Đề tài Lý luận về lạm phát tiền tệ, thực trạng và sự vận dụng ở Việt Nam hiện nay

Lêi më ®Çu L¹m ph¸t lµ mét hiÖn t­îng ®Æc thï cña hÖ thèng,nã diÔn ra trong bÊt k× hÖ thèng nµo.Lµ mét hiÖn t­îng kinh tÕ vÜ m« phæ biÕn nªn nã ¶nh h­ëng réng lín ®Õn c¸c mÆt cña ®êi sèng kinh tÕ hiÖn ®¹i.trong nh÷ng thËp kØ qua ,®Æc biÖt lµ sau 1970 hÇu hÕt c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ®Òu ph¶i ®­¬ng ®Çu Víi t×nh tr¹ng l¹m ph¸t cao, kÐo dµi vµ ngay c¶ nh÷ng n­íc kÐm ph¸t triÓn còng bÞ ¶nh h­ëng, th©m chÝ siªu l¹m ph¸t. Nh­ Mü – Latinh vµo nh÷ng n¨m 1980-1982 do khñng ho¶ng nî . ViÖt Nam còng kh«ng n»m ngoµi vßng xo¸y lu©n chuyÓn cña thÞ tr­êng. Trong nh÷ng giai ®o¹n chuyÓn ®æi tõ m« h×nh kÕ ho¹ch ho¸ tËp trungsang kinh tÕ thÞ tr­êng ®Òu ph¶i tr¶i qua l¹m ph¸t cao. NhÊt lµ trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam hiÖn nay. Sau khi ®­îc häc m«n kinh tÕ chÝnh trÞ, cã sù hiÓu biÕt vµ nhËn thøc ®óng vÒ l¹m ph¸t tiÒn tÖ, em xin chän ®Ò tµi “Lý luËn vÒ l¹m ph¸t tiÒn tÖ, thùc tr¹ng vµ sù vËn dông ë ViÖt Nam hiÖn nay” ®Ó nghiªn cøu lµm ®Ò tµi Kinh tÕ chÝnh trÞ. Néi Dung A. C¬ së lý luËn vÒ l¹m ph¸p vµ tiÒn tÖ. I. C¬ së lÝ luËn vÒ l¹m ph¸t. 1.1. L¹m ph¸t L¹m ph¸t ®­îc ®Þnh nghÜa lµ sù gia t¨ng liªn tôc trong møc gi¸ chung. §iÒu nµy kh«ng cã nghÜa lµ gi¸ c¶ cña mäi hµng ho¸ vµ dÞch vô ®ång thêi ph¶i t¨ng lªn theo cïng mét tØ lÖ mµ chØ cÇn møc gi¸ trung b×nh t¨ng. L¹m ph¸t còng cã nghÜa lµ sù suy gi¶m søc mua trong n­íc cña ®ång néi tÖ.Mçi n­íc cã mét t×nh tr¹ng l¹m ph¸t riªng kh«ng gièng nhau. L¹m ph¸t tiÒn tÖ ®­îc hiÓu lµ møc tiÒn cung øng cho l­u th«ng v­ît qu¸ møc cÇn thiÕt ,biÓu hiÖn lµ sù mÊt gi¸ chung cña dång b¶n tÖ.Cã nghÜa lµ t¹i thêi ®iÓm l¹m ph¸t ®Î mua cho mét mÆt hµng cè ®Þnh th× cÇn dïng mét l­îng tiÒn nhiÒu h¬n so víi thêi ®iÓm kh«ng x¶y ra l¹m ph¸t.hay nãi kh¸c lµ trong bèi c¶nh l¹m ph¸t th× mét ®¬n vÞ tiÒn tÖ mua ®­îc Ýt hµng ho¸ vµ dÞch vô h¬n,vµ sÏ ph¶i chi nhiÒu ®ång néi tÖ h¬n ®Ó mua mét giá hµng ho¸ vµ dÞch vô cè ®Þnh. 1.2 Ph©n lo¹i l¹m ph¸t Dùa theo tÝnh chÊt,møc ®é vµ tØ lÖ l¹m ph¸t chónh ta cã thÓ ph©n l¹m ph¸t ra lµm 3 lo¹i :l¹m ph¸t võa ph¶i, l¹m ph¸t phi m· vµ siªu l¹m ph¸t. L¹m ph¸t võa ph¶i :®­îc ®Æc tr­ng bëi gi¸ c¶ t¨ng chËm cã thÓ dù ®o¸n tr­íc ®­îc. §èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn l¹m ph¸t ë møc mét con sè th­êng ®­îc coi lµ l¹m ph¸t võa ph¶i. §ã lµ møc l¹m ph¸t mµ b×nh th­êng nÒn kinh tÕ tr¶i qua vµ Ýt g©y t¸c ®éng tiªu cùc tíi nÒn kinh tÕ. Trong bèi c¶nh ®ã, mäi ng­êi vÉn s½n sµng gi÷ tiÒn ®Ó thùc hiÖn giao dÞch vµ kÝ c¸c hîp ®ång dµi h¹n tÝnh theo ®ång néi tÖ v× hä tin r»ng gi¸ vµ chi phÝ cña hµng ho¸ mµ hä mua vµ b¸n sÏ kh«ng chªnh lÖch qu¸ xa. L¹m ph¸t phi m· lµ l¹m ph¸t trong ph¹m vi hai con sè mét n¨m, th­êng ®­îc coi lµ l¹m ph¸t phi m·. ViÖt Nam vµ hÇu hÕt c¸c n­íc chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Òu ph¶i ®èi mÆt víi l¹m ph¸t phi m·. L¹m ph¸t phi m· chØ x¶y ra khi gi¸ c¶ t¨ng t­¬ng ®èi nhanh. Khi lo¹i l¹m ph¸t nµy h×nh thµnh mét c¸ch v÷ng ch¾c sÏ g©y ra nh÷ng biÕn d¹ng kinh tÕ nghiªm träng. Trong bèi c¶nh ®ã ®ång tiÒn bÞ mÊt gi¸ rÊt nhanh, cho nªn mäi ng­êi chØ gi÷ mét l­îng tiÒn tèi thiÓu cho c¸c giao dÞch hµng ngµy.Vµ mäi ng­êi cã xu h­íng tÝch tr÷ hµng ho¸, mua bÊt ®éng s¶n, ngo¹i tÖ m¹nh… ®Ó lµm ph­¬ng tiÖn thanh to¸n cho c¸c giao dÞch cã gi¸ trÞ lín vµ tÝch tr÷ cña c¶i. Siªu l¹m ph¸t x¶y ra khi l¹m ph¸t ®ét ngét t¨ng lªn víi tèc ®é cao v­ît xa l¹m ph¸t phi m·, ë møc trªn 300%. §iÓn h×nh lµ l¹m ph¸t ë §øc n¨m 1922-1923 lµ h×nh ¶nh siªu l¹m ph¸t næi bËt nhÊt trong lÞch sö siªu l¹m ph¸t thÕ giíi, gi¸ c¶ t¨ng tõ 1 ®Õn 10 