Đề tài Một số giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động đấu thầu quốc tế về thiết bị toàn bộ ở công ty xnk xi măng Việt Nam - Vinacimex

ng ®­îc phÐp b¶o l·nh cho T«ng C«ng ty xi m¨ng n÷a v× kh«ng cßn h¹n møc( ng©n hµng nµy ®· b¶o l·nh cho thiÕt bÞ má Hoµng th¹ch II), do ®ã viÖc b¶o l·nh ®­îc chuyÓn sang ng©n hµng §Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt nam. Nh­ng trong ba nhµ thÇu tróng thÇu ®· kÝ hîp ®«ng th­¬ng m¹i lµ Volvo, Sumitomo, Mitsubishi th× chØ cã Volvo vµ Somitomo chÊp nhËn viÖc thay ®æi ng©n hµng b¶o l·nh cßn Mitsubishi kh«ng chÊp nhËn, cho nªn mÆc dï hîp ®ång th­¬ng m¹i gi÷a VINACIMEX vµ Mitsubishi sè 03/BTS - MISU/97 ®· ®­îc kÝ ngµy 30.01.1997 vµ ®· ®­îc Bé Th­¬ng m¹i phª duyÖt nh­ng cuèi cïng ®· bÞ huû bá, hîp ®ång ®­îc chuyÓn giao cho V-TRAC(Mü). Do ®ã ®Õn 28.10.1997 hîp ®ång cung cÊp m¸y ñi - Gãi III míi ®­îc kÝ kÕt vµ gÇn mét th¸ng sau 18/12/1997 míi ®­îc Bé Th­¬ng m¹i phª duyÖt, nh­ng cuèi cïng th× hîp ®ång nµy còng ®­îc thanh to¸n theo ph­¬ng thøc tr¶ ngay b»ng nguån vèn ®i vay tõ hîp ®ång tÝn dông gi÷a VINACIMEX vµ ng©n hµng ANZ( viÖc ph¶i thay ®æi ph­¬ng thøc thanh to¸n nµy lµ do nÕu tr¶ chËm th× l¹i ph¶i tiÕn hµnh thñ tôc b¶o l·nh mµ viÖc b¶o l·nh th× kÐo dµi, mÊt nhiÒu thêi gian, hµng sÏ kh«ng vÒ kÞp tiÕn ®é l¾p ®Æt t¹i hiÖn tr­êng). Nãi tãm l¹i sù thay ®æi vÒ chÝnh s¸ch cña ng©n hµng vµ thñ tôc b¶o l·nh kÐo dµi ®· lµm chËm viÖc ®­a hîp ®ång vµo hiÖu lùc vµ kh«ng tranh thñ ®­îc nguån tÝn dông do ng­êi b¸n cung cÊp( nh­ tr­êng hîp Mitsubishi, V - TRAC vµ Atlas Copco,..). + Xem xÐt rµ so¸t hîp ®ång, tÝnh to¸n l¹i hiÖu qu¶ ®Çu t­. §iÒu kiÖn nµy lµ cÇn thiÕt ®Ó b¶o l·nh, nh­ng vÊn ®Ò cßn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè chñ quan cña ng©n hµng, vµo viÖc lùa chän sè liÖu ®Çu vµo ®Ó tÝnh to¸n, nhÊt lµ yÕu tè thÞ tr­êng tiªu thô. Trong viÖc gi¶i tr×nh xin b¶o l·nh ®©y lµ mét vÊn ®Ò rÊt khã thèng nhÊt, tranh luËn tr×nh bµy mÊt nhiÒu thêi gian. S¸u lµ, trong viÖc thùc hiÖn hîp ®ång. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång nh×n chung viÖc thùc hiÖn c¸c hîp ®ång nhËp ngo¹i lµ nghiªm chØnh, nh­ng phÝa ViÖt nam cã h¹n chÕ ë kh©u gi¸m s¸t viÖc gia c«ng chÕ t¹o cña c¸c nhµ thÇu. Cã nhiÒu tr­êng hîp viÖc cung cÊp thiÕt bÞ kh«ng ®óng víi xuÊt xø ghi trong hîp ®ång, chÊt l­îng thiÕt bÞ kh«ng ®¶m b¶o, kh«ng ®ång bé( do ng­êi th¾ng thÇu kh«ng lµ nhµ s¶n xuÊt mµ lµ tæng thÇu mua s¾m thiÕt bÞ cña h·ng kh¸c ®Ó l¾p ®Æt, nhµ thÇu Technip Cle ë c«ng tr×nh x©y dùng nhµ m¸y xi m¨ng Bót S¬n lµ mét vÝ dô) ®Õn khi l¾p ®Æt míi ph¸t hiÖn ®­îc, c¸c thiÕt kÕ kÜ thuËt cßn sai thiÕu, kh«ng ®óng víi thùc tÕ hiÖn tr­êng,... ViÖc ®Êu tranh ®Ó buéc nhµ thÇu thùc hiÖn ®óng hîp ®ång, viÖc kiÖn ph¹t nhµ thÇu cßn yÕu, ch­a kÞp thêi. Ngoµi ra viÖc theo dâi ®«n ®èc nhµ thÇu thùc hiÖn ®óng hîp ®ång còng cßn h¹n chÕ. Tån t¹i kh¸c trong kh©u thùc hiÖn hîp ®ång lµ tiÕn ®é x©y dùng, l¾p ®Æt cßn chËm mµ nguyªn nh©n l¹i lµ do viÖc thiÕt kÕ x©y l¾p bÞ sai, thiÕu, m¸y mãc cung cÊp kh«ng ®ång bé, kh«ng kÞp thêi, viÖc söa ch÷a, giao thiÕu, giao bï chËm, vèn cÊp cho x©y dùng c¬ b¶n thiÕu, nhá giät,...ViÖc chËm tiÕn ®é thi c«ng l¾p ®Æt ®· khiÕn cho c«ng tr×nh kh«ng thÓ ®i vµo ho¹t ®éng theo ®óng dù kiÕn, vÝ dô nh­ c«ng tr×nh Hoµng Th¹ch II bÞ chËm 3 th¸ng, Bót S¬n cã thÓ ®Õn 6 th¸ng(dù kiÕn cuèi n¨m 1997 sÏ cho ra s¶n phÈm, nh­ng trªn thùc tÕ cã lÏ ph¶i hÕt th¸ng 6/1998 míi cã thÓ ®èt lß vµ cho ra s¶n phÈm). ViÖc chËm tiÕn ®é hoµn thµnh c«ng tr×nh ®· lµm ph¸t sinh nhiÒu vÊn ®Ò mµ tr­íc hÕt lµ ph¸t sinh t¨ng chi phÝ, tèn kÐm, l·ng phÝ hµng tØ ®ång. Bëi v× c«ng tr×nh ch­a ®i vµ ho¹t ®éng ch­a cho ra s¶n phÈm nghÜa lµ vèn ch­a ®­îc quay vßng, “vèn chÕt”, l·i suÊt ph¶i tr¶ cho ng©n hµng t¨ng lªn, kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®· ®¨ng kÝ víi Tæng c«ng ty, víi Nhµ n­íc, kh«ng cung cÊp kÞp s¶n phÈm cho thÞ tr­êng g©y nªn nh÷ng biÕn ®éng lín vÒ cung cÇu s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng,... 3. Nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i trong ®Êu thÇu Quèc tÕ. Nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn, nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c ®Êu thÇu Quèc tÕ chñ yÕu ë trong kh©u xÐt chän thÇu, triÓn khai thùc hiÖn hîp ®ång, mµ c¸c nguyªn nh©n chñ yÕu ph¶i kÓ ®Õn lµ: - HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy ch­a ®ång bé ch­a râ rµng cßn nhiÒu s¬ hë, thiÕu sãt. VÝ dô nh­ trong th«ng t­ sè 02/TT liªn bé : Bé X©y dùng, Bé Th­¬ng m¹i, Bé KÕ ho¹ch - §Çu t­, cã quy ®Þnh can cø ®Ó ph©n chia dù ¸n thµnh c¸c gãi thÇu nh­ng nh÷ng c¨n cø nµy rÊt chung chung, kh«ng cô thÓ, kh«ng râ rµng; hoÆc trong §iÒu lÖ qu¶n lÝ ®Çu t­ vµ x©y dùng( ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh42/CP), §iÒu 7, môc e) cã quy ®Þnh: “Héi ®ång qu¶n trÞ c¸c Tæng c«ng ty thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh 91/TTg ngµy 7.3.1994 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ ®­îc quyÒn quyÕt ®Þnh ®Çu t­ c¸c dù ¸n nhãm B cã møc vèn nhá h¬n 50% møc vèn giíi h¹n trªn t­¬ng øng cña c¸c dù ¸n thuéc nhãm B quy ®Þnh t¹i phô lôc ph©n lo¹i dù ¸n ®Ç t­...”. Mµ giíi h¹n trªn cña c¸c dù ¸n thuéc ngµnh xi m¨ng nhãm B lµ 400 tØ ®ång, do ®ã Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng c«ng ty xi m¨ng cã quyÒn quyÕt ®Þnh ®Çu t­ c¸c dù ¸n d­íi 200 tØ ®ång, nh­ng theo §iÒu 43 Quy chÕ ®Êu thÇu th× Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng c«ng ty xi m¨ng kh«ng cã quyÒn phª duyÖt kÕt qu¶ ®Êu thÇu mµ trÞ gi¸ gãi thÇu lín h¬n 50 tØ ®ång, nh­ vËy nh÷ng dù ¸n cã trÞ gi¸ tõ 50 tØ ®ång ®Õn 200 tØ ®ång Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng c«ng ty xi m¨ng cã quyÒn quyÕt ®Þnh ®Çu t­ mµ kh«ng cã quyÒn phª duyÖt kÕt qu¶ ®Êu thÇu, nghÜa lµ kh«ng ®­îc toµn quyÒn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. ThiÕt nghÜ luËt ph¸p ®· quy ®Þnh cho phÐp Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng c«ng ty ®­îc ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­ - mét quyÕt ®Þnh rÊt quan träng th× cung nªn quy ®Þnh cho hä ®­îc quyÒn quyÕt ®Þnh mua nh­ thÕ nµo, trong tr­êng hîp nµy lµ cho hä ®­îc phª duyÖt kÕt qu¶ ®Êu thÇu, Nhµ n­íc kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i can thiÖp qu¸ s©u vµo hoËt ®éng cña c«ng ty bëi v× chóng ta ®· giao cho hä quyÒn tù chñ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Còng trong §iÒu 43 - Quy chÕ ®Êu thÇu cã nªu Héi ®ång qu¶n trÞ cã quyÒn quyÕt ®Þnh kÕt qu¶ ®Êu thÇu c¸c dù ¸n cã trÞ gi¸ nhá h¬n 50 tØ ®ång - quy ®Þnh nh­ thÕ nµy ch­a chÆt chÏ bëi lÏ nh­ trong tr­êng hîp thiÕt bÞ má Hoµng Th¹ch II, tæng trÞ gi¸ c«ng tr×nh lµ 4,5 triÖu USD vµ tØ gi¸ hèi ®o¸i lóc ®ã lµ 1USD = 11000VND th× t«ng trÞ gi¸ c«ng tr×nh quy ra tiÒn ViÖt nam ch­a ®Õn 50 tØ ®ång(Héi ®ång qu¶n trÞ cã quyÒn phª duyÖt kÕt qu¶ ®Êu