Đề tài Một số ý kiến trao đổi về sự phân chia luồng tiền và phương pháp lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo chế độ hiện hành

h­ëng ®Õn dßng tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t­. - Mèi liªn hÖ gi÷a dßng tiÒn vµ c¸c tµi kho¶n ph¶i tr¶: Nh­ ®· nãi trong phÇn tr­íc, hÇu hÕt hµng ho¸ ®Òu ®­îc mua chÞu. Do ®ã, khi viÖc mua hµng ®­îc ghi nhËn, kho¶n ph¶i tr¶ t¨ng vµ khi t¨ng tiÒn, kho¶n ph¶i tr¶ gi¶m. khi cã sù t¨ng trong tµi kho¶n ph¶i tr¶, sè tiÒn tr¶ cho nhµ cung cÊp lu«n nhá h¬n gi¸ trÞ sè hµng mua trªn tµi kho¶n, do ®ã kho¶n t¨ng ph¶i ®­îc céng vµo dßng tiÒn tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, vµ ng­îc l¹i. Trªn ®©y míi chØ lµ nh÷ng mèi liªn hÖ chñ yÕu gi÷a dßng tiÒn vµ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cho thÊy ®­îc ¶nh h­ëng cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ®èi víi sù thay ®æi cña c¸c dßng tiÒn. Ngoµi ra, cßn mét sè mèi liªn hÖ kh¸c nh­: l·i (lç) tõ viÖc b¸n tµi s¶n, ®Êt ®ai nhµ x­ëng, thiÕt bÞ; thuÕ thu nhËp thu sau; c¸c kho¶n gi¶m trõ; … (2). Mèi liªn hÖ gi÷a luång tiÒn vµ ho¹t ®éng ®Çu t­: PhÇn nµy liªn quan ®Õn c¸c tµi kho¶n mua vµ thanh lý c¸c c«ng cô s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, c¸c kho¶n ®Çu t­ vµo chøng kho¸n cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c vµ c¸c kho¶n cho kh¸ch hµng vay. C¸c tµi kho¶n trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n bao gåm c¸c kho¶n ®Çu t­ ng¾n h¹n vµ dµi h¹n vµ quyÒn së h÷u ®Êt ®ai, nhµ x­ëng, thiÕt bÞ. C¸c mèi liªn hÖ gi÷a c¸c tµi kho¶n trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ ¶nh h­ëng lªn dßng tiÒn th­êng gÆp lµ: C¸c TK liªn quan trªn b¶ng C§KTCT Ho¹t ®éng ®Çu t­ ¶nh h­ëng dßng tiÒn QuyÒn së h÷u ®Êt ®ai, trang thiÕt bÞ Mua B¸n Dßng tiÒn ra Dßng tiÒn vµo C¸c kho¶n ®Çu t­ ng¾n vµ dµi h¹n Mua B¸n Dßng tiÒn ra Dßng tiÒn vµo PhÇn dßng tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t­ cho thÊy th«ng tin quan träng vÒ chiÕn l­îc cña doanh nghiÖp. Víi nhiÒu doanh nghiÖp, tØ lÖ tµi s¶n h÷u h×nh cã thÓ cho thÊy ®ã lµ c¸c kho¶n ®Çu t­ Ýt rñi ro. (3). Mèi liªn hÖ gi÷a luång tiÒn vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh: Phần này phản ánh những thay đổi trong hai khoản trách nhiệm pháp lí ngoài vốn, những chứng từ phải trả (hay các khoản nợ dài hạn), các khoản nợ dài hạn đến hạn trả cũng như những thay đổi của các tài khoản vốn cổ đông và trách nhiệm pháp lí dài hạn. Những TK trong bảng cân đối kế toán này liên quan đến việc phát hành và thanh toán các món nợ và cổ phiếu và chi trả các lợi tức. Các mối quan hệ chủ yếu bao gồm các mối quan hệ sau: Các TK liên quan trên bảng CĐKT liên quan Hoạt động tài chính Ảnh hưởng dòng tiền Giấy nợ NH Phát hành giấy nợ nhận tiềnThanh toán nợ Dòng tiền raDòng tiền vào Nợ dài hạn Phát hành trái phiếu nợ nhận tiềnTrả nợ Dòng tiền raDòng tiền vào Cổ phiếu thông thường, vốn trả thêm Phát hành cổ phiếuMua lại cổ phiếu bằng tiền Dòng tiền raDòng tiền vào Thu nhập chưa chia Trả cổ tức Dòng tiền ra Các hoạt động tài chính liên quan đến phát sinh vốn từ các chủ nợ hoặc chủ sở hữu:- Phát sinh từ phát hành khoản nợ ngắn và dài hạn: nhận tiền từ việc đi vay NH hoặc các tổ chức tín dụng khác hoặc phát hành trái phiếu ra công cộng. Nếu các khoản nợ được phát hành để nhận các tài sản khác không phải là tiền thì không được coi thuộc phần dòng tiền từ hoạt động tài chính của bảng lưu chuyển tiền tệ.- Việc chỉ trả gốc các khoản nợ ngắn và dài hạn: các dòng tiền ra liên quan đến các khoản nợ gồm khoản tiền trả gốc thường kì cũng như việc trả nợ trước thời hạn. Phần tiền trả nợ gốc được coi là thuộc dòng tiền từ hoạt động tài chính, phần tiền trả lãi là dòng tiền từ hoạt động sản xuất kinh doanh. - Phát sinh từ phát hành cổ phiếu: liên quan đến các khoản tiền nhận từ việc bán các cổ phiếu thông thường cho nhà đầu tư, nó không gồm các khoản cổ phiếu phát hành chi trả cho các món khác không phải tiền như phát hành cổ phiếu trả lương công nhân.- Mua cổ phiếu hoặc bán cổ phiếu: dòng tiền ra bao gồm khoản trả bằng tiền để mua lại cổ phiếu của doanh nghiệp từ cổ đông.- Tiền trả cổ tức: là khoản tiền trả cổ tức cho các cổ đông trong năm. Việc phát triển lâu dài của doanh nghiệp thường được tài trợ từ ba nguồn chính: tiền từ hoạt động sản xuất kinh doanh của chính doanh nghiệp, từ phát hành cổ phiếu và từ vay mượn dài hạn. Các nguồn lực tài chính được sử dụng là một nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến độ rủi ro và khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Bảng lưu chuyển tiền tệ cho thấy ban quản lí đã lựa chọn phương pháp nào để tài trợ sự phát triển của doanh nghiệp. Các thông tin trên về mối quan hệ giữa dòng tiền và các hoạt động có thể giúp đánh giá cấu trúc vốn và tiềm năng phát triển của doanh nghiệp. 1.3. Ph­¬ng ph¸p lËp BCLCTT. 1.3.1. Nguån sè liÖu vµ nguyªn t¾c lËp b¸o c¸o. Nguån sè liÖu chñ yÕu. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n: Dïng ®Ó thu thËp tÊt c¶ c¸c dßng tiÒn tõ tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng. §Ó qu¸ tr×nh nµy ®­îc dÔ dµng nªn tÝnh to¸n thay ®æi tõ mét thêi ®iÓm ®Çu kú ®Õn cuèi kú mçi kho¶n… B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh: Sö dông ban ®Çu ®Ó thu thËp c¸c dßng tiÒn tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh. B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ kú tr­íc. C¸c tµi liÖu kh¸c nh­: Sæ kÕ to¸n tæng hîp, sæ kÕ to¸n chi tiÕt c¸c tµi kho¶n 111 “ TiÒn mÆt”, Tµi kho¶n 112 “TGNH”, tµi kho¶n 113 “ TiÒn ®ang chuyÓn”, sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt cña c¸c tµi kho¶n liªn quan kh¸c, b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh,… §Ó phôc vô cho viÖc lËp BCLCTT ®­îc chÝnh x¸c, nhanh chãng kÞp thêi ®ßi hái viÖc më vµ ghi sæ kÕ to¸n ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau: Ph©n lo¹i sæ s¸ch chi tiÕt theo tõng ho¹t ®éng: Yªu cÇu nµy ®ßi hái c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt nh­: sæ kÕ to¸n chi tiÕt c¸c tµi kho¶n ph¶i thu, tµi kho¶n ph¶i tr¶, sæ kÕ to¸n chi tiÕt tµi kho¶n “ TiÒn mÆt”, “TGNH”,… ph¶i më chi tiÕt theo tõng lo¹i ho¹t ®éng mµ doanh nghiÖp tiÕn hµnh. ViÖc më sæ nh­ vËy võa lµ c¨n cø ®Ó thu thËp sè liÖu, võa lµ c¨n cø ®Ó ®èi chiÕu sè liÖu. Ph©n lo¹i c¸c kho¶n ®Çu t­ ng¾n h¹n theo thêi gian thu håi: Yªu cÇu nµy ®ßi hái t¹i thêi ®iÓm cuèi niªn ®é kÕ to¸n, tr­íc khi lËp BCLCTT, kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh c¸c kho¶n ®Çu t­ ng¾n h¹n cã thêi h¹n thu håi hoÆc ®¸o h¹n kh«ng qu¸ 3 th¸ng kÓ tõ ngµy mua tho¶ m·n ®Þnh nghÜa ®­îc coi lµ t­¬ng ®­¬ng tiÒn phï hîp víi quy ®Þnh cña ChuÈn mùc “ B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ “ ®Ó lo¹i trõ ra khái c¸c kho¶n môc liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t­ ng¾n h¹n. Nguyªn t¾c lËp b¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ. ViÖc lËp vµ tr×nh bµy BCLCTT hµng n¨m vµ c¸c k× kÕ to¸n gi÷a niªn ®é ph¶i tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña ChuÈn mùc kÕ to¸n sè 24 “ B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ” vµ ChuÈn mùc sè 27 “ B¸o c¸o tµi chÝnh gi÷a niªn ®é”. C¸c kho¶n ®Çu t­ ng¾n h¹n ®­îc coi lµ t­¬ng ®­¬ng tiÒn tr×nh bµy trªn BCLCTT chØ bao gåm c¸c kho¶n ®Çu t­ ng¾n h¹n cã thêi h¹n thu håi hoÆc ®¸o h¹n kh«ng qu¸ 3 th¸ng cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi dÔ dµng thµnh mét l­îng tiÒn x¸c ®Þnh vµ kh«ng cã rñi ro trong chuyÓn ®æi thµnh tiÒn kÓ tõ ngµy ngµy mua kho¶n ®Çu t­ ®ã t¹i thêi ®iÓm b¸o c¸o. VÝ dô: kú phiÕu ng©n hµng, tÝn phiÕu kho b¹c, chøng chØ tiÒn göi… Tr×nh bµy luång tiÒn theo tõng lo¹i ho¹t ®éng tiÕn hµnh, phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh cña doanh ngiÖp. Nguyªn t¾c nµy ®ßi hái doanh nghiÖp khi lËp BCLCTT ph¶i tr×nh bµy luång tiÒn theo ba lo¹i ho¹t ®éng: ho¹t ®éng kinh doanh, ho¹t ®éng ®Çu t­ vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh theo quy ®Þnh cña chuÈn mùc “ B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ”. Ph©n biÖt luång tiÒn ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng trªn c¬ së thuÇn. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i luång tiÒn nµo còng ®­îc tr×nh bµy trªn c¬ së thuÇn mµ chØ cã mét sè c¸c luång tiÒn ph¸t sinh sau ®©y míi ®­îc b¸o c¸o trªn c¬ së thuÇn nh­: Thu vµ chi tr¶ tiÒn hé kh¸ch hµng, thu tiÒn vµ chi tiÒn ®èi víi c¸c kho¶n cã vßng quay nhanh, thêi gian ®¸o h¹n ng¾n. Ph¶i qui ®æi c¸c giao dÞch b»ng ngo¹i tÖ ra ®ång tiÒn chÝnh thøc ghi sæ kÕ to¸n: Nguyªn t¾c nµy ®ßi hái c¸c luång tiÒn ph¸t sinh tõ c¸c giao dÞch b»ng ngo¹i tÖ ph¶i ®­îc quy ®æi ra ®ång tiÒn chÝnh thøc dïng ghi sæ kÕ to¸n vµ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh theo tû sè hèi ®o¸i t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh giao dÞch ®ã. BCLCTT cña c¸c tæ chøc ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi ph¶i qui ®æi ra ®ång tiÒn ghi sæ kÕ to¸n vµ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh cña c«ng ty mÑ theo tû gi¸ thùc tÕ t¹i ngµy lËp BCLCTT. C¸c kho¶n môc tiÒn vµ t­¬ng ®­¬ng tiÒn ®Çu k× vµ cuèi k×, ¶nh h­ëng cña thay ®æi tû gi¸ hèi ®o¸i quy ®æi tiÒn vµ c¸c kho¶n t­¬ng ®­¬ng tiÒn b»ng ngo¹i tÖ hiÖn cã cuèi k× ph¶i ®­îc tr×nh bµy thµnh c¸c chØ tiªu riªng biÖt trªn BCLCTT ®Ó ®èi chiÕu víi c¸c kho¶n môc t­¬ng øng trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. Ngoµi ra, khi lËp BCLCTT, doanh nghiÖp ph¶i tr×nh bµy gi¸ trÞ vµ lý do cña c¸c kho¶n tiÒn vµ t­¬ng ®­¬ng tiÒn cã sè d­ cuèi k× lín do doanh nghiÖp n¾m gi÷ nh­ng kh«ng ®­îc sö dông do cã sù h¹n chÕ cña ph¸p luËt hoÆc c¸c rµng buéc kh¸c mµ doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn. 1.3.2. H×nh thøc tr×nh bµy. Doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét trong hai ph­¬ng ph¸p tr×nh bµy lµ: Ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. (BiÓu mÉu B03 – DN). Đơn vị báo cáo:...................... Mẫu số B 03 – DN Địa chỉ:…………................... (Ban hành theo QĐ số 15/2006/QĐ-BTC Ngày 20/03/2006 của Bộ trưởng BTC) BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ (Theo phương pháp trực tiếp) (*) Năm…. Đơn vị tính: ........... Chỉ tiêu Mã số Thuyết minh Năm nay Năm trước 1 2 3 4 5 I. Lưu chuyển tiền từ hoạt động kinh doanh 1. Tiền thu từ bán hàng, cung cấp dịch vụ và doanh thu khác 01 2. Tiền chi trả cho người cung cấp hàng hóa và dịch vụ 02 3. Tiền chi trả cho người lao động 03 4. Tiền chi trả lãi vay 04 5. Tiền chi nộp thuế thu nhập doanh nghiệp 05 6. Tiền thu khác từ hoạt động kinh doanh 06 7. Tiền chi khác cho hoạt động kinh doanh 07 Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh 20 II. Lưu chuyển tiền từ hoạt động đầu tư 1.Tiền chi để mua sắm, xây dựng TSCĐ và các tài sản dài hạn khác 21 2.Tiền thu từ thanh lý, nhượng bán TSCĐ và các tài sản dài hạn khác 22 3.Tiền chi cho vay, mua các công cụ nợ của đơn vị khác 23 4.Tiền thu hồi cho vay, bán lại các công cụ nợ của đơn vị khác 24 5.Tiền chi đầu tư góp vốn vào đơn vị khác 25 6.Tiền thu hồi đầu tư góp vốn vào đơn vị khác 26 7.Tiền thu lãi cho vay, cổ tức và lợi nhuận được chia 27 Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động đầu tư 30 III. Lưu chuyển tiền từ hoạt động tài chính 1.Tiền thu từ phát hành cổ phiếu, nhận vốn góp của chủ sở hữu 31 2.Tiền chi trả vốn góp cho các chủ sở hữu, mua lại cổ phiếu của doanh nghiệp đã phát hành 32 3.Tiền vay ngắn hạn, dài hạn nhận được 33 4.Tiền chi trả nợ gốc vay 34 5.Tiền chi trả nợ thuê tài chính 35 6. Cổ tức, lợi nhuận đã trả cho chủ sở hữu 36 Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động tài chính 40 Lưu chuyển tiền thuần trong kỳ (50 = 20+30+40) 50 Tiền và tương đương tiền đầu kỳ 60 Ảnh hưởng của thay đổi tỷ giá hối đoái quy đổi ngoại tệ 61 Tiền và tương đương tiền cuối kỳ (70 = 50+60+61) 70 VII.34 Lập, ngày ... tháng ... năm ... Người lập biểu Kế toán trưởng Giám đốc (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên, đóng dấu) Ph­¬ng ph¸p gi¸n tiÕp. .( BiÓu mÉu B03 – DN). Đơn vị báo cáo:................... Mẫu số B 03 – DN Địa chỉ:…………................ (Ban hành theo QĐ số 15/2006/QĐ-BTC Ngày 20/03/2006 của Bộ trưởng BTC) BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ (Theo phương pháp gián tiếp) (*) Năm….. Đơn vị tính: ........... Chỉ tiêu Mã số Thuyết minh Năm nay Năm trước 1 2 3 4 5 I. Lưu chuyển tiền từ hoạt động kinh doanh 1. Lợi nhuận trước thuế 01 2. Điều chỉnh cho các khoản - Khấu hao TSCĐ 02 - Các khoản dự phòng 03 - Lãi, lỗ chênh lệch tỷ giá hối đoái chưa thực hiện 04 - Lãi, lỗ từ hoạt động đầu tư 05 - Chi phí lãi vay 06 3. Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh trước thay đổi vốn lưu động 08 - Tăng, giảm các khoản phải thu 09 - Tăng, giảm hàng tồn kho 10 - Tăng, giảm các khoản phải trả (Không kể lãi vay phải trả, thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp) 11 - Tăng, giảm chi phí trả trước 12 - Tiền lãi vay đã trả 13 - Thuế thu nhập doanh nghiệp đã nộp 14 - Tiền thu khác từ hoạt động kinh doanh 15 - Tiền chi khác cho hoạt động kinh doanh 16 Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh 20 II. Lưu chuyển tiền từ hoạt động đầu tư 1.Tiền chi để mua sắm, xây dựng TSCĐ và các tài sản dài hạn khác 21 2.Tiền thu từ thanh lý, nhượng bán TSCĐ và các tài sản dài hạn khác 22 3.Tiền chi cho vay, mua các công cụ nợ của đơn vị khác 23 4.Tiền thu hồi cho vay, bán lại các công cụ nợ của đơn vị khác 24 5.Tiền chi đầu tư góp vốn vào đơn vị khác 25 6.Tiền thu hồi đầu tư góp vốn vào đơn vị khác 26 7.Tiền thu lãi cho vay, cổ tức và lợi nhuận được chia 27 Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động đầu tư 30 III. Lưu chuyển tiền từ hoạt động tài chính 1.Tiền thu từ phát hành cổ phiếu, nhận vốn góp của chủ sở hữu 31 2.Tiền chi trả vốn góp cho các chủ sở hữu, mua lại cổ phiếu của doanh nghiệp đã phát hành 32 3.Tiền vay ngắn hạn, dài hạn nhận được 33 4.Tiền chi trả nợ gốc vay 34 5.Tiền chi trả nợ thuê tài chính 35 6. Cổ tức, lợi nhuận đã trả cho chủ sở hữu 36 Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động tài chính 40 Lưu chuyển tiền thuần trong kỳ (50 = 20+30+40) 50 Tiền và tương đương tiền đầu kỳ 60 Ảnh hưởng của thay đổi tỷ giá hối đoái quy đổi ngoại tệ 61 Tiền và tương đương tiền cuối kỳ (70 = 50+60+61) 