Đề tài Một số giải pháp nhằm tăng cường khả năng thu hút và sử dụng nguồn vốn ODA để phát triển kết cấu hạ tầng đô thị thành phố Hà Nội

×nh giao th«ng. Mét mÆt ph¶i ®¸p øng yªu cÇu vÒ chÝnh s¸ch di d©n cña c¸c nhµ tµi trî, ®ång thêi ph¶i tu©n thñ nh÷ng quy ®Þnh tiÕn hµnh vÒ c«ng t¸c ®Òn bï vµ gi¶i phãng mÆt b»ng. - Ch­a cã khung c¬ chÕ tµi chÝnh trong n­íc ®èi víi c¸c dù ¸n ODA nhÊt lµ c¸c dù ¸n cho vay l¹i. Do ®ã, trong nhiÒu tr­êng hîp kh«ng thÓ tÝnh to¸n hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña dù ¸n, mÊt nhiÒu thêi gian chuÈn bÞ vµ ký kÕt c¸c hîp ®ång cho vay l¹i. - ViÖc theo dâi thùc hiÖn dù ¸n ODA cña thµnh phè hiÖn nay vÉn ch­a ®­îc tæ chøc mét c¸ch cã hÖ thèng. §èi víi c¸c ban qu¶n lý, do ch­a cã nh÷ng rµng buéc vÒ tr¸ch nhiÖm nªn viÖc b¸o c¸o th­êng kh«ng ®­îc ®Çy ®ñ, thiÕu nh÷ng ®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ vµ th­êng lµ chËm. §èi víi c¸c c¬ quan qu¶n lý ODA viÖc theo dâi qu¶n lý dù ¸n còng cßn nhiÒu h¹n chÕ, rÊt khã kh¨n trong viÖc tæng hîp, ph©n tÝch, lËp b¸o c¸o vµ ph¸t hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò g©y chËm gi¶i ng©n. - C«ng t¸c qu¶n lý sau dù ¸n, nhÊt lµ ®èi víi c¸c c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn bÞ bu«ng láng nªn kh«ng cËp nhËt ®­îc t×nh h×nh thùc hiÖn dù ¸n ®Ó can thiÖp kÞp thêi vµ xö lý c¸c t×nh huèng trë ng¹i ph¸t sinh. - Ch­a cã hÖ thèng c¸c chØ tiªu theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn dù ¸n ODA trong hÖ thèng thèng kª cña thµnh phè. - ThiÕu mét hÖ thèng th«ng tin ®Çy ®ñ vÒ c¸c dù ¸n, kÕt nèi c¸c c¬ quan qu¶n lý ODA cña thµnh phè víi c¸c Bé, c¸c ng©n hµng vµ chÝnh phñ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý c¸c dù ¸n ODA. - §éi ngò c¸n bé tham gia qu¶n lý vµ ®iÒu phèi ODA ë c¸c cÊp cßn thiÕu vÒ sè l­îng vµ yÕu vÒ chÊt l­îng. §iÓm yÕu cña phÝa ViÖt Nam lµ tÝnh chñ ®éng trong viÖc tiÕp nhËn vµ qu¶n lý ODA cßn thÊp. - C¸c dù ¸n trong lÜnh vùc kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ do ph¶i x©y dùng, c¶i t¹o më réng trªn ®Þa bµn lín vµ phøc t¹p nªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn th­êng gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n nhÊt lµ vÒ tiÕn ®é thùc hiÖn, còng nh­ kh©u thiÕt kÕ vµ duyÖt thiÕt kÕ dù ¸n. - T×nh tr¹ng l·ng phÝ, thÊt tho¸t vµ tham nhòng trong qua tr×nh chuÈn bÞ ®Çu t­ vµ thùc hiÖn dù ¸n vÉn ®ang tån t¹i. - C¸c thñ tôc hµnh chÝnh nh­ cÊp ®Êt x©y dùng, cÊp vèn... ph¶i qua nhiÒu thñ tôc, nhiÒu kh©u... - Do Thµnh phè Hµ Néi ®ang trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nhanh chèng nªn viÖc lËp c¸c dù ¸n lín vµ thêi gian t­¬ng ®èi dµi kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt do ch­a l­êng nh÷ng diÔn biÕn trong t­¬ng lai. Ch­¬ng III Ph­¬ng h­íng vµ gi¶i ph¸p t¨ng c­êng kh¶ n¨ng thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA ®Ó ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ néi. I. Môc tiªu vµ ph­¬ng h­íng thu hót nguån vèn ODA ®Ó ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ néi. 1. Môc tiªu vµ ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ néi . 1.1 §Þnh h­íng ph¸t triÓn Thµnh phè Hµ néi ®Õn n¨m 2020. Hµ néi – Thñ ®« cña n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt nam lµ trung t©m chÝnh trÞ v¨n ho¸, khoa häc kü thuËt cña c¶ n­íc, lµ mét trong nh÷ng trung t©m kinh tÕ lín, trung t©m giao dÞch quèc tÕ cña c¶ n­íc. Môc tiªu ph¸t triÓn Thµnh phè Hµ néi ®­îc x¸c ®Þnh trong ®iÒu chØnh qui ho¹ch chung thñ ®« Hµ néi ®Õn n¨m 2020 nh­ sau: X¸c ®Þnh vÞ trÝ , vai trß ®Æc ®iÓm cña thñ ®« trong ®Þnh h­íng qui ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn ®« thÞ ViÖt nam, phï hîp víi ph­¬ng h­íng , môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ chñ tr­¬ng ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, kÕt hîp tèt gi÷a x©y dùng vµ ph¸t triÓn víi ®¶m b¶o an ninh quèc phßng, c¶i t¹o víi x©y dùng míi nh»m x©y dùng Thµnh phè trë thµnh mét Thµnh phè võa d©n téc, võa hiÖn ®¹i ®Ëm ®µ b¶n s¾c vµ truyÒn thèng ngµn n¨m v¨n hiÕn. Lµ trung t©m ®Çu n·o vÒ chÝnh trÞ, ®ång thêi lµ trung t©m lín vÒ v¨n ho¸ kü thuËt, kinh tÕ t­¬ng xøng víi thñ ®« cña mét n­íc cã qui m« d©n sè 100 triÖu d©n, cã vÞ trÝ xøng ®¸ng trong khu vùc §«ng Nam ¸ vµ thÕ giíi. Ph¹m vi ph¸t triÓn bao gåm Thµnh phè Hµ néi trung t©mvµ c¸c ®« thÞ xung quanh thuéc c¸c tØnh Hµ T©y, VÜnh Phóc, B¾c Ninh vµ H­ng Yªn víi b¸n kÝnh ¶nh h­ëng lµ 30-50 km. Nh÷ng ®Þnh h­íng c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn Thµnh phè Hµ néi : Ph¸t triÓn c¸c khu ®« thÞ míi n»m ngoµi khu vùc néi thµnh hiÖn t¹i ®Ó ®¸p øng nhu cÇu gia t¨ng d©n sè ë Thµnh phè Hµ néi . X©y dùng c¸c trung t©m ph¸t triÓn ®Ó t¸i ph©n bæ l¹i c¸c chøc n¨ng ®« thÞ tõ khu vùc néi thµnh ®Õn c¸c khu ®« thÞ míi. Ph¸t triÓn c¸c ®« thÞ n»m trong khu vùc xung quanh Thµnh phè Hµ néi nh»m khuyÕn khÝch ph¸t triÓn kinh tÕ vïng, ph©n bè l¹i d©n c­ vµ c¸c chøc n¨ng ®« thÞ hiÖn ®ang tËp trung ë Thµnh phè Hµ néi. Ph¸t triÓn c¸c ®« thÞ xung quanh sÏ b¶o vÖ vïng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp n»m xung quanh Thµnh phè Hµ néi khái qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸. Ph¸t triÓn hÖ thèng vËn t¶i c«ng céng liªn kÕt Thµnh phè Hµ néi trung t©m vµ c¸c ®« thÞ xung quanh còng nh­ gi÷a c¸c khu vùc ®« thÞ. B¶o vÖ m«i tr­êng ®« thÞ th«ng qua c¸c dù ¸n kü thuËt nh»m c¶i t¹o c¸c ®iÒu kiÖn giao th«ng, hÖ thèng cÊp tho¸t n­íc còng nh­ viÖc qu¶n lý chÊt th¶i r¾n. H­íng ph¸t triÓn l©u dµi Thµnh phè Hµ néi chñ yÕu vÒ phÝa t©y, h×nh thµnh chuæi ®« thÞ MiÕu M«n – Xu©n Mai – Hoµ L¹c – S¬n T©y; phÝa b¾c lµ côm ®« thÞ Sãc S¬n – Xu©n Hoµ - §¹i L¶i – Phóc Yªn vµ c¸c ®« thÞ kh¸c nh»m khai th¸c lîi thÕ vÒ vÞ trÝ ®Þa lÝ, ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ c¬ së h¹ tÇng. Tr­íc m¾t, h­íng më réng Thµnh phè Hµ néi trung t©m vÒ phÝa T©y B¾c, T©y Nam ,vµ phÝa B¾c.Trong ®ã ­u tiªn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn khu vùc phÝa b¾c S«ng Hång h×nh thµnh nªn mét Hµ néi míi gåm c¸c khu vùc B¾c Th¨ng Long – V©n Tr×, §«ng Anh – Cæ Loa, Gia L©m – Sµi §ång – Yªn Viªn vµ tiÕp tôc c¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn ë khu vùc Nam Th¨ng Long. Quy ho¹ch ph¸t triÓn ®ã ph¶i g¾n liÒn víi môc tiªu chñ yÕu sau: T¨ng tr­ëng GDP: N¨m 2000 so víi n¨m 1995 t¨ng gÊp 2,3 lÇn. N¨m 2020 so víi n¨m 2001 t¨ng gÊp 4,3 lÇn. NhÞp ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ : Trong giai ®o¹n 1995 – 2000 lµ 15% Trong giai ®o¹n 2001- 2010 lµ 16 % T¨ng tr­ëng xuÊt khÈu ®¹t 25% / n¨m B¶o ®¶m an ninh chÝnh trÞ trËt tù an toµn x· héi.