thÇu), nh­ng còng víi c«ng tr×nh ®ã nh­ng víi tØ gi¸ lµ 1 USD ~ 13000VND(1998) th× Héi ®ång qu¶n trÞ l¹i kh«ng cã quyÒn phª duyÖt kÕt qu¶ ®Êu thÇu. Nh­ vËy, cïng mét c«ng tr×nh nh­ng víi sù biÕn ®éng cña tØ gi¸ hèi ®o¸i th× quyÒn quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång qu¶n trÞ còng giao ®éng theo vµ nh­ thÕ vai trß qu¶n lÝ cña nhµ n­íc còng thay ®æi. V× vËy thiÕt lËp hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy chuÈn ®ång bé lµ rÊt quan träng. - Thñ tôc hµnh chÝnh kÓ tõ lóc b¾t ®Çu cho ®Õn khi kÕt thóc qu¸ tr×nh mua s¾m cho mét dù ¸n lµ rÊt r¾c rèi, phiÒn hµ vµ ph¶i tr¶i qua nhiÒu b­íc. ThËt vËy, ®Ó mua s¾m mét d©y chuyÒn thiÕt bÞ th× dù ¸n nµy ph¶i ®­îc sù th«ng qua cña mét lo¹t c¸c bé ngµnh: Bé KÕ ho¹ch - §Çu t­ xem xÐt lîi Ých kinh tÕ x· héi do dù ¸n ®em l¹i, nÕu dù ¸n kh«ng cã hiÖu qu¶ kinh tÕ hay x· héi cao th× ®­¬ng nhiªn nã kh«ng ®­îc phª duyÖt; Bé Khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng thÈm ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o thiÕt bÞ mua ®­îc lµ hiÖn ®¹i, tiªn tiÕn, kh«ng lµ ®å phÕ th¶i, kh«ng g©y « nhiÔm m«i tr­êng; Bé Th­¬ng m¹i phª duyÖt hîp ®ång th­¬ng m¹i,...Thñ tôc phøc t¹p, ph¶i qua nhiÒu cÊp rÊt ®Ô ph¸t sinh tiªu cùc, do ®ã ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc hµnh chÝnh lµ viÖc cÇn lµm ngay. - HÖ thèng chØ tiªu xÐt thÇu ch­a ®­îc x©y dùng chÝnh x¸c, phï hîp, tiªu chuÈn do ®ã ch­a trë thµnh c¨n cø v÷ng ch¾c cho nhiÒu lÇn xÐt thÇu cho nªn viÖc so s¸nh, ®¸nh gi¸ c¸c hå s¬ thÇu cßn thiÕu chÝnh x¸c vµ cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. - HÖ thèng cung cÊp th«ng tin ch­a thËt ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, toµn diÖn vµ chÝnh thøc do ®ã khi tiÕn hµnh ®Êu thÇu ta cßn bÞ ®éng lóng tóng. - §éi ngò c¸n bé qu¶n lÝ vµ lµm c«ng t¸c ®Êu thÇu ch­a ®­îc ®µo t¹o chÝnh thøc, c¬ b¶n nh÷ng kiÕn thøc vÒ nghiÖp vô ®Êu thÇu Quèc tÕ vµ c¸c nghiÖp vô kh¸c cã liªn quan mµ nguyªn nh©n mét phÇn lµ do chóng ta ch­a cã nh÷ng tr­êng líp chÝnh thøc ®µo t¹o vÒ nghiÖp vô nµy vµ nguyªn nh©n kh¸c lµ do chóng ta ch­a cã sù ®Çu t­ thÝch ®¸ng trong lÜnh vùc ®µo t¹o míi còng nh­ ®µo t¹o l¹i. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu rót kinh nghiÖm, hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Êu thÇu ch­a nhiÒu, vµ Ýt cã ý nghÜa ¸p dông thùc tiÔn do nh÷ng ng­êi nghiªn cøu kh«ng cã ®iÒu kiÖn th©m nhËp thùc tÕ c«ng t¸c ®Êu thÇu vµ nÕu cã th× hä còng kh«ng ®­îc phÐp c«ng bè réng r·i c¸c chi tiÕt liªn quan ®Õn c¸c cuéc ®Êu thÇu v× trong ®Êu thÇu cã mét nguyªn t¾c bÊt di bÊt dÞch lµ nguyªn t¾c bÝ mËt. Do ®ã th¸o bá c¸i vßng luÈn quÈn gi÷a c¸i cÇn nãi ®Ó rót kinh nghiÖm nh­ng kh«ng ®­îc phÐp nãi vµ kh«ng nãi ra th× kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ®­îc tån t¹i lµ viÖc cÇn ph¶i lµm. Ch­¬ng III mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn ho¹t ®éng ®Êu thÇu quèc tÕ ë c«ng ty xuÊt nhËp khÈu xi m¨ng ViÖt Nam §Ó hoµn thiÖn viÖc mua s¾m th«ng qua ph­¬ng thøc ®Êu thÇu Quèc tÕ, VINACIMEX ph¶i th­êng xuyªn tæng kÕt vµ rót kinh nghiÖm sau lÇn ®Êu thÇu ®Ó ®­a ra gi¶i ph¸p phï hîp cho mçi vÊn ®Ò cßn tån t¹i, v× vËy ®­¬ng nhiªn nh÷ng gi¶i ph¸p nµy ph¶i xuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ ho¹t ®éng ®Êu thÇu Quèc tÕ nãi riªng cña VINACIMEX. I. chñ tr­¬ng vµ chÝnh s¸ch vÒ ®Êu thÇu quèc tÕ trong mua s¾m thiÕt bÞ Theo dù ®o¸n cña T¹p chÝ xi m¨ng thÕ giíi( Th¸ng 2 - 1998) tØ lÖ tiªu thô xi m¨ng tõ n¨m 1996 - 2000 lµ 18 - 20 %, tõ 2000 - 2005 lµ 9- 11%, tõ 2005 - 2010 lµ 5 - 7%, do ®ã ®Õn n¨m 2000 tØ lÖ tiªu thô xi m¨ng b×nh qu©n theo ®Çu ng­êi lµ 250 kg/ng­êi; n¨m 2010 lµ 450kg/ng­êi vµ ®Ó ®¹t ®­îc con sè nµy th× tæng s¶n l­îng ngµnh xi m¨ng ph¶i ®¹t møc 45 triÖu tÊn. Trong khi ®ã kÕ ho¹ch ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn trong giai ®o¹n 1993 - 2000 ®¹t c«ng suÊt 26,13 triÖu tÊn vµ ®· cã h¬n 3,1 tØ USD ®­îc ®Çu t­ trong giai ®o¹n nµy. Dù ®o¸n tõ 2000 - 2005 sÏ cã kho¶ng 1,9 tØ USD ®Çu t­ vµo c«ng nghiÖp xi m¨ng vµ tõ 2005 - 2010 sÏ cã kho¶ng 2,2 tØ USD, n©ng c«ng suÊt toµn ngµnh c«ng ngiÖp xi m¨ng tõ 2001 - 2010 lªn thªm 28,6 triÖu tÊn( trong sè nµy cã nhiÒu c«ng tr×nh cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi). Nh­ vËy, nhu cÇu mua s¾m phôc vô ph¸t triÓn c«ng nghiÖp xi m¨ng trong thêi gian tíi lµ rÊt lín, ®©y lµ mét c¬ héi lín cña VINACIMEX ®Ó n©ng cao kÕt qu¶ kinh doanh vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Êu thÇu Quèc tÕ. Vµ còng ®Ó tËn dông ®­îc c¸c c¬ héi to lín nµy ngay tõ b©y giê VINACIMEX ph¶i cã gi¶i ph¸p tõng b­íc hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Êu thÇu Quèc tÕ. II. nh÷ng thêi c¬ vµ th¸ch thøc ®èi víi ho¹t ®éng ®Êu thÇu Quèc tÕ trong mua s¾m thiÕt bÞ. 1. Nh÷ng thêi c¬. Trong nh÷ng n¨m qua t×nh h×nh kinh tÕ ViÖt nam t­¬ng ®èi æn ®Þnh, tØ lÖ l¹m ph¸t ë møc thÊp vµ ®Æc biÖt lµ ngµnh c«ng nghiÖp xi m¨ng ®ang tiÕp tôc t¨ng tr­ëng vµ cã tèc ®é ph¸t triÓn kh¸. H¬n n÷a l¹i ®­îc sù chØ ®¹o s¸t sao vµ kÞp th¬× cña Bé X©y dùng, Tæng C«ng ty xi m¨ng, c¸c cÊp uû §¶ng, c«ng ®oµn trong toµn ngµnh vµ cña c¸c c¬ quan qu¶n lÝ nhµ n­íc cã liªn quan, víi sù nç lùc cña tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn nªn ho¹t ®éng cña C«ng ty dùa trªn nÒn t¶ng cña ngµnh c«ng nghiÖp xi m¨ng ViÖt nam ®ang ph¸t triÓn v÷ng ch¾c theo ®Þnh h­íng chØ ®¹o cña nhµ n­íc. - VINACIMEX lµ ®¬n vÞ duy nhÊt trong toµn ngµnh xi m¨ng cã chøc n¨ng xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp, do ®ã mäi ®¬n hµng cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn sau khi ®­îc Tæng C«ng ty phª duyÖt ®Òu do VINACIMEX thùc hiÖn, ®­îc chän lµ ®èi t¸c ®Ó uû t¸c nhËp khÈu. Do ®ã cã thÓ nãi ®©y lµ mét thuËn lîi rÊt lín cña VINACIMEX: cã mét l­îng kh¸ch hµng cã nhu cÇu nhËp khÈu kh¸ lín, kh¸ th­êng xuyªn vµ b¾t buéc lµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cña tæng c«ng ty. - Trong qóa tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh VINACIMEX ®· dÇn dÇn t¹o lËp ®­îc uy tÝn víi c¸c kh¸ch hµng, thiÕt lËp ®­îc mèi quan hÖ tèt víi c¸c c¬ quan nhµ n­íc, c¸c tæ chøc tµi chÝnh, ng©n hµng( ANZ, Credit Lionais,...), ®iÒu nµy ®· t¹o thuËn lîi cho VINACIMEX trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, gi¶i quyÕt kh©u thanh to¸n cho c¸c hîp ®ång nhËp. - Mét thuËn lîi n÷a cña VINACIMEX lµ do sù t¨ng tr­ëng cña ngµnh xi m¨ng nªn nhu cÇu nhËp khÈu nh÷ng l« hµng lín trÞ gi¸ cao t¨ng lªn do ®ã viÖc thùc hiÖn c¸c l« hµng nhËp khÈu nµy ®· khiÕn cho VINACIMEX trë thµnh ®¬n vÞ cã nhiÒu kinh nghiÖm, cã tr×nh ®é nghiÖp vô ®Êu thÇu Quèc tÕ ngµy cµng ®­îc n©ng cao. 2. Nh÷ng th¸ch thøc. Khã kh¨n ®Çu tiªn ph¶i kÓ ®Õn lµ vÊn ®Ò nh©n lùc. MÆc dï nh­ ®· nãi ë trªn, VINACIMEX cã kinh nghiÖm vµ tr×nh ®é nghiÖp vô kh¸ tèt nh­ng ®Êy lµ do víi c¸c ®¬n vÞ b¹n cïng lµm c«ng t¸c ®Êu thÇu, cßn vÒ thùc