Đề tài Những biện pháp cơ bản để phát triển du lịch Hội An đến năm 2010 theo hướng công nghiệp hoá - Hiện đại hoá

ồng Dịch vụ ăn uống Các dịch vụ khác(internet, spa, cà phê,...) Tham quan Doanh thu vận chuyển Lữ hành Tổng cộng 1999 18.431,00 3.840,00 1.410,00 4.419,00 1.285,00 396,00 29.781,00 2000 25.452,00 6.892,00 1.485,00 5.910,00 1.233,00 673,00 41.645,00 2001 45.000,00 18.483,00 3.001,00 7.607,00 1.750,00 1.440,00 77.281,00 2002 65.945,20 26.968,27 4.541,60 7.923,06 2.412,58 1.922,20 109.712,91 2003 75.184,86 29.070,22 5.495,70 7.248,82 2.660,08 2.765,23 122.424,91 2004 109.363,05 39.662,85 9.776,61 10.127,70 4.803,85 3.060,20 176.794,26 2005 171.712,36 67.092,45 15.424,08 16.282,93 7.786,10 4.224,22 282.522,14 2006 224.415,71 91.952,40 21.798,15 18.293,00 10.631,99 5.005,16 372.096,41 2007 321.180,05 38.262,45 27.043,86 13.060,63 7.301,04 550.419,11 Biểu 3: Tình hình cơ sở lưu trú Loại cơ sở lưu trú Số lượng khách sạn/ nhà nghỉ Số lượng phòng Tỷ lệ phần trăm của các phòng (%) Khách sạn từ 3-5 sao 19 khách sạn 1.684 phòng 55,96% Khách sạn từ 1-2 sao 26 khách sạn 843 phòng 28,02% Nhà nghỉ 34 nhà nghỉ 482 phòng 10,02% Rõ ràng, du lịch phát triển đã góp phần quan trọng làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế của thành phố theo hướng tích cực: tỉ trọng GDP ngành nông – ngư nghiệp giảm dần, tỉ trọng dịch vụ tăng nhanh. Du lịch phát triển thúc đẩy các ngành khác phát triển, nhất là ngành thủ công mỹ nghệ và các ngành dịch vụ như dịch vụ viễn thông, dịch vụ ngân hàng, dịch vụ Internet... Góp phần làm cho GDP thành phố từ năm 1999 đến nay tăng bình quân 17%/năm. Tính ở thời điểm hiện nay, bình quân một người dân đón được 6 người khách du lịch. Du lịch phát triển đã làm cho diện mạo đô thị và nông thôn Hội An thay đổi sâu sắc, kết cấu hạ tầng phát triển khá, đời sống nhân dân được cải thiện rất nhiều, số hộ giàu có tăng lên nhanh, hộ nghèo giảm mạnh. Đặc biệt du lịch phát triển đã làm tăng ý thức xã hội về trách nhiệm giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc. Đó là sự cẩn trọng trong việc trùng tu, tôn tạo khu phố cổ, trước hết là đối với các chủ nhân trực tiếp của di tích; hơn 10 năm qua, Nhà nước và nhân dân đã đầu tư hơn 50 tỷ đồng vào sự nghiệp quan trọng này. Điều đáng tự hào là phát triển du lịch nhưng vẫn giữ được môi trường xã hội lành mạnh, an toàn. Đây là công sức, tâm lực lớn lao của nhân dân, Đảng bộ và chính quyền Thành phố. Đảng bộ có chủ trương đúng, chính quyền quản lý qua trình phát triển khá chặt chẽ, và điều quan trọng là được nhân dân đồng tình ủng hộ. Ở Hội An không được phép tồn tại dịch vụ Massage có người phục vụ và các dịch có “ôm” khác. 2/ Những hạn chế, tồn tại: Tuy nhờ có được những mặt thuận lợi lớn về tài nguyên du lịch, vị trí địa lý du lịch như đã trình bày, nên thời gian qua, du lịch Hội An gặt hái được những thành quả lớn, phát triển nhanh, nhưng bên cạnh đó vẫn tồn tại nhiều mặt hạn chế. Du lịch phát triển thiếu đồng bộ, chưa khai thác tốt tiềm năng và lợi thế nhiều mặt về du lịch của Thành phố. Mặc dù đã sớm nhận ra, nhưng vẫn chưa khắc phục được nhược điểm nặng tập trung đầu tư vào laọi hình kinh doanh cơ sở lưu trú. Đến nay Thành phố vẫn chưa có được một khu vui chơi giải trí nào ngoài một công viên văn hoá nhỏ chưa đáng là một công viên, các hoạt động còn nghèo nàn, ngoài một nhà biểu diễn nghệ thuật quần chúng cũng nho nhỏ, hằng đêm chỉ phục vụ chừng 20 – 30 khách Tây. Du lịch biển, ngoài việc tắm biển và phơi nắng, hoặc thỉnh thoảng ra đảo một vài chuyến bằng thuyền chạy chậm, còn chưa có gì! Du lịch làng nghề phát triển chậm, du lịch làng quê, sông nước chưa có chuyển biến, thực tế chưa được ngành du lịch chú trọng. Ngành du lịch chỉ chăm vào khai thác Khu phố cổ, với dịch vụ lưu trú, tham quan, ăn uống, mua sắm và thưởng thức đêm rằm phố cổ hàng tháng. Dĩ nhiên phải làm như thế, nhưng chỉ có như thế thì chưa ổn. Vả lại, tuy ăn uống tạo ra nguồn doanh thu xếp thứ hai sau lưu trú, nhưng chất lượng ẩm thực nâng lên thành nghệ thuật thì vẫn chưa đạt yêu cầu, món ăn chưa đang dạng và cũng chưa ngon. Hoạt động lữ hành, tuy từ hai năm nay có chuyển biến, nhưng vẫn đang trong tình trạng yếu kém, trừ ra 4 – 5 đơn vị đang có nỗ lực bước đầu, các doanh nghiệp khách sạn ở Hội An đều bị động nguồn khách từ các công ty lữ hành lớn trong nước, vì thế phải chịu phí trung gian lớn. Cơ cấu thành phần du khách thì khách đi tự do, khách balô vẫn chiếm tỷ trọng lớn, khách đoàn, khách giàu chưa nhiều lắm. Khách nội địa tăng chậm, 3 năm gần đây có khá hơn nhưng vẫn còn ít, chưa vượt qua con số 250 ngàn lượt người, chủ yếu vẫn là khách đi tham quan, khách lưu trú chỉ chiếm một lượng nhỏ, bình quân trên dưới 10%. Hội An chưa tạo được hấp lực để thu hút và lưu giữ khách nội địa - một nguồn khách có tiềm năng rất lớn. Du lịch Hội nghị, Hội thảo, liên hoan văn nghệ, mặc dù đã bắt đầu phát triển, nhiều cuộc hội thảo quy mô miền, quốc gia và quốc tế, nhiều cuộc liên hoan văn nghệ toàn ngành của một số cơ quan Trung ương đã được tổ chức thắng lợi, nhưng điều kiện cơ sở vật chất chưa đủ đáp ứng nhu cầu có chất lượng cao và quy mô lớn. Mặc khác, tuy tập trung vào loại hình lưu trú và có được một doanh nghiệp xếp hạng “topten” nhiều năm liền của ngành du lịch Việt Nam, nhưng thành phố vẫn chưa coa khách sạn nào đạt tiêu chuẩn 5 sao, loại từ 3 sao – 4 sao còn ít, chỉ mới được 4 khách sạn, tuyệt đại bộ phận là loại không sao và 1 sao. Cho đến nay, vẫn chưa có được doanh nghiệp nào có quy mô tầm cỡ quốc gia, tầm cỡ khu vực với những khu nghỉ từ 400 phòng trỏ lên để tham gia cạnh tranh trong xu thế hội nhập kinh tế thế giới. Nhìn chung, Hội An tuy là trung tâm du lịch của tỉnh Quảng Nam, có tiếng ở Miền Trung và có tiếng của cả nước, nhưng vẫn chưa xứng tầm một khu du lịch tổng hợp trong chuỗi Huế - Đà Nẵng - Hội An. Sản phẩm du lịch chưa đa dạng, doanh thu du lịch vẫn thấp nhiều so với khu vực, chỉ bằng 15 – 16% so với Đà Nẵng. 18% so với Huế, 17 – 18% so với Khánh Hoà. Cốt lõi du lịch Hội An là du lịch văn hoá, thế nhưng tạo ra các sản phẩm văn hoá độc đáo mới, kiểu như Đêm rằm phố cổ, các lễ hội, nâng cấp các làng nghề truyền thống... thì chưa nói đến yêu cầu tự làm, tự sáng tạo, mà ngay cả việc chỉ cần chủ động phối hợp, tích cực phối hợp với ngành văn hoá, với các ngành khác và với cộng đồng trong tổ chức thực hiện, ngành du lịch vẫn còn nhiều hạn