Đề tài Nghiên cứu hiện trạng và đề xuất giải pháp phát triển các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh bình dương theo hướng thân thiện môi trường, nghiên cứu điển hình khu công nghiệp Việt Hương II
PHẦN I TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ CẦN NGHIÊN CỨU 1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Xây dựng và phát triển các KCN tập trung đang là xu hướng chung của các nước đang phát triển trên thế giới nhằm tạo bước chuyển biến vượt bậc trong nền kinh tế của một quốc gia. Tại Việt Nam, đầu tư cho phát triển công nghiệp để đẩy nhanh tốc độ công nghiệp hoá- hiện đại hoá đất nước đang là mục tiêu chiến lược của quốc gia. Tính đến năm 2004, các KCN đã thu hút hàng ngàn dự án với tổng số vốn đăng kí hàng chục tỷ USD, tạo công ăn việc làm cho hàng trăm ngàn lao động. Sản lượng các KCN chiếm khoảng 26,4% sản lượng công nghiệp của cả nước và chiếm khoảng 18,7% giá trị xuất khẩu [2], bước đầu giải quyết hiệu quả yêu cầu sử dụng đất và phát triển kinh tế- xã hội quốc gia. Bình Dương là một tỉnh thuộc vùng KTTĐ phía Nam. Với vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên và nguồn lao động dồi dào cùng với chủ trương, chính sách năng động của chính quyền, môi trường đầu tư thuận lợi nên đã thu hút nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước đến làm ăn nhờ đó kinh tế Bình Dương phát triển rất nhanh. Quá trình công nghiệp hoá, đô thị hoá diễn ra mạnh mẽ với nhịp độ chóng mặt mà đặc trưng cũng là sự hình thành các KCN tập trung. Bên cạnh các lợi ích kinh tế đạt được thì sự phát triển các KCN cũng gây nên những áp lực lớn đến môi trường do các chất thải tập trung với qui mô và tải lượng lớn mặc dù tỉnh Bình Dương và bản thân các doanh nghiệp trong KCN đã và đang thực hiện nhiều biện pháp bảo vệ môi trường nhằm giảm thiểu ô nhiễm. Tuy nhiên, các biện pháp bảo vệ vẫn chưa được tiến hành đồng bộ, còn nhiều bất cập và có nơi còn buông lỏng nên chất lượng môi trường trong và ngoài các KCN bị suy thoái với mức độ ngày càng tăng [8]. Ngoài ra, KCN Việt Hương II là một KCN mới được khởi công xây dựng năm 2004 và cho đến nay đã có 5 nhà máy được đưa vào hoạt động nên cơ chế còn chưa ổn định. Hiện tại KCN chỉ lấp đầy khoảng 20% và đang thu hút vốn đầu tư nên khả năng lựa chọn ngành đầu tư để xây dựng KCN TTMT cao. Từ thực tế đó, tác giả chọn đề tài “Hiện trạng và đề xuất giải pháp phát triển các KCN ở Bình Dương theo hướng thân thiện môi trường qua nghiên cứu điển hình KCN Việt HươngII”. 2. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI Tìm hiểu hiện trạng và đề xuất giải pháp phát triển các KCN ở Bình Dương theo hướng thân thiện môi trường mà điển hình nghiên cứu là KCN Việt Hương II. 3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Để đạt được mục tiêu đó, đề tài tiến hành thực hiện các nội dung sau: - Đánh giá hiện trạng, xác định nguyên nhân ô nhiễm môi trường các KCN trên địa bàn Tỉnh va øKCN Việt Hương II. - Phân tích, đánh giá những biện pháp bảo vệ môi trường đang thực hiện và đề xuất các giải pháp mới nhằm đảm bảo cho sự phát triển bền vững của KCN. 4. PHƯƠNG PHÁP LUẬN NGHIÊN CỨU Áp dụng các lý thuyết về QLMT Các vấn đề sau đây được quan tâm: Lý thuyết về QLMT, hiện trạng thực tế của các KCN, điều kiện quản lý của Tỉnh, công nghệ SXSH, giảm thiểu chất thải sản xuất, tái sinh và tái sử dụng chất thải, kinh tế môi trường, sinh thái công nghiệp và các mô hình QLMT KCN thích hợp. Xây dựng mô hình KCN TTMT Trên cơ sở điều kiện tự nhiên, vị trí địa lý, kinh tế- xã hội, nhu cầu phát triển công nghiệp và BVMT, việc xây dựng các mô hình KCN tập trung thích hợp cho từng khu vực được thực hiện với phương châm giảm thiểu các tác động đến chất lượng cuộc sống và môi trường đồng thời mang lại lợi ích kinh tế thiết thực cho địa phương. Dựa trên cơ sở khoa học đã xây dựng, kết quả nghiên cứu điển hình KCN mới Việt Hương II sẽ góp phần làm tăng tính thuyết phục cho việc đề xuất các giải pháp đưa các KCN Bình Dương phát triển theo hướng TTMT. 5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Tham khảo tài liệu chuyên ngành, các tạp chí, báo đài - Tham khảo ý kiến của các chuyên gia, nhà nghiên cứu môi trường - Tham khảo ý kiến của các chuyên viên BQL các KCN Bình Dương - Khảo sát thực tế. 6. Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI Ý nghĩa khoa học của đồ án Làm sáng tỏ một số cơ sở lý luận để hình thành KCN TTMT, tạo điều kiện cho việc qui hoạch hợp lý các KCN nhằm góp phần BVMT KCN Việt Hương II nói riêng và BVMT các KCN nói chung. Ý nghĩa mới của đồ án Đồ án nghiên cứu ứng dụng mô hình KCN TTMT để xây dựng các nguyên tắc cơ bản và đề xuất kế hoạch quản lý môi trường cho KCN mới hoạt động cũng như tăng cường hiệu quả quản lý cho KCN đã hoạt động lâu năm. Khả năng áp dụng của đề tài Nghiên cứu điển hình của đồ án được thực hiện dựa trên việc khảo sát KCN Việt Hương II đang trong giai đoạn hoàn tất các thủ tục pháp lý và thu hút vốn đầu tư. Do vậy, việc thực hiện đồ án ngay trong giai đoạn này là một điều kiện thuận lợi để áp dụng kết quả nghiên cứu vào việc xây dựng một mô hình KCN TTMT phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương. 7. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI Giới hạn không gian Đề tài chỉ giới hạn nghiên cứu các vấn đề liên quan đến môi trường của KCN Việt Hương II, huyện Bến Cát, tỉnh Bình Dương.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Nghiên cứu hiện trạng và đề xuất giải pháp phát triển các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh bình dương theo hướng thân thiện môi trường, nghiên cứu điển hình khu công nghiệp Việt Hương II, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
4.3. HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG TAÏI KCN
4.3.1 Tình hình ñaàu tö hieän taïi ôû KCN
Baûng14. Caùc doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng trong KCN Vieät Höông II
STT
Teân Coâng ty
Ngaønh saûn xuaát
1
Cty Lieân doanh Deät nhuoäm Vieät Hoàng
Deät, nhuoäm
2
Cty TNHH Ensure Enterprise
Da giaøy
3
Cty TNHH Golden Tree Plastic Vietnam
Bao bì
4
Cty TNHH Cheng HO STEEL
Giaøn giaùo xaây döïng
5
Cty TNHH Kyõ Ngheä Sinh Hoaù Vieät Khang
Voû thuoác
Nguoàn: Khaûo saùt thöïc teá
Hieän taïi, Vieät Hoàng ñaõ coù heä thoáng XLNT cuïc boä vôùi coâng suaát 400m3/ngaøyñeâm ñaït tieâu chuaån loaïi C, sau ñoù ñöa vaøo heä thoáng XLNT taäp trung cuûa KCN.
Rieâng Vieät Khang nhìn chung cô sôû haï taàng saûn xuaát coøn sô saøi. Nguyeân lieäu ñaàu vaøo laø caùc loaïi voû toâm, voø cua… nhöng do chaát thaûi chöa ñöôïc xöû lyù neân khu vöïc gaàn coâng ty gaây muøi hoâi khoù chòu.
Ngoaøi ra, coøn moät soá coâng ty khaùc ñang khôûi coâng xaây döïng, chuû yeáu laø cuûa Ñaøi Loan vaø Trung Quoác.
4.3.2. Heä thoáng thoaùt nöôùc vaø xöû lyù nöôùc thaûi
Heä thoáng thoaùt nöôùc möa
Nöôùc thaûi cuûa KCN ñöôïc thaûi ra soâng Thò Tính. Taát caû caùc tuyeán ñöôøng ñeàu ñöôïc boá trí heä thoáng thoùat nöôùc (D400-D1500) hai beân ñeå thu nöôùc cho caùc khu vöïc xaây döïng vaø loøng leà ñöôøng. Toång chieàu daøi heä thoáng oáng 12.237m vôùi kinh phí ñaàu tö 9.465 trieäu ñoàng.
Heä thoáng thoaùt nöôùc thaûi vaø nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi KCN
Nöôùc thaûi töø caùc nhaø maùy trong KCN seõ ñöôïc xöû lyù cuïc boä ñaït tieâu chuaån loïai B, TCVN 5945-1995, sau ñoù seõ ñöôïc thu gom theo caùc tuyeán coáng noäi oâ baèng heä thoáng oáng BTCT ñöôøng kính töø D300÷D500mm ñuùc saün daãn ñeán traïm xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung coâng suaát 2.000m3/ngaøy ôû goùc phía Ñoâng Nam ñeå xöû lyù ñaït tieâu chuaån loïai B, TCVN 5945-1995, tröôùc khi thaûi theo tuyeán coáng rieâng ñaët döôøi heø ñöôøng ra soâng Thò Tính.
Kinh phí xaây döïng traïm xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung KCN Vieät Höông II khoûang 11.218 trieäu ñoàng vaø 0,6ha ñaát xaây döïng.
Noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi sinh hoaït
Nöôùc thaûi sinh hoaït chuû yeáu chöùa caùc chaát caën baõ, caùc chaát lô löûng (SS), caùc hôïp chaát höõu cô (BOD/COD), caùc chaát dinh döôõng (N,P) vaø vi sinh.
