Đề tài Một số biện pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro cho vay tại Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu chi nhánh Hà Nội - Phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám

CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU CHI NHÁNH HÀ NỘI – PHÒNG GIAO DỊCH HOÀNG HOA THÁM 1.1. Khái quát về ngân hàng TMCP Á Châu 1.1.1. Khái niệm ngân hàng thương mại Ngân hàng là một tổ chức tài chính quan trọng nhất của nền kinh tế, là tổ chức thu hút tiết kiệm lớn nhất trong hầu hết mọi nền kinh tế. Hàng triệu cá nhân, hộ gia đình và các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế - xã hội đều gửi tiền tại ngân hàng. Ngân hàng đóng vai trò người thủ quỹ cho toàn xã hội. Thu nhập từ ngân hàng là nguồn thu nhập quan trọng của nhiều hộ gia đình. Ngân hàng là tổ chức cho vay chủ yếu đối với doanh nghiệp, cá nhân, hộ gia đình và một phần đối với nhà nước. Ngân hàng là một trong những tổ chức trung gian tài chính quan trọng nhất, thực hiện các chính sách kinh tế, đặc biệt là chính sách tiền tệ, vì vậy là một kênh quan trọng trong chính sách kinh tế của Chính phủ nhằn ổn định kinh tế. Theo luật các tổ chức tín dụng năm 1997 qui định thì: “ Ngân hàng là loại hình tổ chức tín dụng được thực hiện toàn bộ hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan”. Theo tính chất và mục tiêu hoạt động, các loại hình ngân hàng gồm ngân hàng thương mại, ngân hàng đầu tư, ngân hàng chính sách, ngân hàng hợp tác và các loại hình ngân hàng khác, trong đó ngân hàng thương mại thường chiếm tỷ trọng lớn nhất về quy mô tài sản, thị phần và số lượng các ngân hàng: “ Ngân hàng thương mại là tổ chức tín dụng hoạt động kinh doanh tiền tệ và dịch vụ ngân hàng với nội dung thường xuyên là nhận tiền gửi và sử dụng số tiền này để cấp tín dụng và cung ứng cac dịch vụ thanh toán”. 1.1.2. Lịch sử hình thành và phát triển của ngân hàng. Ngân hàng TMCP Á Châu có trụ sở chính tại số 442 Nguyễn Thị Minh Khai - Quận 3 – Thành Phố Hồ Chí Minh được thành lập theo giấy phép số 0032/NH – GP, do ngân hàng nhà nước cấp ngày 24/04/1993, và giấy phép số 533/GP – UB do uỷ ban nhân dân Thành Phố Hồ Chí Minh cấp ngày 13/05/1993. Ngày 04/06/1993, Ngân hàng TMCP Á Châu chính thức đi vào hoạt động dưới hình thức là ngân hàng cổ phần chuyên kinh doanh về tiền tệ, tín dụng và dịch vụ ngân hàng. Sau 16 năm hoạt động đến nay ACB đã có được sự tăng trưởng mạnh mẽ và ổn định, trở thành một trong những ngân hàng TMCP hàng đầu và thực sự có tiềm năng lớn trong lĩnh vực kinh doanh tiền tệ. ACB đã đạt 7.829tỷ đồng vốn điều lệ, khẳng định được vị trí của mình trong nền kinh tế. Lĩnh vực kinh doanh ngày càng được mở rộng, đối tượng khách hàng ngày càng phát triển bao gồm các doanh nghiệp, các cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế. Sản phẩm của ACB đa dạng và ngày càng được nâng cao. Với phương châm hoạt động an toàn, hiệu quả và luôn đặt lợi ích của khách hàng gắn liền với lợi ích của ngân hàng, những năm qua ACB luôn là người đồng hành tin cậy của khách hàng và uy tín của ngân hàng ngày càng được củng cố và phát triển. ACB đã được đánh giá cao của các tổ chức có uy tín. Mục tiêu của ngân hàng là trở thành một trong những ngân hàng TMCP hàng đầu tại việt nam trong mảng thị trường đã lựa chọn, trở thành một đối tác tin cậy, an toàn và trung thực đem lại lợi ích tối đa cho khách hàng thông qua việc cung cấp các dịch vụ ngân hàng tiện ích và ưu việt, cung cấp các sản phẩm đa dạng luôn cải tiến để phù hợp theo xu thế thị trường và yêu cầu ngày càng cao của khách hàng. Chỉ hơn 16 năm hoạt động từ một ngân hàng nhỏ chưa có tên tuổi đến nay ACB đã trở thành một ngân hàng có vị thế nhất định