Đề tài Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy và học trong trường

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN CƯMGAR TRƯỜNG TIỂU HỌC QUANG TRUNG ---------– & —--------- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Đề tài : Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy và học Người thực hiện : Trần Thị Hảo PHT trường tiểu học Quang Trung Cưmgar, tháng 04 năm 2010 MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY VÀ HỌC TRONG NHÀ TRƯỜNG LỜI DẪN : Kính thưa quý bạn đọc ! Giáo dục có vai trò hết sức quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của một dân tộc cũng như toàn thể nhân loại. Giáo dục tác động đến cấu trúc xã hội, đến các bộ phận đồng thời giáo dục là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội. Vì thế từ trước đến nay Đảng và nhà nước ta đặc biệt quan tâm đến công tác giáo dục, coi giáo dục là quốc sách hàng đầu để xây dựng và phát triển đất nước. Đất nước ta đang bước vào thời kì đổi mới với quyết tâm công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, thực hiện thắng lợi mục tiêu “ Dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh”. Để thực hiện được điều đó đòi hỏi mỗi chúng ta phải có một nguồn lực, vừa có tài, vừa có đức, vừa có tri thức cuộc sống. Nơi tạo ra những nền móng vững chắc cho quá trình học tập của mỗi con người chính là trường tiểu học. Muốn vậy đòi hỏi nhà trường phải không ngừng nâng cao chất lượng và học. Việc nâng cao chất lượng dạy học trong các nhà truờng nói chung và trường tiểu học nói riêng là vấn đề trọng tâm của hoạt động giáo dục trong nhà trường. Sáng kiến kinh nghiệm với đề tài “ Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường” chắc chắn chưa đáp ứng được lòng mong mỏi của quý bạn quan tâm đến vấn đề nâng cao chất lượng dạy và học hiện nay. Tuy nhiên, đây là những trăn trở của một người làm công tác quản lí chuyên môn, rất mong được sự chia sẻ và đóng góp ý kiến của quý vị cho đề tài được hoàn thiện hơn góp phần nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường hiện nay. A . ĐẶT VẤN ĐỀ : Nhận thức tầm quan trọng của đổi mới phương pháp dạy học đối với việc nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo lớp công dân Việt nam trong xã hội hiện đại . Thực hiện chủ trương đổi mới phương pháp dạy trong toàn quốc nói chung và huyện Cưmgar nói riêng đang thực hiện chủ trương cải tiến phương pháp dạy học hết sức mạnh mẽ ở tất cả các môn học. Từ kinh nghiệm thực tế của sáu năm làm công tác chuyên môn. Tôi mạnh dạn đưa ra một số bpbiện pháp nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường hiện nay. Trước đây người ta ít than phiền về chất lượng giáo dục do số lượng ít, nhưng hiện nayviệc phát triển ào ạt các quy mô, các loại hình giáo dục đào tạo kết hợp với trình độ dân trí phát triển thì vấn đề chất lượng giáo dục được toàn xã hội quan tâm. Nhiều đơn vị trường học đã trở thành địa chỉ tin cậy được nhiều phụ huynh học sinh tin tưởng khi gửi gắm con em tới học và trở thành những “ thương hiệu”. Để hiệu quả giáo dục trong nhà trường ngày càng cao thì điều tất yếu là tập thể sư phạm nhà trường phải đoàn kết và nỗ lực hết mình cho công tác dạy và học. Trên thực tế trường Tiểu học Quang Trung – xã Quảng Tiến huyện Cưmgar thuộc địa bàn thuận lợi so với nhiều trường khác trong toàn huyện. Tỉ lệ học sinh đồng bào dân tộc thiểu số thấp, tuy nhiên trong đó tiềm ẩn không ít khó khăn trong việc nâng cao chất lượng dạy hoc. Tỉ lệ học sinh yếu hàng năm vẫn còn cao so với một địa bàn thuận lợi. Là người làm công tác chỉ đạo hoạt động chuyên môn trong nhà trường tôi luôn trăn trở làm thế nào để nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường . Đó là lí do tôi chọn đề tài : “ Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường” với mong muốn góp một phần nhỏ để nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường hiện nay. B. NỘI DUNG I. CÔ SÔÛ LÍ LUAÄN: 1. Cơ sở lí luận thực tiễn : Nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường là một yêu cầu bức xúc của xã hội trong giai đoạn hiện nay ở nước ta. Việc nhà nước quy định các trường phổ thông từ Tiểu học đến Đại học phải thực hiện sự kiểm định chất lượng thông qua biện pháp tự đánh giá và đánh giá ngoài để xác định vị trí và khả năng đào tạo của mình trong hệ thống giáo dục ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay càng khẳng định quyết tâm của Nhà nước ta trong việc không ngừng đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo. 2. Cơ sở lí luận khoa học : Quản lí là hoạt động, là tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lí đến đối tưọng quản lí trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và phát triển, đạt được mục đích của tổ chức. Quản lí nhà truờng là hệ thống tác động có mục đích, có kế hoạch hợp quy luật của chủ thể quản lí nhà truờng làm cho nhà trường vận hành theo đường lối quan điểm của Đảng, thực hiện được mục tiêu kế hoạch đào tạo của nhà truờng, góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục : nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học là những cách làm, cách giải quyết cụ thể trong công tác chỉ đạo chuyên môn phù hợp với tình hình điều kiện thực tế của nhà trường nhằm nâng cao chất lượng giáo dục. Nâng cao chất lượng dạy học là nhiệm vụ tiên quyết của những người làm công tác quản lí và dạy học trong các nhà trường. Tương lai của đất nước ta đang trông chờ vào những mầm non mà hàng ngày các thầy cô giáo đang dày công chăm chút vun đắp. II. THÖÏC TRAÏNG VAØ GIAÛI PHAÙP: 1. Thực trạng chất lượng dạy và học ở trường tiểu học Quang Trung ,xã Quảng Tiến, huyện Cưmgar, tỉnh Đăk Lăk : Trường tiểu học Quang Trung đóng trên địa bàn xã Quảng Tiến là địa bàn khá thuận lợi gần trung tâm huyện. Đời sống nhân dân chủ yếu sống bằng nghề nông, có điều kiện kinh tế tương đối ổn định, đa phần phụ huynh quan tâm đến việc học tập của con em, nhưng tỉ lệ học sinh yếu hàng năm vẫn còn cao so với một địa bàn thuận lợi. Cụ thể  chất lượng học sinh năm học 2006-2007 của trường đạt được như sau : XL Môn TSHS G K TB Y Toán 684 289 201 156 38 Tỉ lệ % 42,3 29,4 22,8 5,5 Tiếng Việt 684 233 251 174 26 Tỉ lệ % 34,1 36,7 25,4 3,8 Học sinh lên lớp thẳng : 644/684 , tỉ lệ 94,2%. Số lượng học sinh lưu ban : 32 em , tỉ lệ 5,8 % Học sinh lớp 5 hoàn thành chương trình tiểu học : 142/147 em, tỉ lệ : 96,6% Nhìn chung với địa bàn thuận lợi hơn so với các trường khác trong huyện thì chất lượng đại trà của truờng vẫn còn thấp. Chưa đáp ứng được yêu cầu nâng cao chất lượng dạy và học của nhà trường. Về chất lượng đội ngũ, đến nay, cán bộ và giáo viên của trường có trình độ đào tạo chuyên môn trên chuẩn cao ( 93,1 % ). Phần đa giáo viên sinh sống gần địa bàn truờng học, nhiệt tình trong giảng dạy, yêu nghề mến trẻ, tuy nhiên bên cạnh đó cạnh đó vẫn còn một số tồn tại : Một số giáo viên chưa chịu khó tìm tòi để có phương pháp giảng dạy tốt; chưa biết phối kết hợp giữa các phương pháp giảng dạy để phát huy ưu điểm của từng phương pháp trong quá trình giảng dạy. Một số giáo viên chưa nhận thức đầy đủ về phương pháp dạy học “Lấy học sinh làm trung tâm ”. Trong quá trình dạy học chưa có kế hoạch phân nhóm học sinh theo đối tượng để có những phương pháp dạy học phù hợp. Số lượng học sinh gặp khó khăn trong việc học tương đối nhiều, khả năng tiếp thu của một số học sinh còn quá chậm so với bạn cung trang lứa. Việc quan tâm chăm sóc con em của một bộ phận phụ huynh học sinh chưa đáp ứng với nhu cầu ngày càng cao của thời