Đề tài Nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm tôm Việt Nam xuất khẩu

Lời nói đầu Trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam, việc nâng cao kh†\năng‡cạnh tranh của hàng hoá xuất khẩu mang ý nghĩa quan trọng hàng đầu. Mặt hàng thủy sản của nước ta trong hơn 20 năm qua đã tạo lập được một vị thế khả quan trên thị trường thế giới. Trong đó, sản phẩm tôm tuy chỉ chiếm khoảng 20% về khối lượng xuất khẩu nhưng luôn chiếm trên 40% trong tổng doanh thu xuất khẩu thủy sản. Mặt hàng này ngày càng đạt được mức tăng trưởng xuất khẩu cao, giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động, trở thành ngành hàng có tầm quan trọng chiến lược đóng góp vào nền kinh tế quốc dân. Tuy nhiên, trước những đòi hỏi khắt khe của môi trường cạnh tranh toàn cầu, do nội lực chưa được phát huy một cách hiệu quả nên việc sản xuất,\chế biến và xuất khẩu tôm vẫn còn nhiều bất cập, hiệu quả khai thác chưa thực sự tương xứng với tiềm năng phát triển. Bởi vậy, việc tìm ra những giải pháp thực tiễn để Việt Nam, bằng những tiềm năng sẵn có trong sản xuất tôm, cùng với định hướng phát triển đúng đắn của Đảng và Nhà nước nhằm tạo ra vị thế cạnh tranh mạnh mẽ, tạo nên sức mạnh của thương hiệu tôm Việt Nam trên thị trường thế giới là vấn đề mang tính cấp thiết được sự quan tâm của nhiều ngành, nhiều cấp, nhất là trong thời điểm hiện nay, khi Việt Nam đang trong tiến trình gia nhập WTO. Xuất phát từ yêu cầu cấp bách của thực tiễn và lý luận như đã phân tích ở trên, tác giả đã mạnh dạn chọn đề tài “Nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm tôm Việt Nam xuất khẩu trong quá trình hội nhập” làm khoá luận tốt nghiệp của mình. Mục đích của đề tài là nghiên cứu, đánh giá năng lực cạnh tranh của sản phẩm tôm Việt Nam trên cả ba phương diện chính: chất lượng, giá cả, xúc tiến thương mại; trên cơ sở đó đưa ra những kiến nghị và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm tôm Việt Nam xuất khẩu trong thời gian tới. Đề tài tập trung nghiên cứu một số vấn đề chính sau: - Tình hình sản xuất, chế biến, tiêu thụ và xuất khẩu tôm của Việt Nam trong những năm gần đây (tập trung vào giai đoạn 1998-2003). - Xu hướng phát triển thị trường tôm Việt Nam và thế giới cho đến năm 2010. - Triển vọng phát triển sản xuất cũng như khả năng cạnh tranh của sản phẩm tôm Việt Nam xuất khẩu trong quá trình hội nhập hiện nay. - Một số giải pháp nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm tôm Việt Nam xuất khẩu trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Phù hợp với mục đích, đối tượng, phạm vi nghiên cứu nêu trên, nội dung của đề tài được bố cục như sau: Mở đầu Chương I: Khái quát chung về hội nhập kinh tế quốc tế và khả năng cạnh tranh của mặt hàng tôm Việt Nam xuất khẩu. Chương II: Tổng quan về thị trường tôm thế giới và thực trạng khả năng cạnh tranh của mặt hàng tôm Việt Nam xuất khẩu Chương III: Định hướng và giải pháp nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của mặt hàng Việt Nam xuất khẩu Mục lục Lời nói đầu 1 Chương i 3 Khái quát chung về hội nhập kinh tế Quốc tế và khả năng cạnh tranh của mặt hàng tôm việt nam xuất khẩu 3 I. Những vấn đề lý luận chung về hội nhập kinh tế quốc tế 3 1. Quan niệm về hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam 3 2. Mục tiêu, nguyên tắc và phương châm hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam 5 2.1. Mục tiêu hội nhập kinh tế quốc tế 5 2.2. Nguyên tắc cơ bản của hội nhập kinh tế quốc tế 5 2.3. Phương châm hội nhập 5 II. Cơ hội và thách thức khi Việt Nam tham gia hội nhập kinh tế quốc tế 6 1. Những cơ hội phát triển cho Việt Nam 6 2. Những thách thức đối với Việt Nam 7 III. Những vấn đề về hội nhập kinh tế quốc tế đối với mặt hàng tôm Việt Nam 9 1. Hội nhập kinh tế quốc tế đối với hàng thủy sản Việt Nam nói chung 9 2. Hội nhập kinh tế quốc tế đối với mặt hàng tôm Việt Nam 11 IV. Những vấn đề cơ bản về khả năng cạnh tranh 12 1. Khái niệm về khả năng cạnh tranh và khả năng cạnh tranh của hàng thủy sản Việt Nam 12 1.1. Khái niệm 12 1.2. Các tiêu chí của khả năng cạnh tranh 13 1.3. Năng lực cạnh tranh của hàng thuỷ sản Việt Nam 16 2. Những lợi thế so sánh của mặt hàng tôm Việt Nam khi hội nhập kinh tế quốc tế 17 2.1. Về điều kiện tự nhiên và khí hậu 17 2.2. Về nguồn lợi tôm tự nhiên 17 2.3. Về nguồn lao động 18 2.4. Về đội tàu khai thác, đánh bắt 19 3. Các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của mặt hàng tôm xuất khẩu 19 3.1. Các nhân tố bên trong 19 3.2. Các nhân tố bên ngoài 20 chương II 21 Tổng quan về thị trường tôm thế giới và thực trạng khả năng cạnh tranh của mặt hàng tôm Việt Nam xuất khẩu 21 1. Tổng quan về thị trường tôm thế giới 21 1. Khái quát chung 21 2. Sản xuất tôm của thế giới 22 2.1. Sản lượng tôm khai thác 22 2.2. Sản lượng tôm nuôi 23 2.2.1. Thái Lan 24 2.2.2. Trung Quốc 24 2.2.3. Inđônêxia 24 2.2.4. ấn Độ 25 3. Xuất khẩu tôm của thế giới 25 4. Nhập khẩu tôm của thế giới 28 5. Giá tôm thế giới 29 6. Xu hướng thị trường tôm thế giới 30 6.1. Về sản lượng 30 6.2. Về nhu cầu tôm của thị trường thế giới 30 6.3. Về giá cả 31 II. Thực trạng khai thác, nuôi trồng, chế biến và xuất khẩu mặt hàng tôm Việt Nam 32 1. Tình hình khai thác, nuôi trồng và chế biến tôm ở Việt Nam hiện nay 32 1.1. Tình hình khai thác tôm tự nhiên 32 1.2. Tình hình nuôi trồng tôm nước mặn và nước ngọt tại Việt Nam 33 1.2.1. Về diện tích và sản lượng tôm nuôi 34 1.2.2. Về năng suất 36 1.2.3. Về con giống 36 1.2.4. Về dịch bệnh 38 1.3. Tình hình chế biến tôm của Việt Nam 39 2. Tình hình xuất khẩu tôm 41 2.1. Phân tích quy mô và tốc độ xuất khẩu tôm giai đoạn 1998-2003 41 2.1.1. Phân tích kim ngạch xuất khẩu 41 2.1.2. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam 43 2.2. Cơ cấu sản phẩm tôm xuất khẩu 46 2.3. Cơ cấu thị trường xuất khẩu 48 2.3.1. Cơ cấu thị trường 48 2.3.2. Các mối quan hệ thị trường chủ thị trường 50 III. Đánh giá khả năng cạnh tranh của mặt hàng tôm Việt Nam xuất khẩu 62 1. Đánh giá khả năng cạnh tranh của mặt hàng tôm Việt Nam xuất khẩu theo các nhóm nhân tố ảnh hưởng chủ yếu 62 1.1. Về chất lượng và công tác quản lý chất lượng 62 1.1.1. Đánh giá chất lượng mặt hàng tôm Việt Nam xuất khẩu 62 1.1.2. Những nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tôm xuất khẩu 65 1.2. Về giá thành sản phẩm 67 1.2.1. Giá thành 67 1.2.2. Giá cả 69 1.3. Về công tác thị trường và các hoạt động xúc tiến thương mại 69 1.3.1. Về công tác nghiên cứu thị trường 69 1.3.2. Về marketing hỗn hợp 70 1.3.3. Về các công tác hỗ trợ cho xúc tiến thương mại 73 2. Đánh giá chung 74 Chương III 76 Định hướng và giải pháp nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của mặt hàng tôm Việt Nam xuất khẩu 76 I. Quan điểm và định hướng đối với việc khai thác, nuôi trồng, chế biến và xuất khẩu mặt hàng tôm 76 1. Định hướng và mục tiêu phát triển đối với mặt hàng thủy sản nói chung 76 2. Định hướng và mục tiêu phát triển đối với mặt hàng tôm xuất khẩu 78 2.1. Mục tiêu đặt ra đối với xuất khẩu tôm đến năm 2005 như sau 78 2.2. Phương hướng mở rộng sản xuất nguyên liệu 78 2.2.1. Về khai thác 78 2.2.2. Về nuôi trồng 79 2.2.3. Về nhập khẩu nguyên liệu 79 2.3. Phương hướng đẩy mạnh chế biến 80 2.4. Phương hướng phát triển sản phẩm và thị trường 80 II. Một số giải pháp nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của mặt hàng tôm Việt Nam xuất khẩu 80 1. Nhóm giải pháp vĩ mô 80 1.1. Chính sách quản lý và cơ chế 80 1.2. Giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia 83 1.3. Chính sách tài chính, hỗ trợ tín dụng 84 1.3.1. Chính sách thuế 84 1.3.2. Chính sách tỷ giá 84 1.3.3. Chính sách tín dụng, trợ cấp 85 2. Nhóm giải pháp về phía ngành thủy sản đối với mặt hàng tôm 85 2.1. Nhóm giải pháp tạo nguồn nguyên liệu 85 2.1.1. Trong khai thác tôm 86 2.1.2. Trong nuôi trồng 87 2.1.3. Trong nhập khẩu nguyên liệu tôm 91 2.2. Tăng cường hợp tác kinh tế – kỹ thuật với nước ngoài 91 2.3. Thu hút đầu tư trong nước và ngoài nước 92 2.4. Tăng cường công tác quản lý chất lượng 93 2.5. Xây dựng Trung tâm giao dịch và thành lập Quỹ Bảo hiểm tôm 94 2.5.1. Xây dựng Trung tâm giao dịch 94 2.5.2. Xây dựng đội ngũ thương nhân 94 2.5.3. Thành lập các Quỹ Bảo hiểm cho tôm 95 2.6. Xây dựng thương hiệu cho mặt hàng tôm Việt Nam 95 2.7. Chính sách nguồn nhân lực trên phạm vi cả nước 97 3. Nhóm giải pháp vi mô (về phía các doanh nghiệp) 98 3.1. Nhập nguyên liệu đầu vào cho chế biến 98 3.2. Thu mua nguyên liệu đầu vào cho xuất khẩu 99 3.3. Nâng cao năng lực, công nghệ chế biến 100 3.4. Cải thiện chất lượng tôm xuất khẩu 101 3.5. Đa dạng hoá cơ cấu sản phẩm tôm xuất khẩu 101 3.6. Củng cố và mở rộng thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu 102 3.7. Tăng cường công tác xúc tiến thương mại 103 3.8. Đào tạo nguồn nhân lực trong phạm vi doanh nghiệp 103 Kết luận 105 Danh mục tài liệu tham khảo 107 Mục lục 109

