Đề tài Những ảnh hưởng của lao động giúp việc gia đình mang tính thời vụ

â rµng nhÊt vµ dÔ nh×n thÊy nhÊt. Nh­ng nh÷ng ¶nh h­ëng kh¸c còng kh«ng hÒ nhá chÝnh lµ nh÷ng t¸c ®éng cña viÖc tham gia lao ®éng nµy tíi nh÷ng trÎ em g¸i tham gia lao ®éng vµ c¶ nh÷ng ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng cho dï hä kh«ng trùc tiÕp tham gia lao ®éng gióp viÖc. MÆt kh¸c, nh÷ng tin ®ån kh«ng hay vÒ viÖc ra ®i lµm viÖc cña trÎ còng cho chóng ta thÊy mét thùc tÕ vÒ h×nh thøc l¹m dung, ng­îc ®·i trÎ em ë n«ng th«n. TrÎ em ®· vµ ®ang bÞ l¹m dông d­íi nhiÒu h×nh thøc mµ ngay c¶ chÝnh b¶n th©n c¸c em còng kh«ng thÓ hiÓu hÕt ®­îc nh÷ng hÖ qu¶ mµ viÖc nµy ®Ó l¹i. Ngoµi ra, mét sè quan niÖm cña ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng vÒ vÊn ®Ò lao ®éng trÎ em gióp viÖc gia ®×nh ®É g©y kh«ng Ýt trë ng¹i cho qu¸ tr×nh t¸i hoµ nhËp víi céng ®ång cña trÎ sau thêi gian tham gia lao ®éng. KÕt luËn C«ng tr×nh nghiªn cøu nµy nh»m môc ®Ých t×m hiÓu nh÷ng ¶nh h­ëng cña lao ®éng gióp viÖc gia ®×nh mang tÝnh thêi vô tíi nh÷ng mèi quan hÖ x· héi cña trÎ em g¸i t¹i ®Þa ph­¬ng nh­ thÕ nµo? Nh÷ng suy nghÜ, tÝnh c¸ch cña trÎ em g¸i thay ®æi ra sao th«ng qua nh÷ng tr¶i nghiÖm vÒ cuéc sèng sau khi c¸c em ®· tiÕp cËn víi nh÷ng nÐt v¨n ho¸ míi t¹i Hµ Néi? §èi víi c¶ ba tr­êng hîp nghiªn cøu th× t«i nhËn thÊy r»ng, c«ng viÖc gióp viÖc gia ®×nh theo thêi vô nµy cã ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi viÖc h×nh thµnh vµ hoµn thiÖn nh©n c¸ch cña trÎ em g¸i. Bëi c¸c em tham gia lao ®éng t¹i Hµ Néi trong giai ®o¹n b¾t ®Çu h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch nªn khã cã thÓ tr¸nh khái nh÷ng ¶nh h­ëng cña viÖc tiÕp cËn víi nh÷ng nÐt v¨n ho¸ míi. Vµ cho dï c¸c trÎ em g¸i tiÕp nhËn v¨n ho¸ ®« thÞ mét c¸ch v« t×nh hay h÷u ý th× nh÷ng ¶nh h­ëng cña sù tiÕp nhËn nµy còng khã cã thÓ nh×n nhËn mét c¸ch cô thÓ. Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, v× mçi ng­êi cã nh÷ng tÝnh c¸ch, c¸ch suy nghÜ, ®é tuæi, giíi…kh¸c nhau mµ cã c¸ch tiÕp cËn, sµng läc vµ tiÕp nhËn nh÷ng nÐt v¨n ho¸ míi kh¸c nhau. §èi víi trÎ em g¸i tr­íc nh÷ng nÐt v¨n ho¸ ®« thÞ míi còng vËy. Mçi em còng cã nh÷ng c¸ch ®¸nh gi¸, chän läc vµ tiÕp nhËn kh¸c nhau. ChÝnh v× vËy mµ nh÷ng tr¶i nghiÖm vÒ cuéc sèng cña c¸c em kh«ng gièng nhau. Tõ ®ã, ®èi víi mçi trÎ viÖc tiÕp thu hay chÞu sù t¸c ®éng cña cuéc sèng ®« thÞ còng ë nhiÒu møc ®é. Mçi trÎ ®Òu t×m ra cho m×nh nh÷ng ®iÒu mµ c¸c em cho lµ Ên t­îng vµ ®¸ng ®Ó phÊn ®Êu hay häc hái. ViÖc tham gia lao ®éng nµy cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi viÖc ®Þnh h×nh nh÷ng quan niÖm vÒ cuéc sèng, nh÷ng suy nghÜ, t©m sinh lý cña trÎ vµ ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua hµnh ®éng cña c¸c em. §iÒu nµy cã thÓ thÊy ®­îc th«ng qua c¸ch mµ c¸c em thÓ hiÖn b»ng giao tiÕp, b»ng c¸ch tiÕp cËn hay nhËn xÐt vÒ bÊt cø vÊn ®Ò nµo ®ã trong cuéc sèng hµng ngµy. Mét ®iÒu râ rµng nhÊt lµ mçi trÎ ®Òu ®· lùa chän cho m×nh mét con ®­êng tíi t­¬ng lai, hay nãi c¸ch kh¸c lµ sù ®Þnh h­íng nghÒ nghiÖp trong t­¬ng lai. Cho dï nh÷ng con ®­êng mµ c¸c em ®· lùa chän kh«ng gièng nhau nh­ng tÊt c¶ nh÷ng sù lùa chän Êy ®Òu bÞ chi phèi bëi nh÷ng tr¶i nghiÖm cuéc sèng mµ c¸c em ®· tr¶i qua (®Æc biÖt lµ nh÷ng tr¶i nghiÖm cuéc sèng ë n¬i phån hoa ®« thÞ). Vµ mét ®iÒu kh«ng thÓ phñ nhËn ë ®©y chÝnh lµ sù ®Þnh h­íng nghÒ nghiÖp theo h­íng tÝch cùc: theo con ®­êng häc vÊn. Nh­ng, nh÷ng ¶nh h­ëng nµy còng cã hai mÆt: tÝch cùc vµ tiªu cùc. Mét mÆt, do viÖc tham gia lao ®éng qu¸ sím trong khi cßn Ýt tuæi rÊt cã kh¶ n¨ng c¸c em ch­a thÓ ®¸nh gi¸, sµng läc vµ tiÕp nhËn v¨n ho¸ mét c¸ch tèt nhÊt cho b¶n th©n. V× vËy, rÊt dÔ dÉn ®Õn sù ph¸t triÓn kh«ng hoµn thiÖn vÒ c¶ thÓ chÊt lÉn t©m hån trÎ. Lao ®éng sím lµ ®iÒu kiÖn dÉn ®Õn sù ph¸t triÓn lÖch l¹c c¶ vÒ thÓ chÊt lÉn t©m hån trÎ. C¸c em sím ph¶i t¹o dùng cuéc sèng trong khi kh«ng cã sù bao bäc cña cha mÑ. Sù non yÕu vÒ t©m lý vµ t×nh c¶m còng dÉn ®Õn viÖc c¸c em dÔ bÞ l¹m dông søc lao ®éng. MÆt kh¸c, c¸c em còng tÝch luü ®­îc mét sè kinh nghiÖm cÇn thiÕt cho cuéc sèng tr­ëng thµnh sau nµy. Nh­ng trªn thùc tÕ th× nh÷ng mÆt tiªu cùc l¹i cã nhiÒu h¬n mÆt tÝch cùc. XÐt vÒ mét gãc ®é nµo ®ã th× viÖc tham gia vµo lao ®éng gióp viÖc ®· lµm thay ®æi cuéc ®êi cña mét sè trÎ g¸i. ViÖc c¸c em ra ®i lao ®éng gióp viÖc gia ®×nh t¹i Hµ Néi cho dï trong thêi gian dµi hay ng¾n còng cã ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi nh÷ng mèi quan hÖ x· héi ë quª nhµ. Nh÷ng ¶nh h­ëng nµy cã sù t¸c ®éng hai chiÒu qua l¹i. Mét chiÒu lµ nh÷ng ¶nh h­ëng tõ nh÷ng tr¶i nghiÖm cuéc sèng lµm thay ®æi c¸ch thøc giao tiÕp, quan niÖm cña trÎ em víi nh÷ng mèi quan hÖ x· héi t¹i quª nhµ. Mét chiÒu lµ nh÷ng suy nghÜ, ®¸nh gi¸ hay ®Þnh kiÕn cña x· héi cã ¶nh h­ëng tíi viÖc t¸i hoµ nhËp víi c«ng ®ång cña trÎ em g¸i sau khi kÕt thóc ho¹t ®éng lao ®éng gióp viÖc theo thêi vô ë Hµ Néi trë vÒ. Sù t¸c ®éng hai chiÒu qua l¹i nµy ®an xen vµ t¸c ®éng lÉn nhau khiÕn nh÷ng mèi quan hÖ x· héi cña trÎ em g¸i thay ®æi. Qu¸ tr×nh t¸i hoµ nhËp víi céng ®ång cña trÎ em g¸i còng tõ ®ã mµ gÆp mét sè khã kh¨n. Nh÷ng biÕn ®æi trong t­ t­ëng, suy nghÜ cña mét sè em kh«ng ®­îc céng ®ång chÊp nhËn. NÕu kh«ng ®­îc céng ®ång chÊp nhËn th× ch¾c ch¾n r»ng trÎ sÏ ë trong t×nh tr¹ng c« lËp. MÆt kh¸c, do nh÷ng ®Þnh kiÕn vÒ quan niÖm ®èi víi viÖc häc tËp cña trÎ em g¸i hay quan niÖm vÒ viÖc con g¸i mét m×nh ®i xa gia ®×nh dÔ bÞ h­ háng…còng lµ rµo c¶n khiÕn mét sè t­ t­ëng míi xuÊt hiÖn cña trÎ em g¸i gÆp khã kh¨n. T¹i ®Þa ph­¬ng, ng­êi d©n cã nh÷ng ý kiÕn kh«ng thèng nhÊt tr­íc vÊn ®Ò trÎ em g¸i tham gia lao ®éng gióp viÖc t¹i Hµ Néi. Sù kh¸c biÖt nµy còng xuÊt ph¸t tõ gãc ®é nh×n nhËn vÊn ®Ò cña mçi c¸ nh©n. Mçi c¸ nh©n nh×n nhËn vÊn ®Ò tõ mét khÝa c¹nh kh¸c nhau, dùa trªn nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau: t©m lý tuæi, giíi, tÝnh c¸ch riªng, hoµn c¶nh gia ®×nh vµ c¶ nh÷ng tr¶i nghiÖm c¸ nh©n cña hä… Lao ®éng trÎ em gióp viÖc gia ®×nh mÆc dï cã tÝnh chÊt theo thêi vô nh÷ng còng ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá vµo nÒn kinh tÕ gia ®×nh. Vµ ®iÒu nµy cho thÊy, viÖc tham gia lao ®éng nµy còng chØ lµ mét trong nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau cña lao ®éng trÎ em. Vµ lao ®éng lµm thuª gióp viÖc gia ®×nh gÇn nh­ lµ lo¹i c«ng viÖc mang tÝnh ®Æc thï cña n÷ giíi v× vËy nã hoµn toµn kh¸c biÖt víi lo¹i lao ®éng mang tÝnh ®Æc thï cña nam giíi (vÝ dô: ®¸nh giÇy), hoÆc nh÷ng c«ng viÖc cã c¶ nam vµ n÷ tham gia. Vµ m«i tr­êng lao ®éng cña trÎ em g¸i trong c«ng viÖc gÇn nh­ hoµn toµn khÐp kÝn. §©y lµ hoµn c¶nh khã kh¨n vµ cã ¶nh h­ëng lín tíi sù ph¸t triÓn toµn diÖn mét c¸ch lµnh m¹nh cña trÎ em g¸i. Qua t×m hiÓu trong nghiªn cøu nµy cho thÊy, v× nhiÒu lý do mµ viÖc tham gia lao ®éng nµy cña trÎ em g¸i th­êng g©y cho c¸c em c¶m gi¸c tù ti, ¶nh h­ëng tíi c¸ch suy nghÜ, th¸i ®é cña trÎ em g¸i trong cuéc sèng. §iÒu nµy thÓ hiÖn trong c¸ch thøc giai tiÕp cña trÎ em g¸i trong c¸c mèi quan hÖ x· héi cña c¸c em t¹i quª nhµ. Th¸i ®é thiÕu tù tin nµy cña trÎ rÊt dÔ dÉn ®Õn sù yÕu ít vÒ t©m lý tr­íc nh÷ng khã kh¨n cña cuéc sèng. Vµ còng tõ ®ã biÕn trÎ thµnh nh÷ng c«ng d©n chØ biÕt cam chÞu sau nµy. Cã thÓ thÊy r»ng, ho¹t ®éng lao ®éng gióp viÖc gia ®×nh chØ míi gia t¨ng trong giai ®o¹n kinh tÕ më nh÷ng n¨m gÇn ®©y víi h×nh thøc lao ®éng kh¸c so víi h×nh “®i ë” tr­íc kia. §ång nghÜa víi viÖc thay ®æi vÒ lo¹i h×nh c«ng viÖc sÏ lµ sù thay ®æi vÒ c¶ b¶n chÊt x· héi cña lo¹i h×nh c«ng viÖc nµy. Tr­íc khi tham gia lao ®éng t¹i Hµ Néi, c¸c em còng ®· tõng lao ®éng gióp ®ì bè mÑ t¹i gia ®×nh. Thay ®æi ë ®©y lµ tõ viÖc lao ®éng t¹i gia ®×nh m×nh c¸c em chuyÓn sang lao ®éng t¹i mét gia ®×nh kh¸c vµ ®­îc tr¶ l­¬ng cho ho¹t ®éng lao ®éng ®ã. Nh­ng còng v× m«i tr­êng lao ®éng ®· kh¸c tr­íc nªn trÎ em l¹i ®øng ë mét vÞ thÕ yÕu h¬n v× kh«ng cßn sù b¶o hé cña cha mÑ. V× vËy, c¸c em rÊt ®Ô bÞ l¹m dông, ng­îc ®·i. Trªn thùc tÕ th× viÖc trÎ em bÞ l¹m dông kh«ng ph¶i chØ xuÊt hiÖn khi trÎ ®i kiÕm sèng xa nhµ mµ ngay khi lao ®éng trong gia ®×nh cña m×nh trÎ em còng ®· tõng bÞ l¹m dông. C¸c h×nh thøc l¹m dông trÎ em ngµy cµng phæ biÕn vµ më réng d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Tr­íc ®©y, chóng ta th­êng chØ nãi tíi viÖc trÎ em bÞ l¹m dông vÒ lao ®éng, th©n thÓ, t×nh dôc nh­ng ngoµi nh÷ng h×nh thøc l¹m dông nµy ra cßn cã mét sè h×nh thøc l¹m dông kh¸c khã nh×n nhËn h¬n nh­ng còng t¸c ®éng tíi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lµnh m¹nh cña trÎ. §ã lµ viÖc trÎ em bÞ bá mÆc, kh«ng ®­îc sù quan t©m tíi nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn. VÊn ®Ò ë ®©y cã lÏ chÝnh lµ sù kh¸c biÖt trong nh©n thøc vÒ kh¸i niÖm l¹m dông trÎ em. T×nh tr¹ng lao ®éng trÎ em gia t¨ng còng ®ång nghÜa víi viÖc t¨ng kh¶ n¨ng thÊt nghiÖp cho lùc l­îng trong ®é tuæi lao ®éng. Do ®ã, ng¨n chÆn sù gia t¨ng cña lùc l­îng lao ®éng trÎ em lµ h¹n chÕ nh÷ng bãc lét, l¹m dông trÎ em vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho trÎ em cã thÓ ph¸t triÓn mét c¸ch toµn diÖn, tèt nhÊt còng nh­ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò viÖc lµm cña ng­êi lao ®éng. §Ó ng¨n chÆn nh÷ng t×nh tr¹ng võa nªu trªn, cÇn ph¶i cã c¸ch nh×n nhËn ®¸nh gi¸ vÒ vÊn ®Ò lao ®éng trÎ em gióp viÖc gia ®×nh mét c¸ch khoa häc vµ ®Æt nã trong mèi quan hÖ tæng thÓ cña x· héi. Chó thÝch (1). ViÖn X· héi häc (2000), B¸o c¸o nghiªn cøu: VÞ thµnh niªn vµ biÕn ®æi x· ë ViÖt Nam. (2), (3), (10). Héi nghÞ t­ vÊn c¸c nhµ tµi trî ViÖt Nam (2003), B¸o c¸o Ph¸t triÓn ViÖt Nam n¨m 2004: NghÌo, Hµ Néi (4). N¨m 1998 cã 64%, trong khi n¨m 2002 chØ cã 47% ng­êi lao ®éng tõ 15 tuæi trë lªn lµm viÖc trªn ruéng cña m×nh. Vµ n¨m 1998 cã 19%, n¨m 2002 cã 30% sè lao ®éng tõ 15 tuæi trë lªn lµm viÖc ®­îc tr¶ l­¬ng. (B¸o c¸o ph¸t triÓn ViÖt Nam, 2004). (5), (11). §Ó thùc hiÖn ®óng c¸c quy t¾c ®¹o ®øc trong nghiªn cøu Nh©n häc, c¸c tªn ®Þa ®iÓm còng nh­ tªn ng­êi cung cÊp th«ng tin trong kho¸ luËn nµy ®· ®­îc thay ®æi. (6), (7). Vò Ngäc B×nh (2000), C¸c v¨n b¶n quèc tÕ vÒ b¶o vÖ trÎ em, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. (8). Bé Loa ®éng, Th­¬ng binh vµ x· héi (1997), VÊn ®Ò lao ®éng trÎ em ë ViÖt Nam, Hµ Néi. (9), (12), (13). Khoa T©m lý tr­êng ®¹i häc Khoa häc x· héi vµ Nh©n v¨n- ®¹i häc Quèc gia Hµ Néi (2000), TrÎ em lµm thuª gióp viÖc gia ®×nh ë Hµ Néi, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. Tµi liÖu tham kh¶o 1. §Æng Nguyªn Anh (1998), Vai trß cña m¹ng l­íi x· héi trong qóa tr×nh di c­, t¹p chÝ X· héi häc sè 2. 2. §Æng Nguyªn Anh (1997), VÒ vai trß cña di c­ n«ng th«n - ®« thÞ trong sù nghiÖp ph¸t triÓn n«ng nghiÖp hiÖn nay, t¹p chÝ X· héi häc sè 4. 3. Thuý Ngäc Anh (1998), Ng­êi gióp viÖc, b¸o N«ng nghiÖp ViÖt Nam ngµy 9- 12/ 4. 4. Vò Ngäc B×nh (2000), C¸c v¨n b¶n quèc tÕ vÒ b¶o vÖ trÎ em, NXB ChÝnh TrÞ Quèc Gia, Hµ Néi. 5. A.Bequele and W.E.Myers, §iÒu ®Çu tiªn tr­íc hÕt trong lao ®éng trÎ em: xo¸ bá nh÷ng c«ng viÖc ®éc h¹i víi trÎ em 6.Vò Ngäc B×nh (1997), Nh÷ng ®iÒu cÇn biÕt vÒ quyÒn trÎ em, NXB ChÝnh TrÞ Quèc Gia, Hµ Néi. 7. NguyÔn V¨n ChÝnh (1997), BiÕn ®æi kinh tÕ - x· héi vµ vÊn ®Ò di chuyÓn n«ng th«n - ®« thÞ ë miÒn B¾c ViÖt Nam, T¹p chÝ x· héi häc sè 2. 8. NguyÔn V¨n ChÝnh (1999), Gãp phÇn nghiªn cøu vÊn ®Ò lao ®éng trÎ em, t¹p chÝ Khoa häc §¹i häc Quèc gia Hµ Néi sè 3. 9. Lª B¹ch D­¬ng (1998), Nhµ n­íc, kinh tÕ thÞ tr­êng vµ di d©n néi ®Þa ViÖt Nam, t¹p chÝ X· héi häc sè 3. 10. Joyce Halliday & Jo Little (2004), T×m hiÓu thùc tÕ ch¨m sãc con c¸i cña phô n÷ n«ng th«n, t¹p chÝ X· héi häc sè 1. 11. NguyÔn Lan H­¬ng (1999), Con sen ®êi míi, b¸o Gi¸o dôc vµ Thêi ®¹i ngµy 6/4. 12. V¨n ThÞ Ngäc Lan (2000), Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n ë hé gia ®×nh n«ng d©n cã ng­êi ®i lµm xa, t¹p chÝ X· héi häc sè 4. 13. NguyÔn ThÞ BÝch Nga (2003), ViÖc lµm vµ ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng theo thêi vô tõ n«ng th«n ra Hµ Néi, t¹p chÝ X· héi häc sè 2. 14. Lª M¹nh N¨m (2000), Vai trß cña gia ®×nh n«ng th«n ®ång b»ng s«ng Hång trong vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm cho con c¸i, t¹p chÝ X· héi häc sè 2. Hå Quang (1998), Nh÷ng c« g¸i n«ng th«n ra tØnh, b¸o N«ng nghiÖp ViÖt Nam ngµy 3- 6/12. 15. §ç Ngäc Ph­¬ng (1995), TrÎ em lang thang- mét vÊn ®Ò x· héi cÇn quan t©m, t¹p chÝ X· héi häc sè 2. 16. Hµ ThÞ Ph­¬ng TiÕn & Hµ Quang Ngäc (2000), Lao ®éng n÷ di c­ tù do n«ng th«n - thµnh thÞ, NXB Phô N÷, Hµ Néi. 17. Lª Thi (1998), MÊy suy nghÜ vÒ lao ®éng n÷ nhËp c­ tù do ë Hµ Néi, t¹p chÝ Nghiªn cøu Kinh tÕ sè 241. 18. TrÇn §×nh Thiªn (1995), Vµi ®Ó xuÊt vÒ mèi quan hÖ gi÷a ¸p lùc d©n sè - lao ®éng vµ sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp - n«ng th«n, t¹p chÝ X· héi häc sè 2. 19. NguyÔn ThÞ Kim Thoa (2000), T¸c ®éng cña qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ ®Õn kinh tÕ hé gia ®×nh n«ng th«n, t¹p chÝ X· héi häc sè 1. 20. NguyÔn Quang Vinh & NguyÔn Thu Sa (1998), Gi¶ thiÕt vÒ n¨ng lùc héi nhËp cña ng­êi d©n vµ ®êi sèng ®« thÞ, t¹p chÝ X· héi häc sè 2. 21. NguyÔn §øc Vinh (1995), Th¸i ®é h­íng ®Õn viÖc di d©n ë mét x· ®ång b»ng B¾c Bé, t¹p chÝ X· héi häc sè 2. 22. B¸o c¸o Ph¸t triÓn ViÖt Nam 2004: NghÌo, Hµ Néi 2003. 