HMCT nào thì được hạch toán trực tiếp vào công trình hay HMCT đó từ khi khởi công đến khi hoàn thành. Cuối tháng từ các sổ chi tiết chi phí sản xuất của từng công trình hay HMCT, kế toán lập bảng tổng hợp chi phí sản xuất trong tháng của các công trình theo yếu tố chi phí (Mẫu 04) Mẫu 04 XNXD 101- Công ty xây dựng số 1 BẢNG TỔNG HỢP CHI TIẾT CHI PHÍ SẢN XUẤT Tháng 12/2002 TT Tên công trình Tổng cộng Chi phí NVL Chi phí nhân công Chi phí sử dụng máy Chi phí sản xuất chung Chi phí sản xuất chung 6271 6272 6273 6274 6277 6278 1 CT T.Quang Khải 338.067.935 186.693.310 119.050.000 5.227.000 4.898.000 5.232.000 76.625 1.616.000 5.090.000 15.412.000 2 CT N.Viện HN 44.263.000 16.128.000 25.614.000 492.000 860.000 119.000 1.050.000 3 CT 31 HBT 133.831.000 57.160.000 71.113.000 1.608.000 1.400.000 1.725.000 4.480.000 ................. Cộng 6.634.296.750 4.975.722.560 796.115.610 252.031.000 8.531.000 92.176.000 27.611.000 5.176.000 7.877.400 169.056.180 2-/ Đánh giá sản phẩm làm dở ở Công ty xây dựng số 1. Xuất phát từ đặc điểm của công trình xây dựng là có khối lượng, giá trị lớn, thời gian thi công dài vì vậy, hiện nay các công trình (HMCT) thường được thanh quyết toán theo điểm dừng kỹ thuật hợp lý. Từ lý do trên đòi hỏi khi hạch toán tiêu thụ từng phần của một công trình lớn thì cần thiết phải xác định được chi phí thực tế của khối lượng xây lắp dở dang cuối kỳ. Khối lượng xây lắp dở dang cuối kỳ là khối lượng chưa được nghiệm thu và chưa được bên A chấp nhận thanh toán. Cuối mỗi quý, cán bộ thi công các công trình tiến hành kiểm kê các khối lượng thi công dở dang chưa được bên A chấp nhận thanh toán (có xác nhận của bên A - chủ đầu tư hoặc của phòng quản lý khối lượng (còn gọi là phòng Q/S) của Công ty. Sau đó, kế toán công trình sẽ lấy đơn giá dự toán (hoặc đơn giá thoả thuận) nhân với khối lượng dở dang đã được kiểm kê, tính toán để tính ra giá trị dự toán của từng khối lượng xây lắp dở dang cuối kỳ cho công trình, cụ thể ngày 31/12/2002 tại công trình Trần Quang Khải có bảng kiểm kê tính giá trị dự toán của khối lượng dở dang như sau: XNXD 101 - CÔNG TY XÂY DỰNG SỐ 1 Công trình Trần Quang Khải BẢNG KIỂM KÊ TÍNH GIÁ TRỊ DỰ TOÁN KHỐI LƯỢNG DỞ DANG ĐẾN 31/12/2002 TT Nội dung công việc ĐVT Đơn giá Khối lượng Thành tiền 1 Láng nền khu WC m2 37.510 503,5 18.886.285 2 Láng nền dày 45 mm m2 48.400 120 5.808.000 3 Xây tường 110 m2 77.880 720 56.073.600 4 Xây tường 220 m2 155.760 136,8 21.307.968 5 Trát tường m2 42.500 186 7.905.000 6 Bả trần m2 19.250 567 10.914.750 ............. Cộng 119.521.700 Bộ phận tài vụ công trình sau khi nhận được tài liệu này sẽ xác định chi phí thực tế khối lượng xây lắp dở dang cuối kỳ theo công thức: = x Số liệu của khối lượng xây lắp dở dang cuối kỳ sẽ được phản ánh vào bảng tính giá thành sản phẩm xây lắp hoàn thành trong quý của Công ty theo từng công trình để từ đó tính ra giá thành thực tế khối lượng xây lắp hoàn thành trong quý đó. 3-/Phương pháp tính giá thành ở Công ty. Ở Công ty xây dựng số 1 đối tượng tập hợp chi phí sản xuất đồng thời cũng là đối tượng tính giá thành, cụ thể đó là công trình hoặc HMCT hoàn thành bàn giao theo các giai đoạn quy ước giữa chủ đầu tư và đơn vị thi công. Phương pháp tính giá thành được áp dụng tại Công ty xây dựng số 1 là phương pháp tính giá thành giản đơn. Giá thành sản phẩm được tính bằng cách căn cứ trực tiếp vào chi phí sản xuất đã tập hợp được của công trình trong quý và giá