Đề tài Một số giải pháp cơ bản nhằm khai thác bản sắc văn hoá dân tộc trong phát triển du lịch Việt Nam

Lêi nãi ®Çu H¬n bèn ngh×n n¨m v¨n hiÕn, lÞch sö ®Êt n­íc ta tr¶i qua nhiÒu th¨ng trÇm biÕn cè. NhiÒu kÎ thï m­u toan ®ång ho¸ v¨n ho¸ ViÖt Nam ®Ó hßng ®« hé n­íc ta l©u dµi. Nh­ng nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam kh«ng nh÷ng ®­îc b¶o vÖ, gi÷ g×n mµ cho «ng ta cßn biÕt tiÕp thu nh÷ng tinh hoa v¨n ho¸ cña c¸c n­íc kh¸c lµm giµu thªm b¶n s¾c v¨n ho¸ ViÖt Nam. Cã ®­îc mét nÒn v¨n ho¸ truyÒn thèng ®éc ®¸o, giµu b¶n s¾c nh­ ngµy nay lµ c¶ mét qu¸ tr×nh lao ®éng, s¸ng t¹o vµ ®Êu tranh bÒn bØ cña d©n téc, võa x©y nh÷ng c¸i ®Ñp, c¸i v¨n minh, c¸i tiÕn bé, võa chèng c¸i xÊu, c¸i l¹c hËu, ph¶n ®éng, tiÕp thu tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i, bµi trõ v¨n ho¸ lai c¨ng, väng ngo¹i. Qu¶ thËt ®Ó gi÷ g×n vµ ph¸t huy ®­îc "c¸i hån" cña v¨n ho¸ d©n téc qu¶ lµ mét cuéc ®Êu tranh gay g¾t. Cuéc ®Êu tranh ®ã ®· trë thµnh sèng cßn, bëi lÏ mét d©n téc ®¸nh mÊt b¶n s¾c d©n téc cña v¨n ho¸ lµ d©n téc ®ã tù ®¸nh mÊt chÝnh m×nh. §Êt n­íc ta míi tõ bao cÊp chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ch­a cã sù chuÈn bÞ ®Çy ®ñ. Kinh tÕ thÞ tr­êng víi v¨n ho¸ truyÒn thèng ®em l¹i c¸i ®­îc, c¸i mÊt, c¸i tho¸t khái, c¸i ®ang bÞ nhiÔm. §èi víi du lÞch ViÖt Nam vÊn ®Ò khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong sù ph¸t triÓn du lÞch, trong mÊy n¨m gÇn ®©y rÊt ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc quan t©m. Mong muèn cña du kh¸ch khi thùc hiÖn chuyÕn du lÞch kh«ng ®¬n thuÇn chØ ng¾m nh×n nh÷ng danh lam th¾ng c¶nh nh÷ng di tÝch cæ, nghe nh÷ng huyÒn tho¹i vÒ ®Êt n­íc con ng­êi th«ng qua nh÷ng di tÝch lÞch sö mµ cßn lµ nhu cÇu hiÓu biÕt vÒ phong tôc tËp qu¸n, nÐt sinh ho¹t v¨n ho¸ truyÒn thèng d©n gian còng nh­ ®êi sèng hiÖn t¹i ®ßi hái ng­êi lµm c«ng t¸c du lÞch ph¶i ®¸p øng ngµy cµng lín kh«ng chØ bÒ réng mµ c¶ bÒ s©u, ph¶i ®­a ra ®­îc nh÷ng s¶n phÈm du lÞch ®Æc thï mang ®Ëm ®µ b¶n s¾c v¨n ho¸ ViÖt Nam ®Ó thu hót h¬n kh¸ch du lÞch. ë ViÖt Nam, vÊn ®Ò b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ®ang lµ mét vÊn ®Ò trao ®æi t×m kiÕm lêi gi¶i ®¸p. V× vËy em chän ®Ò tµi: Mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong ph¸t triÓn du lÞch VN Bµi viÕt chia lµm 3 phÇn: Ch­¬ng I: B¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam. Ch­¬ng II: Khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam hiÖn nay. Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam. Bµi viÕt nµy ch¾c ch¾n sÏ kh«ng khái sai sãt. Mong thÇy c« gióp ®ì vµ bæ sung thªm. Ch­¬ng I B¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam I-/ Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm. 1-/ B¶n s¾c v¨n ho¸ lµ g× ? Mçi téc ng­êi ®Òu cã mét nÒn v¨n ho¸ víi mét b¶n s¾c riªng ®­îc h×nh thµnh trong lÞch sö vµ trong mçi kh«ng gian x· héi cô thÓ, dï ®ã lµ d©n téc ®a sè hay d©n téc Ýt ng­êi. C¸c nÒn v¨n ho¸ ®Òu cã gi¸ trÞ theo chøc n¨ng x· héi cña nã vµ c¸c nÒn v¨n ho¸ Êy ®· lµm phong phó thªm cho nÒn v¨n minh nh©n lo¹i. B¶n s¾c v¨n ho¸ lµ nh÷ng gi¸ trÞ vËt chÊt vµ tinh thÇn ®Æc thï riªng cña mét d©n téc, do hä s¸ng t¹o vµ tÝch luü trong sù t­¬ng t¸c gi÷a m«i tr­êng tù nhiªn vµ x· héi cña m×nh. B¶n s¾c v¨n ho¸ riªng cña tõng d©n téc biÓu hiÖn cô thÓ vµ dÔ nhËn biÕt sù riªng biÖt nµy. Ng­êi ta cã thÓ nhËn biÕt b¶n s¾c d©n téc qua trang phôc truyÒn thèng, c¸ch ¨n nãi, mãn ¨n, thøc uèng, c¸ch øng xö, lÔ héi, d©n ca, ©m nh¹c d©n gian, kiÕn tróc, mü thuËt d©n gian... §©y còng chÝnh lµ sù kh¸c biÖt gi÷a d©n téc nµy víi d©n téc kh¸c. B¶n s¾c v¨n ho¸ bao gåm hai lo¹i: - C¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ vËt thÓ: lµ c¸c di tÝch kiÕn tróc, c¸c phong c¶nh thiªn nhiªn, ... do vÞ trÝ ®Þa lý vµ con ng­êi s¸ng t¹o, tÝch luü. Nã cã tÝnh ®Æc thï riªng do mçi d©n téc sèng ë mét l·nh thæ riªng ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¸c nhau. ý t­ëng s¸ng t¹o cña mçi d©n téc còng kh¸c nhau. ë ViÖt Nam, kiÕn tróc chñ yÕu lµ theo kiÓu thÊp vÒ chiÒu cao nh­ng tr¶i dµi trªn diÖn réng v× th­êng xuyªn chèng ®ì víi thiªn nhiªn kh¾c nghiÖt. C¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc cã xu h­íng hoµ m×nh vµo thiªn nhiªn Èn hiÖn trong thiªn nhiªn. Ng­îc l¹i, ë Mü c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc ®å sé, to lín nh­ th¸ch thøc víi thiªn nhiªn. - C¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ phi vËt thÓ: lµ ©m nh¹c, ng«n ng÷, huyÒn tho¹i, nghi thøc, phong tôc tËp qu¸n, ... do con ng­êi s¸ng t¹o trong qu¸ tr×nh lao ®éng. ¢m nh¹c ViÖt Nam dÞu dµng tha thiÕt víi c©y ®µn bÇu, ë T©y ¢u lµ nh÷ng b¶n nh¹c hïng tr¸ng víi giµn nh¹c gåm nhiÒu ng­êi, nhiÒu nh¹c cô kh¸c nhau. Dï vËt thÓ hay phi vËt thÓ th× hai lo¹i h×nh nµy g¾n bã chÆt chÏ víi nhau, lång vµo nhau, sù ph©n biÖt chØ lµ t­¬ng ®èi. V× nh÷ng lo¹i phi vËt thÓ ®a sè ®­îc thÓ hiÖn ë nh÷ng h×nh th¸i vµ tr¹ng th¸i vËt ho¸. 2-/ §Æc ®iÓm: Mçi d©n téc cã mét b¶n s¾c v¨n ho¸ riªng. §ã lµ sù s¸ng t¹o vµ tÝch luü cña c¶ mét céng ®ång trong mét thêi gian dµi tõ khi xuÊt hiÖn nh÷ng thµnh viªn ®Çu tiªn. ChÝnh v× vËy, nã trë thµnh b¶n chÊt, tÝnh c¸ch cña d©n téc truyÒn tõ ®êi nµy sang ®êi kh¸c. Nh­ng b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc còng kh«ng ph¶i lµ yÕu tè bÊt biÕn. Tr¶i qua nhiÒu thÕ hÖ, b¶n s¾c v¨n ho¸ kh«ng ngõng ®­îc ph¸t triÓn vµ bæ sung nh÷ng tinh hoa v¨n ho¸ cña d©n téc kh¸c lµm giµu thªm b¶n s¾c v¨n ho¸ m×nh. MÆt kh¸c, nÕu kh«ng biÕt gi÷ g×n th× b¶n s¾c v¨n ho¸ cña d©n téc ®ã sÏ dÇn bÞ lai t¹p. D©n téc ®ã sÏ ®¸nh mÊt b¶n s¾c v¨n ho¸ riªng còng nh­ ®¸nh mÊt chÝnh m×nh. B¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc lµ niÒm tù hµo cña c¶ d©n téc. Dï ®i ®©u, vÒ ®©u, trong lßng mçi ng­êi lu«n dµnh cho nã mét chç quan träng nhÊt víi c¶ mét tÊm lßng th­¬ng yªu, tr©n träng. §ã lµ sù h·nh diÖn víi d©n téc kh¸c. Trong thêi ®¹i bïng næ th«ng tin, khoa häc kü thuËt, sù bµnh tr­íng cña mét nÒn kinh tÕ th­¬ng m¹i ®ang ngµy cµng toµn cÇu ho¸, sù x©m l¨ng cña truyÒn h×nh tíi mäi hang cïng ngâ hÎm, ®· lµm thÕ giíi ngµy cµng trë nªn ®ång nhÊt, c¸c d©n téc ngµy cµng bÞ mÊt ®i gi¸ trÞ cña riªng m×nh. ChÝnh trong bèi c¶nh ®ã c¸c quèc gia b¾t ®Çu nh×n l¹i. Hä ®ang t×m l¹i chÝnh m×nh tr­íc khi qu¸ muén. II-/ B¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam 1-/ V¨n ho¸ ViÖt Nam theo thêi gian lÞch sö: 1.1 Líp v¨n ho¸ b¶n ®Þa: (V¨n ho¸ thêi tiÒn sö vµ thêi V¨n lang ¢u l¹c) Theo nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu cña nh÷ng nhµ kh¶o cæ häc ViÖt Nam th× v¨n ho¸ nói §ä (Thanh Ho¸) xuÊt hiÖn c¸ch ®©y 30 v¹n n¨m. Trªn ®Êt n­íc ViÖt Nam ®· cã bÇy ng­êi tèi cæ sinh sèng (thuéc vµo thêi ®¹i ®å ®¸ cò). C¸ch ®©y 1 v¹n n¨m cã v¨n ho¸ Hoµ B×nh (Thuéc thêi ®¹i ®å ®¸ gi÷a) con ng­êi ®· lµm n«ng nghiÖp vµ chän nghÒ lóa n­íc sinh sèng. Cã thÓ nãi r»ng: b¶n s¾c v¨n ho¸ n­íc ta h×nh thµnh chÝnh tõ thêi kú trång lóa n­íc. Mäi tiÒm Èn trong nÒn v¨n ho¸ n­íc ta chÝnh tõ nghÒ trång lóa n­íc mµ ra. B¶n s¾c v¨n ho¸ ViÖt Nam ®Õn nay vÉn mang ®Ëm nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp. C¸c kiÕn tróc ®×nh, ®Òn, chïa, l¨ng tÈm, cung ®iÖn ®Òu thÊp bÐ, hoa v¨n uèn l­în, thÓ hiÖn cuéc sèng n«ng nghiÖp th­êng xuyªn chèng chäi víi b·o lò, thiªn tai. C¸c lÔ héi truyÒn thèng ®Òu mang ®Ëm tÝn ng­ìng thê c¸c vÞ thÇn thiªn nhiªn, mong muèn m­a thuËn giã hoµ ®Ó mïa mµng t­¬i tèt. Sau ®ã lµ thêi kú ®å ®¸, ®å ®ång. §Æc biÖt víi trèng ®ång §«ng S¬n, mÆt trèng gåm 9 vßng trßn ®ång t©m ch¹m kh¾c trang trÝ, ph¶n ¸nh toµn bé cuéc sèng thêi V¨n Lang - ¢u L¹c. ë gi÷a cã ng«i sao 5 c¸nh, cã thÓ nãi ®©y lµ ®Ønh cao cña mü thuËt. 1.2 Giai ®o¹n thêi B¾c thuéc §©y lµ thêi kú mÊt chñ quyÒn, ®éc lËp l©u nhÊt ë n­íc ta (h¬n 1000 n¨m). Nh©n d©n ta ph¶i chÞu n« lÖ, quèc hiÖu kh«ng cã, tiÕng nãi kh«ng ®­îc c«ng nhËn. N­íc ta chØ lµ mét quËn cña Trung Quèc. Thêi kú nµy còng chÝnh lµ thêi kú ®Êu tranh gay go nhÊt ®Ó b¶o tån b¶n s¾c v¨n ho¸ ng­êi ViÖt. Phong kiÕn Trung Quèc ®ång ho¸ n­íc ta b»ng c¸ch xo¸ bá v¨n ho¸ n­íc ta, thiÕt lËp trªn ®Êt n­íc ta nhiÒu thÓ chÕ chÝnh trÞ, mét phong tôc tËp qu¸n, c¸c lÔ nghi, ph­¬ng thøc canh t¸c gièng nh­ Trung Hoa. §¹o nho, ®¹o phËt còng vµo n­íc ta vµ nã ¶nh h­ëng tíi c¶ nh÷ng chÕ ®é phong kiÕn n­íc ta sau nµy. §©y lµ thêi khñng ho¶ng m¹nh nhÊt cña v¨n ho¸ n­íc ta. B¶n s¾c v¨n ho¸ nhiÒu lóc t­ëng nh­ kh«ng cßn. Nh­ng tr¶i qua 1080 B¾c thuéc kh«ng nh÷ng chóng ta gi÷ g×n ®­îc b¶n s¾c riªng cña ng­êi ViÖt Nam mµ cßn tiÕp thu nh÷ng tinh hoa v¨n ho¸ ë Trung Hoa biÕn thµnh c¸i cña riªng m×nh. §iÒu ®ã kh¼ng ®Þnh sù v÷ng ch¾c cña b¶n s¾c v¨n ho¸ ViÖt Nam vµ t¹o ®µ cho sù ph¸t triÓn sau nµy. 1.3 Kû nguyªn v¨n ho¸ §¹i ViÖt: Tr¶i qua c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn, b¶n s¾c v¨n ho¸ ViÖt Nam vÉn ®­îc gi÷ v÷ng mµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn. NhiÒu lÔ héi d©n gian, phong tôc tËp qu¸n ra ®êi. Nã kh¼ng ®Þnh nÐt ®Æc thï riªng cña v¨n ho¸ ViÖt Nam. 1.4 V¨n ho¸ ViÖt Nam d­íi thêi Ph¸p ®« hé: D­íi thêi Ph¸p thuéc, n­íc ta b¾t ®Çu tiÕp cËn víi xu thÕ míi, c«ng - th­¬ng nghiÖp t­¬ng ®èi ph¸t triÓn, tiÕp thu v¨n ho¸ T©y ¢u. Do chÝnh s¸ch ®ång ho¸ cña Ph¸p nhiÒu nÐt b¶n s¾c riªng cña d©n téc, con ng­êi ViÖt Nam bÞ mÊt ®i thay vµo ®ã nh÷ng nÐt hiÖn ®¹i h­¬ng. VÝ dô nh­ trang phôc quÇn ¸o bµ ba, ¸o tø th©n bÞ thay vµo ®ã lµ quÇn ©u, ¸o s¬ mi... §ã lµ sù lét x¸c tÊt yÕu ®Ó b¶n s¾c d©n téc ®øng v÷ng vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn. MÆc dï cã sù thay ®æi nh­ng c¸i b¶n s¾c, c¸i ®Æc thï riªng cña d©n téc vÉn kh«ng thay ®æi. 1.5 X©y dùng b¶n s¾c v¨n ho¸ d­íi thêi kú míi (tõ 1945 ®Õn nay) D­íi thêi kú míi, cïng víi ph¸t triÓn kinh tÕ ®i lªn chñ nghÜa x· héi, chóng ta lu«n gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc, ®­a nã lªn mét tÇm cao míi, c¸i nh×n míi vµ cã lý luËn riªng. Cã nh÷ng chÕ ®é, chÝnh s¸ch, ph¸p lÖnh râ rµng ®Ó gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam. Dï d­íi thêi kú nµo, chÕ ®é nµo th× con ng­êi ViÖt Nam vÉn lu«n lu«n mang ®Ëm nÐt ViÖt Nam. Kh«ng mét ai, vµ kh«ng mét c¸i g× cã thÓ thay ®æi ®­îc b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam. Vµ ch¾c ch¾n nã sÏ kh«ng ngõng ®­îc gi÷ g×n vµ ph¸t huy h¬n. 2-/ Tæng quan vÒ v¨n ho¸ ViÖt Nam N­íc ViÖt Nam lµ tæ quèc cña ®¹i gia ®×nh c¸c d©n téc anh em gåm 54 thµnh phÇn d©n téc kh¸c nhau. Mçi d©n téc cã mét nÒn v¨n ho¸ riªng vµ chóng ta cã 54 nÒn v¨n ho¸ mang b¶n s¾c riªng ®Ó h×nh thµnh mét nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam thèng nhÊt mang tÝnh ®a d¹ng vµ nhiÒu mµu s¾c phong phó, hoµnh tr¸ng. V¨n ho¸: ViÖt (Kinh) lµ mét nÒn v¨n ho¸ tõ B¾c ®Õn Nam, tõ Trung Du ®Õn §ång B»ng, vïng ven biÓn ®Õn h¶i ®¶o. §ã lµ nÒn v¨n ho¸ ®a d¹ng vÒ chÊt liÖu v¨n ho¸ ®Þa ph­¬ng cña nã. TÊt c¶ nh÷ng nÒn v¨n ho¸ mang b¶n s¾c riªng cña c¸c d©n téc ViÖt Nam ®Òu xuÊt ph¸t tõ nÒn v¨n minh n«ng nghiÖp truyÒn thèng, tõ nh÷ng phong tôc vµ tÝn ng­ìng thê cóng tæ tiªn, chiªm ng­ìng nh÷ng thÇn linh gióp d©n trong cuéc sèng, nh÷ng thÇn nh©n cøu khæ cøu n¹n cho con ng­êi vµ ®i ®Çu trong viÖc khai ph¸ vïng ®Êt míi ®Ó mäi ng­êi sinh tån. B¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc kh«ng mÊt ®i nh÷ng kh«ng ph¶i lµ ph¹m trï bÊt biÕn, nã cã sù chuyÓn ho¸ nhÊt ®Þnh ®Ó phï hîp víi nhu cÇu x· héi míi ®ang ®Æt ra. NÒn kinh tÕ du lÞch hiÖn ®¹i ë nhiÒu n­íc, nhÊt lµ c¸c n­íc Ch©u ¸ ®· sö dông vµ khai th¸c nh÷ng b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ë n­íc m×nh ®Ó t¹o thµnh nh÷ng hiÖn thùc du lÞch trong tæ chøc hiÖn ®¹i cña c«ng nghÖ vµ kü thuËt tiªn tiÕn. ë NhËt B¶n, ng­êi ta dÔ nhËn thÊy b¶n s¾c v¨n ho¸ NhËt ë c¸c khu phè hiÖn ®¹i nhÊt, ®Æc biÖt lµ trong bao b× cña c¸c s¶n phÈm, hµng ho¸, c¸ch trang trÝ trong c¸c siªu thÞ, vµ trung t©m th­¬ng m¹i,.... B¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc lµ linh hån cña sù ph¸t triÓn mçi d©n téc mµ chóng ta cÇn ph¶i ®Êu tranh gi÷ g×n vµ ph¸t huy m¹nh mÏ trong mèi t­¬ng t¸c víi qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ vµ sù giao l­u, chän läc víi tÊt c¶ c¸c nÒn v¨n ho¸ trªn thÕ giíi. III-/ Khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam 1-/ V× sao ph¶i khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam Du lÞch lµ mét ngµnh kinh doanh míi ®­îc