chÊt do ph­¬ng thøc ®Êu thÇu Quèc tÕ trong mua s¾m cßn lµ ph­¬ng thøc míi mÎ ë ViÖt nam, chóng ta ch­a cã tr­êng líp ®µo t¹o chuyªn vÒ lÜnh vùc ®Êu thÇu nªn tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé chuyªn lµm c«ng t¸c ®Êu thÇu ch­a ®¸p øng ®­îc hÕt c¸c yªu cÇu cña c«ng viÖc. Khã kh¨n lín nhÊt trong ho¹t ®éng cña C«ng ty lµ tØ gi¸ ngo¹i tÖ cã nhiÒu biÕn ®éng ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty ®Æc biÖt lµ trong nh÷ng th¸ng cuèi n¨m 1997 viÖc mua ngo¹i tÖ ë c¸c ng©n hµng cã khã kh¨n. Nh÷ng sù ®æ vì cña mét sè dÞch vô tÝn dông cña c¸c ng©n hµng trong n­íc b¾t buéc ngµnh ng©n hµng ph¶i cã c¸c c¬ chÕ qu¶n lÝ míi vÒ ®iÒu kiÖn tÝn dông, yªu cÇu b¶o l·nh, tØ lÖ kÝ quü cao khi më L/C ... ®· t¹o thªm khã kh¨n cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu nãi chung vµ cña VINACIMEX nãi riªng. Khã kh¨n n÷a lµ vÒ vèn, vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh thiÕu, chñ yÕu do c«ng t¸c thanh quyÕt to¸n cña C«ng ty víi c¸c ®¬n vÞ uû th¸c thùc hiÖn chËm, nguån vèn cho x©y dùng c¬ b¶n cÊp chËm t¹o nªn t×nh h×nh c¨ng th¼ng vÒ vèn ho¹t ®éng cho C«ng ty. Thªm n÷a, do nh÷ng thay ®æi vÒ c¬ chÕ qu¶n lÝ xuÊt nhËp khÈu cña nhµ n­íc tõ chç Bé Th­¬ng m¹i phª duyÖt hîp ®ång, cÊp giÊy phÐp theo hµng chuyÕn cho c¸c ®¬n vÞ nhËp khÈu ®­îc chuyÕn sang Tæng côc h¶i quan qu¶n lÝ toµn diÖn(1996) céng víi khèi l­îng hµng ho¸ vÒ trong nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m rÊt lín ®· g©y khã kh¨n trong c«ng t¸c tiÕp nhËn hµng ho¸ hoÆc viÖc thay ®æi ®iÒu kiÖn b¶o l·nh cña ng©n hµng( ®· nªu trong ch­¬ng II, môc III.2) ®· g©y khã kh¨n thªm vÒ vèn cho ho¹t ®éng cña C«ng ty ... III. Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Êu thÇu Quèc tÕ. 1. VÒ phÝaTæng C«ng ty xi m¨ng vµ C«ng ty VINACIMEX. 1.1.Tu©n thñ chÆt chÏ c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vÒ ®Êu thÇu Quèc tÕ vµ c¸c vÊn ®Ò kh¸c cã liªn quan. HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc h­íng dÉn c¸c vÊn ®Ò vÒ viÖc ®Êu thÇu Quèc tÕ vµ c¸c vÊn ®Ò kh¸c ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi viÖc thùc hiÖn ®Êu thÇu Quèc tÕ tuy ch­a thËt hoµn chØnh, ®«i lóc cßn g©y khã kh¨n cho VINACIMEX trong viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô, nh­ng nã vÉn lµ kim chØ nam cho mäi ho¹t ®éng ®Êu thÇu Quèc tÕ cña VINACIMEX nãi riªng còng nh­ c¸c ®¬n vÞ kh¸c lµm c«ng t¸c nµy nãi chung. Mçi mét sù chÖch h­íng so víi c¸c h­íng dÉn trong c¸c v¨n b¶n nµy( NghÞ ®Þnh 42/CP, 43/CP, th«ng t­ 02/LB) ®Òu bÞ coi lµ vi ph¹m nguyªn t¾c, vi ph¹m ph¸p luËt vµ ®­¬ng nhiªn khi tiÕn hµnh sÏ gÆp khã kh¨n, bÊt lîi vµ cã thÓ bÞ ®×nh chØ, cÊm kh«ng ®­îc tiÕn hµnh. V× vËy, dï cã sö dông bÊt cø gi¶i ph¸p g× ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Êu thÇu th× ®iÒu ®Çu tiªn VINACIMEX ph¶i lµm lµ th­êng xuyªn xem xÐt, so s¸nh qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng viÖc trªn thùc tÕ víi nh÷ng h­íng dÉn trong c¸c v¨n b¶n ph¸p quy ®Ó ®¶m b¶o r»ng C«ng ty lu«n nghiªm chØnh chÊp hµnh c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Vµ ®­¬ng nhiªn chÊp hµnh nghiªm chØnh, chÆt chÏ c¸c quy ®Þnh nµy kh«ng ph¶i lµ viÖc vËn dông mét c¸ch m¸y mãc, cøng nh¾c vµo trong thùc tÕ mµ cã thÓ tuú c¬ øng biÕn trong giíi h¹n cho phÐp. 1.2. Tõng b­íc x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ th«ng chØ tiªu xÐt thÇu. X©y dùng vµ ngµy cµng hoµn thiÖn hÖ th«ng chØ tiªu xÐt thÇu lµ viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt, cã ý nghÜa quan träng bËc nhÊt trong c«ng t¸c ®Êu thÇu Quèc tÕ mua s¾m thiÕt bÞ bëi lÏ ®Êu thÇu lµ qu¸ tr×nh lùa chän nhµ thÇu ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu cña bªn mêi thÇu mét c¸ch tèt nhÊt trªn c¬ së so s¸nh, ®¸nh gi¸ c¸c nhµ thÇu trªn mét sè chØ tiªu nhÊt ®Þnh. ViÖc x¸c ®Þnh hÖ thèng chØ tiªu xÐt thÇu ph¶i c¨n cø vµo: - Yªu cÇu cña viÖc lùa chän ®óng thiÕt bÞ cÇn mua s¾m víi hiÖu qu¶ kÜ thuËt, tµi chÝnh, th­¬ng m¹i lµ tèi ­u nhÊt. - Yªu cÇu cña viÖc ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng, kh¸ch quan trong xÐt chän, ®¶m b¶o sù c¹nh tranh lµnh m¹nh gi÷a c¸c øng thÇu. §¸nh gi¸ mét hå s¬ dù thÇu nghÜa lµ lµm hai c«ng viÖc: + Mét lµ kiÓm tra s¬ bé vÒ hå s¬ dù thÇu. + So s¸nh, ®¸nh gi¸ chi tiÕt hå s¬ dù thÇu trªn c¸c mÆt: kÜ thuËt, gi¸ c¶, ®iÒu kiÖn th­¬ng m¹i,... ViÖc ®¸nh gi¸ chi tiÕt nµy nh»m x¸c ®Þnh møc ®é ®¸p øng c¸c yªu cÇu(cña bªn mêi thÇu) mµ mçi nhµ thÇu ®¹t ®­îc. ViÖc so s¸nh, ®¸nh gi¸ vµ lùa chän nhµ thÇu tèt nhÊt cã thÓ tiÕn hµnh theo c¸ch: Thø nhÊt, ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu theo ph­¬ng ph¸p gi¸ quy ®æi trªn cïng mét mÆt b»ng. NghÜa lµ lÊy c¸c tiªu chuÈn mµ tµi liÖu mµ tµi liÖu ®Êu thÇu yªu cÇu lµm chuÈn, Héi ®ång xÐt thÇu sÏ xem xÐt c¸c hå s¬ thÇu: nÕu hå s¬ nµo chµo thõa mét sè môc so víi yªu cÇu th× phÇn gi¸ c¶ t­¬ng øng víi c¸c môc chµo th­µ sÏ ®­îc trõ ®i( lÊy gi¸ chµo cña nhµ cung cÊp trõ ®i gi¸ c¸c môc chµo thõa), ng­îc l¹i nÕu nhµ thÇu nµo chµo ch­a ®ñ c¸c sè môc theo yªu cÇu th× gi¸ c¶ c¸c môc thiÕu sÏ ®­îc céng vµo gi¸ chµo cña nhµ cung cÊp, gi¸ c¶ tæng céng nµy sÏ lµ gi¸ ®Ó Héi ®ång xÐt thÇu so s¸nh, ®¸nh gi¸ víi c¸c nhµ cung cÊp kh¸c. HoÆc cho ®iÓm c¸c tiªu chuÈn ®¸nh gi¸. §©y lµ c¸ch ®­îc sö dông phæ biÕn trªn thÕ giíi vµ ë VINACIMEX. Theo c¸ch nµy, bªn mêi thÇu sÏ thiÕt lËp mét hÖ thèng c¸c tiªu chuÈn ®¸nh gi¸, ®iÓm chuÈn cho mçi chØ tiªu, ®iÓm chuÈn cña mçi chØ tiªu phô thuéc vµo tÇm quan träng cña nã trong tæng sè c¸c tiªu chuÈn xÐt chän. C¨n cø vµo viÖc ®¸p øng cña mçi nhµ thÇu ®èi víi tõng tiªu chuÈn, ban xÐt thÇu sÏ x¸c ®Þnh hÖ sè ®¸p øng chØ tiªu cña nhµ thÇu, hÖ sè nµy nh©n víi ®iÓm chuÈn t­¬ng øng sÏ cho ta ®iÓm ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu vÒ tiªu chuÈn ®ã. Ta cã thÓ xem vÝ dô b¶ng tæng hîp cho ®iÓm c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ C¸c tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ HWZ IHI §iÓm chuÈn HÖ sè §iÓm HÖ sè §iÓm 1.TÝnh phï hîp so víi yªu cÇu. 1.1 C¸c quy ®Þnh chung vµ phô lôc. 20 0,9 18 0,9 18 1.2 Cam kÕt thùc hiÖn hîp ®ång 5 0,4 2 0 0 1.3 Giao hµng 5 1,0 5 1,0 5 1.4 Bao b×, ®ãng gãi 5 1,0 5 1,0 5 1.5 Gi¸m ®Þnh hµng ho¸ 10 1,0 10 1,0 10 1.6 KiÓm tra chÊt l­îng hµng ho¸ 10 1,0 10 1,0 10 1.7 KhiÕu n¹i, chÕ tµi 10 1,0 10 1,0 10 1.8 BÊt kk¶ kh¸ng 5 0,8 4 0,8 4 1.9 B¶o mËt, b¶n quyÒn , chÊm døt hîp ®ång 10 0,7 7 0,8 8 1.10 §iÒu kiÖn ®­a hîp ®«ng vµo hiÖu lùc 20 0,9 18 0,9 18 100 89 88 2. Gi¸ 2.1 ThiÕt bÞ c¬. 