Đề tài Nghiên cứu phương pháp tách tế bào gan và thử nghiệm hoạt tính bảo vệ tế bào gan ex vivo của cao chiết cây râu mèo

Science & Technology Development, Vol 13, No.T3- 2010 Trang 58 Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM NGHIÊN CỨU PHƯƠNG PHÁP TÁCH TẾ BÀO GAN VÀ THỬ NGHIỆM HOẠT TÍNH BẢO VỆ TẾ BÀO GAN EX VIVO CỦA CAO CHIẾT CÂY RÂU MÈO Nguyễn Ngọc Hồng(1), Võ Văn Giàu(1), Huỳnh Ngọc Thụy(2), Trần Hùng(2), Hồ Huỳnh Thùy Dương(3) (1) Trường Đại học Tôn Đức Thắng; (2) Trường Đại học Y dược TP.HCM (3) Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG-HCM (Bài nhận ngày 19 tháng 06 năm 2009, hoàn chỉnh sửa chữa ngày 01 tháng 11 năm 2010) TÓM TẮT: Cây Râu mèo (Orthosiphon aristatus Blume) là một cây thuốc ñược sử dụng rộng rãi trong y học dân gian Việt nam và nhiều nước trên thế giới như là một thuốc lợi tiểu. Trong các nghiên cứu trước ñây của chúng tôi ñã nhận thấy tác dụng chống oxy hoá mạnh của cao chiết cây Râu mèo trên các mô hình thử nghiệm in vitro như ferric reducing/antioxidant power và 1,1-diphenyl-2-picryl- hydrazyl. Trong nghiên cứu này, tác dụng bảo vệ tế bào gan ex vivo của cao chiết Râu mèo chống lại tác dụng gây ñộc trên tế bào gan của carbon tetrachlorid (CCl4) trong mô hình gây tổn thương tế bào gan chuột tách rời ñược thực hiện nhằm ñánh giá mối tương quan giữa ñặc tính chống oxy hoá và tác dụng bảo vệ gan của Râu mèo. Mô hình ñược sử dụng là mô hình tách tế bào của Kiso có thay ñổi một số bước cho phù hợp với ñiều kiện hiện tại của phòng thí nghiệm. Tế bào ñơn sau khi tách ñược ủ phục hồi với thời gian 2 giờ trong môi trường E’MEM có bổ sung một số chất cần thiết cho tế bào, sau ñó gây ñộc tế bào bằng CCl4 1,5% trong thời gian 45 phút làm tăng cao hoạt ñộ của enzym ALT trong môi trường. Kết quả thử nghiệm cho thấy cao chiết methanol cây Râu mèo ở các nồng ñộ khác nhau ñều có tác dụng hạ enzym gan, bảo vệ tế bào nhưng với các mức ñộ khác nhau. Ở nồng ñộ 0,1 và 0,25 mg/ml của cao chiết methanol có khả năng làm giảm 60 % nồng ñộ ALT so với nhóm chứng ñộc, ñưa nồng ñộ ALT về còn 104 % so với nhóm chứng trắng. Từ các kết quả thu ñược, có thể kết luận là cao chiết methanol của cây Râu mèo có tác dụng tốt trong việc bảo vệ tế bào gan chống lại tác dụng ñộc của carbon tetrachlorid, có nhiều triển vọng trong việc sử dụng phòng ngừa các bệnh về viêm gan cấp tính. Keywords: Hepatocytes, Orthosiphon aristatus, CCl4, hepatoprotective effect 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Gan là một cơ quan quan trọng về mặt chuyển hóa các chất của cơ thể. Một trong những chức năng rất quan trọng của gan là tham gia vào quá trình giải ñộc các chất nội sinh và ngoại sinh. Trong các trường hợp bệnh lý hay sự quá tải các chất ñộc trong gan, các tế bào gan sẽ bị huỷ hoại dẫn tới các tổn thương trên gan dần dần dẫn tới các tổn thương không hồi phục, xơ gan làm mất chức năng giải ñộc của gan [5]. Bệnh gan là một trong những vấn ñề thường gặp trong cộng ñồng. Có nhiều loại bệnh gan trong ñó thường gặp là những tổn thương gan gây ra bệnh viêm gan dẫn ñến xơ TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KH&CN, TẬP 13, SỐ T3 - 2010 Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM Trang 59 gan và ung thư gan cuối cùng là gây tử vong với nguyên nhân chủ yếu là do virút và nhiễm ñộc. Phần lớn các chất gây ñộc cho gan có liên quan tới sự peroxid hóa lipid và các stress oxy hóa [1]. Hiện nay, các thử nghiệm chống oxy hoá in vitro và các thử nghiệm trên tế bào gan ex vivo thường ñược dùng ñể ñánh giá tác dụng bảo vệ gan của các dược liệu, các cao chiết và phân ñoạn của dược liệu. Các thử nghiệm này có ưu ñiểm là nhanh, kết quả lặp lại, có thể áp dụng ñể sàng lọc một số lượng mẫu lớn trong thời gian ngắn với chi phí thấp, sử dụng một lượng mẫu nhỏ. Các thử nghiệm ex vivo có ưu ñiểm là gần với hệ thống sinh học hơn nên thường ñược dùng như những thử nghiệm sàng lọc trước các thử nghiệm in vivo. Trong thử nghiệm trên các tế bào gan tách rời, phương pháp của Kiso ñược sử dụng vì có ưu ñiểm là nhanh và môi trường, hóa chất ñơn giản. Cây Râu mèo (Orthosiphon aristatus Blume, họ Hoa môi - Lamiaceae) là một cây thuốc ñược sử dụng rộng rãi trong y học dân gian Việt Nam và nhiều nước trên thế giới như là một thuốc lợi tiểu, ñiều trị viêm thận, sỏi thận, sỏi mật, tê thấp, ñau nhức, bệnh Goutte [2, 8] và ñiều trị bệnh tiểu ñường [6]. Trong các nghiên cứu trước ñây, chúng tôi ñã nhận thấy tác dụng chống oxy hoá mạnh của cao chiết methanol của cây này trên các mô hình thử nghiệm in vitro như ferric reducing/antioxidant power và 1,1-diphenyl-2- picryl-hydrazyl [7]. Để ñánh giá mối liên hệ giữa tác ñộng chống oxy hoá của cao chiết Râu mèo với tác dụng bảo vệ gan, trong nghiên cứu này chúng tôi sử dụng mô hình tế bào gan tách rời gây nhiễm ñộc bởi carbon tetrachlorid (CCl4) với một số những thay ñổi cho phù hợp với ñiều kiện hiện tại của phòng thí nghiệm ñể ñánh giá tác dụng bảo vệ gan của cao chiết methanol của cây Râu mèo. 2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP 2.1. Hóa chất Collagenase (Type I) (Gibco), dimethyl sulfoxide (DMSO) và trypan blue (Merck), Phosphate Buffered Saline (PBS) (Oxoid), albumin huyết thanh bò, môi trường Eagle's minimal essential medium (E’MEM), huyết thanh bào thai bò, dexamethasone, insulin (Sigma), kit thử alanine aminotransferase (ALT) (Diagnosticum Zrt). Các hóa chất khác ñạt tiêu chuẩn phân tích. 2.2. Vật liệu Phần trên mặt ñất của cây Râu mèo ñược thu mua tại Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh vào tháng 4 năm 2007. Mẫu ñược xác ñịnh bằng việc khảo sát ñặc ñiểm hình thái thực vật học dựa trên quan sát cây tươi. Dược liệu ñược rửa sạch, phơi trong bóng râm ñến khô, xay nhỏ làm nguyên liệu cho quá trình chiết thu cao. Chuột nhắt (chủng Swiss albino) ñược mua từ Viện Vaccin và Sinh phẩm Nha Trang, ñược nuôi và thử tại phòng thí nghiệm Dược lý, Khoa Dược – ĐH Y Dược TP. HCM. 2.3. Phương pháp nghiên cứu Chuẩn bị mẫu thử: 50 g dược liệu ñược ngâm trong dichloromethan trong 24 tiếng, sau Science & Technology Development, Vol 13, No.T3- 2010 Trang 60 Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM ñó ñun hồi lưu cách thuỷ ở nhiệt ñộ 40oC trong 3 giờ, lọc nóng, chiết lặp lại ñến khi giọt dịch chiết không ñể lại cắn, gộp các dịch chiết, thu hồi dung môi ñể thu cao dichloromethan. Bã dược liệu ñược loại sạch dung môi và tiếp tục ñược chiết bằng cách ñun hồi lưu cách thủy với dung môi methanol ở 60oC trong 3 giờ, lọc nóng, chiết kiệt, gộp các dịch chiết, thu hồi dung môi ñể thu ñược cao methanol. Tách tế bào gan: theo phương pháp mô tả của Kiso và cộng sự (1983) [3] với một số những thay ñổi cho phù hợp với ñiều kiện phòng thí nghiệm. Tế bào ñơn sau khi tách ñáp ứng ñược mật ñộ tế bào tối thiểu (>105 tế bào/ml) sẽ ñược huyền phù trong môi trường E’MEM bổ sung huyết thanh bào thai bò (10%), dexamethasone (10-6M), insulin (10-8M), gentamycin (50 µg/L) phân bổ ñều trong các ống ependorff 0,5 ml và ủ ở ñiều kiện 95% O2 và 5% CO2, 370C trong 2 giờ ñể phục hồi sau quá trình tách. Khảo sát nồng ñộ CCl4 và thời gian ủ tế bào thích hợp • Tiến hành thăm dò nồng ñộ CCl4 tối thiểu có thể dùng gây ñộc tế bào, phóng thích enzyme gan ñủ ñể khảo sát sự thay ñổi của enzyme trong quá trình thử nghiệm. Pha CCl4 với 1% DMSO và nước cất ñể có dãy nồng ñộ CCl4 là 1,0%; 1,5% và 2,0%. Chọn nồng ñộ CCl4 thích hợp ñể sử dụng cho thử nghiệm. • Thăm dò thời gian ủ tế bào với CCl4 thích hợp, dò tìm thời ñiểm hoạt ñộ enzym gan tăng cao nhất bằng cách tiến hành ủ tế bào trong thời gian 90 phút, trong thời gian ủ, cứ mỗi 15 phút hút dịch nuôi cấy ñi ño hoạt lực enzyme ALT trên tất cả các mẫu. Chọn thời ñiểm mà hoạt lực enzyme cao nhất ñể làm thí nghiệm. Thử nghiệm sàng lọc tác dụng làm hạ enzym gan của cao chiết Râu mèo trên mô hình tế bào gan chuột nhiễm ñộc CCl4: tế bào gan chuột sau khi tách ñược ủ phục hồi trong 2h ở ñiều kiện nêu trên, sau ñó tiến hành gây ñộc tế bào bằng CCl4 và bổ sung các nồng ñộ khác nhau của cao chiết Râu mèo (mẫu thử) vào tế bào ñể kiểm tra hoạt ñộ enzym gan ALT. Tiến hành song song các thử nghiệm là mẫu chứng trắng không gây ñộc và mẫu gây ñộc nhưng không dùng thuốc thử nghiệm ñể ñánh giá so sánh kết quả. Đánh giá kết quả: ño hoạt tính của enzym gan ALT theo phương pháp ño của nhà sản xuất (Diagnosticum) 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 3.1. Chuẩn hóa quy trình tách tế bào Tiến hành tách tế bào gan chuột theo phương pháp tách tế bào gan chuột của Kiso và cộng sự [3], tuy nhiên việc bơm rửa gan bằng ñường tĩnh mạch chủ trên không thực hiện ñược và bơm rửa gan bằng dung dịch có bổ sung collagenase cũng không thể thực hiện do vấn ñề kinh phí. Vì vậy, chúng tôi ñã tiến hành thăm dò thay ñổi một số bước thực hiện cho phù hợp với ñiều kiện có ñược trong phòng thí nghiệm hiện tại và rút ra qui trình cụ thể như sau: - Chuột sau khi ñạt ñến trọng lượng yêu cầu (20 – 25g) sẽ ñược gây mê bằng ether. Ổ bụng ñược mổ ra ñể bộc lộ các cơ quan bên trong, các cơ TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KH&CN, TẬP 13, SỐ T3 - 2010 Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM Trang 61 quan của hệ tiêu hóa như dạ dày, ruột ñược kéo