triÖu lÇn. Siªu l¹m ph¸t x¶y ra th­êng g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i nghiªm träng vµ s©u s¾c. Nã ph¸ vì quy luËt l­u th«ng tiÒn tÖ, l­u th«ng hµng ho¸ gÆp nhiÒu khã kh¨n, x· héi ®Çy nh÷ng tiªu cùc, nÒn kinh tÕ tr× trÖ kh«ng thÓ ph¸t triÓn ®­îc. ë ViÖt Nam ®iÓn h×nh cña siªu l¹m ph¸t lµ thêi k× 1986-1988 l¹m ph¸t ®· ë møc 3 con sè vµ ë møc cao. §©y lµ giai ®o¹n ®Æc tr­ng cña nÒ kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp. 1.3. §o l­êng l¹m ph¸t. §Ó ®o l­êng møc ®é l¹m ph¸t mµ nÒn kinh tÕ tr¶i qua trong mét thêi k× nhÊt ®Þnh, c¸c nhµ thèng kª sö dông chØ tiªu l¹m ph¸t ®­îc tÝnh b»ng phÇn tr¨m thay ®æi cña møc gi¸ chung. C«ng thøc: IIt: tØ lÖ l¹m ph¸t cña thêi k× t Pt: møc gi¸ thêi k× t Pt-1: møc gi¸ cña thêi k× tr­íc ®ã. Ngoµi ra c¸c nhµ kinh tÕ cßn sö dông chØ sè ®iÒu chØnh GDP( DGDP) vµ chØ sè gi¸ tiªu dïng (CPI) ®Ó ®o l­êng møc gi¸ chung. Tuy nhiªn nÕu môc tiªu lµ x¸c ®Þnh ¶nh h­ëng cña l¹m ph¸t vÒ møc sèng th× chØ sè tiªu dïng tá ra thÝch hîp h¬n. Trong thùc tÕ c¸c sè liÖu c«ng bè chÝnh thøc vÒ l¹m ph¸t th­êng ®­îc t×nh trªn c¬ së CPI. 1.4. Nguyªn nh©n g©y ra hiÖn t­îng lam ph¸t: Cã 3 nguyªn nh©n chÝnh lµ do cÇu kÐo, do chi phÝ ®Èy vµ do l¹m ph¸t ú. 1.4.1. L¹m ph¸t do cÇu kÐo: X¶y ra do tæng cÇu t¨ng, ®Æc biÖt khi s¶n l­îng ®· ®¹t møc tù nhiªn hoÆc v­ît qu¸ møc tù nhiªn. Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng d­ cÇu ®­îc gi¶i thÝch do nÒn kinh tÕ chi tiªu nhiÒu h¬n n¨ng lùc s¶n xuÊt. L¹m ph¸t cã thÓ h×nh thµnh khi xuÊt hiÖn sù gia t¨ng ®ét biÕn trong nhu cÇu vÒ tiªu dïng, ®Çu t­. VÝ dô: cã nh÷ng lµn sãng mua s¾m míi lµm t¨ng m¹nh tiªu dïng, gi¸ c¶ cña nh÷ng mÆt hµng nµy sÏ t¨ng, lµm cho l¹m ph¸t t¨ng lªn vµ ng­îc l¹i. Trong nhiÒu tr­êng hîp l¹m ph¸t th­êng b¾t nguån tõ sù gia t¨ng qu¸ møc trong c¸c ch­¬ng tr×nh, chØ tiªu chÝnh phñ, khi chÝnh phñ quyÕt ®Þnh t¨ng chi tiªu cho tiªu dïng vµ ®Çu t­ nhiÒu h¬n vµo c¬ së h¹ tÇng th× gi¸ c¶ sÏ t¨ng vµ ng­îc l¹i. L¹m ph¸t còng cã nguyªn nh©n tõ nhu cÇu xuÊt khÈu. Tuy nhiªn hµng xuÊt khÈu t¸c ®éng tíi l¹m ph¸t trong n­íc theo mét c¸ch kh¸c: khi nhu cÇu xuÊt khÈu t¨ng l­îng cßn l¹i ®Ó cung øng trong n­íc gi¶m vµ do vËy lµm t¨ng møc gi¸ trong n­íc. Ngoµi ra nhu cÇu xuÊt khÈu vµ luång vèn ch¶y vµo còng cã thÓ g©y l¹m ph¸t ®Æc biÖt trong chÕ ®é tØ gi¸ hèi ®o¸i cè ®Þnh. 1.4.2. L¹m ph¸t do chi phÝ ®Èy L¹m ph¸t còng cã thÓ x¶y ra khi mét sè lo¹i chi phÝ ®ång lo¹t t¨ng lªn trong toµn bé nÒn kinh tÕ. Trong då thÞ tæng cÇu tæng cung, mét có sèc nh­ vËy sÏ lµm ®­êng tæng cung dÞch chuyÓn lªn trªn sang bªn tr¸i. Trong bèi c¶nh ®ã mäi biÕn cè kinh tÕ vÜ m« trong nÒn kinh tÕ dÒu biÕn ®éng theo chiÒu h­íng bÊt lîi: s¶n l­îng gi¶m ,thÊt nghiÖp vµ l¹m ph¸t ®Òu t¨ng, chÝnh v× vËy l¹m ph¸t nay ®­îc gäi lµ l¹m ph¸t chi phÝ ®Èy. Ba lo¹i l¹m ph¸t cã thÓ g©y ra chi phÝ ®Èy lµ: tiÒn l­¬ng ,tiÒn thuÕ gi¸n thu vµ gi¸ nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu. 1.4.3. L¹m ph¸t ú: Trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i l¹m ph¸t võa ph¶i cã xu h­íng æn ®Þnh theo thêi gian. Hµng n¨m møc gi¸ t¨ng lªn theo mét tØ lÖ kh¸ æn ®Þnh. TØ lÖ l¹m ph¸t nµy ®­îc gäi lµ l¹m ph¸t ú. §©y lµ lo¹i l¹m ph¸t hoµn toµn ®­îc dù tÝnh tr­íc vµ tÝnh ®Õn khi tho¶ thuËn vÒ c¸ biÕn danh nghÜa ®­îc thanh to¸n trong t­¬ng lai .chóng ta cã thÓ coi ®ã lµ tØ lÖ l¹m ph¸t c©n b»ng trong ng¾n h¹n vµ nã sÏ d­îc duy tr× cho ®Õn khi c¸ có sèc t¸c ®éng ®Õn nÒn kinh tÕ. 1.5. Nh÷ng tæn thÊt x· héi cña l¹m ph¸t. 1.5.1. §èi víi l¹m ph¸t ®­îc dù tÝnh tr­íc: L¹m ph¸t hoµn toµn ®­îc tÝnh tr­íc, khi x¶y ra l¹m ph¸t ®óng nh­ dù ®Þnh th× chóng ta cã thÓ h¹n chÕ ®­îc nh÷ng tæn thÊt