Qua quá trình tìm hiểu, nghiên cứu ở trên, chúng ta không thể phủ nhận vai trò rất quan trọng của đội ngũ cán bộ, công chức ở nước ta nói chung và của đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế nói riêng trong sự nghiệp phát triển kinh tế đất nước. Tuy vậy công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế hiện nay vẫn chưa được Đảng, Nhà nước và các cấp lãnh đạo quan tâm một cách đúng mức làm chất lượng đào tạo và bồi dưỡng vẫn chưa được nâng cao. Do đó bây giờ chúng ta vẫn chưa có một đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế đủ về số lượng, giỏi về trình độ và năng lực chuyên môn xứng ngang tầm vơi sự phát triển của nền kinh tế và hoàn cảnh thế giới ngày nay. Để xảy ra thực trạng trên không chỉ do những hạn chế, khó khăn của các cơ sở thực hiện công tác đào tạo và bồi dưỡng mà còn do những hạn chế của các cơ quan Nhà nước, các cơ quan sử dụng cán bộ quản lý kinh tế. Vì vậy trách nhiệm giải quyết các vấn đề tồn tại nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế là của cả hai phía: các cơ sở đào tạo và các cơ quan sử dụng cán bộ quản lý kinh tế. Giữa các cơ sở đào tạo và các cơ quan có nhu cầu sử dụng cán bộ quản lý kinh tế phải có sự phối hợp chặt chẽ với nhau trong việc tổ chức thực hiện đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế, cả hai đều phải đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng. Các cơ sở đào tạo cần đưa ra các chính sách nhằm thúc đẩy hơn nữa đầu tư về mọi mặt cho công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế. Các cơ quan đơn vị sử dụng cán bộ quản lý kinh tế cũng cần đưa ra các chính sách nhằm khuyến khích các cán bộ quản lý kinh tế tích cực hơn nữa trong việc học tập, trau dồi kiến thức về quản lý kinh tế.
29 trang |
Chia sẻ: Kuang2 | Lượt xem: 1022 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế tại nước ta hiện nay, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ển toàn diện nền kinh tế. Hơn thế nữa, họ còn là những người quyết định tổ chức bộ máy quản lý Nhà nước về kinh tế và lựa chọn cán bộ để thực hiện có hiệu quả những nhiệm vụ quản lý và tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi trong thời kỳ đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Thứ hai, các cán bộ quản lý kinh tế là những người biến chủ trương, đường lối, chiến lược, chính sách, kế hoạch và các dự án phát triển kinh tế của Đảng và Nhà nước thành hiện thực. Họ sử dụng quyền lực Nhà nước để thực hiện nhiệm vụ quản lý và điều hành các hoạt động của nền kinh tế theo nguyên tắc tập trung dân chủ trong quá trình phát triển kinh tế đất nước và quản lý kinh tế ở phạm vi cả nước hay từng ngành, từng lĩnh vực, từng địa phương cụ thể. Dựa trên cơ sở các chủ trương, đường lôi, chiến lược...phát triển kinh tế mà Nhà nước đưa ra, các cán bộ quản lý kinh tế thực hiện việc phối hợp các quá trình quản lý kinh tế để điều chỉnh kịp thời những mất cân đối, nhãng mâu thuẫn phát sinh giúp cho toàn bộ nền kinh tế vận hành đúng hướng và đạt được những mục tiêu đặt ra.
Thứ ba, các cán bộ quản lý kinh tế là người có thể thu thập được nhưngc nguyện vọng chính đáng và hợp lý của nhân dân, là cầu nối giũa Nhà nước với nhân dân và các tổ chức kinh tế. Công việc của họ gắn liền với cuộc sống của nhân dân, đôi khi họ phải làm việc trực tiếp với nhân dân để tìm hiểu mức sống của nhân dân và cả nguyện vọng của họ đối với Nhà nước. Trên cơ sở đó Nhà nước cùng các cán bộ quản lý kinh tế tìm ra các giải pháp, chính sách thích hợp để phát triển kinh tế và cải thiện đời sống nhân dân.
Thứ tư, các cán bộ quản lý kinh tế giúp Nhà nước có thể sử dụng và khai thác có hiệu quả nhất các nguồn lực và cơ hội quốc gia. Trong quá trình vạch ra chủ trương, đường lối phát triển kinh tế trong cả ngắn hạn và dài hạn, họ có khả năng đưa ra các phương án tối ưu nhằm sử dụng có hiệu quả nhất các nguồn lực xã hội như tài nguyên thiên nhiên, nguồn lao động...Trong quá trình thực hiện công việc quản lý Nhà nước đối với nền kinh tế, các cán bộ quản lý kinh tế chính là những người phát hiện ra những cơ hội và thách thức của đất nước trong tình hình mới. Trên cơ sở đó, họ cùng Nhà nước tìm ra những việclà cụ thể nhằm hạn chế những nguy cơ thách thức và nắm bắt những cơ hội để phát triển đất nước.
Chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế.
Khái niệm chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế.
ở bất kỳ một quốc gia nào giáo dục-đào tạo luôn là con đường cơ bản để có một nguồn nhân lực đáp ứng được các yêu cầu của sự phát triển kinh tế xã hội. Giáo dục và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế cũng vậy, nó không chỉ bao gồm sự nghiệp giáo dục đào tạo nói chung vì đào tạo ở đây không chỉ đơn thuần đào tạo về chuyên môn mà còn giáo dục về chính trị, đạo đức, ý thức trách nhiệm, tác phong công tác, vai trò và vị trí của người cán bộ quản lý kinh tế trong bộ máy nhà nước.
Đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế phản ánh cùng một mục đích là trang bị kiến thức cho họ. Nhưng đào tạo là quá trình truyền thụ kiến thức mới để người cán bộ quản lý kinh tế có một trình độ cao hơn. Còn bồi dưỡng là quá trình hoạt động làm tăng thêm những kiến thức đòi hỏi với những người mà họ đang giữ một chức vụ nhất định. Tóm lại, đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế là các hoạt động nhằm nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý kinh tế trong việc đóng góp vào hoạt động của các cơ quan quản lý Nhà nước.
Trong công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế thì việc làm sao để đào tạo và bồi dưỡng có chất lượng cao lại là một vấn đề nan giải. Chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế thể hiện ở trình độ, khả năng thực hiện các công việc tương ứng với thời gian và bằng cấp mà các cán bộ quản lý kinh tế nhận được.
Vai trò chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế.
Chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế có vai trò rất quan trọng trong sự nghiệp phát triển kinh tế của mọi quốc gia:
Đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế nhằm phục vụ cho sự nghiệp đổi mới của đất nước vì đây là một bộ phận đặc biệt quan trọng trong lực lượng cán bộ công chức. Mọi đường lối, chủ trương, chính sách... phát triển kinh tế của Đảng và Nhà nước đều được các cơ quan quản lý Nhà nước về kinh tế thực hiện với lực lượng cơ bản là đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế. Trước đây nước ta đã tồn tại khá lâu theo cơ chế quản lý tập trung, quan liêu, bao cấp; nhưng ngày nay cơ chế đó không còn phù hợp nữa nên việc chuyển đổi cơ chế quản lý kinh tế là một yêu cầu cấp thiết có tính sống còn nhằm tạo ra bước phát triểm mới cho đất nước. Trước sự đổi mới như vậy, nếu chúng ta có một đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế được đào tạo và bồi dưỡng có chất lượng cao thì sẽ không bị lúng túng khi vận hành cơ chế kinh tế mới, sẽ giải quyết được rất nhiều vấn đề nảy sinh khi chuyển sang cơ chế kinh tế mới.
Trước xu hướng toàn cầu hoá, khu vực hoá và hội nhập kinh tế thì chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế cao sẽ tạo ra một đội ngũ cán bộ cán bộ quản lý kinh tế giỏi. Họ sẽ giúp đất nước nắm bắt được các cơ hội do toàn cầu hoá, khu vực hoá và hội nhập kinh tế mang tới một cách nhanh chóng; đồng thời cúng giúp hạn chế được những rủi ro thách thức. Trong quá trình hội nhập kinh tế, mọi quốc gia đều phải mở cửa nền kinh tế, đa dạng hoá, đa phương hoá các quan hệ kinh tế đối ngoại trên nguyên tắc giữ vững độc lập chủ quyền, bình đẳng, cùng có lợi, thu hút các nguồn lực bên ngoài để phát huy lợi thế và nguồn lực bên trong. Không chỉ thế, khi tiến hành hợp tác kinh tế quốc tế, do mới tiếp cận với nền kinh tế thế giới trong một thời gian chưa phải là dài nên chúng ta không thể hiểu hết “luật chơi” của nền kinh tế thị trường cũng như các thông lệ quốc tế khi tham gia hợp tác với nước ngoài, vì vậy chúng ta sẽ mắc phải không ít những va vấp, hạn chế và sẽ phải chịu không ít những thua thiệt nếu như chúng ta không có một đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế giỏi, chất lượng cao. Điều đó nói lên rằng việc nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế có vai trò rất quan trọng trong bối cảnh toàn cầu hoá, khu vực hoá và hội nhập kinh tế của nước ta hiện nay.
Ngày nay, các cuộc cách mạng khoa học và công nghệ đang diễn ra hết sức mạnh mẽ, vì vậy sự phát triển của tất cả các nước trên thế giới nói chung và của nước ta nói riêng tất yếu phải gắn công nghiệp hoá với hiện đại hoá, phải gắn liền với tiến bộ của khoa học-công nghệ và trình độ tổ chức quản lý ngày càng cao. Để tiếp thu được những thành tựu của tiến bộ khoa học-công nghệ và trình độ tổ chức quản lý cao đó thì chúng ta phải có một đội ngũ cán bộ khoa học và quản lý kinh tế có chất lượng cao để cung cấp cho Đảng và Nhà nước những cơ sở khoa học cho các quyết định, các chủ trương, chính sách, chiến lược, kế hoach, dự án... để phát triển kinh tế đất nước. Lực lượng này phải biết tiếp thu một cách thông minh những tri thức của nhân loại, đồng thời tiếp thu những lợi thế của các nước đi sau, biết giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc, giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa trong phát triển với xu hướng phát triển ngày nay của thế giới.
Trong thời kỳ này, trên thị trường không chỉ diễn ra sự cạnh tranh khốc liệt về các hàng hoá vật chất và dịch vụ được sản xuất ra giữa các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, mà trên thị trường lao động cũng diễn ra sự xạnh tranh về các cán bộ quản lý kinh tế. Sự cạnh tranh đó diễn ra ở cả bên cung (là những người được đào tạo và có ý muốn trở thành người cán bộ quản lý kinh tế) và bên cầu (là các cơ quan có nhu cầu tuyển cán bộ quản lý kinh tế). Giữa những người có nhu cầu, nguyện vọng làm cán bộ quản lý kinh tế thì họ cạnh tranh nhau để có được những chỗ làm việc thích hợp với khả năng của mình, những chỗ làm việc tốt để họ có thể làm việc với hiệu quả cao nhất. Còn các cơ quan thực hiện việc quản lý nhà nước về kinh tế thì cạnh tranh với nhau để tuyển được các cán bộ quản lý kinh tế giỏi, có đủ phẩm chất và năng lực về làm việc cho mình. Vì vậy việc nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế sẽ giúp cho các cơ quan tuyển được những cán bộ quản lý kinh tế như mong muốn phục vụ cho sự nghiệp phát triển kinh tế đất nước.
Nâng cao chất lượngđào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế.
.Yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế.
Đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế là một việc làm rất cấp bách hiện nay không chỉ riêng đối với nước ta mà đối với tất cả các quốc gia trên thế giới. Chính vì thế mà việc đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế không thể được tiến hành một cách cẩu thả, việc nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng đó phải đáp ứng được một số yêu cầu sau:
Nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế phải đồng nghĩa với việc xây dựng được một đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế đủ về số lượng, có chất lượng cao, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có kiến thức và năng lực quản lý, có khả năng tiếp thu được những kiến thức quản lý kinh tế mới của thế giới và biết cách ứng dụng một cách sáng tạo vào hoàn cảnh cụ thể của nước mình. Đội ngũ này phải có khả năng đáp ứng được các yêu cầu của nền kinh tế nước ta đang trong quá trình chuyển sang mô hình kinh tế mới kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá của nước ta nhằm đưa nước ta trở thành một nước công nghiệp phát triển trong tương lai; có khả nưng phản ứng nhanh trước những ảnh hưởng của toàn cầu hoá kinh tế quốc tế.
Nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cũng có nghĩa là phải nâng cao hiệu quả hoạt động thực tiễn của các cán bộ quản lý kinh tế, đặc biệt là các cán bộ quản lý kinh tế cấp cao. Nó phải phục vụ trực tiếp cho chiến lược phát triển kinh tế của đất nước trong dài hạn và cả trong ngắn hạn. Đảm bảo sự chuyển tiếp và kế thừa vững vàng giữa các lớp cán bộ quản lý kinh tế, tạo nguồn cho cán bộ quản lý kinh tế trong tương lai, nhằm đảm bảo cho sự phát triển kinh tế đất nước trong thời gian tới.
.Các nhân tố ảnh hưởng đến nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế.
Có rất nhiều nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế hiện nay, trong đó có một số nhân tố cơ bản sau:
Thứ nhất, nội dung đào tạo là nhân tố quan trọng quyết định chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế. Nội dung đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế bao gồm việc cung cấp những kiến thức cơ bản về kinh tế, quản lý kinh tế, về khoa học tổ chức và quản lý... mà người cán bộ quản lý kinh tế chưa có hoặc chưa cập nhật. Việc đào tạo và bồi dưỡng còn rèn luyện kỹ năng thực hiện công việc cho họ, đây là một nội dung đào tạo thiết thực và thông dụng nhất nhằm bổ sung những thiếu hụt cho cán bộ quản lý kinh tế. Đồng thời trong quá trình đào tạo và bồi dưỡng cũng phải tiến hành rao đổi kinh nghiệm trong công việc chuyên môn, trong công tác lãnh đạo quản lý, cho học viên học hỏitiếp cận những kinh nghiệm, phương pháp quản lý hiện đại của nước ngoài. Như vậy nội dung đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế giúp các cán bộ quản lý kinh tế có những cơ hội để suy nghĩ tự do, để giải quyết vấn đề theo những phương pháp mới mà không lo ngại sự đánh giá của cấp trên hay đồng nghiệp.