23. Bé lao ®éng vµ th­¬ng binh x· héi (1997), VÊn ®Ò lao ®éng trÎ em ë ViÖt Nam, , Hµ néi. 24. Bé Lao d«ng, Th­¬ng binh vµ x· héi (1997), VÊn ®Ò lao ®éng trÎ ë ViÖt Nam, Hµ Néi. 25. Bé T­ Ph¸p: ViÖn nghiªn cøu khoa häc ph¸p lý (1996), B¶o vÖ quyÒn trÎ em trong ph¸p luËt ViÖt Nam, , NXB Gi¸o Dôc, Hµ Néi. 26. Nhãm c«ng t¸c Khu vùc vÒ lao ®éng trÎ em (2003), Lao ®éng trÎ em: cïng nhau trao ®æi th«ng tin, , NXB B¶n ®å, Hµ Néi. 27. Nhãm c«ng t¸c khu vùc vÒ Lao ®éng TrÎ em (2004), Nghiªn cøu lao ®éng trÎ em nh­ thÕ nµo- m­êi hai b­íc vµ c¸c c«ng cô, NXB Lao ®éng - x· héi, Hµ Néi. 28. Khoa T©m lý häc tr­êng ®¹i häc Khoa häc x· héi vµ Nh©n v¨n & Tæ chøc cøu trî trÎ em Thuþ §iÓn (2000), TrÎ em lµm thuª gióp viÖc gia ®×nh t¹i Hµ Néi, NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi. 29. Quü Cøu trî nhi ®ång Anh (2001), Dù th¶o kÕt qu¶ söa ®æi lÇn thø III: Mét thÕ giíi phï hîp víi trÎ em. 30. Quü Cøu trî nhi ®ång Anh (1998), Lao ®éng trÎ em t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh. 31. Tæ chøc b¶o vÖ trÎ em quèc tÕ (2002), B¸o c¶o cña Uû ban quyÒn trÎ em 32. Liªn hîp quèc vÒ c«ng t¸c t­ ph¸p ng­êi ch­a thµnh niªn, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ néi. 33. ViÖn nghiªn cøu thanh niªn (1999), ý kiÕn nh÷ng chñ nh©n cña t­¬ng lai. 34. ViÖn nghiªn cøu Thanh niªn (1999), øng xö cña trÎ em trong cuéc sèng, Hµ néi. Phô lôc Vµi nÐt vÒ t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi cña x· Qu¶ng Ch©u Qu¶ng Ch©u lµ mét trong 41 x· cña huyÖn Qu¶ng X­¬ng, c¸ch thµnh phè Thanh Ho¸ 12 km vµ c¸ch biÓn §«ng 3 km. Qu¶ng Ch©u cã diÖn tÝch 4.107 km2 víi d©n sè 8.112 ng­êi. Toµn x· chia thµnh 9 th«n. - Tæng diÖn tÝch gieo trång n¨m 2004 ®¹t 919,5 ha. Trong ®ã vô chiªm xu©n ®¹t 398,75 ha, vô mïa 398 ha, vô ®«ng ®¹t 116 ha. HÖ sè sö dông ®Êt lµ 2,29 lÇn. - Tæng ®µn tr©u bß: 357 con. Tæng gi¸ trÞ thuu nhËp tù ch¨n nu«i gia sóc, gia cÇm ®¹t 6.995,7 triÖu. - DiÖn tÝch nu«i th¶ 56,4 ha trong ®ã diÖn tÝch nu«i mÆn lî 34 ha, nu«i th¶ n­íc ngät 22,4 ha. Nu«i th¶ kÕt hîp víi ®¸nh b¾t thuû h¶i s¶n. Tæng s¶n l­îng khai th¸c trong n¨m ®¹t 451 tÊn t«m, c¸ cua vµ trªn 600 tÊn ngao, sß c¸c lo¹i. - Tæng thu nhËp GDP n¨m 2004 ®¹t 30.731 triÖu ®ång. Trong ®ã nguån thu tõ n«ng nghiÖp ®¹t 18.458,7 triÖu ®ång; nguån thu tõ c¸c ngµnh nghÒ dÞch vô ®¹t 8.322,4 triÖu ®ång; thu tõ quü l­¬ng + b¶o hiÓm x· héi + nhiÒu nguån thu kh¸c ®¹t 3.950 triÖu. Toµn x· cã 520 hé, ngoµi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cßn cã thªm nghÒ kh¸c. Ngoµi ra cßn cã tù 400 lao ®éng trë lªn th­êng xuyªn tham gia thÞ tr­êng lao ®éng tù do. Gi¸ trÞ thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi gÇn 4 triÖu ®ång/ng­êi/n¨m. Toµn x· cã 1239 hé ®¹t tiªu chuÈn gia ®×nh v¨n ho¸ chiÕm 66% sè hé toµn x·. - N¨m häc 2003 – 2004 khèi trung häc c¬ së tæng häc sinh ®­îc khen lµ 365 em (52,8% tæng sè häc sinh cña khèi). Trong ®ã häc sinh giái cÊp tØnh 3 em, cÊp huyÖn 40 em, tiªn tiÕn xuÊt s¾c 322 em. - Khèi tiÓu häc cã sè häc sinh ®­îc khen th­ëng lµ 429 em (52,8 % tæng sè häc sinh cña khèi). Trong ®ã, cã 11 häc sinh ®¹t lo¹i giái cÊp tØnh; 19 em ®¹t häc sinh giái cÊp huyÖn; 399 häc sinh ®¹t häc sinh tiªn tiÕn xuÊt s¾c. - Khèi mÇm non cã 230 häc sinh ë 2 ®é tuæi. Trong ®ã, 15 em ®¹t lo¹i giái cÊp huyÖn, 90 em ®¹t lo¹i tiªn tiÕn xuÊt s¾c. - Mçi x· cã 1 tr­êng cÊp I, mét tr­êng cÊp II. Nh­ng toµn huyÖn Qu¶ng X­¬ng víi 41 x·, thÞ trÊn chØ cã 4 trõ¬ng cÊp III. Nh­ vËy, kho¶ng 10 x· míi cã 1 tr­êng cÊp III. C¬ së vËt chÊt y tÕ phôc vô cho kh¸m vµ ®iÒu trÞ t¹i tr¹m y tÕ x· xuèng cÊp ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh ch¨m sãc søc khoÎ cho nh©n d©n. MÆt kh¸c, trong x· sè gia ®×nh sinh con thø ba rÊt phæ biÕn dÉn ®Õn t×nh tr¹ng trÎ em suy dinh d­ìng cao trªn 25%. Trong khi ®ã sè hä nghÌo trong toµn x· cßn 7 % víi nh÷ng c¨n nhµ tranh tre nøa l¸ t¹m bî. MÉu c©u hái nghiªn cøu I. MÉu c©u hái pháng vÊn trÎ 1. Nh÷ng th«ng tin chung - Hä tªn, tuæi, giíi tÝnh, ®Þa chØ gia ®×nh - Häc líp mÊy (nÕu kh«ng cßn ®i häc th× bá häc n¨m nµo? v× sao?) - NÕu bá häc råi th× hiÖn nay ®ang lµ c«ng viÖc g×? V× sao l¹i chän c«ng viÖc Êy? - Gia ®×nh cã bao nhiªu anh, chÞ, em ? - C¸c anh, chÞ, em cã cßn ®i häc kh«ng? - NÕu cßn th× häc líp mÊy? NÕu kh«ng th× hä lµm c«ng viÖc g×? - Bè, mÑ bao nhiªu tuæi vµ ®ang lµm c«ng viÖc g×? - Ai lµ ng­êi cã thu nhËp cao nhÊt trong gia ®×nh ? 2. Nh÷ng th«ng tin vÒ viÖc lµm cña trÎ - T¹i sao trÎ em l¹i quyÕt ®Þnh ®i lµm xa nhµ vµo dÞp tÕt? - Ai rñ ®i ( ai giíi thiÖu)? NÕu kh«ng cã ai rñ ®i th× t¹i sao l¹i biÕt ë Hµ Néi cã viÖc lµm vµo dÞp tÕt ? - §i víi ai ? - Cã ng­êi quen ë thµnh phè kh«ng? - Tr­íc ®ã ®· bao giê ®Õn Hµ Néi ch­a? NÕu ch­a th× cã biÕt th«ng tin g× vÒ Hµ Néi kh«ng ? - T¹i sao l¹i lùa chän c«ng viÖc lµ gióp viÖc gia ®×nh mµ kh«ng ph¶i lµ mét c«ng viÖc kh¸c? - Trong gia ®×nh ®· cã ai lµm c«ng viÖc nµy ch­a? Cã quen biÕt ng­êi nµo ®· tõng lµm c«ng viÖc nµy kh«ng ? - Khã kh¨n cña c«ng viÖc nµy lµ g×? - Mét ngµy lµm viÖc cña trÎ nh­ thÕ nµo? - Lµm dÞp tÕt nh­ vËy th× lµm trong bao nhiªu ngµy? - TrÎ ®· ®i lµm vµo dÞp tÕt nh­ vËy bao nhiªu lÇn? - TiÒn c«ng lµ bao nhiªu? Cã bÞ trõ l­¬ng kh«ng ? Nh­ thÕ nµo thÞ bÞ trõ l­¬ng? Ngoµi tiÒn c«ng th× chñ cã cho thªm g× kh«ng ? - Cã lµm hîp ®ång lao ®éng kh«ng ? NÕu cã th× do ai th¶o hîp ®ång? trÎ cã quyÒn yªu cÇu ®iÒu g× hay kh«ng ? - Sau khi nhËn tiÒn c«ng th× sö dông sè tiÒn Êy nh­ thÕ nµo? Tiªu vµo nh÷ng kho¶n g×? Kho¶n g× lµ chÝnh? 3. Nh÷ng c¶m nhËn cu¶ trÎ - §iÒu kiÖn sèng ë gia ®×nh chñ lao ®éng nh­ thÕ nµo? - Nh÷ng c¶m nhËn cña trÎ vÒ thµnh phè n¬i trÎ ®· ®Õn vµ tõ ®ã trÎ c¶m nhËn nh­ thÕ nµo vÒ quª nhµ? - TrÎ nghÜ nh­ thÕ nµo vÒ viÖc ®i lµm c«ng viÖc nµy ? - TrÎ thÝch hay kh«ng thÝch ®i lµm ? v× sao? NÕu kh«ng cßn ®i häc n÷a trÎ cã tiÕp tôc lµm c«ng viÖc nµy kh«ng ? - TrÎ c¶m nhËn thÕ nµo vÒ c¸ch nh÷ng ng­êi thµnh phè quan hÖ vµ ®èi xö víi nhau trong gia ®×nh? Trong quan hÖ b¹n bÌ? Trong quan hÖ hµng xãm l¸ng giÒng? Trong quan hÖ víi thÇy, c« gi¸o? - TrÎ cã thÝch hay kh«ng thÝch c¸ch c­ xö nµy cña ng­êi thµnh phè ? v× sao? - TrÎ cã bao giê nghÜ ®Õn vÊn ®Ò mäi ng­êi nghÜ nh­ thÕ nµo vÒ viÖc trÎ ®i lµm kh«ng ? - Th¸i ®é cña nh÷ng ng­êi trong gia ®×nh, b¹n bÌ, hµng xãm vµ thÇy c« vÒ vÊn ®Ò trÎ ®i gióp viÖc? II. MÉu c©u hái pháng vÊn gia ®×nh cã trÎ tham gia lao ®éng gióp viÖc gia ®×nh 1. Nh÷ng th«ng tin chung - Hä tªn, tuæi, giíi tÝnh, ®Þa chØ ng­êi ®­îc pháng vÊn - Sè nh©n khÈu trong hé? - Quan hÖ cña ng­êi ®­îc pháng vÊn víi trÎ lao ®éng ? - Møc sèng cña gia ®×nh so víi c¸c gia ®×nh kh¸c trong lµng, x·? gia ®×nh cã thiÕu ¨n kh«ng ? - Nguån thu nhËp chÝnh cña gia ®×nh lµ g×? - C¸c nguån thu nhËp kh¸c cña gia ®×nh ? - Ai lµ ng­êi cã thu nhËp cao nhÊt trong gia ®×nh ? 