Theo tính toaùn cuûa nhieàu Quoác gia ñang phaùt trieån, khoái löôïng chaát oâ nhieãm do moãi ngöôøi haøng ngaøy ñöa vaøo moâi tröôøng (neáu khoâng ñöôïc xöû lyù) ñöôïc ñöa ra trong baûng 15:
Baûng15: Heä soá oâ nhieãm/ngöôøi/ngaøy
Chaát oâ nhieãm
Khoái löôïng (g/ngöôøi/ngaøy)
BOD5
45÷54
COD (dicromate)
72÷102
Chaát raén lô löûng (SS)
70÷145
Toång Nitô (N)
6÷12
Amoni (N-NH4)
2,4 ÷ 4,8
Toång Phospho
0,8 ÷ 4,0
Daàu môõ phi khoaùng
10÷30
Nguoàn : WHO,1993
Neáu moãi ngaøy trung bình 1 ngöôøi söû duïng 100 lít nöôùc (löôïng nöôùc caáp sinh hoaït caàn cho toaøn boä KCN vaøo khoaûng 1.100 m3/ngaøy vaø löu löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït laø 880 m3/ngaøy) thì noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa KCN Vieät Höông II ñöôïc ñöa ra trong baûng 16
Baûng16: Noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa KCN Vieät Höông II
Chaát oâ nhieãm
Noàng ñoä (mg/l)
Khoâng qua
xöû lyù
Qua xöû lyù baèng beå töï hoaïi
TCVN 6980 - 2001
BOD5
562 ÷ 675
100 ÷ 200
25
COD (dicromate)
900÷1.275
180 ÷ 360
50
Chaát raén lô löûng (SS)
875÷1.812
80 ÷ 160
40
Daàu môõ goác ñoäng thöïc vaät
125÷375
10
Toång Nitô (N)
75÷150
20÷40
-
Amoni (N-NH4)
30÷60
5÷15
-
Toång Phospho
10÷50
6
* Vi sinh (MPN/100ml)
Toång Coliform
106 ÷ 109
104
3.000
Feacal Coliform
105 ÷ 106
Tröùng giun saùn
103
Nguoàn: Baùo caùo quan traéc moâi tröôøng 2005
Ghi chuù : TCVN 6980-2001 : Chaát löôïng nöôùc – Tieâu chuaån nöôùc thaûi coâng nghieäp thaûi vaøo vöïc nöôùc soâng duøng cho muïc ñích caáp nöôùc sinh hoïat
So saùnh noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm chính vôùi tieâu chuaån nöôùc thaûi ñöôïc pheùp thaûi ra moâi tröôøng (TCVN 6980 – 2001, Q = 50 ¸ 200m3/s, coät F3) thaáy nöôùc thaûi sinh hoaït sau xöû lyù coù noàng ñoä BOD5 vöôït tieâu chuaån 4÷8 laàn, COD vöôït tieâu chuaån töø 3,6÷7,2 laàn, SS vöôït tieâu chuaån 2÷4 laàn. Do vaäy, nöôùc thaûi sinh hoaït sau khi ñöôïc xöû lyù baèng beå töï hoïai phaûi ñöôïc thu gom xöû lyù baäc 2 taïi khu xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung cuûa KCN.
Nöôùc möa chaûy traøn
Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa tænh Bình Döông, löôïng möa lôùn nhaát taïi khu vöïc laø 177 mm/ngaøy. Vôùi toång dieän tích toaøn KCN laø 110ha thì toång löu löôïng nöôùc möa chaûy traøn trong toaøn KCN (cöïc ñaïi) khoaûng 194.700m3/ngaøy.
Nöôùc möa chaûy traøn qua caùc khu vöïc maët baèng cuûa KCN seõ cuoán theo ñaát caùt vaø caùc chaát rôi vaõi treân doøng chaûy... Neáu löôïng nöôùc möa naøy khoâng ñöôïc quaûn lyù toát cuõng seõ gaây taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán moâi tröôøng.
Löôïng nöôùc möa chaûy traøn treân ñöôøng giao thoâng, caùc khu vöïc khoâng coù thieát bò gaây oâ nhieãm cuûa töøng nhaø maùy ñöôïc thu gom taùch rieâng caùc nguoàn gaây oâ nhieãm khaùc, loïc caùc caën raùc coù kích thöôùc lôùn tröôùc khi thaûi ra heä thoáng thoaùt nöôùc möa. Caùc hoá ga seõ ñöôïc ñònh kyø naïo veùt ñeå loaïi boû nhöõng raùc röôûi, caën laéng. Buøn thaûi ñöôïc xöû lyù theo höôùng choân laáp.
4.3.3. Hieän traïng chaát löôïng khoâng khí vaø tieáng oàn
Ñeå ñaùnh giaù hieän traïng chaát löôïng khoâng khí taïi KCN, maãu khoâng khí ñaõ ñöôïc laáy taïi caùc ñieåm treân ñöôøng giao thoâng chính noái vôùi KCN (ñöôøng tænh loä DT744). Keát quaû laáy maãu vaø phaân tích ñöôïc trình baøy trong baûng 17
Baûng17: Keát quaû phaân tích maãu khoâng khí taïi khu vöïc KCN
Ñieåm ño
Ñoä oàn
(dBA)
Keát quaû phaân tích (mg/m3)
Buïi
SO2
NO2
CO
THC
K1
52-54
0,23
0,16
0,002
1,02
0,05
K2
49-51
0,22
0,04
0,003
2,02
0,01
K3
51-52
0,22
0,02
0,002
0,07
1,02
K4
48-50
0,23
0,06
0,003
0,22
0,21
K5
50-52
0,22
0,02
0,005
1,69
1,01
TCVN
60 ( TCVN5949-1995 : AÂm hoïc-Tieáng oàn khu vöïc coâng coäng vaø daân cö- möùc oàn toái ña cho pheùp
)
0,3(© TCVN 5937-1995 : Chaát löôïng khoâng khí - Tieâu chuaån chaát löôïng khoâng khí bao quanh
)
0,5
0,4
40
5,0(¨ TCVN 5938-1995 : Chaát löôïng khoâng khí - Noàng ñoä toái ña cho pheùp cuaû moät soá chaát ñoäc haïi trong khoâng khí xung quanh
)
Nguoàn : Phaân vieän baûo hoä lao ñoäng Tp.Hoà Chí Minh 4/2004.
Dieãn giaûi ñaëc ñieåm cuûa caùc vò trí laáy maãu khí
Kyù hieäu
Vò trí
K1
Maãu khoâng khí laáy taïi khu vöïc coång vaøo KCN Vieät Höông II
K2
Maãu khoâng khí laáy ôû vò trí giöõa KCN Vieät Höông II
K3
Maãu khoâng khí laáy ôû goùc phía Taây cuûa KCN Vieät Höông II
K4
Maãu khoâng khí laáy ôû goùc phía Nam cuûa KCN Vieät Höông II
K5
Maãu khoâng khí laáy ôû goùc phía Ñoâng cuûa KCN Vieät Höông II
4.4. ÑEÀ XUAÁT GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN KCN VIEÄT HÖÔNG II THEO HÖÔÙNG TTMT
4.4.1 Qui hoaïch phaân khu chöùc naêng trong KCN Vieät Höông II
Nhö ñaõ neâu ôû treân, Vieät Höông II laø KCN döï kieán ñaàu tö ña ngaønh neân phaûi phaân khu chöùc naêng khu vöïc saûn xuaát sao cho vöøa ñaûm baûo caùc ñieàu kieän töï nhieân, moâi tröôøng cuûa KCN khoâng bò aûnh höôûng cuõng nhö ñaûm baûo thuaän lôïi cho vieäc trao ñoåi chaát thaûi, taêng cöôøng hieäu quaû söû duïng pheá thaûi, giaûm thieåu ñöôïc chaát thaûi phaùt sinh theo ñònh höôùng TTMT laø vieäc laøm heát söùc caàn thieát.
Caùc khu vöïc saûn xuaát caàn phaân khu chöùc naêng thaønh 3 khu nhö sau:
Nhoùm ngaønh coâng nghieäp cheá bieán thöïc phaåm, cheá bieán rau quaû cao caáp, nhuoäm… boá trí gaán khu vöïc traïm xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung vaø Trung taâm trao ñoåi chaát ñeå thuaän lôïi cho vieäc xaû thaûi, nöôùc thaûi ñöôïc ñöa veà traïm xöû lyù taäp trung gaàn nhaát, haïn cheá ñeán möùc thaáp nhaát aûnh höôûng cuûa nöôùc thaûi saûn xuaát ñeán moâi tröôøng. Ñoàng thôøi caùc chaát thaûi töø quaù trình cheá bieán sô boä cuûa caùc nhaø maùy cheá bieán thöïc phaåm coù theå ñöa veà Trung taâm trao ñoåi chaát thaûi löu tröõ ñeå chuyeån giao cho caùc nhaø maùy cheá bieán thöùc aên gia suùc, gia caàm laøm nguyeân lieäu ñaàu vaøo vôùi khoaûng caùch vaän chuyeån gaàn vaø nhanh nhaát.
Nhoùm ngaønh coâng nghieäp deät may boá trí gaàn haøng raøo KCN vaø khu daân cö, gia taêng khoaûng caùch ly vaø haïn cheá ñöôïc aûnh höôûng cuûa caùc ngaønh ngheà saûn xuaát coù gaây oâ nhieãm trong KCN ñeán khu daân cö laân caän.
Nhoùm ngaønh tieâu duøng vaø cô khí coâng nghieäp ít söû duïng nöôùc vaø xaû nöôùc thaûi ñöôïc boá trí gaàn haøng raøo, tieáp giaùp khu trung taâm.
Khu vöïc haï taàng moâi tröôøng
Khu vöïc haï taàng moâi tröôøng bao goàm caùc haïng muïc: Nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung, Trung taâm trao ñoåi chaát thaûi vaø hoà chöùa nöôùc möa, nöôùc thaûi sau xöû lyù. Khu vöïc naøy neân phaân khu taïi vò trí trung taâm cuûa caùc khu vöïc saûn xuaát, caùch xa khu daân cö, cuoái höôùng thoaùt nöôùc vaø tieáp giaùp soâng Thò Tính ñeå coù theå thuaän lôïi trong vieäc tieáp nhaän nöôùc thaûi coâng nghieäp vaø nöôùc möa ñeå ñöa veà xöû lyù ñaït tieâu chuaån tröôùc khi thaûi ra moâi tröôøng, ñoàng thôøi thuaän lôïi trong vieäc vaän chuyeån chaát thaûi vaø pheá lieäu trao ñoåi trong KCN, haïn cheá ñöôïc oâ nhieãm trong quaù trình vaän chuyeån chaát thaûi.
Thieát keá heä thoáng maûng caây xanh trong KCN
Aûnh höôûng cuûa heä thoáng maûng xanh ñeán caûnh quan KCN, ñaëc bieät trong tröôøng hôïp KCN TTMT ñöôïc ñaùnh giaù laø tích cöïc vaø coù yù nghóa laâu daøi. Vieäc troàng caây xanh coù taùc duïng lôùn trong vieäc haïn cheá oâ nhieãm khoâng khí nhö giaûm tieáng oàn, buïi.