sang một bên ñể có thể quan sát tĩnh mạch cửa gan. Dùng chỉ luồn qua và cột cố ñịnh tĩnh mạch chủ phía trên ngực. Cắt tĩnh mạch chủ dưới tại vị trí tĩnh mạch dưới thận ñể tạo ñường thoát dịch cho việc bơm rửa gan. Đâm kim luồn vào trong tĩnh mạch cửa gan, dùng chỉ cột cố ñịnh ống luồn với tĩnh mạch cửa. Dùng PBS bơm vào ống luồn tĩnh mạch ñể rửa gan. Rửa cho ñến khi gan chuyển sang màu vàng nhạt hoặc cho ñến khi dung dịch PBS chảy ra từ tĩnh mạch thân dưới không còn màu ñỏ. - Gan sau khi ñược rửa sẽ ñược tách ra khỏi cơ thể chuột và ñược giữ trong dung dịch PBS có chứa kháng sinh rồi nhanh chóng chuyển vào tủ cấy vô trùng. Tại ñây gan sẽ ñược rửa lại bằng PBS không có chứa kháng sinh. Gan ñược ngâm ngập trong dung dịch collagenase 0,075%, lắc 100 vòng/phút bằng máy lắc trong 5 phút ở 37oC. Dùng 2 kẹp mổ nhẹ nhàng vuốt từng lá gan phân tán các tế bào (luôn luôn giữ các lá gan chìm trong dung dịch collagenase 0,075%). Kết quả ñạt ñược sau quá trình này là tạo dung dịch huyền phù trắng ñục. Dung dịch huyền phù ñược này ñược lắc tiếp 100 vòng/phút, trong 10 phút ở 37oC. Cốc ñựng dung dịch huyền phù ñược ñể tủ lạnh 15 phút. Lọc dung dịch huyền phù qua gạc-cotton vô trùng. Sau ñó thu lấy dịch chứa tế bào ñơn, ly tâm 1500 vòng/phút trong 15 phút ở 37oC. Thu lấy cặn tế bào. Rửa cặn tế bào bằng dụng dịch PBS không có chứa kháng sinh ñể loại bỏ collagenase. Ly tâm 1500 vòng/phút trong 15 phút ở 37oC thu lấy tế bào. Quá trình này lặp lại từ 3 – 5 lần nếu còn hồng cầu. (Rửa – lọc – ly tâm) Tế bào ñơn sau khi ñược tách, tiến hành xác ñịnh mật ñộ tế bào và tỷ lệ sống, chết bằng cách nhuộm tế bào bằng trypan blue 0.4%. Sau khi nhuộm tế bào bằng trypan blue, ñếm tế bào chết, ghi nhận tế bào sống trên buồng ñếm Neubauer. Kết quả cho thấy tế bào gan sau khi ñược tách với tỉ lệ sống cao ñược trình bày trong bảng 1 Huyển phù tế bào trong môi trường nuôi E’MEM có bổ sung 10% huyết thanh bê, 10-7 M insulin, 1% DMSO. Ủ tế bào 2 giờ trong tủ ủ tế bào ở ñiều kiện 37oC, 5% CO2/95% O2. Tế bào tách ñược sẽ tiếp tục ñược sử dụng nghiên cứu theo các hướng khác nhau. Việc chuẩn hóa quá trình phân lập và tách tế bào gan ñược thay ñổi một số bước như sau: − Bỏ qua giai ñoạn truyền enzym collagenase vào buồng gan thay vào ñó là ngâm hẳn buồng gan trong một thể tích dung dịch enzym Collagenase nhất ñịnh với thời gian nhất ñịnh − Kết hợp thời gian ngâm buồng gan trong dung dịch enzym và thời gian lắc tiếp xúc enzym với buồng gan, giảm thời gian tách tế bào. So sánh với qui trình của Kiso, qui trình này có những ưu ñiểm: − Do bỏ qua giai ñoạn truyền collagenase liên tục vào buồng gan, tiến hành ngâm thẳng gan vào dung dịch enzym collagenase nên giảm ñáng kể lượng collagenase sử dụng, giảm ñáng kể chi phí cho thử nghiệm và ñơn giản hóa qui trình Science & Technology Development, Vol 13, No.T3- 2010 Trang 62 Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM − Thời gian thực hiện nhanh từ 10-15 phút nên hạn chế tỷ lệ tế bào gan bị chết. Với kết quả như trên, chúng tôi có thể nhận ñịnh là kết quả tách tế bào tốt và