Đề tài Nghiên cứu ứng dụng các giải pháp công nghệ mới để hạn chế ô nhiễm trong các khu mổ bệnh viện

hÝ (v× mçi ®Üa Pªtri = 10 lÝt kh«ng khÝ). ThÝ dô: Ta ®Õm trªn ®Üa th¹ch víi diÖ tÝch 80cm2 thÊy cã 32 khuÈn l¹c vi khuÈn vµ ta ®· ®Ó ®Üa th¹ch më ra ngoµi kh«ng khÝ trong 10 phót. VËy tæng sè vi sinh vËt trong 1 m3 kh«ng khÝ sÏ lµ: = 2000 vi sinh vËt. 32×100×100 80×2 29 Th−êng th× kh«ng khÝ trong c¸c nhµ ¨n c«ng céng, c¸c nhµ bÕp, c¸c c¬ së b¸n thùc phÈm chóng ta hay gÆp c¸c lo¹i B.subtilis, E. coli, Proteus, tô cÇu kh«ng g©y bÖnh,... ë c¸c bÖnh viÖn, chóng ta hay gÆp c¸c lo¹i tô cÇu vµng, liªn cÇu tan m¸u, trùc khuÈn mñ xanh, ë c¸c n¬i gÇn ®−êng, chóng ta hay gÆp c¸c lo¹i nh− Welchia perfrigens CI, sprogenes... ë c¸c kho, c¸c nhµ l¹nh, chóng ta hay gÆp c¸c lo¹i nÊm nh− Penicillium, aspergillus, Sporotrichum... 2.1.1.3. Cã thÓ sö dông m¸y ®o vi khuÈn trong kh«ng khÝ hót víi tèc ®é 10l/gi©y, trªn mµng läc vi khuÈn, sau ®ã ®−îc ®−a vµo m«i tr−êng nu«i cÊy ®Ó t×m vi khuÈn g©y bÖnh. 2.1.2. Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hµm l−îng bôi trong kh«ng khÝ. - Cã rÊt nhiÒu ph−¬ng ph¸p nh− : Hót bôi, ®Ëp bôi, l¾ng bôi, ®Õm sè l−îng h¹t bôi khi cho kh«ng khÝ ®i qua m¸y ®Õm bôi. - ë ®©y chóng t«i lùa chän ph−¬ng ph¸p ®Õm sè l−îng h¹t bôi trong kh«ng khÝ b»ng m¸y P5 cña H·ng Misubisi Japan x¸c ®Þnh ®−îc c¸c h¹t bôi cã ®−êng kÝnh < 10 µm. 2.1.2.1. ChuÈn bÞ m«i tr−êng vµ kiÓm tra. a/ §èi víi phßng tr−íc khi l¾p ®Æt thiÕt bÞ v« trïng kh«ng khÝ. - Cho phßng ë chÕ ®é ho¹t ®éng b×nh th−êng kh«ng cã thiÕt bÞ sö lý kh«ng khÝ. - §−a m¸y vµo trong phßng ®iÒu chØnh m¸y ë chÕ ®é chuÈn vµ ®Æt chu kú cho m¸y mét thêi gian x¸c ®Þnh, khi m¸y ch¹y hÕt kho¶ng thêi gian nµy m¸y sÏ dõng ®Õm. Cho m¸y ho¹t ®éng khi ®ã sè h¹t bôi cã trong kh«ng khÝ sÏ nh¶y t¨ng dÇn trªn mµn h×nh, hÕt thêi gian mét chu kú sè liÖu trªn mµn h×nh sÏ lµ sè l−îng h¹t bôi cã trong m«i tr−êng trong kho¶ng thêi gian mét chu kú øng víi thÓ tÝch kh«ng khÝ ®i qua m¸y. - §Ó kiÓm tra kh«ng khÝ trong phßng mæ, chóng t«i ®Ó ë nhiÒu n¬i kh¸c nhau, ë ®©y ®Ó: ë gi÷a gian nhµ 1 ®iÓm vµ 4 gãc nhµ 4 ®iÓm c¸c ®iÓm ®−îc cho ë ®é cao 80 cm c¸ch sµn nhµ. Víi mçi ®iÓm ®−îc ®o 03 lÇn sau ®ã lÊy sè trung b×nh céng cña 03 lÇn ®ã. b/ §èi víi phßng sau khi l¾p ®Æt thiÕt bÞ v« trïng kh«ng khÝ. 30 - §ãng kÝn cöa phßng vµ cho thiÕt bÞ ho¹t ®éng tr−íc khi tiÕn hµnh ®o bôi 20 phót. - Sau kho¶ng thêi gian æn ®Þnh trªn cho m¸y vµo ®o. C¸ch thøc vµ vÞ trÝ ®o t−¬ng tù nh− ®èi víi phßng tr−íc khi l¾p ®Æt thiÕt bÞ v« trïng kh«ng khÝ. c/ Ph−¬ng ph¸p tÝnh to¸n kÕt qu¶. Víi m¸y P5 sè l−îng h¹t bôi cã trong 1 m3 kh«ng khÝ ®−îc tÝnh theo c«ng thøc: X = (A × 1000 × K) / S Trong ®ã X = Tæng sè h¹t bôi cã trong 1 m3 kh«ng khÝ. A = Tæng sè h¹t bôi ®Õm ®−îc trong 1 chu kú. K = Chu kú cña m¸y, ë ®©y ®Æt chu kú lµ 1 phót. S = ThÓ tÝch kh«ng khÝ ®i qua m¸y trong mét chu kú. 2.1.2.2. Mét sè tiªu chuÈn vi sinh vËt trong kh«ng khÝ cña phßng mæ s¹ch. HiÖn nay chóng ta ch−a cã tiªu chuÈn qui ®Þnh vÒ sè l−îng vi sinh vËt trong kh«ng khÝ ¸p dông cho c¸c phßng mæ. §Ó tham kh¶o, chóng t«i giíi thiÖu ë ®©y mét sè tµi liÖu quèc tÕ. Preobrajenski cho r»ng kh«ng khÝ s¹ch th× sè vi sinh vËt kh«ng qu¸ 1000vsv trong 1 m3. Ginoscova chuyªn tr¸ch vÒ vi khuÈn häc trong kh«ng khÝ, sau nhiÒu n¨m nghiªn cøu cho lµ: a) Kh«ng khÝ tèt: Trong 1 ®Üa Petri ®Ó trong 10 phót cã 5 khuÈn l¹c vi sinh vËt. b) Kh«ng khÝ võa: Trong 1 ®Üa Petri ®Ó trong 10 phót cã 10-15 khuÈn l¹c vi sinh vËt. c) Kh«ng khÝ xÊu: Trong 1 ®Üa Petri ®Ó trong 10 phót cã trªn 15 khuÈn l¹c vi sinh vËt. Vµ d−íi ®©y lµ mét b¶ng tæng kÕt cña Romanovici. B¶ng 6 – Tiªu chuÈn chÊt l−îng kh«ng khÝ trong s¶n xuÊt thùc phÈm cña Romanovici C¬ së s¶n xuÊt thùc phÈm Tæng sè Vi khuÈn Mèc nÊm Kh«ng khÝ rÊt tèt D−íi 20 khuÈn l¹c 0 Kh«ng khÝ tèt 20-50 khuÈn l¹c 2 Kh«ng khÝ kh¸ 50-70 khuÈn l¹c 5 Kh«ng khÝ xÊu Trªn 70 khuÈn l¹c >5 Nh− vËy theo tiªu chuÈn cña Liªn x« cò ®é nhiÔm kh«ng khÝ phßng mæ vµo 31 lóc tr−íc mæ lµ 500 vi khuÈn/m3 kh«ng khÝ, vµ sau mæ lµ 1000 vi khuÈn/m3, kh«ng cã c¸c vi khuÈn g©y bÖnh vÖ sinh th× ®¹t tiªu chuÈn s¹ch vi sinh. C¸c vi khuÈn g©y bÖnh vÖ sinh kh«ng khÝ lµ nh÷ng vi khuÈn trong m¸u ®−îc x¸c ®Þnh lµ Saureus, Stropygenes, P.aeruginosa vµ c¸c nÊm mèc. Theo tiªu chuÈn cña Mü qui ®Þnh phßng s¹ch cÊp ®é 100,1000,10.000. Phßng s¹ch cÊp ®é 100 cã nghÜa lµ trong m«i tr−êng kh«ng khÝ chØ cã Ýt h¬n 3×103 h¹t bôi cã ®−êng kÝnh lín h¬n 0,5µm trong 1 m3 kh«ng khÝ, hay líp 1000 cã nghÜa lµ trong kh«ng gian lµm viÖc s¹ch chØ cã Ýt h¬n 3×104 h¹t bôi cã ®−êng kÝnh lín h¬n 0,5 µm, hay líp 10.000 chØ cã Ýt h¬n 3×105 h¹t bôi cã ®−êng kÝnh lín h¬n 0,5 µm. ë NhËt ng−êi ta qui ®Þnh theo tiªu chuÈn JISB – 9922-89 cña phßng tinh s¹ch lµ møc 3 vµ 6 t−¬ng ®−¬ng víi møc 100 vµ 1000 cña Mü. Kü thuËt t¹o phßng s¹ch ë NhËt ph¸t hµnh tiªu chuÈn JISB – 9922-89, cßn tiªu chuÈn ®−îc ¸p dông réng r·i nhÊt ë Mü lµ tiªu chuÈn 209D cña Liªn bang vµ tiªu chuÈn NHB5340-2 cña NASA (C¬ quan hµng kh«ng vò trô Hoa Kú). §èi víi bÖnh viÖn, phßng gi¶i phÉu tiÖt trïng cã cÊp ®é tõ 100 tíi 1000 t−¬ng ®−¬ng víi phßng s¹ch lo¹i I Tiªu chuÈn GMP ASEAN, phßng gi¶i phÉu tæng qu¸t cÊp ®é tõ 1000 tíi 10.000 t−¬ng ®−¬ng víi phßng s¹ch lo¹i II-III Tiªu chuÈn GMP ASEAN. §èi chiÕu víi c¸c tiªu chuÈn NhËt – Mü vµ Liªn X« cò, chóng ta cã thÓ chän tiªu chuÈn s¹ch lo¹i III theo tiªu chuÈn GMP ASEAN lµm tiªu chuÈn phßng mæ s¹ch bÖnh viÖn. Cã nghÜa lµ tiªu chuÈn phßng mæ cña Liªn X« hoµn toµn hîp víi nh÷ng tiªu chuÈn mµ chóng t«i khuyÕn c¸o vµ ®ang thùc hiÖn c¸c bÖnh viÖn cña ta. 2.1.3. C¸c ph−¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸ chÊt l−îng thiÕt bÞ khö trïng kh«ng khÝ phßng mæ. 2.1.3.1. KiÓm tra tèc ®é giã b»ng c¸ch dïng m¸y ®o giã lo¹i hiÖn sè ®é chÝnh x¸c 0,1m/s hoÆc nhá h¬n, lo¹i c¬ häc, hay lo¹i ®Çu dß ®Ó ë miÖng giã thæi ra, ®o Ýt nhÊt t¹i 5 ®iÓm ®−îc chia ®Òu trªn thiÕt diÖn ngang cña miÖng giã. Sè liÖu trung b×nh lµ kÕt qu¶ sè ®o tèc ®é giã qua phin läc cña thiÕt bÞ. 2.1.3.2. §o ®é ån thiÕt bÞ: §é ån thiÕt bÞ ®−îc ®¸nh gi¸ theo TCVN5964:1995 vµ b»ng m¸y ®o ®é ån tæng víi gi¶i tÇn tõ 80 ®Õn 800Hz. -ThiÕt bÞ ®−îc ®Æt trong buång cã ®é ån phßng nhá