200 1,0 200 0,953 190,6 2.2. ThiÕt bÞ ®iÖn 100 1,0 100 0,967 96,7 2.3. VËt t­ 80 1,0 80 0,835 66,80 2.4. ThiÕt kÕ 70 1,0 70 0,935 65,5 2.5. Phô tïng 10 0,916 9,16 1,0 10 2.6. C¸c dÞch vô 40 1,0 40 0,825 33 500 499,16 461.7 3. §iÒu kiÖn thanh to¸n 3.1 §Æt cäc vµ b¶o l·nh 50 1,0 50 1,0 50 3.2 Thanh to¸n theo chuyÕn hµng 40 1,0 40 1,0 40 3.3 Thanh to¸n sau nghiÖm thu 60 1,0 60 1,0 60 150 150 150 4. Kh¶ n¨ng tµi chÝnh 50 0,5 25 1,0 50 5. Th­ëng ph¹t ®Òn bï 5.1. Giao thiÕt bÞ, vËt t­ 40 1,0 40 1,0 40 5.2 B¶o hµnh n¨ng suÊt, chÊt l­îng 50 1,0 50 0,9 45 5.3 C¸c dÞch vô kh¸c 10 1,0 10 1,0 10 100 100 95 6. DÞc vô chuyªn gia 6.1 Sè l­îng chuyªn gia 7 1,0 7 1,0 7 6.2. Tr¸ch nhiÖm chuyªn gia 8 1,0 8 1,0 8 6.3 L­îng chuyªn gia 20 0,8 16 0,6 12 6.4 C¸c dÞch vô chuyªn gia 15 0,6 9 0,5 7,5 50 40 34,5 7.DÞch vô ®µo t¹o 7.1 §µo t¹o trong n­íc 15 1,0 15 1,0 15 7.2 §µo t¹o n­íc ngoµi 15 1,0 15 1,0 15 7.3 Ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o 20 1,0 20 1,0 20 50 50 50 Tæng sè ®iÓm 1,2,3,4,5,6,7 1000 953,16 930,2 Tuy nhiªn viÖc ®Þnh ra ®iÓm chuÈn cho mçi chØ tiªu vµ ®¸nh gi¸ hÖ sè ®¸p øng mçi chØ tiªu mµ mçi nhµ thÇu ®¹t ®­îc hoµn toµn kh«ng ®¬n gi¶n. Do ®ã, Bé X©y dùng, Tæng C«ng ty xi m¨ng nªn cã v¨n b¶n h­íng dÉn chi tiÕt vÒ viÖc thiÕt lËp hÖ thèng chØ tiªu xÐt thÇu vµ ®iÓm chuÈn chung cho toµn ngµnh vµ cÇn cã chÝnh s¸ch ®Ço t¹o n©ng cao tr×nh ®é, nghiÖp vô cho c¸n bé lµm c«ng t¸c xÐt thÇu. NÕu lµm tèt ®­îc nh÷ng c«ng viÖc nµy th×: + SÏ n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c nhËp khÈu thiÕt bÞ b»ng ®Êu thÇu Quèc tÕ cña ngµnh. + T¹o ®­îc hiÖu øng lan truyÒn vÒ viÖc x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu xÐt thÇu trong toµn bé nÒn kinh tÕ. 1.3. Tæ chøc hÖ thèng th«ng tin vÒ ®Êu thÇu Quèc tÕ mua s¾m thiÕt bÞ. §èi víi bÊt k× mét ngµnh nghÒ, mét lÜnh vùc nµo trong nÒn kinh tÕ quèc d©n viÖc n¾m b¾t th«ng tin kÞp thêi chÝnh x¸c,... lµ ®iÒu v« cïng quan träng. ThiÕu th«ng tin, mï mÞt vÒ th«ng tin, chËm trÔ tiÕp nhËn th«ng tin,... lµ ®ång nghÜa víi sù l¹c hËu, lì thêi c¬, thÊt b¹i trong kinh doanh,... V× vËy thu thËp vµ xö lÝ th«ng tin th­êng xuyªn lµ v« cïng quan träng. Trong lÜnh vùc ®Êu thÇu Quèc tÕ mua s¾m thiÕt bÞ còng vËy, nã liªn quan tíi th«ng tin vÒ mét lo¹t c¸c vÊn ®Ò: Mua c¸i g×? mua cña ai? mua víi gi¸ nµo? mua vµo thêi ®iÓm nµo? mua víi chÊt l­îng, sè l­îng ra sao? ... §Ó tr¶ lêi c¸c c©u hái nµy th× ®ßi hái chóng ta ph¶i cã th«ng tin. Nh­ng vÊn ®Ò ®Æt ra lµ: + Th«ng tin nµo lµ cÇn thiÕt? + Th«ng tin ®­îc lÊy ë ®©u, nh­ thÕ nµo? + Th«ng tin cÇn ®­îc xö lÝ ra sao? Do ®ã ph¶i thiÕt lËp mét bé phËn chuyªn thu thËp, lùa chän, xö lÝ th«ng tin. Vµ ®Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy cÇn cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a CCID(C«ng ty t­ vÊn ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn xi m¨ng) vµ VINACIMEX. Hai c¬ quan nµy sÏ cïng song song lµm nhiÖm vô thu thËp, xö lÝ th«ng tin, bæ sung hç trî cho nhau; trong ®ã CCID víi vai trß lµ nhµ t­ vÊn cho Tæng C«ng ty sÏ ®¶m nhiÖm phÇn viÖc nhiÒu h¬n, nhÊt lµ c¸c phÇn viÖc th«ng tin vÒ c¸c nhµ cung cÊp n­íc ngoµi, thÞ tr­êng n­íc ngoµi,... C¸c th«ng tin cã thÓ thu thËp tõ c¸c kªnh sau : Kªnh 1: C¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, b¸o chÝ trong vµ ngoµi n­íc( International Cement Review, Reuter,...), c¸c m¹ng viÔn th«ng trong n­íc vµ Quèc tÕ. Kªnh 2: Tæ chøc trao ®æi vµ mua b¸n c¸c th«ng tin cÇn thiÕt tõ c¸c h·ng tin kh¸c, c¸c tæ chøc, c¸c trung t©m cña Liªn hiÖp quèc, Ng©n hµng thÕ giíi, c¸c c¬ quan tæ chøc trong n­íc,... Kªnh 3: Tæ chøc tiÕp nhËn th«ng tin tõ c¸c doanh nghiÖp trong n­íc ®· vµ ®ang tham gia vµo mua s¾m Quèc tÕ, th«ng qua c¸c héi nghÞ kh¸ch hµng,... C¸c th«ng tin thu thËp ®­îc ph¶i ®­îc chän läc vµ xö lÝ. V× VINACIMEX chuyªn mua s¾m c¸c thiÕt bÞ chuyªn ngµnh xi m¨ng vµ còng cã mét sè h·ng nhÊt ®Þnh cã uy tÝn, kinh nghiÖm, n¨ng lùc trong viÖc cung cÊp c¸c thiÕt bÞ nµy nªn ch¨ng c¸c th«ng tin thu thËp ®­îc nªn ph©n nhãm theo h¹ng môc thiÕt bÞ vµ h·ng cung cÊp? §Ó cã thÓ lµm ®­îc nh÷ng ®iÒu nµy, cÇn cã mét sè ®iÒu kiÖn sau: - Thø nhÊt kinh phÝ ®Ó thùc hiÖn. Lµm bÊt cø viÖc g× còng ®ßi hái ph¶i cã kinh phÝ, nhÊt lµ trong lÜnh vùc th«ng tin th× chi phÝ ®Ó mua, xö lÝ tin,... cµng tèn kÐm h¬n. Vµ quan träng h¬n, viÖc cÊp vµ t¹o kinh pbhÝ ®Ó tæ chøc hÖ th«ng tin ph¶i ®­îc lµm th­êng xuyªn, liªn tôc vµ thÝch ®¸ng bëi lÏ th«ng tin kh«ng gièng nh­ nh÷ng c¸i kh¸c, th«ng tin ®ßi hái ph¶i ®¹t ®Õn sù hoµn h¶o: chÝnh x¸c, kÞp thêi, nhanh chãng h¬n c¸c ®èi thñ kh¸c. - Thø hai, ngµnh c«ng nghiÖp xi m¨ng ph¶i x©y dùng ®­îc ®éi ngò c¸n bé chuyªn tr¸ch vµ trang bÞ nh÷ng ph­¬ng tiÖn hiÖn ®¹i cÇn thiÕt. - Thø ba, c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn Tæng C«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ kh¸c trong Bé ph¶i phèi hîp, trao ®æi th«ng tin lÉn nhau trªn c¬ së b×nh ®¼ng cïng cã lîi. Tæ chøc tèt hÖ th«ng th«ng tin th× lîi Ých ®¹t ®­îc sÏ rÊt lín: + §¹t ®­îc tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶ trong ®Êu thÇu mua s¾m cña ngµnh vµ do ®ã tiÕt kiÖm cho c¶ ngµnh kinh tÕ quèc d©n. + N¾m v÷ng th«ng tin thÞ tr­êng, s¶n phÈm, ®èi t¸c,... sÏ t¹o thÕ chñ ®éng cho C«ng ty trªn bµn ®µm ph¸n. + C«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ trong Tæng C«ng ty sÏ kÞp thêi thÝch nghi víi c¸c biÕn ®éng cña m«i tr­êng kinh doanh, lµ ng­êi ®i ®Çu n¾m b¾t ®­îc c¸c c¬ héi ph¸t triÓn trong t­¬ng lai nhê viÖc cã ®­îc trong tay nh­ngx th«ng tin hoµn h¶o. 1.4. §Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ t¹o lËp c¸c mèi quan hÖ. Nghiªn cøu thÞ tr­êng bao gåm nghiªn cøu thÞ tr­êng cung cÊp, thÞ tr­êng ng­êi mua vµ c¶ thÞ tr­êng vèn. Trong ®ã: Nghiªn cøu thÞ tr­êng cung cÊp lµ nghiªn cøu xem thµnh tùu trong chÕ t¹o thiÕt bÞ xi m¨ng tiÕn triÓn nh­ thÕ nµo, cã nh÷ng ai chuyªn cung cÊp c¸c thiÕt bÞ nµy, kh¶ n¨ng cña hä cã thÓ cung cÊp ®­îc nh÷ng h¹ng môc nµo, nghiªn cø thÞ tr­ßng cung cÊp lµ ®Ó biÕt thªm nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vÒ c¸c nguån cung cÊp thay thÕ cho nhau,tr¸nh sù phô thuéc vµo nh÷ng mèi quan hÖ mua b¸n truyÒn thèng, vµo mét ng­êi cung cÊp ®éc quyÒn; më réng c¸c nguån cung cÊp c¹nh tranh nh»m b¶o ®¶m c¸c ®iÒu kiÖn cã lîi h¬n trong th­¬ng vô còng nh­ t¨ng kh¶ n¨ng mÆc c¶. Nghiªn cøu thÞ tr­êng ng­êi mua : viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng nµy rÊt cÇn thiÕt, nã bao gåm c¸c néi dung: - T×m hiÓu xem ai ®· mua c¸c s¶n phÈm thuéc mét lo¹i nµo ®ã, hä mua víi gi¸ c¶ nh­ thÕ nµo, chÊt l­îng ra sao, hä mua cña nh÷ng nhµ cung cÊp nµo, v× sao,... nh÷ng c©u tr¶ lêi vÒ c¸c vÊn ®Ò nµy sÏ lµ mét trong nh÷ng c¨n cø, c¬ së ®Ó C«ng ty ra quyÕt ®Þnh mua s¾m. - T×m kiÕm nh÷ng kh¸ch hµng sÏ mua hµng trong t­¬ng lai. Ngoµi c¸c ®¬n vÞ thuéc Tæng C«ng ty xi m¨ng th× trong nÒn kinh tÕ quèc d©n cßn v« sè c¸c ®¬n vÞ kh¸c thuéc c¸c ngµnh, c¸c cÊp qu¶n lý kh¸c nhau còng cã nhu cÇu mua s¾m thiÕt bÞ ®Ó phôc vô s¶n xuÊt, vµ nhiÖm vô cña VINACIMEX lµ ph¶i t×m kiÕm vµ l«i kÐo hä trë thµnh kh¾ch hµng cña m×nh. Nghiªn cøu thÞ tr­êng vèn. PhÇn lín c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n cña Tæng C«ng ty xi m¨ng thùc hiÖn ®Òu b»ng vèn ®i vay cña