ổn ñịnh. Nhận xét bước rửa gan rất quan trọng. Nếu rửa gan không kỹ thì hồng cầu còn nhiều dẫn ñến việc phải lặp lại nhiều lần giai ñoạn rửa gan, ñiều này dẫn ñến tỉ lệ tế bào gan chết cao, mật ñộ tế bào sống thấp. Bảng 1. Kết quả tách tế bào ñơn bằng enzyme collagenase type I Lần thực hiện Mật ñộ tế bào (tế bào/ml) Số tế bào sống (tế bào/ml) Tỷ lệ (%) Lần 1 79,7.105 77,8.105 97,6 Lần 2 88,1.105 83,6.105 94,9 Lần 3 59,3.105 54,6.105 92,1 Trung bình 75,7.105 71,9.105 94,8 3.2. Khảo sát nồng ñộ gây ñộc của CCl4 và thời gian ủ thích hợp CCl4 là một chất ñộc ñược sử dụng phổ biến trong mô hình thử nghiệm gây tổn thương gan ex vivo và in vivo. Chất này gây nên sự xơ hóa gan và làm thay ñổi các chỉ số sinh hóa của gan với các triệu chứng tương tự với viêm gan do virút cấp tính [4, 9]. Khi tế bào bị tổn thương các enzym transaminsase như ALT... tiết ra môi trường làm cho hoạt ñộ ALT ño ñược trong môi trường tăng. Người ta tiến hành ño hoạt lực các men này ñể ñánh giá mức ñộ thương tổn tế bào gan. Kết quả khảo sát việc sử dụng các nồng ñộ CCl4 khác nhau (1,0; 1,5; 2,0%) và tìm thời gian ủ thích hợp trong khoảng thời gian 90 phút ñược trình bày trong hình 1. Kết quả cho thấy ở nồng ñộ 1,0 và 1,5%, lượng enzym gan tiết ra môi trường tăng theo thời gian ủ từ 15 phút ñến 45 phút và giảm dần ở thời gian 75 phút và 90 phút trong khi ở nồng ñộ 2,0% CCl4, hoạt ñộ enzym gan tăng dần trong khoảng 15-30 phút và giảm dần trong khoảng 45-90 phút. Hoạt ñộ enzym gan ño ñược cao nhất và ổn ñịnh nhất là ở nồng ñộ CCl4 1,5% với thời gian 45 phút. TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KH&CN, TẬP 13, SỐ T3 - 2010 Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM Trang 63 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 0 20 40 60 80 100 Thời gian ủ CCl4 (phút) H o ạ t ñ ộ A LT (IU /L ) CCl4 1,0% CCl4 1,5% CCl4 2,0% Hình 1. Ảnh hưởng của nồng ñộ CCl4 và thời gian ủ ñến sự thay ñổi enzym gan của môi trường nuôi tế bào Với kết quả ở trên, chọn nồng ñộ gây ñộc của CCl4 là 1,5% và thời gian gây ñộc tế bào là 45 phút làm thông số ñể thực hiện thí nghiệm sàng lọc tác dụng bảo vệ gan ex vivo. 3.3. Khảo sát tác dụng hạ enzyme gan trên mô hình tế bào gan chuột bị nhiễm ñộc CCl4 của cao chiết cây Râu mèo Tác dụng bảo vệ gan của cao methanol cây Râu mèo ñược trình bày trong hình 2. 0 50 100 150 200 250 1 2 3 4 5 6 Nhóm Ho ạ t ñ ộ AL T (U /L ) Hình 2. Hoạt tính bảo vệ gan exvivo của cao chiết cây Râu mèo ở các nồng ñộ khác nhau chống lại chất ñộc CCl4 gây ñộc cho gan thông qua hoạt ñộ ALT ño ñược trong môi trường ủ Nhóm 1: nhóm chứng trắng (tế bào chưa bị nhiễm ñộc); Nhóm 2: Mẫu ñộc (tế bào bị gây ñộc bởi CCl4); Nhóm 3, 4, 5, 6: nhóm thử nghiệm có dùng thuốc sau khi gây ñộc. Các nhóm thử nghiệm 3, 4, 5, 6 thứ tự ở các nồng ñộ 0,05; 0,1; 0,25 và 0,5 mg/ml Science & Technology Development, Vol 13, No.T3- 2010 Trang 64 Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM Nhóm ñộc cho kết quả hoạt ñộ enzym gan tăng 264 % so với nhóm chứng trắng (tế bào trước khi ủ CCl4) khi ủ tế bào gan ở nồng ñộ 