Đề tài Những vấn đề đặt ra đối với luật sở hữu trí tuệ trong điều kiện Việt Nam đã là thành viên của WTO

Þnh “c¸c t¸c phÈm b¸o chÝ” vµ t¸c phÈm v¨n häc nghÖ thuËt d©n gian” lµ lo¹i h×nh t¸c phÈm ®­îc b¶o hé cã lÏ ch­a hîp lÝ vµ ch­a cã tÝnh thuyÕt phôc, ®ßi hái cÇn ph¶i ®iÒu chØnh. B¸o chÝ chØ lµ vËt mang tin. Ng­êi ta cã thÓ ®¨ng t¶i trªn nã bµi viÕt, b¶n nh¹c, t¸c phÈm nhiÕp ¶nh, mü thuËt… vèn còng lµ lo¹i h×nh t¸c phÈm theo quy ®Þnh cña §iÒu14 luËt SHTT 2005. H¬n n÷a(.) ®Þnh nghÜa thuËt ng÷ “t¸c phÈm v¨n häc vµ nghÖ thuËt “ t¹i ®iÒu 2 kho¶n 1 c«ng ­íc Beren kh«ng cã quy ®Þnh nao vÒ t¸c phÈm b¸o chÝ. Quy ®Þnh “t¸c phÈm v¨n häc ,d©n gian” lµ lo¹i h×nh t¸c phÈm ®­îc b¶o hé t¹i ®iªu 14 d­êng nh­ m©u thuÉn víi ®iÒu 23 theo ®ã : “T¸c phÈm v¨n häc, nghÖ thuËt d©n gicn bao gåm : a.TruyÖn th¬, c©u ®èi; b. §iÖu h¸t, lµn ®iÖu ©m nh¹c; c. §iÖu móa, vë diÔn, nghi lÔ vµ c¸c trß ch¬i; d. T¸c phÈm nghÖ thuËt ®å ho¹, héi ho¹, ®iªu kh¾c, nh¹c cô, h×nh mÉu kiÕn tróc vµ c¸c lo¹i h×nh nghÖ thuËt kh¸c ®ù¬c thÓ hiÖn d­íi bÊt k× h×nh thøc vËt chÊt nµo”. Quy ®Þnh t¹i ®iÒu 23 ®­îc hiÓu lµ t¸c phÈm v¨n häc, nghÖ thuËt d©n gian cã nhiÒu lo¹i h×nh kh¸c nhau ®ã l¹i ®­îc quy ®Þnh cô thÓ ë c¸c kho¶n cña ®iÒu 2. VÒ c¸c ®èi t­îng kh«ng thuéc ph¹m vi b¶o hé. §iÒu 15 luËt SHTT 2005 quy ®Þnh 3 ®èi t­îng kh«ng thuéc ph¹m vi b¶o hé quyÒn t¸c gi¶. §¸ng chó ý lµ quy ®Þnh ®èi víi 2 ®èi t­îng lµ “ tin tøc thêi sù thuÇn tuý ®­a tin” ( kho¶n 4 ) vµ “v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, v¨n b¶n hµnh chÝnh, v¨n b¶n kh¸c thuéc lÜnh vùc t­ ph¸p vµ b¶n dÞch chÝnh thøc cña v¨n b¶n ®ã”( kho¶n 2). Quy ®Þnh nh­ kho¶n 1 lµ hoµn toµn t­¬ng thÝch víi quy ®Þnh t¹i ®iÒu 2 kho¶n 6 c«ng ­íc Berne lµ “ tin tøc thêi sù hay vô viÖc vôn vÆt chØ mang tÝnh chÊt th«ng tin b¸o chÝ”. Quy ®Þnh nh­ kho¶n 2 th× h¬i kh¸c víi c«ng ­íc Berne. C«ng ­íc Berne kh«ng quy ®Þnh quyÒn b¶o hé t¸c gi¶ ®èi víi v¨n b¶n ®ã nh­ng l¹i ®Ó më cho ph¸p luËt quèc gia thµnh viªn quyÒn quy ®Þnh viÖc b¶o hé ( §iÒu 2 kho¶n 4 ). më cho ph¸p luËt quèc gia thµnh viªn quyÒn quy ®Þnh viÖc b¶o hé ( §iÒu 2 kho¶n 4 ). 3. Giíi h¹n quyÒn SHTT LuËt SHTT quy ®Þnh giíi h¹n cña viÖc thùc hiÖn quyÒn SHTT trong ®ã cã quyÒn t¸c gi¶ vµ quyÒn liªn quan t¹i ®iÒu 7: “ViÖc thùc hiÖn quyÒn SHTT kh«ng ®­îc x©m ph¹m lîi Ých cña Nhµ n­íc,lîi Ých c«ng céng,quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña tæ chøc,c¸ nh©n kh¸c vµ kh«ng ®­îc vi ph¹m c¸c quy ph¹m kh¸c cña ph¸p luËt liªn quan”, “trong tr­êng hîp nh»m b¶o ®¶m môc tiªu quèc phßng an ninh, d©n sinh vµ c¸c lîi Ých cña Nhµ n­íc,x· héi quy ®Þnht¹i luËt nµy,Nhµ n­íc cã quyÒn cÊm hoÆc h¹n chÕ chñ thÓ quyÒn SHTT thùc hiÖn quyÒn cña m×nh hoÆc buéc chñ thÓ quyÒn SHTT ph¶i cho phÐp tæ chøc,c¸ nh©n kh¸c sö dông mét hoÆc mét sè quyÒn cña m×nh víi nh÷ng ®iÒu kiÖn phï hîp” Quy ®Þnh nµy kh«ng chØ kh¼ng ®Þnh chñ quyÒn Quèc gia mµ cßn lo¹i trõ quy ®Þnh tr­íc ®©y t¹i ®iÒu 749 Bé luËt d©n sù 1995(t¸c phÈm kh«ng ®­îc Nhµ n­íc baoe hé),mét ®iÒu kho¶n ®· bÞ phª ph¸n rÊt nhiÒu v× nã quy ®Þnh ®iÒu kiÖn b¶o hé quyÒn t¸c gi¶ dùa trªn néi dung vµo chÊt l­îng cña t¸c phÈm hoµn toµn tr¸i víi nguyªn t¾c ph¸t sinh quyÒn t¸c gi¶ ®­îc ph¸p luËt Quèc tÕ thõa nhËn lµ : “QuyÒn t¸c gi¶ ph¸t sinh kÓ tõ khi t¸c phÈm ®­îc s¸ng t¹o vµ ®­îc thÓ hiÖn d­íi mét h×nh thøc vËt chÊt nhÊt ®Þnh,kh«ng ph©n biÖt néi dung,chÊt l­îng,h×nh thøc,ph­¬ng tiÖn,ng«n ng÷,®· c«ng bè hay ch­a c«ng bè,®· d¨ng kÝ hay ch­a ®¨ng kÝ.Quy ®Þnh nµy còng hoµn toµn t­¬ng thÝch víi quy ®Þnh t¹i ®iÒu 17 c«ng ­íc Berne cho phÐp c¸c n­íc thµnh viªn cã quyÒn “trong viÖc cho phÐp hoÆc kiÓm so¸t hay cÊm b»ng c¸c biÖn ph¸p thuéc lËp ph¸p hay hµnh ph¸p cña Quèc gia,sù l­u hµnh,tr×nh diÔn hay triÓn l·m nh÷ng t¸c phÈm hoÆc s¶n phÈm nµy mµ Nhµ chøc tr¸ch thÊy cÇn ph¶i sö dông quyÒn ®ã”. 4. Néi dung,giíi h¹n,thêi h¹n b¶o hé quyÒn t¸c gi¶. - Néi dung. TiÕn bé râ nÐt cña luËt SHTT 2005 so víi Bé luËt d©n sù 1995 thÓ hiÖn ë viÖc quy ®Þnh quyÒn t¸c gi¶ bao gåm quyÒn nh©n th©n vµ quyÒn tµi s¶n,®ång thêi,quy ®Þnh thµnh tõng ®iÒu riªng ®èi víi 2 lo¹i quyÒn nµy(®iÒu 19 vµ ®iÒu 20).C¸c quy ®Þnh nµy tr¸nh ®­îc sù m« t¶ lÉn lén gi÷a 2 quyÒn ®èi víi tõng nhãm ®èi t­îng “t¸c gi¶ ®ång thêi lµ chñ së h÷u t¸c phÈm”, “chñ së h÷u t¸c phÈm kh«ng ®ång thêi lµ t¸c gi¶” t¹i c¸c ®iÒu 751,752,753 Bé luËt d©n sù 1995. un Sau khi quy ®Þnh néi dg cô thÓ cña quyÒn nh©n th©n,quyÒn tµi s¶n luËt SHTT 2005 x¸c ®Þnh tõng lo¹i chñ së h÷u quyÒn t¸c gi¶ ®­îc h­ëng nh÷ng quyÒn g× trong sè ¸c quyÒn nh©n th©n vµ quyÒn tµi s¶n ®ã.C¸ch quy ®Þnh võa cô thÓ, võa logich. HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú cßn quy ®Þnh mét sè quyÒn ®éc quyÒn tµi ®iÒu 4.2 ch­¬ng II (quyÒn nhËp khÈu b¶n sao cña t¸c phÈm;quyÒn ph©n phèi c«ng khai lÇn ®Çu b¶n gèc vµ mçi b¶n sao t¸c phÈm d­íi h×nh thøc b¸n cho thuª hoÆc c¸c h×nh thøc kh¸c;quyÒn truyÒn ®¹t t¸c phÈm tíi c«ng chóng;quyÒn cho thuª b¶n gèc hoÆc b¶n sao chÝnh m¸y tÝnh). Nh­ vËy trong v¨n b¶n d­íi luËt s¾p tíi,cÇn ph¶i h­íng dÉn thËt cô thÓ c¸c quyÒn ®éc quyÒn theo h­ëng thÓ hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ c¸c quyÒn nµy theo tõng nhãm(nhãm c¸c vÊn ®Ò quy ®Þnh vÒ sao chÐp,nhãm c¸c quy ®Þnh vÒ quyÒn ph©n phèi,nhãm c¸c quy ®Þnh vÒ quúªn cho thuª…). - Giíi h¹n quyÒn. §Ó ®¶m b¶o ®­îc sù c©n b»ng gi÷a lîi Ých cña t¸c gi¶,chñ së h÷u quyÒn t¸c gi¶ vµ c«ng chóng sö dông t¸c phÈm,luËt SHTT 2005 ph©n biÖt ë hai ®iÒu c¸c tr­êng hîp sö dông t¸c phÈm ®· c«ng bè kh«ng ph¶i xin phÐp,kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn nhuËn bót,thï lao(®iÒu 26) c¸c quy ®Þnh nµylµ sù ph¸t triÓn cã kÕ thõa c¸c ®iÒu 760 vµ 761 Bé luËt d©n sù 1995 ®ång thêi ®· Ýt nhiÒu khai th¸c ph¹m vi giíi h¹n vµ ngo¹i lÖ cho phÐp trong ph¸p luËt vµ tËp qu¸n Quèc tÕ.Tuy nhiªn nÕu so s¸nh c¸c quy ®Þnh vÒ giíi h¹n ngo¹i lÖ t¹i bé luËt SHTT 2005 vµ luËt SHTT 2005 víi c¸c quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu ­íc Quèc tÕ sÏ thÊy lµ c¸c quy ®Þnh nµy vÉn cßn hÑp so víi ph¹m vi cho phÐp c¸c quy ®Þnh vÒ giíi h¹n vµ ngo¹i lÖ vÒ quyÒn t¸c gi¶ vµ quyÒn liªn quan n»m r¶i r¸c trong c¸c ®iÒu ­íc Quèc tÕ :C«ng ­íc Berne (®iÒu 2 bis.1,®iÒu 2 bis.2,®iÒu 9.2,®iÒu 10.2,®iÒu 11 bis.3);Tho¶ thuËn TRIPS (®iÒu 11,13,14.6)… Thêi h¹n b¶o hé. C¸c quyÒn nh©n th©n,trõ quyÒn c«ng bè hoÆc ghi ©m cho phÐp ng­êi kh¸c c«ng bè t¸c phÈm ®­îc b¶o hé v« thêi h¹n(®iÒu 27 kho¶n 1 luËt SHTT 2005).C¸c quyÒn tµi s¶n vµ quyÒn c«ng bè t¸c phÈm ®­îc quy ®Þnh rÊt cô thÓ: §èi víi t¸c phÈm ®iÖn ¶nh,nhiÕp ¶nh,s©n khÊu ,mü thuËt øng