Ñeå phuïc vuï cho baûo toàn thöïc vaät vaø laøm taêng veû ñeïp cho caûnh quan KCN Vieät Höông II theo ñònh höôùng TTMT, vieäc choïn loïc moät soá loaïi caây troàng seõ theo nguyeân taéc:
Dieän tích caây xanh taäp trung daïng coâng vieân che phuû phaûi baûo ñaûm che phuû 15% dieän tích KCN. Hieän taïi KCN Vieät Höông II ñaõ ñaït ñöôïc 9% caây xanh, caàn taêng cöôøng haønh lang caây xanh theâm 6%.
Laäp caùc haønh lang caây xanh (thaân goã, caây taùn roäng) ngaên caùch giöõa caùc phaân khu saûn xuaát coâng nghieäp vôùi beà roäng treân 50m.
Caùc loaïi caây ñöôïc löïa choïn troàng trong KCN phaûi coù khaû naêng quang hôïp cao, loïc khoâng khí vaø haáp thuï maïnh khí CO2. Öu tieân caùc loaïi caây coù taùn laù roäng, phieán laù daøy chòu noùng, chòu khí ñoäc haïi, laøm giaûm tieáng oàn, khoù bò chaùy vaø trong ñoù phaûi boá trí hoãn giao nhieàu loaøi khaùc nhau theo 2 daïng chính: taàng cao che boùng maùt, taàng döôùi taïo thaønh töôøng xanh caûn tieáng ñoäng, che chaén buïi vaø khoùi, khí ñoäc cuûa caùc nhaø maùy.
4.4.2. Xaây döïng Trung taâm trao ñoåi vaø xöû lyù chaát thaûi
4.4.2.1. Toång quan veà Trung Taâm Trao ñoåi chaát thaûi
Coâng trình Trung taâm trao ñoåi chaát thaûi laø moät coâng trình ñoùng vai troø quan troïng haøng ñaàu cuûa moâ hình KCN TTMT. Vieäc thieát keá, xaây döïng Trung taâm trao ñoåi chaát thaûi phuø hôïp seõ laø cô sôû tieàn ñeà daãn ñeán thaønh coâng cuûa moâ hình KCN TTMT do noù coù caùc lôïi ích sau:
Lôïi ích kinh teá
Tieát kieäm chi phí cho caùc nhaø maùy trong KCN thoâng qua vieäc giaûm chi phí phaûi chi cho tieâu huyû chaát thaûi vaø soá löôïng chaát thaûi caàn phaûi xöû lyù giaûm.
Taêng theâm nguoàn thu ñaùng keå töø pheá lieäu hoaëc chaát thaûi coù khaû naêng trao ñoåi trong KCN.
Giaûm thieåu ñöôïc taøi chính mua nguyeân lieäu ñaàu vaøo töø nguyeân lieäu thieân nhieân hay nhaân taïo.
Hieän nay, caùc pheá phaåm/chaát thaûi coù khaû naêng trao ñoåi tröïc tieáp cuûa caùc ngaønh saûn xuaát trong KCN chuû yeáu ñöôïc baùn cho caùc ñôn vò trung gian beân ngoaøi KCN vôùi giaù raát thaáp vaø caùc ñôn vò trung gian naøy seõ baùn laïi cho nhaø maùy taùi sinh vôùi giaù cao hôn. Khi Trung taâm trao ñoåi chaát thaûi ñi vaøo hoaït ñoäng, vôùi vai troø laø traïm trung chuyeån vaø Trung taâm moâi giôùi trao ñoåi chaát thaûi giöõa caùc nhaø maùy trong KCN thì nguoàn thu cuûa nhaø maùy seõ taêng leân.
Lôïi ích moâi tröôøng
Lôïi ích maø Trung taâm trao ñoåi chaát thaûi mang laïi laø giaûm thieåu nguy cô oâ nhieãm moâi tröôøng. Theo nhö trình baøy treân, caùc chaát thaûi trong KCN hieän nay chuû yeáu ñöôïc trao ñoåi vôùi caùc cô sôû thu mua beân ngoaøi KCN, ñieàu naøy daãn ñeán quaù trình thu gom phaûi vaän chuyeån chaát thaûi treân moät ñoaïn ñöôøng daøi ñeán caùc cô sôû trao ñoåi, taùi sinh taùi cheá do ñoù nguy cô oâ nhieãm moâi tröôøng taêng cao. Ngoaøi ra caùc chaát thaûi khoâng ñöôïc söû duïng trieät ñeå neân vieäc xöû lyù chuû yeáu laø choân laáp gaây nguy haïi cho moâi tröôøng. Khi Trung taâm trao ñoåi chaát thaûi cuûa KCN ñi vaøo hoaït ñoäng thì caùc nguy cô naøy seõ ñöôïc giaûm ñi.
4.4.2.2. Moâ hình Trung taâm trao ñoåi chaát thaûi cho KCN Vieät Höông II
Ñeå coù theå xaây döïng moâ hình trao ñoåi chaát thaûi cuûa KCN Vieät Höông II, caên cöù vaøo caùc ngaønh ngheà ñaõ vaø ñang döï kieán ñaàu tö, caùc daïng chaát thaûi phaùt sinh töø caùc ngaønh saûn xuaát nhö sau:
Baûng18: Chaát thaûi phaùt sinh cuûa moät soá ngaønh saûn xuaát trong KCN
STT
Ngaønh saûn xuaát
Caùc loaïi pheá thaûi
1
Ngaønh thöïc phaåm
Ñoà duøng ñoùng goùi (giaáy, thuyû tinh hoaëc plastic), caën baõ thöïc phaåm, nguyeân lieäu thöïc phaåm thöøa…
2
Ngaønh thöùc aên gia suùc, gia caàm
Bao bì ñoùng goùi, nguyeân lieäu cheá bieán thöøa, buïi caùm…
3
Ngaønh may maëc, deät
Ñoà duøng ñoùng goùi, vaûi vuïn, sôïi pheá thaûi, giaáy vuïn, ñaàu chæ…
4
Ngaønh ñoà goã gia duïng
Vaùn, goã pheá thaûi, daêm baøo…
5
Ngaønh haøng in aán
Giaáy, daàu, baûn keõm, phim…
6
Ngaønh nhöïa plastic
Caën baõ nhöïa, saûn phaåm keùm chaát löôïng…
7
Ngaønh luyeän kim vaø gia coâng cô khí, phöông tieän giao thoâng
Kim khí, dung moâi, sôn, acid, caën baõ kim khí, saét theùp vuïn,…
8
Ngaønh maùy moùc ñieän töû
Caën baõ kim khí, sôn, bao bì ñoùng goùi,…
9
Ngaønh da vaø haøng baèng da
Da, dung moâi, bao bì ñoùng goùi,…
Töø ñoù ta coù theå ñöa caùc chaát thaûi vaøo moâ hình Trung taâm trao ñoåi chaát thaûi nhö sau:
Hình 9: Moâ hình Trung taâm trao ñoåi chaát thaûi KCN Vieät Höông II
Cheá bieán thöùc aên gia suùc
Nhaø maùy caùn theùp
TRUNG TAÂM TRAO ÑOÅI CHAÁT THAÛI
Nhaø maùy saûn xuaát bao bì
Saûn xuaát nhöïa thöù caáp
Saûn xuaát giaáy, bao bì
Nhaø maùy keùo sôïi
Gia coâng cô khí baûn truïc in
Khu vöïc noâng nghieäp ngoaøi KCN
Cô sôû saûn xuaát thuù nhoài boâng, goái
Thöïc phaåm thöøa, voû NL sau sô cheá
Saét, theùp vuïn, phoâi theùp, thieác
Bao bì caùc loaïi
Haït nhöïa pheá phaåm, bao bì nhöïa hoûng
Giaáy vuïn, bìa carton
Oáng, cuoän chæ
Truïc in oáng ñoàng hoûng
Vaûi vuïn, boâng sôïi
Buøn vi sinh
May maëc, deät
Cheá bieán thöïc phaåm
Luyeän kim, gia coâng cô khí
Da vaø thuoäc da
Nhöïa plastic
Giaáy vaø goã gia duïng
In aán bao bì
Buøn thaûi sau xöû lyù
Ghi chuù: Chaát thaûi tröïc tieáp
Chaát thaûi taùi söû duïng
4.4.2.3. Thieát keá Trung taâm trao ñoåi chaát thaûi
Caùc böôùc caàn thöïc hieän cuûa Trung taâm trao ñoåi chaát thaûi nhö sau:
Löu tröõ pheá lieäu/chaát thaûi tröôùc khi trao ñoåi;
Phaân loaïi pheá lieäu, chaát thaûi;
Phaân tích thaønh phaàn caùc maãu chaát thaûi ñöa veà Trung taâm;
Xöû lyù sô boä pheá lieäu, pheá phaåm tröôùc khi trao ñoåi;
Taùi cheá pheá phaåm/chaát thaûi;
Xöû lyù trieät ñeå chaát thaûi tröôùc khi trao ñoåi vôùi moâi tröôøng töï nhieân;
Thöïc hieän trao ñoåi pheá phaåm/chaát thaûi vôùi caùc nhaø maùy, doanh nghieäp.
Coâng trình ñôn vò cuûa Trung taâm
Vôùi thaønh phaàn vaø khoái löôïng chaát thaûi ñöa veà Trung taâm, caàn thieát phaûi coù caùc coâng trình ñôn vò ñeå ñaùp öùng nhu caàu trao ñoåi, taùi cheá, taùi söû duïng, hoaëc xöû lyù trieät ñeå pheá lieäu, chaát thaûi tröôùc khi trao ñoåi vôùi moâi tröôøng töï nhieân hoaëc giao caùc ñôn vò chöùc naêng xöû lyù. Trung taâm trao ñoåi chaát thaûi bao goàm caùc coâng trình ñôn vò sau:
Phoøng ñieàu haønh vôùi chöùc naêng quaûn lyù vaø ñieàu haønh Trung taâm trao ñoåi chaát thaûi. Taïi ñaây thöïc hieän vieäc kieåm tra, giaùm saùt vieäc trao ñoåi chaát thaûi giöõa Trung taâm vaø caùc nhaø maùy trong KCN.
Phoøng thí nghieäm laø boâï phaän raát quan troïng laøm coâng taùc khaûo saùt vaø phaân tích ñeå xaùc ñònh thaønh phaàn vaø ñaëc tính cuûa chaát thaûi. Beân caïnh ñoù, phoøng thí nghieäm coøn laø nôi nghieân cöùu taïo ra caùc saûn phaåm môùi töø caùc vaät lieäu pheá thaûi töø caùc nhaø maùy trong KCN.