trong hệ thống các ngân hàng thương mại. Mới đây ngân hàng TMCP Á Châu được công nhận là ngân hàng đứng đầu trong các ngân hàng thương mại. 1.2. Tổ chức của phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám Bảng 1.1: Tổ chức bộ máy hoạt động của phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám BAN GIÁM ĐỐC Phòng kế hoạch kinh doanh Phòng kế toán ngân quỹ Phòng tín dụng Phòng tổ chức hành chính Phòng kiểm tra kiểm toán nội bộ Phòng thanh toán quốc tế Phòng giao dịch Trong đó: Ban giám đốc: Gồm 1 giám đốc và 2 phó giám đốc có chức năng lãnh đạo và điều hành mọi hoạt động kinh doanh của ngân hàng Phòng kế hoạch kinh doanh: Với nhiệm vụ là xây dựng kế hoạch kinh doanh, tổng hợp theo dõi các chỉ tiêu kế hoạch kinh doanh. Cân đối nguồn vốn, sử dụng vốn và điều hoà vốn kinh doanh đối với các doanh nghiệp và cho vay kinh tế hộ gia đình. Huy động vốn, thực hiện các dịch vụ cầm cố bảo lãnh… thẩm định và đề xuất cho vay các dự án tín dụng theo phân cấp uỷ quyền. Phòng kế toán – ngân quỹ: Làm nhiệm vụ trực tiếp hạch toán kế toán, hạch toán thống kê và thanh toán theo quy định của NHNN, NHTMCP Á Châu. Xây dựng chỉ tiêu kế hoạch tài chính, quyết toán kế hoạch thu chi tài chính, quỹ tiền lương trình lên cấp trên phê duyệt Phòng thanh toán quốc tế: Làm nhiệm vụ kinh doanh ngoại tệ bằng các hình thức mở L/C, lập các bộ chứng từ với các đơn vị xuất khẩu, mua bán kinh doanh thu đổi ngoại tệ. Phòng kiểm tra kiểm toán nội bộ: Làm nhiệm vụ kiểm tra, kiểm soát mọi hoạt động của chi nhánh về thực hiện các quy định, quy chế của nhà nước, của NHTMCP Á Châu. Thực hiện sơ kết, tổng kết theo định kỳ hàng quý,6 tháng, năm. Phòng tổ chức hành chính: Có nhiệm vụ theo dõi nhân sự, tiếp nhận và tổ chức đào tạo cán bộ. Làm công tác văn phòng, hành chính văn thư lưu trữ . Phòng tín dụng: Có nhịêm vụ tìm kiếm khách hàng vay vốn, tạo lập hồ sơ khách hàng vay vốn. Phòng giao dịch: Thực hiện các hoạt động giao dịch với khách hàng. Nhận tiền gửi tiết kiệm, giải ngân, chuyển tiền..v.v.,, CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG VỀ CHO VAY VÀ RỦI RO CHO VAY CỦA PHÒNG GIAO DỊCH HOÀNG HOA THÁM 2.1. Tình hình huy động vốn. Hoạt động huy động vốn là hoạt động cơ bản, hoạt động đầu tiên của bất cứ ngân hàng nào. Từ những đồng vốn huy động được ngân hàng mới tiến hành cho vay và phục vụ các nghiệp vụ khác. Vốn huy động đảm bảo năng lực tài chính cho hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Trong tổng nguồn vốn của một ngân hàng thì vốn huy động chiếm một tỷ lệ cao và đóng vai trò rất quan trọng. Đối với huy động vốn, phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám có một lợi thế đó tọa lạc ở khu vực kinh tế phát triển và đông dân cư có thu nhập cao. Qua các số liệu tính toán ở bảng 2.2 ta thấy, tổng nguồn vốn huy động được nhanh qua các năm. Năm 2008, tổng nguồn vốn huy động vốn của phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám đạt 114.195,870 triệu đồng tăng 33,7% so với năm 2007, trong đó lượng vốn huy động từ dân cư tăng khá, đạt 60.734,540 Triệu đồng tăng 9,9% so với năm 2007. Đến năm 2009, tổng nguồn vốn huy động phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám đạt 156.285,760 triệu đồng tăng 36,9% so với năm 2008, trong đó lượng vốn huy động từ dân cư đạt 80.723,200 triệu đồng tăng 32,9% so với năm 2008. Mức huy động vốn từ dân cư tăng là nhờ sự thành công của chương trình gửi tiền tiết kiệm dự thưởng và các chính sách mà phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám áp dụng cho khách hàng khi tham gia gửi tiết kiệm. Lượng vốn huy động từ dân cư tăng nhanh cho thấy uy tín của phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám đối với người gửi tiền ngày càng được củng cố. Tuy nhiên việc tăng nhanh nguồn vốn huy động từ thị trường liên ngân hàng cũng có những mặt hạn chế là làm tăng rủi ro thanh khoản, tăng chi phí huy động vốn và giảm tỷ lệ lợi nhuận. Bảng 2.2 : Tình hình huy động vốn tại phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám thời kỳ 2008 – 2009 Đơn vị: triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2008 Năm 2009 (dự kiến) So sánh 2009/2008 Số tiền (1) Tỷ trọng (%) Số tiền (2) Tỷ trọng (%) Số tiền (`3=2-1) Tỷ lệ (3/1) (%) Tổng vốn huy động 114.195,870 100 156.285,760 100 42.089,89 36,9 1. Cơ cấu theo nguồn hình thành - Bằng VND 82.568,250 72,3 110.389,350 70,6 27.821,100 33,7 - Bằng vàng và ngoại tệ 31.627,620 26,7 45.896,410 29,4 14.268,790 45,1 2. Theo thành phần kinh tế - Tiền gửi của tổ chức kinh tế 53.461,330 46,8 75.562,560 48,4 22.101,23 41,3 - Tiền gửi của dân cư 60.734,540 53,2 80.723,200 51,6 19.988,66 32,9 3. Cơ cấu theo kỳ hạn - T/G không kỳ hạn 9.185,360 8,1 15.196,560 9,7 6.011,200 65,4 -T/G <12 tháng 49.721,080 43,5 45.564,890 29,2 - 4.156,19 - 8,4 -T/G>12 tháng 55.289,430 48,4 95.524,310 61,1 40.234,88 72,8 ( Theo nguồn báo cáo thường niên năm 2008,2009 của ngân hàng Á Châu) Về tình hình huy động vốn theo loại tiền tệ: Năm 2008 vốn huy động bằng VND là 82.568,250 triệu đồng, tăng 23% so với năm 2007. Đến năm 2009 vốn huy động bằng VND là 110.389,350 triệu đồng tăng 33,7 % so với năm 2008. Vốn huy động bằng ngoại tệ tăng cả về quy mô lẫn tỷ trọng. Như vậy có thể thấy tình hình huy động vốn bằng nội tệ và ngoại tệ đều thuận lợi. Điều này là do làn sóng tăng lãi suất huy động vốn của ngân hàng trong thời gian qua, đặc biệt là tăng lãi suất huy động đối với ngoại tệ trong bối cảnh giá vàng tăng và thị trường bất động sản đóng băng, đã giúp cho ngân hàng thuận tiện hơn trong việc huy động vốn bằng ngoại tệ. Một điều đáng chú ý nữa là xét về cơ cấu tiền gửi theo kỳ hạn, trong khi tỷ lệ tiền gửi <12 giảm đi -8,4%,cụ thể từ 49.721,080 triệu đồng năm 2008 giảm xuống còn 45.564,890 triệu đồng năm 2009 thì đối nghịch với nó,tỷ lệ tiền gửi .12 tháng lại tăng lên rất lớn tới 72,8%, cụ thể từ 55.289,430 triệu đồng năm 2008 đã tăng lên 95.524,310 triệu đồng năm 2009. Chính điều này cũng làm thay đổi tỷ trọng các loại tiền gửi trong cơ cấu tiền gửi theo kỳ hạn. Nguồn tiền gửi với kỳ hạn lâu dài sẽ là điều kiện thuận lợi đảm bảo nguồn vốn ổn định để ngân hàng tiến hành các hoạt động đầu tư tín dụng. 2.2. Chỉ tiêu vòng quay vốn tín dụng Bảng 3.2: Chỉ tiêu vòng quay vốn tín dụng (vòng/năm) Đơn vị : triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2008 Năm 2009 (dự kiến) So sánh 2009/2008 Số tiền Tỷ lê. % 1.Tổng nguồn vốn 114.195,870 156.285,760 42.089,89 36,9 2.Doanh số cho vay 100.854,890 145.587,980 44.733,09 44,4 Vòng quay vốn tín dụng (3=2/1) 0,88 0,93 0,05 5,7 ( Theo nguồn báo cáo thường niên năm 2008,2009 của ngân hàng Á Châu) Vòng quay vốn tín dụng của phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám năm sau luôn cao hơn năm trước, điều này thể hiện công tác tổ chức điều hành vốn của phòng là rất tốt. Cho vay đúng đối tượng, khách hàng sử dụng vốn vay đúng mục đích…. Nên khả năng thu nợ cao làm tăng tốc độ vòng quay vốn tín dụng. Năm 2008 là 0,88 vòng/năm. Sang năm 2009 là 0,93 vòng/năm tăng 5,7% so với năm 2008 2.3. Tình hình cho vay Bảng 4.2 Dư nợ cho vay của phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám 2008 – 2009 Đơn vị: Triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2008 Năm 2009 (dự kiến) So sánh 2009/2008 Số tiền (1) Tỷ trọng (%) Số tiền (2) Tỷ trọng (%) Số tiền (`3=2-1) Tỷ lệ (3/1) (%) Tổng dư nợ 36.498,370 100 46.189,670 100 9.691,300 26,6 