đại. Phụ huynh học sinh chưa nắm rõ quan điểm giáo dục hiện nay, thái độ hợp tác giáo dục trẻ chưa rõ ràng, chưa thống nhất với nhà trường. Giáo dục trẻ ở gia đình mang tính áp đặt, ít tạo điều kiện cho trẻ thể hiện quan điểm của mình, sử dụng mệnh lệnh, roi vọt,…Cha mẹ thiếu làm gương cho con noi theo. Một số gia đình là dân di cư tự do cuộc sống tạm bợ bằng nghề làm thuê kiếm sống qua ngày, không có thời gian quan tâm đến việc học của con cái. Ở một số gia đình phụ huynh nhu cầu kinh tế mưu sinh được quan tâm nhiều hơn nhu cầu học tập “ Lo cái ăn trước rồi mới đến cái học”. Bên cạnh đó tệ nạn xã hội, những thói quen xấu vẫn còn tồn tại khá phổ biến và những bất cập khác. Điều kiện cơ sở vật chất đã tương đối ổn định tạo điều kiện mở 11 lớp 2 buổi / ngày và các lớp còn lại được học 7 buổi / tuần. Tuy nhiên chất lượng một số phòng các phòng học và bàn ghế đã xuống cấp, mùa mưa đến vẫn còn tình trạng bị thấm dột. 2. Các biện pháp, giải pháp đã áp dụng để nâng cao chất lượng dạy và học ở trườ ng Tiểu học Quang Trung, xã Quang Tiến , huyện Cưmgar, tỉnh Đăk Lăk. 2.1. Tăng cường cải tiến cơ sở vật chất và đổi mới công tác quản lí huy động các nguồn lực góp phần nâng cao chất lượng dạy và học: Làm tốt công tác tham mưu với các cấp ngành quan tâm đầu tư cở sở vật chất trường học Trong năm học 2008-2009 nhờ làm tốt công tác tham mưu của Ban giám hiệu truờng với phòng GD- ĐT và chính quyền địa phương trường đã được cấp trên bổ sung 6 phòng học có bàn ghế ñuùng qui caùch tăng số lượng phòng học có bàn ghế đúng quy cách là 12/16 phòng. UBND xã đã tu sửa lại mái ngói của các phòng học đã xuống cấp thường bị dột vào mùa mưa. Một trong những yếu tố đóng vai trò quyết định nâng cao chất lượng dạy học là việc nhận thức của đội ngũ giáo viên về đổi nới phương pháp dạy học. Quá trình dạy học luôn gắn liền với việc sử dụng thành thạo các phương tiện và thiết bị dạy học. Mỗi thầy giáo phải biết tổ chức cho học sinh một môi trường hoạt động để trong đó có sự tương tác qua lại giữa tri thức sẵn có và phưong tiện học tập thì mới phát sinh được tri thức cho người học. Từ khi nhận công tác quản lí phụ trách chuyên môn của trường tiểu học Quang Trung từ năm học năm học 2007-2008, bản thân tôi nhận thấy trường có một đội ngũ giáo viên hết sức nhiệt tình nhưng những thiết bị dạy học cần thiết và tối thiểu hàng ngày như que chỉ , nam châm, bảng nhóm chưa được quan tâm đầu tư. Tôi đã mạnh dạn đề đạt ý kiến với đồng chí hiệu trưởng cho đầu tư mua sắm đủ bảng nhóm, nam châm, que chỉ cho 100% giáo viên. Nhờ có được những thiết bị dạy học cần thiết đó mà việc vận dụng phương pháp mới trong dạy học được tiến hành dễ dàng, hiệu quả hơn. Bên cạnh đó hàng năm nhà trường đều phát động các đợt làm đồ dùng dạy học để bổ sung vào danh mục thiết bị dạy học của nhà trường. Vì vậy trong quá trình dạy học giáo viên đã phát huy được tích cực, chủ động của học sinh. 2.2 . Bồi dưỡng về nhận thức chuyên môn cho đội ngũ : a) Bồi dưỡng nhận thức về chính trị, tư tưởng : Trường có Chi bộ đảng đông số đảng viên ( 11 đồng chí ), đây là những nhân tố tích cực trong mọi hoạt động. Khi triển khai một kế hoạch nào đó thì những người được giao nhiệm vụ trọng trách nhất là các đảng viên. Trong quá trình xây dựng cơ cấu tổ chức nhà truờng ngay từ đầu năm học tôi đã tham mưu với cấp uỷ chi bộ bố trí sắp xếp tổ khối chuyên môn nào cũng có đảng viên phụ trách trực tiếp tổ khối đó. Do vậy công tác chỉ đạo thông suốt từ chi bộ kịp đến tận các giáo viên trong tổ khối. Trong công tác quản lí chú trọng việc góp ý xây dựng cho mọi người hơn là ghi nhận những sai sót của họ đã làm. Đặc biệt hạn chế nêu những khuyết điểm cá nhân không đáng có ra tập thể sư phạm, điều đó dễ gây sự xúc phạm, bất mãn và họ cảm thấy thiếu sự tôn trọng. Ngoài công tác giáo dục về nhận thức chính trị tư tưởng, truyền thống dân tộc,….người quản lí phải biết khơi dạy tiềm tàng của mỗi con người, lòng tự trọng, ước muốn phát triển và xác định hướng đi đúng phù hợp. b ) Bồi dưỡng về công tác chuyên môn: Qua công tác tại trường Tiểu học Quang Trung, tôi nhận thấy việc xây dựng đơn vị đi lên trứoc hết cần tập trung dồn nổ lực vào công tác chuyên môn. Tìm ra vấn đề để giải quyết yếu kém về chất lượng giảng dạy để từ đó từng bước lấy uy tín với phụ huynh học sinh và uy tín với địa phương. Trước hết phải ổn định công tác nhân sự theo nguyên tắc quản lí như sắp xếp lớp học, bố trí nhân sự phải đồng đều, người có kinh nghiệm xen kẽ người thiếu kinh nghiệm. Phân công công việc cho đội ngũ phải phù hợp với sở trường, năng lực của từng người. Ví dụ : Ưu tiên lớp cuối cấp và đầu cấp được học 2 buổi / ngày nhằm tăng cường chất lượng dạy học đại trà, ưu tiên bố trí giáo viên có năng lực và điều kiện và thời gian để học lớp này. Đặt ra những yêu cầu đối với giáo viên và học sinh : Giáo viên phải mạnh dạn thay đổi cách dạy cũ, học sinh có kỉ luật thì mới dạy tốt và học tốt “ Thầy ra thầy, trò ra trò”. Nhà truờng kết hợp với tổ chức Đội thiếu niên tăng cường kiểm tra nề nếp và thực hiện nội quy học tập của học sinh và hàng tuần có những nhận xét sát thực về chất lượng nề nếp và công tác chủ nhịêm lớp của giáo viên vào buổi giao ban cuối tuần. Đổi mới phương pháp giảng dạy và phối hợp linh hoạt và hợp lí những kinh nghiệm giảng dạy, điều kiện cơ sở vật chất và cải tiến các phương tiện dạy học cho đội ngũ giáo viên. Đổi mới dạy học nhằm tích cực hoá các hoạt động dạy học, khuyến khích giáo viên chủ động sáng tạo, dạy học lấy học sinh làm trung tâm, tạo o điều kiện cá thể hoá người học để phát triển mọi năng lực của học sinh. Tổ chức hướng dẫn học sinh học tập bằng cách tự phát hiện khả năng của mình, tự tin và có niềm vui trong lao động, chủ động học tập chủ động sáng tạo. Với những hiểu biết của bản thân tôi về về đổi mới phương pháp giảng dạy tôi tự đặt ra những yêu cầu cho giáo viên khi tổ chức một tiết daïy: c) Tổ chức tiết dạy * Đối với giáo viên Nghiên cứu kĩ nội dung và phân tích các hoạt động sư phạm cụ thể là : Soạn kế hoạch lên lớp, xác định trọng tâm kiến thức, kĩ năng bài học và các hình thức tổ chức các hoạt động trong tiết dạy Chuẩn bị những hệ thống câu hỏi : Những nội dung khó, mục đích giải quyết ở lớp, ở nhà, chú ý phát triển kiến thức bồ dưỡng học sinh giỏi, khá, năng khiếu bộ môn. Dự kiến những sai lầm của học sinh nếu có và cách khắc phục. Khai thác nội dung giáo dục tư tưởng thẩm mĩ, bảo vệ môi trường. Chuẩn bị phiếu giao việc : Việc dùng phiếu giao việc trong tiết dạy hạn chế bớt bện nói nhiều, giảng nhiều, lấn át phần luyện tập của học sinh, phiếu giao việc là bản thiết kế hành động học tập của học sinh, kế hoạch hoạt động của giáo viên trong một tiết dạy nhằm tạo ra sự phối hợp việc làm của thầy và trò theo cùng một nhịp điệu. Giúp học sinh phat huy đựoc khả năng sẵn có của bản thân để làm những việc có thể làm được dưới sự giúp đỡ của giáo viên. Đây là cở sở tiền đề giúp học sinh tự làm được những việc khó hơn, có điều kiện khẳng định mình. Giảm bớt thời gian chép đề cho giáo viên. Tuy nhiên nếu lạm dụng phiếu giáo việc thì học sinh sẽ mất dần kĩ năng tự trình bày sáng tạo, khó có điều kiện rèn chữ viết. Khi soạn phiếu giao việc phải chú ý đến tính vừa sức của học sinh. Vì các em còn nhỏ nên trong mỗi phiếu giao việc nên đưa tối đa là hai câu hỏi đơn giản giúp mcác em nhanh chóng hoàn thiện trong một lượng thời gian cho phép của giáo viên. Căn cứ vào những chỉ lệnh trong phiếu giao việc tổ chức cho học sinh làm việc cá nhân với sách giáo khoa, với