Saøn phaân loaïi laø nôi chöùa caùc loaïi pheá lieäu nhaø maùy vaän chuyeån veà vaø taïi ñaây thöïc hieän quaù trình phaân loaïi caùc pheá phaåm/chaát thaûi.
Khu löu tröø: phaûi phuø hôïp ñaùp öùng ñöôïc tính chaát cuûa töøng loaïi chaát thaûi, ñoàng thôøi kho löu tröõ ñöôïc phaân thaønh 7 khu vöïc, bao goàm:
+ Khu löu tröõ chaát deã noå
+ Khu löu tröõ chaát ñoát
+ Khu löu tröõ chaát oxi hoaù
+ Khu löu tröõ chaát aên moøn
+ Khu löu tröõ chaát deã chaùy
+ Khu löu tröõ chaát thaûi khoâng coù khaû naêng trao ñoåi
+ Khu löu tröõ chaát thaûi höõu cô.
Khu vöïc xöû lyù sô boä vôùi nhieäm vuï xöû lyù pheá phaåm/chaát thaûi tröôùc khi thöïc hieän trao ñoåi bao goàm caùc thieát bò chöng caát taùi cheá dung moâi, daàu nhôùt…
Caùc coâng trình phuï caän caàn thieát phaûi coù taïi Trung taâm bao goàm:
+ Heä thoáng caáp nöôùc
+ Heä thoáng thoaùt nöôùc möa bao quanh
+ Heä thoáng thu gom nöôùc ræ ñöa veà heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cuûa nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung.
+ Saøn Trung taâm ñöôïc loùt baèng vaät lieäu choáng thaám
4.4.3 Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp chi tieát ñeå thöïc hieän keá hoaïch xaây döïng Trung taâm trao ñoåi chaát thaûi
Gôûi thö cuøng caùc taøi lieäu veà KCN ñeán caùc Doanh nghieäp ñang tìm KCN ñaàu tö ñeå giôùi thieäu veà keá hoaïch BVMT KCN, chöông trình trao ñoåi chaát thaûi vaø lôïi ích cuûa noù nhaèm thu huùt söï quan taâm cuûa caùc Doanh nghieäp.
Ñeà nghò moãi Doanh nghieäp ñaàu tö vaøo KCN coù moät nhaân vieân phuï traùch moâi tröôøng vaø höôùng daãn laäp ra soå tay moâi tröôøng ñeå tieän vieäc theo doõi vaø baùo caùo trao ñoåi thoâng tin sau naøy.
Toå chöùc thöïc hieän caùc cam keát trao ñoåi chaát thaûi ban ñaàu vôùi caùc Doanh nghieäp ñaõ ñaàu tö treân cô sôû kieåm toaùn, thoáng keâ, phaân loaïi chaát thaûi taïi Trung taâm vaø xaùc ñònh nhu caàu, soá löôïng vaø khoái löôïng chaát thaûi trao ñoåi. Töø ñoù tieáp tuïc môû roäng thöïc hieän vôùi caùc Doanh nghieäp ñaàu tö tieáp theo.
Xaùc ñònh nhöõng haïn cheá vaø ruûi ro ban ñaàu, tìm ra caùc bieän phaùp khaéc phuïc vaø caûi tieán chöông trình hieäu quaû hôn.
Toå chöùc hoïp, baùo caùo thöôøng xuyeân keát quaû hoaït ñoäng cuûa chöông trình theo ñònh kyø.
4.4.4 Xaây döïng moâ hình boä maùy toå chöùc quaûn lyù moâi tröôøng KCN Vieät Höông II
Ñeå coù theå quaûn lyù toát, tuaân thuû theo ñuùng caùc tieâu chí vaø ñaûm baûo cho KCN Vieät Höông II phaùt trieån theo höôùng TTMT, vieäc thaønh laäp moâ hình boä maùy toå chöùc quaûn lyù veà moâi tröôøng hieäu quaû laø heát söùc caàn thieát.
Hình 12: Sô ñoà toå chöùc boä maùy QLMT taïi KCN Vieät Höông II
Trao ñoåi thoâng tin thöôøng xuyeân
Chæ ñaïo tröïc tieáp
Sôû TN&MT Bình Döông
BQL caùc KCN Bình Döông
Nhaø maùy 1
Nhaø maùy 2
Cty coå phaàn Vieät Höông
BQL KCN
Vieät Höông II
Toå moâi tröôøng KCN
Ban Giaùm Ñoác
Ban Giaùm Ñoác
Nhaø maùy n
Caùn boä
Moâi tröôøng
Xöôûng
saûn xuaát
Caùn boä
Moâi tröôøng
Xöôûng
saûn xuaát
Trong moâ hình naøy, BQLKCN chòu traùch nhieäm quaûn lyù tröïc tieáp veà maët moâi tröôøng cuûa KCN vaø ñònh kyø baùo caùo vôùi Sôû TN&MT vaø BQL caùc KCN caáp Tænh. Sôû TN&MT vaø BQL caùc KCN caáp Tænh seõ thöïc hieän chöùc naêng giaùm saùt vaø tieán haønh kieåm tra ñònh kyø trong naêm. Ñoái vôùi moâ hình naøy, vieäc QLMT seõ hieäu quaû do BQLKCN coù ñieàu kieän tieáp caän vaø kieåm soaùt chaët cheõ moâi tröôøng caùc nhaø maùy trong KCN, thoâng tin moâi tröôøng cuûa nhaø maùy ñöôïc cung caáp, baùo caùo thöôøng xuyeân.
Trong sô ñoà caáu truùc boä maùy, boä phaän chuyeân traùch veà moâi tröôøng taïi KCN laø Toå Moâi tröôøng, chòu traùch nhieäm quaûn lyù toaøn boä caùc haïng muïc haï taàng veà moâi tröôøng coù lieân quan; thieát laäp caùc keá hoaïch moâi tröôøng; ñieàu haønh Trung taâm trao ñoåi chaát thaûi cuûa KCN; boä phaän ñaàu moái trao ñoåi thoâng tin thöôøng xuyeân vôùi caùc caùn boä moâi tröôøng taïi nhaø maùy; thöøa haønh kieåm tra giaùm saùt thöïc hieän caùc yeâu caàu BVMT cuûa nhaø maùy, thöïc hieän quan traéc vaø giaùm saùt moâi tröôøng.
Ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä oâ nhieãm moâi tröôøng caàn thaønh laäp moät ñoäi giaùm saùt tröïc thuoäc Toå moâi tröôøng. Trong ñoäi coù ít nhaát 2 nhaø chuyeân moân veà moâi tröôøng, coù khaû naêng phaùn ñoaùn, ñaùnh giaù oâ nhieãm vaø toå chöùc coâng vieäc. Ngoaøi ra trong ñoäi giaùm saùt coøn coù 2- 3 kyõ thuaät vieân coù khaû naêng thöïc hieän ñuùng vieäc laáy maãu, baûo quaûn maãu…
4.4.5 Xaây döïng keá hoaïch QLMT trong KCN
Sau khi ñaõ hình thaønh boä maùy toå chöùc QLMT, keá hoaïch QLMT cuûa KCN Vieät Höông II theo ñònh höôùng TTMT ñöôïc ñeà ra nhö sau:
Giaûi quyeát caùc tranh chaáp giöõa caùc nhaø maùy vôùi nhau, giöõa Chuû ñaàu tö vôùi ngöôøi thueâ ñaát, giöõa nhöõng nhu caàu trong töông lai vaø hieän taïi.
Thuùc ñaåy quaù trình töï quaûn lyù cuûa caùc nhaø maùy trong KCN.
Thu huùt caùc nhaø ñaàu tö môùi nhaèm nhanh choùng laép ñaày KCN nhöng phaûi löïa choïn ngaønh saûn xuaát phuø hôïp.
Hoã trôï hoaït ñoäng taùi söû duïng saûn phaåm phuï cuûa caùc nhaø maùy trong KCN baèng caùch thuùc ñaåy vaø hình thaønh moái lieân heä vôùi thò tröôøng tieâu thuï trong vaø ngoaøi KCN
Vaän haønh moät caùch hieäu quaû heä thoáng trao ñoåi thoâng tin cuûa KCN nhaèm:
Taïo ñieàu kieän cho caùc nhaø maùy trong KCN lieân laïc vôùi nhau
Thoâng baùo ñeán caùc nhaø maùy veà hieän traïng chaát löôïng moâi tröôøng KCN vaø khu vöïc laân caän
Giaùm saùt söï luaân chuyeån caùc doøng vaät lieäu vaø naêng löôïng, thoâng baùo laïi cho caùc nhaø maùy vaø KCN veà hieäu quaû giaûm thieåu phaùt sinh chaát thaûi.
Tìm kieám, xem xeùt vaø öùng duïng caùc giaûi phaùp taùi söû duïng chaát thaûi ngay trong daây chuyeàn coâng ngheä saûn xuaát, taän duïng caùc pheá lieäu töø caùc nhaø maùy khaùc vaø taêng cöôøng trao ñoåi saûn phaåm phuï/pheá phaåm/pheá lieäu vôùi caùc nhaø maùy beân ngoaøi KCN hay vôùi moâi tröôøng.
4.4.5.1 Heä thoáng quaûn lyù thu gom, vaän chuyeån CTR
Heä thoáng quaûn lyù thu gom, vaän chuyeån chaát thaûi trong KCN coù chöùc naêng thu gom toaøn boä caùc CTR phaùt sinh töø caùc nhaø maùy trong KCN ñöa veà Trung taâm trao ñoåi chaát thaûi
Phöông tieän thu gom
Ñeå thöïc hieän thu gom, vaän chuyeån chaát thaûi töø caùc nhaø maùy, KCN seõ ñöôïc trang bò 2 xe vaän chuyeån raùc chuyeân duïng loaïi trao ñoåi thuøng container, hoaït ñoäng theo lòch sao cho thu gom toaøn boä chaát thaûi phaùt sinh vôùi tuyeán ñöôøng vaän chuyeån ngaén nhaát, haïn cheá ñöôïc oâ nhieãm moâi tröôøng do vaän chuyeån chaát thaûi gaây ra.
Taát caû caùc phöông tieän vaän chuyeån chaát thaûi phaûi ñöôïc ñaûm baûo tuyeät ñoái an toaøn, khoâng ñeå rôi vaõi treân ñöôøng vaän chuyeån. Rieâng xe duøng ñeå vaän chuyeån CTNH phaûi laø xe coù che phuû, traùnh ñeå chaát thaûi bò gioù thoåi bay vaø ñöôïc ñeo bieån hieäu ñaëc bieät. Thaønh phaàn cuûa loaïi xe duøng ñeå chuyeân chôû buøn phaûi laø loaïi thaønh kín, khoâng ñeå nöôùc roø ræ ra ñöôøng.
