Đề tài Một số giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý ngân sách Nhà nước cấp phường trên địa bàn quận Hai Bà Trưng

ng c«ng t¸c gi÷ g×n trËt tù an ninh trªn ®Þa bµn. Chi ng©n s¸ch cho ho¹t ®éng cña tæ d©n phè lµ cÇn thiÕt mh»m khuyÕn khÝch, ®éng viªn sù tÝch cùc cña tæ tr­ëng, tæ phã tæ d©n phè. N¨m 1998 møc chi cho tæ d©n phè lµ 1574 triÖu ®ång, n¨m 1999 ®¹t 1684 triÖu ®ång, t¨ng 7% so víi n¨m 1998; n¨m 2000 møc chi ®¹t 1822 triÖu ®ång t¨ng 8% so víi n¨m 1999. Nh×n chung møc chi ng©n s¸ch ph­êng cho ho¹t ®éng cña tæ d©n phè chiÕm mét tû träng kh¸ lín trong tæng chi ng©n s¸ch ph­êng, n¨m nµo còng ®¹t trªn d­íi 10% tæng chi ng©n s¸ch ph­êng (xem biÓu sè 7) * Chi cho chÝnh s¸ch x· héi §©y lµ chñ tr­¬ng lín cña §¶ng vµ Nhµ n­íc trong viÖc trî gióp c¸c hé gia ®×nh cã khã kh¨n, trÎ em lang thang c¬ nhì, th¨m hái c¸c gia ®×nh th­¬ng binh liÖt sü nh©n dÞp lÔ tÕt, x©y dùng nhµ t×nh nghÜa... trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, khi nÒn kinh tÕ ®· cã nhiÒu biÕn chuyÓn tÝch cùc vµ thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan th× chÕ ®é phóc lîi x· héi còng ®­îc quan t©m h¬n tr­íc. Sè chi ng©n s¸ch ph­êng cho chÝnh s¸ch x· héi n¨m 1998 lµ 479 triÖu ®ång; n¨m 1999 lµ 453 triÖu ®ång gi¶m 5,5% so víi n¨m 1998l; n¨m 2000 lµ 595 triÖu ®ång t¨ng 31% so víi n¨m 1999. C¸c kho¶n chi b¶o ®¶m x· héi ®­îc lÊy chñ yÕu tõ nguån ®ãng gãp cña d©n. Nh×n chung c¸c kho¶n chi nµy ®­îc c«ng khai minh b¹ch, ghi chÐp ®Çy ®ñ. Tuy nhiªn vÉn cã mét vµi ph­êng vÉn ph¸t sinh hiÖn t­îng nh­ : lËp ®èi t­îng khèng ®Ó lÊy tiÒn, bít xÐn tiªu chuÈn cña c¸c ®èi t­îng... tuy sè tiÒn kh«ng lín nh­ng nã thÓ hiÖn sù yÕu kÐm trong c«ng t¸c qu¶n lý, g©y mÊt lßng tin nh©n d©n. * Chi kinh phÝ §¶ng, ®oµn thÓ vµ c¸c tæ chøc kh¸c. Theo quy ®Þnh, kinh phÝ cña c¸c tæ chøc ë ph­êng chØ ®­îc ng©n s¸ch ph­êng tµi trî phÇn c©n ®èi sau khi ®· trõ ®i phÇn thu héi phÝ vµ c¸c kho¶n thu kh¸c. §èi víi tæ chøc §¶ng tr­íc kia còng vËy, tõ n¨m 1997 t¸ch thµnh hÖ thèng cÊp ph¸t riªng theo ngµnh däc, nh­ng thùc tÕ vÉn cßn theo c¬ chÕ cò tøc lµ : ng©n s¸ch ph­êng tµi trî phÇn kinh phÝ ho¹t ®éng sau khi trõ ®i kho¶n thu §¶ng phÝ vµ c¸c kho¶n thu kh¸c. Ngoµi tæ chøc §¶ng, hiÖn nay ng©n s¸ch ph­êng ph¶i hç trî kinh phÝ ho¹t ®éng gåm c¶ phô cÊp cho n¨m tæ chøc chÝnh trÞ x· héi lµ : MÆt trËn Tæ quèc, §oµn thanh niªn Céng s¶n, Héi phô n÷, Héi n«ng d©n vµ Héi cùu chiÕn binh. Ngoµi ra ®èi víi c¸c héi kh¸c nh­ Héi ng­êi cao tuæi... ng©n s¸ch ph­êng chØ hç trî kinh phÝ lóc thµnh lËp. Do nhiÖm vô cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ trong t×nh h×nh míi ngµy cµng nÆng nÒ nªn c¸c kho¶n chi cho tæ chøc nµy cã xu h­íng t¨ng lªn. N¨m 1998 tæng sè chi vÒ kinh phÝ §¶ng vµ ®oµn thÓ lµ 1592 triÖu ®ång, chiÕm 11,6% tæng chi ng©n s¸ch ph­êng; n¨m 1999 tæng sè chi lµ 1991 triÖu ®ång chiÕm 12,3% tæng chi ng©n s¸ch ph­êng, v­ît n¨m 1998 lµ 25%. N¨m 2000, sè chi lµ 1841 triÖu ®ång chiÕm 9,6% tæng chi ng©n s¸ch ph­êng, gi¶m so víi n¨m 1999 nh­ng v­ît 15,6% so víi n¨m 1998 (xem biÓu sè 7) C¸c tæ chøc nµy ®Òu cã c¬ së ë c¸c tæ d©n phè nªn c¸c kho¶n chi bÞ ph©n t¸n, xÐ nhá vµ ®ã lµ nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn nh÷ng yÕu kÐm trong qu¶n lý nh­ : chi sai môc ®Ých, l·ng phÝ, kÐm hiÖu qu¶, trôc lîi c¸c nh©n... * Chi th­êng xuyªn kh¸c §©y lµ kho¶n chi th­êng xuyªn trªn ®Þa bµn ph­êng do ng©n s¸ch cÊp QuËn giao cho cÊp ph­êng ®¶m nhiÖm nh­ : chi th­êng xuyªn phôc vô ho¹t ®éng t¹i ph­êng, chi qu¶n lý c¸c di tÝch v¨n hãa th«ng tin ph­êng, chi ®Þa chÝnh, chi qu¶n lý trËt tù x©y dùng, chi ®Çu t­ h¹ tÇng kü thuËt, ®­êng giao th«ng tho¸t n­íc, vÖ sinh m«i tr­êng cã tÝnh chÊt bøc xóc, chi ho¹t ®éng cña chî, chi söa ch÷a loa ®µi truyÒn thanh, chi ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n... riªng chi ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n ph¶i thùc hiÖn theo c¸c thñ tôc vÒ ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n. Kho¶n chi th­êng xuyªn kh¸c nµy kh«ng cã tÝnh æn ®Þnh mµ ph¶i c©n ®èi ng©n s¸ch víi thu ng©n s¸ch ph­êng. NÕu thu ng©n s¸ch ph­êng kh«ng hoµn thµnh th× ph¶i gi¶m chi th­êng xuyªn kh¸c. Tuy vËy do cã nhiÒu kho¶n chi kh¸c nhau, tÝnh chÊt phøc t¹p nªn sè chi cho kho¶n nµy rÊt lín, th­êng chiÕm trªn 50% tæng chi ng©n s¸ch ph­êng. N¨m 1998 chi th­êng xuyªn kh¸c ®¹t 8093 triÖu ®ång chiÕm 59,08% tæng chi ng©n s¸ch ph­êng; n¨m 1999 chi th­êng xuyªn kh¸c ®¹t 8871 triÖu ®ång chiÕm 54,8% tæng chi; n¨m 2000 chi th­êng xuyªn kh¸c ®¹t 12045 triÖu ®ång chiÕm 62,8% tæng chi ng©n s¸ch ph­êng Do cã rÊt nhiÒu néi dung bªn trong nªn viÖc qu¶n lý kho¶n chi th­êng xuyªn kh¸c nµy gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. Ngo¹i trõ kho¶n chi ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n ph¶i thùc hiÖn theo c¸c thñ tôc vÒ ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, cßn l¹i c¸c kho¶n chi kh¸c ®Òu mang tÝnh bét ph¸t, kh«ng æn ®Þnh, khi ph¸t sinh míi chi. HiÖn nay ë nhiÒu ph­êng cã t×nh tr¹ng chi sai môc ®Ých kh«ng tiÕt kiÖm vµ kÐm hiÖu qu¶ nªn dÉn ®Õn t×nh tr¹ng l·ng phÝ, chiÕm dông vèn NSNN. III. §¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh qu¶n lý ng©n s¸ch ph­êng trªn ®Þa bµn QuËn Hai Bµ Tr­ng. N¨m 1997 lµ n¨m ®Çu tiªn luËt NSNN cã hiÖu lùc thi hµnh trªn toµn quèc vµ còng lµ n¨m ®Çu tiªn ng©n s¸ch ph­êng ho¹t ®éng nh­ mét cÊp ng©n s¸ch trong hÖ thèng NSNN. Qua bèn n¨m thùc hiÖn NSNN, c«ng t¸c qu¶n lý NSNN cÊp ph­êng ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu hÕt søc kh¶ quan, gãp phÇn tÝch cùc hç trî cho bé m¸y chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh . Bªn c¹nh ®ã cßn cã nh÷ng mÆt khiÕm khuyÕt, ch­a hoµn thiÖn trong c«ng t¸c qu¶n lý NSNN cÊp ph­êng nãi chung vµ trªn ®Þa bµn QuËn Hai Bµ Tr­ng nãi riªng. Nh÷ng ®¸nh gi¸ nhËn xÐt mét c¸ch tæng qu¸t vÒ c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý c¸c kho¶n thu ng©n s¸ch ph­êng ®­îc nh×n nhËn trªn c¸c khÝa c¹nh sau. 1. VÒ ph©n cÊp nhiÖm vô thu. a. ¦u ®iÓm Qua nghiªn cøu thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý thu ng©n s¸ch ph­êng trªn ®Þa bµn QuËn Hai Bµ Tr­ng cho thÊy hÇu hÕt c¸c kho¶n thu chi NSNN ®Òu ®­îc thÓ hiÖn qua NSNN, sæ s¸ch kÕ to¸n t­¬ng ®èi râ rµng. ChÝnh quyÒn cÊp ph­êng quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý ng©n s¸ch, t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó khai th¸c, nu«i d­ìng nguån thu. T×nh tr¹ng l¹m thu, thu v­ît møc quy ®Þnh, ®Æc biÖt lµ c¸c kho¶n thu tr¸i víi quy ®Þnh vÒ c¬ b¶n ®· ®­îc chÊn chØnh. T×nh tr¹ng thu ghi sæ tay, kh«ng sö dông biªn lai thu ®· ®­îc kh¾c phôc. §¶m b¶o ®­îc nguån thu cho ho¹t ®éng cña bé m¸y chÝnh quyÒn ph­êng, kh«ng cßn t×nh tr¹ng nî l­¬ng, nî sinh ho¹t phÝ cña c¸n bé x·, ph­êng. §èi víi c¸c kho¶n thu 100%, tuy r»ng tæng sè thu cã gi¶m ®i nh­ng hÇu hÕt c¸c ph­êng ®Òu hoµn thµnh dù to¸n n¨m, trong ®ã thu phÝ vµ lÖ phÝ lµ kho¶n thu æn ®Þnh nhÊt qua ba n¨m 1998, 1999,2000. Thu phÝ vµ lÖ phÝ lu«n ®¹t tû lÖ xÊp xØ 30% trong tæng thu ng©n s¸ch ph­êng. §èi víi c¸c