Đề tài Khảo sát tinh dầu hột ngò (Coriandrum sativum L.)

TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KH&CN, TẬP 13, SỐ T3 - 2010 Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM Trang 29 KHẢO SÁT TINH DẦU HỘT NGÒ (Coriandrum sativum L.) Phan Bích Hà(1), Lê Ngọc Thạch(2) (1) Viện Vệ Sinh Y tế Công Cộng Tp HCM (2) Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG- HCM (Bài nhận ngày 22 tháng 07 năm 2010, hoàn chỉnh sửa chữa ngày 15 tháng 11 năm 2010) TÓM TẮT: Tinh dầu hột ngò, Coriandrum sativum L. thuộc họ Apiaceae, thu hái từ Đồng Nai, ñược ly trích theo phương pháp chưng cất hơi nước ñun nóng cổ ñiển và dưới sự chiếu xạ vi sóng. Tiến hành khảo sát thời ñiểm ly trích tối ưu, hàm lượng tinh dầu cao nhất có thể thu ñược, chỉ số vật lý và hóa học. Kết quả xác ñịnh thành phần hóa học của tinh dầu bằng phương pháp GC/MS và GC/FID cho thấy cấu phần chính là linalol (75.51-77.21 %) và acetat geranil (15.64-12.79 %). Cuối cùng là thử nghiệm hoạt tính kháng vi sinh vật của tinh dầu. Từ khóa: Coriandrum sativum, tinh dầu hột ngò, chung cất hơi nước, chiếu xạ vi sóng, linalol, acetat geranil. 1. MỞ ĐẦU Ngò có tên khoa học là Coriandrum sativum L., thuộc họ Hoa tán (Umbellifrae hay Apiaceae). Ngò có các tên thường gọi khác là mùi, ngò ta, rau mai, hồ tuy, hương tuy, nguyên tuy, ngò rí, ngổ, ... là cây thảo, sống hằng năm [1]. Căn cứ vào kích cỡ, trái ngò ñược chia thành hai loại: - Coriandrum sativum L. var. microcarpum DC: loại trái nhỏ có ñường kính 1,5-3 mm; - Coriandrum sativum L. var. vulgare Alef.: loại trái lớn có ñường kính 3-5 mm. Hàm lượng tinh dầu phụ thuộc rất nhiều vào ñiều kiện ñịa lý tự nhiên và ñường kính của trái [2]. Kết quả tra SciFinder về tinh dầu hột ngò cho thấy nhiều nơi có nghiên cứu về tinh dầu này như ở Thổ Nhĩ Kỳ [2], Việt Nam [3], Trung Quốc [4], Ethiopia [5], Ấn Độ [6], Iran [7], Kenya [8], Tunisia [9], Brazil [10], Argentina [11], Cuba [12], và Phần Lan [13]. Tại những nước vùng ven Địa Trung Hải, Trung Á, Ấn Độ, Trung Quốc, người ta trồng ngò quy mô ñể lấy hột (trái chín) làm thuốc và chưng cất tinh dầu dùng trong công nghiệp nước hoa. Bên cạnh ñó, tinh dầu hột ngò còn ñược nghiên cứu làm chất phụ gia an toàn thực phẩm sử dụng trong bia, rượu, kẹo [1c,14]. Cây ngò ñược trồng khá phổ biến ở Việt Nam nhưng chủ yếu lấy lá làm gia vị, hột chủ yếu làm hột giống, ñôi khi dùng làm thuốc chữa bệnh. Nhằm góp phần nâng cao sự khai thác và ứng dụng của cây ngò ở Việt Nam, chúng tôi tiến hành nghiên cứu tinh dầu hột của cây ngò. Science & Technology Development, Vol 13, No.T3- 2010 Trang 30 Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM 2. NGUYÊN LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP 2.1. Nguyên liệu Mẫu trái ngò chín phơi khô ñể làm hột giống, ñược lấy từ vườn rau ở phường Tân Biên, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai trong thời gian từ 12/2009 ñến 4/2010. Đường kính trái khoảng 3 mm. Việc xác ñịnh tên khoa học và giải phẫu học tuyến tinh dầu của trái ngò ñược thực hiện tại Bộ môn Thực vật, Khoa Sinh học, Đại học Khoa học Tự nhiên, thành phố Hồ Chí Minh. Kết quả cho thấy bộ phận chứa tinh dầu ở hột ngò là xoang tiết tạo ra theo cơ chế ly bào. Không tìm thấy tinh dầu ở phần vỏ trái ngò, vì vậy mặc dù gọi là tinh