[15] Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ph­¬ng h­íng môc tiªu võa nªu trªn hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng ph¶i ®i tr­íc mét b­íc. Do ®ã, cïng víi viÖc x©y dùng ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn Thµnh phè Hµ néi , cÇn ph¶i x©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ cho Thµnh phè ®Ó tiÕp tôc ®Çu t­ , còng cè vµ ph¸t triÓn ®¸p øng nhu cÇu ®ßi hái cña nÒn kinh tÕ. 1.2. Ph­¬ng h­íng ®Çu t­ ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ néi ®Õn n¨m 2020. a. Giao th«ng. Ph¸t triÓn hÖ thèng giao th«ng b¶o ®¶m c¸c nguyªn t¾c chung sau ®©y: - C¬ së h¹ tÇng giao th«ng ph¶i ®­îc ­u tiªn ph¸t triÓn ®ång bé víi c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng kü thuËt kh¸c ®Ó h×nh thµnh qui ho¹ch Thµnh phè hoµn chØnh nh»m phôc vô mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi cña thñ ®«. - §Êt x©y dùng c¬ së h¹ tÇng giao th«ng , bao gåm hÖ thèng giao th«ng ®éng vµ giao th«ng tÜnh ph¶i ®¹t tû lÖ b×nh qu©n 25% ®Êt ®« thÞ. - ViÖc ph¸t triÓn giao th«ng vËn t¶i thñ ®« ph¶i lÊy viÖc ph¸t triÓn vËn t¶i hµnh kh¸ch c«ng céng lµm kh©u trung t©m, b¶o ®¶m tû lÖ vËn t¶i hµnh kh¸ch c«ng céng ®Õn n¨m 2010 lµ 30%, ®Õn n¨m 2020 lµ 50% l­îng hµnh kh¸ch.[15] * §­êng Bé - C¶i t¹o vµ më réng c¸c tuyÕn quèc lé h­íng vµo Thµnh phè: Quèc lé 1, Quèc lé 2, Quèc lé 3, Quèc lé 5, Quèc lé 18, Quèc lé 32 ... X©y dùng hoµn chØnh ®­êng cao tèc L¸ng – Hoµ L¹c. - Hoµn thiÖn viÖc x©y dùng c¸c tuyÕn ®­êng vµnh ®ai sè1, sè 2, sè 3, ®ång thêi cÇn nghiªn cøu ®Ó chuÈn bÞ më ®­êng vµnh ®ai 4. - C¶i t¹o, n©ng cÊp c¸c tuyÕn ®­êng hiÖn cã trong Thµnh phè, ®Æc biÖt lµ viÖc c¶i t¹o më réng c¸c hµnh lang giao th«ng vµ nót giao th«ng nh­: §­êng T©y S¬n víi nót Ng· T­ Së; ®­êng Lª DuÈn víi nót Ng· T­ Väng; ®­êng La Thµnh víi nót Kim Liªn, nót ¤ Chî Dõa, nót CÇu GiÊy; ®­êng TrÇn Quang Kh¶i víi nót cÇu Ch­¬ng D­¬ng; ®­¬ng B¹ch Mai; §¹i La víi nót Ng· T­ Trung HiÒn; ®­êng Hoµng Hoa Th¸m, Thuþ Khuª víi Ng· T­ B­ëi ; §­êng L¸ng Trung – NguyÔn ChÝ Thanh- LiÔu Giai; §­êng CÇu GiÊy – Kim M· - Hïng V­¬ng. §ång thêi c¶i t¹o chØnh trang l¹i m¹ng l­íi ®­êng t¹i c¸c khu phè cò vµ khu phè cæ. - X©y dùng tuyÕn trôc chÝnh xuyªn suèt B¾c S«ng Hång b»ng c¸ch kÐo dµi quèc lé 5 qua s«ng §uèng, qua Nam Cæ Loa, nam V©n Tr×, nhËp vµo ®­êng Th¨ng Long – Néi Bµi. Bæ sung thªm c¸c tuyÕn ®­êng ë nh÷ng khu vùc cã mËt ®é ®­êng thÊp . - X©y dùng hoµn chØnh vµ hiÖn ®¹i m¹ng l­íi ®­êng kÕt hîp ®ång bé víi c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng kü thuËt kh¸c t¹i c¸c khu ph¸t triÓn míi. - Bè trÝ ®ång ®Òu hÖ thèng b·i ®ç xe, c¸c ®iÓm ®Çu ®iÓm cuèi vµ ®iÓm dõng cña m¹ng l­íi xe buýt. HiÖn cã 3 bÕn xe liªn tØnh Gia L©m, Gi¸p B¸t, Kim M·. Dù kiÕn sÏ x©y dùng thªm mét bÕn ë phÝa b¾c s«ng Hång t¹i §«ng Anh. Ngoµi ra x©y dùng thªm c¸c b·i ®æ xe ®¶m b¶o 4-7% diÖn tÝch ®Êt ®« thÞ. - Ngoµi cÇu Th¨ng Long, Ch­¬ng D­¬ng, x©y dùng l¹i cÇu Long Biªn, x©y dùng míi cÇu Thanh Tr× vµ c¸c cÇu kh¸c qua s«ng Hång. * §­êng s¾t. - §èi víi hÖ thèng ®­êng s¾t quèc gia, gi÷ nguyªn hÖ ®Çu mèi ®­êng s¾t phÝa T©y Thµnh phè, x©y dùng míi ®o¹n V¨n §iÓn-Cæ Bi (qua cÇu Thanh Tr×) sau ®ã v­ît s«ng §uèng ë tr¹m b¬m Bèt Vµng vµ ®i lªn ga B¾c Hång, tr¸nh khu di tÝch Cæ Loa. Hoµn chØnh hÖ thèng ga ®­êng s¾t, trong ®ã gåm c¸c ga Phó DiÔn, Hµ §«ng, ViÖt H­ng, Gi¸p B¸t, Gia L©m, Yªn Viªn, B¾c Hång, V©n Tr×, Cæ Loa. Trong ®ã c¸c ga Cæ Bi, Yªn Viªn, B¾c Hång lµ nh÷ng ga lËp tµu hµng vµ c¸c ga Gi¸p B¸t, Gia L©m, Phó DiÔn lµ c¸c ga lËp tµu kh¸ch. - ¦u tiªn x©y dùng hÖ thèng ®­êng s¾t ®« thÞ ®Ó t¹o nªn nh÷ng trôc chÝnh cña m¹ng l­íi vËn t¶i hµnh kh¸ch c«ng céng cña thñ ®«, bao gåm c¶ c¸c tuyÕn ®i trªn cao vµ ®i ngÇm. Tr­íc m¾t x©y dùng tuyÕn: V¨n §iÓn-Hµng Cá-Gia L©m-Yªn Viªn, tiÕp ®ã lµ tuyÕn Hµ §«ng-Ng· T­ Së-Hµng Cá... CÇn chó träng tæ chøc vµ x©y dùng c¸c ®Çu mèi trung chuyÓn hµnh kh¸ch cã l­u l­îng lín vµ hiÖn ®¹i nh­ ga Hµng Cá. * Hµng kh«ng N©ng cÊp s©n bay Néi Bµi. X©y dùng c¸c s©n bay Gia L©m, B¹ch Mai, Hoµ L¹c vµ c¸c s©n bay néi ®Þa. Trong t­¬ng lai x©y dùng s©n bay quèc tÕ t¹i MiÕu M«n. * §­êng s«ng TiÕn hµnh n¹o vÐt, chØnh trÞ kªnh ho¸ s«ng Hång, n©ng cÊp c¸c c¶ng H¹ Néi, KhuyÕn L­¬ng ®¶m b¶o cho tµu 2000-3000 TÊn ra vµo ®Ô dµng. §ång thêi më thªm c¸c c¶ng hµnh kh¸ch V¹n KiÕp, Th­îng C¸t. b. CÊp n­íc. PhÝa h÷u ng¹n nguån n­íc chñ yÕu lµ n­íc ngÇm sö dông 10 nhµ m¸y n­íc: H¹ §×nh, L­¬ng Yªn, T­¬ng Mai, Ng« Sü Liªn, Ngäc Hµ, Mai DÞch. Ph¸p V©n, Yªn Phô... Tæng c«ng suÊt tíi n¨m 2000 lµ 495000m3/ngµy ®ªm. PhÝa t¶ ng¹n giai ®o¹n nµy së dông nhµ m¸y n­íc Gia L©m, Sµi §ång, x©y dùng nhµ m¸y n­íc ven ®ª s«ng Hång, n©ng cÊp nhµ m¸y n­íc §«ng Anh. N¨m 2010-2020 phÝa h÷u ng¹n sÏ bæ sung n­íc s«ng §µ céng víi n­íc ngÇm kho¶ng 796000m3/ngµy ®ªm. Nh»m ®¹t tiªu chuÈn cÊp n­íc sinh ho¹t ®Õn n¨m 2010 lµ 150-180l/ng­êi/ngµy víi 90-95% d©n sè ®« thÞ ®­îc cÊp n­íc vµ ®Õn n¨m 2020 ®¹t lµ 180-200l/ng­êi/ngµy vµ 100% d©n sè ®« thÞ ®­îc cÊp n­íc.[15] c. Tho¸t n­íc bÈn vµ vÖ sinh m«i tr­êng. - C¶i t¹o, n©ng cÊp vµ sö dông hÖ thèng cèng chung tho¸t n­íc bÈn vµ n­íc m­a t¹i c¸c khu vùc néi thµnh vµ x©y dùng hÖ thèng cèng tho¸t n­íc bÈn riªng t¹i c¸c khu vùc ®­îc x©y dùng. +X©y dùng c«ng tr×nh ®Çu mèi Yªn Së. + C¶i t¹o 4 s«ng: T« LÞch, Kim Ng­u, SÐt vµ ®o¹n s«ng ph©n lò XÐt Lõ víi tæng chiÒu dµi 34 km. + C¶i t¹o vµ x©y dùng h¬n 40000 cèng ngÇm. + X©y dùng nhµ m¸y xö lÝ r¸c th¶i t¹i khu vùc Kim Liªn vµ khu vùc Tróc B¹ch ®Ó kh¼ng ®Þnh m« h×nh thÝ ®iÓm. + C¶i t¹o 7 cöa x· lò vµ cöa ®iÒu tiÕt: Thanh LiÖt , NghÜa §« trªn s«ng T« LÞch; V¨n §iÓn, Hoµ B×nh trªn s«ng Kim Ng­u; Cèng tr¾ng trªn s«ng Lõ; Hå T©y A; Hå T©y B. §Õn n¨m 2020 b¶o ®¶m 100% khèi l­îng chÊt th¶i r¾n cña Thµnh phè ®­îc thu gom, vËn chuyÓn xö lý b»ng c«ng nghÖ thÝch hîp. X©y dùng c¸c b¶i r¸c: Tam HiÖp, Tay Mç, Xu©n Ph­¬ng (®ît ®Çu). X©y dùng khu t¸i chÕ t¹i Minh TrÝ, Minh Phó, Sãc S¬n. C¶i t¹o vµ x©y dùng c¸c nghÜa trang V¨n §iÓn, Mai dÞch, Thanh T­íc, Yªn Tr×. X©y dùng nghÜa trang míi t¹i T©y Tùu vµ phÝa b¾c huyÖn Sãc S¬n.[15] 1.3. C¸c dù ¸n ph¸t triÓn h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ Néi ®Õn 2020. C¸c dù ¸n ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ Néi ®Õn n¨m 2020 ®­îc lËp c¨n cø vµo c¸c quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn chung, c¸c quy ho¹ch chuyªn ngµnh, c¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn dµi h¹n vµ ng¾n h¹n. Danh s¸ch c¸c dù ¸n nµy ®­îc tr×nh bµy trong b¶ng sau: B¶ng12: Tãm t¾t c¸c dù ¸n ph¸t triÓn h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ Néi ®Õn n¨m 2020 Lo¹i dù ¸n Sè l­îng dù ¸n Tæng sè MOT HPC EVN VNR CAAV C¶i t¹o x©y dùng ®­êng 72(15) 24(7) 48(8) - - - Giao th«ng c«ng céng 3(1) - 3(1) - - - Ph¸t triÓn ®« thÞ 4(-) - 4(-) - - - Tµi chÝnh 1(-) - 1(-) - - - §­êng s¾t 7(1) - - - 7(1) - Tho¸t n­íc 8(2) - 8(2) - - - Qu¶n lý chÊt th¶i r¾n 2(1) - 2(1) - - - CÊp n­íc 8(4) - 8(4) - - - C«ng tr×nh c«ng céng 1(-) - 1(-) - - - Cung cÊp n¨ng l­îng 7(-) - - 7(-) - - C¶ng s«ng vµ vËn t¶i thuû 6(-) 6(-) - - - - S©n bay 3(1) - - - - 3(1) Tæng 125(25) 30(7) 75(16) 7(-) 7(1) 3(1) Nguån: Néi dung b¸o coa s®iÒu chØnh quy ho¹ch chung thñ d« Hµ Néi ®Õn n¨m 2020 - UBND Thµnh phèHµ Néi. Chó ý: Sè liÖu trong ngoÆc () tr×nh bµy sè l­îng dù ¸n ®ang ®­îc thùc hiÖn hoÆc sÏ ®­îc thùc hiÖn. Ghi chó: MOT: Bé giao th«ng vËn t¶i, HPC: Uû ban nh©n d©n Thµnh phè Hµ Néi, EVN: c«ng ty ®iÖn lùc ViÖt Nam, VNR: ®­êng s¾t quèc gia ViÖt Nam, CAAV: hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam. Tæng sè c¸c dù ¸n ph¸t triÓn h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ Néi ®Õn n¨m 2020 lµ 122 dù ¸n/tiÓu dù ¸n. Trong ®ã cã 60% lµ c¸c dù ¸n c¶i t¹o vµ x©y dùng ®­êng bé giao th«ng. 1.4 Nhu cÇu vèn. Theo quy ho¹ch tæng thÓ kinh tÕ x· héi thñ ®« Hµ Néi ®Õn n¨m 2010 vµ quy ho¹ch chung cña thñ ®« Hµ Néi ®Õn n¨m 2020 th× dù kiÕn GDP ®¹t 1006 USD/ng­êi/n¨m vµo n¨m 2000 vµ 3555 USD/ng­êi/n¨m vµo n¨m 2010 vµ 11504 USD/ng­êi/ n¨m. §Ó thùc hiÖn ph­¬ng h­íng quy ho¹ch trªn nhu cÇu vèn ®Çu t­ lµ rÊt lín (kho¶ng 25 tû USD). Trong ®ã theo tÝnh to¸n s¬ bé th× tõ nay ®Õn n¨m 2010 cÇn kho¶ng 15 tû USD. Tæng vèn ®Çu t­ tõ c¸c nguån vèn trong n­íc chØ chiÕm 47%. Nõu phÊn ®Êu t¨ng tÝch luü cho ®Çu t­ th× trong giai ®o¹n nµy, Thµnh phè Hµ Néi cã thÓ ®¶m b¶o ®­îc kho¶ng 50% nhu cÇu vèn ®Çu t­, phÇn vèn thiÕu cßn l¹i th× cÇn gäi vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi (bao gåm c¶ FDI vµo ODA).