chó träng ph¸t triÓn trong mÊy thËp niªn gÇn ®©y. ë ViÖt Nam còng vËy, mÆc dï nã ra ®êi tõ n¨m 1945 nh­ng nã chØ thùc sù ph¸t triÓn vµ ho¹t ®éng ®óng chøc n¨ng cña nã tõ n¨m 1992, khi tæng côc ViÖt Nam ®­îc thµnh lËp l¹i. Tuy vËy, nã l¹i chiÕm mét vÞ trÝ hÕt søc quan träng. §©y lµ mét ngµnh kinh doanh ®em l¹i lîi nhuËn lín. Muèn ph¸t triÓn ®­îc nã ta ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch thÝch hîp. Muèn ph¸t triÓn du lÞch ph¶i cã nguån tµi nguyªn du lÞch phong phó, ®a d¹ng. Ph¶i cã nh÷ng c«ng tr×nh kiÕn tróc, phong c¶nh thiªn nhiªn to lín vµ ®Ñp thu hót du kh¸ch, hoÆc ph¶i cã nh÷ng phong tôc tËp qu¸n, lÔ héi... ®Æc s¾c. NÕu chóng ta còng lµm mét phÐp so s¸nh ViÖt Nam víi c¸c quèc gia ph¸t triÓn du lÞch trªn thÕ giíi sÏ thÊy: chóng ta kh«ng cã c¸c kiÕn tróc hïng vÜ nh­ th¸p Ephen ë Ph¸p, t­îng n÷ thÇn tù do ë Mü hay V¹n Lý tr­êng thµnh ë Trung Quèc, ... chóng ta chØ cã mét sè ®iÓm chó ý nh­ VÞnh H¹ Long, kinh ®« HuÕ, ... ®­îc xÕp lµ di s¶n thÕ giíi. Nh÷ng c¸i ®ã qu¸ Ýt vµ nhá bÐ ®Ó thu hót kh¸ch du lÞch. Nh­ng bï vµo ®ã chóng ta cã mét nÒn v¨n ho¸ ®Ëm ®µ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc víi nh÷ng phong tôc tËp qu¸n, lÔ héi, d©n gian ®Æc s¾c rÊt l«i cuèn kh¸c. VËy t¹i sao m×nh kh«ng khai th¸c thÕ m¹nh cña m×nh ®Ó kinh doanh du lÞch. MÆt kh¸c, xu h­íng cña thÕ giíi hiÖn ®¹i b­íc vµo thÕ kû 21 lµ xu h­íng du lÞch sang Ch©u ¸ víi b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ®éc ®¸o. VËy, khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam lµ ®iÒu tÊt yÕu vµ cÇn cã nh÷ng ®Þnh h­íng cô thÓ. 2-/ Khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ trong kinh doanh du lÞch ë ViÖt Nam nh­ thÕ nµo ? Muèn ph¸t triÓn du lÞch ë n­íc ta ph¶i ®­a ra nh÷ng s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô du lÞch ®Æc tr­ng riªng. Lµm sao khi nãi ®Õn du lÞch ViÖt Nam lµ kh¸ch du lÞch nhí tíi ngay s¶n phÈm Êy, còng nh­ nh¾c ®Õn Ph¸p lµ nh¾c tíi th¸p Ephen, nh¾c tíi Hµ Lan lµ nh¾c tíi hoa hång, hoa tuy luýp... chóng ta ph¶i l«ng vµo s¶n phÈm du lÞch chóng ta mµu s¾c h×nh ¶nh, con ng­êi ViÖt Nam, ph¶i t¹o ®­îc Ên t­îng riªng vÒ d©n téc ViÖt Nam trong kh¸ch du lÞch. Kh¸ch du lÞch tíi ViÖt Nam, hä rÊt thÝch bé ¸o dµi, thæ cÈm, tiÕng ®µn bÇu, hoÆc nghÖ thuËt móa rèi... Chóng ta ph¶i t¹o ®­îc nh÷ng tour du lÞch ®Õn c¸c lÔ héi d©n gian, vÒ c¸c lµng quª ®Ó kh¸ch du lÞch t×m hiÓu c¸c phong tôc tËp qu¸n cæ truyÒn, ... chóng ta còng ph¶i khai th¸c lßng mÕn kh¸ch vµ lÞch sö cña con ng­êi ViÖt Nam. Nh÷ng c¸i ®ã chÝnh lµ khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong kinh doanh du lÞch ViÖt Nam. Khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam lµ mét vÊn ®Ò míi ®­îc quan t©m gÇn ®©y v× vËy sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng th¾c m¾c, sai lÖch. V× vËy ®ßi hái nhµ du lÞch ph¶i cã c¸ch nhËn thøc ®óng ®¾n vÊn ®Ò sao cho khai th¸c cã hiÖu qu¶ mµ vÉn gi÷ g×n ®­îc b¶n s¾c d©n téc, du kh¸ch cã thÓ t×m hiÓu ®­îc phong tôc tËp qu¸n truyÒn thèng mµ kh«ng ®i s©u qu¸ vµo lîi nhuËn trong kinh doanh, g©y ®­îc Ên t­îng ®Æc biÖt cho du kh¸ch vµ ®Ó l¹i trong hä mét c¶m nhËn s©u s¾c vÒ v¨n ho¸ vµ con ng­êi ViÖt Nam. ch­¬ng II khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong ph¸t triÓn du lÞch viÖt nam hiÖn nay I-/ Mèi quan hÖ gi÷a b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc vµ ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam: 1-/ B¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc lµ môc tiªu khai th¸c cña du lÞch ViÖt Nam: Nguån tµi nguyªn du lÞch lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh ®Ó ph¸t triÓn du lÞch. §èi víi ViÖt Nam, mét n­íc du lÞch ch­a ph¸t triÓn ®iÒu nµy l¹i cµng quan träng. Trong c¸c nguån tµi nguyªn du lÞch ViÖt Nam, cã thÓ nãi b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc lµ nguån tµi nguyªn quan träng nhÊt. Bëi v× ViÖt Nam cã mét nÒn v¨n ho¸ ®Æc s¾c víi 54 d©n téc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ViÖt Nam ®· chó ý ®Õn vÊn ®Ò nµy nh­ng hiÖu qu¶ ch­a cao, ch­a ®¹t ®­îc nh­ mong muèn. B»ng chøng cô thÓ lµ sè l­îng kh¸ch ®Õn ViÖt Nam gi¶m dÇn tõ 1996. Sè l­îng kh¸ch quay l¹i kh«ng nhiÒu. PhÇn lín lµ kh¸ch c«ng vô, kinh doanh hoÆc th¨m l¹i chiÕn tr­êng x­a. §a sè kh¸ch ®Òu nhËn xÐt lµ con ng­êi vµ b¶n s¾c v¨n ho¸ ViÖt Nam rÊt thó vÞ. §Õn víi ViÖt Nam hä nh­ ®Õn mét ch©n trêi míi víi nh÷ng ®iÒu rÊt l¹ nh­ c¸i cµy, con tr©u, ®µn bÇu, nghÖ thuËt rèi n­íc,... nh­ng tÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã ®Òu ë d¹ng kinh doanh ®¬n lÎ c¸c dÞch vô cßn ®¬n ®iÖu, ch­a cã s¶n phÈm du lÞch ®Æc tr­ng. TiÒm n¨ng cña du lÞch v¨n ho¸ lµ s¶n phÈm ®Æc tr­ng, nã quyÕt ®Þnh chiÕn l­îc ph¸t triÓn, quyÕt ®Þnh chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ cña du lÞch. 2-/ Vai trß cña du lÞch ®èi víi v¨n hãa d©n téc: Du lÞch lµ ph­¬ng tiÖn truyÒn t¶i b¶n s¾c v¨n ho¸ ViÖt Nam víi c¸c d©n téc trªn thÕ giíi. ThËt vËy, nÕu nh­ tr­íc ®©y nãi ®Õn ViÖt Nam lµ nãi ®Õn chiÕn tranh, nãi ®Õn mét d©n téc nghÌo nµn, l¹c hËu, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y quan niÖm ®ã ®· dÇn thay ®æi. Hä biÕt ®Õn ViÖt Nam nh­ lµ mét n­íc ®ang cuén m×nh ph¸t triÓn, nãi ®Õn ViÖt Nam lµ nãi ®Õn tµ ¸o dµi th­ít tha, lµ nãi ®Õn tiÕng ®µn bÇu trÇm bæng, lµ nghÖ thuËt móa rèi n­íc ®Æc s¾c, con ng­êi ViÖt Nam nhiÖt t×nh, cëi më, chan hoµ,... mÆt kh¸c nhê du lÞch mµ phôc håi vµ ph¸t triÓn c¸c lÔ héi d©n gian bÞ mÊt hoÆc ®ang lôi tµn, kh«i phôc lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng,... §Æc biÖt lµ nghÖ thuËt ®an m©y tre, hµng thñ c«ng mü nghÖ ®em l¹i gi¸ trÞ rÊt cao. Còng tõ sù ph¸t triÓn du lÞch ®em l¹i sù ®Çu t­, t«n t¹o c¸c c«ng tr×nh, kiÕn tróc di tÝch cæ nh­ ®Òn thê, chïa chiÒn. II-/ Xu h­íng khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong ph¸t triÓn du lÞch: 1-/ Xu h­íng chung trªn thÕ giíi: Nh©n lo¹i ®ang cã nh÷ng b­íc chuyÓn m×nh ®Ó b­íc sang thÕ kû 21. ThÕ kû 21 lµ thÕ kû cña toµn cÇu ho¸, thÕ kû cña th«ng tin, khoa häc, c«ng nghÖ ph¸t triÓn. Ngµnh du lÞch còng kh«ng thÓ ®Æt m×nh ngoµi vßng xo¸y ®Êy. Theo c¸c nhµ chuyªn gia du lÞch trªn thÕ giíi, thÕ kû 21 lµ thÕ kû cña du lÞch Ch©u ¸. §iÒu nµy do nhiÒu lý do sau: cuèi thÕ kû 19, ®Çu thÕ kû 20, nhÊt lµ tõ thËp niªn 50 trë ®i sù hÊp dÉn lµ Ch©u ¢u, vµ B¾c Mü víi nh÷ng ng«i nhµ chäc trêi, « t«, s©m banh,... thêi ®ã kh¸ch du lÞch rÊt ­a chuéng vïng ven biÓn §Þa Trung H¶i, T©y Ban Nha, Italia, Ma rèc, Kenia, Bungari, Rumani, Thæ NhÜ Kú,... næi tiÕng nhÊt lµ Hawai, Gi¬neve. Cuèi thËp kû 70 ®Õn nay c¸ch m¹ng c«ng nghÖ ph¸t triÓn, con ng­êi ch¸n víi nhÞp sèng ån µo c«ng nghiÖp, sî « nhiÔm m«i tr­êng, ch¸n c¶nh sèng x« bå ë nh÷ng trung t©m ®« thÞ, vµ v× thÕ hiÖn nay c¸c ®¶o v¾ng, phÕ tÝch x­a, c¸c phè ph­êng víi nh÷ng nÐt ®Æc tr­ng ph­¬ng ®«ng, ®ang lµ n¬i du kh¸ch ­a chuéng, ®· vµ ®ang trë thµnh ­u thÕ m¹nh cña du lÞch. §èi víi ph­¬ng §«ng cã mét c¸i g× ®ã bÝ mËt, hÊp dÉn. §ã lµ rÊt nhiÒu ®Òn ®µi nguy nga, l¨ng tÈm, nh÷ng mãn ¨n cÇu kú cña ph­¬ng §«ng. MÆt kh¸c tÝnh c¹nh tranh vµ thêi vô trong du lÞch v¨n ho¸ kh«ng cao, kh«ng kh¾c nghiÖt vµ l¹nh lïng nh­ ë c¸c ngµnh kh¸c. V× vËy, khai th¸c b¶n s¾c v¨n hãa d©n téc trong ph¸t triÓn du lÞch lµ mét ®iÒu tÊt yÕu. Mét sè n­íc ë Ch©u ¸ ®· thµnh c«ng trong lÜnh vùc míi nµy lµ Hµn Quèc, NhËt B¶n, Trung Quèc, Singapore,... ë Hµn Quèc b¶n s¾c v¨n ho¸ ®­îc gi÷ g×n ë c¸c chïa PhËt, c«ng nªn vµ ë nh÷ng gãc v¨n ho¸ d©n téc trong c¸c kh¸ch s¹n lín. ë Singapore, d©n sè 3 triÖu ng­êi mµ mçi n¨m ®ãn 7 triÖu l­ît kh¸ch, Th¸i Lan mçi n¨m ®ãn h¬n 7 triÖu l­ît kh¸ch quèc tÕ. §Æc biÖt lµ ë NhËt B¶n ng­êi ta dÔ nhËn thÊy b¶n s¾c v¨n ho¸ NhËt B¶n ë nh÷ng khu phè hiÖn ®¹i nhÊt, trong c¸c bao b× cña c¸c s¶n phÈm hµng ho¸, c¸ch trang trÝ trong c¸c trung t©m th­¬ng m¹i, siªu thÞ, trong sinh ho¹t ®êi th­êng ë c¸c khu phè vµo nh÷ng ngµy cuèi tuÇn hoÆc ngµy lÔ. 2-/ §èi víi ViÖt Nam: ViÖt Nam n»m ë khu vùc ph¸t triÓn s«i ®éng nhÊt cña Ch©u ¸ v× vËy khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong ph¸t triÓn v¨n ho¸ du lÞch lµ mét xu thÕ tÊt yÕu. Kinh nghiÖm cho thÊy ®Þa ph­¬ng nµo biÕt khai th¸c v¨n ho¸ truyÒn thèng ®Ých thùc cña ho¹t ®éng du lÞch, ®Þa ph­¬ng ®ã sÏ ph¸t triÓn vµ cã doanh thu lín. ch¼ng h¹n nh­ c«ng ty du lÞch Kh¸nh Hoµ n¨m 1995 ®· ®Çu t­ vµ më réng ®Çu t­ nhiÒu ho¹t ®éng v¨n ho¸ nghÖ thuËt d©n téc nh­ hµng tuÇn tæ chøc h¸t quan hä B¾c Ninh, c¸c ®iÖu lý Nam Bé, vÝ DÆm, biÓu diÔn c¸c nh¹c cô d©n téc nh­ ®µn T¬ r­ng, Kr«ng pót, cång chiªng,... thu hót cµng ngµy cµng ®«ng kh¸ch n­íc ngoµi. Nhê ®ã mµ doanh thu t¨ng gÊp hai lÇn n¨m 1994. MÆt kh¸c, ViÖt Nam cã mét nÒn v¨n ho¸ ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc lµ mét thÕ m¹nh ph¸t triÓn du lÞch, ®­a du lÞch ViÖt Nam s¸nh vai víi c¸c quèc gia kh¸c trªn thÕ giíi. ThÕ kû 21 lµ thÕ kû cña du lÞch mang b¶n s¾c ®Ëm ®µ h­¬ng vÞ ViÖt Nam. III-/ Thùc tr¹ng khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong du lÞch ë ViÖt Nam: V¨n hãa d©n téc ViÖt Nam ngµy cµng ®­îc b¹n bÌ trªn kh¾p thÕ giíi biÕt ®Õn, ®Æc biÖt lµ khi cã chÝnh s¸ch më cöa. Th«ng qua c¸c ho¹t ®éng hîp t¸c giao l­u v¨n ho¸, nhÊt lµ qua c¸c con ®­êng du lÞch v¨n ho¸, nghÖ thuËt d©n téc ViÖt Nam ®· ®Õn ®­îc víi b¹n bÌ xa gÇn vµ hä hÕt søc ng­ìng mé yªu thÝch. Cµng ngµy, cµng nhiÒu ng­êi ®Õn du lÞch ë ViÖt Nam víi môc ®Ých t×m hiÓu, th­ëng thøc v¨n ho¸ nghÖ thuËt cæ truyÒn ViÖt Nam. Còng nh­ ë c¸c n­íc cã ngµnh du lÞch ph¸t triÓn, ë n­íc ta, v¨n ho¸ truyÒn thèng ViÖt Nam ®· trë thµnh mét môc tiªu hÊp dÉn cña kh¸ch du lÞch vµ chÝnh nã lµ mét s¶n phÈm du lÞch. 1-/ C¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ chñ yÕu ®ang ®­îc khai th¸c trong du lÞch ViÖt Nam 1.1 Gi¸ trÞ v¨n ho¸ vËt thÓ: Kh¸c víi mét sè nÒn v¨n ho¸ cña nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi, v¨n ho¸ vËt thÓ ViÖt Nam kh«ng cã ®­îc bãng d¸ng uy nghi nh­ cña Kim Tù th¸p hay sù v÷ng ch·i, tr­êng tån nh­ cña V¹n Lý tr­êng thµnh nh­ng nã l¹i thu hót kh¸ch bëi nÐt uyÓn chuyÓn, hµi hoµ cña c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc, c¸c h×nh t­îng nghÖ thuËt ®éc ®¸o do bµn tay tµi hoa cña nh÷ng ng­êi thî t¹o nªn. Di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ ViÖt Nam biÓu hiÖn chÊt v¨n ho¸ cña mét quèc gia n«ng nghiÖp, cã nÒn "d©n gian - huyÒn tho¹i" vµ "t«n gi¸o - thÇn bÝ" Tr¶i qua n¨m th¸ng lÞch sö, chóng ta may m¾t ®­îc cha «ng ta ®Ó l¹i cho mét sè l­îng rÊt lín c¸c di tÝch lÞch sö. Tiªu biÓu lµ cè ®« HuÕ, phè cæ Héi An, th¸p Chµm, Chïa Mét Cét, t­îng phËt chïa T©y Ph­¬ng, chïa phËt tÝch, ®Òn Hïng, v.v... §©y lµ nguån tµi nguyªn chÝnh ®Ó khai th¸c kinh doanh trong du lÞch. §Õn víi c¸c di tÝch lÞch sö ViÖt Nam, du kh¸ch sÏ ®­îc tËn h­ëng c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ d©n téc chøa ®ùng trong ®ã. Trong nh÷ng n¨m võa qua, rÊt nhiÒu di tÝch ®­îc ®Çu t­ söa ch÷a ®em l¹i khai th¸c. Nã ®· gãp phÇn cho du lÞch ph¸t triÓn qua c¸c s¶n phÈm v¨n ho¸ du lÞch ®Çy hÊp dÉn. TÊt c¶ c¸c di tÝch ®Òu cã d¸ng vÎ kiÕn tróc riªng cña thÕ kû tr­íc vµ hµi hoµ trong kh«ng gian nguyªn thuû nªn ®ang lµ n¬i thu hót m¹nh mÏ nhÊt kh¸ch tham quan trong vµ ngoµi n­íc. Mçi di tÝch gãp phÇn rÊt lín trong viÖc ®¸p øng yªu cÇu t×m hiÓu v¨n ho¸, n©ng cao hiÓu biÕt cña ng­êi n­íc ngoµi ®èi víi ViÖt Nam, ®ång thêi gãp phÇn x©y dùng ng©n s¸ch, t¨ng thu nhËp ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc. ChÝnh nguån thu nhËp hµng n¨m mµ di tÝch mang l¹i cho ngµnh du lÞch nãi riªng vµ cho ®Êt n­íc nãi chung ®· kh¼ng ®Þnh tiÒm n¨ng to lín cña nã. V× vËy, ph¶i tÝch luü ®­îc c¬ së vËt chÊt chi phÝ cho viÖc tu söa, t«n t¹o mét c¸ch tèt nhÊt, ®Ó ngµy cµng hÊp dÉn, thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch tham quan du lÞch trong vµ ngoµi n­íc. 1.2 Gi¸ trÞ v¨n ho¸ phi vËt thÓ. Du lÞch ViÖt Nam kh«ng chØ thu hót kh¸ch Du lÞch ViÖt Nam kh«ng chØ thu hót kh¸ch bëi c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ vËt chÊt mµ cßn thu hót kh¸ch du lÞch tíi c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ phi vËt chÊt. §ã lµ c¸c lo¹i h×nh nghÖ thuËt truyÒn thèng nh­ tuång, chÌo, rèi n­íc, h¸t ru, d©n ca quan hä, h¸t sÈm, ca trï,... hÕt søc ®éc ®¸o, lµ nh÷ng nÐt ®Çy tÝnh d©n gian vµ huyÒn tho¹i cña c¸c lÔ héi. Vµ ®iÓn h×nh nhÊt lµ nh÷ng ®Æc tr­ng