h¬n tiªu chuÈn cÇn ®o. - Cho thiÕt bÞ lµm viÖc vµ tiÕn hµnh ®o ®é ån ë c¸c ®iÓm d−íi, bªn ph¶i, bªn 32 tr¸i cña thiÕt bÞ. KÕt qu¶ trung b×nh cña c¸c lÇn ®o lµ gi¸ trÞ ®é ån thiÕt bÞ b»ng dBA. 2.1.3.3. §o nhiÖt ®é, ®é Èm, ¸p suÊt: b»ng nhiÖt kÕ, Èm kÕ, ¸p kÕ vµ thùc hiÖn ®óng theo TCXD 232:1999 33 2.2. Nghiªn cøu, thiÕt kÕ chÕ t¹o phin läc bôi, vi khuÈn. Phin läc bôi - vi khuÈn lµ mét bé phËn quan träng nhÊt cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc thiÕt kÕ, chÕ t¹o thiÕt bÞ cÊp khÝ v« trïng. Phin läc khÝ ®−îc tÝnh chän sao cho võa ®¶m b¶o ®−îc hiÖu suÊt läc võa ®¶m b¶o ®−îc l−u l−îng kh«ng khÝ ®i qua phin läc mµ kh«ng ph¸ vì kÕt cÊu phin läc. Tuú theo yªu cÇu vÒ cÊp ®é s¹ch kh¸c nhau mµ ng−êi ta sö dông c¸c lo¹i phin läc cã hiÖu suÊt läc 40-50%, 90%; 99,0%; 99,9%; 99,99%; 99,997%; 99,999%... ChÕ t¹o phin läc lµ mét c«ng nghÖ hÕt søc phøc t¹p bao gåm nhiÒu c«ng ®o¹n víi viÖc sö dông nh÷ng kü x¶o mang tÝnh bÝ quyÕt c«ng nghÖ, chÝnh v× vËy mµ ngay c¶ nh÷ng thiÕt bÞ nhËp ®ång bé tõ n−íc ngoµi vµo ViÖt Nam vÉn thÊy cã nh÷ng tr−êng hîp phin läc bÞ xÐ r¸ch tõng m¶ng do øng lùc néi cña keo kÕt cÊu bÞ co ngãt qu¸ lín. §Ó phôc vô cho môc tiªu cña ®Ò tµi, chóng t«i chän 2 lo¹i phin läc bôi-vi khuÈn ®Ó nghiªn cøu, thiÕt kÕ chÕ t¹o lµ phin läc Hepa víi hiÖu suÊt läc 99,997% nh÷ng h¹t cã kÝch th−íc ≥0,3µm vµ phin läc s¬ cÊp víi hiÖu suÊt läc 90% ®èi víi c¸c h¹t cã kÝch th−íc ≥5µm. Nguyeân lieäu ñeå cheá taïo phin loïc chuùng toâi nhaäp töø Lieân Bang Nga coù caùc chæ tieâu kyõ thuaät cô baûn neâu trong Baûng 3 vaø Baûng 4. Baûng 7 – Thoâng soá kyõ thuaät cuûa giaáy loïc söû duïng ñeå cheá taïo phin loïc Hepa STT Thoâng soá kyõ thuaät Chæ tieâu 1 2 3 4 5 Trôû löïc maøng loïc v = 0,01m/s, (Pa) Heä soá loït qua vôùi côõ haït 0,15µm, vaän toác v = 0,01 m/s, (%) Troïng löôïng rieâng, (g/m2) Chieàu roäng, (mm) Chieàu daøi, (mm) 13,7 – 17,6 0,01 25 – 35 900 ± 20 1500 ± 10 Baûng 8 – Thoâng soá kyõ thuaät cuûa moät soá loaïi giaáy loïc buïi, vi khuaån TT Chuûng loaïi Chæ tieâu F111 147 1096 M JF02 1 2 Ñoä daøy, mm Trôû löïc, Pa 1,2 180 0,61 32 0,32 45 0,29 68 0,47 80 34 TT Chuûng loaïi Chæ tieâu F111 147 1096 M JF02 3 4 5 2,5l/phuùt, 50cm2 Ñònh löôïng,g/cm2 Heä soá loït qua, % Chieàu roäng, cm 195 10-3 60×60 139,2 1,6×10-3 50 58,8 4×10-4 50 71,2 6,5×10-4 50 140,0 6,5×10-4 50 Sau mét thêi gian nghiªn cøu, Chóng t«i ®· ph¶i t×m nhiÒu gi¶i ph¸p kü thuËt trong thiÕt kÕ, chÕ t¹o c¸c lo¹i phin läc phôc vô cho viÖc chÕ t¹o thiÕt bÞ cung cÊp kh«ng khÝ v« khuÈn vµo c¸c nhµ mæ: 2.2.1. Gi¶i ph¸p vÒ kÕt cÊu cña phin läc: Chóng t«i chän phin läc cã cÊu tróc d¹ng “khai triÓn” theo kiÓu nÕp gÊp ®øng song song, nghÜa lµ phin läc cã diÖn tÝch bÒ mÆt lµm viÖc lín h¬n thiÕt diÖn ngang cña thiÕt bÞ hµng chôc lÇn, tõ ®ã gi¶m ®−îc trë lùc khÝ ®éng häc cña phin läc, t¨ng c«ng suÊt vµ hiÖu suÊt läc lªn nhiÒu lÇn. §Ó chèng chång xÝt gi÷a c¸c mói giÊy cña phin läc vµ cho dßng khÝ qua cã ®Æc tr−ng laminar ®Ò tµi ®· thiÕt kÕ chÕ t¹o mét thiÕt bÞ t¹o con chÌn b»ng giÊy kim lo¹i cã nÕp gÊp ziczac gièng nÕp gÊp cña phin läc. 2.2.2. Gi¶i ph¸p ®¶m b¶o ®é kÝn khÝt cña phin läc: Nh»m ®¶m b¶o ®é kÝn khÝt cho hµng tr¨m mèi ghÐp nèi vµ l¾p r¸p phin läc vµo khung tr¸nh hiÖu øng “øng lùc néi” cã thÓ dÉn ®Õn xÐ r¸ch mµng läc. Chóng t«i ®· ph¶i thö nghiÖm rÊt nhiÒu lo¹i keo vµ ®· t×m ®−îc gi¶i ph¸p phèi trén mét lo¹i keo kÕt cÊu cã s½n trªn thÞ tr−êng trong n−íc cã ®é co ngãt nhá, thêi gian ®«ng cøng phï hîp ®Ó bÝt kÝn c¸c mèi ghÐp nèi giÊy-gç, giÊy-giÊy, giÊy-kim lo¹i. Sau khi t×m c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt ®Ó gÊp nÕp, ghÐp phin läc, ®iÒn ®Çy keo d¸n vµ l¾p phin läc vµo khung... chóng t«i ®· x©y dùng ®−îc qui tr×nh chÕ t¹o phin läc v« khuÈn dùa trªn c¸c nguån nguyªn vËt liÖu cã s½n trong n−íc. ChÊt l−îng phin läc cña ®Ò tµi chÕ t¹o ®¸p øng c¸c chØ tiªu kü thuËt cã thÓ sö dông cho c¸c thiÕt bÞ thanh trïng kh«ng khÝ vµ mü quan c«ng nghiÖp kh«ng thua kÐm c¸c phin läc nhËp ngo¹i. H×nh 1 - Phin läc vi khuÈn do ®Ò tµi nghiªn cøu, thiÕt kÕ, chÕ t¹o 35 S¬ ®å nguyªn lý Quy tr×nh c«ng nghÖ chÕ t¹o phin läc bôi, vi khuÈn mói giÊy t chÌn nh h th Ìn ph c KiÓm tra ®é kÝn b»ng buång tèi Hoµn chØnh khu«n cã phin läc TiÕp tôc bæ sung keo kÕt cÊu bÞt kÝn ChÕ t¹o khung phin läc Cho phin läc vµo khung bao KiÓm tra kÝn khÝ KiÓm tra trë lùc phin läc Keo d¸n in lä GiÊy läc phÕ liÖu B«i keo lªn giÊy lµm con chÌn C¾t ®Þnh h×nh lµm con chÌn Bao b× ®ãng gãiNguyªn liÖu giÊy thiÕc lµm con ch M¸y c¾t ph«i giÊy iÕc KL T¹o nÕp gÊp giÊy thiÕc trªn m¸y V¸n «can hay «m than Bæ sung keo d¸n kÕt cÊu ®iÒn ®Çy c¸c khe ®Çu mói giÊy n¬i ®Æ Ðp ®Þnh h×nh khÐp kÝn 2 ®Çu mói giÊy §Öm con chÌn giÊy cã keo vµo 2 ®Çu mói giÊy läc §Öm con chÌn kim lo¹i b»ng giÊy thiÕc vµo gi÷a c¸c mói giÊy Vµo khu«n cè ®Þnh nÕp gÊp giÊy Vµo khu«n gÊp C¾t ®Þnh h×nh theo d−ìng cho tõng lo¹i phin läc NhËp kho Phin läc KiÓm tra ngo¹i quan ®¶m b¶o tÝnh nguyªn vÑn Nguyªn liÖu GiÊy läc bôi, vi khuÈn 36 2.3. Nghiªn cøu thiÕt kÕ, chÕ t¹o thiÕt bÞ cÊp kh«ng khÝ v« khuÈn cho nhµ mæ bÖnh viÖn. 2.3.1. Gi¶i ph¸p kÕt cÊu khoang ¸p lùc t¹o dßng ®¬n h−íng trong chÕ t¹o thiÕt bÞ xö lý kh«ng khÝ. Khã kh¨n lín nhÊt trong thiÕt kÕ kÕt cÊu s¶n phÈm cña ®Ò tµi lµ lµm sao trong khoang m¸y cã c¸c luång giã ®¬n h−íng (song song – laminar) kh«ng cã dßng ch¶y xo¸y vµ ph¶i cã tèc ®é ®Òu kh¾p ë mäi n¬i trªn tiÕt diÖn ngang cña phin läc. Nguyªn lý t¹o dßng ®¬n h−íng ®Ó tr¸nh cã ¸p lùc khÝ côc bé víi tèc ®é qu¸ lín lµm sai lÖch lç mµng läc vµ gi¶m hiÖu suÊt läc. §Ó ®¶m b¶o tèc ®é vµ l−u l−îng giã cÇn thiÕt chóng t«i ®· sö dông nhiÒu lo¹i qu¹t cã cÊu tróc kh¸c nhau, ®−îc l¾p theo nh÷ng ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau ®Ó ®Èy dßng khÝ qua phin läc. C¸c kÕt qu¶ thùc nghiÖm ®−îc ®−a trong b¶ng sau: B¶ng 9 - KÕt qu¶ thö nghiÖm c¸c ph−¬ng ¸n t¹o dßng ®¬n h−íng trong thiÕt bÞ läc khÝ v« khuÈn TT Ph−¬ng ph¸p thæi Th«ng sè qu¹t V(v/s) §é ån 1 Trùc tiÕp vµo mµng läc Hót ®Èy th«ng th−êng Q = 600m3/h <0,1m/s 60d (B) A 2 Thæi trùc tiÕp qua mµng ch¾n ph©n phèi vµo mµng läc Qu¹t ly t©m 600-800m3/h <0,2m/s (côc bé) 62d (B) A 3 Thæi gi¸n tiÕp vµo mµng läc trong khoang ¸p lùc d−¬ng Qu¹t ly t©m 600-800m3/h <0,1m/s 62d (B) A 4 Thæi trùc tiÕp vµo phin läc qua l−íi ph©n phèi giã Qu¹t ly t©m 600-800m3/h >0,4m/s (kh«ng ®Òu) 62d (B) A 5 Thæi gi¸n tiÕp vµo phin läc trong khoang ¸p lùc d−¬ng Qu¹t ly t©m thÊp ¸p S>0,4m/s (®Òu) 62d (B) A * §o tèc ®é giã c¸ch mµng, phin läc 300 mm. Qua kÕt qu¶ thùc nghiÖm cho ta thÊy diÖn tÝch phin läc cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc t¹o dßng khÝ cã l−u tèc lín sau phin läc. DiÖn tÝch hiÖu dông cña phin läc cµng lín tèc ®é dßng khÝ qua phin läc cµng lín. Bëi vËy trong mét thÓ tÝch giíi h¹n lµm sao chÕ t¹o phin läc cã diÖn tÝch lµm viÖc lín h¬n thiÕt diÖn ngang cña thiÕt bÞ hµng chôc lÇn ®Ó gi¶m trë lùc khÝ ®éng häc cña phin läc xuèng. Trong tr−êng hîp 37 ta sö dông mµng läc trªn thiÕt diÖn ngang cña thiÕt bÞ trong mäi tr−êng hîp víi viÖc sö dông c¸c lo¹i qu¹t kÓ c¶ cã c«ng suÊt lín hÇu nh− kh«ng thÊy luång giã ®i qua phin läc. Trong tr−êng hîp thæi giã gi¸n tiÕp vµo khoang ¸p lùc cho kÕt qu¶ gÇn gièng nh− trong tr−êng hîp thæi trùc tiÕp qua l−íi ph©n phèi giã. Song trong tr−êng hîp ®Çu tèc ®é giã ph©n phèi ®Òu kh¾p trªn toµn bé tiÕt diÖn cña phin läc so víi tr−êng hîp thø hai. §Ó t¹o ®−îc dßng ®¬n h−íng ®Òu nhÊt thiÕt ph¶i sö dông khoang ¸p lùc. Sö dông khoang ¸p lùc cßn gióp ta khö ®−îc hiÖu øng thèng kª, gi¶m x¸c suÊt lät qua phin läc do sù ph©n phèi kh«ng ®ång ®Òu cña tèc ®é giã trªn bÒ mÆt phin läc. Nh− kÕt qu¶ cho thÊy sö dông qu¹t ly t©m thÊp ¸p cã thÓ cho ta nh÷ng kÕt qu¶ mong muèn khi sö dông khoang ¸p lùc. Nh−ng trong mäi tr−êng hîp ®é ån thiÕt bÞ vÉn ë gi¸ trÞ cao trªn 60 dB A. Víi ®é ån nh− vËy kh«ng thÓ l¾p ®Æt thiÕt bÞ trong c¸c phßng thÝ nghiÖm, trong y tÕ ®Æc biÖt trong c¸c kh«ng gian kÝn c¸ch ly ®é ån l¹i ®−îc nh©n lªn do ph«ng ®é ån xung quanh thÊp. 2.3.2. Gi¶i ph¸p kü thuËt gi¶m ®é ån thiÕt bÞ: Mét trong nh÷ng chØ tiªu sö dông rÊt quan träng cña thiÕt bÞ cÊp khÝ v« trïng lµ ®é ån ph¶i ë møc ®é võa ph¶i kh«ng g©y ¶nh h−ëng tíi t©m sinh lý, chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc, thêi gian lµm viÖc liªn tôc víi thiÕt bÞ cña c¸c kü thuËt viªn. Bëi v× ®©y lµ nh÷ng thiÕt bÞ sö dông trong y tÕ kh¸c h¼n víi c¸c thiÕt bÞ c«ng nghiÖp cã thÓ cho phÐp ®é ån lín h¬n nhiÒu. * §Ó gi¶m ®é ån, trong ngµnh th«ng giã ph¶i sö dông c¸c thiÕt bÞ chèng ån nh− ë ®Çu ra cña qu¹t ly t©m n¬i ph¸t ra tiÕng ån, ng−êi ta chÕ t¹o c¸c hép tiªu ©m dµi kh«ng d−íi 2m, trong ®ã tÇng tiªu ©m ®−îc ®Æt xung quanh hép cã kÝch th−íc kh«ng nhá h¬n 100mm chøa c¸c vËt liÖu tiªu ©m. * Ph−¬ng ¸n thø hai cã thÓ lµm hép c¸ch ly ®Ó ng¨n chÆn ©m thanh, c¸ch nµy kh«ng thÓ thùc hiÖn ®−îc v× thiÕt bÞ ph¶i lÊy giã vµ cÊp giã cho hÖ hë chø kh«ng thÓ lµm thµnh hÖ kÝn c¸ch ly ®−îc trong tr−êng hîp c¸c thiÕt bÞ cña ®Ò tµi. *Ph−¬ng ¸n thø 3 lµ nghiªn cøu sù ¶nh h−ëng cña thÓ tÝch khoang ¸p lùc vµ sö dông c¸c vËt liÖu c¸ch ©m kÕt qu¶ cho thÊy gi¶m thÓ tÝch khoang ¸p lùc dÉn ®Õn viÖc gi¶m ®é ån thiÕt bÞ. 38 ThiÕt kÕ kÕt cÊu thiÕt bÞ lµm sao ®¶m b¶o phin läc ®−îc l¾p ghÐp mét c¸ch ch¾c ch¾n vµ kÝn khÝ ®Ó kh«ng cho khÝ tho¸t ra xung quanh khoang ¸p lùc mµ chØ ®i qua phin läc ®ã lµ mét yªu cÇu rÊt nghiªm ngÆt, trong tr−êng hîp cã kÏ hë sÏ dÉn ®Õn thÊt tho¸t ¸p lùc vµ gi¶m ®¸ng kÓ l−u tèc cña thiÕt bÞ. 2.3.3. Nghiªn cøu m« h×nh thiÕt kÕ, chÕ t¹o thiÕt bÞ: Trong tµi liÖu cã ®Ò cËp ®Õn mét sè thiÕt bÞ vµ hÖ thèng thiÕt bÞ xö lý kh«ng khÝ cho phßng mæ bÖnh viÖn vµ c¸c phßng s¹ch nãi chung. Mét m« h×nh phßng s¹ch ph¶i cã c¸c phßng bæ trî nh− tiÒn phßng ë ®ã ®−îc tiÕn hµnh c¸c kh©u ®o¹n thay quÇn ¸o, dµy dÐp, röa tay v« trïng, sau ®ã ®i qua mét buång kh«ng khÝ v« trïng vµo phßng s¹ch. KÕt cÊu phßng s¹ch trung t©m bao gåm qu¹t giã cÊp kh«ng khÝ vµo c¸c phßng. Tr−íc khi vµo phßng kh«ng khÝ ®−îc läc qua mét hÖ läc hepa ®Æt trªn trÇn kü thuËt, sè l−îng phin läc tïy thuéc vµo diÖn tÝch phßng vµ tiªu chuÈn sè lÇn l−u th«ng khÝ. Phô thuéc vµo ph−¬ng ph¸p th«ng khÝ mµ cã thÓ ph©n ra: - Phßng s¹ch cã dßng ch¶y rèi (H.2): ë ®©y kh«ng khÝ v« trïng thæi tõ trÇn kü thuËt xuèng mét phÇn qua khe giã ®i ©m sµn, mét phÇn tho¸t ra theo khe giã ë mét bªn t−êng phÝa ch©n c¸ch sµn kho¶ng 200mm vµ håi l−u trë l¹i vµ mét phÇn tho¸t ra khe trªn trÇn. - Phßng s¹ch cã dßng ®¬n h−íng thæi ngang (H.3): mét mÆt t−êng ®−îc l¾p phin läc hepa, dßng khÝ ®¬n h−íng thæi theo h−íng n»m ngang trªn c¶ thiÕt diÖn cña phin läc vµ tho¸t ra, hèi l−u trë l¹i qua hÖ läc s¬ cÊp lo¹i Filter F8 ë phÝa trªn t−êng ®èi diÖn. - Phßng s¹ch cã dßng ®¬n h−íng thèi ®øng (H.4): c¶ diÖn tÝch trÇn kü thuËt ®−îc l¾p phim läc vµ kh«ng khÝ thæi xuèng theo chiÒu th¼ng ®øng cã ®Æc tÝnh ®¬n h−íng xuèng khe lç mÆt sµn vµ håi l−u trë l¹i. 39 Phin loïc HEPA Phin loïc HEPA Phin loïc HEPA Hình 2 Hình 3 Hình 4 C¶ ba lo¹i phßng nµy víi hÖ thèng thiÕt bÞ xö lý trªn gi¸ thµnh mét phßng −íc tÝnh lªn tíi hµng tr¨m triÖu ch−a kÓ hÖ thèng lµm l¹nh v−ît qu¸ kh¶ n¨ng tµi chÝnh c¸c c¬ së trong n−íc. Do chØ tiªu kinh tÕ c¸c lo¹i thiÕt bÞ ®ã ch−a thÓ ¸p dông mét c¸ch ®¹i trµ ®Ó xö lý kh«ng khÝ phßng mæ bÖnh viÖn. V× vËy, ®Ò tµi ph¶i t×m nh÷ng gi¶i ph¸p chÕ t¹o c¸c lo¹i thiÕt bÞ thÝch hîp. Trong ®Ò tµi cã ®Ò cËp ®Õn thiÕt bÞ khö trïng kh«ng khÝ l¾p trªn t−êng cña phßng ®Ó thu c¸c phÇn tö nhá (vi sinh) trong kh«ng khÝ vµo bé läc Hepa. §Ìn tö ngo¹i ®−îc l¾p bæ sung trong hÖ thèng ®Ó tiÖt trïng nhiÔm khuÈn bëi c¸c phÇn tö bÞ thu l¹i trªn phin läc. ThiÕt bÞ tiÖt trïng gåm mét buång dµi th¼ng ®øng víi l−íi s¾t håi l−u kh«ng khÝ ®Æt c¹nh hoÆc ngay s¸t ®Çu d−íi vµ bé läc Hepa ®−îc bè trÝ ë phÇn ®Çu trªn cöa tho¸t dßng khÝ. Bé läc Hepa vµ ®Ìn khö trïng ®−îc bè trÝ sao cho phÇn bªn trong cña bé läc ®−îc tia cùc tÝm chiÕu trùc tiÕp. Bé läc s¬ cÊp bè trÝ phÝa tr−íc qu¹t giã vµ cã thÓ l¾p thªm mét ®Ìn tö ngo¹i liªn hîp ®Ó khö trïng bæ sung. Ph¸t minh nµy liªn quan ®Õn hÖ thèng lµm s¹ch vµ khö trïng kh«ng khÝ trong phßng kÝn. Nã cã thÓ l¾p ®Æt trªn t−êng cña phßng c¸ch ly bÖnh viÖn, phßng mæ b¸c sü hay nha sü. ThiÕt bÞ nµy cã kh¶ n¨ng t¹o ra ¸p suÊt d−¬ng hoÆc ¸p suÊt ©m ®Ó kiÓm so¸t sù l©y lan nhiÔm trïng ë bªn trong hoÆc ngoµi phßng. ThiÕt bÞ nªu trªn cã thÓ thÝch hîp víi viÖc xö lý kh«ng khÝ theo nguyªn lý côc bé. Song viÖc chÕ t¹o chóng hoµn toµn kh«ng ®¬n gi¶n, kÕt cÊu kh¸ phøc t¹p vµ ngoµi ra cßn ph¶i gi¶i quyÕt ®é ån thiÕt bÞ. Sau mét thêi gian nghiªn cøu chóng t«i ®· chän ®−îc nh÷ng m« h×nh kÕt cÊu tèi −u cho thiÕt kÕ thiÕt bÞ cÊp giã v« trïng phßng mæ, sÏ tr×nh bµy ë phÇn sau. 40 PhÇn 3. kÕt qu¶ nghiªn cøu 3.1. m« t¶ tãm t¾t ph−¬ng ¸n thiÕt kÕ tèi −u thiÕt bÞ khö trïng kh«ng khÝ. Nh− trªn ®· tr×nh bµy, yªu cÇu kh«ng khÝ phßng mæ ph¶i ®−îc läc s¹ch bôi - vi khuÈn b»ng phin läc HEPA, khuyÕn c¸o kh«ng nªn håi l−u vµ läc l¹i kh«ng khÝ trë l¹i phßng vµ ph¶i ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn m«i tr−êng tèi −u cho c¸c phßng mæ víi víi nhiÖt ®é 20-24oC, ®é Èm 50-60% vµ ¸p suÊt d−¬ng c©n ®èi víi c¸c khu vùc xung quanh 15% khÝ thõa. §èi víi n−íc ta mét yªu cÇu rÊt quan träng lµ gi¸ c¶ ph¶i hîp lý, phï hîp víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cho lÇn ®Çu t− ban ®Çu vµ chi phÝ duy tr× vµ b¶o hµnh thÊp, hiÖu qu¶ ph¶i ®¹t yªu cÇu. Víi môc tiªu trªn chóng t«i ®Ò xuÊt m« h×nh thiÕt bÞ cÊp kh«ng khÝ v« trïng cho phßng mæ thÝch hîp sö dông trong c¸c bÖnh viÖn, c¸c c¬ së chuyªn vÒ ch¨m sãc søc kháe, c¸c phßng s¹ch, c¸c phßng vi sinh, xÐt nghiÖm, thiÕt bÞ cã kh¶ n¨ng läc ®−îc c¸c h¹t cùc nhá chØ thÊy qua kÝnh hiÓn vi (vi khuÈn, vi rót) sau ®ã cã thÓ hñy diÖt vi khuÈn bµo tö, vi rót, c¸c lo¹i vi trïng g©y bÖnh hoÆc c¸c chÊt kÝch thÝch sinh häc nh− phÊn hoa ch¼ng h¹n ®−îc gi÷ l¹i trªn bÒ mÆt phin läc Hepa b»ng ®Ìn cùc tÝm l¾p ®Æt trong khoang ¸p lùc. Sau ®©y tr×nh bµy cÊu h×nh tèi −u sau khi thö nghiÖm chóng t«i lùa chän. Víi lý do t×nh tr¹ng phßng èc cña c¸c khu phÉu thuËt ë n−íc ta hiÖn nay ch−a ®ång bé nªn chóng t«i ®· cã nh÷ng ph−¬ng ¸n thiÕt kÕ thÝch hîp. Trªn c¸c h×nh vÏ lµ nh÷ng ph−¬ng ¸n ®−îc thiÕt kÕ cho c¸c cÊu tróc khu phÉu thuËt kh¸c nhau - Ph−¬ng ¸n thø nhÊt: Qua thùc nghiÖm chÕ t¹o t¹i x−ëng cña trung t©m chóng t«i ®−îc mét thiÕt bÞ cÊp kh«ng khÝ v« trïng cã kÕt cÊu nh− h×nh vÏ(H×nh 5). ThiÕt bÞ cã kh¶ n¨ng cÊp kh«ng khÝ v« trïng víi tèc ®é giã lín h¬n 5m/s t¹i miÖng thæi, l−u l−îng kh«ng khÝ tõ 300-350 m3/giê vµ cã thÓ l¾p ®Æt trªn t−êng cña phßng tiÒn v« trïng hay khu hµnh lang s¹ch trong c¸c nhµ mæ hoÆc khu hËu phÉu trong c¸c bÖnh viÖn. Qua thö nghiÖm cho thÊy thiÕt bÞ nµy cã thÓ sö dông ®Ó cung cÊp kh«ng khÝ s¹ch cho c¸c nhµ mæ, vµ ®é ån thiÕt bÞ vÉn ë gi¸ trÞ kho¶ng 58dB A trong mét kh«ng gian réng. Víi ®é ån nh− vËy viÖc l¾p ®Æt thiÕt bÞ trong c¸c phßng 41 thÝ nghiÖm, trong y tÕ ®Æc biÖt trong c¸c kh«ng gian kÝn c¸ch ly ®é ån l¹i ®−îc nh©n lªn do ph«ng ®é ån xung quanh thÊp kh«ng ph¶i lµ mét gi¶i ph¸p tèi −u. Do ®ã, ®Ò tµi tiÕp tôc t×m c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt kh¸c ®Ó cã thÓ gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò ®é ån, nh»m ®¸p øng ®−îc yªu cÇu kh¾t khe trong bÖnh viÖn Mieäng gioù Quaït li taâm Phin loïc sô caáp Khe laáy gioù Phin loïc Hepa H×nh 5 - ThiÕt bÞ xö lý kh«ng khÝ côc bé - Ph−¬ng ¸n thø hai: ThiÕt bÞ ®Æt trong gãc cña khu phÉu thuËt, kh«ng khÝ ®−îc xö lý vµ thæi tõ phÝa trªn cña thiÕt bÞ vµ håi mét phÇn tõ th©n phÝa d−íi, kh«ng khÝ håi ®−îc hßa trén víi kh«ng khÝ s¹ch ®−îc lÊy bªn ngoµi qua ®−êng èng, sau khi hßa trén kh«ng khÝ ®−îc lµm l¹nh hoÆc s−ëi Êm b»ng m¸y ®iÒu hßa cã c«ng suÊt thÝch hîp phô thuéc vµo tõng khu vùc phÉu thuËt, kh«ng khÝ ®−îc ®iÒu tiÕt sÏ qua hÖ tiªu ©m ®Ó gi¶m ®é ån thiÕt bÞ xuèng ®Õn møc tiªu chuÈn sau ®ã qua ®Ìn cùc tÝm vµ hÖ phin läc hepa cã diÖn tÝch gÊp kho¶ng 15 lÇn tiÕt diÖn ngang cña thiÕt bÞ vµ thæi vµo phßng qua miÖng thæi.(H×nh 6) 42 Hình 6 - ThiÕt bÞ xö lý kh«ng khÝ lo¹i l¾p trªn t−êng - Ph−¬ng ¸n thø ba: ThiÕt bÞ ®−îc ®Æt trªn khu vùc trÇn gi¶ cña khu mæ, kÕt cÊu cña thiÕt bÞ bao gåm hÖ thèng ®−êng èng cÊp giã, håi giã, cÊp giã t−¬i b»ng t«n tr¸ng kÏm, trong thiÕt bÞ hÖ phin läc hepa vµ ®Ìn tiÖt trïng b»ng tia cùc tÝm ®−îc l¾p ®Æt ngay t¹i miÖng ra cña thiÕt bÞ. Kh«ng khÝ t−¬i lÊy bªn ngoµi ®−îc läc qua hÖ phin läc s¬ cÊp víi hiÖu suÊt läc 85% hßa trén mét phÇn víi l−îng kh«ng khÝ håi l−u sÏ ®−îc m¸y ®iÒu hßa nhiÖt ®é sö lý ®Õn nhiÖt ®é yªu cÇu sau ®ã ®−îc tiÖt trïng b»ng tia cùc tÝm vµ läc b»ng hÖ läc hepa cã hiÖu suÊt läc 99,997% c¸c h¹t cã ®−êng kÝnh ≥ 0,3µm sau ®ã ®i vµo phßng qua miÖng thæi giã. HÖ tiªu ©m ®−îc tÝnh to¸n vµ l¾p ®Æt ngay sau m¸y ®iÒu hßa nhiÖt ®é ®Ó gi¶m ®é ån thiÕt bÞ xuèng tíi tiªu chuÈn. HÖ qu¹t t¨ng ¸p ®−îc sö dông trong tr−êng hîp cét ¸p cña qu¹t m¸y ®iÒu hßa nhiÖt ®é kh«ng ®ñ lín ®Ó th¾ng ®−îc trë lùc cña thiÕt bÞ. HÖ thèng ®¶m b¶o ®é chªnh ¸p 15 Pa gi÷a khu vùc phÉu thuËt vµ bªn ngoµi b»ng viÖc lÊy l−îng kh«ng khÝ t−¬i bªn ngoµi b»ng 15% tæng l−u l−îng khÝ cña thiÕt bÞ.(H×nh 7) §Ó cÊp kh«ng khÝ s¹ch cho mét khu vùc mæ bao gåm nhiÒu tiÓu khu kh¸c 43 nhau, cã thÓ ¸p dông ph−¬ng ¸n ba, nh−ng s¬ ®å l¾p dÆt thiÕt bÞ cã thÓ ®−îc c¶i tiÕn nh− sau (xem h×nh) . Kh«ng khÝ ®−îc sö lý trung t©m sau ®ã ®−îc ®−a ®Õn c¸c phßng phÉu thuËt b»ng hÖ thèng ®−êng èng dÉn b»ng t«n tr¸ng kÏm, ®−êng èng ®−îc thiÕt kÕ sao cho ®¶m b¶o l−u l−îng kh«ng khÝ cho tõng khu vùc. Ngoµi ra hÖ thèng cßn ®−îc trang bÞ bé biÕn tÇn ®¶m b¶o cho tr−êng hîp c¸c phßng phÉu thuËt kh«ng ho¹t ®éng ®ång thêi th× c«ng suÊt cña hÖ thèng kh«ng bÞ l·ng phÝ. (Xem hÜnh vÏ) Hình 7 - ThiÕt bÞ xö lý kh«ng khÝ lo¹i l¾p trªn trÇn 44 3.2. øng dông m« h×nh tr×nh diÔn hÖ thèng thiÕt bÞ xö lý kh«ng khÝ cho phßng mæ bÖnh viÖn. Chän ®Þa chØ øng dông: Sau khi chÕ thö vµ ®¸nh gi¸ mét sè chØ tiªu kü thuËt sö dông c¬ b¶n cña thiÕt bÞ cÊp giã v« khuÈn cho phßng mæ bÖnh viÖn, nhiÖm vô cña ®Ò tµi lµ chän ®Þa chØ øng dông. Dù kiÕn ban ®Çu cña chóng t«i lµ øng dông t¹i 01 phßng mæ. Sau khi nghiªn cøu t×nh tr¹ng thùc tÕ vµ ®Æt vÊn ®Ò víi Ban gi¸m ®èc BÖnh viÖn chóng t«i ®· lÊy Phßng håi tØnh trong Khu phÉu thuËt cña Trung t©m phÉu thuËt t¹o h×nh vµ Hµm mÆt thuéc BÖnh viÖn H÷u nghÞ ViÖt Nam – Cu Ba ®Ó lµm c¬ së øng dông. Tr−íc khi l¾p ®Æt thiÕt bÞ vµo phßng do khu vùc phÉu thuËt ®· ®−îc x©y dùng tõ rÊt l©u nªn t×nh tr¹ng trÇn, t−êng vµ nÒn cña phßng ®· cò n¸t, chóng t«i ®· phèi hîp cïng víi BÖnh viÖn cho c¶i t¹i l¹i míi ®¸p øng ®−îc c¸c th«ng sè cña thiÕt bÞ sau khi l¾p ®Æt. Ph−¬ng ¸n chóng t«i thùc hiÖn ë ®©y lµ ph−¬ng ¸n 3 nh− ®Ò tµi ®· giíi thiÖu ë trªn. h×nh 8 - Mét sè h×nh ¶nh vÒ m« h×nh tr×nh diÔn cña ®Ò tµi vµ hÖ thèng cÊp khÝ v« trïng t¹i BÖnh viÖn ViÖt Nam - Cu Ba 45 46 3.3. kÕt qu¶ kiÓm tra vi sinh ë mét sè nhµ mæ c¸c bÖnh viÖn t¹i hµ néi. Nh»m ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng « nhiÔm phßng mæ ë mét sè bÖnh viÖn chóng t«i ®· tiÕn hµnh nu«i xÐt nghiÖm vi sinh lÊy t¹i mét sè nhµ mæ c¸c bÖnh viÖn ë Hµ Néi KÕt qu¶ thu ®−îc nh− sau: B¶ng 10 - Sè liÖu cÊy vi khuÈn BÖnh viÖn Sãc S¬n Hµ Néi Th¸ng Trung b×nh 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 N¨m 2001 1000 1100 1300 1500 1100 1100 1000 1100 1000 900 840 800 N¨m 2002 1400 1200 1200 1400 1200 1100 1100 1200 1300 1000 1000 1200 Trung b×nh 1200 1150 1250 1450 1150 1100 1050 1150 1150 950 920 1000 BiÓu ®å cÊy vi khuÈn BÖnh viÖn Sãc S¬n Hµ Néi 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Th¸ng Vi khuÈn 47 B¶ng 11 - Sè liÖu cÊy vi khuÈn BÖnh viÖn m¾t Hµ néi (n¨m 2001) Th¸ng PM 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 500 400 1000 1000 800 800 1700 600 900 700 750 600 2 400 300 1100 1000 800 800 1400 600 700 600 500 600 3 700 600 1000 1000 700 700 1000 700 1000 600 600 600 Trung b×nh 533.3 433.3 1033.3 1000 766.7 766.7 1366.7 633.3 866.7 633.3 616.7 600 BiÓu ®å cÊy vi khuÈn BÖnh viÖn m¾t Hµ néi n¨m 2001 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Th¸ng Vi khuÈn Trung b×nh B¶ng 12 - Sè liÖu cÊy vi khuÈn BÖnh viÖn m¾t Hµ néi (n¨m 2002) Thaùng PM 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 500 600 900 700 600 1700 1500 1600 1400 1200 1000 1300 2 500 400 600 500 600 1300 1000 900 1200 1400 1300 1100 3 600 900 1000 900 1000 1500 1000 1200 1300 1100 1000 1200 Trung bình 533.3 633.3 833.3 700 733.3 1500 1166.7 1233.3 1300 1233.3 1100 1200 BiÓu ®å cÊy vi khuÈn BÖnh viÖn m¾t Hµ néi n¨m 2002 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Th¸ng Vi khuÈn 48 B¶ng 13- Sè liÖu cÊy vi khuÈn BÖnh viÖn §èng ®a Hµ néi (n¨m 2001) Th¸ng PM 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 800 320 400 480 400 280 250 300 400 400 400 400 2 250 320 280 320 400 320 230 350 240 320 320 240 3 320 320 320 400 300 300 250 300 400 400 300 240 4 240 480 400 400 400 310 350 320 330 450 250 300 Trung b×nh 402.5 360.0 350.0 400 375.0 302.5 270.0 317.5 342.5 392.5 317.5 295.0 Sè liÖu cÊy vi khuÈn BÖnh viÖn §èng ®a Hµ néi n¨m 2001 0 100 200 300 400 500 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Th¸ng Vi khuÈn Trung b×nh 49 B¶ng 14 - Sè liÖu cÊy vi khuÈn bÖnh viÖn Saintpaul Hµ Néi N¨m 2001 Th¸ng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 500 1300 1600 2500 2250 1800 1100 1500 2400 800 600 400 2 450 5100 450 1900 5600 1650 1500 400 1400 1000 500 500 3 150 800 550 500 300 500 1400 400 300 700 300 400 4 300 210 640 200 200 400 600 400 300 800 500 400 5 700 1700 400 600 500 300 700 400 400 900 600 300 6 200 180 750 400 500 300 1000 400 400 800 500 700 Trung B×nh 383.3 1548.3 731.7 1016.7 1558.3 825 1050 583.3 866.7 833.3 500 450 BiÓu ®å cÊy vi khuÈn BÖnh viÖn Saintpaul n¨m 2001 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Th¸ng Sè vi khuÈn Trung B×nh 50 B¶ng 15 - Sè liÖu cÊy vi khuÈn bÖnh viÖn Saintpaul Hµ Néi (N¨m 2002) Th¸ng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2200 400 1000 600 200 150 250 350 520 450 700 1800 2 1300 600 1100 700 100 250 220 370 540 600 850 1400 3 110 100 1300 400 800 225 350 290 490 750 760 1350 4 700 500 1200 300 800 150 345 480 600 500 890 1550 5 400 200 1300 300 700 125 320 390 650 650 900 2200 6 300 200 700 400 600 350 400 450 630 550 1200 1300 Trung B×nh 835 333.3 1100 450 533.3 208.3 314 388 571 583 883 1600 BiÓu ®å cÊy khuÈn BÖnh viÖn Saintpaul (n¨m 2002) 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Th¸ng Sè vi khuÈn 51 B¶ng 16 - Sè liÖu cÊy vi khuÈn bÖnh viÖn 198 Hµ néi (n¨m 2000) Th¸ng PM 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 100 150 100 100 300 250 100 250 100 120 200 100 2 100 100 200 250 100 300 200 300 300 100 100 100 Trung b×nh 100 125 150 175 100 275 150 275 150 110 150 100.0 BiÓu ®å cÊy vi khuÈn bÖnh viÖn 198 n¨m 2000 0 100 200 300 400 500 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Th¸ng Vi khuÈn Trung b×nh 52 B¶ng 17 - Sè liÖu cÊy vi khuÈn c¸c khu mæ BÖnh viÖn ViÖt Nam - Cu Ba Th¸ng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 N¨m VÞ trÝ VK N VK N VK N VK N VK N VK N VK N VK N VK N VK N VK N VK N 2000 1100 1 1200 2 1600 3 1300 1 2100 1 2400 1 2000 1 1900 3 1100 2 1000 2 1500 1 1300 2 2001 1500 1 1300 2 1200 3 2500 1 1900 2 2900 1 2100 1 2300 1 2000 1 1000 1 1400 1 1400 1 2002 I(TH) 1100 2 1100 2 1500 2 2400 3 1600 1 1800 1 2900 2 2000 2 2100 2 1000 1 1200 2 1500 1 2000 1500 2 1500 1 3100 3 1300 1 2800 2 2600 1 2200 2 1200 1 1700 3 1500 2 1800 2 1500 2 2001 2000 1 1300 2 1700 1 2900 1 2300 1 3200 1 2300 1 3300 2 2200 1 1400 2 1500 2 1600 1 2002 II(TH) 1500 1 1100 2 1600 2 2500 3 2000 2 2000 1 3500 3 2500 2 3200 4 1400 2 1500 3 5200 2 2000 1800 2 1900 2 2900 2 1800 1 2500 2 2700 2 2600 2 2200 3 1900 3 2000 1 2100 2 2100 2 2001 2500 1 1500 2 1500 1 2000 1 2300 2 3100 1 2500 1 2000 1 2200 1 1800 1 1800 2 2900 1 2002 III(TH ) 1800 2 1800 2 1900 3 1900 2 2100 2 1900 1 3800 3 1900 2 1000 3 1800 1 1700 2 5600 3 2000 1300 2 1500 1 1800 3 1800 2 1800 2 2800 2 2300 2 1900 2 1300 1 2300 2 1600 2 1800 2 2001 1000 1 1700 1 1000 2 2100 1 2300 2 2600 1 2000 1 1800 1 1500 1 2000 1 1400 2 2400 1 2002 I(TM H) 1600 1 1400 1 1400 2 2400 2 2200 3 2000 1 2700 2 3100 3 1800 1 1800 1 1100 3 3100 3 2000 1500 2 1200 2 1900 3 1200 1 1600 1 1500 2 2000 2 1400 1 1600 2 1800 1 900 1 1200 1 2001 1400 1 1700 2 1700 1 1500 1 1800 2 1600 1 1700 2 1300 1 1400 2 1600 1 1800 1 1700 1 2002 II(TM H) 1300 1 1700 2 1200 2 1900 2 1700 2 1700 2 1500 1 1900 2 1900 1 2300 1 1500 1 2000 1 Trung b×nh 1527 1.4 1460 1.7 1733 2.2 1967 1.5 2067 1.8 2320 1.3 2407 1.7 2047 1.8 1793 1.9 1647 1.3 1520 1.8 2353 1.6 BiÓu ®å cÊy vi khuÈn BÖnh viÖn ViÖt Nam - CuBa Hµ néi 0 500 1000 1500 2000 2500 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Th¸ng Vi khuÈn 53 3.4. §¸nh gi¸ vÒ hiÖu qu¶ chèng nhiÔm khuÈn cña