trị sản phẩm làm dở đầu kỳ, cuối kỳ để tính ra giá thành sản phẩm theo công thức: = + - Việc tính giá thành được thực hiện trên bảng tổng hợp chi phí thực tế và giá thành xây lắp quý. Cụ thể là từ các sổ chi tiết chi phí sản xuất của từng công trình, kế toán Công ty lấy số liệu đưa vào các khoản mục chi phí của từng công trình tương ứng trên bảng tổng hợp chi phí thực tế và tính giá thành xây lắp. Sau đó áp dụng công thức (*) để tính giá thành cho từng công trình. Bảng tổng hợp chi phí sản xuất và giá thành xây lắp chính: mẫu 05 XNXD 101-Công ty xây dựng số 1 Mẫu 06 BẢNG TỔNG HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ GIÁ THÀNH XÂY LẮP Quý 4/2002 TT Tên công trình CHI PHÍ SẢN XUẤT KỲ BÁO CÁO CHI PHÍ DỞ DANG Giá thành thực tế bàn giao Chi phí trực tiếp Chi phí sản xuất chung Tổng cộng chi phí Đầu kỳ Cuối kỳ Vật liệu Nhân công Máy Tổng trực tiếp 1 CT Trần Quang Khải 440.258.823 226.584.000 12.952.000 679.794.823 53.009.095 732.893.918 715.559.051 181.792.228 1.266.660.741 2 CT Nhạc Viện HN 66.397.700. 56.732.000 ….. 123.129.700 2.757.000 125.886.700 71.923.018 ….. 197.809.718 3 CT 31 HBT 57.160.000 76.930.000 ….. 134.090.000 6.910.000 141.000.000 ….. ….. 141.000.000 4 CT Hội trường Ba Đình 3.930.030.566 612.023.878 58.846.700 4.627.901.144 483.118.036 5.111.019.180 1.581.162.956 ….. 6.692.182.136 ………………… Cộng 12.307.340.967 3.078.818.303 318.972.694 15.705.131.964 3.807.279.926 19.512.411.890 13.317.072.425 7.872.803.890 24.387.298.527 PHẦN THỨ BA MỘT SỐ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT NHẰM HOÀN THIỆN KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM Ở CÔNG TY XÂY DỰNG SỐ 1 I-/ ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GÍA THÀNH TẠI CÔNG TY XÂY DỰNG SỐ 1. Từ những ngày đầu bước vào sản xuất kinh doanh với nỗ lực phấn đấu của ban lãnh đạo và đội ngũ cán bộ công nhân viên toàn công ty, sự quan tâm của Bộ Xây dựng. Công ty xây dựng số 1 luôn xứng đáng là một trong những đơn vị đứng đầu trong cả nước về xây dựng. Công ty đã, đang và sẽ xây dựng nhiều công trình có tầm quan trọng trong nền kinh tế. Qua quá trình tìm hiểu thực tế về công tác quản lý công tác kế toán nói chung, công tác quản lý hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành công tác xây lắp nói riêng, em nhận thấy công ty là một đơn vị hạch toán kinh tế độc lập thuộc doanh nghiệp Nhà nước tuy nhiều mặt còn chịu sự chỉ đạo quản lý của Nhà nước cũng như chịu sự chỉ đạo của Tổng công ty xây dựng Hà Nội, nhưng công ty đã xây dựng được mô hình quản lý và hạch toán hợp lý, phù hợp với yêu cầu của nền kinh tế thị trường, chủ động hoạt động kinh doanh. Từ công việc hạch toán ban đầu, việc kiểm tra hợp lý, hợp lệ các chứng từ các chứng từ được tiến hành khá cẩn thận, đảm bảo số liệu hạch toán có căn cứ pháp lý tránh được sự phản ánh sai lệch nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Việc lập và luân chuyển chứng từ theo đúng chế độ hiện hành, cung cấp khá kịp thời số liệu cho kế toán nhật ký chung làm nhiệm vụ cập nhật. Với bộ máy quản lý gọn nhẹ, các phòng ban chức năng đủ đáp ứng nhu cầu chỉ đạo và kiểm tra các hoạt động sản xuất kinh doanh, công ty đã đảm bảo quản lý và hạch toán các yếu tố chi phí của quá trình sản xuất một cách tiết kiệm, có hiệu quả. Cụ thể công ty đã quản lý lao động có trọng tâm và luôn động viên khuyến khích đối với lao động có tay nghề cao. Ngoài ra, công ty còn chia lao động thành lao động