Thứ hai, phương pháp đào tạo có thể là đào tạo tại chỗ hoặc đào tạo bên ngoài. Đào tạo tại chỗ là đào tạo ngay tại vị trí đang làm việc hoặc sẽ làm việc, những người học thực hiện công việc dưới sự hướng dẫn của những cán bộ có kinh nghiệm, những người quản lý hoặc giảng viên (4-tr172)
; nó giúp cho các cán bộ quản lý kinh tế cần đào tạo có thể tiếp cận ngay với thực tế vì nội dung đào tạo liên quan ngay đến công việc cụ thể. Còn đào tạo ở ngoài là phương pháp đào tạo theo chương trình ở trong và ngoài cơ quan, nó không gắn với việc thực hành công việc nhưng đảm bao tính hệ thống, khoa học, có bài bản, theo kế hoạch đào tạo.
Thứ ba, hình thức đào tạo cũng có những ảnh hưởng lớn tới chất lượng đào tạo và bồi dưỡng. Có nhiều hình thức đào tạo như:
Việc thuyên chuyển cán bộ quản lý kinh tế qua nhiều công việc khác nhau sẽ giúp mở rộng kiến thức của những cán bộ quản lý kinh tế, đồng thời họ có thể hiểu những chức năng khác nhau của các cơ quan.
Bố trí họ vào làm công việc trợ lý, qua đó mở rộng tầm nhìn của những người được đào tạo vì học có cơ hội để gần gũi với những người quản lý có kinh nghiệm.
Cũng có thể đề bạt tạm thời cán bộ quản lý kinh tế vào giữ một chức vụ nhất định trong các cơ quan quản lý kinh tế, nhờ vậy mà họ tích luỹ thêm được nhiều kinh nghiệm trong hoạt động quản lý thực tiễn.
Đưa họ tham dự vào các uỷ ban và hội đồng làm cho họ có cơ hội tiếp xúc với những người có kinh nghiệm, làm quen với những vấn đề có liên quan tới cơ quan. Qua đó họ học hỏi thêm về những quan hệ giữa các bộ phận khác nhau trong cơ quan và các vần đề nảy sinh do mối quan hệ đó.
Các cơ quan có nhu cầu đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế kết hợp với các cơ sở đào tạo và bồi dưỡng tổ chức các khoá học chính thức, các chương trình đào tạo dài hạn và ngắn hạn và cử cán bộ quản lý kinh tế của mình đến học tập nghiên cứu tại các lớp học đó.
Thứ tư, nếu các nguồn lực cho đào tạo và bồi dưỡng được đáp ứng đầy đủ và hiện đại: cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, kinh phí đào tạo...thì chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế cũng sẽ được nâng lên đáng kể.
Thứ năm, công tác quản lý đào tạo và bồi dưỡng cần được tiến hành nghiêm túc, toàn diện và trên mọi mặt. Hệ thống và công tác quản lý đào tạo nếu được thực hiện tốt sẽ xây dựng được đội ngũ cán bộ chất lượng cao, chống lãng phí được các nguồn lực.
Đánh giá chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế.
Đánh giá chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế tức là đánh giá kết quả của chương trình đào tạo. Để việc đánh giá được chính xác chúng ta phải tiến hành đánh giá cả chương trình khoá học và đánh giá hệ thống đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế.
Khi tiến hành đánh giá chương trình, khoá học phải xác định xem chương trình, khoá học và các hoạt động đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế đã đáp ứng được các nhu cầu mà các cơ quan hay tổ chức cử cán bộ quản lý kinh tế đi học đặt ra hay chưa; xem xét các quy trình, công đoạn tiến hành đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế có hợp lý không; người cán bộ quản lý kinh tế được cử đi học tiếp thu được những cái gì sau khoá học; đánh giá sự tác động của chương trình, khoá học đối với các đơn vị hoặc nhóm cán bộ. Để xem xét được những vấn đề đó thì cần phải phân định rõ nhiệm vụ của từng cơ quan chức năng tiến hành việc đánh giá: các cơ quan quản lý và theo dõi chương trình, khoá học; các cơ sở đào tạo và bồi dưỡng; các cơ quan có nhu cầu sử dụng cán bộ quản lý kinh tế và cử cán bộ đi học. Sự phối hợp trong công tác đánh giá của ba cơ quan này sẽ giúp chúng ta đánh giá được chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế một cách chính xác, khách quan và toàn diện. Các cơ quan đó tiến hành việc đánh giá thông qua những phản ứng của những học viên về nội dung, hình thức, phương pháp giảng dạy, tính chính xác và hữu ích của chương trình đào tạo và bồi dưỡng đó. Bên cạnh đó, cũng phải đánh giá thông qua kết quả học tập của mỗi học viên khi tham gia khoá học, so sánh kết quả đầu vào và đầu ra của các học viên để thấy rõ hơn nữa chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế. Ngoài việc đánh giá bản thân quá trình đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế, các cơ quan thực hiện việc đánh giá cũng phải tiến hành đánh giá chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế thông qua năng lực cá nhân của cán bộ quản lý kinh tế trong công việc chuyên môn, nghiệp vụ sau khi được đào tạo và khả năng lực thực hiện nhiệm vụ của các cơ quan, đơn vị có cán bộ đi đào tạo và bồi dưỡng.
Cùng với việc đánh giá quá trình đào tạo và bồi dưỡng, chúng ta còn phải tiến hành đánh giá hệ thống đào tạo và bồi dưỡng theo các nội dung như hệ thống các văn bản điều chỉnh các mối quan hệ trong lĩnh vực đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế, hệ thống cơ cấu tổ chức bộ máy thực hiện việc quản lý công tác đào tạo và bồi dưỡng, đội ngũ làm công tác đào tạo( đội ngũ giảng viên, các chuyên gia...), đánh giá các cơ sở đào tạo, công tác lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế của các cơ quan quản lý nhà nước về kinh tế. Đồng thời cũng phải theo dõi và giám sát việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực được đầu tư cho công tác đào tạo và bồi dưỡng.
Việc đánh giá chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế là một quá trình thường xuyên, liên tục, vừa mang tính khoa hoc, vừa phản ánh đúng thực tế chất lượng của việc đào tạo và bồi dưỡng. Nó có thể được coi là một quá trình kĩ thuật nhằm phân tích thông tin và tính toán hai mặt chi phí và lợi ích của việc đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế, để từ đó có những điều chỉnh hợp lý giúp cho việc đào tạo và bồi dưỡng đạt được những mục tiêu và yêu cầu đặt ra nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế ở nước ta hiện nay.
Chương II
Thực trạng công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế ở nước ta hiện nay
Thực trạng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế.
Trước như cầu toàn cầu hoá ngày càng mạnh mẽ buộc nước ta phải có những biện pháp đổi mới nền kinh tế quốc dân. Trong quá trình đổi mới, cùng với việc phải điều chỉnh các chính sách kinh tế, cải cách bộ máy quản lý nhà nước về kinh tế...thì vấn đề đào tạo và bồi dưỡng để phát triển đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế có vị trí hết sức quan trọng. Nó là một trong những điều kiện đảm bảo sự thắng lợi của việc phát triển kinh tế đất nước.Đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế có năng lực, phẩm chất đạo đức tốt đáp ứng được những yêu cầu thực tiễn là một nhiệm vụ được xem là không thể tách rời với quá trình phát triển kinh tế của nước ta hiện nay.
Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn nhưng trong suốt thời gian qua với sự quan tâm và đầu tư hỗ trợ của Đảng và Nhà nước thì công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế đã đạt được nhiều thành tựu đáng chú ý. Đó là đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế đã được rèn luyện, thử thách và tích luỹ được nhiều kinh nghiệm quý báu, trưởng thành về cả số lượng và chất lượng. Đến nay các kiến thức, kinh nghiệm, trình độ và năng lực thực tiễn của người cán bộ quản lý kinh tế đã được nâng cao hơn trước rất nhiều; tỷ lệ cán bộ quản lý kinh tế có trình độ chuyên môn đại học và trên đại học đã tăng lên rõ rệt. ở trung ương, số cán bộ quản lý kinh tế có trình độ chuyên môn sơ cấp chiếm 6.08%, trung cấp là 10.06%, đại học là 73.39% và trên đại học là 7.79%. Còn ở các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thì số cán bộ quản lý kinh tế có trình độ sơ cấp là 11.18%, trung cấp là 18.52%, đại học là 67.6% và trên đại học là 2.7%. Số cán bộ quản lý ở trong các bộ ngành Kinh tế tổng hợp( Văn phòng Chính Phủ, các bộ: Tài Chính, Thương Mại, Công Nghiệp, Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn, Kế hoạch và đầu tư, Lao động-thương binh và Xã hội, Ngân hàng Nhà nước, Tổng cục Thống kê...) có tới 55% được đào tạo quản lý kinh tế. ở các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có 53% số cán bộ quản lý được đào tạo quản lý kinh tế (2-tr )
. Điều đó cho ta thấy về số lượng tỷ lệ cán bộ quản lý được đào tạo về quản lý kinh tế trong đội ngũ cán bộ, công chức nói chung là khá cao, về chất lượng cũng đã phần nào đáp ứng nhu cầu nâng cao năng lực hoạt động cho đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế hiện nay.
Bên cạnh những thành quả đã đạt được, công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế vẫn còn rất nhiều bất cập. Chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế chưa được phủ đều trên tất cả các khối. Số cán bộ quản lý kinh tế có trình độ tập trung chủ yếu ở các cơ quan trung ương, sau đó đến tỉnh và huyện, càng xuống cấp dưới thì trình độ của các cán bộ quản lý kinh tế càng giảm xuống. Thậm chí ở các vùng sâu, vùng xa vẫn còn tình trạng cán bộ quản lý kinh tế bị mù chữ. Có một bộ phận không nhỏ cán bộ ở các cơ quan thực hiện quản lý Nhà nước về kinh tế không được đào tạo và bồi dưỡng những kiến thức cơ bản về quản lý kinh tế hoặc nếu có được đào tạo thì chỉ trong một thời gian rất ngắn. Hiện tại, tỷ lệ cán bộ quản lý kinh tế được đào tạo trong thời kỳ kinh tế tập trung bao cấp còn rất cao, có khoảng 65% tốt nghiệp trước năm 1989. Số cán bộ được đào tạo và số cần được đào tạo lại chiếm tỷ lệ ngang bằng nhau( khoảng 50%) (23-tr6)
. Các hình thức đào tạo và bồi dưỡng chưa được tiến hành một cách khoa học và thống nhất. Công tác đào tạo và bồi dưỡng chưa gắn chặt với việc sử dụng cán bộ quản lý kinh tế, nó còn phụ thuộc nhiều vàp sự quan tâm của các lãnh đạo cao cấp. Nơi nào được quan tâm nhiều thì vấn đề đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế và việc phân bổ sử dụng cán bộ sau đào tạo khá hợp lý, còn nơi nào thiếu sự quan tâm thì việc đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế bị thả nổi. Điều đó dẫn đến tình trạng người cần học thì không được học và không có chỗ để học; người không cần học lai được cử đi học đã gây ra sự lãng phí không nhỏ. Thêm vào đó, việc xây dựng thái độ, hành vi, tư tưởng chính trị...cho các cán bộ quản lý kinh tế cũng ít được chú trọng. Chính vì vậy mà chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế nói chung còn thấp, chất lượng của đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế chưa thực sự được nâng cao. Điều đó đã góp phần dẫn đến tình trạng trì trệ trong nền kinh tế đất nước, để cho những hiện tượng quan liêu, tham nhũng, cửa quyền tồn tại va phát triển trong hệ thống các cơ quan Nhà nước.
Nguyên nhân của thực trạng trên.
Từ phía các cơ quan sử dụng cán bộ quản lý kinh tế.
Việc xây dựng chiến lược đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế tuy đã đựơc Đảng, Nhà nước và các cơ quan có nhu cầu đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế quan tâm tới nhưng vẫn chưa đúng mức nên vẫn chưa xây dựng được chiến lược đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế một cách hợp lý. Chưa có sự kiểm soát, đánh giá một cách đầy đủ, toàn diện về công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế và về đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế nên chưa có sơ sở tốt để lập kế hoạch đào rạo va bồi dưỡng. Công tác lập chiến lược đào tạo và bồi dưỡng chưa gắn với thực trạng đối tượng cán bộ và yêu cầu đối với từng cán bộ, do đó trong chiến lược chưa có sự quan tâm đồng bộ tới tất cả các ngành, các vùng, các lĩnh vực phát triển kinh tế; vẫn tập trung chủ yếu vào việc đào tạo cán bộ quản lý kinh tế cho các vùng đã đủ, thậm chí thừa cán bộ quản lý kinh tế, chất lượng khá cao; còn các vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn là các vùng rất thiếu cán bộ quản lý kinh tế thì các cán bộ quản lý kinh tế ở đó lại không được đầu tư đào tạo và bồi dưỡng. Chiến lược đào tạo và bồi dưỡng chưa đảm bảo được sự chuyển tiếp liên tục và vững vàng giữa các thế hệ cán bộ quản lý kinh tế.
Nhận thức các cơ quan sử dụng cán bộ cán bộ quản lý kinh tế và của bản thân các cán bộ đó về vai trò của việc nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế đã có nhiều chuyển biến tích cực nhưng vẫn chưa có sự thống nhất. Các cơ quan nhiều khi cử cán bộ đi đào tạo là chỉ lấy lệ nhằm nâng tỷ lệ cán bộ của mình đã qua đào tạo lên để chạy theo thành tích, không có sự kiểm ta, giám sát, quản lý đối với các cán bộ quản lý kinh tế được cử đi học nên việc đào tạo và bồi dưỡng gần như được thả nổi. Còn bản thân các cán bộ quản lý kinh tế thì chỉ coi đây là một bước đệm cho sự thăng tiến của mình mà chưa nhận thức được rằng việc đào tạo và bồi dưỡng là cơ hội nâng cao trình độ và năng lực chuyên môn, mở rộng hiểu biết, tích luỹ kinh nghiệm của mình.
Chế độ đãi ngộ đối với các cán bộ quản lý kinh tế trong quá trình đào tạo và sau khi được đào tạo và bồi dưỡng đã được cải thiện nhiều nhưng vẫn chưa thoả đáng để khuyến khích đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế không ngừng học tập, nâng cao trình độ. Nhiều cán bộ quản lý kinh tế lúc đi học thì phải tự lo kinh phí, sau khi đi học về thì bị mất vị trí công tác ban đầu và bị chuyển sang vị trí công tác mới không thích hợp, thậm chí là bị mất việc làm.
Việc quản lý công tác đào tạo và bồi dưỡng của Nhà nước, các cơ quan sử dụng cán bộ quản lý kinh tế và các cơ sở đào tạo đã chặt chẽ hơn trước nhưng vẫn còn chưa hợp lý, khoa học, toàn diện và thiếu sự phối hợp của các cơ quan đó. Chưa tiến hành quản lý trên tất cả các khâu của quá trình đào tạo và bồi dưỡng, các văn bản tạo hành lang pháp lý cho hoạt động đào tạo và bồi dưỡng hiện nay rất thiếu và chất lượng không cao, nội dung văn bản chồng chéo dẫn đến việc thi hành không đồng bộ, không thống nhất; đội ngũ cán bộ quản lý đào tạo, bồi dưỡng không được đào tạo coa bản, thiếu kiến thức và kinh nghiệm. (8-tr49)
Từ phía các cơ sở tổ chức đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế.
