Đề tài Nghiên cứu và đề xuất công nghệ tái chế khả thi chất thải Plastic ở một số quận nội thành thành phố Hồ Chí Minh
ĐẶT VẤN ĐỀ I. TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI. Tp.HCM đang trong xu thế phát triển kinh tế – xã hội, đô thị hóa, công nghiệp hóa đang diễn ra hết sức mạnh mẽ với nhịp độ rất cao. Và quá trình này được định hướng sẽ gia tăng nhanh hơn nữa trong 10 năm tới. Tuy nhiên, bên cạnh việc phát triển này là vấn đề gia tăng ô nhiễm nghiêm trọng. Chính vì vậy, trong những năm gần đây, vấn đề môi trường đã trở thành mối quan tâm hàng đầu cho toàn xã hội. Tp.HCM với hơn 7 triệu dân, là nơi tập trung hàng trăm ngàn nhà hàng, khách sạn, khu thương mại, chợ, siêu thị, công sở, văn phòng, trường học, 84 bệnh viện, 400 trung tâm y tế và phòng khám đa khoa, và hơn 12.000 cơ sở công nghiệp (lớn, vừa và nhỏ) nằm trong và ngoài 15 khu công nghiệp và khu chế xuất . Mỗi ngày, Tp.HCM thải ra khoảng 6.000 - 6.500 tấn chất thải rắn đô thị. Trong đó, khối lượng chất thải rắn sinh hoạt từ các khu đô thị khoảng 3.500 - 4.500 tấn/ngày, từ các cơ sở công nghiệp và y tế khoảng 800 - 1.200 tấn/ngày. Bên cạnh đó, còn có khoảng 700 - 1.200 tấn chất thải rắn xây dựng (xà bần) và 700 - 900 tấn chất thải rắn công nghiệp, trong đó có khoảng 150 - 200 tấn chất thải nguy hại. Địa bàn Tp.HCM nói riêng và cả nước nói chung, không có nhiều các nhà máy xí nghiệp áp dụng các công nghệ tái chế, tái sử dụng, giảm thiểu chất thải mặc dù lợi ích của chúng mang lại là rất lớn. Thực tế cho thấy hầu hết các loại chất thải rắn nhất là plastic đều được chôn lấp tại hai bãi chôn lấp chính của thành phố là bãi chôn lấp Đông Thạnh và Gò Cát. Hoạt động này đã và đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường, gây ô nhiễm môi trường không khí, môi trường nước, ô nhiễm mùi . Hơn nữa, sức chứa của các bãi chôn lấp cũng hạn chế. Một trong các biện pháp góp phần giảm thiểu chất thải là việc tuần hoàn – tái chế và tái sử dụng hợp lý chất thải, trong đó quan trọng nhất là đối với chất thải plastic. Công tác này giúp mang lại lợi ích kinh tế thông qua việc tiết kiệm nguyên vật liệu cho ngành sản xuất công nghiệp sản phẩm plastic. Tại Tp.HCM, thị trường tái chế phế liệu đã được thực hiện và phát triển từ hơn 30 năm qua với nhiều loại nguyên liệu được thu mua, tái chế như giấy, thủy tinh, nylon, kim loại . Theo thống kê hiện nay có khoảng hơn 400 cơ sở tái chế vừa và nhỏ, tập trung nhiều ở các khu vực như Bình Tân, Bình Chánh, Hóc Môn, Quận 11, Quận 9 . với khối lượng chất thải được tái chế hàng ngày ước khoảng 2.000 - 3.000 tấn tương ứng khoảng 600 - 800 triệu đồng lợi nhuận mỗi ngày. Riêng ngành tái chế plastic là ngành có nguồn phế liệu dồi dào do đời sống ngắn của một số vật dụng plastic. Bên cạnh đó, các sản phẩm plastic mang lại sự tiện ích rất lớn cho người tiêu dùng do đó nhu cầu sử dụng ngày càng tăng đòi hỏi số lượng sản xuất ngày càng cao, phế phẩm plastic thải ra càng nhiều, gây ra những vấn đề nan giải về môi trường: các phế phẩm plastic khi được chôn lấp rất khó phân huỷ, mà sức chứa của các bãi chôn lấp thường bị quá tải. Trong khi đó, các phế thải plastic có khả năng thu hồi rất cao. Hiện nay một số cơ sở sản xuất các sản phẩm plastic đã có các biện pháp thu hồi và tái sử dụng các phế thải của chính mình tạo ra. Tuy nhiên công tác này chưa được khai thác triệt để, còn rất manh múng, cá nhân - cá thể, tuỳ thuộc vào nhu cầu của từng doanh nghiệp và phục vụ cho các lợi ích và tính toán kinh tế của riêng họ. Thực tế cũng cho thấy ngày nay với yêu cầu về chất lượng sản phẩm ngày càng nâng cao để đáp ứng với xu thế cạnh tranh trên thị trường thì việc sử dụng các nguyên liệu tái chế đang đứng trước nguy cơ ngày càng hạn chế. Trước tình hình đó, việc nghiên cứu và đề xuất các biện pháp kỹ thuật nhằm tái chế, tái sử dụng và tuần hoàn chất thải rắn cho Tp.HCM là một nhu cầu bức thiết nhằm giảm bớt các sức ép đối với bãi rác và cũng để nhằm góp phần ngăn chặn các thảm họa ô nhiễm môi trường do chất thải rắn gây ra. Việc lựa chọn công nghệ xử lý nào cho thích hợp và có hiệu quả đối với những nét đặc thù của chất thải rắn tại Tp.HCM, qui mô và hình thức đầu tư nào là phù hợp, địa điểm lựa chọn ở đâu để xây dựng nhà máy xử lý cùng với việc xem xét đánh giá các tác động môi trường kèm theo, điều kiện cung cấp thiết bị và hàng loạt các vấn đề khác có liên quan là những công việc bức thiết hiện nay của Tp.HCM nói riêng và cả nước nói chung. Xuất phát từ những lý do trên, em cho rằng việc tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu và đề xuất các công nghệ tái chế khả thi chất thải rắn plastic trên địa bàn Tp.HCM” là rất cần thiết. Với hy vọng mang lại một cái nhìn tổng quát về việc tuần hoàn - tái chế và tái sử dụng chất thải, cũng như góp phần nâng cao hiệu quả hệ thống quản lý chất thải. II. MỤC TIÊU, NỘI DUNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI. 1. Mục tiêu Nghiên cứu và đề xuất các công ngệ tái chế khả thi chất thải rắn plastic trên địa bàn Tp.HCM nhằm tiết kiệm nguyên vật liệu, tài nguyên thiên nhiên và góp phần giảm thiểu lượng phát thải chất thải rắn ra môi trường. 2. Nội dung Luận văn gồm có 5 chương, trong đó: Chương 1: Tổng quan về hoạt động tái chế chất thải rắn trên Thế giới và tại Việt Nam, đồng thời xem xét ảnh hưởng của nó tới môi trường. Chương 2: Hiện trạng công nghệ tái chế plastic trên Thế giới và tại Việt Nam, đặc biệt đối với khu vực Tp.HCM. Chương 3: Đưa ra kết quả khảo sát của một số cơ sở tại quận 11 và quận 6, từ đó đánh giá về hoạt động tái chế chất thải plastic khu vực Tp.HCM. Chương 4: Trên cơ sở đó, phân tích để lựa chọn và đề xuất công nghệ tái chế plastic khả thi cho khu vực Tp.HCM. Chương 5: Phần kết luận, kiến nghị và định hướng phát triển ngành tái chế plastic. 3. Phương pháp nghiên cứu Điều tra thực tế tại các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất tại quận 6 và quận 11 về hiện trạng chất thải plastic và các biện pháp đã và đang được áp dụng trong việc tuần hoàn và tái sử dụng chất thải bằng các phương pháp: phát phiếu điều tra, phỏng vấn trực tiếp . Điều tra cụ thể số lượng, hiện trạng của các cơ sở đang thực hiện công tác tái chế plastic tại quận 6 và quận11. Sưu tầm, kế thừa, chọn lọc các kinh nghiệm, các nghiên cứu điển hình trong và ngoài nước. Kế thừa các số liệu tính toán về lượng phát thải chất thải đã có sẵn. Học hỏi kiến thức, tham khảo ý kiến từ các thầy cô giáo, các chuyên gia môi trường về quản lý và xử lý chất thải. Tìm hiểu và nghiên cứu các công nghệ tái chế chất thải trên thế giới có thể áp dụng vào điều kiện Tp.HCM. III. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu về các giải pháp công nghệ tái chế plastic cho khu vực Tp.HCM dựa trên quá trình khảo sát ở hai quận điển hình là Quận 6 và Quận 11. IV. Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI 1. Tính khoa học Đề tài được thực hiện thông qua các phương pháp nghiên cứu có cơ sở khoa học cao phù hợp với mục tiêu và nội dung nghiên cứu và đươc xây dựng trên nền tảng tham khảo từ nhiều nguồn tài liệu uy tín trong và ngoài nước như: sách giáo khoa chuyên ngành, các báo cáo hội thảo, sách báo, truyền hình, các công trình nghiên cứu khoa học, tài liệu internet . mang tính khoa học cao. Tham khảo những công nghệ đã và đang được các nước có nền công nghiệp phát triển ứng dụng. Bên cạnh đó, đề tài còn thể hiện tính mới: ã Số liệu về chất thải plastic trên địa bàn Tp.HCM là mới điều tra thực tế và đáng tin cậy (10/2006). ã Tổng hợp các số liệu mới và các qui trình công nghệ mới về tái chế, tái sử dụng plastic. 2. Tính kinh tế Đề tài được thực hiện nhằm đáp ứng nhu cầu thực tế về việc giải quyết hiện trạng phát sinh chất thải plastic trên địa bàn Tp.HCM. Có thể đưa ra những qui trình công nghệ về tái chế, tái sử dụng plastic trong luận văn áp dụng vào những cơ sở sản xuất tiểu thủ công nghiệp trong khu vực Tp.HCM. Tái sản xuất ra một lượng sản phẩm từ phế liệu ngoài tác dụng nâng cao tổng sản phẩm nội địa mà còn góp phần tránh lãng phí từ việc nhập nguyên liệu cho sản xuất nhất là nguyên liệu plastic có sẵn trong nước. 3. Tính xã hội Trong tình hình xử lý rác thải khó phân hủy còn bỏ ngỏ như hiện nay, hoạt động thu gom phế liệu trên địa bàn Tp.HCM đã góp phần rất lớn trong việc giải quyết vấn đề nan giải này. Giảm lượng rác thải ra môi trường, góp phần làm sạch môi trường. Đề tài này cũng hướng đến việc giải quyết công ăn việc làm, tạo thu nhập cho thành phần lao động nghèo, không có vốn và không có tay nghề.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Nghiên cứu và đề xuất công nghệ tái chế khả thi chất thải Plastic ở một số quận nội thành thành phố Hồ Chí Minh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
cho thaáy: tuøy theo khaû naêng, caùc cô sôû ñaàu tö maùy moùc saûn xuaát nhieàu hay ít. Do qui moâ saûn xuaát ña phaàn laø vöøa vaø nhoû neân chöa coù moät ñôn vò tö nhaân naøo ñaàu tö ñaày ñuû cho qui trình taùi cheá hoaøn chænh. Thoâng thöôøng, moãi cô sôû saûn xuaát chæ ñaàu tö saûn xuaát moät hoaëc hai coâng ñoaïn cuûa qui trình taùi cheá nhö: phaân loaïi, baèm, phôi khoâ, ñuøn taïo haït...