m« h×nh hÖ thèng 3.4.1. ChÊ ý. ng Håi i ®¸nh gi¸ møc ®é lµ: kh«ng khÝ tèt sÏ cã d−íi 500 vsv/m3 kh« g xö l ý t¹i Phßng STT Ngµy th¸ng S i khuÈn/m3kk §¸nh gi¸ thiÕt bÞ xö lý kh«ng khÝ t¹i phßng håi tØnh – trung t©m phÉu thuËt t¹o h×nh - BÖnh viÖn ViÖt nam- Cu ba Hµ néi. t l−îng kh«ng khÝ phßng mæ tr−íc khi l¾p ®Æt hÖ thèng xö l KÕt qu¶ xÐt nghiÖm vi sinh tõ th¸ng 7/2002 ®Õn th¸ng 10/2003 t¹i phß tØnh - Trung t©m phÉu thuËt t¹o h×nh BÖnh viÖn ViÖt nam – Cu ba Hµ néi tr−íc khi l¾p ®Æt hÖ thèng xö lý. Tiªu chuÈn t¹m thê ng khÝ, kh«ng khÝ ®−îc xem lµ cã chÊt l−îng võa khi cã tõ 500-700 vsv/m3 kh«ng khÝ vµ ch−a ®¹t (xÊu) khi cã trªn 700 vsv/m3 kh«ng khÝ. B¶ng 18 – Sè liÖu kiÓm tra vi sinh tr−íc khi cã hÖ thèn Håi tØnh è l−îng v 1 16/7/2002 1700 Ch−a ®¹t 2 30/7/2002 462 Tèt 3 14/8/2002 1527 Ch ¹t −a ® 4 28/8/2002 2133 Ch−a ®¹t 5 5/9/2002 945 Ch−a ®¹t 6 1 1873 9/9/2002 Ch−a ®¹t 7 30/9/2002 592 võa (®¹t) 8 9/10/2002 1425 Ch−a ®¹t 9 18/10/2002 2068 Ch−a ®¹t 10 25/10/2002 1377 Ch−a ®¹t Trung b×nh céng ngµy 1410,2 Ch−a ®¹t Qua 10 lÇn xÐt nghiÖm cho thÊy: + Cã 2 lÇn kh«ng khÝ ®¹t tiªu chuÈn huÈn. + Cã 8 lÇn kh«ng khÝ kh«ng ®¹t tiªu c 54 0 500 1000 1500 2000 2500 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 LÇn Vi khuÈn BiÓu ®å cÊy vi khuÈn phßng Håi tØnh BV ViÖt Nam-Cuba Hµ Néi 3.4.2. ChÊt l−îng kh«ng khÝ phßng mæ sau khi l¾p ®Æt hÖ thèng xö lý. B¶ng 19 -Sè liÖu kiÓm tra vi sinh sau khi cã hÖ thèng xö l ý t¹i Phßng Håi tØnh STT Ngaøy thaùng Soá löôïng vi khuaån aùi khí /m3 Soá löôïng vi naám/m3 §¸nh gi¸ 1. 22/12/2002 500 120 Ñaït (vöøa) 2. 05/1/2003 619 118 Chöa ñaït 3. 13/1/2003 125 50 Toát 4. 29/1/2003 500 125 Ñaït 5. 02/2/2003 512 28 Ñaït 6. 09/2/2003 500 21 Ñaït 7. 24/2/2003 312 125 Toát 8. 07/3/2003 541 102 Ñaït 9. 12/3/2003 622 10 Ñaït 10. 17/3/2003 437 42 Toát 11. 19/3/2003 375 70 Toát 12. 22/3/2003 405 100 Ñaït 13. 06/4/2003 448 22 Toát 14. 11/4/2003 56 Toát 15. 13/4/2003 78 0 Toát 16. 17/4/2003 103 0 Toát 17. 19/4/2003 212 0 Toát 18. 25/4/2003 1068 138 Chöa ñaït 19. 02/5/2003 250 125 Toát 20. 07/5/2003 500 250 Ñaït 21. 09/5/2003 625 0 Ñaït 22. 14/5/2003 400 25 Toát Trung b×nh céng ngµy 417,9 69,4 Tèt 62 55 BiÓu ®å cÊy vi khuÈn BÖnh viÖn ViÖt Nam - Cu Ba sau khi l¾p ®Æt thiÕt bÞ 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 1100 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 LÇn Vi khuÈn ¸i khÝ Qua 22 lÇn xÐt nghiÖm cho thÊy: + 2 lÇn ch−a ®¹t + Cã 9 lÇn ®¹t võa + 11 lÇn ®¹t tèt ChÊt l−îng kh«ng khÝ kh«ng ®Òu cã thÓ gi¶i thÝch nh− sau: Sè l−îng bÖnh nh©n n»m trong phßng håi tØnh kh«ng ®Òu, cã nh÷ng thêi ®iÓm t¨ng lªn qu¸ cao, hÖ thèng xö lý kh«ng khÝ bÞ qu¸ t¶i, lµm ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng kh«ng khÝ trong phßng. B¶ng 20 – KÕt qu¶ ®o vËn tèc giã cña hÖ thèng cÊp kh«ng khÝ v« trïng VÞ trÝ Tèc ®é lín nhÊt (m/s) Tèc ®é trung b×nh (m/s) C¸ch miÖng thæi 7cm 0,72 0,48 C¸ch miÖng thæi 30 cm 0,49 0,35 C¸ch miÖng hót 7 cm 0,32 0,19 C¸ch miÖng hót 30 cm 0,17 0,11 §o t¹i mÆt ph¼ng c¸ch sµn 80 cm 0,20 0,14 Qua b¶ng kÕt qu¶ tèc ®é giã kiÓm tra khi thiÕt bÞ ho¹t ®éng cho thÊy: Víi c¸c vÞ trÝ kiÓm tra nh− trªn th× thiÕt bÞ ®¶m b¶o vÒ kü thuËt th«ng giã cÊp khÝ cho mét kh«ng gian. 56 B¶ng 21 - §o hµm l−îng bôi t¹i c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau trong phßng (§o t¹i 5 vÞ trÝ: 4 gãc phßng vµ gi÷a phßng) Tr−íc khi l¾p ®Æt hÖ thèng cÊp khÝ v« trïng §Þa ®iÓm ®o KÕt qu¶ ®o (h¹t/m3) (§o h¹t bôi cã kÝch th−íc <10µm vµ lÊy trung b×nh 3 lÇn ®o) §iÓm 1 6043 §iÓm 2 5800 §iÓm 3 5757 §iÓm 4 5571 §iÓm 5 5614 Trung b×nh 5757 Sau khi l¾p ®Æt hÖ thèng cÊp khÝ v« trïng §iÓm 1 1358 §iÓm 2 1368 §iÓm 3 1348 §iÓm 4 1358 §iÓm 5 1358 Trung b×nh 1358 Qua kÕt qu¶ ë b¶ng trªn thÊy: Hµm l−îng bôi trung b×nh céng tr−íc khi l¾p ®Æt thiÕt bÞ lµ 5757 h¹t/m3 vµ sau khi l¾p ®Æt thiÕt bÞ lµ 1358 h¹t/m3. Nh− vËy sau khi l¾p thiÕt bÞ hµm l−îng bôi trung b×nh gi¶m 4399 h¹t/m3 so víi tr−íc khi l¾p ®Æt thiÕt bÞ. * Dïng nhiÖt kÕ vµ Èm kÕ lo¹i ®iÖn tö hiÖn sè ®Ó ®o nhiÖt ®é trong phßng: Sau khi cho thiÕt bÞ ho¹t ®éng ®−îc 30 phót tiÕn hµnh ®o th× nhiÖt ®é dao ®éng trong kho¶ng 22 0C ®Õn 24 0C. §é Èm t¬ng ®èi tõ 60 ®Õn 65% §é ån dao ®éng: 53dBA ®Õn 56dBA ¸p sÊt d−¬ng so víi c¸c phßng l©n cËn dao ®éng tõ: 14 Pa ®Õn 19 Pa C¸c chØ tiªu trªn ®Òu n»m trong môc tiªu ®Æt ra ®èi víi thiÕt bÞ cÇn thiÕt kÕ, chÕ t¹o. C¸c chØ tiªu trªn ®Òu n»m trong môc tiªu ®Æt ra ®èi víi thiÕt bÞ cÇn thiÕt kÕ, chÕ t¹o. 57 B¶ng 22-B¶ng ®¸nh gi¸ c¶m quan cña c¸c c¸n bé lµm viÖc trong phßng Håi tØnh- BÖnh viÖn ViÖt nam - Cu ba. Tr−íc khi cã hÖ thèng xö lý Sau khi cã hÖ thèng xö lý ChØ tiªu ®¸nh gi¸ c¶m quan Sè ng−êi (n=10) % Sè ng−êi (n=10) % Khã chÞu Ngét ng¹t MÖt mái NÆng mïi 8 7 5 80 70 50 DÔ chÞu Tho¸ng m¸t Khoan kho¸i Trong lµnh 10 10 10 100 100 100 Tõ kÕt qu¶ c¶m quan cña nh©n viªn lµm viÖc t¹i phßng Håi tØnh-BÖnh viÖn ViÖt nam -Cu ba cho thÊy: Cã sù kh¸c biÖt hoµn toµn vÒ c¶m gi¸c cña ng−êi lµm viÖc trong phßng gi÷a tr−íc vµ sau khi l¾p ®Æt thiÕt bÞ. 58 PhÇn 4 - bµn luËn Ñeà taøi ñaõ toång hôïp khaù ñaày ñuû toång quan taøi lieäu veà tình hình nghieân cöùu trong nöôùc vaø treân theá giôùi veà kyõ thuaät vaø coâng ngheä xöû lyù khoâng khí khoûi buïi, vi khuaån. Giôùi thieäu nhöõng keát quaû nghieân cöùu cô baûn veà vaán ñeà nhieãm khuaån, vaán ñeå thoâng khí voâ truøng vaø choáng nhieãm khuaån beänh vieän. Nhöõng keát quaû ñaûm baûo khoâng khí voâ truøng cho phoøng moå beänh vieän neâu trong phaàn thöïc nghieäm laø keát quaû toång hôïp cuûa raát nhieàu caùc yeáu toá lieân quan ñeán caùc khaâu ñaûm baûo cuûa beänh vieän noùi chung vaø phoøng moå noùi rieâng. Ñeå kieåm tra thöïc haønh phoøng choáng nhieãm truøng beänh vieän taïi Khoa Ngoaïi coù ñeán 20 noäi dung yeâu caàu phaûi ñöôïc thöïc haønh toát [27], chöa keå ñeán caùc noäi dung veà xöû lyù duïng cuï, xöû lyù chaát thaûi, nhaø giaët, xöû lyù ñoà baån vaø röûa tay phaãu thuaät… Keát quaû nghieän cöùu cuûa haõng SATORIUS (Ñöùc) veà kieåm soaùt quaù trình saûn xuaát vaø nguoàn goác nhieãm khuaån cho thaáy con ngöôøi laø yeáu toá tieâu cöïc trong phoøng saïch voâ truøng. Da, toùc, quaàn aùo, naùch vaø loã muõi laø nôi khu truù moät