70 31 Lập, ngày ... tháng ... năm ... Người lập biểu Kế toán trưởng Giám đốc (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên, đóng dấu)  (3) Néi dung ph­¬ng ph¸p lËp B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ. Trªn c¬ së cã hai ph­¬ng ph¸p ®Ó tr×nh bµy luång tiÒn ph¸t sinh tõ ho¹t ®éng kinh doanh, lËp BCLCTT còng cã hai ph­¬ng ph¸p : trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp. Vµ hai ph­¬ng ph¸p nµy chØ kh¸c nhau phÇn “ L­u chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh”. Cßn hai phÇn “ L­u chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t­” vµ “L­u chuyÓn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh” th× chØ sö dông ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. LËp phÇn I. “L­u chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng kinh doanh”. * Theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp: Theo ph­¬ng ph¸p nµy, B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ ®­îc lËp b»ng c¸ch x¸c ®Þnh vµ ph©n tÝch trùc tiÕp c¸c kho¶n thùc thu, thùc chi b»ng tiÒn theo tõng néi dung thu, chi trªn c¬ së kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ chi tiÕt cña doanh nghiÖp. C¸c chØ tiªu trong phÇn nµy bao gåm: - TiÒn thu tõ b¸n hµng, cung cÊp dÞch vô vµ doanh thu kh¸c: (M· sè 01). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn ®· thu theo tæng gi¸ thanh to¸n tõ b¸n hµng ho¸, s¶n phÈm, dÞch vô, tiÒn b¶n quyÒn, phÝ, hoa hång vµ c¸c kho¶n doanh thu kh¸c nh­ b¸n chøng kho¸n v× môc ®Ých th­¬ng m¹i (nÕu cã), trõ c¸c kho¶n doanh thu ®­îc x¸c ®Þnh lµ luång tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t­ trong kú b¸o c¸o, kÓ c¶ c¸c kho¶n tiÒn ®· thu tõ c¸c kho¶n nî ph¶i thu liªn quan ®Õn c¸c giao dÞch b¸n hµng ho¸, cung cÊp dÞch vô vµ doanh thu kh¸c ph¸t sinh tõ c¸c kú tr­íc nh­ng k× nµy míi thu ®­îc tiÒn vµ sè tiÒn øng tr­íc cña ng­êi mua hµng ho¸, dÞch vô. - TiÒn chi tr¶ cho ng­êi cung cÊp hµng ho¸ vµ dÞch vô: ( M· sè 02). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn ®· tr¶ cho ng­êi b¸n (theo tæng gi¸ thanh to¸n) trong k× cho ng­êi b¸n, ng­êi cung cÊp hµng ho¸, dÞch vô, chi mua chøng kho¸n v× môc ®Ých th­¬ng m¹i. Ngoµi ra, chØ tiªu nµy cßn bao gåm sè tiÒn ®· tr¶ cho c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ liªn quan ®Õn giao dÞch mua hµng ho¸, dÞch vô ph¸t sinh tõ c¸c kú tr­íc nh­ng k× nµy míi tr¶ tiÒn vµ sè tiÒn chi t­¬ng øng cho ng­êi cung cÊp dÞch vô, hµng ho¸. - TiÒn chi tr¶ cho ng­êi lao ®éng: ( M· sè 03). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn ®· tr¶ cho ng­êi lao ®éng trong kú b¸o c¸o vÒ tiÒn l­¬ng, phô cÊp, tiÒn th­ëng,… do doanh nghiÖp ®¨ thanh to¸n hoÆc t¹m øng. - TiÒn chi tr¶ l·i vay: ( M· sè 04). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn l·i vay ®· tr¶ trong kú b¸o c¸o, bao gåm tiÒn l·i vay ph¸t sinh trong kú vµ tr¶ ngay k× nµy, tiÒn l·i vay ph¶i tr¶ ph¸t sinh tõ c¸c k× tr­íc k× nµy míi tr¶ vµ l·i tiÒn vay tr¶ tr­íc trong k× nµy. - TiÒn chi nép thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp: ( M· sè 05). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn ®· nép thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp cho Nhµ n­íc trong kú b¸o c¸o, bao gåm sè tiÒn thuÕ TNDN ®· nép cña kú nµy, sè thuÕ TNDN cßn nî tõ c¸c kú tr­íc ®· nép trong kú nµy vµ sè thuÕ TNDN nép tr­íc (nÕu cã). - TiÒn thu kh¸c tõ ho¹t ®éng kinh doanh: (M· sè 06). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· thu tõ c¸c kho¶n kh¸c tõ ho¹t ®éng kinh doanh, ngoµi kho¶n tiÒn thu ®­îc ph¶n ¸nh ë M· sè 01, nh­: TiÒn thu tõ kho¶n thu nhËp kh¸c (TiÒn thu vÒ båi th­êng, ®­îc ph¹t, tiÒn th­ëng vµ c¸c kho¶n tiÒn thu kh¸c…); tiÒn ®· thu do ®­îc hoµn thuÕ; tiÒn thu ®­îc do nhËn ký quÜ, kÝ c­îc; tiÒn thu håi c¸c kho¶n ®­a ®i ký c­îc, ký quü; tiÒn thu tõ nguån kinh phÝ sù nghiÖp, dù ¸n (nÕu cã); tiÒn ®­îc c¸c tæ chøc, c¸ nh©n bªn ngoµi th­ëng, hç trî ghi t¨ng c¸c quü cña doanh nghiÖp; tiÒn nhËn ®­îc ghi t¨ng c¸c quü do cÊp trªn cÊp hoÆc cÊp d­íi nép… - TiÒn chi kh¸c tõ ho¹t ®éng kinh doanh: ( M· sè 07). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨ cø vµo tæng sè tiÒn ®· chi vÒ c¸c kho¶n kh¸c, ngoµi c¸c kho¶n tiÒn chi liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh trong k× b¸o c¸o cña doanh ®­îc ph¶n ¸nh ë M· sè 02, 03, 04, 05, nh­ : tiÒn chi båi th­êng, bÞ ph¹t vµ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c; tiÒn nép c¸c lo¹i thuÕ (kh«ng bao gåm thuÕ TNDN); tiÒn nép c¸c lo¹i phÝ, lÖ phÝ, tiÒn thuª ®Êt; tiÒn chi ®­a ®i kÝ c­îc, kÝ quÜ; tiÒn tr¶ c¸c kho¶n nhËn ký c­îc, kÝ quü; tiÒn chi trùc tiÕp tõ quü dù phßng trî cÊp mÊt viÖc lµm; tiÒn chi trùc tiÕp b»ng nguån dù phßng ph¶I tr¶; tiÒn chi trùc tiÕp tõ quü khen th­ëng, phóc lîi; tiÒn chi trùc tiÕp tõ c¸c quü kh¸c thuéc vèn chñ së h÷u; tiÒn chi trùc tiÕp tõ nguån kinh phÝ sù nghiÖp, kinh phÝ dù ¸n… L­u chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh: ( M· sè 20). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh chªnh lªch gi÷a tiÒn thu vµo víi tæng sè tiÒn chi ra tõ ho¹t ®éng kinh doanh trong k× b¸o c¸o. Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy ®­îc tÝnh b»ng tæng céng sè liÖu c¸c chØ tiªu tõ M· sè 01 ®Õn M· sè 07. nÕu sè liÖu chØ tiªu nµy lµ ©m th× ghi trong ngoÆc ®¬n (***). M· sè 20 = M· sè 01 + M· sè 02 + M· sè 03 + M· sè 04 + M· sè 05 + M· sè 06 + M· sè 07. * Theo ph­¬ng ph¸p gi¸n tiÕp: Kh¸c víi ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, ph­¬ng ph¸p gi¸n tiÕp lËp phÇn I b»ng c¸ch ®iÒu chØnh chØ tiªu “Lîi nhuËn tr­íc thuÕ” cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh khái ¶nh h­ëng cña c¸c kho¶n môc kh«ng ph¶i b»ng tiÒn. PhÇn nµy gåm c¸c chØ tiªu vµ ph­¬ng ph¸p lËp tõng chØ tiªu nh­ sau: - Lîi nhuËn tr­íc thuÕ: (M· sè 01). ChØ tiªu nµy ®­îc lÊy tõ chØ tiªu tæng lîi nhuËn kÕ to¸n tr­íc thuÕ (M· sè 50) trªn B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú b¸o c¸o. NÕu sè liÖu nµy lµ sè ©m (tr­êng hîp lç) th× ghi trong ngoÆc ®¬n (***). - §iÒu chØnh c¸c kho¶n: KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh : (M· sè 02). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sè khÊu hao TSC§ ®· trÝch ®­îc ghi nhËn vµo b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh trong kú b¸o c¸o. ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo sè khÊu hao TSC§ ®· trÝch trong kú trªn B¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§ vµ sæ kÕ to¸n c¸c tµi kho¶n cã liªn quan. Sè liÖu chØ tiªu nµy ®­îc céng vµo sè liÖu chØ tiªu “Lîi nhuËn tr­íc thuÕ”. C¸c kho¶n dù phßng: (M· sè 03). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ ®· lËp ®­îc ghi nhËn vµo B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú b¸o c¸o. ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo sæ kÕ to¸n c¸c Tµi kho¶n “Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho”, “Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ ng¾n h¹n”, “ Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ dµi h¹n”, “Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi”, sau khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n c¸c tµi kho¶n cã liªn quan. L·i (lç) chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ch­a thùc hiÖn: (M· sè 04). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh l·i (hoÆc lç) chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ch­a thùc hiÖn ®· ®­îc ph¶n ¸nh vµo lîi nhuËn tr­íc thuÕ trong k× b¸o c¸o. ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n “Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh”, chi tiÕt phÇn l·i chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ cuèi kú b¸o c¸o hoÆc sæ kÕ to¸n tµi kho¶n “Chi phÝ tµi chÝnh”, chi tiÕt phÇn lç chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ cuèi kú b¸o c¸o ®­îc ghi nhËn vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh hoÆc chi phÝ tµi chÝnh trong kú b¸o c¸o. L·i (lç) tõ ho¹t ®éng ®Çu t­: ( M· sè 05). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh l·i (lç) ph¸t sinh trong kú ®· ®­îc ph¶n ¸nh vµo lîi nhuËn tr­íc thuÕ nh­ng ®­îc ph©n lo¹i lµ luång tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t­, gåm l·i (lç) tõ viÖc thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh vµ c¸c kho¶n ®Çu t­ dµi h¹n mµ doanh nghiÖp mua vµ n¾m gi÷ v× môc ®Ých ®Çu t­, nh­: L·i (lç) bÊt ®éng s¶n ®Çu t­, l·i (lç) b¸n c¸c kho¶n ®Çu t­ vèn (®Çu t­ vèn vµo c«ng ty con, c«ng ty liªn kÕt, thu håi vèn gãp vµo c¬ së kinh doanh ®ång kiÓm so¸t vµ c¸c kho¶n ®Çu t­ vèn dµi h¹n kh¸c), l·i cho vay, l·i tiÒn göi, l·i (lç) tõ viÖc mua b¸n l¹i c¸c c«ng cô nî (tr¸i phiÕu, kú phiÕu, tÝn phiÕu); cæ tøc vµ lîi nhuËn ®­îc chia tõ c¸c kho¶n ®Çu t­ vèn vµo ®¬n vÞ kh¸c (kh«ng bao gåm l·i (lç)mua b¸n chøng kho¸n v× môc ®Ých th­¬ng m¹i). Chi phÝ l·i vay: (M· sè 06). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh chi phÝ l·i vay ®· ghi nhËn vµo B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong k× b¸o c¸o. ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n 635 “Chi phÝ tµi chÝnh”, chi tiÕt chi phÝ l·i vay ®­îc ghi nhËn vµo B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong k× b¸o c¸o sau khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n c¸c tµi kho¶n liªn quan, hoÆc c¨n cø vµo chØ tiªu “Chi phÝ l·i vay” trong B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. Sè liÖu chØ tiªu nµy ®­îc céng vµo sè liÖu chØ tiªu “Lîi nhuËn tr­íc thuÕ”. - Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh tr­íc thay ®æi vèn l­u ®éng: ( M· sè 08). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh luång tiÒn ®­îc t¹o ra tõ ho¹t ®éng kinh doanh trong k× b¸o c¸o sau khi ®· lo¹i trõ ¶nh h­ëng cña c¸c kh¶on môc thu nhËp vµ chi phÝ kh«ng ph¶i b»ng tiÒn. M· sè 08 = M· sè 01 + M· sè 02 + M· sè 03 + M· sè 04 + M· sè 05 + M· sè 06. T¨ng, gi¶m c¸c kho¶n ph¶i thu: ( M· sè 09). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo tæng c¸c chªnh lÖch gi÷a sè d­ cuèi kú cña c¸c Tµi kho¶n ph¶i thu liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh, nh­: Tµi kho¶n “ Ph¶i thu cña kh¸ch hµng” (chi tiÕt “ Ph¶i thu kh¸ch hµng”), tµi kho¶n “ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n “ (chi tiÕt “Tr¶ tr­íc cho ng­êi b¸n”), c¸c tµi kho¶n “Ph¶i thu néi bé”, “Ph¶i thu kh¸c”, “ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ” vµ Tµi kho¶n “T¹m øng” trong k× b¸o c¸o. ChØ tiªu nµy kh«ng bao gåm c¸c kho¶n ph¶i thu liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t­ vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh, nh­: Ph¶i thu vÒ tiÒn l·i cho vay, ph¶i thu vÒ cæ tøc vµ lîi nhuËn ®­îc chia, ph¶i thu vÒ thanh lý, nh­îng b¸n TSC§, bÊt ®éng s¶n ®Çu t­… T¨ng, gi¶m hµng tån kho: (M· sè 10). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo tæng c¸c chªnh lÖch gi÷a sè d­ cuèi kú vµ sè d­ ®Çu kú cña c¸c Tµi kho¶n tån kho (Kh«ng bao gåm sè d­ cña Tµi kho¶n “Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho“ vµ kh«ng bao gåm sè d­ hµng tån kho dïng cho ho¹t ®éng ®Çu t­). T¨ng, gi¶m c¸c kho¶n ph¶i tr¶ (kh«ng kÓ l·i vay ph¶i tr¶, thuÕ thu nhËp ph¶i nép) : ( M· sè 11). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo tæng c¸c chªnh lÖch gi÷a sè d­ cuèi kú víi sè d­ ®Çu kú cña c¸c Tµi kho¶n nî ph¶i tr¶ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh, nh­ :Tµi kho¶n “Ph¶i tr¶ cho ng­ßi b¸n“ (chi tiÕt “Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n “), tµi kho¶n “Ph¶i thu cña kh¸ch hµng” (chi tiÕt “Ng­êi mua tr¶ tiÒn tr­íc “), c¸c tµi kho¶n “ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ n­íc “, “Ph¶i tr¶ ng­êi lao ®éng “, “ChÝ phÝ ph¶i tr¶ “, “Ph¶i tr¶ néi bé “, “Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c“, “Quü dù phßng trî cÊp mÊt viÖc lµm”, “Dù phßng ph¶i tr¶”. ChØ tiªu nµy kh«ng bao gåm c¸c kho¶n ph¶i tr¶ vÒ thuÕ TNDN ph¶i nép, c¸c kho¶n ph¶i tr¶ vÒ l·i tiÒn vay, c¸c kho¶n ph¶i tr¶ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t­ (nh­ mua s¾m, x©y dùng TSC§, mua bÊt ®éng s¶n ®Çu t­, mua c¸c c«ng cô nî ….) vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh (Vay vµ nî ng¾n h¹n, dµi h¹n …). T¨ng gi¶m chi phÝ tr¶ tr­íc: (M· sè 12). ChØ tiªu nµy lËp c¨n cø vµo tæng c¸c chªnh lÖch gi÷a sè d­ cuèi kú vµ sè d­ ®Çu kú cña c¸c Tµi kho¶n “Chi phÝ tr¶ tr­íc ng¾n h¹n “ vµ “ChÝ phÝ tr¶ tr­íc dµi h¹n“ trong kú b¸o c¸o . TiÒn l·i vay ®· tr¶: ( M· sè 13). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo sæ kÕ to¸n c¸c Tµi kho¶n “TiÒn mÆt “, “TiÒn göi Ng©n hµng”, “TiÒn ®ang chuyÓn” (PhÇn chi tiÒn tr¶ l·i vay) ®Ó tr¶ c¸c kho¶n tiÒn l·i vay, sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n “Ph¶i thu kh¸ch hµng” (PhÇn tr¶ tiÒn l·i vay tõ tiÒn thu c¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng) trong kú b¸o c¸o, sau khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n c¸c Tµi kho¶n “Chi phÝ tr¶ tr­íc”, “Chi phÝ tr¶ tr­íc dµi h¹n”, “Chi phÝ tµi chÝnh”, “X©y dùng c¬ b¶n dë dang”, “Chi phÝ s¶n xuÊt chung” vµ “Chi phÝ ph¶i tr¶” (Chi tiÕt sè tiÒn l·i vay tr¶ tr­íc, tiÒn l·i vay ph¸t sinh tr¶ trong kú nµy hoÆc sè tiÒn l·i vay ph¸t sinh trong c¸c kú tr­íc vµ ®· tr¶ trong kú nµy). ThuÕ thu nhËp ®· nép: (M· sè14). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo sæ kÕ to¸n c¸c Tµi kho¶n “TiÒn mÆt”, “TiÒn göi Ng©n hµng”, “TiÒn ®ang chuyÓn” (phÇn chi tiÒn nép thuÕ TNDN); sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n “Ph¶i thu cña kh¸ch hµng” (phÇn ®· nép thuÕ TNDN tõ tiÒn thu c¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng) trong kú b¸o c¸o, sau khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n “ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ n­íc” (phÇn thuÕ TNDN ®· nép trong kú b¸o c¸o). TiÒn thu kh¸c tõ ho¹t ®éng kinh doanh: ( M· sè 15). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh c¸c kho¶n tiÒn thu kh¸c ph¸t sinh tõ ho¹t ®éng kinh doanh ngoµi c¸c kho¶n ®· nªu ë c¸c M· sè tõ 01 ®Õn 14, nh­: TiÒn thu ®­îc do nhËn ký c­îc, ký quü, tiÒn thu håi c¸c kho¶n ®­a ®i ký c­îc, ký quü; TiÒn thu tõ nguån kinh phÝ sù nghiÖp, dù ¸n (nÕu cã); TiÒn ®­îc c¸c tæ chøc, c¸ nh©n bªn ngoµi th­ëng, hç trî ghi t¨ng c¸c quü cña doanh nghiÖp; TiÒn nhËn ®­îc ghi t¨ng c¸c quü do cÊp trªn cÊp hoÆc do cÊp d­íi nép… trong kú b¸o c¸o . TiÒn chi kh¸c tõ ho¹t ®éng kinh doanh: ( M· sè 16). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh c¸c kho¶n tiÒn chi kh¸c ph¸t sinh tõ ho¹t ®éng kinh doanh ngoµi c¸c kho¶n ®· nªu ë c¸c M· sè tõ 01 ®Õn 14. L­u chuyÓn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh: ( M· sè 20). ChØ tiªu “L­u chuyÓn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh” ph¶n ¸nh chªnh lÖch gi÷a tæng sè thu vµo víi tæng sè tiÒn chi ra tõ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú b¸o c¸o. M· sè 20 = M· sè 08 + M· sè 09 + M· sè 10 + M· sè 11 + M· sè 12 + M· sè 13 + M· sè 14 + M· sè 15 + M· sè 16. LËp phÇn II “L­u chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t­”. PhÇn nµy ph¶n ¸nh luång tiÒn t¹o ra tõ ho¹t ®éng ®Çu t­ cña doanh nghiÖp. C¸c luång tiÒn vµo vµ ra trong kú tõ ho¹t ®éng ®Çu t­ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch ph©n tÝch vµ tæng hîp trùc tiÕp c¸c kho¶n tiÒn thu vµo vµ chi ra theo tõng néi dung thu, chi tõ c¸c ghi chÐp kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. PhÇn II bao gåm c¸c chØ tiªu vµ ph­¬ng ph¸p lËp tõng chØ tiªu nh­ sau. - TiÒn chi mua s¾m, x©y dùng tµi s¶n cè ®Þnh vµ c¸c tµi s¶n dµi h¹n kh¸c: (M· sè 21). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· chi ®Ó mua s¾m, x©y dùng TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh, tiÒn chi cho giai ®o¹n triÓn khai ®· ®­îc vèn ho¸ thµnh TSC§HH, tiÒn chi cho ho¹t ®éng ®Çu t­ x©y dùng dë dang, ®Çu t­ bÊt ®éng s¶n trong kú b¸o c¸o. - TiÒn thu thanh lý, nh­îng b¸n tµi s¶n cè ®Þnh vµ c¸c tµi s¶n dµi h¹n kh¸c: (M· sè 22) ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo sè tiÒn thuÇn ®· thu tõ viÖc thanh lý, nh­îng b¸n TSC§HH, TSC§VH vµ bÊt ®éng s¶n ®Çu t­ trong kú b¸o c¸o. - TiÒn chi cho vay vµ mua c¸c c«ng cô nî cña c¸c ®¬n vÞ kh¸c: (M· sè 23). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· chi cho bªn kh¸c vay, chi mua c¸c c«ng cô nî cña ®¬n vÞ kh¸c (Tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu, kú phiÕu…) v× môc ®Ých n¾m gi÷ ®Çu t­ trong k× b¸o c¸o. ChØ tiªu nµy kh«ng bao gåm tiÒn chi mua c¸c c«ng cô nî ®­îc coi lµ kho¶n t­¬ng ®­¬ng tiÒn vµ mua c¸c c«ng cô nî v× môc ®Ých th­¬ng m¹i. - TiÒn thu håi cho vay, b¸n l¹i c«ng cô cho c¸c ®¬n vÞ kh¸c: ( M· sè 24). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· thu tõ viÖc thu håi l¹i sè tiÒn gèc ®· cho vay, tõ b¸n l¹i hoÆc thanh to¸n c¸c c«ng cô nî cña ®¬n vÞ kh¸c trong trong kú b¸o c¸o. ChØ tiªu nµy kh«ng bao gåm tiÒn thu tõ b¸n c¸c c«ng cô nî ®­îc coi lµ kho¶n t­¬ng ®­¬ng tiÒn vµ b¸n c¸c c«ng cô nî v× môc ®Ých th­¬ng m¹i. - TiÒn chi ®Çu t­ vèn vµo ®¬n vÞ kh¸c: ( M· sè 25). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· chi ra ®Ó ®Çu t­ vèn vµo doanh nghiÖp kh¸c trong kú b¸o c¸o, bao gåm tiÒn chi ®Çu t­ vèn d­íi h×nh thøc mua cæ phiÕu, gãp vèn vµo c«ng ty con, c¬ së kinh doanh ®ång kiÓm so¸t, c«ng ty liªn kÕt,… (Kh«ng bao gåm tiÒn chi mua cæ phiÕu v× môc ®Ých th­¬ng m¹i). - TiÒn thu håi ®Çu t­ vèn vµo ®¬n vÞ kh¸c: (M· sè 26). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn thu håi c¸c kho¶n ®Çu t­ vèn vµo ®¬n vÞ kh¸c (Do b¸n l¹i hoÆc thanh lý c¸c kho¶n vèn ®· ®Çu t­ vµo ®¬n vÞ kh¸c) trong kú b¸o c¸o (Kh«ng bao gåm tiÒn thu do b¸n cæ phiÕu ®· mua v× môc ®Ých th­¬ng m¹i). - Thu tiÒn l·i cho vay, cæ tøc vµ lîi nhuËn ®­îc chia: ( M· sè 27). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo sè tiÒn thu vÒ c¸c kho¶n tiÒn l·i cho vay, l·i tiÒn göi, l·i tõ mua vµ n¾m gi÷ ®Çu t­ c¸c c«ng cô nî (tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu, kú phiÕu…), cæ tøc vµ lîi nhuËn nhËn ®­îc tõ ®Çu t­ vèn vµo c¸c ®¬n vÞ kh¸c trong kú b¸o c¸o. L­u chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng ®Çu t­: ( M· sè 30). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh chªnh lÖch gi÷a tæng sè tiÒn thu vµo víi tæng sè tiÒn chi ra tõ ho¹t ®éng ®Çu t­ trong kú b¸o c¸o. NÕu sè liÖu chØ tiªu nµy lµ ©m th× ®­îc ghi d­íi h×nh thøc ghi trong ngoÆc ®¬n (***). M· sè 30 = M· sè 21 + M· sè 22 + M· sè23 + M· sè 24 + M· sè 25 + M· sè 26 + M· sè 27. LËp phÇn III: “ L­u chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh”. Luång tiÒn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh ®­îc lËp vµ tr×nh bµy trªn BCLCTT mét c¸ch riªng biÖt c¸c luång tiÒn vµo vµ c¸c luång tiÒn ra, trõ tr­êng hîp c¸c luång tiÒn ®­îc b¸o c¸o trªn c¬ së thuÇn ®­îc ®Ò cËp trong ChuÈn mùc sè 24 “B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ”. PhÇn “L­u chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh” ®­îc lËp theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. C¸c luång tiÒn vµo, ra trong kú ho¹t ®éng tµi chÝnh ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch ph©n tÝch vµ tæng hîp trùc tiÕp c¸c kho¶n tiÒn thu vµo vµ chi ra theo tõng néi dung thu, chi tõ c¸c ghi chÐp kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. C¸c chi tiªu trong phÇn III bao gåm: - TiÒn thu tõ ph¸t hµnh cæ phiÕu, nhËn gãp vèn cña chñ së h÷u (M· sè 31). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· thu do c¸c chñ së h÷u cña doanh nghiÖp gãp vèn d­íi c¸c h×nh thøc ph¸t hµnh cæ phiÕu thu b»ng tiÒn (Sè tiÒn thu theo gi¸ thùc tÕ ph¸t hµnh), tiÒn thu gãp vèn b»ng tiÒn cña c¸c chñ së h÷u, tiÒn thu do Nhµ n­íc cÊp vèn trong kú b¸o c¸o. ChØ tiªu nµy kh«ng bao gåm c¸c kho¶n vay vµ nî ®­îc chuyÓn thµnh vèn cæ phÇn hoÆc nhËn vèn gãp cña chñ së h÷u b»ng tµi s¶n. - TiÒn chi tr¶ gãp vèn cña chñ së h÷u, mua l¹i cæ phiÕu cña doanh nghiÖp ®· ph¸t hµnh (M· sè 32). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· tr¶ do hoµn l¹i vèn gãp cho c¸c chñ së h÷u cña doanh nghiÖp d­íi h×nh thøc hoµn tr¶ b»ng tiÒn hoÆc mua l¹i cæ phiÕu cña doanh nghiÖp ®· ph¸t hµnh b»ng tiÒn ®Ó huû bá hoÆc sö dông lµm cæ phiÕu quü trong kú b¸o c¸o. - TiÒn vay ng¾n h¹n, dµi h¹n nhËn ®­îc (M· sè 33). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· nhËn ®­îc do doanh nghiÖp ®i vay ng¾n h¹n, dµi h¹n cña ng©n hµng, c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tÝn dông vµ c¸c ®èi t­îng kh¸c trong kú b¸o c¸o. §èi víi c¸c kho¶n vay b»ng tr¸i phiÕu, sè tiÒn ®· thu ®­îc ph¶n ¸nh theo sè thùc thu (B»ng mÖnh gi¸ tr¸i phiÕu ®iÒu chØnh víi c¸c kho¶n chiÕt khÊu, phô tréi tr¸i phiÕu hoÆc l·i tr¸i phiÕu tr¶ tr­íc). - TiÒn chi tr¶ nî gèc vay (M· sè 34). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· tr¶ vÒ kho¶n nî gèc vay ng¾n h¹n, vay dµi h¹n, nî thuª tµi chÝnh cña ng©n hµng, tæ chøc tµi chÝnh, tÝn dông vµ c¸c ®èi t­îng kh¸c trong kú b¸o c¸o. - TiÒn chi tr¶ nî thuÕ tµi chÝnh ( M· sè 35). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· tr¶ vÒ kho¶n nî thuª tµi chÝnh trong kú b¸o c¸o. - Cæ tøc, lîi nhuËn ®· tr¶ cho chñ së h÷u (M· sè 36). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· tr¶ cæ tøc vµ lîi nhuËn ®­îc chia cho c¸c chñ së h÷u cña doanh nghiÖp trong kú b¸o c¸o. ChØ tiªu nµy kh«ng bao gåm kho¶n cæ tøc hoÆc lîi nhuËn ®­îc chia nh­ng kh«ng tr¶ cho chñ së h÷u mµ ®­îc chuyÓn thµnh vèn cæ phÇn. L­­ chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh ( M· sè 40). L­u chuyÓn thuÇn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh ph¶n ¸nh chªnh lÖch gi÷a tæng sè tiÒn thu vµo víi tæng sè tiÒn chi ra tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh trong k× b¸o c¸o. M· sè 40 = M· sè 31 + M· sè 32 + M· sè 33 + M· sè 34 + M· sè 35 + M· sè 36. Tæng hîp c¸c luång tiÒn trong kú. L­u chuyÓn tiÒn thuÇn trong kú ( M· sè 50). ChØ tiªu “L­u chuyÓn tiÒn thuÇn trong kú” ph¶n ¸nh chªnh lÖch tæng sè tiÒn thu vµo víi tæng sè tiÒn chi ra tõ ba lo¹i ho¹t ®éng: Ho¹t ®éng kinh doanh, ho¹t ®éng ®Çu t­ vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trong kú b¸o c¸o. M· sè 50 = M· sè 20 + M· sè 30 + M· sè 40. NÕu sè liÖu chØ tiªu nµy lµ sè ©m th× ghi trong ngoÆc ®¬n (***). * TiÒn vµ t­¬ng ®­¬ng tiÒn ®Çu kú ( M· sè 60). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo sè d­ cña tiÒn vµ t­¬ng ®­êng tiÒn trong k× b¸o c¸o, bao gåm tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng, tiÒn ®ang chuyÓn (M· sè 110), cét “ sè ®Çu kú” trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n) vµ sè d­ cña c¸c tµi kho¶n t­¬ng ®­¬ng tiÒn ®Çu kú ®­îc lÊy trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt Tµi kho¶n “§Çu t­ chøng kho¸n ng¾n h¹n” ®èi víi c¸c kho¶n ®Çu t­ ng¾n h¹n tho¶ m·n ®Þnh nghÜa t­¬ng ®­¬ng tiÒn. * ¶nh h­ëng thay ®æi tû gi¸ hèi ®o¸i qui ®æi ngo¹i tÖ ( M· sè 61). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo tæng sè chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i sè d­ cuèi k× cña tiÒn (M· sè 110) vµ c¸c kho¶n t­¬ng ®­¬ng tiÒn b»ng ngo¹i tÖ t¹i thêi ®iÓm cuèi kú b¸o c¸o. TiÒn vµ t­¬ng ®­¬ng tiÒn cuèi kú ( M· sè 70). ChØ tiªu nµy ®­îc lËp c¨n cø vµo sè d­ cña tiÒn vµ t­¬ng ®­¬ng tiÒn cuèi kú b¸o c¸o, bao gåm “TiÒn mÆt”, “TiÒn göi ng©n hµng”, “ TiÒn ®ang chuyÓn” (M· sè 110, cét “Sè cuèi kú” trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n) vµ sè d­ cuèi kú cña c¸c kho¶n t­¬ng tiÒn ®­îc lÊy trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt Tµi kho¶n “§Çu t­ chøng kho¸n ng¾n h¹n” ®èi víi c¸c kho¶n ®Çu t­ ng¾n h¹n tho¶ m·n ®Þnh nghÜa lµ t­¬ng ®­¬ng tiÒn. M· sè 70 = M· sè 50 + M· sè 60 + M· sè 61 PhÇn 2: Thùc tr¹ng viÖc ph©n chia c¸c luång tiÒn, ph­¬ng ph¸p lËp B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ ë n­íc ta hiÖn nay vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn. 2.1. ChÕ ®é kÕ to¸n vÒ B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ qua c¸c thêi k×: B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ lµ mét bé phËn cña B¸o c¸o tµi chÝnh, v× thÕ mµ c¸c chÕ ®é kÕ to¸n vÒ BCLCTT lu«n ®i liÒn víi chÕ ®é vÒ BCTC. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña kÕ to¸n ViÖt Nam ®· cho thÊy: trong tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, hÖ thèng kÕ to¸n ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn phï hîp, ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cho c¸c ®èi t­îng sö dông trong tõng thêi kú vµ phï hîp víi sù ph¸t triÓn c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ë n­íc ta. V× vËy, khi nghiªn cøu thùc tr¹ng hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh ë ViÖt Nam qua c¸c thêi k× ph¶i dùa vµo ®Æc ®iÓm cña c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ n­íc. NÒn kinh tÕ cña n­íc ta hiÖn nay lµ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. H¬n n÷a ViÖt Nam ®ang ®øng tr­íc sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña nÒn kinh tÕ më vµ xu h­íng toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ, ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý doanh nghiÖp, ngµy 25/10/2000, chÕ ®é b¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp ®­îc ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh 167/ 2000/ Q§- BTC cña Bé tr­ëng Bé tµi chÝnh ¸p dông thèng nhÊt cho mäi lo¹i h×nh doanh nghiÖp. Theo QuyÕt ®Þnh nµy, c¸c doanh nghiÖp hµng quý ph¶i lËp mét b¸o c¸o b¾t buéc lµ B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, hµng n¨m ph¶i lËp thªm B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh vµ thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh. Vµ tíi QuyÕt ®Þnh nµy míi ®­a ra néi dung vµ ph­¬ng ph¸p lËp mét b¸o c¸o mang tÝnh h­íng dÉn lµ BCLCTT. Cã thÓ nãi, so víi c¸c chÕ ®é b¸o c¸o tµi chÝnh ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp tr­íc ®©y, hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh 167/ 2000/ Q§- BTC cña Bé tr­ëng Bé tµi chÝnh lµ mét b­íc ®ét ph¸ c¨n b¶n. HÖ thèng biÓu mÉu b¸o c¸o ®­îc x©y dùng trªn c¬ së c¸c nguyªn t¾c vµ chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ, phï hîp víi tiÕn tr×nh héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ, cã nhiÒu ­u ®iÓm c¶ vÒ néi dung vµ h×nh thøc, kh¾c phôc ®­îc phÇn lín c¸c nh­îc ®iÓm cña c¸c chÕ ®é b¸o c¸o tr­íc…Tuy vËy hÖ thèng B¸o c¸o tµi chÝnh nµy vÉn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh. Mét sè chØ tiªu trªn b¸o c¸o tµi chÝnh cßn qu¸ chi tiÕt, sù s¾p xÕp c¸c chØ tiªu cßn ch­a hîp lý vµ kh«ng nhÊt qu¸n, biÓu mÉu cßn qu¸ cång kÒnh…®ßi hái cÇn cã nh÷ng thay thÕ söa ®æi. ChÝnh v× vËy, tõ sau khi ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh 167/ 2000/ Q§- BTC cña Bé tr­ëng Bé tµi chÝnh ®Õn nay, cïng víi qu¸ tr×nh x©y dùng vµ lÇn l­ît ban hµnh c¸c ChuÈn mùc kÕ to¸n, hÖ thèng B¸o c¸o tµi chÝnh còng kh«ng ngõng ®­îc söa chöa, bæ sung vµ hoµn thiÖn. C¸c ChuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam (VAS) sè 01 “ChuÈn mùc chung”, sè 21 “Tr×nh bµy b¸o c¸o tµi chÝnh”, sè 24 “B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ”, sè 25 “B¸o c¸o tµi chÝnh hîp nhÊt vµ kÕ to¸n c¸c kho¶n ®Çu t­ vµo c«ng ty con”, sè 27 “B¸o c¸o tµi chÝnh gi÷a niªn ®é”…vµ c¸c th«ng t­ h­íng dÉn kÕ to¸n thùc hiÖn ChuÈn mùc kÕ ®Òu ®Ò cËp ®Õn hÖ thèng B¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp. Míi ®©y nhÊt, quyÕt ®Þnh sè 15/2006/Q§- BTC ban hµnh ngµy 20/03/2006 cña Bé Tµi ChÝnh ®· cã nh÷ng söa ®æi c¨n b¶n vÒ hÖ thèng B¸o c¸o tµi chÝnh trong ®ã cã BCLCTT. Qua ®ã cã thÓ thÊy ®­îc so víi c¸c b¸o c¸o kh¸c, BCLCTT lµ mét b¸o c¸o t­¬ng ®èi míi trong hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh ë n­íc ta. Nã ®­îc ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh 167/ 2000/ Q§- BTC cña Bé tµi chÝnh, vµ cïng víi viÖc hoµn thiÖn hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh BCLCTT còng liªn tôc ®­îc xem xÐt, söa ®æi ®Ó hoµn thiÖn. 