chế, còn một chút gì đó chưa thực sự tự giác. Dưới góc độ này, xem ra số đông các doanh nghiệp du lịch, nhất là các doanh nghiệp khách sạn, thường có xu hướng thích hái quả hơn trồng cây, chăm cây. Công tác xúc tiến du lịch, tuy có làm được một số việc như là tổ chức Hội thảo, Hội nghị, tổ chức các tuần văn hoá Hội An tại Thành phố Hồ Chí Minh, tham gia triển lãm, hội chợ du lịch tại Hà Nội, tham gia một số cuộc triển lãm du lịch quốc tế... như là thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, nhất là báo viết, đã quảng bá, tuyên truyền về văn hoá Hội An, du lịch Hội An khá có hiệu quả bước đầu. Nhưng nhìn chung vẫn chưa mạnh, chưa đều, chưa có bài bản, nhất là quảng bá ra nước ngoài. Sách hướng dẫn du lịch Hội An, các tập gấp, các logo, các hình ảnh, huy hiệu và bản đồ du lịch Hội An chưa có nhiều, lại ít được bổ sung, đổi mới... Thông tin về du lịch Hội An truyền ra nước ngoài từ nước ngoài lại nhiều hơn. Thành phố đã sớm xây dựng một Website về Hội An, ban đầu khá thu hút, nhưng lại thiếu cơ chế duy trì hữu hiệu, thiếu đầu tư, thiếu nhân lực nên càng về sau, nội dung còn nghèo, ít phát huy tác dụng. Đến nay trung tâm thông tin du lịch vẫn chưa ra đời được. Tình trạng cạnh tranh thiếu lành mạnh, cung ứng hàng kém chất lượng, phá giá, chèn ép nhau vẫn tồn tại trong một bộ phận những nhà doanh nghiệp du lịch. Mặt khác, xu hướng tăng giá dịch vụ, tăng giá hàng hoá không tương ứng với chất lượng, thậm chí bắt chẹt du khách, để mong nhanh chóng thu hồi vốn đầu tư, để kiếm nhiều lời trong hoạt động du lịch, dịch vụ là điều rất đáng lo ngại. Môi trường du lịch ở thành phố có những mặt cần phải cảnh báo. Khu phố cổ còn rất nhiều di tích đang xuống cấp nặng. Tuy thời gian qua chính quyền và nhân dân địa phương ra sức trùng tu nhưng lực bất tòng tâm, vốn vẫn thiếu trầm trọng. Chất thải chưa được thu gom hết, chưa được xử lý tốt, đã tác động xấu đến môi trường nước, môi trường không khí. Sông Hội An, kênh Chùa Cầu đang ngày càng hôi, bẩn. Ở các khu vực sinh thái, các khu dân cư nông thôn và ven đô, lượng rác thải đang nhiều dần, rất khó chịu. Về mặt xã hội, đã có những hiện tượng không bình thường, người ăn xin từ các nơi đến tăng lên, khi có lễ hội đông người, kẻ xấu cũng theo đến móc túi, cướp giật tài sản của du khách làm cho công tác bảo vệ trật tự an toàn thêm khó khăn, vất vả. Tình trạng bu bám, cò mồi du khách vẫn chưa khắc phục triệt để. Mại dâm trá hình, ma tuý bắt đầu manh nha. Những mặt tồn tại đó đang có nguy cơ làm xấu đi hình ảnh du lịch Hội An. 3/ Nguyên nhân của những mặt hạn chế: a) Về khách quan: - Do tác động của khủng hoảng kinh tế ở nhiều nước trên thế giới cũng như ở khu vực; do chiến tranh và xung đột cục bộ ở một số nước, một số khu vực; do tai nạn khủng bố quốc tế gia tăng; do tình hình dịch bệnh nguy hiểm đang có nguy cơ phát triển... đã làm hạn chế nhiều mặt đến du lịch thế giới và du lịch Việt Nam nói chung, du lịch Hội An nói riêng. - Ngành du lịch Việt Nam có xuất phát thấp, kinh tế du lịch chậm phát triển, tất yếu có ảnh hưởng lớn đến các vùng du lịch trong nước, trong đó có Hội An. - Khu vực miền Trung vốn còn nhiều khó khăn, điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, kinh tế chậm phát triển, hạ tầng kỹ thuật và cơ sở vật chất kém xa so với 2 vùng động lực phía Bắc và phía Nam, cho nên đến miền Trung, lượng khách quốc tế chỉ bằng 26 – 29%, khách nội địa chỉ bằng 18% so với cả nước. Do chịu chung những tác động không thuận lợi đó, Hội An lại xa các trung tâm công nghiệp phát triển, các thành phố đông đúc dân cư, vì vậy, khách du lịch đến với Hội An còn ít, chỉ bằng 13 - 14% lượt khách quốc tế và 4 – 5% lượt khách nội địa đến miền Trung, du lịch phát triển có khó khăn cũng là điều dễ hiều. b) Về chủ quan. Đây là những nguyên nhân chủ yếu: - Trước hết là do nhận thức về du lịch, từ du lịch văn hoá, du lịch sinh thái đến du lịch gắn với cộng đồng..., chưa thật đầy đủ và trong một mức độ nào đó còn đơn giản. Mặc dù từ rất sớm thành phố có chủ trương, có nghị quyết, có định hướng phát triển du lịch đúng đắn, nhưng trong quá trình triển khai thực hiện còn thiếu sự nhất quán, “dế, làm – khó, bỏ”. Tư tưởng sản xuất nhỏ, “ăn chắc” trong đội ngũ doanh nhân còn nặng. Hiểu sâu về kinh tế học phát triển du lịch chưa đạt yêu cầu; công tác nghiên cứu về du lịch thiếu chuyên gia giỏi thực hiện, cả ở cấp thành phố, lẫn ở một số doanh nghiệp lớn. - Do trình độ chuyên môn, năng lực làm du lịch chất lượng cao còn hạn chế. Tuy công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ, tay nghề, được nhiều doanh nghiệp nhất là các doanh nghiệp lớn chú ý, đã làm cho chất lượng phục vụ ở đấy được nâng cao dần, đem lại hiệu quả kinh tế thấy rõ. Nhưng nhìn chung, vẫn chưa đáp ứng yêu cầu ngày càng tăng. Trình độ đại học trong toàn ngành mới chỉ ở mức 22,5 – 24%, đại học chuyên ngành du lịch còn quá ít, lao động qua đào tạo nghiệp vụ du lịch cũng mới trên dưới 25%, qua đào tạo ngoại ngữ, có khá hơn, nhưng cũng chưa đến 50%. Những nhà quản trị du lịch giỏi chưa có nhiều, chưa thấy xuất hiện những nhà kinh doanh du lịch tầm cỡ khu vực. - Do công tác quy hoạch, tuy có được chú ý, sớm có quy hoạch tổng thể và đã xây dựng nhiều dự án quy hoạch chi tiết về du lịch, nhưng nghiêm túc mà nói thì chưa đồng bộ và chất lượng nhiều dự án chưa cao. Bên cạnh đó, việc công khai quy hoạch thường chậm trễ, công tác quản lý theo quy hoạch lại lơ lỏng, dẫn đến tình trạng lẫn chiếm, xây dựng trái phép, tranh chấp đất đai, tài sản phức tạp, làm cho công tác giải phóng mặt bằng một số dự án du lịch khó khăn, kéo dài, làm chậm tiến độ đầu tư, làm lỡ cơ hội kinh doanh, thậm chí có dự án phải rút lui. - Do công tác quản lý nhà nước và vận dụng cơ chế chính sách thu hút đầu tư vào các vùng du lịch chưa linh hoạt, có mặt chưa thông thoáng. Đã có quy hoạch chung về du lịch Cù Lao Chàm nhưng khi tiến hành các dự án cụ thể thì vướng cơ chế quốc phòng, vì thế mà đến nay ngoài đảo chưa có dự án nào đáng kể được đầu tư. Một số quy định quản lý ngành không còn phù hợp chậm được sửa đổi. Thù tục hành chính chưa được cải cách triệt để, gây lắm phiền hà, các bướt lập, trình, thông qua, phê duyệt dự án thường kéo dài làm chủ đầu tư tốn công đi lại nhiều lần. Những khó khăn đó ít nhiều làm hạn chế đầu tư vào du lịch ở Thành phố. - Do hoạt động liên kết các vùng, các khu du lịch, các doanh nghiệp du lịch với