Đề tài Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác thẩm định hiệu quả dự án đầu tư tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam

1172432,2 123,5% 302,3% 542,6% 8430427,5 1507182 636697,5 2221533,7 1,24% 0,8% 0,68% 1,89% Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi ch×nh cña Tcty: EVN lµ doanh nghiÖp ®Æc biÖt cña Nhµ n­íc, cã tµi s¶n vµ nguån vèn lín, tèc ®é t¨ng tr­ëng nhanh. §Õn 31/12/1997, Tæng tµi s¶n cña EVN lµ 56547528 triÖu ®ång. Sè khÊu hao c¬ b¶n t¨ng tõ #1100 tû VN§ n¨m 1996 lªn ®Õn 2200 tû VN§ n¨m 1997 vµ dù kiÕn n¨m 1998 ®¹t #2500 tû VN§. EVN th­êng xuyªn cã sè d­ tiÒn göi t¹i VCB rÊt cao, trong mÊy n¨m trë l¹i ®©y møc thÊp nhÊt lµ # 220 tû VN§, cao nhÊt lµ #600 tû VN§. Nguån doanh thu cña EVN lín vµ th­êng xuyªn. Doanh thu c¸c n¨m 1995-1996-1997 lÇn l­ît lµ #5500 tû VN§, #6800 tû VN§, 8400 tû VN§. Lîi nhuËn sau thuÕ cña EVN còng rÊt lín, trong c¸c n¨m 1995-1996-1997 lÇn l­ît lµ #170 tû VN§, #940 tû VN§, #640 tû VN§. Trong nh÷ng n¨m 1997-1998, do EVN t¨ng nhanh vÒ tèc ®é ®Çu t­, trong khi ®ã gi¸ ®iÖn l¹i bÞ khèng chÕ nªn kÕt qu¶ kinh doanh cã gi¶m sót. VÒ t×nh h×nh c«ng nî, EVN cã sè d­ nî vay c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ kh¸ lín. §©y ®Òu lµ c¸c kho¶n vay dµi h¹n, l·i xuÊt thÊp, cho ®Õn nay EVN ®· ký vay ®­îc # 450 triÖu USD. Sè vèn ®· rót lµ #90 triÖuUSD, ngoµi ra EVN ®· ký vay BTDV #1500 tû VN§ lµ nguån vèn tÝn dông kÕ ho¹ch cña Nhµ n­íc. VÒ quan hÖ tÝn dông, EVN kh«ng cã nî qu¸ h¹n víi VCB vµ c¸c ng©n hµng kh¸c. Dù ¸n ®Çu t­: Thùc chÊt dù ¸n ®Çu t­ lµ dïng ®Ó l¾p ®Æt 2 TBK 2 x 37,5 MW t¹i Trµ Nãc-CÇn Th¬ víi tæng sè vèn ®Çu t­ lµ #$22815094,00 Trong ®ã : Ngo¹i tÖ : #$21406522,00 Néi tÖ : #19,59 tû ®ång (t­¬ng ®­¬ng $1408542,00). * Môc tiªu cña kho¶n vay: Theo dù b¸o trong tæng s¬ ®å giai ®o¹n 4, nhu cÇu phô t¶i cho khu vùc miÒn T©y Nam Bé giai ®o¹n 97 - 98 kho¶ng 180 MW. Nguån ®iÖn t¹i chç gåm nhiÖt ®iÖn Trµ Nãc cung cÊp 108 MW. C¸c ®­êng d©y 220KV cung cÊp 70 - 80 MW. Trong tr­êng hîp sù cè hoÆc c¾t söa ch÷a ®­êng d©y c«ng suÊt khu vùc thiÕu hôt kho¶ng 70 - 80 MW. §ång thêi trong t­¬ng lai phô t¶i khu vùc nµy sÏ t¨ng kho¶ng 10% nªn còng thiÕu c«ng suÊt. Víi thùc tr¹ng trªn cho ta thÊy sù cÇn thiÕt ph¶i ®Çu t­ x©y dùng 2 TBK F6 t¹i nhµ m¸y ®iÖn Trµ Nãc. * TÝnh hîp lý cña dù ¸n ®Çu t­: T×nh h×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô ®iÖn n¨ng t¹i MiÒn Nam: Qu¸ tr×nh cung cÊp ®iÖn c¸c n¨m qua cÇn ®­îc ph©n tÝch ®Ó lµm c¬ së cho dù b¸o ®iÖn n¨ng cña giai ®o¹n s¾p tíi. Thèng kª s¶n l­îng ®iÖn tõ 1980 - 1995 ®· cho thÊy diÔn biÕn møc tiªu thô ®iÖn n¨ng ë MiÒn Nam nh­ sau: (bao Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Namåm CT§L2 + CT§L Tp.HCM vµ phÇn ®iÖn b¸n cho CT§L3) N¨m S¶n l­îng ®iÖn C«ng suÊt ®Ønh HÖ sè phô t¶i Ghi chó GWH Gia t¨ng% MW Gia t¨ng% 1990 1991 1992 1993 1994 1995 3452.8 3793.3 4012.8 4662.3 5624.9 6897.3 12.5 9.9 5.8 16.2 20.6 22.6 665.0 711.0 789.0 853.4 1008 1217.3 18.8 6.9 11.0 8.2 18 20 59.3 60.9 58.1 62.8 63.7 64.7 TBK Bµ RÞa + Thñ §øc vµo Vh 500KV C¬ cÊu thµnh phÇn ®iÖn n¨ng tiªu thu ®­îc m« t¶ trong b¶ng nh­ sau(1995) C«ng nghiÖp : 46.5% Phi c«ng nghiÖp : 10.3% GTVT : 1.1% N«ng nghiÖp : 2.2% ASSH : 39.3% T×nh h×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô ®iÖn n¨ng toµn quèc: ®­îc m« t¶ nh­ sau N¨m S¶n l­îng ®iÖn GWH Gia t¨ng % Ghi chó 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996* 8678 9152 9652 10729 12195 14640 16536 11.4 5.46 5.46 11.1 13.6 20 12.95 - 1993-1994 TBK Bµ RÞa Thñ §øc vµo l­íi 1995 dd 500KV B¾c Nam Ghi chó: 1996 s¶n l­îng theo kÕ ho¹ch Thµnh phÇn ®iÖn n¨ng tiªu thô ®­îc m« t¶ nh­ sau(1995) C«ng nghiÖp: 41.1% ASSH: 36.2% Phi c«ng nghiÖp: 8.1% N«ng nghiÖp: 13.6% Giao th«ng vËn t¶i: 1% NhËn xÐt: Møc t¨ng tr­ëng phô ®­îc ghi nhËn nh­ sau: giai ®o¹n Toµn quèc MiÒn nam 1990 - 1995 11% 14.8% Vµo n¨m 1995 viÖc cung cÊp ®iÖn tuy ®· ®­îc c¶i thiÖn nh­ng ë MiÒn Nam ®a sè c¸c tr¹m trung giai 66/15KV, 110/15KV ®· bÞ qu¸ t¶i ®­a ®Õn viÖc h¹n chÕ. ngoµi ra mét sè c¸c khu c«ng nghiÖp ®ang ph¸t triÓn ®Òu ph¶i tù tóc vÒ nguån ®iÖn( t©n thuËn - Amata) S¶n l­îng ®iÖn trªn ®Çu ng­êi n¨m 1995 nh­ sau: Toµn quèc: 201.9KWH/ng­êi/n¨m MiÒn Nam: 257.09KWH/ng­êi/n¨m Trong khi Th¸i Lan n¨m 1988 lµ 669 KWH/ng­êi/n¨m øng víi møc thu nhËp ®Çu ng­êi 1040 USD KÕt luËn: MÆc dï vµo n¨m 1995 s¶n l­îng ®iÖn cña toµn quèc ®· gia t¨ng tíi 20% vµ MiÒn Nam gia t¨ng22.6% nh­ng do s¶n l­îng ®iÖn trªn ®Çu ng­êi cßn thÊp vµ khi tr­¬ng tr×nh chèng qu¸ t¶i t¹i c¸c tr¹m trung gian ®­îc hoµn tÊt, phô t¶i ®iÖn sÏ tiÕp tôc t¨ng ë møc cao. Dù b¸o phô t¶i ®iÖn Dù b¸o phô t¶i ®iÖn cñaVNL th¸ng 9/1995 vÒ phô t¶i ®iÖn miÒn gÇn phï hîp víi dù b¸o phô t¶i do trung t©m n¨ng l­îng lËp th¸ng 7/95 dùa trªn b¸o c¸o quy ho¹ch cña 18 tØnh vµ Tp HCM. HiÖn nay, c¸cKCN míi chØ b¾t ®Çu x©y dùng, giai ®o¹n tõ 1996 ®Õn 2005 sÏ cã nhiÒu KCN ®i vµo ho¹t ®éng. Do ®ã yªu cÇu phô t¶i trong giai ®o¹n nµy t­¬ng ®èi cao. + ViÖc l¾p ®Æt 2 TBK F6 t¹i Nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn CÇn Th¬ lµ hÕt søc cÇn thiÕt bëi lÏ ®©y kh«ng nh÷ng lµ gi¶i ph¸p t×nh thÕ gi¶i quyÕt 1 phÇn thiÕu hôt c«ng suÊt ®iÖn n¨ng cho khu vùc miÒn T©y mµ cßn gãp phÇn ®iÒu tiÕt c«ng suÊt ®Ó huy ®éng thñy ®iÖn hîp lý h¬n cho giai ®o¹n sau n¨m 2000. Nguån ®iÖn ë n­íc ta hiÖn nay ®ang phô thuéc phÇn lín vµo nguån thñy ®iÖn mµ thñy ®iÖn l¹i phô thuéc nhiÒu vµo thiªn nhiªn: vµo mïa kh« thiÕu n­íc ph¸t ®iÖn, vµo mïa m­a l¹i kh«ng ph¸t ®­îc hÕt c«ng suÊt v× cßn phôc vô c«ng t¸c phßng chèng lôt b·o. ViÖc thiÕu ®iÖn mïa kh« n¨m 1998 lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh. V× vËy viÖc khÈn tr­¬ng x©y dùng c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn lµ ®ßi hái cÊp thiÕt hiÖn nay. MÆc dï gi¸ thµnh s¶n xuÊt nhiÖt ®iÖn cao h¬n thñy ®iÖn song bï l¹i suÊt ®Çu t­ nhiÖt ®iÖn l¹i rÎ h¬n thñy ®iÖn, thêi giai thi c«ng nhanh, ®èi víi lo¹i nhiÖt ®iÖn ch¹y b¨ng dÇu hoÆc khÝ th× thêi giankhëi ®éng m¸y ph¸t ®iÖn lªn l­íi rÊt nhanh phï hîp ch¹y phñ ®Ønh( bæ sung c«ng suÊt vµo giê cao ®iÓm) còng nh­ bï ®¾p thiÕu hôt c«ng suÊt. * Gi¸ trÞ cña dù ¸n Vèn ®Çu t­ cho dù ¸n 2 TBK K6 2 x 37,5 MW bao gåm: + PhÇn thiÕt bÞ (CIF CÇn Th¬): 250.393.000.000®VN + VËn chuyÓn : 1.500.000.000®VN + X©y l¾p : 14.742.341.921®VN + KTCB kh¸c : 2.482.630.849®VN + Dù phßng : 861.248.638®VN Tæng vèn ®Çu t­ (tÝnh trßn) : 270.000.000.000®VN Trong ®ã: -Vèn ngo¹i tÖ : 22.660.000USD - Vèn néi tÖ : 19,586 tû ®VN Ph©n tÝch thÕ m¹nh, ®iÓm yÕu, thêi c¬, nguy c¬ (SWOT)cña dù ¸n: Dù ¸n më réng Nhµ m¸y NhiÖt ®iÖn CÇn Th¬, l¾p ®Æt 2 TBK F6 ®· ®­îc ChÝnh phñ cho phÐp, Bé C«ng nghiÖp phª duyÖt LCKTKT vµ kÕt qu¶ ®Êu thÇu, bé th­¬ng m¹i cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu...nªn nh×n chung thñ tôc ph¸p lý lµ ®Çy ®ñ, thñ tôc vay vèn ®¸p øng yªu cÇu theo qui ®Þnh hiÖn hµnh. VÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ, x· héi cña dù ¸n: §©y lµ dù ¸n mang tÝnh quèc tÕ d©n sinh nªn râ rµng cã hiÖu qu¶ vÒ mÆt x· héi. VÒ mÆt kinh tÕ nÕu chØ xÐt trong ph¹p vi dù ¸n vµ gi¸ b¸n ®iÖn cña dù ¸n bÞ khèng chÕ theo gi¸ b¸n ®iÖn qui ®Þnh hiÖn nay th× dù ¸n kh«ng cã hiÖu qu¶. Tuy nhiªn, do ®Æc thï cña ngµnh ®iÖn: C¸c nguån ®iÖn ®Òu ph¸t lªn l­íi ®iÖn quèc gia thèng nhÊt vµ cã t¸c dông bæ xung, hç trî cho nhau. Do ®ã, ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña mçi dù ¸n cÇn xem xÐt ë gãc ®é tæng thÓ toµn hÖ thèng. ViÖc l¾p ®Æt thªm 2 TBK F6 nµy sÏ gióp khai th¸c triÖt ®Ó thñy ®iÖn lµm t¨ng doanh thu tõ thñy ®iÖn; ®ång thêi 2 TBK F6 nµy gãp phÇn bï ®¾p thiÕu hôt c«ng suÊt, lµm gi¶m tæn thÊt ®iÖn n¨ng do truyÒn t¶i ®iÖn. §øng trªn ph­¬ng diÖn tæng thÓ toµn m¹ng, dù ¸n vÉn mang l¹i hiÖu qu¶. VÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty cho ®Õn nay lµ lµnh m¹nh, c¬ cÊu vèn hîp lý, sè thu nép ng©n s¸ch lín, kh«ng cã nî qu¸ h¹n c¸c ng©n hµng. Qua ph©n tÝch c©n ®èi thu chi tµi chÝnh cña Tcty giai ®o¹n 1998-2010( B¸o c¸o kÕ ho¹ch tµi chÝnh tr×nh Bé c«ng nghiÖp ®Ó Bé tr×nh ChÝnh phñ), Tcty cã kh¶ n¨ng tr¶ c¸c kho¶n ®· vay vµ ®ang dù kiÕn vay(Dù ¸n nµy) Tuy nhiªn, Héi ®ång còng nhËn thÊy r»ng: + Nhu cÇu ®Çu t­ cho ngµnh ®iÖn trong nh÷ng n¨m tíi rÊt lín, nÕu Tcty kh«ng ®­îc phÐp t¨ng gi¸ ®iÖn hoÆc møc t¨ng gi¸ ®iÖn kh«ng ®ñ ®¸p øng yªu cÇu vµ nÕu ChÝnh phñ kh«ng cã c¸c chÝnh s¸ch hç trî kh¸c th× ®Õn n¨m 2005 Tcty sÏ kh«ng ®ñ nguån tµi chÝnh ®Ó ®Çu t­ bæ sung. Cuèi th¸ng 7 võa qua Tcty ®· tr×nh Bé C«ng nghiÖp ®Ó Bé tr×nh ChÝnh phñ vÒ vÊn ®Ò nµy nh­ng ®Õn nay ch­a cã håi ©m. + Nî vay nhËp m¸y mãc thiÕt bÞ rÊt lín vµ hÇu hÕt b»ng ngo¹i tÖ trong khi doanh thu b¸n ®iÖn chñ yÕu b»ng ®ång ViÖt Nam nªn kh¶ n¨ng rñi ro do biÕn ®éng tû gi¸ sÏ lµ søc Ðp ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng tr¶ nî cña Tcty, mÆc dï gi¸ ®iÖn cña Tcty x©y dùng tr×nh ChÝnh phñ trªn c¬ së tÝnh b»ng USD. Héi ®ång tÝn dông Së cho r»ng viÖc ®Çu t­ cho Tcty ®iÖn lùc lµ chñ tr­¬ng ®óng ®¾n, phôc vô thiÕt thùc sù nghiÖp CNH - H§H cña ®Êt n­íc vµ lîi Ých kinh tÕ cña b¶n th©n ng©n hµng. 6. Ph©n tÝch kinh tÕ tµi chÝnh: Ph©n tÝch kinh tÕ: Trong c¸c lo¹i nhµ m¸y dïng ®Ó phñ ®Ønh vµ l­ng, chØ cã TBK lo¹i F6 míi cã thÓ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu vÒ ®­a dù ¸n vµo vËn hµnh gi÷a n¨m 97. Nhiªn liÖu dïng cho nhµ m¸y cã 2 lo¹i: DO vµ Condensate( tíi n¨m 99 míi cã) §Ó cã c¬ së lùa chän lo¹i nhiªn liÖu cã tÝnh kinh tÕ nhÊt, cÇn ph¶i x¸c ®Þnh hi phÝ s¶n xuÊt ®iÖn( t¹i thanh c¸i nhµ m¸y) dùa trªn c¸c ®iÒu kiÖn tÝnh to¸n sau: + Ph­¬ng ¸n sö dông DO: Vèn ®Çu t­: 24119 triÖu USD Gi¸ nhiªn liÖu: 297 USD/tÊn( gi¸ t¹i thêi ®iÓm th¸ng 10/96) + Ph­¬ng ¸n sö dông Condensate: Vèn ®Çu t­: 25552 triÖu USD Gi¸ nhiªn liÖu: 192 USD/tÊn( gi¸ ­íc tÝnh hiÖn nay) KÕt qu¶ tÝnh to¸n gi¸ thµnh ®iÖn s¶n xuÊt ®iÖn nh­ sau: Ph­¬ng ¸n sö dông DO: 9,389 USC/Kwh Ph­¬ng ¸n sö dông Condensate: 6,226 USC/Kwh KÕt luËn: Sö dông nhiªn liÖu Condensate cã tÝnh kinh tÕ h¬n do cã gi¸ phÝ nhiªn liÖu thÊp h¬n nhiÒu so víi dÇu DO. V× vËy ph©n tÝch tµi chÝnh lùa chän ph­¬ng ¸n dïng nhiªnliÖu Condesate. Ph©n tÝch tµi chÝnh: B.1 Ph­¬ng ph¸p luËn: Ph©n tÝch tµi chÝnh dù ¸n nh»m tÝnh to¸n toµn bé hiÖu qu¶( lîi nhuËn) vµ chi phÝ cña c«ng tr×nh ®øng trªn quan ®iÓm chñ thÓ ®Çu t­ lµ chÝnh. Ph©n tÝch tµi chÝnh nh»m ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tån t¹i vÒ mÆt th­¬ng m¹i cña dù ¸n. HiÖu qu¶ tµi chÝnh ®­îc ®¸nh gi¸ qua c¸c chØ sè sau:( IRR, NPV, Thêi gian hoµn vèn) Do dù ¸n cã môc ®Ých ch¹y phñ ®Ønh vµ ch¹y l­ng nªn kh«ng thÓ ¸p dông gi¸ b¸n ®iÖn b×nh qu©n ®Ó ph©n tÝch tµi chÝnh. §Ó x¸c ®Þnh gi¸ b¸n ®iÖn cña dù ¸n, cÇn x¸c ®Þnh gi¸ ®iÖn b×nh qu©n cã trong sè trªn c¬ së cña gi¸ b¸n ®iÖn cao ®iÓm( ®èi víi sè giê ch¹y phñ ®Ønh) vµ gi¸ b¸n ®iÖn b×nh qu©n toµn ngµnh( ®èi víi sè giê ch¹y l­ng cßn l¹i) Dù kiÕn c¸c tæ m¸y cã tæng sè giê vËn hµnh hµng n¨m lµ 4380 giê. Trong ®ã: Sè giê ch¹y phñ ®Ønh: 1250 giê Sè giê ch¹y l­ng : 3130 giê Gi¸ b¸n ®iÖn b×nh qu©n toµn ngµnh ®iÖn hiÖn nay( n¨m 96): 6 USC/Kwh (gi¸ b¸n ®iÖn b×nh qu©n vµo giê cao ®iÓm: 10 USC/Kwh) Nh­ vËy, gi¸ b¸n ®iÖn b×nh qu©n cã trong sè cña dù ¸n lµ 7,2 USC/Kwh ®ù kiÕn gi¸ b¸n ®iÖn hµng n¨m cña ngµnh ®iÖn sÏ t¨ng kho¶ng 0,5 USC/Kwh, nh­ vËy dù kiÕn gi¸ b¸n ®iÖn cña dù ¸n nh­ sau: N¨m 97: 9,7 USC/Kwh N¨m 98: 8,2 USC/Kwh N¨m 99 trë ®i: 8,7 USC/Kwh B.2 C¸c ®iÒu kiÖn tÝnh to¸n: TT H¹ng môc Sè liÖu 1 2 3 4 5 6 7 8 C«ng suÊt l¾p ®Æt - 1997 §iÖn n¨ng s¶n xuÊt (MWh) Tû lÖ tæn thÊt trªn l­íi (%) Vèn ®Çu t­: triÖu USD Ngo¹i tÖ Néi tÖ Chi phÝ O & M (%) trªn tæng vèn ®Çu t­ khÊu hao: theo ph­¬ng th¼ng ®øng Chi phÝ nhiªn liÖu SuÊt hao nhiÖt (Kcal/Kwh) Lo¹i nhiªn liÖu + 2 n¨m ®Çu * gi¸ phÝ(USD/tÊn) + C¸c n¨m cßn l¹i * gi¸ phÝ(USD/tÊn) ThuÕ doanh thu(%) 2 x 38,48 MW 302 20,2 25,552 23,793 1,756 2,5 20 n¨m 2810 DO 297 Condensate 192 4 Dù ¸n ®­îc ph©n tÝch víi 2 ph­¬ng ¸n vay vèn: Ph­¬ng ¸n 1: Vay vèn ngo¹i tÖ vµ néi tÖ ®Ó ®Çu t­ x©y dùng. §iÒu kiÖn vay vèn nh­ sau: + Vèn ngo¹i tÖ: Nguån vèn: vay LIBOR + 0,485% L·i suÊt : t¹m tÝnh 6,5%/n¨m Thêi gian tr¶ vèn: 6 n¨m + Vèn néi tÖ: Nguån vèn: vay NHNN L·i suÊt : 13,2%/n¨m Thêi gian tr¶ vèn: 5 n¨m + Dùa theo l·i suÊt vay vèn ngo¹i tÖ, néi tÖ, l·i suÊt b×nh qu©n cña dù ¸n ®­îc x¸c ®Þnh lµ 6,9% Ph­¬ng ¸n 2: Sö dông khÊu hao c¬ b¶n ®Ó ®Çu t­ toµn bé dù ¸n + KÕt qu¶ tÝnh to¸n TT H¹ng môc PA1 PA2 1 2 3 4 5 6 Gi¸ b¸n ®iÖn th­¬ng phÈm b×nh qu©n( USC/Kwh) - 1997 IRR (%) NPV(r = 7%) triÖu USD Thêi gian hoµn vèn (n¨m) Gi¸ thµnh s¶n xuÊt(Cent/Kwh) Dïng DO Dïng Condensate ThiÕu hôt tµi chÝnh ®Ó thanh to¸n nî trong 6 n¨m(triÖu USD) 7,7 8,34 3,784 12 9,389 6,226 17,741 7,7 8,34 3,784 10 9,389 6,226 0 NhËn xÐt: - NÕu ¸p dông gi¸ b¸n ®iÖn b×nh qu©n cña dù ¸n nh­ ®Ò xuÊt ë trªn, trong ph­¬ng ¸n 1 dù ¸n ®¹t hiÖu qu¶ tµi chÝnh cao h¬n nÕu thu lîi tèi thiÓu cña dù ¸n(IRR cao h¬n l·i xuÊt vay vèn b×nh qu©n) Tuy nhiªn, do l·i auÊt vay vèn cao, thêi h¹n tr¶ vèn nªn nghÜa vô tr¶ nî hµng n¨m kh¸ lín. Dù ¸n cã møc lîi nhuËn kh«ng ®ñ ®Ó bï ®¾p kho¶n chi phÝ ®Ó thanh to¸n nî. Nh­ vËy, hµng n¨m ngµnh ®iÖn ph¶i t×mnguån vèn kh¸c( khÊu hao c¬ b¶n cña ngµnh) ®Ó bï ®¾p kho¶n thiÕu hôt nµy. - Trong ph­¬ng ¸n 2, do sö dông nguån vèn thùc cã cña ngµnh nªn hµng n¨m dù ¸n kh«ng ph¶i thanh to¸n nghÜa vô tr¶ nî. Møc sinh lêi 8,34% cã thÓ chÊp nhËn ®­îc ®èi víi c¸c lo¹i tæ m¸y ch¹y phñ ®Ønh vµ l­ng. - HiÖn nay, c¸c tæ m¸y ch¹y phñ ®Ønh trong ngµnh ®iÖn cã chi phÝ gi¸ thµnh lín h¬n nhiÒu. KÕt luËn vµ KiÕn nghÞ: + Gi¸ phÝ nhiªn liÖu DO hiÖn nay ®· t¨ng lªn qu¸ cao do gi¸ nhiªn liÖu trªn thÕ giíi t¨ng ®ét biÕn vµ thªm ¶nh h­ëng cña møc thuÕ 20%. Do ®ã gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®iÖn víi nhiªn liÖu DO t­¬ng ®èi cao 9,38 USC/ Kwh. Dù ¸n sÏ bÞ lçvíi gi¸ b¸n ®iÖn hiÖn nay dï lµ gi¸ ®iÖn cao ®iÓm. Trªn c¬ b¶n nµy, ®èi víi TBK ngoµi nguån khÝ ®èt, sÏ ph¶i sö dông lo¹i nhiªn liÖu cã gi¸ phÝ rÎ h¬n DO, cô thÓ nh­ Condensate. + §Çu t­ b»ng nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n sÏ thuËn lîi h¬n vÒ c©n b»ng tµi chÝnh. + HiÖn nay møc thuÕ ®¸nh trªn nhiªn liÖu sö dông cña ngµnh ®iÖn t­¬ng ®èi cao nªn ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ ®iÖn( DO = 20%, Condensate = 15%, FO = 4%) trong khi c¸c dù ¸n nhµ m¸y ®iÖn BOT ®Òu ®­îc miÔn thuÕ nhËp nhiªn liÖu. KiÕn nghÞ Nhµ n­íc xem xÐt chÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi nhiªn liÖu sö dông s¶n xuÊt ®iÖn. HiÖu qu¶ kinh tÕ: (B¶ng riªng) IV. Nh÷ng khã kh¨n cßn tån t¹i trong ho¹t ®éng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ t¹i ng©n hµng ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam : IV.1 Nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan: Thø nhÊt: Do viÖc thùc hiÖn ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng kª ch­a ®­îc thùc hiÖn nghiªm tóc ë c¸c doanh nghiÖp nhÊt lµ khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh. ViÖc ho¹ch to¸n cña c¸ doanh nghiÖp nhiÒu khi kh«ng ®óng thùc chÊt vµ ch­a cã chÕ ®é kiÓm to¸n b¾t buéc nªn khã ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng kh¶ n¨ng tµi chÝnh, t×nh h×nh thanh to¸n, kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. MÆt kh¸c viÖc ho¹ch to¸n kh«ng ®­îc cËp nhËt, doanh nghiÖp chØ cã c©n ®èi tµi kho¶n hoÆc lËp quyÕt to¸n theo th¸ng, quý, thËm chÝ 6 th¸ng mét lÇn nªn sè liÖu cung cÊp cho ng©n hµng kh«ng kÞp thêi. Trung t©m CIC ng©n hµng Nhµ n­íc lÊy sè liÖutõ c¸c b¶ng c©n ®èi tµi kho¶n, b¶ng tæng kÕt tµi s¶n cña doanh nghiÖp do ng©n hµng cung cÊp th­êng bÞ chËm vµ còng kh«ng chÝnh x¸c. ViÖt Nam ch­a cã mét con sè thèng kª nh÷ng tiªu chuÈn chung cña ngµnh. §©y lµ nh÷ng chØ tiªu kinh tÕ, tµi chÝnh kü thuËt quan träng ®­îc tæng kÕt qua ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Qua c¸c chØ tiªu ®ã, ng©n hµngcã ®­îc c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ n¨ng lùc tr×nh ®é thùc sù cña doanh nghiÖp - chñ ®Çu t­ vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ thùc sù cña dù ¸n hay lo¹i trõ nh÷ng dù ¸n kh«ng hiÖu qu¶. Bªn c¹nh ®ã, sè liÖu nªu trong b¸o c¸o kh¶ thi hoÆc luËn chøng kinh tÕ kü thuËt cßn thiÕu chÝnh x¸c. Trong ®ã c¸c con sè dù kiÕn vÒ c©n ®èi thu chi, vÒ kh¶ n¨ng tiªu thô th­êng lµ ­íc tÝnh, ch­a mang tÝnhkhoa häc cao. Tõ kÕt qu¶ ®ã nh÷ng chØ tiªu NPV, IRR, ®iÓm hßa vèn vµ mèc ®Ó so s¸nh c¸c chØ tiªu ®ã còng ch­a chuÈn x¸c ViÖc tæng hîp th«ng tin, ®¸nh gi¸, xÕp lo¹i doanh nghiÖp ch­a cã c¬ quan nµo chÝnh thøc thùc hiÖn. MÆt kh¸c ch­a cã mét khuynh h­íng chung vÒ tiªu chuÈn, vÒ ph­¬ng ph¸p ph©n lo¹i doanh nghiÖp. Cã t×nh tr¹ng cïng mét doanh nghiÖp nh­ng chñ ®Çu t­ xÕp hä lo¹i A, ng©n hµng th­¬ng m¹i xÕp hä lo¹i B, ng©n hµng ngo¹i th­¬ng xÕp hä lo¹i C... Th­ hai: HÖ thèng c¸c c«ng ty, c¬ quan t­ vÊn vÒ thÈm ®Þnh dù ¸n nhÊt lµ ph­¬ng diÖn thÞ tr­êng, kü thuËt cßn rÊt Ýt, ch­a ph¸t triÓn m¹nh ®Ó c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i thuª ®Ó xem xÐt mét sè mÆt liªn quan ®Õn dù ¸n. §©y còng lµ mét nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¸c doanh nghiÖp mua ph¶i thiÕt bÞ c«ng nghÖ l¹c hËu cña n­íc ngoµi hoÆc kh«ng phï hîp víi yªu cÇu cña dù ¸n. Thø ba: §Þnh h­íng qui ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ tõng ngµnh, tõng vïng, tõng ®Þa ph­¬ng, tõng tæng c«ng ty ch­a cô thÓ, râ rµng. HoÆc chñ tr­¬ng cña c¸c ngµnh h÷u quan kh«ng thèng nhÊt dÉn ®Õn khã kh¨n cho c«ng t¸c x©y dùng c¸c dù ¸n, thÈm ®Þnh dù ¸n, còng nh­ c¸c quyÕt ®Þnh cña ng©n hµng. thø t­: §a sè c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ch­a cã ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn, dù ¸n ch­a ®ñ tiªu chuÈn ®Ó ®­îc ®Çu t­ vèn cho nªn viÖc thÈm ®Þnh vµ ®­a ra quyÕt ®Þnh cho vay hay kh«ng cho vay lµ rÊt khã kh¨n. NhiÒu doanh nghiÖp ch­a minh chøng ®­îc n¨ng lùc s¶n xuÊt tèt, tµi chÝnh lµnh m¹nh ®Ó cã ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn hay kh«ng, nhÊt lµ ®iÒu kiÖn vèn tù cã ®Ó tham gia vµo dù ¸n. Th«ng th­êng, chñ ®Çu t­ chØ cã vèn tù cã tham gia b»ng ®Êt ®ai, nhµ x­ëng cã s½n. Hä cè t×nh ®­a gi¸ lªn cao cho ®ñ phÇn vèn tham gia chiÕm 30% tæng chi phÝ dù ¸n. Tuy nhiªn ë ®©y ta còng cÇn thÊy r»ng c«ng t¸c c«ng chøng ch­a thËt nghiªm minh. Mét sè dù ¸n xin vay vèn chØ nh»m x©y dùng mét phÇn trong tæng thÓ ph¸t triÓn cña dù ¸n hoÆc doanh nghiÖp xin vay ®Ó mua thiÕt bÞ lÎ trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt... Nh­ vËy, viÖc tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ cña dù ¸n hÕt søc khã kh¨n vµ th­êng lµ tÝnh doanh thu, chi phÝ, lîi nhuËn chung cña c¶ d©y chuyÒn ®Çu t­ cña toµn doanh nghiÖp. VI.2. Nh÷ng nh©n tè chñ quan: NhËn thøc vÒ thÈm ®Þnh tµi chÝnh: TÇm quan träng, vÞ trÝ cña thÈm ®Þnh dù ¸n vÒ mÆttµi chÝnh ch­a ®­îc ®¸nh gi¸ ®óng møc. NhiÒu khi trong ho¹t ®éng thÈm ®Þnh dù ¸n cßn qu¸ chó träng ®Õn mÆt ph¸p lý, kü thuËt, c«ng nghÖ, x· héi mµ xem nhÑ phÇn thÈm ®Þnh tµi chÝnh cã ®­îc hiÖu qu¶ hay kh«ng. ViÖc thÈm ®Þnh tÊt c¶ c¸c mÆt cña dù ¸n lµ hÕt søc quan träng nh­ng ®èi víi mét ng©n hµng th­¬ng m¹i, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c dù ¸n cho lÜnh vùc kinh doanh th× hiÖu qu¶ tµi chÝnh lµ ®iÓm cèt lâi ®Ó ®¸nh gi¸vµ lùa chän dù ¸n. VÒ ph­¬ng ph¸p thÈm ®Þnh tµi chÝnh ®Çu t­ t¹i ng©n hµng, c¸c chØ tiªu tµi chÝnh ch­a ®­îc chó träng, ®Æc biÖt c¸c chØ tiªu liªn quan ®Õn gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn ch­a ®­îc hiÓu mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ ch­a ®­îc ¸p dông réng r·i trong ho¹t ®éng thÈm ®Þnh. C¸n bé §éi ngò c¸n bé thÈm ®Þnh t¹i ng©n hµng cßn thiÕu, ch­a ®¸p øng ®Çy ®ñ ®ßi hái cña c«ng viÖc. T¹i mét sè chi nh¸nh ch­a cã c¸n bé thÈm ®Þnh chuyªn tr¸ch vÒ dù ¸n, cßn thiÕu nh÷ng kiÕn thøc tæng qu¸t vÒ thÞ tr­êng, vÒ dù ¸n, vÒ chÕ ®é kiÓm to¸n, tµi chÝnh míi ®­îc bæ sung, söa ®æi. Ngoµi ra ng©n hµng ch­a cã ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, båi d­ìng c¸n bé thÈm ®Þnh mét c¸ch tæng thÓ vµ c¬ b¶n. ViÖc ®µo t¹o hiÖn nay míi chØ dùa trªn h×nh thøc tËp huÊn hoÆc tù ®µo t¹o. Ho¹t ®éng tæ chøc: C¸c v¨n b¶n, quy chÕ qui ®Þnh ch­a râ tr¸ch nhiÖm, nhiÖm vô cña tõng cÊp, tõng c¸n bé thÈm ®Þnh; thiÕu sù kiÓm tra gi¸m s¸t. Ho¹t ®éng ®iÒu hµnh ®«i lóc ch­a chÆt chÏ. ChÕ ®é khen th­ëng, ®·i ngé víi c¸n bé c«ng t¸c tèt ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc ®Ó khuyÕn khÝch hä lµm viÖc cã hiÖu qu¶ h¬n. Th«ng tin, trang thiÕt bÞ Ph­¬ng ph¸p l­u tr÷ th«ng tin ch­a tiÖn trong viÖc tra cøu vµ tèn nhiÒu thêi gian. Nguån cung cÊp th«ng tin cßn h¹n chÕ, chñ yÕu dùa vµo nguån ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng hoÆc lÊy tõ mét sè c¸n bé ngµnh cã liªn quan do vËy chÊt l­îng th«ng tin ch­a cao, ch­a ®ñ. C¸c phÇn mÒm tin häc chuyªn dông cho viÖc dù b¸o, tÝnh to¸n, ph©n tÝch c«ng viÖc thÈm ®Þnh ch­a ®­îc nghiªn cøu, øng dông réng r·i. Ch­¬ng III Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c thÈm ®Þnh hiÖu qu¶ dù ¸n ®Çu t­ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam . I. §Þnh h­íng ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam : ChuyÓn sang c¬ chÕ ho¹t ®éng míi ®­îc 11 n¨m( tõ n¨m 1990) vµ5 n¨m ho¹t ®éng theo m« h×nh míi( tõ n¨m 1996) mét chÆng ®­êng ng¾n ngñi nh­ng nh÷ng g× mµ Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc thËt ®¸ng tù hµo. Cã ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ nµy lµ kÕt qu¶ cña sù chØ ®¹o s¸ng suèt cña ChÝnh phñ, sù l·nh ®¹o ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý cña héi ®ång qu¶n trÞ, Ban gi¸m ®èc vµ sù nç lùc, ®ãng gãp cña toµn thÓ c¸n bé, c«ng nh©n viªn ng©n hµng. Trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn l©u dµi, Ng©n hµng ®· ®Æt ra cho m×nh nh÷ng nguyªn t¾c ®Þnh h­íng lµm c¬ së nÒn t¶ng cho mäi ho¹t ®éng cña Ng©n hµng ®ã lµ: C¨n cø vµo môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi n¨m 2001 cña ChÝnh phñ vµ ®Þnh h­íng nhiÖm vô cña ng©n hµng n¨m 2001, trªn c¬ së ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ c¸c mÆt ho¹t ®éng trong n¨m qua, NHNT dù kiÕn c¸c chØ tiªu kinh doanh chnhs cña n¨m 2001 nh­ sau: 1.T¨ng tr­ëng tæng nguån vèn 19 – 20%. 