phương tiện sẵn có hoặc trao đổi nhóm học tập toàn lớp. Lựa chọn hình thức tổ chức tiết dạy phù hợp với điều kiện cở sở vật chất của lớp, phù hợp với nội dung bài dạy môn dạy. Để tổ chức tốt một tiết dạy phải tuỳ thuộc vào nội dung và mục đích cụ thể của bài dạy để xác nhận cách tổ chức học tập cho học sinh làm thế nào để có kết quả cao nhất. Ví dụ : Nếu mục đích của bài dạy chủ yếu là để rèn kĩ năng hoặc kiểm tra kiến thức đã học thì coi trọng cách học cá nhân của học sinh. Nếu đối tượng kiến thức là những nhận thức quá mới mẻ với học sinh cần vai trò chủ đạo của giáo viên trong việc thông báo, giải thích thì nên tổ chức cho các em học tập theo lớp. Còn đối với những bài dạy có đối tượng nhận thức mà bản thân học sinh ít có kinh nghiệm hoặc chứa đựng các cách hiểu biết khác nhau, dễ phân hoá thành các nhóm ý kiến để tranh luận bàn cãi …. Thì chúng ta tổ chức cho học sinh học nhóm để kích thích hoạt động của từng cá nhân. Nhờ việc thảo luận trong nhóm nhỏ, kiến thức của các em sẽ lướt phần chủ quan, phiến diện làm tăng thêm tính khách quan khoa học. Việc học tập theo nhóm càng chứng tỏ quan điểm “ Học thầy không tày học bạn”. Qua việc trao đổi, hợp tác với bạn mà tri thức của các em trở nên sâu sắc, bền vững và dễ nhớ và nhớ nhanh hơn. Khi mỗi nhóm trình bày xong để khắc sâu kiến thức giapó viên bao giờ cũng phải có kết luận ngắn gọn ý kiến nào đúng, ý kiến nào sai, vì sao và đưa ra bài học, chú ý việc khen thưởng động viên các em kịp thời kịp thời. Chuẩn bị đồ dùng dạy học : Đặc điểm tâm lí của học sinh tiểu học là tư duy còn rất cụ thể do đó trong tiết dạy việc sử dụng đồ dùng dạy học đẫ thực sự góp phần góp phần nâng cao chất lượng tiết dạy, giúp các am nắm vững kiến thức một cách kĩ lưỡng hơn cũng như gây hứng thú học tập cho học sinh trong tiết dạy, chú ý bố trí bàn ghế phù hợp với hình thức tiết dạy Lựa chọn phương pháp đặc trưng bộ môn : Vận dụng và phối hợp các phương pháp truyền thống với phương pháp dạy học “ Lấy học sinh làm trung tâm”, luôn phải hết sức linh hoạt, uyển chuyển, nhẹ nhàng để nâng cao chất lượng dạy và học, nâng cao hiệu quả đào tạo. Trong điều kiện học sinh chưa học được 2 buổi / ngày 100 %, Để chuẩn bị tốt trong gìơ lên lớp thì việc định hướng cho những những công việc ở bên ngoài lớp học của học sinh đóng vai trò quan trọng chính. Vì vậy phần dặn dò sau mỗi tiết dạy là rất cần thiết. Đối với những em không đạt yêu cầu kiến thức kĩ năng cơ bản thì giáo viên phải đảm bảo để các em thực hiện những yêu cầu đó. Thường xuyên tăng cường việc dự giờ thăm lớp và kiểm tra chất lượng học tập của học sinh : Thông qua hoạt động dự giờ thăm lớp giúp người quản lí đánh giá được năng lực chuyên môn của giáo viên và nắm bắt được khả năng tiếp thu của học sinh, từ đó có những nhận xét góp ý kịp thời để giáo viên điều chỉnh và thay đổi các hình thức dạy học để tiết dạy đạt hiệu quả hơn. Bên cạnh đó phải nắm bắt đối tượng học sinh yếu để có kế hoạch kiểm tra, đánh giá riêng. Việc kiểm tra đối tượng học sinh này theo định kì sẽ có những những nhận định chính xác và khách quan hơn. Chẳng hạn như đối tượng học sinh lớp 1, tiếp kiểm tra khả năng đọc, viết vào thời điểm giữa và cuối kì I, từ đó giúp giáo viên nhận định đối tượng học sinh đang khiếm khuyết ở phần nào để lựa chọn hình thức phụ đạo cho phù hợp. Nếu học sinh nào mà đến thời điểm cuối học kì I năng đọc viết còn chậm không theo được tiến độ chung của lớp sẽ được đưa vào danh sách học sinh có khó khăn trong học tập để có những kế hoạch hỗ trợ đặc biệt, giúp các em tự tin hơn trong học tập. Nhà trường luôn coi việc dự giờ thăm lớp có góp ý cụ thể sau từng tiết dạy cho giáo viên là một biện pháp hữu hiệu để nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường. Tổ chức