2.2. ChuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam vµ chuÈn mùc quèc tÕ vÒ B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ. ChuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ lµ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o cho c¸c doanh nghiÖp c¸c tæ chøc trªn thÕ giíi ¸p dông c¸c nguyªn t¾c kÕ to¸n thèng nhÊt trong c«ng t¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. NÒn kinh tÕ cña ViÖt Nam ®ang ngµy cµng hoµ nhËp víi xu h­íng ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi, v× vËy mµ ho¹t ®éng kÕ to¸n ®· x¸c lËp ®Þnh h­íng c¶i c¸ch vµ ph¸t triÓn trªn c¬ së tiÕp cËn vµ hoµ nhËp víi th«ng lÖ quèc tÕ, mµ cô thÓ lµ chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ (IAS). Vµ tÝnh ®Õn nay, Bộ Tài chính đã ban hành được 26 chuẩn mực Kế toán (VAS) dựa trên các chuẩn mực kế toán quốc tế (IAS), và các chế độ kế toán cụ thể làm cơ sở lập và trình bµy BCTC. ChuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam VAS 24 quy ®Þnh vÒ viÖc lËp BCLCTT cã mét sù hoµ hîp lín víi chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ IAS 7. §ã lµ c¶ hai ®Òu coi ®èi t­îng cña BCLCTT lµ tiÒn vµ c¸c kho¶n t­¬ng ®­¬ng tiÒn. IAS 7 vµ VAS 24 ®Òu yªu cÇu kh«ng ®­îc tr×nh bµy c¸c giao dÞch vÒ ®Çu t­ vµ tµi chÝnh kh«ng trùc tiÕp sö dông tiÒn vµ c¸c kho¶n t­¬ng ®­¬ng tiÒn nh­ng ph¶i cã mét b¸o c¸o ®i kÌm theo chi tiÕt c¸c kho¶n nh­ chuyÓn ®æi nî sang vèn chñ, c¸c tµi s¶n mua b»ng c¸ch nhËn c¸c kho¶n nî liªn quan trùc tiÕp hoÆc ®i thuª tµi chÝnh. Doanh nghiÖp ph¶i tr×nh bµy râ lý do c¸c kho¶n môc tiÒn vµ t­¬ng ®­¬ng tiÒn mµ doanh nghiÖp kh«ng ®­îc sö dông do nh÷ng rµng buéc hoÆc h¹n chÕ vÒ ph¸p luËt. VÒ c¬ b¶n IAS 7 vµ VAS 24 cã sù thèng nhÊt trong viÖc ph©n lo¹i tiÒn vµ c¸c kho¶n t­¬ng ®­¬ng tiÒn. 2.3. §¸nh gi¸ vÒ viÖc ph©n chia luång tiÒn vµ viÖc lËp B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ theo chÕ ®é hiÖn hµnh: ­u ®iÓm Tr­íc ®©y, thùc tÕ viÖc sö dông b¸o c¸o nµy míi ®Çu ®· cã nhiÒu h¹n chÕ nh­: nhiÒu chØ tiªu kh«ng ®­îc ph¶n ¶nh ®Çy ®ñ, kh«ng ®óng néi dung tÝnh chÊt cña luång tiÒn, th«ng tin bÞ sai lÖch, biÕn d¹ng lµm cho ng­êi sö dông th«ng tin nhËn thøc kh«ng ®óng vµ ®¸nh gi¸ sai vÒ kh¶ n¨ng t¹o tiÒn vµ sö dông tiÒn cña doanh nghiÖp. Nguyªn nh©n do viÖc ph©n lo¹i c¸c dßng tiÒn bÞ chi phèi bëi c¸c yÕu tè nh­: ViÖc thanh to¸n tiÒn ngay hay qua c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶, vµ mét sè yÕu tè kh¸c. Nh­ng ngay sau ®ã, BCLCTT còng ®· ®­îc hoµn thiÖn b»ng viÖc ph©n lo¹i c¸c dßng tiÒn trªn BCLCTT c¨n cø vµo néi dung vµ tÝnh chÊt cña c¸c ho¹t ®éng: ho¹t ®éng kinh doanh, ho¹t ®éng ®Çu t­, vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh. V× vËy, mµ c¸c chØ tiªu theo tõng mÆt ho¹t ®éng râ rµng h¬n so víi tr­íc kia ®· lµm cho bøc tranh vÒ t×nh h×nh t¹o tiÒn vµ sö dông tiÒn cña doanh nghiÖp ®· ®­îc ph¶n ¸nh trung thùc h¬n, th«ng tin ®· h÷u dông h¬n víi ng­êi sö dông nh­ ngµy h«m nay. Theo quy ®Þnh hiÖn nay, ChuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam sè 24 “B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ”, theo ph­¬ng ph¸p gi¸n tiÕp ®· coi thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ®· nép lµ mét kho¶n chi phÝ tõ ho¹t ®éng kinh doanh lµ chÝnh x¸c, nã ph¶i ®­îc ®iÒu chØnh vµo chØ tiªu “Lîi nhuËn tr­íc thuÕ” tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. BCLCTT ®· ph©n ®Þnh râ kho¶n nµo lµ kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶ vµ thuéc vµo ho¹t ®éng nµo thuËn lîi cho viÖc lËp vµ sö dông BCLCTT. ChØ tiªu “¶nh h­ëng cña viÖc thay ®æi tû gi¸ hèi ®o¸i” lµ chØ tiªu míi ®­îc ®­a vµo ph¶n ¸nh c¸c kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ cña kho¶n môc ngo¹i tÖ trong kú so víi lóc lËp b¸o c¸o. MÆc dï chØ tiªu “ TiÒn chi tr¶ l·i vay” ®­îc h¹ch to¸n vµo ho¹t ®éng kinh doanh nh­ng tiÒn vay ng¾n h¹n, dµi h¹n l¹i thuéc ph¹m vi cña ho¹t ®éng tµi chÝnh do cã sù thay ®æi vÒ c¬ cÊu nguån vèn. Doanh nghiÖp ®i vay nh»m môc ®Ých chÝnh ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nªn c¸c chi phÝ l·i vay ph¶i n»m trong chi phÝ kinh doanh nh­ng tiÒn nhËn do doanh nghiÖp ®i vay l¹i ®­îc h¹ch to¸n vµo ho¹t ®éng ®Çu t­. §©y lµ nh÷ng nÐt míi trong viÖc lËp BCLCTT theo quy ®Þnh hiÖn hµnh. Nh­îc ®iÓm Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm nh­ vËy, th× viÖc lËp vµ sö dông BCLCTT vÉn cßn nh÷ng nh­îc ®iÓm sau: - VÊn ®Ò vÒ th«ng tin tr×nh bµy trªn B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ vµ B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh. Thùc tr¹ng hiÖn cßn tån t¹i g©y khã kh¨n cho ng­êi ®äc b¸o c¸o lµ c¸c th«ng tin tr×nh bµy trªn B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh vµ B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ kh«ng thèng nhÊt vÒ néi dung gi÷a c¸c chØ tiªu. - XÐt vÒ h×nh thøc: B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh gåm 3 ho¹t ®éng: Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng kh¸c. Cßn BCLCTT gåm 3 ho¹t ®éng: Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng ®Çu t­. Nh­ vËy, hai lo¹i b¸o c¸o trªn cã hai ho¹t ®éng gièng nhau : ho¹t ®éng kinh doanh vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh. - XÐt vÒ mÆt néi dung: B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh ghi nhËn tæng hîp kÕt qu¶ cña tõng lo¹i ho¹t ®éng, vµ ®­îc lËp trªn c¬ së dån tÝch thÓ hiÖn kÕt qu¶ ho¹t ®éng trong mét kú kÕ to¸n. Cßn BCLCTT ghi nhËn dßng tiÒn thu chi theo tõng ho¹t ®éng, lËp trªn c¬ së thùc thu- thùc chi nªn thÓ hiÖn viÖc thu, chi tiÒn cho tõng ho¹t ®éng trong mét kú kÕ to¸n. Do ®Æc tÝnh néi dung vèn cã mµ hai lo¹i b¸o c¸o nµy mang th«ng tin cã thÓ kh«ng hoµn toµn gièng nhau ë tõng ho¹t ®éng. Mét vÝ dô cô thÓ: Trong nghiÖp vô nhËn tiÒn l·i cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu, cæ tøc… ®­îc ghi nhËn nh­ sau: Nî: TK 111,112… Cã: TK 515 Khi ®ã, trªn b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh ph¶n ¸nh doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh. Cßn trªn BCLCTT ph¶n ¸nh ë môc thu tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t­. Môc II, chØ tiªu sè 7 ( m· sè 27) : TiÒn thu l·i cho vay vµ chi tr¶ cæ tøc. Th«ng tin ®ù¬c tæng hîp vµo chØ tiªu L­u chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng ®Çu t­. Trong khi ®ã ë Môc III, chØ tiªu L­u chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh( m· sè 40) l¹i kh«ng ph¶n ¸nh nghiÖp vô trªn. Nh­ vËy, cïng mét nghiÖp vô ph¸t sinh mµ trªn BCKQKD tr×nh bµy ë “ Ho¹t ®éng tµi chÝnh” cßn ë BCLCTT l¹i tr×nh bµy ë “Ho¹t ®éng ®Çu t­”. §iÒu nµy lµm cho ng­êi ®äc kh«ng biÕt nªn hiÓu ®©y lµ ho¹t ®éng nµo, dÉn ®Õn khã ph©n tÝch v× néi dung mçi ho¹t ®éng trªn hai b¸o c¸o kh«ng ®ång nhÊt nhau. Sau ®©y, lµ b¶ng so s¸nh c¸c chØ tiªu tr×nh bµy trªn BCKQKD vµ BCLCTT. STT ChØ tiªu ph¶n ¸nh trªn BCKQKD chØ tiªu ph¶n ¸nh trªn BCLCTT NhËn xÐt vÒ h×nh thøc NhËn xÐt vÒ néi dung 1 Ho¹t ®éng SXKD Ho¹t ®éng SXKD Gièng nhau Gièng nhau 2 Ho¹t ®éng tµi chÝnh Ho¹t ®éng tµi chÝnh Gièng nhau Kh«ng gièng nhau hoµn toµn 3 Ho¹t ®éng kh¸c Ho¹t ®éng ®Çu t­ Kh¸c nhau Kh«ng gièng nhau hoµn toµn - VÊn ®Ò vÒ tÝnh minh b¹ch cña BCTC nãi chung vµ cña BCLCTT nãi riªng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, BCTC nãi chung vµ BCLCTT nãi riªng ë mét sè c¸c c«ng ty hiÖn nay kh«ng nh÷ng ë ViÖt nam mµ trªn thÕ giíi cßn chøa nh÷ng th«ng tin thiÕu chÝnh x¸c, tÖ h¬n lµ cßn kh«ng trung thùc nh»m nh÷ng môc ®Ých kh¸c nhau - C«ng ty nhá cè t×nh biÕn l·i thµnh lç ®Ó chèn thuÕ. - C¸c c«ng ty lín, c¸c tËp ®oµn biÕn lç thµnh l·i t¹o ra t×nh tr¹ng l·i gi¶ lç thËt víi môc ®Ých tr¸nh cæ phiÕu tôt lµm n¶n lßng c¸c nhµ ®Çu t­. VÝ dô: Vô gian lËn tµi chÝnh ë Mü cña Enron (tËp ®oµn dÇu khÝ cña Mü) hay vô Worlcom ( tËp ®oµn viÔn th«ng cña Mü)… Trong mấy năm gần đây, Việt Nam đã xảy ra một số vụ bê bối tài chính làm thất thoát hàng chục tỷ đồng gây chấn động dư luận. Các vụ bê bối này đặt ra nhiều vấn đề nghiêm trọng về quản lý tài chính, sự minh bạch của báo cáo tài chính của các doanh nghiệp Việt Nam. Đặc biệt, thời điểm Việt Nam trở thành thành viên chính thức của WTO chỉ còn tính bằng tháng thì sự chuẩn bị “hành trang” để bước vào một thị trường mở cửa toàn cầu đang trở thành một yêu cầu cấp thiết đối với ngành tài chính Việt Nam. 2.4. Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn. VÊn ®Ò vÒ th«ng tin tr×nh bµy trªn B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ vµ B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh: Nªn ch¨ng ph©n chia t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp thµnh 4 lo¹i ho¹t ®éng thèng nhÊt cho c¶ hai lo¹i b¸o c¸o trªn; Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ho¹t ®éng tµi chÝnh, ho¹t ®éng ®Çu t­ vµ ho¹t ®éng kh¸c. Khi ®ã, th«ng tin khi ®­îc tr×nh bµy trªn BCKQKD vµ BCLCTT mang tÝnh thèng nhÊt chung cho tõng ho¹t ®éng, t¹o thuËn lîi cho viÖc ®äc vµ so s¸nh, ph©n tÝch c¸c th«ng tin trªn tõng lo¹i b¸o c¸o. VÊn ®Ò vÒ tÝnh minh b¹ch cña BCTC nãi chung vµ cña BCLCTT nãi riªng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay. Báo cáo tài chính (BCTC) là công cụ để công bố tình hình và kết quả hoạt dộng kinh doanh của doanh nghiệp. BCTC sẽ chứng minh rằng công ty đang hoạt động bình thường và cung cấp những thông tin cần thiết cho các cơ quan quản lý, các nhà đầu tư hiện tại và tương lai,.... về tình hình tài chính của công ty. Vì vậy, sự minh bạch và trung thực trong các BCTC càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Sau ®©y, lµ mét sè gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò nµy: - C¸c c¬ quan chøc n¨ng nªn xem xÐt l¹i c¸c qui ®Þnh vÒ kÕ to¸n tµi chÝnh, sím ban hµnh nh÷ng qui ®Þnh míi vµ thi hµnh nhÊt qu¸n: - C¶i tæ c«ng t¸c kiÓm to¸n còng nh­ coi träng chÊt l­îng cña c¸c cuéc kiÓm to¸n. - Gi¶m thuÕ ®Ó c¸c c«ng ty cã c¬ héi n©ng cao søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng ®· v« cïng khèc liÖt. VÊn ®Ò nªn ch¨ng cã nh÷ng quy ®Þnh b¾t buéc trong viÖc lËp vµ sö dông BCLCTT trong c¸c doanh nghiÖp ë n­íc ta: Cã thÓ kh¼ng ®Þnh, dßng l­u chuyÓn tiÒn tÖ ®Æc biÖt quan träng ®èi víi mét doanh nghiÖp. Vµ BCLCTT sÏ cung cÊp cho nh÷ng ng­êi quan t©m vÒ kh¶ n¨ng t¹o tiÒn, t×nh h×nh qu¶n lý c¸c tµi s¶n vµ tr¸ch nhiÖm ph¸p lý ngoµi vèn hiÖn thêi, chi tiÕt c¸c kho¶n ®Çu t­ tµi s¶n s¶n xuÊt vµ c¸c kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Nã cho phÐp c¶ c¸c nhµ qu¶n lý cña chÝnh doanh nghiÖp, c¸c nhµ ®Çu t­ , c¸c cæ ®«ng, c¸c ng©n hµng, c¸c c¬ quan nhµ n­íc… tr¶ lêi ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn tiÒn cña doanh nghiÖp nh­: - Liệu doanh nghiệp có đủ tiền để chi trả cho các khoản nợ ngắn hạn cho nhà cung cấp và những chủ nợ khác mà không phải đi vay không- Doanh nghiệp có những khoản đầu tư hiệu quả cao không- Doanh nghiệp có thể tự tạo ra được dòng tiền tệ để tài trợ cho các khoản đầu tư cần thiết mà không phụ thuộc vào vốn từ bên ngoài không- Doanh nghiệp có đang thay đổi cơ cấu nợ không... HiÖn nay, BCLCTT míi chØ ë møc ®é khuyÕn khÝch nh­ng ®· cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp h­ëng øng lËp vµ sö dông b¸o c¸o nµy, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp cã quan hÖ vay vèn ë ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh trong vµ ngoµi n­íc. Nh­ vËy, nªn ch¨ng Bé Tµi ChÝnh nªn cã nh÷ng quy ®Þnh b¾t buéc ®èi víi viÖc lËp vµ sö dông BCLCTT ë c¸c doanh nghiÖp n­íc ta hiÖn nay. §Ó cho vÊn ®Ò nµy cã thÓ trë thµnh hiÖn thùc th× cÇn ph¶i cã sù phèi hîp ®ång bé gi÷a Nhµ n­íc vµ doanh nghiÖp. VÒ phÝa nhµ n­íc: Nhµ n­íc cÇn ph¶i ban hµnh ®ång bé c¸c quy chÕ ph¸p luËt vÒ lËp BCLCTT thèng nhÊt ®Ó c¸c doanh nghiÖp lËp c¸c b¸o c¸o cã thÓ so s¸nh th«ng tin víi nhau, dÔ kiÓm tra, kiÓm so¸t, vµ c¸c nhµ ®Çu t­, ng©n hµng, ng­êi cho vay,… còng dÔ theo dâi, ph©n tÝch c¸c th«ng tin nµy. Bªn c¹nh ®ã cÇn sím ban hµnh viÖc h­íng dÉn thùc hiÖn lËp BCLCTT hîp nhÊt, thèng nhÊt c¸c chØ tiªu cÇn lËp, c¸c th«ng tin mµ doanh buéc ph¶i c«ng bè ®Ó tr¸nh viÖc lËp BCLCTT mét c¸ch s¬ sµi, h¹n chÕ. Nhµ n­íc ph¶i buéc c¸c c«ng ty kiÓm to¸n c¸c b¸o c¸o hµng n¨m, cung cÊp c¸c th«ng tin mét c¸ch trung thùc nhÊt. §ång thêi, ban hµnh c¸c quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n, c¸c ®èi t­îng cã liªn quan, nªu râ tr¸ch nhiÖm c¸c ®èi t­îng, h×nh thøc vi ph¹m nÕu cã. VÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp: b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp ph¶i thÊy râ ®­îc môc ®Ých vµ vai trß cña viÖc lËp vµ sö dông BCLCTT lµ cÇn thiÕt, lµ thùc sù h÷u dông, vµ cÇn h­ëng øng lËp. Nh­ng bªn c¹nh ®ã, ®Ó BCLCTT thùc sù ph¸t huy ®­îc c¸c mÆt tÝch cùc cña nã, c¸c doanh nghiÖp cÇn x©y dùng quy tr×nh c«ng bè th«ng tin cña m×nh nh­ng ph¶i dùa trªn c¬ së mÉu biÓu cña chuÈn mùc kÕ to¸n quy ®Þnh. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®µo t¹o ®éi ngò nh©n viªn kÕ to¸n ®ñ n¨ng lùc, tr×nh ®é ®Ó theo dâi, ghi chÐp c¸c th«ng tin nghiÖp vô phôc vô cho viÖc lËp BCLCTT mét c¸ch chÝnh x¸c…vµ ph¶i cã mét sù am hiÓu vÒ ph¸p luËt ®Ó thùc hiÖn mét c¸ch chÝnh x¸c theo chuÈn mùc kÕ to¸n míi, lu«n cËp nhËt c¸c thay ®æi cña chÕ ®é… KÕt luËn Nh­ vËy, chóng ta cã thÓ nhËn thÊy mét c¸ch râ rµng r»ng BCLCTT lµ mét trong nh÷ng b¶ng tµi chÝnh quan träng cña doanh nghiÖp víi môc ®Ých ban ®Çu cña nã lµ cung cÊp th«ng tin dßng tiÒn vµo ra cña doanh nghiÖp trong mét k× b¸o c¸o. Trªn c¬ së ®ã, b»ng viÖc ®¸nh gi¸ vµ nghiªn cøu BCLCTT sÏ cung cÊp cho c¸c nhµ ®Çu t­, c¸c cæ ®«ng, c¸c nhµ nghiªn cøu…thÊy ®­îc c¬ cÊu tµi chÝnh, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi cña tµi s¶n thµnh tiÒn vµ kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp trong viÖc t¹o ra c¸c luång tiÒn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. §Æc biÖt, dù ®o¸n vÒ kh¶ n¨ng sinh lîi, ®é tin cËy cña c¸c luång tiÒn trong t­¬ng lai…cña doanh nghiÖp. Nh­ vËy, cã thÓ nãi, BCLCTT lµ c¸nh cöa quan träng ®Ó nhËn biÕt t×nh h×nh thùc tÕ cña doanh nghiÖp. Víi tÇm quan träng nh­ vËy, kÕt hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ cña n­íc ta hiÖn nay lµ nÒn kinh tÕ më cöa vµ héi nhËp, ViÖt Nam trong t­¬ng lai gÇn sÏ lµ thµnh viªn WTO, ngµy cµng cã nhiÒu doanh nghiÖp ®Çu t­ vµo ViÖt Nam, vµ ngµy cµng cã nhiÒu doanh nghiÖp t×m c¸ch gia t¨ng xuÊt khÈu vµ thiÕt lËp ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi th× viÖc lËp BCLCTT trë nªn th­êng xuyªn b¾t buéc trong c¸c doanh nghiÖp lµ phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ lµm t¨ng thªm ph¹m vi, chÊt l­îng c¸c th«ng tin kÕ to¸n, gióp c¸c nhµ ®Çu t­ vµ c¸c ®èi t­îng sö dông cã thÓ ®¸nh gi¸ ph©n tÝch s©u s¾c h¬n t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Môc lôc T¹p chÝ kÕ to¸n ChuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam sè 24 “B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ”. Trang web: www.kiemtoan.com.vn www.thuychung.net www.webketoan QuyÕt ®Þnh sè 15/2006/Q§- BTC ban hµnh ngµy 20/03/2006 cña Bé Tµi ChÝnh. S¸ch tham kh¶o: Chuyªn kh¶o vÒ B¸o c¸o tµi chÝnh vµ lËp, ®äc, kiÓm tra, ph©n tÝch B¸o c¸o tµi chÝnh cña PGS. TS. NguyÔn V¨n C«ng, nhµ xuÊt b¶n tµi chÝnh T10/2005 Môc lôc