vÒ phong tôc tËp qu¸n, t©m hån cèt c¸ch con ng­êi ViÖt Nam. §©y lµ nguån tiÒm n¨ng du lÞch phong phó vµ ®­îc khai th¸c nhiÒu nhÊt trong kinh doanh du lÞch. Trong sinh ho¹t v¨n ho¸ cæ truyÒn, nh÷ng ho¹t ®éng ca móa nh¹c d©n téc mang b¶n s¾c v¨n ho¸, cã tÝnh ®Æc tr­ng cña mçi ®Þa ph­¬ng, mçi vïng, mçi d©n téc, ®ãng vai trß hÕt søc quan träng. ChÝnh nh÷ng buæi biÓu diÔn ca móa nh¹c d©n téc t¹i nh÷ng ®iÓm du lÞch v¨n ho¸ ®· thùc sù hÊp dÉn du kh¸ch vµ gióp hä hiÓu h¬n vÒ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc, nh÷ng tinh hoa nghÖ thuËt truyÒn thèng ViÖt Nam. §Õn víi Hoµ B×nh, du kh¸ch kh«ng nh÷ng ®­îc th¨m c¶nh nói rõng, th¨m nh÷ng b¶n lµng d©n téc giÇu lßng mÕn kh¸ch mµ cßn ®­îc th­ëng thøc nh÷ng ®ªm "v¨n ho¸ r­îu cÇn" theo tôc lÖ víi tr×nh tù mang ®Çy ý nghÜa cña cuéc sèng d©n d·. Cïng víi nh÷ng bµi h¸t, lêi ca, ®iÖu móa cña d©n téc Th¸i, d©n téc M­êng, H' m«ng, ®­îc m¾t thÊy tai nghe nh÷ng chiÕc khÌn ph¸t ra hoµ nhÞp víi ®iÖu móa cña chµng trai d©n téc. HÇu hÕt nh÷ng nh¹c cô ®éc ®¸o, ®Òu g©y nh÷ng bÊt ngê thó vÞ cho du kh¸ch. HÖ thèng c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ phi vËt thÓ cña ViÖt Nam hÕt søc phong phó, ®a d¹ng. ë miÒn B¾c, khi cã dÞp vÒ th¨m mét lµng quª quan hä, h¼n du kh¸ch khã mµ døt ra ®­îc bëi bªn nói non, ®ång ruéng, s«ng, hå th¬ méng, c¸c liÒn anh, liÒn chÞ mêi trÇu, h¸t nh÷ng lµn ®iÖu d©n ca næi tiÕng thÊm ®Ëm t×nh ng­êi ®Ó råi khi chia tay ®Çy l­u luyÕn, ngËm ngïi. §Õn víi miÒn Trung víi xø HuÕ m¬ méng, ngoµi vÎ ®Ñp trÇm tÜnh, cæ kÝnh cña c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc, rùc rì tinh hoa d©n téc, du kh¸ch khã mµ bá qua nh÷ng ®iÖu móa cung ®×nh truyÒn thèng nh­ lôc cóng hoa ®¨ng, n÷ t­íng luyÖn trËn,... hoÆc tùa l­ng trªn m¹n ®ß th¶ m×nh vµo nh÷ng lµn ®iÖu, l¾ng dÞu t©m t×nh, d×u dÆt vang väng trªn s«ng H­¬ng kiÒu diÔm, ®Ëm ®µ h­¬ng s¾c trÇm t­ xø HuÕ. §Õn víi miÒn Nam, kh¸ch du lÞch l¹i cã c¬ héi du ngo¹n trªn nh÷ng dßng kªnh r¹ch, len lái trong nh÷ng miÖt v­ên ®Çy hoa tr¸i Nam Bé, du kh¸ch cµng c¶m nhËn h¬n vÎ ®Ñp thiªn nhien, nh©n v¨n ë ®©y qua nh÷ng ®iÖu lý lêi ca bay bæng gi÷a trêi ®Êt mªnh m«ng cá c©y s«ng n­íc. Mçi miÒn cã mét nÐt ®Æc thï riªng, trong mçi miÒn l¹i chia thµnh c¸c vïng víi b¶n s¾c cña m×nh. V× vËy, cã thÓ nãi c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ phi vËt thÓ cña ViÖt Nam lµ miªn man, v« tËn. Kh¸ch du lÞch ®Õn ViÖt Nam sÏ kh«ng bao giê th­ëng thøc hÕt ®­îc. §iÒu ®ã cµng g©y sù tß mß thÝch thó ®èi víi hä, kÝch thÝch hä quay l¹i lÇn sau. ViÖt Nam lµ mét quèc gia n«ng nghiÖp. Phong tôc tËp qu¸n còng bÞ ¶nh h­ëng nÆng cña canh t¸c n«ng nghiÖp. MÆc dï, nã rÊt l¹c hËu nh­ng l¹i g©y nh÷ng bÊt ngê, thó vÞ cho du kh¸ch mçi khi ®Õn th¨m c¸c lµng quª ViÖt Nam. §èi víi chóng ta, ai ai còng biÕt con tr©u, c¸i cµy, ng­êi n«ng d©n mét n¾ng hai s­¬ng trång lªn c©y lóa, nh­ng ®èi víi kh¸ch n­íc ngoµi ®ã lµ mét ®iÒu rÊt l¹. Hä chØ biÕt m¸y cµy, m¸y bõa canh t¸c trªn c¶ mét c¸nh ®ång bao la. NÕu ®­îc ®øng gi÷a nh÷ng thöa ruéng nhÊp nh«, hÝt thë bÇu kh«ng khÝ trong lµnh th¬m mïi lóa, mïa ®Êt, ngñ trªn nh÷ng ch«ng tre ch¾c ch¾n sÏ kh«ng kÐm phÇn hÊp dÉn. §Õn ®©y hä ®­îc t¾m n­íc trong nh÷ng giÕng ®µo, ®­îc sö dông g¸o dõa, chum ®Êt nung. Hä còng ®­îc t×m hiÓu c¶nh con tr©u ®i tr­íc, c¸i cµy theo sau, nh÷ng c« g¸i ViÖt Nam ®éi nãn thÑn thïng trong bé quÇn ¸o ®¬n s¬ gi¶n dÞ; c¶nh nu«i t»m dÖt lôa, lµm gèm, sø, lµm hµng thñ c«ng mü nghÖ víi bµn tay khÐo lÐo cña con ng­êi ViÖt Nam. Nh÷ng ®iÒu nµy, ch¾c r»ng du kh¸ch chØ míi ®­îc th­ëng thøc ë ViÖt Nam. NÕu ®em khai th¸c trong du lÞch, nã sÏ gãp phÇn kh«ng nhá trong sù ph¸t triÓn toµn ngµnh. 2-/ Thùc tr¹ng khai th¸c c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ trong du lÞch ViÖt Nam 2.1 Nh÷ng mÆt ®· lµm ®­îc: Cïng víi sù ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua, c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ còng kh«ng ngõng ®­îc khai th¸c ®em vµo ph¸t triÓn du lÞch. NhiÒu khi di tÝch ®­îc söa ch÷a, nhiÒu tuyÕn, ®iÓm du lÞch ®­îc thµnh lËp. §Æc biÖt, tõ n¨m 1992 ®Õn nay, cïng víi sù nh¹y bÐn cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, c¸c di tÝch lÞch sö, c¸c lo¹i h×nh nghÖ thuËt truyÒn thèng ®­îc ph¸t huy triÖt ®Ó vµo kinh doanh du lÞch ë n­íc ta. HÇu nh­, mçi vïng, mçi tØnh, thµnh phè ®Òu cã c¸c khi di tÝch ®­îc b¶o vÖ, b¸n vÐ cho du kh¸ch tham quan. §i kÌm ®ã lµ biÓu diÔn nghÖ thuËt, ca móa nh¹c d©n téc ®Ó thu hót kh¸ch nh­ V¨n MiÕu, Quèc Tö Gi¸m. NhiÒu lÔ héi d©n gian ®­îc phôc håi vµ ph¸t triÓn nh­ lÔ héi chïa H­¬ng, ®Òn Hïng, lÔ héi chäi tr©u ë §å S¬n, lÔ héi Th¸nh Giãng,...Ngoµi nh÷ng ®iÓm tæ chøc b¸n vÐ, nhiÒu nhµ hµng, kh¸ch s¹n còng tæ chøc phôc vô miÔn phÝ trong kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. §©y còng lµ h×nh thøc phôc vô vui ch¬i gi¶i trÝ cho kh¸ch. MÆc kh¸c, ngµnh du lÞch ViÖt Nam dï cßn rÊt non trÎ, khèi l­îng c¸c tour ch­a nhiÒu, c¸c dÞch vô cßn Ýt nh­ng th¸i ®éi phôc vô cña nh©n viªn du lÞch ViÖt Nam l¹i rÊt tèt, t¹o ®­îc Ên t­îng rÊt ®Ñp rÊt s©u s¾c cho kh¸ch du lÞch quèc tÕ. PhÇn lín kh¸ch du lÞch víi ViÖt Nam ®Òu ®¸nh gi¸ rÊt cao vÒ lßng mÕn mé, sù phôc vô tËn t×nh, chu ®¸o cña ng­êi ViÖt Nam. §ã lµ do hä ®· hÕt ph¸t huy truyÒn thèng cëi më ch©n t×nh cña d©n téc. §©y lµ dÊu hiÖu tèt vÒ sù ph¸t triÓn du lÞch trong t­¬ng lai. Ngoµi ra viÖc thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 87/CP cña chÝnh phñ chØ thÞ 64CT/TW cña ban bÝ th­ trung ­¬ng §¶ng, chØ thÞ 814/TTG cña thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ t¨ng c­êng qu¶n lý, thiÕt lËp kû c­¬ng c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸ vµ dÞch vô v¨n ho¸ tõ n¨m 1996 ®Õn nay ®· ®em l¹i mét sè kh¶ quan. Víi kh«ng khÝ khÈn tr­¬ng, nghiªm tóc, trong mét thêi gian ng¾n nã ®· ®em l¹i cho lÔ héi bÇu kh«ng khÝ nghiªm trang vèn cã, ®em l¹i cho c¸c dÞch vô kinh doanh trong lÜnh vùc v¨n ho¸ mét sù quy cñ, trËn tù. Ng­êi ta kh«ng cßn thÊy ®©u c¶nh chen lÊn, x« ®Èy, chÌo kÐo kh¸ch thay vµo ®ã lµ mét ®éi ngò b¶o vÖ, phôc vô cã tæ chøc, cã th¸i ®é ®óng mùc. Nh÷ng mÆt lµm ®­îc tuy cßn rÊt Ýt nh­ng nã ®· ®ñ ®Ó ph¶n ¸nh sù