Qui trình ñuøn taïo haït
(10 cô sôû/20 cô sôû)Nhöïa pheá lieäu
Phaân loaïi
Maùy xay
Buøn, ñaát
Nöôùc gieáng
Röûa
Phôi
Maùy ñuøn taïo haït
Saûn phaåm
ÔÛ qui trình naøy, nhöïa pheá lieäu sau khi ñöôïc ñöa ñeán seõ ñöôïc phaân loaïi laïi moät laàn nöõa. Sau khi phaân loaïi xong, nhöïa pheá lieäu seõ ñöôïc ñöa qua maùy xay ñeå xay nhoû vaø ñöa vaøo moät beå nöôùc ñeå ngaâm vaø röûa saïch chaát baån. Sau ñoù seõ ñöôïc phôi khoâ vaø ñöa vaøo maùy ñuøn taïo haït ñeå saûn xuaát ra saûn phaåm.
Phaân loaïi: coù nhieäm vuï laøm saïch ñaát, caùt khoûi nhöïa pheá lieäu, giaûm tyû leä chaát baån trong haït nhöïa. Coâng ñoaïn naøy raát quan troïng, aûnh höôûng ñeán chaát löôïng haït nhöïa vì neáu tyû leä chaát baån cao seõ khoù coù theå keùo sôïi hoaëc thoåi taïo boïc...
Maùy ñuøn taïo haït: muïc ñích laø oån ñònh nhieät vaø taïo ñoä chín cho nhöïa tröôùc khi keùo. Thöôøng coâng ñoaïn naøy tyû leä hao huït khoaûng 10 - 20% nguyeân lieäu saûn xuaát. Nguyeân nhaân do keùo sôïi khoâng ñeàu, laøm ñöùt daây. Tuy nhieân, pheá thaûi töø coâng ñoaïn naøy ñöôïc taän duïng laïi ñeå keùo sôïi.
Qui trình baèm nhuyeãn - où keo
(3 cô sôû/20 cô sôû)
Nhöïa pheá lieäu
Maùy baèm nhuyeãn
Phaân loaïi
OÙ keo
Haït nhöïa
Maùy baèm nhuyeãn: nhöïa pheá lieäu ñöôïc baèm nhuyeãn nhaèm giuùp quaù trình gia nhieät deã daøng hôn vaø laø coâng ñoaïn cuoái cuøng laøm boác hôi nöôùc coù trong nhöïa.
OÙ keo: sau khi qua maùy baèm nhuyeãn, nhöïa pheá lieäu seõ ñöôïc pha maøu theo yeâu caàu saûn xuaát.
Qui trình baèm – röûa
(3 cô sôû/20 cô sôû)
Bao nylon baån
Phaân loaïi
Buøn, ñaát, kim loaïi, giaáy
Baèm, röûa saïch
Nöôùc gieáng
Nöôùc thaûi
Phôi khoâ, ñoùng bao
Bao nylon baån: coù nguoàn goác töø raùc sinh hoaït, ñöôïc thu gom nhieàu nhaát töø heä thoáng thu gom raùc daân laäp hoaëc taïi caùc boâ raùc.
Phaân loaïi: ñaây laø coâng ñoaïn quan troïng quyeát ñònh chaát löôïng saûn phaåm haït nhöïa. Ngöôøi ta phaân thaønh 2 loaïi: bao nylon deûo (PE) vaø bao nylon xoáp (HDPE, PP) vaø tieáp tuïc phaân loaïi theo maøu saéc cuûa bao nylon nhö: traéng, vaøng, xanh, ñen.
Do chaát löôïng bao nylon khoâng cao vaø saûn phaåm töø haït nhöïa taùi cheá khoâng ñoøi hoûi chaát löôïng toát neân ngöôøi ta chuû yeáu phaân thaønh bao nylon daïng deûo vaø daïng xoáp. Giaù thu mua bao nylon deûo cao hôn khoaûng 1.5 laàn so vôùi bao nylon xoáp. Thöôøng cöù moät taán bao nylon dô laáy ra töø boâ raùc coù khoaûng 20 - 40% laø nylon deûo, coøn laïi laø xoáp.
Coâng ñoaïn baèm vaø röûa: söû duïng maùy baèm bao nylon thaønh daïng maûnh, sau ñoù qua coâng ñoaïn röûa baèng thuû coâng. Coâng nhaân ñöùng tröïc tieáp trong caùc hoà suùc röûa bao nylon baèng hoaù chaát. Sau ñoù ñöôïc ñeå raùo vaø ñem phôi khoâ. Coâng ñoaïn naøy gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nghieâm troïng do nöôùc töø caùc beå röûa khoâng ñöôïc xöû lyù, ñöôïc thaûi tröïc tieáp ra moâi tröôøng xung quanh.
Qui trình Xay – EÙp
(4 cô sôû/20 cô sôû)
Nhöïa pheá lieäu
Maùy xay
Maùy eùp
Saûn phaåm
Chaát thaûi phaùt sinh:
Saét, theùp: ñöôïc loaïi ra trong quaù trình sô cheá, coù theå ñem ñi baùn pheá lieäu.
Ñaát, caùt: phaùt sinh trong quaù trình röûa bao bì thì ñem thaûi boû.
Xæ tro: phaùt sinh trong quaù trình ñöa bao bì vaøo maùy où, ñem thaûi boû.
Nhôùt ñoát loø: chaûy traøn do khoâng quaûn lyù hôïp lyù, laøm oâ nhieãm moâi tröôøng ñaát.
Nöôùc thaûi: khoâng tuaàn hoaøn, xaû chung vôùi nöôùc sinh hoaït.
Khoùi, buïi, muøi hoâi cuûa nhöïa: do cô sôû saûn xuaát khoâng coù oáng khoùi, quaït huùt gioù, gaây aûnh höôûng ñeán söùc khoûe coâng nhaân.
Veä sinh moâi tröôøng nôi saûn xuaát: nhieät ñoä trong cô sôû saûn xuaát 38 - 40oC. Neàn saøn laày loäi, dô baån. Khoâng ñöôïc trang bò heä thoáng phoøng chaùy chöõa chaùy vaø caùc qui ñònh veà an toaøn lao ñoäng.
Coù theå ñaùnh giaù coâng ngheä taùi cheá nhöïa nhö sau:
Ñoái vôùi caùc cô sôû taùi cheá thöïc hieän moät phaàn cuûa qui trình taùi cheá nhöïa thì ña phaàn söû duïng coâng ngheä cuõ vaø thoâ sô. Nhieàu thieát bò maùy moùc ñaõ söû duïng haøng chuïc naêm vaø chuû yeáu vaän haønh baèng söùc ngöôøi.
Ñoái vôùi moät soá cô sôû coù qui moâ vaø saûn xuaát moät soá maët haøng cao caáp thì coâng ngheä töông ñoái hieän ñaïi. Nhöõng cô sôû naøy ñaõ ñaàu tö thieát bò môùi saûn xuaát treân cô sôû keát hôïp giöõa nguyeân lieäu taùi cheá vaø nguyeân lieäu chính phaåm nhaèm giaûm giaù thaønh saûn phaåm nhöng vaãn ñaûm baûo yeâu caàu veà chaát löôïng.
3.6.4 Thò tröôøng tieâu thuï caùc saûn phaåm nhöïa taùi cheá
Tuøy theo qui moâ cuûa cô sôû, saûn phaåm taùi cheá taïo thaønh coù hai caáp ñoä chính: nguyeân lieäu haït nhöïa taùi cheá cho caùc cô sôû khaùc vaø saûn phaåm nhöïa taùi cheá hoaøn thieän.
Tuy nguoàn nguyeân lieäu nhöïa söû duïng cho saûn xuaát laø caùc loaïi chaát thaûi nhöng nhöõng saûn phaåm nhöïa taïo thaønh raát phong phuù veà chuûng loaïi, ña daïng veà kieåu daùng, nhieàu veà khoái löôïng vaø chaát löôïng. Keát quaû khaûo saùt caùc cô sôû taùi cheá nhöïa ñaõ cho thaáy caùc saûn phaåm nhöïa daân duïng coù giaù trò thaáp raát coù tieàm naêng. Nhö laø: neïp nhöïa, ca nhöïa, daây nylon, tuùi xoáp, voû bình acquy, oáng PVC, oáng chæ …
Theo keát quaû khaûo saùt thì ña soá caùc saûn phaåm nhöïa taùi cheá hoaøn chænh ñeàu ñöôïc tieâu thuï ôû thò tröôøng caùc tænh vaø vuøng ven Tp.HCM do chaát löôïng saûn phaåm thaáp, coù tính caïnh tranh cao veà giaù. Moät soá loaïi saûn phaåm ñaõ coù choã ñöùng nhaát ñònh trong thò tröôøng nhö oáng nhöïa PVC, simili, chai loï nhöïa ñöïng döôïc phaåm …
3.6.5 Vaán ñeà veà moâi tröôøng taïi caùc cô sôû taùi cheá nhöïa
Thöïc teá cho thaáy taát caû caùc cô sôû thu gom, phaân loaïi vaø xay nhöïa ñeàu coù qui moâ nhoû, dieän tích saûn xuaát nhoû (töø 10 - 100m2), maët baèng saûn xuaát ñöôïc taän duïng ôû taàng treät hoaëc caùc khoaûng troáng trong nhaø ôû. Nhöïa pheá lieäu ñöôïc thu gom töø caùc vöïa ve chai veà chaát ngay trong nhaø ôû vaø caùc khoaûng troáng treân loái ñi. Vì vaäy, khoâng gian sinh hoaït heát söùc chaät choäi vaø oâ nhieãm. Vôùi coâng ngheä saûn xuaát cuõ kyõ vaø laïc haäu nhö treân, tình traïng oâ nhieãm moâi tröôøng soáng raát lôùn vaø nguy cô xaûy ra söï coá chaùy noå cuõng coù theå xaûy ra.
OÂ nhieãm khoâng khí
Nhöïa pheá lieäu ñöôïc thu gom töø caùc vöïa ve chai thöïc chaát laø raùc thaûi. Vì vaäy, chuùng coù ñaëc tröng cuûa raùc thaûi nhö muøi, vi truøng gaây beänh. Raùc ñöôïc chaát ñaày trong moâi tröôøng soáng, gaây oâ nhieãm khoâng khí do muøi. Ngoaøi ra, quaù trình xay, taïo haït laøm phaùt buïi, tieáng oàn .... Quaù trình taïo haït phaùt sinh muøi do caùc khí bay hôi, caùc chaát höõu cô phaân huûy do nhieät ñoä. Trong quaù trình taïo haït, nhöïa deûo phaûi ñi qua moät væ loïc vaø væ loïc naøy luoân bò bòt kín bôûi chaát baån (thöôøng hai tieáng phaûi thay moät væ, nhöng ñeå tieát kieäm, caùc cô sôû naøy thöôøng taäp trung caùc væ naøy laïi vaø ñoát cho chaùy heát phaàn chaát baån. Vieäc ñoát væ naøy taïo ra nhöõng luoàng khoùi ñaày buïi vaø khí ñoäc)
Moâi tröôøng saûn xuaát bò oâ nhieãm, coâng nhaân thöôøng bò caùc beänh veà phoåi, maét, beänh ngoaøi da... Haàu heát coâng nhaân ñeàu khoâng ñöôïc trang bò ñoà baûo hoä lao ñoäng. Moâi tröôøng khoâng khí (ñaëc bieät laø muøi) xung quanh caùc cô sôû naøy bò oâ nhieãm nghieâm troïng. OÂ nhieãm khoâng khí laø ñaëc tröng chính cuûa ngaønh ngheà taùi cheá nhöïa.