thống kê danh sách học sinh yếu của từng khối lớp. Hiệu phó chuyên môn là người trực tiếp khảo sát chất lượng của số học sinh này để nhìn nhận lại sự đánh giá của giáo viên một cách khách quan hơn và từ đó tư vấn và phối hợp cùng với giao viên chủ nhiệm có những nhận định chính xác về hạn chế của từng em học sinh. Trên cơ sở đó phát huy mặt mạnh ở các em và giúp đỡ những mặt còn hạn chế. Chính nhờ sự quan tâm kịp thời này đã giúp số lượng học sinh yếu có động lực phấn đấu trong học tập. * Đối với học sinh : Giáo viên chủ nhiêm là người đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nề nếp học tập cho học sinh lớp mình. Một lớp học được coi là công tác chủ nhiệm tốt khi các em học sinh có được những nề nếp sau : Học sinh phải có kỷ luật tốt, lễ phép Học sinh phải có đầy đủ sách giáo khoa. Chuẩn bị công việc bên ngoài lớp, đưa ra những suy nghĩ nhận của mình khi quan sát để ra lớp thảo luận, trao đổi cùng các bạn. Tập trả lời câu hỏi theo sách giáo khoa. Tự đặt câu hỏi sau khi sau khi đã đọc trước bài. Ngoài ra các em còn khuyến khích các em tham gia các hoạt động phong trào mang tính giáo dục cộng đồng và tham gia các hoạt động về nguồn, ngoại khoá; vừa giúp trò thư giãn và tạo sự đoàn kết gần gũi, đoàn kết. 2.3 Phối hợp Ban đại diện cha mẹ học sinh để giáo dục học sinh: Ban đại diện cha mẹ học sinh là tổ chức quần chúng của các gia đình học sinh. Đây là tổ chức có quan hệ mật thiết với nhà trường, có tiềm năng lớn trong việc giáo dục học sinh vì 2/3 thời gian học sinh ở nhà với gia đình. Là cầu nối các gia đình học sinh lại với nhau để thống nhất mục tiêu giáo dục. Việc ban đại diện cha mẹ hoc sinh hoạt động tích cực trong nhà trường cũng góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. Nhà trường luôn xây mối quan hệ gần gũi với mỗi gia đình học sinh , tổ chức họp PHHS bài bản trân trọng họ, do đó công tác tuyên truyền thông tin và thu thập thông tin khá hiệu quả, giúp nhà trường liên kết với mỗi gia đình học sinh tốt hơn . Tập thể CBGV- NV phải luôn tâm niệm: “ Làm sao cho mỗi phụ huynh luôn có tinh thần hợp tác giáo dục học sinh hơn là chỉ trích, phản bác chúng ta”. Chính vì vậy sau mỗi lần họp PHHS số lượng dự họp ngày càng đông hơn và chiếm tỷ lệ 85% và phụ huynh tứng bước có quan tâm đến việc học hơn của con em nhiều hơn. 2.4 Tranh thủ sự ủng hộ của các tổ chức đoàn thể, ban ngành và địa phương chăm lo cho sự nghiệp giáo dục: Tận dụng nguồn ngân sách nhà nước : Hàng năm, tuy nguồn ngân sách chi thường xuyên của trường rất eo hẹp nhưng nhà trường tạo điều kịên quan tâm mua sắm nhu cầu phục vụ chuyên môn mua sắm thiết bị phục vụ dạy học. Vấn đề chăm lo cho học sinh ngoan nghèo được các tổ chức đoàn thể quan tâm. Nhà trường phối hợp với ban đại diện cha mẹ học sinh, ban chấp hành Công đoàn, Đội quyên góp ủng hộ các em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Cấp phát sách vở, học bổng cho học sinh giỏi ngoan nghèo, miễn giảm tiền đầu năm cho học sinh diện chính sách. Giúp đỡ học sinh nghèo được đến lớp, học sinh thi đua học tập và tạo không khí học tập sôi nổi như: Tranh thủ sự ủng hộ của các tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà trường vận động quyên góp quỹ vòng tay bè bạn, giúp đỡ các bạn có hoàn cảnh khó khăn thiếu sách vở. Tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp giúp học sinh hứng thú vươn lên trong học tập. 2.5 Thực hiện tốt công tác xây dựng qui chế dân chủ sở sở : Quan trọng nhất là phối hợp tổ chức hội nghị án bộ công chức đầu năm. Đây là hình thức phát huy dân chủ và tích cực của công đoàn viên vào tất cả các mặt hoạt động trong nhà trường. Đối với Hiệu trưởng : Đảm bảo thực hiện tốt công khai. Kế hoạch hoạt động rõ ràng. Các khoản thu chi từ nguồn ngân sách. Đánh