Bieän phaùp quaûn lyù heä thoáng thu gom, vaän chuyeån CTR
Phaân loaïi CTR taïi nguoàn
Ñeå thöïc hieän toát vieäc quaûn lyù CTR trong KCN thì vieäc laøm caàn thieát ñaàu tieân laø phaûi phaân loaïi caùc nguoàn chaùt thaûi ngay taïi nguoàn nhaø maùy, hay noùi caùch khaùc laø ngay taïi nguoàn phaùt sinh. Ñieàu ñoù coù theå thöïc hieän ñöôïc baèng caùch: trong töøng phaân xöôûng cuûa taát caû caùc nhaø maùy, xí nghieäp trong KCN ñeàu ñöôïc trang bò 2 thuøng ñöïng CTR baèng vaät lieäu beàn coù naép ñaäy, ñöôïc sôn maøu khaùc nhau treân thaân thuøng vaø coù ghi chuù töøng loaïi chaát thaûi. Moät thuøng ñöïng raùc thaûi töø quaù trình saûn xuaát vaø moät thuøng chöùa chaát thaûi sinh hoaït. Beân trong moãi thuøng loùt tuùi nilon ñeå tieän thu gom.
Boä maùy thöïc hieän coâng taùc thu gom
Ñoäi CTCC KCN ñöôïc thaønh laäp coù chöùc naêng chaêm soùc caây xanh, veä sinh ñöôøng noäi boä vaø thöïc hieän thu gom, vaän chuyeån toaøn boä CTR phaùt sinh trong KCN, trong ñoù caùc nhaân vieân thu gom ñöôïc ñaøo taïo caùc kieán thöùc cô baûn veà chaát thaûi vaø phaân loaïi chaát thaûi, thöïc hieän caùc nghieäp vuï thu gom theo caùc
chöùng töø giao nhaän chaát thaûi ñöôïc soaïn thaûo theo caùc noäi dung ñaûm baûo quaûn lyù hieäu quaû trong coâng taùc thu gom, vaän chuyeån. Ñoái vôùi töøng loaïi CTR coù keá hoaïch thu gom phuø hôïp nhö sau:
Ñoái vôùi chaát thaûi sinh hoaït: Ñoäi CTCC thu gom haøng ngaøy vaø chuyeån ñeán baõi choân laáp raùc cuûa Tænh
Ñoái vôùi CTR saûn xuaát:
+ Chaát thaûi nguy haïi: Caùc doanh nghieäp coù phaùt sinh CTNH chòu traùch nhieäm ñaêng kyù veà chuûng loaïi, soá löôïng vaø bieän phaùp xöû lyù cho Toå Moâi tröôøng ñeå taäp hôïp thoáng keâ ñaêng kyù cho toaøn KCN taïi Sôû TN&MT. Ngoaøi ra, töøng doanh nghieäp coøn coù traùch nhieäm phaân loaïi raùc nguy haïi ngay taïi nguoàn theo ñuùng qui cheá quaûn lyù CTNH ban haønh keøm theo quyeát ñònh soá 155/1999/QÑ- TTg ngaøy 16/4/1999 cuûa Thuû töôùng Chính phuû.
+ Chaát thaûi raén khoâng nguy haïi: Taïi moãi doanh nghieäp, CTR khoâng nguy haïi ñöôïc ñoäi CTCC thu gom 2 ngaøy/laàn, vaän chuyeån ñeán Trung taâm trao ñoåi chaát thaûi KCN, phaân loaïi cung caáp hoaëc baùn laïi cho caùc nhaø maùy coù nhu caàu.
4.4.5.2 Khoáng cheá oâ nhieãm khoâng khí vaø kyõ thuaät xöû lyù khí thaûi [6]
Ñaëc ñieåm chung cuûa khí thaûi coâng nghieäp raát ña daïng vaø phaân taùn, thaäm chí ngay caû trong cuøng moät KCn, do ñoù khoâng coù moät giaûi phaùp naøo cho xöû lyù taäp trung ñöôïc caû. Caùch giaûi quyeát hôïp lyù nhaát veà maët kyõ thuaät vaø coâng ngheä laø vaãn phaûi tieán haønh xöû lyù cuïc boä taïi töøng nguoàn thaûi.
Caùc quaù trình vaø thieát bò xöû lyù khí thaûi
Tuyø theo ñaëc tính cuûa töøng loaïi nguoàn thaûi, coù theå löïa choïn vaø aùp duïng caùc thieát bò xöû lyù sau ñaây:
Kyõ thuaät xöû lyù buïi:
Buoàng laéng
Cyclon ñôn hoaëc cyclon toå hôïp
Röûa öôùt khí (loaïi roãng hoaëc loaïi coù vaät lieäu ñeäm)
Loïc buïi tuùi vaûi
Loïc buïi tónh ñieän
Kyõ thuaät xöû lyù hôi khí ñoäc
Haáp thuï baèng dung dòch haáp thuï thích hôïp (nöôùc, dung dòch kieàm trong caùc thieát bò haáp thuï daïng ñeäm, daïng ñóa, thaùp suûi boït…
Haáp phuï baèng caùc vaät lieäu haáp phuï ñaëc bieät nhö than hoaït tính, than soï döøa, zeolit…
Ngöng tuï trong moâi tröôøng coù nhieät ñoä thaáp
Thieâu ñoát coù hoaëc khoâng coù xuùc taùc
Trong thöïc teá, xöû lyù caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí coù theå toàn taïi ôû nhieàu traïng thaùi khaùc nhau vaø chöùa nhieàu thaønh phaàn oâ nhieãm khaùc nhau, do ñoù ñeå ñaït ñöôïc hieäu quaû xöû lyù ôû ñaàu ra theo nhö qui ñònh, nhieàu khi phaûi keát hôïp cuøng luùc caùc quaù trình vaø thieát bò noùi treân.
Ngoaøi ra cuõng caàn löu yù theâm raèng, kyõ thuaät xöû lyù khí thaûi trong ñieàu kieän ôû nöôùc ta hieän nay thöôøng phaùt sinh nhöõng vaán ñeà ñi keøm maø neáu khoâng coù bieän phaùp giaûi quyeát trieät ñeå seõ daãn ñeán tình traïng oâ nhieãm thöù caáp. 3 loaïi chaát thaûi thöù caáp ñieån hình trong kyõ thuaät xöû lyù khí thaûi laø:
Buïi thu hoài töø caùc thieát bò xöû lyù buïi baèng phöông phaùp khoâ;
Nöôùc thaûi töø caùc thieát bò röûa khí, thieát bò haáp thuï;
Caùc chaát haáp phuï maát hoaït tính sau moät thôøi gian söû duïng;
Vieäc xöû lyù caùc chaát thaûi thöù caáp naøy coù theå aùp duïng caùc phöông phaùp thích hôïp trong kyõ thuaät xöû lyù nöôùc thaûi vaø CTR
Ngoaøi caùc kyõ thuaät vaø coâng ngheä xöû lyù khí thaûi nhö vöøa giôùi thieäu, caàn phaûi quan taâm nhieàu hôn nöõa vaø töøng böôùc aùp duïng caùc coâng ngheä saïch hôn nhaèm giaûm oâ nhieãm (ví duï thay nhieân lieäu coù haøm löôïng löu huyønh cao baèng nhieân lieäu coù haøm löôïng thaáp hôn, thay daàu baèng Gas, Methanol).
Ví duï moät soá phöông phaùp khoáng cheá oâ nhieãm khoâng khí coù theå aùp duïng ñoái vôùi moät soá ngaønh coâng nghieäp vaø nguoàn thaûi ñaëc tröng nhö sau:
Baûng 19: Caùc phöông aùn khoáng cheá oâ nhieãm khoâng khí moät soá ngaønh saûn xuaát
Ngaønh saûn xuaát
Phöông aùn khoáng cheá
Hieäu suaát xöû lyù
Giaøy deùp, may maëc
Loïc buïi tay aùo
95- 98%
Ñoà goã myõ ngheä
Xyclon vaø loïc buïi tay aùo
95- 98%
Duïng cuï ñieän, ñieän töû
Haáp thuï hôi axit baèng dung dòch kieàm
90- 95%
Cô khí
Haáp thuï hôi axit baèng dung dòch kieàm (khu vöïc laøm saïch beà maët kim loaïi)
90- 95%
Cheá bieán löông thöïc, thöïc phaåm
- Loïc öôùt buïi
- Xöû lyù muøi hoâi baèng phaân huyû nhieät keát hôïp haáp thuï lôùp ñieäm
70-80%
85- 95%
Cheá bieán cao su
Loïc buïi tay aùo khu vöïc caùn cao su
95- 98%
Vaät lieäu xaây döïng
- Toå hôïp Xyclon ñeå thu buïi tinh
- Haáp thuï HF baèng dung dòch kieàm
85- 90%
95- 99%
Xaø boâng, hoaù myõ phaåm
Xyclon keát hôïp loïc buïi tay aùo khu vöïc nghieàn nguyeân lieäu, sau thaùp saáy, thieát bò phaân ly, bao goùi
90%
95%
Cheá bieán nhöïa
Loïc tuùi vaûi
98%
Khoùi thaûi töø caùc nguoàn ñoát nhieân lieäu
- Haáp thuï khí thaûi trong kieàm
- Phaùt taùn qua oáng khoùi
- Thay ñoåi nhieân lieäu ñoát
80- 95%
CHÖÔNG 5.
Toùm taét:
Vieäc ñeà xuaát moâ hình KCN TTMT cho KCN Vieät Höông II döïa treân cô sôû KCN coøn ñang trong giai ñoaïn thu huùt voán ñaàu tö neân khaû naêng aùp duïng coù theå khaû thi. Nhöng ñoái vôùi caùc KCN ñaõ laáp ñaày thì khoù coù theå qui hoaïch laïi ñöôïc. Chính vì lyù do ñoù, chöông 5 taùc giaû xin ñeà xuaát caùc giaûi phaùp nhaèm phaùt trieån caùc KCN treân ñòa baøn tænh Bình Döông theo höôùng TTMT. Moät maët coù theå aùp duïng cho caùc KCN, maët khaùc boå sung cho heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng cuûa KCN Vieät Höông II maø ôû chöông 4 chöa neâu roõ.