dông,t¸c phÈm khuyÕt danh,thêi h¹n b¶o hé lµ 50 n¨m kÓ tõ khi t¸c phÈm ®­îc c«ng bè lÇn ®Çu tiªn. §èi víi t¸c phÈm ®iÖn ¶nh,s©n khÊu ®­îc c«ng bè -50 n¨m tÝnh tõ khi t¸c phÈm ®­îc ®Þnh h×nh. §èi t¸c phÈm khuyÕt danh,khi c¸c th«ng tin vÒ t¸c phÈm xuÊt hiÖn th× thêi gian b¶o hé lµ suèt ®êi t¸c gi¶ vµ 50 n¨m tiÕp theo n¨m t¸c gi¶ chÕt. §èi víi t¸c phÈm cã ®ång t¸c gi¶ th× thêi h¹n b¶o hé chÊm døt vµo n¨m thø 50 n¨m sau ®ång t¸c gi¶ cuèi cïng chÕt.Quy ®Þnh nµy lµ phï hîp víi c«ng ­íc Berne(®iÒu 7,®iÒu 7 bis) III._QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp 1. S¸ng chÕ §iÒu 58.1 luËt SHTT 2005 quy ®Þnh s¸ng chÕ ®­îc b¶o hé d­íi h×nh thøc cÊp b»ng ®éc quyÒn s¸ng chÕ nÕu ®¸p øng ®­îc c¸c ®iÒu kiÖn: - Cã tÝnh míi. - Cã tr×nh ®é s¸ng t¹o. - Cã kh¶ n¨ng ¸p dông c«ng nghiÖp. C¸c ®èi t­îng kh«ng ®ùoc b¶o hé thuéc 3 lo¹i chÝnh: - C¸c ®èi t­îng kh«ng ph¶i lµ s¸ng chÕ,bao gåm: ý ®å,nguyªn lý vµ ph¸t minh khoa häc,lý thuyÕt vµ ph­¬ng ph¸p to¸n häc,s¸ng t¹o thÈm mü;Ph­¬ng ph¸p vµ hÖ thèng qu¶n lý kinh tÕ;Ph­¬ng ph¸p vµ hÖ thèng gi¸o dôc,Gi¶ng d¹y vµ ®µo t¹o;ch­¬ng tr×nh m¸y tÝnh;B¶n thiÕt kÕ vµ s¬ ®å quy ho¹ch c¸c c«ng tr×nh x©y dùng;§Ò ¸n quy ho¹ch vµ ph©n vïng l·nh thæ. - C¸c ®èi t­îng ®­îc b¶o hé theo h×nh thøc kh¸c ngoµi s¸ng chÕ s¸ng chÕ nh­ gièng c©y trång vµ vËt nu«i. - C¸c ®èi t­îng kh«ng cã kh¶ n¨ng ¸p dông c«ng nghiÖp nh­:Ph­¬ng ph¸p phßng bÖnh,chÈn ®o¸n bÖnh vµ ch÷a bÖnh cho ng­êi vµ ®éng vËt;C¸c quy tr×nh chñ yÕu mang b¶n chÊt sinh häc ®Ó s¶n xuÊt ®éng vËt hoÆc thùc vËt nh­ng kh«ng ph¶i lµ quy tr×nh phi sinh häc hoÆc quy tr×nh vi sinh. Chñ së h÷u b»ng ®éc quyÒn s¸ng chÕ`hoÆc B»ng ®éc quyÒn gi¶i ph¸p h÷u Ých cã ®éc quyÒn sö dông,chuyÓn giao quyÒn së h÷u vµ chuyÓn giao quyÒn sö dông s¸ng chÕ cho ng­êi kh¸c.Chñ së h÷u cã quyªng yªu cÇu ng­êi kh¸c chÊm døt hµnh vi x©m ph¹m vµ cã quyÒn yªu cÇu båi th­êng thiÖt h¹i do hµnh vi x©m ph¹m g©y ra. Thêi h¹n hiÖu lùc cña b»ng ®éc quyÒn s¸ng chÕ vµ b»ng ®éc quyÒn gi¶i ph¸p h÷u Ých t­¬ng ­íng 20 vµ 10 n¨m tÝnh tõ n¨m nép ®¬n –cã hiÖu lùc tõ ngµy cÊp.Thêi h¹n nµy lµ phï hîp víi ®iÒu 33 cña hiÖp ®Þnh TRIPS. Chñ së h÷u s¸ng chÕ hoÆc ng­êi ®­îc li-x¨ng ®éc quyÒn cã nghÜa vô sö dông s¸ng chÕ(hoÆc chuyÓn giao quyÒn sö dông)phï hîp víi ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña ViÖt Nam(®iÒu 136.1 vµ 142.5 luËt SHTT 2005)vµ chñ së h÷u s¸ng chÕ ph¶i tr¶ thï lao cho t¸c gi¶ s¸ng chÕ nÕu nh­ chñ së h÷u kh«ng ®ång thêi lµ t¸c gi¶(®iÒu 135 luËt SHTT 2005). QuyÒn chuyÓn giao quyÒn së h÷u hoÆc ®Ó thõa kÕ ®èi víi s¸ng t¸c cña m×nh vµ quyÒn kÝ kÕt hîp ®ång li-x¨ng ®­îc b¶o ®¶m bëi ®iÒu 123.1 cña luËt SHTT 2005. LuËt ph¸p ViÖt Nam vµ Quèc tÕ ®Òu b¶o ®¶m quyÒn t¸c gi¶ vÒ v¨n häc,nghÖ thuËt cho c¶ t¸c phÈm ®· ®¨ng kÝ lÉn ch­a ®¨ng kÝ b¶n quyÒn.§iÒu nµy cã thÓ chÊp nhËn v× nã tá râ tÝnh ­u viÖt cña luËt ph¸p ®èi víi mäi c«ng d©n.BÊt kú mét s¶n phÈm nµo ra ®êi lµ nhËn ngay ®­îc sù b¶o hé cña luËt ph¸p. Tõ n¨m 1986 ®Õn 2003 ®· cã 14.161 t¸c phÈm ®¨ng kÝ b¶n qyÒn. §iÒu nµy ®· thÓ hiÖn ý thøc gi÷ g×n, t«n träng b¶n quyÒn t¸c gi¶ cña tri thøc vµ v¨n nghÖ sÜ. Trong c¸c tr­êng hîp ngo¹i lÖ, viÖc sö dông s¸ng chÕ ®­îc b¶o hé kh«ng ®­îc coi lµ vi ph¹m, ®ã lµ sö dông kh«ng nh»m môc ®Ých th­¬ng m¹i, ph©n phèi, l­u th«ng ®· ®­îc chñ së h÷u, ng­êi cã quyÒn sö dông tr­íc hoÆc ng­êi ®­îc chuyÓn giao quyÒn sö dông ®­a ra thÞ tr­êng; hoÆc sö dông s¸ng chÕ trªn c¸c ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn cña n­íc ngoµi ®ang qu¸ c¶nh hoÆc t¹m thêi n»m trong l·nh thæ ViÖt Nam vµ viÖc sö dông nµy chØ nh»m duy tr× ho¹t ®éng cña c¸c ph­¬ng tiÖn ®ã. 2. KiÓu d¸ng c«ng nghiÖp Chñ së h÷u kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp ®­îc b¶o hé cã ®éc quyÒn sö dông,chuyÓn giao quyÒn së h÷u hoÆc chuyÓn giao quyÒn sö dông kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp ®ã cho ng­êi kh¸c(§iÒu 123 cña luËt SHTT 2005),`quyÒn yªu cÇu c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn buéc ng­êi kh¸c chÊm døt hµnh vi x©m ph¹m vµ quyÒn yªu cÇu båi th­êng thiÖt h¹i do hµnh vi x©m ph¹m ®ã g©y ra(C¸c ®iÒu 225 vµ 751cña Bé luËt d©n sù 2005 vµ §iÒu 198 cña luËt SHTT 2005). Ph¸p luËt hiÖn hµnh cña ViÖt Nam vÒ kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp còng ®· phï hîp víi c¸c yªu cÇu cña §iÒu 26.1 HiÖp ®Þnh TRIPS. MÆc dï c¸c quy ®Þnh liªn quan kh«ng ®­îc diÔn ®¹t gièng nh­ lêi v¨n cña HiÖp ®Þnh TRIPS nh­ng c¸c quy ®Þnh cña §iÒu 123.1,124.2,126.1 cña LuËt SHTT 2005 còng ®· bao hµm viÖc s¶n xuÊt, b¸n hoÆc nhËp khÈu s¶n phÈm mang khiÓu d¸ng “vÒ c¬ b¶n lµ b¶n sao” cña kiÓu d¸ng ®­îc b¶o hé. 3. ThiÕt kÕ bè trÝ m¹ch tÝch hîp ThiÕt kÕ bè trÝ m¹ch tÝch hîp b¸n dÉn ®­îc b¶o hé theo c¸c ®iÒu 4.4,6.3(a) vµ phÇn III luËt Së h÷u trÝ tuÖ 2005. ViÖt Nam ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ sè 103/2006N§-CP ngµy 22/9/2006 quy ®Þnh chi tiÕt vµ h­íng dÉn thi hµnh mét sã ®iÒu cña luËt së h÷u trÝ tuÖ 2005 vÒ së h÷u c«ng nghiÖp, trong ®ã cã c¸c quy ®Þnh liªn quan ®Õn thiÕt kÕ bè trÝ m¹ch tÝch hîp b¸n dÉn. 4. Nh·n hiÖu Nh·n hiÖu cã thÓ lµ tõ ng÷, ch÷ c¸i, ¶nh, h×nh ¶nh – bao gåm c¶ h×nh khèi – hoÆc sù kÕt hîp c¸c yÕu tè ®ã, ®­îc thÓ hiÖn b»ng mét hoÆc nhiÒu mµu s¾c(§iÒu 72 cña LuËt SHTT 2005). Mét dÊu hiÖu cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt hµng ho¸ hoÆc dÞch vô cña c¸c chñ së h÷u kh¸c nhau cã thÓ ®­îc b¶o hé d­íi danh nghÜa lµ nh·n hiÖu,trõ khi bÞ lo¹i trõ b¶o hé theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 73 LuËt SHTT 2005.C¸c dÊu hiÖu kh«ng ®­îc b¶o hé bao gåm c¸c dÊu hiÖu trïng hoÆc t­¬ng tù g©y nhÇm lÉn víi quèc kú,quèc huy;cê,biÓu t­îng , huy hiÖu, tªn viÕt t¾t, tªn ®Çy ®ñ cña c¬ quan Nhµ n­íc,tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ –x· héi,tæ chøc nghÒ nghiÖp chÝnh trÞ x· héi, tæ chøc x· héi vµ c¸c tæ chøc x· héi nghÒ nghiÖp cña ViÖt Nam hoÆc c¸c tæ chøc quèc tÕ,trõ tr­êng hîp ®­îc c¸c c¬ quan tæ chøc nµy cho phÐp;tªn thËt, biÖt hiÖu, bót danh hoÆc h×nh ¶nh cña l·nh tô, anh hïng d©n téc vµ danh nh©n cña ViÖt Nam hoÆc n­íc ngoµi;dÊu chøng nhËn,dÊu kiÓm tra vµ dÊu b¶o ®¶m cña c¸c tæ chøc quèc tÕ;vµ c¸c dÊu hiÖu dÔ g©y hiÓu sai lÖch,nhÇm lÉn hoÆc lõa dèi ng­êi tiªu dïng vÒ nguån gèc xuÊt xø, tÝnh n¨ng, c«ng dông,chÊt l­îng, gi¸ trÞ hoÆc c¸c ®Æc tÝnh kh¸c cña hµng ho¸ vµ dÞch vô.Ph¸p luËt cña ng­êi ViÖt Nam kh«ng liÖt kª tªn ng­êi lµ dÊu hiÖu cã kh¶ n¨ng ®­îc b¶o hé lµ nh·n hiÖu nh­ng tªn ng­êi lµ tõ ng÷ nªn t­¬ng nhiªn ®­îc thõa nhËn lµ dÊu hiÖu cã kh¶ n¨ng ®­îc ®¨ng kÝ lµm nh·n hiÖu theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 72.1 cña LuËt SHTT 2005. Theo §iÒu 89.2 cña LuËt SHTT 2005 c¸ nh©n n­íc ngoµi kh«ng th­êng tró t¹i ViÖt Nam vµ ph¸p nh©n n­íc ngoµi kh«ng cã c¬ së c«ng nghiÖp hoÆc th­¬ng m¹i t¹i ViÖt Nam ph¶i nép ®¬n ®¨ng kÝ nh·n hiÖu th«ng qua ®¹i diÖn së h÷u c«ng nghiÖp hîp ph¸p do m×nh lùa chän.ViÖc sö dông kh«ng phØa lµ ®iÒu kiÖn ®Î nép ®¬n ®¨ng kÝ nh·n hiÖu. Mét dÊu hiÖu kh«ng cã tÝnh ph©n biÖt cã thÓ ®­îc b¶o hé nÕu ®· ®­îc sö dông vµ thõa nhËn mét c¸ch réng r·i ë ViÖt Nam(§iÒu 74.2 cña LuËt SHTT 2005). Ph¸p luËt hiÖn hµnh còng ®­îc ¸p dông ®èi víi nh·n hiÖu dÞch vô. Nh·n hiÖu næi tiÕng ®­îc b¶o hé theo §iÒu 74.2,75vµ 129.1 cña LuËt SHTT 2005. Nh÷ng quy ®Þnh nµy ®Òu phï hîp víi c«ng ­íc Paris vµ HiÖp ®Þnh TRIPS. Mäi hîp ®ång chuyÓn nh­îng quyÒn së h÷u ®èi víi nh·n hiÖu ®Òu ph¶i ®­îc ®¨ng kÝ t¹i Côc së h÷u trÝ tuÖ. Hîp ®ång chuyÓn nh­îng ch­a ®­îc ®¨ng kÝ sÏ kh«ng cã hiÖu lùc. Ph¸p cña ViÖt Nam kh«ng b¾t buéc ng­êi chuyÓn nh­îng quyÒn së h÷u nh·n hiÖu ph¶i chuyÓn giao c¬ së kinh doanh cïng víi nh·n hiÖu ®ã(§iÒu 139 LuËt SHTT 2005). V× vËy chñ së h÷u nh·n hiÖu cã quyÒn chuyÓn nh­îng quyÒn së h÷u nh·n hiÖu cña m×nh mµ kh«ng cÇn ph¶i chuyÓn giao c¬ së kinh doanh theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 21 HiÖp ®Þnh TRIPS. §Þnh nghÜa nh·n hiÖu næi tiÕng lµ “nh·n hiÖu ®­îc ng­êi tiªu dïng biÕt ®Õn réng r·i trªn toµn l·nh thæ ViÖt Nam” vµ c¸c tiªu chÝ thõa nhËn nh·n hiÖu næi tiÕng ®­îc quy ®Þnh t¹i c¸c §iÒu 4.20 vµ 75 cña LuËt SHTT 2005. Theo §iÒu 75,c¸c tiªu chÝ bao gåm th«ng tin vÒ sè l­îng ng­êi tiªu dïng liªn quan ®· biÕt ®Õn nh·n hiÖu th«ng qua viÖc mua b¸n,sö dông hµng ho¸ hoÆc dÞch vô mang nh·n hiÖu;sè l­îng quèc gia mµ t¹i ®ã hµng ho¸ vµ dÞch vô mang nh·n hiÖu ®­îc b¸n ra,b¶o hé nh·n hiÖu hoÆc thõa nhËn nh·n hiÖu lµ næi tiÕng;doanh sè b¸n hµng ho¸ hoÆc cung cÊp dÞch vô mang nh·n hiÖu;gi¸ trÞ cña nh·n hiÖu d­íi h×nh thøc chuyÓn giao quyÒn sö dông, gãp vèn ®Çu t­ v.v…QuyÒn së h÷u nh·n næi tiÕng ®­îc x¸c lËp trªn c¬ së sö dông mµ kh«ng cÇn ®¨ng kÝ ( §iÒu 6.3 cña LuËt SHTT 2005 ). 5. ChØ dÉn ®Þa lÝ, bao gåm c¶ tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ §iÒu 750 ®Õn 753 cña Bé luËt D©n sù n¨m 2005 vµ phÇn III cña LuËt SHTT 2005. LuËt SHTT 2005 quy ®Þnh mét h×nh thøc b¶o hé cho tÊt c¶ c¸c lo¹i chØ dÉn ®Þa lÝ bao gåm c¶ tªn xuÊt xø hµng ho¸. Theo §iÒu 6.3 cña LuËt nµy, quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®èi víi chØ dÉn ®Þa lÝ ®­îc b¶o hé v« thêi h¹n. §iÒu 79 cña LuËt SHTT 2005 quy ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn b¶o hé chØ dÉn ®Þa lÝ. C¸c s¶n phÈm mang chØ dÉn ®Þa lÝ ph¶i cã nguån gèc tõ khu vùc, ®Þa ph­¬ng, l·nh thæ hoÆc n­íc t­¬ng øng víi chØ dÉn ®Þa lÝ ®ã vµ cã danh tiÕng, chÊt l­îng hoÆc ®Æc tÝnh chñ yÕu do ®iÒu kiÖn ®Þa lÝ cña khu vùc, ®Þa ph­¬ng, l·nh thæ hoÆc n­íc t­¬ng øng chØ dÉn ®Þa lÝ quyÕt ®Þnh. ChØ dÉn ®Þa lÝ t­¬ng øng víi khu vùc vµ ®Þa ph­¬ng thuéc mét quèc gia hoÆc l·nh thæ xuyªn biªn giíi quèc tÕ ®ùoc b¶o hé nÕu ®¸p øng tÊt c¶ c¸c yªu cÇu theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Cho ®Õn ®Çu n¨m 2006, ®· cã 5 chØ dÉn ®Þa lÝ ®­îc b¶o hé t¹i ViÖt Nam. C¸c hµnh vi x©m ph¹m chØ dÉn ®Þa lÝ ®­îc xö lÝ theo quy ®Þnh t¹i phÇn V cña LuËt SHTT 2005 vÒ b¶o vÖ quyÒn SHTT. Ng­êi cã quyÒn sö dông chØ dÉn ®Þa lÝ cã thÓ yªu cÇu c¸c c¬ quan Nhµ n­íc cã th¶m quyÒn chÊm døt viÖc sö dông bÊt hîp ph¸p chØ dÉn ®Þa lÝ vµ yªu cÇu ng­êi sö dông bÊt hîp ph¸p båi th­êng thiÖt h¹i ( c¸c ®iÓm (b) vµ (c) cña §iÒu 198.1 LuËt SHTT 2005). Tuy nhiªn, ng­êi cã quyÒn sö dông chØ dÉn ®Þa lÝ sÏ kh«ng cã ®éc qyÒn ®èi víi chØ dÉn ®Þa lÝ ®ã còng nh­ kh«ng ®­îc trao quyÒn sö dông cho nh÷ng ng­êi kh¸c. §iÒu 129.3 cña LuËt SHTT 2005 quy ®Þnh vÒ b¶o hé bæ sung ®èi víi r­îu vang vµ r­îu m¹nh. Theo §iÒu 129.3 nµy, viÖc sö dông chØ dÉn ®Þa lÝ ®­îc b¶o hé cho r­îu vang hoÆc r­îu m¹nh kh«ng cã nguån gèc xuÊt xø tõ l·nh thæ t­¬ng øng víi chØ dÉn ®Þa lÝ ®ã, kÓ c¶ khi ®· chØ ra xuÊt xø thËt cña hµng ho¸ hoÆc chØ dÉn ®­îc sö dông d­íi d¹ng dÞch nghÜa hoÆc phiªn ©m hoÆc kÌm theo c¸c tõ nh­ “ lo¹i “, “kiÓu”, “d¹ng”, “pháng theo”, hoÆc tõ t­ong tù nh­ vËy ®Òu bÞ coi lµ x©m ph¹m quyÒn ®èi víi chØ dÉn ®Þa lÝ ®­îc b¶o hé. Hµnh vi x©m ph¹m cã thÓ bÞ xö lÝ theo c¸c thñ tôc d©n sù, hµnh chÝnh hoÆc h×nh sù. C¸c quy ®Þnh nµy phï hîp víi c¸c yªu cÇu cña §iÒu 23.1 HiÖp ®Þnh TRIPS. C¸c yªu cÇu ®èi víi th«ng tin bÝ mËt, bao gåm bÝ mËt th­¬ng m¹i vµ d÷ liÖu thö nghiÖm. BÝ mËt kinh doanh, bao gåm bÝ mËt th­¬ng m¹i vµ d÷ liÖu thö nghiÖm ®­îc b¶o hé theo c¸c quy ®Þnh cña LuËt së h÷u trÝ tuÖ 2005 vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp trong ®ã cã c¸c ®iÒu 4.4, 6.3(c) vµ phÇn III LuËt së h÷u trÝ tuÖ 2005. BÝ mËt kinh doanh ®­îc b¶o hé nÕu ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh mµ kh«ng ph¶i ®¨ng kÝ. Chñ së h÷u kinh doanh cã quyÒn cÊm viÖc sö dông tr¸i phÐp bÝ mËt kinh doanh cña m×nh vµ yªu cÇu c¸c c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn ra lÖnh chÊm døt hµnh vi x©m ph¹m vµ båi th­êng thiÖt h¹i ( c¸c §iÒu 121, 123 ®Õn 125, 127 vµ 198 cña LuËt së h÷u trÝ tuÖ 2005 ). IV._B¶o hé gièng c©y trång Theo §iÒu 157.1 LuËt SHTT 2005 quy ®Þnh tæ chøc, c¸ nh©n ®­îc b¶o hé quyÒn ®èi víi gièng c©y trång lµ tæ chøc c¸ nh©n chän , t¹o hoÆc ph¸t hiÖn vµ ph¸t triÓn gièng c©y trång hoÆc ®Çu t­ cho c«ng t¸c chän t¹o hoÆc ph¸t hiÖn vµ ph¸t triÓn gièng c©y trång hoÆc ®­îc chuyÓn giao quyÒn ®èi víi gièng c©y trång. C¸c quy ®Þnh vÒ néi dung cña LuËt SHTT 2005 vÒ b¶o hé gièng c©y trång ®­îc lÊy tõ UPOV. C¸c ®iÒu kiÖn b¶o hé ®­îc ¸p dông cho gièng c©y trång tai §iÒu 158 ®Õn 162 LuËt SHTT 2005 hoµn toµn t­¬ng thÝch víi c¸c ®iÒu kiÖn b¶o hé quy ®Þnh t¹i c¸c §iÒu 5 ®Õn 9 cña UPOV bao gåm tÝnh míi, tÝnh kh¸c biÖt, tÝnh ®ång nhÊt vµ tÝnh æn ®Þnh. Quy ®Þnh vÒ tªn gièng t¹i §iÒu 163.2 “ tªn cña gièng c©y trång ®­îc coi lµ phï hîp nÕu tªn ®ã cã kh¸i niÖm dÔ dµng ph©n biÖt ®­îc víi tªn cña c¸c gièng c©y trång kh¸c ®­îc biÕt ®Õn réng r·i trong cïng mét loµi hoÆc loµi t­¬ng tù “. Quy ®Þnh nµy còng t­¬ng thÝch víi c¸c quy ®Þnh t¹i §iÒu 20 UPOV vÒ quy ®Þnh vÒ thêi h¹n b¶o hé quyÒn cña ng­êi t¹o gièng lµ 25 n¨m ®èi víi th©n gç vµ th©n nhá vµ 20 n¨m ®èi víi gièng c©y trång kh¸c kÓ tõ ngµy c¸c quyÒn ®­îc x¸c lËp. Ch­¬ng ii Thùc thi ph¸p luËt vÒ b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ I. C¸c thñ tôc vµ chÕ tµi D©n sù Toà án nhân dân (Toà dân sự) cấp huyện và cấp tỉnh có thẩm quyền xét xử các tranh chấp về xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Toà án Nhân dân có quyền xét xử các vụ việc liên quan tới lạm dụng quyền sở hữu công nghiệp, các tranh chấp liên quan đến giá chuyển giao hoặc tiền đền bù, khiếu kiện về quyền đăng ký và về quyền tác giả, và các tranh chấp liên quan đến hợp đồng chuyển giao quyền sở hữu hoặc hợp đồng chuyển giao quyền sử dụng đối tượng sở hữu công nghiệp. Khi đưa ra yêu cầu hoặc khởi kiện trước toà, nguyên đơn, hoặc người đại diện hợp pháp của họ phải cung cấp chứng cứ về quyền sở hữu trí tuệ của mình cũng như chứng cứ về hành vi xâm phạm quyền (Điều 203 của Luật SHTT năm 2005). Bị đơn có quyền bác bỏ chứng cứ và lý lẽ của nguyên đơn trước Toà. Theo yêu cầu của bất kỳ bên nào hoặc một cách chủ động, Toà án có quyền yêu cầu cung cấp thêm chứng cứ hoặc tài liệu và chủ động thu thập chứng cứ nếu cần thiết (các Điều 85 & 94 Bộ luật tố tụng Dân sự năm 2004). Cá nhân và tổ chức được yêu cầu cung cấp chứng cứ được 15 ngày để xuất trình chứng cứ. Các bên liên quan có quyền khiếu nại việc thu thập chứng cứ của Toà với Viện kiểm sát nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân có quyền yêu cầu toà án thẩm tra và thu thập chứng cứ theo yêu cầu của các bên liên quan. Viện kiểm sát nhân dân chịu trách nhiệm kiểm tra và giám sát việc xét xử và các quyết định của Toà dân sự và bảo đảm việc giải quyết kịp thời và đúng pháp luật Việt Nam (Điều 21 Bộ luật tố tụng dân sự 2004). Tất cả các quyết định của toà được cung cấp cho các bên liên quan và Viện kiểm sát nhân dân bằng văn bản trong vòng 10 ngày (Điều 241 Bộ luật tố tụng dân sự 2004). Quy định chi tiết về chứng cứ cần thiết được đưa vào điều 203 của Luật SHTT 2005. Theo điều 203, các tài liệu phải nộp để chứng minh quyền sở hữu trí tuệ có thể bao gồm: bản sao hợp pháp Văn bằng bảo hộ, bản trích lục Đăng bạ sáng chế, kiểu dáng công nghiệp… giấy chứng nhận đăng kí quyền tác giả, hoặc giấy chứng nhận đăng kí quyền liên quan, đối với những quyền đã được đăng kí. Đối với những quyền chưa được đăng kí, bất kì tài liệu nào chứng minh sự tồn tại quyền tác giả, các quyền liên quan hoặc nhãn hiệu nổi tiếng… có thể được chấp nhận. Nguyên đơn không phải nộp cho toà án bản cam kết về quyền sở hữu. Hiện cũng có các quy định về thủ tục hoà giải đối với các tranh chấp về tiền bản quyền, tiền đền bù, hợp đồng chuyển giao quyền sử dụng và hợp đồng chuyển giao quyền sở hữu. Toà án có thể buộc chấm dứt hành vi xâm phạm, thừa nhận các quyền hợp pháp đối với các đối tượng sở hữu công nghiệp, yêu cầu các cơ quan nhà nước có thẩm quyền tiến hành các thủ tục xác lập quyền, và buộc bồi thường thiệt hại. Tiền bồi thường dược xác định trên cơ sở “thiệt hại vật chất thực tế” hoặc lợi nhuận thu được một cách bất hợp pháp của bên xâm phạm, và “thiệt hại về tinh thần”. Việc tính “thiệt hại vật chất thực tế” phải tính đến cả tổn thất về tài sản, chi phí ngăn chặn hoặc giảm thiểu thiệt hại, và giảm sút về thu nhập (Điều 307.2 của Bộ luật Dân sự 2005). “Thiệt hại về tinh thần” bao gồm thiệt hại về danh dự, nhân phẩm và uy tín của nạn nhân (Điều 204.1(b) của Luật SHTT 2005). Luật SHTT 2005 đã có quy định chi tiết về cách tính thiệt hại (Điều 204), bồi thường cho người nắm giữ quyền (Điều 205), chế tài (Điều 202), các biện pháp tạm thời (Điều 207), nghĩa vụ chứng minh (Điều 203) và thẩm quyền của toà án nhân dân trong việc áp dụng các biện pháp tạm thời (§iÒu 210). Theo bộ luật tố tụng Dân sự 2004, Toà án có thể quyết định tỷ lệ án phí dựa trên sự đúng sai của các bên liên quan và các bên có quyền khiếu nại các quyết định sơ thẩm của vụ án dân sự lên Toà án cấp cao hơn. Các quy định cụ thể về bồi thường thiệt hại cho bị đơn trong trường hợp nguyên đơn lạm dụng các thủ tục thực thi dân sự đã được quy định trong Bộ luật tố tụng dân sự 2004 và Luật SHTT 2005 (Điều 208.2) Trong những năm gần đây, Việt Nam đã rất coi trọng việc củng cố hệ thống toà án, đặc biệt là hệ thống toà án dân sự. Ngoài việc ban hành Luật SHTT 2005, các khoá đào tạo ngắn hạn chuyên sâu về sở hữu trí tuệ cho các thẩm phán đã được tổ chức với sự hỗ trợ của một số thành viên WTO. II. c¸c biÖn ph¸p t¹m thêi Các Toà án có thẩm quyền xét xử các vi phạm và các tranh chấp có liên quan tới quyền SHTT có thể quyết định áp dụng các biện pháp tạm thời. Các điều khoản cụ thể được quy định trong Bộ luật tố tụng dân sự 2004 và Luật SHTT 2005. Theo Điều 207.1 của Luật SHTT 2005, các biện pháp tạm thời bao gồm việc thu giữ, kê biên hoặc niêm phong hàng hoá bị nghi ngờ xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, nguyên liệu, vật liệu hoặc phương tiện dung đề sản xuất hoặc buôn bán các hàng hoá này, cấm thay đổi hoặc dịch chuyển các hàng hoá và nguyên liệu này; và cấm chuyển giao quyền sở hữu đối với các hàng hoá và nguyên liệu này. Các biện pháp tạm thời có thể được đình chỉ nếu các cơ quan có thẩm quyền áp dụng xét thấy không còn cần thiết. Toà án có thể ra lệnh áp dụng các biện pháp tạm thời một cách chủ động hoặc theo yêu cầu của viện kiểm sát hoặc các bên có liên quan (các §iều 99 và 119 của Bộ luật tố tụng dân sự năm 2004). Theo §iều 206.2 của Luật SHTT năm 2005, toà án có thể ra quyết định áp dụng biện pháp tạm thời và quyết định này cũng có hiệu lực ngay, trước khi nghe ý kiến của bên bị áp dụng biện pháp tạm thời. Các bên đều co quyền khiếu nại quyết định áp dụng biện pháp tạm thời của toà án với chánh án, trong trường hợp đó viện kiểm sát có thẩm quyền kháng nghị với chánh án, chánh án phải trả lời trong vòng 3 ngày (các điều 124 và 125 của Bộ luật tố tụng Dân sự năm 2004) III. C¸c thñ tôc vµ chÕ tµi hµnh chÝnh LuËt SHTT cã t¸c ®éng r¨n ®e, h¹n chÕ c¸c vi ph¹m SHTT. C¸c chÕ tµi xö ph¹t trong luËt ®­îc quy ®Þnh rÊt nÆng vµ chi tiÕt.NÕu nh­ tr­íc khi cã luËt xö ph¹t hµnh chÝnh SHTT còng ph¶i tu©n theo ph¸p luËt xö ph¹t hµnh chÝnh SHTT còng ph¶i tu©n theo ph¸p lÖnh xö ph¹t hµnh chÝnh (møc tèi ®a 100 triÖu ®ång)th× nay møc ph¹t tèi ®a gÊp 5 lÇn thiÖt h¹i g©y ra, hµng ho¸ vi ph¹m ®­îc ¸p dông ®èi víi tr­êng hîp sÈn phÈm ®ã cã gi¸ trÞ trªn 60 triÖu ®ång th× møc ph¹t tiÒn tõ 4-5 lÇn gi¸ trÞ s¶n phÈm ( tøc lµ møc ph¹t tiÒn cã thÓ lªn ®Õn trªn 300 triÖu ®ång ). Møc ph¹t tiÒn tõ 100.000®-300.000® ®­îc ¸p dông ®èi víi c¸ nh©n, tæ chøc thùc hiÖn hµnh vi kh«ng xuÊt tr×nh hoÆc xuÊt tr×nh kh«ng ®Çy ®ñ c¸c tµi liÖu, th«ng tin, sè liÖu cho c¬ quan qu¶n lÝ Nhµ n­íc vÒ Së h÷u c«ng nghiÖp hoÆc cho ng­êi cã thÈm quyÒn khi ®­îc yªu cÇu. Ph¹t tiÒn tõ 7 ®Õn 10 triÖu ®ång ®èi víi hµnh vi vi ph¹m quy ®Þnh vÒ b¶o mËt ®èi víi d÷ liÖu kÕt qu¶ thö nghiÖm trong thñ tôc xin cÊp giÊy kinh doanh, l­u hµnh d­îc phÈm, n«ng s¶n phÈm. Hµnh vi x©m ph¹m quyÒn s¸ng chÕ, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, thiÕt kÕ bè trÝ do c¸ nh©n, tæ chøc thùc hiÖn nh»m môc ®Ých kinh doanh, g©y thiÖt h¹i cho ng­êi tiªu dïng hoÆc x· héi ( hoÆc kh«ng chÊm døt hµnh vi vi ph¹m quyÒn mÆc dï ®· ®­îc chñ së h÷u quyÒn yªu cÇu trong tr­êng hîp s¶n phÈm, hµng ho¸ vi ph¹m cã gi¸ trÞ ®Õn 20 triÖu ®ång ) th× bÞ ph¹t c¶nh c¸o hoÆc ph¹t tiÒn tõ 1-2 lÇn gi¸ trÞ s¶n phÈm, hµng ho¸ bÞ vi ph¹m. Theo §iều 200.1 của Luật SHTT năm 2005 và pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2002 các cơ quan có thẩm quyền xử lý hành chính đối với hành vi xâm phạm quyền SHTT là cơ quan quản lý thị trường thuộc Bộ thương mại (Cục quản lý thị trường và các chi cục quản lý thị trường), cơ quan hải quan (Cục hải quan, các chi cục hải quan, các phòng điều tra chống buôn lậu), các cơ quan thanh tra chuyên ngành gồm thanh tra văn hoá – thông tin cấp trung ương và cấp tỉnh, thanh tra khoa học và công nghệ cấp trung ương và cấp tỉnh, UBND cấp huyện và cấp tỉnh, và cơ quan công an (công an huyện, công an tỉnh và cảnh sát kinh tế). Đại diện của Việt nam đã bổ sung rằng Luật SHTT năm 2005 giới hạn việc xử lý hành chính đối với hành vi xâm phạm quyền SHTT trong phạm vi giả mạo nhãn hiệu, sao chép lậu, cố ý xâm phạm và các hành vi xâm phạm có tác động xã hội đáng kể (Điều 211) Khi được hỏi về việc phân bổ cán bộ chống xâm phạm quyền SHTT và các kế hoạch, nếu có, nhằm thành lập và/hoặc bổ nhiệm cán bộ hoặc đơn vị chuyên trách, nhiệm vụ phân bổ cán bộ chống xâm phạm quyền SHTT và các kế hoạch được giao cho các cơ quan thực thi pháp luật chung và không có cán bộ chuyên trách về lĩnh vực này. Không có ưu đãi đặc biệt nào dành cho những cán bộ này để khuyến khích công tác điều tra và truy tố những người xâm phạm quyền SHTT. Nghị định số 106/2006/NĐ – CP ngày 22/9/2006 của chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp. Theo NĐ này, cảnh sát kinh tế có quyền điều tra hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ và áp dụng các chế tài hành chính, nhưng không có quyền khởi tố hoặc xét xử tội phạm. Ngoài ra, với mục tiêu nâng cao hơn nữa năng lực của cán bộ thực thi pháp luật, các quy định cụ thể về đào tạo đã được đưa vào Luật SHTT năm 2005. “Dự án về nâng cao hiệu quả thực thi quyền SHTT” cũng đã được xây dựng. Dự án sẽ thiết lập một hệ thống thông tin nhằm hỗ trợ các cơ quan có thẩm quyền trong việc điều tra, kiểm soát và xử lý các hành vi xâm phạm quyền SHTT, và một kênh thông tin và diễn đàn liên ngành để cung cấp và trao đổi thông tin và kinh nghiêm trong việc áp dụng các chế tài và các hình thức xâm phạm. Các kế hoạch nhằm phát triển hoạt động thống kê và một hệ thống đánh giá chung về xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ để bảo đảm sự phối hợp tốt giữa các cơ quan thực thi cũng đang được xem xét. Các biện pháp và chế tài hành chính được diều chỉnh, theo khung pháp luật mới, đó là nghị định số 106/2006/NĐ – CP ngày 22/9/2006 của chính phủ về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp và nghị định số 105/2006/NĐ – CP ngày 22/9/2006 của chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật SHTT năm 2005 về bảo vệ quyền SHTT và quản lý nhà nước về SHTT. Theo Luật khiếu nại và tố cáo năm 1998, được sửa đổi năm 2005, mọi cá nhân và pháp nhân, kể cả các công dân nước ngoài không thường trú và pháp nhân nước ngoài không có đại diện tại Việt Nam đều có quyền và nghĩa vụ tố cáo vi phạm bằng cách thông báo bằng văn bản hoặc bằng các phương tiện khác cho cơ quan có thẩm quyền. Theo điều 214 của LuËt SHTT năm 2005, các biện pháp hành chính cơ bản bao gồm cảnh cáo và phạt tiền từ 1 tới 5 lần giá trị hàng hoá xâm phạm bị phát hiện. Các biện pháp bổ sung bao gồm đình chỉ hoạt động kinh doanh có thời hạn và trong trường hợp hàng giả và hàng sao chép lậu và các nguyên liệu và phương tiện được sử dụng để sản xuất hoặc buôn bán những hàng hoá này, tịch thu tiêu huỷ, phân phối, sử dụng nhằm mục đích phi thương mại, hoặc buộc đưa hàng hoá quá cảnh ra khỏi lãnh thổ Việt nam hoặc tái xuất sau khi đã loại bỏ các yếu tố xâm phạm. Tuy nhiên, việc áp dụng bồi thường thiệt hại lên tới 1 triệu đồng theo các thủ tục hành chính đã được bãi bỏ năm 2002 theo pháp lệnh số 44/2002/PL – UBTVQH10 về xử lý vi phạm hành chính. Hiện nay, bồi thường thiệt hại chỉ được tiến hành theo các thủ tục dân sự. Các thu tục hải quan đối với hàng hoá xuất nhập khẩu có thể bị đình chỉ để bảo vệ quyền SHTT theo quy định tại các điều 57, 58 và 59 của Luật hải quan ngày 29/6/2001 được sửa đổi và bổ sung năm 2005 theo luật số 42/2005/QH11, nghị định số 154/2005/NĐ – CP ngày 15/12/2005, và điều 218 của Luật SHTT năm 2005. Quyết định áp dụng biện pháp hành chính được làm thành văn bản trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày lập biên bản về việc xâm phạm, hoặc 30 ngày đối với các vụ việc phức tạp. Thủ tôc khiếu nại được điều chỉnh theo pháp lệnh về thủ tục giải quyết các vụ án hành chính năm 1996, và Luật khiếu nại và tố cáo năm 1998 được sửa đổi theo luật số 58/2005/QH11 (các điều 1.19 và 2.2). Các quyết định hành chính có thể bị khiếu nại bởi bất kỳ bên nào, trước tiên với cơ quan ra quyết định đó, sau đó với toà án hành chính hoặc cơ quan chủ quản của cơ quan ra quyết định đó. Các quyết định của cơ quan chủ quản có thể bị khiếu nại lên toà án hành chính. Thủ tục hành chính được thực hiện nhanh chóng, đơn giản, không tốn kém, công bằng và các chủ thể quyền chủ yếu dựa vào các cơ quan hành chính, đặc biệt là cơ quan quản lý thị trường.Tuy nhiên hệ thống hành chính đã được tiếp tục củng cố theo Luật SHTT 2005. Cụ thể, phạm vi áp dụng các biện pháp hành chính đã được hạn chế và chuyển theo hướng áp dụng các biện pháp dân sự, thủ tục hành chính tiếp tục được cải tiến (Chương XVII của Luật SHTT 2005), nguyên tắc phạt hành chính vượt quá lợi nhuận thu được do hành vi xâm phạm đã được áp dụng (Điều 214.4 Luật SHTT 2005), chức năng của các cơ quan thực thi đã được xác định rõ rµng hơn nhằm tránh các thủ tục phiền hà và chồng chéo, và một cơ quan điều phối hợp đã được thành lập (Điều 200 Luật SHTT 2005). Việc kết hợp giữa thủ tục và chế tài hành chính với chế tài bồi thường thiệt hại theo thủ tục dân sự và xử lý hình sự đối với hành vi giả mạo nhãn hiệu và ăn cắp bản quyền với quy mô thương mại toạ ra khả năng răn đe như quy định tại Điều 41 của hiệp