1. Cơ cấu theo nguồn hình thành - Bằng VND 25.712,160 70,4 32.256,580 69,8 6.544,420 25,5 - Bằng vàng và ngoại tệ 10.789,21 29,6 13.933,09 30,2 3.143,880 29,1 2. Theo thành phần kinh tế DNNN 3.266,930 9 5.345,850 11,6 2,078,920 63,6 Cá nhân, DN ngoài QD 33.231,440 91 40.843,820 88,4 7.612,380 22.9 3. Cơ cấu theo kỳ hạn cho vay Cho vay ngắn hạn 20.113,130 55,1 26.125,360 56,6 6.012,23 29,9 Cho vay trung và dài hạn 16.385,240 44,9 20.064,310 43,4 3.679,07 22,5 ( Theo nguồn báo cáo thường niên năm 2008,2009 của ngân hàng Á Châu) Trong hoạt động cho vay, phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám luôn chú trọng trong việc cho vay các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cho vay tiêu dùng theo chiến lược đề ra. Với những biện pháp tổng thể như tăng cường đào tạo nghiệp vụ cho nhân viên ngân hàng đổi mới quy trình nghiệp vụ, tăng cường công tác tiếp thị quảng bá hình ảnh, phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám đã đạt được những kết quả : Hoạt động cho vay tại phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám trong những năm qua có bước tăng trươngr đáng kể. Tốc độ tăng trưởng khá, năm sau cao hơn năm trước. Tổng dư nợ cho vay của ngân hàng năm 2008 là 36.498,370 triệu đồng, dư nợ cho vay ngắn hạn là 20.113,130 triệu đồng tăng 2.620,120 triệu đồng so với năm 2007. Đến năm 2009 tổng dư nợ cho vay ngắn hạn là 26.125,360 triệu đồng tăng 6.012,230 triệu đồng tương đương 29,9%. Dư nợ cho vay trung và dài hạn đều tăng qua các năm nhưng không có sự chênh lệch lớn. Hoạt động cho vay của phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám được phản ánh qua bảng 4.2. Qua bảng 4.2 ta thấy: Dư nợ theo loại tiền tệ không có sự chuyển dịch về cơ cấu, đồng nội tệ vẫn chiếm phần lớn. Dư nợ ngoại tệ đều tăng trong 2 năm 2008 – 2009 cụ thể năm 2008 là 10.789,21 triệu đồng sang năm 2009 là 13.933,09 triệu đồng tăng 29,1% so với năm 2008. Về cơ cấu khách hàng trong những năm qua thì cá nhân và các doanh nghiệp ngoài quốc doanh chiếm phần lớn. Dư nợ cho vay đối với cá nhân và doanh nghiệp quốc doanh vẫn tăng mạnh qua các năm, cụ thể là năm 2008 tăng 12,1% so với năm 2007, đến năm 2009 tăng 22,9% so với năm 2008. Như vậy cho vay đối với khi vực cá nhân và ngoài quốc doanh đang có những bước tăng trưởng mạnh mẽ đúng như định hướng của phòng là đẩy mạnh cho vay các doanh nghiệp vừa và nhỏ và cho vay tiêu dùng. Kết quả trên cho thấy, phòng đã thành công trong việc mở rộng hoạt động cho vay được thể hiện qua doanh số cho vay cũng như dư nợ cho vay tăng qua các năm. Có được như vậy phài kể đến sự lãnh đạo sáng suốt của hội đồng quản trị và ban điều hành cùng với sự nỗ lực hết mình của các cán bộ tín dụng trẻ trung năng động, sáng tạo, yêu nghề, có trình độ và đạo đức nghề nghiệp. 2.4. Tình hình nợ quá hạn Rủi ro tín dụng là rủi ro mà ngân hàng phải ghánh chịu, do khách hàng trả nợ không đúng hạn, không trả hoặc trả nợ không đầy đủ cả vốn và lãi cho ngân hàng. Ngân hàng không thể dự đoán hết được những gì xảy ra, nên rủi ro rín dụng là khách quan, không thể tránh khỏi. Người kinh doanh chỉ có thể hạn chế rủi ro chứ không thể loại bỏ hoàn toàn. Bảng 5.2: Tình hình nợ quá hạn Đơn vị: triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2008 Năm 2009 (Dự kiến) So sánh 2009/2008 Số tiền (1) Tỷ trọng (%) Số tiền(2) Tỷ trọng (%) Số tiền (3=2-1) Tỷ lệ (3/1)(%) Tổng dư nợ 36.498,370 100 46.189,670 100 9.691,300 26,6 Nợ chưa đến hạn 30.593,280 83.8 39.569,560 85,7 8.976,280 29,3 Nợ quá hạn 2.896,350 8,2 3.578,450 7,7 0.682,100 23,6 Nợ được giãn 3.008,740 9 3.041,660 6,6 0.032,920 1,2 ( Nguồn: Báo cáo thường niên năm 2008, 2009 của ngân hàng Á Châu ) Nhìn vào bảng 