2.T¨ng tr­ëng d­ nî tÝn dông 20 – 22%. 3.Tû lÖ nî qu¸ h¹n/tæng d­ nî d­íi 4,0% 4.ThÞ phÇn trong thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu 29% 5.T¨ng tr­ëng lîi nhuËn tr­íc thuÕ 5% §Ó thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kinh doanh trªn, ®ßng thêi thùc hiÖn chñ tr­¬ng t¸i c¬ cÊu, NHNT sÏ triÓn khai c¸c c«ng t¸c d­íi ®©y : 1. TriÓn khai thùc hiÖn §Ò ¸n T¸i c¬ cÊu NHNT §Ò ¸n t¸i c¬ cÊu NHNT lµ mét ®Ò ¸n cã tÝnh tæng hîp vµ chiÕn l­îc ph¶n ¸nh nh÷ng tån t¹i yÕu kÐm cña NHNT vµ v¹ch ra nh÷ng h­íng ®i vµ c¸c biÖn ph¸p th¸o gì trong tõng giai ®o¹n. ViÖc triÓn khai ®Ò ¸n sÏ tiÕn hµnh trong 5 n¨m, Trong ®ã n¨m 2001 lµ n¨m më ®Çu – n¨m ®Æt nÒn mãng cho viÖc triÓn khai §Ò ¸n. Bëi vËy ®©y lµ c«ng t¸c träng t©m trong n¨m nay. ViÖc triÓn khai ®Ò ¸n trong n¨m 2001 cÇn ®¹t ®­îc mét sè môc tiªu sau ®©y: Thµnh lËp c«ng ty qu¶n lý tµi s¶n (AMC) ®Ó xö lý mét b­íc c¨n b¶n nî tån ®äng vµ t¹o c¬ së tËp trung xö lý, khai th¸c tµi s¶n; §æi míi mét b­íc c¬ cÊu tæ chøc vµ m« thøc qu¶n lý theo h­íng n©ng cao tÝnh chñ ®éng, linh ho¹t cña c¸c bé phËn, c¸c kh©u tiÕp cËn kh¸ch hµng; n©ng cao tÝnh phèi hîp, thèng nhÊt trong hÖ thèng;®¶m b¶o tÝnh kû c­¬ng trong c«ng t¸c qu¶n trÞ ®iÒu hµnh; thiÕt lËp vµ n©ng cao thiÕt chÕ an toµn th«ng qua thµnh lËp Uû ban Qu¶n Lý vµ phßng ngõa rñi ro, Héi ®ång Qu¶n lý tµi s¶n nî - tµi s¶n Cã; Bæ sung vµ hoµn thiÖn hÖ thèng quy chÕ qu¶n lý c¸c mÆt ho¹t ®éng cña NHNT; §æi míi ph­¬ng thøc kiÓm tra néi bé, ®¶m b¶o tÝnh ®éc lËp cho c¸n bé kiÓm tra kiÓm so¸t, t¹o thµnh c«ng cô gi¸m s¸t, ®iÒu hµnh cña l·nh ®¹o ë c¸c cÊp; X©y dùng nÒn mãng cho viÖc ph¸t triÓn vµ më réng mét sè lo¹i h×nh dÞch vô míi, ®a d¹ng ho¸ thªm mét b­íc ho¹t ®éng kinh doanh. 2. §Èy m¹nh c«ng t¸c huy ®éng vèn ®Ó ®¹t møc t¨ng tr­ëng tæng nguån vèn 19 - 20% §Ó thÝch øng víi sù thay ®æi trong m«i tr­êng ho¹t ®éng ng©n hµng cÇn tiÕp tôc thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn (tr¶ l·i tr­íc, cã th­ëng ...), bæ sung c¸c lo¹i kú h¹n, ¸p dông l·i suÊt linh ho¹t ... ®Ó ph¸t triÓn nguån vèn nhÊt lµ vèn tiÒn ®ång. Bªn c¹nh ®ã cÇn chó träng më réng m¹ng l­íi chi nh¸nh, c¸c phßng giao dÞch t¹i c¸c trung t©m kinh tÕ, khu vùc ®«ng d©n c­. 3. T¨ng c­êng ho¹t ®éng tÝn dông nh»m ®¹t môc tiªu t¨ng tr­ëng d­ nî tÝn dông 20 - 22%, ®ång thêi n©ng cao chÊy l­îng tÝn dông, gi÷ tû lÖ NQH d­íi møc 4,0%. §Ó thùc hiÖn nhiÖm vô nµy cÇn chñ ®éng, tÝch cùc t×m kiÕm c¸c dù ¸n kh¶ thi. C¸c kh¸ch hµng vay ho¹t ®éng tèt, cã kh¶ n¨ng tr¶ nî kh«ng ph©n biÖt lo¹i h×nh së h÷u. Bªn c¹nh ®ã cÇn b¸m s¸t c¸c dù ¸n lín, c¸c ch­¬ng tr×nh kinh tÕ träng ®iÓm, c¸c tæng c«ng ty cã vÞ trÝ quan träng ...®Ó ®Èy m¹nh cho vay nh»m phôc vô tèt h¬n sù nghiÖp ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. §Ó n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông cÇn c¶i tiÕn ph­¬ng ph¸p qu¶n lý rñi ro tÝn dông, hoµn thiÖn hÖ thèng ph©n lo¹i c¸c kho¶n vay vµ ph©n lo¹i kh¸ch hµng. 4. Lµm tèt c«ng t¸c thanh to¸n, gi÷ thÞ phÇn 29% trong kim ng¹ch thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu cña c¶ n­íc. §Ó duy tr× thÕ m¹nh trong c«ng t¸c thanh to¸n cÇn ®Èy m¹nh viÖc ¸p dông c«ng nghÖ vµo c«ng t¸c thanh to¸n ®Ó n©ng cao h¬n n÷a chÊt l­îng phôc vô kh¸ch hµng; ®æi míi h¬n phong c¸ch, th¸i ®é phôc vô;¸p dông réng r·i h¬n trong hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p thu hót kh¸ch hµng nh­ gi¶m phÝ thanh to¸n ­u tiªn mua b¸n ngo¹i tÖ...; thèng nhÊt trong toµn hÖ thèng vÒ ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸, ph©n lo¹i kh¸ch hµng vµ ng©n hµng ®¹i lý. 5. Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c kh¸ch hµng. Chó träng viÖc cñng cè vµ ph¸t triÓn ®éi ngò kh¸ch hµng, ®Æc biÖt lµ nh÷ng kh¸ch hµng chiÕn l­îc b»ng nh÷ng gi¶i ph¸p t¨ng c­êng tiÕp cËn vµ thu hót kh¸ch hµng thèng nhÊt tõ Trung ­¬ng tíi chi nh¸nh. Sím ban hµnh quy chÕ vÒ chi hoa hång cña hÖ thèng. 6. N©ng cÊp hai phßng Kinh doanh ngo¹i tÖ. CÇn cñng cè vµ n©ng cÊp hai phßng kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i TW vµ CN. HCM ®Ó ®ãng vai trß lµ trung t©m qu¶n lý ngo¹i tÖ trong toµn hÖ thèng, ®¸p øng yªu cÇu cÇn ph¸t triÓn ngµy mét cao cña thÞ tr­êng, ®ång thêi ®Ó ®èi phã víi sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi. 7. Cñng cè chi nh¸nh. Quan t©m cñng cè mét sè chi nh¸nh yÕu kÐm th«ng qua viÖc t¨ng c­êng. c¸n bé l·nh ®¹o cã n¨ng lùc qu¶n lý, bæ sung c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao. T¨ng c­êng, cñng cè c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó chi nh¸nh ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶. 8. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. X©y dùng chiÕn l­îc ®µo t¹o dµi h¹n kÓ c¶ viÖc ®µo t¹o cho cÊp qu¶n lý. TriÓn khai ho¹t ®éng trung t©m ®µo t¹o cña NHNT. G¾n liÒn ®µo t¹o víi viÖc c¸n bé phï hîp . KiÕn nghÞ víi c¸c c¬ quan cÊp trªn cã c¬ chÕ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng thÝch hîp nh»m khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng lµm viÖc trong DNNN nãi chung, NHTMQD nãi riªng n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc, ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o vµ g¾n bã víi ng©n hµng. §¶m b¶o thùc hiÖn ®­îc nh÷ng chiÕn l­îc chung vµ nh÷ng ®Þnh h­íng vÒ ho¹t ®éng cho vay ®· ®Æt ra. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam cÇn ph¶i thùc hiÖn ®ång bé nhiÒu ho¹t ®éng kh¸c nhau. Trong ®ã, mét ®iÒu râ rµng lµ hiÖu qu¶, an toµn, chÊt l­îng tètnhÊt, rñi ro thÊp nhÊt chØ cã thÓ cã ®­îc tr­íc hÕt vµ b¾t ®Çu lµ c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n vµ chÊt l­îng c«ng t¸c thÈm ®Þnh trong ho¹t ®éng cho vay cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam. Nã kh«ng ph¶i lµ ®iÒu kiÖn duy nhÊt nh­ng lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n, nÒn t¶ng. Nã thÓ hiÖn vai trß, vÞ trÝ, tÇm quan träng cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh ®· ®­îc x¸c ®Þnh ngay trong chiÕn l­îc, ®Þnh h­íng ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng. II. Mét sè ®Þnh h­íng cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam Trong thêi gian tíi, c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ trong ho¹t ®éng cho vay t¹i ng©n hµng cÇn dùa trªn ®Þnh h­íng sau: C«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ cña ng©n hµng ph¶i ®øng trªn gi¸c ®é ng­êi cho vay, ng­êi bá vèn ®Ó xem xÐt. ThÈm ®Þnh dù ¸n ph¶i xuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tiÔn trong tõng ngµnh vµ nh»m phôc vô cho ho¹t ®éng cho vay cña ng©n hµng ngo¹i th­¬ng trong tõng giai ®o¹n. C«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ ph¶i ®­îc phæ cËp hãa trong toµn hÖ thèng víi tÊt c¶ c¸c c¸n bé lµm nhiÖm vô ë c¸c bé phËn kh¸c nhau, víi nh÷ng yªu cÇu vµ ®ßi hái kh¸c nhau. C«ng t¸c nµy ph¶i ®­îc tiÕn hµnh theo mét quy tr×nh khoa häc, hiÖn ®¹i, b¸m s¸t víi t×nh h×nh thùc tÕ vµ phï hîp víi nghiÖp vô cña ng©n hµng. C«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i ph¸t huy vai trß tham m­u cho l·nh ®¹o ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p tæ chøc, chØ ®¹o ®iÒu hµnh cô thÓ trong viÖc quyÕt ®Þnh c¸c kho¶n vay. III. Mét sè gi¶i ph¸p: Cïng víi sù chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, ho¹t ®éng ®Çu t­ ngµy cµng ®­îc khuyÕn khÝch, më réng. Vai trß cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ ngµy cµng trë nªn quan träng, cã ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng c¸c kho¶n vay vµ lîi nhuËn cña ng©n hµng. Tõ thùc tr¹ng ®ã, ho¹t ®éng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam cÇn ph¶i nhanh chãng ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn. Qua thêi gian thùc tËp t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam, t«i ®· ®­îc xem xÐt ho¹t ®éng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­ trong ho¹t ®éng cho vay cña Ng©n hµng. NhËn thøc ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc còng nh­ c¸c mÆt cßn tån t¹i, h¹n chÕ trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­ cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam, th«ng qua viÖc t×m hiÓu vµ nghiªn cøu c¸c nguyªn nh©n chñ quan vµ kh¸ch quan, t«i xin ®Ò ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m gãp mét phÇn nhá bÐ vµo viÖc nghiªn cøu c¸c biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam: VÒ ph­¬ng ph¸p thÈm ®Þnh Xö lý th«ng tin VÊn ®Ò con ng­êi VÒ tæ chøc ®iÒu hµnh III.1 VÒ ph­¬ng ph¸p thÈm ®Þnh: Tr­íc hÕt Ng©n hµng nªn cËp nhËt nh÷ng thay ®æi vÒ chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc liªn quan ®Õn c¸c chØ tiªu trong ho¹t ®éng thÈm ®Þnh, ®Æc biÖt lµ c¸c chØ tiªu vÒ tµi chÝnh nh­ chÝnh s¸ch vÒ thuÕ VAT, thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, thu sö dông vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc, c¸c qui ®Þnh vÒ trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh vµ øng dông c¸c chØ tiªu ®ã trong ph©n tÝch cho phï hîp. Ng©n hµng phæ cËp vµ ¸p dông cho thÝch hîp nh÷ng ph­¬ng ph¸p thÈm ®Þnh cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi, qua ®ã trªn thùc tiÔn t×nh h×nh ViÖt Nam mµ øng dông. Tõ ®ã, Ng©n hµng cã mét c¬ së ®Ó xem xÐt dù ¸n tõ kh©u tiÕp nhËn ®Õn lóc gi¶i ng©n ®­îc tiÕn hµnh thèng nhÊt vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao. Ng©n hµng t¨ng c­êng ¸p dông c¸c chØ tiªu tµi chÝnh, ®Æc biÖt lµ nh÷ng chØ tiªu cã tÝnh ®Õn gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn vµo qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh vµ xÐt duyÖt dù ¸n ®Çu t­, kiÓm tra c¸c chØ tiªu ®ang sö dông ®Ó h¹n chÕ vµ chuÈn l¹i ph­¬ng ph¸p thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­. VÊn ®Ò gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn: §©y lµ vÊn ®Ò mÊu chèt cña thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­ nh­ng ch­a ®­îc ng©n hµng quan t©m ®óng møc. Mét trong nh÷ng ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña ho¹t ®éng ®Çu t­ lµ dù ¸n ®Çu t­ th­êng kÐo dµi trong nhiÒu n¨m, c¸c lîi Ých vµ chi phÝ ph¸t sinh ë c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau nh­ng gi¸ trÞ ®ång tiÒn ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau th× kh«ng gièng nhau. V× vËy cÇn ph¶i cã mét ph­¬ng ph¸p qui ®æi gi¸ trÞ cña dßng tiÒn xuÊt hiÖn ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau vÒ cïng mét thêi ®iÓm ®Ó xem xÐt, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸. Tõ ®ã hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh cña dù ¸n sÏ ®­îc n©ng cao. ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p thÈm ®Þnh hiÖn ®¹i Ng©n hµng cÇn phæ cËp vµ t¨ng c­êng ¸p dông nh÷ng ph­¬ng ph¸p, chØ tiªu thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ hiÖn ®¹i trªn c¬ së tham kh¶o, häc hái cña c¸c ng©n hµng hiÖn ®¹i trªn thÕ giíi. C¸c ph­¬ng ph¸p nµy rÊt phæ biÕn trong rÊt nhiÒu tµi liÖu, nh­ng vÊn ®Ò lµ lùa chän chØ tiªu, ph­¬ng ph¸p nµo ®Ó ¸p dông cho phï hîp víi thùc tiÔn tõng dù ¸n lµ ®iÒu quan träng. Ng©n hµng cÇn ¸p dông nhiÒu h¬n n÷a c¸c chØ tiªu: gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng NPV, tû suÊt sinh lêi néi bé IRR, chØ sè doanh lîi PI ®Ó lµm chØ tiªu trong ®¸nh gi¸, lùa chän dù ¸n. Ba chØ tiªu nµy lµ cùc kú quan träng, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña dù ¸n ®Çu t­ vµ cÇn ph¶i ®­îc ¸p dông ®ång thêi ®Ó bæ sung hç trî cho nhau. TÝnh dßng tiÒn: PhÇn lín c¸c dù ¸n ®Çu t­ ®Òu cã gi¸ trÞ thu håi. Tµi s¶n cè ®Þnh, c¸c m¸y mãc, trang thiÕt bÞ, nhµ x­ëng khi dù ¸n kÕt thóc cßn cã mét gi¸ trÞ nhÊt ®Þnh: Khi chóng ®­îc b¸n, thanh lý, sÏ thu håi ®­îc mét dßng tiÒn cuèi dù ¸n. Mét ®iÒu chó ý lµ dßng tiÒn nµy ph¶i chÞu thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp v× nã lµ luång tiÒn ho¹t ®éng tr­íc thuÕ. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam còng cÇn tÝnh kho¶n thu håi vèn l­u ®éng rßng, kho¶n thu håi nµy sÏ ®­îc céng vµo luång tiÒn ë n¨m cuèi cïng cña dù ¸n. TÝnh doanh thu vµ chi phÝ. Doanh thu vµ chi phÝ lµ hai yÕu tè quan träng cña dù ¸n. Nã cã ¶nh h­ëng ®Õn viÖc tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu cßn l¹i trong thÈm ®Þnh dù ¸n. §©y lµ b­íc quan träng nh­ng còng rÊt khã kh¨n trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch. ViÖc dù b¸o doanh thu b¸n hµng liªn quan ®Õn c¸c nh©n tè nh­ khuynh h­íng t¨ng tr­ëng kinh tÕ, gi¸ c¶, ... TÝnh khÊu hao. Khi tÝnh khÊu hao, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam cÇn chó ý tíi c¬ cÊu cña chi phÝ ®Çu t­ cho dù ¸n ®Ó ¸p dông c¸c tû lÖ khÊu hao phï hîp. §èi víi phÇn chi phÝ tr­íc vËn hµnh, Ng©n hµng cÇn tÝnh t¸ch riªng ra ®Ó thu håi trong mét sè n¨m ®Çu khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng chø kh«ng nªn tÝnh gép cïng víi chi phÝ x©y l¾p. TÝnh l·i suÊt chiÕt khÊu Ng©n hµng cã thÓ ¸p dông 2 c¸ch tÝnh l·i suÊt chiÕt khÊu: TÝnh chi phÝ b×nh qu©n gia quyÒn cña vèn ®Çu t­ lµm l·i suÊt chiÕt khÊu. Tuy nhiªn trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay ë ViÖt Nam rÊt khã tÝnh chi phÝ vèn tù cã cña doanh nghiÖp LÊy l·i suÊt tr¸i phiÕu kho b¹c Nhµ n­íc lµm tû lÖ chiÕt khÊu céng thªm mét møc ®é rñi ro t­¬ng øng cña lÜnh vùc, nhµnh nghÒ s¶n xuÊt kinh doanh mµ dù ¸n ho¹t ®éng. Th«ng th­êng c¸c dßng tiÒn cña dù ¸n trong suèt thêi kú ph©n tÝch ®­îc chiÕt khÊu víi tû lÖ kh«ng ®æi. Tuy nhiªn ng©n hµng cã thÓ sö dôngc¸c tû lÖ chiÕt khÊu thay ®æi ®Ó ph¶n ¸nh c¸c t¸c ®éng cña m«i tr­êng kinh tÕ tíi dù ¸n, ch¼ng h¹n nh­ t¸c ®éng cña l¹m ph¸t. Trong nh÷ng n¨m mµ nguån vèn khan hiÕm, ng©n hµng cã thÓ tÝnh tû lÖ chiÕt khÊu cao do chi phÝ vèn vay vµ ng­îc l¹i, tû lÖ chiÕt khÊu thÊp h¬n trong nh÷ng n¨m nguån vèn dåi dµo. Ph©n tÝch tµi chÝnh. C«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam cÇn tËp trung vµo viÖc xem xÐt kÕ ho¹ch tµi chÝnh ng¾n h¹n vµ c¸c chØ tiªu ph©n tÝch tµi chÝnh ë tõng n¨m. §Æc biÖt Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam cÇn chó träng tíi h×nh thøc thanh to¸n cña dù ¸n th«ng qua viÖc xem xÐt nhu cÇu vÒ vèn l­u ®éng, tÝnh hîp lý cña c¸c chÝnh s¸ch tiÒn mÆt, chÝnh s¸ch dù tr÷, tÝn dông th­¬ng m¹i. Nh÷ng chÝnh s¸ch nµy ph¶i ®­îc b¶o ®¶m c©n ®èi c¸c luång tiÒn mÆt ra vµ luång tiÒn mÆt vµo cña dù ¸n. Ng©n hµng còng cÇn ph¶i lËp thªm c¸c b¶ng dù trï c©n ®èi tµi s¶n, c©n ®èi thu chi, kÕ ho¹ch Ng©n quü ®Ó thuËn tiÖn trong viÖc ph©n tÝch tµi chÝnh. C¸c b¶ng tÝnh. Trong b¶ng tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña dù ¸n Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam cÇn söa ®æi mét sè chØ tiªu nh­ : thuÕ VAT kh«ng n»m trong kÕ ho¹ch chi phÝ v× nã kh«ng ph¶i lµ chi phÝ cña doanh nghiÖp. Ng©n hµng còng cÇn lËp thªm b¶ng ph©n tÝch dßng tiÒn ®Ó thÊy râ c¸c dßng tiÒn ra, vµo cña dù ¸n vµ thuËn lîi cho viÖc tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu NPV, IRR. Ph©n tÝch vÒ ®é nh¹y. Mét dù ¸n ®Çu t­ th­êng tån t¹i trong mét thêi gian dµi, c¸c dßng tiÒn ®i vµo vµ ®i ra khái dù ¸n trong thêi gian ®ã. Luång tiÒn rßng cña dù ¸n phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè mµ mçi yÕu tè ë mçi møc ®é kh¸c nhau ®Òu cã tÝnh kh«ng ch¾c ch¾n nhÊt ®Þnh, hay cßn gäi lµ rñi ro. B»ng viÖc ph©n tÝch ®é nh¹y, Ng©n hµng sÏ thu ®­îc møc ®é ch¾c ch¾n cña c¸c yÕu tè cÇn x¸c ®Þnh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña dù ¸n. V× vËy, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam cã thÓ lo¹i bít ®­îc c¸c dù ¸n cã møc ®é rñi ro cao. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam còng cÇn nªn xem xÐt sù biÕn ®éng cña tû lÖ chiÕt khÊu tíi c¸c chØ tiªu NPV, PI ®èi víi tÊt c¶ dù ¸n ®Çu t­ v× nh÷ng chØ tiªu nµy rÊt nh¹y c¶m víi tû lÖ chiÕt khÊu. III.2 Xö lý th«ng tin: ChÊt l­îng c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ phô thuéc rÊt nhiÒu vµo sè l­îng còng nh­ chÊt l­îng th«ng tin thu thËp ®­îc. ChÝnh v× thÕ, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam ph¶i nhanh chãng hoµn thiÖn, x©y dùng mét hÖ thèng thu thËp th«ng tin vµ xö lý th«ng tin, n©ng cao chÊt l­îng th«ng tin phôc vô cho ho¹t ®éng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®ã, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam cÇn ph¶i lµm nh÷ng viÖc sau: HiÖu qu¶ cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n phô thuéc rÊt lín vµo ®é chÝnh x¸c vµ kÞp thêi cña th«ng tin. Trong thêi ®¹i bïng næ th«ng tin hiÖn nay, viÖc n¾m b¾t th«ng tin kÞp thêi, ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c lµ v« cïng cÇn thiÕt vµ lµ c¬ héi gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ng©n hµng. Ng©n hµng cÇn x©y dùng mét hÖ thèng cung cÊp th«ng tin, b¸o c¸o néi bé thuËn tiÖn, hiÖn ®¹i. Nh÷ng th«ng tincÇn thiÕt liªn quan ®Õn dù ¸n ph¶i ®­îc truy cËp mét c¸ch ®Çy ®ñ. Th«ng tin ph¶i ®a d¹ng ë mäi lÜnh vùc, ngµnh, khu vùc kh¸c nhau trong c¶ n­íc. N©ng cao chÊt l­îng hÖ thèng th«ng tin phßng ngõa rñi ro, kÕt nèi chÆt chÏ hÖ thèng th«ng tin víi c¸c ng©n hµng kh¸c. Chñ ®éng t×m vµ ®Ò nghÞ ban l·nh ®¹o cho phÐp mua c¸c tµi liÖu, s¸ch b¸o phôc vô c«ng t¸c chuyªn m«n, nghiÖp vô thÈm ®Þnh vµ t­ vÊn ®Çu t­. Ng©n hµng nªn ®a d¹ng nguån cung cÊp th«ng tin vµ ®­a c¸c ph­¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin hiÖn ®¹i vµo phôc vô c«ng t¸c thÈm ®Þnh qua c¸c xa lé th«ng tin. B­íc ®Çu, cã thÓ thùc hiÖn viÖc kÕt nèi, tham gia vµo m¹ng Internet, trung t©m cung cÊp th«ng tin trong n­íc ®Ó khai th¸c c¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh trong n­íc vµ quèc tÕ. Ng©n hµng cÇn x©y dùng hÖ thèng cung cÊp th«ng tin ®Ó th«ng tin ®­îc th«ng suèt trong toµn hÖ thèng. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam cã mét hÖ thèng m¹ng l­íi chi nh¸nh toµn quèc. V× vËy ®©y lµ mét tiÒm lùc rÊt lín cho viÖc khai th¸c, thu thËp vµ cung cÊp th«ng tin. Ng©n hµng cÇn x©y dùng mét hÖ thèng c¬ së d÷ liÖu riªng phôc vô cho ho¹t ®éng thÈm ®Þnh. Trong ®ã ph¶i tËp hîp l­u tr÷ nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vÒ ngµnh, lÜnh vùc, khu vùc kh¸c nhau trong c¶ n­íc. Ph¸t triÓn theo h­íng c¸c chi nh¸nh thu thËp l­u gi÷ th«ng tin vÒ t×nh h×nh cô thÓ ë ®Þa bµn, khu vùc ho¹t ®éng cña m×nh; Trung ­¬ng l­u gi÷ n¾m th«ng tin chung, tæng thÓ trªn toµn quèc. Gi÷a Trung ­¬ng vµ chi nh¸nh thùc hiÖn trao ®æi th­êng xuyªn qua hÖ thèng th«ng tin néi bé. Tuy nhiªn, ng©n hµng cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p m· hãa nh÷ng c¬ së d÷ liÖu ®Ó tr¸nh sù x©m nhËp vµ " ¨n c¾p " th«ng tin. III.3 VÊn ®Ò con ng­êi Trªn thùc tÕ, qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ ®ßi hái c¸n bé thÈm ®Þnh ph¶i cãkiÕn thøc tæng qu¸t vµ toµn diÖn vÒ kinh tÕ, ph¸p luËt, kü thuËt, c«ng gnhÖ, th«ng tin, thÞ tr­êng, kiÕn thøc tµi chÝnh cã liªn quan ®Õn c¸c ph­¬ng diÖn cña dù ¸n. Tuy nhiªn sÏ kh«ng hîp lý nÕu ®ßi hái ngay lËp tøc c¸n bé thÈm ®Þnh cã ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè trªn. §øng tr­íc t×nh h×nh ®ã, tr­íc m¾tng©n hµng cÇn ph¶i n©ng cao kiÕn thøc cña c¸n bé thÈm ®Þnh b»ng c¸ch thùc hiÖn ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i c¸n bé. Ng©n hµng cÇn th­êng xuyªn h­íng dÉn c¸c v¨n b¶n, luËt, chÕ ®é, chÝnh s¸ch míi cña ChÝnh phñ vµ c¸c bé, ngµnh qu¶n lýcña Nhµ n­íc cho hÖ thèng c¸c c¸n bé nghiÖp vô, thÈm ®Þnh t¹i chi nh¸nh còng nh­ trung ­¬ng. T¨ng c­êng kiÓm tra h­íng dÉn nghiÖp vô thÈm ®Þnh dù ¸n ®èi víi c¸c chi nh¸nh. Tæ chøc c¸c buæi trao ®æi nghiÖp vô chuyªn m«n trong c¸c phßng hoÆc gi÷a c¸c phßng thÈm ®Þnh cña c¸c chi nh¸nh lín, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c anh chÞ em ®­îc tham dù c¸c khãa ®µo t¹o chuyªn m«n, nghiÖp vô trong vµ ngoµi ngµnh, nh»m n©ng cao tr×nh ®é, n¨ng lùc cña tÊt c¶ c¸c c¸n bé trong phßng. §µo t¹o, n©ng cao n¨ng lùc, tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n cña c¸n bé tÝn dông, thÈm ®Þnh dù ¸n chuyªn tr¸ch, nh»m ®¶m b¶o chÊt l­îng tÝn dông trong c¶ qu¸ tr×nh ®Çu t­. §©y còng lµ biÖn ph¸p tÝch cùc chèng l·ng phÝ, thÊt tho¸t trong ®Çu t­ XDCB. Ng©n hµng ph¶i cã chÝnh s¸ch ­u ®·i cho c¸n bé thÈm ®Þnh ®Ó khuyÕn khÝch ý thøc, tr¸ch nhiÖm vµ tinh thÇn v­¬n lªn hoµn thiÖn cña