Đề tài Nghiên cứu khả năng áp dụng hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001 : 2004 cho Nhà máy sản xuất thuốc bảo vệ thực vật An Giang – Công ty cổ phần bảo vệ thực vật An Giang

ĐẶT VẤN ĐỀ Trong những thập kỉ qua ô nhiễm môi trường và áp lực với thiên nhiên ngày càng gay gắt ở khắp nơi trên thế giới. Bảo vệ môi trường đang trở thành vấn đề bức xúc đối với mọi quốc gia, đòi hỏi cần có sự quan tâm nổ lực của mọi thành viên trong xã hội. Để góp phần bảo vệ môi trường Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế đã soạn thảo và cho ra đời Bộ tiêu chuẩn ISO 14001 nhằm đưa ra một hệ thống quản lý môi trường và tài nguyên thiên nhiên một cách hiệu quả. Tiêu chuẩn ISO 14001 đã đi vào hoạt động từ năm 1996 và đã qua 1 lần soát xét để có sự tương thích hơn với bộ tiêu chuẩn ISO 9001, đó là phiên bản ISO 14001:2004. Trong xu thế toàn cầu hóa như hiện nay, tự do hóa thương mại liên quan tới môi trường không những ở cấp quốc tế, quốc gia mà còn ở chính mỗi doanh nghiệp. Việt Nam đang trong quá trình hội nhập và vấn đề môi trường cũng rất nổi cộm, cần xem xét, giải quyết. Theo chiến lược bảo vệ môi trường Quốc gia đến năm 2010, nước ta sẽ hoàn thành các mục tiêu cụ thể sau đây: 100% cơ sở sản xuất mới phải có công nghệ sạch và thiết bị giảm thiểu ô nhiễm, xử lý chất thải đạt tiêu chuẩn môi trường, 50% các cơ sở sản xuất kinh doanh đạt chứng chỉ môi trường hoặc chứng chỉ ISO 14001, 40% khu dân cư, 70% các khu công nghiệp, khu chế xuất có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường, thu gom 90% chất thải rắn sinh hoạt, công nghiệp và dịch vụ, xử lý trên 60% chất thải nguy hại và 100% chất thải bệnh viện. Thêm vào đó, tiến trình hội nhập đã loại bỏ hàng rào thuế quan đối vơí thị trường tại các nước trong khu vực và thế giới. Tuy nhiên, khi các hàng rào thuế quan được gỡ bỏ thì “hàng rào môi trường – ISO 14001” hình thành và cản bước những ai chưa có chứng chỉ trên. Vì những lí do trên, ngày càng có nhiều doanh nghiệp, Tổ chức xây dựng HTQLMT (EMS) theo ISO 14001 và có nhu cầu nhận được giấy chứng nhận hợp chuẩn. Một số công ty ở các nước đang phát triển coi việc phấn đấu đạt chứng nhận ISO 14001 như là một phương thức để tăng cạnh tranh xuất khẩu và tăng vị thế trên thị trường. ISO 14001 có thể được xem như một công cụ marketing ở cả trong nước và quốc tế. Thật vậy, ISO 14001 ra đời nó mang ý nghĩa rất sâu sắc trong việc cải thiện công nghệ sản xuất, giảm nhiều ảnh hường xấu đến môi trường, tiết kiệm năng lượng, tiết kiệm nguyên liệu do quá trình sản xuất gây ra, cải thiện điều kiện lao động cho công nhân, tạo lợi thế cạnh tranh cho sản phẩm và mở rộng thị trường. Với mong muốn góp sức cùng nhà máy sản xuất thuốc BVTV An Giang nâng cao hơn nữa vị thế của mình trên thị trường nông dược Việt Nam, có khả năng cạnh tranh với tập đoàn đa quốc gia, tạo ra những sản phẩm thân thiện với môi trường, tạo lòng tin và sự an tâm của người nông dân khi sử dụng, tôi quyết định chọn đề tài: “Nghiên cứu khả năng áp dụng HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14001:2004 cho Nhà máy sản xuất thuốc BVTV An Giang – Công ty cổ phần BVTV An Giang”. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI Nghiên cứu cấu trúc và yêu cầu của HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14001 Nghiên cứu khả năng áp dụng tiêu chuẩn ISO 14001:2004 cho nhà máy sản xuất thuốc BVTV An Giang Đề xuất các yêu cầu xây dựng HTQLMT cho nhà máy (nguồn lực, thời gian, chi phí và các yêu cầu cần thiết cho bộ tiêu chuẩn ISO 14001). NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Đồ án tập trung vào những nội dung chính sau: Tổng quan về HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14001:2004 Đánh giá hiện trạng môi trường tại nhà máy sản xuất thuốc BVTV An Giang Xem xét khả năng áp dụng HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14001:2004 tại nhà máy Xây dựng qui trình xác định các khía cạnh môi trường và bảng danh sách khía cạnh môi trường có ý nghĩa tại nhà máy Đề xuất giải pháp cho quá trình áp dụng HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14001 Đề xuất các bước đi căn bản hợp lý và ít tốn kém nhất để áp dụng HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14001 phù hợp với hiện