löôïng lôùn vi khuaån tröïc tieáp thaûi vaøo moâi tröôøng. Ví duï:Traùn, da ñaàu vaø naùch coù ñeán 106 vi khuaån/cm2; nöôùc boït vaø chaát baøi tieát töø loã muõi coù ñeán 106-108VK/ml, haét hôi 105VK taïi vaän toác 100m/giaây, ñaàu ngoùn tay 20-100VK/cm2, tay 103- 6×103VK/cm2. Trong moät nghieân cöùu “Söï hieän dieän vi khuaån treân tay nhaân vieân y teá” taïi Beänh vieän ña khoa tænh Bình Thuaän cho thaáy baøn tay cuûa nhaân vieân y teá luoân coù moät löôïng lôùn vi khuaån laø nhöõng taùc nhaân goùp phaàn vaøo vieäc nhieãm cheùo beänh lyù nhieãm truøng trong beänh vieän. Soá löôïng vi khuaån trung bình treân tay kyõ thuaät vieân tröôùc khi röûa laø khoaûng 35.104, sau khi röûa laø 17.104. Sau khi röûa tay thöôøng qui, soá löôïng vi khuaån giaûm ñaùng keå nhöng vaãn cao hôn lieàu gaây nhieãm gaàn 17 laàn [∗][32]. Qua nhöõng soá lieäu neâu treân cho thaáy, duø thieát bò xöû lyù khoâng khí coù ñaûm baûo ñoä voâ truøng caáp ñoä cao ñi chaêng nöõa maø caùc yeáu toá khaùc nhö phoøng oác, con ngöôøi, thieát bò vaø vieäc chaáp haønh caùc qui cheá veà veä sinh beänh vieän khoâng ñöôïc thöïc hieän ñuùng thì tieâu chuaån phoøng saïch khoù coù theå ñaït ñöôïc keát quaû mong muoán vaø tæ leä nhieãm truøng veát moå seõ taêng leân vaø khoâng theå kieåm soaùt ñöôïc. Chính vì vaäy ñeà taøi taäp trung moät maët tieán haønh nghieân cöùu tìm caùc giaûi phaùp kyõ thuaät nhaèm taïo ra thieát bò xöû lyù ñaûm baûo voâ truøng khoâng khí cho phoøng moå beänh vieän, maët khaùc raát quan taâm nghieân cöùu vaø tìm hieåu saâu caùc yeáu toá khaùc aûnh höôûng ñeán chaát löôïng khoâng khí trong moâi tröôøng phoøng moå nhö ñaõ neâu ôû phaàn treân ñeå laøm coâng taùc tö vaán thieát keá, söûa chöõa naâng caáp phoøng moå cho ñuùng chuaån möïc ôû möùc ñoä coù theå trong ñieàu kieän thöïc teá beänh vieän. Do vaäy vieäc ñaûm baûo moâi tröôøng saïch cho phoøng moå beänh vieän laø keát quaû toång hôïp cuûa ∗ Lieàu gaây nhieãm töø 100 – 10.000 vi khuaån 59 raát nhieàu yeáu toá trong ñoù vieäc caáp khoâng khí voâ khuaån chæ laø moät yeáu toá quan troïng lieân quan ñeán vieäc baûo veä söùc khoûe cho baùc só, ñoäi nguõ kyõ thuaät vieân vaø beänh nhaân trong beänh vieän. Nhöõng soá lieäu böôùc ñaàu coù tính chaát töông ñoái neâu ôû treân veà keát quaû xeùt nghieäm vi sinh tieán haønh taïi moâ hình trình dieãn cuûa ñeà taøi coù theå keát luaän raèng: Heä thoáng thieát bò xöû lyù khoâng khí cho phoøng moå voâ truøng theo nguyeân lyù cuïc boä, taïo aùp suaát döông coù hieäu quaû toát, vaø khuyeán caùo coù theå aùp duïng roäng raõi cho caùc phoøng moå caùc beänh vieän. ÔÛ ñaây cuõng caàn thoáng nhaát moät soá quan ñieåm khi trieån khai caùc heä thoáng xöû lyù khoâng khí phoøng moå beänh vieän: Nhö treân ñaõ ñeà caäp, cho ñeán nay caùc nhaø khoa hoïc vaø caùc nhaø chuyeân moân chöa ñi ñeán keát luaän phöông phaùp caáp khí voâ truøng theo nguyeân lyù naøo laø toái öu. Song hoï khuyeán caùo söû duïng doøng ñôn höôùng (laminar) laø hôïp lyù vaø ñem laïi hieäu quaû. Söû duïng nguyeân lyù doøng laminar thoåi ñöùng hay doøng laminar thoåi ngang kinh phí voâ cuøng lôùn khaû naêng taøi chính cuûa ta chaéc coøn laâu môùi coù theå ñaùp öùng noåi. Söû duïng heä thoáng trung taâm vôùi doøng hoài löu xöû lyù laïi cuõng chöa ñöôïc thoáng nhaát trong giôùi chuyeân moân. Coøn trong tröôøng hôïp laép ñaët heä thoáng trung taâm thaûi boû thì thaát thoaùt naêng löôïng raát lôùn, khaû naêng ñaûm baûo kinh phí ñeå duy trì hoaït ñoäng cuûa heä thoáng laø raát khoù khaên. Chi phí vieän phí cho moät ca moå phaûi taêng leân gaáp haøng chuïc laàn maø beänh nhaân phaûi gaùnh chòu chaéc khoù thöïc thi trong thöïc teá. Ví duï 1 ca moå ôû Vieän Tim chi phí khoaûng 2000-3000USD, th× viÖc ¸p dông phuïc vuï soá löôïng lôùn coäng ñoàng daân cö lµ khã cã thÓ thùc hiÖn ®−îc, maø chæ coù moät soá ít beänh nhaân hieåm ngheøo naèm giöõa caùi soáng vaø caùi cheát baét buoäc phaûi vaøo vieän. Phöông aùn laép ñaët thieát bò xöû lyù maø ñeà taøi ñeà xuaát cuõng chöa phaûi ñaõ ñöôïc thoáng nhaát trong giôùi chuyeân moân. Song keát quaû thöû nghieäm cho thaáy coù hiÖu qu¶ gi¶m vi khuÈn, gi¶m bôi, t¹o c¶m gi¸c tho¶i m¸i, h¬n n÷a tiÕt kiÖm ®−îc chi phÝ ®iÒu trÞ, phuø hôïp vôùi ñieàu kieän vaø hoaøn caûnh kinh teá trong nöôùc, chi phí ñaàu tö vaø chi phí vaän haønh thaáp, ít phaûi baûo haønh baûo trì, noù coù theå raát thích hôïp vôùi caùc beänh vieän tuyeán quaän huyeän; caùc beänh vieän chöa coù ñieàu kieän xaây döïng môùi nhöng coù kinh phí söûa chöõa naâng caáp. Coøn ñoái vôùi caùc beänh vieän tuyeán tænh vaø tuyeán trung öông coù theå caàn phaûi nghó ñeán vieäc xaây döïng heä thoáng xöû lyù trung taâm vôùi thieát keá hieän ñaïi ñaùp öùng moïi yeâu caàu kyõ thuaät ñeà ra. 60 PhÇn 5 - kÕt luËn vµ kiÕn nghÞ 1. KÕt qu¶ khaûo saùt taïi caùc beänh vieän vaø thöïc teá thöû nghieäm cho thaáy, söû duïng Tieâu chuaån vi sinh theo tieâu chuaån cuûa Lieân Xoâ (cuõ) hoaëc ñaït tieâu chuaån phoøng caáp I, II, III GMP ASEAN ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng phoøng moå saïch beänh vieän: nghóa laø toång soá vi sinh vaät tröôùc moå laø 500 VK/m3 khoâng khí vaø sau moå laø 1000 VK/m3 khoâng khí. 2. Ñaõ tìm ñöôïc moät soá giaûi phaùp kyõ thuaät trong thieát keá cheá taïo heä thoáng thieát bò khöû truøng khoâng khí phoøng moå beänh vieän ñaït caùc chæ tieâu kyõ thuaät vaø chæ tieâu söû duïng theo yªu cÇu chuyªn m«n kü thuËt. 3. Ñaõ xaây döïng ñöôïc moät moâ hình trình dieãn taïi Phoøng Hoài tænh – Beänh vieän Vieät Nam- Cu Ba Haø Noäi. Sau hôn 1 naêm söû duïng vaø kieåm tra ñaùnh giaù keát quaû vi sinh cho thaáy, thieát bò xöû lyù khoâng khí coù hieäu quaû toát vaø coù tính khaû thi trong thöïc teá söû duïng. 4. Kieán nghò: 4.1. Aùp duïng roäng raõi ñeå xöû lyù khoâng khí ñaûm baûo moâi tröôøng saïch cho phoøng moå beänh vieän nhÊt lµ tuyÕn quËn, huyÖn vaø caùc cô sôû coù nhu caàu xaây döïng phoøng saïch noùi chung. 4.2. Caàn xaây döïng tieâu chuaån hoùa caùc yeâu caàu veà thieát keá xaây döïng ñaëc thuø vaø yeâu caàu KT cho moät nhaø moå saïch ôû beänh vieän. (Baûn tieâu chuaån vaø caùc khuyeán caùo veà xaây döïng moâ hình nhaø moå saïch) 61 BAÛN TIEÂU CHUAÅN VAØ CAÙC KHUYEÁN CAÙO VEÀ XAÂY DÖÏNG MO HÌNH NHAØ MOÅ SAÏCH 1. Vieäc xaây döïng nhaø moå phaûi ñaït tieâu chuaån GMP ASEAN. 