nhau, các doanh nghiệp với cộng đồng, chưa được phát huy đúng mức, vẫn còn cách nghĩ, cách làm “đối trọng” lẫn nhau, mạnh ai nấy làm, tinh thần “đối tác - hợp tác” chưa cao. Ngay cả chính quyền Thành phố cũng chưa bàn bạc liên kết với chính quyền các vùng du lịch lân cận một cách thấu đáo để cùng nhau hợp tác phát triển mạnh du lịch trên cơ sở cùng có lợi. Mặc khác, sự gắn kết giữa ngành du lịch với các ngành khác cũng chưa thật chặt chẽ, thiếu một sự chủ trì thường xuyên đầy hiệu lực. 4/ Những vấn đề đặt ra: Những mặt hạn chế và tồn tại cùng những nguyên nhân của chúng, chính là những vấn đề đặt ra vừa cấp bách vừa lâu dài. Tựu trung, có thể tập hợp thành mấy vấn đề lớn nhằm giải bài toán xây dựng Hội An thành một trung tâm du lịch phát triển bền vững của miền Trung sau đây: * Cần phát triển đồng bộ cả du lịch quốc tế và du lịch nội địa, khắc phục xu hướng thên nhiều hơn về đối tượng khách nước ngoài; tăng tỉ trọng khách nội địa; chủ động đối phó khi có những tình huống bất trắc xảy ra làm giảm lượng khách đến. * Tiếp tục phát huy lợi thế của một di sản văn hoá thế giới, thu hút đầu tư, phát triển mạnh các loại hình du lịch trong điều kiện tài nguyên du lịch Hội An sẵn có và tiềm tàng. Xử lý các bước đi thích hợp để một mặt làm phong phú thêm loại hình du lịch văn hoá, mặt khác tập trung làm chuyền biến các loại hình khác, nhất là về vui chơi giải trí. * Cần chú trọng nhiều hơn nữa đến công tác quy hoạch phát triển du lịch và quản lý quy hoạch một cách khoa học và chặt chẽ hơn. * Hết sức coi trọng chất lượng dịch vụ, đặc biệt là chất lượng dịch vụ. Khẩn trương hoạch định một chiến lược và thực hiện nó một cách có bài bản nhằm nâng cao trình độ du lịch Hội An lên ngang tầm quố gia và tầm khu vực. Đây là vấn đề bao trùm toàn bộ các hoạt động du lịch, liên quan đến tất cả các mắt khâu trong dây chuyền du lịch Hội An. * Phải kiểm soát được quá trình phát triển để đảm bảo môi trường du lịch an toàn, trong lành, bởi vì “Kẻ thù của du lịch chính là du lịch”. * Khắc phục tư tưởng cục bộ, biệt lập, xử lý đúng đắn, kịp thời và khéo léo những vấn đề liên kết nội bộ: ngành – ngành, doanh nghiệp – doanh nghiệp, doanh nghiệp - cộng đồng và liên kết ngoại tuyến cả không gian hẹp và không gian mở, cả lưỡng chiều và đa chiều, xuất phát từ phía các doanh nghiệp, từ phía Đảng, chính quyền Thành phố, và từ cả phía kết hợp để thúc đẩy quá trình phát triển của du lịch Hội An. Có thể tạm xem đó là 6 bài học thực tiễn mà trong chặn đường sắp đến của du lcịh Hội An không thể không vận dụng. PHẦN III MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM ĐỂ PHÁT TRIỂN DU LỊCH HỘI AN ĐẾN NĂM 2010 THEO HƯỚNG CNH – HĐH I. Quan điểm của Đảng và nhà nước ta về phát triển du lịch: Nhận rõ tầm quan trọng, xu thế phát triển của du lịch thế giới và xuất phát từ tiềm năng về tài nguyên du lịch, từ những điều kiện cụ thể của đất nước, Đảng ta khẳng định “ phát triển du lịch là một hướng chiến lượt quan trọng trong đường lối phát triển kinh tế xã hội nhằm góp phần thực hiện công nghiệp hóa - hiện đại hoá đất nước...” (chỉ thị 46 CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa VII, tháng 10/1994). Đại hội toàn quốc lần thứ IX của Đảng chỉ rõ: “phát triển du lịch thực sự trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động trên cơ sở khai thác lợi thế về điều kiện tự nhiên, sinh thái, truyền thống văn hoá, lịch sử, đáp ứng nhu cầu du lịch trong nước và phát triển nhanh du lịch quốc tế, sớm đạt trình độ phát triển du lịch của khu vực. Xây dựng và nâng cấp cơ sở vật chất, hình thành các khu du lịch trọng điểm, đẩy mạnh hợp tác, liên kết với các nước”. Pháp lệnh du lịch năm 1999 hiện hành xác định: “Du lịch là một ngành kinh tế tổng hợp quan trọng, mang nội dung văn hoá sâu sắc, có tính liên ngành, liên vùng, xã hội hoá cao; phát triển du lịch nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, giải trí, nghỉ dưỡng của nhân dân và khách du lịch quốc tế, góp phần nâng cao dân trí, tạo việc làm và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước”. Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam giai đoạn 2001 – 2010 của Chính phủ xác định mục tiêu tổng quát là “Phát triển nhanh và bền vững, từng bước đưa đất nước ta thành một trung tâm du lịch có tầm cỡ của khu vực, phấn đấu sau năm 2010 đưa du lịch Việt Nam vào nhóm nước có ngành du lịch phát triển hàng đầu trong khu vực”. Định hướng phát triển vùng Bắc Trung Bộ, Duyên Hải Trung Bộ và vùng kinh tế trọng điểm Miền Trung trong chiến lượt phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2010 của Đảng nêu rõ: “Phát triển mạnh du lịch biển và ven biển, gắn liền với các khu di tích, danh lam thắng cảnh của cả vùng, đặc biệt là trên tuyến Huế - Đà Nẵng - Hội An – Nha Trang”.(Văn kiện Đại hội IX). II/ Phương hướng, mục tiêu phát triển du lịch Hội An đến năm 2010: 1/ Phương hướng và mục tiêu chung: Căn cứ vào đường lối và những chủ trương phát triển du lịch nêu trên của Đảng và Nhà nước ta, phương hướng và mục tiêu tổng quát của du lịch Hội An đến năm 2020 được Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Quảng Nam xác định trong Nghị Quyết 07 NQ/TW ngày 02 tháng 4 năm 2003 về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thành phố Tam Kỳ và Thành phố Hội An đến năm 2010 là: “Tiếp tục phát triển ngành du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn, làm động lực thúc đẩy các ngành kinh tế khác phát triển. Phấn đấu xây dựng Hội An thành trung tâm du lịch của Tỉnh và khu vực Miền Trung. Tiếp tục khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư vào du lịch độc đáo, ấn tượng, có đặc điểm Hội An; thường xuyên nâng cao chất lượng các dịch vụ du lịch, gắn kết khu du lịch Hội An với Mỹ Sơn, Huế và các vùng khác trong Tỉnh. Hết sức lưu ý phát triển du lịch ở Cù Lao Chàm, xem đây là chương trình quan trọng góp phần tạo ra thế mới và đặc điểm mới của du lịch Hội An. Đồng thời quan tâm phát triển các mô hình du lịch sinh thái ở các làng quê, sông nước để mở rộng không gian và tăng thêm sản phẩm du lịch độc đáo ở Hội An ”. 