trạng thực tế tại nhà máy PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Phương pháp luận Trong xu thế phát triển kinh tế như hiện nay thì sự cạnh tranh giữa các công ty cùng ngành ngày càng gay gắt, việc tìm hiểu áp dụng các hệ thống quản lý phù hợp với các tiêu chuẩn là yếu tố quyết định sự thành công của doanh nghiệp. Các tiêu chuẩn chất lượng ISO 9001, tiêu chuẩn về môi trường ISO 14001 là những tiêu chuẩn quốc tế, nó thỏa mãn các yêu cầu luật định và các yêu cầu về chất lượng. Các tiêu chuẩn quốc tế này mang lại những lợi ích lớn cho các doanh nghiệp, nó đưa ra những giải pháp thiết thực cho các doanh nghiệp trước những thách thức toàn cầu trong thương mại hiện nay. Do đó cần phải có một hệ thống quản lý phù hợp theo các tiêu chuẩn nêu trên. Quá trình nghiên cứu khả năng áp dụng HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14001 tại nhà máy sản xuất thuốc BVTV An Giang dựa trên cơ sở phân tích thông tin về hiện trạng nhà máy và mối quan tâm của Ban giám đốc nhà máy về vấn đề môi trường. Các thông tin cần cho quá trình phân tích phải được thu thập đầy đủ và có độ tin cậy cao. Những thông tin này được tổng hợp từ nhiều nguồn, đối tượng khác nhau trong đó phải có thông tin từ Ban giám đốc, cán bộ công nhân viên nhà máy và từ sự quan sát thực tế. 1.4.2 Phương pháp thực tế Đề tài được thực hiện bởi nhiều phương pháp khác nhau như: Phương pháp thu thập thông tin Thu thập các tài liệu trong sách giáo khoa, giáo trình và đề tài nghiên cứu có liên quan đến ngành hóa chất bảo vệ thực vật. Thu thập và phân tích các tư liệu, tài liệu về bọâ tiêu chuẩn ISO 14001. Phương pháp điều tra thực tế Điều tra, phỏng vấn, trao đổi ý kiến dựa trên phiếu điều tra gồm các câu hỏi có nội dung tìm hiểu sự quan tâm của cán bộ công nhân viên nhà máy về việc áp dụng HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14001; về cam kết của lãnh đạo, cung cấp về mặt tài chính, đáp ứng nhu cầu về nhân lực trong khi áp dụng. Phương pháp quan sát Đề tài sử dụng phương pháp này để đánh giá và xác định: Ý thức bảo vệ môi trường tại nhà máy Hiện trạng môi trường nhà máy (Khí thải, nước thải, chất thải rắn, tiếng ồn, nhiệt độ) Khía cạnh môi trường tại nhà máy Phương pháp kế thừa Để thực hiện đề tài, cần thiết phải tham khảo các tài liệu nghiên cứu và các đề tài có liên quan đã thực hiện trước đây. Phương pháp phân tích dòng chất thải và cân bằng vật chất: Nhằm phân tích đầu vào và đầu ra của từng quy trình đơn vị (bộ phận) trong nhà máy Phương pháp xử lý số liệu và trao đổi ý kiến với chuyên gia Sau khi thu thập số liệu, điều tra phỏng vấnthì cần phải xử lý những số liệu, phân tích những kết quả và trình bày kết quả thu được. Trong quá trình thực hiện đề tài những vấn đề chưa rõ, chưa hiểu nên tham khảo ý kiến, hướng dẫn của chuyên gia nghiên cứu về lĩnh vực này. Phương pháp thống kê Sử dụng phần mềm SPSS 11.5 để thống kê số liệu thông qua các phiếu điều tra. Sơ đồ nghiên cứu Tổng hợp thu thập tài liệu Xem xét ban đầu HTQLMT so với các yêu cầu ISO 14001 Đánh giá hiện trạng môi trường ban đầu tại nhà máy Điều tra khả năng áp dụng thông qua bảng tham khảo ý kiến Xử lý số liệu Đề xuất quá trình áp dụng cho nhà máy Đánh giá kết quả ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Tiêu chuẩn ISO 14001:2004 Tình hình hoạt động và sản xuất kinh doanh của nhà máy sản xuất thuốc BVTV An Giang PHẠM VI NGHIÊN CỨU Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu khả năng áp dụng mà chưa nghiên cứu áp dụng cho nhà máy Đánh giá bước đầu về môi trường là cơ sở cho việc áp dụng ISO 14001 Nghiên cứu trong nội bộ nhà máy Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI Đề tài “Nghiên cứu khả năng áp dụng HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14001:2004 cho nhà máy sản xuất thuốc BVTV An Giang – Công ty cổ phần BVTV An Giang” có ý nghĩa thực tiễn rất cao. Thời gian gần đây một số doanh nghiệp đã áp dụng thành công và được cấp chứng chỉ phù hợp tiêu chuẩn ISO 14001, điều này mang lại hiệu quả rất lớn trong công tác quản lý, góp phần trong việc tiêu thụ sản phẩm, nâng cao uy tín đối với khách hàng. Aùp dụng tiêu chuẩn ISO 14001 sẽ giúp nhà máy có một HTQLMT phù hợp từ đó cải thiện được các hoạt động trong quá trình sản xuất đối với môi trường.