OÂ nhieãm ñaát, nöôùc
Caùc cô sôû saûn xuaát nhöïa ñeàu coù phaùt sinh nöôùc thaûi oâ nhieãm. Nöôùc thaûi chöùa caùc chaát baån dính baùm treân nhöïa laø ñaát, caùt, caùc chaát höõu cô, vi truøng gaây beänh. Ngoaøi ra, trong pheá lieäu thöôøng laãn caùc chaát thaûi nguy haïi nhö bao hoaëc tuùi ñöïng hoaù chaát cuõng ñöôïc taùi cheá. Caùc chaát nguy haïi ñöôïc hoaø tan vaøo moâi tröôøng nöôùc (quaù trình röûa) laø moät nguoàn gaây oâ nhieãm tieàm taøng vaø nghieâm troïng ñeán söùc khoûe coâng nhaân cuõng nhö coäng ñoàng daân cö xung quanh. Veà laâu daøi, moâi tröôøng ñaát, nöôùc bò oâ nhieãm laøm cho khu vöïc ñoù khoâng theå phuïc hoài.
Nguy cô chaùy noå
Ñaây laø ñieàu ñaùng lo ngaïi nhaát vì haàu heát caùc cô sôû taùi cheá nhöïa ñeàu naèm trong heûm saâu, chaät choäi. Caùc thieát bò eùp taïo haït, gia coâng caùc saûn phaåm nhöïa ñeàu coù söû duïng ñieän ñeå gia nhieät vaø vaän haønh motor. Maïng ñieän saûn xuaát ñöôïc thieát keá chung vôùi maïng ñieän sinh hoaït neân nguy cô chaùy noå raát cao.
Baûng 24: Baûng phaân tích möùc ñoä taùc ñoäng moâi tröôøng
Coâng ñoaïn
Nguoàn oâ nhieãm
Nguyeân nhaân
Möùc ñoä
Phaân loaïi
Muøi;
Nöôùc thaûi;
Chaát thaûi höõu cô.
Quaù trình tröõ nhöïa pheá lieäu laøm cho chaát höõu cô phaân huûy taïo muøi.
2
Xay
Tieáng oàn;
Buïi
Caùc maùy baèm ñaõ cuõ kyõ vaø laïc haäu
0
Röûa
Chaát thaûi raén;
Nöôùc thaûi.
Quaù trình phaân loaïi khoâng laøm saïch kyõ nhöïa pheá lieäu.
Nöôùc thaûi khoâng ñöôïc xöû lyù khi xaû ra moâi tröôøng.
2
Phôi
Chaát thaûi raén
(nylon)
Gioù laøm nhöïa baèm phaùt taùn ra khu vöïc xung quanh.
1
Giuõ
Buïi do caùt;
Nhöïa vuïn.
Maùy giuõ khoâng kín laøm khuyeách taùn buïi vaøo khoâng khí.
1
Ñuøn taïo haït
Muøi
Quaù trình nung chaûy nhöïa pheá lieäu (caùc chaát höõu cô dính treân pheá lieäu nhöïa bò phaân huûy do nhieät ñoä).
2
EÙp
Hôi ñoäc;
Nhieät ñoä cao
Söï bay hôi caùc hoaù chaát trong quaù trình pha troän nguyeân lieäu.
Söû duïng caùc maùy eùp nhieät cuõ kyõ, khoâng theå huùt caùc hôi ñoäc, nhieät ñoä trong khu vöïc saûn xuaát taêng.
2
Trong ñoù:
0: khoâng oâ nhieãm hoaëc oâ nhieãm ít khoâng ñaùng keå.
1: coù theå nhaän bieát baèng maét, gaây oâ nhieãm neáu tieáp xuùc laâu daøi.
2: oâ nhieãm nghieâm troïng, taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán söùc khoeû con ngöôøi.
è Töø keát quaû treân cho thaáy qui trình taùi cheá nhöïa pheá lieäu ñaëc bieät gaây oâ nhieãm ôû coâng ñoaïn phaân loaïi, röûa, eùp vaø ñuøn taïo haït. Haàu heát caùc cô sôû taùi cheá nhöïa ñeàu gaây oâ nhieãm muøi. Vaán ñeà treân laø moät thöïc traïng maø haàu heát caùc quaän huyeän coù cô sôû taùi cheá nhöïa ñeàu gaëp phaûi vaø chöa coù giaûi phaùp giaûi quieát trieät ñeå höõu hieäu.
NHAÄN XEÙT VEÀ ÖU – KHUYEÁT ÑIEÅM CUÛA NGAØNH NHÖÏA TAÙI CHEÁ
Qui moâ ñaàu tö
Haàu heát caùc cô sôû taùi cheá nhöïa ñeàu laø qui moâ vöøa vaø nhoû (caên cöù vaøo voán ñaàu tö, dieän tích söû duïng vaø soá lao ñoäng). Vì vaäy ñieàu ñöông nhieân laø vieäc ñaàu tö cho coâng ngheä laø quaù ít vaø khoâng taïo ra ñöôïc nhöõng saûn phaåm coù chaát löôïng cao. Maët khaùc ñaây laïi laø moät öu ñieåm cuûa caùc cô sôû taùi cheá nhöïa hieän nay, theå hieän ôû tính linh hoaït cao, maïng löôùi thu mua nhöïa pheá thaûi roäng khaép, saûn phaåm ña daïng coù khaû naêng thích öùng nhanh vôùi söï thay ñoåi cuûa thò tröôøng vaø vì vaäy vaãn vaø ñang toàn taïi vôùi nhöõng bieán ñoåi vaø phaùt trieån cuûa thò tröôøng.
Ñoái vôùi moät soá cô sôû qui moâ lôùn, voán ñaàu tö cao thì coâng ngheä taùi cheá vaø thieát bò maùy moùc töông ñoái hieän ñaïi. Caùc cô sôû naøy coù khaû naêng saûn xuaát caùc maët haøng nhöïa taùi cheá cao caáp treân cô sôû keát hôïp giöõa nguyeân lieäu taùi cheá vaø nguyeân lieäu chính phaåm, vì vaäy giaù thaønh saûn phaåm giaûm (so vôùi söû duïng hoaøn toaøn nguyeân lieäu môùi) nhöng vaãn ñaûm baûo veà chaát löôïng. Tuy nhieân caùc cô sôû naøy thöôøng coù yeâu caàu cao veà chaát löôïng nhöïa pheá lieäu ñaàu vaøo vaø phaïm vi thu mua heïp.
Hieän nay maëc duø voán ñaàu tö cho ngaønh taùi cheá laø raát ít, ñaây laïi laø thuaän lôïi raát lôùn treân phöông dieän thu huùt ñaàu tö. Beân caïnh ñoù, khi caàn phaûi thay ñoåi toaøn boä thieát bò ñeå thay baèng moät coâng ngheä môùi thì seõ deã thöïc hieän hôn nhieàu so vôùi caùc tröôøng hôïp voán ñaàu tö lôùn.
Qui moâ ñaàu tö nhoû, voán ít laø moät khoù khaên cho caùc cô sôû thöïc hieän coâng taùc baûo veä moâi tröôøng taïi cô sôû.
Coâng ngheä taùi cheá vaø haï taàng saûn xuaát
Coâng ngheä taùi cheá laïc haäu, thoâ sô laø moät heä quaû cuûa möùc ñaàu tö thaáp, nhoû leû. Ñoàng thôøi cuõng laø moät lôïi ñieåm veà khaû naêng thay ñoåi deã daøng coâng ngheä taùi cheá vaø veà thu huùt ñaàu tö do yeâu caàu voán ñaàu tö thaáp. Nhöôïc ñieåm lôùn nhaát cuûa coâng ngheä taùi cheá truyeàn thoáng hieän nay laø chaát löôïng saûn phaåm nhöïa taùi cheá thaáp nhöng buø laïi giaù thaønh saûn phaåm cuõng thaáp (do voán ñaàu tö thaáp), ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa thò truôøng bình daân.
Ñaõ baét ñaàu coù söï nhaän thöùc veà vieäc ñaàu tö naâng caáp coâng ngheä taùi cheá ñeå ñaùp öùng nhu caàu thöïc teá.
Beân caïnh thieát bò saûn xuaát, maët baèng saûn xuaát laø moät trong nhöõng yeáu toá khoù khaên cho hoaït ñoäng taùi cheá nhöïa. Haàu heát caùc cô sôû taùi cheá ñeàu coù dieän tích nhoû heïp. Ñieàu naøy gaây khoù khaên cho nhu caàu môû roäng saûn xuaát cuõng nhö thay ñoåi coâng ngheä cuûa cô sôû.
Löïc löôïng lao ñoäng
Moät thuaän lôïi khaùc cuûa ngaønh taùi cheá nhöïa laø giaù nhaân coâng reû. Ñieàu naøy laø moät trong nhöõng yeáu toá laøm cho saûn phaåm taùi cheá nhöïa coù tính caïnh tranh cao veà giaù thaønh. Tuy nhieân löïc löôïng lao ñoäng ngaønh taùi cheá nhöïa hieän nay coù nhöôïc ñieåm laø soá lao ñoäng ít vaø trình ñoä thaáp, tay ngheà chöa cao. Ñaây laø moät khoù khaên quan troïng trong vieäc caûi thieän hieäu quaû taùi cheá, ñoåi môùi coâng ngheä vaø môû roäng saûn xuaát.
Naêng löïc quaûn lyù
Naêng löïc quaûn lyù cuûa ñoäi nguõ quaûn lyù trong caùc cô sôû taùi cheá nhöïa raâùt thaáp so vôùi maët baèng chung cuûa caùc ngaønh saûn xuaát khaùc. Haàu heát ñoäi nguõ quaûn lyù xuaát phaùt töø vò trí chuû cô sôû vaø quaûn lyù theo qui moâ gia ñình. Ñieàu naøy hôïp lyù khi saûn xuaát ôû qui moâ nhoû, chuùng laø moät trôû ngaïi quan troïng ñoái vôùi ñoåi môùi coâng ngheä taùi cheá vaø môû roäng saûn xuaát.
Nguyeân lieäu nhöïa pheá thaûi vaø heä thoáng thu mua pheá lieäu
Thuaän lôïi
Nguoàn nguyeân lieäu ña daïng vaø soá löôïng lôùn. Giaù nguyeân lieäu pheá thaûi thaáp. Theo keát quaû khaûo saùt caùc cô sôû thu mua vaø taùi cheá nhöïa, giaù nhöïa pheá thaûi dao ñoäng trong khoaûng 2.500 - 8.000 ñ/kg vaø giaù nylon pheá lieäu dao ñoäng trong khoaûng 300 - 6000 ñ/kg. So vôùi caùc loaïi nguyeân lieäu chính phaåm thì nguyeân lieäu thöù phaåm nhaát laø nhöõng nguyeân lieäu coù nguoàn goác töø chaát thaûi coù giaù reû hôn raát nhieàu vaø ñaây chính laø moät trong nhöõng lôïi theá nhaát ñònh cuûa nguyeân lieäu taùi cheá.