2/ Quan điểm phát triển: Quán triệt đường lối của Đảng, phương hướng chỉ đạo của Thường vụ Tỉnh uỷ, trên cơ sở thực tiễn tình hình và các điều kiện phát triển du lịch của Hội An, Thành phố nhất quán quan điểm phát triển du lịch Hội An đến năm 2010 theo định hướng công nghiệp hoá hiện đại hoá là: - Phát triển du lịch bền vững trên nền tảng: bản sắc văn hoá dân tộc mang đậm sắc thái Hội An được giữ gìn, vun bồi và phát huy tốt; môi trường tự nhiên và xã hội được bảo vệ trong sạch, lành mạnh và an toàn. Khai thác hợp lý (không quá tải) và bảo tồn hữu hiệu Khu phố cổ và các di tích quan trọng khác, phát triển không gian đô thị du lịch sinh thái, tập trung phát huy cho được thế mạnh du lịch biển - đảo, sông nước, làng quê; gắn kết trong mối quan hệ tương tác: du lịch - cộng đồng. - Phát triển hơn du lịch quốc tế, đồng thời đẩy mạnh hoạt động thu hút khách trong nước, tăng nhanh tỷ trọng khách nội địa. Xây dựng phát triển các khu vui chơi, giải trí đa dạng, có sức hút. Coi trọng nhiệm vụ tăng cường hoạt động lữ hành, trước hết, liên kết chặt chẽ phát huy thế liên hoàn giữa 4 di sản thế giới Phong Nha, Huế, Hội An, Mỹ Sơn với đường Hồ Chí Minh, vừa tạo thêm sức thu hút cho Đà Nẵng, Chu Lai, vừa dựa chắc vào Đà Nẵng, Chu Lai, Dung Quất để phát triển mạnh du lịch Hội An; mở ra các mối liên kết với các vùng sinh thái du lịch trong Tỉnh và với các trung tâm, các khu du lịch lớn trong cả nước. - Thu hút mạnh đầu tư trong nước và ngoài nước để tăng thêm cơ sở vật chất hiện đại, công nghệ du lịch tiên tiến cho toàn ngành. Trong toàn bộ hoạt động du lịch, đặt chất lượng dịch vụ, chất lượng phục vụ lên hàng đầu, giữ chữ tín Hội An, phát huy lòng hiếu khách, phát triển tình cảm bè bạn thân thiện, tình hữu nghị trong sáng với du khách. - Xây dựng một số doanh nghiệp du lịch vững mạnh quy mô ngang tầm quốc gia, vươn lên tầm khu vực. 3/ Dự báo khả năng phát triển du lịch Hội An: Theo dự báo của WTO, như đã dẫn, đến năm 2010, khả năng khu vực Đông Nam Á đón được 72 triệu lượt khách quốc tế, tăng bình quân hàng năm trong giai đoạn 1995 – 2010 là 6%. Chiến lượt phát triển du lịch Việt Nam giai đoạn 2001 – 2010, đưa ra con số dự kiến đến năm 2005 nước ta thu hút được chừng 3 – 3,5 triệu lượt khách quốc tế và khoảng trên dưới 15 triệu lượt khách nội địa và đến năm 2010 số khách quốc tế ước vào khoảng 5,5 – 6 triệu lượt người, tăng bình quân 11,7%/năm, số khách nội địa chừng 25 triệu lượt người tăng gấp đôi năm 2000. Khu vực Miền Trung, điều kiện hạ tầng kỹ thuật ngày càng được tăng cường hơn: Quốc lộ 1 được nâng cấp; đường Hồ Chí Minh thông tuyến; đường Liên Chiểu – Dung Quất, đường Đà Nẵng - Quảng Ngãi(nhành Tây) khởi công; cảng Chân Mây, sân bay Phú Bài, cảng Liên Chiểu, sân bay Chu Lai, cảng Hà Kỳ, cảng Dung Quất, chuỗi đô thị từ Đà Nẵng đến Quảng Ngãi và các khu công nghiệp từng bước hình thành, đặc biệt là khu kinh tế mở Chu Lai đi vào hoạt động và thành phố Đà Nẵng trở thành đô thị loại 1, cùng với 4 di sản thế giới trong khu vực, sẽ tạo thành động lực mạnh mẽ cho du lịch trong toàn vùng phát triển nhanh. Tổ chức Hợp tác quốc tế Nhật Bản – JICA - dự báo đến năm 2010, tổng lượng khách đến Miền Trung có thể đạt 3,7 triệu lượt người. Do đó, Hội An có nhiều khả năng thu hút mạnh du khách. Dự đoán đến năm 2010 sẽ có vào khoảng 1,1 – 1,4 triệu lượt khách du lịch đến Hội An, trong đó khách lưu trú ước chừng 0,65 – 0,75 triệu lượt. Trong nguồn khách quốc tế, thị trường khách Châu Âu vẫn sẽ chiếm tỷ trọng lớn (hiện nay là 55%), nhất là nguồn khách quan trọng Pháp, Anh, Đức; thị trường khách Đông Á sẽ tăng mạnh, xếp thứ hai (hiện nay vào khoảng hơn 10%), nhất là khách Nhật, khách Trung Quốc, thị trường khách Châu Mỹ và Châu Úc xếp sau đó vẫn tăng nhanh (hiện nay Châu Úc chiếm hơn 11%, Châu Mỹ hưn 10%). Trong số lượng du khách đến Hội An từ nay đến 2010, xu hướng tỷ trọng khách tham quan sẽ tăng, tỷ trọng khách lưu trú sẽ giảm vì các khu du lịch ngoài phạm vi Thành phố ra đời sẽ chi phối khách lưu trú, mặc khác vì phải giữ cho Hội An không bị quá tải trong điều kiện kinh tế - xã hội cho phép để đảm bảo sự phát triển lâu dài về sau. Từ dự báo đó, Thành phố sẽ phải cân nhắc kỹ điều chỉnh quá trình xây dựng các khu lưu trú, các khu vui chơi giải trí cho phù hợp, để kiểm soát được quá trình phát triển du lịch. III/ Một số giải pháp cơ bản: 1/ Lựa chọn chiến lược phát triển: Trong phần phương hướng và quan điểm phát triển, về cơ bản, đã trình bày định hướng chiến lược phát triển du lịch Hội An đến năm 2010. Tuy nhiên, xét về mô hình phát triển theo kiểu nào toàn diện, tổng hợp hay mô hình điểm, thì sự lựa chọn tối ưu là vô cùng quan trọng, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ. Khởi thuỷ, Hội An phát triển du lịch theo mô hình một điểm tham quan dựa vào quần thể di tích Khu phố cổ, dần dần mở ra các sản phẩm văn hoá khác mang dấu ấn đặc trưng, mở ra thêm loại hình du lịch tắm biển, mở ra thêm nhiều dịch vụ khác, từ một khách sạn tăng lên nhiều khách sạn, từ không có hoạt động lữ hành đến nay đã có hoạt động lữ hành... Và đến nay đã bắt đầu bộc lộ nhược điểm, Khu phố cổ bị quá tải - nhất là vào các ngày lễ hội vốn diễn ra khá thường xuyên. Sự huyên náo quá mức sẽ làm mất đi vẻ đẹp tĩnh lặng Hội An, vẻ thư thái, trầm mặc Hội An. Tăng thêm khách sạn thì sẽ chứa thêm nhiều khách và họ rồi sẽ dồn về Khu phố cổ khi chưa có nhiều loại hình khác thu hút, chi phối. Mô hình điểm, khu chuyên về văn hoá do đó cần phải được bổ khuyết. Nhưng nếu phát triển theo mô hình toàn diện, tất cả những hoạt động mà du lịch cần, đều phải có, thì Hội An không thể hội đủ điều kiện. Nằm giữa Đà Nẵng và Chu Lai, Hội An không thể và cũng không cần phải xây dựng thêm cảng du lịch, sân bay, ngoại trừ một số cầu cảng nhỏ, sân bay trực thăng. Thiết nghĩ, Hội An trên cơ sở khu du lịch chuyên đề của quốc gia sẽ kết hợp với đô thị Điện Nam - Điện Ngọc nối liền Đà Nẵng, với ven biển nam sông Thu Bồn hình thành một trung tâm du lịch tổng hợp, có sự lựa chọn các loại hình du lịch phù hợp với định hướng phát triển đã chọn. Trung tâm này sẽ phát huy di sản Mỹ Sơn, các làng nghề truyền thống của Điện Bàn, Duy Xuyên, các di tích văn hoá, cách mạng, các làng quê đặc trưng của các huyện cánh Bắc Quảng Nam(ví dụ như làng vườn Đại Bình của Quế Sơn, làng văn hoá dân tộc Kơtu, các điểm du lịch hành lang đường Hồ Chí Minh, di tích dinh trấn Thanh Chiêm của Quảng Nam xưa...), các hồ, thác ở Đại Lộc(nhu hồ Khe Tân...), thuỷ điện Duy Sơn, A Vương... hình thành một vòng cung du lịch hấp dẫn ở Bắc Quảng Nam. 2/ Đổi mới quy hoạch và quản lý quy hoạch du lịch gắn liền với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội Hội An. Quy hoạch phải đi trước một bước. Cần điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Hội An đã xây dựng từ năm 1995 khi còn thuộc tỉnh QN-ĐN. Quy hoạch điều chỉnh này nhất thiết phải gắn với quy hoạch tổng thể kinh tế - xã hội Hội An đang thực hiện và điều chỉnh cả các quy hoạch phát triển nông nghiệp, ngư nghiệp đã có. Đặc biệt phải hết sức chú ý đến không gian đô thị sẽ mở rộng thêm từ nay đến năm 2010. Dự kiến đến lúc ấy Thành phố chỉ còn giữ lại còn 3 xã – 4 làng quê đặc trưng: làng biển xã Tân Hiệp(Cù Lao Chàm), xã Cẩm Thanh và làng mộc Kim Bồng(xã Cẩm Kim). Các đô thị mở ra, ngoại trừ một số khu vực sẽ bố trí các cụm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp sạch tập trung, quy mô nhỏ từ 10 – 40 ha, một số khu dân cư hiện đại, còn sẽ phải quy hoạch theo hướng đô thị sinh thái du lịch. Đi theo đó là mạng lưới cơ sở hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội tương ứng. Kinh nghiệm phát triển đô thị trên thế giới, những đô thị có kiến trúc và cảnh quan đẹp thường thu hút đông đảo du khách đến chiêm ngưỡng. Một vấn đề khác cũng phải tính đến là việc giữ lại các vùng nông thôn đặc trưng chỉ có ý nghĩa khi có được một chính sách cụ thể sao cho nông thôn không bị tác động bởi quá trình đô thị hoá trong việc hình thành các khu dân cư san sát, kiến trúc lai tạp, phá vỡ cảnh quan truyền thống. Ý tưởng chung là, nông thôn vẫn đi lên theo hướng công nghiệp hoá hiện đại hoá nhưng vẫn giữ được những nét đặc thù, cuộc sống của cư dân nông thôn vẫn phải tiến lên văn minh, hiện đại nhưng truyền thống văn hóa của làng vẫn phải được bảo tồn. Đây đang là vấn đề vướng mắc của Thành phố, là vấn đề khó, rất day dứt, nhưng cực kỳ quan trọng, phải kết hợp đồng bộ ngay từ đầu quá trình quy hoạch và điều chỉnh các quy hoạch. Đi đôi với quy hoạch, phải thông báo và công bố cho nhân dân biết rõ, đồng thời phải tăng cường quản lý chặt chẽ theo quy hoạch. Đây đang là khâu yếu kém nhất trong công tác quản lý, cần phải được tập trung khắc phục nhanh để tránh gây lãng phí tiền của, công sức của nhân dân và của Nhà nước về sau. Nếu không làm được như thế, Hội An sẽ không có được một đô thị đẹp xứng tầm, cảnh quan chung sẽ vỡ vụn, làm tổn hại tài nguyên du lịch của Thành phố, và của quốc gia. Theo hướng đó, quy hoạch du lịch Hội An theo cách bố trí không gian 3 cụm như hiện nay: Khu trung tâm; khu biển đảo, khu sinh thái sông nước làng quê, làng nghề có lẽ, xin đề xuất, phải có sự điều chỉnh thành 5 cụm: Cụm trung tâm; cụm đô thị sinh thái lân cận trung tâm; cụm ven biển ven sông; cụm hải đảo và cụm sinh thái sông nước, làng quê, làng nghề để phát huy tốt chức năng của chúng. - Khu trung tâm: Với hạt nhân là Khu phố cổ hiện thời được xác định có 5 phường: Minh An, Sơn Phong, Cẩm Phô, Tân An, Thanh Hà, những năm đến phường Minh An sẽ mở rộng du lịch về phía An Hội (Nam Chùa Cầu). Trên địa bàn Cẩm Phô, Thanh Hà sẽ xây dựng một công viên du lịch văn hoá rộng 124 ha, địa bàn Tân An sẽ xây dựng khu thương mại mới kể cả siêu thị. Trong tương lai gần có thể phải mở thêm khu trung tâm về phía Bắc trên một phần đất của Cẩm Hà để xây dựng trường đại học văn hoá du lịch, cung thể thao để làm vệ tinh cho Đà Nẵng tổ chức các giải quốc tế và khu vực, mở thêm về phía Đông trên một phần đất của Cẩm Châu(phường Tân Châu sẽ thành lập mới) để xây dựng một cụm du lịch trung tâm du lịch đạt tiêu chuẩn 5 sao. Đương nhiên, hạt nhân khu phố cổ vẫn phải tiếp tục đẩy mạnh công tác bảo tồn và giản dân dần ra các khu vực đô thị mới chung quanh. Các lễ hội lớn trong khu phố cổ sẽ phải điều chỉnh vị trí tổ chức để sao cho vẫn gắn được với không gian phố cổ nhưng không tập trung quá tải du khách vào các tuyến trung tâm. Trong khu vực này sẽ phải nâng cấp cảnh quan môi trường ven sông Hoài, trùng tu chợ Hội An và xây dựng thêm một trung tâm thương nghiệp hài hoà với cảnh quan khu phố cổ và tiến tới xây dựng các bãi giao thông tĩnh để thực hiện một số đường phố bộ hành ở trung tâm. - Khu đô thị sinh thái cận trung tâm: Sẽ quy hoạch trên một phần đất của phường Thanh Hà, xã Cẩm Thanh, xã Cẩm Châu và xã Cẩm Nam bao quanh khu trung tâm, đây là khu đô thị sinh thái chủ yếu thấp tầng (9 tầng trở xuống) vốn có chức năng dãn dân Phố cổ, vừa có chức năng là các không gian sinh thái – nông nghiệp – đô thị gắn với các cụm du lịch xanh (vườn, hồ, công viên...). Hiện nay quy hoạch xây dựng ngoài phạm vi các khu bảo vệ phố cổ ở các khu vực cận trung tâm này theo quy định, công trình không được quá 4 tầng, xét thấy có phần không phù hợp. Tất nhiên, ở Hội An nói chung không nên xây nhà chọc trời, trừ một số công trình quan trọng và độc đáo nào đó, nhưng cũng không nên quá cứng nhắc. Bởi vì, dân số rồi sẽ tăng, kể cả cơ học, đến năm 2020 quy mô dân số có khả năng tới 150.000 người hoặc hơn, mà Hội An đất hẹp, lại phải giữ các không gian sinh thái, nếu không cho xây dựng hơn 4 tầng thì sẽ giải quyết vấn đề nhà ở như thế nào? Vấn đề ở chỗ là những khu vực cách xa khu phố cổ ít nhất 1.500m có thể xây cao lên một chút và cao dần khi còn xa hơn, đương nhiên phải theo quy hoạch xây dựng và kiến trúc chi tiết từng khu chức năng. - Khu đô thị du lịch ven sông – ven biển Cẩm An - Cửa Đại: Cẩm An là dãi đất hẹp nằm giữa sông Cổ Cò (tương lai sẽ được đào thông với Đà Nẵng) và Biển Đông. Đặc trưng bờ biển – ven sông ở đây không mấy nơi có thể sánh kịp, càng làm cho cảnh quan khu du lịch sinh thái này với bóng núi Cù Lao Chàm, Sơn Trà, Non Nước chập chùng xa xa, ngời thêm vẻ đẹp. Đây là khu nghỉ ven biển lý tưởng sẽ được phát triển thêm các công viên ven biển, các loại hình vui chơi giải trí và thể thao trên biển. Các mô hình du lịch kết hợp cảnh quan ven sông và hải trình ven biển sẽ lần lượt ra đời đáp ứng nhu cầu cao của du khách. - Khu du lịch Cù Lao Chàm: Cù Lao Chàm như là một con tàu bảo tàng sinh thái – nhân văn - biển đảo, khi Bộ Quốc Phòng thống nhất với tỉnh Quảng Nam cho phát triển các loại hình du lịch biển đa dạng như quy hoạch và khi kết bối với Non Nước, Sơn Trà của Đà Nẵng, với các khu du lịch ven biển phía nam Quảng nam thì sẽ tạo thêm thế mới cho du lịch Hội An, du lịch Quảng Nam đúng như phương hướng mà tỉnh Uỷ đã vạch. - Cụm du lịch sinh thái sông nước, làng quê, làng nghề: Sông Thu Bồn, sông Cổ Cò tạo cho Hội An một hệ cồn nổi, đảo sông, bãi sông, bến nước thơ mộng khá liên hoàn. Do hiện nay còn khó khăn về đầu tư vì chúng nằm trong vùng lũ, nên chưa được chú