5.2 ta thấy: Số tiền nợ quá hạn có chiều hướng tăng, cụ thể năm 2008 là 2.896,350 triệu đồng, sang năm 2009 là 3.578,450 triệu đồng. Nhưng về tỷ trọng có xu hướng giảm, năm 2008 tỷ trọng nợ quá hạn chiếm 8,2% /tổng dư nợ nhưng đến năm 2009 tỷ trọng nợ quá hạn chiếm 7,7%/ tổng dư nợ. Nợ được giãn không có sự thay đổi đáng kể. 2.4.1. Nợ quá hạn theo khả năng thu hồi Qua bảng 6.2 ta thấy: Đối với khoản NQH dưới 6 tháng (nợ bình thường) là số doanh nghiệp làm ăn gặp nhiều khó khăn về tài chính cụ thể: năm 2008 là 0.859,650 triệu đồng nhưng đến năm 2009 là 1.008,650 triệu đồng tăng 0.149,000 triệu đồng tương ứng với 17,3%/ Tổng dư nợ quá hạn Đối với NQH từ 6 – 12 tháng(nợ có vấn đề) là rất lớn, chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng dư NQH tăng 0.542,600 triệu đồng tương đương 29,4%/tổng dư nợ quá hạn. Nhưng khoản (nợ khó đòi) trên 12 tháng năm 2008 là 0.189,940 triệu đồng thì đến năm 2009nchỉ còn 0.180,440 triệu đồng, giảm -0.009,500 triệu đồng tương đương với -5%, đây là một điều đáng mừng. Bảng 6.2: Nợ quá hạn theo khả năng thu hồi Đơn vị: triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2008 Năm 2009 (Dự kiến) So sánh 2009/2008 Số tiền (1) Tỷ trọng (%) Số tiền(2) Tỷ trọng (%) Số tiền (3=2-1) Tỷ lệ (3/1)(%) Tổng NQH 2.896,350 100 3.578,450 100 0.682,100 23,6 NQH dưới 6 tháng(nợ bình thường) 0.859,650 29,6 1.008,650 28,2 0.149,000 17,3 NQH từ 6 đén 12 tháng(nợ có vấn đề) 1.846,760 63,8 2.389,360 66,8 0.542,600 29,4 NQH trên 12 tháng( nợ khó đòi) 0.189,940 6,6 0.180,440 5 -0.009,500 -5% ( Nguồn: Báo cáo thường niên năm 2008, 2009 của ngân hàng Á Châu ) 2.4.2. Nợ được giãn Nợ được giãn là những khoản vay đã đến hạn trả nợ nhưng khách hàng chưa trả được mặc dù ngân hàng đã gia hạn nợ. Vì những lý do khách quan, do vậy phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám dùng quyền hạn của mình để xem xét và cho phép giãn nợ. Qua bảng 7.2 ta thấy: tổng nợ được giãn năm 2009 là 3.041,660 triệu đồng tăng 0.032,920 triệu đồng so với năm 2008. Trong đó sản phẩm tiêu thụ chậm là1.596,560 nghìn đồng tăng 0.012,030 triệu đồng so với năm 2008. Nợ được giãn do doanh nghiệp làm ăn gặp khó khăn tăng 1,5% so với năm 2008 Bảng 7.2: Tình hình nợ được giãn Đơn vị: triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2008 Năm 2009 (Dự kiến) So sánh 2009/2008 Số tiền(1) Tỷ trọng (%) Số tiền(2) Tỷ trọng (%) Số tiền (3=2-1) Tỷ lệ (3/1)(%) Tổng nợ được giãn 3.008,740 100 3.041,660 100 0.032,920 1,2 Sản phẩm tiêu thụ chậm 1.584,53 52,7 1.596,560 52,5 0.012,030 6,5 Doanh nghiệp làm ăn gặp khó khăn tạm thời 1.424,21 47,3 1.445,100 47,5 0.020,890 1,5 ( Nguồn: Báo cáo thường niên năm 2008, 2009 của ngân hàng Á Châu ) 2.5. Kết quả kinh doanh Bảng 8.2: Lợi nhuận của phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám thời kỳ 2008 – 2009 Đơn vị: triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2008 (1) Năm 2009 (dự kiến)(2) So sánh 2009/2008 Số tiền (3=2-1) Tỷ lệ (3/1)% Tổng doanh thu 3.899,310 6.033,480 2.134,170 54,7 Tổng chi phí 1.343,150 1.991,730 0.648,580 48,3 Lợi nhuận trước thuế 2.556,160 4.041,750 1.485,590 58,1 (Nguồn : Báo cáo thường niên năm 2008,2009 của ngân hàng Á Châu) Hoà trong không khí chung cả nước, năm 2009 đánh dấu một năm thành công vượt bậc của phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám trong việc triển khai định hướng khách hàng thông qua việc hoàn thành vượt mức các mục chỉ tiêu đề ra trong tăng trưởng tổng tài sản, vốn, tín dụng, lợi nhuận, doanh thu, phát triển mạng lưới, phát triển sản phẩm. Năm 2009 lợi nhuận trước thuế luỹ kế đạt 4.041,750 triệu đồng, tăng 1.485,590 triệu đồng so với năm 2008 tương ứng với 58,1% tăng hơn gấp đôi