[15] 2. §Þnh h­íng huy ®éng, thu hót nguån vèn ODA ®Ó ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ Néi. 2.1 Thø tù ­u tiªn sö dông nguån vèn ODA. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, ®i ®«i víi viÖc huy ®éng c¸c nguån lùc néi t¹i Thµnh phè Hµ Néi cÇn tËp trung huy ®éng nguån vèn ODA. Sau khi cã nghÞ ®Þnh 87/CP cña ChÝnh phñ ban hµnh ngµy 5/8/1997, h­íng ­u tiªn thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA cña Thµnh phè Hµ Néi tËp trung vµo 3 lÜnh vùc chñ yÕu sau: LÜnh vùc h¹ tÇng kinh tÕ x· héi: Giao th«ng ®« thÞ. CÊp tho¸t n­íc. M«i tr­êng ®« thÞ (r¸c, bôi, tiÕng ån...) Y tÕ vµ vÖ sinh phßng dÞch Ph¸t triÓn thÓ chÕ vµ t¨ng c­êng n¨ng lùc: N©ng cÊp gi¸o dôc. §µo t¹o nh©n lùc. C¶i c¸ch thÓ chÕ vµ n¨ng lùc qu¶n lý. Ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ. ¸p dông c«ng nghÖ tin häc trong c¸c lÜnh vùc nghiªn cøu khoa häc, qu¶n lý kinh tÕ x· héi, ®Þnh h­íng chiÕn l­îc. ¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn trong mäi lÜnh vùc s¶n xuÊt ®êi sèng kinh tÕ x· héi. C¸c dù ¸n thuéc lÜnh vùc kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi. Chñ yÕu sö dông nguån vèn vay ODA. C¸c dù ¸n, ch­¬ng tr×nh thuéc lÜnh vùc ph¸t triÓn thÓ chÕ t¨ng c­êng n¨ng lùc vµ ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ chñ yÕu sö dông nguån vèn kh«ng hoµn l¹i, cã thÓ kÕt hîp mét phÇn vèn cho vay ­u ®·i. 2.2. §Þnh h­íng huy ®éng vµ thu hót nguån vèn ODA ®Ó ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ Néi. KÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ bao gåm nh÷ng l·nh vùc ®ßi hái vèn ®Çu t­ lín, thêi gian thu håi vèn l©u, nhiÒu c«ng tr×nh cã yªu cÇu c«ng nghÖ vµ kü thuËt cao. V× vËy thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA cho lÜnh vùc nµy lµ rÊt cÇn thiÕt do nguån vèn nµy cã l·i suÊt rÊt thÊp (0-6,5%), thêi gian tr¶ nî dµi (kho¶ng 30-40 n¨m) vµ ®­îc cung cÊp tõ nhiÒu n­íc ®· ph¸t triÓn cã tr×nh ®é khoa häc vµ c«ng nghÖ cao. Trªn c¬ së c¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn dµi h¹n cña Thµnh phè, ®Þnh h­íng thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA ®Ó ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ ®Õn n¨m 2020 ®­îc ph©n chia trong c¸c giai ®o¹n nh­ sau: Giai ®o¹n 1998-2000. KÕ ho¹ch huy ®éng nguån vèn ODA cho c¸c dù ¸n ODA trong giai ®o¹n nµy ®­îc tr×nh bµy trong phô lôc 2. Néi dung cña kÕ ho¹ch huy ®éng vµ sö dông nguån vèn ODA nµy lµ: - TiÕp tôc triÓn khai c¸c dù ¸n ODA gèi ®Çu tõ c¸c n¨m tr­íc. - TriÓn khai c¸c dù ¸n ODA b¾t ®Çu n¨m 1998. - TiÕp tôc th­¬ng l­îng vµ ®µm ph¸n triÓn khai cuèi n¨m 1998, 1999 vµ 2000 c¸c dù ¸n: + Dù ¸n n©ng cÊp më réng ®­êng néi ®« (bªn trong vµnh ®ai 2) do NhËt B¶n tµi trî vay vèn. + Dù ¸n x©y dùng cÇu v­ît t¹i 3 nót giao th«ng Ng· T­ Väng, Kim Liªn, Nam cÇu Ch­¬ng D­¬ng do NhËt B¶n tµi trî vay vèn. + Dù ¸n ph¸t triÓn khu t¸i ®Þnh c­ gi÷a vµnh ®ai 2 vµ vµnh ®ai 3 do NhËt B¶n tµi trî. + Dù ¸n ph¸t triÓn h¹ tÇng Nam Th¨ng Long giai ®o¹n 1 do NhËt B¶n tµi trî vay vèn. + Dù ¸n c¶i t¹o hÖ thèng èng n­íc cò b»ng c«ng nghÖ míi do §an M¹ch tµi trî vay vèn. + Dù ¸n n©ng cÊp tr­êng kü thuËt x©y dùng sè 2 Hµ Néi do Ph¸p tµi trî kh«ng hoµn l¹i. + Dù ¸n ®Çu t­ khÈn cÊp trang thiÕt bÞ thu gom vËn chuyÓn r¸c do NhËt B¶n tµi trî kh«ng hoµn l¹i. + Dù ¸n nghiªn cøu kh¶ thi thu gom vµ vËn chuyÓn chÊt th¶i r¾n do NhËt B¶n tµi trî kh«ng hoµn l¹i. Trong tæng sè 29 dù ¸n ODA ®ang ho¹t ®éng vµ ®ang tiÕn hµnh ®µm ph¸n kªu gäi tµi trî ®Ó thùc hiÖn trong 3 n¨m 1998-2000. Tæng sè vèn ®Çu t­ dù kiÕn lµ 630,4 triÖu USD trong ®ã ODA cña n­íc ngoµi lµ 513,4 triÖu USD vµ vèn trong n­íc lµ 114,9 triÖu USD chiÕm kho¶ng 18%. * Cã 15 dù ¸n ®· triÓn khai tõ c¸c n¨m tr­íc vµ ®ang tiÕp tôc thùc hiÖn trong n¨m 1998 vµ c¸c n¨m sau víi: Tæng vèn ®Çu t­ lµ: 394,75 triÖu USD. Trong ®ã: Vèn n­íc ngoµi 316,519 triÖu USD Vèn trong n­íc lµ 78,236 triÖu USD Vèn trong n­íc cÇn ®Õn n¨m 2000 lµ 58,837 triÖu USD. * Cã 5 dù ¸n ®· tháa thuËn, ®µm ph¸n xong ®­îc chÊp nhËn vµ triÓn khai vµo n¨m 1998 víi: Tæng vèn ®Çu t­: 28,86 triÖu USD Trong ®ã: Vèn n­íc ngoµi: 25,511 triÖu USD Vèn trong n­íc: 1,35 triÖu USD. Vèn trong n­íc cÇn ®Õn n¨m 2000 lµ: 0,65 triÖu USD. * Cã 9 dù ¸n ®ang kªu gäi ®µm ph¸n ë c¸c møc ®é kh¸c nhau, cã tÝnh kh¶ thi cao sÏ ®­îc chÊp nhËn tµi trî ®Çu t­ víi: Tæng vèn ®Çu t­ lµ: 208,74 USD Trong ®ã: Vèn n­íc ngoµi lµ: 173,4 triÖu USD. Vèn trong n­íc lµ: 35,34 triÖu USD. Vèn trong n­íc cÇn ®Õn n¨m 2000 lµ: 20,2 triÖu USD. b. Giai ®o¹n 2000-2010: C¸c dù ¸n ODA trong giai ®o¹n nµy ®­îc tr×nh bµy ë phô lôc 3. Môc tiªu ®Õn n¨m 2010 lµ nh»m n©ng cÊp ph¸t triÓn h¹ tÇng cña Thµnh phè ®Ó ®uæi kÞp tr×nh ®é cña c¸c Thµnh phè ph¸t triÓn ë c¸c n­íc trong khu vùc. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy, Hµ Néi cÇn ®Çu t­ vèn ODA thªm mçi n¨m kho¶ng 300-400 triÖu USD ®Ó ®­a tæng sè vèn ®Çu t­ ®¹t 3,5-4,5 tû USD vµo n¨m 2010. Ph­¬ng h­íng vËn ®éng vµ thu hót trong giai ®o¹n nµy lµ ®Èy m¹nh quan hÖ hîp t¸c víi ®èi t¸c truyÒn thèng vµ më réng quan hÖ hîp t¸c víi c¸c ®èi t¸c tiÒm n¨ng lµ EU vµ Mü. Trong giai ®o¹n nµy cÇn ph¶i xem xÐt vµ nghiªn cøu nguån vèn ODA dµnh cho ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ. c. Giai ®o¹n 2010-2020. Cho ®Õn n¨m 2020 Thµnh phè Hµ Néi sÏ ph¸t triÓn theo quy ho¹ch ph¸t triÓn chung ®­îc chÝnh phñ phª duyÖt th¸ng 6/1998. Trªn c¬ së quy ho¹ch nµy, Thµnh phè Hµ Néi cÇn lùa chän c¸c dù ¸n ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ ®Ó tiÕn hµnh vËn ®éng ODA. C¸c dù ¸n vÒ h¹ tÇng ®« thÞ bao gåm: giao th«ng, cÊp n­íc, tho¸t n­íc, m«i tr­êng... vÉn lµ c¸c dù ¸n ®­îc ­u tiªn cao. C¸c dù ¸n kh¸c vÒ c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp ... ngµy cµng cã nhu cÇu sö dông vèn ODA. §èi víi ViÖt nam, sau n¨m 2005 hoÆc 2010 nguån vèn ODA cã thÓ gi¶m dÇn. V× vËy, cÇn c©n nh¾c kü ®Ó lùa chän nguån vèn ®Çu t­ cho hîp lý. 2.3. Lùa chän ®èi t¸c vµ nguån tµi trî. HiÖn nay míi chØ cã mét sè n­íc (NhËt, Ph¸p, Hµ Lan, T©y Ban Nha, Thuþ §iÓn...) mét sè ng©n hµng ( ng©n hµng thÕ giíi, ng©n hµng ph¸t triÓn ch©u ¸ )vµ tæ chøc quèc tÕ ( UNDP) tµi trî cho ViÖt nam vµ Thµnh phè Hµ Néi thong qua mét sè dù ¸n cho vay vµ viªn trî kh«ng hoµn l¹i. Trong ®ã cã 3 nhµ tµi trî lín lµ: NhËt B¶n, Ng©n hµng thÕ giíi (WB), Ng©n hµng ph¸t triÓn ch©u ¸ (ADB). 