định TRIPS, bồi thường thiệt hại cho bị đơn quy định tại Điều 48 và các biện pháp hình sự quy định tại Điều 61. IV. c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t biªn giíi ®Æc biÖt Cơ quan hải quan có thẩm quyền tạm dừng làm thủ tục hải quan đối với hàng hoá nhập khẩu hoặc xuất khẩu theo yêu cầu của chủ thể quyền. Theo điều 217 Luật SHTT 2005, yêu cầu tạm dừng làm thủ tục hải quan đối với hàng hoá phải nộp cho cơ quan hải quan nơi hàng hoá được nhập khẩu hoặc xuất khẩu kèm theo chứng cứ chứng minh quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hợp pháp đối với đối tượng sở hữu trí tuệ, và chứng cứ về hành vi xâm phạm. Chủ thể quyền cũng phải nộp khoản tiền bảo đảm tương đương với 20% giá trị lô hàng hoặc ít nhất 20 triệu đồng trong trường hợp không xác định được giá trị lô hàng, hoặc nộp chứng từ bảo lãnh nhằm bảo đảm bồi thường thiệt hại cho chủ lô hàng trong trường hợp yêu cầu sai (Điều 217.2 Luật SHTT 2005). Chi cục trưởng chi cục hải quan có quyền ra quyết định về việc tạm dừng làm thủ tục hải quan đối với lô hàng theo quy định tại điều 218.1 Luật SHTT 2005, và các bên liên quan sẽ được thông báo về việc này. Hàng hoá có thể bị tạm dừng làm thủ tục hải quan trong thời gian 10 ngày làm việc tính từ ngày ra quyết định và có thể kéo thêm 10 ngày làm việc nữa (Điều 218.2 Luật SHTT 2005). Chứng cứ chứng minh hành vi xâm phạm phải được đưa ra trong thời gian này. Chủ lô hàng bị tam giữ có cơ hội đưa ra chứng cứ hoặc biện hộ về quyền sở hữu trí tuệ đối với hàng hoá bị tạm giữ. Cơ quan hải quan phải quyết định tiếp tục làm thủ tục hải quan cho lô hàng hoặc cấm lưu thông hàng hoá trên cơ sở tham vấn các cơ quan quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ (Cục SHTT và cục bản quyền tác giả văn học nghệ thuật). Theo điều 217.1 (b) của Luật SHTT 2005, chủ thể quyền chỉ phải cung cấp thông tin cần thiết để xác định hoặc phát hiện hàng hoá bị nghi ngờ xâm phạm. Các loại thông tin khác như tên và địa chỉ của nhà xuất khẩu và nhập khẩu, ảnh chụp của hàng hoá hoặc thông tin về thời gian và điểm đến dự đoán của hàng hoá sẽ chỉ phải cung cấp nếu có, quy định này hoàn toàn phù hợp với §iều 51 của hiệp định TRIPS. Thời hạn để chủ thể quyền có hành động phản ứng trước việc phát hiện ra các hàng hoá xâm phạm đã được tăng lên 3 ngày làm việc trong Luật SHTT 2005. Luật SHTT 2005 đã cho phép Hải quan được quyền kiểm tra, giám sát và tạm dừng làm thủ tục hải quan đối với hàng giả mạo nhãn hiệu theo quyết định của mình hoặc theo yêu cầu của chủ sở hữu nhãn hiệu. Thông tư liên tịch số 129/2004/TTLT/BTC – BKHCN của Bộ tài chính và Bộ khoa học công nghệ về thực thi các quyền SHTT tại biên giới cho phép chủ sở hữu hoặc người nhập khẩu kiểm tra hàng hoá đã bị tạm giữ để củng cố lại những khẳng định của mình. Ngoại lệ trong việc nhập khẩu với số lượng nhỏ theo §iều 60 hiệp định TRIPS được quy định tại §iều 25.2 của Luật SHTT 2005, theo đó việc “sử dụng cho mục đích cá nhân hoặc không nhằm mục đích thương mại” không bị coi là xâm phạm quyền tác giả. Thông tư liên tịch số 58/TTLT – BVHTT – BTC ngày 17/10/2003 của Bộ văn hoá thông tin và Bộ tài chính hướng dẫn việc bảo vệ quyền tác giả tại các cơ quan hải quan đối với hàng hoá xuất khẩu và nhập khẩu, “hàng hoá nhập khẩu và xuất khẩu xâm phạm bản quyền” là hàng hoá được nhập khẩu hoặc xuất khẩu bao gồm cả các bản sao của các tác phẩm, xâm phậm các quyền nhân th©n hoặc các quyền tài sản của tác giả hoặc chủ sở hữu tác phẩm. Theo thông tư liên tịch số 129/2004/TTLT - BTC – BKHCN ngày 29/12/2004 của Bộ tài chính và Bộ khoa học công nghệ về việc kiểm soát biên giới đối với hàng hoá liên quan đến quyền sở hữu công nghiệp, “Hàng hoá giả mạo nhãn hiệu” là hàng hoá được nhập khẩu hoặc xuất khẩu, bao gồm cả bao bì, nhãn mác và đề can mang nhãn hiệu trùng hoặc không thể phân biệt được bởi các yếu tố cơ bản của nó với một nhãn hiệu được bảo hộ mà không được phép của chủ sở hữu nhãn hiệu. Luật SHTT 2005 gọi tên “Hàng hoá giả mạo nhãn hiệu” và “Hàng hoá sao chép lậu” bằng thuật ngữ chung là “Hàng hoá giả mạo về SHTT” tại điều 213.1 để các quy định tại §iều 156 đến 158 của Bộ luật Hình sự có thể áp dụng cho các hành vi giả mạo và sao chép lậu một cách cố ý với quy mô thương mại và để áp dụng các chế tài hành chính mạnh đối hành vi giả mạo và sao chép lậu V. C¸c thñ tôc vµ chÕ tµi h×nh sù Các Toà án hình sự thuộc Toà án nhân dân ở cấp huyện và tỉnh có thẩm quyền xét xử các tội phạm liên quan đến quyền SHTT. Bộ luật Hình sự 1999 quy định tội xâm phạm quyền tác giả (Điều 131), tội sản xuất và kinh doanh hàng giả (Điều 156), tội lừa đảo (Điều 162), tội quảng cáo sai (Điều 168), và tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp (Điều 171). Bất kì người nào chiếm đoạt quyền tác giả, mạo danh tác giả, hoặc sửa chữa, công bố hoặc phát hành tác phẩm một cách bất hợp pháp sẽ bị phạt tiền từ 20 đến 200 triệu đồng hoặc bị cải tạo không giam giữ đến 2 năm (Điều 131). Vi phạm có tổ chức hoặc gây hậu quả rất nghiêm trọng, và phạm tội nhiều lần bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Người phạm tội cũng phải chịu nộp tiền từ 10 đến 100 triệu đồng và bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc cấm hoạt động trong lĩnh vực đó từ 1 đến 5 năm. Những người sản xuất hoặc kinh doanh hàng giả có giá trị đến 150 triệu đồng sẽ bị phạt tù từ 6 tháng đến 5 năm, hoặc từ 3 đến 10 năm trong trường hợp phạm tội có tổ chức hoặc có tính chất chuyên nghiệp, tái phạm, lợi dụng chức vụ quyền hạn, lợi dụng danh nghĩa tổ chức, hàng giả có gía trị từ 150 đến 500 triệu đồng, thu lợi nhuận bất chính lớn, và các hành vi gây hậu quả rất nghiêm trọng(Điều 156). Trong trường hợp hàng giả có giá trị trên 500 triệu đồng, thu lợi nhuận bất chính rất lớn và gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng có thể phải chịu hình phạt tù từ 7 đến 15 năm. Những người quảng cáo gian dối về hàng hoá hoặc dịch vụ bị phạt tiền từ 10 đến 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm(Điều 168). Theo §iều 171, hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp nếu cấu thành tội phạm sẽ bị phạt từ 20 đến 200 triệu đồng hoặc cải tạo không giam giữ tới 2 năm. Vi phạm có tổ chức hoặc gây hậu quả nghiêm trọng, và phạm tội nhiều lần bị phạt tù từ 6 tháng tới 3 năm. Các quy định này đã bảo đảm sự răn đe có hiệu quả và phù hợp với quy định của Điều 61 hiệp định TRIPS. Các cán bộ bảo vệ quyền SHTT bằng biện pháp hình sự có quyền chủ động hành động đối với hành vi xâm phạm