do l¹m ph¸t g©y ra. Thø nhÊt:l¹m ph¸t ho¹t ®éng gièng nh­ mét lo¹i thÕu ®¸nh vµo nh÷ng ng­êi gi÷ tiÒn vµ ®­îc gäi lµ thuÕ l¹m ph¸t. Th©m hôt chÝnh phñ ®­îc tÝnh b»ng sù chªnh lÖch gi÷a chi tiªu vµ thu nhËp thuÕ chÝnh phñ. ChÝnh phñ cã thÓ in ®óc tiÒn vµ khi in tiÒn míi chÝnh phñ ®· ®¸nh thuÕ l¹m ph¸t. L­îng tiÒn ®­îc cung øng nhiÒu h¬n g©y ra l¹m ph¸t , lµm gi¶m gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn dang l­u hµnh vµ thuÕ l¹m ph¸t g©y ra tæn thÊt cho x· héi. L¹m ph¸t lµm t¨ng l·i suÊt danh nghÜa do ®ã lµm gi¶m nhu cÇu vÒ tiÒn. Sù bÊt tiÖn cña viÖc gÜ­ tiÒn h¬n t¹o nen chi phÝ mßn giµy, viÖc ®Õn ng©n hµng nhiÒu lµm cho giµy b¹n chãng mßn nhanh h¬n. Thø hai: l¹m ph¸t cã thÓ g©y ra nh÷ng thay ®æi kh«ng mong muèn trong gi¸ t­¬ng ®èi. Trong chõng mùc ma mµ l¹m ph¸t g©y ra sù thay ®æi gi¸ c¶ kh«ng ®Òu vµ ®ã lµm thay ®æi gi¸ t­¬ng ®èi, th× søc m¹nh cña thÞ tr­êng bÞ h¹n chÕ vµ néi dung tuyÒn ®¹t th«ng tin cña gi¸ c¶ bÞ suy gi¶m. Thø ba: l¹m ph¸t cã thÓ l¸m thay ®æi nghÜa vô nép thuÕ cña c¸c c¸ nh©n tr¸i vèi ý ®Þnh cña ng­êi lµm luËt.thùc tÕ cho r»ng thuÕ th­êng kh«ng tÝnh ®Õn t¸c ®éng cña l¹m ph¸t vµ do vËy mäi ng­êi ph¶i nép thuÕ cao h¬n ngay c¶ khi thu nhËp cña hä kh«ng ®æi. 1.5.2. L¹m ph¸t kh«ng dù tÝnh tr­íc. L¹m ph¸t cã mét t¸c h¹i lín lµ khi nã bÊt ngê xaû ra ngoµi dù tÝnh.L¹m ph¸t bÊt ngê ph©n phèi l¹i thu nhËp l¹i cña c¶i cña x· héi khi cã l¹m ph¸t th× tØ lÖ l¹m ph¸t th­êng lín h¬n tØ lÖ l¹m ph¸t dù tÝnh, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ ng­êi tiÕt kiÖm cã thu nhËp thÊp h¬n dù tÝnh ban ®Çu, trong khi ng­êi di vay tr¶ vèn gèc vµ tiÒn l·i b»ng nh÷ng ®ång tiÒn kÐm gi¸ trÞ h¬n so víi ban ®Çu. Trªn thùc tÕ l¹m ph¸t cao th­êng cã xu h­íng biÕn ®éng m¹nh vµ khã dù ®o¸n tr­íc, g©y ra nh÷ng bÊt ®Þnh cho c¸c ho¹t ®éng tiÕt kiÖm vµ ®µu t­ vµ do ®ã kh«ng cã lîi cho t¨ng tr­ëng kinh tÕ dµi h¹n. II. TiÒn tÖ. 2.1. Kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt. TiÒn tÖ lµ bÊt cø c¸i g× ®­îc chÊp nhËn chung trong viÖc thanh to¸n ®Ó lÊy hµng ho¸ hay dÞch vô hoÆc trong viÖc hoµn tr¶ mãn nî. B¶n chÊt cña tiÒn ®­îc nh¾c tíi trong chøc n¨ng cña tiÒn. 2.2. Chøc n¨ng vµ ph©n lo¹i tiÒn tÖ. 2.2.1. Chøc n¨ng cña tiÒn tÖ: gåm ba chøc n¨ng. Lµ ph­¬ng tiÖn trao ®æi, lµ mét vËt ®­îc mäi ng­êi chÊp nhËn ®Ó ®æi lÊy hµng ho¸ vµ dÞch vô. Lµ ph­¬ng tiÖn cÊt gi÷ gi¸ trÞ: ng­êi ta cã thÓ qui ra nh÷ng gi¸ trÞ hiÖn vËt ra thµnh tiÒn ®Ó cÊt gi÷ ®¬n gi¶n vµ tiÖn lîi. Lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n v× ®· ®­îc chÊp nhËn réng r·i trong mäi giao dÞch.Mäi ng­êi sö dông mét ®¬n vÞ tiÒn tÖ chung ®Ó niªm yÕt vµ ghi c¸c kho¶n nî. 2.2.2. Ph©n lo¹i: -TiÒn hµng ho¸:®ã lµ khi muèi, vá sß, kim lo¹i, vµng, … tån t¹i d­íi h×nh thøc mét hµng ho¸ cè h÷u th× tiÒn ®­îc gäi lµ tiÒn hµng ho¸ -TiÒn ph¸p ®Þnh: lµ lo¹i tiÒn t¹o ra nhê mét ph¸p lÖnh cña chÝnh phñ 2.3. Mèi quan hÖ gi÷a tiÒn tÖ vµ l¹m ph¸t. Lý thuyÕt tiÒn tÖ lµ c¸ch gi¶i thÝch thuyÕt phôc nhÊt vÒ nguån gèc s©u xa cña hiÖn t­îng l¹m ph¸t, l¹m ph¸t vÒ c¬ b¶n lµ hiÖn t­îng tiÒn tÖ. Friedman ®· kÕt luËn r»ng: l¹m ph¸t ë ®©u vµ bao giê còng lµ hiÖn t­îng tiÒn tÖ… vµ nã chØ xuÊt hiÖn mét khi cung tiÒn t¨ng nhanh h¬n s¶n l­îng v× r»ng: -Thø nhÊt, l¹m ph¸t g©y ra bëi sù d­ thõa tæng cÇu so v¬Ý tæng cung vµ nguyªn nh©n lµ do cã qu¸ nhiÒu tiÒn trong l­u th«ng. -Thø hai, c¸c nguån lùc khan hiÕm vµ cã giíi h¹n ë trong nÒn kinh tÕ do ®ã xuÊt hiÖn d­ cÇu trªn thÞ tr­êng hµng ho¸ g©y ¸p lùc lµm gia t¨ng gi¸ c¶ vµ dÉn tíi l¹m ph¸t. Sù gia t¨ng cung øng tiÒn tÖ sÏ dÉn tíi sù mÊt c©n b»ng trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ. Nh­ vËy tiÒn tÖ vµ l¹m ph¸t