trong danh sách và lao động ngoài danh sách để động viên, huy động lao động được linh hoạt. Phòng kế toán công ty (gồm 11 người) được bố trí một cách gọn nhẹ, với đội ngũ kế toán có trình độ, có năng lực, nhiệt tình và trung thực đã xây dựng được hệ thống sổ sách kế toán - cách thức ghi chép, phương pháp hạch toán một cách khoa học, hợp lý, phù hợp với yêu cầu - mục đích của chế độ kế toán mới, tổ chức công tác kế toán quản trị, kế toán tài chính rõ ràng, khoa học ... giảm bớt được khối lượng công việc ghi sổ kế toán, đáp ứng được đầy đủ thông tin hữu dụng đối với từng yêu cầu quản lý của công ty và của các đối tượng liên quan khác. Cụ thể : + Công ty đã mở những sổ kế toán phản ánh cho từng công trình, hạng mục công trình, từng đơn vị đảm bảo cho việc theo dõi khá sát sao cho từng công trình và đơn vị thi công đó. + Do việc lập các sổ chi tiết nên tạo điều kiện thuận lợi cho trưởng phòng kế toàn cùng ban lãnh đạo công ty trong việc phân tích hoạt động kinh tế. Công tác này được tiến hành khá tốt nên đã đưa ra quyết định kịp thời cho quá trình sản xuất kinh doanh của toàn công ty. Về công tác tập hợp chi phí và giá thành, kế toán công ty đã hạch toán chi phí sản xuất cho từng công trình, hạng mục công trình trong từng tháng, từng quý một cách rõ ràng đơn giản phục vụ tốt cho yêu cầu quản lý chi phí sản xuất, quản lý và phân tích hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty. Công tác kiểm kê khối lượng xây lắp dở dang được tổ chức một cách khoa học, cung cấp số liệu chính xác phục vụ cho công tác tính giá thành. Về việc sử dụng máy vi tính trong công tác kế toán nói chung và kế toán tập hợp chi phí tính giá thành nói riêng cũng góp phần không nhỏ giảm được các chi phí không cần thiết và nâng cao hiệu quả của công tác kế toán. + Đã lập được chương trình kế toán riêng trên máy vi tính theo hình thức kế toán nhật ký chung. + Đã đưa toàn bộ phần kế toán tài chính và kế toán quản trị vào máy vi tính. + Có thể đưa ra báo cáo kế toán vào bất kỳ thời điểm nào cần. + Cung cấp đầy đủ, kịp thời các số liệu kế toán cho ban lãnh đạo, phục vụ công tác quản lý. II-/ MỘT SỐ Ý KIẾN HOÀN THIỆN KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM Ở CÔNG TY XÂY DỰNG SỐ 1 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là khâu hạch toán chủ yếu trong công tác kế toán của doanh nghiệp sản xuất. Nghiệp vụ kinh tế phát sinh của nó được phản ánh bằng nhiều loại chứng từ gốc bắt nguồn từ tổ, đội sản xuất qua các cán bộ kỹ thuật, thủ kho, lao động tiền lương rồi mới đến kế toán xí nghiệp để phân loại, tổng hợp chứng từ và chuyển về phòng kế toán để kiểm tra hạch toán. Đối với ngành xây dựng cơ bản, chủ yếu giá thành sản phẩm xây lắp được xác định trước khi sản xuất ra sản phẩm. Để bù đắp chi phí sản xuất và đảm bảo có lãi, trong quá trình sản xuất công ty luôn phải đối chiếu giữa chi phí thực tế phát sinh với giá trị dự toán. Xuất phát từ tính chất phức tạp của công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong lĩnh vực xây dựng cơ bản như đã trình bày ở trên, thiết nghĩ nó cần được đổi mới. Nếu nghiên cứu một cách đầy đủ các khiếm khuyết và hữu hiệu thì đòi hỏi phải có một đề tài nghiên cứu nghiêm túc và sâu sắc mới thực sự tương xứng với tầm vóc của nó. Chính vì vậy, với sự hiểu biết còn nhiều hạn chế lại qua một thời gian thực tập ngắn, chưa thể hiểu hết các công tác kế toán liên quan tới kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm nhưng em cũng mạnh dạn nêu một số ý kiến về công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành hy vọng sẽ góp phần nhỏ bé khắc phục được những hạn chế trong công tác kế toán tại công ty xây dựng số 1. Như đã đề cập, theo chế độ kế toán hiện hành, đối với kế toán XDCB thì các khoản trích BHXH, BHYT, KPCĐ tính theo lương của công nhân trực tiếp xây lắp, không được hạch toán vào khoản mục chi phí nhân công trực tiếp mà phải được phản ánh vào TK 627 “Chi phí sản xuất chung”. Để đảm bảo hạch toán chính xác chi phí nhân công trực tiếp, Công ty cần tách riêng các khoản trích nàytheo tỉ lệ quy định (25%) trong đó 19% do Công ty trích cho công nhân và tính vào chi phí kinh doanh còn 6% trừ qua lương của công nhân viên trên tổng số tiền lương phải trả công nhân viên trực tiếp). Lấy công trình Trần Quang Khải làm ví dụ, tháng 12 năm2002 tiền lương của công nhân trực tiếp phát sinh. +Lương công nhân trực tiếp sản xuất: 115.178.000 +Các khoán trích theo lương: 3.882.000 Công ty đã hạch toán : Nợ TK 622 119.050.000 Có TK 334(1,2) 115.178.000 Có TK 338(2, 3, 4) 3.882.000 Hạch toán theo kiến nghị: Nợ TK622 115.178.000 Có TK 334(1, 2) 115.178.000 Nợ TK 627(6271) 3.882.000 Có TK 338(2, 3, 4) 3.882.000 Mặc dù hạch toán của công ty không làm thay đổi giá thành công trình song sơ cấu khoản mục giá thành lại thay đổi hợp lý, cụ thể: Chi phí nhân công trực tiếp tăng lên 3.882.000 còn chi phí sản xuất chung giảm đi 1 lượng tương ứng là 3.882.000. Theo tôi kế toán Xí nghiệp nên hạch toán theo đúng chế độ, tránh rắc rối khi kiểm toán sau này. Trên thực tế, quá trình tập hợp chi phí của công ty được phân loại theo khoản mục chi phí nhưng trong khi lập giá thành dự toán, Công ty không lập theo khoản mục chi phí mà lại lập theo đơn giá tổng hợp. Việc lập giá thành dự toán theo đơn giá tổng hựp không làm thay đổi tổng giá thành công trình nhưng gây khó khăn cho việc đánh giá, phân tích giữa các khoản mục chi phí thực tế với dự toán. Nếu như lập gía thành dự toán theo cách phân loại chi phí thì không những khi công trình hoàn thành ta có thể so sánhvà biết được khoản chi phí nào tăng, giảm so với dự toán để từ đó tìm ra nguyên nhân, biện pháp khắc phục mà còn là cơ sở để trong quá trình hình thành thi công Xí nghiệp dự đoán lượng lao động, vật tư…cần dùng, tránh lãng phí, dư thừa và hao hụt. Vậy theo tôi, Xí nghiệp nên lập giá thành dự toán theo khoản mục chi phí vì như vậy sẽ phù hợp với đối tượng tập hợp chi phí đồng thời cũng cung cấp những thông tin kịp thời tạo điều kiện tốt cho công tác quản lý, ra quyết định của nhà quản trị. Ngoài ra đối với chi phí nguyên vật liệu trong doanh nghiệp xây lắp chiếm tỷ trọng rất lớn nên tiết kiệm vật tư là cần thiết. Tiết kiệm ở đây không có nghĩa là cắt xén, mua vật tư kém chất lượng... mà thực chất là xuất dùng đúng việc, không lãng phí, bừa bãi, có kế hoạch bảo quản rõ ràng, tránh mất mát, hư hỏng cũng như giảm chất lượng vật tư. Xí nghiệp nên cử ra một số cán bộ có trình độ, năng lực, trung thực nhạy bén, chuyên nghiên cứu về thị trường vật tư bởi việc cung ứng vật tư phụ thuộc rất nhiều vào tình hình biến động của thị trường. Hơn thế, công ty có nhiều công trình nằm dải dác khắp nơi do đó đối với những công trình lớn, có thời gian thi công dài xí nghiệp nên tiến hành đấu thầu cung ứng vật tư. Yếu tố chi phí vận chuyển vật tư cũng cần quan tâm, công ty phải có kế hoạch vận chuyển vật tư sao cho có hiệu