112 trang | Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1733 | Lượt tải: 1

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm tôm Việt Nam xuất khẩu, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

mét m«i trêng thuËn lîi song vÉn an toµn cho viÖc thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ ®Çu t níc ngoµi vµo nu«i trång, chÕ biÕn t«m xuÊt khÈu. ChÝnh s¸ch tÝn dông, trî cÊp C¬ chÕ thëng xuÊt khÈu ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã doanh thu cao, cã thµnh tÝch t×m kiÕm vµ më réng thÞ trêng xuÊt khÈu t«m lµ rÊt cÇn thiÕt vµ h÷u Ých. Nã sÏ khuyÕn khÝch cho nh÷ng nhµ xuÊt khÈu mÆt hµng t«m phÊn ®Êu t¨ng trëng cao h¬n n÷a. Nh×n chung, nh÷ng thÞ trêng tiªu thô t«m chÝnh cña ViÖt Nam hiÖn nay hÇu hÕt lµ c¸c thÞ trêng truyÒn thèng vµ ®ang cã xu híng b·o hoµ (vÝ dô nh thÞ trêng NhËt B¶n). V× vËy, nÕu c¸c doanh nghiÖp t×m ®îc nh÷ng thÞ trêng míi, Nhµ níc cÇn ®a ra møc thëng hîp lý dùa trªn doanh thu xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp ®ã. §ång thêi Nhµ níc còng nªn cã nh÷ng møc thëng kh¸c nhau ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp xuÊt khÈu cã doanh thu cao trong n¨m. Bªn c¹nh ®ã Nhµ níc còng cÇn t¨ng cêng ho¹t ®éng tµi trî xuÊt khÈu v× ®©y lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh thµnh c«ng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Nhu cÇu tµi trî xuÊt khÈu bao gåm: 1) tµi trî tríc khi giao hµng (cÊp vèn ®Ó ®¶m b¶o ®Çu vµo cho s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn xuÊt khÈu) - nhu cÇu vèn nµy rÊt quan träng do ®Æc ®iÓm hµng thuû s¶n lµ mang tÝnh chÊt thêi vô cao vµ nhiÒu lo¹i nguyªn liÖu, m¸y mãc, thiÕt bÞ phôc vô chÕ biÕn xuÊt khÈu l¹i ph¶i nhËp khÈu; 2) tµi trî trong khi giao hµng: t«m ®· ®îc chÕ biÕn vµ cÇn ph¶i lu kho chê ký ®îc hîp ®ång b¸n hµng. Muèn th¾ng lîi trong chµo hµng vµ giµnh ®îc quyÒn ký kÕt hîp ®ång th× doanh nghiÖp ph¶i chµo hµng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn hÊp dÉn vÒ gi¸ c¶, thanh to¸n do ®ã ph¸t sinh nhu cÇu vÒ tÝn dông; 3) tµi trî sau khi giao hµng: nhµ xuÊt khÈu chµo b¸n chÞu víi thêi h¹n thanh to¸n tõ 3, 6, 9 th¸ng hay l©u h¬n v× vËy nhµ xuÊt khÈu cÇn ph¶i vay vèn ®Ó tiÕp tôc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Ngoµi ra, ViÖt Nam cÇn ph¶i thiÕt lËp quü hç trî xuÊt khÈu t«m bëi v×: thø nhÊt, ®Æc thï cña ngµnh thñy s¶n nãi chung vµ mÆt hµng t«m nãi riªng lµ phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn, gi¸ biÕn ®éng thÊt thêng nªn quü nµy ®îc thiÕt lËp sÏ æn ®Þnh gi¸; thø hai, quü hç trî xuÊt khÈu trî gióp ®æi míi trang thiÕt bÞ khi cÇn thiÕt ®Ó n©ng cao n¨ng lùc chÕ biÕn, chÊt lîng s¶n phÈm, hç trî th©m nhËp thÞ trêng. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ phÝa ngµnh thñy s¶n ®èi víi mÆt hµng t«m Nhãm gi¶i ph¸p t¹o nguån nguyªn liÖu Nguyªn liÖu lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng ®èi víi viÖc ph¸t triÓn xuÊt khÈu t«m. Trong thêi gian gÇn ®©y t×nh tr¹ng thiÕu nguyªn liÖu x¶y ra kh¸ phæ biÕn ®èi víi hÇu hÕt c¸c xÝ nghiÖp chÕ biÕn t«m xuÊt khÈu. MÆt kh¸c, sù ph¸t triÓn ®i tríc cña n¨ng lùc s¶n xuÊt chÕ biÕn (®îc ®¸nh gi¸ lµ d thõa) so víi kh¶ n¨ng cung cÊp nguyªn liÖu cã thÓ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh, ®Èy gi¸ nguyªn liÖu lªn cao, h¹ thÊp phÈm chÊt s¶n phÈm xuèng. Nh vËy, ®Çu t ph¸t triÓn n¨ng lùc s¶n xuÊt cña khu vùc t¹o nguyªn liÖu c©n ®èi víi sù ph¸t triÓn n¨ng lùc chÕ biÕn vµ t¨ng cêng qu¶n lý thÞ trêng nguyªn liÖu lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu ®Ó gia t¨ng kim ng¹ch vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu mÆt hµng t«m. C¸c gi¶i ph¸p t¹o nguyªn liÖu cÇn tËp trung vµo c¸c vÊn ®Ò sau: Trong khai th¸c t«m Khai th¸c thñy h¶i s¶n nãi chung lµ mét lÜnh vùc khã vµ chËm ®îc ®æi míi. Tµu thuyÒn, ng cô, c«ng nghÖ, lao ®éng cña níc ta vÉn cßn l¹c hËu vµ cã nhiÒu bÊt cËp khi ®i vµo CNH-H§H. Trong ®iÒu kiÖn mét níc cßn nghÌo, kinh tÕ chËm ph¸t triÓn, d©n trÝ ven biÓn vµ h¶i ®¶o cßn thÊp nh ViÖt Nam th× chó träng ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn lµ rÊt cÇn thiÕt. Muèn lµm ®îc ®iÒu nµy, trong nh÷ng n¨m tíi, tÊt c¶ c¸c tØnh, thµnh phè ven biÓn vµ ngµnh thñy s¶n cÇn tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ l¹i mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ toµn diÖn thùc tr¹ng khai th¸c t«m biÓn; sù biÕn ®éng, chuyÓn ®æi ë vïng gÇn bê vµ kÕt qu¶ còng nh nh÷ng vÊn ®Ò ®ang ®îc ®Æt ra trong viÖc thùc hiÖn chñ tr¬ng khai th¸c c¸c loµi t«m. Trªn c¬ së tæng kÕt thùc tiÔn, g¾n víi yªu cÇu héi nhËp, dùa vµo kh¶ n¨ng vµ hiÖn tr¹ng sö dông nguån lîi ®Ó cã ®Þnh híng chiÕn lîc vµ gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh ph¸t triÓn khai th¸c g¾n víi viÖc t¸i t¹o nguån lîi t«m tù nhiªn. Mét sè gi¶i ph¸p cô thÓ ®èi víi lÜnh vùc khai th¸c t«m lµ: Ph¸t triÓn m¹nh mÏ n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ tæ chøc khai th¸c t«m xa bê ¦u tiªn tËp trung c¸c kho¶n tÝn dông trung vµ dµi h¹n víi l·i suÊt u ®·i vµ hç trî ng d©n trang bÞ tµu thuyÒn vµ c«ng cô ®¸nh b¾t X©y dùng c¸c ®éi tµu khai th¸c lµm nhiÖm vô híng dÉn kü thuËt vµ hç trî vÒ dÞch vô, hËu cÇn ®a d©n ra khai th¸c xa bê X©y dùng hÖ thèng c¸c c¬ së dÞch vô hËu cÇn, bao gåm cÇu c¶ng, c«ng tr×nh ®iÖn níc cung øng nhiªn liÖu, níc ®¸ dïng íp l¹nh t«m, x©y dùng c¸c c¶ng vµ hÖ thèng dÞch vô phôc vô xuÊt khÈu ë mét sè ®¶o, c¸c vïng biÓn cã nghÒ t«m träng ®iÓm Gi¶m m¹nh søc Ðp víi nguån lîi ven bê th«ng qua ph¸t triÓn nu«i t«m biÓn vµ ¸p dông c«ng nghÖ thay thÕ Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c b¶o vÖ nguån lîi t«m biÓn HiÖn nay, viÖc b¶o vÖ nguån lîi thñy s¶n nãi chung vµ nguån t«m biÓn nãi riªng lµ vÊn ®Ò rÊt bøc xóc. §Ó cã thÓ h¹n chÕ vµ lo¹i trõ viÖc l¹m s¸t c¸c nguån lîi thñy s¶n, bªn c¹nh c¸c biÖn ph¸p xö lý c¸c hµnh vi vi ph¹m ®Ó r¨n ®e, th× ®iÒu quan träng nhÊt vÉn lµ n©ng cao ý thøc cña ngêi d©n. Chi côc b¶o vÖ nguån lîi thñy s¶n cÇn chó träng h¬n n÷a ®Õn c«ng t¸c tuyªn truyÒn c¸c Th«ng t, NghÞ ®Þnh còng nh c¸c v¨n b¶n cã liªn quan vÒ vÊn ®Ò b¶o vÖ nguån lîi thñy s¶n vµ nguån lîi t«m biÓn. Mét gi¶i ph¸p tÝch cùc kh¸c lµ hç trî chuyÓn ®æi nghÒ nghiÖp vµ gióp æn ®Þnh cuéc sèng cho c¸c hé ng d©n nghÌo, c¸c hé diÖn chÝnh s¸ch. §©y lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó b¶o vÖ ®îc nguån lîi thñy s¶n nãi chung còng nh nguån lîi t«m tù nhiªn trong l©u dµi. Bëi lÏ, hÇu hÕt c¸c hé khai th¸c t«m ®Òu lµ nh÷ng hé d©n nghÌo, tr×nh ®é cßn thÊp. Nhµ níc cÇn cã sù hç trî vÒ vèn, khoa häc kü thuËt còng nh ®Þnh híng ngµnh nghÒ phï hîp nh nu«i trång t«m theo quy ho¹ch, ®¸nh b¾t t«m biÓn hoÆc t¹o c«ng ¨n viÖc lµm kh¸c,… Bªn c¹nh ®ã, viÖc t¸i t¹o, phôc håi nguån lîi thñy s¶n nãi chung vµ t«m biÓn nãi riªng còng rÊt cÇn thiÕt. VÝ dô nh UBND tØnh Qu¶ng Nam míi ®©y ®· kiÕn nghÞ Bé Thñy s¶n b¶o vÖ nguån lîi t«m hïm gièng b»ng lÖnh cÊm ®¸nh b¾t vµo mïa t«m hïm sinh s¶n tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng 10 hµng n¨m[1] Theo Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè ngµy 02/05/2003 . Theo Ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn gièng thñy s¶n ®Õn n¨m 2010, tæng vèn ®Çu t cho viÖc th¶ gièng ra