c¸c ng©n hµng, tæ chøc tÝn dông, cña ng­êi b¸n, nªn viÖc nghiªn cøu vÒ nh÷ng nhµ cung cÊp vèn lµ lÏ ®­¬ng nhiªn: vay cña ai , vay víi ®iÒu kiÖn tÝn dông nh­ thÕ nµo, víi nh÷ng rµng buéc ra sao,... Ngoµi viÖc nghiªn cøu vµ thiÕt lËp mèi quan hÖ tèt víi c¸c nhµ cung cÊp, c¸c kh¸ch hµng, c¸c tæ chøc ng©n hµng tµi chÝnh th× viÖc t¹o lËp mèi quan hÖ tèt, t¹o ®­îc lßng tin víi c¸c c¬ quan nhµ n­íc kh¸c còng lµ ®iÒu cÇn thiÕt. §Ó lµm ®­îc nh÷ng ®iÒu nµy , VINACIMEX cÇn thiÕt: - Dùa vµo hÖ thèng cung cÊp th«ng tin chÝnh thøc (®­îc thiÕt lËp ë môc 2.1.3). - Th«ng qua c¸c giao dÞch, lµm viÖc trùc tiÕp víi kh¸ch hµng ®Ó t×m hiÓu vµ t¹o lËp quan hÖ. - Lu«n gi÷ ch÷ tÝn trong kinh doanh: chÊp hµnh nghiªm chØnh c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång, thanh to¸n ®ñ, ®óng thêi h¹n,... Ngoµi ra VINACIMEX cÇn nghiªn cøu m«i tr­êng kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi ®ang t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty, tø ®ã ®­a ra dù ®o¸n vÒ xu thÕ ph¸t triÓn m«i tr­êng. 1.5. §µo t¹o ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Êu thÇu Quèc tÕ. Chóng ta b­íc vµo kinh tÕ thÞ tr­êng theo chÝnh s¸ch ®æi míi, më cöa khi nÒn kinh tÕ thÕ giíi b­íc vµo thêi k× b·o t¸p, ®­îc b¾t nguån tõ sù thay ®æi v« cïng nhanh chãng vµ m¹nh mÏ, s©u s¾c cña khoa häc c«ng nghÖ. YÕu tè con ng­êi, yÕu tè trÝ tuÖ ®­îc ®Ò cao h¬n yÕu tè vèn, kÜ thuËt, søc lao ®éng,... trë thµnh mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®iÞnh sù thµnh b¹i cña c¸c quèc gia. ThÕ nh­ng, trªn thùc tÕ ë n­íc ta, c«ng t¸c ®µo t¹o båi d­ìng c¸n bé qu¶n lÝ vµ chuyªn m«n nghiÖp vô thêi gian tr­íc ®©y tuy ®· ®­îc chó träng nh­ng ch­a ®­îc ®Çu t­ ®óng møc vµ ®Õn n¬i ®Õn chèn, chóng ta ®µo t¹o cßn nÆng vÒ lÝ thuyÕt, ch­a b¸m s¸t yªu cÇu thùc tÕ cña c«ng viÖc, cña ®Êt n­íc. H¬n n÷a viÖc bè trÝ c«ng t¸c ®óng ng­êi, ®óng viÖc chóng ta ch­a lµm ®­îc, cã rÊt nhiÒu ng­êi kh«ng ®­îc bè trÝ c«ng t¸c phï hîp víi chuyªn m«n do ®ã hä kh«ng cã ®iÒu kiÖn ¸p dông kiÕn thøc ®· häc vµo c«ng viÖc, kh«ng thÓ rót kinh nghiÖm n©ng cao nghiÖp vô. Vµ khi nÒn kinh tÕ chuyÓn tõ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang kinh tÕ thÞ tr­êng tù do c¹nh tranh víi nhiÒu mèi quan hÖ kinh tÕ phøc t¹p th× ®éi ngò c¸n bé cña ta ®· yÕu cµng tá ra yÕu kÐm h¬n. V× vËy, viÖc ®Ço t¹o míi vµ ®µo t¹o l¹i, tiªu chuÈn ho¸ ®éi ngò c¸n bé qu¶n lÝ vµ c¸n bé lµm c«ng t¸c nghiÖp vô lµ yªu cÇu cÊp b¸ch. Mäi c¸n bé l·nh ®¹o qu¶n lÝ kinh tÕ ph¶i ®­îc båi d­ìng cã hÖ thèng cËp nhËt vµ theo ®Þnh k× nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt vÒ qu¶n lÝ kinh tÕ ngµnh. Lùa chän båi d­ìng c¸n bé qu¶n lÝ kinh tÕ, c¸n bé nghiÖp vô ph¶i c¨n cø vµo thùc tÕ nh÷ng gi¸m ®èc, nh÷ng c¸n bé cã nhiÒu triÓn väng ®Ó ®µo t¹o chÝnh quy theo mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o míi phï hîp víi yªu cÇu ®æi míi qu¶n lÝ kinh tÕ. Néi dung ®µo t¹o. §Ó viÖc ®µo t¹o thùc sù ®em l¹i hiÖu qu¶ th× néi dung ®µo t¹o ph¶i ®¸p øng ®­îc yªu cÇu, ®ßi hái cña thùc tÕ; ph¶i trang bÞ ®­îc cho häc viªn nh÷ng kiÕn thøc vÒ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nh­: kinh tÕ vÜ m«, kinh tÕ vi m«, marketing, kinh tÕ chÝnh trÞ,... Ngoµi nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Êu thÇu ph¶i ®­îc trang bÞ c¸c kiÕn thøc vÒ ®Êu thÇu: + Hä ph¶i ®­îc ®µo t¹o nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ ®Êu thÇu : b¶n chÊt, tr×nh tù, c¸ch thøc tæ chøc mét cuéc ®Êu thÇu. + Hä ph¶i ®­îc trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc phô trî nh­: ·C¸c quy chÕ quy ®Þnh vÒ ®Êu thÇu, ®Êu thÇu Quèc tÕ ë ViÖt nam. ·Kinh tÕ vµ kinh doanh Quèc tÕ. ·Thanh to¸n Quèc tÕ. ·B¶o hiÓm. ·Ngo¹i ng÷. ·C¸c h­íng dÉn mua s¾m hµng ho¸ cña WB, ADB. ·C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ dù thÇu. Cã nhiÒu h×nh thøc vµ ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o nh­: - §µo t¹o tõ xa. - §µo t¹o t¹i chç. - Häc kÕt hîp víi hµnh: ®­a c¸n bé tíi chi nh¸nh hoÆc ®­a c¸n bé tõ chi nh¸nh vÒ trô së C«ng ty ®Ó häc tËp, lµm quen víi phong c¸ch qu¶n lÝ vµ lµm viÖc cña C«ng ty (Learning by Doing). Tuy nhiªn còng ph¶i nãi thªm r»ng, chi phÝ dµnh cho ®µo t¹o, nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn th­êng r¸t lín vµ yªu cÇu ph¶i lµm th­êng xuyªn, trong mét thêi gian dµi míi cã hiÖu qu¶, do ®ã C«ng ty cÇn ph¶i lùa chän ®­îc h×nh thøc ®µo t¹o, néi dung ®µo t¹o, sè ng­êi ®­îc ®µo t¹o mçi ®ît cho phï hîp. ë VINACIMEX c«ng t¸c ®µo t¹o vµ båi d­ìng c¸n bé lu«n ®­îc chó träng vµ lµm th­êng xuyªn, thËt vËy: - Hµng n¨m C«ng ty ®Òu cÊp kinh phÝ vµ cö c¸n bé trong n­íc ®i häc ë c¸c tr­êng ®¹i häc trong n­íc hoÆc cö c¸n bé ®i nghiªn cøu, tham quan, kh¶o s¸t, ®µo t¹o dµi h¹n, ng¾n h¹n ë n­íc ngoµi. - C«ng ty vµ Tæng C«ng ty th­êng xuyªn phèi hîp tæ chøc c¸c líp tËp huÊn ng¾n h¹n ®Ó bæ sung c¸c kiÕn thøc vÒ kinh tÕ, luËt ph¸p, vÒ ®Êu thÇu Quèc tÕ cho c¸c c¸n bé qu¶n lÝ vµ c¸c c¸n bé nghiÖp vô. - T¨ng c­êng c¸c tµi liÖu tham kh¶o còng nh­ trang thiÕt bÞ cÇn thiÕt phôc vô cho c«ng t¸c ®µo t¹o. Cho ®Õn nay phÇn lín c¸c c¸n bé trong C«ng ty ®Òu cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ sau ®¹i häc, cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt c«ng viÖc nhanh chãng hiÖu qu¶ h¬n. Bªn c¹nh viÖc ®µo t¹o th× c¸c khuyÕn khÝch vËt chÊt, tinh thÇn hay më ra c¸c c¬ héi th¨ng tiÕn cho nh©n viªn ®Òu lµ nh÷ng viÖc lµm cÇn thiÕt, cã ý nghÜa thiÕt thùc trong viÖc ®µo t¹o ra ®éng lùc lao ®éng trong ng­êi lao ®éng, khiÕn hä yªn t©m, nhiÖt t×nh, cã tr¸ch nhiÖm h¬n trong c«ng viÖc, h¹n chÕ ®­îc nh÷ng hiÖn t­îng tiªu cùc (trong lÜnh vùc ®Êu thÇu Quèc tÕ nh÷ng tiªu cùc rÊt dÔ naû sinh vµ hËu qu¶ ®em l¹i th­êng rÊt trÇm träng). V× thÕ th­êng xuyªn ®µo t¹o båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé, nh©n viªn, cã c¸c chÝnh s¸ch t¹o ®éng lùc thÝch hîp cho ng­êi lao ®éng lµ viÖc lµm v« cïng cÇn thiÕt vµ cã ý nghÜa to lín ®èi víi sù ph¸t triÓn cña C«ng ty. Ngoµi c¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n trªn th× viÖc th­êng xuyªn tæng kÕt, rót kinh nghiÖm sau mçi lÇn tæ chøc ®Êu thÇu còng lµ viÖc lµm cÇn thiÕt vµ cã ý nghÜa thiÕt thùc trong viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Êu thÇu Quèc tÕ. 1.6. Cã biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó t¨ng c¸c ®¬n chµo hµng. Trong lÜnh vùc mua s¾m nhËp khÈu, b­íc ®Çu tiªn lµ ph¶i cã biÖn ph¸p lµm sao cã thÓ t¨ng nh÷ng ®¬n chµo hµng. ViÖc c«ng bè nh÷ng th«ng b¸o ®Êu thÇu trªn c¸c c«ng b¸o chÝnh thøc theo quy ®Þnh cña luËt kh«ng thÓ t¹o thªm ®­îc mét sè l­îng ®¬n chµo hµng ®ñ ®Ó chän, ®Æc biÖt nÕu sè l­îng mua kh«ng lín l¾m. Do vËy cÇn ph¶i tiÕn hµnh nghiªn cøu bµn giÊy ®Ó t×m ra nh÷ng nhµ nhµ cung cÊp cã tiÒm n¨ng ®Ó göi ®Õn cho hä c¸c th­ mêi thÇu. ViÖc qu¶ng c¸o nh÷ng th«ng b¸o ®Êu thÇu còng cã thÓ ®­îc ®­a ra th«ng qua sù tËp trung chÝnh thøc