2. Nh÷ng suy nghÜ cña ng­êi trong gia ®×nh vÒ viÖc ®i lµm cña trÎ: - Ai lµ ng­êi trong gia ®×nh quyÕt ®Þnh hay ®ång ý víi viÖc ®i lµm cña trÎ? V× sao? - Trong gia ®×nh cã ai ph¶n ®èi viÖc trÎ ®i lµm kh«ng ? v× sao? - Hä cã biÕt g× vÒ nh÷ng khã kh¨n, thuËn lîi cña trÎ khi trÎ ®i lµm kh«ng ? - TiÒn c«ng cña trÎ mang vÒ gia ®×nh lµ bao nhiªu? §­îc tiªu dïng vµo nh÷ng kho¶n nµo? - Sè tiÒn c«ng Êy cã quan träng ®èi víi gia ®×nh kh«ng ? - Hä cã c¶m thÊy viÖc ®i lµm nµy ¶nh h­ëng g× ®èi víi viÖc häc tËp cña trÎ kh«ng ? - Gia ®×nh cã lo l¾ng g× khi trÎ ®i lµm xa ? - Sau khi trÎ trë vÒ hä cã thÊy trÎ cã g× thay ®æi kh«ng ? - T×nh c¶m cña gia ®×nh ®èi víi trÎ cã g× thay ®æi kh«ng ? - Hä cã muèn trÎ n¨m sau l¹i ®i lµm dÞp tÕt hay nghØ häc ®Ó ®i lµm ë thµnh phè kh«ng ? - Hä cã biÕt b¹n bÌ vµ hµng xãm nghÜ g× vÒ viÖc trÎ ®i lµm xa? III. MÉu c©u hái pháng vÊn hµng xãm cña gia ®×nh cã trÎ lao ®éng ë thµnh phè dÞp tÕt: - Tªn, tuæi, giíi tÝnh, nghÒ nghiÖp cña ng­êi ®­îc pháng vÊn - Gia ®×nh cña hä cã ng­êi ®i lµm ë thµnh phè kh«ng ? NÕu cã hay kh«ng th× v× sao? - Hä nghÜ nh­ thÕ nµo vÒ viÖc trÎ ®i lµm thuª ë thµnh phè? Theo hä viÖc nµy lµ tèt hay xÊu? Nã cã ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo ®Õn cuéc sèng cña gia ®×nh trÎ hay cña trÎ? - Hä c¶m thÊy trÎ em sau khi ®i lµm ë thµnh phè vÒ cã ®iÒu g× kh¸c l¹ kh«ng? T¹i sao? IV. MÉu c©u hái pháng vÊn thÇy, c« gi¸o cña trÎ - Tªn, tuæi, giíi tÝnh cña ng­êi ®­îc pháng vÊn? - Hä nghÜ g× vÒ viÖc trÎ ph¶i ®i lµm xa vµo dÞp tÕt? - Theo hä viÖc ®i lµm nµy cã ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo ®èi víi trÎ ? ( ¶nh hö¬ng tíi viÖc häc tËp, th¸i ®é, t©m t­ t×nh c¶m cña trÎ…) - C¸ch ®èi xö cña trÎ ®èi víi thÇy, c« vµ b¹n bÌ cña trÎ cã g× thay ®æi kh«ng? BiÓu hiÖn cña sù thay ®æi Êy lµ g×? V. MÉu c©u hái pháng vÊn b¹n bÌ cña trÎ - Tªn, tuæi, giíi tÝnh, ®ang cßn ®i häc hay ®· nghØ häc? V× sao? - ViÖc häc tËp cña b¹n em sau khi ®i lµm vÒ kÐm h¬n hay tèt h¬n tr­íc? - C¸ch tiªu tiÒn cña c¸ch tiªu tiÒn cña b¹n emcã g× kh¸c kh«ng ? - B¹n em hoµ hîp h¬n hay c« ®éc h¬n trong líp? - B¹n em cã th¸i ®é nh­ thÕ nµo sau khi ®i lµm trë vÒ? B¹n em cã hµnh ®éng g× kh¸c th­êng kh«ng ? B¹n dÔ th­¬ng h¬n, khã tÝnh hay dÔ tÝnh h¬n tr­íc? - B¹n cã hay ®i ch¬i kh«ng ? Cã kÕt thªm b¹n míi kh«ng ? Cã coi th­êng b¹n cò kh«ng ? v× sao? - Em cã thÝch ®i lµm gièng nh­ b¹n cña em kh«ng ? NÕu cã/kh«ng? v× sao? - Em cã biÕt mäi ng­êi nghÜ nh­ thÕ nµo vÒ viÖc b¹n em lªn thµnh phè ®i lµm kh«ng ? _ Theo em viÖc b¹n em ®i lµm nh­ vËy cã g× tèt - xÊu ? V× sao? - Gia ®×nh em cã thÝch em kÕt b¹n víi ng­êi ®i lµm ë thµnh phè nh­ vËy kh«ng ? Nh÷ng ng­êi kh¸c nghÜ nh­ thÕ nµo vÒ viÖc b¹n em ®i lµm nh­ vËy? VI. MÉu c©u hái pháng vÊn ng­êi thuª lao ®éng trÎ em g¸i - Tªn, tuæi, giíi tÝnh, nghÒ nghiÖp, ®Þa chØ ng­êi ®­îc pháng vÊn? - Theo hä løa tuæi thÝch hîp ®Ó ®i gióp viÖc lµ bao nhiªu? T¹i sao? - Theo hä, trÎ em gióp viÖc gia ®×nh cã nh÷ng khã kh¨n g×? - Gia ®×nh hä ®· thuª bao nhiªu ng­êi gióp viÖc råi? Vµ nh÷ng ng­êi gióp viÖc Êy bao nhiªu tuæi? - Hä ®· thuª ng­êi gióp viÖc nhµ vµo dÞp tÕt bao giê ch­a? Råi/ch­a v× sao? NÕu råi th× bao nhiªu nhiªu lÇn vµ thuª trong bao nhiªu ngµy? - C«ng viÖc chÝnh cña c¸c em ë nhµ hä vµo dÞp tÕt nh­ vËy lµ g×? - Tr­íc khi nhËn trÎ vÒ gia ®×nh, hä trao ®æi, tho¶ thuËn víi em trÎ hay víi ai vÒ c«ng viÖc vµ tiÒn l­¬ng cña trÎ? Cã lµ hîp ®ång lao ®éng kh«ng? - Hä c¶m thÊy trÎ cã lµm viÖc tèt kh«ng ? TrÎ cã lµm vì, háng ®å trong gia ®×nh hä kh«ng ? Trong tr­êng hîp nh­ vËy, gia ®×nh hä sÏ xö sù nh­ thÕ nµo? - Hä thÊy trÎ cã thÝch c«ng viÖc nµy kh«ng? TrÎ cã thay ®æi g× kh«ng sau mét thêi gian lµm viÖc t¹i nhµ hä? C«ng ­íc cña Liªn Hîp Quèc vÒ quyÒn trÎ em* (United Nations Convention on the Rights of the Child) Lêi më ®Çu C¸c quèc gia thµnh viªn c«ng ­íc nµy, XÐt r»ng, theo c¸c nguyªn t¾c ®· c«ng bè trong HiÕn ch­¬ng Liªn Hîp Quèc, c«ng nhËn ph¨m c¸ch vèn cã vµ c¸c quyÒn b×nh ®¼ng kh«ng thÓ t­íc ®o¹t ®­îc cña tÊt c¶ c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh loµi ng­êi lµ nÒn t¶ng cña tù do, c«ng lý vµ hoµ b×nh trªn thÕ giíi. Ghi nhí r»ng, c¸c d©n téc thµnh viªn Liªn hîp quèc ®· tõng kh¼ng ®Þnh l¹i trong HiÕn ch­¬ng niÒm tin cña m×nh vµo c¸c quyÒn con ng­êi c¬ b¶n, vµo phÈm c¸ch vµ gi¸ trÞ cña con ng­êi, quyÕt tËp t©m thóc ®Èy tiÕn bé x· héi vµ chÊt l­îng cuéc sèng trong sù tù do réng lín h¬n. ------------------------ * Do §¹i héi ®ång Liªn hîp quèc th«ng qua ngµy 20- 11- 1989 theo NghÞ quyÕt sè 44/25. - Cã hiÖu lùc tõ ngµy 2- 9- 1990 theo ®iÒu 49 cña c«ng ­íc. HiÖn cã 191 quèc gia thµnh viªn. - ViÖt Nam ký ngµy 26- 1- 1990 vµ phª chuÈn ngµy 20- 2- 1990 (theo QuyÕt nghÞ sè 241/NQ- H§NN7 cña Héi ®ång Nhµ n­íc ngµy 20- 2- 1990 (kh«ng b¶o l­u ®iÒu nµo). Liªn hîp quèc c«ng nhËn phª chuÈn ngµy 28- 2- 1990. C«ng nhËn r»ng, trong Tuyªn ng«n thÕ giíi vÒ qyuÒn con ng­êi vµ c¸c c«ng øoc quèc tÕ vÒ quyÒn con ng­êi. Liªn hîp quèc ®· c«ng bè vµ tho¶ thuËn r»ng mäi ng­êi ®Òu cã quyÒn ®­îc h­ëng tÊt c¶ c¸c quyÒn vµ tù do nªu ra trong c¸c v¨n kiÖn ®ã mµ kh«ng bÞ bÊt cø mét sù ph©n biÖt ®èi xö nµo nh­ chñng téc, mµu da, giíi tÝnh, ng«n ng÷, t«n gi¸o, chÝnh kiÕn hoÆc quan ®iÓm kh¸c nhau, nguån d©n téc hay x· héi, tµi s¶n, xuÊt th©n gia ®×nh hoÆc mèi t­ong quan kh¸c. Nh¾c l¹i r»ng, trong Tuyªn ng«n thÕ giíi vÒ quyÒn con ng­êi, Liªn hîp quèc ®· c«ng bè r»ng trÎ em cã quyÒn ®­îc ch¨m sãc vµ gióp ®ì ®Æc biÖt. Tin t­ëng r»ng, gia ®×nh víi t­ c¸ch lµ nhãm x· héi c¬ b¶n vµ m«i tr­êng tù nhiªn cho sù ph¸t triÓn vµ h¹nh phóc cho tÊt c¶ c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh, ®Æc biÖt lµ trÎ em cÇn cã sù b¶o vÖ vµ gióp ®ì cÇn thiÕt cã thÓ ®¶m ®­¬ng ®­îc ®Çy ®ñ c¸c tr¸ch nhiÖm cña m×nh trong c«ng ®ång. C«ng nhËn r»ng, ®Ó ph¸t triÓn ®Çy ®ñ vµ hµi hoµ nh©n c¸ch cña m×nh, trÎ em cÇn ®­îc lín lªn trong mét m«i tr­êng gia ®×nh, trong bÇu kh«ng khÝ h¹nh phóc, yªu th­¬ng vµ c¶m th«ng. XÐt r»ng, trÎ em cÇn ®­îc chuÈn bÞ ®Çy ®ñ ®Ó cuéc sèng c¸ nh©n x· héi vµ cÇn ®­îc nu«i d­ìng theo tinh thÇn c¸c lý t­ëng ®­îc nªu ra trong HiÕn ch­¬ng Liªn hîp quèc, ®Æc biÖt trong tinh thÇn hoµ b×nh, phÈm gi¸, khoan dung, tù do, b×nh ®¼ng vµ ®oµn kÕt. Ghi nhí r»ng, nhu cÇu ch¨m sãc ®Æc biÖt cña trÎ em ®· ®­îc kh¼ng ®Þnh trong Tuyªn ng«n Gi¬nev¬ vÒ quyÒn trÎ em, trong Tuyªn ng«n vÒ quyÒn trÎ em do §¹i héi ®ång Liªn hîp quèc th«ng qua ngµy 20- 11- 1959 vµ ®· ®­îc thõa nhËn trong Tuyªn ng«n thÕ giíi vÒ quyÒn con ng­êi, trong C«ng ­íc quèc tÕ vÒ c¸c quyÒn d©n sù vµ chÝnh (®Æc biÖt trong c¸c ®iÒu 23 vµ 24), trong C«ng ­íc quèc tÕ vÒ c¸c quyÒn kinh tÕ, x· héi, v¨n ho¸ (®Æc biÖt trong §iÒu 10), trong nh÷ng ®iÒu lÖ vµ v¨n kiÖn cã liªn quan kh¸c cña c¸c c¬ quan chuyªn m«n, c¸c tæ chøc quèc tÕ liªn quan ®Õn phóc lîi cña trÎ em. Ghi nhí r»ng, “do cßn non nít vÒ thÓ chÊt vµ trÝ tuÖ, trÎ em cÇn ®­îc b¶o vÖ vµ ch¨m sãc mét c¸ch ®Æc biÖt, kÓ c¶ sù b¶o vÖ thÝch hîp vÒ mÆt ph¸p lý trong còng nh­ sau khi ra ®êi” nh­ ®· chØ ra trong Tuyªn ng«n vÒ quyÒn trÎ em. Nh¾c l¹i, c¸c ®iÒu kh¶n cña Tuyªn bè vÒ c¸c nguyªn t¾c x· héi vµ ph¸p lý cã liªn quan ®Õn viÖc b¶o vÖ vµ phóc lîi trÎ em, ®Æc biÖt lµ viÖc b¶o trî, nu«i con nu«i trong vµ ngoµi n­íc, Quy t¾c tiªu chuÈn tèi thiÓu cña Liªn hîp quèc vÒ qu¶n lý t­ ph¸p ng­êi ch­a thµnh niªn (Quy t¾c B¾c Kinh) vµ Tuyªn ng«n vÒ b¶o vÖ phô n÷ vµ trÎ em trong tr­êng hîp khÈn cÊp hoÆc xung ®ét v÷ trang. C«ng nhËn r»ng, ë tÊ c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi cã nh÷ng trÎ em sèng trong c¸c ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt khã kh¨n vµ nh÷ng trÎ em nh­ vËy cÇn ®­îc quan t©m ®Æc biÖt. C©n nh¾c, thÝch ®¸ng tÇm quan träng cña c¸c truyÒn thèng vµ gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña d©n téc ®Ó b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn hµi hoµ trÎ em. C«ng nhËn, tÇm quan träng cña hîp t¸c quèc tÕ ®Ó c¶i t¹o ®iÒu kiÖn sèng cña trÎ em ë mäi n­íc, ®Æc biÖt ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. PhÇn I §iÒu 1. Trong ph¹m vi cña C«ng ­íc nµy, trÎ em cã nghÜa lµ mäi ng­êi d­íi 18 tuæi, trõ tr­êng hîp luËt ph¸p ¸p dông víi trÎ em ®ã quy ®Þnh tuæi thµnh niªn sím h¬n. §iÒu 2. 1. c¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i t«n träng vµ b¶o d¶m nh÷ng quyÒn ®­îc nªu ra trong C«ng ­íc nµy ®èi víi mçi trÎ em ®­îc thuéc quyÒn tµi ph¸n cña hä mµ kh«ng cã bÊt cø mét sù ph©n biÖt ®èi xö nµo, bÊt kÓ trÎ em, cha mÑ hay ng­êi gi¸m hé ph¸p lý cña trÎ em ®ã thuéc chñng téc, mµu da, giíi tÝnh, ng«n ng÷ t«n gi¸o, chÝnh kiÕn g× kh¸c, nguån gèc quèc gia, d©n téc hay x· héi, tµi s¶n, tµn tËt, xuÊt th©n gia ®×nh vµ nh÷ng mèi t­¬ng quan kh¸c. 2. C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i thi hµnh tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó ®¶m b¶o cho trÎ em ®­îc b¶o vÖ tr¸nh khái tÊt c¶ c¸c h×nh thøc ph©n biÖt ®èi xö hoÆc trõng ph¹t trªn c¬ së, ®Þa vÞ, ho¹t ®éng, nh÷ng ý kiÕn ph¸t biÓu hoÆc tÝn ng­ìng cha mÑ, ng­êi gi¸m hé ph¸p lý hoÆc nh÷ng thµnh viªn trong gia ®×nh kh¸c cña em. §iÒu 3 1. Trong tÊt c¶ nh÷ng hµnh ®éng liªn quan ®Õn trÎ em, dï do c¸c c¬ quan phóc lîi x· héi c«ng céng hay t­ nh©n, toµ ¸n, c¸c nhµ chøc tr¸ch hµnh chÝnh hay c¸c c¬ quan lËp ph¸p tiÕn hµnh th× lîi Ých tèt nhÊt cña trÎ ph¶i lµ mèi quan t©m hµng ®Çu. 2. C¸c quèc gia thµnh viªn cam kÕt b¶o ®¶m cho trÎ em ®­îc b¶o vÖ vµ ch¨m sãc nh­ vËy lµ cÇn thiÕt cho h¹nh phóc cña trÎ em, cã tÝnh ®Õn quyÒn vµ nghÜa vô cña cha mÑ, ng­êi gi¸m hé ph¸p lý hoÆc nh÷ng c¸ nh©n kh¸c cã tr¸ch nhiÖm vÒ mÆt ph¸p lý ®èi víi trÎ em vµ nh»m môc ®Ých ®ã sÏ thùc thi tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp vÒ lËp ph¸p vµ hµnh chÝnh. 3. C¸c quèc gia vÒ thµnh viªn ph¶i ®¶m b¶o r»ng nh÷ng tæ chøc, c¬ quan vµ c¬ së chÞu tr¸ch nhiÖm ch¨m sãc hoÆc b¶o vÖ trÎ em ph¶i theo ®óng nh÷ng tiªu chuÈn mµ c¸c nhµ chøc tr¸ch cã thÈm quyÒn quy ®Þnh, ®Æc biÖt trong c¸c lÜnh vùc an toµn, søc khoÎ, vÒ sè l­îng vµ sù phï hîp cña ®éi ngò nh©n viªn cña nh÷ng c¬ së ®ã còng nh­ vÒ sù gi¸m s¸t thµnh th¹o. §iÒu 4 C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i thi hµnh tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p lËp ph¸p, hµnh chÝnh vµ c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp kh¸c ®Ó thùc hiÖn nh÷ng quyÒn ®­îc thõa nhËn trong C«ng ­íc nµy. VÒ nh÷ng quyÒn kinh tÕ, x· héi, v¨n ho¸, c¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i thi hµnh nh÷ng biÖn ph¸p nh­ vËy ë møc tèi ®a c¸c nguån lùc s½n cã cña m×nh vµ khi cÇn thiÕt trong ph¹m vi khu«n khæ hîp t¸c quèc tÕ. §iÒu 5 C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i t«n träng nh÷ng tr¸ch nhiÖm, quyÒn vµ nghÜa vô cña cha mÑ, hîc ë nh÷ng n¬i ®­îc th× c¶ víi c¸c thµnh viªn gia ®×nh më réng hoÆc cña céng ®ång theo phong tôc ®Þa ph­¬ng quy ®Þnh, cña nh÷ng ng­êi gi¸m hé ph¸p lý hay nh÷ng ng­êi kh¸c chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mÆt ph¸p lý víi trÎ em trong viÖc chØ b¶o vµ h­íng dÉn thÝch hîp cho trÎ em theo mét c¸ch phï hùop víi nh÷ng kh¶ n¨ng ®ang ph¸t triÓn cña trÎ em trong viÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn ®­îc thõa nhËn trong C«ng ­íc nµy. … §iÒu 9 1. C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i ®¶m b¶o r»ng trÎ em kh«ng bÞ c¸ch ly cha mÑ tr¸i víi ý muèn cña hä, trõ khi c¸c nhµ chøc tr¸ch cã thÈm quyÒn chÞu sù xem xÐt cña toµ ¸n quyÕt ®Þnh lµ theo luËt ph¸p vµ c¸c thñ tôc ¸p dông th× viÖc c¸ch ly nh­ thÕ lµ cÇn thiÐt v× lîi Ých tèt nhÊt cña trÎ em. QuyÕt ®Þnh nh­ thÕ cã thÓ lµ cÇn thiÕt trong tr­êng hîp ®Æc biÖt nh­ trÎ em bÞ cha mÑ l¹m dông hay sao nh·ng, hoÆc khi cha mÑ sèng c¸ch ly vµ cÇn cã mét quyÕt ®Þnh vÒ n¬i c­ tró cña trÎ em. 2. Trong bÊt kú qu¸ tr×nh tè tông theo nh­ kho¶n 1 cña §iÒu 9 nµy, tÊt c¶ c¸c bªn liªn quan ph¶i ®­îc c¬ héi tham gia qu¸ tr×nh tè tông vµ bµy tá quan ®iÓm cña m×nh. 3. C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i t«n träng quyÒn cña trÎ em bÞ sèng c¸ch ly víi cha mÑ hoÆc c¶ cha lÉn mÑ, ®Ó duy tr× nh÷ng quan hÖ riªng t­ vµ ®­îc tiÕp xóc trùc tiÕp víi c¶ cha lÉn mÑ mét c¸ch dÒu ®Æn ,trõ khi viÖc nµy tr¸i víi lîi Ých tèt nhÊt cña trÎ em . 4. N¬i nµo mµ cã sù c¸ch ly nh­ vËy do bÊt kú hµnh ®éng nµo cña mét quèc gia thµnh viªn nh­ giam gi÷, bá tï, ®i l­u vong, ®i ®µy hay chÕt ( gåm c¶ c¸i saû ra do bÊt kú nguyªn nh©n nµo trong khi ng­êi ®ã ®ang ë trong c¬ së giam gi÷ cña Nhµ n­íc ),cña cha hay mÑ hoÆc c¶ cha lÉn mÑ cña trÎ em th× quèc gia thµnh viªn ®ã ph¶i cung cÊp theo yªu cÇu cho cha mÑ, cho trÎ em hoÆc nÕu thÝch hîp, cho mét thµnh viªn kh¸c cña gia ®×nh nh÷ng th«ng tin thiÕt yÕu vÒ ®Þa chØ cña mét hay nhiÒu thµnh viªn v¾ng mÆt cña gia ®×nh ,trõ tr­êng hîp viÖc cung cÊp th«ng tin nh­ thÕ sÏ ph­¬ng h¹i ®Õn phóc lîi cña trÎ em. C¸c quèc gia thµnh viªn cßn ph¶i ®¶m b¶o r»ng viÖc ®Ò ra yªu cÇu nh­ vËy ph¶i kh«ng tù nã g©y ra nh÷ng hËu qu¶ cã h¹i cho ng­êi ( hoÆc nh÷ng ng­êi ) cã liªn quan . §iÒu 10. 