giá và xét thi đua khen thưởng. Đối với công đoàn : kinh nghiệm cho thấy ở bất kì đơn vị có tổ chức công đoàn, nếu công đoàn lủng củng, mất đoàn kết nội bộ thì hiệu quả công việc của đơn vị đó rất thấp. Do đó công Công đoàn nhà trưòng cần tạo bầu không khí cởi mở, thẳng thắn tạo được sự đoàn kết nội bộ cao. 2.6 Xây dựng bầu không khí tập thể tích cực : Bầu không khí tập thể là chỉ trạng thái tinh thần của một tập thể. Nếu bầu không khí đó tốt thì mọi người làm việc và tiếp xúc với nhau vui vẻ, có sự hiểu biết lẫn nhau và tất cả mọi người đều có ý thức tự giác làm việc cao. Ngược lại, nếu bầu không khí tập thể tiêu cực có thể dẫn đến xung đột sẽ làm giảm sức lao động của tập thể, thái độ làm việc của mọi người sẽ người sẽ làm việc dè dặt cầm chừng, đặc biệt giáo viên sẽ thiếu tinh thần sáng tạo, năng động trong công việc. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học quản lí, bầu không khí tích cực sẽ làm tăng năng suất lao động 20 %và ngược lại làm giảm 20 % năng suất lao động do thiếu tinh thần hợp tác, tự giác vì chỉ lo đối phó lẫn nhau. Vì vậy người quản lí phải nắm chắc dấu hiệu để xem xét tính chất của bầu không khí tập thể của đơn vị mình phụ trách người quản lí cần chú ý đến những vấn đề sau : Thống nhất các kế hoạch và biện pháp, phân công hợp tình hợp lí, đãi ngộ công bằng, giải quyết tốt các dư luận, gương mẫu và phát huy vai trò đúng mức của các tổ chức đoàn thể. Cần chú ý hoàn thiện phong cách lãnh đạo của mình, vì nó ảnh hưởng rất lớn đến bầu không khí tập thể. Mỗi phong cách lãnh đạo đều có ưu, nhược điểm riềng của nó. Nếu như mặt trái của nguyên tắc là máy móc, rập khuôn cứng nhắc thì mặt trái của độc đoán là áp đặt, thiếu bình đẳng, còn mặt trái của của tự do là sự tuỳ tiện và mặt trái của dân chủ là dễ bị lôi kéo, lạm dụng. Truyền thông lãnh đạo tập thể hiện nay tiếp tục được phát huy theo nguyên tắc “ Tập thể lãnh đạo, các nhân phụ trách”. Người thủ trưởng hiện nay về mặt pháp lí hoàn toàn quyết định mọi vấn đề nhưng trên thực tế những người có kinh nghiệm bao giờ cũng cố gắng tham khảo thêm ý kiến của các cộng sự và khéo léo chuyển hoá các ý định ban đầu của mình thành chủ trương chung của tập thể. Kết quả thu được sau khi đã áp dụng các biện pháp trên vào thực tiễn dạy và học của nhà trường : Qua việc áp dụng các giải pháp đẫ nêu trên cùng với sự đồng sức đồng lòng của tập thể lãnh đạo nhà trường và đội ngũ giáo viên, phụ huynh, học sinh. Chất lượng đại trà của nhà trường ngày càng có chuyển biến khởi sắc. Kết quả đạt được và thành tích nhà trường trong hai năm học 2007-2008, 2008-2009 đã minh chứng cho điều đó : Năm học TSHS MÔN TOÁN MÔN TIẾNG VIỆT G K TB Y G K TB Y 2007-2008 637 234 217 159 27 199 227 182 29 Tỉ lệ % 36,7 34,1 25,0 4,2 31,2 35,6 28,6 4,6 2008-2009 616 241 201 151 23 203 240 155 18 Tỉ lệ % 39,1 32,6 24,5 3,7 33,0 39,0 25,2 2,9 * Năm học 2007-2008 Học sinh lên lớp thẳng : 623/637 , tỉ lệ 97,8%. Số lượng học sinh lưu ban : 14 em, Tỉ lệ : 2.2% Học sinh lớp 5 hoàn thành chương trình tiểu học : 122/122em, tỉ lệ : 100% So với năm học 2006-2007 kết quả cuối năm học 2007-2008 có tỉ lệ lên lớp thẳng tăng : 3,6 %, số học sinh lưu ban giảm 18 em, tỉ lệ học sinh lớp 5 hoàn thành chương trình tiểu học tăng 3,4 %. * Năm học 2008-2009 Học sinh lên lớp thẳng : 607/616 , tỉ lệ 98,5%. Số lượng học sinh lưu ban : 9 em, Tỉ lệ : 1,5% Học sinh lớp 5 hoàn thành chương trình tiểu học : 126/126em, tỉ lệ : 100% So với năm học 2007-2008 kết quả cuối năm học 2008-2009 có tỉ lệ lên lớp thẳng tăng 0,7 %, số học sinh lưu ban giảm 5 em, tỉ lệ học sinh lớp 5 hoàn thành chương trình tiểu học đạt mức tối đa 100%. Đặc biệt năm học 2008-2009 trường được UBND tỉnh tặng bằng khen “ Tập thể lao động xuất sắc”. C. KẾT LUẬN