cã mèi quan hÖ t­¬ng t¸c víi nhau, sù thay ®æi cña c¸i nµy sÏ g©y ¶nh h­ëng lín tíi c¸i kia ®ång thêi kÐo theo sù mÊt æn ®Þnh trong nÒn kinh tÕ vµ ng­îc l¹i. B. Thùc tr¹ng t×nh h×nh l¹m ph¸t tiÒn tÖ ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. I. Thùc tr¹ng t×nh h×nh l¹m ph¸p tiÒn tÖ ë n­íc ta. 1.1. L¹m ph¸t tiÒn tÖ ë n­íc ta giai ®o¹n tr­íc nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Tõ cuèi nh÷ng n¨m 80, ViÖt Nam ®· tr¶i qua thêi k× khñng ho¶ng kinh tÕ nghiªm träng, s¶n xuÊt sót kÐm, gÝa c¶ t¨ng víi tèc ®é phi m·, cao ®iÓm nhÊt lµ thêi k× 1986-1988 khi mµ nÒn kinh tÕ vÉn ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung. Nguån lùc th× khan hiÕm, chÊt l­îng hµng ho¸ kÐm nh­ng nhu cÇu ®ßi hái l¹i rÊt cao dÉn tíi nhµ n­íc ph¶i ph¸t hµnh tiÒn vµ tæng cÇu dÇn v­ît møc t¨ng qu¸ so víi tæng cung, nÒn kinh tÕ ë tr¹ng th¸i mÊt c©n b»ng, l¹m ph¸t ®¹t t¬Ý møc 3 con sè: -N¨m 1986 l¹m ph¸t lµ 774%, n¨m 1988 gi¶m xuèng cßn 308%. ViÖc l¹m ph¸t t¨ng cao ®· g©y nªn sù mÊt long tin cña ng­êi d©n vµo ®ång tiÒn néi tÖ. §Ó æn ®Þnh nÒn kinh tÕ ChÝnh Phñ ®· ®­a ra hai thay ®æi lín lµ: §­a tØ gi¸ hèi ®o¸i lªn ngang víi gi¸ thÞ tr­êng vµ thi hµnh chÕ ®é l·i suÊt thùc d­¬ng nh»m ®­a l¹i gi¸ trÞ thùc cña ®ång tiÒn. 1.2. T×nh h×nh l¹m ph¸t tiÒn tÖ trong giai ®o¹n tõ n¨m 1989 ®Õn nay. Vµo nh÷ng n¨m 1989-1991 nÒn kinh tÕ ViÖt Nam chuyÓn sang giai ®o¹n c¬ chÕ thÞ tr­êng nhiÒu thµnh phÇn víi mét lo¹t c¸c chÝnh s¸ch ®æi míi qu¶n lÝ lµm cho c¬n sèt lµm ph¸t dÇn dÇn gi¶m xuèng tõ 308% (n¨m 1988) xuèng cßn 68% (n¨m 1991) . Thêi k× tõ n¨m 1992-1995 nÒn kinh tÕ viÖt nam c¬ b¶n tho¸t khái khñng ho¶ng vµ dÇn vÒ thÕ æn ®Þnh , n¨m 1992 l¹m ph¸t ë møc 17,5% vµ n¨m 1993 lµ 5,3% .§Õn n¨m 1996 nÒn kinh tÕ chuyÓn sang mét thêi k× míi, c«ng nghiÖp ho¸ -hiÖn ®¹i ho¸ vafduwj kiÕn tèc ®é t¨ng tr­ëng cao. Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÐ trong 2 n¨m 1996-1997 ®¹t tèc ®é cao (tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP n¨m 1996 ®¹t 9,34% vµ n¨m 1997 ®¹t 8,15% ).§Æc biÖt, trong 2 n¨m nµy mÆc dï tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n t¨ng cao nh­ng møc l¹m ph¸t l¹i gi¶m. N¨m 1996 tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n t¨ng 32,7% so víi n¨m 1995 nh­ng tû lÖ l¹m ph¸p chØ lµ 4,5 % vµ n¨m 1997 tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n t¨ng 26,1% so víi n¨m 1996 nh­ng tû lÖ l¹m ph¸p chØ ë møc 3,6%. V× vËy, Nhµ n­íc ta ®Æc biÖt chó träng ®Õn k×m chÕ l¹m ph¸p. Vµ c«ng cô chñ yÕu lµ thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ hîp lý, t¨ng cung tiÒn ë møc thÝch hîp, kh«ng bï ®¾p th©m hôt ng©n s¸ch b»ng c¸ch cung tiÒn. 1.3. HËu qu¶ cña l¹m ph¸t tiÒn tÖ. Mét trong nh÷ng môc tiªu chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« hµng ®Çu cña c¸c quèc gia lµ æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn, kiÓm so¸t l¹m ph¸t v× khi ®Ó l¹m ph¸t x¶y ra th× sau ®ã ®Ó chèng l¹i nã ph¶i chÞu mét phÝ tæn rÊt lín. L¹m ph¸t lµm cho tiÒn tÖ kh«ng cßn gi÷ ®­îc chøc n¨ng th­íc ®o gi¸ trÞ, do ®ã x· héi kh«ng thÓ tÝnh to¸n hiÖu qu¶, ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh . TiÒn tÖ vµ thuÕ lµ hai c«ng cô quan träng nhÊt ®Ó Nhµ N­íc ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ ®· bÞ v« hiÖu ho¸, v× tiÒn mÊt gi¸ nªn kh«ng ai tin vµo ®ång tiÒn n÷a, c¸c biÓu thuÕ kh«ng thÓ ®iÒu chØnh kÞp víi møc ®é t¨ng bÊt ngê cña l¹m ph¸t . Do vËy t¸c ®éng ®iÒu chØnh cña thuÕ bÞ h¹n chÕ. L¹m ph¸t lµm ph©n phèi l¹i thu nhËp, lµm cho mét sè ng­êi n¾m gi÷ c¸c hµng ho¸ cã gi¸ c¶ t¨ng ®ét biÕn giµu lªn nhanh chãng. Vµ nh÷ng ng­êi cã c¸c hµng ho¸ mµ gi¸ c¶ cña chóng kh«ng