ÑEÀ XUAÁT CAÙC GIAÛI PHAÙP NHAÈM PHAÙT TRIEÅN CAÙC KCN TREÂN ÑÒA BAØN BÌNH DÖÔNG THEO HÖÔÙNG THAÂN THIEÄN MOÂI TRÖÔØNG
Theo qui hoaïch toång theå phaùt trieån KT – XH cuûa tænh Bình Döông ñeán naêm 2010 vaø ñònh höôùng phaùt trieån ñeán naêm 2020 seõ coù raát nhieàu KCN hình thaønh vaø phaùt trieån. Ñaây seõ laø nguoàn gaây oâ nhieãm nghieâm troïng neáu khoâng coù caùc bieän phaùp phoøng ngöøa vaø baûo veä höõu hieäu. Ñeå ñaûm baûo cho söï phaùt trieån caùc KCN theo höôùng TTMT, ngay töø baây giôø caàn phaûi ñeà ra nhöõng chieán löôïc quaûn lyù vaø BVMT phuø hôïp, laøm ñònh höôùng cô baûn maø theo ñoù caùc ñoái töôïng coù lieân quan (caùc cô quan quaûn lyù Nhaø nöôùc veà BVMT, cô quan quaûn lyù KCN, caùc coâng ty khai thaùc vaø kinh doanh cô sôû haï taàng KCN cuõng nhö caùc nhaø maùy trong KCN) vaän duïng trieån khai vaøo tröôøng hôïp cuï theå cuûa mình moät caùch linh hoaït vaø coù hieäu quaû. Caùc noäi dung chính cuûa chieán löôïc BVMT caùc KCN ñöôïc ñeà xuaát nhö sau:
5.1. KIEÅM SOAÙT CHAËT CHEÕ VIEÄC NHAÄP CAÙC COÂNG NGHEÄ
Coâng ngheä saûn xuaát coù vai troø raát quan troïng trong vieäc phaùt sinh caùc nguoàn thaûi gaây oâ nhieãm, do ñoù coâng taùc quaûn lyù coâng ngheä saûn xuaát cuûa caùc doanh nghieäp raát caàn ñöôïc quan taâm. BQLKCN, Sôû Khoa hoïc Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng, Sôû Coâng nghieäp, Sôû Keá hoaïch vaø Ñaàu tö caàn phoái hôïp quaûn lyù, kieåm tra söï tuaân thuû coâng ngheä ñaõ ñaêng kí cuûa caùc doanh nghieäp trong KCN. Ñoàng thôøi, caùc cô quan treân caàn tö vaán cho UBND Tænh ñöa ra bieän phaùp khuyeán khích nhaäp caùc coâng ngheä saûn xuaát “saïch hôn” vaø thieát bò môùi theo ñuùng qui ñònh cuûa Nghò ñònh 175 CP cuûa Chính phuû. Ñaây laø moät chieán löôïc raát caàn thieát bôûi leõ treân thöïc teá, hieän nay coâng taùc quaûn lyù coâng ngheä (ñaëc bieät laø caùc coâng ngheä nhaäp töø nöôùc ngoaøi) coøn chöa ñöôïc chuù troïng nhieàu vaø vieäc ñaùnh giaù coâng ngheä nhieàu khi chöa ñuùng thöïc chaát. Theo ñaùnh giaù cuûa nhieàu chuyeân gia, nhieàu daïng coâng ngheä ñöôïc xem nhö laø “chaát thaûi” cuûa caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån vaãn ñöôïc nhaäp vaøo Vieät Nam maø coøn ñöôïc ngoä nhaän laø caùc coâng ngheä “hieän ñaïi hoaëc tieân tieán”.
Ngaøy caøng roõ raøng raèng vieäc saûn xuaát, trình ñoä coâng ngheä vaø caùch quaûn lyù, söû duïng nguoàn taøi nguyeân moät caùch khoâng coù hieäu quaû ñaõ ñöa ñeán vaán ñeà caùc chaát thaûi khoâng ñöôïc taùi söû duïng. Vieäc thaûi caùc chaát thaûi coù aûnh höôûng xaáu ñeán söùc khoeû coäng ñoàng vaø moâi tröôøng vaø vieäc saûn xuaát caùc saûn phaåm maø khi söû duïng coøn tieáp tuïc gaây ra caùc taùc haïi cuõng nhö caùc saûn phaåm khoù tuaàn hoaøn, caàn phaûi ñöôïc thay theá baèng caùc coâng ngheä, kyõ thuaät toát hôn cuõng nhö caùch thöïc haønh vaø caùc bí quyeát ñeå coù theå giaûm thieåu chaát thaûi qua voøng ñôøi saûn phaåm. Khaùi nieäm veà coâng ngheä saïch hôn coù lieân quan tôùi nhöõng noã löïc ñeå ñaït ñöôïc caùc hieäu quaû söû duïng toái öu ôû moãi giai ñoaïn cuûa voøng ñôøi saûn phaåm.
Moät bieän phaùp tích cöïc trong vieäc giaûm thieåu oâ nhieãm moâi tröôøng laø tieán tôùi saûn xuaát saïch hôn hoaëc ngaên ngöøa oâ nhieãm. Saûn xuaát saïch hôn seõ loaïi tröø ñöôïc nhöõng chaát thaûi taïi nguoàn , do ñoù seõ giaûm ñöôïc söï taïo thaønh caùc chaát oâ nhieãm. Ñieàu ñoù cuõng cho pheùp giaûm nheï vieäc kieåm soaùt chaát thaûi cuoái ñöôøng oáng vaø do ñoù giaûm ñöôïc caùc chi phí cho saûn xuaát nhôø vieäc söû duïng coù hieäu quaû caùc daïng nguyeân vaät lieäu vaø naêng löôïng.
Vieäc ñoåi môùi coâng ngheä vaø maùy moùc thieát bò laø nhöõng muïc tieâu haøng ñaàu trong chieán löôïc ngaên ngöøa oâ nhieãm coâng nghieäp. Thöïc teá cho thaáy raèng, vôùi cuøng moät loaïi hình coâng nghieäp nhö nhau vaø ôû nhöõng ñieàu kieän töông töï nhau, xí nghieäp naøo ñöôïc ñaàu tö trang bò nhöõng thieát bò maùy moùc vaø coâng ngheä tieân tieán seõ phaùt sinh ít chaát thaûi oâ nhieãm vaø ngöôïc laïi. Do ñoù, chieán löôïc BVMT caùc KCN cuõng raát caàn öu tieân ñaàu tö cho caùc daïng coâng ngheä saïch, coâng ngheä ít hoaëc khoâng chaát thaûi, coâng ngheä kyõ thuaät cao. Tuy nhieân, ñieàu quan troïng laø caùc KCN phaûi naâng cao trình ñoä khoa hoïc vaø coâng ngheä ñeå tieáp nhaän vaø laøm chuû coâng ngheä môùi, caûi tieán coâng ngheä ngoaïi nhaäp cho phuø hôïp vôùi ñieàu kieän trong nöôùc vaø töøng böôùc saùng taïo coâng ngheä môùi, haïn cheá nhöõng leä thuoäc quaù nhieàu vaøo nöôùc ngoaøi.
5.2. BOÅ SUNG CAÙC CHÆ THÒ MOÂI TRÖÔØNG [6]
Caùc yeáu toá chæ thò moâi tröôøng caàn baûo veä (hay caùc thoâng soá chæ thò moâi tröôøng) ñöôïc hieåu laø moät taäp hôïp caùc soá ño ñieån hình, phaûn aùnh tình traïng chaát löôïng vaø xu theá dieãn bieán cuûa moät khía caïnh moâi tröôøng ôû moät khu vöïc naøo ñoù. Caùc yeáu toá chæ thò moâi tröôøng cuõng laø nhöõng thoâng soá chæ thò cho moät kieåu dieãn bieán moâi tröôøng vaø coù khaû naêng giuùp ta so saùnh tình traïng moâi tröôøng giöõa caùc heä töï nhieân hoaëc giöõa caùc vuøng ñòa lyù khaùc nhau trong phaïm vi vuøng. Chính vì vaäy, noù cung caáp cho chuùng ta cô sôû khoa hoïc ñeå ñaùnh giaù hieän traïng , phaân tích xu theá vaø döï baùo nhöõng dieãn bieán veà moâi tröôøng. Ngoaøi ra, noù coøn laø coâng cuï höõu hieäu ñeå truyeàn thoâng tin khaùi quaùt veà hieän traïng moâi tröôøng vaø quaûn lyù ñeán caùc nhaø laõnh ñaïo vaø coâng chuùng. Noù cho pheùp khaéc phuïc tình traïng döõ lieäu quaù nhieàu nhöng thoâng tin caàn thì laïi thieáu.
Cô sôû ñeà xuaát caùc thoâng soá chæ thò moâi tröôøng laø vieäc xaùc laäp caùc vaán ñeà moâi tröôøng öu tieân, ñieàu kieän ñeå tieán haønh caùc hoaït ñoäng quan traéc moâi tröôøng, cuõng nhö tính töông ñoàng vôùi heä thoáng caùc thoâng soá chæ thò moâi tröôøng cuûa caùc nöôùc khaùc. Döïa treân xu höôùng phaùt trieån coâng nghieäp vaø thöïc traïng oâ nhieãm moâi tröôøng do hoaït ñoäng coâng nghieäp ta coù caùc chæ thò sau:
Baûng 20: Caùc chæ thò moâi tröôøng trong KCN
Loaïi oâ nhieãm
Chæ thò moâi tröôøng
Khí thaûi saûn xuaát
Buïi, SO2, NO2, NO, CO, CO2, hôi dung moâi höõu cô, caùc chaát voâ cô ñoäc haïi, hôi axit, kieàm, kim loaïi.
Tieáng oàn khu vöïc laøm vieäc
Ñoä oàn (dBA), taàn soá aâm thanh (Hz)
Khoâng khí khu vöïc laøm vieäc
Buïi, SO2, NO2, NO, CO, CO2, hôi dung moâi höõu cô, caùc chaát voâ cô ñoäc haïi, hôi axit, muøi hoâi, nhieät ñoä, ñoä aåm
Nöôùc thaûi saûn xuaát
Nhieät ñoä, pH, caën, TSS, BOD, COD, toång N, toång P, daàu môõ, E.coli, kim loaïi naëng, caùc hôïp chaát voâ cô, höõu cô ñoäc haïi, phoùng xaï.
Raùc thaûi saûn xuaát
Thaønh phaàn höõu cô, xenlulo, polyme, thuyû tinh, söù, kim loaïi, aù kim, daàu môõ, khoaùng vaät, kim loaïi naëng, caùc chaát phoùng xaï, caùc chaát höõu cô, voâ cô ñoäc haïi.