Nguyên nhân của các thực trạng về chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế ở nước ta hiện nay không phải chỉ ở phía các cơ quan đơn vị sử dụng cán bộ quản lý kinh tế mà nó còn do chính các cơ sở thực hiện việc đào tạo và bồi dưỡng.
Về hệ thống các cơ sở đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế đến nay đã được mở rộng và phát triển khá nhanh. Quy mô đào tạo của các trường đã được mở rộng ra rất nhiều so với trước, việc đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế được tiến hành ở hầu hết các trung tâm hoặc các trường đào tạo và bồi dưỡng cán bộ của trung ương, tỉnh, thành phố trong cả nước...Việc mở rộng các cơ sở đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế như vậy đa tạo điều kiện cho nhiều người được tham gia học tập, và cũng nhanh chóng tạo cho đất nước một đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế đông đảo. Tuy nhiên, cũng có những mặt không tốt như là việc mở rộng một cách ồ ạt thiếu sự quy hoạch nên quy mô của các trường đó chưa ngang tầm với các nước trên thế giới, trong đó quan trọng nhất là khó có thể đảm bảo được chất lượng của các cán bộ quản lý kinh tế được đào tạo ra.
Trong những năm vừa qua cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế đã có sự đổi mới và nâng cấp phục vụ tốt hơn cho công tác giảng dạy và học tập: các phòng ban, nơi làm việc của giảng viên, các giảng đường phục vụ cho việc học tập của sinh viên, hệ thống thư viện, hệ thống máy tính, hệ thống ký túc xá cho sinh viên...đã được đầu tư nâng cấp rất nhiều so với trước. Nhưng nhìn một cách tổng quát và so với quy mô của các trường đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế trong khu vực thì cơ sở vật chất phục vụ công tác giảng dạy và học tập vẫn còn lạc hậu và thiếu nhiều: quy mô của các trường đó không tăng kịp với tăng nhu cầu đào tạo của các cán bộ quản lý kinh tế: Chỗ làm việc cho giáo viên và giảng đường học tập cho học viên còn thiếu và yếu, vẫn còn tình trạng các giáo viên phải làm việc ở nhà, học viên phải học ba ca....Hệ thống thư viện vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu đọc sách và nghiên cứu của giáo viên học viên, vốn đầu tư cho thư viện mua sách vẫn còn ít. Các phương tiện để học tập của học viên còn thiếu và lạc hậu.
Đội ngũ giáo viên thực hiện công tác giảng dạy ở các cơ sở đào tạo và bồi dưỡng không ngừng trưởng thành về cả số lượng và chất lượng. Đội ngũ giáo viên này không chỉ được bồi dưỡng các kiến thức mới về kinh tế thị trường, về những kiến thức thực tế trong hoạt động kinh tế của nước ta mà còn được bồi dưỡng thêm về ngoại ngữ và sử dụng máy vi tính, nhiều giáo viên đã có thể giảng dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh...Bên cạnh những mắt trưởng thành này, hiện tại đội ngũ giáo viên vẫn còn rất nhiều bất cập: mặc dù quy mô đào tạo của các trường tăng lên nhưng số lượng giáo viên của các cơ sở đào tạo thì hầu như không tăng lên do biên chế bị đóng băng, chậm được bổ sung hàng năm; cơ cấu của đội ngũ giáo viên không hợp lý nếu ngay bây giờ các cơ quan chức năng không có một chính sách bổ sung, đào tạo kịp thời sẽ gây ra sự hẫng hụt về đội ngũ giáo viên trong những năm tới. Trình độ ngoại ngữ và tin học của giáo viên vẫn chưa thực sự cao, số giáo viên có thể giảng dạy trực tiếp bằng ngoại ngữ chưa nhiều. Các cán bộ, giảng viên vẫn chưa toàn tâm toàn ý với công tác giảng dạy do Nhà nước và các cơ sở đào tạo và bồi dưỡng vẫn chưa xây dựng được những chính sách thoả đáng cho họ.
Nội dung, chương trình và phương thức đào tạo đã có nhiều cải tiến. Danh mục ngành và chuyên ngành đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế đã được nghiên cứu sửa đổi để phù hợp với yêu cầu của cơ chế kinh tế mới của nước ta trong giai đoạn hiện nay. Các cơ sở đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế cũng tiến hành đổi mới cơ cấu kiến thức và nội dung đào tạo để đảm bảo sự phù hợp với những đòi hỏi của nền kinh tế thị trường, thay thế các kiến thức của nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung bằng kiến thức của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Hầu hết các môn học đều đã được xây dựng hệ thống giáo trình phục vụ cho việc giảng dạy của giáo viên và học tập, nghiên cứu của học viên. Các phương thức đào tạo và bồi dưỡng ngày càng đa dạng và linh hoạt như đào tạo và bồi dưỡng tập trung, mở rộng tập trung, từ xa...Tuy nhiên trong cơ cấu, nội dung và phương thức đào tạo vẫn còn có những tồn tại mà chúng ta cần phải tập trung giải quyết ngay nếu muốn nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế hiện nay. Đó là trong quá trình đào tạo và bồi dưỡng số môn học còn quá nhiều, thời gian học mỗi môn lại ít nên học viên không thể hiểu một cách sâu sắc được các vấn đề lớn về mặt khoa học; giữa các môn học có sự trùng lặp khá lớn gây lãng phí tiền bạc và thời gian; một điều đáng nói nữa ở đây là tính Việt Nam trong các giáo trình còn rất hạn chế do phần lớn các giáo trình giảng dạy đều được dịch từ tiếng nước ngoài sang và được sửa đổi, bổ sung một chút ít. Nội dung và chương trình giảng dạy còn quá nặng về lý thuyết, ít quan tâm đến việc rèn luyện khả năng thực hành cho học viên, nhất là việc thực hành các kỹ năng phân tích, đánh giá các hiện tượng kinh tế, sử dụng các công cụ và phương tiện hiện đại trong quản lý kinh tế...
Chương III
Một số giải pháp để nâng cao chất lượng
Công tác đào tạo và bồi dưỡng
cán bộ quản lý kinh tế
Qua phần trên ta đã thấy rõ thực trạng của công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế ở nước ta hiện nay còn rất nhiều khó khăn và bất cập. Để có được một đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế có chất lượng cao chúng ta có thể thực hiện một số giải pháp sau:
Từ phía các cơ quan sử dụng cán bộ quản lý kinh tế.
Trước hết các cơ quan, đơn vị sử dụng cán bộ quản lý kinh tế cần phải hiểu rõ rằng trách nhiệm đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế không chỉ là của các cơ sở đào tạo mà nó còn là trách nhiệm của bản thân các cơ quan đó, đặc biệt là đối với các nhà quản lý cấp cao trong cơ quan, đơn vị. Họ phải tích cực tham gia vào các quá trình đào tạo, hỗ trợ và can thiệp vào các quá trình đào tạo. Hơn thế họ còn phải là những người thực hiện công tác tuyên truyền về những chính sách chú trọng đến việc giáo dục đào tạo của Đảng và Nhà Nước và tầm quan trọng cảu công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế cho những cán bộ quản lý kinh tế khác, những cán bộ quản lý kinh tế ở cấp thấp hơn để cho bản thân mỗi người cán bộ quản lý kinh tế nhận thức được rõ nhu cầu phải nâng cao trình độ cho bản thân. Từ đó giúp họ tự giác tham gia vào các khoá đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế hay tự xác định một phương pháp học tập nào đó cho bản thân. Các cơ quan, đơn vị đó có thể làm một số các công việc cụ thể sau:
Họ có thể tổ chức các buổi toạ đàm định kỳ về sự cần thiết phải nâng cao trình độ của cán bộ quản lý kinh tế để làm cho các cán bộ đó thấy được ý nghĩa và tầm quan trọng của việc phải nâng cao kiến thức của mình trong thời đại ngày nay.
Các cơ quan, đơn vị này cũng có thể tổ chức các cuộc thi, các cuộc trao đổi để cho họ có cơ hội giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm của nhau, trau dồi thêm những kiến thức chung về công tác quản lý kinh tế.
Đi đôi với việc tuyên truyền để nâng cao nhận thức của tất cả cán bộ quản lý kinh tế từ trên xuống dưới với đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế thì các cơ quan đó phải tiến hành xây dựng các chiến lược phát triển đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế sao cho phù hợp với chức năng và nhiệm vụ của từng vị trí công tác. Đây là một công tác rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế bởi nó sẽ giúp cho việc đào tạo được đúng hướng, đứng với nội dung công tác của từng cán bộ quản lý kinh tế, tránh lãng phí trong công tác đào tạo. Tất cả các cơ quan từ trung ương đến địa phương đều phải định hướng, xây dựng kế hoạch đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế hàng năm và dài hạn sao cho đồng bộ và toàn diện. Việc xây dựng chiến lược phát triển đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế phải được dựa trên yêu cầu và nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội của đất nước và của từng cấp, từng ngành, tránh tình trạng đào tạo một cách tràn lan, chạy theo số lượng. Trong công tác này các cơ quan, đơn vị cũng phải chú ý tới trọng tâm, trọng điểm của công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế; phải xêm xét xem mình đang cần cán bộ quản lý kinh tế được đào tạo với nội dung gì để đưa đi đào tạo. Trong từng thời kỳ khác nhau thì vị trí và đòi hỏi về hoạt động của các cán bộ quản lý kinh tế đối với sự phát triển kinh tế của đất nước cũng khác nhau, nên không thể dàn đều việc đào tạo mà phải có trọng điểm, trọng tâm thích hợp đối với từng loại cán bộ quản lý kinh tế. Không chỉ thế các cơ quan, đặc biệt là các cơ quan phụ trách công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế của Chính Phủ phải chú ý tới cơ cấu của cán bộ quản lý kinh tế trong quá trình xây dựng chiến lược phát triển, chúng ta phải phân bổ việc đào tạo cho tất cả các lĩnh vực của nền kinh tế, tất cả các thành phần kinh tế và tất cả các vùng lãnh thổ của đất nước sao cho hợp lý nhằm phát triển kinh tế một cách đồng bộ và toàn diện. Trong quá trình phân bổ phải đặc biệt ưu tiên tới các bộ phận chậm phát triển, các lĩnh vực còn gặp nhiều khó khăn, trở ngại của nền kinh tế; các vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn của đất nước để từ đó có các chiến lược tăng cường hơn nữa công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế cho các khu vực trên. Trước mắt cần phải tập trung vào việc đào tạo và bồi dưỡng cho các cán bộ quản lý kinh tế vĩ mô và các cán bộ, công chức hiện đang làm việc trong các bộ phận, cơ quan quản lý nhà nước về kinh tế hay các cơ quan thực hiện việc quản lý nhà nước đối với các hoạt động kinh tế quốc dân ở các địa phương hay vùng lãnh thổ.
Không chỉ cần làm tốt các công việc trên, các cơ quan sử dụng cán bộ quản lý kinh tế còn phải có các kế hoạch sử dụng hợp lý đối với các cán bộ đã được đào tạo và bồi dưỡng kiến thức về quản lý kinh tế, tránh tình trạng lãng phí các nguồn lực do chi phí cho công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế là rất lớn. Các cán bộ sau khi đi học về cần được đưa vào những vị trí công tác phù hợp tương ứng với năng lực làm việc của họ; có thể đề bạt họ, đưa họ lên nắm giữ một vị trí công tác cao hơn vị trí công tác trước đây của họ. Nhờ vậy mà họ có thể làm việc có hiệu quả nhất, đồng thời cũng khuyến khích họ không ngừng học tập, nâng cao kiền thức về cả chuyên môn và kỹ năng làm việc.
Song song với việc đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế, các cơ quan chức năng cũng cần phải xây dựng hệ thống kiểm tra và đánh giá công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế làm việc thực sự có hiệu quả. Hệ thống này phải ngày càng được hoàn thiện bằng việc bổ sung và hoàn thiện các văn bản pháp quy làm cơ sở cho nó hoạt động như: các quy chế về việc đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế, nghiên cứu để sửa đổi hay bổ sung thêm các văn bản quy định về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế, các tiêu chí để đánh giá công tác đào tạo....Qua đó cũng làm cho công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế phù hợp hơn với tình hình hiện nay của nước ta. Bên cạnh các văn bản pháp quy thì còn phải xây dựng cho hệ thống này một đội ngũ cán bộ thực hiện công tác kiểm tra và đánh giá có tính chuyên nghiệp cao, đạo đức tốt để đảm bảo được tính khoa học, tính chính xác và công minh trong công tác kiểm tra và đánh giá. Nhiệm vụ của hệ thống này là:
Phải thường xuyên thu thập thông tin phản hồi về quá trình đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế nhằm đưa ra được những quyết định và điều chỉnh kịp thời cho việc tổ chức đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế.
Các cơ quan có chức năng kiểm tra đánh giá phải thực hiện việc này một cách thường xuyên, khoa học và nghiêm túc để theo dõi xem nội dung, chương trình của công tác đào tạo có được thực hiện đúng hay không, mục tiêu của việc đào tạo và bồi dưỡng có thể đạt đến được hay không để từ đó có những điều chỉnh thích hợp nhằm nâng cao chất lượng của công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế.
Xây dựng và hoàn thiện các tiêu chí để đánh giá chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế theo hướng ngày càng cao hơn và khắt khe hơn.
Việc kiểm tra và đánh giá phải được thực hiện ở tất cả các khâu của quá trình đào tạo: từ công tác lập kế hoạch đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế của các cơ quan có nhu cầu cho đến việc thực hiện của các cơ quan đó, của bản thân các cá nhân được chọn đi đào tạo và bồi dưỡng và việc tổ chức đào tạo của các cơ sở đào tạo.
Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn về kỹ năng công tác kiểm tra và đánh giá. Bản thân hệ thống này cũng phải chú trọng tới việc đào tạo và bồi dưỡng các cán bộ của mình về cả chuyên môn, nghiệp vụ và đạo đức để công tác kiểm tra, đanh giá được thực hiện tốt.
Từ phía các cơ sở tổ chức đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế.