2.3.1 NhËt B¶n.. NhËt B¶n lµ n­íc cã nÒn kinh tÕ ®øng thø hai trªn thÕ giíi vµ ®ång thêi còng lµ n­íc ®øng ®Çu vÒ cung cÊp ODA. §©y lµ mét ®èi t¸c quan träng trong qu¸ tr×nh hîp t¸c vµ ph¸t triÓn, víi quy m« lín tËp trung cao cho c¸c c«ng tr×nh then chèt thuéc lÜnh vùc kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi. Vèn ODA cña NhËt kh«ng cã ®iÒu kiÖn rµng buéc chÝnh thøc, thùc hiÖn th«ng qua ®Êu thÇu c¹nh tranh. Ph­¬ng h­íng chñ yÕu sö dông nguån vèn ODA cña NhËt B¶n lµ tËp trung cho c¸c c«ng tr×nh nh­ giao th«ng, tho¸t n­íc, cÊp n­íc... 2.3.2. Ng©n hµng thÕ giíi vµ ng©n hµng ph¸t triÓn ch©u ¸. WB cã ­u thÕ quan träng lµ vèn cho vay quy m« t­¬ng ®èi lín, tËp trung cho c¸c dù ¸n kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ, cho vay trän gãi mét lÇn cho mét dù ¸n víi møc phÝ cè ®Þnh (0,75% phÝ/n¨m), thùc hiÖn dù ¸n th«ng qua ®Êu thÇu c¹nh tranh. §i ®«i víi nh÷ng ­u thÕ trªn, vèn ODA cña WB g¾n liÒn víi ®iÒu kiÖn thùc hiÖn cam kÕt vÒ ch­¬ng tr×nh ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ. ADB còng cã nh÷ng lîi thÕ quan träng nh­ WB, ®Æc biÖt ADB cã nguån hç trî kh«ng hoµn l¹i ( kho¶ng 10 triÖu USD/n¨m) ®Ó gióp chuÈn bÞ c¸c dù ¸n vay vèn hoÆc dù ¸n hç trî kü thuËt. CÇn tËp trung vèn cña ADB vµo lÜnh vùc phôc håi vµ ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi, qu¶n lý m«i tr­êng. 2.3.3. C¸c n­íc T©y ¢u vµ Autralia. Quy m« cung cÊp ODA cña tõng n­íc ®èi víi ViÖt nam lµ kh«ng lín, nh­ng tæng céng l¹i th× ®©y còng lµ mét nguån cung cÊp cã ý nghÜa quan träng. Ph­¬ng h­íng thu hót nguån vèn nµy nh»m thùc hiÖn c¸c dù ¸n h¹ tÇng cã kh¶ n¨ng hoµn tr¶. 2.3.4. Mü vµ Canada §©y lµ 2 nguån cung cÊp quan träng, Canada hiÖn nay míi chñ yÕu cung cÊp hç trî kü thuËt. Ph­¬ng h­íng thu hót nguån vèn tõ Canada ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n ph¸t triÓn h¹ tÇng kinh tÕ x· héi. Mü lµ n­íc cã nÒn kinh tÕ m¹nh nhÊt vµ ®øng thø 2 vÒ cung cÊp ODA sau NhËt B¶n. Ph­¬ng h­íng trong thêi gian tíi lµ vËn ®éng thu hót nguån vèn nµy ®ãng gãp cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. 2.3.5. C¸c tæ chøc Liªn hiÖp quèc vµ c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ. C¸c tæ chøc Liªn hiÖp quèc chñ yÕu cung cÊp dù ¸n hâ trî kü thuËt. CÇn tËp trung nguån vèn nµy cho viÖc ph¸t triÓn thÓ chÕ vµ ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ. §èi víi c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ cÇn h­íng nguån vèn nµy hç trî thùc hiÖn c¸c dù ¸n cã tÝnh x· héi . II. C¸c gi¶i ph¸p t¨ng c­êng kh¶ n¨ng thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA ®Ó ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ Néi 1. Hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý c¸c dù ¸n sö dông nguån vèn ODA. 1.1. C¶i tiÕn thñ tôc chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý sö dông ODA. VÒ khu«n khæ ph¸p lý, Nhµ n­íc ta ®· ban hµnh nh÷ng v¨n b¶n ph¸p qui , x¸c ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c c¬ quan ChÝnh phñ trong viÖc ®iÒu phèi qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn ODA. Ngµy 5/8/1997 ChÝnh phñ ban hµnh qui chÕ qu¶n lý sö dông nguån vèn ODA. Qui chÕ nµy còng qui tr×nh vËn ®éng, ®µm ph¸n ký kÕt, phª duyÖt vµ phª duyÖt c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ ODA, ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p cho c¸c vÊn ®Ò phøc t¹p g©y nªn sù chËm trÔ trong viÖc gi¶i ng©n. Qui ®Þnh chÕ ®é th«ng tin, ®Þnh kú b¸o c¸o kiÓm tra vµ gi¸m s¸t tiÕn tr×nh thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n ODA. §Ó nhanh chèng ph¸t huy t¸c dông tÝch cùc cña NghÞ §Þnh 87/CP. C¸c bé, ban ngµnh ban hµnh c¸c th«ng t­ v¨n b¶n h­íng dÉn thùc hiÖn NghÞ §Þnh nh­: Th«ng t­ sè 06/1998/TTLB- BKH- BTC ngµy 14/8/1998 h­íng dÈn qui chÕ qu¶n lý vèn ®èi øng cho c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n sö dông nguån vèn ODA, Th«ng t­ sè 11/98/TT/BTC ngµy 22/1/1998 h­íng dÉn vÒ thuÕ ®èi víi ch­¬ng tr×nh dù ¸n sö dông nguån vèn ODA, Th«ng t­ sè 15//1997/TT/BKH ngµy 24/10/1997 h­íng dÉn thùc hiÖn qui chÕ qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn ODA. §èi víi nguån vèn ODA c¬ quan ®Çu mèi tr«ng viÖc ®iÒu phèi qu¶n lý vµ sö dông lµ Bé KÕ Ho¹ch–§Çu t­. Tuy nhiªn cã ý kiÕn cho r»ng, trong c¸c v¨n b¶n ph¸p qui ®· ban hµnh vÉn cßn nhiÒu ®iÓm ch­a phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, t¹o ra sù thiÕu ¨n khíp gi÷a c¸c qui tr×nh trong n­íc vµ c¸c qui tr×nh theo qui ®Þnh cña n­íc ngoµi( chÝnh s¸ch thuÕ, ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng...). H¬n n÷a, hiÖn nay cã t×nh tr¹ng ®èi xö bÊt b×nh ®¼ng vÒ lo¹i thuÕ trùc thu ®èi víi c¸c chuyªn gia cña c¸c n­íc vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ kh¸c nhau. Chuyªn gia UNDP( kÓ c¶ ng­êi ViÖt nam lµm cho c¸c tæ chøc nµy), chuyªn gia Thuþ §iÓn, óc, EU ...kh«ng ph¶i tr¶ thuÕ thu nhËp do c¸c n­íc vµ c¸c tæ chøc nµy ký c¸c hiÖp ®Þnh hîp t¸c víi ta. Trong khi ®ã chuyªn gia cña mét sè n­íc kh¸c th× ph¶i nép thuÕ thu nhËp. Hoµn thiÖn c¸c qui ®Þnh vÒ ph©n cÊp: NhiÒu nhµ tµi trî cho r»ng kh«ng nªn ¸p dông m« h×nh tæ chøc thùc hiÖn qu¸ nhiÒu ph©n cÊp nh­ hiÖn nay. Ban qu¶n lý dù ¸n Trung ­¬ng, Ban qu¶n lý dù ¸n ®Þa ph­¬ng, §¬n vÞ thùc hiÖn dù ¸n. Theo hä trong nh÷ng tr­êng hîp cã thÓ nªn giao trùc tiÕp dù ¸n cho Thµnh phè trùc tiÕp thùc hiÖn, cã qu¶n lý ngµnh hç trî vÒ mÆt kü thuËt. Vµ còng cÇn ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc h¬n, râ rµng h¬n, nhÊt lµ ph©n cÊp cho c¸c Côc ®Çu t­ ph¸t triÓn ë c¸c ®Þa ph­¬ng trong c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn rót vèn. Bëi v× c¸c Côc ®Çu t­ th­êng g©y phiÒn hµ cho c¸c chñ dù ¸n trong qu¸ tr×nh rót vèn lµm chËm tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c dù ¸n ODA. 1.2. Hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý c¸c dù ¸n sö dông nguån vèn ODA. YÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn tÝnh hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông nguån vèn ODA lµ c¬ quan tiÕp nhËn cã n¨ng lùc qu¶n lý ODA vµ hîp nhÊt nguån vèn nµy vµo qui tr×nh thèng nhÊt ®Ó qu¶n lý. Sù tËp trung qu¶n lý c¸c dù ¸n, ch­¬ng tr×nh sö dông nguån vèn ODA cÇn ®­îc t¨ng c­êng vµ ph©n ®Þnh râ rµng ®Ó ®¶m b¶o cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ ®iªï phèi cã hiÖu qu¶ h¬n. ViÖc tËp trung qu¶n lý sÏ t¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng h¬n cho c«ng t¸c ®iÒu phèi vµ qu¶n lý, vµ ®¶m b¶o cho c¸c nhµ tµi trî ®­îc khuyÕn khÝch tµi trî vµo c¸c dù ¸n n»m trong chiÕn l­îc chung cña quèc gia vµ cña Thµnh phè. C¬ chÕ qu¶n lý tËp trung ®¶m b¶o kiÓm so¸t kh«ng chØ vÒ chÝnh s¸ch mµ cßn vÒ lÜnh vùc tµi chÝnh, ®iÒu nµy thóc ®Èy tr¸ch nhiÖm vµ kh¶ n¨ng s¼n sµng. Do c«ng t¸c qu¶n lý ODA ®­îc tËp trung, nh­ vËy cÇn mét c¬ quan ®Ó theo dâi nh÷ng cam kÕt tµi chÝnh vµ ®¶m b¶o cho c¸c kho¶n thanh to¸n nî ®­îc thùc hiÖn. C¬ chÕ qu¶n lý tËp