cña c¸c nhµ cung cÊp cã kh¶ n¨ng trong n­íc. 2. VÒ phÝa nhµ n­íc vµ c¸c Bé ngµnh cã liªn quan. 2.1. Hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy vÒ ®Êu thÇu Quèc tÕ. Nhµ n­íc ViÖt nam ®· ban hµnh mét khung ph¸p lÝ chung ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng ®Êu thÇu Quèc tÕ(NghÞ ®Þnh 43/CP). Tuy nhiªn, ®©y vÉn ch­a ph¶i lµ mét NghÞ ®Þnh riªng dµnh cho c«ng t¸c ®Êu thÇu mua s¾m Quèc tÕ mµ viÖc ®Êu thÇu nµy chØ ®­îc xem nh­ lµ mét bé phËn c«ng viÖc cña x©y dùng. Trong t­¬ng lai Nhµ n­íc ViÖt nam cÇn ban hµnh mét khung ph¸p lÝ râ rµng h¬n cho ho¹t ®éng mua s¾m Quèc tÕ. Thªm n÷a ho¹t ®éng ®Êu thÇu Quèc tÕ lµ mét chu tr×nh gåm nhiÒu b­íc nèi tiÕp nhau cã liªn quan tíi nhiÒu bé, ngµnh kh¸c nhau do ®ã ®Ó hoµn tÊt mét chu tr×nh ®Êu thÇu Quèc tÕ chän ng­êi cung cÊp cÇn ph¶i cã sù phèi hîp ®ång bé nhÞp nhµng gi÷a c¸c ngµnh c¸c cÊp. NghÜa lµ c¸c v¨n b¶n ph¸p quy h­íng dÉn viÖc thùc hiÖn c¸c b­íc vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ph¶i râ rµng dÔ hiÓu, dÔ thùc hiÖn, kh«ng m©u thuÉn nhau. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, c¨n cø ®Ó chóng ta tiÕp tôc hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy vÒ ®Êu thÇu Quèc tÕ lµ: - Dùa vµo c¸c v¨n b¶n ®· ban hµnh tr­íc ®ã. - Tham kh¶o kinh nghiÖm, th«ng lÖ Quèc tÕ trong lÜnh vùc nµy. - C¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ tiÕn hµnh ho¹t ®éng ®Êu thÇu Quèc tÕ ë c¸c c¬ quan ®¬n vÞ trong n­íc. - §¶m b¶o t¹o khung ph¸p lÝ v÷ng ch¾c, râ rµng cho ho¹t ®éng mua s¾m Quèc tÕ. Néi dung cña viÖc hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy vÒ ®Êu thÇu Quèc tÕ lµ: + Trªn c¬ së quy chÕ ®Êu thÇu vµ c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn kh¸c ®· ban hµnh, ngµnh c«ng nghiÖp xi m¨ng cÇn b¸m s¸t xu h­íng vµ yªu cÇu ph¸t triÓn cña ngµnh, t×nh h×nh thÞ tr­êng thÕ giíi ®Ó ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p quy h­íng dÉn, chØ ®¹o kÞp thêi. + Gi¶m tíi møc tèi ®a viÖc th­êng xuyªn thay ®æi c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch qu¶n lÝ kinh tÕ, h¶i quan, b¶o l·nh, mua b¸n ngo¹i tÖ,... bëi v× mçi mét lÇn thay ®æi lµ trËt tù bÞ x¸o trén, g©y khã kh¨n cho c¸c ®¬n vÞ trong viÖc ®èi phã víi c¸c t×nh huèng míi n¶y sinh. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy, ngay tõ ®Çu khi ban hµnh c¸c v¨n b¶n, c¸c quy ®Þnh ®iÒu kho¶n, ®iÒu kiÖn trong ®ã ph¶i ®­îc xem xÐt kÜ l­ìng, cã sù phèi hîp cïng bµn b¹c ®Ó b¶o ®¶m phï hîp víi nh÷ng thay ®æi cña thùc tÕ trong mét thêi gian ®ñ dµi. + Khi ban hµnh v¨n b¶n ph¸p quy c¸c bé, ngµnh cÇn cã sù phèi hîp víi nhau ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng chång chÐo, m©u thuÉn gi÷a c¸c v¨n b¶n( nh­ ®· nªu trong Ch­¬ng 2, môc 3.2) NÕu thùc hiÖn ®­îc viÖc nµy th× lîi Ých thu ®­îc lµ rÊt lín: + T¹o ®­îc khung ph¸t triÓn l©u dµi, th«ng tho¸ng cho ho¹t ®éng mua s¾m Quèc tÕ. + X©y dùng ®­îc t¸c phong lµm viÖc theo ph¸p luËt, h¹n chÕ c¸c kÏ hë luËt ph¸p dÔ bÞ lîi dông, chèng tham nhòng. 2.2. §¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh. L©u nay chóng ta ®· h« hµo nhau lµm ®iÒu nµy, nh­ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc kh«ng ®¸ng lµ bao, c¸c c¬ quan, doanh nghiÖp cña Nhµ n­íc vÉn mang nÆng lÒ thãi cña thêi k× tËp trung bao cÊp víi lèi t­ duy vµ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh phiÒn hµ, r¾c rèi. Mµ nguyªn nh©n lµ do chÝnh con ng­êi chóng ta kh«ng muèn thay ®æi, kh«ng muèn tõ bá c¸c thãi quen cò cña m×nh vµ do chóng ta ch­a cã biÖn ph¸p c¶i tæ, ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc hµnh chÝnh triÖt ®Ó. CÇn ph¶i ®­a ra s¸ng kiÕn ®Ó ®¬n gi¶n ho¸. §¬n gi¶n ho¸ kh«ng cã nghÜa lµ lo¹i bá hay gi¶m bít møc ®é kiÓm so¸t hiÖn nay mµ ®iÒu quan träng lµ ph¶i s¾p xÕp l¹i hîp lÝ hÖ thèng kiÓm so¸t vµ ®¸nh gi¸ sao cho kÕt qu¶ ®¹t ®­îc lµ tèt nhÊt. Thñ tôc hµnh chÝnh cµng ®¬n gi¶n th× cµng khuyÕn khÝch c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ trong n­íc sö dông ph­¬ng thøc ®Êu thÇu Quèc tÕ trong mua s¾m Quèc tÕ, vµ ®Çn dÇn trë thµnh thãi quen sö dông ph­¬ng thøc nµy khi mua s¾m Quèc tÕ. Thñ tôc hµnh chÝnh ®¬n gi¶n còng t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao hiÖu qu¶ ®Êu thÇu vµ xÐt chän thÇu, gi¶m bít c¸c tiªu cùc phÝ g©y tèn kÐm cho c¸c bªn tham gia. Néi dung cña ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc hµnh chÝnh trong ®Êu thÇu Quèc tÕ lµ s¾p xÕp l¹i cã hÖ thèng, hîp lÝ c¸c thñ tôc, gi¶m bít nh÷ng sù can thiÖp qu¸ s©u cña Nhµ n­íc vµ ho¹t ®éng ®Çu t­ cña doanh nghiÖp. C«ng viÖc cña Nhµ n­íc chØ nªn dõng l¹i ë møc ®é ®Þnh h­íng, ban hµnh c¸c quy chÕ, c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thùc hiÖn quy chÕ, chÝnh s¸ch. Nh­ vËy c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc n¸y cã thÓ nªu ra nh­ sau: + Mét lµ hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy(tÝnh thi hµnh cña v¨n b¶n ph¸p quy cÇn ®­îc xem xÐt ®Ó ®¶m b¶o r»ng ®©y lµ c¸c v¨n b¶n ®i vµ ®êi sèng kinh tÕ chø kh«ng ph¶i c¸c v¨n b¶n trªn bµn giÊy). + X©y dùng ®éi ngò c¸n bé qu¶n lÝ, c¸n bé nghiÖp vô giái, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ cã ®¹o ®øc trong c«ng viÖc. + X©y dùng hÖ thèng th«ng tin. + Bèn lµ ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc hµnh chÝnh ë c¸c kh©u kh¸c trong nhËp khÈu mua s¾m thiÕt bÞ nh­ c¸c quy ®Þnh vÒ ngo¹i hèi vµ h¶i quan,... 2.3. Hoµn thiÖn m«i tr­êng kinh doanh theo h­íng héi nhËp. Quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ lµ mét vÊn ®Ò mang tÝnh toµn cÇu, ®­îc hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi quan t©m. ë ViÖt nam víi chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ, më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, tranh thñ më mang quan hÖ kinh tÕ vµ khoa häc kÜ thuËt,... ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp tõng b­íc tham gia, héi nhËp vµo thÞ tr­êng khu vùc vµ thÞ tr­êng thÕ giíi. ViÖc héi nhËp, lµm quen råi b¾t kÞp víi c¸c tiÕn bé cña thÕ giíi khiÕn cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam chñ ®éng, tù tin h¬n trong c¸c giao dÞch th­¬ng m¹i nãi chung còng nh­ trong lÜnh vùc ®Êu thÇu Quèc tÕ nãi riªng. §Ó hoµn thiÖn m«i tr­êng kinh doanh theo h­íng héi nhËp th× Nhµ n­íc víi vai trß ng­êi quyÕt ®Þnh ph¶i cã ®­êng lèi, chiÕn l­îc, s¸ch l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ phï hîp, ph¶i: - Gi÷ v÷ng æn ®Þnh an ninh, chÝnh trÞ trong n­íc. - Gi÷ v÷ng lËp tr­êng ph¸t triÓn, nhÊt qu¸n, æn ®Þnh trong chñ tr­¬ng, ®­êng lèi, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi néi vµ ®èi ngo¹i. - C¶i t¹o m«i tr­êng luËt ph¸p th«ng tho¸ng h¬n. - TiÕp tôc duy tr× chÝnh s¸ch më cöa, khuyÕn khÝch ®Çu t­,... 