c¸c vïng níc tù nhiªn dù tÝnh kho¶ng 50 tû ®ång. §Ó thùc hiÖn ®îc môc tiªu nµy, chóng ta cÇn khoanh vïng b¶o vÖ, phôc håi nguyªn tr¹ng m«i trêng sèng cña c¸c loµi t«m, ®ång thêi tiÕn hµnh th¶ t«m gièng bæ sung. ViÖc th¶ t«m gièng bæ sung cÇn chó träng ®Õn chÊt lîng t«m gièng, khu vùc th¶ vµ kü thuËt th¶. Còng trong Ch¬ng tr×nh B¶o vÖ vµ ph¸t triÓn nguån lîi thñy s¶n ®Õn n¨m 2010, dù ¸n t¸i t¹o nguån lîi t«m biÓn dù kiÕn sÏ chän 3 loµi t«m thuéc hä h«m he, gåm: t«m só, t«m b¹c thÎ, t«m n¬ng víi nh÷ng khu vùc th¶ ®îc dù tÝnh kü cµng. Hy väng r»ng, nguån lîi t«m biÓn cña ViÖt Nam sÏ sím ®îc phôc håi, gãp phÇn kh«i phôc nghÒ khai th¸c t«m biÓn ë ViÖt Nam. Trong nu«i trång VÒ quy ho¹ch Nhµ níc cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p rµ so¸t, bæ sung hoµn chØnh quy ho¹ch thiÕt kÕ c¸c vïng nu«i theo dù ¸n. Trong khi quy ho¹ch cÇn phèi hîp víi c¸c ngµnh N«ng, L©m, Thuû lîi nh»m thèng nhÊt qu¶n lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nh÷ng lo¹i h×nh mÆt níc nu«i trång t«m nh: ®Êt ngËp mÆn, ruéng nhiÔm mÆn, ruéng tròng cÊy lóa bÊp bªnh, vïng ®Êt c¸t miÒn Trung,… Tõ ®ã tiÕn hµnh quy ho¹ch cô thÓ, bè trÝ c¬ së h¹ tÇng cho tõng vïng nu«i. Cô thÓ lµ: TiÕp tôc hoµn chØnh viÖc chuyÓn ®æi ®Êt n«ng nghiÖp kÐm hiÖu qu¶ sang nu«i trång t«m. Nhanh chãng ®a c¸c dù ¸n ®Çu t nu«i t«m c«ng nghiÖp, nu«i t«m trªn c¸t, nu«i t«m kÕt hîp trång rõng, nu«i t«m víi c«ng nghÖ tiªn tiÕn theo m« h×nh sinh th¸i bÒn v÷ng vµo c¸c vïng träng diÓm TiÕn hµnh ¸p dông c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý vïng nu«i mét c¸ch hiÖu qu¶, ®¶m b¶o vÖ sinh m«i trêng vïng nu«i, vÖ sinh chÊt lîng s¶n phÈm tõ vïng nu«i H¹n chÕ nu«i t«m qu¶ng canh n¨ng suÊt thÊp, khuyÕn khÝch nu«i t«m xen canh vµ lu©n canh ®Ó khai th¸c cã hiÖu qu¶ h¬n n÷a quü ®Êt nu«i t«m Ng¨n cÊm viÖc nu«i t«m trong c¸c vïng ®Öm U Minh Thîng ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng nhiÔm mÆn nguån níc VÒ gièng t«m Kinh nghiªm cña nhiÒu quèc gia cã nghÒ nu«i trång t«m ph¸t triÓn ®Òu kh¼ng ®Þnh viÖc ®¶m b¶o sè lîng vµ chÊt lîng con gièng cho s¶n xuÊt lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña bÊt kú ho¹t ®éng nu«i t«m nµo. T«m gièng cã chÊt lîng cao sÏ ®¶m b¶o khi nu«i ®¹t tØ lÖ sèng cao, gi¶m rñi ro dÞch bÖnh, tèc ®é t¨ng trëng nhanh vµ sö dông thøc ¨n mét c¸ch hiÖu qu¶. HiÖn nay, c¸c tr¹i s¶n xuÊt t«m gièng trªn c¶ níc kh«ng ®ñ cung øng gièng cho nhu cÇu t«m ngµy mét t¨ng, nhÊt lµ vµo thêi vô. V× vËy, ngµnh thñy s¶n ph¶i xóc tiÕn nhanh viÖc triÓn khai quy ho¹ch l¹i hÖ thèng tr¹m tr¹i, cñng cè hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý c¸c tr¹i gièng. Mét sè gi¶i ph¸p h÷u hiÖu nh»m tæ chøc qu¶n lý tèt c¸c tr¹i gièng t«m, nh»m ®¶m b¶o cho nhu cÇu t«m gièng cña c¶ níc cã thÓ kÓ ®Õn viÖc: X©y dùng hÖ thèng gièng quèc gia theo híng cã nh÷ng trung t©m gièng hiÖn ®¹i, ®ñ n¨ng lùc nghiªn cøu, øng dông vµ ®a nhanh tiÕn bé kü thuËt cña thÕ giíi vµ khu vùc vµo s¶n xuÊt ë c¸c vïng ®Þa lý – sinh th¸i vµ qu¶n lý c¸c nhãm t«m gièng ®Æc trng cho vïng. X©y dùng c¸c trung t©m t«m gièng quèc gia thuéc c¸c ViÖn nghiªn cøu nu«i trång thñy s¶n lµ viÖc lµm cÇn thiÕt. C¸c trung t©m nµy sÏ cã nhiÖm vô nh©n vµ cung cÊp gièng t«m gèc, gièng thuÇn còng nh gièng ®· ®îc n©ng cao chÊt lîng di truyÒn cho c¸c tr¹i s¶n xuÊt t«m gièng ë c¸c ®Þa ph¬ng. Ngoµi ra, c¸c trung t©m nµy cßn cã nhiÖm vô nhËp khÈu, thuÇn ho¸ vµ di gièng mét sè lo¹i míi cã n¨ng suÊt, chÊt lîng cao, cã kh¶ n¨ng phßng chÞu bÖnh tèt,… ®Ó h×nh thµnh c¸c bé gièng nu«i phï hîp víi c¸c hÖ sinh th¸i trong tõng khu vùc l·nh thæ. §©y còng sÏ lµ c¸c trung t©m ®µo t¹o, tËp huÊn kü thuËt vµ qu¶n lý c¸c tr¹m tr¹i gièng cho c¸c c¸n bé kü thuËt cña c¸c tØnh, c¸c vïng. X©y dùng tr¹i gièng vïng díi sù chØ ®¹o vÒ chuyªn m«n kü thuËt cña c¸c trung t©m quèc gia cã nhiÖm vô nh©n réng c¸c gièng t«m. H×nh thµnh m¹ng líi s¶n xuÊt gièng th¬ng m¹i ®¹i trµ gåm c¸c tr¹i s¶n xuÊt vµ ¬ng nu«i t«m gièng. §©y sÏ lµ lùc lîng cung cÊp t«m gièng chñ yÕu, v× vËy cÇn cã sù hç trî ®¾c lùc cña trung t©m gièng quèc gia vµ c¸c tr¹i t«m gièng vïng. ë c¸c ®Þa ph¬ng, cÇn tÝnh to¸n sím c©n ®èi cung cÇu, cã kÕ ho¹ch ®iÒu phèi, lu th«ng, kiÓm dÞch chÆt chÏ, ®¶m b¶o t«m gièng cã chÊt lîng cao cho ngêi nu«i t«m. VÒ thøc ¨n c«ng nghiÖp Ngµnh thñy s¶n cÇn quan t©m tíi viÖc ®Çu t n©ng cÊp c¸c c¬ së s¶n xuÊt thøc ¨n c«ng nghiÖp nu«i t«m hiÖn cã, ®ång thêi ®Çu t x©y dùng c¸c xÝ nghiÖp míi. Giai ®o¹n 2001-2005: ®¶m b¶o thøc ¨n c«ng nghiÖp nu«i t«m s¶n xuÊt trong níc chiÕm kho¶ng 60% (trong ®ã nhËp khÈu nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt thøc ¨n kho¶ng 30%), cßn 40% nhu cÇu ph¶i nhËp cña c¸c níc trong khu vùc. Giai ®o¹n 2006-2010: ®¶m b¶o thøc ¨n c«ng nghiÖp nu«i t«m s¶n xuÊt trong níc t¨ng lªn, chiÕm kho¶ng 80% (trong ®ã nhËp khÈu nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt thøc ¨n vÉn duy tr× ë møc 30%), cßn 20% nhu cÇu ph¶i nhËp tõ c¸c níc kh¸c trong khu vùc. VÒ khoa häc c«ng nghÖ trong nu«i t«m Cã thÓ nãi, rÊt cÇn thiÕt ph¶i tËp trung nghiªn cøu n©ng cÊp, hoµn thiÖn mét c¸ch ®ång bé quy tr×nh s¶n xuÊt gièng, c«ng nghÖ nu«i míi, c«ng nghÖ vÒ xö lý m«i trêng, c«ng nghÖ s¶n xuÊt thøc ¨n cho t«m. Chóng ta còng cÇn chó ý tuyÓn chän nh÷ng c«ng nghÖ phï hîp ví ®iÒu kiÖn trong níc nhng ®ång thêi ph¶i n¾m b¾t xu thÕ c«ng nghÖ t¬ng lai cña thÕ giíi nh»m tr¸nh t×nh tr¹ng l¹c hËu kÐo dµi. Ngµnh thñy s¶n cÇn huÊn luyÖn, ®µo t¹o cho c¸c hé nu«i t«m vÒ quy t¾c thùc hµnh nu«i t«m cã tr¸ch nhiÖm, nh»m ph¸t triÓn bÒn v÷ng, ®ång thêi x¸c ®Þnh râ vai trß chuyªn biÖt cña ngêi nu«i, nhãm nu«i vµ hé nu«i t«m t¹i ViÖt Nam. Quy t¾c nµy sÏ bao gåm: Sö dông diÖn tÝch mÆt ®Êt vµ mÆt níc phï hîp cho nu«i t«m bÒn v÷ng B¶o tån c¸c m«i trêng sèng nh¹y c¶m vµ chøc n¨ng cña c¸c hÖ sinh th¸i quan träng, ®iÒu hµnh c¸c tr¹i t«m kh«ng lµm ¶nh hëng xÊu ®Õn m«i trêng sèng vµ chøc n¨ng cña c¸c hÖ sinh th¸i Qu¶n lý c¸c nguån tµi nguyªn ®Êt vµ c¸c c«ng tr×nh ®µo ®¾p nh»m gi¶m thiÓu t¸c ®éng ®Õn hÖ sinh th¸i xung quanh, ®ång thêi x©y dùng tr¹i nu«i t«m hîp lý víi chÊt lîng ®Êt v× t«m lµ loµi sèng ®¸y Gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng ®Õn nguån níc t¹i chç, kh«ng dïng níc ngÇm ®Ó nu«i t«m Tr¸nh th¶ c¸c loµi ngo¹i lai vµ ®ét biÕn vµo trong m«i trêng Sö dông ho¸ chÊt cã tr¸ch nhiÖm, nghÜa lµ h¹n chÕ sö dông ho¸ chÊt ®Õn møc thÊp nhÊt nh»m s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm t«m chÊt lîng cao T¨ng tèi ®a hiÖu qu¶ sö dông tµi nguyªn vµ h¹n chÕ tèi ®a lîng chÊt th¶i ®Ó gióp ngêi nu«i t«m t¨ng hiÖu qu¶ nu«i Thùc hµnh nu«i t«m s¹ch bÖnh nh»m gi¶m bít rñi ro dÞch bÖnh cho tr¹i nu«i vµ cho nguån gièng tù nhiªn Ph¸t triÓn nu«i t«m kÕt hîp víi quy ho¹ch ph¸t triÓn vïng n«ng th«n vµ qu¶n lý vïng ven biÓn VÒ vÊn ®Ò dÞch bÖnh Trong nh÷ng vô t«m gÇn ®©y, nhiÒu vïng nu«i bÞ « nhiÔm trÇm träng do tù ph¸t, mËt ®é nu«i dµy, kh«ng kÞp thêi xö lý nguån níc, dÉn ®Õn viÖc t«m bÞ nhiÔm bÖnh rÊt nhiÒu. Tríc thùc tr¹ng ®ã, ngµnh thñy s¶n cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p kÞp thêi vµ ®ång bé nh sau: §èi víi nh÷ng vïng nu«i ®· bÞ « nhiÔm, cã dÞch bÖnh, cÇn cã sù hç trî cña lùc lîng khuyÕn n«ng, khuyÕn ng, gi¸m s¸t chÆt chÏ, døt kho¸t ®Ò nghÞ nh÷ng vïng nu«i nµy t¹m thêi ngung ho¹t ®éng ®Ó xö lý, kh«ng nªn cho nu«i khi cha cã t¸c ®éng tÝch cùc. §èi víi nh÷ng vïng nu«i chØ cÇn cã mét vµi trang tr¹i cã hiÖn tîng dÞch bÖnh, cÇn thêng xuyªn gi¸m s¸t, tr¸nh ®Ó l©y lan sang khu vùc ao hå xung quanh, ®ång thêi khuyÕn c¸o nh÷ng khu vùc l©n cËn, c¶nh b¸o kÞp thêi nguy c¬ tiÒm Èn. C¸c ®Þa ph¬ng vµ vïng nu«i ®îc c¶nh b¸o « nhiÔm, cÇn ®îc xem xÐt cô thÓ, cã kÕ ho¹ch gióp ®ì ngêi nu«i. §ã lµ nh÷ng biÖn ph¸p cÇn lµm ngay khi x¶y ra dÞch bÖnh. Tuy nhiªn, quan träng h¬n lµ viÖc ngµnh thñy s¶n cÇn hç trî ngêi d©n trong viÖc kiÓm dÞch con gièng tríc khi th¶ nu«i hoÆc trang bÞ thªm thiÕt bÞ cho viÖc kiÓm dÞch. §ång thêi tiÕn hµnh tuyªn truyÒn cho ngêi d©n c¸ch phßng ngõa, tr×nh b¸o ngay lªn cÊp trªn khi ph¸t hiÖn thÊy cã dÊu hiÖu mÇm bÖnh. Trong nhËp khÈu nguyªn liÖu