so với lợi nhuận đạt được năm 2008 và đứng đầu trong khối các ngân hàng cổ phần. CHƯƠNG 3 MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA VÀ HẠN CHẾ RỦI RO CHO VAY TẠI PHÒNG GIAO DỊCH HOÀNG HOA THÁM 3.1. Định hướng hoạt động năm 2010 + Về tín dụng : Phấn đấu duy trì tỷ lệ dư nợ trung và dài hạn chiếm 25% trên tổng dư số nợ. Mở rộng cho vay với thành phần kinh tế ngoài quốc doanh, cho vay tiêu dùng và cho vay cầm cố giấy tờ có giá, cho vay hộ gia đình. Tăng tỷ lệ cho vay có bảo đảm bằng tài sản. Tiếp tục duy trì và đẩy mạnh chiến lược chính sách khách hàng thông qua công tác tiếp thị, chính sách lãi xuất trên nguyên tắc an toàn, hiệu quả. Tinh thần phục vụ cùng với uy tín của NH nhằm thu hút được nhiều khách hàng quan hệ tín dụng. Tỷ lệ nợ xấu chiếm 3% trên tổng dư nợ + Về tài chính : Đảm bảo có đủ về tài chính để chi lương cho cán bộ công nhân viên theo quy định và làm các nghĩa vụ đối với nhà nước đầy đủ. + Về thanh toán quốc tế và kinh doanh ngoại tệ : Tiếp tục phát triển hoạt động thanh toán quốc tế, nâng cao uy tín thanh toán, xây dựng phong các phục vụ văn minh đảm bảo thanh toán nhanh chóng, chính xác kịp thời, an toàn, hạn chế những thiếu sót. Đẩy mạnh hoạt động kinh doanh ngoại tệ trong đó chú trọng hạch toán chi tiết thu nhập – chi phí, khai thác nguồn ngoại tệ từ thị trường tự do và từ khách hàng xuất khẩu, tư vấn khách hàng chuyển nhu cầu ngoại tệ sang các đồng tiền khác như EUR, JPY…. nhằm giảm sức ép về đồng USD. Phát triển nghiệp vụ thanh toán biên giới như Trung Quốc, Lào, Thái Lan, tổ chức các đợt quảng bá, tuyên truyền về dịch vụ thanh toán biên giới để đưa dịch vụ này trở thành một trong những dịch vụ mạnh của NH. 3.2. Một số giải pháp 3.2.1. Nhóm giải pháp nhằm phòng ngừa rủi ro trong nghiệp vụ cho vay Thẩm định chặt chẽ các dự án cho vay Tôn trọng quy trình tín dụng Tăng tỷ trọng các khoản cho vay đảm bảo bằng tài sản Xây dựng nhóm khách hàng chiến lược Lập quỹ dự phòng rủi ro Phân loại rủi ro với các khoản vay lớn Thẩm định kỹ các dự án cho vay Tăng cường công tác thu thập và xử lý thông tin. Thu thập và xử lý kịp thời, chính xác các thông tin liên quan đến hoạt động tín dụng là điều kiện hết sức cần thiết, nó giúp nâng cao hiệu quả công tác tín dụng và hạn chế rủi ro trong kinh doanh của ngân hàng. Trong suốt quá trình cấp tín dụng cho khách hàng từ thẩm định dự án tới khi thu hồi gốc và lãi về, ngân hàng luôn phải quan tâm tới tình hình hoạt động kinh doanh và sử dụng vốn của khách hàng. Do đó yếu tố thông tin về khách hàng là rất quan trọng trong công tác đảm bảo an toàn cho món vay. Những thông tin về tài chính, đạo đức, tình hình kinh doanh, uy tín…. của khách hàng. Từ đó ngân hàng sẽ có những nhận định chính xác hơn về khách hàng và có thể đưa ra những quyết định có nên tài trợ hay không. Các biện pháp xử lý nợ khó đòi Đây là một vấn đề bức xúc đối với vác NHTM Việt Nam hiện nay trong việc xử lý các khoản nợ khó đòi đang chiếm tỷ lệ cao trong tổng dư nợ cho vay quá hạn, đối với khoản nợ này, hầu như đã không còn khả năng thu hồi. Vì vậy ngân hàng cần có những biện pháp xử lý kiên quyết như: + Ngân hàng kết hợp với cơ quan pháp luật tiến hành kê khai tài sản thế chấp để phát mại. + Nếu trường hợp giá trị tài sản thế chấp đem thanh lý không đủ thu nợ thì ngân hàng buộc khách hàng phải trả tiếp phần còn lại Tăng cường kiểm soát, kiểm tra nội bộ Công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng là một hình thức quản lý hoạt động của ngân hàng có hiệu quả về chiểu sâu. Hoạt động này làm hoàn thiện công tác của cán bộ tín dụng, góp phần ngăn ngừa, chấn chỉnh những sai sót trong quá trình thực hiện nghiệp vụ. Do vậy để nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát nhằm hạn chế rủi ro cho vay. Phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám đã thực hiện một số biện pháp: + Tăng cường những cán bộ có năng lực nghiệp vụ bổ sung cho phòng kiểm soát + Quan tâm đào tạo, nâng cao trình độ nghiệp vụ cho cán bộ phòng kiểm soát + Phát huy chức năng hoạt động của hội đồng tín dụng và tổ thẩm định để nâng cao chất lượng thẩm định dự án trước khi cho vay. Bên cạnh đó phòng kiểm soát, kiểm tra phải luôn quan tâm đến việc chỉnh sửa sau thanh tra và tham mưu cho giám đốc xử lý nghiêm túc, kịp thời các sai phạm nhằm hạn chế mức rủi ro thấp nhất cho ngân hàng. 3.2.2. Nhóm giải pháp nhằm hạn chế rủi ro trong nghiệp vụ cho vay Phân loại các khoản nợ quá hạn để có biện pháp xử lý Đề nghị NHTW về các khoản rủi ro bất khả kháng xin trợ cấp nếu quỹ dự phòng không đủ. Phân loại nợ để có giải pháp thích hợp Tư vấn cho khách hàng về sử dụng vốn có hiệu quả Đề xuất cấp trên về biện pháp giải quyết nợ tồn đọng Hoãn nợ, giảm lãi suất tạo điều kiện cho khách hàng 3.2.3. Nhóm giải pháp về công nghệ ngân hàng và nhân sự Nâng cao trình độ khoa học công nghệ để phân tích và theo dõi khách hàng Nâng cao trình độ cán bộ Công tác tổ chức đào tạo cán bộ việc đào tạo cán bộ tín dụng: Có trình độ chuyên môn cao, có đạo đức nghề nghiệp và có tinh thần trách nhiệm tốt đối với công việc là một trong những mục tiêu hàng đầu của chi nhánh để hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Trong những năm gần đây phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám đã có những biện pháp đào tạo cán bộ như cử cán bộ tham gia các chương trình tập huấn hội thảo do ngân hàng nhà nước Việt Nam tổ chức hay những buổi học tập nghiệp vụ tại chỗ do trung tâm đào tạo ngân hàng TMCP Á Châu giảng dạy. Đây là những dấu hiệu đáng mừng thể hiện sự quan tâm của ban lãnh đạo trong công tác đào tạo bồi dưỡng để nâng cao trình độ nghiệp vụ cho cán bộ, nhân viên của chi nhánh. Hiện nay tại phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám, các cán bộ được giao nhiệm vụ theo hình thức khoán quản lý mức dư nợ, họ phải đảm đương mọi công việc trong một quyb trình cấp tín dụng: Như thẩm định, kiểm soát cho vay, thu nợ …. Vì vậy công tác đào tạo cán bộ tín dụng phải toàn diện, để mọi cán bộ nắm bắt nghiệp vụ và các mặt khác như pháp luật tài chính, kế toán. Bên cạnhh việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, ban lãnh đạo ngân hàng phải cân nhắc thận trọng khi bố trí nhân sự để phát huy được hết thế mạnh và hạn chế được nhược điểm của mỗi cán bộ. Điều này đòi hỏi ban lãnh đạo phải thường xuyên theo sát hoạt động của nhân viên để đánh giá về họ được chính xác. Ngoài ra việc đề ra các mức thưởng phạt nhằm khuyến khích kịp thời nhằm làm cho cán bộ, nhân viên không ngừng nâng cao tinh thần trách nhiệm, kích thích sự cố gắng phấn đấu của mỗi cán bộ. 3.3. Một số kiến nghị 3.3.1. Đối với nhà nước và ngân hàng nhà nước : Trong điều kiện hiện nay, để đảm bảo cho hoạt động của ngành NH diễn ra một cách ổn định Nhà nước cần phải thường xuyên có những điều chỉnh về chính sách cho phù hợp với tình hình mới. Tạo điều kiện tốt nhất để các cơ quan, bộ ngành liên quan đến hoạt động này hoạt động một cách thống nhất, có mối quan hệ chặt chẽ với nhau để cải cách cơ chế làm việc còn nhiều bất cập như hiện nay. Ngân hàng Nhà nước cần phối hợp với các bộ, ngành để xây dựng các giải pháp hoàn thiện phương pháp kiểm soát và kiểm toán nội bộ trong các tổ chức tín dụng và tiến tới các chuẩn mực quốc tế. Hoàn thiện hệ thống giám sát NH theo hướng nâng cao chất lượng phân tích tình hình tài chính và phát triển hệ thống cảnh báo sớm những tiềm ẩn trong hoạt động của các TCTD, bao