cè g¾ng v­ît bËc cña ngµnh du lÞch n­íc nhµ chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng l¹i ch­a ®­îc chuÈn bÞ ®Çy ®ñ ch¾c ch¾n sÏ kh«ng tr¸nh khái vÊp ng·. Nh÷ng g× chóng ta ®· lµm ®­îc còng lµ t­¬ng ®èi. Trong t­¬ng lai, hy väng chóng ta sÏ gÆt h¸i ®­îc nhiÒu thµnh c«ng h¬n. 2.2 Tån t¹i: Bªn c¹nh nh÷ng g× ®· lµm ®­îc ë trªn, du lÞch ViÖt Nam còng cßn rÊt nhiÒu tån t¹i cÇn gi¶i quyÕt. §ã viÖc tæ chøc mét sè tuyÕn ®iÓm du lÞch ®· bÞ th­¬ng m¹i ho¸, lµm mÐo mã nã, lai t¹p sÏ ®Ñp truyÒn thèng vèn cã. §µnh r»ng ®· lµ dÞch vô th× cÇn khai th¸c tèi ®a, nh­ng nÕu dïng c¸c nh¹c cô ®éc ®¸o biÓu diÔn ®«i ba bµi cho qua chuyÖn, cèt chØ kÝch thÝch tÝnh hiÕu kú, sù tß mß råi b¸n nh÷ng nh¹c cô ®ã cho kh¸ch vµ coi ®ã lµ môc tiªu chÝnh th× thËt lµ tÖ h¹i. §i mçi n¬i, du kh¸ch ®Òu muèn t×m nh÷ng c¶m gi¸c míi l¹, nh÷ng thó vÞ bÊt ngê kh«ng chØ tõ nh÷ng ®Þa danh, nh÷ng di tÝch thuÇn tuú. ChÝnh nh÷ng nÐt v¨n ho¸ ®Æc tr­ng kia ®· ghi dÊu Ên quan träng trong c¶ cuéc hµnh tr×nh. Nh­ng lùa chän lo¹i h×nh nµo ®Ó phï hîp víi nhu cÇu, së thÝch cña kh¸ch, gi÷ g×n ®­îc gi¸ trÞ nghÖ thuËt lµ viÖc cÇn ®­îc c©n nh¾c gi÷a nói rõng b¹t ngµn hay kh«ng gian tÜnh lÆng, thanh b×nh cña mét miÒn quª, ch¾c ch¾n du kh¸ch kh«ng thÝch thó g× khi ph¶i nghe nh÷ng lêi ca, b¶n nh¹c quèc tÕ ån µo mµ kh«ng ph¶i nh÷ng giai ®iÖu thanh trÇm cña c©y ®µn bÇu hay tiÕng s¸o tróc vót lªn th¸nh thãt. HoÆc víi du kh¸ch nh÷ng buæi biÓu diÔn nh¹c nhÑ, nh÷ng cuéc hoµ nh¹c víi quy m« lín víi ®ñ c¸c ph­¬ng tiÖn ®iÖn tö hiÖn ®¹i kh«ng cã g× xa l¹. Tõ ®ã, h×nh ¶nh ®Êt n­íc, con ng­êi ViÖt Nam t­¬i ®Ñp míi th¾m ®Ëm vµ ®­îc l­u gi÷ m·i m·i trong lßng du kh¸ch víi sù kÝnh träng vµ c¶m phôc. ViÖt Nam cã 54 d©n téc víi 54 mµu s¾c v¨n ho¸ kh¸c nhau nh­ng chØ míi cã v¨n ho¸ ng­êi kinh lµ khai th¸c phæ biÕn trong du lÞch, cßn c¸c d©n téc kh¸c ®· khai th¸c nh­ng cßn rÊt Ýt. V¨n ho¸ c¸c d©n téc thiÓu sè phÝa B¾c cã v¨n ho¸ M­êng, Th¸i, v¨n ho¸ Tµy - Nïng, H' m«ng, Dao,v.v...Däc Tr­êng S¬n vµ T©y Nguyªn cã v¨n ho¸ Kh¬ Me. TiÒm n¨ng v¨n ho¸ c¸c d©n téc thiÓu sè lµ rÊt lín nh­ng viÖc khai th¸c nã lµ rÊt khã kh¨n. Do c¸c d©n téc nµy n»m ë vïng s©u, vïng xa, giao th«ng ®i l¹i khã kh¨n. Trong t­¬ng lai khi m¹ng l­íi giao th«ng ph¸t triÓn ®Õn tõng th«n xãm, b¶n lµng th× ®©y sÏ lµ nguån tiÒm n¨ng phong phó cña du lÞch n­íc ta. VÊn ®Ò næi cém nhÊt trong du lÞch ViÖt Nam, cã lÏ vÉn lµ c«ng t¸c tæ chøc, qu¶n lý t¹i c¸c tuyÕn ®iÓm du lÞch lµ nh÷ng di tÝch, c«ng tr×nh nghÖ thuËt cã gi¸ trÞ cao mµ kh«ng thÓ lµm míi ®­îc, nÕu cã h­ háng th× chÊp nhËn mÊt m¸t mµ th«i. MÆt kh¸c, ®©y lµ nh÷ng n¬i ®ßi hái kh«ng khÝ trang nghiªm, t«n träng, ng­ìng mé. NÕu khai th¸c lén xén, kh«ng cã quy cñ th× sÏ lµm mÊt ®i gi¸ trÞ cña nã. Tõ khi cã c¸c chØ thÞ cña ChÝnh phñ vµ ®Æc biÖt lµ ph¸p lÖnh du lÞch ra ®êi gÇn ®©y ®· chÊn chØnh c«ng t¸c qu¶n lý, tæ chøc, bµi trõ c¸c tÖ n¹n. Nh­ng c«ng viÖc nµy ®ßi hái ph¶i cã thêi gian l©u dµi chø kh«ng thÓ ngµy mét ngµy hai, ë n­íc ta mét sè n¬i vÉn cßn hiÖn t­îng chÌo kÐo kh¸ch, n¹n ¨n xin mµ kh¸ch quèc tÕ hä rÊt sî, vµ mét sè luång v¨n ho¸ ®éc h¹i ®ang hoµnh hµnh. §©y lµ mÆt tån t¹i rÊt lín cña du lÞch ViÖt Nam. V¨n ho¸ ViÖt Nam phong phó vµ ®a d¹ng. Kh¸ch du lÞch ®Õn víi ViÖt Nam, víi b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong nh÷ng n¨m qua lµ ®¸ng kÓ. Nh­ng tõ thùc tÕ ta thÊy, ngµnh du lÞch ch­a khai th¸c hÕt tiÒm n¨ng to lín ®ã, ch­a thùc sù ®­a kh¸ch ®Õn víi b¶n s¾c v¨n ho¸ ®éc ®¸o cña ng­êi ViÖt Nam, ch­a lµm cho hä hiÓu hÕt vÎ ®Ñp con ng­êi, d©n téc ViÖt Nam. Nh÷ng g× khai th¸c ®­îc chØ míi lµ mét phÇn rÊt nhá trong kho tµng v« tËn ®ã. NÕu biÕt khai th¸c ®óng lóc ®óng chç, ch¾c ch¾n du lÞch ViÖt Nam sÏ t¹o ®­îc mét Ên t­îng ®Æc biÖt cho du kh¸ch. NhËn xÐt: Ph¸t triÓn du lÞch b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. B¶n s¾c v¨n ho¸ lµ néi lùc ®Ó du lÞch khai th¸c vµ ng­îc l¹i, lîi nhuËn tõ du lÞch dïng ®Ó ®Çu t­ gi÷ g×n, t«n t¹o b¶n s¾c v¨n ho¸. Trong nh÷ng n¨m võa qua, b¶n s¾c v¨n ho¸ ®­îc khai th¸c kinh doanh trong du lÞch ch­a nhiÒu, ch­a xøng ®¸ng víi tiÒm n¨ng cña nã. Sang thÕ kû 21, ®©y lµ h­íng chÝnh ®Ó ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam, gãp phÇn ®­a du lÞch ViÖt Nam ngang b»ng víi c¸c quèc gia ph¸t triÓn trªn thÕ giíi. ch­¬ng III Mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam I-/ Nh÷ng thµnh c«ng vµ tån t¹i cña du lÞch ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua Tõ thùc tr¹ng nh­ ch­¬ng II ®· tr×nh bµy, chóng ta cã thÓ rót ra mét sè ®iÓm thµnh c«ng vµ tån t¹i cña du lÞch ViÖt Nam nh­ sau: 1-/ Thµnh c«ng: - Du lÞch ViÖt Nam t¨ng tr­ëng víi tèc ®é kh¸ nhanh tõ 500.000 l­ît kh¸ch n¨m 1992 lªn tíi 1,7 triÖu kh¸ch n¨m 1997. §iÒu ®ã chøng tá ViÖt Nam cã mét c¸i g× ®ã thùc sù hÊp dÉn du kh¸ch, l«i cuèn hä ®Õn víi ®Êt n­íc vµ con ng­êi ViÖt Nam, chøng tá ViÖt Nam cã b¶n s¾c riªng ®éc ®¸o kh¸c víi c¸c quèc gia trªn thÕ giíi mµ hä tõng ®Õn. - C¸c di tÝch lÞch sö ®­îc t«n t¹o, c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng ®­îc kh¬i dËy vµ ®Æc biÖt c¸c lÔ héi d©n gian ®­îc tæ chøc rÇm ré h¬n, nã g©y sù chó ý vµ thu hót du kh¸ch. B¶n s¾c v¨n ho¸ khai th¸c trong kinh doanh du lÞch t¹o ®­îc Ên t­îng vµ g©y thiÖn c¶m cho kh¸ch quèc tÕ. - C¸c c¬ së h¹ tÇng, c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®­îc ®Çu t­ khai th¸c phôc vô kh¸ch. - NhËn thøc vÒ ®Êt n­íc, con ng­êi vÒ ViÖt Nam trªn thÕ giíi ®· cã sù thay ®æi. NÕu nh­ tr­íc ®©y, hä biÕt ®Õn ViÖt Nam nh­ lµ mét d©n téc nghÌo nµn l¹c hËu sau chiÕn tranh th× nay ®ã lµ mét quèc gia cëi më, nhiÖt t×nh víi du kh¸ch, cã mét nÒn v¨n ho¸ ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc, vµ ®ang nç lùc cè g¾ng v­¬n lªn trªn b­íc ®­êng ph¸t triÓn. - Du lÞch lµm t¨ng thªm ng©n s¸ch quèc gia vµ ®Çu t­ trë l¹i kh«i phôc ph¸t triÓn b¶n s¾c v¨n ho¸ ViÖt Nam. - NhiÒu nÐt ®Æc s¾c cña d©n téc ViÖt Nam ®­îc biÕt ®Õn nh­ nghÖ thuËt móa rèi n­íc, ®µn bÇu, ca trï, Èm thùc, d©n ca quan hä, trang phôc ¸o dµi, lÔ héi ®Òn Hïng, chïa H­¬ng, lÔ héi chäi tr©u,... Më réng sù giao l­u vµ quan hÖ quèc tÕ. - NhiÒu quan niÖm thay ®æ: bÖnh b¶o thñ, thãi dùa