t«m Bªn c¹nh viÖc t¨ng cêng nguån cung cÊp nguyªn liÖu trong níc, nhËp khÈu nguyªn liÖu còng lµ mét gi¶i ph¸p ®Ó æn ®Þnh s¶n xuÊt chÕ biÕn nhÊt lµ khi c«ng suÊt cña c¸c xÝ nghiÖp ®«ng l¹nh d thõa hay vµo lóc tr¸i mïa vô nguyªn liÖu trong níc. §Ó khuyÕn khÝch nhËp khÈu nguyªn liÖu cho chÕ biÕn t«m, Nhµ níc phèi hîp víi ngµnh thñy s¶n cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch sau: MiÔn l©u dµi thuÕ nhËp khÈu nguyªn liÖu vµ phô liÖu t«m Trî gi¸ cho c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu nguyªn liÖu t«m ®Ó ®¶m b¶o c©n ®èi nhu cÇu dinh dìng cho nh©n d©n MiÔn thuÕ xuÊt khÈu ®èi víi mÆt hµng t«m t¸i xuÊt ®îc s¶n xuÊt tõ nguyªn liÖu nhËp tõ níc ngoµi KhuyÕn khÝch mäi h×nh thøc hîp t¸c víi níc ngoµi trong viÖc ®a nguyªn liÖu t«m vµo ViÖt Nam ®Ó chÕ biÕn hoÆc gia c«ng t¸i xuÊt Nghiªn cøu h×nh thµnh mét sè khu vùc c¶ng thñy s¶n tù do, miÔn thuÕ ®Ó thu hót c¸c tµu c¸ níc ngoµi vµo b¸n nguyªn liÖu T¨ng cêng hîp t¸c kinh tÕ – kü thuËt víi níc ngoµi Ngµnh thñy s¶n ViÖt Nam nãi chung, ngµnh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu t«m nãi riªng cÇn t¨ng cêng hîp t¸c kinh tÕ – kü thuËt víi níc ngoµi trong s¶n xuÊt, chÕ biÕn t«m xuÊt khÈu vµ ®Èy nhanh tiÕn ®é héi nhËp khu vùc vµ thÕ giíi. ViÖt Nam ®· gia nhËp HiÖp héi nghÒ c¸ c¸c níc §«ng Nam ¸, APEC vµ chuÈn bÞ gia nhËp WTO. Héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi ®· vµ ®ang më ra nhiÒu kh¶ n¨ng ph¸t triÓn lín cho ViÖt Nam do viÖc häc tËp kinh nghiÖm cña c¸c níc cã ngµnh t«m ph¸t triÓn, h¹n chÕ ®îc nh÷ng tranh cÊp cã thÓ x¶y ra gi÷a c¸c níc trong vïng vµ tËn dông tèt h¬n nguån tµi nguyªn biÓn; dång thêi ®¶m b¶o mét thÞ trêng tiªu thô réng lín h¬n. Trong néi bé ASEAN, Th¸i Lan lµ níc xuÊt khÈu t«m ®øng hµng ®Çu thÕ giíi vµ lµ níc cã ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn t«m vµo lo¹i hiÖn ®¹i nhÊt thÕ giíi; c¸c níc kh¸c nh Indonesia, Philippines, Malaysia,… còng lµ nh÷ng níc chÕ biÕn t«m kh¸ tiªn tiÕn vµ ®¹t c¸c tiªu chuÈn chÊt lîng quèc tÕ; trong khi ®ã Singapore lµ níc t¸i xuÊt t«m lín trªn thÕ giíi, cßn khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng l¹i lµ thÞ trêng tiªu thô t«m lín nhÊt thÕ giíi. V× vËy, viÖc tham gia cña ViÖt Nam vµo AFTA, APEC,… ch¾c ch¾n sÏ më ra nh÷ng c¬ héi v« cïng to lín ®Ó ViÖt Nam tranh thñ nguån vèn ®Çu t, ®æi míi c«ng nghÖ ®¸nh b¾t, chÕ biÕn vµ nu«i t«m,… më ra nh÷ng thÞ trêng réng lín h¬n cho mÆt hµng t«m ViÖt Nam xuÊt khÈu. VÒ mÆt kü thuËt, ViÖt Nam cÇn t¨ng cêng hîp t¸c víi c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi vÒ nu«i trång t«m trong c¸c lÜnh vùc sau: Sinh s¶n nh©n t¹o gièng t«m hïm. Di gièng nhËp néi vµ thuÇn ho¸ c¸c ®èi tîng nu«i cã gi¸ trÞ kinh tÕ vµ xuÊt khÈu phï hîp víi ®iÒu kiÖn sinh th¸i, m«i trêng cña ViÖt Nam. Hîp t¸c trong viÖc nghiªn cøu di truyÒn, chän gièng, qu¶n lý c¸c tr¹i t«m, c«ng t¸c phßng ngõa dÞch bÖnh. Kªu gäi níc ngoµi ®Çu t qua c¸c quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ ®a ph¬ng vµ song ph¬ng. Thu hót ®Çu t trong níc vµ ngoµi níc §Ó ®¹t ®îc môc tiªu xuÊt khÈu ®Ó ra, trong thêi gian tõ nay ®Õn n¨m 2005, chóng ta cÇn kho¶ng 650 triÖu USD vèn ®Çu t cho tÊt c¶ c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu. Muèn thu hót ®îc mét lîng vèn lín nh vËy, chóng ta cÇn thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ®Çu t vµo mäi kh©u cña ngµnh, ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo, sao cho hîp lý nh»m khuyÕn khÝch ngêi d©n t¨ng cêng tÝch luü vµ tõ ®ã t¨ng cêng ®Çu t. Vèn cã nguån gèc nhµ níc lµ nguån vèn quan träng nhÊt trong giai ®o¹n tíi vµ dù kiÕn ®îc ph©n bæ nh sau: Nhµ níc dµnh mét kho¶n vèn tu tiªn tõ c¸c nguån kh¸c nhau (vèn ng©n s¸ch, vèn viÖn trî ODA, vèn vay dµi h¹n cña c¸c tæ chøc quèc tÕ,…) ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt nguyªn liÖu th«ng qua x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, ®iÒu tra nguån lîi, nghiªn cøu chuyÓn giao vµ øng dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn, tríc hÕt lµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng c¸c loµi cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, c«ng nghÖ ®¸nh b¾t xa bê, qu¶n lý chÊt lîng, qu¶n lý thÞ trêng, hç trî c«ng t¸c th«ng tin thÞ trêng, ®µo t¹o chuyªn gia vµ c¸n bé kü thuËt. Vèn vay th¬ng m¹i trung vµ dµi h¹n víi l·i suÊt u ®·i ®îc dµnh hç trî cho nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn ®Ó ®Çu t chiÒu s©u, ph¸t triÓn c«ng nghÖ, cho d©n vay ®Ó x©y dùng c¸c c«ng tr×nh kü thuËt nu«i trång, ®ãng míi tµu thuyÒn vµ ph¬ng tiÖn s¶n xuÊt. Vèn tõ c¸c nguån kh¸c ®îc huy ®éng qua c¸c h×nh thøc vµ biÖn ph¸p sau: TiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ phÇn lín c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn thñy s¶n quèc doanh hiÖn cã nh»m thu hót m¹nh vèn ®Çu t tõ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c, gi÷ tû träng vèn nhµ níc kho¶ng 25-30% tæng vèn kinh doanh trong khu vùc chÕ biÕn xuÊt khÈu. Nhµ níc chØ n¾m tû lÖ cæ phÇn chi phèi trong c¸c doanh nghiÖp cã vÞ trÝ quan träng, kh«ng khuyÕn khÝch ph¸t triÓn thªm c¸c doanh nghiÖp 100% vèn nhµ níc, trõ nh÷ng doanh nghiÖp cã c«ng nghÖ cao. X©y dùng ng©n hµng cæ phÇn thñy s¶n vµ hÖ thèng c¸c quü tÝn dông nghÒ c¸ ®Ó thu hót vµ cung cÊp vèn kÞp thêi. VÒ thu hót nguån vèn ®Çu t níc ngoµi vµo lÜnh vùc nu«i trång, khai th¸c vµ chÕ biÕn t«m, chñ yÕu lµ vµo nu«i trång t«m, Nhµ níc còng cÇn ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p hîp lý. §Ó t¨ng cêng thu hót ®Çu t níc ngoµi vµo nu«i trång t«m, ngµnh Thñy s¶n cÇn triÓn khai cã hiÖu qu¶ vµ hîp lý Ch¬ng tr×nh hµnh ®éng vÒ héi nhËp kinh tÕ ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 998/Q§-BTS ngµy 13/12/2002 cña Bé trëng Bé Thñy s¶n. §ång thêi tiÕp tôc më réng hîp t¸c víi c¸c níc vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ, ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng héi nhËp ®Ó tranh thñ khoa häc c«ng nghÖ, kinh nghiÖm qu¶n lý, mêi gäi ®Çu t, gi¶ quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®¶m b¶o xóc tiÕn th¬ng m¹i vµ b¶o vÖ c¸c mÆt hµng thñy s¶n nãi chung vµ mÆt hµng t«m xuÊt khÈu nãi riªng trªn thÞ trêng quèc tÕ. Ngoµi ra, mét híng ®i kh«ng kÐm phÇn quan träng ®Ó thu hót ®Çu t cña níc ngoµi, ®ã lµ sù tËp trung chØ ®¹o ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶ viÖn trî cña c¸c níc, c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ khu vùc th«ng qua thùc hiÖn c¸c dù ¸n song ph¬ng vµ ®a ph¬ng cã sö dông vèn ODA vµ viÖn trî ph¸t triÓn; kÕt hîp víi khai th¸c c¸c néi dung HiÖp ®Þnh, ghi nhí ®· ký víi c¸c níc thêi gian qua, t¹o m«i trêng æn ®Þnh,hoµ b×nh vµ hîp t¸c nh»m xóc tiÕn ®Çu t. T¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý chÊt lîng VÊn ®Ò quan träng nhÊt hiÖn nay lµ chÊt lîng. Kh«ng chØ cã EU mµ c¸c thÞ trêng kh¸c nh Mü, Trung Quèc,… còng t¨ng cêng c«ng t¸c kiÓm so¸t chÊt lîng. C¸c Bé , ngµnh h÷u quan vµ c¸c ®Þa ph¬ng cÇn phèi hîp víi ngµnh thñy s¶n thùc hiÖn c¸c chØ thÞ cña Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ viÖc t¨ng cêng qu¶n lý sö dông thuèc kh¸ng sinh ho¸ chÊt trong s¶n xuÊt vµ kinh doanh t«m, vµ viÖc cÊm ®a t¹p chÊt vµo nguyªn liÖu t«m chÕ biÕn. Bé thñy s¶n cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau: Hoµn thiÖn c¬ b¶n hÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vµ ph¸p chÕ kü thuËt liªn quan ®Õn qu¶n lý chÊt lîng trong ngµnh thñy s¶n. Cô thÓ lµ: + X©y dùng vµ c«ng bè chiÕn lîc cña ngµnh vÒ lo¹i trõ d lîng kh¸ng sinh trong s¶n phÈm t«m, trªn c¬ së khoa häc, phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña níc ta + X©y dùng vµ ban hµnh c¸c tiªu chuÈn vÒ vïng, tr¹i s¶n xuÊt vµ nu«i t«m sinh th¸i, ¸p dông quy ph¹m nu«i trång t«m tèt; ¸p dông quy chÕ kiÓm tra, ®¸nh gi¸, c«ng nhËn vïng, trang tr¹i s¶n xuÊt t«m an toµn sinh th¸i vµ cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch hç trî c¸c vïng nµy Hç trî vµ híng dÉn nghiÖp vô vÖ sinh an toµn thùc phÈm cho c¸c c¬ quan vµ c¸n bé kiÓm tra ®Þa ph¬ng X©y dùng Trung t©m giao dÞch vµ thµnh lËp Quü B¶o hiÓm t«m X©y dùng Trung t©m giao dÞch Th¸ng 4/2002, Trung t©m giao dÞch Thñy s¶n CÇn Giê (thµnh phè Hå ChÝ Minh) ®· trë thµnh “chî thñy s¶n” ®Çu tiªn cña c¶ níc. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng cña TTGD nµy cßn kh¸ ªm ¾ng, cha thùc sù lµ ®Çu mèi giao th¬ng thñy s¶n. Trong t¬ng lai, Nhµ níc vµ ngµnh Thñy s¶n cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng vµ cho ®i vµo ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ nh÷ng TTGD thùc sù lµ cÇu nèi gi÷a ngêi b¸n - bµ con n«ng d©n víi ngêi mua - c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn thñy s¶n. Cã lµm ®îc ®iÒu nµy th× ngêi nu«i thñy s¶n nãi chung vµ nu«i t«m nãi riªng míi cã thÓ yªn t©m vÒ gi¸ c¶ vµ kh«ng cßn lo kh«ng biÕt b¸n s¶n phÈm cho ai sau khi thu ho¹ch. Nhµ níc cÇn nh×n nhËn râ vai trß vµ nhiÖm vô cña TTGD thñy s¶n, trong ®ã ®Æc biÖt lµ mÆt hµng t«m; ph¶i thÊy ®îc sù ra ®êi cña c¸c TTGD t«m sÏ gióp nhµ chÕ biÕn tiÕp cËn ®îc vïng nguyªn liÖu, cã ®Çy ®ñ th«ng tin cung cÊp ®Ó ®¸nh gi¸ s¶n lîng còng nh chÊt lîng con t«m nh»m ho¹ch ®Þnh tèt kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, kinh doanh; ngêi nu«i t«m còng ®îc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong qu¸ tr×nh nu«i. X©y dùng ®éi ngò th¬ng nh©n Khi mµ viÖc x©y dùng c¸c chî ®Çu mèi thñy s¶n còng nh c¸c TTGD thñy s¶n cßn lµ vÊn ®Ò khã cã thÓ thùc hiÖn trong mét sím mét chiÒu, th× gi¶i ph¸p ®¬n gi¶n h¬n ®Ó cã thÓ gióp ngêi b¸n vµ ngêi mua, gióp cung vµ cÇu thñy s¶n gÆp nhau- ®ã lµ x©y dùng ®éi ngò th¬ng nh©n. HiÖn nay, c¸ch suy nghÜ vµ th¸i ®é ®èi xö cña nhiÒu ngêi ®èi víi tÇng líp th¬ng nh©n chuyªn mua b¸n thñy s¶n (thêng ®îc gäi lµ th¬ng l¸i) ®· thay ®æi, víi c¸i nh×n tÝch cùc h¬n vÒ vai trß cña hä trong ph©n phèi vµ tiªu thô hµng thñy s¶n. Th¬ng nh©n mua b¸n n«ng thñy s¶n ë n«ng th«n hiÖn nay lµ kªnh tiªu thô h¬n 95% s¶n phÈm cho ngêi n«ng d©n song nhiÒu n¨m qua Nhµ níc vÉn cha xem träng vai trß cña th¬ng l¸i; trong khi trªn thùc tÕ, hä ®ãng vai trß kh¸ lín cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh thñy s¶n ViÖt Nam. §Ó tån t¹i, t th¬ng ph¶i c¹nh tranh víi nhau rÊt khèc liÖt trong ®iÒu kiÖn t«m Ýt, nhµ m¸y vµ ®¹i lý mäc lªn ngµy cµng nhiÒu. Muèn mua ®îc t«m, hä ph¶i tÝnh to¸n ®Õn tõng ®ång xu ®Ó h¹ gi¸ thµnh, n©ng cao gi¸ mua. NhiÒu lóc v× gi÷ c¸c mèi thu gom, hä chØ cÇn hoµ vèn, thËm chÝ chÊp nhËn lç khi gi¸ mua cña c¸c nhµ m¸y tôt xuèng ®ét ngét. Do vai trß quan träng cña ®éi ngò th¬ng nh©n, Nhµ níc cÇn cã sù nh×n nhËn ®óng mùc vµ kh¸ch quan nh÷ng ®ãng gãp cña hä trong giao lu hµng ho¸ ë thÞ trêng trong níc. Bªn c¹nh ®ã còng cÇn thiÕt ph¶i cã c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ®éi ngò th¬ng nh©n trong níc; cÇn cã sù hç trî ®éi ngò nµy ph¸t triÓn b»ng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch thuÕ, chñ tr¬ng x©y dùng c¸c chî ®Çu mèi ®Ó tËp trung th¬ng nh©n bu«n b¸n thñy s¶n. Bëi lÏ, muèn t¹o ®ßn bÈy cho thÞ trêng trong níc, thÞ trêng n«ng th«n ph¸t triÓn m¹nh; muèn s¶n phÈm thñy s¶n, nhÊt lµ s¶n phÈm t«m nu«i trång ra ®îc tiªu thô nhanh chãng, lµm tiÒn ®Ò cho xuÊt khÈu th× ph¶i b¾t ®Çu tõ ®éi ngò th¬ng nh©n - ngêi quyÕt ®Þnh kªnh lu th«ng hµng ho¸ ë n«ng th«n. Thµnh lËp c¸c Quü B¶o hiÓm cho t«m Chóng ta nªn thµnh lËp c¸c quü b¶o hiÓm cho ng d©n phßng khi mÊt m¸t do dÞch bÖnh, thêi tiÕt. Quü nµy sÏ lÊy tõ mét phÇn doanh thu cña c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu cïng c¸c ng d©n ®ãng gãp. Bªn c¹nh ®ã, Nhµ níc còng nªn khuyÕn khÝch ph¸t triÓn h×nh thøc b¶o hiÓm nu«i trång cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm. Míi ®©y, tõ th¸ng 2/2003, c«ng ty b¶o hiÓm Grouppasa ®· b¾t ®Çu b¸n b¶o hiÓm t«m só trong kho¶ng thêi gian tõ th¸ng 2 ®Õn th¸ng 9 trong n¨m, gi¸ trÞ mçi hîp ®ång b¶o hiÓm cho ngêi nu«i t«m c¨n cø vµo diÖn tÝch nu«i t«m vµ h×nh thøc nu«i (c«ng nghiÖp, b¸n c«ng nghiÖp hay qu¶ng canh c¶i tiÕn). X©y dùng th¬ng hiÖu cho mÆt hµng t«m ViÖt Nam ViÖc x©y dùng mét biÓu tîng tèt ®Ñp vÒ hµng ho¸ trong con m¾t kh¸ch hµng lµ mét vÊn ®Ò khã kh¨n vµ ®ßi hái cã thêi gian dµi. Ho¹t ®éng marketing cã t¸c dông t¹o h×nh ¶nh cña s¶n phÈm t«m ViÖt Nam trªn thÞ trêng trong níc vµ thÕ giíi, lµm nhiÒu ®èi t¸c biÕt ®Õn nh÷ng mÆt hµng cña m×nh. Mét khi hµng ho¸ ®· cã biÓu tîng riªng, ®· x©y dùng ®îc uy tÝn trong lßng kh¸ch hµng, ®Ó cho mçi khi ra quyÕt ®Þnh mua hµng, kh¸ch hµng lu«n nghÜ ngay ®Õn nh÷ng s¶n phÈm cña m×nh th× viÖc xuÊt khÈu s¶n phÈm t«m hay nh÷ng s¶n phÈm kh¸c mang nh·n hiÖu t«m ViÖt Nam sÏ dÔ dµng h¬n rÊt nhiÒu. HiÖn nay s¶n phÈm t«m cña ViÖt Nam ®· ®îc xuÊt khÈu sang 50 níc trªn thÕ giíi. NhiÒu mÆt hµng t«m næi tiÕng nh t«m hïm, t«m cµng xanh, t«m he ch©n tr¾ng, t«m só,…®îc kh¸ch hµng, kÓ c¶ ngêi tiªu dïng khã tÝnh nh ngêi Mü, Ph¸p, §øc, §µi Loan,… a thÝch. §©y lµ nh÷ng thuËn lîi cho ngµnh thñy s¶n trong viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn th¬ng hiÖu cho mÆt hµng t«m xuÊt khÈu. Tõ nh÷ng ®¸nh gi¸ ë trªn, ta thÊy, tríc hÕt, ®Ó cã ®îc mét th¬ng hiÖu cho mÆt hµng t«m ViÖt Nam trªn thÞ trêng quèc tÕ, cÇn cã sù hç trî cña Nhµ níc vÒ qu¶ng c¸o. Song hµnh víi viÖc qu¶ng b¸ th¬ng hiÖu, ngµnh s¶n xuÊt t«m còng cÇn ph¶i n©ng cao chÊt lîng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ môc tiªu lµ ph¶i hoµ gi¸ quèc tÕ ë møc b×nh qu©n, t¨ng tû träng c¸c lo¹i s¶n phÈm cao cÊp ®Ó c¶i thiÖn thu nhËp. §ång thêi gi¶i quyÕt ®ång bé c¸c lÜnh vùc: s¶n xuÊt nguyªn liÖu, c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ thÞ trêng. Cã nh vËy míi tõng bíc v÷ng ch¾c t¹o lËp ®îc h×nh ¶nh t«m ViÖt Nam xuÊt khÈu trªn thÞ trêng quèc tÕ. Môc tiªu cña ngµnh thñy s¶n ViÖt Nam khi t¨ng gi¸ trÞ hµng ho¸ xuÊt khÈu, t¨ng gi¸ trÞ gia t¨ng trªn s¶n phÈm t«m chÕ biÕn chÝnh lµ ®Þnh híng chiÕn lîc cña ngµnh thñy s¶n ViÖt Nam ®èi víi mÆt hµng t«m trong thêi gian tíi[1] Theo B¸o Tin tøc sè thø 6, ngµy 13/9/2003 Nh vËy, mÆt hµng t«m cÇn tù x©y dùng h×nh ¶nh riªng cho m×nh trªn thÞ trêng quèc tÕ. Nguån kinh phÝ phôc vô cho ho¹t ®éng nµy sÏ trÝch tõ kim ng¹ch xuÊt khÈu t«m hµng n¨m cña c¸c doanh nghiÖp. C¸ch qu¶ng b¸ cã thÓ lµ giíi thiÖu ho¹t ®éng s¶n xuÊt t«m cña ViÖt Nam tõ nu«i trång ®Õn thu ho¹ch, b¶o qu¶n vµ chÕ biÕn,… Ngµnh thñy s¶n cÇn ®a nh÷ng th«ng ®iÖp cho ngêi tiªu dïng hiÓu biÕt h¬n vÒ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu t«m cña ViÖt Nam. Th«ng ®iÖp nµy cã thÓ nãi vÒ ph¬ng ph¸p nu«i t«m sinh th¸i, kh«ng sö dông bÊt kú lo¹i ho¸ chÊt hay kh¸ng sinh nµo, hoÆc ch¬ng tr×nh nu«i t«m gióp gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi n«ng d©n, gãp phÇn gi÷ g×n hÖ sinh th¸i rõng ngËp mÆn,… Trong cuéc ®iÒu tra cña mét chuyªn gia vÒ thñy s¶n th× “70% sè ngêi ®îc hái cho biÕt hä thÝch mua nh·n hiÖu thñy s¶n cho thÊy chóng ®îc s¶n xuÊt tõ nh÷ng vïng kh«ng bÞ khai th¸c qu¸ møc, cho dï gi¸ s¶n phÈm nµy cã cao h¬n s¶n phÈm cïng lo¹i ®«i chót”[2] Theo Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam sè ngµy 31/1/2002 . §Ó lËp kÕ ho¹ch xóc tiÕn th¬ng m¹i cho n¨m 2004, HiÖp héi thñy s¶n ViÖt Nam (VASEP) nªn ®Ò nghÞ c¸c doanh nghiÖp, c¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu t«m lËp kÕ ho¹ch xóc tiÕn th¬ng m¹i n¨m 2004 (Lµm g×? ThÞ trêng nµo? Thêi gian nµo? Néi dung cô thÓ göi vÒ HiÖp héi ®Ó tæng hîp ch¬ng tr×nh cho toµn ngµnh). ChÝnh s¸ch nguån nh©n lùc trªn ph¹m vi c¶ níc Cã thÓ nãi ®©y lµ yÕu tè quan träng v× viÖc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cho ngµnh t«m th«ng qua viÖc n©ng cao tr×nh ®é, tay nghÒ cho ng d©n, ®µo t¹o míi vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé kü thuËt vµ c¸n bé thÞ trêng ®Ó cã ®ñ n¨ng lùc vµ thÝch øng víi yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã ®iÒu tiÕt lµ ch×a kho¸ cho thµnh c«ng cña chiÕn lîc xuÊt khÈu mÆt hµng nµy trong thêi gian tíi. C¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch xuÊt khÈu cu¶ Nhµ níc ngay c¶ khi ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch khoa häc vµ ®óng ®¾n còng chØ lµ mét vÕ cña ph¬ng tr×nh xuÊt khÈu, tr¸ch nhiÖm cuèi cïng còng