2.4. ThiÕt lËp chÝnh s¸ch tiªu chuÈn vÒ chÊt l­îng. Do chóng ta kh«ng cã nh÷ng trang thiÕt bÞ kiÓm tra vµ gi¸m ®Þnh hoÆc ph¶i mÊt mét kho¶ng thêi gian kh¸ dµi n÷a th× c¸c trang thiÕt bÞ nµy míi ®¹t yªu cÇu. Trong thêi k× chuyÓn ®æi, cÇn ph¶i nç lùc thµnh lËp mét th­ viÖn l­u tr÷ nh÷ng tiªu chuÈn quy c¸ch s¶n phÈm do ®ã míi cã thÓ cã ®­îc nh÷ng chµo hµng ®óng tiªu chuÈn dï lµ tiªu chuÈn quèc gia hay Quèc tÕ. NÕu chóng ta ®· lùa chän cÈn thËn c¸c nhµ cung cÊp th× kh«ng ph¶i lóc nµo còng cÇn ®i ®Õn n¬i ®Ó gi¸m ®Þnh. Cã thÓ mua hµnh cïng víi cam kÕt b¶o hµnh cña nhµ s¶n xuÊt, hoÆc nÕu yªu cÇu ph¶i cã c¶ giao kÌo, cam kÕt. Gi¸m ®Þnh cña bªn thø ba chØ ®­îc sö dông khi cÇn kiÓm tra trong chÕ t¹o hoÆc hµng chÕ t¹o theo thiÕt kÕ riªng. ViÖc lËp ra mét b¶n thèng kª quy c¸ch phÈm chÊt/tiªu chuÈn lµ rÊt cÇn thiÕt, nh­ng do chñng lo¹i c¸c mÆt hµng nhËp khÈu rÊt lín, rÊt ®a d¹ng, cã s¶n phÈm mang tÝnh ®Æc thï cña mét, mét sè ngµnh cô thÓ,... cho nªn Nhµ n­íc cÇn yªu cÇu c¸c bé, ngµnh ph¶i lËp mét b¶n thèng kª c¸c quy c¸ch phÈm chÊt tiªu chuÈn c¸c mÆt hµng mµ ngµnh hay nhËp khÈu. ViÖc lËp ®­îc b¶ng nµy sÏ t¹o nhiÒu thuËn lîi trong viÖc chän mua vµ kiÓm tra, ®¸nh gi¸ thiÕt bÞ nhËp. H¹n chÕ ®­îc c¸c tiªu cùc còng nh­ b¶o vÖ ®­îc uy tÝn cña nh÷ng ng­êi cã liªn quan(mäi c¸i ®Òu cã tiªu chuÈn ng­êi thùc thi c¨n cø vµo nh÷ng tiªu chuÈn ®ã ®Ó tiÕn hµnh mua s¾m - tÊt c¶ ®Òu râ rµng). IV. Mét sè kiÕn nghÞ kh¸c. Qua thùc hiÖn c«ng t¸c ®Êu thÇu Quèc tÕ mua s¾m thiÕt bÞ ë VINACIMEX nãi riªng còng nh­ ho¹t ®éng ®Êu thÇu nãi chung, em xin cã mét sè kiÕn nghÞ nh­ sau: - C¸c c«ng tr×nh ®Êu thÇu ph¶i lËp kÕ ho¹ch ®Êu thÇu theo quy ®Þnh. Nh­ng viÖc duyÖt kÕ ho¹ch ®Êu thÇu nhãm A ®Ò nghÞ giao cho Bé chñ qu¶n duyÖt cã sù tho¶ thuËn cu¶ Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­. - §Êu thÇu x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh n­íc ngoµi x©y dùng ë ViÖt nam cÇn quy ®Þnh nhµ thÇu chÝnh b¾t buoäc ph¶i ®¶m nhËn trªn 60% khèi l­îng c«ng viÖc, sè cßn l¹i ®­îc phÐp thuª thÇu thÇu phô nh­ng ph¶i ®­îc liªn doanh lo¹i liªn doanh nhÊt chÝ danh s¸ch, khèi l­îng vµ gi¸. - C«ng tr×nh dÉu cña bÊt cø nguån vèn nµo ph¶i ®­îc c©n ®èi ch¾c ch¾n ®ñ vèn thanh to¸n phï hîp víi tiÕn ®é vµ c¸c ®iÒu kiÖn cña hîp ®ång. - CÇn cã h­íng dÉn chi tiÕt vµ thèng nhÊt thùc hiÖn vÒ thuÕ nhËp khÈu ®èi víi h¶i quan cöa khÈu trong c¶ n­íc, ®Æc biÖt lµ thuÕ nhËp khÈu ®èi víi c¸c ®ît giao hµng nhá lÎ cña c¸c hîp ®ång thiÕt bÞ toµn bé. Mét sè l« hµng ®· nép thuÕ, ®· cã v¨n b¶n gi¶i tr×nh nh­ng viÖc tho¸i thu cßn chËm. kÕt luËn V iÖt nam còng nh­ mét sè n­íc ®ang vµ chËm ph¸t triÓn kh¸c ®ang tiÕn hµnh nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ toµn bé ®Ó phôc vô cho c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c¶i tiÕn nÒn khoa häc kÜ thuËt. Chóng ta chñ tr­¬ng nhËp khÈu ®a d¹ng, nghÜa lµ nhËp khÈu c¶ thiÕt bÞ cã c«ng nghÖ, kÜ thuËt võa vµ tiªn tiÕn, trong ®ã chó träng nhËp khÈu c«ng nghÖ tiªn tiÕn hiÖn ®¹i vµ c¸c thiÕt bÞ nhËp vÒ ph¶i thùc sù ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi cao: sö dông nhiÒu lao ®éng, sö dông ®­îc c¸c nguån lùc trong n­íc, cã chÊt l­îng ®¶m b¶o, kh«ng g©y « nhiÔm m«i tr­êng. §©y lµ chñ tr­¬ng chung cña Nhµ n­íc, do ®ã lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt nam VINACIMEX lu«n lu«n qu¸n triÖt t­ t­ëng chØ ®¹o nµy trong mäi ho¹t ®éng nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ, vËt t­ cña m×nh, lu«n lu«n ®æi míi, hoµn thiÖn m×nh ®Ó hiÖu qu¶ c«ng viÖc ®¹t ®­îc ngµy mét tèt h¬n. Trong c«ng t¸c nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ toµn bé VINACIMEX ®· t×m tßi vµ lùa chän ®­îc mét ph­¬ng thøc mua s¾m phï hîp víi yªu cÇu nhiÖm vô cña C«ng ty vµ kh«ng ®i ng­îc l¹i víi lîi Ých x· héi, ®ã lµ ph­¬ng thøc ®Êu thÇu ®· tr×nh bµy ë trªn. Lu«n lu«n tæng kÕt rót kinh nghiÖm, t×m gi¶i ph¸p hoµn thiÖn viÖc thùc hiÖn ph­¬ng thøc, ®Êu thÇu Quèc tÕ ngµy cµng tá ra cã nhiÒu ­u ®iÓm, mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao cho Tæng C«ng ty xi m¨ng nãi riªng vµ cho toµn ngµnh kinh tÕ nãi chung. May m¾n ®­îc thùc tËp t¹i C«ng ty VINACIMEX céng víi nh÷ng kiÕn thøc lÝ luËn ®­îc häc trong nhµ tr­êng em ®· hiÓu biÕt thªm ®«i ®iÒu vÒ ho¹t ®éng ®Êu thÇu Quèc tÕ c¶ trªn lÝ luËn vµ thùc tiÔn. Tuy nhiªn do thêi gian nghiªn cøu cã h¹n, l¹i kh«ng ®­îc lµ ng­êi trong cuéc tham dù trùc tiÕp vµo c«ng t¸c ®Êu thÇu Quèc tÕ vµ nhÊt lµ ®©ó thÇu Quèc tÕ l¹i lµ mét vÊn ®Ò kh¸ phøc t¹p, kh¸ míi mÎ ë ViÖt nam cho nªn ch¾c ch¾n luËn v¨n nµy cßn nhiÒu vÊn ®Ò ch­a gi¶i quyÕt ®­îc cô thÓ, cßn nhiÒu h¹n chÕ c¶ vÒ lÝ luËn vµ thùc tiÔn, cho nªn em mong ®­îc sù chØ dÉn cña c¸c thÇy c« ®Ó cã thÓ hoµn thµnh ®Ò tµi mét c¸ch tèt h¬n. Tµi liÖu tham kh¶o. Gi¸o tr×nh Kinh tÕ häc Quèc tÕ. Chñ biªn: GS. PTS T« Xu©n D©n Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc 1995. Gi¸o tr×nh KÜ thuËt nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng. Chñ biªn: Vò H÷u Töu Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc 1994. Tæ chøc vµ nghiÖp vô kinh doanh th­¬ng m¹i Quèc tÕ. Chñ biªn: PTS TrÇn ChÝ Thµnh Nhµ xuÊt b¶n Th«ng kª 1994. 4. Tµi liÖu h­íng dÉn ®Êu thÇu Quèc tÕ mua thiÕt bÞ vËt t­ vµ x©y dùng c«ng tr×nh. - CONCETTI 5. Tµi liÖu nghiÖp vô Qu¶n lÝ nhËp khÈu vµ mua s¾m Quèc tÕ - ITC. 6. T¹p chÝ xi m¨ng thÕ giíi - Th¸ng 2/1998 7. T¹p chÝ x©y dùng - th¸ng 5/1998 8. §iÒu lÖ qu¶n lÝ ®Çu t­ vµ x©y dùng; Quy chÕ ®Êu thÇu. 9. C¸c b¸o c¸o tæng kÕt cña C«ng ty. MÉu 1: MÉu ®¬n thÇu. Ngµy....... Kho¶n vay sè...... Hîp ®ång sè....... Göi: (Tªn vµ ®Þa chØ Ng­êi mua) Th­a Quý ngµi, Qua viÖc xem xÐt tµi liÖu ®Êu thÇu gåm c¶ phô lôc sè(ghi sè) ®· göi giÊy b¸o nhËn ®­îc, chung t«i kÝ tªn d­íi ®©y xin chµo ®Ó cung cÊp vµ giao(m« t¶ hµng ho¸ vµ dÞch vô) thÓ theo tµi liÖu ®Êu thÇu ®ã víi kho¶n tiÒn lµ(gi¸ ®¸u thÇu toµn bé b»ng ch÷ vµ b»ng sè) ho¨c nh÷ng kho¶n tiÒn kh¸c nh­ thÕ, nh­ ®­îc x¸c nhËn theo ®óng biÓu gi¸ kÌm theo ®©y vµ lµ bé phËn cña hå s¬ ®Êu thÇu nµy. Chóng t«i cam kÕt, nÕu hå s¬ cña chóng t«i ®­îc chÊp nhËn, sÏ b¾t ®Çu giao hµng trong (sè) ngµy vµ hoµn thµnh viÖc giao hµng cña tÊt c¶ mäi h¹ng môc ghi râ trong hîp ®ång/th­ tÝn dông cña ngµi. NÕu hå s¬ cña chóng t«i ®­îc chÊp nhËn, chóng t«i sÏ cã b¶o l·nh cña mét ng©n hµng víi mét kho¶n tiÒn kh«ng v­ît qu¸ (10)% cña gi¸ hîp ®ång ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång mét c¸ch ®óng ®¾n. Chóng t«i ®ång ý t«n träng hå s¬ ®Êu thÇu nµy trong mét thêi gian (90) ngµy kÓ tõ ngµy Ên ®Þnh më thÇu theo kho¶n 2.16.1 cña b¶n h­íng dÉn ®Êu thÇu vµ ®iÒu nµy sÏ rµng buéc chóng t«i vµ cã thÓ ®­îc chÊp nhËn bÊt cø lóc nµo tr­íc khi hÕt h¹n thêi gian ®ã. Cho tíi khi mét hîp ®ång chÝnh thøc ®­îc chuÈn bÞ vµ thùc thi th× hå s¬ ®Êu thÇu nµy cïng víi sù chÊp nhËn b»ng v¨n b¶n vµ th«ng b¸o trao thÇu cña ngµi sÏ h×nh thµnh mét hîp ®ång rµng buéc gi÷a chóng ta. Chóng t«i hiÓu r»ng ngµi kh«ng buéc ph¶i chÊp nhËn hå s¬ nµo chµo gi¸ thÊp nhÊt mµ ngµi nhËn ®­îc. Ngµy... th¸ng... n¨m.... KÝ tªn §­îc phÐp