quả nhất tức là khoảng cách từ nhà cung cấp đến kho hoặc đến chân công trình phải có giá cả phù hợp, tránh vận chuyển nhiều gây hư hỏng, hao hụt... Trường hợp công ty phải thuê xe ngoài thì nên thuê những xe phù hợp với nhu cầu vận chuyển... Bên cạnh đó công ty cần phải tìm kiếm những nguyên vật liệu mới, có sử dụng hiệu quả cao, phù hợp với sự phát triển của khoa học kỹ thuật và tất nhiên giá cả phải phù hợp với yêu cầu công trình. Nói chung chi phí nguyên vật liệu chiếm khoảng 75% giá trị công trình bởi vậy xí nghiệp cần có những biện phát thích ứng với điều kiện, tình hình cụ thể để có những biện pháp kịp thời nhằm giảm chi phí đến mức có thể. Công nhân thi công các công trình của xí nghiệp chủ yếu là lao động thuê ngoài, do đó xí nghiệp phải theo dõi, quản lý chặt chẽ cả về mặt số lượng lẫn chất lượng. Quản lý về số lượng sẽ đảm bảo lượng lao động cần thiết để hoàn thành một khối lượng công việc xây lắp, tránh để công việc bị gián đoạn do thiếu nhân công cũng như để nhân công phải chờ việc. Còn quản lý chất lượng tức là những công nhân tham gia xây lắp công trình phải có chuyên môn, tay nghề cao. Công tác quản lý nhân công cần phải có khoa học nghệ thuật biết dùng đúng người, đúng việc sẽ góp phần nâng cao năng suất lao động, chất lượng công trình và cũng đảm bảo sử dụng thời gian hợp lý . Bên cạnh những giải pháp trên xí nghiệp cần phải giảm những chi phí không cần thiết đến mức tối thiếu. Có như vậy, công tác tiết kiệm chi phí và giảm giá thành sản phẩm mới mang lại hiệu quả kinh tế cao. KẾT LUẬN Trong suốt quá trình thực tập tại XNXD 101- Công ty xây dựng số 1 thuộc Tổng công ty xây dựng Hà Nội, em nhận thấy rằng thực hành sinh ra hiểu biết, chỉ dựa vào những kiến thức đã học ở trường là chưa đủ. Bởi vậy đây là thời gian cho em thử nghiệm những kiến thức mình đã học khi còn ngồi trên ghế nhà trường vào công tác thực tế. Mặt khác, quá trình thực tập giúp em hiểu sâu hơn, đúng hơn những kiến thức mình đã học. Tất nhiên con người chỉ biết nhiều hay biết ít, khó có thể biết cho đủ. Song em cảm thấy mình chững chạc lên rất nhiều và hiểu rằng lý luận phải đi đôi với thực tiễn mới làm chúng ta trưởng thành. Hiểu được tầm quan trọng đó, em đã cố gắng tìm hiểu, nghiên cứu học hỏi thêm về lý luận cũng như thực tế các công tác tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp áp dụng kế toán mới ở nước ta. Được sự giúp đỡ, hướng dẫn, chỉ bảo nhiệt tình, tận tâm của Cô giáo Trần Thu Phong và các thầy cô ở trường, các bác, các cô, các anh chị trong công ty mà đặc biệt là phòng kế toán XNXD 101, nên em đã hoàn thành chuyên đề tốt nghiệp với đề tài “Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở Xí nghiệp 101-Công ty xây dựng số 1” Trong chuyên đề này, em xin mạnh dạn trình bày một số ý kiến nhỏ với nguyện vọng để công ty tham khảo nhằm hoàn thiện hơn nữa công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp ở công ty. Do trình độ và kiến thức bản thân còn hạn chế, nên trong bài luận văn này không tránh khỏi những sai sót, hạn chế nhất định. Em rất mong được sự đóng góp chỉ bảo của các thầy cô giáo để nhận thức của em được tiến bộ hơn nữa. Một lần nữa em xin chân thành cám ơn sự nhiệt tình giúp đỡ chỉ bảo của Cô giáo Trần Thu Phong và các thầy cô giáo trong trường, các bác, các cô, các anh, chị trong XNXD 101- Công ty xây dựng số 1 đã tạo điều kiện giúp đỡ em hoàn thành chuyên đề này. MỤC LỤC Mục lục…………………………………………………………………75