dầu hột ngò, nhưng chúng tôi sử dụng cả nguyên trái ngò ñể ly trích tinh dầu. 2.2. Ly trích Tinh dầu ñược ly trích bằng phương pháp chưng cất hơi nước ñun nóng cổ ñiển (phương pháp CHHD, conventional heating hydrodistilation) và chưng cất hơi nước chiếu xạ vi sóng (phương pháp MWHD, microwave hydrodistillation) có thêm nước vào nguyên liệu. Sử dụng bộ ly trích Clevenger 2000 ml, ống gạn tinh dầu nhẹ [15]. Mỗi thí nghiệm sử dụng 200 g nguyên liệu xay nhuyễn và 800 ml nước. Ráp hệ thống chưng cất và tiến hành ly trích trong những khoảng thời gian nhất ñịnh (tính từ giọt ngưng tụ ñầu tiên). Để nguội, trích lấy tinh dầu trong ống gạn bằng dietil eter. Làm khan dung dịch ly trích bằng Na2SO4 khan. Thu hồi dung môi dưới áp suất kém ñể thu tinh dầu sản phẩm. Cân khối lượng tinh dầu thu ñược. Tiến hành vẽ ñồ thị biểu diễn khối lượng theo thời gian ly trích, từ ñó xác ñịnh ñược thời ñiểm tối ưu và khối lượng tinh dầu cao nhất có thể thu ñược. Khối lượng tinh dầu này chia cho khối lượng nguyên liệu sử dụng tương ứng, kết quả này có thể xem như ñó là hàm lượng tinh dầu tối ña (theo phương pháp ly trích) một cách tương ñối. 2.3. Xác ñịnh các chỉ số vật lý và hóa học Xác ñịnh tỷ trọng bằng tỷ trọng kế thủy tinh. Sử dụng khúc xạ kế WYA - SABBE ñể xác ñịnh chỉ số khúc xạ. Góc quay cực ñược xác ñịnh trên triền quang kế A. KRÜSS OPTRONIC P8000, Đức. Các chỉ số acid (IA), ester (IE), savon hóa (IS) ñược xác ñịnh theo tiêu chuẩn Pháp [15a,16]. 2.4. Thành phần hóa học Mẫu tinh dầu ñược phân tích bằng thiết bị sắc ký khí ñầu dò ion hóa ngọn lửa (GC/FID) và sắc ký khí ghép khối phổ (GC/MS). Phân tích GC/FID ñược tiến hành trên máy Agilent GC 7890A-FID. Cột HP-5 (30 m, 0.32 mm, 0.25 µm film). Sử dụng nitrogen làm khí mang ở áp suất 8.7 psi. Nhiệt ñộ buồng tiêm 250 oC. Nhiệt ñộ ñầu dò 300 oC. Tỉ lệ chia dòng 1/20, thể tích tiêm 1 µl. Chương trình nhiệt: Nhiệt ñộ ñầu 60 oC, tăng 3 oC/phút ñến 240 oC. Sắc ký ñồ thu ñược dùng ñể xác ñịnh hàm lượng (%) các cấu tử có trong mẫu tinh dầu. Phân tích GC/MS ñược tiến hành trên máy Agilent, GC 7890A - MS 5975C. Cột TR-5MS (30 m, 0.25 mm, 0.25 µm film). Sử dụng helium làm khí mang ở áp suất 19.248 psi. Nhiệt ñộ buồng tiêm 250 oC. Tỉ lệ chia dòng TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KH&CN, TẬP 13, SỐ T3 - 2010 Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM Trang 31 1/20, thể tích tiêm 1 µl. Chương trình nhiệt: Nhiệt ñộ ñầu 60 oC, tăng 3 oC/phút ñến 240 oC. Ghi nhận khối phổ m/z trong khoảng 30-500, năng lượng ion hóa 70 eV. Sử dụng sắc ký ñồ của dãy ñồng ñẳng n-alkan ñể tính toán chỉ số số học, AI (Arithmetic Index) theo Adams, kết hợp với thư viện phổ NIST 2008 của máy ñể nhận danh các cấu tử trong tinh dầu [17]. 2.5. Hoạt tính kháng vi sinh vật Hoạt tính kháng vi sinh vật ñược thử nghiệm theo phương pháp khuếch tán trên thạch: trải vi sinh vật với một số lượng nhất ñịnh vả ñều lên trên mặt thạch. Đặt ñĩa giấy (d = 6 mm) ñã tẩm tinh dầu, theo các nồng ñộ từ nguyên chất ñến pha loãng dần, lên bề mặt thạch. Tinh dầu sẽ khuyếch tán vào trong thạch và ức chế sự tăng trưởng của vi sinh vật tạo ra vòng kháng vi sinh vật tròn ñều chung quanh ñĩa giấy. Kích thước của ñường kính vòng tròn này cho biết khả năng kháng vi sinh vật của tinh dầu. 