kho¶n thu ®iÒu tiÕt, tuy míi thùc hiÖn ®iÒu tiÕt tõ n¨m 1999 song kÕt qu¶ thu ®ãng vai trß quan träng trong tæng thu ng©n s¸ch ph­êng (trung b×nh chiÕm 18%). Kho¶n thu chñ yÕu cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn sè thu nµy lµ kho¶n thu thuÕ nhµ ®Êt (trung b×nh chiÕm 90% trªn tæng thu ng©n s¸ch ph­êng). C¸c ph­êng trªn ®Þa bµn QuËn ®· thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ nhµ ®Êt, tæ chøc thùc hiÖn v­ît dù to¸n n¨m, gãp phÇn t¨ng thu ng©n s¸ch ph­êng. NhiÒu ph­êng ®· cã s¸ng t¹o vµ chÆt chÏ trong kh©u tæ chøc qu¶n lý, dÉn ®Õn kÕt qu¶ thu cao, hoµn thµnh s¸t dù to¸n. Sè thu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt kh«ng ph¸t sinh ®ång ®Òu trªn c¸c ®Þa bµn song nh×n chung còng cã kÕt qu¶ kh¶ quan, gãp phÇn ®¸ng kÓ v µo tæng thu ng©n s¸ch ph­êng, t¹o sù chñ ®éng cho cÊp chÝnh quyÒn ph­êng thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh. Sè thu trî cÊp cña ng©n s¸ch cÊp trªn tuy vÉn cßn lín song nã ®· gãp phÇn gi¶i quyÕt sù khã kh¨n trong ho¹t ®éng cña chÝnh quyÒn ph­êng. b. H¹n chÕ Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng mÆt ®¹t ®­îc vÉn cßn tån t¹i mét sè ph­êng víi c«ng t¸c qu¶n lý cßn h¹n chÕ mÆc dï ®· nhËn ®uùc sù quan t©m gióp ®ì cña cÊp trªn. KÕt qu¶ thu c¸c kho¶n ®ãng gãp vµ thu nghÜa vô lao ®éng c«ng Ých ngµy cµng gi¶m ®i, kh«ng cã ph­êng ®¹t ®­îc dù to¸n ®Æt ra. VÉn cßn tån t¹i t×nh tr¹ng tïy tiÖn trong qu¶n lý thu, tù ®Æt ra c¸c kho¶n thu phÝ vµ lÖ phÝ thu ®ãng gãp sai chÝnh s¸ch chÕ ®é. C¸c ph­êng cßn ch­a thùc hiÖn c«ng khai hãa c¸c kho¶n thu phÝ vµ lÖ phÝ, t¹o lßn tin trong nh©n d©n vµ chèng tiªu cùc trong qu¶n lý. Mét ®iÒu ®¸ng l­u t©m n÷a lµ, ®èi víi mét cÊp ng©n s¸ch yªu cÇu ®Æt ra lµ ph¶i c©n ®èi ®­îc thu chi ng©n s¸ch trªn c¬ së khai th¸c hÕt mäi nguån thu trªn ®Þa bµn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu chi. HiÖn nay Nhµ n­íc míi quy ®Þnh tû lÖ ®iÒu tiÕt thu mét sè lo¹i thuÕ cho ph­êng ë møc ®é tèi ®a vµ tèi thiÓu, cßn tû lÖ cô thÓ do UBND c¸c TØnh, Thµnh phè quy ®Þnh, nªn ®èi víi mét sè kho¶n thu ng©n s¸ch ph­êng ®­îc h­ëng theo tû lÖ cßn thÊp nh­ thuÕ nhµ ®Êt, thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt,...Mét sè kho¶n thu giao cho ph­êng thu nh­ng l¹i kh«ng ®­îc h­ëng ®iÒu tiÕt nh­ thuÕ m«n bµi, thuÕ c«ng th­¬ng nghiÖp,...§iÒu nµy mét mÆt ®· lµm gi¶m nguån thu ng©n s¸ch ph­êng, mÆt kh¸c kh«ng kÝch thÝch tinh thÇn lµm viÖc cña c¸n bé chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng, dÔ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thÊt thu cho NSNN. Kho¶n thu ng©n s¸ch ph­êng h­ëng theo tû lÖ ®iÒu tiÕt cña mét sè ph­êng thÊp lµ do nh÷ng ph­êng nµy cã diÖn tÝch kh«ng lín, kh«ng cã ngµnh nghÒ kinh doanh ®Ó khai th¸c c¸c kho¶n thu kh¸c nhÊt lµ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt. Do míi thùc hiÖn ph©n cÊp nguån thu theo tû lÖ ®iÒu tiÕt nªn c¬ quan tµi chÝnh cÊp trªn cßn ch­a thÊy ®­îc mÆt h¹n chÕ trong viÖc quy ®Þnh tû lÖ ®iÒu tiÕt ®èi víi nh÷ng ph­êng cã sè thu ®iÒu tiÕt thÊp. Tr­íc thùc tr¹ng nµy ®ßi hái c¸c c¬ quan cÊp trªn cÇn ph¶i xem xÐt l¹i tû lÖ ®iÒu tiÕt gi÷a c¸c cÊp ng©n s¸ch. Kho¶n thu trî cÊp tõ ng©n s¸ch cÊp trªn vÉn cßn chiÕm tû träng qu¸ lín trong tæng thu ng©n s¸ch (h¬n 60%). Ng©n s¸ch c¸c ph­êng ®Òu phô thuéc vµo sè thu trî cÊp ng©n s¸ch nµy, kÓ c¶ nh÷ng ph­êng cã sè thu ng©n s¸ch ®¹t kÕt qu¶ cao vÉn cã h¬n 50% tæng thu ng©n s¸ch lµ thu trî cÊp. Nh×n chung c«ng t¸c qu¶n lý thu ng©n s¸ch ph­êng trong nh÷ung n¨m ®Çu thùc hiÖn luËt NSNN ®¹t kÕt qu¶ tèt, tuy cßn cã nhiÒu sai sãt, h¹n chÕ do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau nh­ng cÇn ®éng viªn khuyÕn khÝch ®Ò ng©n s¸ch ph­êng hoµn thiÖn h¬n trong thêi gian tíi. 2. VÒ quy tr×nh lËp, chÊp hµnh vµ quyÕt to¸n ng©n s¸ch. a. ¦u ®iÓm Quy tr×nh lËp, chÊp hµnh vµ quyÕt to¸n ng©n s¸ch ë c¸c ph­êng trªn ®Þa bµn QuËn Hai Bµ Tr­ng ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn bé râ rÖt. Nh×n chung c«ng t¸c lËp dù to¸n ng©n s¸ch ph­õong c¬ b¶n ®· dÇn dÇn ®­îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña luËt NSNN. C¸c kho¶n thu chi ng©n s¸ch ®· ®­îc tÝnh to¸n, ph©n bæ theo Môc lôc NSNN, t¹o c¬ së thuËn lîi cho c«ng t¸c ®iÒu hµnh ng©n s¸ch ph­êng cña chÝnh quyÒn vµ c«ng t¸c kiÓm so¸t thu chi ng©n s¸ch ph­êng cña c¬ quan tµi chÝnh cÊp trªn.§iÒu nµy t¹o thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý ®iÒu hµnh ng©n s¸ch ph­êng ®­îc chÆt chÏ vµ ®i vµo nÒ nÕp. C¸c ph­êng thuéc QuËn ®· thùc hiÖn nghiªm tóc dù to¸n ng©n s¸ch theo ®óng Môc lôc NSNN, ®¶m b¶o ®­îc yªu cÇu qu¶n lý cña cÊp ng©n s¸ch c¬ së. Sè dù to¸n cña n¨m kÕ ho¹ch lu«n ®­îc lËp dùa trªn c¸c c¨n cø vÒ kh¶ n¨ng thu ng©n s¸ch ph­êng trªn ®Þa bµn, t×nh h×nh thu ng©n s¸ch n¨m b¸o c¸o vµ chØ tiªu Thµnh phè giao. Quy tr×nh chÊp hµnh ng©n s¸ch ®· ®­îc thùc hiÖn tèt qua c¸c n¨m d­íi sù chØ ®¹o s¸t sao cña ng©n s¸ch cÊp trªn. HÇu hÕt c¸c ph­êng trªn ®Þa bµn QuËn lu«n hoµn thµnh v­ît dù to¸n thu ng©n s¸ch ph­êng n¨m 1999, 2000. Cã nh÷ng ph­êng v­ît dù to¸n tíi 61% n¨m 2000 nh­ ph­êng VÜnh Tuy vµ mét sè ph­êng kh¸c còng v­ît ®Õn 42% vµ 39% nh­ c¸c ph­êng Mai §éng, ph­êng B¹ch Mai. C¸c kho¶n thu vµ lÖ phÝ hÇu hÕt ®­îc c¸c ph­êng thùc hiÖn thu qua biªn lai vµ phiÕu thu do Bé Tµi chÝnh, Së Tµi chÝnh vµ cña c¬ quan thuÕ. C«ng t¸c h¹ch to¸n vµ quyÕt to¸n ng©n s¸ch ph­êng trong c¸c n¨m qua ®· ®­îc thùc hiÖn tèt víi sù cè g¾ng nç lùc cña tõng ph­êng. C¸c kho¶n thu, chi ng©n s¸ch ph­êng ph¸t sinh ®Òu ®­îc c¸n bé tµi chÝnh-kÕ to¸n theo dâi cô thÓ chi tiÕt vµo ®óng ch­¬ng, lo¹i, kho¶n, môc, tiÓu môc ®­îc quy ®Þnh trong Môc lôc NSNN. Thêi gian lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n vµ chØnh lý b¸o c¸o lu«n cã th«ng b¸o râ rµng cña c¬ quan tµi chÝnh cÊp trªn. Cuèi mçi quý ®Òu cã b¸o c¸o thu göi phßng tµi chÝnh vËt gi¸ theo dâi vµ kiÓm tra. QuyÕt to¸n n¨m ®­îc c¸c ph­êng lËp theo nh÷ng mÉu biÓu quy ®Þnh gåm quyÕt to¸n chi tiÕt vµ tæng hîp trong ®ã ph©n lo¹i nguån thu mét c¸ch cô thÓ. b. H¹n chÕ Quy tr×nh lËp dù to¸n, chÊp hµnh vµ quyÕt to¸n ng©n s¸ch ph­êng kh«ng trµnh khái nh÷ng h¹n chÕ, thiÕu sãt. C¸c ph­êng lËp dù to¸n cßn m¸y mäc, ch­a m¹nh d¹n hoÆc ch­a n¾m v÷ng ®­îc kh¶ n¨ng còng nh­ triÓn väng thu chi ng©n s¸ch trªn ®Þa bµn. Do vËy c¸c ph­êng v­ît dù to¸n víi tû lÖ cao, nhiÒu ph­êng v­ît dù to¸n tíi 50%. Nguyªn nh©n lµ do c¸c ph­êng vÉn ch­a tÝnh to¸n hÕt ®­îckh¶ n¨ng thu ng©n s¸ch t¹i ph­êng m×nh. Sù phèi hîp cña c¸c c¬ quan liªn ngµnh trong kh©u lËp kÕ ho¹ch ch­a ®­îc ®ång bé. NhiÒu kho¶n chi nh­ chi söa ch÷a ®iÖn n­íc, c«ng tr×nh cÇu cèng, x©y dùng ch­a ®­îc h¹ch to¸n cô thÓ do tÝnh chÊt phô thuéc vµo c©n ®èi ng©n s¸ch toµn ph­êng nªn dÔ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng chi tiªu mËp mê, kh«ng cã kÕ ho¹ch cô thÓ, g©y l·ng phÝ ng©n s¸ch Nhµ n­íc, kÐm hiÖu qu¶... Trong kh©u chÊp hµnh ng©n s¸ch, tuy c¸c ph­êng ®· nghiªm tóc thùc hØÖn c¸c quy ®Þnh cña nhµ n­íc vÒ viÖc sö dông c¸c phiÕu, biªn lai thu chi song ®«i lóc c«ng viÖc nµy cßn thùc hiÖn cÈu th¶ vµ thiÕu