Heä thoáng thu mua pheá lieäu hoaït ñoäng hieäu quaû vôùi maïng löôùi chaân reát ña caáp, ñòa baøn thu mua roäng khaép, tính ña daïng vaø linh hoaït cao vaø thu mua trieät ñeå caùc chaát thaûi coù theå taùi cheá.
Khoù khaên
Heä thoáng thu mua nhöïa pheá lieäu goàm nhieàu cô sôû nhoû leû. Ñaây laø moät theá maïnh nhöng cuõng laø moät nhöôïc ñieåm gaây khoù khaên cho hoaït ñoäng taùi cheá chaát thaûi noùi chung vaø taùi cheá nhöïa noùi rieâng. Nhöïa pheá thaûi ñöôïc thu mua töø raát nhieàu nguoàn, thaønh phaàn vaø chaát löôïng raát khaùc nhau do khoâng coù söï quaûn lyù ñoàng boä, Caùc cô sôû thu mua chaát thaûi chæ laøm coâng ñoaïn phaân loaïi maø khoâng theo moät qui ñònh naøo neân chaát löôïng nguyeân lieäu ñaàu vaøo cho caùc cô sôû taùi cheá khoâng ñoàng nhaát. Ñieàu naøy gaây raát nhieàu khoù khaên cho coâng ñoaïn taùi cheá vì phaûi ñieàu chænh caùc ñieàu kieän taùi cheá cho phuø hôïp vôùi töøng loaïi nguyeân lieäu ñaàu vaøo. Quan troïng hôn, chính ñieàu naøy aûnh höôûng lôùn ñeán chaát löôïng saûn phaåm taùi cheá.
Laãn nhieàu taïp chaát. Nhöïa vaø nylon pheá thaûi, ñaëc bieät laø töø raùc sinh hoaït khoâng ñöôïc phaân loaïi ngay töø nguoàn neân thöôøng laãn nhieàu taïp chaát, thöôøng laø laãn raùc thöïc phaåm, ñaát caùt. Ñieàu naøy gaây khoù khaên cho coâng vieäc taùi cheá vì phaûi traûi qua nhieàu coâng ñoaïn laøm saïch vaø taùch caùc thaønh phaàn. Neáu khoâng ñöôïc laøm saïch caån thaän, caùc taïp chaát naøy aûnh höôûng lôùn ñeán chaát löôïng saûn phaåm nhöïa taùi cheá. Beân caïnh ñoù taïp chaát trong nhöïa vaø nylon pheá thaûi töø raùc sinh hoïat gaây nhieàu khoù khaên cho quaù trình löu tröõ vaø vaän chuyeån. Quaù trình phaân huûy caùc thaønh phaàn höõu cô gaây oâ nhieãm moâi tröôøng, chuû yeáu laø muøi hoâi vaø nöôùc ræ raùc.
Nguoàn cung caáp khoâng oån ñònh. Nhìn chung, cuõng nhö caùc loaïi pheá thaûi khaùc nguoàn cung caáp nhöïa pheá thaûi khoâng oån ñònh veà soá löôïng vaø chaát löôïng do phuï thuoäc vaøo quaù trình phaùt sinh chaát thaûi cuûa quaù trình saûn xuaát vaø sinh hoaït. Chính söï phuï thuoäc naøy laøm cho ngaønh taùi cheá chaát thaûi noùi chung vaø ngaønh taùi cheá nhöïa noùi rieâng khoù coù theå leân ñöôïc keá hoaïch saûn xuaát cuï theå vaø khoâng daùm môû roäng qui moâ taùi cheá, ñaây laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân kìm haõm söï phaùt trieån cuûa ngaønh taùi cheá.
Caùc yeáu toá kinh teá
Söï caïnh tranh cuûa caùc saûn phaåm nhöïa cuøng ngaønh haøng laø raát quyeát lieät. Caùc maët haøng cuøng chuûng loaïi vôùi maãu maõ ña daïng ñaït chaát löïong cao, giaù caû caïnh tranh coù khaû naêng ñeø beïp nhöõng saûn phaåm nhöïa taùi cheá neáu nhö caùc loaïi saûn phaåm naøy khoâng coù nhöõng ñaàu tö caûi tieán phuø hôïp. Ñaây laø moät khoù khaên cho caùc saûn phaåm nhöïa taùi cheá trong vieäc duy trì vaø môû roäng thò phaàn. Maët khaùc, noù laïi laø moät thaùch thöùc buoäc caùc cô sôû taùi cheá nhöïa coù nhöõng ñaàu tö caûi tieán coâng ngheä ñeå naâng cao chaát löôïng saûn phaåm. Lôïi nhuaän töø saûn xuaát caùc saûn phaåm taùi cheá khoâng cao neân khoù coù khaû naêng thu huùt ñaàu tö, caûi tieán maãu maõ, chaát löôïng saûn phaåm nhaèm môû roäng khaû naêng tieâu thuï.
Hieän nay, ña soá caùc cô sôû taùi cheá nhöïa ñeàu naèm ôû Tp.HCM nhöng thò tröôøng tieâu thuï caùc saûn phaåm cuûa nganh taùi cheá nhöïa hieän nay chuû yeáu laø ôû caùc vuøng ven Thaønh phoá vaø caùc tænh. Caùc loaïi saûn phaåm nhöïa taùi cheá laø nguyeân lieän thoâ (haït nhöïa taùi cheá) thì ñöôïc tieâu thuï ngay taïi thò tröôøng thaønh phoá nhöng caùc saûn phaåm nhöïa taùi cheá hoaøn chænh thì ña phaàn phaûi tieâu thuï ôû thò tröôøng caùc tænh. Caùc cô sôû taùi cheá nhöïa coù thuaän lôïi veà thò tröôøng roäng khaép vaø chaáp nhaän chaát löôïng vaø giaù caû saûn phaåm nhöïa taùi cheá nhöng cuõng coù khoù khaên veà vaän chuyeån saûn phaåm ñeán thò tröôøng tieâu thuï.
Chöông 4 : LÖÏA CHOÏN VAØ ÑEÀ XUAÁT COÂNG NGHEÄ TAÙI CHEÁ NHÖÏA KHAÛ THI CHO KHU VÖÏC TP.HOÀ CHÍ MINH
PHAÂN TÍCH CÔ SÔÛ KHOA HOÏC ÑEÅ LÖÏA CHOÏN CAÙC BIEÄN PHAÙP TAÙI CHEÁ NHÖÏA KHAÛ THI
Hieän nay, haàu heát caùc hoaït ñoäng taùi cheá pheá lieäu taïi Tp.HCM ñeàu do caùc cô sôû tö nhaân ñaûm traùch. Ñaëc tröng noåi baät nhaát cuûa nhöõng cô sôû naøy laø qui moâ saûn xuaát nhoû, phaân taùn, mang tính chaát hoä gia ñình, voán ñaàu tö thaáp, phöông tieän saûn xuaát ña soá laø thuû coâng, coâng ngheä laïc haäu, thieát bò chaép vaù. Hôn theá nöõa, haàu heát caùc cô sôû taùi cheá ñeàu chöa coù heä thoáng xö lyù chaát thaûi vaø nhaän thöùc cuûa hoï veà baûo veä moâi tröôøng cuõng chöa cao. Vì vaäy, vieäc löïa choïn caùc coâng ngheä sao cho phuø hôïp vaø khaû thi ñoái vôùi tình hình raùc thaûi, ñieàu kieän töï nhieân, khaû naêng ñaùp öùng caùc yeâu caàu veà baûo veä moâi tröôøng vaø tình hình kinh teá - xaõ hoäi ôû khu vöïc Tp.HCM vaø khu vöïc laân caän phaûi ñöôïc caân nhaéc kyõ löôõng.
Nhìn chung, caùc giaûi phaùp coâng ngheä ñöa ra caàn phaûi ñôn giaûn, ñaûm baûo khaû naêng phuø hôïp vôùi trình ñoä daân trí vaø möùc ñoä kinh teá cuûa hoï. Vieäc löïa choïn coâng ngheä thích hôïp ñeå tuaàn hoaøn vaø taùi söû duïng pheá lieäu nhöïa cho khu vöïc Tp.HCM phaûi döïa treân moät soá qui taéc:
Veà kinh teá
Coâng ngheä xöû lyù ñöôïc choïn phaûi ñaûm baûo tính khaû thi veà maët kinh teá vaø ñöôïc ñaùnh giaù thoâng qua moät soá chæ tieâu cô baûn sau :
Maùy moùc thieát bò phaûi coù giaù caû chaáp nhaän ñöôïc, coù theå ñaàu tö trong ñieàu kieän cuûa Tp.HCM. Chi phí ñaàu tö phaûi ôû möùc thaáp nhaát do phaàn lôùn lao ñoäng trong ngaønh taùi cheá laø nhöõng thaønh phaàn lao ñoäng ngheøo, saûn xuaát ôû qui moâ nhoû vôùi soá voán ñaàu tö thaáp.
Voán ñaàu tö vaøo caùc daây chuyeàn coâng ngheä phaûi thaáp. Hieäu suaát saûn xuaát cuûa caùc coâng ngheä phaûi cao vaø giaûm thieåu vieäc phaùt thaûi ra moâi tröôøng tôùi möùc thaáp nhaát.
Veà kyõ thuaät
Tính khaû thi veà maët kyõ thuaät ñoái vôùi coâng ngheä taùi cheá ñöôïc ñaùnh giaù thoâng qua moät soá chæ tieâu cô baûn sau :
Coâng ngheä ñöôïc choïn (keå caû caùc coâng ngheä phuï trôï kem theo) phaûi coù caáu truùc thieát bò ñôn giaûn, deã vaän haønh … ñeå phuø hôïp vôùi trình ñoä coøn thaáp cuûa ña soá lao ñoäng trong ngaønh naøy.
Phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cô sôû haï taàng hieän taïi cuûa caùc cô sôû taùi cheá taïi Tp.HCM. Nghóa laø thieát bò maùy moùc phaûi nhoû, goïn ñeå phuø hôïp vôùi maët baèng nhìn chung laø chaät heïp cuûa caùc cô sôû naøy.
Coâng ngheä phaûi ñaûm baûo coù caùc thieát bò thay theá vaø ñaûm baûo khaû naêng cung caáp, baûo döôõng, söûa chöõa caùc trang thieát bò keøm theo.
Phaûi coù hieäu suaát taùi cheá cao cuõng nhö chaát löôïng saûn phaåm taùi cheá phaûi ñöôïc ñaûm baûo ñeå coù theå caïnh tranh ñöôïc vôùi haøng ngoaïi nhaäp coù chaát löôïng cao ñang xaâm nhaäp vaøo thò tröôøng. Ngoaøi ra möùc soáng cuûa ngöôøi daân ngaøy caøng ñöôïc naâng cao cuõng laøm thay ñoåi thò hieáu ngöôøi tieâu duøng, daãn ñeán xu höôùng hieän nay laø ñoøi hoûi caùc saûn phaåm coù chaát löôïng cao. Maët khaùc, nguyeân lieäu taùi cheá coøn phaûi caïnh tranh vôùi nguoàn nguyeân lieäu chính phaåm doài daøo ñang ñöôïc nhaäp vôùi giaù reû.