5.3. TAÊNG CÖÔØNG SÖÛ DUÏNG CAÙC COÂNG CUÏ KINH TEÁ
Phöông phaùp kinh teá aùp duïng cho caùc chính saùch veà moâi tröôøng ngaøy nay ñöôïc chaáp nhaän roäng raõi (ít nhaát laø veà maët nguyeân taéc) trong haàu heát caùc quoác gia coâng nghieäp hoaù. Phuông phaùp naøy nhaán maïnh söï ích lôïi cuûa caùc coâng cuï kinh teá (EI – economic instrument) ñöôïc duøng ñeå thay ñoåi thaùi ñoä cuûa con ngöôøi thoâng qua cô cheá veà giaù caû. YÙ töôûng cô baûn laø caùc EI coù theå ñöôïc ñöa vaøo neàn kinh teá ñeå söûa chöõa caùc sai laàm cuûa thò tröôøng.
Raát nhieàu khuyeán caùo cuûa Hoäi ñoàng caùc nöôùc thuoäc Toå chöùc Hôïp taùc vaø phaùt trieån Kinh teá (OECD) ñaõ khuyeán caùo söû duïng caùc coâng cuï kinh teá ñeå kieåm soaùt oâ nhieãm, ñaëc bieät trong caùc lónh vöïc kieåm soaùt nöôùc, chaát thaûi vaø tieáng oàn. Ñieàu ñöôïc thöøa nhaän chung laø caùc coâng cuï kinh teá taïo söï meàm deûo, tính hieäu löïc vaø chi phí hieäu quaû trong chính saùch moâi tröôøng toát hôn.
Vai troø cuûa caùc coâng cuï kinh teá
Caùc coâng cuï kinh teá ñoùng vai troø quan troïng trong kieåm soaùt oâ nhieãm vaø BVMT. Cuï theå, caùc coâng cuï kinh teá giuùp ñöa ra caùc khoaûn chi phí cho nhöõng toån haïi moâi tröôøng thoâng qua giaù caû thò tröôøng do ngöôøi saûn xuaát & ngöôøi tieâu duøng phaûi gaùnh chòu; khuyeán khích ngöôøi tieâu duøng khoâng tieâu thuï caùc saûn phaåm gaây toån haïi moâi tröôøng vaø khuyeán khích caùc nhaø saûn xuaát khoâng söû duïng caùc ñaàu vaøo gaây toån haïi moâi tröôøng; khuyeán khích caùc doanh nghieäp ñaàu tö vaøo coâng ngheä kieåm soaùt oâ nhieãm môùi vaø caùc phöông phaùp saûn xuaát beàn vöõng.
Beân caïnh ñoù, caùc coâng cuï kinh teá giuùp taïo nguoàn taøi chính môùi ñeå söû duïng vaøo caùc muïc ñích thaân thieän moâi tröôøng khaùc nhau: ñaàu tö cho caùc hoaït ñoäng baûo veä moâi tröôøng, khuyeán khích tuaân thuû luaät phaùp moâi tröôøng, hoã trôï thöïc hieän caùc hoaït ñoäng khaùc trong phaïm vi keá hoaïch phaùt trieån cuûa nhaø nöôùc.
Phöông caùch kinh teá coù moät soá öu ñieåm nhö
Khuyeán khích söû duïng caùc bieän phaùp chi phí – hieäu quaû ñeå ñaït ñöôïc caùc möùc oâ nhieãm coù theå chaáp nhaän ñöôïc.
Kích thích söï phaùt trieån coâng ngheä & tri thöùc chuyeân saâu veà kieåm soaùt oâ nhieãm trong khu vöïc tö nhaân.
Cung caáp cho chính phuû moät nguoàn thu nhaäp ñeå hoã trôï cho caùc chöông trình kieåm soaùt oâ nhieãm.
Cung caáp tính linh ñoäng trong caùc coâng ngheä kieåm soaùt oâ nhieãm.
Loaïi boû ñöôïc yeâu caàu cuûa chính phuû veà moät löôïng lôùn thoâng tin chi tieát caàn thieát ñeå xaùc ñònh möùc ñoä kieåm soaùt khaû thi & thích hôïp ñoái vôùi moãi nhaø maùy vaø saûn phaåm.
5.4. XAÂY DÖÏNG VAØ HOAØN CHÆNH HEÄ THOÁNG PHAÙP LUAÄT QUAÛN LYÙ NHAØ NÖÔÙC VEÀ BVMT
KCN voán coù nhöõng ñaëc thuø rieâng nhö: laø nôi taäp trung nhieàu nhaø maùy, xí nghieäp; ñöôïc caùch ly vôùi khoâng gian beân ngoaøi vaø thöôøng ñöôïc qui hoaïch boá trí ôû xa caùc khu daân cö ñoâng ñuùc; coù boä maùy quaûn lyù, giaùm saùt chaët cheõ caùc hoaït ñoäng trong KCN… Do ñoù coù theå moät soá qui ñònh chung veà BVMT trong heä thoáng caùc vaên baûn phaùp luaät BVMT hieän haønh chöa thaät ñaày ñuû hoaëc chöa phuø hôïp ñoái vôùi caùc KCN vaø töøng nhaø maùy trong KCN. Coù theå daãn ra moät soá tröôøng hôïp nhö sau:
Ñieàu 18 cuûa luaät BVMT qui ñònh: “Toå chöùc, caù nhaân khi xaây döïng, caûi taïo vuøng saûn xuaát, khu daân cö, caùc coâng trình kinh teá, khoa hoïc, kyõ thuaät, y teá, vaên hoaù, xaõ hoäi, an ninh quoác phoøng, chuû ñaàu tö cuûa nöôùc ngoaøi hoaëc lieân doanh vôùi nöôùc ngoaøi, chuû döï aùn phaùt trieån kinh teá- xaõ hoäi khaùc phaûi laäp baùo caùo ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng ñeå cô quan quaûn lyù Nhaø nöôùc veà BVMT thaåm ñònh”.
Keát quaû thaãm ñònh veà baùo caùo ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng laø moät trong nhöõng caên cöù ñeå caáp coù thaåm quyeàn xeùt duyeät döï aùn, cho pheùp hoaëc khoâng cho pheùp thöïc hieän…
Nhö vaäy, khi aùp duïng ñieàu luaät naøy ñoái vôùi KCN seõ naûy sinh vaán ñeà sau: Neáu xem KCN laø moät döï aùn thì chuû ñaàu tö kinh doanh phaùt trieån haï taàng KCN chæ caàn laäp moät baùo caùo ÑTM cho caû KCN. Khi ñoù caùc döï aùn ñaàu tö xaây döïng nhaø maùy vaøo KCN (keå caû nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung cuûa KCN cuõng coù theå ñöôïc xem nhö laø moät döï aùn) coù phaûi thöïc hieän laäp baùo caùo ÑTM nöõa khoâng? Veà nguyeân taéc thì khoâng caàn thieát bôûi vì khi chuû ñaàu tö KCN ñaõ cam keát ñaûm baûo caùc qui ñònh, tieâu chuaån veà BVMT thì hoï coù traùch nhieäm yeâu caàu caùc ñôn vò saûn xuaát trong KCN phaûi thöïc hieän caùc bieän phaùp BVMT. Tuy nhieân treân thöïc teá, trong thôøi gian qua caùc ñôn vò ñaàu tö vaøo caùc KCN vaãn phaûi thöïc hieän baùo caùo ÑTM.
Quyeát ñònh soá 229/QÑ ngaøy 25/3/1995 cuûa Boä tröôûng Boä Khoa hoïc Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng ban haønh heä thoáng Tieâu chuaån Moâi tröôøng Vieät Nam, trong ñoù tieâu chuaån TCVN 5937 – 1995 veà chaát löôïng khoâng khí bao quanh vaø TCVN 5945 – 1995 veà tieâu chuaån nöôùc thaûi coâng nghieäp coù theå chöa phuø hôïp khi aùp duïng vaøo KCN. Chaát löôïng khoâng khí bao quanh beân trong haøng raøo KCN coù theå khoâng ñoøi hoûi phaûi khaét khe nhö ñoái vôùi caùc khu daân cö, coøn chaát löôïng nöôùc thaûi cuûa töøng nhaø maùy cuõng khoâng ñoøi hoûi phaûi ñaït theo TCVN 5945 – 1995, bôûi vì treân nguyeân taéc, nöôùc thaûi cuûa caùc nhaø maùy naøy coøn ñöôïc thu gom vaø xöû lyù taäp trung moät laàn nöõa taïi nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung cuûa toaøn KCN. Neân chaêng tieâu chuaån naøy chæ aùp duïng ñeå quaûn lyù chaát löôïng nöôùc thaûi ñaàu ra cuûa toaøn KCN tuyø theo nguoàn tieáp nhaän laø A, B hay C, coøn tieâu chuaån xaû nöôùc thaûi daønh rieâng cho caùc nhaø maùy trong KCN phaûi coù qui ñònh rieâng. Ngoaøi ra coøn toàn taïi moät soá vaán ñeà khaùc lieân quan ñeán qui trình thuû tuïc thaãm ñònh döï aùn ñaàu tö vaøo KCN, veà coâng taùc thanh tra, kieåm tra vaø vaán ñeà caáp giaáy chöùng nhaän ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng…
Xuaát phaùt töø nhöõng thöïc teá coøn toàn taïi ñoù, ñaõ ñeán luùc caàn phaûi raø soaùt laïi toaøn boä nhöõng vaên baûn phaùp luaät veà BVMT ñaõ ban haønh cuûa nhaø nöôùc cuõng nhö cuûa Tænh, phaân tích, ñaùnh giaù vaø ñeà xuaát nhöõng qui ñònh rieâng cho KCN ñeå thuaän tieän trong vieäc quaûn lyù vaø thi haønh luaät BVMT taïi caùc KCN, maø tröôùc maét neân öu tieân cho vieäc nghieân cöùu ban haønh “Qui cheá BVMT KCN” vaø caùc tieâu chuaån moâi tröôøng daønh rieâng cho KCN.
5.5. XAÂY DÖÏNG VAØ PHAÙT TRIEÅN HEÄ THOÁNG QUAN TRAÉC, GIAÙM SAÙT CHAÁT LÖÔÏNG MOÂI TRÖÔØNG TAÏI CAÙC KCN VAØ VUØNG PHUÏ CAÄN
Caùc KCN trong vuøng thöôøng coù qui moâ lôùn nhöng phaân taùn treân moät ñòa baøn roäng, do vaäy ñeå kieåm soaùt ñöôïc chaát löôïng moâi tröôøng trong phaïm vi töøng KCN cuõng nhö aûnh höôûng cuûa caùc KCN tôùi khu vöïc bao quanh caàn thieát phaûi xaây döïng heä thoáng quan traéc, giaùm saùt chaát löôïng moâi tröôøng (khoâng khí, nöôùc, chaát thaûi raén vaø caùc heä sinh thaùi nhaïy caûm vôùi moâi tröôøng, bao goàm caû söùc khoeû coäng ñoàng) cho töøng KCN cuõng nhö caùc traïm moác ñeå theo doõi aûnh höôûng cuûa caùc KCN leân vuøng laân caän. Yeâu caàu töø nay ñeán naêm 2020 seõ xaây döïng, hoaøn thieän heä thoáng quan traéc, giaùm saùt chaát löôïng moâi tröôøng taïi caùc KCN ñoàng thôøi keát hôïp vôùi heä thoáng quan traéc chung cuûa Tænh vaø quoác gia cung caáp caùc cô sôû döõ lieäu moâi tröôøng chung cho toaøn vuøng.