t¨ng hoÆc t¨ng chËm vµ nh÷ng ng­êi gi÷ tiÒn bÞ nghi. L¹m ph¸t cao ¶nh h­ëng tiªu cùc ®Õn toµn bé ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi cña quèc gia: ho¹t ®éng kinh tÕ mÐo mã, biÕn d¹ng nghiªm träng, g©y t©m lÝ x· héi phøc t¹p vµ lµm l·ng phÝ trong s¶n xuÊt. ChÝnh v× t¸c h¹i trªn, viÖc kiÓm so¸t l¹m ph¸t trë thµnh mét trong nh÷ng môc tiªu lín cña kinh tÕ vÜ m«. Tuy nhiªn l¹m ph¸t kh«ng hoµn toµn tiªu cùc, nÕu duy tr× ®­îc l¹m ph¸t ë møc võa ph¶i vµ ®iÒu tiÕt ®­îc th× l¹m ph¸t sÏ trë thµnh mét c«ng cô ®iÒu tiÕt kinh tÕ (vÝ dô nh­ l¹m ph¸t ë Mü vµ céng hoµ liªn bang §øc n¨m 1960). N¨m 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Tèc ®é t¨ng TPTTT 3,27 26,1 25,6 56,6 39,0 23,7 21,2 24,7 20,7 Tû lÖ l¹m ph¸t 4,5 3,6 8,6 0,1 -0,6 0,8 4,0 3,0 9,5 T¨ng tr­ëng kinh tÕ 9,34 8,15 5,8 4,8 6,7 6,84 7,04 7,27 7,7 Vßng quay tiÒn tÖ 4,2 3,8 3,5 2,.5 1,9 3,3 3,4 3,5 3,7 II. Nguyªn nh©n l¹m ph¸p ë ViÖt Nam hiÖn nay. Trªn c¬ së nghiªn cøu sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ vµ l¹m ph¸p ¬ ViÖt Nam chóng t«i cho r»ng l¹m ph¸p ë ViÖt Nam (®Æc biÖt n¨m 2004) do nh÷ng nguyªn nh©n sau: 2.1. Nguyªn nh©n kh¸ch quan. Do gèc cña nÒn kinh tÕ n­íc ta lµ n­íc n«ng nghiÖp cßn l¹c hËu so víi nhiÒu n­íc kh¸c. N­íc ta g¸nh chÞu hËu qu¶ nÆng nÒ cña hai cuéc chiÕn tranh lín chèng Ph¸p vµ chèng Mü nªn nhu cÇu chi tiªu lín trong khi nguån thu ng©n s¸ch cã h¹n. 2.2. Nguyªn nh©n chñ quan. 2.2.1. VÒ ph­¬ng ph¸p tÝnh. Ph­¬ng ph¸p tÝnh chØ sè CPI cña c¸c n­íc kh¸c víi ViÖt Nam. Mét lµ c¸c n­íc th­êng lo¹i trõ gi¸ l­¬ng thùc, dÇu má ra khi tÝnh to¸n…; hai lµ gi¸ ®ã lµ gi¸ giao dÞch mua bu«n, b¸n bu«n trªn thÞ tr­êng hµng cña c¸c nhµ kinh doanh, cßn gi¸ b¸n lÎ cho ng­êi tiªu dïng ®èi víi nhiÒu mÆt hµng th× vÉn æn ®Þnh; ba lµ, c¸c mÆt hµng ®ã chiÕm tû träng nhá trong c¸c nhãm hµng ho¸ vµ dÞch vô tÝnh CPI. ë ViÖt Nam theo ph­¬ng ph¸p tÝnh CPI hiÖn nay, gi¸ c¶ cña nhãm hµng l­¬ng thùc, thùc phÈm chiÕm quyÒn sè lín nhÊt, tíi 47,9% trong ræ hµng ho¸ tÝnh CPI. Trong c¸c n¨m tr­íc ®©y, mÆc dï nhiÒu nhãm mÆt hµng kh¸c cã biÕn ®éng t¨ng ®¸ng kÓ, nh÷ng nhãm mÆt hµng l­¬ng thùc, thùc phÈm, nhÊt lµ gi¸ lóa g¹o, gi¸ cao su, h¹t ®iÒu, thÞt lîn, rau hoa qu¶ biÕn ®éng thÊt th­êng. Trong c¸c n¨m 1991-1993-1994-1998…gi¸ l­¬ng thùc vµ thùc phÈm t¨ng rÊt cao, kÌm theo ®ã lµ chØ sè gi¸ chung còng t¨ng cao. Ng­îc l¹i, trong c¸c n¨m 1997, 1999,2000… c¸c mÆt hµng l­¬ng thùc, thùc phÈm cã gi¸ b¸n gi¶m thÊp, khã tiªu thô, nªn ®· lµm cho CPI ë møc rÊt thÊp, thËm chÝ lµ ©m. Nh­ng n¨m 2004 nhãm mÆt hµng nµy ®· t¨ng tíi 15%; trong ®ã gi¸ l­¬ng thùc t¨ng 12,5% vµ gi¸ thùc phÈm t¨ng 16,8%, ®· t¸c ®éng m¹nh lµm gia t¨ng cao chØ sè CPI nãi chung. Do ®ã, nÕu lo¹i bít ®­îc sù gia t¨ng gi¸ ®ét biÕn g©y nh÷ng có sèc trong tÝnh to¸n, th× râ rµng chØ sè l¹m ph¸p kh«ng cao nh­ ®· c«ng bè. 2.2.2. §iÒu tiÕt vÜ m« kÐm. Mét thùc tÕ cÇn ph¶i thõa nhËn lµ ®iÒu tiÕt vÜ m« cña chóng ta tr­íc nh÷ng biÕn ®éng bÊt th­êng c¶ tõ trong vµ ngoµi n­íc ®Ó nh»m b×nh æn thÞ tr­êng trong n­íc lµ cßn nhiÒu bÊt cËp. VÝ dô: §Õn khi gi¸ thuèc t©n d­îc leo thang hµng ngµy vµ ®­îc b¸n ë møc rÊt cao g©y rèi lo¹n thÞ tr­êng thuèc ch÷a bÖnh, lóc ®ã chóng ta míi nghÜ ®Õn vÊn ®Ò dù tr÷ quèc gia vÒ thuèc t©n d­îc C¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®­îc ®­a ra ®Ó ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng th­êng lµ chËm trÔ, v× thÕ hiÖu qu¶ ®iÒu tiÕt kÐm. VÝ dô: ViÖc ®iÒu tiÕt gi¶m thuÕ thÐp, ph«i thÐp mÆc dÇu ®­îc kiÕn nghÞ tõ th¸ng 1/2004 nh­ng ®Õn th¸ng 3/2004 míi ®­îc thùc hiÖn, vµo lóc nµy gi¸ ph«i thÐp ®· t¨ng lªn 480-500USD/tÊn vµ gi¸ thÐp x©y dùng ®· t¨ng lªn