nh kh¶ n¨ng tËn dông ®îc mäi sù u ®·i ®ã ®Ó chµo b¸n s¶n phÈm cã tÝnh c¹nh tranh cao ®Ó më réng thÞ trêng l¹i thuéc vÒ b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp. §µo t¹o nguån nh©n lùc lµ mèi quan t©m kh«ng nh÷ng ë quy m« doanh nghiÖp mµ cßn ë c¶ quy m« quèc gia vµ quèc tÕ. V× vËy, ph¬ng ch©m Nhµ níc vµ nh©n d©n cïng tham gia ®Çu t cho viÖc x©y dùng nguån nh©n lùc sÏ mang l¹i hiÖu qu¶. Ngoµi ra, sù trî gióp vÒ kü thuËt vµ tµi chÝnh cña céng ®ång quèc tÕ ®ãng vai trß rÊt quan träng trong vÊn ®Ò ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®èi víi ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam. C¸c gi¶i ph¸p chÝnh ®Ó thùc hiÖn ®îc c¸c chØ tiªu nµy lµ: Ph¸t triÓn hÖ thèng c¸c trêng ®¹i häc hiÖn cã ®Ó ®¸p øng yªu cÇu vÒ nh©n lùc cã tr×nh ®é cao, ®Æc biÖt ®Ó ®¸p øng yªu cÇu xuÊt khÈu cÇn tËp trung ®µo t¹o c¸n bé kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, lµm Marketing quèc tÕ, ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ N©ng cao tr×nh ®é ®µo t¹o vµ c¬ së vËt chÊt cña c¸c trêng trung häc chuyªn nghiÖp vµ d¹y nghÒ Phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc trong céng ®ång ng d©n Tæ chøc c¸c líp häc vÒ ph¸p luËt, ®µo t¹o híng nghiÖp còng nh khuyÕn ng t¹i c¸c ®Þa ph¬ng, cung cÊp kiÕn thøc vÒ kü thuËt vµ kinh tÕ gióp cho ngêi n«ng d©n vµ ng d©n cã thÓ tiÕn hµnh nu«i trång vµ khai th¸c t«m mét c¸ch khoa häc, hîp lý vµ hiÖu qu¶, mang l¹i n¨ng suÊt vµ lîi nhuËn cao N©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng vÒ v¨n ho¸, gi¸o dôc x· héi trong c¸c khu vùc céng ®ång ng d©n Nhãm gi¶i ph¸p vi m« (vÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp) NhËp nguyªn liÖu ®Çu vµo cho chÕ biÕn Thu mua t«m nguyªn liÖu lµ kh©u rÊt quan träng. C¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn xuÊt khÈu cÇn cã gi¶i ph¸p cô thÓ thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 80/2002/Q§-TTg ngµy 24/06/2002 cña Thñ tíng ChÝnh phñ th«ng qua thùc hiÖn s¶n xuÊt theo hîp ®ång, ®¶m b¶o tiªu thô nguyªn liÖu cho ng d©n. C¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn cÇn tËn dông c¸c h×nh thøc liªn doanh, liªn kÕt, phèi hîp chÆt chÏ gi÷a s¶n xuÊt t«m nguyªn liÖu víi chÕ biÕn t«m xuÊt khÈu, tËn dông tèi ®a nguån nguyªn liÖu ®a vµo s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, gi¶m thÊt tho¸t sau thu ho¹ch. ViÖc gi¶i quyÕt m©u thuÉn gi÷a t×nh tr¹ng nu«i t«m nhá lÎ cña c¸c ng d©n vµ nhu cÇu nguyªn liÖu ®Çu vµo lín cho c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu lµ rÊt quan träng. §Ó nguån nguyªn liÖu ®îc æn ®Þnh, cÇn cã cã c¸c chî ®Çu mèi tËp trung, ®iÓn h×nh nh chî thñy s¶n CÇn Giê. C¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn t«m xuÊt khÈu nªn tËn dông c¸c trung gian. M« h×nh C©u l¹c bé s¶n xuÊt nguyªn liÖu c¸ basa cña Agifish trªn c¬ së s¶n xuÊt nguyªn liÖu g¾n víi chÕ biÕn cÇn ®îc nh©n réng cho s¶n phÈm t«m. Bëi lÏ, m« h×nh nµy võa t¹o nguån nguyªn liÖu ®Çu vµo æn ®Þnh cho c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn, võa b¶o vÖ quyÒn lîi cña ngêi n«ng d©n, t¨ng kh¶ n¨ng ®µm ph¸n cña hä. Mét vÊn ®Ò næi cém hiÖn nay cña s¶n phÈm t«m ViÖt Nam ®ã lµ chÊt lîng ®Çu vµo cña t«m nguyªn liÖu cßn rÊt thÊp do chÊt lîng con gièng kÐm, sö dông nhiÒu thuèc trÞ bÖnh t«m. MÆc dï vÊn ®Ò nµy ®· ®îc ®Ò cËp nhiÒu lÇn song dêng nh c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn vÉn cßn bá ngá. HiÖn c¸c thÞ trêng nhËp khÈu lín lµ EU vµ Mü ®· lªn tiÕng vÒ viÖc ¸p dông c¸c tiªu chuÈn vÖ sinh ®èi víi s¶n phÈm t«m, do vËy viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kh©u nhËp nguyªn liÖu ®Çu vµo lµ rÊt cÇn thiÕt. Cho nªn, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, cã thÓ xem xÐt mét vµi gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng: T¹o lîi Ých kinh tÕ ®i kÌm trong viÖc n©ng cao chÊt lîng: vÝ dô nh cã chÕ ®é thëng ph¹t râ rµng ®èi víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt nguyªn liÖu,... ®Ó n©ng cao tÝnh tr¸ch nhiÖm, t¹o ®éng c¬ kinh tÕ trong viÖc n©ng cao chÊt lîng cña c¸c c¬ së nµy vµ ®¶m b¶o chÊt lîng hµng giao lu«n ®óng mÉu. Cung cÊp th«ng tin thÞ trêng, chuyÓn søc Ðp cña thÞ trêng tõ kh¸ch hµng níc ngoµi xuèng c¸c nhµ m¸y ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt trùc tiÕp tiÕp cËn víi quy luËt cña thÞ trêng. ¸p dông HÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng ISO hoÆc HACCP X©y dùng tiªu chuÈn t«m xuÊt khÈu vµ tu©n thñ nghiªm ngÆt c¸c tiªu chuÈn cña doanh nghiÖp, cña ngµnh, vµ cña Nhµ níc ®Ó t¹o dùng th¬ng hiÖu, h×nh ¶nh trªn thÞ trêng thÕ giíi trªn c¬ së ®ã tiÕn tíi c¶i thiÖn gi¸. C¶i tiÕn c«ng t¸c thu mua “Thu mua” vµ “B¸n hµng vµ ph©n phèi”. Qu¶n lý chÆt chÏ viÖc sö dông c¸c lo¹i thuèc ho¸ chÊt ®èi víi con t«m, qu¶n lý chØ ®¹o kü thuËt c«ng nghÖ chÕ biÕn, ®¶m b¶o t¹o ra chÊt lîng s¶n phÈm tèt ngay t¹i c¬ së, ngay trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt. Thu mua nguyªn liÖu ®Çu vµo cho xuÊt khÈu Trªn thÕ giíi, c¸c c«ng ty kinh doanh uy tÝn ®Òu ho¹t ®éng trªn nguyªn t¾c §¹o ®øc kinh doanh. Mét ®iÒu rÊt tiÕc lµ trong c¸c trêng ®¹i häc cña ta l¹i kh«ng d¹y m«n häc nµy. §¹o ®øc kinh doanh lµ c¸c nguyªn t¾c øng xö, quan hÖ gi÷a ngêi b¸n vµ ngêi mua trong kinh doanh. Nã yªu cÇu c¸c bªn ph¶i lu«n lu«n cëi më, sßng ph¼ng vµ cïng nhau ph¸t triÓn. Mét nguyªn t¾c chñ ®¹o cña §¹o ®øc kinh doanh lµ ngêi b¸n ph¶i ®èi xö b×nh ®¼ng víi c¸c ngêi mua, kh«ng ®îc b¸n cho ngêi nµy rÎ, b¸n cho ngêi kia ®¾t vµ h¬n hÕt lµ ph¶i hîp t¸c vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c cam kÕt, ngêi mua vµ b¸n ph¶i cïng hîp t¸c gióp ®ì lÉn nhau trªn nguyªn t¾c hai bªn cïng cã lîi. §©y còng lµ nguyªn t¾c quan träng trong kinh doanh trªn thÞ trêng quèc tÕ. HiÖn nay, trong c«ng t¸c thu mua t«m ®· chÕ biÕn ®Ó xuÊt khÈu, kh©u nµy cña c¸c c«ng ty, xÝ nghiÖp chÕ biÕn lµm cha tèt nªn c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu t«m gÆp nhiÒu khã kh¨n, gi¸ thu mua ph¶i lªn xuèng thÊt thêng g©y t©m lý g¨m hµng chê gi¸. Do ®ã, nhiÖm vô trong thêi gian tíi lµ ph¶i : Lùa chän mét m¹ng líi c¸c nhµ cung cÊp trªn c¬ së c¸c tiªu chÝ râ rµng nh ph¶i cã c¬ së chÕ biÕn ®¶m b¶o tiªu chuÈn, tr×nh ®é qu¶n lý tèt,... §Æc biÖt, kh«ng nh trêng hîp c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn mua t«m nguyªn liÖu cña ng d©n, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu kh«ng nªn mua t«m qua c¸c trung gian v× nÕu lµm nh vËy th× trë thµnh nu«i c¸c ®èi thñ c¹nh tranh vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn tiÕn hµnh ch©n trong, ch©n ngoµi, s¶n phÈm t«m ph¶i ®i vßng vo qua nhiÒu cÊp. X©y dùng lßng tin, mèi quan hÖ tèt, lu«n lu«n l¾ng nghe vµ hîp t¸c trªn tinh thÇn tù nguyÖn, b×nh ®¼ng víi c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn; t«n träng ®¹o ®øc kinh doanh vµ cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p kiªn quyÕt xö lý ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp vi ph¹m. CÇn ph¶i lu«n lu«n t«n träng, cñng cè mèi quan hÖ kinh doanh v× ®©y lµ tµi s¶n quý nhÊt vµ lµ ph¬ng tiÖn c¹nh tranh hiÖu qu¶ nhÊt, kiªn quyÕt xö lý nh÷ng hiÖn tîng lµm tæn h¹i mèi quan hÖ cña c¸c doanh nghiÖp víi c¸c xÝ nghiÖp, c¸c c¬ së cung cÊp; t¹o c¸c dÞch vô, t vÊn tèt nhÊt cho c¸c xÝ nghiÖp chÕ biÕn. Chóng ta cÇn häc tËp c¸ch thøc quan hÖ víi nhµ cung cÊp cña c¸c tËp ®oµn ®a quèc gia. ChØ cã mét hÖ thèng c¸c nhµ cung cÊp tin cËy th× chÊt lîng t«m xuÊt khÈu míi ®îc c¶i thiÖn, s¶n phÈm t«m míi x©y dùng ®îc th¬ng hiÖu cña m×nh trªn thÞ trêng thÕ giíi. Gi¸ thu mua ph¶i hÊp dÉn h¬n, c¸c dÞch vô ®i kÌm ®a ra ph¶i cã hiÖu qu¶ h¬n. N©ng cao n¨ng lùc, c«ng nghÖ chÕ biÕn Gi¸ trÞ t«m xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua cßn kh¸ nhá bÐ so víi tiÒm n¨ng cña ®Êt níc. Nguyªn nh©n chñ yÕu cña t×nh tr¹ng nµy lµ viÖc ngµnh c«ng nghÖ chÕ biÕn cña ViÖt Nam cßn qu¸ yÕu kÐm. S¶n phÈm t«m xuÊt khÈu hÇu hÕt míi chØ qua s¬ chÕ nªn gi¸ trÞ kh«ng cao vµ viÖc b¶o qu¶n còng gÆp nhiÒu khã kh¨n. Bëi v× vËy, bªn c¹nh viÖc x©y dùng nguån nguyªn liÖu æn ®Þnh, chóng ta còng cÇn ph¶i n©ng cao n¨ng lùc cña ngµnh chÕ biÕn t«m. §Ó h×nh thµnh mét ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn t«m v÷ng m¹nh, cã ®ñ kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi c¸c níc trong khu vùc, chóng ta cÇn thùc hiÖn ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p sau: C¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn cÇn dÇn dÇn ¸p dông c¸c tiªu chuÈn quèc gia vÒ thiÕt kÕ c«ng nghÖ vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt; ®ång thêi ®Çu t c«ng nghÖ chÕ biÕn ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ C¸c doanh nghiÖp, c¬ së chÕ biÕn cÇn hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ, h×nh thµnh mét hÖ thèng xÝ nghiÖp cã c«ng nghÖ, kü thuËt cao, ph¸t triÓn s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng t«m cã gi¸ trÞ gia t¨ng, gi¶m bít tû träng nguyªn liÖu trong t«m chÕ biÕn. C¸c mÆt hµng cã gi¸ trÞ gia t¨ng hiÖn ®îc nhiÒu thÞ trêng ch©u ¢u vµ NhËt a chuéng cÇn ®îc ph¸t triÓn më réng nh: sashimi, c¸c s¶n phÈm t«m cã d¹ng lµm s½n nh b¾p c¶i quÊn t«m, nem t«m, ch¹o t«m, b¸nh nh©n t«m, t«m l¨n bét, t«m xiªn, t«m luéc ®ãng gãi nhá,… ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ®ång bé, tæ chøc l¹i s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó n©ng gi¸ b×nh qu©n cña t«m ®«ng l¹nh ViÖt Nam lªn ngang b»ng hoÆc cao h¬n gi¸ trung b×nh cña thÕ giíi hiÖn nay. Môc tiªu cña chóng ta lµ ®¹t gi¸ trÞ xuÊt khÈu mÆt hµng t«m ®«ng l¹nh 1,0-1,2 tû USD vµo n¨m 2010. §Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã, c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn t«m ®«ng cÇn ph¶i: + N©ng cao tû lÖ t«m nguyªn ®Çu, t«m vá vµ t«m cì lín trong c¬ cÊu hµng t«m ®«ng hiÖn nay tõ 10-15% lªn 50%. C¸c doanh nghiÖp, c¬ së chÕ biÕn cÇn phèi hîp víi ngêi nu«i t«m trong viÖc híng dÉn kü thuËt, t¨ng cêng ®Çu t cho kh©u b¶o qu¶n sau thu ho¹ch + T¨ng cêng ®Çu t n©ng cÊp c¬ së chÕ biÕn t«m ®«ng, c¶ vÒ thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ; gi¶m dÇn tû träng cña t«m PD vµ t«m PUD d¹ng blèc 2 kg, t¨ng tû träng t«m HOSO, HLSO, s¶n phÈm IQF, s¶n phÈm d¹ng C&P hoÆc P&C vµ s¶n phÈm ®ãng gãi nhá. §ång thêi chó träng c¶i tiÕn bao b×, mÉu m· s¶n phÈm,… C¶i thiÖn chÊt lîng t«m xuÊt khÈu §Ó n©ng cao ®îc chÊt lîng t«m xuÊt khÈu, tríc hÕt ph¶i cã con gièng cã chÊt lîng, hÖ thèng nu«i t«m cã chÊt lîng, vµ cuèi cïng lµ quy tr×nh chÕ biÕn t«m ph¶i ®¹t chÊt lîng. §èi víi c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu t«m, ®Ó n©ng cao ®îc chÊt lîng con t«m xuÊt khÈu, tríc hÕt cÇn ph¶i ¸p dông ph¬ng ph¸p qu¶n lý chÊt lîng theo hÖ thèng HACCP. Tõ ®ã, s¶n phÈm t«m cña ViÖt Nam míi cã thÓ ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu kh¾t khe vÒ an toµn vÖ sinh cña c¸c thÞ trêng khã tÝnh nh Mü vµ EU. ViÖc chó träng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm sÏ lµ híng ®i ®óng ®Ó c¸c doanh nghiÖp th©m nhËp ®îc vµo c¸c thÞ trêng ®ã. §Ó x©y dùng ®îc hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm t«m theo HACCP, c¸c doanh nghiÖp cÇn chó träng ®µo t¹o c¸n bé kiÓm tra vµ c¸n bé qu¶n lý vÒ chÊt lîng, thèng nhÊt ho¸ viÖc thùc hiÖn, ¸p dông trong doanh nghiÖp; ®ång thêi chuÈn bÞ c¸c ch¬ng tr×nh ®Ó thùc hiÖn ®µo t¹o vÒ c«ng t¸c chÊt lîng cho c«ng nh©n. C¸c doanh nghiÖp cßn ph¶i chó träng ®Õn chÊt lîng cña nguån nguyªn liÖu ®Çu vµo. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy, bªn c¹nh viÖc kiÓm tra kh¾t khe nguån t«m nguyªn liÖu cña c¸c th¬ng l¸i thu mua hoÆc cña ngêi n«ng d©n b¸n t«m trùc tiÕp; c¸c doanh nghiÖp nªn cã nh÷ng u ®·i khuyÕn khÝch ®èi víi nh÷ng ®Çu mèi t«m nguyªn liÖu cã chÊt lîng cao, ®ång thêi kiªn quyÕt kh«ng tiªu thô lo¹i t«m kh«ng ®¶m b¶o chÊt lîng cho chÕ biÕn. Trong qu¸ tr×nh chÕ biÕn, c¸c doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn nghiªm chØnh ChØ thÞ cña Thñ tíng ChÝnh phñ vµ Bé Thñy s¶n vÒ viÖc kh«ng sö dông c¸c lo¹i kh¸ng sinh bÞ cÊm; ñng hé chÝnh quyÒn chèng nhËp khÈu, mua b¸n, sö dông c¸c kh¸ng sinh vµ ho¸ chÊt bÞ cÊm, nhÊt lµ trong kh©u b¶o qu¶n nguyªn liÖu t«m. §a d¹ng ho¸ c¬ cÊu s¶n phÈm t«m xuÊt khÈu §a d¹ng ho¸ mÆt hµng lµ mét trong nh÷ng híng ®i quan träng ®Ó n©ng cao ®îc kim ng¹ch còng nh khèi lîng t«m xuÊt khÈu. Bëi lÏ, chØ b»ng c¸ch ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng, chóng ta míi cã thÓ ®¸p øng ®îc nh÷ng thÞ hiÕu hÕt søc kh¸c nhau cña ngêi tiªu dïng quèc tÕ. Trong thêi gian tíi, chóng ta cÇn ph¸t triÓn c¸c mÆt hµng t«m cã gi¸ trÞ gia t¨ng. §Ó ®a d¹ng ho¸ c¬ cÊu s¶n phÈm t«m xuÊt khÈu, c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn cÇn ®Çu t nhËp khÈu c¸c d©y chuyÒn c«ng nghÖ chÕ biÕn c¸c s¶n phÈm gi¸ trÞ gia t¨ng, c¸c s¶n phÈm ®ãng gãi nhá b¸n ë c¸c siªu thÞ. §ång thêi c¸c doanh nghiÖp tiÕp tôc s¶n xuÊt vµ n©ng cao chÊt lîng c¸c mÆt hµng IQF (HOSO, HLSO, PTO luéc, Nobashi, t«m tÈm bét, t«m r¸n,…). Bªn c¹nh ®ã chó träng ph¸t triÓn c«ng nghÖ b¶o qu¶n vµ vËn chuyÓn t«m sèng; t¨ng tØ träng c¸c mÆt hµng t«m HOSO, HLSO. Cñng cè vµ më réng thÞ trêng tiªu thô trong níc vµ xuÊt khÈu Cïng víi viÖc n©ng cao khèi lîng vµ chÊt lîng t«m xuÊt khÈu, chóng ta cÇn ph¶i më réng h¬n n÷a thÞ trêng tiªu thô, tr¸nh t×nh tr¹ng c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt t«m ra kh«ng cã nguån tiªu thô hoÆc ph¶i b¸n víi gi¸ rÎ. §Ó më réng thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp cÇn cñng cè, gi÷ v÷ng nh÷ng thÞ trêng truyÒn thèng, tham gia tÝch cùc vµo thÞ trêng khu vùc, ®ång thêi tËp trung më réng, th©m nhËp vµ tõng bíc chiÕm lÜnh thÞ trêng Ch©u ¢u vµ B¾c Mü, t×m hiÓu c¬ héi më réng thÞ trêng ë c¸c khu vùc kh¸c. Bªn c¹nh ®ã, c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu t«m cÇn ph¸t triÓn vµ híng dÉn nhu cÇu tiªu dïng c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn trªn thÞ trêng néi ®Þa, v× ®©y lµ m¶ng thÞ trêng còng kh«ng kÐm phÇn quan träng. §Ó t¨ng ®îc thÞ phÇn trong níc còng nh ë níc ngoµi, c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu t«m cña ViÖt Nam cÇn nghiªn cøu thÞ trêng, nghiªn cøu nhu cÇu cña tõng thÞ trêng, nhu cÇu vÒ tõng lo¹i s¶n phÈm, vÒ dung lîng ®èi víi tõng lo¹i, nghiªn cøu ®èi thñ c¹nh tranh, nghiªn cøu c¸c dÞch vô vËn t¶i, thanh to¸n, luËt ph¸p, phong tôc,… Nh vËy, cÇn: X©y dùng ®éi ngò c¸n bé thÞ trêng cã kiÕn thøc vµ n¨ng lùc chuyªn m«n cao, cã t©m huyÕt thùc sù víi nghÒ nghiÖp ®Ó nghiªn cøu thÞ trêng. T×m kiÕm c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng xuÊt khÈu, bao gåm nh÷ng kªnh chÝnh thøc nh: c¸c tæ chøc t vÊn vÒ thÞ trêng, v¨n phßng ®¹i diÖn cña c¸c c«ng ty, vµ c¶ nh÷ng kªnh kh«ng chÝnh thøc nh th«ng qua viÖc tiÕp xóc víi kh¸ch hµng. Ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ trêng hiÖn nay trong xuÊt khÈu t«m cÇn ph¶i ®Æt lªn hµng ®Çu trong giai ®o¹n hiÖn nay, v× ®iÒu kiÖn c¹nh tranh ngµy cµng cao th× viÖc chñ ®éng t×m kiÕm kh¸ch hµng, n¾m b¾t c¸c c¬ héi lµ v« cïng quan träng. T¨ng cêng c«ng t¸c xóc tiÕn th¬ng m¹i §Ó x©y dùng ®îc mét th¬ng hiÖu cho mÆt hµng t«m ViÖt Nam, bªn c¹nh viÖc n©ng cao chÊt lîng cña s¶n phÈm t«m, n©ng cao chÊt lîng cña c¸c dÞch vô cung øng, cßn ph¶i t¨ng cêng c«ng t¸c xóc tiÕn th¬ng m¹i ®Ó qu¶ng b¸ réng r·i s¶n phÈm t«m ViÖt Nam ra thÞ trêng thÕ giíi. §µo t¹o nguån nh©n lùc trong ph¹m vi doanh nghiÖp YÕu tè con ngêi cã ¶nh hëng quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm vµ gi¶m ®îc chi phÝ s¶n xuÊt mét c¸ch hîp lý. Bëi lÏ con ngêi lµ trung t©m cña mäi sù ph¸t triÓn. S¶n phÈm do con ngêi t¹o ra, v× thÕ chÊt lîng cña s¶n phÈm nh thÕ nµo lµ do con ngêi quyÕt ®Þnh, còng nh chÊt lîng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh. Do ®ã, nÕu muèn n©ng cao ®îc chÊt lîng s¶n phÈm ®Ó t¨ng ®îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng th× viÖc ®Çu tiªn cÇn lµm lµ ph¶i chó träng ®Çu t vµo con ngêi. C¸c doanh nghiÖp cÇn tæ chøc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé kü thuËt t¹i c¬ së. Do hiÖn t¹i lùc lîng c¸n bé kü thuËt cßn thiÕu, tr×nh ®é cßn yÕu kÐm, tay nghÒ cha cao, trong s¶n xuÊt cha kiªn quyÕt uèn n¾n theo quy