dÉm, ®Çu ãc gia tr­ëng, t­ t­ëng ®Þa ph­¬ng chñ nghÜa ®ang dÇn mÊt ®i. 2-/ Tån t¹i: - L­îng kh¸ch cã chiÒu h­íng gi¶m tõ n¨m 1996, ®Õn nay ®· tiÕp tôc t¨ng nh­ng ch­a cao. - Ch­a cã s¶n phÈm du lÞch ®Æc tr­ng, ch­a t¹o ®­îc c¸i hån d©n téc cho s¶n phÈm dÞch vô. - Du lÞch khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc chØ míi ë møc bïng næ tù ph¸t mµ ch­a cã ®Þnh h­íng ph¸t triÓn râ rµng, ch­a cã sù qu¶n lý tõ nhµ n­íc. - Kh¸ch du lÞch ®Õn ViÖt Nam ®a sè ch­a quay l¹i mÆc dï hä rÊt thÝch v¨n ho¸ d©n téc vµ lßng mÕn kh¸ch cña con ng­êi ViÖt Nam bëi v× chóng ta ch­a khai th¸c ®­îc b¶n s¾c v¨n ho¸ vµo kinh doanh du lÞch hoÆc ®· khai th¸c ®­îc nh­ng cßn lén xén, mÊt trËt tù. - NhiÒu di tÝch lÞch sö, phong tôc tËp qu¸n, lÖ héi truyÒn thèng, c¸c nghÖ thuËt d©n gian ®ang ®i vµo l·ng quªn hoÆc ®­îc khai th¸c ë møc qua loa dÉn ®Õn tæn h¹i nghiªm träng. - B¶n s¾c v¨n ho¸ ®ang bÞ tiªm nhiÔm v¨n ho¸ l¹i c¨ng. §ã lµ lèi sèng x« bå, phãng tóng, ch¹y theo lîi nhuËn,...g©y nh÷ng ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn b¶n s¾c d©n téc. - V× quan niÖm ch¹y theo lîi nhuËn trong kh¸i th¸c kinh doanh du lÞch mµ con ng­êi mÊt ®i ý thøc t«n träng b¶n s¾c d©n téc còng nh­ t«n träng cña chÝnh m×nh. - Mét sè n¬i, mét sè lÔ héi, ®iÓm du lÞch ®­îc ®Çu t­ qu¸ møc nh­ng cã n¬i l¹i bá kh«ng g©y nªn sù mÊt c©n ®èi mµ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ®Òu lµ vèn quý nh­ nhau. - NhiÒu buæi biÓu diÔn móa nh¹c, nghÖ thuËt d©n gian cæ truyÒn cßn s¬ sµi, thiÕt tÝnh nghÖ thuËt, thiÕt c¸i hån d©n téc mµ chØ g©y sù chó ý tß mß cña kh¸ch. 3-/ Nguyªn nh©n: - Kh¸ch quan. + Do t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ch©u ¸ lµm suy gi¶m nÒn kinh tÕ nªn ng­êi d©n kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®i du lÞch nhiÒu nh­ tr­íc mµ kh¸ch ®Õn ViÖt Nam chñ yÕu lµ kh¸ch ch©u ¸. + Trong sè kh¸ch ®Õn ViÖt Nam tû träng kh¸ch ®i c«ng vô, kinh doanh, t×m l¹i chiÕn tr­íng x­a lµ chñ yÕu nªn sè l­îng quay l¹i Ýt vµ sè kh¸ch ngµy cµng gi¶m. Nh­ng tÊt c¶ nh÷ng nguyªn nh©n trªn kh«ng ph¶i lµ nguyªn nh©n chÝnh. Nguyªn nh©n chÝnh lµ nguyªn nh©n sau: - Chñ quan: + ViÖt Nam ch­a cã s¶n phÈm du lÞch ®Æc tr­ng + C¸c dÞch vô cßn nghÌo nµn ®¬n ®iÖu. + Kh¸ch du lÞch tíi ViÖt Nam muèn t×m hiÖu b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc chø kh«ng ph¶i lµ th­ëng thøc c¸c ph­¬ng tiÖn, tiÖn nghi hiÖn ®¹i, c¸i mµ ë n­íc ta còng cã. + ViÖt Nam thùc sù ch­a khai th¸c hÕt b¶n s¾c d©n téc m×nh nh»m t¹o thÕ m¹nh kinh doanh ph¸t triÓn. + C¸c thñ tôc ph¸p lý cßn cång kÒnh, phøc t¹p g©y c¶n trë cho du kh¸ch. + Mét sè ®iÓm du lÞch cßn lén xén kh«ng ®óng víi b¶n chÊt ng­êi ViÖt Nam hiÒn lµnh, yªu hoµ h×nh cëi më vµ nhiÖt t×nh víi du kh¸ch. II-/ Nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam. Cã nhiÒu h­íng, nhiÒu gi¶i ph¸p ®Ó kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i cña du lÞch ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua. Mét trong nh÷ng h­íng ®i lµ cñng cè vµ lµnh m¹nh ho¸ khai th¸c c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ trong ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam. Theo h­íng nµy chóng t«i xin ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n sau: 1-/ §Çu t­, t«n t¹o c¸c di tÝch, kh«i phôc lµng nghÒ truyÒn thèng, tæ chøc tèt c¸c lÔ héi. ë n­íc ta cßn nhiÒu di tÝch bÞ bá hoang, cÇn cã sù ®Çu t­ thÝch ®¸ng kh«ng th× mét vµi n¨m n÷a chóng ta chØ nghe c¸c huyÒn tho¹i qua s¸ch vë. Còng cÇn cã sù ®Çu t­ söa ch÷a mét sè di tÝch do khai th¸c qu¸ møc dÉn ®Õn h­ h¹i mét phÇn nh­ v¨n miÕu, Quèc Tö Gi¸m, ®Òn Bµ Chóa Kho,... hoÆc cho phôc håi mét sè di tÝch bÞ mËt nh­ nhµ thê hä, ®Òn thê Th¸nh Hoµng,...Kh«i phôc mét sè lµng nghÒ truyÒn thèng nh­ gèm B¸t Trµng, chiÕu Nga S¬n, lµng dÖt Nghi Tµm Hµ Néi, lµng méc ë NhÜ Khª - S¬n T©y,... Tæ chøc tèt c¸c lÔ héi d©n gian cÇn thµnh lËp c¸c ban qu¶n lý, ban tæ chøc lÔ héi vµo mïa lÔ héi h»ng n¨m ®Ó tr¸nh nh÷ng hiÖn t­îng xÊu. Tæ chøc lÔ héi theo xu h­íng chÝnh lµ vui ch¬i gi¶i trÝ vµ phôc vô nhu cÇu tham quan t×m hiÓu cña du kh¸ch. 2-/ §Çu t­ c¶i t¹o c¬ së h¹ tÇng, m¹ng l­íi giao th«ng: §©y còng lµ vÊn ®Ò rÊt quan träng vµ cÇn lµm ngay. §èi víi nh÷ng lÔ héi, c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸ ë gÇn khu trung t©m hoÆc ë thµng phè th× kh«ng nãi lµm g×. Nh­ng mét sè nhiÒu c¸c lÔ héi ë vïng ra trung t©m dÞch vô l­u tró vµ ®ãn kh¸ch cßn rÊt nghÌo nµn, nhiÒu n¬i kh«ng cã chç cho du kh¸ch nghØ qua ®ªm, kh¸ch ph¶i vµo nhµ d©n ngñ. HoÆc c¸c lÔ héi cña ®ång bµo d©n téc thiÓu sè v× ch­a cã ®­êng s¸ thuËn tiÖn nªn ch­a thÓ khai th¸c vµo du lÞch. C¬ së h¹ tÇng vµ m¹ng l­íi giao th«ng lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn du lÞch, ®­a du kh¸ch ®Õn víi tÊt c¶ c¸c mµu s¾c v¨n ho¸ d©n téc m×nh. 3-/ CÇn cã sù ph©n c«ng vµ phèi hîp ®ång bé gi÷a c¸c c¬ quan, c¸c ban ngµnh h÷u quan. §iÒu ®¸ng nãi ë ®©y lµ thñ tôc hµnh chÝnh ë n­íc ta cßn phøc t¹p, khã kh¨n. Dï b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc cã ®Æc biÖt l«i cuèn du kh¸ch ®Õn ®©u ®i n÷a nh­ng khi lµm thñ tôc ®Õn ViÖt Nam hä ®Òu ph¶i l¾c ®Çu. Trong mÊy n¨m gÇn ®©y, ®· cã sù thay ®æi trong c¬ chÕ nh­ng vÉn ch­a thÓ thËt tho¶i m¸i nhanh gän v× cßn liªn quan ®Õn chÝnh trÞ, liªn quan ®Õn sù an nguy quèc gia. CÇn cã sù ph©n c«ng vµ phèi hîp gi÷a du lÞch vµ c¸c ngµnh c«ng an, xuÊt nhËp c¶nh, bé th­¬ng m¹i, bé v¨n ho¸ th«ng tin ®Ó ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng mçi ngµnh, cïng liªn kÕt hîp t¸c chÆt chÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng du lÞch ph¸t triÓn. Khai th¸c b¶n s½c v¨n ho¸ ®Ó ph¸t triÓn nh­ng ph¶i theo ®Þnh h­íng cña nhµ n­íc lµ gi÷ g×n vµ ph¸t huy thªm c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸. 