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 3.1. Ly trích tinh dầu 0.3000 0.3500 0.4000 0.4500 0.5000 0.5500 0.6000 0.6500 0.7000 0.7500 0.8000 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 Thời gian (phút) Khối lượng (g) CHHD MWHD Đồ thị 1. Khối lượng tinh dầu hột ngò theo thời gian chưng cất Tinh dầu hột ngò ly trích bằng phương pháp CHHD có màu vàng rất nhạt, mùi tự nhiên. Hàm lượng tinh dầu thu ñược cao nhất là 0.32 % sau 6 giờ chưng cất. Tinh dầu hột ngò ly trích bằng phương pháp MWHD có màu vàng rất nhạt, mùi tự nhiên. Hàm lượng tinh dầu thu ñược cao nhất là 0.39 % sau 80 phút chiếu xạ vi sóng. Đồ thị 1 ñưa ñến kết luận: thời gian chưng cất của phương pháp MWHD ngắn hơn thời gian tương ứng trong phương pháp CHHD rất nhiều, mà hàm lượng tối ưu thu ñược cũng hơi cao hơn. Điều này chứng tỏ phương pháp MWHD thích hợp cho việc ly trích tinh dầu này. Science & Technology Development, Vol 13, No.T3- 2010 Trang 32 Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM 360 80 0.32 0.39 0 50 100 150 200 250 300 350 400 CHHD MWHD Thời gian (phút) 0.00 0.05 0.10 0.15 0.20 0.25 0.30 0.35 0.40 0.45 Hàm lượng (%) Thời gian (phút) Hàm lượng (%) Đồ thị 2. So sánh hàm lượng tinh dầu và thời gian ly trích của 2 phương pháp Phương pháp CHHD và MWHD có hàm lượng tinh dầu không chênh lệch nhau nhiều, nhưng thời gian ly trích theo phương pháp MWHD ngắn hơn rất nhiều. Phương pháp CHHD và MWHD cho tinh dầu có màu như nhau, do ñó phương pháp chưng cất không ảnh hưởng ñến màu của tinh dầu. 3.2. Chỉ số vật lý và hóa học Bảng 1. Chỉ số vật lý và hóa học của tinh dầu hột ngò Phương pháp ly trích 2020d 20Dn 20Dα IA IS IE Phương pháp CHHD 0.8786 1.4650 +10.029 4.53 22.13 17.60 Phương pháp MWHD 0.8652 1.4688 +10.383 4.00 29.60 25.60 Tỷ trọng của tinh dầu hột ngò nhỏ hơn nước. Điều này phù hợp với thực nghiệm vì khi chưng cất hơi nước, phần tinh dầu nằm ở trên phần nước. Tinh dầu hột ngò thuộc loại hữu triền. Chỉ số khúc xạ ño ñược nằm trong khoảng chỉ số khúc xạ của tinh dầu (từ 1.4500 ñến 1.4800). Chỉ số vật lý và hóa học ño ñược phù hợp với tài liệu tham khảo [18]. 3.3. Thành phần hóa học Bảng 2. Thành phần hóa học của tinh dầu hột ngò theo hai phương pháp ly trích AI tính dựa theo [17] Hàm lượng (%, GC/FID) Stt AI [17] Cấu phần (GC/MSD) CHHD MWHD CHHD MWHD 1 932 -Pinen 931 931 0.46 1.35 2 969 Sabinen - 971 - 0.09 3 974 -Pinen 977 978 0.10 0.69 TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KH&CN, TẬP 13, SỐ T3 - 2010 Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM Trang 33 4 1008 3-Caren - 1008 - 0.09 5 1020 p-Cimen 1025 - 0.09 - 6 1022 o-Cimen - 1026 - 0.32 7 1024 d-Limonen - 1028 - 0.52 8 1054 -Terpinen 1057 1057 0.61 1.20 9 1067 Oxid cis-linalol 1071 1071 0.09 0.08 10 1095 Linalol 1106 1105 75.51 77.21 11 1148 Citronelal 1152 1152 0.47 0.53 12 1174 Terpinen-4-ol 1181 - 0.06 - 13 1186 -Terpineol 1197 1198 0.08 0.02 14 1201 Decanal 1205 1205 0.57 0.62 15 1223 Citronelol 1226 1228 1.05 0.80 16 1235 Neral (Citral B) 1239 - 0.05 - 17 1249 Geraniol 1251 1254 1.21 0.82 18 1260 (E)-2-Decenal 1264 1265 0.54 0.81 19 1264 Geranial - 1272 - 0.26 20 1282a 2-n-Octilfuran 1288 1289 0.06 0.11 21 1305 Undecanal 1307 - 0.15 - 22 1324 Acetat mirtenil 1321 1322 0.25 0.19 23 1350 Acetat citronelil 1346 1347 