tr×nh, cha ph¸t hiÖn ®îc kÞp thêi c¸c khuyÕt tËt vµ sù cè x¶y ra. C«ng nh©n tay nghÒ cao cßn Ýt, lµm viÖc cha tu©n thñ kü thuËt còng nh tiªu chuÈn chÊt lîng, ch¹y theo s¶n lîng lµ chÝnh chø cha ®Æt chÊt lîng lµ môc tiªu hµng ®Çu trong s¶n xuÊt. Tõ nh÷ng h¹n chÕ vÒ mÆt lao ®éng nh trªn, c¸c doanh nghiÖp cÇn ®a ra biÖn ph¸p ®µo t¹o hîp lý nh: (-) Kü s ë ®îc c¸c tØnh cö ®i ®µo t¹o t¹i c¸c trêng §¹i häc ph¶i cã hîp ®ång sau khi tèt nghiÖp trë vÒ ®Þa ph¬ng c«ng t¸c (nh ®· thùc hiÖn víi ngµnh §êng), (-) Më c¸c líp båi dìng c¸n bé qu¶n lý ng¾n h¹n cho c¸c l·nh ®¹o cña c¸c nhµ m¸y (do c¸c trêng c¸n bé qu¶n lý cña Bé chÞu tr¸ch nhiÖm), (-) C«ng nh©n kü thuËt do c¸c trêng c«ng nh©n kü thuËt cña Bé ®µo t¹o, (-) Më c¸c líp huÊn luyÖn kü thuËt cho ngêi s¶n xuÊt t«m vµ chÕ biÕn chÌ theo ch¬ng tr×nh khuyÕn ng vµ khuyÕn c«ng. Ngoµi ra cÇn thêng xuyªn tæ chøc thi thî bËc giái, thi n©ng bËc, ca s¶n xuÊt cã chÊt lîng, n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt, tay nghÒ thî bËc cao trong lÜnh vùc s¶n xuÊt, chÕ biÕn t«m nh»m æn ®Þnh vµ n©ng cao kü thuËt sö dông thiÕt bÞ vµ kü thuËt chÕ biÕn t¹i c¬ së. Ngoµi ra, viÖc t¹o c¬ héi cho c¸n bé qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp ®îc tiÕp xóc nhiÒu h¬n n÷a víi nh÷ng kiÕn thøc míi trong qu¶n lý thÞ trêng ®Ó hä cã thÓ kÕt hîp gi÷a kiÕn thøc chuyªn m«n víi kinh nghiÖm qu¶n lý nh»m gi¶i quyÕt tèt c«ng viÖc. Mét vÊn ®Ò quan träng lµ tÊt c¶ c¸c c¸n bé trong thêi gian tíi cÇn ®îc phæ cËp tin häc vµ ngo¹i ng÷. Bëi trong thêi ®¹i hiÖn nay, nÕu thiÕu nh÷ng kü n¨ng nµy th× khã cã thÓ lµm viÖc hiÖu qu¶. KÕt luËn Trong ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi sù c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t hiÖn nay, ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng nãi chung còng nh víi s¶n phÈm t«m nãi riªng, chóng ta cÇn ph¶i nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ ®óng møc vÞ thÕ thùc tÕ cña s¶n phÈm ®ã trªn thÞ trêng, ph©n tÝch ®îc chÝnh x¸c vµ cô thÓ nh÷ng lîi thÕ còng nh nh÷ng tån t¹i trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ kinh doanh. Tõ ®ã, x©y dùng nªn mét hÖ thèng liªn hoµn c¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm kh«ng chØ trªn thÞ trêng trong níc mµ c¶ trªn thÞ trêng thÕ giíi. Trong ph¹m vi cña mét kho¸ luËn do sinh viªn thùc hiÖn, t¸c gi¶ hy väng sÏ ®ãng gãp ®îc mét phÇn nhá nhng thiÕt thùc vµo viÖc gióp ®¸nh gi¸ râ h¬n nh÷ng u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm trong s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu s¶n phÈm t«m cña ViÖt Nam; ®ång thêi xin m¹nh d¹n ®a ra mét sè ®Ò xuÊt vµ kiÕn nghÞ sau: - ViÖc hiÖn ®¹i ho¸ s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn mÆt hµng t«m lµ rÊt cÇn thiÕt v× nã liªn quan ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm, ®Æc biÖt lµ trong giai ®o¹n hiÖn nay. V× thÕ, ®Ò nghÞ Nhµ níc miÔn thuÕ sö dông ®Êt ®èi víi diÖn tÝch nu«i t«m trong vßng 3 n¨m ®Çu, kh«ng tÝnh VAT víi nguyªn liÖu t«m ®Çu vµo, cho phÐp c¸c xÝ nghiÖp, c«ng ty liªn doanh víi níc ngoµi ®îc hëng c¸c chÕ ®é nh doanh nghiÖp trong níc, nhÊt lµ gi¸ ®iÖn. - ChÊt lîng t«m ë c¸c c¬ fë s¶n xuÊt kh«n‡<cã mét tiªu chuÈn thèng nhÊt, v× thÕ cã nhiÒu mÆt hµng t«m kh«ng ®¹t yªu cÇu chÊt lîng tr«i d¹t trªn thÞ trêng lµm ¶nh hëng ®Õn uy tÝn cña th¬ng hiÖu t«m ViÖt Nam. Bé Thñy s¶n cÇn thiÕt lËp Ban thanh tra chuyªn ngµnh ®Ó ng¨n chÆn vµ kiÓm so¸t t×nh h×nh nµy. - ThÞ trêng lµ vÊn ®Ò sèng cßn ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm nh t«m. V× thÕ c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cÇn t¨ng cêng c«ng t¸c xóc tiÕn hçn hîp, ®Çu t x©y dùng chiÕn lîc Marketing Mix thËt phï hîp ®Ó khai th¸c nh÷ng lîi thÕ so s¸nh cña m×nh. C¸c doanh nghiÖp nªn t¨ng cêng qu¶ng b¸ s¶n phÈm t«m ViÖt Nam b»ng nh÷ng pan«, b¨ng r«n qu¶ng c¸o ngoµi trêi; t¨ng cêng qu¶ng c¸o trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh TV, ®µi ph¸t thanh hay c¸c t¹p chÝ, b¸o hµng ngµy,…®Ó t¹o ®îc Ên tîng vÒ mÆt hµng trong lßng ngêi tiªu dïng. - ViÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng ®Ó ®¸p øng thÞ hiÕu thay ®æi hµng ngµy cña kh¸ch hµng lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. C¸c doanh nghiÖp cÇn nghiªn cøu ®Ó t¹o ra nhiÒu lo¹i mÆt hµng h¬n n÷a ®Ó phôc vô cho nhu cÇu ®a d¹ng cña kh¸ch hµng trong níc vµ ngoµi níc. Tuy nhiªn kho¶ng c¸ch gi÷a mong muèn thùc hiÖn vµ kh¶ n¨ng, gi÷a môc tiªu vµ kÕt qu¶, gi÷a lý thuyÕt vµ thùc tiÔn lín hay nhá sÏ phô thuéc kh«ng Ýt vµo c¸ch thøc tiÕp cËn vÊn ®Ò vµ viÖc t×m ra gi¶i ph¸p ®ang ®Æt ra cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ, s¶n xuÊt - xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm thñy s¶n nãi chung vµ s¶n phÈm t«m nãi riªng cña ViÖt Nam trong thêi kú héi nhËp kinh tÕ nh÷ng th¸ch thøc kh«ng nhá. Nh÷ng gi¶i ph¸p ®a ra hy väng sÏ gãp phÇn ®¸p øng nh÷ng ®ßi hái cÊp b¸ch ®· vµ ®ang ®Æt ra ®èi víi viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c mÆt hµng thñy s¶n ViÖt Nam nãi chung vµ mÆt hµng t«m nãi riªng trªn thÞ trêng quèc tÕ. Hy väng r»ng cïng víi nh÷ng nç lùc cè g¾ng cña Bé Thñy s¶n, cña c¸c xÝ nghiÖp, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt,chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu t«m, ViÖt Nam sÏ nhanh chãng thùc hiÖn ®îc c¸c môc tiªu cho ®Õn n¨m 2010 cho mÆt hµng t«m, ®a s¶n phÈm t«m ViÖt Nam xøng ®¸ng trë thµnh mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc trong thêi gian tíi. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o B¸o c¸o t×nh h×nh xuÊt khÈu thuû s¶n n¨m 2002 vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn n¨m 2003. Trung t©m th«ng tin, Bé Thuû s¶n. B¸o c¸o t×nh h×nh xuÊt khÈu thuû s¶n n¨m 2001 vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn n¨m 2002. Trung t©m th«ng tin, Bé Thuû s¶n. B¸o c¸o t×nh h×nh xuÊt khÈu thñy s¶n n¨m 2000 vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn n¨m 2001. Trung t©m th«ng tin, Bé Thuû s¶n. B¸o c¸o t×nh h×nh xuÊt khÈu thuû s¶n n¨m 1999 vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn n¨m 2000. Trung t©m th«ng tin, Bé Thuû s¶n. B¸o c¸o t×nh h×nh xuÊt khÈu thñy s¶n n¨m 1998 vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn n¨m 1999. Trung t©m th«ng tin, Bé Thuû s¶n. B¸o c¸o sè 6 vÒ tiÕp thÞ, tiÓu dù ¸n 3: Th¬ng m¹i, chÕ biÕn vµ tiÕp thÞ thñy s¶n thuéc Dù ¸n Quy ho¹ch Tæng thÓ Ngµnh Thuû s¶n ViÖt Nam. B¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn nhiÖm vô kÕ ho¹ch n¨m 2002 vµ c¸c chØ tiªu, biÖn ph¸p thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi n¨m 2003 cña ngµnh thñy s¶n – Hµ Néi , Th¸ng 1/2003 Nghiªn cøu ®¸nh gi¸ ngµnh chÕ biÕn xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam th¸ng 3-2003 cña C«ng ty chøng kho¸n Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam. “Më réng nu«i t«m trªn c¸t ë ViÖt Nam- Th¸ch thøc vµ c¬ héi” - 2003 B¸o Th¬ng m¹i Thuû s¶n c¸c sè n¨m 2002, 2003 B¸o Kinh tÕ Thuû s¶n c¸c sè n¨m 2002, 2003 B¸o Ngo¹i Th¬ng 21-31/9/2003. T¹p chÝ chuyªn ngµnh Bé Thuû s¶n th¸ng 3/2002 T¹p chÝ Th«ng tin khoa häc c«ng nghÖ vµ kinh tÕ thñy s¶n, th¸ng 1/2003 Mét sè vÊn ®Ò vÒ th¬ng m¹i thuû s¶n thÕ giíi- Trung t©m th«ng tin khoa häc vµ kü thuËt thuû s¶n – Hµ Néi/2002 Ph¬ng híng ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam ®Õn 2010 -Bé th¬ng m¹i - tµi liÖu Th viÖn quèc gia Tµi liÖu ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n giai ®o¹n 1996 - 2010 - Bé thuû s¶n. ChiÕn lîc quy ho¹ch tæng thÓ ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam ®Õn 2010 – Bé thuû s¶n. Tham luËn héi th¶o vÒ c¸c biÖn ph¸p n©ng cao chÊt lîng vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam – 8/2003. Internet: www.globefish.org www.fistenet.gov.com www.vasep.com www.fao.org www.infofish.org www.media.vdc.com.vn www.vnexpress.net www.vneconomy.com.vn www.hanoimoi.com.vn www.mof.gov.vn www.mpi.gov.vn www.vir.com.vn www.nhandan.org.vn www.mofa.gov.vn www.agroviet.gov.vn Môc lôc

Các file đính kèm theo tài liệu này:

khoaluantotnghiep.doc