Veà moâi tröôøng
Muïc tieâu cuûa vieäc taùi cheá chaát thaûi laø nhaèm giaûm thieåu löôïng chaát thaûi caàn phaûi xöû lyù vaø thu ñöôïc lôïi ích kinh teá töø vieäc taän duïng laïi chaát thaûi cho caùc muïc ñích khaùc nhau. Vì vaäy, tính khaû thi veà maët moâi tröôøng ñoái vôùi coâng ngheä taùi cheá chaát thaûi ñöôïc ñaùnh giaù thoâng qua moät soá chæ tieâu cô baûn sau:
Khoâng ñöôïc phaùt sinh ra caùc chaát thaûi thöù caáp coù khaû naêng gaây oâ nhieãm vaø taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng. Töùc laø, coâng ngheä taùi cheá chaát thaûi phaûi bao haøm taát caû giaûi phaùp kyõ thuaät vaø coâng ngheä hoã trôï nhaèm xöû lyù trieät ñeå vaø thoûa maõn caùc qui ñònh hieän haønh veà baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi caùc chaát thaûi thöù caáp sinh ra, ví duï nhö:
Nöôùc thaûi;
Khí thaûi;
Caën buøn töø heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi;
Tro töø caùc loø ñoát nhieân lieäu;
Buïi phaùt sinh trong quaù trình saûn xuaát;
Caùc thaønh phaàn trô khaùc sau khi ñöôïc taùch rieâng khoûi vaät lieäu taùi cheá.
Coâng ngheä phaûi ñaûm baûo tính an toaøn vaø haïn cheá ñeán möùc thaáp nhaát nhöõng ruûi ro, taùc haïi ñoái vôùi söùc khoûe cuûa nhöõng ngöôøi tröïc tieáp vaän haønh heä thoáng.
Saûn phaåm sau taùi cheá phaûi ñaûm baûo ñaït chaát löôïng moâi tröôøng vaø an toaøn ñoái vôùi ngöôøi söû duïng.
Veà chính saùch
Hieän nay, trong heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén cuûa Thaønh phoá chöa ñeà caäp ñeán lónh vöïc taùi cheá. Ñaây laø moät hoaït ñoäng kinh teá hoaøn toaøn ñoäc laäp vì noù naèm trong moät lónh vöïc tö nhaân naêng ñoäng. Maëc duø hoaït ñoäng taùi cheá chieám tyû leä khaù cao (10 - 15%) trong xöû lyù chaát thaûi raén cuûa Thaønh phoá nhöng vaãn chöa nhaän ñöôïc sö quan taâm ñuùng möùc cuûa chính quyeàn Thaønh phoá. Cuï theå laø thaønh phoá chöa coù chính saùch, qui cheá khuyeán khích vaø hoã trôï thieát thöïc caùc cô sôû taùi cheá nhöïa, vaø vì vaäy chöa thu huùt ñöôïc ñaàu tö cuûa caùc doanh nghieäp cuõng nhö caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc. Caùc cô sôû taùi cheá hieän nay cuõng khoâng coù ñoäng löïc vaø hoã trôï caàn thieát ñeå naâng caáp coâng ngheä vaø môû roäng saûn xuaát.
Hoaït ñoäng taùi cheá ñöôïc lieät vaøo danh saùch caùc ngaønh ngheà saûn xuaát, kinh doanh khoâng caáp môùi giaáy chöùng nhaän ñaêng kyù kinh doanh, khoâng caáp môùi hoaëc ñieàu chænh giaáy pheùp ñaàu tö trong khu daân cö taäp trung. Nhöng nhieàu cô sôû thu mua, taùi cheá nhöïa vaãn moïc leân trong khu daân cö hoaëc trong khu qui hoaïch maø vaãn khoâng bò quaûn thuùc vaø xöû lyù vi phaïm bôûi ñòa phöông hay caùc cô quan quaûn lyù moâi tröôøng.
ÑEÀ XUAÁT COÂNG NGHEÄ PHUØ HÔÏP CHO ÑIEÀU KIEÄN TP.HCM
Phaân loaïi chaát thaûi taïi nguoàn
Phaân loaïi chaát thaûi taïi nguoàn laø vaán ñeà raát caàn thieát, vaø coù hieäu quaû kinh teá vaø caû vaán ñeà baûo veä moâi tröôøng. Vieäc phaân loaïi chaát thaûi raén taïi nguoàn laøm cho chaát thaûi trôû neân saïch hôn, laøm taêng hieäu quaû cuûa caùc quaù trình taùi cheá, taùi söû duïng caùc loaïi pheá lieäu. Ñoàng thôøi laøm giaûm möùc ñoä oâ nhieãm taïi caùc cô sôû phaân loaïi vaø taùi cheá. Moät lôïi ích to lôùn khaùc cuûa vieäc phaân loaïi chaát thaûi raén taïi nguoàn laø coù theå giaûm ñöôïc dieän tích ñaát söû duïng cho caùc baõi choân laáp cuûa thaønh phoá. Do ñoù, thaønh phoá caàn thöïc hieän chöông trình phaân loaïi raùc thaûi taïi nguoàn. Cuï theå:
Ñoái vôùi ngöôøi daân:
Höôùng daãn naâng cao nhaän thöùc ngöôøi daân, khuyeán khích moãi gia ñình neân coù ít nhaát hai thuøng raùc ñeå phaân chaát thaûi raén thaønh hai loaïi: loaïi coù khaû naêng taùi cheá (giaáy, chai loï thuûy tinh, nhöïa, lon ñoà hoäp…) vaø caùc chaát höõu cô deã phaân huûy (thöïc phaåm dö thöøa) ñeå laøm phaân compost. Toát hôn nöõa thì phaân chaát thaûi raén coù khaû naêng taùi cheá thaønh töøng loaïi rieâng bieät, chuùng seõ ñöôïc ñöa thaúng ñeán cô sôû taùi cheá maø khoâng phaûi phaân loaïi laàn hai. Coâng ñoaïn naøy ñoøi hoûi ngöôøi phaân loaïi phaûi hieåu bieát taùc haïi, tính chaát vaø thaønh phaàn caùc chaát ñaõ phaân loaïi.
Do ñoù caàn phaûi laäp chöông trình haønh ñoäng, tuyeân truyeàn cho moïi ngöôøi daân hieåu bieát veà caùch phaân loaïi chaát thaûi theo thaønh phaàn, tính chaát cuõng nhö taùc haïi cuûa chaát thaûi raén.
Thaønh phoá caàn loàng gheùp lôïi ích cuûa ngöôøi daân vaøo trong chöông trình phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Coù nhö vaäy ngöôøi daân môùi tích cöïc tham gia. Ñoàng thôøi ñeà ra qui ñònh, qui cheá vaø bieän phaùp thöïc hieän buoäc caùc hoä gia ñình thöïc hieän nghieâm tuùc.
Ñoái vôùi caùc xí nghieäp, nhaø maùy: höôùng daãn naâng cao nhaän thöùc coâng nhaân, laõnh ñaïo nhaø maùy veà hieäu quaû cuûa vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Keøm theo caùc qui ñònh, höôùng daãn phaân loaïi raùc thaûi coâng nghieäp vaø caû caùc bieän phaùp xöû lyù ñoái vôùi doanh nghieäp khoâng thöïc hieän vieäc phaân loaïi töø nguoàn.
Ñoái vôùi chính quyeàn ñòa phöông vaø caùc cô quan chöùc naêng:
Thieát keá qui trình thu gom rieâng cho caùc loaïi raùc. Coâng taùc naøy neân phoái hôïp vôùi löïc löôïng thu gom raùc taïi nhaø ñeå xaây döïng qui trình phuø hôïp.
Thaønh laäp ban chæ ñaïo chöông trình phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Ban chæ ñaïo hoïp ñònh kyø ñeå kieåm tra vaø xöû lyù quaù trình thöïc hieän.
Xaây döïng theâm traïm phaân loaïi thöù caáp sau khi phaân loaïi sô caáp taïi nguoàn ñeå löïa choïn caùc phöông phaùp xöû lyù chaát thaûi cho phuø hôïp vôùi töøng loaïi (ñaëc bieät laø vieäc phaân loaïi nhöïa khaù phöùc taïp).
Xaây döïng theâm caùc traïm taùi cheá nhaèm thu hoài lôïi nhuaän phuïc vuï cho caùc coâng taùc khaùc lieân quan ñeán coâng taùc quaûn lyù chaát thaûi raén.
Hoaït ñoäng thu mua
Hoaït ñoäng thu mua nhöïa pheá lieäu taïi ñòa baøn Tp.HCM hieän nay nhìn chung cuõng khaù trieät ñeå. Tuy nhieân, vieäc thu hoài pheá lieäu taïi caùc baõi raùc cuûa thaønh phoá thöôøng coù söï caïnh tranh giöõa nhöõng ngöôøi nhaët raùc. Do ñoù, vieäc thu gom raùc cuõng caàn coù moät toå chöùc quaûn lyù.
Moãi naêm, Thaønh phoá caàn ñöa ra moät hôïp ñoàng ñaáu thaàu ñeå thu hoài chaát thaûi raén taïi caùc baõi raùc. Chuû thaàu seõ thueâ nhöõng ngöôøi nhaët raùc, thöôøng laø phuï nöõ vaø treû em, nhöõng ngöôøi nhaäp cö trong cuøng gia ñình soáng caïnh caùc baõi raùc. Hoï seõ phaân loaïi vaø gom nhöõng pheá lieäu coù theå taùi cheá ñöôïc ngay khi caùc xe thu gom raùc tôùi ñoå raùc xuoáng. Chuû thaàu seõ traû löông theo soá löôïng pheá lieäu maø hoï thu gom ñöôïc. Chuû thaàu seõ baùn pheá lieäu tröïc tieáp cho caùc cô sôû taùi cheá trong thaønh phoá, khoâng phaûi qua tay moái laùi trung gian. Soá löôïng pheá lieäu ñöôïc baùn ra phuï thuoäc vaøo nguoàn cung caáp pheá lieäu ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa caùc cô sôû taùi cheá.
Caùc coâng ñoaïn sô cheá
Phaân loaïi Plastic
Coù theå aùp duïng moät soá caùch nhö:
Thöû nghieäm baèng nöôùc.
Thöû nghieäm baèng caùch ñoát vaø quan saùt.
Thöû nghieäm baèng moùng tay.
(xem chi tieát ôû muïc 2.6.1.1 chöông 2)
Vaøi nguyeân taéc cô baûn ñeå phaân loaïi nhöïa laø:
Taát caû nhöõng loaïi dính nhau ( nhö giaáy nhaõn) ñeàu bò loaïi boû.
Nhöïa moûng, xoáp vaø nhöïa cöùng phaûi ñöôïc taùch rieâng.
Nhöõng loaïi nhöïa khaùc nhau (PP, PE, PS, PVC) cuõng caàn ñöôïc taùch rieâng, nhaát laø PVC.