trung lµ sù cÇn thiÕt ®¶m b¶o r»ng c¸c nguån nh©n lùc cïng víi chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn nh÷ng dù ¸n ODA sÏ ®­îc bè trÝ ®Çy ®ñ. C«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc vÒ c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n ODA cÇn ®­îc c¶i tiÕn theo h­íng ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc qu¶n lý, c¸c qui ®Þnh hµnh chÝnh ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc thùc hiÖn thuËn lîi c¸c dù ¸n vµ tr¸nh nh÷ng vÊn ®Ò g©y trë ng¹i ®Õn qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. ViÖc cÇn thiÕt lµ ph¶i b¶o ®¶m sù ®iÒu phèi thèng nhÊt vµ chÆt chÏ gi÷a c¸c bé liªn ngµnh nh­: Bé KÕ Ho¹ch- §Çu t­, Bé Tµi ChÝnh, Ng©n Hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam, còng nh­ ®¶m b¶o sù phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan ë ®Þa ph­¬ng, bé chuyªn ngµnh vµ Ban qu¶n lý dù ¸n . Thµnh phè Hµ Néi cÇn xem xÐt vµ hÖ thèng ho¸ l¹i viÖc ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm gi÷a c¸c Së ban ngµnh nh»m ®¶m b¶o cho tr¸ch nhiÖm ®iÒu phèi qu¶n lý ODA vµo Së KÕ Ho¹ch-§Çu t­. Së KÕ ho¹ch- §Çu t­ còng cÇn cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi c¸c Së chuyªn ngµnh kh¸c, c¸c ban qu¶n lý dù ¸n ®ãng vai trß cÇu nèi gi÷a UBND Thµnh phè víi c¸c Bé trung ­¬ng còng nh­ lµ ®èi víi c¸c nhµ tµi trî... Lµm cho qu¸ tr×nh qu¶n lý c¸c dù ¸n ODA ®­îc chÆt chÏ vµ thùc hiÖn ®­îc nhanh chãng h¬n. Bªn c¹nh ®ã, ®Ó qu¶n lý c¸c dù ¸n ODA hiÖu qu¶, nhanh chãng vµ chÝnh x¸c h¬n. Chóng ta cÇn øng dông c«ng nghÖ tin häc vµ khoa häc trong hÖ thèng qu¶n lý dù ¸n ODA. Lµ tËp trung x©y dùng mét hÖ thèng m¹ng vi tÝnh qu¶n lý dù ¸n ë Thµnh phè. HÖ thèng nµy sÏ liªn kÕt gi÷a c¬ quan qu¶n lý cña Thµnh phè víi m¹ng vi tÝnh ë c¸c c¬ quan ®iÒu phèi ë cÊp trung ­¬ng, c¸c ban qu¶n lý dù ¸n vµ c¸c nhµ tµi trî.§Ó ®¶m b¶o trao ®æi th«ng tin thuËn lîi vµ liªn tôc cÇn qui ®Þnh râ rµng vµ thèng nhÊt hÖ thèng mÉu biÓu cho tÊt c¶ c¸c c¬ quan hîp t¸c vµ tham gia. Tr­íc m¾t, ®Ó gi¶m nhÑ c«ng viÖc qu¶n lý cÇn x©y dùng vµ ¸p dông c¸c ch­¬ng tr×nh qu¶n lý dù ¸n ODA víi nh÷ng yªu cÇu sau: §Ó ®¶m b¶o tÝnh dÓ sö dông vµ thuËn tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý, t×m kiÕm th«ng tin theo nh÷ng yªu cÇu kh¸c nhau; cã kh¶ n¨ng cho viÖc b¶o d­ìng, b¶o tr× vµ n©ng cÊp sau nµy nh­ t¨ng thªm c¸c tiªu thøc qu¶n lý... Qu¶n lý ®­îc ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin chi tiÕt cña tõng dù ¸n. Phôc vô tèt nhu cÇu in Ên c¸c b¶ng biÓu b¸o c¸o. KÕt xuÊt d÷ liÖu th«ng qua c¸c b¶ng biÓu cè ®Þnh còng nh­ th«ng qua c¸c b¶ng do ng­êi sö dông x©y dùng nªn mét c¸ch nhanh chãng vµ dÔ dµng. 2. X©y dùng chiÕn l­îc thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA. Trªn c¬ së c¨n cø vµo chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Þa ph­¬ng vµ cña quèc gia, Thµnh phè Hµ Néi cÇn sím thiÕt lËp chiÕn l­îc thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA. ChiÕn l­îc nµy cÇn tËp trung vµo viÖc sö dông ODA víi nh÷ng môc tiªu ph¸t triÓn râ rµng, x¸c ®Þnh dù ¸n ­u tiªn, chiÕn l­îc cho tõng lÜnh vùc... Trong chiÕn l­îc còng cÇn h×nh thµnh mét danh môc c¸c dù ¸n ph¸t triÓn, c¸c dù ¸n khÈn cÊp cho tõng lÜnh vùc cô thÓ cña Thµnh phè nh»m giíi thiÖu cho c¸c nhµ tµi trî ®Ó hä cã thÓ tin t­ëng r»ng nh÷ng dù ¸n ch­¬ng tr×nh nµy ®· chÝnh thøc ®­îc coi lµ ­u tiªn vµ n»m trong chiÕn l­îc chung cña Thµnh phè. ChiÕn l­îc nµy còng cÇn ®Ò ra nh÷ng ®Þnh h­íng vËn ®éng vµ nh÷ng hµnh ®éng cô thÓ ®Ó thu hót c¸c nhµ tµi trî quan t©m. §ång thêi còng s¾p xÕp nh÷nh lÜnh vùc cã ®Æc ®iÓm mµ nhµ tµi trî cã thÓ ph¸t huy ®­îc thÕ m¹nh vèn cã cña m×nh. Ngoµi ra, viÖc h×nh thµnh chiÕn l­îc còng nh»m tr¸nh t×nh tr¹ng mét sè ch­¬ng tr×nh dù ¸n ®­îc lËp mét c¸ch tù ph¸t, kh«ng cã sù ®iÒu phèi do c¬ quan, chuyªn ngµnh vµ phÝa nhµ tµi trî tho¶ thuËn tr­íc, còng nh­ ®Ó tr¸nh viÖc lËp l¹i dù ¸n vµ l·ng phÝ nguån lùc. 3. T¨ng c­ßng c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån vèn ODA. XuÊt ph¸t tõ lÝ do ODA lµ mét nguån vèn ®Çu t­ cã môc ®Ých d­îc x¸c ®Þnhtrong c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n cô thÓ ®­îc ký kÕt gi÷a ChÝnh phñ ViÖt nam víi bªn tµi trî n­íc ngoµi. Do ®ã v¨n kiÖn ODA mang tÝnh ph¸p lý quèc tÕ. MÆt kh¸c ODA lµ mét nguån lùc tõ bªn ngoµi hç trî cho ph¸t triÓn, chø kh«ng thay thÕ cho nguån lùc trong n­íc. Do vËy thµnh qu¶ cña ODA lµ sù ®ãng gãp tõ c¶ hai phÝa, phÝa ®­îc tµi trî vµ phÝa tµi trî. Bëi vËy cÇn x¸c ®Þnh râ møc vèn ®èi øng cña phÝa ViÖt nam ®ãng gãp. §©y lµ mét vÊn ®Ò nan gi¶i, v× vËy chóng ta cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån vèn. C¸c dù ¸n ODA ®­îc ký kÕt cÇn ph¶i ®­îc thÓ hiÖn trong kÕ ho¹ch n¨m cña thµnh phè vµ cña c¸c c¬ quan thùc hiÖn dù ¸n. PhÇn kÕ ho¹ch nµy ®­îc x©y dùng cã chÊt l­îng sÏ b¶o ®¶m thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ, thùc hiÖn c¸c tiÕn ®é c«ng tr×nh, n©ng cao hiÖu ®Çu t­ vµ quan träng h¬n lµ duy tr× ®­îc uy tÝn ®èi víi céng ®ång quèc tÕ. §Ó n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån vèn ODA cÇn chó träng ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò sau: Khi x©y dùng ®­îc ch­¬ng tr×nh dù ¸n ODA cÇn x¸c ®Þnh ®­îc ®Çy ®ñ c¨n cø vµ tÝnh chÊt ­u tiªn cña nhu cÇu. Khi chuÈn bÞ ký kÕt c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ ODA, cÇn x¸c ®Þnh râ møc vèn ®ãng gãp trong n­íc (Vèn ®èi øng), h×nh thøc ®ãng gãp vµ nguån ®ãng gãp (Ng©n s¸ch TW, Ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng, C¬ quan thùc hiÖn dù ¸n ...) Khi dù ¸n ®­îc ký kÕt, ph¶i ®­a vµo kÕ ho¹ch vµ bè trÝ ®Çy ®ñ vµ ®óng tiÕn ®é phÇn ®ãng gãp trong n­íc ®Ó thùc hiÖn dù ¸n. ViÖc lËp kÕ ho¹ch nguån vèn ODA vµ vèn ®èi øng ph¶i v÷ng ch¾c. Bè trÝ kÕ ho¹ch nguån vèn ODA thiÕu c¨n cø sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng “giam vèn” ®èi øng. Do ®iÒu kiÖn vèn trong n­íc cßn h¹n hÑp sÏ ¶nh h­ëng ®Õn viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kh¸c cña kÕ ho¹ch. X©y dùng kÕ ho¹ch c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ODA lµ c©n ®èi c¸c nguån lùc nh»m ®¶m b¶o c¸c thùc hiÖn c¸c cam kÕt víi bªn tµi trî vµ sö dông hiÖu qu¶ nguån vèn vµ c©n ®èi tæng nguån ODA vµo ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ c¸c chØ tiªu cña nÒn kinh tÕ. X©y dùng kÕ ho¹ch n¨m thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ODA ®­îc thÓ hiÖn trong kÕ ho¹ch lµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ rót vèn trong n¨m kÕ ho¹ch( bao gåm c¶ vèn ngoµi n­íc vµ trong n­íc ), nh»m thùc hiÖn néi dung, tiÕn ®é ch­¬ng tr×nh, dù ¸n cam kÕt víi bªn tµi trî. X©y dùng kÕ ho¹ch rót vèn hµng n¨m ®èi víi ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ODA ph¶i ®­îc c¨n cø vµo nh÷ng néi dung sau: C¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ ODA ®èi víi ch­¬ng tr×nh, dù ¸n: Néi dung bao gåm tr¸ch nhiÖm c¸c bªn vÒ c¸c ho¹t ®éng trong khu«n khæ ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ®èi víi kho¶n tiÒn n­íc ngoµi, c¸c kho¶n ®ãng gãp trong n­íc cña ViÖt nam; Néi dung c¸c ho¹t ®éng vµ tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n. ChÊp hµnh sù h­íng dÈn chØ ®¹o cña c¬ quan cã thÈm quyÒn vÒ x©y dùng kÕ ho¹ch n¨m: Bao gåm chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch míi ban hµnh liªn quan ®Õn viÖc lËp kÕ ho¹ch ®èi víi ch­¬ng tr×nh dù ¸n ODA, nh÷ng biÖn ph¸p lín chØ ®¹o thóc ®Èy thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh dù ¸n ODA nh»m ®¶m b¶o c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ ODA. Kh¶ n¨ng thùc thi c¶ dù ¸n vµ dù b¸o c¸c t¸c ®éng kh¸ch quan ¶nh h­ëng ®Õn tiÕn ®é. ViÖc x©y dùng kÕ ho¹ch rót vèn ph¶i ®­îc tÝnh to¸n kü vÒ kh¶ n¨ng thùc thi cña dù ¸n nh­ ®iÒu kiÖn nh©n lôc, tiÒn vèn ®¶m b¶o trong n­íc, thêi gian vËt chÊt tèi thiÓu cho c¸c thñ tôc xÐt thÇu, tr×nh duyÖt, rót vèn, gi¶i phãng mÆt b»ng... ph¶i dù b¸o tÝnh to¸n thªm c¸c t¸c ®éng kh¸ch quan thuËn lîi vµ bÊt lîi ¶nh h­ëng ®Õn tiÕn ®é cña dù ¸n. C¸c v¨n b¶n hiÖn hµnh cña nhµ n­íc vµ bªn tµi trî liªn quan ®Õn thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh dù ¸n nh­ thuÕ, nhËp khÈu, thñ tôc rót vèn... C¸c b­íc x©y dùng kÕ ho¹ch rót vèn (bao gåm c¶ vèn ngoµi n­íc vµ vèn ®èi øng) ®èi víi dù ¸n ODA ph¶i ®­îc lËp ®ång thêi víi viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch hµng n¨m. 4. N©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c chuÈn bÞ vµ c¸c dù ¸n sö dông nguån vèn ODA. Nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t­, ®¶m b¶o cho viÖc thùc hiÖn dù ¸n sau nµy ®­îc nhanh chãng thuËn lîi. Chóng ta cÇn n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c lËp dù ¸n ®Çu t­. C¸c dù ¸n ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ th­êng lµ c¸c dù ¸n cã qui m« ®Çu t­ lín, lÜnh vùc l¹i phøc t¹p l¹i liªn quan ®Õn nhiÒu kh©u, nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau nªn khi lËp dù ¸n gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh. Qua thùc tÕ lËp c¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ thêi gian qua ë Thµnh phè Hµ Néi , ®Ó n©ng cao chÊt l­îng dù ¸n cÇn ph¶i chó ý mét sè vÊn ®Ò sau: C¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ ph¶i cã môc tiªu ®Çu t­ vµ c¨n cø ph¸p lý râ rµng. Môc tiªu ®Çu t­ ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së ph©n tÝch hiÖn tr¹ng lÜnh vùc dù kiÕn ®Çu t­, nhu cÇu ph¸t triÓn, so s¸nh quèc tÕ, ý t­ëng ®Çu t­ vµ kh¶ n¨ng c©n ®èi nguån vèn. C¸c c¨n cø ph¸p lý râ rµng, cã hÖ thèng kh«ng m©u thuÉn víi c¸c gi¶i ph¸p cña dù ¸n. §¶m b¶o tÝnh khoa häc cña dù ¸n: TÝnh khoa häc cña dù ¸n ®ßi hái dù ¸n ph¶i ®­îc lËp trªn c¬ së nghiªn cøu c«ng phu, tû mü nghiªm tóc c¸c khÝa c¹nh cña dù ¸n. §¶m b¶o tÝnh hÖ thèng cña dù ¸n: TÝnh hÖ thèng cña dù ¸n ®ßi hái c¸c néi dung cña dù ¸n ph¶i ®­îc x©y dùng trong mèi quan hÖ phô thuéc lÉn nhau, ®ång thêi toµn bé dù ¸n ph¶i ®Æt trong tæng thÓ qu¸ tr×nh kinh tÕ x· héi chung cña Thµnh phè, cña QuËn hay ngµnh, lÜnh vùc cô thÓ. TÝnh cô thÓ cña dù ¸n ®ßi hái c¸c tÝnh to¸n, ph©n tÝch ph¶i dùa trªn c¸c d÷ liÖu cô thÓ ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi cao, phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ. §èi víi c¸c dù ¸n do ng­êi n­íc ngoµi lËp cÇn hÕt søc chó ý vÊn ®Ò nµy. TÝnh chuÈn mùc c¶ dù ¸n ®ßi hái c¸c dù ¸n ph¶i ®­îc lËp trªn c¬ së c¸c chuÈn mùc chung. NhÊt lµ c¸c dù ¸n ODA yªu cÇu nµy ph¶i ®­îc ®Æc biÖt chó ý nh»m ®¶m b¶o dù ¸n ®¸p øng ®­îc nh÷ng qui ®Þnh chÆt chÏ kh«ng nh÷ng cña nhµ n­íc ViÖt nam mµ cßn cña c¸c tæ chøc quèc tÕ cÊp vèn. Trong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ dù ¸n cã sö dông nguån vèn ODA cÇn chó ý ®Õn c¸c chØ tiªu ph©n tÝch kinh tÕ vµ tµi chÝnh nh­: Gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng (NPV), tû suÊt lîi nhuËn vµ chi phÝ (B/C), IRR...§©y còng lµ mét vÊn ®Ò quan träng v× c¸c nhµ tµi trî còng th­êng c¨n cø vµo kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ cña c¸c chØ tiªu nµy, ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n nhÊt lµ ®èi víi c¸c dù ¸n kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ kªu gäi vèn n­íc ngoµi do trong n­íc chuÈn bÞ. §èi víi c¸c dù ¸n cïng víi phÝa t­ vÊn n­íc ngoµi chuÈn bÞ th× tõ kh©u lËp dù ¸n cÇn x¸c ®Þnh râ c¸c qui tr×nh, qui ph¹m kü thuËt ®­îc ¸p dông tr¸nh t×nh tr¹ng ¸p dông qui tr×nh n­íc ngoµi nh­ng l¹i kh«ng phï hîp víi hoµn c¶nh cô thÓ cña ®Þa ph­¬ng dÈn ®Õn ¶nh h­ëng c«ng t¸c tr×nh duyÖt sau nµy. 5. N©ng cao n¨ng lùc, tr×nh ®é ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý. Do ®éi ngò c¸n bé tham gia qu¶n lý ODA ë c¸c cÊp cßn thiÕu vÒ sè l­îng vµ yÕu vÒ chÊt l­îng. Trong khi ®ã chÊt l­îng ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý ODA cã ý nghÜa quan träng trong viÖc thùc hiÖn thµnh c«ng cña dù ¸n. Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c c¬ quan qu¶n lý vµ mét sè nhµ tµi trî n­íc ngoµi th× mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh lµm cho tèc ®é gi¶i ng©n chËm trong thêi gian võa qua lµ n¨ng lùc chuyªn m«n vµ tr×nh ®é ngo¹i ng÷ cña nh÷ng c¸n bé tham gia trong c¸c c¬ quan qu¶n lý, c¬ quan thùc hiÖn kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu. §Ó t¨ng c­êng kh¶ n¨ng thu hót nguån vèn ODA th× viÖc n©ng cao chÊt l­îng ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý nguån vèn nµy lµ mét viÖc lµm hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt. Trong thêi gian tíi, Thµnh phè Hµ Néi cÇn tËp trung n©ng cao n¨ng lùc c¸n bé trong lÜnh vùc nµy. ViÖc n©ng cao n¨ng lùc cña ®éi ngò c¸n bé cã thÓ tiÕn hµnh b»ng nh÷ng biÖn ph¸p sau: X©y dùng chiÕn l­îc c¸n bé chuyªn tr¸ch qu¶n lý, kÕt hîp gi÷a viÖc ®µo t¹o t¹i chç c¸n bé hiÖn cã víi ®µo t¹o l©u dµi ®éi ngò c¸n bé kÕ cËn. KhuyÕn khÝch nh÷ng c¸n bé qu¶n lý tù nghiªn cøu n©ng cao n¨ng lùc vµ tr×nh ®é vÒ chuyªn m«n vµ ngo¹i ng÷ trong c«ng viÖc m×nh phô tr¸ch. ¸p c¸c biÖn ph¸p nh»m thu hót nh÷ng c¸n bé cã n¨ng lùc vµ tr×nh ®é tõ n¬i kh¸c tham gia vµo viÖc thùc hiÖn dù ¸n ODA . Tæ chøc c¸c kho¸ ®µo t¹o mêi chuyªn gia cã nhiÒu kinh nghiÖm kkÓ c¶ chuyªn gia n­íc ngoµi gi¶ng d¹y, vµ c¸c kho¸ ®µo t¹o vÒ qu¶n lý ë n­íc ngoµi. VËn ®éng c¸c nhµ tµi trî n­íc ngoµi tµi trî cho c¸c kho¸ häc n©ng cao n¨ng lùc cho c¸c c¸n bé trong n­íc. 6. T¨ng c­êng c«ng t¸c ®¸nh gi¸ vµ theo dâi dù ¸n ODA. Do viÖc theo dâi thùc hiÖn dù ¸n cña Thµnh phè hiÖn nay vÈn ch­a ®­îc tæ chøc mét c¸ch cã hÖ thèng. C¸c c¬ quan qu¶n lý ODA viÖc theo dâi, ®¸nh gi¸ thùc hiÖn còng cßn h¹n chÕ, rÊt khã kh¨n trong viÖc tæng hîp ph©n tÝch vµ lËp b¸o c¸o. Bëi vËy, cÇn t¨ng c­êng h¬n n÷a c«ng t¸c ®¸nh gi¸ vµ theo dâi dù ¸n. Theo dâi vµ ®¸nh gÝa t×nh h×nh thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh dù ¸n ODA bao gåm: X¸c ®Þnh vµ cËp nhËt c¸c th«ng tin vÒ tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n. T×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n: gi¶i ng©n thùc tÕ vèn n­íc ngoµi, vèn trong n­íc, khèi l­îng c«ng viÖc thùc tÕ ®· ®¹t ®­îc. Møc ®é thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña dù ¸n. Ph¸t hiÖn nh÷ng v­íng m¾c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n vµ kiÕn nghÞ víi c¸c c¬ quan