tíi 500-520USD/tÊn. Do vËy c¸c doanh nghiÖp khi nhËp khÈu t¹i thêi ®iÓm nµy khã cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp ®· nhËp ph«i thÐp tr­íc ®ã ;T×nh tr¹ng ®éc quyÒn, ®Çu c¬ trôc lîi vÉn cßn phæ biÕn dÉn ®Õn thao tóng, g©y rèi lo¹n thÞ tr­êng; Còng do qu¶n lÝ kÐm dÉn tíi t×nh tr¹ng tham nhòng, l·ng phÝ trong ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n lµ rÊt lín. HÖ luþ tÊt yÕu cña nh÷ng t×nh tr¹ng trªn lµ thÞ tr­êng trong n­íc thªm rèi lo¹n; Khi chØ sè l¹m ph¸t gia t¨ng nhanh chãng trong nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m 2004, mÆc dï tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n trong nÒn kinh tÕ lµ phï hîp víi c¸c sè kinh tÕ vÜ m«, nh­ng søc Ðp cña d­ luËn, ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam l¹i thùc hiÖn mét chÝnh s¸ch tiÒn tÖ th¾t chÆt nh»m gi¶m møc cung øng tiÒn tÖ. Nh­ vËy ng©n hµng nhµ n­íc ®· kh¾c phôc bÊt hîp lý nµy b»ng mét bÊt hîp lý kh¸c. HÖ qu¶ cña nã lµ ®Èy l·i suÊt lªn cao, t¨ng chi phÝ ®Çu t­, l× h·m s¶n xuÊt vµ t¨ng thÊt nghiÖp.. 2.2.3. Cung øng tiÒn tÖ cña ng©n hµng nhµ n­íc Tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n, bao gåm tiÒn mÆt trong l­u th«ng, tiÒn göi ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ tæ chøc tÝn dông(néi vµ ngo¹i tÖ). Nh©n tè nµy vÒ nguyªn lý lµ th­êng t¸c ®éng cã ®é trÔ, tuwcs lµ tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n t¨ng lªn trong thêi kú nµy, th× ¶nh h­ëng cña nã ph¸t sinh ë kú sau, trong ng¾n h¹n lµ 6 th¸ng, trung h¹n vµ dµi h¹n lµ tõ 1 n¨m trë lªn. Trong 14 n¨m qua, møc t¨ng tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n b×nh qu©n lµ 23%-26% n¨m, phï h¬p víi tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ kh«ng thÊy t¸c ®éng râ rÖt vÒ l¹m ph¸t, còng nh­ gi¶m ph¸t. N¨m 1999 tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n t¨ng cao nhÊt tíi 39,25%, nh­ng c¸c n¨m 1999,2000 vµ 2001 tèc ®ä t¨ng chØ sè CPI ë møc thÊp, thËm chÝ n¨m 2000 cßn gi¶m 0,6%. C¸c n¨m 1994,1995,1998, chØ sè CPI t¨ng cao, nh­ng c¸c n¨m ®ã vµ n¨m tr­íc ®ã tèc ®é t¨ng tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n vÉn ë møc trung b×nh nhiÒu n¨m. N¨m 1998 tæng ph­¬ng tiÖn t¨ng thÊp nhÊt, chØ cã 20,33%, nh­ng CPI l¹i t¨ng tíi 9,2%. Trong 6 th¸ng ®Çu n¨m nay tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n t¨ng 7,26%, thÊp h¬n møc n¨m cïng kú n¨m 2003 lµ 8,28%. Song chØ sè t¨ng gi¸ trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2004 ®· lµ 7,2%. Cßn trong n¨m 2004, tæng phuowng tiÖn thanh to¸n, tèc ®ä t¨ng tr­ëng vèn huy ®éng vµ t¨ng d­ nî cho vay,…®Òu thÊp h¬n møc cïng kú n¨m ngo¸i, nh­ng CPI ®· lµ 9.8%. TÊt nhiªn nh­ ®· nãi ë trªn lµ cã ®é trÔ vÒ mÆt htowif gian, tõ 6 th¸ng tíi 1 n¨m. Nh­ v¹y cã thÓ kh¼ng ®Þnh l¹m ph¸t t¹i ViÖt Nam trong h¬n 14 n¨m qua lµ l¹m ph¸t tiÒn tÖ. 2.2.4. Do cÇu kÐo. Trong nh÷ng n¨m qua ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, hµng ho¸ vµ dÞch vô trªn thÞ tr­êng trong n­íc dåi dµo , ®a d¹ng phong phó. Do ®ã hÇu nh­ kh«ng cã t×nh tr¹ng khan hiÕm hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng, dÉn tíi t¨ng gi¸ mét hay mét sè mËt hµng nµo ®ã. Song trong n¨m 2004, do ¶nh h­¬ng cñ dÞch cóm gia cÇm x¶y ra trenn diÖn réng vµ kÐo dµi, ®· lµm gi¶m m¹nh nguån cung cÊp s¶n phÈm gia cÇm, trong khi nhu cÇu thùc phÈm t¨ng lªn lµm cho gi¸ c¶ mÆt hµng gia cÇm tang ®ét biÕn. §ång thêi nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng cã xu h­íng chuyÓn sang c¸c mÆt hµng kh¸c. MÆt kh¸c do biÕn ®éng m¹nh cña bÊt ®éng s¶n tõ cuèi n¨m 1999, do vËy nhu cÇu vÒ x©y dùng t¨ng cao dÉn tíi gi¸ c¶ cña nguyªn vËt liÖu x©y