Nhöïa PE moûng caàn ñöôïc phaân ra thaønh loaïi coù maøu vaø loaïi trong suoát.
Nhöïa PE cöùng cuõng caàn phaân ra thaønh loaïi coù maøu saùng (trong suoát, maøu traéng) vaø loaïi coù maøu khaùc.
Phôi - Saáy
Haàu heát caùc cô sôû taùi cheá trong thaønh phoá ñeàu coù qui moâ vöøa vaø nhoû, do ñoù dieän tích saân phôi thöôøng khoâng lôùn.
Loaïi nhöïa daïng maøng moûng coù theå treo thaønh töøng haøng. Nhö vaäy seõ coù theå giaûm ñöôïc dieän tích saân phôi so vôùi vieäc phaûi traûi ra.
Ñoái vôùi nhöïa pheá lieäu (PE) ñaõ ñöôïc caét nhoû thì coù theå duøng maùy saáy. Phaàn nhöïa cöùng thì khoâng theå saáy baèng maùy maø phaûi traûi ra phôi ñeå cho raùo nöôùc.
Caûi tieán chaát löôïng
Chaát löôïng cuûa haït nhöïa cuõng nhö chaát löôïng saûn phaåm seõ ñöôïc caûi thieän neáu thöïc hieän theâm caùc böôùc sau:
Tyû leä haït nhöïa môùiâ ñöôïc theâm vaøo theo yeâu caàu chaát löôïng saûn phaåm. Tyû leä nhöïa môùi cho vaøo caøng nhieàu thì chaát löôïng saûn phaåm caøng cao.
Neáu caùc maûnh vuïn nhöïa cöùng ñöôïc saáy caøng khoâ thì chaát löôïng haït nhöïa seõ caøng toát hôn.
Neáu chaát löôïng haït nhöïa chöa ñaït yeâu caàu, haït nhöïa coù theå ñöôïc cho vaøo maùy ñuøn moät laàn nöõa vaø qua moät væ loïc nhoû hôn. Coâng ñoaïn naøy cuõng nhaèm laøm giaûm ñoä aåm cuûa haït nhöïa do chuùng ñi qua beå nöôùc laïnh ôû laàn thöù nhaát.
Ñeå laøm taêng coâng suaát cuûa maùy ñuøn, moät truïc vít ñöôïc ñaët thaúng ñöùng ôû trong pheãu. Khi truïc vít quay seõ nhaán nguyeân lieäu xuoáng vaø ñi vaøo caùc khe cuûa maùy ñuøn.
Maùy ñuøn caàn ñöôïc gaén theâm quaït thoâng gioù ñeå laøm thoaùt hôi noùng aåm, do ñoù haït nhöïa seõ khoâng bò xoáp vaø chaát löôïng saûn phaåm ñöôïc caûi thieän.
Tuøy theo loaïi vaø chaát löôïng nguyeân lieäu thoâ (HDPE daïng maøng moûng hoaëc sôïi LDPE) maø chuùng ñöôïc troän laãn vaø baèm nhoû. Sôïi LDPE laø raùc thaûi töø caùc quaù trình taùi cheá khaùc trong nhaø maùy. Hai loaïi PE naøy ñöôïc troän laãn ñeå taïo ra moät ñaëc tính vaät lyù khaùc cho saûn phaåm. Sau quaù trình ñaåy vaø taïo haït, tính deûo vaø nhöõng ñaëc tính khaùc cuûa nguyeân lieäu theå hieän ôû nhöõng haït nhöïa deûo vaø dai.
Caùc loaïi nhöïa meàm (tuùi xaùch, drap traûi giöôøng..) khoâng thích hôïp ñeå ñöa vaøo caùc thieát bò maùy moùc nhö maùy baèm, maùy ñuøn. Vì vaäy phaûi keát tuï chuùng tröôùc khi caét, baèng caùch laøm cho noù noùng leân baèng nhieät sau ñoù cho noù ñoâng laïi. Quaù trình naøy seõ caûi thieän chaát löôïng cuûa saûn phaåm cuoái cuøng. Nguyeân lieäu keát tuï phaûi saïch, vì caùc taïp chaát seõ aûnh höôûng ñeán tính chaát cuûa nhöïa vaø hieån nhieân ñoä deûo cuûa nhöïa seõ khoâng ñaït yeâu caàu. Chaát baån caàn ñöôïc laáy ra trong suoát quaù trình naøy.
Polystyrene chaát löôïng cao (HIPS) ñöôïc taïo ra baèng caùch cho theâm cao su vaøo Neáu cho theâm chaát laøm meàm deûo vaøo PVC thì noù seõ laø PPVC (Plasticized Polyvinyl Chloride). PPVCù meàm, deã uoán vaø ít bò gaõy hôn, ñöôïc duøng ñeå laøm caùc saûn phaåm thoåi phoàøng nhö: traùi banh, oáng phun nöôùc, voøi sen, giaøy deùp, aùo möa, voû boïc daây caùp……
Qui trình taùi cheá nhöïa toång hôïp
4.2.5.1 Giaûi phaùp taùi cheá tieát kieäm nguyeân lieäu
Hieän nay, coâng ngheä taùi cheá taïi caùc cô sôû taùi cheá qui moâ vöøa vaø nhoû ñaõ quaù laïc haäu, maùy moùc thieát bò quaù cuõ, do ñoù vieäc roø ræ nguyeân lieäu trong quaù trình taùi cheá laø khoâng traùnh khoûi. Moät soá cô sôû thaûi boû pheá phaåm cuøng vôùi raùc sinh hoaït hoaëc taùi cheá laïi nhöng chaát löôïng saûn phaåm khoâng cao. Caùc giaûi phaùp tieát kieäm nguyeân lieäu taùi cheá vaø coù theå caûi thieän chaát löôïng saûn phaåm laø troän pheá phaåm vôùi nhöïa môùi theo moät tyû leä thích hôïp ñeå tieáp tuïc saûn xuaát.
Sau ñaây laø moät soá quy trình taùi cheá nhaèm caûi thieän vieäc roø ræ nguyeân lieäu, mang laïi lôïi ích kinh teá cho caùc cô sôû saûn xuaát cuõng nhö giaûm thieåu löôïng chaát thaûi ra moâi tröôøng. Beân caïnh ñoù, chaát löôïng saûn phaåm cuõng ñöôïc caûi thieän.
Hình 14: Qui trình taùi cheá haït nhöïa
Nhöïa haït (qua taùi cheá 2-3 laàn)
Troän vôùi haït nhöïa môùi theo yeâu caàu
Maùy taïo khuoân thuû coâng/chaïy ñieän
Saûn phaåm
Choïn chaát löôïng
Tyû leä thaûi
5%
Loaïi boû
Thaønh phaåm
Ñoùng goùi
Nghieàn nhoû baèng maùy nghieàn
Troän haït
Thò tröôøng
Hình 15: Qui trình saûn xuaát tuùi nhöïa
Haït nhöïa
(troän vôùi chaát thaûi nhöïa coâng nghieäp)
Caáp vaøo maùy ñuøn thoåi
(nhieät ñoä t0 = 3500C, aùp suaát 5 lb/m2)
Cuoän nhöïa
Choïn chaát löôïng
Cuoän nhöïa bò loaïi
Chuyeån qua khaâu
taïo haït
Choïn chaát löôïng
Loaïi boû
Cuoän nhöïa
thaønh phaåm
Maùy caét
(haøn ñaùy)
Saûn phaåm
Tuùi nhöïa thaønh phaåm
Ñoùng goùi
Thò tröôøng
4.2.5.2 Thieát bò ñeå taùi cheá nhöïa pheá lieäu baèng caùch hoùa haït:
Goàm: boä naïp lieäu, maùy troän vaø eùp ñuøn, löôùi taïo haït (löôùi naøy coù daïng hình noùn coù ñænh höôùng veà boä phaän caét), boä phaän caét.
Öu ñieåm cuûa thieát bò naøy laø thieát bò coù löôùi taïo haït ôû daïng hình noùn vaø coù ñænh höôùng veà phía boä phaän caét seõ taïo ra khaû naêng hoaøn thieän ñieàu kieän khuaáy troän vaø eùp ñuøn vaät lieäu, coøn vieäc boá trí caùc loã cuûa löôùi treân caùc quyõ ñaïo rieâng bieät dòch chuyeån theo höôùng baùn kính vaø chieàu truïc so vôùi caùc loã kia seõ ngaên ngöøa söï dính baùm laãn nhau cuûa caùc phaàn polymer ñaõ ñöôïc caét vaø ñaûm baûo thu ñöôïc caùc haït nhöïa khoâng bò bieán daïng.
Hình 16: Quy trình taùi cheá nhöïa pheá lieäu baèng caùch hoùa haït
Nhöïa pheá lieäu
Nghieàn sô boä
Boä naïp lieäu
Chaát keát dính
Maùy troän vaø eùp ñuøn
Löôùi taïo haït
Boä caét lieäu
Saûn phaåm
Nguyeân taéc hoaït ñoäng:
Nhöïa pheá lieäu ñaõ ñöôïc nghieàn nhoû baèng maùy nghieàn ñi vaøo boä naïp lieäu goàm coù pheãu vaø moät truïc vít ñaët thaúng ñöùng trong pheãu, taïi ñaây vaät lieäu ñöôïc ñònh löôïng vaø taåm öôùt baèng chaát keát dính. Nhôø truïc vít quay neân vaät lieäu ñöôïc khuaáy troän vaø ñöôïc chuyeån xuoáng maùy eùp ñuøn. Taïi ñaây, nhöïa vaø chaát keát dính laïi ñöôïc troän moät laàn nöõa thaønh moät hoãn hôïp ñoàng nhaát vaø chuùng bò eùp traøo qua caùc loã cuûa löôùi taïo haït thaønh daïng hình thoi. Sau ñoù chuùng ñöôïc chuyeån ñeán boä caét lieäu vaø ñöôïc caét thaønh töøng haït coù chieàu daøi caàn thieát.
4.2.5.3 Taùi cheá raùc thaûi nylon laøm vaät lieäu xaây döïng:
Laâu nay, vieäc taùi cheá nylon coøn ôû trình ñoä thaáp. Hoï chæ nhaët vaø taùi cheá nhöõng maøng PE daøy, to; boû qua phaàn lôùn tuùi nylon moûng. Phöông phaùp naøy coù theå taän duïng toái ña nguoàn raùc thaûi do vaùn eùp laø thaønh phaåm khoâng keùn nguyeân lieäu.
Vôùi öu ñieåm veà khaû naêng chòu aåm, nheï, maët nhaün, khoâng dính beâtoâng vaø ñoä beàn cao, khoâng taùc ñoäng xaáu ñeán söùc khoûe con ngöôøi… nhöõng taám vaät lieäu naøy coù theå ñöôïc duøng ñeå saûn xuaát ñoà gia duïng nhö baøn, gheá, tuû, coù theå xaây döïng nhaø ôû vuøng ngaäp luït, möông daãn nöôùc, vaät lieäu caùch aâm, caùch nhieät…
Hình 17: Coâng ngheä taùi cheá raùc thaûi nylon laøm vaät lieäu xaây döïng
Raùc thaûi nylon
Raùc thaûi nylon
Xay röûa
Saáy
Nghieàn nhoû
Troän
Maùy ñuøn
Khuoân eùp
Saûn phaåm
Thaùo khuoân
Phoái lieäu + phuï gia
Vieäc xay röûa nhaèm muïc ñích giaûm theå tích cuûa nhöïa pheá thaûi vaø loaïi boû taïp chaát baån laø coâng ñoaïn quan troïng nhaát cuûa quaù trình xöû lyù raùc thaûi nylon.