liªn quan biÖn ph¸p gi¶i quyÕt. LËp b¸o c¸o tæng hîp ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn dù ¸n sö dông nguån vèn ODA. KiÓm tra, ®«n ®èc viÖc thùc hiÖn dù ¸n vµ gi¶i quyÕt nh÷ng v­íng m¾c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. §Ó t¨ng c­êng c«ng t¸c theo dâi vµ ®¸nh gi¸ c¸c dù ¸n ODA cÇn tËp trung tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p sau: ThiÕt lËp mét bé phËn chuyªn tr¸ch theo dâi vµ qu¶n lý c¸c dù ¸n ODA ë Thµnh phè víi nh÷ng nhiÖm vô chÝnh: X©y dùng kÕ ho¹ch ®Çu t­ hµng n¨m cho c¸c dù ¸n ODA. Cung cÊp c¸c th«ng tin liªn quan cho c¸c bªn liªn quan ®Ó kÞp thêi bè trÝ vèn ®èi øng. Thu thËp c¸c b¸o c¸o theo dâi ®Þnh kú tõ c¸c c¬ quan thùc hiÖn, ph©n tÝch t×m ra nh÷ng v­íng m¾c tr×nh Thµnh phè vµ c¸c cÊp cao h¬n gi¶i quyÕt. X©y dùng hÖ thèng c¸c chØ tiªu thèng kª ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn dù ¸n ODA. C¸c ban qu¶n lý dù ¸n cÇn coi träng c«ng t¸c b¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn dù ¸n tr¸nh t×nh tr¹ng s¬ sµi, nÆng vÒ sè liÖu, Ýt phÇn kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p. C¸c ban qu¶n lý cÇn ph¶i chñ ®éng trong viÖc göi b¸o c¸o th­êng xuyªn theo ®óng thêi gian ®· ®­îc qui ®Þnh. Tæ chøc c¸c cuéc giao ban ®Þnh kú, héi nghÞ kiÓm ®iÓm ®Ó kÞp thêi th¸o gì nh÷ng v­íng m¾c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. 7. C¶i thiÖn mèi quan hÖ gi÷a nhµ tµi trî vµ phÝa tiÕp nhËn. ODA thùc sù lµ mét c«ng viÖc chung gi÷a phÝa nhµ tµi trî vµ phÝa tiÕp nhËn. Kh¸i niÖm quan hÖ hîp t¸c ®· trë nªn quen thuéc trong chu tr×nh ODA vµ chøa ®ùng nh÷ng hµm ý vÒ 2 ®èi t¸c cïng chung søc thùc hiÖn mét c«ng viÖc mµ c¶ hai bªn cïng cã lîi. Sù bÊt b×nh ®¼ng trong mèi quan hÖ nµy cã thÓ dÉn ®Õn hiÓu lÇm vµ bÊt ®ång th­êng xuyªn gi÷a c¸c ®èi t¸c. §Ó c¶i thiÖn vµ t¨ng c­êng th­êng xuyªn mèi quan hÖ gi÷a nhµ tµi trî vµ phÝa tiÕp nhËn, ®iÒu quan träng lµ c¸c bªn cÇn ph¶i hiÓu biÕt vµ hç trî lÉn nhau. C¸c thñ tôc ODA vÒ ®Êu thÇu hay chÝnh s¸ch cÇn ph¶i ®­îc th­¬ng th¶o gi÷a nhµ tµi trî vµ c¸c c¬ quan chÝnh phñ vµ ph¶i ®­îc ¸p dông mét c¸ch linh ho¹t trong c¸c tr­êng hîp cô thÓ . Mét sè kinh nghiÖm tõ c¸c n­íc kh¸c cho thÊy, theo thêi gian sù kh«ng c©n b»ng vÒ n¨ng lùc gi÷a bªn tiÕp nhËn vµ bªn tµi trî sÎ dÉn ®Õn nh÷ng ­u thÕ vµ kiÓm so¸t cña phÝa tµi trî ®èi víi c¸c kh©u h×nh thµnh, thiÕt kÕ, thùc hiÖn vµ gi¸m s¸t dù ¸n. C¸c c¬ quan tiÕp nhËn cña ViÖt Nam vµ thµnh phè Hµ Néi cÇn ®ãng mét vai trß tÝch cùc h¬n trong viÖc h×nh thµnh, thùc hiÖn vµ ®¸nh gi¸ c¸c dù ¸n ODA. §iÒu nµy kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc nÕu nh­ chÝnh phñ hay Thµnh phè Hµ Néi kh«ng næ lùc hîp nhÊt ODA vµo c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn cña Quèc Gia vµ ®Þa ph­¬ng . 8. N©ng cao tèc ®é gi¶i ng©n. Kh«ng thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é ®­a c¸c c«ng tr×nh ®­îc tµi trî b»ng nguån vèn ODA vµo ho¹t ®éng sÎ ¶nh h­áng ®Õn tû lÖ t¨ng tr­ëng kinh tÕ, gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn. §«i khi gi¶i ng©n chËm sÎ lµm cho ®iÒu kiÖn ­u ®·i kÐm ®i, thêi h¹n hiÖu lùc vèn gi¶m, gi¶m lßng tin c¸c nhµ tµi trî ... Bëi vËy cÇn cã gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao tèc ®é gi¶i ng©n. N©ng cao tèc ®é gi¶i ng©n sÎ ®¶m b¶o thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é cña dù ¸n vµ duy tr× lßng tin ®èi v¬Ý nhµ tµi trî . §Ó n©ng cao tèc ®é gi¶i ng©n c¸c dù ¸n sö dông nguån vèn ODA cÇn tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p tæng hîp nh­ ®Ò cËp ë trªn vµ tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p sau : Do mæi nhµ tµi trî ®Òu cã nh÷ng quy tr×nh riªng, thñ tôc riªng vµ kh¸ phøc t¹p. V× vËy cÇn thiÕt ph¶i nghiªn cøu c¸c quy tr×nh, thñ tôc cña tõng nhµ tµi trî vÒ gi¶i ng©n, vÒ tæ chøc ®Êu thÇu, nghiªn cøu vÒ c¸c quy tr×nh tiÕp nhËn vèn ODA vµ c¸c ph­¬ng ¸n thùc hiÖn . Bè trÝ ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi ®óng tiÕn ®é vèn ®èi øng . Nghiªn cøu ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc tr×nh, duyÖt dù ¸n nhµm rót ng¾n thêi gian chuÈn bÞ dù ¸n. TiÕn hµnh héi nghÞ, héi th¶o ®Ó båi d­ìng c¸n bé qu¶n lý c¸c dù ¸n sö dông nguån vèn ODA, båi d­ìng kiÕn thøc vÒ c¸c thñ tôc liªn quan ®Õn vÊn ®Ò ®Êu thÇu, thanh to¸n vµ b¸o c¸o ®Þnh kú . Nghiªn cøu bæ sung vµ hoµn thiÖn c¬ chÕ vÒ gi¶i phãng mÆt b»ng . KÕt LuËn Nguån vèn ODA cã mét vai trß quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nãi chung vµ ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ nãi riªng cña Thµnh phè Hµ Néi. KÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ bao gåm nhiÒu lÜnh vùc nh­ giao th«ng vËn t¶i, cÊp n­íc, tho¸t n­íc, m«i tr­êng...Ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ ®­îc coi lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Trong nh÷ng n¨m qua, ®­îc sù quan t©m cña §¶ng, ChÝnh Phñ, c¸c Bé ngµnh TW vµ Thµnh Uû, UBND Thµnh phè Hµ Néi nªn ®· thu hót ®­îc nhiÒu dù ¸n ODA cho sù nghiÖp ph¸t triÓn cña thñ ®«. NhiÒu dù ¸n ODA cã møc vèn ®Çu t­ lín cho c¬ së h¹ tÇng ®· ®­îc thùc hiÖn ë Thµnh phè Hµ Néi gãp phÇn thóc ®Èy kinh tÕ Thµnh phè ph¸t triÓn, nhê vËy mµ diÖn m¹o cña Thµnh phè ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ng­êi d©n ngµy cµng ®­îc n©ng cao. C«ng t¸c vËn ®éng thu hót, qu¶n lý vµ sö dông c¸c dù ¸n ODA ®· cã nhiÒu c¶i tiÕn, nh­ng nh×n chung vÉn cßn tån t¹i nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ®­îc xem xÐt nghiªn cøu hoµn thiÖn ®Ó t¨ng c­êng hiÖu qu¶ nguån vèn nµy. Nhu cÇu vèn ®Çu t­ cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña thñ ®« nãi chung vµ cho hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ trong giai ®o¹n tíi lµ rÊt lín. Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia kinh tÕ th× kh¶ n¨ng huy ®éng vèn trong n­íc dµnh cho ph¸t triÓn lµ kh«ng ®ñ, chØ chiÕm tèi ®a kho¶ng 50%. PhÇn cßn l¹i ph¶i huy ®éng tõ nguån ®Çu t­ vµ tµi trî bªn ngoµi. LÜnh vùc kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ lµ lÜnh vùc cã nhu cÇu ®Çu t­ lín, yªu cÇu vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ cao vµ phøc t¹p, viÖc hoµn vèn khã kh¨n vµ thêi gian dµi. V× vËy, thu hót nguån vèn ODA cho lÜnh vùc nµy lµ phï hîp vµ cÇn thiÕt. Trong thêi gian cã h¹n, chuyªn ®Ò nµy ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò c¬ së vµ lý luËn cña viÖc vËn ®éng, thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA, xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ®Çu t­ vµo lÜnh vùc kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ trong nh÷ng n¨m qua, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng t¸c thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA ë ViÖt nam nãi chung vµ Thµnh phè Hµ Néi nãi riªng, xem xÐt nh÷ng kinh nghiÖm cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi, nghiªn cøu môc tiªu vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn Thµnh phè Hµ Néi trong t­¬ng lai. §Ó tõ ®ã t×m ra gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn vµ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA cho sù nghiÖp ph¸t triÓn Thµnh phè, mµ tr­íc hÕt lµ cho ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ cña Thµnh phè Hµ Néi . Hµ Néi ngµy 4/7/1999 Sinh viªn: Lª §×nh Hoµng Tµsi liÖu tham kh¶o NghÞ ®Þnh sè 09/1998/N§/CP ngµy 7/11/1998 cña ChÝnh phñ ban hµnh Quy chÕ qu¶n lý vay vµ tr¶ nî n­íc ngoµi. NghÞ ®Þnh 87/CP ngµy 5/8/1997 cña ChÝnh phñ ban hµnh Quy chÕql vµ sö dông nguån Hæ trî ph¸t triÓn chÝnh thøc. NghÞ ®Þnh 42/CP ngµy 16/7/1996 cña ChÝnh phñ ban hµnh §iÒu lÖ Qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng. Th«ng t­ sè 11/1998/TT/BTC ngµy 22/1/1998 cña Bé Tµi ChÝnh h­íng dÉn vÒ thuÕ ®èi víi ch­¬ng tr×nh , dù ¸n sö dông nguån vèn ODA. Th«ng t­ sè 06/1998/TTLB- BTC-BKH ngµy 14/8/1998 h­íng dÉn c¬ chÕ qu¶n lý vèn ®èi øng cho c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n sö dông nguån vèn ODA. Th«ng t­ sè 15/1997/TT- BKH ngµy 24/10/1997 cña Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ h­íng dÉn thùc hÖn quy chÕ qu¶n lý vµ sö dông nguån ODA ban hµnh kÌm theo N§87/CP. NguyÔn Ngäc Mai - Gi¸o tr×nh kinh tÕ ®Çu t­ - Tr­êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n Hµ Néi. NguyÔn Thanh B×nh - NguyÔn M¹nh ChÝnh - §Þnh h­íng quy ho¹ch vµ ph¸t triÓn c¸c dù ¸n kªu gäi viÖn trî vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ b¶o vÖ m«i tr­êng Thµnh phè Hµ Néi. NguyÔn ThÕ Chinh, 1996,C¬ së h¹ tÇng kü thuËt phôc vô cho qu¶n lý m«i tr­êng vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ thñ ®«. Lª Du Phong, 1996, X©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ hiÖn ®¹i phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Tµi liÖu héi th¶o: HÖ thèng qu¶n lý vµ theo dâi ODA , Hµ Néi ngµy 2/3/1998. B¸o c¸o t×nh thùc hiÖn c¸c dù ¸n ODA cña thµnh phè Hµ Néi 1991-1996, 1996-1998 - Së KÕ Ho¹ch §Çu T­ Hµ Néi. B¸o c¸o t×nh h×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn h¹ tÇng kü thuËt thµnh phè Hµ Néi 1991- 1995, 1996- 1998 - Së KÕ ho¹ch- §Çu t­ Hµ Néi B¸o c¸o t×nh h×nh kinh tÕ x· héi thñ ®« Hµ Néi n¨m 1998- Uû Ban Nh©n D©n thµnh phè Hµ Néi Néi dung b¸o c¸o ®iÒu chØnh qui ho¹ch chung thñ ®« Hµ Néi ®Õn n¨m 2020- UBND Thµnh phè Hµ Néi. Nh×n l¹i 5 n¨m thu hót vµ sö dông ODA cña ViÖt Nam, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ -12/1997 Côc thèng kª Hµ Néi - Niªn Gi¸m thèng kª Hµ Néi 1991-1998 Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt nam sè 31/99, 34/99, Kinh tÕ 98- 99 ViÖt Nam vµ ThÕ giíi. T¹p chÝ kinh tÕ ph¸t triÓn sè 25/98 T¹p chÝ Con sè vµ Sù kiÖn sè 10/97, 9/98, 1/99. T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Dù b¸o sè 4/98, 8/98. OECF Annual report 1996. Môc lôc Trang Lêi më ®Çu 1 Ch­¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung. I. Kh¸i niÖm vµ vai trß cña vèn ®Çu t­. 1. Kh¸i niÖm vµ vai trß cña vèn ®Çu t­. 2. C¸c nguån h×nh thµnh vèn ®Çu t­. 3. Néi dung cña vèn ®Çu t­. II. KÕt cÊu h¹ tÇng vµ nguån vèn ®Çu t­ cho kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ. 1. KÕt cÊu h¹ tÇng vµ vai trß cña nã trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ. Nguån vèn ®Çu t­ cho ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ. III. Nguån vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA) vµ viÖc ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ. 1. Nguån vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA). 2. Nguån vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA) ®èi víi viÖc ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ. IV. Kinh nghiÖm cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn trong viÖc thu hót, qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn ODA 3 3 3 5 7 8 8 11 13 13 18 22 Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA ®Ó ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ Néi. I. Kh¸i qu¸t t×nh h×nh thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA ë ViÖt nam. 28 28 1. T×nh h×nh hîp t¸c ph¸t triÓn. 2. C¸c ®èi t¸c tµi trî. 3. H×nh thøc cung cÊp. 4. T×nh h×nh cam kÕt. 5. T×nh h×nh ký kÕt c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ. 6. T×nh h×nh gi¶i ng©n. II. T×nh h×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ Néi. 1. C¸c dù ¸n ODA ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ Néi. 2. §Çu t­ ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ Hµ Néi trong nh÷ng n¨m qua. 3. §¸nh gi¸ c¸c lÜnh vùc. III. Thùc tr¹ng c«ng t¸c thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA ®Ó ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ Néi. 1. T×nh h×nh kinh tÕ x· héi 2. T×nh h×nh hîp t¸c ph¸t triÓn. 3. LÜnh vùc thu hót ODA. 4. C¸c nhµ tµi trî cho Thµnh phè Hµ Néi. 5. T×nh h×nh thùc hiÖn ODA 6. §¸nh gi¸ c«ng t¸c thu hót, qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn ODA cña Thµnh phè Hµ Néi. 28 30 30 31 32 34 35 35 41 47 54 54 56 57 59 60 61 Ch­¬ng III: Ph­¬ng h­íng vµ gi¶i ph¸p t¨ng c­êng kh¶ n¨ng thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA ®Ó ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ Néi. I. Môc tiªu vµ ph­¬ng h­íng thu hót nguån vèn ODA ®Ó ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ Néi. 1. Môc tiªu vµ ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ Néi 2. §Þnh h­íng thu hót c¸c nguån vèn ODA ®Ó ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ Néi. 68 68 68 74 II. C¸c gi¶i ph¸p t¨ng c­êng kh¶ n¨ng thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA ®Ó ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ Thµnh phè Hµ Néi. 1. Hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý c¸c dù ¸n sö dông nguån vèn ODA. 2. X©y dùng chiÕn l­îc thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA mét c¸ch toµn diÖn. 3. T¨ng c­êng c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån vèn ODA. 4. N©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c chuÈn bÞ vµ lËp c¸c dù ¸n sö dông nguån vèn ODA. 5. N©ng cao n¨ng lùc, tr×nh ®é ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý. 6. T¨ng c­êng c«ng t¸c ®¸nh gi¸ vµ theo dâi dù ¸n. 7. C¶i thiÖn mèi quan hÖ gi÷a nhµ tµi trî vµ phÝa tiÕp nhËn. 8. N©ng cao tèc ®é gi¶i ng©n. 79 79 82 82 84 85 86 87 88 KÕt luËn 89 Tµi liÖu tham kh¶o 91 Nh÷ng tõ viÕt t¾t ADB: Asia Development Bank. DAC: Development Assistance Committee. EU: European United. FAO: Food and Agriculture Organization. FDI: Foreign Direct Investment. GNP: Gross National Product. IFDA: International Fund for Development Agricultural. IMF: International Monetary Fund. JICA: Japan International Cooperation Agency. NGO: Non-Govermental Organization. ODA: Official Development Assistance. OECD: Organization for Economic Cooperation and Development. OECD: Oversea Economic Cooperration Fund. OPEC: Organization of Petroleum Exporting Countries. UNDP: United Nations Development Programme. UNFPA: United Nations Population Fund. UNICEF: United Nations Children’s Fund. UNIDO: United Nations Industrial Development Organization. UNHCR: United Nations High Commissioner for Refugees. WB: World Bank. WHO: World Health Organization. WFP: World Food Programme.