5.6. HOAÏT ÑOÄNG TUYEÂN TRUYEÀN, NAÂNG CAO NHAÄN THÖÙC BVMT
Hieän nay, ôû Vieät Nam noùi chung vaø töøng ñòa phöông noùi rieâng ñang toàn taïi moät thöïc teá ñaùng buoàn laø phaùp luaät khoâng ñöôïc phoå bieán ñeán caùc ñoái töôïng vaø thaønh phaàn trong xaõ hoäi. Coù khaù nhieàu tröôøng hôïp, khi toaø aùn xeùt xöû thì môùi hay laø mình ñaõ vi phaïm phaùp luaät. Do ñoù, khoâng chæ rieâng veà luaät phaùp BVMT maø taát caû caùc luaät thuoäc lónh vöïc khaùc caàn phaûi coù chöông trình tuyeân truyeàn, phoå bieán roäng raõi cho coäng ñoàng. Ñoái vôùi vaán ñeà BVMT KCN, ngoaøi vieäc phoå bieán luaät phaùp veà BVMT, caàn coù nhöõng chöông trình cuï theå nhaèm naâng cao nhaän thöùc cho caùc ñoái töôïng tham gia BVMT.
Töø tröôùc ñeán nay, chuùng ta thöôøng hay söû duïng bieän phaùp “Ra leänh – kieåm tra” (Command and Control), theá nhöng ñeå thöïc hieän ñöôïc bieän phaùp naøy ñoøi hoûi phaûi coù moät boä maùy coàng keành, phaûi ñuû ngöôøi, ñuû trang thieát bò ñeå tieán haønh theo doõi, giaùm saùt vieäc thöïc hieän cuûa caùc ñoái töôïng coù lieân quan. Vôùi ñoøi hoûi naøy thì quaû thaät raát khoù thöïc hieän, caùc caùn boä quaûn lyù moâi tröôøng ñòa phöông khoâng theå thöôøng xuyeân coù maët taïi töøng nhaø maùy ñeå giaùm saùt töøng heä thoáng xöû lyù chaát oâ nhieãm. Do ñoù ñònh höôùng môû ra trong giai ñoaïn saép tôùi laø phaûi laøm theá naøo ñeå caùc ñoái töôïng saûn xuaát phaûi töï nguyeän, töï giaùc thöïc hieän caùc bieän phaùp BVMT treân cô sôû caùc qui ñònh, tieâu chuaån cuûa cô quan quaûn lyù Nhaø nöôùc veà BVMT. Trong ñieàu kieän hieän nay cuûa Vieät Nam, ñaây phaûi laø coâng vieäc öu tieân haøng ñaàu, vöøa coù theå ñem laïi hieäu quaû caûi thieän moâi tröôøng thieát thöïc, vöøa mang tính khaû thi cao.
Coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc naâng cao nhaän thöùc bao goàm caùc hình thöùc sau:
Giaùo duïc naâng cao nhaän thöùc veà moâi tröôøng cho coäng ñoàng thoâng qua caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng nhö ñaøi phaùt thanh, truyeàn hình, baùo chí vaø caùc aán phaåm thoâng tin.
Thöïc hieän loàng gheùp giaùo duïc moâi tröôøng vaøo noäi dung caùc baøi giaûng moät soá moân hoïc trong tröôøng phoå thoâng, khai thaùc caùc vaán ñeà moâi tröôøng trong caùc baøi giaûng ñeå giaùo duïc, naâng cao nhaän thöùc cho hoïc sinh, sinh vieân veà vaán ñeà moâi tröôøng cuûa quoác gia vaø yù thöùc baûo veä moâi tröôøng xung quanh.
Toå chöùc huaán luyeän, ñaøo taïo caùc kieán thöùc veà BVMT, phoå bieán caùc vaên baûn phaùp luaät veà BVMT cho caùc doanh nghieäp trong KCN, in aán taøi lieäu phoå bieán ñeán caùc Sôû, ngaønh, huyeän thò vaø caùc ñoái töôïng lieân quan.
Ñaøo taïo nhaân löïc phuïc vuï coâng taùc BVMT.
PHAÀN III. KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ
CHÖÔNG 6. KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ
6.1. KEÁT LUAÄN
Treân cô sôû keát quaû nghieân cöùu cuûa ñoà aùn, nhöõng keát luaän sau ñaây ñöôïc ruùt ra:
Söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa caùc KCN ñaõ ñoùng goùp cho söï phaùt trieån kinh teá, kyõ thuaät, coâng ngheä vaø xaõ hoäi cuûa Bình Döông noùi rieâng vaø Vieät Nam noùi chung trong nhieàu naêm qua.
Caùc KCN ñaõ gaây oâ nhieãm moâi tröôøng, coâng taùc xöû lyù oâ nhieãm vaø BVMT ñaõ ñöôïc quan taâm hôn. Tuy nhieân, vieäc quaûn lyù, giaùm saùt dieãn bieán moâi tröôøng vaãn chöa ñöôïc tieán haønh trieät ñeå neân vaãn gaây ra tình traïng oâ nhieãm moâi tröôøng ôû möùc baùo ñoäng.
Qua quaù trình nghieân cöùu caùc lyù thuyeát veà sinh thaùi coâng nghieäp, KCN TTMT, KCNST vaø öùng duïng trong ñieàu kieän thöïc teá ñeå xaây döïng KCN Vieät Höông II theo ñònh höôùng TTMT ñoà aùn ñaõ ñaït ñöôïc moät soá keát quaû sau:
Toång quan moät caùch khaùi quaùt moâ hình KCN TTMT vaø caùc tieâu chí ñeå xaây döïng moâ hình.
Toång quan veà hieän traïng moâi tröôøng cuûa KCN Vieät Höông II vaø ñeà xuaát moâ hình Trung taâm trao ñoåi chaát thaûi vaø boä maùy quaûn lyù moâi tröôøng cho KCN.
Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp quaûn lyù ñeå phaùt trieån caùc KCN treân ñòa baøn tænh Bình Döông theo höôùng TTMT.
6.2. KIEÁN NGHÒ
Nhanh choùng kieän toaøn vaø naâng cao chaát löôïng hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc vaø moâi tröôøng töø trung öông ñeán cô sôû, ñoàng thôøi töøng böôùc thöïc hieän vieäc uyû quyeàn cuõng nhö vieäc xaây döïng qui cheá phoái hôïp quaûn lyù moâi tröôøng trong KCN cho Ban quaûn lyù caùc KCN vaø chính quyeàn ñòa phöông.
Ñoái vôùi coâng ngheä hieän coù (ñaëc bieät laø coâng ngheä laïc haäu) trong thôøi gian tröôùc maét chöa theå ñoåi môùi toaøn boä ñöôïc. Ñeå haïn cheá oâ nhieãm moâi tröôøng, caàn phaûi thöïc hieän nghieâm tuùc vieäc xaây döïng heä thoáng XLNT, töøng böôùc caûu tieán vaø ñoåi môùi coâng ngheä ñeå söû duïng coù hieäu quaû taøi nguyeân vaø BVMT.
Taêng cöôøng noäi dung hoaït ñoäng quaûn lyù nhaø nöôùc veà moâi tröôøng treân caùc maët, caùc lónh vöïc BVMT trong KCN. Aùp duïng toång hôïp caùc bieän phaùp toå chöùc haønh chính vaø kinh teá ñeå quaûn lyù vaø BVMT, töøng böôùc xaây döïng thí ñieåm caùc KCN xanh, KCN sinh thaùi nhaèm baûo ñaûm caùc KCN phaùt trieån beàn vöõng.
Nhaø nöôùc caàn coù nhöõng chính saùch, bieän phaùp thích hôïp ñeå huy ñoäng vaø tranh thuû vieän trôï taøi chính cuûa Chính phuû caùc nöôùc, caùc toå chöùc theá giôùi ñeå taïo quó hoã trôï ñaàu tö BVMT, khuyeán khích thay ñoåi coâng ngheä, ñaàu tö xaây döïng heä thoáng xöû lyù chaát thaûi coù hieäu quaû.
Chuù troïng hình thaønh vaø phaùt trieån ngaønh coâng ngheä moâi tröôøng phuø hôïp vôùi ñieàu kieän nöôùc ta. Keát hôïp öùng duïng caùc thaønh töïu cuûa khoa hoïc coâng ngheä môùi vaøo coâng taùc BVMT, nhaèm taùi söû duïng chaát thaûi, taïo laäp coâng ngheä kheùp kín, saûn xuaát bao bì deã phaân huyû vaø taùi söû duïng nhieàu laàn nhaèm giaûm löôïng chaát thaûi ra moâi tröôøng.
Veà toå chöùc boä maùy: caàn naâng caáp boä maùy laøm coâng taùc moâi tröôøng töø trung öông ñeán ñòa phöông, chuù troïng ñaøo taïo caùn boä quaûn lyù moâi tröôøng chuyeân traùch ôû caùc coâng ty phaùt trieån haï taàng, nhaø maùy, xí nghieäp trong KCN. Tieáp tuïc nghieân cöùu vaø trình cô quan coù thaåm quyeàn sôùm ban haønh qui cheá BVMT trong caùc KCN.
Taêng cöôøng phoái hôïp giöõa BQL caùc KCN, cô quan BVMT vaø caùc cô quan coù lieân quan nhaèm thöïc hieän toát vieäc giaùm saùt, thaåm tra, kieåm tra veà moâi tröôøng KCN töø khaâu thaåm ñònh xaây döïng cô sôû haï taàng ñeán luùc ñöa KCN vaøo hoaït ñoäng vaø trong suoát quaù trình hoaït ñoäng.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
luan van.doc- danh muc bang.doc
- danh muc hinh.doc
- loi cam on-xong.doc
- MUC LUC.doc
- PHU LUC-xong.doc
- S.doc
- tham khao-3.doc
- tomtat.doc
- trang 3- nhan xet-xong.doc
- trang_2_nv_do_an-xong.doc
- trang_bia_1xong.doc
- VIETTAT.doc