Trong công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế, không chỉ cần sự cố gắng, nỗ lực của các cơ quan, đơn vị sử dụng cán bộ quản lý kinh tế mà vai trò của các cơ sở thực hiện việc đào tạo và bồi dưỡng cũng rất quan trọng. Để làm được việc đó, trước tiên Nhà Nước phải tổ chức sắp xếp, bố trí lại các cơ sở đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế sao cho giữa các cơ sở này có sự phối hợp với nhau một cách nhịp nhàng trong việc đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế. Từ đó sẽ tạo được sức mạnh tổng hợp phục vụ cho công tác đào tạo và bồi dưỡng. Việc sắp xếp các cơ sở này phải được thực hiện theo hướng gọn nhẹ, tập trung, có sự quản lý chặt ché từ cơ sở tới trung ương. Nhà nước và các bộ ngành phải thu gọn các đầu mối đào tạo của các cơ quan, đơn vị có nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ quản lý kinh tế. Muốn việc sắp xếp, bố trí lại các cơ sở đào tạo được thực hiện tốt thì các cơ quan chức năng cần phải khẩn trương tiến hành các công việc sau:
Phải rà soát lại một cách toàn diện về điều kiện, khả năng của từng cơ sở đào tạo, trong đó đặc biệt chú trọng tới các vấn đề: Mặt bằng của các cơ sở, hệ thống phòng học và các trang thiết bị phục vụ cho nghiên cứu và giảng dạy, đội ngũ giáo viên...Trên cơ sở đó có thể tìm ra được những điểm yếu, điểm mạnh của từng cơ sở và có hướng xử lý sao cho hợp lý.
Tiến hành kiểm tra đánh giá chất lượng đào tạo cán bộ quản lý kinh tế của từng cơ sở, từ đó xây dựng được kế hoạch sắp xếp cho phù hợp với tình hình hiện nay.
Đội ngũ giảng viên cũng là một trong những yếu tố quan trọng quyết định tới chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế, vì vậy việc tăng cường về số lượng và nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên cũng là một việc làm cần thiết góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế. Người ta vẫn coi đội ngũ thầy giáo như là cái máy cái-sản phẩm làm ra tốt hay xấu phụ thuộc vào cái máy cái tốt hay xấu. Để có đội ngũ giảng viên thực sự giỏi, Nhà nước phải có một hệ thống chính sách thật thoả đáng đối với họ:
Các cơ sở đào tạo cần đề nghị Nhà nước xây dựng một chính sách đãi ngộ hợp lý đối với đội ngũ giảng viên thông qua chính sách tiền lương và trả tiền thâm niên. Tăng hệ số lương và mức phụ cấp cho đội ngũ giáo viên nói chung và các giáo viên thực hiện việc đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế nói riêng, điều đó giúp họ đảm bảo được cuộc sống và toàn tâm toàn ý với công việc giảng dạy. Đồng thời cũng phải tăng tốc độ tăng lương theo thời gian công tác và đưa ra mức lương cao hơn cho các học vị cao hơn nhằm khuyến khích những người phấn đấu đạt được học vị đó.
Các cơ sở đào tạo phải tổ chức xây dựng một đội ngũ giáo viên nhiệt tình, say mê nghề nghiệp. Thường xuyên bồi dưỡng cho họ một cách toàn diện về cả chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp. Các cơ sở đó cũng phải thường xuyên cung cấp thông tin, tạo điều kiện cho đội ngũ giáo viên có cơ hội đi tham quan, khảo sát ở nước ngoài, tham gia vào các hội nghị quốc tế bàn về quản lý kinh tế ở trong và ngoài nước, xâm nhập vào thực tế hoạt động của các doanh nghiệp ở trong nước...Điều đó không chỉ làm nâng cao năng lực của họ trong công tác giảng dạy, nâng cao hiệu quả giảng dạy chung mà còn tác động tới tầm nhìn và nét văn hoá của họ.
Các cơ sở cần đưa ra chính sách khen thưởng hợp lý trong khả năng của mình để động viên những người giáo viên, làm cho tích cực hơn nữa trong công việc và trong học tập. Họ có thể xây dựng một quỹ đào tạo hay chương trình học bổng để đào tạo, bồi dưỡng phát triển đội ngũ cán bộ giáo viên cho cơ quan mình.
Việc nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác trong đó có yếu tố cơ sở vật chất của các cơ sở đào tạo, vì vậy nâng mức đầu tư cho các cơ sở đào tạo để hiện đại hoá các các phương tiện giảng dạy cũng cần được các cơ quan, đơn vị và các cơ sở đào tạo chú trọng đến.
Nhà nước phải kết hợp với các cơ sở đào tạo xây dựng các dự án đầu tư hợp lý vào các cơ sở đó và trong kế hoạch phải quan tâm tới các vùng sâu, vùng xa, các vùng còn gặp nhiều khó khăn, các đối tượng dân tộc; quan tâm đến việc đầu tư vào trường sở, hỗ trợ kinh phí cho những người đi học, hoàn thiện hệ thống giáo trình...
Đồng thời cũng cần phải đưa ra các tiêu chuẩn về cơ sở vật chất cho một trường tổ chức đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế như: diện tích mặt bằng, số lượng phòng học, trang thiết bị giảng dạy, số lượng sinh viên trong một lớp... thì việc đào tạo mới đạt được hiệu quả cao.
Đầu tư nâng cấp hệ thống thư viện, thường xuyên bổ sung các loại sách mới phục vụ cho việc học tập, nghiên cứu của cả giảng viên và học viên
Cùng với việc đưa ra các kế hoạch đầu tư thì nhà nước và các cơ sở đào tạo cũng phải nghiên cứu đầu tư và tạo nguồn kinh phí để thực hiện các dự án đầu tư đó, nguồn kinh phí này có thể được huy động từ ngân sách Nhà nước, từ trong dân, hay nguồn vốn ODA, cũng có thể huy động từ sự đóng góp của các đoàn thể và các cơ quan sử dụng cán bộ quản lý kinh tế, tìm kiếm các nguồn tài trợ của các tổ chức, doanh nghiệp, của các cá nhân trong và ngoài nước.
Trong kế hoạch đầu tư cho các cơ sở đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế thì phải đặc biệt chú trọng đầu tư làm hoàn thiện hệ thống giáo trình, xây dựng hệ thống giáo trình đảm bảo tính thống nhất và khoa học, sát hợp với hoàn cảnh, điều kiện của Việt Nam và hiện đại. Muốn vậy Nhà nước và các cơ sở đào tạo cũng phải đưa ra các chính sách nhằm tập hợp những chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành trong mỗi lĩnh vực, nội dung cần đào tạo để xây dựng tài liệu học tập và giảng dạy cho lĩnh vực đó.
Trong công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế, vấn đề hợp tác quốc tế là rất cần thiết. Do đó Nhà nước và các cơ sở đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế cũng cần có những phương hướng và biện pháp cụ thể để tăng cường hợp tác quốc tế về mọi mặt trong việc đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế. Tăng cường hợp tác quốc tế nhằm tiếp thu những kinh nghiệm về quản lý kinh tế, mở rộng tầm nhìn và nâng cao năng lực quản lý kinh tế cho các cán bộ quản lý kinh tế phù hợp với điều kiện thực tiễn của Việt Nam và đào tạo được những chuyên gia giỏi trong lĩnh vực quản lý kinh tế.
Nhà nước và các cơ sở đào tạo kết hợp cùng với các cơ quan sử dụng cán bộ quản lý kinh tế xây dựng các chương trình hợp tác quốc tế về đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế trong cả dài hạn và ngắn hạn, trong điều kiện cho phép và có thể tổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau như: cử cán bộ ra nước ngoài học, mời các chuyên gia nước ngoài về dạy ở trong nước, tổ chức các buổi toạ đàm về lĩnh vực quản lý kinh tế giữa các cán bộ của ta với các chuyên gia nước ngoài.