Bài học kinh nghiệm: Giáo dục về nhận thức tư tưởng chính trị cho đội ngũ luôn được lên hàng đầu và không thể thiếu được trong một tổ chức . Trong lĩnh vực dạy học hiện nay, ai cũng thấy cần phải có sự đổi mới để nâng cao hơn nữa hiệu quả của việc học. Sự nghiệp giáo dục và đào tạo đang đứng trước những đòi hỏi bức xúc của sự phát triển xã hội. Tuy nhiên ta không thể đổi mới phương pháp, sách giáo khoa, cách đánh giá một cách vội vã mà phải tiến hành từng bước nhỏ, dần thoát ra khỏi những ràng buộc còn chưa hợp lí trong hoàn cảnh mới. Chú ý tạo điều kiện cở sở vật chất phục vụ công tác giảng dạy. Luôn tìm tòi đổi mới các hình thức tổ chức trong quá trình tổ chức hoạt động sư phạm nhằm tăng hưng phấn cho đội ngũ, tránh sự nhàm chán. Giáo viên cần vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học thì kết quả học tập mới được nâng cao. Chú trọng dạy học theo nhóm đối tượng, quan tâm đồng đều đối tưọng học sinh trong lớp. Tăng cường hoạt động dự giờ thăm lớp có góp ý cụ thể sau mỗi tiết dạy. Tích cực sáng tạo trong việc làm và sử dụng đồ dùng dạy học, sưu tầm tài liệu bộ môn. Tự động viên khuyến khích, đặt ra yêu cầu mới và sáng tạo không ngừng. Từng bước hoàn thiện phong cách lãnh đạo và học tập các kĩ năng quản lí. Chú trọng công tác bồi dưỡng, khen thưởng đội ngũ. II. Kiến nghị đề xuất : Đối các cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương : Cần quan tâm hơn nữa đầu tư xây dựng cở sỏ vật chất để tu sửa nâng cấp một số phòng học đã xuống cấp và làm đẹp thêm cảnh quan nhà trường để tiến tới công nhận đạt chuẩn quốc gia. Đối với ngành giáo dục : Cần quan tâm duy trì và chỉ đạo tốt hơn nữa về công tác nâng cao chất lượng ở các trường học. Quan tâm đầu tư thêm bàn ghế đúng quy cách để thay thế số bàn ghế đã hư hỏng và xuống cấp trầm trọng tạo điều kiện cho nhà trường nâng cao hơn nữa chất lượng dạy học. Tổ chức các hội thi một cách phù hợp hơn để tạo điều kiện cho nhà trường có thời gian đầu tư chất lượng dạy và học thực chất. III. Lời kết : Nâng cao chất lượng dạy và học là nhiệm vụ trọng tâm của mỗi nhà trường, việc vận dụng các biện pháp để nâng cao chất lượng dạy và học sẽ mang tính thực tiễn riêng cho mỗi đơn vị trường học. Trong khuôn khổ của đề tài này tôi đã mạnh dạn đề xuất một số biện pháp để nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường tại thực tế nơi tôi đang công tác. Thực tế đã đem lại những chuyển biến tích cực trong việc nâng cao chất lượng dạy và học của nhà trường. Để nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường hiện nay chắc chắn sẽ còn rất nhiều ý tưởng hay và phù hợp hơn. Rất mong được sự góp ý chân thành của các đồng nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn. Cưmgar, tháng 4 năm 2010 Người viết sáng kiến : Trần Thị Hảo MỤC LỤC Tên nội dung Trang LỜI DẪN 1 A. ĐẶT VẤN ĐỀ : 2 B. NỘI DUNG I. CÔ SÔÛ LÍ LUAÄN: 2 1. Cơ sở lí luận thực tiễn : 2 2. Cơ sở lí luận khoa học : 2 II. THÖÏC TRAÏNG VAØ GIAÛI PHAÙP: 3 1. Thực trạng chất lượng dạy và học ở trường tiểu học Quang Trung ,xã Quảng Tiến, huyện Cưmgar, tỉnh Đăk Lăk 3 2. Các biện pháp, giải pháp đã áp dụng để nâng cao 4 chất lượng dạy và học ở trườ ng Tiểu học Quang Trung, xã Quang Tiến , huyện Cưmgar, tỉnh Đăk Lăk. 3.Kết quả thu được sau khi đã áp dụng các biện pháp 11 trên vào thực tiễn dạy và học của nhà trường C. KẾT LUẬN 12 Bài học kinh nghiệm: 13 Kiến nghị đề xuất : 13 III. Lời kết : 14 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Tập san Giáo dục tiểu học Tập 6 đến 14 Tài liệu bồi dưỡng Cán bộ quản lí trường học. Báo cáo tổng kết năm học 2006-2007, 2007-2008, 2008-2009 của nhà trường. Bài viết trên các báo có liên quan đến vấn đề nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường hiện nay.