0.75 0.61 24 1359 Acetat neril 1356 1357 0.19 0.19 25 1379 Acetat geranil 1377 1377 15.64 12.79 26 1408 Dodecanal 1410 - 0.31 - 27 1417 (E)-Cariophilen 1414 1415 0.25 0.21 28 1464 (E)-2-Dodecenal 1471 1473 1.14 0.22 29 1577 Spatulenol 1577 - 0.07 - 30 1582 Oxid cariophilen 1580 1582 0.08 0.15 31 1611 Tetradecanal 1613 0.09 - a Tài liệu [17] không có, tham khảo tài liệu [19]. Hai phương pháp ly trích cho thành phần hóa học của linalol và acetat geranil hơi ngược nhau. Science & Technology Development, Vol 13, No.T3- 2010 Trang 34 Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM Bảng 3. So sánh theo ñịa phương về % hàm lượng tinh dầu và linalol (phương pháp CHHD) Địa phương Hàm lượng tinh dầu (%) Linalol (%) Thổ Nhĩ Kỳ [2] 0.31-0.43 (trái nhỏ) 0.15-0.25 (trái lớn) 63.5-71.0 42.1-52.7 Việt Nam [3a] [3b] 0.65-0.73 0.66 90-94 56.11 Trung Quốc [4a] 0.50 73.614 Ấn Độ [6] 0.18-0.46 56.71-75.14 Iran [7a] 0.68 56.2 Kenya [8] 0.55 60.82 Tunisia [9] 0.324-0.327 80.68-76.77 Nghiên cứu 0.32 75.51 Yếu tố ñịa lý có ảnh hưởng ñáng kể ñến hàm lượng và chất lượng tinh dầu. Hàm lượng tinh dầu hạt ngò Việt Nam hơi thấp nhưng hàm lượng linalol rất cao. 3.4. Hoạt tính kháng vi sinh vật Hoạt tính kháng vi sinh vật ñược thử nghiệm trên: - vi khuẩn gram (+): 03; - vi khuẩn gram (-): 05; -vi nấm: 01. Tinh dầu thử nghiệm bao gồm tinh dầu nguyên chất và tinh dầu pha loãng theo thứ tự: G0: Tinh dầu nguyên chất. G1: Tinh dầu pha loãng 10 lần. G2: Tinh dầu pha loãng 100 lần. G3: Tinh dầu pha loãng 1000 lần. Bảng 4. Kết quả kháng vi sinh vật của tinh dầu hột ngò Đường kính vòng vô trùng (mm) Phương pháp CHHD Phương pháp MWHD Vi sinh vật thử nghiệm G0 G1 G2 G3 G0 G1 G2 G3 Vi khuẩn gram (+) Staphylococcus aureus 20 8 6 6 26 9 6 6 Bacillus subtilis 11 8 6 6 24 12 8 6 Bacillus cereus 16 11 6 6 24 16 8 6 Vi khuẩn gram (-) Pseudomonas aeruginosa 6 6 6 6 6 6 6 6 Escherichia coli 11 9 6 6 13 10 9 6 TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KH&CN, TẬP 13, SỐ T3 - 2010 Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM Trang 35 Shigella flexneri 19 8 6 6 14 8 8 6 Vibrio cholerae 20 9 6 6 17 10 8 6 Salmonella typhi 15 15 8 6 9 9 9 6 Vi nấm Candida albicans 15 8 6 6 26 12 6 6 Tinh dầu hột ngò ly trích ñược từ hai phương pháp ñều không xuất hiện vòng vô trùng trên chủng Pseudomonas aeruginosa. Tinh dầu hột ngò có hoạt tính kháng vi sinh vật với các chuẩn vi khuẩn gây ra bệnh tiêu chảy (Vibrio cholerae, Escherichia coli, Shigella flexneri), gây ngộ ñộc thực phẩm (Staphylococcus aureus, Bacillus cereus), gây bệnh thương hàn (Salmonella typhi), và gây nhiễm nấm ở người (Candida albicans). Kết quả kháng vi sinh vật này cũng tương tự với một số tài liệu tham khảo. Tinh dầu hột ngò Trung Quốc có thêm khả năng ức chế sự phát triển của Aspergillus niger, Staphylococcus albus [4b]. Tinh dầu hột ngò Hàn Quốc có thêm hoạt tính kháng Candida spp, Trichophyton spp [20]. Tinh dầu hột ngò Canada có thêm hoạt tính kháng Saccharomyces cerevisiae, và Listeria monocytogenes [21]. 