Chúng ta phải tìm các biện pháp nhằm thu hút sự đầu tư tài trợ của các tổ chức quốc tế, của chính phủ các nước vào lĩnh vực giáo dục và đào tạo, đặc biệt trong việc đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế nhằm giúp Việt Nam phát triển hơn nữa, xây dựng được một đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế có chất lượng cao.
Cuối cùng, các cơ sở đào tạo phải tiến hành đổi mới nội dung và phương pháp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế. Đây cũng là một giải pháp rất quan trọng để nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế. Việc tiến hành đổi mới phải dựa trên cơ sở chuyển trọng tâm từ đào tạo, bồi dưỡng nặng về lý thuyết sang nâng cao năng lực thực hiện công tác quản lý trong thực tế, gắn lý luận với thực tế, học đi đôi với hành, bảo đảm hiệu quả và thiết thực. Nội dung đào tạo phải có sự kết hợp giữa cung cấp kiến thức toàn diện về công tác quản lý kinh tế và có trọng điểm đối với từng vị trí công tác của cán bộ quản lý kinh tế; tập trung đào tạo những kiến thức cơ bản về quản lý kinh tế vĩ mô, quản lý thị trường...và những kiến thức bổ trợ quan trọng như tin học, ngoại ngữ...Những việc cụ thể cần phải làm để đổi mới nội dung và phương pháp dạy và học trong đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế hiện nay là:
Thực hiện tăng cường nội dung kiến thức chính trị, pháp luật và các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước; các kiến thức về kinh tế nói chung...làm cho các cán bộ quản lý kinh tế có sự nhận thức đúng đắn về bản chất của nhà nước ta, về vai trò của Nhà nước trong thời kỳ quá độ lên Chủ Nghĩa Xã Hội. Đồng thời qua đó cũng giúp họ mở rộng các kiến thức về quản lý kinh tế, kỹ năng và nghiệp vụ quản lý kinh tế.
Đổi mới phương pháp giảng dạy trong các cơ sở đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế theo phương châm “ giảng viên chủ đạo, học viên chủ động”. Trong lớp học, giảng viên phải luôn là người tạo ra nhu cầu học tập cho học viên, gợi mở cho học viên thấy những cái hay, cái thú vị của những vấn đề mà họ đang nghiên cứu; kích thích sự hứng thú tiếp nhận kiến thức và khả năng sáng tạo, tư duy của học viên. Để làm được những việc như vậy, giảng viên phải luôn kiểm soát được học viên và gắn kết được họ và các khâu học tập, luôn đưa ra những tình huống thực tế để thảo luận và phát huy dân chủ trong thảo luận. Còn học viên phải luôn chủ động, tích cực, độc lập và sáng tạo trong học tập, hào hứng tiếp thu những kiến thức khoa học và vận dụng vào trong thực tiễn, hoàn thành công việc bằng chính sức lực của mình.
Tiến hành đa dạng hoá các hình thức đào tạo trong cả ngắn hạn và dài hạn, tạo điều kiện thuận lợi cho các cán bộ vừa có thể đi làm, vừa có thể đi học. Đó là các hình thức như: Đào tạo chính qui hệ tập trung, đào tạo từ xa, đào tạo và bồi dưỡng ngắn hạn để tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ; thực tập để đề bạt lên chức vụ cao hơn.
Giảng viên cần kết hợp nhiều phương pháp giảng dạy trong một giờ lên lớp, nhất là các phương pháp nhằm huy động sự tham gia tích cực của học viên, khai thác tối đa các phương tiện, thiết bị được đầu tư.
Kết luận
Qua quá trình tìm hiểu, nghiên cứu ở trên, chúng ta không thể phủ nhận vai trò rất quan trọng của đội ngũ cán bộ, công chức ở nước ta nói chung và của đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế nói riêng trong sự nghiệp phát triển kinh tế đất nước. Tuy vậy công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế hiện nay vẫn chưa được Đảng, Nhà nước và các cấp lãnh đạo quan tâm một cách đúng mức làm chất lượng đào tạo và bồi dưỡng vẫn chưa được nâng cao. Do đó bây giờ chúng ta vẫn chưa có một đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế đủ về số lượng, giỏi về trình độ và năng lực chuyên môn xứng ngang tầm vơi sự phát triển của nền kinh tế và hoàn cảnh thế giới ngày nay. Để xảy ra thực trạng trên không chỉ do những hạn chế, khó khăn của các cơ sở thực hiện công tác đào tạo và bồi dưỡng mà còn do những hạn chế của các cơ quan Nhà nước, các cơ quan sử dụng cán bộ quản lý kinh tế. Vì vậy trách nhiệm giải quyết các vấn đề tồn tại nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế là của cả hai phía: các cơ sở đào tạo và các cơ quan sử dụng cán bộ quản lý kinh tế. Giữa các cơ sở đào tạo và các cơ quan có nhu cầu sử dụng cán bộ quản lý kinh tế phải có sự phối hợp chặt chẽ với nhau trong việc tổ chức thực hiện đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế, cả hai đều phải đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng. Các cơ sở đào tạo cần đưa ra các chính sách nhằm thúc đẩy hơn nữa đầu tư về mọi mặt cho công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý kinh tế. Các cơ quan đơn vị sử dụng cán bộ quản lý kinh tế cũng cần đưa ra các chính sách nhằm khuyến khích các cán bộ quản lý kinh tế tích cực hơn nữa trong việc học tập, trau dồi kiến thức về quản lý kinh tế.
Danh mục tài liệu tham khảo
Tô Tử Hạ : Công chức và vấn đề xây dựng đội ngũ cán bộ công chức hiện nay (NXB chính trị Quốc gia-1998).
PGS.TS Lê Du Phong và PTS Hoàng Văn Hoa: Đào tạo cán bộ quản lý kinh tế ở Việt Nam hiện nay. Thực trạng và giải pháp ( NXB chính trị Quốc gia-1998)
TS. Hà Quang Ngọc: Góp phần xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước hiện nay( NXB chính trị Quốc Gia-2000).
NXB Khoa học và kỹ thuật: Giáo trình Quản lý học kinh tế quốc dân-tập II.
Tạp chí tổ chức Nhà nước: số 6/04.
Tạp chí tổ chức Nhà nước: số 4/04.
Tạp chí tổ chức Nhà nước: số9/03.
Tạp chí tổ chức Nhà nước: số8/03.
Tạp chí tổ chức Nhà nước: số7/03.
Tạp chí tổ chức Nhà nước: số5/03.
Tạp chí Quản lý Nhà nước: số 5/04.
Tạp chí Quản lý Nhà nước: số 3/04.
Tạp chí Quản lý Nhà nước: số2/04.
Tạp chí Quản lý Nhà nước: số 8/03.
Tạp chí Quản lý Nhà nước: số 5/03.
Tạp chí Quản lý Nhà nước: số4/03.
Tạp chí Quản lý Nhà nước: số11/02.
Tạp chí Quản lý Nhà nước: số 4/02.
Tạp chí Quản lý Nhà nước: số12/01.
Tạp chí Quản lý Nhà nước: số 8/01.
Tạp chí Quản lý Nhà nước: số 7/01.
Tạp chí Quản lý Nhà nước: số 6/01.
Tạp chí Quản lý Nhà nước: số 3/01.
Tạp chí Quản lý Nhà nước: số 8/00.
Mục lục
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 8719.doc