gồm việc phân tích báo cáo tài chính và xác định điểm “ nhày cảm”, phát triển và thống nhất cách thức giám sát NH trên cơ sở lý luận và thực tiễn, xây dựng cách tiếp cận tới công việc đánh giá chất lượng quản lý rủi ro trong nội bộ các TCTD, nâng cao đòi hỏi kĩ thuật trong việc trích lập dự phòng rủi ro, xây dựng hệ thống và các biện pháp kiểm soát luồng vốn quốc tế và nợ nước ngoài. Tập trung vào cơ chế giám sát cho vay và vay bằng ngoại tệ của các NHTM để tránh rủi ro về tỷ giá, ngoại hối kỳ hạn. Qua đó có những cảnh báo sớm cho NHTM. Tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý và đẩy mạnh việc sử dụng các giấy tờ có giá như thương phiếu, chứng chỉ tiền gửi và các lại tín phiếu, trái phiếu của các NHTM. Triển khai hơn nữa trên thị trường tiền tệ các nghiệp vụ như hợp đồng tương lai, giao dịch quyền chọn, giao dịch hoán đổi lãi suất… 3.3.2. Đối với phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám. Thường xuyên bám sát chủ trương chỉ đạo của cấp trên về hoạt động tín dụng, chủ động tích cực triển khai các giải pháp của chi nhánh phù hợp với đặc điểm tình hình của chi nhánh trong từng thời kỳ. Coi trọng và nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, kiểm soát, phát hiện ngăn chặn kịp thời hiện tượng sai lệch có thể xảy ra. Bộ phận kế toán và tín dụng phải có sự phối hợp chặt chẽ để theo dõi tình hình giao dịch cũng như số dư tài khoản tiền gửi của khách hàng, kịp thời đưa ra quyết định thích hợp với những khách hàng có dấu hiệu khó khăn về tài chính. Thực hiện phân loại tài sản có, trích lập dự phòng rủi ro đúng và đủ theo quy định của NHNN nhằm đảm bảo an toàn vốn và hạn chế tổn thất xảy ra khi khách hàng không thực hiện được nghĩa vụ trả nợ. Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn tại chi nhánh NH. Tự tìm tòi học hỏi, không ngừng trao đổi về kiến thức nghiệp vụ chuyên môn, kiến thức pháp luật, kiến thức xã hội… Kết luận Trong nền kinh tế thị trường còn nhiều biến động, hoạt động tín dụng của các NHTM nói chung và của phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám nói riêng hiện nay gặp khá nhiều rủi ro. Để có thể tồn tại và phát triển các NH phải biết vượt lên chính mình, đẩy lùi những khó khăn vướng mắc còn tồn tại trong kinh doanh, hạn chế rủi ro đến mức thấp nhất bằng các biện pháp khác nhau. Song việc ngăn chặn rủi ro một cách tuyệt đối là hoàn toàn thiếu thực tế. Do vậy trong quá trình kinh doanh mỗi NH phải biết chấp nhận rủi ro mức độ nhất định có thể chấp nhận được đảm bảo cho hoạt động NH ổn định và phát triển vững chắc. Do đó việc phân tích và đưa ra các biện pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh doanh tín dụng của NH nói chung và của phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám nói riêng là cần thiết và đó cũng là nhân tố quyết định đến sự thành bại của NH. Sau thời gian học tập tại trường và qua thời gian thực tập tại phòng giao dịch Hoàng Hoa Thám, với mong muốn được đóng góp một phần nhỏ bé vào công tác phòng ngừa và hạn chế rủi ro cho vay tại chi nhánh nên em đã mạnh dạn đưa ra một số biện pháp. Tuy nhiên với thời gian có hạn và khả năng kiến thức còn hạn chế, báo cáo của em không tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Vì vậy, em kính mong được sự góp ý bổ sung của các thầy cô giáo để em có thể hoàn thiện hơn kiến thức của mình. Qua đây em cũng xin chân thành biết ơn sâu sắc tới thầy, cô giáo đã tham gia giảng dạy tại trường Đại học kinh doanh và công nghệ Hà Nội đã tận tình giảng dạy chúng em. Đặc biệt em xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tời thầy giáo Lê Văn Chắt người đã hướng dẫn và giúp đỡ em rất tận tình để em hoàn thành bài báo cáo này !