dùng t¨ng. Mét diÔn biÕn kh¸c còng xÐt tõ nh©n tè cÇu kÐo, cã thÓ th¸y do gi¸ g¹o xuÊt khÈu cña viÖt Nam ®­îc c¶i thiÖn vµ khèi l­îng xuÊt khÈu g¹o t¨ng, thÞ tr­êng xuÊt khÈu thuû s¶n æn ®Þnh vµ ®­îc më réng. Do ®ã gi¸ cña mÆt hµng l­¬ng thùc thuû h¶i s¶n t¨ng lªn. 2.2.5. Do chi phÝ ®Èy. Nh©n tè nµy chñ yÕu lµ do gi¸ c¶ c¸c mÆt hµng mµ ViÖt Nam nhËp khÈu trªn thÞ tr­êng thÕ giíi t¨ng lªn, tËp trung lµ gi¸ x¨ng dÇu, ph«i thÐp,…lµm cho gi¸ b¸n lÎ trong n­íc t¨ng lªn. ChØ riªng mÆt hµng x¨ng dÇu trong n¨m 2004 ®· d­îc ®iÒu chØnh t¨ng 4 lÇn. T×nh h×nh ®ã lµm cho chi phÝ cña mét lo¹t lÜnh vùc t¨ng lªn, nhÊt lµ giao th«ng vËn t¶i. Bªn c¹nh ®ã chi phÝ x¨ng dÇu ph©n bãn,…cña ng­êi n«ng d©n còng t¨ng cao. Gi¸ s¾t thÐp t¨ng lµm cho chi phÝ cña mét lo¹t nghµnh s¶n xuÊt vµ mét lo¹t s¶n phÈm t¨ng gi¸ b¸n. 2.2.6. Do t©m lý d©n chóng. Khi thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n ë ViÖt Nam ®ang rèi lo¹n, gi¸ c¶ mét sè mÆt hµng ®ang leo thang hµng ngµy, g©y t©m lý bÊt æn ®Þnh cho d©n chóng(®Çu n¨m 2004) Bé néi vô c«ng bè dù kiÕn t¨ng l­¬ng míi(thùc tÕ t¨ng tõ 1/10/2004) ®· kÝch thÝc t©m ký t¨ng tiªu dïng cñ a d©n chóng, lµm cho gi¸ c¶ c¸c mÆt hµng tiªu dïng t¨ng nhanh tõ ®Çu n¨m(kh«ng th­êng lµ t¨ng tõ cuèi n¨m). MÆt kh¸c khi d©n chóng ®ang lo sù sôt gi¸ cña ®ång tiÒn viÑt Nam th× Ng©n hµng Nhµ N­íc ViÖt Nam l¹i ph¸t hµnh thªm lo¹i tiÒn mÖnh gi¸ 100.000®ång íi vµo l­u th«ng. Vµo cuèi n¨m 2003, Ng©n Hµng Nhµ N­íc ViÖt Nam l¹i ®­a tiÕp lo¹i tiÒn polyme míi víi c¸c mÖnh gi¸ 50.000, 100.000, 500.000, vµo l­u th«ng. D©n cóng cho r»ng Ng©n Hµng Nhµ N­íc ®ang ®­u thªm vµo l­u th«ng mét khèi l­îng tiÒn rÊt lín vµ v× vËy gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn ViÖt Nam gi¶m m¹nh. Do ®ã d©n chóng cµng cã xu h­íng chuyÓn tõ tµi sang VN§ sang c¸c tµi s¶n tµi chÝnh kh¸c vµ cµng khuyÕn khÝch t©m lý tiªu dïng. KÕt qu¶ lµ gi¸ c¶ c¸c mÆt hµng ngµy cµng leo thang. Nh­ vËy qua nghiªn cøu vÒ diÔm biÕn chØ sè t¨ng gi¸ hµng tiªu dïng nãi chungvaf l¹m ph¸t nãi riªng trong h¬n 14 n¨m qua, còng nh­ riªng n¨m 2004 cã thÓ kh¼ng ®Þnh, l¹m ph¸t ë n­íc ta lµ l¹m ph¸t gi¸ c¶. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do chi phÝ ®Èy, qu¶n lý vÜ m« kÐm, cã mét yÕu tè nhá lµ cÇu kÐo vµ yÕu tè t©m lý d©n chóng. III. Gi¶i ph¸p kh¾c phôc. VÒ gi¶i ph¸p tiÒn tÖ, mÆc dï kh¼ng ®Þnh kh«ng ph¶i do nh©n tè nµy t¸c ®éng trùc tiÕp, nh­ng ®Ó chñ ®éng gãp phÇn vµo kiÒm chÕ l¹m ph¸t, nhÊt lµ tr­íc diÔn biÕn t©m lý vµ søc Ðp cña mét bé phËn d­ luËn, gi¶i ph¸p ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®· ®­îc ®­a ra, thèng §èc Ng©n Hµng Nhµ N­íc ®· cã quyÕt ®Þnh ®iÒu chØnh t¨ng tØ lÖ tiÒn göi dù tr÷ b¾t buéc cña c¸c tÝn dông. Víi quyÕt ®Þnh nµy, Ng©n Hµng Nhµ N­íc rót bít khèi l­îng tiÒn trong l­u th«ng vÒ, riªng ®èi víi tiÒn göi ngo¹i tÖ tØ lÖ dù tr÷ b¾t buéc t¨ng lªn, nh»m kh«ng khuyÕn khÝch c¸c Ng©n Hµnh Th­¬ng m¹i t¨ng l·i suÊt vµ kh«ng khuyÕn khÝch t¨ng c­êng huy ®éng vèn ngo¹i tÖ, h¹n chÕ tµi s¶n nî trong hÖn thèng ng©n hµng. Gi¶i ph¸p quan träng lµ thóc ®¶y s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn liªn tôc vµ bÒn v÷ng, n©ng cao søc m¹nh c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô cña ViÖt Nam, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt…Do ®ã cÇn ph¶i thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ linh ho¹t, ®¸p øng nhu cÇu vèn cho t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Trong ®iÒu kiÖn n­íc ta hiÖn nay, theo chóng t«i cÇn ­u tiªn cho môc tiªu t¨ng tr­ëng, cßn chØ sè gi¸ t¨ng cao chr yÕu do nh©n tè bªn ngoµi th× cã thÓ chÊp nhËn ®­îc tÊt nhiªn lµ cÇn cã biÖn ph¸p qu¶n lý chÆt