Coâng ngheä saáy raùc thaûi nylon phaûi ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu laøm khoâ gaàn nhö tuyeät ñoái raùc nylon sau khi röûa. Vì vaäy, coâng ngheä saáy taàng soâi laø phuø hôïp vôùi qui trình naøy vì tính hieäu quaû, lieân tuïc vaø naêng suaát saáy cao.
Sau caùc böôùc sô cheá nhö phaân loaïi raùc, laøm saïch, caét nhoû, saáy khoâ vaø pha troän vôùi caùc chaát phuï gia laø boät ñaù, sô döøa hay sôïi thuûy tinh vaø chaát keo dính… nguyeân lieäu hoãn hôïp treân ñöôïc ñöa vaøo maùy eùp ñeå taïo thaønh taám vaät lieäu.
Theo tính toaùn, ñeå laøm ra 1m2 taám vaät lieäu (daøy 1cm) caàn 9 - 10 kg nylon.
Coâng ngheä taùi cheá saûn phaåm nhöïa lai goã
Qua nghieân cöùu vaø tham khaûo coâng ngheä taùi cheá saûn phaåm nhöïa lai goã treân Theá giôùi, taùc giaû nhaän thaáy ñaây laø moät coâng ngheä môùi, hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi ñieàu kieän Tp.HCM. Do caùc vaät lieäu goã duøng ñeå taùi cheá nhö: maït cöa, rôm raï, voû ñaäu phoäng, voû traáu… coù raát nhieàu ôû vuøng noâng thoân. Coâng ngheä cuõng khaù ñôn giaûn, coù theå aùp duïng vaøo caùc cô sôû taùi cheá qui moâ vöøa vaø nhoû cuûa Thaønh phoá.
Vôùi coâng ngheä naøy, caùc cô sôû taùi cheá nhöïa pheá lieäu qui moâ vöøa vaø nhoû ôû Tp.HCM coù ñuû khaû naêng ñeå trang bò maø saûn phaåm taïo ra coù chaát löôïng cao, coù theå caïnh tranh vôùi caùc saûn phaåm chính phaåm trong vaø ngoaøi nöôùc.
Hình 18: Qui trình ñuøn hoãn hôïp nhöïa - goã
Nhöïa vaø caùc chaát phuï gia
Goã
Hôi nöôùc thoaùt ra
Nöôùc
Truïc vít keùp
Boä phaän truyeàn ñoäng
Truïc vít ñôn ñöa
nguyeân lieäu vaøo khuoân
Hình 19: Qui trình cheá taïo saûn phaåm töø nhöïa lai goã
Maùy ñuøn
OÁng laøm maùt
OÁng ño nhieät
Khuoân
Nhöïa
Goã
Baøn caét
Truïc ñaåy
Khuoân raäp
Cöa
Nguyeân taéc hoaït ñoäng:
Qui trình ñuøn nhöïa lai goã goàm coù hai maùy ñuøn: moät maùy coù truïc vít keùp ñeå saáy vaø troän nguyeân lieäu nhöïa vaø goã, moät maùy coù truïc vít ñôn ñeå ñuøn nguyeân lieäu vaøo khuoân. Maùy ñuøn coù truïc vít keùp coù hai loã thoâng khí ñeå thoaùt hôi aåm.
Ñaàu tieân, boät goã ñöôïc cho vaøo pheãu, maùy ñuøn seõ saáy boät goã vaø ñaåy noù leân phía tröôùc. Haït nhöïa seõ ñöôïc cho vaøo pheãu thöù hai. Maùy ñuøn coù truïc vít keùp coù hai chöùc naêng. Chöùc naêng thöù nhaát laø ñeå saáy boät goã, chöùc naêng thöù hai laø naáu chaûy vaø laøm ñoàng nhaát hoaøn toaøn hoãn hôïp nhöïa - goã vaø caùc chaát phuï gia.
Hoãn hôïp sau ñoù seõ ñi xuoáng maùy ñuøn coù truïc vít ñôn ñeå ñaåy nguyeân lieäu vaøo khuoân. Hoãn hôïp naøy seõ qua moät caùi caân ñeå xaùc ñònh chính xaùc khoái löôïng. Sau khi ra khoûi khuoân, hoãn hôïp seõ qua moät oáng ño nhieät ñeå kieåm soaùt nhieät ñoä vaø qua oáng phun nöôùc ñeå laøm nguoäi. Sau ñoù, noù ñöôïc raäp khuoân thaønh töøng taám vaø ñem leân baøn caét thaønh töøng taám nhoû ñeå laøm thaønh saûn phaåm.
Saûn phaåm nhöïa lai goã raát ña daïng nhö: vaùn loùt saøn ngoaøi trôøi, vaùn ñoùng thuyeàn, haøng raøo, gheá trong saân vaän ñoäng, ñoà trang trí, khung cöûa, vaät duïng trong nhaø vaø nhöõng saûn phaåm thay theá goã khaùc.
OÁng nöôùc baèng vaät lieäu nhöïa lai goã
Vaùn loùt saøn ngoaøi trôøi baèng vaät lieäu nhöïa lai goã
ÑEÀ XUAÁT MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP TOÅNG HÔÏP ÑEÅ NGAÊN NGÖØA VAØ GIAÛM THIEÅU CHAÁT THAÛI
Caùc chöông trình naâng cao nhaän thöùc
Toå chöùc vieäc tuyeân truyeàn, taäp huaán, giaùo duïc… cho ngöôøi daân vaø coâng nhaân caùc xí nghieäp veà taát caû caùc khí caïnh veà baûo veä moâi tröôøng.
Naâng cao nhaän thöùc cho ngöôøi daân veà caùc lôïi ích cuûa caùc chöông trình giaûm thieåu chaát thaûi.
Kieåm tra giaùm saùt caùc ñieàu kieän veä sinh moâi tröôøng taïi caùc cô sôû.
ÖÙng duïng vaø baûo ñaûm duy trì hoaït ñoäng coù hieäu quaû caùc chöông trình giaûm thieåu chaát thaûi
Ñieàu kieän tieân quyeát ñöôïc yeâu caàu laø moãi cô sôû, xí nghieäp phaûi aùp duïng ngay moät chöông trình giaûm thieåu oâ nhieãm cho rieâng mình, ví duï nhö moät chöông trình saûn xuaát saïch hôn. Moät soá caùc hoaït ñoäng nhö vieäc phaân loaïi chaát thaûi höõu hieäu ngay taïi nguoàn phaùt sinh chaát thaûi, naâng cao naêng löïc cuûa quaù trình thu gom chaát thaûi trong phaïm vi xí nghieäp… nhaèm muïc ñích “giaûm thieåu chaát thaûi” nhö :
Giaûm thieåu caùc nguoàn thaûi coá ñònh: kieåm tra ngaên ngöøa söï roø ræ vaø thaát thoaùt chaát thaûi raén; khaéc phuïc tính hieäu quaû cuûa caùc nguyeân lyù vaø qui taéc coâng ngheä ñang toàn taïi.
Ñoåi môùi hay caûi tieán coâng ngheä:
Thay ñoåi nguyeân lieäu ñaàu vaøo.
Kieåm soaùt toát hôn caùc quaù trình saûn xuaát.
Khaéc phuïc caùc thieát bò hieän coù.
Ñoåi môùi coâng ngheä.
Khaéc phuïc saûn phaåm: caùc ñaëc tính cuûa caùc saûn phaåm coù theå ñöôïc khaéc phuïc ñeå coù theå giaûm bôùt caùc taùc ñoäng cuûa chuùng leân moâi tröôøng trong suoát quaù trình saûn xuaát cuõng nhö giaûm thieåu caùc taùc ñoäng cuûa caùc saûn phaåm naøy trong caùc quaù trình tieâu thuï vaø thaûi boû sau naøy.
Ñoùng cöûa hoaëc di dôøi caùc cô sôû neáu thaáy caàn thieát:
Ñoái vôùi caùc cô sôû khoâng coøn khaû naêng xöû lyù oâ nhieãm vì nhieàu lyù do thì phaûi tuyeät ñoái döøng saûn xuaát ngay vaø tính ñeán khaû naêng thay ñoåi coâng ngheä hoaëc di dôøi vaøo caùc khu coâng nghieäp taäp trung.
Chính saùch hoã trôï ngaønh taùi cheá nhöïa
Hoã trôï maët baèng
Hoã trôï, tö vaán tìm kieám maët baèng saûn xuaát phuø hôïp.
Öu tieân boá trí maët baèng cho caùc döï aùn taùi cheá noùi chung vaø taùi cheá nhöïa noùi rieâng trong qui hoaïch caùc khu lieân hieäp xöû lyù chaát thaûi raén cuûa thaønh phoá.
Hoã trôï haï taàng kyõ thuaät (ñöôøng giao thoâng, heä thoáng caáp thoaùt nöôùc, heä thoáng caáp ñieän, heä thoáng thoâng tin lieân laïc, heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi…).
Mieãn hoaëc giaûm tieàn thueâ ñaát trong moät soá naêm nhaát ñònh khi döï aùn môùi ñi vaøo hoaït ñoäng.
Hoã trôï veà taøi chính
Hoã trôï veà voán: caùc cô sôû ñöôïc öu tieân cho vay voán laõi suaát thaáp hoaëc laõi suaát baèng 0 trong moät thôøi gian nhaát ñònh ñoái vôùi caùc döï aùn ñaàu tö veà coâng ngheä taùi cheá nhöïa, ñaàu tö caûi thieän chaát löôïng saûn phaåm nhöïa taùi cheá, caûi tieán heä thoáng thu mua vaø phaân loaïi coù hieäu quaû hôn.
Öu ñaõi veà thueá: mieãn hoaëc giaûm thueá giaù trò gia taêng, thueá thu nhaäp doanh nghieäp trong moät soá naêm nhaát ñònh.
Hoã trôï kyõ thuaät vaø thoâng tin
Caùc cô sôû taùi cheá nhöïa ñöôïc taïo ñieàu kieän tieáp caän vôùi coâng ngheä taùi cheá tieân tieán, ñöôïc hoã trôï thoâng tin vaø tö vaán kyõ thuaät, ñaëc bieät laø veà:
Coâng ngheä taùi cheá nhöïa tieân tieán.
Caùc giaûi phaùp saïch hôn cho ngaønh taùi cheá nhöïa.
Kyõ thuaät xöû lyù oâ nhieãm moâi tröôøng do hoaït ñoäng taùi cheá nhöïa.
Thoâng tin veà caùc chính saùch hoã trôï taùi cheá nhöïa.
Hoã trôï nguoàn nguyeân lieäu ñaàu vaøo vaø tieâu thuï saûn phaåm ñaàu ra
Caùc hình thöùc hoã trôï nguyeân lieäu ñaàu vaøo:
Môû roäng vaø naâng cao chöông trình phaân loaïi raùc taïi nguoàn caû veá phaïm vi vaø chaát löôïng.