4. KẾT LUẬN - Ly trích tinh dầu hột ngò bằng phương pháp chưng cất hơi nước dưới sự chiếu xạ vi sóng có ưu ñiểm rút ngắn thời gian ly trích và tiết kiệm năng lượng. - Hai phương pháp ly trích cho thành phần hóa học khác nhau dẫn ñến chỉ số vật lý, chỉ số hóa học và hoạt tính kháng vi sinh vật khác nhau. - Trái ngò thu hái ở Biên Hòa, Đồng Nai có giá trị sử dụng làm nguyên liệu cho chưng cất tinh dầu. STUDY OF CORIANDER SEED OIL (Coriandrum sativum L.) Phan Bich Ha(1), Le Ngoc Thach(2) (1) Institute of Hygiene and Public Health of HoChiMinh city (2) University of Science, VNU-HCM ABSTRACT: Coriandrum sativum L. belongs to the Apiaceae family, which is cultivated in Dong Nai province, in this paper its seed oil of was studied. The essential oil was extracted by hydrodistillation. We used two methods for activating of hydrodistillation: conventional heating and microwave irradiating. Its physical and chemical indexes were measured. The chemical composition of Science & Technology Development, Vol 13, No.T3- 2010 Trang 36 Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM this oil was identified by GC/MS and quantified by GC/FID. Linalool (75.51-77.21 %), and geranyl acetate (15.64-12.79 %) were the main constituents of the oil which were obtained in 0,32-0.39 % yield. The biological activity of this oil was reported. Key words: Coriandrum sativum, seed oil, hydrodistilation, microwave irradiation, linalool, geranyl acetate. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1].Phạm Hoàng Hộ, Cây Cỏ Việt Nam, Quyển 2, Nhà xuất bản Trẻ, Tp HCM, 481 (2000); b) Võ Văn Chi, 250 Cây Thuốc Thông Dụng, Nhà xuất bản Hải Phòng, Hải Phòng, 282-283 (2005); c) Đỗ Tất Lợi, Những Cây Thuốc và Vị Thuốc Việt Nam, Nhà xuất bản Y học, Hà Nội, 417-418 (2005). [2].Isa Telci, Ozlem Gul Toncer, Nermin Sahbaz, Yield, Essential oil content and composition of Coriandrum sativum varieties (var. vulgare Alef. and var. microcarpum DC.) grown in two different locations, Journal of Essential Oil Research 18(2), 189-193 (2006). a)Hoàng Văn Phiệt, Mai Nghi, Về thành phần hóa học của tinh dầu hạt Mùi (Coriandrum sativum Linn.), Tạp chí Hóa học 18(1), 30-32 (1980); b) Trần Thu Hương, Trần Thị Minh, Thành phần hóa học tinh dầu hạt Mùi ở Việt Nam, Tạp chí Hóa học và Ứng dụng 1, 35-38 (2005). [3].Zhanguo Lu, Dan Feng, Wei Li, Chemical components of essential oil from coriander seeds grown in Heilongjiang and its scavenging capacity against the DPPH radical, Shipin Yu Fajiao Gongye 34(1), 31-34 (2008); b) Wei Li, Dan Feng, Zhanguo Lu, Chemical components and antibacterial activity of the essential oil from coriander seeds grown in Heilongjiang, Zhongguo Tiaoweipin (1), 42-45 (2008); c) Congmin Li, Jun Shang, Yunhui Ren, Chunming Xu, Analysis of chemical constituents of Coriander seed oil from Laifeng county, Xiangliao Xiangjing Huazhuangpin (6), 1-2 (2001). [4].Workalemahu Mikre, Jens Rohloff, Ariaya Hymete, Volatile constituents and antioxidant activity of essential oils obtained from important aromatic plants of Ethiopia, Journal of Essential Oil-Bearing Plants 10(6), 465-474 (2007). [5].Ramasamy Ravi, Maya Prakash, K.Keshava Bhat, Aroma characterization of coriander (Coriandrum sativum L.) oil samples, European Food Research and Technology 225(3-4), 367-374 (2007). [6]. a) Alireza Ghannadi, Davood Sadeh, Volatile constituents of the fruit of Coriandrum sativum L. from Isfahan, Daru 7(4), 12-14 (1999); b) Mohammad H. Eikani, Fereshteh Golmohammad, Soosan Rowshanzamir, Subcritical