mçi c¸n bé. Ng©n hµng ph¶i cã chÝnh s¸ch khuyÕn kÝch c¸n bé tù ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é nh­ bè trÝ vÒ thêi gian, trî cÊp häc phÝ, trî cÊp tiÒn mua tµi liÖu...cho nh÷ng c¸n bé theo häc nh÷ng líp t¹i chøc, b»ng hai, c¸c khãa häc kh¸c ngoµi giê. Tuy nhiªn, ®iÒu quan träng lµ c¸c c¸n bé cÇn ph¶i cã phÈm chÊt ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp vµ lu«n cã ý thøc v­¬n lªn ®Ó hoµn thiÖn nèt c«ng viÖc ®­îc giao. ChÝnh v× vËy, ng©n hµng ph¶i cã chÝnh s¸ch khen th­ëng ®èi víi nh÷ng c¸n bé, chuyªn gia lµm viÖc giái ®Ó tr¸nh hiÖn t­îng "ch¶y m¸y ch¸t x¸m"; còng nh­ cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p xö lý ®èi víi c¸c c¸n bé lµm viÖc kh«ng nghiªm tóc g©y thÊt tho¸t tµi s¶n cña ng©n hµng . III.4 VÒ tæ chøc diÒu hµnh Phßng thÈm ®Þnh vµ c¸c phßng ban cã liªn quan cÇn ph¶i s¾p xÕp theo h­íng tinh gi¶n, gän nhÑ nh­ng còng ph¶i ®¶m b¶o chÊt l­îng cao trong c«ng viÖc. S¾p xÕp c¸n bé ®óng vÞ trÝ theo kh¶ n¨ng vµ n¨ng lùc cña mçi ng­êi ®Ó ph¸t huy tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm cña tõng c¸ nh©n. C¸c dù ¸n ®­a ®Õn Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng cã qui m«, lÜnh vùc rÊt ®a d¹ng. Ng©n hµng nªn bè trÝ nh÷ng dù ¸n cã qui m« lín, tÝnh chÊt phøc t¹p cho c¸c c¸n bé chñ chèt cã tr×nh ®é giái vµ nhiÒu kinh nghiÖm. Ng©n hµng nªn qui ®Þnh chi tiÕt cô thÓ h¬n vÒ tr¸ch nhiÖm còng nh­ quyÒn lîi cña c¸c c¸n bé víi kÕt qu¶ thÈm ®Þnh dù ¸n. Ng©n hµng còng nªn rµ so¸t l¹i c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh, nh÷ng c¸n bé thÈm ®Þnh kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu th× chuyÓn sang lµm c«ng viÖc kh¸c, bæ sung thªm c¸n bé thÈm ®Þnh cho nh÷ng chi nh¸nh cßn thiÕu. C«ng t¸c tæ chøc thÈm ®Þnh trong toµn hÖ thèng cÇn ®­îc hoµn thiÖn theo h­íng t¨ng c­êng sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a phßng Dù ¸n, phßng ThÈm ®Þnh vµ ®Çu t­ chøng kho¸n, phßng tÝn dông vµ c¸c phßng ban kh¸c, ®Æc biÖt lµ víi phßng kh¸ch hµng. Phßng kh¸ch hµng cã nhiÖm vô theo dâi c«ng t¸c kh¸ch hµng trªn toµn hÖ thèng. Nguån th«ng tin mµ kh¸ch hµng thu thËp ®­îc lµ rÊt lín vµ tæng hîp. Tuy nhiªn, phßng kh¸ch hµng chñ yÕu lµ b¸o c¸o trùc tiÕp lªn ban l·nh ®¹o, hÇu nh­ ch­a cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a phßng Kh¸ch hµng víi phßng Dù ¸n, phßng ThÈm ®Þnh vµ ®Çu t­ chøng kho¸n trong viÖc trao ®æi th«ng tin vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Ng©n hµng nªn thiÕt lËp mét c¬ chÕ liªn hÖ gi÷a c¸c phßng nµy ®Ó sö dông nh÷ng kÕt qu¶ mµ phßng kh¸ch hµng cã ®­îc. Ng©n hµng cÇn h×nh thµnh mét mèi quan hÖ vÒ ho¹t ®éng thÈm ®Þnh víi Ng©n hµng Nhµ n­íc, Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t­...vµ c¸c ng©n hµng kh¸c. Bªn c¹nh ®ã, ng©n hµng nªn ph¸t ®éng phong trµo nghiªn cøu khoa häc ®Ó qua ®ã tËp hîp c¸c ®Ò xuÊt s¸ng kiÕn cã gi¸ trÞ ®Ó ¸p dông cho toµn hÖ thèng. Hµng n¨m trªn c¬ së kÕ ho¹ch chung, ng©n hµng cÇn x©y dùng mét ch­¬ng tr×nh kÕ ho¹ch, nhiÖm vô cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh vµ cã tæ chøc tæng kÕt, ®¸nh gi¸ ®Ó rót kinh nghiÖm. VI. Mét sè kiÕn nghÞ ®Ó n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ lµ mét qu¸ tr×nh phøc t¹p, ®­îc xem xÐt ë ph¹m vi réng, liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng kh¸c nhau. §Ó ®¶m b¶o cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ t¹i c¸c ng©n hµng ®¹t hiÖu qu¶ cao cÇn ph¶i cã sù phèi hîp ®ång bé cña c¸c ngµnh c¸c cÊp. ChØ trªn c¬ së cã mét kÕ ho¹ch tæng thÓ, toµn diÖn th× nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ò ra ë trªn míi cã tÝnh kh¶ thi. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ph¸t triÓn chung cña ngµnh ng©n hµng, t«i xin ®Ò xuÊt mét sè kiÕn nghÞ sau ®èi víi ho¹t ®éng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam: IV.1 §èi víi ng©n hµng Nhµ n­íc: §èi víi ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn ph¶i hÖ thèng hãa nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ thÈm ®Þnh dù ¸n, hç trî cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i n©ng cao nghiÖp vô thÈm ®Þnh. Ng©n hµng Nhµ n­íc më réng ph¹m vi, néi dung vµ t¨ng tÝnh cËp nhËt cña Trung t©m phßng ngõa rñi ro tÝn dông( CIC). Ng©n hµng Nhµ n­íc th­êng xuyªn kiÓm tra gi¸m s¸t chÕ ®é cung cÊp th«ng tin kh¸ch hµng t¹i c¸c ng©n hµng theo qui chÕ vµ tæ chøc ho¹t ®éng th«ng tin tÝn dông do Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ban hµnh. Hµng n¨m ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn tæ chøc nh÷ng héi nghÞ kinh nghiÖm toµn ngµnh ®Ó t¨ng c­êng sù hiÓu biÕt vµ hîp t¸c gi÷a c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh Bé tµi chÝnh cïng víi Ng©n hµng Nhµ n­íc sím ban hµnh quy chÕ thµnh lËp vµ sö dông quü dù phßng rñi ro tÝn dông, cho phÐp trÝch tû lÖ phÇn tr¨m trªn tæng d­ nî, ®­îc ®­a vµo chi phÝ ®Ó kÞp thêi bï ®¾p rñi ro tÝn dông theo tinh thÇn NghÞ ®Þnh 59 cña ChÝnh phñ. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh ng©n hµng vµ cña nÒn kinh tÕ, ngµy cµng cã nhiÒu c¸c dù ¸n lín cÇn cã sù tham gia ®ång tµi trî cña nhiÒu ng©n hµng nh»m ph©n t¸n rñi ro. Bëi vËy ho¹t ®éng ®ång tµi trî cÇn cã sù tham gia cñaNg©n hµng Nhµ n­íc trong viÖc x©y dùng quy tr×nh thÈm ®Þnh, c¬ chÕ lµm viÖc ®åi víi c¸c dù ¸n nµy. IV.2 KiÕn nghÞ ®èi víi ChÝnh phñ, c¸c bé, c¸c ngµnh 1. ThiÕt lËp mét hÖ thèng chÝnh s¸ch vÜ m« ®Çy ®ñ, ®ång bé vµ hîp lý ®i ®«i víi khung ph¸p luËt ho¹t ®éng hiÖu qu¶ lµ vÊn ®Ò ®Çu tiªn vµ cÇn gi¶i quyÕt ViÖc x©y dùng c¸c quy ho¹ch, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ cho c¶ n­íc còng nh­ tõng ngµnh ph¶i ®¶m b¶o tÝnh hîp lý vµ æn ®Þnh, tr¸nh sù trïng lËp vµ thay ®æi th­êng xuyªn. §Æc biÖt lµ c¸c quy ho¹ch cô thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ cña tõng ngµnh nh­ chÕ biÕn l­¬ng thùc, c¬ khÝ, ®iÖn tö...nÕu ®­îc lËp ra mét quy ho¹ch ®óng ®¾n sÏ lµ nh÷ng c¬ së tham kh¶o tètcho c¸n bé thÈm ®Þnh khi thÈm ®Þnh dù ¸n trong vïng vµ ngµnh t­¬ng øng, nhÊt lµ nh÷ng dù ¸n sö dông hoµn toµn vèn vay ng©n hµng. ChÝnh phñ cÇn cã sù chØ ®¹o kÞp thêi, cô thÓ h¬n c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh viÖc phèi hîp vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn: NHNN, Bé KH§T, Bé Tµi chÝnh hoÆc c¬ quan chñ qu¶n, trong viÖc thùc hiÖn dù ¸n, cÇn ®Æt ra c¬ chÕ g¾n kÕt ho¹t ®éng cña dù ¸n víi c¸c ý kiÕn thÈm ®Þnh. MÆt kh¸c chÝnh phñ cÇn ®Èy m¹nh h¬n n÷a viÖc c¶i c¸ch hÖ thèng tµi chÝnh - ng©n hµng theo h­íng ®iÒu tiÕt mÒm dÎo vµ trao quyÒn ®éc lËp tù chñ h¬n n÷a cho khu vùc nµy. §Ò nghÞ c¸c bé ngµnh sím ban hµnh c¸c quy ®Þnh vÒ ®¬n gi¸ x©y dùng tæng hîp, suÊt vèn ®Çu t­, ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu...cho tõng ngµnh, tõng lÜnh vùc cô thÓ, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc x¸c ®Þnh tæng vèn ®Çu t­ vµ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt hµng n¨m. §Ò nghÞ c¸c Bé, ngµnh cÇn phèi hîp chÆt chÏ trong viÖc thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt c¸c dù ¸n ®Çu t­; n©ng