Mieãn hoaëc giaûm thueá ñoái vôùi mua baùn nhöïa pheá lieäu.
Caùc hình thöùc hoã trôï tieâu thuï saûn phaåm ñaàu ra:
Hoã trôï caùc cô sôû giôùi thieäu, quaûng baù saûn phaåm nhöïa taùi cheá.
Ñaåy maïnh caùc chöông trình khuyeán khích söû duïng saûn phaåm taùi cheá treân caùc phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi chuùng, naâng cao yù thöùc coäng ñoàng veà yù nghóa cuûa söû duïng saûn phaåm taùi cheá.
Giaûm thueá giaù trò gia taêng (VAT) ñoái vôùi caùc saûn phaåm nhöïa taùi cheá.
Chöông 5 : KEÁT LUAÄN – KIEÁN NGHÒ
NHAÄN XEÙT CHUNG VEÀ HIEÄN TRAÏNG TAÙI CHEÁ PHEÁ LIEÄU NHÖÏA TAÏI TP.HCM
Hoaït ñoäng xöû lyù – thu hoài vaø taùi söû duïng chaát thaûi raén noùi chung vaø pheá lieäu nhöïa noùi rieâng ôû Tp.HCM coøn ñang vöôùng phaûi nhieàu vaán ñeà:
Chính saùch khuyeán khích phaân loaïi chaát thaûi raén taïi nguoàn chöa ñöôïc phaùt huy hieäu quaû. Taïi khu xöû lyù chaát thaûi raén chöa coù phöông tieän vaø thieát bò phaân loaïi neân chöa coù theå phaùt trieån caùc phöông tieän xöû lyù coù qui moâ lôùn vaø hieän ñaïi. Chaát thaûi sinh hoaït bò choân laãn vôùi chaát thaûi nguy haïi.
Tyû leä chaát thaûi raén ñöôïc thu hoài ñeå taùi cheá, taùi söû duïng vaøo khoaûng 20 - 40%, chuû yeáu do nhöõng ngöôøi chuyeân bôùi raùc thu nhaët. Tuy nhieân hoaït ñoäng thu thaäp chaát thaûi raén - pheá lieäu laø hoaøn toaøn töï phaùt, khoâng ñöôïc toå chöùc vaø quaûn lyù.
Hieän traïng caùc cô sôû taùi cheá ôû qui moâ vöøa vaø nhoû, ña phaàn laø caùc hoä saûn xuaát caù theå vôùi coâng ngheä vaø daây chuyeàn saûn xuaát taùi cheá laïc haäu, trang thieát bò thoâ sô, thuû coâng. Chöa coù söï quan taâm ñuùng möùc cuûa Nhaø Nöôùc vaø caùc ban ngaønh chöùc traùch.
Vaán ñeà an toaøn lao ñoäng cho coâng nhaân cuõng nhö an toaøn lao ñoäng cuûa nhaø xöôûng chöa ñaûm baûo. Veä sinh moâi tröôøng nhaø xöôûng vaø moâi tröôøng xung quanh khu vöïc saûn xuaát ñang laø vaán ñeà noùng boûng nhö: oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc maët, moâi tröôøng ñaát do söï coá kyõ thuaät trong saûn xuaát, hoùa chaát vaø nguyeân vaät lieäu chaûy traøn - roø ræ… Ngoaøi ra coøn gaây oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí töø caùc loø ñoát, khí thaûi, oâ nhieãm muøi…
Nhieân lieäu ñoát taïi caùc cô sôû taùi cheá hieän nay chuû yeáu laø duøng nhôùt caën vaø cuûi gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nghieâm troïng.
Phöông phaùp choân laáp raùc hôïp veä sinh nhö hieän nay chöa ñaït yeâu caàu trong vaán ñeà ñaët heä thoáng thu nöôùc raùc roø ræ cuõng nhö thu khí gas sinh ra.
Vieäc taùi cheá pheá lieäu ñem laïi khaù nhieàu tích cöïc, ñoù laø:
Coâng ngeä taùi cheá nhöïa hieän taïi coù theå taùi cheá ñöôïc taát caû caùc loaïi nhöïa pheá lieäu hieän coù töø bao bì nylon, oáng nöôùc PVC hö hoûng, nhöïa töø caùc vaät duïng nhö: thau, roå, chai, ly, ca nhöïa…
Ñoái vôùi nhaø saûn xuaát, vieäc taùi cheá pheá lieäu giuùp ñem laïi lôi nhuaän töø vieäc baùn pheá lieäu, tieát kieäm ñöôïc moät löôïng kinh phí ñaùng keå trong vieäc nhaäp nguyeân lieäu cuõng nhö chi phí xöû lyù chaát thaûi.
Hôn nöõa noù coøn giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm cho moät soá lôùp lao ñoäng ñang thaát nghieäp taïi Thaønh phoá.
Veà maët moâi tröôøng, vieäc taùi cheá pheá lieäu giuùp giaûm thieåu oâ nhieãm moâi tröôøng do caùc hoaït ñoäng saûn xuaát. Ñoàng thôøi giuùp tieát kieäm ñöôïc dieän tích xaây döïng cuõng nhö keùo daøi tuoåi thoï caùc baõi choân laáp raùc.
Tuy vaäy, hieän nay haàu heát caùc hoaït ñoäng taùi cheá pheá lieäu taïi Tp.HCM ñeàu do caùc cô sôû tö nhaân ñaûm traùch. Ñaây laø nhöõng cô sôû nhoû, voán ñaàu tö thaáp, hoaït ñoäng chuû yeáu mang tính töï phaùt, phöông tieän saûn xuaát ña soá laø thuû coâng. Do vaäy, vaán ñeà gaây oâ nhieãm cho moâi tröôøng do hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa caùc cô sôû naøy laø moät baøi toaùn khoù cho caùc nhaø moâi tröôøng.
ÑÒNH HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN NGAØNH TAÙI CHEÁ NHÖÏA
Döïa treân nhöõng öu - nhöôïc ñieåm vaø thuaän lôïi - khoù khaên, ngaønh taùi cheá nhöïa caàn ñöôïc phaùt trieån theo höôùng toàn taïi song song caùc döï aùn taùi cheá nhöïa qui moâ lôùn vôùi qui trình kheùp kín vaø coâng ngheä hieän ñaïi beân caïnh caùc cô sôû vöøa vaø nhoû vôùi coâng ngheä truyeàn thoáng.
Vôùi toác ñoä phaùt sinh raùc thaûi khoâng ngöøng gia taêng hieän nay, löôïng nhöïa pheá thaûi caàn ñöôïc taùi cheá ñöôïc ñaùnh giaù laø ñaõ vöôït quaù naêng löïc cuûa caùc cô sôû taùi cheá nhoû leû. Beân caïnh ñoù, vôùi coâng ngheä thoâ sô truyeàn thoáng, caùc cô sôû naøy ñang daàn khoâng ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu ngaøy caøng cao cuûa thò tröôøng caû veà chaát löôïng vaø soá löôïng vaø laø caùc nguoàn gaây oâ nhieãm quan troïng trong caùc khu daân cö. Vì vaäy coâng nghieäp hoùa ngaønh taùi cheá noùi chung vaø taùi cheá nhöïa noùi rieâng laø vieäc laøm caàn laøm ngay. Caàn phaûi coù söï ñaàu tö phaùt trieån caùc döï aùn taùi cheá nhöïa qui moâ coâng nghieäp, vôùi daây chuyeàn taùi cheá nhöïa hieän ñaïi. Caùc döï aùn naøy seõ ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu quan troïng sau:
Taùi cheá nhöïa vôùi saûn löôïng lôùn vaø hieäu quaû taùi cheá cao.
Ñaûm baûo vaán ñeà moâi tröôøng.
Chaát löôïng saûn phaåm taùi cheá cao, caïnh tranh ñöôïc vôùi saûn phaåm töø nhöïa nguyeân lieäu môùi.
Tuy nhieân, caùc cô sôû taùi cheá qui moâ lôùn hieän nay vaãn coøn haïn cheá veà phaïm vi thu gom. Ngoaøi ra, caùc cô sôû taùi cheá naøy coøn coù yeâu caàu cao veà soá löôïng vaø chaát löôïng nguyeân lieäu nhöïa pheá thaûi ñaàu vaøo. Trong tình hình hieän nay, ñaây seõ laø nhöõng nguyeân nhaân laøm haïn cheá khaû naêng xöû lyù trieät ñeå löôïng nhöïa vaø nylon pheá thaûi caàn taùi cheá phaùt sinh treân ñòa baøn thaønh phoá.
Vì vaäy, trong giai ñoaïn saép tôùi vaãn raát caàn duy trì hoaït ñoäng cuûa caùc cô sôû taùi cheá qui moâ vöøa vaø nhoû, hoaït ñoäng nhö nhöõng veä tinh thu mua vaø phaân loaïi nhöïa vaø nylon pheá thaûi cho caùc cô sôû taùi cheá nhöïa qui moâ coâng nghieäp. Caùc cô sôû qui moâ vöøa vaø nhoû naøy ñoàng thôøi cuõng goùp phaàn ñaùp öùng thò tröôøng saûn phaåm nhöïa taùi cheá giaù reû voán bò caùc cô sôû qui moâ coâng nghieäp boû ngoû. Caùc cô sôû vöøa vaø nhoû naøy vôùi nhöõng öu ñieåm rieâng, ñaëc bieät laø maïng löôùi thu mua roäng ñaõ ñöôïc thieát laäp laâu naêm coù khaû naêng thu mua nhöïa pheá lieäu vôùi hieäu quaû cao vaø trieät ñeå.
Tuy nhieân, caàn phaûi coù söï quaûn lyù thoáng nhaát maïng löôùi caùc cô sôû naøy vaø chuùng phaûi töøng böôùc ñöôïc naâng caáp thaønh heä thoáng thu mua, phaân loaïi vaø taùi cheá chuyeân nghieäp hôn vöøa ñaûm baûo muïc tieâu saûn xuaát vöøa ñaûm baûo khoâng taùc ñoäng xaáu ñeán moâi tröôøng. Duy trì chính saùch di dôøi caùc cô sôû taùi cheá nhöïa gaây oâ nhieãm naèm trong khu vöïc daân cö. Caùc cô sôû naøy neân ñöôïc boá trí laïi ôû caùc khu lieân hieäp xöû lyù chaát thaûi raén ñaõ ñöôïc nhaø nöôùc qui hoaïch nhö:
Khu lieân hôïp xöû lyù chaát thaûi raén Taây Baéc Tp.HCM (xaõ Phöôùc Hieäp, huyeän Cuû Chi).
Khu lieân hôïp xöû lyù chaát thaûi raén ôû Thuû Thöøa, Long An.
Ñaëc bieät, khu lieân hôïp xöû lyù chaát thaûi raén ôû Thuû Thöøa, Long An ñöôïc ñònh höôùng qui hoaïch theo moâ hình khu coâng nghieäp taùi cheá sinh thaùi.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
NOI DUNG LUAN VAN.doc- BIA.doc
- DANH MUC.doc
- HINH ANH.doc
- LOI CAM ON.doc
- NHIEM VU DO AN.doc
- TAI LIEU THAM KHAO.doc
HOANG ANH - 02DHMT006.zip