water extraction of essential oils from coriander seeds (Coriandrum sativum L.), Journal of Food Engineering 80(2), 735-740 (2007). [7].T. A. Akeng’a, S. C. Chhabra, The analysis of the essential oil of Coriandrum TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KH&CN, TẬP 13, SỐ T3 - 2010 Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM Trang 37 sativum L. growing in Kiambu, Kenya, Journal of the Kenya Chemical Society 2(2), 15-20 (2005). [8].Kamel Msaada, Mouna Ben Taarit, Karim Hosni, Mohamed Hammami, Brahim Marzouk, Regional and maturational effects on essential oil yields and composition of coriander (Coriandrum sativum L.) fruits, Scientia Horticulturae 122(1), 116-124 (2009). [9].Roseane Oliveira de Figueiredo, Joao Nakagawa, Marcia Ortiz Maio Marques, Composition of coriander essential oil from Brazil, Acta Horticulturae 629 (Future for Medicinal and Aromatic Plants), 135-137 (2004). [10].Arnaldo L. Bandoni, Isaac Mizrahi, Miguel A Juarez, Composition and quality of the essential oil of coriander (Coriandrum sativum L.) from Argentina, Journal of Essential Oil Research 10(5), 581-584 (1998). [11].Jorge A. Pino, Aristides Rosado, Victor Fuentes, Chemical composition of the seed oil of Coriandrum sativum L. from Cuba, Journal of Essential Oil Research 8(1), 97- 98 (1996). [12].S. Halva, T. Hirvi, S. Makinen, E. Honkanen, Yield and volatile oils of coriander fruit (Coriandrum sativum L.), Journal of Agricultural Science in Finland 58(4), 169-173 (1986). [13].George A. Burdock, Ioana G. Carabin, Safety assessment of coriander (Coriandrum sativum L.) essential oil as a food ingredient, Food and Chemical Toxicology 47(1), 22-34 (2009). Lê Ngọc Thạch, Tinh dầu, Nhà xuất bản Đại học Quốc Gia Tp. HCM, Tp. HCM, 5, 16, 80 -103, 122-130, 137-142 (2003); b) Nguyen Duong Thanh Thi, Tran Huu Anh, Le Ngoc Thach, The essential oil composition of Eryngium foetidum L. in South Vietnam extracted by hydrodistillation under conventionnal heating and microwave irradiation, Journal of Essential Oil-Bearing Plants 11(2), 154- 161 (2008). [14].Bộ Y tế, Dược ñiển Việt Nam, Hà Nội, PL88 – PL98 (2002); b) AFNOR, Huiles essentielles, Syndicat National des Industries Aromatiques Alimentaires, Paris, 37-156 (1992). [15].Robert P. Adams, Identification of Essential Oil Components by Gas Chromatography/Mass Spectrometry, 4th Edition, Allured Publishing, Carol Stream, 6, 10-29 (2007). [16].Ernest Guenther, The Essential Oils, Vol. IV, D. Van Nostrand, New York, 608-614 (1950). [17].G. Takeoka, Jr. C. Perrino, R. Buttery, Volatile constituents of used frying oils, J. Agric. Food Chem. 44, 654-660 (1996). [18].Lim Sook, Seungwon Shin, Synergism in antifungal activity against Candida and Trichophyton species in combination with the essential oil of Coriandrum sativum L. and antibiotics, Natural Product Sciences 13(1), 85-89 (2007). Science & Technology Development, Vol 13, No.T3- 2010 Trang 38 Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM [19].Pascal J. Delaquis, Kareen Stanich, Benoit Girard, G. Mazza, Antimicrobial activity of individual and mixed fractions of dill, cilantro, coriander and eucalyptus essential oils, International Journal of Food Microbiology 74(1-2), 101-109 (2002).