sãt. NhiÒu phiÕu thu, phiÕu nép ph¹t sau khi ghi l¹i kh«ng chØ ®Þnh n¬i thu vµ n¬i ®­îc h­ëng c¸c kho¶n thu ®ã. Nép vµo KBNN phiÕu thu nh­ vËy sÏ kh«ng tr¸nh khái viÖc ®iÒu tiÕt nhÇm gi÷a c¸c cÊp ng©n s¸ch ph­êng. Néi ®ung c¸c kho¶n thu phÝ vµ lÖ phÝ cßn ch­a cã c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn vµ quy ®Þnh chi tiÕt cña ng©n s¸ch cÊp trªn(®Æc biÖt lµ c¸c kho¶n phÝ chî vµ phÝ ph¹t t¹i ph­êng), nh­ vËy sÏ kh«ng thuËn lîi cho c«ng t¸c c«ng khai d©n chñ, g©y tiªu cùc trong c¸c c¸n bé qu¶n lý thu ng©n s¸ch ph­êng. NhiÒu kho¶n xuÊt chi theo môc ®Ých nay nh­ng trong phiÕu xuÊt chi g­Ø KBNN l¹i hiÓu theo mét néi dung kh¸c, v× vËy KBNN kh«ng thÓ thùc hiÖn xuÊt chi cho ®¬n vÞ, g©y chËm trÔ quy tr×nh thùc hiÖn c«ng viÖc. Theo quy ®Þnh vÒ thêi h¹n nép b¸o c¸o quyÕt to¸n ®èi víi cÊp ng©n s¸ch ph­êng lµ hÕt ngµy 31/3 n¨m míi, ®èi víi quyÕt to¸n cÊp QuËn lµ hÕt ngµy 28/2 n¨m míi. Tuy nhiªn th­êng xuyªn c¸c c¸n bé phô tr¸ch khèi ph­êng ë phßng Tµi chÝnh-VËt gi¸ ph¶i nhÆc nhë, thóc giôc c¸c c¸n bé lËp quyÕt to¸n hoµn thµnh c«ng viÖc ®óng thêi h¹n quy ®Þnh. §Õn th¸ng ba, th¸ng t­ n¨m míi, b¸o c¸o quyÕt to¸n vÉn cßn N»m ë phßng Tµi chÝnh QuËn chê xö lý. §iÒu nµy lµm ¶nh h­ëng ®Õn quy tr×nh quyÕt to¸n ng©n s¸ch chung cña toµn ngµnh. Nguyªn nh©n nµy còng mét phÇn lµ do c¸c c¸n bé cña ph­êng, mÆt kh¸c còng ch­a cã quy chÕ khen th­ëng kû luËt râ rµng. 3. VÒ c«ng t¸c c¸n bé t¹i ph­êng a. ¦u ®iÓm Nh×n chung c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý tµi chÝnh, ng©n s¸ch ph­êng b­íc ®Çu ®· ®­îc kiÖn toµn vµ ®­îc cñng cè, ho¹t ®éng cña Ban tµi chÝnh ph­êng ë QuËn Hai Bµ Tr­ng ®· ®­îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh. §éi ngò kÕ to¸n ph­êng ®· ®­îc ®µo t¹o t¨ng nhiÒu so víi tr­íc. Tr­íc ®©y khi chØ lµ mét ®¬n vÞ dù to¸n, c«ng viÖc cña c¸c c¸n bé ph­êng thùc sù kh«ng nhiÒu phøc t¹p. Nh­ng khi ®· trë thµnh mét cÊp ng©n s¸ch trong hÖ thèng NSNN, c¸c ph­êng võa ph¶i lËp dù to¸n, võa ph¶i ®¶m b¶o ph©n bæ chi tiªu, thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc cña mét cÊp ng©n s¸ch. Tr­íc yªu cÇu ®ã, tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸c c¸n bé t¹i ph­ßng ®· cã nh÷ng tiÕn bé râ rÖt.víi sù quan t©m cña cÊp trªn vµ UBND ph­êng, c¸c c¸n bé t¹i ph­êng th­êng xuyªn ®­îc cö ®i ®µo t¹o c¸c kho¸ häc phôc vô cong t¸c chuyªn m«n nghiÖp vô. Bªn c¹nh ®ã c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra ng©n s¸ch ®­îc chó träng, phÇn lín c¸c ph­êng ®· thµnh lËp ®­îc Ban thanh tra nh©n d©n ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, gãp phÇn gi¶i quyÕt khiÕu kiÖn cña d©n. Qua c«ng t¸c thanh tra ®· ph¸t hiÖn vµ xö lý nhiÒu vô vi ph¹m chÕ ®é, chÝnh s¸ch tµi chÝnh cña Nhµ n­íc. C¸c c¸n bé t¹i ph­êng phËn nhiÒu ®· n¾m ®­îc chøc n¨ng vµ nhiÖm vô chñ yÕu cña m×nh nªn thùc hiÖn thu chi ®óng møc, ®óng quy c¸ch h¬n. b. H¹n chÕ C«ng t¸c c¸n bé t¹i ph­êng vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp. VÒ sè l­îng c¸n bé tµi chÝnh ë ph­êng, cã ph­êng th× ®Çy ®ñ, cã ph­êng th× thiÕu, ch­a ®­îc t¨ng c­êng ®óng møc vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng theo yªu cÇu c«ng viÖc. §iÒu nµy g©y khã kh¨n trong kh©u tæ chøc kÕ to¸n, gi¸m s¸t kiÓm tra vµ tæng hîp, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ vÒ ng©n s¸ch ph­êng vµ ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng qu¶n lý tµi chÝnh ë c¬ së. Tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô cña ®éi ngò c¸n bé kÕ to¸n ng©n s¸ch ph­êng cßn ch­a ®ång ®Òu. NhiÒu n¬i tr×nh ®é cña c¸n bé cßn s¬ cÊp, ch­a qua ®µo t¹o, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu qu¶n lý tµi chÝnh, ng©n s¸ch ph­êng theo luËt. §éi ngò c¸n bé kÕ to¸n ph­êng ®· Ýt l¹i thay ®æi liªn tôc mµ kh«ng cã c¸n bé chuyªn tr¸ch. Tån t¹i ®ã lµ do hiÖn nay quy ®Þnh c¸c c¸n bé tµi chÝnh kÕ to¸n cña ph­êng ph¶i n»m trong bé m¸y cña ph­êng vµ ®­îc nh©n d©n tÝn nhiÖm bÇu ra. Nh­ vËy cø sau n¨m n¨m mét lÇn, cïng víi sù thay ®æi cña c¸c cÊp l·nh ®¹o sau mçi lÇn bÇu cö th× c¸n bé kÕ to¸n t¹i ph­êng còng nhiÒu thay ®æi. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho c¸c cÊp ng©n s¸ch ®Æc biÖt lµ phßng Tµi chÝnh QuËn, ®¬n vÞ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý trùc tiÕp c¸c c¸n bé thuéc Ban tµi chÝnh c¸c ph­êng vÒ nghiÖp vô vµ chuyªn m«n. §èi v¬i c«ng t¸c gi¸m s¸t qu¶n lý ng©n s¸ch ë ph­êng, mét bé phËn trong c¸n bé vµ nh©n d©n ë c¬ së ch­a nhËn thøc ®­îc ®Çy ®ñ ý nghÜa vµ tÇm quan träng cña viÖc thùc hiÖn quy chÕ d©n chñc«ng khai ë c¬ së, mµ tr­íc hÕt lµ quy chÕ d©n chñ c«ng khai vÒ tµi chÝnh nªn ch­a tÝch cùc gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thùc hiÖn quy chÕ nay trong c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh ng©n s¸ch ph­êng. Mét vÊn ®Ò n÷a cÇn ®Æt ra lµ chÝnh s¸ch ®·i ngé khen th­ëng ®èi víi c¸n bé ng©n s¸ch ph­êng nh×n chung cßn ch­a thùc hiÖn mét c¸ch réng r·i, chÝnh v× vËy ®· h¹n chÕ nhiÒu sù nhiÖt t×nhc«ng t¸c cña c¸c c¸n bé t¹i ph­êng, ®iÒu nµy phÇn nµo ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng c«ng t¸c qu¶n ký ng©n s¸ch ph­êng. 4. VÒ sù qu¶n lý cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn vµ sù gi¸m s¸t cña c¬ quan tµi chÝnh cÊp trªn. C¸c c¬ quan cÊp trªn còng ®· rÊt quan t©m ®Õn cÊp ng©n s¸ch ph­êng trong viÖc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô cña ph­êng kÓ tõ khi thùc hiÖn ph©n cÊp ng©n s¸ch. Sù quan t©m nµy thÓ hiÖn th«ng qua c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn cô thÓ còng nh­ c¸c buæi héi nghÞ, héi th¶o cÊp thµnh phè vÒ c«ng t¸c qu¶n lý thu chi ng©n s¸ch ph­êng. Tuy nhiªn ®«i lóc sù gi¸m s¸t nµy cßn ch­a chÏ. Cã nh÷ng hiÖn t­îng thu sai, thu kh«ng ®óng thÈm quyÒn nh­ ®· nªu trong phÇn tån t¹i cña viÖc ph©n cÊp nhiÖm vô thu. §Ó hiÖn t­îng ®ã x¶y ra lµ kh«ng ®óng mÆc dï ®· cã nh÷ng v¨n b¶n cña cÊp cã thÈm quyÒn ®×nh chØ khÞ thêi vµ xö lý nghiªm. §©y còng lµ nh÷ng bµi häc cho c¸c cÊp cã thÈm quyÒn vµ c¬ quan tµi chÝnh c¸c cÊp trong c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý thu chi ng©n s¸ch ph­êng nãi riªng vµ NSNN nãi chung. Ch­¬ng III Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý NSNN cÊp ph­êng trªn ®Þa bµn QuËn Hai Bµ Tr­ng I. §Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi c¸c ph­êng trªn ®Þa bµn QuËn Hai Bµ Tr­ng. Qua nh÷ng vÊn ®Ò ®· tr×nh bÇy ë trªn, cã thÓ nãi c«ng t¸c qu¶n lý ng©n s¸ch ph­êng ®· cã nh÷ng biÕn chuyÓn râ rÖt theo chiÒu h­íng tÝch cùc, tuy vËy vÉn cßn mét sè nh­îc ®iÓm, h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc. Chóng ta thÊy râ vai trß cña ng©n s¸ch ph­êng trong viÖc hç trî chÝnh quyÒn Nhµ n­íc cÊp ph­êng trong viÖc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh qua nghiªn cøu thu chi ng©n s¸ch ph­êng. NÕu ng©n s¸ch ph­êng th©m hôt th× ng©n s¸ch cÊp trªn ph¶i bï ®¾p ®Ó nh»m ®¶m b¶o møc sinh ho¹t b×nh th­êng cho chÝnh quyÒn ph­êng. Ng­îc l¹i nÕu ng©n s¸ch ph­êng cã thÓ tù c©n ®èi ®­îc sÏ gi¶m ®­îc møc trî cÊp tõ cÊp trªn, gãp phÇn gi¶m béi chi ng©n s¸ch, æn ®Þnh, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ nÒn s¶n xuÊt x· héi, tõng b­íc c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n. NhiÖm vô trung t©m cña ng©n s¸ch ph­êng trong giai ®o¹n hiÖn nay : tËp trung vµ kiÓm so¸t chÆt chÏ mäi nguån thu theo quy ®Þnh chÕ ®é chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc. §¶m b¶o thu ®óng, thu ®ñ nh­ng tr¸nh tËn thu nh»m nu«i d­ìng nguån thu ®Ó thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt x· héi. MÆt kh¸c còng cÇn t«n träng nh÷ng nguyªn t¾c "kho¸n thu nh­ng kh«ng kho¸n chi", chi tiªu tiÕt kiÖm hiÖu qu¶ hîp lý, kh«ng ngõng c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt v¨n hãa tinh thÇn cho nh©n d©n trªn c¬ së c©n ®èi ng©n s¸ch. Chi trong kh¶ n¨ng, kh«ng vay ®Ó chi cho tiªu dïng, thùc hiÖn ph­¬ng ch©m : "Nhµ n­íc vµ nh©n d©n cïng lµm" trªn mäi lÜnh vùc, phÊn ®Êu hoµn thµnh nhiÖm vô mµ ng©n s¸ch cÊp trªn giao cho. Thùc tiÔn nghiªn cøu NSNN trong nh÷ng n¨m qua cho thÊy, trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi ph¸t triÓn th× thu nhËp cña ng­êi d©n t¨ng lªn, møc sèng dÇn dÇn ®­îc c¶i thiÖn, t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng thu ng©n s¸ch. §èi víi ng©n s¸ch ph­êng còng vËy, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trªn ®Þa bµn QuËn Hai Bµ Tr­ng chÝnh lµ t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng thu cho ng©n s¸ch ph­êng, gióp cho ng©n s¸ch ph­êng cã thÓ chñ ®éng nguån thu, c©n ®èi ng©n s¸ch, thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô mµ ng©n s¸ch cÊp trªn giao cho. Nh­ vËy vÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trªn ®Þa bµn QuËn Hai Bµ Tr­ng g¾n víi c¸c ph­êng trong toµn quËn trong nh÷ng n¨m tíi rÊt cÇn ®­îc chó träng. Môc tiªu vµ ph­¬ng h­íng cã tÝnh chÊt tæng qu¸t trong ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trªn ®Þa bµn QuËn Hai Bµ Tr­ng lµ ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, c¶i t¹o, n©ng cÊp vµ c¶i thiÖn hÖ thèng h¹ tÇng ®« thÞ theo h­íng v¨n minh hiÖn ®¹i, c¶i thiÖn m«i tr­êng sinh th¸i vµ m«i tr­êng x· héi, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho nh©n d©n, biÕn QuËn thµnh mét träng ®iÓm th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ë phÝa nam Thñ ®«. - VÒ kinh tÕ : Huy ®éng mäi nguån lùc cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ x©y dùng QuËn Hai Bµ Tr­ng thµnh trung t©m kinh tÕ cã vÞ trÝ träng yÕu cña Thµnh phè. Trong giai ®o¹n 2001-2010 c¬ cÊu kinh tÕ trªn ®Þa bµn quËn lµ c«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp, th­¬ng m¹i, dÞch vô. Trong nh÷ng n¨m tiÕp theo sÏ chuyÓn thµnh c¬ cÊu th­¬ng m¹i, dÞch vô, c«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp cã tÝnh ®Õn yÕu tè cña nÒn kinh tÕ trÝ thøc. TËp trung ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng hãa trªn thÞ tr­êng. §Èy nhanh tiÕn ®é s¾p xÕp ®æi míi c¸c doanh nghiÖp, tËp trung sù chØ ®¹o cña cÊp ñy ChÝnh quyÒn vµo c¸c ngµnh cã liªn quan, cæ phÇn hãa c¸c ®¬n vÞ quèc doanh, thùc hiÖn gi¶i ph¸p cÇn thiÕt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç kÐo dµi nh­ gi¶i thÓ, cho thuª hoÆc b¸n doanh nghiÖp. TËp trung mäi nguån vèn ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt kinh doanh, chó träng tÝch lòy cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, hoµn thµnh nghÜa vô nép cho NSNN. T¨ng c­êng qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh tÕ ngoµi quèc doanh. Më réng liªn doanh liªn kÕt gi÷a c¸c khu vùc, thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó ph¸t huy nh÷ng thÕ m¹nh vµ lîi thÕ. KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn kinh tÕ gia ®×nh víi nhiÒu ngµnh nghÒ truyÒn thèng nh­ s¬n mµi, kh¶m trai, ®å gèm...C¸c ®¬n vÞ tËp trung nguån vèn ®Çu t­ ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l­îng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng søc c¹nh trªn trªn thÞ tr­êng, thu hót thªm lao ®éng gãp phÇn gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp trªn ®Þa bµn. TËp trung hoµn thµnh viÖc chuyÓn ®æi HTX theo luËt nhÊt lµ HTX n«ng nghiÖp. Gióp ®ì t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c HTX sau chuyÓn ®æi æn ®Þnh ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. - VÒ h¹ tÇng kü thuËt ®« thÞ : Tõng b­íc tæ chøc l¹i kh«ng gian ®« thÞ cña QuËn. TËp trung nguån lùc cña QuËn, tranh thñ sù hç trî cña Thµnh phè vµ cña Trung ¦¬ng ®Èy nhanh tèc ®é c¶i t¹o n©ng cÊp vµ x©y dùng míi h¹ tÇng kü thuËt ®« thÞ theo h­íng v¨n minh, hiÖn ®¹i, "xanh-s¹ch-®Ñp" ®¹t tr×nh ®é trung b×nh kh¸ cña Hµ Néi vµ trung b×nh cña Thñ ®« c¸c n­íc trong khu vùc. Trong giai ®o¹n 2001-2005 tËp trung vµo hÖ thèng giao th«ng, c«ng tr×nh phôc vô ph¸t triÓn th­¬ng m¹i, mét sè c«ng tr×nh c«ng Ých, c«ng tr×nh liªn quan ®Õn c¶nh quan vµ c¶i thiÖn m«i tr­êng sinh th¸i, h×nh thµnh mét sè khu d©n c­ míi. - VÒ v¨n hãa x· héi : Thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ yªu cÇu x· héi hãa c«ng t¸c x· héi, tiÕp tôc ph¸t triÓn sù nghiÖp gi¸o dôc gãp phÇn ®µo t¹o nh©n lùc cã chÊt l­îng cao, më réng n©ng cao chÊt l­îng c¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc søc kháe ban ®Çu, ho¹t ®éng v¨n hãa thÓ thao. Chó träng gi¶i quyÕt viÖc lµm trªn c¬ së gi¶i quyÕt c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi trªn ®Þa bµn, x©y dùng m«i tr­êng v¨n hãa lµnh m¹nh, ®Èy lïi c¸c tÖ n¹n x· héi trªn ®Þa bµn QuËn. - VÒ hÖ thèng chÝnh trÞ : Thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ, b¶o ®¶m thùc sù ph­¬ng ch©m "d©n biÕt, d©n bµn, d©n lµm, d©n kiÓm tra vµ d©n h­ëng thô", ®æi míi, ph¸t huy vai trß l·nh ®¹o vµ n©ng cao søc chiÕn ®Êu cña c¸c cÊp bé §¶ng vµ §¶ng viªn; ®Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh, n©ng cao hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña hÖ thèng chÝnh quyÒn tõ quËn ®Õn ph­êng, ®Æc biÖt chó träng c«ng t¸c qu¶n lý ®« thÞ; n©ng c¸c chÊt l­îng ho¹t ®éng cña c¸c ®oµn thÓ x· héi. Gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, c¶i thiÖn an ninh vµ an toµn x· héi, phèi hîp ®ång bé c¸c lùc l­îng gi¶i quyÕt tõng b­íc c¸c tô ®iÓm vµ c¸c tÖ n¹n x· héi trªn ®Þa bµn. II. Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý c«ng t¸c qu¶n lý ng©n s¸ch ph­êng trªn ®Þa bµn QuËn Hai Bµ Tr­ng. Trªn c¬ së nh÷ng ®Þnh h­íng cô thÓ trªn, kÕt hîp víi nh÷ng qu¸ tr×nh nghiªn cøu thùc tr¹ng qu¶n lý ng©n s¸ch ph­êng trªn ®Þa bµn QuËn Hai Bµ Tr­ng, ®Óc«ng t¸c qu¶n lý ng©n s¸ch ph­êng ®¹t hiÖu qu¶ h¬n trong thêi gian tíi cÇn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau ®©y : 1. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ nh»m thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, hç trî s¶n xuÊt, t¹o ®iÒu kiÖn më réng ng©n s¸ch ph­êng. Muèn thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn ph¶i thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c ph­¬ng ph¸p, c¸c biÖn ph¸p, c¸c ®ßn bÈy. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay yÕu tè quan träng nhÊt cã lÏ lµ nguån vèn cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò vèn tµi chÝnh lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn hµng ®Çu ®Ó thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu vµ ph­¬ng h­íng ®· x¸c ®Þnh, t¹o nªn sù chuyÓn biÕn c¬ b¶n vÒ kinh tÕ-x· héi trªn ®Þa bµn QuËn Hai Bµ Tr­ng, gãp phÇn t¨ng thu ng©n s¸ch QuËn nãi chung vµ ng©n s¸ch c¸c ph­êng trªn ®Þa bµn QuËn nãi riªng. Cã thÓ xem xÐt nguån vèn ®Çu t­ cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trªn ®Þa bµn QuËn theo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau, song cã thÓ nãi cã ba nguån vèn huy ®éng chñ yÕu. §ã lµ : · Nguån vèn tõ d©n c­ §©y ®­îc coi lµ mét trong c¸c nguån néi lùc quan träng cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trªn ®Þa bµn QuËn. §Ó huy ®éng nguån nµy, trong khu«n khæ kh¶ n¨ng vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh, chÝnh quyÒn QuËn cÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ hÊp dÉn cho ho¹t ®éng ®Çu t­, trong ®ã chñ yÕu lµ c«ng bè c«ng khai quy ho¹ch ®Þnh h­íng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ th­¬ng m¹i dÞch vô ®ång thêi t¹o c¬ së h¹ tÇng thuËn lîi cho ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng Êy. CÇn h×nh thµnh c¸c tiÓu khu c«ng nghiÖp, c¶i t¹o vµ n©ng cÊp c¸c chî, x©y dùng trung t©m th­¬ng m¹i vµ chî ®Çu mèi. · Nguån vèn tõ c¸c chñ thÓ kinh tÕ vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trªn ®Þa bµn QuËn §©y lµ nguån vèn to lín ®­îc h×nh thµnh tõ quü ph¸t triÕn s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ. Nguån vèn nµy thuéc quyÒn chi phèi trùc tiÕp cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ. §Ó t¨ng nguån ®Çu t­ néi bé, mét mÆt ®ßi hái sù nç lùc chñ quan cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ, mÆt kh¸c Nhµ n­íc cÇn t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, khuyÕn khÝch sö dông lîi nhuËn ®Ó t¸i ®Çu t­. · Nguån ®Çu t­ tËp trung tõ NSNN Nguån vèn nµy ®­îc chia thµnh hai lo¹i nµy lµ : nguån vèn tõ ng©n s¸ch QuËn vµ nguån vèn tõ ng©n s¸ch Thµnh phè. ChÝnh quyÒn cÊp QuËn cã vai trß quan träng trong viÖc t¨ng nguån vèn nµy còng nh­ ®¶m b¶o sö dông hiÖu qu¶ chóng. §Ó tËp trung thu hót nguån vèn nµy cÇn ph¶i chó ý gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò sau : - QuËn chñ ®éng lËp c¸c dù ¸n ®Çu t­ hoÆc tham gia lËp c¸c dù ¸n ®Çu t­ trªn ®Þa bµn QuËn. Nh÷ng dù ¸n nµy lµ c¬ së ®Ó yªu cÇu Thµnh phè cÊp vèn ®Çu t­ hoÆc chñ tr­¬ng vÒ kªu gäi vèn ®Çu t­ tõ c¸c nguån ngoµi tËp trung ®Çu t­ cña Nhµ n­íc. - X¸c ®Þnh râ QuËn Hai Bµ Tr­ng lµ träng ®iÓm kinh tÕ phÝa §«ng nam vµ n»m trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn Thµnh phè theo trôc s«ng Hång, kiÕn nghÞ víi Thµnh phè vµ Trung ¦¬ng giµnh sù ­u tiªn ®Çu t­ trªn ®Þa bµn QuËn. Tuy vËy cÇn ph¶i nhÊn m¹nh r»ng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trªn ®Þa bµn QuËn cÇn ph¶i ®a d¹ng hãa c¸c nguån ®Çu t­. Khi kinh tÕ ph¸t triÓn, thu nhËp cña ng­êi lao ®éng t¨ng vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cao th× theo ®ã sè thu vµo ng©n s¸ch ph­êng còng ®­îc t¨ng lªn. Khi sè thu ng©n s¸ch ph­êng lín, ®¸p øng ®ñ nhu cÇu chi tiªu, ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh phóc lîi c«ng céng còng chÝnh lµ lóc nã quay l¹i phôc vô ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña nh©n d©n. 2. BiÖn ph¸p ®èi víi thu ng©n s¸ch 2.1. Ph©n cÊp nhiÖm vô thu Víi ®Þa bµn trùc thuéc Thµnh phè nªn c¸c ph­êng cã nhiÒu ®iÒu kiÖn ®Ó thu ®­îc ng©n s¸ch víi c¸c kho¶n thu lín. Tuy nhiªn viÖc quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm vµ thÈm quyÒn cña c¸c ph­êng trong viÖc thùc hiÖn thu ng©n s¸ch còng hÕt søc quan träng. Ph©n cÊp nhiÖm vô thu lµm sao ®Ó c¸c ph­êng cã thÓ chñ ®éng thùc sù trong thùc hiÖn thu ng©n s¸ch ®ång thêi võa ®óng víi chøc n¨ng nhiÖm vô cña cÊp chÝnh quyÒn c¬ së, tr¸nh t×nh tr¹ng lîi dông nhiÖm vô ®­îc giao mµ thùc hiÖn thu nh÷ng kho¶n thu sai chÝnh s¸ch chÕ ®é Nhµ n­íc quy ®Þnh, ®©y còng lµ mét biÖn ph¸p quan träng cÇn thùc hiÖn. Thu ng©n s¸ch ph­êng ph¶i ®¶m b¶o khai th¸c triÖt ®Ó c¸c nguån thu ®Ó cã ®iÒu kiÖn phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng ë ph­êng vµ ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng phôc vô cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña nh©n d©n. Tr¸nh tËn thu vµ ph¶i ®¶m b¶o nu«i d­ìng nguån thu nh»m thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt x· héi. Tranh thñ sù ®ãng gãp cña c¸c c¬ quan, sù hç trî cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp trªn nÕu cã ®iÒu kiÖn. Thu ng©n s¸ch võa ph¶i ®¶m b¶o sù ®éng viªn tèi ®a sè tÝch lòy cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, võa ph¶i gãp phÇn tÝch cùc thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh tõ ®ã t¨ng c­êng ®­îc c¬ së vËt chÊt kü thuËt, khuyÕn khÝch ®æi míi trang thiÕt bÞ, tõng b­íc n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng thu cho ng©n s¸ch. TËp trung ph¸t triÓn khai th¸c c¸c nguån thu míi t¹i ph­êng kh«ng cã nghÜa lµ c¸n bé ph­êng tù ý thu thªm nh÷ng nguån thu míi kh«ng theo luËt ®Þnh mµ thu ng©n s¸ch ph¶i ®¶m b¶o theo ®óng chÝnh s¸ch, chÕ ®é cña Trung ¦¬ng vµ Thµnh phè quy ®Þnh. Toµn bé c¸c nguån thu cña ph­êng ®Òu ph¶i thÓ hiÖn qua ng©n s¸ch ph­êng, nghiªm cÊm c¸c ph­êng, c¸c c¸n bé l·nh ®¹o ph­êng tù ý ®Æt ra c¸c kho¶n thu ngoµi thÈm quyÒn, tr¸i chÝnh s¸ch chÕ ®é, thu bá ngoµi ng©n s¸ch ®Ó lËp quü tr¸i phÐp, nhÊt lµ c¸c kho¶n phÝ, lÖ phÝ thu tr¸i víi NghÞ ®Þnh 04/CP cña ChÝnh phñ, Th«ng t­ 54/TT-BTC cña Bé Tµi chÝnh vµ quy ®Þnh cña H§ND vµ UBND Thµnh phè. Mäi tr­êng hîp x©m ph¹m vµ sù dông sè thu ng©n s¸ch ph­êng vµo môc ®Ých kh¸c ®Òu bÞ xö lý nghiªm theo luËt ®Þnh. Trong ba kho¶n thu (thu ng©n s¸ch ph­êng h­ëng 100%, thu ng©n s¸ch ph­êng h­ëng theo tØ lÖ ®iÒu tiÕt vµ thu bæ sung tõ ng©n s¸ch cÊp trªn) cÇn ph¶i tiÕp tôc hîp lý hãa vµ t¨ng c­êng ph©n cÊp nguån thu. C¸c kho¶n thu ng©n s¸ch ph­êng h­ëng 100% bao gåm c¸c kho¶n thu phÝ lÖ phÝ, thu kÕt d­, thu ®ãng gãp, thu ph¹t...lµ nh÷ng kho¶n thu cã tÝnh chÊt æn ®Þnh. ViÖc ®¶m b¶o tÝnh æn ®Þnh vµ kh«ng ngõng n©ng cao sè thu nµy cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu. HiÖn nay c«ng t¸c qu¶n lý c¸c kho¶n thu phÝ vµ lÖ phÝ míi chØ cã ë møc "quy ®Þnh". Nªn ch¨ng c¸c c¬ quan chøc n¨ng cÇn ph¶i cã nh÷ng v¨n b¶n cã tÝnh ph¸p lý cao h¬n nh»m qu¶n lý tèt sè thu nµy. Ngoµi viÖc quy ®Þnh cô thÓ nhiÖm vô thu cña ph­êng vÒ c¸c kho¶n thu phÝ, lÖ phÝ, thu ph¹t cÇn tÝch cùc h¬n trong viÖc ®éng viªn ng©n s¸ch qua c¸c kho¶n ®ãng gãp tù nguyÖn cña nh©n d©n. §iÒu kiÖn sèng cña nh©n d©n trong khu vùc Thµnh phè nãi chung lµ æn ®Þnh ®ång ®Òu, nhiÒu hé cã thu nhËp cao. ViÖc ®éng viÖc ®­îc thu vµo ng©n s¸ch ph­êng ®Ò ph­êng thùc hiÖn chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh nÕu ®­îc nh©n d©n ®ång t×nh ñng hé th× còng lµ mét h×nh thøc t¨ng thu ng©n s¸ch ph­êng. V× vËy t¨ng thu ng©n s¸ch ph­êng ngoµi viÖc thu ®óng, thu ®ñ còng cßn ph¶i biÕt chñ ®éng trong tæ chøc thu, n©ng cao nhËn thøc cña nh©n d©n ®èi víi c¸c ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn, tranh thñ sù ñng hé cña nh©n d©n phï hîp víi chÝnh s¸ch "lÊy d©n lµm gèc". §èi víi c¸c kho¶n thu ng©n s¸ch ph­êng h­ëng theo tØ lÖ phÇn tr¨m cÇn ph¶i dµnh tèi ®a tØ lÖ ph©n chia c¸c nguån thu ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng ®­îc h­ëng vµ c¸c nguån thu cã sù t¸c ®éng phèi hîp trùc tiÕp cña chÝnh quyÒn c¸c ph­êng nh­ c¸c kho¶n thu thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp, thuÕ nhµ ®Êt, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt...hiÖn nay theo quy ®Þnh sè 06/Q§-UB quy ®Þnh kho¶n thu thuÕ n«ng nghiÖp cÊp ng©n s¸ch ph­êng ®­îc h­ëng 70%, 50% thuÕ nhµ ®Êt vµ 20% thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt còng ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho cÊp ph­êng t¨ng thªm sè thu ng©n s¸ch trªn ®Þa bµn. Tuy nhiªn cÇn ph¶i t¨ng tØ lÖ ®iÒu tiÕt cho cÊp ng©n s¸ch ph­êng ®èi víi c¸c kho¶n thu ng©n s¸ch ph­êng h­ëng theo tØ lÖ phÇn tr¨m ®Ó cÊp ng©n s¸ch nµy thùc sù chñ ®éng thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô cña mét cÊp ng©n s¸ch trong hÖ thèng NSNN. C¸c ph­êng cÇn ph¶i lËp vµ tÝnh to¸n ®Çy ®ñ sè thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt trªn ®Þa bµn lµm c¬ së cho c«ng t¸c lËp dù to¸n ng©n s¸ch vÒ sè thu nµy, tr¸nh t×nh tr¹ng nh­ hiÖn nay, kh«ng cã sè dù to¸n cho c¸c kho¶n ®iÒu tiÕt sè tiªu thô ®Æc biÖt, lµ mét nguyªn nh©n g©y thÊt thu ng©n s¸ch. Thùc tÕ cho thÊy hÇu hÕt sè thu trªn ®Þa bµn ph­êng chØ chiÕm kho¶ng 40% tæng thu, cßn l¹i 60% lµ sè thu trî cÊp tõ ng©n s¸ch cÊp trªn. N©ng cao tÝnh chñ ®éng trong ®éng viªn thu ng©n s¸ch ®ång thêi gi¶m bít sù phô thuéc cña ng©n s¸ch ph­êng vµo ng©n s¸ch cÊp trªn còng lµ mét biÖn ph¸p nh»m t¨ng c­êng qu¶n lý thu ng©n s¸ch ph­êng 2.2. Quy tr×nh lËp, chÊp hµnh vµ quyÕt to¸n thu ng©n s¸ch ph­êng Quy tr×nh lËp, chÊp hµnh vµ quyÕt to¸n thu ng©n s¸ch ph­êng lµ quy tr×nh kh«ng thÓ thiÕu trong c«ng t¸c qu¶n lý thu ng©n s¸ch. T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý thu còng ®ång nghÜa víi viÖc t¨ng c­êng tæ chøc thùc hiÖn mét quy tr×nh thu ng©n s¸ch bao gåm c¶ ba kh©u trªn ®©y a. BiÖn ph¸p ®èi víi qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch thu ng©n s¸ch ph­êng ViÖc x©y dùng kÕ ho¹ch thu ng©n s¸ch ph­êng ph¶i dùa trªn c¸c c¨n cø, tiªu chuÈn vµ quy ®Þnh cô thÓ. C¸c kho¶n thu ®Òu ph¶i ®­îc ph¶n ¸nh ®óng Môc lôc NSNN ngay tõ kh©u lËp kÕ ho¹ch. Khi lËp dù to¸n thu ng©n s¸ch cÇn ph¶i ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c, tÝnh thùc tiÔn, tÝnh ph¸p lÖnh vµ tÝnh ­íc ®óng, khai th¸c c¸c nguån thu vµ t×m mäi biÖn ph¸p ®¶m b¶o hoµn thµnh vµ v­ît møc chØ tiªu thu ng©n s¸ch ®­îc giao. Trong tr­êng hîp sè thu v­ît møc kÕ ho¹ch, c¬ së ®­îc sù dông phÇn thu v­ît ®ã ®Ó gi¶i quyÕt chi cho c¸c c«ng viÖc c«ng Ých. Sè kÕt d­ ng©n s¸ch hµng n¨m do t¨ng thu, tiÕt kiÖm chi, c¸c ph­êng ®­îc sö dông cho n¨m sau hoÆc chuyÓn sang quü dù tr÷ tµi chÝnh cña QuËn, Thµnh phè. Ph¶i cã chÕ ®é th­ëng ph¹t vµ kiÓm tra c«ng t¸c lËp dù to¸n ng©n s¸ch th«ng qua c¸c buæi héi nghÞ nh»m gióp c¸c ®¬n vÞ kh¾c phôc dÇn c¸c mÆt cßn h¹n chÕ ®ång thêi ph¸t huy h¬n n÷a c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®­îc. M¹nh d¹n trong c«ng t¸c lËp dù to¸n thu, dùa trªn c¸c c¨n cø vÒ t×nh h×nh thu, kh¶ n¨ng thu ng©n s¸ch trªn ®Þa bµn tõng ph­êng vµ kÕ ho¹ch trªn giao, nÕu ph­êng nµo nhËn thÊy ®­îc kh¶ n¨ng thùc hiÖn thu cña ph­êng m×nh th× ph¶i m¹nh d¹n h¬n trong lËp dù to¸n, tr¸nh t×nh tr¹ng m¸y mãc cã nh­ vËy míi t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng t¸c chÊp hµnh ng©n s¸ch ®­îc thùc hiÖn tèt h¬n, gãp phÇn t¨ng thu ng©n s¸ch ph­êng. CÇn cã sù phèi hîp liªn ngµnh trong c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch thÓ hiÖn ngay tõ kh©u giao sè kiÓm tra cña phßng tµi chÝnh. NÕu tõng ®¬n vÞ kÓ c¶ cÊp trªn kh«ng thùc hiÖn ®óng yªu cÇu vÒ mÆt thêi gian th× ch¾c ch¾n ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c lËp dù to¸n cña toµn ngµnh b. BiÖn ph¸p ®èi víi qu¸ tr×nh chÊp hµnh thu ng©n s¸ch ChÝnh quyÒn ph­êng cÇn trùc tiÕp ®iÒu hµnh c«ng t¸c thu, sö dông biªn lai vµ phiÕu thu do Bé Tµi chÝnh ph¸t hµnh, mäi kho¶n thu ph¶i nép hÕt vµo tµi kho¶n thu ng©n s¸ch ph­êng ë kho b¹c Nhµ n­íc. Ph¶i cã c¸c v¨n b¶n cô thÓ quy ®Þnh râ rµng vµ phï hîp víi luËt NSNN vÒ néi dung c¸c kho¶n thu còng nh­ quy ®Þnh c¬ quan nµo cã thÈm quyÒn thu vµ quy ®Þnh thu. Cã nh­ vËy c«ng t¸c thu míi cã thÓ thùc hiÖn ®­îc viÖc c«ng khai hãa víi nh©n d©n ®ång thêi chèng tiªu cùc xÈy ra ®èi víi c¸n bé qu¶n lý thu ng©n s¸ch ph­êng. Nghiªm cÊm viÖc tù ý ®Æt ra c¸c kho¶n thu sai chÝnh s¸ch cña chÝnh quyÒn ph­êng lµm ¶nh h­ëng ®Õn uy tÝn cña Nhµ n­íc, g©y mÊt lßng tin cña nh©n d©n. Nªn cã c¬ chÕ th­ëng v­ît dù to¸n ®Ó ®éng viªn khuyÕn khÝch c¸c ®¬n vÞ trong tæ chøc vµ qu¶n lý thu ng©n s¸ch ph­êng. BiÖn ph¸p nµy còng gióp c¸c ph­êng biÕt chñ ®éng, tù trang tr¶i c¸c nguån thu trªn ®Þa bµn, tr¸nh sù û l¹i vµo sù hç trî cña ng©n s¸ch cÊp trªn c. BiÖn ph¸p ®èi víi qu¸ tr×nh quyÕt to¸n thu ng©n s¸ch CÇn gi¶m bít sè ch­¬ng môc trong Môc lôc NSNN sö dông ®èi víi cÊp ng©n s¸ch ph­êng. Thèng nhÊt sö dông Môc lôc NSNN trong viÖc h¹ch to¸n vµ ph¶n ¸nh c¸c kho¶n thu ng©n s¸ch ph­êng ®èi víi c¸c c¸n bé cña ban tµi chÝnh ph­êng. BiÖn ph¸p nµy sÏ t¹o ®­îc sù thèng nhÊt trong viÖc tæng hîp vµo quyÕt to¸n chung vÒ sè thu ng©n s¸ch ph­êng trªn toµn QuËn. Nªn quy ®Þnh cô thÓ vÒ thêi gian nép quyÕt to¸n vµ thêi gian tr×nh xö quyÕt to¸n, cã biÖn ph¸p khen th­ëng kû luËt ®èi víi nh÷ng ph­êng nµo kh«ng thùc hiÖn theo thêi gian quy ®Þnh. NÕu thùc hiÖn ®óng sÏ rót ng¾n thêi gian thùc hiÖn, t¹o ®­îc sù ®ång bé trong c«ng t¸c quyÕt to¸n thu ng©n s¸ch. 3. BiÖn ph¸p ®èi víi chi ng©n s¸ch Chi ng©n s¸ch ph­êng còng gi÷ vai trß quan träng kh«ng kÐm nhiÖm vô thu ng©n s¸ch ph­êng. Thøc hiÖn chi ®óng, chi ®ñ, chi kÞp thêi sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc æn ®Þnh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, trËt tù an ninh trªn ®Þa bµn ph­êng, gãp phÇn thùc hiÖn tÝnh d©n chñ c«ng khai ë c¬ së vµ môc tiªu c«ng b»ng v¨n minh sÏ trë thµnh hiÖn thùc. §Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých nµy, vÒ chi ng©n s¸ch ph­êng ph¶i gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò sau : Chi ng©n s¸ch ph­êng ph¶i chi tiªu ®óng kÕ ho¹ch chØ tiªu vµ tu©n thñ theo tr×nh tù ­u tiªn. Trong tr­êng hîp thu ng©n s¸ch gÆp khã kh¨n, kh«ng ®¶m b¶o ®ñ chi th­êng xuyªn theo tiÕn ®é th× viÖc chi ph¶i tu©n thñ theo tr×nh tù sau : 1. Chi l­¬ng + phô cÊp + BHXH + c«ng ®oµn cho c¸n bé ph­êng, c« nu«i dËy trÎ, c¸n bé h­u trÝ ph­êng vµ phô cÊp H§ND..., chi l­¬ng hµnh chÝnh sù nghiÖp. 2. Chi trî cÊp cho c¸n bé ph­êng, chi sù nghiÖp y tÕ, v¨n hãa, ho¹t ®éng ®oµn thÓ. 3. Chi c¸c kho¶n chi nh­ hç trî xãa ®ãi gi¶m nghÌo, x©y dùng nhµ t×nh nghÜa, tÆng sæ tiÕt kiÖm 4. Chi c¸c kho¶n chi th­êng xuyªn kh¸c nh­ chi phôc vô c¸c ho¹t ®éng ph­êng, chi qu¶n lý c¸c di tÝch, chi ®Þa chÝnh, chi ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n...§©y lµ c¸c kho¶n chi kh«ng cè ®Þnh trong c©n ®èi ng©n s¸ch ph­êng nªn ph¶i cã sù ­u tiªn sau cïng ®Ó c©n ®èi cho phï hîp víi thu ng©n s¸ch. NÕu kh«ng hoµn thµnh thu th× ph¶i gi¶m kho¶n chi th­êng xuyªn kh¸c nµy. Thùc hiÖn chÕ ®é chi tiªu tµi chÝnh riªng cho ph­êng ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng chi tiªu tuú tiÖn, bëi v× ph­êng lµ mét cÊp ng©n s¸ch ®ång thêi lµ mét ®¬n vÞ dù to¸n trùc tiÕp sö dông NSNN, do ®ã ph¶i cã c¸c tiªu chuÈn ®Þnh møc chi tiªu tµi chÝnh nh­ chi vÒ y tÕ, gi¸o dôc, v¨n ho¸ th«ng tin...,nh­ vËy míi cã c¸c c¨n cø qu¶n lý cÊp ph¸t thanh to¸n vµ kiÓm tra gi¸m s¸t. Cã kÕ ho¹ch chi tiªu cô thÓ ®èi víi tõng kho¶n chi ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn chñ ®éng cho chÝnh quyÒn ph­êng trong viÖc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh. - §èi víi kho¶n chi l­¬ng, chi ho¹t ®éng x· héi, y tÕ, §¶ng §oµn thÓ...gäi lµ c¸c kho¶n chi "cøng" ®· ®­îc dù to¸n vµ cÇn ph¶i ®­îc thùc hiÖn ®óng theo dù to¸n ®· ®­îc v¹ch ra. Tr¸nh t×nh tr¹ng d©y d­a chËm tr¶ l­¬ng cho c¸n bé g©y t©m lý trÔ n¶i, kÐm tÝch cùc trong c«ng viÖc. - §èi víi c¸c kho¶n chi héi nghÞ tiÕp kh¸ch, cÇn ®Ò ra ®Þnh møc cô thÓ, tr¸nh t×nh tr¹ng nh­ hiÖn nay, sè chi cho kho¶n nµy qu¸ lín, g©y ¶nh h­ëng ®Õn c©n ®èi ng©n s¸ch, mÆt kh¸c nã cßn ¶nh h­ëng ®Õn uy tÝn cña ®éi ngò c¸n bé x· ®èi víi d©n. Do ®ã cÇn ph¶i h¹n chÕ tèi ®a vµ khi chi ph¶i xem xÐt thËn träng kho¶n chi nµy. C¸c kho¶n chi cho ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n nh÷ng c«ng tr×nh nhá trªn ®Þa bµn ph­êng n»m trong kho¶n chi th­êng xuyªn kh¸c cÇn ph¶i ®­îc thùc hiÖn theo ®óng nh÷ng quy ®Þnh vÒ qu¶n lý ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n. §©y lµ mét trong nh÷ng kho¶n chi trong c©n ®èi ng©n s¸ch nh­ng rÊt dÔ g©y mÊt c©n ®èi ng©n s¸ch do sù tuú tiÖn trong chi tiªu cu¶ mét sè c¸n bé. Cßn ®èi víi c¸c c«ng tr×nh lín do UBND QuËn giao cho ph­êng thùc hiÖn ®ßi hái nguån kinh phÝ lín, ®Ó gi¶i quyÕt bít mét phÇn kinh phÝ, c¸c ph­êng nªn vËn ®éng mäi nguån thu vµ thùc hiÖn ph­¬ng ch©m "Nhµ n­íc vµ nh©n d©n cïng lµm", huy ®éng nh©n d©n cïng ®ãng gãp ®Ó x©y dùng, söa ch÷a hoÆc sö dông h×nh thøc tÝn dông ng©n hµng ®Ó huy ®éng c¸c nguån thu kh¸c nh­ : Nguån vèn cña d©n, quµ biÕu, vèn tµi trî ng©n s¸ch. Thùc hiÖn thu phÝ vµ lÖ phÝ víi c¸c dÞch vô, ®­êng s¸, vÖ sinh, cÊp tho¸t n­íc, gi¶i trÝ tuú theo møc sèng cña tõng ph­êng, gãp phÇn t¨ng thu ng©n s¸ch ph­êng ®ång thêi gi¶m bít kinh phÝ cho cÊp trÓntong viÖc duy tu söa ch÷a. Trªn c¬ së huy ®éng nguån vèn cña d©n, ®Ò nghÞ NSNN hç trî, t¨ng c­êng kªu gäi nguån vèn ®Çu t­, liªn doanh víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc. VÒ h×nh thøc cÊp ph¸t ng©n s¸ch, theo th«ng t­ 01/TT-BTC cña Bé Tµi chÝnh ban hµnh th× cÊp ph¸t ng©n s¸ch ®­îc thùc hiÖn b»ng h×nh thøc lÖnh chi tiÒn. Tuy vËy hiÖn nay cã nhiÒu ý kiÕn cho r»ng nªn thay ®æi b»ng h×nh thøc h¹n møc kinh phÝ. Bëi v× nÕu cÊp ph¸t b»ng lÖnh chi tiÒn theo chÕ ®é quy ®Þnh th× KBNN sÏ kh«ng kiÓm so¸t chi mµ chØ thùc hiÖn xuÊt quü ng©n s¸ch theo lÖnh chi cña c¬ quan chuÈn chi sÏ t¹o ra s¬ hë trong qu¶n lý. MÆt kh¸c nÕu cÊp ph¸p b»ng lÖnh chi tiÒn g©y ra nh÷ng phiÒn hµ vµ phøc t¹p trong qu¶n lý do khèi l­îng c«ng viÖc vµ sæ s¸ch qu¸ phøc t¹p. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chi ng©n s¸ch ph­êng cÇn qu¸n triÖt nguyªn t¾c " D©n biÕt, d©n bµn, d©n lµm, d©n kiÓm tra", thùc hiÖn c«ng khai c¸c kho¶n chi ng©n s¸ch, ghi chÐp ®Çy ®ñ vµo sæ s¸ch kÕ to¸n, ®Þnh kú th«ng qua H§ND ph­êng ®Ó mäi ng­êi ®Òu cã thÓ n¾m ®­îc. 4. Cñng cè ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý ng©n s¸ch ph­êng. Mét trong nh÷ng môc tiªu quan träng cña ViÖt Nam trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÓ x· héi giai ®o¹n nµy lµ "chiÕn l­îc con ng­êi" mµ gi¸o dôc ®µo t¹o ®­îc coi lµ quèc s¸ch hµng ®Çu. KiÕn thøc vÒ qu¶n lý tµi chÝnh NSNN cho phÐp ng­êi ta hiÓu vµ lý gi¶i ®­îc nhiÒu vÊn ®Ò, tõ ®ã nghiªn cøu vµ hiÓu râ c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é thu chi ng©n s¸ch hiÖn hµnh; tuyªn truyÒn vËn ®éng mäi ®èi t­îng cã liªn quan ®Õn thu, chi ng©n s¸ch am hiÓu vµ lµm ®óng theo ph¸p luËt vÒ tµi chÝnh. Nhê ®ã t¹o ra mét sù ®ång bé gi÷a nh÷ng ng­êi qu¶n lý vµ nh÷ng ng­êi bÞ qu¶n lý trong qu¸ tr×nh tu©n thñ kû c­¬ng vÒ tµi chÝnh cña Nhµ n­íc. MÆt kh¸c, víi c¬ cÊu mét nguån nh©n lùc tr×nh ®é cã h¹n Vµ cho dï cã ph¸t triÓn cao ë giai ®o¹n nµy ®i ch¨ng n÷a th× kh©u bè trÝ nh©n lùc vÉn cã ý nghÜa rÊt quan träng. Tr­íc hÕt ph¶i bè trÝ ®óng viÖc cho ®óng ng­êi ®· ®­îc ®µo t¹o vÒ chuyªn m«n ®ã th× ng­êi lµm viÖc míi cã hiÖu qu¶. Sau ®ã ph¶i æn ®Þnh c«ng viÖc cho ng­êi nµy ®Ó kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm sÏ gióp hä xö lý tèt h¬n c¸c t×nh huèng tµi chÝnh cã thÓ ph¸t sinh. Ng©n s¸ch ph­êng lµ kh©u chÝnh, chñ ®¹o vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh cña chÝnh quyÒn c¬ së ph¶i ®­îc qu¶n lý tèt vµ hiÖu qu¶. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy tr­íc hÕt cÇn coi träng c«ng t¸c kiÖn toµn bé m¸y qu¶n lý tµi chÝnh cí së. §Ó thùc hiÖn c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh cña chÝnh quyÒn c¬ së tõ chÝnh s¸ch vÜ m« ®Õn qu¶n lý nghiÖp vô c¬ së, mçi cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ph¶i cã bé m¸y qu¶n lý tµi chÝnh ng©n s¸ch ph­êng cã ®ñ ®Þnh biªn theo yªu cÇu qu¶n lý. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, khi c¸c nguån thu cña NS ph­êng ngµy cµng ®a phong phó, ®a d¹ng, c¸c néi dông chi còng ngµy cµng lín vµ t¨ng nhanh chãng th× viÖc ®ßi hái n¾m b¾t, ghi chÐp vµ h¹ch to¸n ®Çy ®ñ néi dung thu chi NS ph­êng lµ mét yªu cÇu cÇn thiÕt. §Ó thùc hiÖn ®iÒu nµy, cÇn ph¶i: VÒ tæ chøc bé m¸y Theo quy ®Þnh hiÖn nay t¹i ph­êng cã mét tr­ëng ban tµi chÝnh,mét kÕ to¸n tr­ëng theo chøc n¨ng chuyªn m«n. tr­ëng ban tµi chÝnh ph­êng ®a sè kh«ng ®­îc ®µo t¹o chuyªn m«n nghiÖp vô kÕ to¸n vµ th­êng thay ®æi theo nhiÖm kú cña H§ND, do vËy c«ng viÖc chñ yÕu lµ do kÕ to¸n thùc hiÖn, khèi l­îng c«ng viÖc nhiÒu nh­ng chØ cã mét kÕ to¸n lµ ch­a hîp lý. CÇn tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n ph­êng nh­ sau: mét kÕ to¸n tr­ëng vµ mét kÕ to¸n viªn, tr­ëng ban tµi chÝnh do chñ tÞch hoÆc phã chñ tÞch ph­êng kiªm nhiÖm. VÒ tr×nh ®é c¸n bé Muèn n©ng cao chÊt l­îng qu¶n lý ng©n s¸ch ph­êng vµ tiÕn tíi mét cÊp ng©n s¸ch hoµn chØnh, mét vÊn ®Ò c¬ b¶n lµ ph¶i cã ph­¬ng ¸n ®µo t¹o ®éi ngò tr­ëng ban tµi chÝnh vµ kÕ to¸n ng©n s¸ch ph­êng chø kh«ng ph¶i båi d­ìng tËp huÊn nh­ hiÖn nay.ChÊm døt t×nh tr¹ng c¸n bé qu¶n lý ng©n s¸ch ph­êng kh«ng cã am hiÓu g× vÒ kÕ to¸n vµ qu¶n lý ng©n s¸ch ph­êng, chØ lµm viÖc theo kinh nghiÖm, tuú tiÖn, cã nh­ vËy míi t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc ghi chÐp sæ s¸ch, lËp dù to¸n, quyÕt to¸n....vµ c«ng t¸c kÕ to¸n ë ph­êng ngµy mét tèt h¬n. Do vËy ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý ng©n s¸ch ph­êng cÇn ph¶i ®­îc ®µo t¹o c¬ b¶n vµ ®­îc chuyªn m«n ho¸, viÖc cö hay thay thÕ c¸n bé qu¶n lý ng©n s¸ch ph­êng ph¶i ®­îc UBND QuËn quyÕt ®Þnhtheo ®Ò nghÞ cña UBND Ph­êng vµ theo tho¶ thuËn cña phßng tµi chÝnh quËn. VÒ chÝnh s¸ch ®·i ngé cña Nhµ n­íc Nhµ n­íc cÇn ph¶i cã chÕ ®é ®·i ngé tho¶ ®¸ng ®èi víi ®éi ngò c¸n bé ë ph­êng. §éi ngò c¸n bé ph­êng cÇn ph¶i ®­îc h­ëng quyÒn lîi nh­ c¸c c¸n bé trong biªn chÕ nhµ n­íc c¸c cÊp kh¸c. QuËn sím më líp tËp huÊn cho c¸c c¸n bé qu¶n lý ng©n s¸ch ph­êng ®Ó hä hiÓu ®óng, thùc hiÖn ®óng, tr¸nh vi ph¹m luËt. Ngoµi ra cÇn kÞp thêi ®éng viªn phong trµo kÕ to¸n ng©n s¸ch ph­êng, khen th­ëng kÞp thêi vµ ®óng møc nh÷ng c¸ nh©n vµ tËp thÓ cã thµnh tÝch vÒ qu¶n lý ng©n s¸ch ph­êng, thùc hiÖn v­ît kÕ ho¹ch ®Ò ra, tiÕt kiÖm chi tiªu nhÊt lµ chi tiªu vÒ qu¶n lý hµnh chÝnh. 