cao tr×nh ®é, chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n nhÊt lµ vÒ c¸c mÆt kü thuËt, c«ng nghÖ, thÞ tr­êng, kinh tÕ x· héi, ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña m«i tr­êng ®Ó lµm c¨n cø cho ng©n hµng thÈm ®Þnh dù ¸n. C¸c Bé chñ qu¶n cÇn hÖ thèng hãa c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn c¸c lÜnh vùc mµ ngµnh m×nh ®¶m tr¸ch. Hµng n¨m, nh÷ng th«ng tin nµy sÏ ®­îc c«ng bè mét c¸ch c«ng khai qua c¸c tµi liÖu chuyªn ngµnh hoÆc tËp hîp l¹i ë c¸c trung t©m th«ng tin cña ngµnh ®Ó gióp chñ ®Çu t­ còng nh­ ng©n hµng th­¬ng m¹i thuËn lîi h¬n trong viÖc thu thËp th«ng tin phôc vô cho viÖc lËp vµ thÈm ®Þnh dù ¸n. Nhµ n­íc cÇn quy ®Þnh râ h¬n n÷a tr¸ch nhiÖm cña chñ ®Çu t­ vµ ng­êi cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh ®Çu t­, tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn ®èi víi kÕt qu¶ thÈm ®Þnh trong néi dung dù ¸n ®Çu t­. §· lµ chñ ®Çu t­ th× ph¶i tho¸t ly khái chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc, ®Ó tËp trung vµo c«ng t¸c qu¶n lý x©y dùng, tæ chøc ho¹ch to¸n, sö dông cã hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­. MÆt kh¸c, viÖc cã qu¸ nhiÒu quy chÕ kh«ng nh÷ng lµm cho c¸c quan chøc ®Þa ph­¬ng tuú tiÖn ¸p dông ®Ó t¹o c¬ héi t­ lîi, tham nhòng mµ cßn g©y trë ng¹i cho viÖc gia t¨ng ®Çu t­. Nh÷ng quy ®Þnh, ®iÒu kho¶n kh«ng râ rµng còng lµm khã kh¨n cho c¸n bé thÈm ®Þnh trong viÖc ®¸nh gi¸ tÝnh ph¸p lý cña hå s¬ xin vay. §iÒu nµy dÉn ®Õn hËu qu¶ sai lÇm khi mét sè dù ¸n ®Çu t­ kh«ng ®ñ giÊy tê nh­ng do nh÷ng quen biÕt l¹i xin ®­îc nh÷ng chøng nhËn cÇn thiÕt. V× vËy c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh kh«ng nªn chØ nh×n vµo con dÊu vµ ch÷ ký ®Ó ®­a ra kÕt luËn. MÆc dï trªn danh nghÜa, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®­îc b×nh ®¼ng nh­ nhau nh­ng trªn thùc tÕ ho¹t ®éng kinh doanh c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n vµ n­íc ngoµi vÉn cßn bÞ ph©n biÖt ®èi sö. Trong khi ®ã, c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc víi sù hËu thuÉn vÒ mäi mÆt cña nhµ n­íc l¹i kh«ng ph¸t huy hÕt hiÖu qu¶. M«i tr­êng kinh doanh bÊt b×nh ®¼ng còng ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn hiÖu qu¶ c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ bëi v× nã t¹o ra t©m lý thiªnvÞ cho c¸c doanh nghiÖp quèc doanh cña c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh, tÝn dông. §«i khi c¸c doanh nghiÖp cßn lµm ¨n thua lç vÉn cã thÓ t×m ®Õn c¸c thÎ chÕ chÝnh trÞ xin trî cÊp ®Ó tiÕp tôc ho¹t ®éng hay tr¶ nî ng©n hµng. Nh­ vËy mét c¸ch gi¸n tiÕp, c¸n bé tÝn dông ®· bá qua dù ¸n cã kh¶ n¨ng sinh lêi cao h¬n vµ v× thÕ nguån vèn ®· bÞ sö dông l·ng phÝ. §Ó gi¶i quyÕt thùc tr¹ng trªn, Nhµ n­íc cÇn xem xÐt l¹i c¸c quy chÕ chÝnh s¸ch cña m×nh t¹o cho m«i tr­êng kinh doanh mét “ s©n ch¬i b×nh ®¼ng “. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c thÈm ®Þnh, cïng víi sù x· héi ho¸, quèc tÕ ho¸ ®Çu t­, ChÝnh phñ ViÖt Nam nªn: Thùc hiÖn c¶i c¸ch c¸c thñ tôc, chÝnh s¸ch ChÝnh phñ duyÖt vµ c«ng khai quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi c¸c ngµnh, ®Þa ph­¬ng, c¸c vïng kh«ng gian më. Cã sù s¾p xÕp vµ lùa chän dù ¸n theo kh«ng gian, thêi gian. Nhµ n­íc nªn cã thø tù ­u tiªn, quy ho¹ch chi tiÕt c¸c dù ¸n ®Çu t­. Quy ho¹ch nguån vèn ®Çu t­ c©n ®èi víi mçi dù ¸n. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. C¸c doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n tù chÞu tr¸ch nhiÖm phÇn vèn cña m×nh trªn c¬ së dù ¸n ®­îc phª duyÖt. Hoµn thiÖn c¸c luËt Ban hµnh luËt ®Çu t­ trong n­íc vµ ngoµi n­íc. Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch sö dông vµ quy ho¹ch ®Êt ®ai trong lÜnh vùc ®Çu t­. ChÝnh s¸ch l·i suÊt ph¶i ®­îc söa ®æi mét c¸ch hîp lý. ¸p dông luËt ng©n hµng ®Ó g¾n tr¸ch nhiÖm cña ng­êi ®i vay víi ph¸p luËt. 2. Hoµn thiÖn c«ng t¸c kiÓm to¸n, kÕ to¸n: C«ng t¸c kiÓm to¸n - kÕ to¸n ë ViÖt Nam hÕt søc lén xén ®Æc biÖt víi khu vùc ngoµi quèc doanh. HiÖn nay, ngoµi mét sè DNNN, mét sè DNTN lµm ¨n lín liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cã ho¹t ®éng kÕ to¸n nghiªm tóc tu©n theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc cßn l¹i hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n vµ mét sè DNNN nhá thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tuú tiÖn, s¬ sµi chñ yÕu lµ h×nh thøc ghi sæ. Do ®ã viÖc ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c tµi chÝnh cña doanh nghiÖp nµy lµ hÕt søc khã kh¨n. T×nh tr¹ng “ sæ ma ” cßn phæ biÕn; mét quyÓn gèc ph¶n ¸nh t×nh h×nh kinh doanh thùc tÕ, mét quyÓn chuyªn dïng ®Ó tÝnh víi phßng thuÕ, mét quyÓn ®Ó ®èi phã víi ho¹t ®éng kiÓm tra cña ng©n hµng. V× vËy c¸n bé thÈm ®Þnh rÊt khã kh¨n trong viÖc kiÓm tra c¸c sè liÖu kÕ to¸n cña doanh nghiÖp khi tr×nh lªn ng©n hµng xin vay vèn. §Ó cã ®­îc sè liÖu thùc tÕ cña doanh nghiÖp ®ßi hái c¸n bé thÈm ®Þnh, c¸n bé tÝn dông ph¶i lao ®éng thùc sù, cã kinh nghiÖm vµ tr¸ch nhiÖm th× míi thu ®­îc c¸c chØ tiªu cã ý nghÜa ph¶n ¸nh ®óng thùc tr¹ng cña doanh nghiÖp. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh thu ®­îc kÕt qu¶ cao th× c¸n bé thÈm ®Þnh, tÝn dông ®­a vµo c«ng ty kiÓm to¸n. V× vËy, Nhµ n­íc cÇn chØ ®¹o c¸c doanh nghiÖp nghiªm tóc thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n, thèng kª vµ th«ng tin b¸o c¸o theo ®óng quy ®Þnh. ChÝnh phñ cÇn ban hµnh quy chÕ b¾t buéc vµ c«ng khai kiÓm to¸n cña c¸c doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn gióp ng©n hµng trong viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp, tµi chÝnh dù ¸n. 3. Hoµn thiÖn c«ng t¸c c«ng chøng giÊy tê C¸c dù ¸n vay vèn cÇn cã nhiÒu giÊy tê liªn quan vµ c«ng t¸c c«ng chøng sÏ ®¶m b¶o tÝnh hîp ph¸p cña c¸c giÊy tê ®ã.C¸c giÊy tê cÇn c«ng chøng bao gåm giÊy tê nhµ ®Êt,cÇm cè tµi s¶n vv...Sù x¸c thùc trong ho¹t ®éng c«ng chøng vµ chÝnh x¸c sÏ gãp phÇn n©ng coa chÊt l­îng c«ng t¸c thÈm ®Þnh. Nh­ng n¨m võa qua,nh­ng rñi ro vµ ®æ vì tÝn dông t¹i c¸c ng©n hµng cã sù ®ãng gãp kh«ng nhá cña sù qu¶n lý láng lÎo,lµm ¨n kh«ng nghiªm tóc cña c¸c c¸n bé c«ng chøng giÊy tê trong viÖc x¸c nhËn sai lÖch vÒ gi¸ trÞ tµi s¶n thùc sù cña chñ ®Çu t­ ®em cÇm cè,b¶o l·nh.Nh­ng dù ¸n EPCO Minh Phông TAMEXCO lµm thÊt tho¸t hµng ngµn tû ®ång cho ng©n hµng. Ngoµi ra,viÖc tÝnh to¸n phÝ c«ng chøng hîp ®ång cÇm cè,thÕ chÊp hiÖn nay ch­a thèng nhÊt.Phßng c«ng chøng nhµ n­íc ¸p dông 2 h×nh thøc tinh phÝ: B»ng 0,2%gi¸ trÞ hîp ®ång tÝn dông hoÆc b»ng 0,2% gi¸ trÞ hîp ®ång cÇm cè thÕ chÊp.V× vËy,viÖc tÝnh phÝ nªn quy ®Þnh 1 mÉu cô thÓ hîp lý tren c¬ së chøng thùc cña c«ng chøng x¸c nhËn n¨ng lùc vÒ chñ thÓ kÝ kÕt hîp ®ång,tÝnh ph¸p lý cña c¸c v¨n b¶n kÝ kÕt vµ c¸c v¨n b¶n liªn quan ®Ó tr¸nh ®éi gi¸ ®i vay cña c¸c doanh nghiÖp. Nhµ n­íc nªn cã biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®Ó n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm cña mçi c¸n bé c«ng chøng nh»m ng¨n chÆn tÖ n¹n nhËn hèi lé cña chñ ®Çu t­ vµ x¸c ®Þnh sai gi¸ trÞ tµi s¶n cÇm cè./.