ý khai thác. Nhưng nếu được quy hoạch tốt, chọn loại hình phù hợp, có chính sách khuyến khích đầu tư đặc biệt và với công nghệ du lịch phát triển thì vẫn phát huy tốt bổ sung phong phú cho các khu trung tâm và cận trung tâm. Trước mắt, nếu chọn mô hình dã ngoại độc đáo trong mùa nắng ráo thì với cự ly chỉ cách trung tâm từ 10/ đến 30/ đi thuyền vẫn có thể khai thác hiệu quả. Phát triển mô hình sông nước, làng quê, làng nghề (gốm Thanh Hà, mộc Kim Bồng, rau Trà Quế, chài lưới Thanh Nam, tôm Cẩm Thanh) để thăm thú cảnh sinh hoạt nông thôn và thưởng thức những món ăn dân dã từ sản vật đồng quê, chắc chắn sẽ tạo cho du khách nhiều thích thú. Có điều ngành du lịch phải chú ý xây dựng các chương trình “Tour”, kết hợp chặt chẽ với các hộ nông dân, các hộ nghề truyền thống một cách công phu mới có thể khai thác được những nét độc đáo làng quê, không nên để tự du khách rong ruỗi mà không có hướng dẫn như hiện nay. 3/ Đầu tư phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch phù hợp với nhu cầu thị trường: Thị trường du khách Hội An đang trong giai đoạn phát triển, nhu cầu của khách quốc tế và khách trong nước đều tăng. Do đó xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật để phát triển du lịch là nhu cầu tất yếu. Cơ sở vật chất cho du lịch bao gồm cơ sở hạ tầng chung của xã hội mà ngành du lịch sử dụng và cơ sở vật chất riêng do ngành tạo ra để kinh doanh du lịch. Cơ sở hạ tầng chung gồm có mạng lưới giao thông (như các công trình đầu mối sân bay, bến cảng, nhà ga, bến xe... và mạng lưới đường xá), mạng lưới điện, nước, mạng lưới thông tin, mạng lưới y tế... là những công trình phục vụ dân sinh, đồng thời phục vụ cho nền kinh tế. Du lịch khó có thể phát triển nếu không có mạng lưới hạ tầng kỹ thuật đó. Thông thường trong các khu quy hoạch, mạng lưới chung như đường, điện, nước, thông tin... phải được đưa đến hàng rào ngoại vi các công trình du lịch. Vốn đầu tư cho hạ tầng kỹ thuật chung là rất lớn, vì thế nhà nước phải là người đầu tư chủ yếu để xây dựng chúng. Hiện nay, trên địa bàn thành phố, nhà máy nước vẫn chưa hoàn chỉnh, các tuyến đường giao thông ven biển vẫn còn dang dỡ, một số tuyến đường quan trọng khác còn chưa được đầu tư. Đây chính là những trở ngại cho việc phát triển nhanh du lịch, cần phải sớm được khắc phục. Mạng lưới thông tin cần được mở rộng hơn nữa, hệ thống Internet cũng cần nâng cấp truyền tải nhanh chóng hơn. Hệ thống sân bay trực thăng, thậm chí sân bay du lịch thể thao cũng cần được quy hoạch để từng bước xây dựng. Cơ sở vật chất cho ngành y tế, văn hoá, thể dục thể thao cũng cần từng bước cải thiện, đặc biệt là đối với sự nghiệp văn hoá, sự nghiệp bảo tồn, bảo tàng. Cơ sở vật chất kỹ thuật chuyên ngành du lịch là một trong những yếu tố cơ bản để nâng cao chất lượng dịch vụ. Khách sạn kém thì không thể đón được khách sang, phương tiện, thiết bị, công nghệ lạc hậu thì khó làm hài lòng du khách. Vì thế, giải pháp đầu tư đến năm 2010, Hội An cần lưu ý hạ thấp tỷ lệ khách sạn không sao hiện đang chiếm đến 63%, tăng thêm tỷ lệ từ khách sạn 3 sao trở lên hiện mới chỉ được chưa tới 9%. Phương tiện vận tải, công nghệ lữ hành cũng nhất thiết phải được đổi mới. Cơ sở vật chất cho các loại hình vui chơi giải trí chưa có gì, rất cần được đầu tư phát triển. Mặc khác, trong giải pháp đầu tư, cần có sự tính toán đến tính chất theo mùa trong du lịch, đến điều kiện địa lý, thòi tiết, khí hậu Hội An, nhất là đối với đảo Cù Lao Chàm và các vùng làng quê sông nước. Theo thiển nghĩ, các doanh nghiệp đầu tư du lịch ở Cù Lao Chàm nên tính đến phương án 2 cơ sở, một ở trong đất liền, một ở đảo để hỗ trợ nhau thì mới phát huy được hiệu quả kinh tế vì ở đảo hoạt động du lịch không thể diễn ra quanh năm, chỉ có thể đón khách vào mùa không bão, ở các vùng cồn bãi ngập lụt, dù mỗi năm chỉ ngập vài tháng cũng nên vận dụng cách tạo thế hỗ trợ nhau như vậy. Nói chung, đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật để phát triển du lịch ở Hội An cần vốn đầu tư rất lớn. Ngoài nguồn vốn nhà nước như đã trình bày, tất yếu phải xã hội hoá đầu tư. Vì vậy, để các nhà doanh nghiệp bỏ vốn ra phát triển du lịch, Nhà nước lại phải có các chính sách thu hút, khuyến khích đầu tư cụ thể như các chính sách về thuế, tín dụng, đất đai..., đối với các hoạt động, các vùng bị trở ngại bởi bão lụt cũng cần phải xem xét cụ thể để có chính sách ưu đãi đặc biệt. 4/ Phát triển các sản phẩm du lịch: Sản phẩm du lịch càng có chất lượng cao, càng độc đáo và càng được quan tâm phát triển đổi mới thì càng có sức thu hút mạnh mẽ đối với du khách. Vì thế, trong tất cả các loại hình du lịch, chiến lược sản phẩm có ý nghĩa cực kỳ quan trọng. Cho nên, Hội An đã cố gắng, cần phải tiếp tục cố gắng, tiếp tục phát huy tinh thần sáng tạo hơn nữa để khắc phục tình trạng vẫn còn đơn điệu, vân còn thiếu đa dạng về các sản phẩm du lịch của mình. Cần đặc biệt lưu ý những vấn đề sau: Trước hết cần nâng cao chất lượng các chương trình tham quan du lịch, tham quan làng nghề, làng quê, cùng các sinh hoạt xã hội đăc trưng... Đầu tư mở thêm dịch vụ ngắm Phố cổ từ trên cao, có thể bằng tháp xoay, có thể bằng khinh khí cầu treo hoặc bay. Phát triển thêm các bảo tàng, các phòng trưng bày, kể cả của tư nhân về các phương diện văn hoá, lịch sử, khảo cổ, kinh tế Hội An... Cần cải tiến nhiều về phương thức bán vé tham quan sao cho tăng thêm được nhiều điểm, nhiều tuyến, chống được thất thu, đi đôi với nâng cao chất lượng nội dung, nghệ thuật thuyết minh, trách nhiệm và nhiệt tình hướng dẫn, đón tiếp. Kế tiếp, các sản phẩm văn hoá nghệ thuật, các lễ hội... cần được tiếp tục đầu tư từ phía Nhà nước, từ các tác gia, các nhà tổ chức và các doanh nghiệp khai thác để có chất lượng cao hơn, độc đáo hơn, đa dạng hơn, hấp dẫn hơn. Hết sức chú ý các sản phẩm văn hoá trong các doanh nghiệp du lịch. Đổi mới mẫu mã, nâng cao chất lượng các sản phẩm hàng thủ công mỹ nghệ, hàng lưu niệm, hàng may mặc... Nâng cao chất lượng ẩm thực lên thành một loại hình nghệ thuật thực thụ từ khâu chế biến, trưng bày đến cách thưởng thức. 5/ Tuyên truyền quảng bá du lịch: Xúc tiến tuyên truyền quảng bá du lịch là biện pháp quang trọng để tạo lập và nâng cao hình ảnh du lịch của quốc gia nói chung, của Hội An nói riêng. Cần tiến hành tuyên truyền quảng bá cả trong nước và ngoài nước vừa để thu hút du khách vừa để giáo dục du lịch trong nhân dân. Thông thường công