hình sự quyền SHTT. Một thông tư đang được dự thảo nhằm quy định tất cả các hành vi giả mạo nhãn hiệu và sao chép lậu với quy mô thương mại đều có thể bị truy tố hình sự và các cơ quan có thẩm quyền có thể tiến hành tịch thu và tiêu huỷ trong các vụ án hình sự. Theo §iều 170 của Bộ luật tố tụng Hình sự sửa đổi năm 2003, Toà án nhân dân có thẩm quyền xét xử sơ thẩm đối với các trường hợp phạm tội có mức án thấp hơn 7 năm tù, trừ các trường hợp phạm tội gây tổn hại đến hoà bình và an ninh quốc gia, tội phạm chiến tranh, tội phạm chống lại nhân loại, và các trường hợp cụ thể khác theo luật định. Toà án nhân dân huyện có thẩm quyền xét xử sơ thẩm đối với các trường hợp phạm tội liên quan tới quyền SHTT. Thủ tục tố tụng hình sự đối với các vụ xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ giống như thủ tục đối với các vụ án hình sự. VI. Nh÷ng h¹n chÕ trong viÖc thùc thi ph¸p luËt vÒ b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ HÇu hÕt c¸c ®iÒu kho¶n ®· t­¬ng thÝch víi c¸c néi dung t­¬ng øng t¹i c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng.Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu x©y dùng dù ¸n LuËt SHTT ban so¹n th¶o ®· tæ chøc nghiªn cøu tham kh¶o luËt mÉu cña WIPO, lµm ®iÒu ­íc Quèc tÕ vÒ quyÒn t¸c gi¶ vµ quyÒn liªn quan, ba HiÖp ®Þnh song ph­¬ng gi÷a ViÖt Nam – Hoa Kú, ViÖt Nam – Thôy SÜ, luËt cña mét sè quèc gia Mü, Trung Quèc.Nh­ng LuËt SHTT ViÖt Nam cßn nhiÒu ®iÓm ch­a phï hîp víi c¸c ®èi t­îng ®­îc ®Ò cËp tíi trong HiÖp ®Þnh TRIPS ®­îc b¶o hé nh­:Th«ng tin bÝ mËt, chØ dÉn ®Þa lÝ, thiÕt kÕ bè trÝ m¹ch tÝch hîp, quyÒn chèng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh…Ngay nh÷ng ®èi t­îng ®· ®­îc ph¸p luËt b¶o hé còng cã nh÷ng quy ®Þnh ch­a phï hîp.Nh­ thêi h¹n b¶o hé s¸ng chÕ cña ViÖt Nam lµ 15 n¨m trong khi WTO quy ®Þnh lµ 20 n¨m…Chóng ta gi¶i quyÕt tranh chÊp trong SHTT (tÝnh ®Õn nay) chñ yÕu ®­îc gi¶i quyÕt b»ng hµnh chÝnh chiÕm trªn 90% trong khi ®ã tû lÖ gi¶i quyÕt tranh chÊp SHTT cña c¸c quèc gia tiªn tiÕn th× hoµn toµn ng­îc l¹i (90% ®­îc gi¶i quyÕt b»ng Toµ ¸n) Sè ®¬n xin cÊp b»ng s¸ng chÕ (patent) ®­îc nép lªn côc trong vßng 10 n¨m qua chñ yÕu lµ cña n­íc ngoµi. Sè ®¬n xin patent cña ng­êi ViÖt Nam tõ n¨m 1995 -2005 chØ chiÕm 6% tæng sè ®¬n xin patent nép t¹i ViÖt Nam vµ sè ®­îc cÊp chØ lµ 2,2% mét con sè qu¸ Ýt.NÕu nh×n xa h¬n sè nép ®¬n cÊp b»ng s¸ng chÕ vµ ®­îc cÊp b»ng s¸ng chÕ tõ n¨m 1981 ®Õn n¨m 2001con sè cô thÓ nh­ sau: Sè ®¬n ®¨ng kÝ s¸ng chÕ tõ n¨m 1981 ®Õn 2001 N¨m Sè ®¬n s¸ng chÕ Tæng sè Cña ng­êi ViÖt Nam Cña ng­êi n­íc ngoµi 1981-1988 453 7 460 1989 53 18 71 1990 62 17 79 1991 39 25 64 1992 34 49 83 1993 33 194 227 1994 22 270 292 1995 23 659 682 1996 37 971 1008 1997 30 1234 1264 1998 25 1080 1105 1999 35 1107 1142 2000 34 1205 1239 2001 52 1234 1286 1981-2001 932(11%) 8070(89%) 9002(100%) Sè ®¬n s¸ng chÕ (B»ng t¸c gi¶ vµ ®éc quyÒn- patent) ®· cÊp tõ 1982 -2001 N¨m Sè b»ng s¸ng chÕ ®· cÊp Tæng sè Cña Ng­êi ViÖt Nam Cña ng­êi n­íc ngoµi 1981-1989 74 7 81 1990 11 3 14 1991 14 13 27 1992 19 16 35 1993 3 13 16 1994 5 14 19 1995 3 53 56 1996 4 58 62 1997 0 111 111 1998 5 343 348 1999 13 322 335 2000 10 620 630 2001 7 776 783 Tæng sè 168(6.68%) 2349(93.32%) 2517(100%)  Sè ®¬n ®¨ng kÝ gi¶i ph¸p h÷u Ých 1989-2001 N¨m Sè ®¬n ®¨ng ký gi¶i ph¸p h÷u Ých Tæng sè Cña Ng­êi ViÖt Nam Cña Ng­êi n­íc ngoµi 1989 25 0 25 1990 39 25 64 1991 52 1 53 1992 32 1 33 1993 38 20 58 1994 34 24 58 1995 26 39 65 1996 41 38 79 1997 24 42 66 1998 15 13 28 1999 28 14 42 2000 35 58 93 2001 35 47 82 Tæng sè 424(56.84%) 322(43.16%) 746(100%) Sè b»ng ®éc quyÒn gi¶i ph¸p h÷u Ých ®­îc cÊp 1990-2001 N¨m Sè B§Q cÊp cho ng­êi ViÖt Nam Sè B§Q cÊp chong­êi n­íc ngoµi Tæng sè 1990 23 0 23 1991 44 1 45 1992 23 1 24 1993 9 1 10 1994 8 9 27 1995 18 16 24 1996 5 6 11 1997 8 12 20 1998 3 14 17 1999 6 12 18 2000 10 13 23 2001 17 9 26 Tæng sè 174(65%) 94(35%) 268(100%)  Sè ®¬n ®¨ng kÝ kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp tõ n¨m 1989- 2001 N¨m Sè ®¬n ®¨ng ký kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp Tæng sè Cña ng­êi ViÖt Nam Cña ng­êi n­íc ngoµi 1989 52 8 60 1990 194 6 200 1991 420 2 422 1992 674 14 688 1993 896 50 946 1994 643 73 716 1995 1023 108 1131 1996 1516 131 1647 1997 999 157 1156 1998 931 126 1057 1999 899 137 1036 2000 1084 119 1203 2001 810 242 1052 Tæng sè 10141(89.63%) 1173(10.37%) 11314(100%) Sè b»ng ®éc quyÒn kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp ®­îc cÊp 1988-2001 N¨m Sè b»ng ®éc quyÒn kiÓu d¸ngc«ng nghiÖp ®­îc cÊp Cña ng­êi ViÖt Nam Cña ng­êi n­íc ngoµi Tæng sè 1988-1989 87 0 87 1990 91 9 100 1991 219 5 224 1992 433 6 439 1993 528 21 549 1994 524 27 551 1995 626 85 711 1996 798 68 866 1997 261 62 323 1998 728 94 822 1999 841 94 935 2000 526 119 645 2001 333 64 376 Tæng sè 5995(90.45%) 633(9.55%) 6628(100%) Qua ®ã ta thÊy b»ng ®éc quyÒn ®­îc cÊp cña c¸c Doanh nghiÖp ViÖt Nam lµ nhiÒu nh­ng chÝnh c¸c doanh nghiÖp l¹i kh«ng ®¨ng kÝ nh·n hiÖu nªn chÝnh hä ®· “ ®¸nh r¬i th­¬ng hiÖu” cña m×nh.Nh­ trong vô tranh chÊp kÑo “ Chew Taro” c«ng ty b¸nh kÑo H¶i Hµ ®· bÞ c«ng ty b¸nh kÑo H¶i Ch©u vi ph¹m ®iÒu ®­¬ng nhiªn c«ng ty b¸nh kÑo H¶i Ch©u ®· tù ®¸nh mÊt m×nh cßn c«ng ty b¸nh kÑo H¶i Hµ th× bÞ ®¸nh c¾p nh·n hiÖu. RÊt nhiÒu Doanh nghiÖp vµ ng­êi d©n ch­a n¾m v÷ng ý nghÜa, néi dung cña c¬ chÕ b¶o hé SHTT. Trong thùc tÕ nhiÒu doanh nghiÖp t­ëng r»ng ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh kh«ng liªn quan g× ®Õn vÊn ®Ò SHTT nÕu m×nh kh«ng cã c¸c ®èi t­îng SHTT ®­îc ®¨ng kÝ.Tuy nhiªn m«i tr­êng ph¸p lý víi c¬ chÕ b¶o hé SHTT ®· ®Æt mäi Doanh nghiÖp ViÖt Nam r¬i vµo nh÷ng rµng buéc vµ cã thÓ sÏ bÞ r¬i vµo c¸c vô kiÖn tông,tranh chÊp víi Doanh nghiÖp kh¸c v× ch­a chó träng viÖc ®¨ng ký b¶o hé SHTT (nh·n hiÖu,kiÓu d¸ng, s¸ng chÕ…) Tr­íc khi LuËt SHTT ViÖt Nam ra ®êi , viÖc xem xÐt cÊp b»ng b¶o hé SHTT cho c¶ néi dung vµ h×nh thøc kÐo dµi kho¶ng 1 n¨m. Khi LuËt SHTT ra ®êi cã hiÖu lùc vµo ngµy 01/07/2006 th× míi rót ng¾n thêi gian cÊp b»ng kÓ tõ thêi ®iÓm nép hå s¬ xuèng cßn 6 th¸ng.Thêi gian tuy ®· ®­îc rót ng¾n nh­ng ®èi víi Doanh nghiÖp nã vÉn cßn dµi v× thÞ tr­êng ®ßi hái tõng ngµy trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ quèc tÕ th× sù chËm chÔ trong cÊp b»ng s¸ng chÕ g©y thiÖt h¹i lín cho doanh nghiÖp.MÆt kh¸c thñ tôc ®¨ng ký SHTT th× r­êm rµ. Nh­ trong tr­êng hîp cña mét c«ng ty n«i tù ®éng ë TP HCM ®· cã 5 mÉu s¶n phÈm vµ chuÈn bÞ ra mÉu thø 6.ThÕ nh­ng gi¸m ®èc cña c«ng ty nµy