1,5% CCl4 trong khoảng thời gian 45 phút. Kết quả cho thấy nhóm thử ở các nồng ñộ khác nhau của cao chiết cây Râu mèo (0,05; 0,1; 0,25 và 0,5 mg/ml) ñều có tác dụng làm hạ enzym gan, bảo vệ gan. Tuy nhiên, ở nhóm thử 6 (có nồng ñộ 0,5 mg/ml) cho kết quả hạ enzym gan yếu nhất với hoạt ñộ enzym gan là 156 ± 9 U/L chỉ giảm 23% so với nhóm chứng ñộc. Ở nồng ñộ 0,1 và 0,25 mg/ml của cao chiết Râu mèo (nhóm 4, 5) ñều cho tác dụng hạ enzym gan mạnh nhất, với hoạt ñộ lần lượt là 80 ± 12 U/L và 81 ± 7 U/L giảm khoảng 60% so với nhóm chứng ñộc, ñưa nồng ñộ ALT về còn 104% so với nhóm chứng trắng. Từ các kết quả thu ñược trong thử nghiệm này có thể kết luận là cây Râu mèo có tác dụng hạ enzym gan theo kết quả thử nghiệm ex vivo. Cũng từ kết quả này cho thấy sự tương quan giữa ñặc tính chống oxy hóa mạnh của cao chiết methanol của cây Râu mèo có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tế bào chống lại chất ñộc gây tổn thương tế bào. Nhận xét ở nhóm chứng trắng hoạt ñộ enzyme ñều cao hơn mức bình thường, các thử nghiệm lặp lại ñều cho kết quả tương tự, chúng tôi nhận ñịnh có thể do tế bào ít nhiều bị thương tổn, và do thời gian thử nghiệm quá ngắn (chỉ trong vòng 45 phút) nên các thương tổn tế bào do quá trình rửa tách chưa hồi phục hoàn toàn. Để kết quả tốt hơn nên kéo dài thời gian hồi phục của tế bào sau khi tách và nuôi cấy rồi mới ñưa vào thử nghiệm. 4. KẾT LUẬN Đã ñề nghị ñược một số bước chuẩn hóa qui trình tách tế bào gan ñể thử nghiệm sàng lọc bảo vệ tế bào gan ex vivo, tế bào gan thu ñược có thể ñược dùng cho các nghiên cứu khác như nuôi cấy tế bào gan và sàng lọc sinh học cho các mẫu thử nghiệm. Nồng ñộ gây ñộc của CCl4 là 1,5%; thời gian thử nghiệm 45’ ñược dùng làm thông số cho nghiên cứu sàng lọc bảo vệ gan của các cao chiết, phân ñoạn hay các chất tinh khiết của nghiên cứu chúng tôi. Qua phần thử nghiệm ex vivo cho thấy cao methanol của cây Râu mèo có tác dụng chống lại chất ñộc, làm hạ enzym gan, bảo vệ tế bào gan có hiệu quả. Như vậy, cao methanol của cây Râu mèo sẽ ñược nghiên cứu sâu hơn qua nghiên cứu tác dụng bảo vệ gan in vivo cũng như phân lập các chất tinh khiết có tác dụng bảo vệ gan trong phân ñoạn này. TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KH&CN, TẬP 13, SỐ T3 - 2010 Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM Trang 65 HEPATOCYTE ISOLATION AND EX VIVO HEPATOPROTECTION OF ORTHOSIPHON ARISTATUS EXTRACT ON CARBON TETRACHLORIDE INDUCED HEPATOTOXICITY Nguyen Ngoc Hong(1), Vo Van Giau(1), Huynh Ngoc Thuy(2), Tran Hung(2) Ho Huynh Thuy Duong(3) (1) Ton Duc Thang University (2)University of Medicine and Pharmacy-Ho Chi Minh City (3)University of Sciences, VNU-HCM ABSTRACT: Orthosiphon aristatus Blume, a member of the Lamiaceac family, is a medicinal herb known useful as a diuretic agent, used popularly in Vietnam and the nations in the world. In our previous research, it is found that O. aristatus had strong antioxidant in both methods of the ferric reducing/antioxidant power assay and the 1,1-diphenyl-2-picryl-hydrazyl free radical