4-/ §Èy m¹nh c«ng t¸c tiÖp thÞ, qu¶ng b¸, xóc tiÕn du lÞch trong vµ ngoµi n­íc. HiÖn nay, ViÖt Nam ch­a cã c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn ë n­íc ngoµi nªn ho¹t ®éng marketing du lÞch trªn thÕ giíi cßn rÊt kÐm. Kh¸ch quèc tÕ chØ biÕt ®Õn ViÖt Nam qua c¸c c«ng ty du lÞch n­íc ngoµi nªn hä cßn ng¹i ngïng khi quyÕt ®Þnh ®Õn ViÖt Nam. V× vËy cÇn ®Çu t­ thªm chi phÝ cho tuyªn truyÒn, qu¶ng b¸, ®­a h×nh ¶nh, ®Êt n­íc con ng­êi ViÖt Nam víi c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ d©n téc ®Õn víi kh¸ch. Cã nh­ vËy, míi t¹o ®­îc sù tß mß, ham muèn kh¸m ph¸ c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ ViÖt Nam vµ quan träng nhÊt lµ thu hót kh¸ch. 5-/ T¨ng c­êng gi¸o dôc ý thøc tr©n träng c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ d©n téc. §­a vÊn ®Ò gi¸o dôc ý thøc vµo c¸c tr­êng ®¹i häc cao ®¼ng, trung häc - chuyªn nghiÖp gióp cho nh÷ng ng­êi chñ t­¬ng lai cña ®Êt n­íc nhËn thøc ®­îc t©m quan träng cña vÊn ®Ò, khi ra tr­êng häc sö dông ®­îc c¸c kiÕn thøc cña m×nh ®· ®­îc häc ®Ó b¶o vÖ tæ quèc, gi÷ g×n c¸c gi¸ trÞ nghÖ thuËt, khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc phôc vô cho sù ph¸t triÓn ®Êt n­íc. §Æc biÖt lµ ®éi ngò nh÷ng ng­êi lµm du lÞch t­¬ng lai, ph¶i rÌn luyÖn cho hä ý thøc gi÷ g×n c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ d©n téc ngay tõ ®Çu trªn ghÕ nhµ tr­êng. Gi¸o dôc cho hä ý nghÜa vµ tiÒm n¨ng to lín cña gi¸ trÞ d©n téc nµy mµ cã nh÷ng ph­¬ng ph¸p qu¶n lý vµ kinh doanh thÝch hîp. 6-/ Më c¸c líp båi d­ìng, héi nghÞ, héi th¶o, chuyªn ®Ò vÒ khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ trong ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam. Qua c¸c líp båi d­ìng nh»m n©ng cao nghiÖp vô, n©ng cao ý thøc khi khai th¸c c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng gãp phÇn ®­a du lÞch ph¸t triÓn mµ kh«ng chÖch h­íng nhµ n­íc ®· ®Ò ra. Còng qua c¸c héi nghÞ, héi th¶o chuyªn ®Ò, khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ®­îc ®­a lªn thµnh lý luËn, cã ph­¬ng ph¸p, môc ®Ých râ rµng. C¸c nhµ du lÞch kh«ng ph¶i lóng tóng khi gÆp trë ng¹i. MÆt kh¸c cã thÓ tuyªn truyÒn s©u réng, ý thøc cho mäi ng­êi vÒ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam. 7-/ X©y dùng c¸c quy ®Þnh, c¸c thÓ chÕ ho¹t ®éng v¨n ho¸, sinh ho¹t x· héi theo h­íng b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam. Mét vÊn ®Ò rÊt quan träng lµ ph¶i gi÷ g×n, t¹o ®­îc m«i tr­êng tù nhiªn x· héi lµnh m¹nh cho du lÞch ph¸t triÓn, gi÷ g×n ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. Du lÞch ViÖt Nam chØ cã thÓ ph¸t triÓn theo h­íng v¨n ho¸ sinh th¸i m«i tr­êng. Cïng víi viÖc n©ng cao nhËn thøc vÊn ®Ò nµy, ph¶i x©y dùng c¸c quy ®Þnh thÓ chÕ ho¹t ®éng v¨n ho¸, sinh ho¹t x· héi theo h­íng b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam, ®ång thêi t¨ng c­êng kiÓm tra kiÓm so¸t, ph¸t hiÖn kÞp thêi xö lý nghiªm minh c¸c vi ph¹m. Khi chóng ta cã m«i tr­êng tèt, gi÷ v÷ng ph¸t triÓn thuÇn phong mü tôc, b¶o vÖ m«i tr­êng tù nhiªn; khi mçi c¸ nh©n, mçi gia ®×nh, mçi tËp thÓ vµ c¶ céng ®ång cã lßng tù träng vµ ý thøc vÒ phÈm gi¸, hµnh ®éng theo ph¸p luËt, th× du kh¸ch, kÓ c¶ kh¸ch quèc tÕ ®Õn n­íc ta, ®Òu ph¶i chÊp hµnh luËt ph¸p vµ t«n träng phong tôc tËp qu¸n cña ta, t¹o mét th«ng lÖ chung lµnh m¹nh. Ch¼ng h¹n, ë Xin-ga-po d©n sè chØ cã 3 triÖu ng­êi, mçi n¨m ®ãn l­îng kh¸ch n­íc ngoµi gÊp ®«i sè d©n, nh­ng ai còng ®Òu chÊp hµnh luËt lÖ vµ quy ®Þnh cña hä, võa b¶o ®¶m gi÷ nghiªm ph¸p luËt, võa t¹o an toµn vµ tho¶i m¸i cho kh¸ch. §©y lµ vÊn ®Ò mµ du lÞch n­íc ta cÇn nghiªn cøu häc tËp. HiÖn nay c¶ n­íc ®ang triÓn khai chØ thÞ 64/CT - T­ NghÞ ®Þnh 87/CP vµ chØ thÞ 814/TTg vÒ viÖc thiÕt lËp kû c­¬ng trong c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸, bµi trõ tÖ n¹n x· héi víi c¸c quy ®Þnh vÒ qu¶ng c¸o, vò tr­êng, karaoke,...Theo nh÷ng quy ®Þnh chung ®ã, ngµnh du lÞch ph¶i thùc hiÖn rÊt nghiªm vµ cã nh÷ng kÕ ho¹ch cô thÓ ®Ó c¸c s¶n phÈm du lcÞh ViÖt Nam cã néi dung v¨n ho¸ lµnh m¹nh, mang b¶n s¾c d©n téc. kÕt luËn Khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong ph¸t triÓn du lÞch, thùc chÊt, lµ mang l¹i nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ ®Ých thùc cho du kh¸ch, cèng hiÕn cho du kh¸ch nh÷ng c¶m gi¸c bÊt ngê thó vÞ, tr×nh diÔn mét nÐt ®éc ®¸o ViÖt Nam. Nh×n l¹i nh÷ng g× mµ chóng ta ®· lµm ®­îc còng kh«ng ph¶i lµ Ýt nh­ng nã cßn qu¸ nhá bÐ tr­íc tiÒm n¨ng to lín cña ViÖt Nam. Chóng ta ph¶i ®i th¼ng vµo khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ ViÖt Nam. VÝ dô lÔ héi th× ë n­íc nµo còng cã, nh÷ng g× míi l¹ hÊp dÉn vµ ®Æc biÖt lµ ph¶i ®em l¹i gi¸ trÞ ®Ých thùc cña v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam cho du kh¸ch lµ quan träng h¬n lîi nhuËn tõ du kh¸ch. Cã nh­ vËy, du lÞch ViÖt Nam míi ph¸t triÓn míi c¹nh tranh ®­îc trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. B­íc sang thÕ kû 21, du lÞch thÕ giíi cã xu h­íng chuyÓn sang khu viÖc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng víi thÓ lo¹i du lÞch ViÖt Nam. ë ViÖt Nam, ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ lµ chiÒu h­íng tÊt yÕu, trong ®ã lÊy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc lµm träng t©m. §iÒu Êy, ®ßi hái ngay tõ b©y giê ph¶i ý thøc ®­îc cho mçi ng­êi d©n vµ ®Æc biÖt lµ ®éi ngò lao ®éng lµm du lÞch vÒ b¶n s¾c v¨n ho¸ ViÖt Nam. CÇn cã nh÷ng ®Þnh h­íng chung cho nh÷ng n¨m tíi. Theo quy luËt ph¸t triÓn th× ®êi sèng kinh tÕ con ng­êi ngµy cµng no ®ñ, ngµy cµng tho¶ m·n nhiÒu nhu cÇu. Trong t­¬ng lai, nh÷ng ph­¬ng tiÖn hiÖn ®¹i kh«ng cßn g× lµ míi l¹, nã trë thµnh nh÷ng ®iÒu kiÖn b×nh th­êng h»ng ngµy. ChØ cã nh÷ng nÐt sinh ho¹t v¨n ho¸ méc m¹c ®¬n s¬ nh­ng chøa ®ùng nhiÒu nÐt ®éc ®¸o mang tÝnh d©n d· míi thùc sù l«i cuèn hÊp dÉn hä. Còng tõ ®ã, h×nh ¶nh con ng­êi, ®Êt n­íc ViÖt Nam tèt ®Ñp míi th¾m ®Ëm vµ ®­îc l­u gi÷ m·i m·i trong lßng du kh¸ch víi sù kÝnh träng vµ c¶m phôc. Thay lêi kÕt xin trÝch lêi nhËn xÐt cña anh Michaet Keaton cïng 2 ng­êi b¹n Mü tr­íc khi rêi ViÖt Nam: "§Êt n­íc ViÖt Nam ®Ñp h¬n nhiÒu nh÷ng g× chóng t«i t­ëng t­îng qua s¸ch b¸o. §Æc biÖt lµ nghÖ thuËt móa rèi n­íc cña c¸c b¹n qu¶ lµ kú diÖu, ca nh¹c d©n téc còng vËy, tõ nh¹c cô tíi nh÷ng giai ®iÖu ®éc ®¸o, tuy kh«ng hiÓu hÕt néi dung nh÷ng bµi h¸t d©n ca, nh­ng tõ ®ã gióp chóng t«i cã nh÷ng c¶m nhËn ®Æc biÖt vÒ ®Êt n­íc tuyÖt vêi cña c¸c b¹n. T«i yªu ©m nh¹c c¸c b¹n, h·y gi÷ lÊy nh÷ng giai ®iÖu nµy cho ®Õn ngµy tËn cïng cña thÕ giíi"./. môc lôc