1. Phï hîp víi nghÜa vô cña c¸c quèc gia thµnh viªn theo kho¶n 1 §iÒu 9, nh÷ng ®¬n tõ cña trÎ em hoÆc cña cha mÑ c¸c em ®Ò nghÞ ®­îc nhËp c¶nh hay xuÊt c¶nh tõ mét quèc gia thµnh viªn v× môc ®Ých ®oµn tô gia ®×nh, ph¶i ®­îc c¸c quèc gia thµnh viªn xö lý mét c¸ch tÝch cùc, nh©n ®¹o vµ nhanh chãng. H¬n n÷a, c¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i ®¶m b¶o r»ng viÖc ®­a mét yªu cÇu nh­ thÕ sÏ kh«ng g©y ra nh÷ng hËu qu¶ cã h¹i cho nh÷ng ng­êi ®øng ®¬n yªu cÇu vµ cho c¸c thµnh viªn gia ®×nh hä. 2. TrÎ em cã cha mÑ mµ mçi ng­êi c­ tró ë c¸c quèc gia kh¸c nhau ph¶i cã quyÒn duy tr× trªn c¬ së ®Òu ®Æn nh÷ng quan hÖ c¸ nh©n vµ tiÕp xóc trùc tiÕp víi c¶ cha vµ mÑ trõ hoµn c¶nh ®Æc biÖt. Nh»m môc ®Ých ®ã vµ phï hîp víi nghÜa vô cña c¸c quèc gia theo kho¶n 1 §iÒu 9, c¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i t«n träng quyÒn cña trÎ em cña cha mÑ ®­îc xuÊt c¶nh råi bÊt cø quèc gia nµo, kÓ c¶ chÝnh quèc gia cña hä vµ quyÒn nhËp c¶nh vµo quèc gia cña hä. QuyÒn ®­îc rêi bÊt kú n­íc nµo chØ ph¶i lÖ thuéc vµo nh÷ng ®iÒu h¹n chÕ ®­îc ghi trong luËt ph¸p vµ cÇn thiÕt ®Ó b¶o vÖ an ninh quèc gia, trËt tù c«ng céng, y tÕ, ®¹o ®øc hoÆc c¸c quyÒn vµ sù tù do cña nh÷ng ng­êi kh¸c vµ phï hîp víi c¸c quyÒn kh¸c ®­îc thõa nhËn trong C«ng ­íc nµy. §iÒu 11 1. C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i tiÕn hµnh nh÷ng biÖn ph¸p chèng viÖc mang trÎ em ra n­íc ngoµi bÊt hîp ph¸p vµ kh«ng ®­a trë vÒ. 2. §Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých nµy, c¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i thóc ®Èy viÖc ký kÕt nh÷ng hiÖp ®Þnh song ph­¬ng hoÆc ®a ph­¬ng hay tham gia c¸c hiÖp ®Þnh hiÖn cã. §iÒu 12 1. C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i ®¶m b¶o cho trÎ em cã ®ñ kh¶ n¨ng h×nh thµnh c¸c quan ®iÓm riªng cña m×nh ®­îc quyÒn tù do ph¸t biÓu nh÷ng quan ®iÓm ®ã vÒ tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò cã ¶nh h­ëng ®Õn c¸c em vµ nh÷ng quan ®iÓm cña c¸c em ph¶i ®­îc coi träng mét c¸ch phï hîp víi tuæi vµ ®é tr­ëng thµnh cña c¸c em. 2. V× môc ®Ých ®ã, trÎ em ph¶i ®­îc ®Æc biÖt t¹o c¬ héi nãi lªn ý kiÕn cña m×nh trong bÊt kú qu¸ tr×nh tè tông t­ ph¸p hoÆc hµnh chÝnh nµo cã ¶nh h­ëng ®Õn trÎ em, hoÆc trùc tiÕp hay th«ng qua mét ng­êi ®¹i diÖn hay mét c¬ quan thÝch hîp theo c¸ch thøc phï hîp víi nh÷ng quy ®Þnh mang tÝnh thñ tôc cña luËt ph¸p quèc gia. §iÒu 13 1. TrÎ em ph¶i cã quyÒn tù do bµy tá ý kiÕn; quyÒn nµy ph¶i bao gåm tù do t×m kiÕm, tiÕp nhËn vµ phæ biÕn tÊtc¶ c¸c lo¹i th«ng tin vµ t­ t­ëng kh«ng kÓ biªn giíi hoÆc qua truyÒn miÖng, b¶n viÕt tay hay b¶n in, d­íi h×nh thøc nghÖ thuËt hoÆc bÊt kú ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng nµo kh¸c mµ trÎ em lùa chän. 2. ViÖc thùc hiÖn quyÒn nµy cã thÓ ph¶i chÞu mét sè h¹n chÕ nhÊt ®Þnh, nh÷ng h¹n chÕ nµy chØ ph¶i lµ c¸c ®iÒu do luËt ph¸p quy ®Þnh vµ lµ cÇn thiÕt. a, ®Ó t«n träng c¸c quyÒn vµ thanh danh cña nh÷ng ng­êi kh¸c. b, §Ó b¶o vÖ an ninh quèc gia hay trËt tù c«ng céng hoÆc y tÕ hay ®¹o ®øc. §iÒu 14 1. C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i t«n träng quyÒn tù do t­ t­ëng, tÝn ng­ìng vµ t«n gi¸o cña trÎ em. 2. C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i t«n träng quyÒn nghÜa vô cua nha mÑ vµ khi thÝch hîp cña ng­êi gi¸m hé ph¸p lý trong viÖc h­íng dÉn trÎ em thùc hiÖn quyÒn cña c¸c em mét c¸ch phï hîp víi kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña m×nh. 3. QuyÒn tù do biÓu thÞ t«n gi¸o hoÆc tÝn ng­ìng chØ cã thÓ chÞu nh÷ng h¹n chÕ do ph¸p luËt ®Ò ra vµ lµ cÇn thiÕt ®Ó b¶o vÖ an toµn c«ng céng, trËt tù x· héi, y tÕ hay ®¹o ®øc hoÆc nh÷ng quyÒn vµ tù do c¬ b¶n cña ng­êi kh¸c. §iÒu 15 1. C¸c quèc gia thµnh viªn c«ng nhËn nh÷ng quyÒn cña trÎ em ®­îc tù do kÕt giao vµ tù do héi häp hoµ b×nh. 2. Kh«ng ®­îc dÆt ra c¸c h¹n chÕ ®èi víi viÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn nµy, ngoµi nh÷ng ®iÒu ®· ®Ò ra phï hîp víi luËt ph¸p vµ lµ cÇn thiÕt mét x· héi d©n chñ v× lêi Ých cña an ninh quèc gia, an toµn c«ng céng, trËt tù x· héi, b¶o vÖ søc khoÎ hay ®¹o ®øc hoÆc b¶o vÖ nh÷ng quyÒn tù do cña ng­êi kh¸c. §iÒu 16 1. Kh«ng trÎ em nµo ph¶i chÞu sù can thiÖp tuú tiÖn hay bÊt hîp ph¸p vµo viÖc riªng t­, gia ®×nh, nhµ cöa hoÆc th­ tÝn ña c¸c em còng nh­ nh÷ng sù c«ng kÝch bÊt hîp ph¸p vµo danh dù vµ thanh danh cña c¸c em. 2. TrÎ em cã quyÒn ®­îc luËt ph¸p b¶o vÖ chèng l¹i sù can thiÖp hay c«ng kÝch nh­ vËy. §iÒu 17 C¸c quèc gia thµnh viªn c«ng nhËn chøc n¨ng quan träng cña c¸c ph­¬ng tiªn th«ng tin ®¹i chóng vµ ph¶i b¶o ®¶m r»ng trÎ em ®­îc tiÕp c©n th«ng tin vµ t­ liÖu tõ nhiÒu ngu«n quèc gia vµ quèc tÕ kh¸c nhau, ®Æc biÖt lµ nh÷ng th«ng tin t­ liÖu nh»m môc ®Ých thóc ®Èy lîi Ých x· héi, tinh thÇn vµ ®¹o ®øc còng nh­ søc khoÎ vÒ thÓ chÊt vµ tinh thÇn cña trÎ em. Nh»m môc ®Ých nµy, c¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i: a, KhuyÕn khÝch c¸c c¬ quan th«ng tin ®¹i chóng, phæ biÕn nh÷ng th«ng tin vµ t­ liÖu cã lîi vÒ x· héi vµ v¨n ho¸ cho trÎ em phï hîp víi tinh thÇn cña ®iÒu 29; b, KhuyÕn khÝch h¬pk t¸c quèc tÕ trong viÖc s¶n xuÊt, trao ®æi vµ phæ biÕn nh÷ng th«ng tin vµ t­ liÖu nh­ thÕ tõ nhiÒu nguån v¨n ho¸ quèc gia vµ quèc tÕ ®a d¹ng kh¸c nhau; c, KhuyÕn khÝch viÖc s¶n xuÊt vµ phæ biÕn s¸ch cña trÎ em; ®, KhuyÕn khÝch c¸c c¬ quan th«ng tin ®¹i chóng ®Æc biÖt l­u ý ®Õn nhu cÇu vÒ ng«n ng÷ cña trÎ em thuéc nhãm thiÓu sèhay ng­êi b¶n ®Þa; e, KhuyÕn khÝh ph¸t triÓn nh÷ng h­íng dÉn thÝch hîp cho viÖc b¶o vÖ trÎ em chèng l¹i nh÷ng th«ng tin vµ t­ liÖu cã h¹i cho phóc lîi cña c¸c em, cã l­u ý ®Õn nh÷ng ®iÒu kho¶n cña c¸c ®iÒu 13 vµ 18. §iÒu 18 1. C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i cã nh÷ng cè g¾ng cao nhÊt ®Ó ®¶m b¶o viÖc thõa nhËn nguyªn t¾c lµ c¶ cha vµ mÑ ®Òu cã tr¸ch nhiÖm chung trong viÖc nu«i d­ìng vµ ph¸t triÓn trÎ em . Cha mÑ hay tuú tr­êng hîp cã thÓ lµ ng­êi gi¸m hé ph¸p lÝ , cã tr¸ch nhiÖm hµng ®Çu trong viÖc nu«i d­ìng vµ ph¸t triÓn trÎ em . Nh÷ng lîi Ých tèt nhÊt cña trÎ em ph¶i lµ ®iÒu kiÖn quan t©m c¬ b¶n cña hä . 2.V× môc ®Ých b¶o ®¶m vµ thóc ®Èy viÖc thùc hiÖn nh÷ng quyÒn ®­îc ®Æt ra trong C«ng ø¬c nµy , c¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i dµnh sù gióp ®ì thÝch hîp cho cha mÑ vµ ng­êi gi¸m hé ph¸p lÝ trong viÖc thùc hiÖn t¸ch nhiÖm trong viÖc nu«i nÊng trÎ em vµ ph¶i ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn nh÷ng c¬ quan , c¬ së vµ dÞch vô cho viÖc ch¨m sãc trÎ em . 3.C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i thi hµnh tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó b¶o ®¶m cho con c¸i cña nh÷ng cha mÑ ®ang lµm viÖc cã quyÒn ®­îc h­ëng c¸c dÞch vô vµ c¬ së ch¨m sãc trÎ em mµ hä cã ®ñ t­ c¸ch ®­îc h­ëng c¸c dÞch vô vµ c¬ së ch¨m sãc trÎ em mµ hä cã ®ñ t­ c¸ch ®­îc h­ëng. §iÒu 19. 1.C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p luËt ph¸p, hµnh chÝnh, x· héi vµ gi¸o dôc thÝch hîp ®Ó b¶o vÖ trÎ em khái tÊt c¶ c¸c h×nh thøc b¹o lùc vÒ thÓ chÊt hoÆc tinh thÇn ,bÞ th­¬ng tæn hay l¹m dông, bÞ bá mÆc hoÆc sao nh·ng viÖc ch¨m sãc, bÞ ng­îc ®·i hoÆc bãc lét , gåm c¶ l¹m dông t×nh dôc trong khi trÎ em vÉn n»m trong sù ch¨m sãc cña cha hay mÑ hoÆc c¶ cha lÉn mÑ, mét hay nhiÒu ng­êi gi¸m hé ph¸p lý, hoÆc cña bÊt kú ng­êi nµo kh¸c ®­îc giao viÖc ch¨m sãc trÎ em . 