scavenging assay. The purpose of the present study was to examine the methanolic extract of O. aristatus with strong antioxidative activity against carbon tetrachloride (CCl4) induced cytotoxicity in isolated mouse hepatocytes using a modified procedure of Kiso. Suspension of isolated mouse hepatocytes incubated in E’MEM medium under a gas 95% O2 and 5% CO2, 37oC in 2h before the addition of 1.5% CCl4 and incubated in 45’. CCl4 administration significantly increased serum alanine aminotransferase (ALT) activity, a biochemical marker of hepatocyte injury in medium. Pretreatment with different concentration of methanolic extract of O. aristatus reduced ALT level. Methanolic extract with concentration of 0.1 và 0.25 mg/ml, were decreased ALT activity 60% compared to toxic group, remaining of the serum ALT was 104% compared to control group. The results of the present study showed that strong antioxidative activity of methanolic extract plays a crucial role in providing protection against such hepatocyte damage, and also supported the traditional believes on hepatoprotective effect of O. aristatus extract. Keywords: Hepatocytes, Orthosiphon aristatus, CCl4, hepatoprotective effect TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. M.U. Dianzani, G. Muzia, M.E. Biocca, R.A. Canuto, Lipid peroxidation in fatty liver induced by caffeine in rats. International journal of tissue reactions 13, 79-85 (1991). [2]. J. Englert, G. Harnischfeger, Diuretic action of aqueous Orthosiphon extract in rats. Planta Medica 58, 237–238 (1992). [3]. Y. Kiso, M. Tohkin, H. Hikino, Assay method for antihepatotoxic activity using carbon tetrachloride induced cytotoxicity in primary cultured hepatocytes. Planta Science & Technology Development, Vol 13, No.T3- 2010 Trang 66 Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM Medica 49(12), 222-225 (1983). [4]. V. Kumar, RS. Cotran, SL. Robbins, Cell injury and adaptation; 5th ed. Bangalore. India: Prime Books Publ, 3-24 (1992). [5]. S. Shahani, Evaluation of hepatoprotective efficacy of APCL-A polyherbal formulation in vivo in rats. Indian Drugs 36, 628-631 (1999). [6]. K Sriplang, S. Adisakwattana, A. Rungsipipat, S. Yibchok-Anun, Effects of Orthosiphon stamineus aqueous extract on plasma glucose concentration and lipid profile in normal and streptozotocin- induced diabetic rats. Journal Ethnopharmacology 109(3), 510-514 (2007). [7]. Tran Hung, Nguyen Ngoc Hong, Ho Thi Cam Hoai, Ho Huynh Thuy Duong. Screening of some Vietnamese medicinal plants for antioxidant using ferric reducing/antioxidant power and 1,1- diphenyl-2-picrylhydrazyl radical scavenging assays. 12th Asian Chemical Congress, Kuala Lumpur, Malaysia (2007). [8]. Viện Dược liệu, Cây thuốc và ñộng vật làm thuốc ở Việt Nam (tập 2) – NXB Khoa học và kỹ thuật (2004). [9]. B. A. Vogels; O. T. Karlsen; M. A. Mass; W. M. Boveé; R. A. Chamuleau, L- ornithine vs. L-ornithine-L-aspartate as a treatment for hyperammonemia-induced encephalopathy in rats. Journal of hepatology 26 (1), 174-178 (1997).