kÝ vµo hå s¬ nµy thay mÆt cho... biÓu gi¸ cho c¸c hµng ho¸ nhËp khÈu (Do ng­êi cung øng n­íc ngoµi hoÆc ®¹i lÝ ®Þa ph­¬ng cña hä ®iÒn vµo) Tªn ng­êi ®Êu thÇu..... Trang... trªn... H¹ng môc M« t¶ N­íc xuÊt xø Sè l­îng Träng l­îng §¬n gi¸ FOB c¶ng xÕp(ghi tªn c¶ng) §¬n gi¸ CIF c¶ng H¶i Phßng Tæng gi¸ CIF cho mçi h¹ng môc 1 2 3 4 5 6 7 8=4x7 Ch÷ kÝ cña ng­êi ®Êu thÇu..... Ghi chó: Trong tr­êng hîp cã sai kh¸c gi÷a ®¬n gi¸ vµ tæng gi¸ th× ®¬n gi¸ sÏ lµ chñ ®¹o. MÉu 2: mÉu b¶o l·nh ®Êu thÇu. XÐt v×... (sau ®©y gäi lµ “Ng­êi ®Êu thÇu”) ®· nép ®ñ hå s¬ ®Êu thÇu ngµy.... ®Ó cung øng... (sau ®©y gäi lµ “Hå s¬ ®Êu thÇu”.... Mäi ng­êi ®Òu biÕt qua nh÷ng v¨n b¶n nµy chóng t«i... thuéc.... cã v¨n phßng ®¨ng kÝ t¹i... (sau ®©y gäi lµ “Ng©n hµng”) rµng buéc víi... (sau ®©y gäi lµ “Ng­êi mua”) b»ng mét kho¶n tiÒn lµ... ®Ó ®­îc thanh to¸n ®óng ®¾n, ch©n thùc cho Ng­êi mua nãi trªn, ng©n hµng tù rµng buéc m×nh, nh÷ng ng­êi thõa kÕ m×nh vµ uû quyÒn b»ng nh÷ng v¨n b¶n nµy. §ãng con dÊu chung cña ng©n hµng ngµy h«m nay... th¸ng... n¨m19... C¸c ®iÒu kiÖn cña nghÜa vô nµy: NÕu ng­êi ®Êu thÇu rót hå s¬ trong thêi gian hiÖu lùc cña hå s¬ ®· ®­îc ng­êi ®Êu thÇu nªu râ trong ®¬n thÇu; hoÆc NÕu ng­êi ®Êu thÇu ®· ®­îc ng­êi mua th«ng b¸o chÊp nhËn hå s¬ ®Êu thÇu cña m×nh trong thêi h¹n cã hiÖu lùc cña hå s¬ mµ: kh«ng thÓ thùc thi hoÆc tõ chèi thùc thi hîp ®ång nÕu ®­îc yªu cÇu; hoÆc kh«ng thÓ nép hoÆc tõ chèi nép b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ångtheo ®óng b¶n h­íng dÉn c¸c nhµ thÇu. Chóng t«i cam kÕt tr¶ cho Ng­êi mua sè tiÒn nãi trªn mét khi nhËn ®­îc v¨n b¶n yªu cÇu ®Çu tiªn cña Ng­êi mua, mµ ng­êi mua kh«ng cÇn ph¶i chøng minh yªu cÇu cña m×nh, miÔn lµ trong yªu cÇu ®ã Ng­êi mua ghi râ rµng r»ng sè tiÒn ®ßi lµ do cã mét hoÆc c¶ hai ®iÒu kiÖn nãi trªn x¶y ra, nªu cô thÓ ®iÒu kiÖn hoÆc c¸c ®iÒu kiÖn ®ã. B¶o l·nh nµy sÏ cã gi¸ trÞ trong vßng ba m­¬i(30) ngµy sau khi thêi h¹n hÕt hiÖu lùc cña hå s¬ ®Êu thÇu vµ bÊt cø yªu cÇu nµo liªn quan ph¶i tíi tay ng©n hµng kh«ng chËm qu¸ thêi h¹n trªn. Ch÷ kÝ cña ng©n hµng. MÉu 3: mÉu hîp ®ång Hîp ®ång nµy ®­îc lËp ngµy... th¸ng... nµy 19... gi÷a (Tªn Ng­êi mua) ë (N­íc cña ng­êi mua) (sau ®©y gäi lµ “Ng­êi mua”) mét bªn vµ( Tªn Ng­êi cung øng) ë (Thµnh phè vµ n­íc cña Ng­êi cung øng) ( sau ®©y gäi lµ “Ng­êi cung øng”) bªn kia XÐt v× Ng­êi mua mong muèn r»ng mét sè hµng ho¸ vµ dÞch vô kÌm theo (M« t¶ ng¾n gän hµng ho¸ vµ dÞch vô) vµ ®· chÊp nhËn hå s¬ ®Êu thÇu cña Ng­êi cung øng ®Ó cung øng c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô ®ã víi sè tiÒn lµ( gi¸ hîp ®ång b»ng ch÷ vµ sè)(sau ®ay gäi lµ “Gi¸ hîp ®ång” ). Nay hîp ®ång nµy chøng thùc nh­ sau: Trong hîp ®ång nµy c¸c tõ ng÷ vµ thµnh ng÷ cã cïng nghÜa t­¬ng øng víi c¸c tõ ng÷ vµ thµnh ng÷ dïng trong ®iÒu kiÖn hîp ®ång. C¸c v¨n kiÖn sau ®©y lµ bé phËn hîp thµnh cña hîp ®ång: §¬n ®Êu thÇu vµ biÓu gi¸ do Ng­êi ®Êu thÇu nép. LÞch biÓu c¸c yªu cÇu. §Æc ®iÓm kÜ thuËt. §iÒu kiÖn chung cña Hîp ®ång. §iÒu kiÖn riªng cña Hîp ®ång. Th«ng b¸o trao thÇu cña Ng­êi mua. 3. §èi víi nh÷ng kho¶n thanh to¸n do Ng­êi mua tr¶ cho Ng­êi cung øng nh­ ®­îc kÓ d­íi ®©y, Ng­êi cung øng cam kÕt víi Ng­êi mua sÏ cung cÊp c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô vµ chØnh trÞ c¸c khuyÕt tËt theo ®óng vÒ mäi ph­¬ng diÖn víi c¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång. 4. §èi víi viÖc cung cÊp c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô vµ viÖc chØnh trÞ c¸c khuyÕt tËt, Ng­êi mua cam kÕt thanh to¸n cho Ng­êi cung øng gi¸ hîp ®ång hoÆc sè tiÒn kh¸c nh­ vËy ®­îc thanh to¸n theo c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång vµo nh÷ng thêi gian vµ víi cung c¸ch Ên ®Þnh trong hîp ®ång. §Ó chøng thùc, c¸c bªn cam kÕt thùc hiÖn hîp ®ång nµy theo ®óng luËt ph¸p cña mçi bªn vµo ngµy... th¸ng... n¨m 19... ®· ghi trªn. KÝ tªn ®ãng dÊu vµ giao. ....................(Ng­êi mua) Víi sù hiÖn diÖn cña....................... KÝ tªn ®ãng dÊu vµ giao. ........................(Ng­êi cung øng) Víi sù hiÖn diÖn cña....................... mÉu 4: mÉu b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång Göi:.....(Tªn Ng­êi mua) XÐt v×......... (Tªn Ng­êi cung øng) d­íi ®©y gäi lµ “Ng­êi cung øng” ®· cam kÕt, c¨n cø vµo hîp ®ång sè... ngµy ...th¸ng... n¨m 19... cung øng (m« t¶ c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô) d­íi ®©y gäi lµ “Hîp ®ång” . Vµ xÐt v× ngµi ®· quy ®Þnh trong hîp ®ång ®ã r»ng Ng­êi cung øng ph¶i nép cho ngµi mét b¶n b¶o l·nh ng©n hµng cña mét ng©n hµng ®­îc c«ng nhËn vÒ mét kho¶n tiÒn ®­îc x¸c ®Þnh trong ®ã lµm b¶o ®¶m tu©n thñ c¸c nghÜa vô thùc hiÖn cña ng­êi cung øng theo ®óng hîp ®ång. Vµ xÐt v× chóng t«i ®· ®ång ý b¶o l·nh cho ng­êi cung øng. V× vËy chóng t«i kh¼ng ®Þnh ë ®©y r»ng chóng t«i lµ ng­êi b¶o l·nh vµ chÞu tr¸ch nhiÖm víi Ngµi, thay mÆt cho Ng­êi cung øng, vÒ mét tæng sè tiÒn lµ 10% trÞ gi¸ hîp ®ång(sè tiÒn b¶o l·nh b»ng ch÷ vµ sè) vµ chóng t«i cam kÕt thanh to¸n cho Ngµi, khi cã v¨n b¶n ®Çu tiªn cña ngµi tuyªn bè r»ng ng­êi cung øng bá cuéc, kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång mµ kh«ng cÇn biÖn b¸c g× bÊt cø mét kho¶n hoÆc kho¶n tiÒn trong giíi h¹n(sè tiÒn b¶o l·nh) nh­ ®· nªu trªn, mµ Ngµi kh«ng ph¶i chøng minh hoÆc ®­a ra c¨n cø hoÆc lÝ do cho yªu cÇu cña Ngµi hoÆc cho kho¶n tiÒn Ên ®Þnh trong ®ã. B¶o l·nh nµy cã hiÖu lùc cho ®Õn ngµy... th¸ng... n¨m 19... Ch÷ kÝ vµ con dÊu cña nh÷ng ng­êi b¶o l·nh. ........................ ........................ ............................ Ngµy... §Þa chØ......... §­a qu¶ng c¸o vÒ dù s¬ tuyÓn trªn b¸o chÝ, truyÒn h×nh... c«ng bè: + Chñ c«ng tr×nh vµ kü s­. + Kh¸i qu¸t vÒ dù ¸n qui m« ®iÓm c«ng tr×nh. + Ngµy ph¸t v¨n kiÖn ®Êu thÇu vµ nép ®¬n thÇu. + ChØ dÉn lµm ®¬n tù khai n¨ng lùc dù s¬ tuyÓn. +Ngµy nhµ thÇu nép b¶n tù khai n¨ng lùc dù s¬ tuyÓn + Ngµy nhµ thÇu nép b¶n tù khai n¨ng lùc dù s¬ tuyÓn. §1. Mêi c¸c nhµ thÇu dù s¬ tuyÓn. 2.Ph¸t vµ nép c¸c v¨n kiÖn dù tuyÓn. Ph¸t hµnh chØ dÉn dù s¬ tuyÓn vµ c¸c c©u hái ®Õn mçi c«ng ty liªn doanh. + Tæ chøc vµ c¬ cÊu. + Kinh nghiÖm trong lo¹i h×nh c«ng t¸c dù kiÕn vÒ ®Êt n­íc (®Æt c«ng tr×nh). + Nguån lùc vÒ qu¶n lý, kü thuËt, lao ®éng nhµ m¸y. + T×nh tr¹ng tµi chÝnh. Hái lÊy v¨n kiÖn vÒ dù s¬ tuyÓn. Tr¶ lêi c¸c c©u hái vÒ c«ng ty vµ liªn doanh. B¸o c¸o l¹i ®· nhËn ®­îc. 3. Ph©n tÝch c¸c sè liÖu dù s¬ tuyÓn vµ lùa chän vµ th«ng b¸o danh s¸ch c¸c øng thÇu ®­îc chän. Ph©n tÝch c¸c sè liÖu dù tuyÓn. + C¬ cÊu c«ng ty liÖn doanh. + Kinh nghiÖm. + Nguån lùc. + TÝnh æn ®Þnh vÒ tµi chÝnh. + TÝnh phï hîp chung. B¸o l¹i ®· nhËn ®­îc. Lùa chän c¸c c«ng ty liªn doanh ®Ó ®­a vµo danh s¸ch c¸c øng thÇu. Kh¼ng ®Þnh ý muèn nép ®¬n øng thÇu cã hiÖu lùc. Th«ng b¸o cho tÊt c¶ c¸c nhµ thÇu/ liªn doanh vÒ danh s¸ch c¸c øng thÇu ®· ®­îc chän. Danh s¸ch c¸c øng thÇu. ………………………..