nghệ quảng bá du lịch được tập trung ở các khâu: Nghiên cứu thị trường du khách, nghiên cứu tâm lý, thị hiếu, nhu cầu và thói quen tiêu dùng của du khách bằng nhiều phương pháp trực tiếp và gián tiếp khác nhau; thông qua các phương tiện truyền thông đại chúng - nhất là Internet, cộng tác chặt chẽ với báo chí - thông qua du khách, tăng cường công tác tuyên truyền, giới thiệu rộng rãi, lan toả về các sản phẩm du lịch, về môi trường du lịch..., nhấn mạnh những mặt độc đáo để kích thích nhu cầu, biến người có nhu cầu du lịch thành khách du lịch; biên tập, sản xuất và phát hành các phim ảnh, các ấn phẩm để đẩy mạnh công tác tuyên truyền quảng bá du lịch; tổ chức tham gia thường xuyên các hội nghị, hội thảo, triển lãm, hội chợ, hội thi... về du lịch, về văn hoá Hội An, tại các thành phố lớn, các trung tâm du lịch trong nước, tranh thủ điều kiện, cơ hội để ra nước ngoài thực hiện các hoạt động này. Xây dựng và đưa vào hoạt động thực sự hữu hiệu Trung tâm thông tin du lịch Hội An. Nhanh chóng cũng cố các điều kiện cần và đủ để phát huy mạnh trang Web Hội An. Đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong tất cả các hoạt động du lịch. Cần xác định công tác quảng bá tuyên truyền du lịch là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của tất cả các doanh nghiệp du lịch, dịch vụ và của cả cộng đồng Hội An. Làm được như vậy, công nghệ quảng bá du lịch mới thực sự phát huy tác dụng to lớn. 6/ Bảo vệ tài nguyên du lịch, giữ gìn môi trường du lịch: Đây là biện pháp hàng đầu để đảm bảo cho sự phát triển bền vững. Công nghiệp hoá hiện đại hoá du lịch nhất thiết phải đi đôi với việc bảo vệ tài nguyên xã hội – nhân văn, tài nguyên cảnh quan du lịch bao gồm cả tài nguyên đang khai thác và chưa khai thác. Pháp lệnh du lịch hiện hành, dành nguyên một chương để quy định về việc bảo vệ, khai thác sử dụng về phát triển tài nguyên du lịch, trong đó nêu rõ mọi tổ chức, cá nhân đều phải có trách nhiệm bảo vệ tài nguyên du lịch, mọi hành vi xâm hại đều phải bị xử lý nghiêm minh theo luật định. Hội An đã xây dựng được và đang quản lý theo các quy định, quy chế về bảo vệ và phát huy các di tích và danh thắng ở thành phố, đặc biệt là đối với khu phố cổ; vè phòng chống tệ nạn xã hội; về bảo đảm trật tự an toàn xã hội; về giữ gìn vệ sinh môi trường; về các quy ước cộng đồng trong xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở, xây dựng thành phố văn hoá... Những quy định đó cần được tiếp tục triển khai thực hiện thường xuyên, nghiêm túc, đồng thời có tổng kết bổ sung hoàn thiện; mặc khác cần phải quy định thêm về các vấn đề xây dựng và kiến trúc ngoài Khu phố cổ, trong phạm vi toàn thành phố. Trước nguy cơ xâm hại tài nguyên du lịch và ô nhiễm môi trường du lịch, cần đặc biệt coi trọng công tác giáo dục tuyên truyền gây nhận thức sâu rộng để hướng dẫn hành động cho du khách, trong các tổ chức, cá nhân kinh doanh, du lịch, dịch vụ và các ngành nghề khác, cũng như trong tất cả các cộng đồng dân cư về bảo vệ tài nguyên du lịch, môi trường sống nói chung. Đi đôi với việc tuyên truyền giác ngộ, phải tăng cường xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo luật định. Không làm được như vậy, về lâu dài, du lịch Hội An sẽ khó tồn tại và phát triển. 7/ Phát triển nguồn nhân lực: Bồi dưỡng, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch là nhân tố quyết định của công nghệ du lịch. Thành, bại trong du lịch đương nhiên còn có yếu tố “thiên thời” (thời cơ, sự ưu đãi của thiên nhiên) và “địa lợi” nữa, nhưng con người mới là chủ thể sáng tạo và quyết định nhất. Hội An cần phải tập trung khắc phục mặt yếu về nguồn nhân lực được đào tạo cho du lịch, coi đây là một chiến lược quan trọng, cơ bản. Tất cả các doanh nghiệp phải đặt nó trong nhóm giải pháp hàng đầu, có cơ chế vừa bắt buột vừa khuyến khích người lao động nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Nhà nước, tỉnh, thành phố cần phải có chính sách hướng dẫn, hỗ trợ đào tạo và kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật du lịch về đào tạo nguồn nhân lực của các doanh nghiệp. 8/ Tổ chức thực hiện có sự phân kỳ và xây dựng các chương trình hành động phát triển du lịch theo phân kỳ. Từ nay đến 2010, còn hơn 1 năm nữa. Giai đoạn 2002 – 2005 là giai đoạn quyết định cho việc thực thi Nghị quyết HĐND Thành phố khoá VIII hiện nay về phát triển du lịch Hội An đến năm 2005. Phân kỳ này, phải nỗ lực hoàn thiện các công việc xây dựng Hội An thành trung tâm du lịch của Tỉnh, xây dựng thành công Thành phố Văn hóa đầu tiên của cả nước, phát triển Hội An thành đô thị loại 3. Giai đoạn tăng tốc 2005 – 2010 phấn đấu làm cho Hội An thực sự là trung tâm du lịch hấp dẫn trong khu vực miền trung, tiếp tục nâng cao chất lượng Thành phố Văn hoá với những chuẩn mực và tiêu chí mới cao hơn, phấn đấu xây dựng Hội An thành Thành phố du lịch thuộc tỉnh. Theo đó, xây dựng các chương trình hành động du lịch tương ứng. - Chương trình xây dựng các khu, điểm du lịch theo quy hoạch và theo sự tính toán cụ thể cái gì làm trước cái gì làm sau, cái gì có thể song hành theo phương châm lấy phát triển trong đất liền để hỗ trợ cho hải đảo, phát triển các cụm thuận lợi để tác động mạnh đến cụm sông nước, làng quê, làng nghể, đẩy các loại hoạt động ở hải đảo, ở cụm sông nước, làng quê, làng nghề để bổ sung ngày càng phong phú hơn cho các cụm du lịch khác trên địa bàn Thành phố. - Và các chương trình cụ thể về quảng bá du lịch, đào tạo nhân lực, nghiên cứu sâu du lịch Hội An, bảo vệ tài nguyên, môi trường du lịch, phát triển sản phẩm mới, chương trình quản lý kiểm soát quá trình phát triển... trong đó chú ý đến chương trình lễ hội văn hóa du lịch hàng năm và định kỳ 2 năm/lần. 9/ Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, vai trò quản lý của Nhà nước và vai trò quyết định sự phát triển du lịch của các doanh nghiệp, các doanh nhân du lịch. Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng bộ, của BCH Thành uỷ trong giai đoạn phát triển du lịch từ nay đến 2010 là sự đảm bảo đầu tiên cho du lịch Hội An phát triển tăng tốc và bền vững trên cơ sở các quan điểm và chiến lược phát triển du lịch của Trung ương và của Tỉnh. Sự lãnh đạo của Đảng thể hiện trước hết bằng các Nghị quyết định hướng đúng, phù hợp với khả năng điều kiện cụ thể và xu thế phát triển của Thành phố. Sau khi đã có Nghị quyết đúng, sự lãnh đạo công tác giáo dục nhận thức về quan điểm, phương hướng và mục tiêu phát triển của du lịch Hội An trong toàn hệ thống chính trị và trong cộng đồng, có ý nghĩa lớn và rất quan trọng, phải được thực hiện thường xuyên, kết hợp với công tác kiểm tra để kịp thời khắc phục những lệch lạc biểu hiện trong các hoạt động cụ thể, ví dụ như chạy theo những xu hướng không lành mạnh, chạy theo lợi ích trước mắt, xem nhẹ lợi ích lâu dài. Sự lãnh đạo của Đảng phải được cụ thể hoá kịp thời và sáng tạo bằng các đề án, các Nghị quyết chuyên đề của HĐND, UBND Thành phố và các chương trình hành động du lịch cụ thể thiết thực và có sức sống của các ngành, các doanh nghiệp. Tăng cường sự quản lý Nhà nước, chỉ đạo phối hợp đồng bộ các ngành, các cấp, đảm bảo sự can thiệp có hiệu quả trong quá trình phát triển du lịch là biện pháp nhất thiết không thể xem nhẹ. Một mặt phải đảm bảo sự hướng dẫn, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho các thành phần kinh tế được bình đẳng tham gia hoạt động du lịch đúng pháp luật, có hiệu quả kinh tế xã hội cao. Nhà nước có vai trò to lớn trong công tác quy hoạch phát triển du lịch, xây dựng cơ sở hạ tầng chung, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, quản lý tốt môi trường, tài nguyên du lịch, vận dụng các cơ chế chính sách của Trung ương, của Tỉnh một cách linh hoạt, cải cách các thủ tục hành chính không cần thiết gây phiền hà, rắc rối cản trở quá trình phát triển, đồng thời điều chỉnh, kiểm soát chặt chẽ quá trình phát triển du lịch. Mặc khác, vừa tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho du lịch phát triển, vừa xử lý nghiêm những vi phạm như kinh doanh trái phép, kinh doanh những dịch vụ không lành mạnh, trốn thuế, lậu thế và các hoạt động phi pháp khác. Các doanh nghiệp, các doanh nhân du lịch có vai trò quyết định trong việc đầu tư, ứng dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại để phát triển du lịch Hội An theo định hướng chung. Như đã trình bày, công nghệ du lịch bao gồm tổng thể các hoạt động đầu tư, nghiên cứu thị trường, xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật, phát triển đa dạng sản phẩm dịch vụ, xúc tiến du lịch, đào tạo nguồn nhân lực, tổ chức, quản lý điều hành kinh doanh, liên doanh, liên kết.v.v... Nhà nước chỉ có thể hướng dẫn, hỗ trợ và quản lý chung, không thể làm thay cho các nhà đầu tư được. Vì vậy, chính họ phải không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho chính họ và đội ngũ lao động thuộc quyền quản lý của họ, năng động, nhạy bén thời cơ, sẵn sàng chấp nhận thử thách trong cạnh tranh thị trường, vươn lên hội nhập với khu vực và thế giới; đồng thời chấp hành tốt luật pháp Nhà nước để tồn tại và phát triển ngành nghề làm giàu chính đáng cho mình và cho xã hội. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1/ Việc bảo vệ si sản văn hoá thế giới Khu phố cổ Hội An có mục đích tự thân của văn hóa là làm cho một di sản vô giá của ông cha truyền lại được trường tồn, góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc, vừa có mục đích kinh tế là để phát triển du lịch quốc gia, lại vừa có ý nghĩa chính trị mang tầm quốc tế. Nhiệm vụ này, trước hết đòi hỏi phải có một nguồn tài chính lớn, điều đó vượt quá khả năng của Thành phố và của Tỉnh Quảng Nam. Vì vậy kính đề nghị Chính phủ tiếp tục hỗ trợ đầu tư. Đồng thời có cơ chế thuận lợi về uỷ quyền phê duyệt dự án, giải ngân và cung cấp nguồn gỗ quý cần thiết cho công tác trùng tu. Mặc khác, để góp phần phát huy các giá trị văn hoá khác của vùng đất Hội An bổ sung vào giá trị di sản văn hoá thế giới Khu phố cổ, cũng xin đề nghị Chính phủ đặc cách cho phép xây dựng một bảo tàng lịch sử văn hoá Hội An tại Thành phố. 2/ Đề nghị Quân khu 5, Bộ Quốc phòng cho phép nới rộng không gian du lịch ở Cù Lao Chảm và phát triển một số loại hình du lịch biển, du lịch leo núi ở những khu vực không ảnh hưởng nhiều đến Quốc phòng. 3/ Đề nghị Tổng cục du lịch hỗ trợ đầu tư phát triển khu Công viên Du lịch – Văn hoá nằm trong khu du lịch chuyên đề văn hoá Hội An và khu du lịch bảo tồn sinh thái biển đảo Cù Lao Chàm. 4/ Đề nghị Tỉnh Quảng Nam tập trung chỉ đạo và có cơ chế đặc biệt để xây dựng Hội An thành trung tâm du lịch của Tỉnh và của Miền Trung, chủ động tăng cường liên kết chặt chẽ với Thành phố Đà Nẵng, tỉnh Thừa Thiên Huế, tỉnh Quảng Trị, tỉnh Quảng Bình để phát huy thế mạnh du lịch trong khu vực. Chặng đường đến 2010 là chặng đường phát triển rất quan trọng trong hành trình du lịch Hội An. Nhiệm vụ đặt ra đối với Thành phố rất nặng nề, nhiều thuận lợi, nhưng vẫn còn bộn bề khó khăn, đòi hỏi phải có những nỗ lực rất lớn của Đảng bộ, chính quyền, các nhà doanh nghiệp và nhân dân toàn Thành phố. Tuy khách có đến thăm và ở lại nhiều hay không còn phụ thuộc vào công việc, thời gian rãnh rỗi, túi tiền, điều kiện gia đình và sức khoẻ của họ, mặc khác, còn tuỳ thuộc vào nhân tố nhân khẩu học và sự phát triên kinh tế trong vùng, nhưng với tư cách là chủ nhà, bằng lòng nhiệt tình và hiếu khách, Hội An phải làm hết sức mình để cuốn hút khách. Những giải pháp chúng tôi đề xuất dù chưa phải là tất cả, nội dung của từng vấn đề cũng chưa thể đầy đủ và sâu sắc, vẫn hy vọng góp một phần nhỏ vào những trách nhiệm lớn lao của Đảng bộ, chính quyền, các doanh nghiệp và nhân dân toàn Thành phố. Bên cạnh sự phấn đấu của Thành phố, rất cần có sự quan tâm ủng hộ, trợ lực và sự chỉ đạo sâu sắc của Tỉnh và của Trung ương, nhất là UBND Tỉnh, Tổng Cục du lịch, Bộ Văn hoá, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch đầu tư, Bộ Giao thông và các bộ ngành khác, mới có thể phát triển nhanh du lịch Hội An một cách bền vững và đúng hướng xứng đáng là một địa chỉ du lịch không thể bỏ qua của Việt Nam. Qua chuyến đi thực tập tại cơ quan, được hướng dẫn và quan sát tham quan, có điều kiện để áp dụng những kiến thức mình đã học vào thực tế, qua đó rút ra được những kinh nghiệm đầu tiên cho công việc của mình sau này. Để hoàn thành tốt khoá luận tốt nghiệp này em xin vô cùng chân thành cảm ơn thầy cô ở trường cùng với anh chị hướng dẫn tại cơ quan Văn phòng hướng dẫn tham quan du lịch thuộc Trung Tâm Văn Hoá Thể Thao Du Lịch Thành Phố Hội An đã giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho em thực hiện tốt bài báo cáo thực tập này. Một lần nữa em xin chân thành cảm ơn và xin chúc thấy cô ở trường và anh chị trong cơ quan luôn mạnh khoẻ và thành công hơn nữa trong công việc của mình.