2. Nh÷ng biÖn ph¸p b¶o vÖ nh­ vËy, trong chõng mùc thÝch hîp cÇn bao gåm c¸c thñ tôc h÷u hiÖu ®Ó thµnh lËp nh÷ng ch­¬ng tr×nh x· héi nh»m dµnh sù hç trî cÇn thiÕt cho trÎ em vµ cho nh÷ng ng­¬ig ch¨m sãc trÎ em, còng nh­ cho c¸c h×nh thøc phßng ngõa kh¸c vµ cho viÖc x¸c ®Þnh , b¸o c¸o , chuyÓn cÊp, ®iÒu tra, xö lý vµ tiÕn hµnh nh÷ng b­íc tiÕp theo trong c¸c tr­êng hîp ng­îc ®·i trÎ em nh­ ®· m« t¶ tr­íc ®©y vµ nÕu thÝch hîp cho viÖc tham gia cña ph¸p luËt . §iÒu 20. 1. Nh÷ng trÎ em t¹m thêi hay vÜnh viÔn bÞ t­íc mÊt m«i tr­êng gia ®×nh cña m×nh, hoÆc v× nh÷ng lîi Ých tèt nhÊt cña chÝnh b¶n th©n c¸c em mµ khong ®­îc phÕp tiÕp tôc ë trong m«i tr­êng Êy ph¶i cã quyÒn ®­îc h­ëng sù b¶o vÖ vµ gióp ®ì ®Æc biÖt cña Nhµ n­íc . 2. C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i ®¶m b¶o cho c¸c trÎ em nh­ thÕ ®­îc h­ëng sù ch¨m sãc thay thÕ phï hîp víi luËt ph¸p quèc gia . 3. Sù ch¨m sãc nh­ thÕ cã thÓ bao gåm nhiÒu h×nh thøc nh­ b¶o trî, h×nh thøc Kafala cña luËt ®¹o håi ,nhËn lµm con nu«i hoÆc nÕu cÇn thiÕt ®­a vµo c¬ së ch¨m sãc trÎ em thÝch hîp . Khi c©n nh¾c c¸c gi¶i ph¸p , ph¶i quan t©m thÝch ®¸ng ®Õn viÖc mong muèn nu«i d¹y trÎ em liªn tôc vµ ®Õn xuÊt xø d©n téc ,t«n gi¸o v¨n ho¸ vµ ng«n ng÷ cña trÎ em . §iÒu 21. C¸c quèc gia thµnh viªn mµ c«ng nhËn hoÆc cho phÐp chÕ ®ä con nu«i ph¶i ®¶m b¶o lîi Ých t«t nhÊt cña trÎ em lµ mèi quan t©m cao nhÊt vµ c¸c quèc gia ph¶i : a)§¶m b¶o r»ng viÖc nhËn trÎ em lµm con nu«i chØ ®­îc tiÕn hµnh víi sù cho phÐp cña nh÷ng nhµ chøc tr¸ch cã thÈm quyÒn theo ®óng ph¸p luËt, thñ tôc ®­îc ¸p dông vµ trªn c¬ së tÊt c¶ th«ng tin liªn quan ®¸ng tin cËy , r»ng xÐt t×nh tr¹ng cña trÎ em vÒ cha mÑ, hä hµng, ng­êi gi¸m hé ph¸p lý th× viÖc nhËn trÎ em lµ con nu«i lµ cã thÓ ®­îc phÐp vµ r»ng nÕu ®­îc yªu cÇu, nh÷ng ng­êi cã liªn quan cho biÕt hä ®· co d­îc th«ng tin vµ ®ång ý viÖc nhËn lµm con nu«i ®ã trªn c¬ së ®· tham kh¶o ý kiÕn cÇn thiÕt : b) C«ng nhËn r»ng viÖc trÎ em lµm con nu«i n­íc ngoµi cã thÓ ®­îc coi nh­ mét biÖn ph¸p thay thÕ cho viÖc ch¨m sãc trÎ em, nÕu nh­ trÎ em ®ã kh«ng thÓ göi ®­îc cho mét gia d×nh b¶o trî hay nhËn nu«i, hoÆc kh«ng thÓ cã ®­îc bÊt kú mét sù ch¨m sãc thÝch hîp nµo ë ngay t¹i quèc gia gèc cña trÎ em; c) §¶m b¶o r»ng cho trÎ em ra n­íc ngoµi lµm con nu«i còng ®­îc h­ëng nh÷ng sù b¶o vÖ vµ tiªu chuÈn t­¬ng ®­¬ng víi nh÷ng b¶o vÖ vµ tiªu chuÈn hiÖn hµnh cña viÖc lµm con nu«i trong n­íc; d) Thi hµnh tÊt c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó ®¶m b¶o r»ng trong viÖc trÎ em lµm con nu«i n­íc ngoµi th× viÖc cho nhËn con nu«i Êy kh«ng dÉn ®Õn sù trôc lîi kh«ng chÝnh ®¸ng vÒ tµi chÝnh cña nh÷ng liªn quan tham gia; e) Thóc ®Èy viÖc thùc hiÖn môc tiªu cña ®iÒu nµy ë nh÷ng n¬i thÝch hîp , b»ng c¸ch ký nh÷ng tho¶ thuËn hoÆc hiÖp ®Þnh song ph­¬ng hay ®a ph­¬ng vµ trong khu«n khæ ®ã, ra søc ®¶m b¶o viÖc ®­a trÎ em sang quèc gia kh¸c lµm con nu«i lµ do nh÷ng nhµ chøc tr¸ch hay c¬ quan cã thÈm quyÒn tiÕn hµnh . §iÒu 22 . 1. C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó b¶o ®¶m r»ng trÎ em xin quy chÕ tþ n¹n hoÆc coi nh­ ng­êi thu thËp n¹n theo luËt ph¸p vµ thñ tôc quèc gia hay quèc tÕ cã thÓ ¸p dông. Dï kh«ng hay cã hay cã cha mÑ, hay bÊt cø mét ng­êi nµo kh¸c ®i cïng ph¶i nh©n ®­îc sù b¶o vÖ vµ gióp ®ì nh©n ®¹o thÝch hîp trong viÖc h­ëng c¸c quyÒn ¸p dông nªu ra trong C«ng ­íc nµy vµ trong nh÷ng v¨n kiÖn quèc tÕ kh¸c vÒ quyÒn con ng­êi hay nh©n ®¹o mµ nh÷ng quèc gia ®­îc nãi ®Õn lµ nh÷ng quèc gia thµnh viªn . 2. Nh»m môc ®Ých ®ã, c¸c quèc gia thµnh viªn, tuú xÐt thÊy thÝch hîp mµ ph¶i hîp t¸c trong bÊt k× nh÷ng cè g¾ng nµo cña Liªn hîp quèc hoÆc nh÷ng tæ chøc liªn chÝnh phñ cã thÈm quyÒn hîp t¸c víi Liªn hîp quèc ®Ó b¶o vÖ gióp ®ì trÎ em nh­ thÕ ®Ó t×m ra cha mÑhoÆc nh÷ng thµnh viªn kh¸c cña gia ®×nh bÊt k× trÎ em tþ n¹n nµo, nh»m cã ®­îc nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc trÎ em ®ã ®­îc ®oµn tô gia ®×nh . Trong nh÷ng tr­êng hîp kh«ng thÓ t×m ra cha mÑ hay c¸c thµnh viªn kh¸c trong gia ®×nh th× trÎ em ®ã ph¶i ®­îc h­ëng sù b¶o vÖ gièng nh­ nh÷ng trÎ em kh¸c vÜnh viÔn hay t¹m thêi bÞ t­íc ®o¹t m«i tr­êng gia ®×nh v× bÊt k× lÝ do g× nh­ ®· ®­îc nªu trong C«ng ­íc nµy . §iÒu 23 1. C¸c quèc gia thµnh viªn c«ng nhËn r»ng trÎ em tµn tËt vÒ tinh thÇn hay thÓ chÊt ®­îc h­ëng mét cuéc sèng trän vÑn vµ ®Çy ®ñ trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o phÈm gi¸, thóc ®Èy kh¶ n¨ng tù lùc vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho trÎ em tham gia tÝch cùc vµo céng ®ång . 2. C¸c quèc gia thµnh viªn c«ng nhËn quyÒn cña trÎ em tµn tËt ®­îc ch¨m sãc ®Æc biÖt vµ tuú theo c¸c nguån lùc s½n cã, ph¶i khuyÕn khÝch vµ ®¶m b¶o dµnh cho trÎ em tµn tËt vµ nh÷ng ng­êi cã tr¸ch nhiÖm ch¨m sãc sù gióp ®ì mµ hä yªu cÇu vµ thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn cña trÎ em ®ã, víi hoµn c¶nh cña cha mÑ hay nh÷ng ng­êi kh¸c ch¨m sãc nh÷ng trÎ em ®ã. 3. Trªn c¬ së thõa nhËn c¸c nhu cÇu ®Æc biÖt cña trÎ em tµn tËt, sù gióp ®ì giµnh cho trÎ em tµn tËt trong kho¶n 2 cña ®iÒu 23 nµy ph¶i ®­îc cung cÊp miÔn phÝ, bÊt kú khi nµo cã thÓ, tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña cha mÑ hay nh÷ng ng­êi kh¸c ch¨m sãc trÎ em tµn tËt vµ sÏ ®­îc trï tÝnh sao cho ®¶m b¶o r»ng trÎ em tµn tËt ®­îc tiÕp cËn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ ®­îc gi¸o dôc, ®µo t¹o, h­ëng c¸ dÞch vô y tÕ vµ dÞch vô phôc håi chøc n¨ng, sù chuÈn bÞ ®Ó cã viÖc lµm vµ c¸c c¬ héi gi¶i trÝ theo c¸ch thøc cã lîi cho viÖc trÎ em tµn tËt ®­îc hoµ nhËp x· héi vµ ph¸t triÓn c¸ nh©n ®Çy ®ñ nhÊt cã thÓ ®¹t ®­îc bao gåm c¶ sù ph¸t triÓn v¨n ho¸ vµ tinh thÇn cña nh÷ng trÎ em ®ã. 4. C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i thóc ®Èy trong tinh thÇn hîp t¸c quèc tÕ viÖc trao ®æi th«ng tin thÝch hîp trong lÜnh vùc phßng bÖnh, ch÷a trÞ vÒ y tÕ, t©m lý vµ chøc n¨ng cho trÎ em tµn tËt, bao gåm viÖc phæ biÕn vµ tiÕp cËn th«ng tin liªn quan ®Õn ph­¬ng ph¸p gi¸o dôc, phôc håi chøc n¨ng vµ c¸c dÞch vô d¹y nghÒ, nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c quèc gia thµnh viªn n©ng cao kh¶ n¨ng, kü n¨ng cña hä ®Ó më réng kinh nghiÖm cña hä trong lÜnh vùc nµy. VÒ mÆt nµy, ph¶i ®Æc biÖt chó ý ®Õn nhu cÇu cña c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn. §iÒu 24 1. C¸c quèc gia thµnh viªn c«ng nhËn quyÒn cña trÎ em ®­îc h­ëng møc cao nhÊt cã thÓ ®¹t ®­îc vÒ søc khoÎ, c¸c ph­¬ng tiÖn ch÷a bÖnh vµ phôc håi søc khoÎ. C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i cè g¾ng ®¶m b¶o r»ng kh«ng cã trÎ em nµo bÞ t­íc ®o¹t quyÒn ®­îc h­ëng nh÷ng dÞch vô ch¨m sãc søc khoÎ nh­ vËy. 2. C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i theo ®uæi viÖc thùc hiÖn ®Çy ®ñ quyÒn nµy vµ ®Æc biÖt ph¶i thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó: a, Gi¶m tû lÖ tö vong ë trÎ em vµ trÎ s¬ sinh; b, B¶o ®¶m dµnh sù gióp ®ì y tÕ vµ ch¨m sãc søc khoÎ cÇn thiÕt cho tÊt c¶ trÎ em, chó träng ph¸t triÓn c«ng t¸c søc khoÎ ban ®Çu; c, Chèng bÖnh tËt vµ suy dinh d­ìng trong khu«n khæ c«ng t¸c ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu, ch¼ng h¹n qua viÖc ¸p dông c¸c c«ng nghÖ s½n cã vµ qua viÖc cÊp ®Çy ®ñ thøc ¨n dinh d­ìng bæ xung vµ n­íc uèng s¹ch cã tÝnh ®Õn nh÷ng nguy c¬ vµ hiÓm ho¹ « nhiÔm m«i tr­êng. ®, §¶m b¶o ch¨m sãc søc khoÎ thÝch hîp cho c¸c bµ mÑ tr­íc vµ sau khi sinh ®Î; e, §¶m b¶o r»ng tÊt c¶ c¸c tÇng líp x· héi, ®Æc biÖt nh÷ng ng­êi lµm cha mÑ vµ trÎ em ®­îc th«ng tin, ®­îc tiÕp cËn gi¸o dôc vµ hç trî trong viÖc sö dông kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ søc khoÎ vµ dinh d­ìng cña trÎ em, nh÷ng ­u ®iÓm cña viÖc nu«i con b»ng s÷a mÑ, vÖ sinh, vÖ sinh m«i tr­êngvµ phßng ngõa tai n¹n f, Ph¸t triÓn c«ng t¸c ch¨m sãc søc khoÎ phßng bÖnh, h­íng dÉn cha mÑ, gi¸o dôc vµ c¸c dÞch vô kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh. 3. C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp vµ hiÖu qu¶ nh»m xo¸ bá nh÷ng tËp tôc cã h¹i cho søc khoÎ cña trÎ em. 4. C¸c quèc gia thµnh viªn cam kÕt thóc ®Èy vµ khuyÕn khÝch hîp t¸c quèc tÕ nh»m dÇn ®¹t ®Õn sù thùc hiÖn ®Çy ®ñ quyÒn ®­îc thõa nhËn trong ®iÒu 24 nµy. VÒ mÆt nµy … §iÒu 27 1. C¸c quèc gia thµnh viªn c«ng nhËn quyÒn cña mäi trÎ em ®­îc cã møc sèng ®ñ ®Ó ph¸t triÓn vÒ thÓ chÊt, trÝ tuÖ, tinh thÇn, ®¹o ®øc vµ x· héi. 2. Cha mÑ hoÆc cha hay mÑ vµ nh÷ng ng­êi kh¸c chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ trÎ em cã tr¸ch nhiÖm hµng ®Çu trong viÖc ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn sèng cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn b×nh th­êng cña trÎ em theo n¨ng lùc vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña m×nh. 3. C¸c quèc gia thµnh viªn, tuú theo nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ trong ph¹m vi c¸c ph­¬ng tiÖn s½n cã cña m×nh ph¶i thi hµnh c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó gióp ®ì cha mÑ vµ nh÷ng ng­êi kh¸c chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ trÎ em thùc hiÖn quyÒn nµy vµ trong tr­êng hîp cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn nh÷ng ch­¬ng tr×nh hç trî vµ gióp ®ì vËt chÊt, ®Æc biÖt vÒ dÜnh d­ìng, quÇn ¸o vµ nhµ ë. 4. C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i thi hµnh tÊt c¶ nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó ®¶m b¶o thu håi cho trÎ em chi phÝ nu«i nÊng tõ tay cha mÑ hay nh÷ng ng­êi kh¸c cã tr¸ch nhiÖm vÒ tµi chÝnh ®èi víi trÎ em ë t¹i quèc gia thµnh viªn còng nh­ ë n­íc ngoµi. §Æc biÖt, nÕu ng­êi cã tr¸ch nhiÖm vÒ tµi chÝnh ®èi víi trÎ em sèng ë mét quèc gia kh¸c th× c¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i thóc ®Èy viÖc tham gia c¸c hiÖp ®Þnh quèc tÕ hay viÖc ký kÕtc¸c hiÖp ®Þnh nh­ vËy, còng nh­ lµ viÖc dµn xÕp c¸c tho¶ thuËn thÝch hîp kh¸c. §iÒu 28 1. c¸c quèc gia thµnh viªn c«ng nhËn quyÒn cña trÎ em ®­îc häc hµnh vµ nh»m ®¹t ®­îc viÖc thùc hiÖn dÇn quyÒn nµy trªn c¬ së cã c¬ héi b×nh ®¼ng, ®Æc biÖt ph¶i: a, Thi hµnh gi¸o dôc tiÓu häc b¾t buéc, s½n cã vµ miÔn phÝ cho tÊt c¶ mäi ng­êi. b, KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc gi¸o dôc trung häc kh¸c nhau, kÓ c¶ gi¸o dôc phæ th«ng vµ d¹y nghÒ, lµm cho nh÷ng h×nh thøc gi¸o dôc nµy cã s½n vµ ®Õn ®­îc víi mäi trÎ em, thi hµnh c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp nh­ thùc hiÖn gi¸o dôc miÔn phÝ vµ cã tµi trî trong tr­êng hîp cÇn thiÕt. c, Lµm cho gi¸o dôc ®¹i häc ®Õn ®­îc víi tÊt c¶ mäi ng­êi trªn c¬ së kh¶ n¨ng b»ng mäi ph­¬ng tiÖn thÝch hîp ®, Lµm cho viÖc h­íng dÉn vµ th«ng tin vÒ gi¸o dôc vµ d¹y nghÒ s½n cã vµ ®Õn ®­îc víi tÊt c¶ trÎ em. e, TiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch viÖc ®i häc ®Òu ®Æn ë tr­êng vµ gi¶m tû lÖ bá häc. 2. C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i thóc ®Èy vµ khuyÕn khÝch hîp t¸c quèc tÕ trong nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn gi¸o dôc, ®Æc biÖt n»m gãp vµo xo¸ bá n¹n dèt n¸t vµ mï ch÷ kh¾p thÕ giíi §iÒu 29 1. c¸c quèc gia thµnh viªn tho¶ thuËn r»ng viÖc gi¸o dôc trÎ em ph¶i h­íng tíi: a, ph¸t triÓn tèi ®a nh©n c¸ch, tµi n¨ng, c¸c kh¶ n¨ng vÒ trÝ tuÖ vµ thÓ chÊt cña trÎ em. b, ph¸t triÓn sù t«n träng quyÒn con ng­êi vµ c¸c quyÒn tù do c¬ b¶n c, ph¸t triÓn sù t«n träng ®ãi víi cha mÑ trÎ em ®, ChuÈn bÞ cho trÎ em sèng mét cuéc sèng cã tr¸ch nhiÖm trong x· héi tù do, theo tinh thÇn hiÓu biÕt, hoµ b×nh, khoan dung, b×nh ®¼ng vµ h÷u nghÞ. ….. §iÒu 31 1. C¸c quèc gia thµnh viªn c«ng nhËn quyÒn cña trÎ em ®­îc nghØ ng¬i vµ tiªu khiÓn, ®­îc tham gia vui ch¬i vµ nh÷ng ho¹t ®éng gi¶i trÝ phï hîp víi løa tuæi. 2. C¸c quèc gia thµnh viªn t«n träng vµ thóc ®Èy quyÒn cña trÎ em ®­îc tham gia ®Çy ®ñ vµo sinh ho¹t v¨n ho¸ vµ nghÖ thuËt. §iÒu 32 1. C¸c quèc gia thµnh viªn c«ng nhËn quyÒn cña trÎ em ®­îc b¶o vÖ kh«ng bÞ bãc lét vÒ kinh tÕ vµ kh«ng ph¶i lµm bÊt kú c«ng viÖc nµo nguy hiÓm ®Õn viÖc häc hµnh hoÆc cã h¹i ®èi víi søc khoÎ hay sù ph¸t triÓn vÒ thÓ chÊt, trÝ tuÖ, tinh thÇn, ®¹o ®øc cña trÎ em 2. C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i thi hµng nh÷ng biÖn ph¸p luËt ph¸p, hµnh chÝnh, x· héi vµ gi¸o dôc ®Ó ®¶m b¶o viÖc thùc hiÖn ®iÒu nµy. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy vµ tÝnh ®Õn nh÷ng ®iÒu kho¶n thÝch hîp cña nh÷ng v¨n kiÖn quèc tÕ kh¸c, c¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i: a, Quy ®Þnh mét hay nhiÒu h¹n tuæi tèi thiÓu ®­îc phÐp thu nhËn lµm c«ng b, Cã quy ®Þnh vÒ giêi giÊc vµ ®iÒu kiÖn lao ®éng c, Quy ®Þnh nh÷ng hØnh ph¹t thÝch hîp ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn ®iÒu 32 nµy. … §iÒu 34 C¸c quèc gia thµnh viªn cam kÕt b¶o vÖ trÎ em chèng tÊt c¶ c¸c h×nh thøc bãc lét t×nh dôc vµ l¹m dông t×nh dôc. V× môc ®Ých nµy, ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó ng¨n ngõa: 1. Xói dôc hay Ðp buéc trÎ em tham gia bÊt kú ho¹t ®éng t×nh dôc tr¸i ph¸p luËt nµo 2. ViÖc sö dông cã tÝnh chÊt bãc lét trÎ em trong tÖ m¹i d©m hay c¸c hµnh vi t×nh dôc tr¸i ph¸p luËt 3. ViÖc sö dông cã tÝnh bãc lét trÎ em trong c¸c cuéc biÓu diÔn hay tµi liÖu khiªu d©m … §iÒu 39 C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i tiÕn hµnh tÊt c¶ c¸c biÑn ph¸p thÝch hîp ®Ó thóc ®Èy sù phô håi vÒ thÓ chÊt, t©m lý vµ t¸i hoµ nhËp x· héi cña trÎ em lµ n¹n nh©n cña bÊt kú h×nh thøc bá mÆc, bãc lét hay l¹m dông nµo. Sù phô håi vµ t¸i hoµnhapj nh­ thÕ ph¶i diÔn ra trong m«i trêng lµm t¨ng c­êng søc khoÎ, lßng tù träng vµ phÈm gi¶ cña trÎ em. …. MỤC LỤC