2. Yeâu caàu veà nhaø moå phaûi ñöôïc thieát keá theo nguyeân taéc moät chieàu vaø phaûi caùch ly caùc khu saïch coù caùc caáp ñoä khaùc nhau. 3. Phoøng haäu phaãu laø moät khu lieân hoaøn trong nhaø moå ñeå sau khi beänh nhaân ra khoûi khu moå ñöôïc ñöa vaøo haønh lang xanh vaø sang khu haäu phaãu (hay khu Chaêm soùc ñaëc bieät). 4. Khu haäu phaãu cuõng phaûi ñöôïc caáp gioù voâ truøng coù aùp suaát aâm caân ñoái vôùi caùc khu laân caän. 5. Nhaø moå phaûi ñöôïc caáp khí voâ truøng laøm maùt trung taâm hoaëc cuïc boä. Caùc phoøng moå voâ truøng phaûi ñaït aùp suaát döông khoâng nhoû hôn töø 20 – 40 Pa, coøn caùc phoøng moå höõu truøng thì phaûi taïo aùp suaát aâm caân ñoái vôùi vieäc caáp gioù voâ truøng cho phoøng moå vaø caùc khu vöïc laân caän ñeå traùnh bò laây nhieãm do huùt khí töø caùc khu vöïc laân caän vaøo phoøng moå. 6. Chaáp haønh qui trình veä sinh nhaø moå beänh vieän theo ñuùng qui ñònh cuûa Boä Y teá vôùi vieäc söû duïng nhöõng chaát khöû truøng phoøng oác theá heä môùi keát hôïp vôùi caùc chaát khöû truøng truyeàn thoáng vaø thay ñoåi caùc chaát khöû truøng (4-5 loaïi) ñeå traùnh vi khuaån khaùng hoùa chaát. 7. Chaáp haønh nghieâm caùc qui ñònh veà veä sinh con ngöôøi, röûa tay thöôøng qui vaø caùc qui ñònh khaùc veà trang phuïc baùc só. 8. Chaáp haønh nghieâm caùc qui ñònh veà xöû lyù thanh truøng duïng cuï thieát bò, beänh nhaân vaø caùc yeáu toá gaây nhieãm khaùc. 9. Yeâu caàu chaát löôïng phoøng moå veà maët vi sinh khuyeán caùo ñaït caáp III theo tieâu chuaån GMP ASEAN hay tieâu chuaån cuûa Lieân xoâ tröôùc ñaây. Theo tieâu chuaån cuûa Lieân xoâ cuõ ñoä nhieãm khoâng khí tröôùc moå laø 500 vi khuaån/m3 khoâng khí, vaø sau moå laø 1000 vi khuaån/m3, khoâng coù caùc vi khuaån chæ ñieåm veä sinh ñaït tieâu chuaån saïch vi sinh. Caùc vi khuaån chæ ñieåm veä sinh khoâng khí laø nhöõng vi khuaån tan maùu ñöôïc xaùc ñònh laø Saureus, Stropygenes, P. aeruginosa vaø caùc naám moác. Phoøng saïch ñaït tieâu chuaån caáp III theo TC GMP SEAN trong ñoù khoâng quaù 3.500.000 tieåu phaân côõ 0,5 micron hoaëc lôùn hôn; 20.000 tieåu phaân kích thöôùc lôùn hôn hoaëc baèng 5 micron; vaø khoâng quaù 500 vi sinh vaät soáng trong 1m3 khoâng khí. 10. Yeâu caàu trong phoøng moå veà nhieät ñoä laø 20-25oC vaø ñoä aåm laø 50-60%. 62 TµI LIÖU THAM KH¶O Tµi liÖu n−íc ngoµi 1. Thomas D.Brock Membrane filtration. A User’s Guide and Reference Manual. A Publication of Science Tech, Inc. Madison, W1, 1987. 2. Kopoткoв C.B., Cpeдcтвa кoллeкmuвнoй npomuвoamoмнoй и npomuвoxuмuчecкoй Зaщumы, М.1957. 3. Heidam N.Z. Oзбop: фpaкционирование аэрзолей послезовательной фильтрацией на мембранах Нуклепор – Atm. Environ, 15, 891-904 (1981). 4. Binek B., Przyborowski S., Влияние электростатических зарядов мембранных фильтров на эффeкдиктивноть разделения – Staub 25, 10 – 13 (1965). 5. Zpurny K.R, Lodge J.P., Prank E.R. Sheehley D.C. Фильтрaция аэрозолей с помоцщью мембран Нуклепор. Структурные и фильтрационные свойства. Environ.Sci.Techn. 3, 453-464 (1969). 6. Paten US5816908 Airshower for a clean room system. 7. Paten US3777457 Apparatus for cleaning the Exhaust air from work shops. 8. Paten PL281466 Filter for cleaning dusty air. 9. Paten EP.0219554 Dust filter. 10. Paten CN.20388094 – Cleaning out fluorine, bacterium and dust filter. 11. Paten JP.11238975 A-2 Dust filter appratus. 12. Paten N o 5225167 Room air Sterilizer. 13. Paten EP.0396842 A-1 Unite De production De flux laminar Sterile a circulation verticale. 14. AIR filter GB.2970157, GB.2157197, N o 50-10708. 15. Installation operation and Maintenance of air filtration system, National air filtration Association, first Edition, 1997, Washington. 16. NAFA Guide to air filtration, First Edition, 1993 Washington D.C.20005. 17. Hwang S.T., Kammermeyer K., Membranes in Separation, John Wiley, New York, 21. 1975. 18. Asean Good Manufacturing Practices Guidelines. 1997 19. Asean Operational Manual for iplementation of GMP. 1993 20. US Paten N0 5137684 21. US Paten N0 8804417 22. US Paten N0 8990168 63 Tµi liÖu viÖt nam 23. Caùc tieâu chuaån nhaø nöôùc Vieät Nam veà moâi tröôøng – Taäp II: Chaát löôïng khoâng khí, aâm hoïc, chaát löôïng ñaát, giaáy loaïi – Haø Noäi – 1995. 24. Caùc tieâu chuaån nhaø nöôùc Vieät Nam veà moâi tröôøng – Taäp I: Chaát löôïng nöôùc – Haø Noäi – 1995. 25. Moät soá tieâu chuaån taïm thôøi veà veä sinh. (Ban haønh keøm theo QÑ soá 505 BYT/QÑ ngaøy 13/4/1992). 26. HACCP – Phaân tích moái nguy vaø kieåm soaùt ñieåm tôùi haïn. Nhaø xuaát baûn Noâng nghieäp Haø Noäi , 1999. 27. Veä sinh moâi tröôøng vaø dòch teã; Boä moân veä sinh – Moâi tröôøng – Dòch teã; Tröôøng ñaïi hoïc y Haø Noäi, Nhaø xuaát baûn y hoïc 1997. 28. Kieåm soaùt nhieãm truøng trong beänh vieän; Beänh vieän Nhi Ñoàng I, Toå chöùc SIDA taøi trôï 1994. 29. Education Programme for infection control; Basic concepts and Training, International Federation of infection control; 1995. 30. Hospital Epidemiology and infection control; C. Glen Mayhall; 1996. 31. 1st International Congress of the ASIA Society of infection control; Hong cong 1999. 32. Choáng nhieãm khuaån ôû Vieät Nam – Nhöõng thaùch thöùc vaø höôùng ñi môùi; Annete Sohn, MD Trung taâm kieåm soaùt vaø phoøng ngöøa beänh taät Atlanta Georgia Hoa Kyø; - Khoùa hoïc veà kieåm soaùt nhieãm khuaån beänh vieän laàn III, Beänh vieän Chôï Raãy 5/2001. 33. Toång keát moät naêm trieån khai Chöông trình choáng nhieãm khuaån Beänh vieän; Beänh vieän ña khoa tænh Bình Thuaän – Sôû y teá Bình Thuaän 7/2001. 34. Kieåm soaùt quaù trình saûn xuaát vaø nguoàn goác nhieãm khuaån. Phöông phaùp laáy maãu chuaån – Caùch thao taùc ñuùng trong phoøng thí nghieäm vi sinh. Taøi lieäu Hoäi thaûo chuyeân ñeà cuûa LH caùc Hoäi KHKT TPHCM – TS Eikejust – Chuyeân gia haõng SATORIUS (Ñöùc) 2/2001. 35. Thoâng tin khaùng thuoác cuûa Vi khuaån. Boä Y teá – Cuïc Quaûn lyù Döôïc 5/2002. 36. Taøi lieäu: Thieát bò ñieàu hoaø khoâng khí vaø xöû lyù khí voâ truøng – Trung taâm REDCET Thaønh phoá Hoà Chí Minh 9/2002. 64