quyÕt ®Þnh kh«ng ®i ®¨ng kÝ kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp v× cho r»ng thñ tôc ®¨ng kÝ qu¸ nhiªu khª, lµm lì c¬ héi vµng cho s¶n phÈm ra thÞ tr­êng.Gi¸m ®èc c«ng ty nµy cã quyÕt ®Þnh nh­ vËy v× ®· Ýt nhÊt 3 lÇn lµm hå s¬ ®¨ng kÝ nh­ng ®Òu thÊt b¹i.VÞ gi¸m ®èc nµy cho biÕt lÇn ®Çu tiªn ®¨ng ký s¸ng chÕ vµo n¨m 1993,®îi 3 th¸ng råi 6 th¸ng vÉn ch­a cã ph¶n håi cña Côc s¸ng chÕ(tªn gäi Côc SHTT, trùc thuéc Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ lóc ®ã)trong khi thÞ tr­êng ®ßi hái tõng ngµy vµ s¶n phÈm ®­îc tung ra mµ kh«ng thÓ chê ph¸p luËt b¶o hé.Sau khi chê ®îi mßn mái vµ nhËn ®­îc c©u tr¶ lêi cña Côc s¸ng chÕ “Gi¶i ph¸p kü thuËt sö dông con chÝp ®Ó ®Èy n«i lµ kh«ng cã tÝnh míi nªn Côc kh«ng thÓ cÊp b»ng cho s¶n phÈm n«i tù ®éng cña c«ng ty”. Råi c«ng ty nµy liªn tôc c¶i tiÕn mÉu m·, n¨m 2002 vµ 2003 l¹i mang hå s¬ ®Õn Côc SHTT ®¨ng kÝ ®éc quyÒn kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp cho mÉu s¶n phÈm míi. “ T«i ph¶i chê gÇn 1 n¨m n÷a míi nhËn ®­îc c©u tr¶ lêi cña Côc SHTT lµ mÉu s¶n phÈm ®· ®­îc béc lé trªn thÞ tr­êng nªn kh«ng cÊp ®éc quyÒn kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp ”. VÒ quyÒn t¸c gi¶ nµo lµ ®éc quyÒn ®­îc thÓ hiÖn qu¸ kh¸i qu¸t t¹i §iÒu 2 kho¶n 20 cña LuËt SHTT 2005 ch¾c ch¾n sÏ dÉn ®Õn lóng tóng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. Chóng ta ch­a cã c¬ chÕ uû quyÒn hîp ph¸p vÒ ph©n phèi c¸c lo¹i phim ¶nh ®­îc l­u hµnh lÇn ®Çu tiªn ë ViÖt Nam, do vËy ®· t¹o ®iÒu kiÖn vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm x©m ph¹m b¶n quyÒn. Trong khi ®ã ViÖt Nam ch­a hÒ cã c¸c luËt vÒ ch­¬ng tr×nh ©m thanh, h×nh ¶nh, ch­¬ng tr×nh phÇm mÒm m¸y tÝnh… C¸c c«ng ty còng nh­ ng­êi d©n ë ViÖt Nam ch­a cã thãi quen tu©n thñ LuËt SHTT. Trong khi ®ã c¸c thµnh viªn cña WTO l¹i rÊt quan t©m tíi vÊn ®Ò nµy vµ coi ®ã lµ néi dung quan träng trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n gia nhËp WTO cña ViÖt Nam. Ch­¬ng iii Nh÷ng gi¶i ph¸p n©ng cao tÝnh HiÖu qu¶ Cña luËt shtt I. ®èi víi nhµ n­íc HÖ thèng luËt ph¸p lµ c«ng cô ®Ó nhµ n­íc qu¶n lý vµ x©y dùng ®Êt n­íc. Qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ-x· héi cña n­íc ta khong thÓ t¸ch rêi víi viÖc cµi c¸ch khung ph¸p lý cña n­íc ta. HÖ thèng ph¸p luËt cña n­íc ta cßn s¬ khai, so víi tiªu chuÈn Quèc tÕ th× hÖ thèng luËt ph¸p cña ta cßn nhiÒu yÕu kÐm. V× vËy chóng ta cÇn x©y dùng mét m«i tr­êng ph¸p lý thuËn lîi, hoµn chØnh, phï hîp yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ vµ nhÊt lµ yªu cÇu cña tiÕn tr×nh gia nhËp WTO. §Ó ra nhËp WTO n­íc ta ®· phª chuÈn mét sè c«ng ­íc Quèc tÕ vµ x©y dùng míi h¬n LuËt vµ ph¸p lÖnh, söa ®«Ø vµ bæ sung gÇn 20 luËt, ph¸p lÖnh cho phï hîp víi 16 hÞªp ®Þnh chÝnh cña WTO. Trong thêi gian tiÕp theo chóng ta ph¶i ®Èy nhanh h¬n n÷a nh÷ng ®iÒu chØnh, bæ sung ®èi víi LuËt SHTT vµ quy ®Þnh liªn quan ®Õn c¬ chÕ b¶o vÖ quyÒn SHTT. X©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng thÓ chÕ kinh tÕ, t¹o c¬ së ph¸p lý ®Ó x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN. §Ó ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé, thèng nhÊt, hiÖn thùc, kh¸ch quan, quy tr×nh x©y dùng thÓ chÕ, LuËt SHTT cÇn ®­îc ®æi míi, t¹o c¬ chÕ ph¶n biÖn, thÈm ®Þnh hîp lý, n©ng cao n¨ng lùc, thu hót ®éi ngò c¸n bé, chuyªn gia, kÓ c¶ chuyªn gia t­ vÊn n­íc ngoµi vµo x©y dùng thÓ chÕ. X©y dùng vµ hoµn chØnh thÓ chÕ, hÖ thèng v¨n b¶n tiªu chuÈn nghiÖp vô, lµm c¬ së ph¸p lý vµ khoa häc cho viÖc x©y dùng, qu¶n lý ®éi ngò thÈm ph¸n, luËt s­… C«ng t¸c c¸n bé, c«ng chøc cÇn ®­îc ®æi míi tõ kh©u quy ho¹ch, thi tuyÓn, ®µo t¹o, båi d­ìng, ®¸nh gi¸ sö dông, qu¶n lý ®Õn x©y dùng c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch. X©y dùng ý thøc vÒ quyÒn t¸c gi¶ v¨n häc, nghÖ thuËt ph¶i tiÕn hµnh ®ång bé víi viÖc x©y dùng hµnh lang ph¸p lÝ chÆt chÏ b¶o hé quyÒn t¸c gi¶ v× nã chÝnh lµ sù chuyÓn ho¸ c¸c quan ®iÓm, t­ t­ëng chØ ®¹o cña §¶ng, Nhµ n­íc, truyÒn thèng d©n téc vµ thùc tÕ cuéc sèng. Thñ tôc ®¨ng kÝ SHTT ph¶i nhanh gän ®Ó rót ng¾n thêi gian cÊp b»ng kÓ tõ thêi ®iÓm nép hå s¬ ®Ó tr¸nh g©y thiÖt h¹i cho doanh nghiÖp. Côc së h÷u trÝ tuÖ ph¶i phÊn ®Êu ®­a viÖc b¶o hé trÝ tuÖ ®¹t tíi chuÈn mùc cña HiÖp ®Þnh TRIPS - WTO. N©ng cao chÊt l­îng xÐt xö vi ph¹m SHTT t¹i c¸c Toµ ¸n. II. §èi víi doanh nghiÖp §èi víi doanh nghiÖp chØ cã viÖc n©ng cao n¨ng lùc c¹ng tranh cña m×nh, cña s¶n phÈm dÞch vô do m×nh s¶n xuÊt, ®¹t ®Õn tr×nh ®é ch¾c ch¾n giµnh ®­îc chiÕn th¾ng trong cuéc c¹nh tranh quèc tÕ. Nh­ vËy doanh nghiÖp cÇn ph¶i chó träng ®Õn viÖc ®¨ng kÝ b¶o hé SHTT (nh·n hiÖu, kiÓu d¸ng, s¸ng chÕ …) ®Ó tr¸nh r¬i vµo nh÷ng tranh chÊp, kiÖn tông cã thÓ g©y thiÖt h¹i lín tíi doanh nghiÖp. Søc c¹nh tranh,yÕu tè quyÕt ®Þnh th¾ng lîi khi gia nhËp kinh tÕ quèc tÕ l¹i chÝnh lµ “gãt ch©n Asin” cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi tham dù s©n ch¬i toµn cÇu. §iÓm nµy chë nªn gay g¾t h¬n bëi møc ®é s½n sµng héi nhËp thÊp cña kh«ng Ýt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nay. Víi mét xuÊt ph¸t thÊp vÒ c¹nh tranh, víi mét nhËn thøc kh«ng ®Çy ®ñ vÒ luËt c¹nh tranh trong n­íc vµ c¸c n­íc kh¸c trªn thÕ giíi ®Æc biÖt vÒ luËt SHTT nªn doanh nghiÖp cÇn chó träng ph¸t triÓn th­¬ng hiÖu cña doanh nghiÖp m×nh.Th­¬ng hiÖu cã t¸c dông to lín ®èi víi c¶ doanh nghiÖp vµ kh¸ch hµng cña doanh nghiÖp, nhÊt trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ do ®ã mµ doanh nghiÖp båi d­ìng, tuyÓn dông nh÷ng cè vÊn luËt, nh÷ng luËt s­ ®Ó cè vÊn cho doanh ngiÖp trong viÖc b¶o vÖ th­¬ng hiÖu cña m×nh. Bªn c¹nh ®ã doanh nghiÖp cÇn ph¶i phæ biÕn kiÕn thøc vÒ LuËt SHTT cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp. iii. ®èi víi ng­êi tiªu dïng HiÖn nay hiÓu biÕt cña ng­êi tiªu dïng vÒ luËt SHTT cßn h¹n chÕ.V× vËy, ng­êi tiªu dïng cÇn n©ng cao ý thøc vÒ luËt SHTT cña m×nh b»ng c¸ch hiÓu vµ chÊp hµnh luËt SHTT t¨ng c­êng ®ãng gãp ý kiÕn cho Nhµ n­íc trong viÖc x©y dùng luËt SHTT. KÕt luËn Pháp Luật về SHTT của Việt Nam đã được hình thành và phát triển như là một chỉnh thể. Nhưng trên thực tế tình trạng xâm phạm quyền SHTT đang xảy ra rất phổ biến. Nguyên nhân không phải Luật SHTT chưa hoàn thiện mà do việc thực thi nó còn nhiều hạn chế. Vì vậy vấn đề đặt ra hiện nay đối với Nước ta là làm sao để Luật SHTT phát huy tốt nhất hiệu quả của nó trong tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế xã hội. Chỉ khi đó chúng ta mới đứng vững trên trường quốc tế Môc lôc KÕt luËn………………………………………………………………….34