chÏ gi¸ c¶ theo ®óng nguyªn lý thÞ tr­êng, kh«ng nªn dïng kªnh ng©n s¸ch bao cÊp qua gi¸ kÐo dµi, lµm ¶nh h­ëng chung tíi nÒn kinh tÕ quèc gia. ViÖt Nam cÇn tiÕp cËn ph­¬ng ph¸p tÝnh chØ sè l¹m ph¸t theo th«ng lÖ quèc tÕ, ®ång thêi cã nhËn thøc ®óng vÒ chØ sè gi¸ c¶ hµng tiªu dïng hiÖn nay, ®Ó kh«ng t¹o ra t©m lý bÊt lîi g©y søc Ðp vÒ d­ luËn lªn viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Tæng côc thèng kª cÇn më réng danh môc hµng ho¸ tÝnh chØ sè t¨ng gi¸ hµng tiªu dïng lªn 86 mÆt hµng. §ång thêi sím c«ng bè møc l¹m ph¸t hµng th¸ng, lo¹i bá bít c¸c yÕu tè t¸c ®éng g©y nªn nh÷ng ®ét biÕn vÒ gi¸, nhÊt lµ gi¸ thÞ tr­êng thÕ giíi biÕn ®éng m¹nh. Nh­ ®· nãi, l¹m ph¸t lµ sù gia t¨ng liªn tôc cña møc gi¸ chung trong nÒn kinh tÕ. Th«ng tin vÒ th­íc ®o l¹m ph¸t ®Õn víi d©n chóng hµng ngµy hµng th¸ng,…chñ yÕu ®­îc tÝnh theo ph­¬ng ph¸p CPI.Nh­ng CPI kh«ng thÓ ®o l¹m ph¸t chÝnh x¸c, bëi v× nã bÞ t¸c ®éng cña mét sè yÕu tè g©y sai lÖch ræ hµng ho¸ ®­îc quy ®Þnh tr­íc. ViÖt Nam ®ang tiÕp tôc më cöa nÒn kinh tÕ theo theo xu h­íng héi nhËp, thùc hiÖn c¸c cam kÕt cña hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü, AFTA, cam kÕt gia nhËp WTO, nªn thÞ tr­êng trong n­íc diÔm biÕn theo s¸t thÞ tr­êng quèc tÕ. Thêi gian tíi, gi¸ c¶ thÞ tr­êng thÕ giíi tiÕp tôc cã nh÷ng diÔn biÕn phøc t¹p khã l­êng. ViÖt Nam cÇn t«n träng quy lËt kh¸ch quan cña thÞ tr­êng. Kh«ng nªn sö dông c¸c biÖn ph¸p cã tÝnh bao cÊp tõ nguån ng©n s¸ch nhµ n­íc: c¸p bï lç, cÊp bï l·i suÊt,..C¬ chÕ bao cÊp qua gi¸ mét sè mÆt hµng cã tÝnh theo s¸t thÞ tr­êng thÕ giíi sÏ lµm mÐo mã gi¸ c¶ thÞ tr­êng trong n­íc, t¹o ®iÒu kiÖn cho t×nh tr¹ng xuÊt lËu mÆt hµng. Nh×n l¹i diÔn biÕn kinh tÕ vÜ m« ë n­íc ta trong 14 n¨m qua cã thÓ thÊy, ®©y lµ møc ®é t¨ng chØ sè gi¸ c¶ hµng tiªu dïng lín nhÊt ë n­íc ta trong nhiÒu n¨m gÇn ®©y. Trong nh÷ng n¨m ®Çu thêi kú ®æi míi, mét trong nh÷ng thµnh c«ng lín nhÊt cña ViÖt Nam ®­îc d­ lu¹n quèc tÕ ®¸nh gi¸ cao, ®ã lµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao vµ kiÒn chÕ l¹m ph¸t. B­íc sang n¨m 2006, chi phÝ nguyªn nhiªn v¹t liÖu vµ chi phÝ nh©n c«ng cña doanh nghiÖp vÉn sÏ chÞu søc Ðp lín vÒ gi¸, ch­ kÓ søc Ðp t¨ng l·i suÊt, sÏ cµng lµm cho chi phÝ vèn vay cña doanh nghiÖp t¨ng thªm. bëi vËy cÇn tiÕn hµnh ®ång thêi c¸c gi¶i ph¸p vÒ tiÒn tÖ, ng©n s¸ch, qu¶n lý gi¸ c¶ thÞ tr­êng. KÕt LuËn L¹m ph¸t kinh tÕ lµ hiÖn t­îng kinh tÕ khã tr¸nh khái, nã võu g©y thiÖt h¹i nh­ng l¹i võa lµ nh©n tè ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng. BÊt kÓ mét n­íc nµo, mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nµo còng chÞu ¶nh h­ëng cña l¹m ph¸t.NhÊt lµ nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn qu¸ nãng nh­ ViÑt Nam. Sau gÇn 20 n¨m ®æi míi, n­íc ta ®· vµ ®ang gÆt h¸i ®­îc nhiÒu thµnh c«ng trong ph¸t triÓn kinh tÕ. K×m h·m l¹m ph¸t, ph¸t tiÓn kinh tÕ æn ®Þnh. N­íc ta ®ang b­íc vµo thêi kú ohooipj nhËp kinh tÕ(WTO). CÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch kinh tÕ phï hîp. NÒn kinh tÕ n­íc ta lµ nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ®Þnh h­íng X· Héi Chñ NghÜa. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy Hång TiÕn ®· gióp ®ì em nhiÒu, t¹o ®iÒu kiÖn cho em hoµn thµnh ®Ò ¸n kinh tÕ nµy.  Danh môc tµi liÖu tham kh¶o T¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn sè 94 th¸ng 4/2005 vµ sè 98 th¸ng 8/2005 T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ sè 323 th¸ng 4/2005 T¹p chÝ kinh tÕ vµ dù b¸o th¸ng 1/2006 Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c-LªNin. NXB chÝnh trÞ quèc gia 5. Nguyªn lý kinh tÕ häc vÜ m« NXB lao ®éng vµ x· héi