5. T¨ng c­êng sù qu¶n lý gi¸m s¸t cña c¸c c¬ quan cÊp trªn. BiÖn ph¸p nµy sÏ tr¸nh kh«ng ®Ó t×nh tr¹ng c¸c kho¶n thu cña ng©n s¸ch ph¸t sinh ngoµi ng©n s¸ch (®Æc biÖt lµ c¸c kho¶n thu ®Òn bï, hç trî cña c¸c tæ chøc c¸ nh©n). Ph¶i cã h×nh thøc ph¹t vµ xö lý nghiªm minh c¸c cÊp chÝnh quyÒn thùc hiÖn sai chÝnh s¸ch, lîi dông thÈm quyÒn ®Ó tù ý ban hµnh c¸c kho¶n thu kh«ng ®óng quy ®Þnh nhÊt lµ c¸c kho¶n thu tr¸i víi NghÞ ®Þnh 04/CP cña ChÝnh Phñ, Th«ng t­ 54/TT-BTC cña Bé Tµi chÝnh. Nªn ch¨ng ph¶i t¨ng c­êng tr¸ch nhiÖm cña c¸c ngµnh, Thµnh phè nh­ c¸c c¬ quan tµi chÝnh, kho b¹c, thuÕ cïng UBND c¸c quËn ®Ó chØ ®¹o vµ trùc tiÕp th¸o gì nh÷ng khã kh¨n v­íng m¾c trong tõng lÜnh vùc liªn quan. III. Mét sè kiÕn nghÞ 1. KiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ n­íc - Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ®Ó t¨ng c­êng hiÖu lùc ph¸p luËt, ph¸p chÕ cña chÝnh quyÒn Nhµ n­íc cÊp ph­êng ®èi víi d©n. CÇn c¶i c¸ch m¹nh mÏ bé m¸y qu¶n lý hµnh chÝnh cÊp ph­êng, cÇn quy ®Þnh râ chøc n¨ng vµ quyÒn h¹n cña UBND vµ H§N§, c¸c cÊp tæ chøc kh¸c trong tæ chøc, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng ng©n s¸ch ph­êng, tr¸ch nhiÖm cña UBN§ vµ c¬ quan tµi chÝnh cÊp trªn ®èi víi ng©n s¸ch ph­êng. CÇn ph¶i ¸p dông chÝnh s¸ch ®·i ngé tháa ®¸ng ®Ó n©ng cao tinh thÇn vµ tr¸ch nhiÖm lµm viÖc cña c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c qu¶n lý ng©n s¸ch ph­êng. - CÇn ph¶i cã c¸c gi¶i ph¸p, c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ-tµi chÝnh, c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é... ®Ó ph¸t huy, khai th¸c hÕt c¸c tiÒm n¨ng s½n cã trªn ®Þa bµn tõng ph­êng. Thùc hiÖn chuyÓn dÞch m¹nh mÏ c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng s¶n xuÊt hµng hãa, th©m nhËp thÞ tr­êng trªn c¬ së thÕ m¹nh vèn cã cña tõng ph­êng, tõng ®Þa ph­¬ng. - C«ng t¸c qu¶n lý ®iÒu hµnh ng©n s¸ch ph­êng ph¶i ®­îc coi träng, tr­íc m¾t lµ vÊn ®Ò con ng­êi-c¸n bé qu¶n lý ng©n s¸ch ph­êng. CÇn ph¶i cã quy chÕ quy ®Ønh râ rµng vÒ tr×nh ®é còng nh­ ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n ®èi víi tõng chøc danh, bé phËn trong bé m¸y chÝnh quyÒn ph­êng. 2. KiÕn nghÞ ®èi víi cÊp QuËn. - QuËn cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p, nh÷ng chÝnh s¸ch tuyªn truyÒn, vËn ®éng, cã thÓ th«ng qua hÖ thèng truyÒn thanh cña ph­êng, th«ng qua b¸o chÝ,.... ®Ó nh©n d©n thÊy ®­îc vai trß, vÞ trÝ tÇm quan träng cña ng©n s¸ch ph­êng trong c¬ chÕ míi. CÇn quan t©m ®Õn viÖc n©ng cao nhËn thøc cña ng­êi d©n ®èi víi viÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é cña Nhµ n­íc, tranh thñ sù ñng hé cña nh©n d©n. - CÇn quan t©m chØ ®¹o, ®«n ®èc chÝnh quyÒn ph­êng còng nh­ ban tµi chÝnh ph­êng trong viÖc thùc hiÖn nghiªm chØnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cña Nhµ n­íc. QuËn cÇn ph¶i th­êng xuyªn kiÓm tra gi¸m s¸t theo c¶ hai h×nh thøc b¸o tr­íc vµ kh«ng b¸o tr­íc ®Ó kÞp thêi ®iÒu chØnh c«ng t¸c qu¶n lý ng©n s¸ch ph­êng ®i theo ®óng quü ®¹o. - N©ng cao tÝnh chñ ®éng cña ng©n s¸ch ph­êng ®Ó cÊp ng©n s¸ch ph­êng thùc sù trë thµnh mét cÊp ng©n s¸ch trong hÖ thèng ng©n s¸ch Nhµ n­íc. CÇn ph¶i kÕt hîp víi UBND c¸c cÊp cïng víi Bé Tµi chÝnh cã c¸c chÝnh s¸ch phï hîp nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý ng©n s¸ch ph­êng. 3. KiÕn nghÞ ®èi víi cÊp ph­êng. - CÇn thùc hiÖn nghiªm chØnh c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vµ cña cÊp trªn ban hµnh. Hoµn thµnh mäi nhiÖm vô mµ ng©n s¸ch cÊp trªn giao phã, kh«ng cã t­ t­ëng tr«ng chê, û l¹i ng©n s¸ch cÊp trªn. - Thùc hiÖn c«ng khai hãa mäi kho¶n thu, chi cña ng©n s¸ch ph­êng. Tr×nh H§ND duyÖt tr­íc khi ®­a ra c«ng bè toµn d©n ®Ó "d©n biÕt, d©n bµn, d©n lµm, d©n kiÓm tra". Gi¶i ®¸p mäi th¾c m¾c cña d©n vÒ mäi chÕ ®é chÝnh s¸ch vµ d¸m chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc d©n vÒ viÖc thùc hiÖn nghÜa vô, quyÒn h¹n cña m×nh. - C¸n bé lµm c«ng t¸c qu¶n lý ng©n s¸ch ph­êng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm, nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc. Trong quan hÖ ®èi víi quÇn chóng thùc hiÖn ph­¬ng ch©m "lÊy d©n lµm gèc". Trong c«ng t¸c ph¶i chèng c¸c biÓu hiÖn tiªu cùc, ®ång thêi kh«ng ngõng trau dåi c«ng t¸c chuyªn m«n, n©ng cao n¨ng lùc b¶n th©n vµ hiÖu qu¶ trong c«ng viÖc, xøng ®¸ng lµ c¸n bé cña d©n, do d©n vµ v× d©n. KÕt luËn Bèn n¨m thùc hiÖn LuËt ng©n s¸ch Nhµ n­íc, thêi gian tuy kh«ng ph¶i lµ nhiÒu nh­ng còng ®· t¹o ra chuyÓn biÕn lín trong c«ng t¸c qu¶n lý ng©n s¸ch c¸c cÊp. Ng©n s¸ch ph­êng víi vai trß lµ cÊp ng©n s¸ch c¬ së ®· thÓ hiÖn ®­îc nhiÖm vô cña m×nh lµ c¬ quan trî gióp cho chÝnh quyÒn Nhµ n­íc thùc hiÖn chøc n¨ng nhiÖm vô qu¶n lý Nhµ n­íc ë ®Þa ph­¬ng. Lµ mét trong bèn quËn truyÒn thèng cña thµnh phè Hµ Néi, ngay tõ thêi gian ®Çu thùc hiÖn LuËt ng©n s¸ch Nhµ n­íc, c¸c ph­êng trªn ®Þa bµn quËn Hai Bµ Tr­ng ®· thùc hiÖn kh¸ nghiªm tóc c¸c chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch vµ ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ t­¬ng ®èi kh¶ quan. HÇu hÕt c¸c ph­êng ®Òu hoµn thµnh v­ît dù to¸n ng©n s¸ch víi sè thu cao, viÖc lËp dù to¸n, chÊp hµnh vµ quyÕt to¸n ng©n s¸ch ®­îc thùc hiÖn ®óng quy tr×nh vµ thñ tôc,... Tuy vËy trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh, ng©n s¸ch ph­êng kh«ng thÓ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai lÇm thiÕu sãt cÇn ®­îc th¸o gì. Nh÷ng ®Þnh h­íng còng nh­ gi¶i ph¸p ®­îc ®­a ra trong bµi kh«ng thÓ bao qu¸t hÕt t×nh h×nh qu¶n lý thu chi ng©n s¸ch ph­êng nh­ng còng cã t¸c dông gi¶i quyÕt phÇn nµo nh÷ng v­íng m¾c tån t¹i trong thùc hiÖn qu¶n lý ng©n s¸ch ph­êng thêi gian qua. Víi nh÷ng yÕu tè thuËn lîi vÒ kinh tÕ - x· héi, quËn Hai Bµ Tr­ng ®· vµ sÏ lµ träng ®iÓm cña thµnh phè trong viÖc thùc hiÖn tèt nhiÖm vô qu¶n lý ng©n s¸ch quËn nãi chung vµ ng©n s¸ch c¸c ph­êng trªn ®Þa bµn nãi riªng. §Ó hoµn thµnh bµi chuyªn ®Ò nµy, em xin bµy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh vµ ch©n thµnh vµ s©u s¾c tíi c« gi¸o NguyÔn ThÞ BÊt, ng­êi ®· tËn t×nh h­íng dÉn em trong suèt qu¸ tr×nh thùc tËp. Qua ®©y em còng xin göi lêi c¶m ¬n ®Õn c¸c c« c¸c chó ë phßng Tµi chÝnh - vËt gi¸ quËn Hai Bµ Tr­ng ®· hÕt søc t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì em nghiªn cøu ®Ò tµi. Môc lôc Lêi më ®Çu 1 Ch­¬ng I: