Đề tài Phân tích &, thiết kế hệ thống thông tin quản lý bệnh nhân tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hải Dương

Lêi nãi ®Çu Ngµy nµy, cïng víi sù ph¸t triÓn v­ît bËc cña khoa häc kü thuËt th× c«ng nghÖ th«ng tin lµ mét trong nh÷ng lÜnh vùc cã nhiÒu ®ãng gãp thiÕt thùc nhÊt. C«ng nghÖ th«ng tin cã mÆt trong hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc cña cuéc sèng ®Æc biÖt c«ng nghÖ th«ng tin lµ mét c«ng cô hç trî rÊt ®¾c lùc trong c«ng t¸c qu¶n lý. Chóng ta dÔ dµng thÊy ®­îc viÖc ®­a tin häc vµo trong qu¶n lý kinh doanh lµ mét trong nh÷ng øng dông quan träng trong rÊt nhiÒu øng dông c¬ së d÷ liÖu. Nhê vµo c«ng t¸c tin häc hãa mµ c«ng viÖc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh doanh nghiÖp tá ra rÊt nhanh chãng vµ hiÖu qu¶. ChÝnh v× lÏ ®ã mµ c¬ së d÷ liÖu nh­ lµ mét gi¶i ph¸p h÷u hiÖu nhÊt cho c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn mét c¸ch nhanh chãng. BÖnh viÖn ®a khoa tØnh H¶i D­¬ng lµ mét trong nh÷ng trung t©m kh¸m ch÷a bÖnh lín nhÊt tØnh H¶i D­¬ng. Do ®ã nhu cÇu øng dông c¬ së d÷ liÖu trong viÖc qu¶n lý bÖnh nh©n lµ hÕt søc thiÕt thùc. V× vËy em chän ®Ò tµi ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý bÖnh nh©n t¹i bÖnh viÖn ®a khoa tØnh H¶i D­¬ng lµm ®Ò tµi thùc tËp tèt nghiÖp. HÖ thèng ®­îc ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ theo ph­¬ng ph¸p cã cÊu tróc , ®­îc cµi ®Æt trªn m«i tr­êng Visual Basic 6.0 vµ ®­îc thiÕt kÕ d÷ liÖu dùa trªn ng«n ng÷ SQL Server 2000, c¸c ch­¬ng tiÕp theo sÏ nãi râ h¬n vÒ vÊn ®Ò nµy MÆc dï cã nhiÒu cè g¾ng nh­ng vèn kiÕn thøc ch­a s©u nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. RÊt mong ®­îc sù gãp ý cña quý thÇy c«,anh chÞ cïng c¸c b¹n ®Ó b¸o c¸o ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n phßng KÕ Ho¹ch Tæng Hîp bÖnh viÖn ®a khoa tØnh H¶i D­¬ng, quý thÇy c« vµ c¸c b¹n ®· tËn t×nh gióp ®ì t«i hoµn thµnh b¸o c¸o nµy ®Æc biÖt lµ thÇy Lª §øc Trung ng­êi trùc tiÕp h­íng dÉn em trong suèt thêi gian thùc tËp võa qua. Ch­¬ng I: Giíi ThiÖu Néi Dung §Ò Tµi Giíi thiÖu hÖ thèng NhiÖm vô cña hÖ thèng qu¶n lý bÖnh viÖn HÖ thèng qu¶n lý bÖnh nh©n lµ mét hÖ thèng gióp cho chóng ta qu¶n lý bÖnh nh©n ®· vµ ®ang ®iÒu trÞ t¹i bÖnh viÖn, còng nh­ trong qu¸ tr×nh kh¸m ch÷a bÖnh cña bÖnh nh©n t¹i bÖnh viÖn. Qu¶n lý viÖc thanh to¸n t¹m øng cña bÖnh nh©n víi bÖnh viÖn còng nh­ cña bÖnh viÖn víi b¶o hiÓm y tÕ, qu¶n lý l­îng bÖnh nh©n ®Õn ®iÒu trÞ t¹i bÖnh viÖn trong nh÷ng kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh. §ång thêi chóng ta ®i thèng kª sè l­îng bÖnh nh©n m¾c ph¶i mét sè c¨n bÖnh nµo ®ã trong mét thêi gian trong n¨m ®Ó ®­a ra ph­¬ng ph¸p ®iÒu trÞ vµ ®Ò phßng... §ång thêi chóng ta cßn thèng kª ®­îc mét sè c¨n bÖnh mµ Bé Y TÕ vµ nhµ n­íc quan t©m. Tæ chøc cña bÖnh viÖn ®a khoa tØnh H¶i D­¬ng. a. Qu¶n lý mét sè th«ng tin vÒ nh©n viªn lµm viÖc t¹i bÖnh viÖn Qu¶n lý hä tªn cña nh©n viªn (chñ yÕu lµ Y, B¸c sÜ). Qu¶n lý ®Þa chØ cña nh©n viªn. Qu¶n lý sè ®iÖn tho¹i cña nh©n viªn (nÕu cã). Vµ qu¶n lý mét sè th«ng tin kh¸c cña nh©n viªn ®Ó phôc vô cho viÖc qu¶n lý bÖnh nh©n còng nh­ qu¸ tr×nh kh¸m ch÷a bÖnh cña bÖnh nh©n trong bÖnh viÖn ®­îc dÔ dµng h¬n nh­: khoa, chuyªn m«n, chøc vô. Qu¶n lý d÷ liÖu vÒ bÖnh nh©n ®iÒu trÞ t¹i bÖnh viÖn Khi mét bÖnh nh©n ®Õn bÖnh viÖn ®Ó kh¸m ch÷a bÖnh ta cÇn l­u tr÷ nh÷ng th«ng tin sau: Qu¶n lý hä tªn bÖnh nh©n (hä vµ tªn bÖnh nh©n qu¶n lý riªng). Qu¶n lý ®Þa chØ bÖnh nh©n(qu¶n lý ®Þa chØ tíi møc x·). Qu¶n lý b¶o hiÓm y tÕ cña bÖnh nh©n. (nÕu bÖnh nh©n cã thÎ b¶o hiÓm y tÕ th× qu¶n lý sè thÎ b¶o hiÓm y tÕ vµ nÕu bÖnh nh©n ®ã ®ang lµm viÖc t¹i mét c¬ quan nµo ®ã th× Qu¶n lý thªm c¬ quan mµ bÖnh nh©n ®ã ®ang lµm viÖc) Trong qu¸ tr×nh kh¸m ch÷a bÖnh t¹i bÖnh viÖn bÖnh nh©n cã yªu cÇu dïng thªm mét sè dÞch vô, chóng ta qu¶n lý thªm trong qu¸ tr×nh ®ã bÖnh nh©n ®· dïng nh÷ng dÞch vô nµo. Qu¶n lý hå s¬ chøng tõ vÒ c¸c kho¶n tiÒn mµ bÖnh nh©n ph¶i ®ãng cho bÖnh viÖn còng nh­ ®· ®ãng cho bÖnh viÖn (T¹m øng). Qu¶n lý qu¸ tr×nh kh¸m ch÷a bÖnh cña bÖnh nh©n t¹i bÖnh viÖn. - BÖnh nh©n ®Õn n¬i tiÕp nhËn bÖnh nh©n (phßng cÊp sè) ®Ó ®¨ng ký kh¸m ch÷a bÖnh vµ ®­îc chØ ®Þnh mét vÞ trÝ kh¸m bÖnh. - BÖnh nh©n ®­îc b¸c sÜ kh¸m bÖnh - Sau khi kh¸m bÖnh, bÖnh nh©n thuéc mét trong hai lo¹i: §iÒu trÞ t¹i nhµ hoÆc ®iÒu trÞ t¹i bÖnh viÖn. + NÕu bÖnh nh©n ®iÒu trÞ t¹i nhµ th× b¸c sÜ cho mét ®¬n thuèc trong ®ã ghi ®Çy ®ñ tªn thuèc, sè l­îng vµ c¸ch dïng còng nh­ c¨n bÖnh mµ b¸c sÜ dù ®o¸n. + NÕu bÖnh nh©n ph¶i nhËp viÖn th× b¸c sÜ cho mét giÊy nhËp viÖn, trªn ®ã ghi ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ bÖnh nh©n vµ c¨n bÖnh dù ®o¸n sau ®ã bÖnh nh©n ®­îc ®­a ®Õn khoa ®iÒu trÞ. - T¹i khoa ®iÒu trÞ bÖnh nh©n ®­îc b¸c sÜ kh¸m l¹i vµ cho mét ®¬n thuèc trªn ®¬n thuèc cã ghi ®Çy ®ñ tªn thuèc sè l­îng vµ c¸ch dïng. Theo ®Þnh kú b¸c sÜ sÏ kh¸m bÖnh l¹i cho bÖnh nh©n (tïy theo tõng lo¹i bÖnh nh©n). Trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ t¹i bÖnh viÖn b¸c sÜ sÏ lËp mét bÖnh ¸n cña bÖnh nh©n trong ®ã ghi ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ bÖnh nh©n, c¨n bÖnh mµ bÖnh nh©n m¾c ph¶i còng nh­ diÔn biÕn qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ t¹i bÖnh viÖn. - Trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ bÖnh nh©n cã thÓ yªu cÇu dïng thªm mét sè dÞch vô nh­: X_quang, Siªu ©m... viÖc sö dông nµy còng theo sù chØ ®Þnh cña b¸c sÜ, mçi lo¹i dÞch vô cã mét gi¸ riªng. Trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ t¹i bÖnh viÖn cø ba ngµy bÖnh viÖn yªu cÇu bÖnh nh©n ®ãng t¹m øng viÖn phÝ mét lÇn. NÕu bÖnh nh©n cã thÎ b¶o hiÓm y tÕ th× bÖnh nh©n chØ ph¶i ®ãng phÇn tr¨m viÖn phÝ theo quy ®Þnh cña b¶o hiÓm y tÕ. Trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ nÕu bÖnh nh©n kh«ng thanh to¸n viÖn phÝ mµ tù ý xuÊt viÖn th× bÖnh viÖn sÏ l­u l¹i toµn bé th«ng tin vÒ bÖnh nh©n ®ã. §èi víi bÖnh nh©n cã thÎ b¶o hiÓm y tÕ th× vÉn ph¶i nép mét phÇn viÖn phÝ theo phÇn tr¨m ghi trªn b¶o hiÓm. - Theo chu kú hµng th¸ng bÖnh viÖn thanh to¸n viÖn phÝ cña bÖnh nh©n cã b¶o hiÓm y tÕ víi b¶o hiÓm y tÕ. 3. Nh÷ng yªu cÇu cÇn gi¶i quyÕt BÖnh nh©n cã nh÷ng yªu cÇu sau: + Tæng chi phÝ trong thêi gian ®iÒu trÞ t¹i bÖnh viÖn. + Tæng sè tiÒn ®· ®ãng. + Tæng sè tiÒn mµ bÖnh nh©n ph¶i ®ãng. + CÇn biÕt chi tiÕt c¸c kho¶n ph¶i ®ãng. C¸c b¸c sÜ cÇn biÕt nh÷ng th«ng tin sau: + CÇn biÕt râ diÔn biÕn bÖnh cña bÖnh nh©n mµ m×nh ®ang ®iÒu trÞ. + CÇn t×m kiÕm mét sè tr­êng hîp t­¬ng tù ®Ó t×m lÊy mét sè gi¶i ph¸p ch÷a trÞ h÷u hiÖu nhÊt. + CÇn thèng kª bÖnh nh©n theo tõng mïa hoÆc theo tõng bÖnh ®Ó ®­a ra mét sè ph­¬ng ¸n ho¹t ®éng dù phßng mét sè bÖnh theo tõng mïa hoÆc theo tõng khu vùc... Ng­êi nhµ bÖnh nh©n cÇn biÕt + BiÕt ®­îc diÔn biÕn chÝnh x¸c bÖnh cña ng­êi nhµ m×nh (cã mét sè tr­êng hîp b¸c sÜ kh«ng thÓ nãi trùc tiÕp víi bÖnh nh©n ®­îc nªn ph¶i nãi víi ng­êi nhµ bÖnh nh©n) + Cã thÓ biÕt qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ cña ng­êi nhµ m×nh còng nh­ biÕt râ ®­îc ng­êi nhµ m×nh ®ang ®­îc ®iÒu trÞ nh­ thÕ nµo. §èi víi nh©n viªn tµi chÝnh cña bÖnh viÖn + Tæng sè tiÒn t¹m øng mµ bÖnh nh©n ®· ®ãng vµ ch­a ®ãng (cßn l¹i lµ bao nhiªu). + Tæng sè bÖnh nh©n ®iÒu trÞ trong th¸ng cã b¶o hiÓm y tÕ, vµ tæng chi phÝ cña nh÷ng bÖnh nh©n nµy ®Ó thanh to¸n víi b¶o hiÓm y tÕ. 4. H­íng ph¸t triÓn cña hÖ thèng qu¶n lý bÖnh nh©n hiÖn nay. Ngµy nay víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn nhanh chãng cña m¸y tÝnh ®· lµm thay ®æi phong c¸ch lµm viÖc cña hÇu hÕt c¸c c¬ quan t­ nh©n còng nh­ nhµ n­íc. Tr­íc kia mäi thñ tôc còng nh­ viÖc l­u tr÷ ®Òu dùa trªn giÊy tê do ®ã rÊt khã kh¨n trong viÖc t×m kiÕm mét hå s¬ vÒ mét ng­êi, còng nh­ t×m kiÕm mét vÊn ®Ò nµo ®ã trong rÊt nhiÒu hå s¬ l­u tr÷, ch­a kÓ ®Õn viÖc thèng kª theo mét tiªu chÝ nµo ®ã... Ngµy nay víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh chóng ta cã thÓ thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc ®ã mét c¸ch dÔ dµng, nhanh chãng vµ chÝnh x¸c. Víi hÖ thèng qu¶n Lý bÖnh nh©n chóng ta cã thÓ thùc hiÖn viÖc t×m kiÕm mét bÖnh nh©n, còng nh­ viÖc thèng kª bÖnh nh©n theo nh÷ng tiªu chÝ mµ ban l·nh ®¹o bÖnh viÖn ®­a ra mét c¸ch nhanh chãng vµ hiÖu qu¶... H­íng thùc thi ®Ò tµi §èi t­îng sö dông: §èi t­¬ng sö dông hÖ thèng chñ yÕu la nh©n viªn trong bÖnh viÖn (chñ yÕu lµ nh÷ng ng­êi dïng chuyªn nghiÖp, cã nh÷ng hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ chuyªn m«n còng nh­ tin häc) nªn viÖc thiÕt kÕ mét hÖ thèng sö dông chuyªn nghiÖp lµ viÖc cÇn thiÕt. VÊn ®Ò ph©n tÝch bµi to¸n: Trong ®Ò tµi nµy em ph©n tÝch theo ph­¬ng ph¸p cã cÊu tróc, v× c¸c lÏ nh­ sau: + Ph­¬ng ph¸p cã cÊu tróc, tr¶i qua thêi gian ®· chøng tá ®­îc tÝnh kinh ®iÓn cña nã. + Ph­¬ng ph¸p cã cÊu tróc lµ ph­¬ng ph¸p dung dÞ, kh«ng cÇu kú nh­ mét sè ph­¬ng ph¸p kh¸c, dÔ ¸p dông, nh­ng l¹i rÊt h÷u hiÖu. Ngµy nay nã ch­a l¹c hËu mµ vÉn cßn ph¸t huy t¸c dông. VÊn ®Ò lùa chän ng«n ng÷ còng lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng. HiÖn nay cã rÊt nhiÒu hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu nh­ Oracle, Access, Fospro, SQL Server, ... Song ®Ó phï hîp víi c¸ch qu¶n lý t¹i bÖnh viÖn hiÖn nay vµ ®Ó cho hÖ thèng ph¸t triÓn sau nµy (cã thÓ ®­a lªn m¹ng Internet còng nh­ m¹ng liªn bÖnh viÖn ...). Em ®· lùa chän ng«n ng÷ SQL Server 2000 lµm ng«n ng÷ thiÕt kÕ d÷ liÖu vµ ng«n ng÷ Visual Basic 6.0 lµm ng«n ng÷ thiÕt kÕ giao diÖn. §Æc ®iÓm vÒ hai ng«n ng÷ nµy sÏ ®­îc tr×nh bµy kü ë ch­¬ng giíi thiÖu ng«n ng÷ (c¸c ch­¬ng tiÕp theo). Tuy nhiªn trong ®Ò tµi nµy em cµi ®Æt hÖ th«ng trªn m¸y ®¬n. Ch­¬ng II. Giíi thiÖu ng«n ng÷ cµi ®Æt hÖ thèng I. Giíi thiÖu chung vÒ hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu vµ SQL Server 2000 I.1 HÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu lµ g×? Mét hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu lµ mét hÖ thèng c¸c ch­¬ng tr×nh hç trî c¸c t¸c vô qu¶n lý, khai th¸c d÷ liÖu theo m« h×nh c¬ së d÷ liÖu quan hÖ. SQL Server lµ mét hÖ thèng qu¶n Lý c¬ së d÷ liÖu quan hÖ (RDBMS) hay cßn ®­îc gäi lµ Relation Database Management System. C¬ së d÷ liÖu quan hÖ lµ c¬ së d÷ liÖu mµ d÷ liÖu bªn trong nã ®­îc tæ chøc thµnh c¸c b¶ng. C¸c b¶ng ®­îc tæ chøc b»ng c¸ch nhãm d÷ liÖu theo cïng chñ ®Ò vµ cã chøa c¸c cét vµ c¸c hµng th«ng tin. Sau ®ã c¸c b¶ng nµy l¹i liªn hÖ víi nhau bëi Database Engine khi cã yªu cÇu. RDBMS lµ mét trong nh÷ng m« h×nh c¬ së d÷ liÖu th«ng dông nhÊt hiÖn nay. I.2 Giíi thiÖu chung vÒ SQL Server 2000 SQL (Structured Query Language) lµ ng«n ng÷ dïng ®Ó truy vÊn c¬ së d÷ liÖu, hay nãi c¸ch kh¸c ®©y lµ ng«n ng÷ truy vÊn cho phÐp lÊy th«ng tin vÒ tõ c¸c b¶ng d÷ liÖu. SQL Server 2000 tèi ­u h¬n nhiÒu so víi c¬ së d÷ liÖu quan hÖ. Chóng ph¸t triÓn ®Ó sö dông trªn nhiÒu Ên b¶n nh­: CE, Personal, Desktop Engine, Standard Developer, Enterprise. SQL Server 2000 hç trî kiÓm tra khãa chÝnh, phô thuéc tån t¹i, miÒn gi¸ trÞ, … cña d÷ liÖu bªn trong c¸c b¶ng mét c¸ch chÆt chÏ. SQL Server 2000 hç trî kh¸ m¹nh cho c¬ së d÷ liÖu ®a truy cËp, c¬ së d÷ liÖu m¹ng, ... Nh÷ng thµnh phÇn chÝnh trong SQL Server 2000 HÖ Thèng  DiÔn T¶  Ên B¶n   SQL Server 2000  §©y lµ phÇn chÝnh cña hÖ thèng, lµ trung t©m ®iÒu hµnh nh÷ng phÇn thùc thi kh¸c. Víi Desktop Engine b¹n sÏ thÊy c¸c dÞch vô trong hÖ thèng nh­: SQL Server Profiler, ... vµ mét sè c«ng cô kh¸c.  Desktop Engine Personal Standard Developer Enterprise   Full – Text Sarch  §©y lµ phÇn tù chän trong lóc cµi ®Æt, nÕu b¹n muèn chøc n¨ng t×m kiÕm th× nªn chän hÖ thèng nµy v× chóng kh«ng lµ phÇn mÆc nhiªn. Full – Text Sarck cung cÊp chøc n¨ng t×m kiÕm (Word) rÊt m¹nh, nÕu sö dông Iternet ®Ó t×m kiÕm th× ®©y lµ mét gi¶i ph¸p tuyÖt vêi. NÕu b¹n muèn t×m kiÕm mét chuçi con trong mét v¨n b¶n lín th× ®©y lµ c«ng cô thÝch hîp cho c«ng viÖc ®ã.  Personal (Except Win95) Standard Developer Enterprise   English Query  English Query cho phÐp ng­êi sö dông kh«ng cã kü thuËt vÒ SQL còng cã thÓ sö dông SQL Server, b»ng c¸ch ®Æt c©u hái chuçi English sau ®ã ®­îc dÞch ra Query mµ cã thÓ thùc thi trªn SQL Server.  Personal Standard Developer Enterprise   Analusis Services  PhÇn nµy kh«ng bao gåm mÆc ®Þnh trong phÇn cµi ®Æt, chóng lµ d¹ng s¶n phÈm tù chän, lµ c«ng cô ph©n tÝch OLAP (Online Analysis Processing), sö dông cho c¬ së d÷ liÖu lín.  Personal Standard Developer Enterprise   Replication  Chøc n¨ng nµy cho phÐp t¸i t¹o mét b¶n sao ®Õn SQL Server kh¸c, th«ng th­êng dïng chøc n¨ng nµy cho c¸c hÖ thèng Server tõ xa hay trong Network, nh»m ®Ó lµm gi¶m trao ®æi d÷ liÖu gi÷a c¸c SQL Server víi nhau.  Desktop Engine Personal Standard Developer Enterprise   Data Transformation Servise  Data Transformation Servise (DTS) ®­îc më réng trong phiªn b¶n SQL Server 2000, bao gåm nh÷ng chøc n¨ng trao ®æi d÷ liÖu gi÷a c¸c c¬ së d÷ liÖu, vµ giao tiÕp d÷ liÖu gi÷a c¸c c¬ së d÷ liÖu kh¸c nhau, ®©y lµ nh÷ng gi¶i ph¸p lËp tr×nh trªn Visual Basic.  Desktop Engine Personal Standard Developer Enterprise   1. C¸c thµnh phÇn cña SQL Server 2000. RDBMS còng nh­ SQL Server chøa ®ùng nhiÒu ®èi t­îng bao gåm: Database: c¬ së d÷ liÖu SQL Server . TËp tin log: TËp tin l­u tr÷ nh÷ng chuyÓn t¸t cña SQL. Tables: B¶ng d÷ liÖu. Filegroups: TËp tin nhãm. Diagrams: S¬ ®å quan hÖ. Views: Khung nh×n (hay b¶ng ¶o) sè liÖu dùa trªn b¶ng. Stored Procedure: C¸c thñ tôc l­u tr÷ vµ hµm néi. Users defined: Hµm do ng­êi dïng ®Þnh nghÜa. Users: Ng­êi sö dông c¬ së d÷ liÖu. Rules: Nh÷ng quy t¾c. Defaults: C¸c gi¸ trÞ mÆc nhiªn. User - defined data type: KiÓu d÷ liÖu do ng­êi dïng ®Þnh nghÜa. Full - text catalogs: TËp ph©n lo¹i d÷ liÖu text. 2. C¸c ®èi t­îng c¬ së d÷ liÖu C¬ së d÷ liÖu lµ ®èi t­îng cã ¶nh h­ëng cao nhÊt khi b¹n lµm viÖc víi SQL Server, tuy nhiªn nh÷ng ®èi t­îng con cña c¬ së d÷ liÖu míi lµ thµnh phÇn chÝnh cña c¬ së d÷ liÖu. B¶n th©n SQL Server lµ mét hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu, chóng bao gåm c¸c ®èi t­îng nh­ database, table, view, procedure nªu trªn cïng mét sè c¬ së d÷ liÖu hç trî kh¸c. C¬ së d÷ liÖu SQL Server lµ c¬ së d÷ liÖu ®a ng­êi dïng, víi mçi Server b¹n chØ cã mét hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu. NÕu muèn cã nhiÒu hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu b¹n cÇn cã nhiÒu Server t­¬ng øng. Truy cËp c¬ së d÷ liÖu SQL Server dùa vµo nh÷ng tµi kho¶n ng­êi dïng riªng biÖt vµ øng víi quyÒn truy nhËp nhÊt ®Þnh. Cµi ®Æt c¬ së d÷ liÖu SQL Server b¹n cã 6 c¬ së d÷ liÖu mÆc ®Þnh sau: Master: BÊt kú SQL Server nµo ®Òu cã c¬ së d÷ liÖu Master (cßn gäi lµ master file), c¬ së d÷ liÖu nµy chøa ®ùng tÊt c¶ c¸c b¶ng d÷ liÖu ®Æc biÖt (b¶ng hÖ hÖ thèng), chóng kiÓm so¸t tÊt c¶ ho¹t ®éng cña hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu SQL Server. VÝ dô: Khi ng­êi dïng c¬ së d÷ liÖu míi trong SQL Server, thªm hoÆc xãa mét Procedure th× tÊt c¶ th«ng tin nµy ®Òu ®­îc l­u tr÷ trong c¬ së d÷ liÖu Master cña hÖ thèng. Model: C¬ së d÷ liÖu nµy chøa ®ùng tÊt c¶ Template dïng lµm mÉu ®Ó t¹o c¬ së d÷ liÖu míi. Khi b¹n t¹o mét c¬ së d÷ liÖu th× SQL Server lÊy tÊt c¶ c¸c mÉu (bao gåm b¶ng, view, ...) tõ c¬ së d÷ liÖu model nµy. XuÊt ph¸t tõ tÝnh chÊt c¬ së d÷ liÖu mÉu gióp SQL Server thùc hiÖn viÖc tao míi c¬ së d÷ liÖu cho ng­êi dïng khi cã yªu cÇu, b¹n kh«ng ®­îc xãa c¬ së d÷ liÖu nµy. Khi mét c¬ së d÷ liÖu ®­îc t¹o ra th× Ýt nhÊt c¬ së d÷ liÖu míi nµy còng b»ng vµ gièng nh­ c¬ së d÷ liÖu model. Msdb: Nh­ ®· nªu, chóng ta cã hai c¬ së d÷ liÖu hÖ thèng master vµ model, nÕu xãa mét trong hai c¬ së d÷ liÖu nµy th× hÖ thèng SQL Server sÏ bÞ lçi, nh­ng víi c¬ së d÷ liÖu Msdb th× kh¸c. Msdb chÝnh lµ SQL Agent l­u tr÷ tÊt c¶ c¸c t¸c vô x¶y ra trong SQL Server. Tempdb: Lµ mét trong nh÷ng c¬ së d÷ liÖu chÝnh trong SQL Server. C¬ së d÷ liÖu nµy cho phÐp ng­êi dïng t¹o nh÷ng øng dông tham kh¶o hay thùc tËp tr­íc khi b¹n b¾t ®Çu víi c¬ së d÷ liÖu thùc. Ngoµi ra chóng cßn gióp thùc hiÖn nh÷ng thao t¸c vÒ c¬ së d÷ liÖu mçi khi SQL Server khëi ®éng. Pubs: Chøa hÇu hÕt néi dung vÒ h­íng dÉn, trî gióp vµ s¸ch tham kh¶o vÒ SQL Server. Northwind: Còng gièng nh­ c¬ së d÷ liÖu Pubs, ®©y lµ c¬ së d÷ liÖu mÉu cho ng­êi dïng tham kh¶o, hoÆc cho c¸c lËp tr×nh viªn Visual Basic hay Assces dïng truy cËp d÷ liÖu SQL Server. C¬ së d÷ liÖu nµy ®­îc cµi ®Æt nh­ mét phÇn cña SQL Server, nÕu cÇn dïng cÊu tróc cña hai c¬ së d÷ liÖu nµy b¹n cã thÓ sö dông hai file kÞch b¶n script mang tªn inspub.sql vµ insnwnd.sql. TËp tin Log: TËp tin chøa ®ùng nh÷ng ho¹t ®éng, hay tÊt c¶ nh÷ng chuyÓn t¸c cña c¬ së d÷ liÖu theo thêi gian. Th«ng th­êng khi cÇn t×m hiÓu sù cè x¶y ra víi c¬ së d÷ liÖu, ng­êi ta chØ cÇn tham kh¶o tËp tin log sÏ biÕt ®­îc nguyªn nh©n. 3. Giíi thiÖu mét sè ®èi t­îng c¬ së d÷ liÖu SQL Server - B¶ng - Table Trong c¬ së d÷ liÖu, b¶ng (Table) lµ phÇn chÝnh cña chóng. Do b¶ng lµ ®èi t­îng l­u tr÷ d÷ liÖu thùc, khi cÇn giao tiÕp víi c¬ së d÷ liÖu kh¸c b¶ng lµ ®èi t­îng c¨n b¶n nhÊt trong bÊt kú c¬ së d÷ liÖu nµo, chóng ®­îc coi nh­ mét miÒn d÷ liÖu. Mçi b¶ng ®­îc ®Þnh nghÜa nhiÒu tr­êng, mçi tr­êng (Field cßn gäi lµ Column name) øng víi mçi lo¹i kiÓu d÷ liÖu. D÷ liÖu nhËp vµo cã thÓ chÊp nhËn hoÆc tõ chèi tïy thuéc vµo nguyªn t¾c rµng buéc d÷ liÖu hoÆc lo¹i d÷ liÖu t­¬ng thÝch do hÖ thèng hay ng­êi dïng ®Þnh nghÜa. Khi ®Þnh nghÜa b¶ng c¬ së d÷ liÖu b¹n cÇn quan t©m ®Õn c¸c yÕu tè sau: + Key: Tr­êng ®ã lµ khãa hay kh«ng (Primary key)? + ID: Tr­êng ®ã cã thuéc tÝnh Indentity hay kh«ng? + Column name: Tªn cña tr­êng (cét ) + Data type: Lo¹i d÷ liÖu cho tr­êng t­¬ng øng + Size: KÝch th­íc tr­êng d÷ liÖu + Allow null: Cho phÐp gi¸ trÞ rçng l­u trong tr­êng nµy hay kh«ng + Default: Gi¸ trÞ mÆc nhiªn cho tr­êng + Identity: NÕu ta sö dông mét tr­êng cã gi¸ trÞ tù ®éng nh­ autonumber trong assces, tr­êng nµy Not Null vµ Identity: Yes(No) + Identity Seed: NÕu tr­êng (cét) nµy lµ Identity, cÇn sè b¾t ®Çu lµ 1 hoÆc 2 ... + Identity Increament: Sè nh¶y cho mçi lÇn t¨ng - ChØ Môc - Indexs §èi t­îng chØ môc (Indexs) chØ tån t¹i trong b¶ng hay khung nh×n (view). ChØ môc cã ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é truy nhËp sè liÖu, nhÊt lµ khi cÇn t×m kiÕm th«ng tin trªn b¶ng. ChØ môc gióp t¨ng tèc cho viÖc t×m kiÕm. + Clustered: øng víi lo¹i chØ môc nµy cã mét b¶ng cã thÓ cã nhiÒu chØ môc vµ sè liÖu ®­îc s¾p xÕp theo tr­êng d÷ liÖu mµ b¹n trá ®Õn. - BÉy lçi - Triggers Lµ ®èi t­îng chØ tån t¹i trong b¶ng, cô thÓ lµ mét ®o¹n m· vµ tù ®éng thùc hiÖn khi mét hµnh ®éng nµo ®ã x¶y ra ®èi víi d÷ liÖu trong b¶ng nh­ Insert, Update, Delete, ... Trigger cã thÓ bÉy rÊt nhiÒu t×nh huèng nh­ copy d÷ liÖu, xãa d÷ liÖu, cËp nhËt d÷ liÖu, kiÓm tra d÷ liÖu theo mét tiªu chuÈn nµo ®ã... - L­îc ®å quan hÖ - Diagram Khi x©y dùng c¬ së d÷ liÖu cho øng dông hay th­¬ng m¹i ®iÖn tö, th­êng ®Òu ph¶i dùa trªn tr×nh ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ hÖ thèng. Sau nh÷ng b­íc ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ, chóng ta sÏ thiÕt lËp quan hÖ d÷ liÖu gi÷a c¸c thùc thÓ ERD (Entity relationship diagram). - Khung nh×n - View View lµ khung nh×n (hay b¶ng ¶o) cña b¶ng. Còng gièng nh­ b¶ng nh­ng view kh«ng thÓ chøa d÷ liÖu, b¶n th©n view cã thÓ t¹o nªn tr­êng míi dùa vµo nh÷ng phÐp to¸n biÓu thøc cña SQL Server. - Thñ tôc l­u tr÷ - Stored Procedure Stored Procedure cßn gäi lµ Spocs, tiÕp tôc ph¸t triÓn nh­ mét phÇn SQL trªn c¬ së d÷ liÖu. Stored Procedure cho phÐp khai b¸o biÕn, nhËn tham sè còng nh­ thùc thi c¸c ph¸t biÓu cã ®iÒu khiÓn. Stored Procedure cã c¸c ­u ®iÓm lín nh­ sau. + KÕ thõa tÊt c¶ c¸c ph¸t biÓu cña SQL, vµ lµ mét ®èi t­îng xö lý sè liÖu hiÖu qu¶ nhÊt khi dïng SQL Server. + TiÕt kiÖm thêi gian thùc thi trªn d÷ liÖu. + Cã thÓ gäi Stored Procedure theo c¸ch gäi thñ tôc hay hµm trong ng«n ng÷ lËp tr×nh truyÒn thèng, ®ång thêi sö dông l¹i khi yªu cÇu. - Sö dông kiÓu d÷ liÖu Cursor (Cursor type) Khi dïng c¬ së d÷ liÖu SQL Server, nÕu cã nhu cÇu tÝnh to¸n trªn b¶ng sè liÖu, chuyÓn t¸c thùc hiÖn trªn tõng mÈu tin, ta nªn nghÜ ®Õn kiÓu d÷ liÖu Cursor. 4. KiÓu d÷ liÖu - Data Type BÊt kú tr­êng nµo trong b¶ng (Table) cña c¬ së d÷ liÖu ®Òu ph¶i cã kiÓu d÷ liÖu. Mét sè kiÓu d÷ liÖu SQL Server cho phÐp ®Þnh nghÜa chiÒu dµi cña kiÓu trong khi mét sè kiÓu kh¸c th× kh«ng. Còng nh­ nh÷ng ng«n ng÷ lËp tr×nh kh¸c SQL Server cung cÊp ®Çy ®ñ kiÓu d÷ liÖu cÇn thiÕt, nh­: KiÓu sè nguyªn (Binary, Int, TinyInt,...), kiÓu tiÒn tÖ (Money, SmallMoney, ...), kiÓu chuçi (Char, nchar, Varchar, Text, ...) vµ nhiÒu kiÓu d÷ liÖu kh¸c. Ngoµi ra SQL Server cong cho phÐp chuyÓn ®æi qua l¹i gi÷a c¸c kiÓu d÷ liÖu, tuy nhiªn ®iÒu nµy còng cã mét sè h¹n chÕ ®èi víi mét sè kiÓu d÷ liÖu. VÝ dô: kiÓu binary kh«ng thÓ nhËn sù chuyÓn ®æi tõ d÷ liÖu kiÓu Float hay Real, ... 5. Mét sè ph¸t biÓu c¬ b¶n cña T-SQL T-SQL cßn gäi lµ Transact-SQL (SQL) bao gåm c¸c ph¸t biÓu nh­ SELECT, INSERT, UPDETE, DELETE - LÖnh Select SELECT FROM [WHERE ] [GROUP BY ] [HAVING ] [ORDER BY ] Trong ®ã tÊt c¶ c¸c ph¸t biÓu n»m trong cÆp dÊu ngoÆc [] th× cã thÓ cã hoÆc cã thÓ kh«ng cã. ORDER BY dïng ®Ó hiÓn thÞ kÕt qu¶ truy vÊn theo tiªu chuÈn cña ng­êi dïng. NÕu thiÕu tham sè nµy th× viÖc s¾p xÕp sÏ theo thø tù ALPHABET. Ngoµi nh÷ng c©u lÖnh truy vÊn trªn trong SQL Server cßn cung cÊp mét sè hµm còng nh­ mét sè biÓu thøc tÝnh to¸n, ... LÖnh INSERT §Ó thªm d÷ liÖu vµo b¶ng (Table) ta dïng c©u lÖnh truy vÊn INSERT có ph¸p nh­ sau: INSERT INTO (danh s¸ch cét) VALUES (Danh s¸ch gi¸ trÞ) - LÖnh UPDATE §Ó söa d÷ liÖu trong mét b¶ng ®· cã s¾n ta dïng c©u truy vÊn UPDATE có ph¸p nh­ sau: UPDATE FROM SET = WHERE - LÖnh DELETE §Ó xãa d÷ liÖu trong mét b¶ng ta dïng c©u lÖnh truy vÊn DELETE có ph¸p nh­ sau: DELETE FROM WHERE Ngoµi ra trong SQL Server cßn cã nh÷ng ph¸t biÓu cho phÐp kÕt nèi nhiÒu b¶ng víi nhau (JOIN, INNER JOIN, LEFT JOIN, RIGHT JOIN, CROSS JOIN) 6. Kh¸i niÖm vÒ ®èi t­îng trong SQL vµ c¸ch t¹o ®èi t­îng trong SQL Server 2000 a. T¹o c¬ së d÷ liÖu (CREATE DATABASE) §Ó t¹o mét c¬ së d÷ liÖu trong SQL Server ta dïng có ph¸p nh­ sau: CREATE DATABASE [ON[PRIMARY]( [Name=,] File Name= [,SIZE=<Size in Megabyte or KiloByte] [,MAXSIZE=<Size in Megabyte or Kilobyte] FILEGROWTH=<NO of Kylobyte | Percentage] )] (LOG ON [Name=,] FileName= [,SIZE=] [,MAXSIZE=] FILEGROWTH=] )] [COLLATE ] [For Load | For Attach] Trong ®ã: ON: §Þnh nghÜa n¬i chøa d÷ liÖu vµ kh«ng gian chøa tËp tin log Name: Tªn tËp tin c¬ së d÷ liÖu trªn ®Üa cøng, l­u ý khi t¹o c¬ së d÷ liÖu ta ®Æt tËp tin ë vÞ trÝ nµo th× kh«ng thÓ di chuyÓn mét c¸ch thñ c«ng ®­îc. SIZE: Cho biÕt dung l­îng c¬ së d÷ liÖu khi t¹o chóng. Th«ng th­êng lµ 1 MB MAXSIZE: Dung l­îng lín nhÊt, khi dung l­¬ng c¬ së d÷ liÖu t¨ng ®Õn møc Maxsize th× dõng l¹i. FILEGROWTH: Dung l­îng khëi t¹o cïng dung l­îng tèi ®a trong qu¸ tr×nh thªm d÷ liÖu vµo c¬ së d÷ liÖu. Log ON: Cho phÐp qu¶n lý chuyÓn t¸c x¶y ra trong qu¸ tr×nh sö dông c¬ së d÷ liÖu cña SQL Server. Th«ng th­êng chóng chiÕm kho¶ng 25% dung l­îng tËp tin d÷ liÖu. Ngoµi viÖc t¹o c¬ së d÷ liÖu b»ng m· lÖnh trong SQL Server cßn cho phÐp t¹o c¬ së d÷ liÖu b»ng giao diÖn ®å häa. §Ó t¹o c¬ së d÷ liÖu ta dïng tr×nh SQL Server Enterprise Manager. ViÖc thùc hiÖn b»ng giao diÖn ®å häa cã vÎ ®¬n gian vµ hiÖu qu¶ h¬n. b. T¹o b¶ng (CREATE TABLE) T¹o b¶ng trong c¬ së d÷ liÖu còng gièng nh­ t¹o c¸c ®èi t­îng kh¸c trong SQL Server. Có ph¸p ®Çy ®ñ ®Ó t¹o b¶ng nh­ sau: CREATE TABLE [Database_name.[owner].table_name ( [[DEFAULT ] [[IDENTITY (seed, increament) [NOT FOR REPLICATION]]]] [ROWGUIDCOL] [NULL | NOT NULL] [] [column_name as computed_columns_expression ..... ) ON {> | DEFAULT} Tªn cét (Column name): Tªn cét còng gièng nh­ tªn b¶ng vµ tªn c¬ së d÷ liÖu kh«ng cã kho¶ng tr¾ng, kh«ng b¾t ®Çu b»ng ch÷ sè vµ c¸c ký tù ®Æc biÖt, ... tuy nhiªn chóng ta nªn ®Æt tªn ng¾n gän dÔ nhí KiÓu d÷ liÖu (Data type): Khi x©y dùng c¬ së d÷ liÖu tÊt c¶ c¸c tr­êng trong b¶ng cÇn ph¶i cã kiÓu d÷ liÖu cô thÓ. VÊn ®Ò lµ chän d÷ liÖu nµo cho phï hîp víi d÷ liÖu mµ ng­êi dïng sÏ nhËp vµo. Gi¸ trÞ mÆc nhiªn (Default): G¸n gi¸ trÞ mÆc nhiªn cho nh÷ng cét kh«ng cã gi¸ trÞ. IDENTITY: §©y lµ gi¸ trÞ cùc kú quan träng trong SQL Server. Khi chóng ta muèn mét cét cã gi¸ trÞ tù ®éng t¨ng. NULL | NOT NULL: Lµ tr¹ng th¸i cña mét cét cã cho phÐp null hay kh«ng. Rµng buéc (Column constrain): KiÓm tra d÷ liÖu khi d÷ liÖu míi ®­îc ®­a vµo cét hoÆc d÷ liÖu bÞ thay ®æi. Rµng buéc b¶ng d÷ liÖu (TABLE CONSTRAINTS): Rµng buéc b¶ng còng gièng nh­ rµng buéc cét trong b¶ng, lµ kiÓm tra d÷ liÖu nhËp vµo b¶ng theo mét quy luËt ®· ®Þnh s½n. Song còng cã thÓ t¹o b¶ng b»ng giao diÖn ®å häa nh­ t¹o c¬ së d÷ liÖu. Trong khi x©y dùng b¶ng d÷ liÖu cÇn chó ý ®Õn c¸c tr­êng khãa. c. T¹o view View lµ b¶ng ¶o vµ còng nh­ víi b¶ng view còng cã thÓ t¹o ®­îc b»ng m· lÖnh còng nh­ giao diÖn ®å häa View cho phÐp kÕt nèi nhiÒu b¶ng víi nhau ®Ó hiÓn thi th«ng tin. d. T¹o thñ tôc l­u tr÷ (Stored Procedure hay sp) Stored Procedure lµ mét phÇn cùc kú quan träng trong c¬ së d÷ liÖu SQL Server. NÕu biÕt SQL Server mµ kh«ng biÕt Stored Procedure lµ mét thiÕu sãt rÊt lín. Có ph¸p ®Ó t¹o mét Stored Procedure nh­ sau: CREATE PROCEDURE | PRO [ [VARYING] [=][OUT PUT], [ [VARYING] [=][OUT PUT][, ............ ............ [WITH RECOMPILE | ENCRIPTION | RECOMPILE, ENCRIPTION] [FOR REPLICATION] AS GO §ã lµ có ph¸p ®Çy ®ñ ®Ó t¹o mét Stored Procedure song ta cã thÓ t¹o Stored Procedure b»ng giao diÖn ®å häa VÝ dô t¹o mét Stored Procedure ®¬n gi¶n USE dbBENHNHAN GO Create proc Sp_NhapXa @MaXa nchar(9), @TenXa char(30), @MaHuyen nchar(6) AS Insert Into tblXa ( MaXa, TenXa,MaHuyen ) Values ( @MaXa,@TenXa,@MaHuyen ) --------------------------------------------------- GO Trªn ®©y ta tr×nh bµy mét Stored Procedure dïng ®Ó nhËp mét x· vµo b¶ng tblXa. e. T¹o hµm (Function) T­¬ng tù nh­ Stored Procedure hµm còng cã thÓ t¹o b»ng giao diÖn ®Ò häa còng nh­ m· lÖnh, song víi hµm gi¸ trÞ tr¶ vÒ lµ ®a d¹ng h¬n vµ gi¸ trÞ tr¶ vÒ nµy cã thÓ lµ mét b¶ng. VÝ dô t¹o hµm thèng kª bÖnh nh©n theo tØnh, hµm nµy tr¶ vÒ mét b¶ng chøa th«ng tin vÒ c¸c bÖnh nh©n trong tØnh CREATE FUNCTION udf_ThongKeBenhNhanTheoTinh (@TenTinh Char(30)) RETURNS Table ------------------------------------- AS --------------------- Return Select * From tblBenhNhan Where tblBenhNhan.MaXa in -- thuoc xa (Select MaXa From tblXa Where tblXa.MaHuyen in --thuoc huyen (Select MaHuyen From tblHuyen Where tblHuyen.MaTinh in -- thuoc tinh ( Select MaTinh From tblTinh Where tblTinh.TenTinh=@TenTinh))) ---------------------------------------------- II. giíi thiÖu vÒ Visual Basic 6.0 vµ c¬ së d÷ liÖu trong Visual Basic 6.0. II.1 Giíi thiÖu chung vÒ Visua Basic Visua Basic lµ mét trong nh÷ng ng«n ng÷ lËp tr×nh bËc cao th«ng dông nhÊt hiÖn nay, lµ mét s¶n phÈm cña Microsoft. Nã còng gièng nh­ hÇu hÕt c¸c ng«n ng÷ lËp tr×nh bËc cao kh¸c, trong Visua Basic chøa ®Çy ®ñ c¸c c©u lÖnh cÇn thiÕt, c¸c hµm x©y dùng s½n,… Ngoµi ra Visual Basic chøa mét sè ph­¬ng tiÖn gióp cho viÖc ¸p dông kü thuËt h­íng ®èi t­îng trong viÖc truy cËp d÷ liÖu. Trong Visual Basic cã rÊt nhiÒu ph­¬ng ph¸p truy còng nh­ c¸c ®èi t­îng truy cËp d÷ liÖu nh­: ADO, ADODB, DAO, ... nãi chung c¸c ®èi t­îng nµy cã nh÷ng thuéc tÝnh t­¬ng ®èi gièng nhau. Trong luËn v¨n nµy em chñ yÕu ®i s©u vµo ®èi t­îng ADO. V× ADO lµ mét c«ng cô truy cËp d÷ liÖu rÊt h÷u hiÖu vµ ADO còng ®­îc cµi ®Æt trong ch­¬ng tr×nh. II.2 ADO lµ g× ? ADO (Activex Data Object hay ®èi t­îng d÷ liÖu ActiveX). Ta cã thÓ h×nh dung r»ng ADO lµ mét m« h×nh lµm gi¶m kÝch th­íc cña m« h×nh RDO (§èi t­îng d÷ liÖu tõ xa). M« h×nh ®èi t­îng d÷ liÖu ActiveX rÊt gän. Nã ®­îc thiÕt kÕ ®Ó cho phÐp lËp tr×nh viªn lÊy ®­îc mét tËp c¸c Record tõ nguån d÷ liÖu mét c¸ch nhanh nhÊt nÕu cã thÓ. Tèc ®é vµ tÝnh ®¬n gi¶n lµ mét trong nh÷ng môc tiªu cèt lâi cña ADO, m« h×nh nµy ®­îc thiÕt kÕ ®Ó cho phÐp t¹o ra mét ®èi t­îng Recordset mµ kh«ng cÇn ph¶i di chuyÓn qua c¸c ®èi t­îng trung gian kh¸c trong qu¸ tr×nh lËp tr×nh. Thùc tÕ chØ cã ba ®èi t­îng chÝnh trong m« h×nh: Connection: §¹i diÖn kÕt nèi thùc sù. Command: §­îc sö dông ®Ó thùc thi c¸c query dùa vµo kÕt nèi d÷ liÖu. Recordset: §¹i diÖn cho mét tËp c¸c Record ®­îc chän query th«ng qua ®èi t­îng Command. §èi t­îng Connection chøa mét tËp c¸c ®èi t­îng cßn gäi lµ c¸c ®èi t­îng Errors ®èi t­îng nµy gi÷ l¹i bÊt kú mét th«ng tin lçi nµo cã liªn quan ®Õn kÕt nèi. §èi t­îng Command cã mét tËp c¸c ®èi t­îng con lµ Paramenters ®Ó gi÷ bÊt cø tham sè nµo cã thÓ thay thÕ cho query. Recordset còng cã mét tËp c¸c ®èi t­îng con Properties ®Ó l­u c¸c th«ng tin chi tiÕt vÒ ®èi t­îng. II.3 C¸c thuéc tÝnh ®Æc biÖt cña ®èi t­îng ADO M« h×nh ADO cã mét sè thuéc tÝnh mµ c¸c m« h×nh c¬ së d÷ liÖu kh¸c nh­ DAO vµ RDO kh«ng cã. C¸c thuéc tÝnh nµy ®iÒu khiÓn c¸ch thøc t¹o ra Dataset vµ quyÒn h¹n truy cËp trong mét kÕt nèi d÷ liÖu, cã b¶y thuéc tÝnh nh­ sau: Connection String (Chuçi kÕt nèi) Command Texxt (V¨n b¶n c©u lÖnh) Command Type (KiÓu c©u lÖnh) Cursor Location (§Þnh vÞ con trá) Cursor Type (KiÓu con trá) Look Type (KiÓu khãa) Mode Type (KiÓu chÕ ®é lµm viÖc) VÝ dô: §Ó t¹o kÕt nèi ®Õn c¬ së d÷ liÖu SQL Server víi tªn c¬ së d÷ liÖu dbBenhNhan ta cã m· lÖnh nh­ sau: Public Sub OpenConnection() ' T¹o kÕt nèi ®Õn nguån d÷ liÖu Set cn = New ADODB.Connection cn.Provider = "SQLOLEDB.1;" cn.ConnectionString = " Integrated Security=SSPI;Persist Security Info=False;Initial Catalog=dbBenhNhan" cn.Open End Sub Ngoµi ra trong Visual Basic cßn chøa mét sè kiÓu d÷ liÖu th«ng dông kh¸c còng nh­ Visual Basic cho phÐp lËp tr×nh viªn tù ®Þnh nghÜa kiÓu vµ còng nh­ hÇu hÕt c¸c ng«n ng÷ lËp tr×nh kh¸c, ngoµi ra Visual Basic cßn cã c¸c c©u lÖnh chuÈn kh¸c, ... Ch­¬ng III. Ph©n TÝch Vµ ThiÕt KÕ HÖ Thèng I. Ph©n tÝch hÖ thèng vÒ chøc n¨ng I.1 BiÓu ®å ph©n cÊp chøc n¨ng 1. BiÓu ®å ph©n cÊp chøc n¨ng lµ g× ? Lµ mét lo¹i biÓu ®å diÔn t¶ sù ph©n r· dÇn dÇn c¸c chøc n¨ng tõ ®¹i thÓ ®Õn chi tiÕt. Mçi nót trong biÓu ®å lµ mét chøc n¨ng, vµ quan hÖ duy nhÊt gi÷a c¸c chøc n¨ng, diÔn t¶ bëi c¸c cung nèi liÒn c¸c nót, lµ quan hÖ bao hµm. nh­ vËy biÓu ®å ph©n cÊp chøc n¨ng t¹o thµnh mét cÊu tróc c©y Sau khi t×m hiÓu vµ ph©n tÝch hÖ th«ng qu¶n Lý bÖnh nh©n t¹i bÖnh viÖn tØnh Kh¸nh Hßa em ®· ®­a ra ®­îc biÓu ®å ph©n cÊp chøc n¨ng nh­ sau: 2. §Æc ®iÓm cña biÓu ®å ph©n cÊp chøc n¨ng: Cho mét c¸ch nh×n kh¸i qu¸t, dÔ hiÓu, tõ ®¹i thÓ ®Õn chi tiÕt vÒ c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô cÇn thùc hiÖn (th­êng ë møc diÔn t¶ logic) RÊt dÔ thµnh lËp, b»ng c¸ch ph©n r· dÇn c¸c chøc n¨ng tõ trªn xuèng Cã tÝnh chÊt tÜnh, bëi chóng chØ cho thÊy c¸c chøc n¨ng mµ kh«ng cho thÊy tr×nh tù xö lý. ThiÕu v¾ng sù trao ®æi th«ng tin gi÷a c¸c chøc n¨ng. V× nh÷ng lý do trªn nªn biÓu ®å ph©n cÊp chøc n¨ng th­êng ®­îc sö dông lµm m« h×nh chøc n¨ng trong b­íc ®Çu ph©n tÝch, hoÆc cho c¸c hÖ thèng ®¬n gi¶n. NÕu hÖ thèng phøc t¹p th× biÓu ®å ph©n cÊp chøc n¨ng lµ qu¸ s¬ l­îc vµ cßn thiÕu sãt nªu trªn nªn kh«ng thÓ ch©m tr­íc ®­îc. Khi ®ã chóng ta th­êng dïng biÓu ®å luång d÷ liÖu I.2 BiÓu ®å luång d÷ liÖu 1. BiÓu ®å luång d÷ liÖu lµ g× ? BiÓu ®å luång d÷ liÖu lµ mét lo¹i biÓu ®å nh»m môc ®Ých diÔn t¶ mét qu¸ tr×nh xö lý th«ng tin víi c¸c yªu cÇu sau: Sù diÔn t¶ ë møc logic, nghÜa lµ nh»m tr¶ lêi c©u hái “Lµm g×”, mµ bá qua c©u hái “lµm nh­ thÕ nµo ?”. ChØ râ c¸c chøc n¨ng (con) ph¶i thùc hiÖn ®Ó hoµn tÊt qu¸ tr×nh xö lý cÇn m« t¶ ChØ râ c¸c th«ng tin ®­îc chuyÓn giao gi÷a c¸c chøc n¨ng ®ã, vµ qua ®ã phÇn nµo thÊy ®­îc tr×nh tù thùc hiÖn cña chóng. 2. Kü thuËt ph©n møc Kü thuËt nµy cßn ®­îc gäi lµ “Ph©n tÝch tõ trªn xuèng” (top-down analysis) tiÕn hµnh ph©n tÝch chøc n¨ng cña hÖ thèng b»ng c¸ch ®i dÇn tõ mét m« t¶ ®¹i thÓ ®Õn nh÷ng m« t¶ chi tiÕt th«ng qua nhiÒu møc. Sù chuyÓn dÞch tõ mét møc tíi møc tiÕp theo thùc chÊt lµ ph©n ra mét chøc n¨ng thµnh mét sè chøc n¨ng con ë møc d­íi. Víi biÓu ®å luång d÷ liÖu th× qu¸ tr×nh ph©n tÝch trªn xuèng l¹i lµ qu¸ tr×nh thµnh lËp dÇn dÇn c¸c biÓu ®å luång d÷ liÖu diÔn t¶ c¸c chøc n¨ng cña hÖ thèng theo tõng møc. Mçi møc lµ mét tËp hîp c¸c biÓu ®å luång d÷ liÖu. Møc 0, hay møc bèi c¶nh chØ gåm biÓu ®å luång d÷ liÖu, trong ®ã chØ cã mét chøc n¨ng duy nhÊt, trao ®æi c¸c luång th«ng tin víi c¸c ®èi t¸c. Møc 1, cßn gäi lµ møc ®Ønh, còng chØ dïng mét biÓu ®å luång d÷ liÖu, vµ møc 2, 3, ..., mçi møc gåm nhiÒu h¬n 1 biÓu ®å luång d÷ liÖu ®­îc thµnh lËp nh­ sau: - Cø mçi chøc n¨ng ë møc trªn, ta thµnh lËp mét biÓu ®å luång d÷ liÖu, ë møc d­íi, gäi lµ biÓu ®å luång d÷ liÖu ®Þnh nghÜa chøc n¨ng ®ã theo c¸ch sau: + Ph©n r· chøc n¨ng ®ã thµnh nhiÒu chøc n¨ng con. + VÏ l¹i luång d÷ liÖu vµo vµ ra chøc n¨ng trªn, nh­ng nay ph¶i vµo hay ra chøc n¨ng con thÝch hîp. + Nghiªn cøu c¸c quan hÖ vÒ d÷ liÖu gi÷a c¸c chøc n¨ng con, nhê ®ã bæ sung c¸c luång d÷ liÖu néi bé hoÆc c¸c kho d÷ liÖu néi bé. - C¸c chøc n¨ng ®­îc ®¸nh sè theo ký ph¸p chÊm, cho phÐp theo dâi vÖt triÓn khai trªn xuèng Th«ng qua t×m hiÓu hÖ thèng qu¶n lý bÖnh nh©n t¹i bÖnh viÖn tØnh Kh¸nh Hßa ta cã biÓu ®å luång d÷ liÖu cña hÖ thèng nh­ sau: BiÓu ®å luång d÷ liÖu møc bèi c¶nh: Trong biÓu ®å luång d÷ liÖu møc bèi c¶nh chØ cã mét chøc n¨ng 0 (chøc n¨ng qu¶n lý bÖnh nh©n), c¸c t¸c nh©n cña hÖ thèng gåm: BÖnh nh©n, khoa ®iÒu trÞ vµ phßng tµi chÝnh. BiÓu ®å luång d÷ liÖu møc ®Ønh: Chøc n¨ng qu¶n lý bÖnh nh©n ®­îc ph©n ra thµnh c¸c chøc n¨ng cÊp sè, kh¸m bÖnh, thanh to¸n viÖn phÝ. Ngoµi ra ë ®©y trong biÓu ®å cßn xuÊt hiÖn thªm c¸c t¸c nh©n nh­ khoa ®iÒu trÞ, phßng tµi chÝnh vµ toµn bé kÕt qu¶ kh¸m bÖnh cña bÖnh nh©n ®­îc l­u vµo mét tÖp cã tªn lµ hå s¬ bÖnh nh©n tÊt c¶ nh÷ng th«ng tin vÒ bÖnh nh©n ®­îc l­u tr÷ t¹i ®©y. Th«ng qua tÖp nµy phßng tµi chÝnh sÏ göi giÊy thanh to¸n viÖn phÝ ®Õn cho bÖnh nh©n vµ b¶o hiÓm y tÕ . BiÓu ®å luång d÷ liÖu biÓu diÔn chøc n¨ng kh¸m bÖnh: Lóc nµy chøc n¨ng kh¸m bÖnh ®­îc ph©n r· thµnh bèn chøc n¨ng: CÊp thuèc, cung cÊp dÞch vô, tiÕp nhËn bÖnh nh©n nhËp viÖn, lËp bÖnh ¸n. ló nµy bÖnh nh©n ®· cã ®­îc kÕt qu¶ kh¸m bÖnh. Trong biÓu ®å trªn hÇu hÕt c¸c chøc n¨ng ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch thñ c«ng vµ ®­îc l­u l¹i trong tÖp Hå S¬ bÖnh nh©n nh­ vËy khi bÖnh nh©n mua thuèc th× t¹i phßng cÊp thuèc sÏ l­u l¹i ®¬n thuèc cña bÖnh nh©n ®· mua vµ t­¬ng tù nh­ vËy khi bÖnh nh©n dïng dÞch vô còng ®­îc l­u l¹i th«ng tin ®ã ®Ó phôc vô viÖc l­u tr÷ vµ thanh to¸n t¹m øng sau nµy. Song khi bÖnh nh©n ph¶i nhËp viÖn th× t¹i khoa ®iÒu trÞ sÏ lËp bÖnh ¸n cho bÖnh nh©n ®ã vµ còng ®­îc l­u l¹i trong bÖnh ¸n ghi ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ bÖnh nh©n qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ t¹i bÖnh viÖn. BiÓu ®å luång d÷ liÖu ph©n cÊp chøc n¨ng thanh to¸n viÖn phÝ: T­¬ng tù chøc n¨ng kh¸m bÖnh víi chøc n¨ng thanh to¸n t¹m øng viÖn phÝ cña bÖnh nh©n ®­îc ph©n ra thµnh hai chøc n¨ng lµ: thu t¹m øng, vµ thanh to¸n víi b¶o hiÓm y tÕ . Theo quy ®Þnh cña bÖnh viÖn cø ba ngµy bÖnh viÖn l¹i yªu cÇu bÖnh nh©n thanh to¸n t¹m øng viÖn phÝ mét lÇn vµ theo chu kú mçi th¸ng bÖnh viÖn l¹i in danh s¸ch bÖnh nh©n cã b¶o hiÓm y tÕ ®· ®iÒu trÞ t¹i bÖnh viÖn trong th¸ng ®Ó thanh to¸n víi b¶o hiÓm y tÕ. §èi víi bÖnh nh©n cã b¶o hiÓm y tÕ còng ph¶i ®ãng mét phÇn viÖn phÝ theo quy ®Þnh phÇn tr¨m trªn b¶o hiÓm y tÕ. C¶ hai chøc n¨ng nµy ®Òu ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch tù ®éng. II. Ph©n tÝch hÖ thèng vÒ d÷ liÖu II.1 M« h×nh thùc thÓ/liªn kÕt 1. Kh¸i niªm m« h×nh thùc thÓ/liªn kÕt M« h×nh thùc thÓ/ liªn kÕt (Entity/Association Model) lµ m« h×nh d÷ liÖu do P.P. Chen ®­a ra n¨m 1976 vµ sau ®ã ®­îc dïng kh¸ phæ biÕn trªn thÕ giíi. Nã cã ®Æc ®iÓm kh¸ ®¬n gi¶n vµ gÇn víi t­ duy kh¸ch quan. Khi xem xÐt c¸c th«ng tin, ng­êi ta th­êng gom côm chóng xung quanh c¸c vËt thÓ C¸c lo¹i m« h×nh E/A M« h×nh E/A kinh ®iÓn M« h×nh E/A kinh ®iÓn xuÊt ph¸t tõ ba kh¸i niÖm c¬ b¶n: thùc thÓ, liªn kÕt vµ thuéc tÝnh. + C¸c thùc thÓ: Lµ mét vËt thÓ cô thÓ hay trõu t­îng, tån t¹i thùc sù vµ kh¸ æn ®Þnh trong thÕ giíi thùc, mµ ta muèn ph¶n ¸nh nã trong hÖ thèng th«ng tin. + C¸c thuéc tÝnh: Thuéc tÝnh (Property hay attribute) lµ mét gi¸ trÞ dïng ®Ó m« t¶ khÝa c¹nh nµo ®ã cña thùc thÓ. + C¸c liªn KÕt: Mét liªn kÕt (association) lµ mét sù gom nhãm c¸c thùc thÓ trong ®ã mçi thùc thÓ cã mét vai trß nhÊt ®Þnh. - M« h×nh thùc thÓ/ Liªn kÕt më réng. §èi víi nh÷ng hÖ thèng phøc t¹p khi ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ ng­êi ta th­¬ng dïng ®Õn m« h×nh E/A më réng. Do c¸c ®iÓm më réng nµy chÞu ¶nh h­ëng tõ xu h­íng hiÖn ®¹i cña m« h×nh hãa h­íng ®èi t­îng, còng nh­ c¸c hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu h­íng ®èi t­îng. C¸c ®Æc ®iÓm cña m« h×nh E/A më réng + C¸c kiÓu thuéc tÝnh ®a trÞ: Cho phÐp nhËn gi¸ trÞ cã thÓ lµ mét tËp c¸c gi¸ trÞ. + C¸c kiÓu thuéc tÝnh phøc hîp: Cho phÐp sö dông c¸c kiÓu thuéc tÝnh lµ tæ hîp. + C¸c kiÓu thùc thÓ con: xuÊt hiÖn bëi yªu cÇu chuyªn biÖt hãa vµ kh¸i qu¸t hãa khi cÇn ph©n cÊp c¸c sù vËt - M« h×nh E/A h¹n chÕ M« h×nh E/A h¹n chÕ tuy bÞ h¹n chÕ nhiÒu vÒ c¸c h×nh thøc diÔn t¶ (khã vËn dông), nh­ng l¹i rÊt gÇn víi m« h×nh quan hÖ do ®ã l¹i dÔ dµng chuyÓn sang cµi ®Æt víi hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu quan hÖ h¬n. C¸c ®Æc ®iÓm cña m« h×nh E/A h¹n chÕ. + Trong m« h×nh E/A h¹n chÕ chØ cã kiÓu liªn kÕt 1-nhiÒu vµ ®­îc biÓu diÔn nh­ sau: + Trong m« h×nh E/A h¹n chÕ c¸c kiÓu liªn kÕt 0/1-nhiÒu ®­îc coi lµ tr­êng hîp ®Æc biÖt cña 1-nhiÒu Trong b¸o c¸o nµy Em chi sö dông m« h×nh E/A h¹n chÕ. V× bÊt cø m« h×nh E/A kinh ®iÓn hay E/A më réng nµo còng cã thÓ biÕn ®æi thµnh m« h×nh E/A h¹n chÕ ®­îc, h¬n n÷a m« h×nh E/A h¹n chÕ lµ m« h×nh gÇn víi m« h×nh c¬ së d÷ liÖu quan hÖ nhÊt. Sau khi ph©n tÝch hÖ thèng em ®· ®­a ra m« h×nh E/A h¹n chÕ cña bµi to¸n nh­ sau (trang sau): II.2 M« h×nh quan hÖ 1. Kh¸i niÖm M« h×nh quan hÖ do Codd ®Ò xuÊt n¨m 1970, víi ­u ®iÓm nh­ sau: + §¬n gi¶n: c¸c d÷ liÖu ®­îc biÓu diÔn d­íi mét d¹ng duy nhÊt, lµ quan hÖ, tøc lµ c¸c b¶ng gi¸ trÞ, kh¸ tù nhiªn vµ dÔ hiÓu ®èi víi ng­êi dïng kh«ng chuyªn tin häc. + ChÆt chÏ: c¸c kh¸i niÖm ®­îc h×nh thøc hãa cao, cho phÐp ¸p dông c¸c c«ng cô to¸n häc, c¸c thuËt to¸n. + Trõu t­îng hãa cao: m« h×nh chØ dõng ë møc quan niÖm, nghÜa lµ ®éc lËp víi møc vËt lý, víi sù cµi ®Æt, víi c¸c thiÕt bÞ. Nhê ®ã lµm cho tÝnh ®éc lËp gi÷a d÷ liÖu vµ ch­¬ng tr×nh cao. + Cung cÊp ng«n ng÷ truy nhËp d÷ liÖu ë møc cao, dÔ sö dông vµ trë thµnh chuÈn. 2. C¸c d¹ng chuÈn cña l­îc ®å quan hÖ Mét l­îc ®å quan hÖ R lµ ë d¹ng chuÈn 1 (1NF) nÕu c¸c miÒn thuéc tÝnh cña nã ®Òu lµ c¸c miÒn ®¬n (nghÜa lµ kh«ng cÊu thµnh tõ nhiÒu miÒn kh¸c). Mét l­îc ®å quan hÖ R lµ ë d¹ng chuÈn 2 (2NF) nÕu nã lµ 1NF vµ c¸c phô thuéc hµm gi÷a khãa vµ mçi thuéc tÝnh ngoµi khãa ®Òu lµ phô thuéc hµm s¬ ®¼ng. Nãi c¸ch kh¸c, mäi thuéc tÝnh ngoµi khãa ®Òu kh«ng phô thuéc bé phËn vµo khãa. Mét l­îc ®å quan hÖ R lµ ë d¹ng chuÈn 3 (3NF) nÕu nã lµ 2NF vµ c¸c phô thuéc hµm gi÷a khãa vµ mçi thuéc tÝnh ngoµi khãa ®Òu lµ phô thuéc hµm trùc tiÕp. Nãi c¸ch kh¸c lµ kh«ng tån t¹i phô thuéc hµm gi÷a c¸c thuéc tÝnh ngoµi khãa. C¸c l­îc ®å quan hÖ cña hÖ thèng Tõ m« h×nh thùc thÓ liªn kÕt (m« h×nh E/A h¹n chÕ ë trªn) ta chuyÓn sang c¸c l­îc ®å quan hÖ nh­ sau: TØnh (M· tØnh, Tªn tØnh) HuyÖn (M· huyÖn, Tªn huyÖn, M· tØnh) X· (M· x·, Tªn x·, M· huyÖn) Khoa (M· khoa, Tªn khoa) Chuyªn m«n (M· chuyªn m«n, Tªn chuyªn m«n) Chøc Vô (M· chøc vô, Tªn chøc vô) BÖnh (M· bÖnh, Tªn bÖnh) VÞ trÝ (M· vÞ trÝ, Tªn vÞ trÝ) Nh©n viªn (M· NV, Hä tªn NV, Ngµy sinh NV, Giíi tÝnh NV, Sè nhµ NV, §iÖn tho¹i NV, M· x·, M· khoa, M· CM, M· CV) Dßng kh¸m bÖnh (M· kh¸m bÖnh, M· nh©n viªn, M· bÖnh nh©n, M· bÖnh, M· vÞ trÝ, Ngµy KB, Néi dung KB, Chi phÝ KB) BÖnh nh©n (M· bÖnh nh©n, Hä bÖnh nh©n, Tªn bÖnh nh©n, Ngµy sinh BN, Giíi tÝnh BN, M· x·) B¶o hiÓm y tÕ (M· bÖnh nh©n, Sè thÎ BHYT, Ngµy b¾t ®Çu, Ngµy kÕt thóc, PhÇn tr¨m) C¬ quan (M· c¬ quan, Tªn c¬ quan, §iÖn tho¹i CQ, Fax c¬ quan) C¸n bé (M· bÖnh nh©n, M· c¬ quan) T¹m øng (M· T.øng, LÇn T.øng, Sè tiÒn, Ngµy T.øng, M· bÖnh nh©n) BÖnh ¸n (M· kh¸m bÖnh, M· nh©n viªn, M· bÖnh nh©n, M· bÖnh, M· vÞ trÝ, M· n¬i §.T, Ngµy vµo, Ngµy ra, T×nh tr¹ng ra) N¬i §iÒu TrÞ (M· n¬i §.T, Tªn n¬i §.T, §¬n gi¸) DÞch Vô Dïng (M· kh¸m BÖnh, M· nh©n viªn, M· bÖnh nh©n, M· bÖnh, M· vÞ trÝ, M· n¬i §.T, M· dÞch Vô, LÇn dïng) DÞch Vô (M· dÞch vô, Tªn dÞch vô, §¬n gi¸ D.V) Thuèc Dïng (M· kh¸m BÖnh, M· nh©n viªn, M· bÖnh nh©n, M· bÖnh, M· vÞ trÝ, M· thuèc, Sè l­îng, LiÒu dïng) Thuèc (M· thuèc, Tªn thuèc, §¬n gi¸) Danh S¸ch C¸c B¶ng B¶ng TØnh TØnh (M· tØnh, Tªn tØnh) Tªn tr­êng  Lo¹i d÷ liÖu  M« t¶  KÝch th­íc   M· tØnh  Char  M· tØnh  Len()=2   Tªn tØnh  Char  Tªn tØnh  30   Gi¶i ThÝch + B¶ng tØnh l­u tr÷ th«ng tin vÒ tØnh mµ bÖnh nh©n vµ Nh©n Viªn ®ang sèng B¶ng HuyÖn HuyÖn (M· HuyÖn, Tªn HuyÖn, M· TØnh) Tªn tr­êng  Lo¹i d÷ liÖu  M« t¶  KÝch th­íc   M· huyÖn  Char  M· huyÖn  Len()=4   Tªn huyÖn  Char  Tªn huyÖn  30   M· tØnh  Char  M· tØnh  Len()=2   Gi¶i ThÝch + B¶ng huyÖn l­u tr÷ th«ng tin vÒ huyÖn mµ bÖnh nh©n vµ Nh©n Viªn ®ang sèng Tr­êng m· huyÖn gåm cã 4 ký tù 2 ký tù ®Çu lµ m· tØnh mµ huyÖn ®ã trùc thuéc hai ký tù tiÕp theo lµ thø tù huyÖn trong tØnh. Tr­êng m· tØnh lµ khãa ngoµi cña b¶ng huyÖn tr­êng nµy nhËn th«ng m· tØnh tõ b¶ng tØnh 4.3 B¶ng X· X· (M· x·, Tªn x·, M· huyÖn) Tªn tr­êng  Lo¹i d÷ liÖu  M« t¶  KÝch th­íc   M· x·  Char  M· x·  Len()=6   Tªn x·  Char  Tªn x·  30   M· huyÖn  Char  M· huyÖn  Len()=4   Gi¶i thÝch + B¶ng x· cïng víi b¶ng huyÖn vµ b¶ng tØnh l­u tr÷ th«ng tin ®Þa chØ cña bÖnh nh©n còng nh­ nh©n viªn Tr­êng m· x· gåm cã 6 ký tù 4 ký tù ®Çu lµ m· huyÖn mµ x· trùc thuéc cßn hai ký tù sau lµ thø tù x· trong huyÖn. Tr­êng m· huyÖn lµ khãa ngoµi cña b¶ng x·, tr­êng nµy nhËn th«ng tin tõ tr­êng m· huyÖn cña b¶ng huyÖn 4.4 B¶ng KHOA KHOA(M· khoa, Tªn khoa) Tªn tr­êng  Lo¹i d÷ liÖu  M« t¶  KÝch th­íc   M· khoa  Char  M· khoa  Len()=2   Tªn khoa  Char  Tªn khoa  30   Gi¶i thÝch + B¶ng Khoa l­u tr÷ th«ng tin vÒ khoa mµ nh©n viªn (B¸c sÜ) ®ang lµm viÖc 4.5 B¶ng CHUY£N M¤N CHUY£N M¤N (M· chuyªn m«n, Tªn chuyªn m«n) Tªn tr­êng  Lo¹i d÷ liÖu  M« t¶  KÝch th­íc   M· chuyªn m«n  Char  M· chuyªn m«n  Len()=2   Tªn chuyªn m«n  Char  Tªn chuyªn m«n  30   Gi¶i thÝch + B¶ng chuyªn m«n l­u tr÷ th«ng tin vÒ chuyªn m«n cña nh©n viªn 4.6. B¶ng Chøc Vô Chøc Vô (M· chøc vô, Tªn chøc vô) Tªn tr­êng  Lo¹i d÷ liÖu  M« t¶  KÝch th­íc   M· choc vô  Char  M· chøc vô  Len()=2   Tªn chøc vô  Char  Tªn chøc vô  30   Gi¶i thÝch + B¶ng chøc vô l­u tr÷ th«ng tin vÒ chøc vô cña Nh©n Viªn 4.7. B¶ng BÖnh BÖnh (M· bÖnh, Tªn bÖnh) Tªn tr­êng  Lo¹i d÷ liÖu  M« t¶  KÝch th­íc   M· bÖnh  Char  M· bÖnh  Len()=4   Tªn bÖnh  Char  Tªn bÖnh  30   Gi¶i thÝch + B¶ng nµy l­u tr÷ tÊt c¶ c¸c bÖnh hiÖn cã 4.8. B¶ng VÞ TrÝ VÞ TrÝ (M· vÞ trÝ, Tªn vÞ trÝ) Tªn tr­êng  Lo¹i d÷ liÖu  M« t¶  KÝch th­íc   M· vÞ trÝ  Char  M· vÞ trÝ  Len()=2   Tªn vÞ trÝ  Char  Tªn vÞ trÝ  30   Gi¶i ThÝch + B¶ng nµy l­u tr÷ th«ng tin vÒ vÞ trÝ mµ bÖnh nh©n ®­îc kh¸m bÖnh 4.9. B¶ng Nh©n Viªn Nh©n Viªn (M· NV, Hä Tªn NV, Ngµy Sinh NV, Giíi TÝnh NV, Sè Nhµ NV, §iÖn Tho¹i NV, M· X·, M· Khoa, M· CM, M· CV) Tªn Tr­êng  Lo¹i D÷ LiÖu  M« T¶  KÝch Th­íc   M· NV  Char  M· nh©n viªn  Len()=5   Hä Tªn NV  Char  Hä tªn nh©n viªn  30   Ngµy Sinh NV  Date  Ngµy sing nh©n viªn    Giíi TÝnh NV  Boolear  Giíi tÝnh nh©n viªn    Sè Nhµ NV  Char  Sè nhµ nh©n viªn  30   §iÖn Tho¹i NV  Char  §iÖn tho¹i nh©n viªn  15   M· X·  Char  M· x·  Len()=6   M· Khoa  Char  M· khoa  Len()=2   M· CM  Char  M· chuyªn m«n  Len()=2   M· CV  Char  M· chøc vô  Len()=2   Gi¶i thÝch + B¶ng nh©n viªn l­u tr÷ tÊt c¶ th«ng tin vÒ nh©n viªn (B¸c sÜ) Tr­êng ngµy sinh Nh©n Viªn nhËn d÷ liÖu sao cho tuæi cña nh©n viªn kh«ng ®­îc lín h¬n 65 vµ kh«ng ®­îc nhá h¬n 18 Tr­êng giíi tÝnh nh©n viªn nhËn kiÓu d÷ liÖu Boolear (True t­¬ng øng víi nam, False t­¬ng øng víi n÷). Tr­êng sè nhµ nh©n viªn ®Ó x¸c ®Þnh chç ë cña nh©n viªn. B¶ng Nh©n Viªn nhËn M· X·, M· Khoa, M· CM, M· CV lµm khãa ngoµi c¸c tr­êng nµy nhËn gi¸ trÞ t­¬ng øng tõ c¸c b¶ng X·, Khoa, Chuyªn m«n, Chøc vô. 4.10. B¶ng Dßng Kh¸m BÖnh Dßng Kh¸m BÖnh (M· Kh¸m BÖnh, M· Nh©n Viªn, M· bÖnh nh©n, M· BÖnh, M· VÞ trÝ, Ngµy KB, Néi Dung KB, Chi PhÝ KB) Tªn tr­êng  Lo¹i d÷ liÖu  M« t¶  KÝch th­íc   M· kh¸m bÖnh  Char  M· kh¸m bÖnh  Len()=9   M· nh©n viªn  Char  M· nh©n viªn  Len()=5   M· bÖnh nh©n  Char  M· bÖnh nh©n  Len()=9   M· bÖnh  Char  M· bÖnh  Len()=5   M· VÞ TrÝ  Char  M· vÞ trÝ  Len()=2   Ngµy KB  Date  Ngµy kh¸m bÖnh    Néi dung KB  Char  Néi dung kh¸m bÖnh  50   Chi phÝ KB  Money  Chi phÝ kh¸m bÖnh  >0   Gi¶i thÝch + B¶ng dßng kh¸m bÖnh lµ mèi kÕt hîp gi÷a c¸c thùc thÓ nh©n viªn, bÖnh nh©n, bÖnh, vÞ trÝ nªn nã nhËn tÊt c¶ c¸c khãa cña c¸c theca thÓ tham gia vµo mèi kÕt hîp lµm khãa chÝnh, c¸c gi¸ trÞ cña c¸c tr­êng nµy ®­îc lÊy t­¬ng øng tõ c¸c b¶ng t­¬ng øng. Ngoµi ra nã cßn cã khãa riªng lµ M· kh¸m bÖnh Ngµy KB kh«ng ®­îc sau ngµy hiÖn t¹i Chi phÝ KB lµ kho¶n tiÒn mµ bÖnh nh©n ph¶i tr¶ sau khi kh¸m bÖnh kho¶n nµy kh«ng ®­îc nhá h¬n 0. 4.11. B¶ng bÖnh nh©n bÖnh nh©n (M· Bªnh Nh©n, Hä bÖnh nh©n, Tªn bÖnh nh©n, Ngµy Sinh BN, Giíi TÝnh BN, M· X·) Tªn tr­êng  Lo¹i d÷ liÖu  M« t¶  KÝch th­íc   M· bÖnh nh©n  Char  M· bÖnh nh©n  Len()=9   Hä bÖnh nh©n  Char  Hä bÖnh nh©n  20   Tªn bÖnh nh©n  Char  Tªn bÖnh nh©n  10   Ngµy sinh BN  Date  Ngµy sinh bÖnh nh©n    Giíi tÝnh BN  Boolear  Giíi tÝnh bÖnh nh©n    M· x·  Char  M· x·  Len()=6   Gi¶i thÝch + B¶ng bÖnh nh©n l­u tr÷ tÊt c¶ c¸c th«ng tin vÒ bÖnh nh©n M· bÖnh nh©n gåm 9 ký tù 4 ký tù ®Çu lµ n¨m mµ bÖnh nh©n ®ã kh¸m, cßn l¹i 5 ký tù sau lµ thø tù bÖnh nh©n ®ã ®Õn kh¸m trong n¨m Ngµy sinh bÖnh nh©n kh«ng ®­îc sau ngµy hiÖn t¹i vµ tuæi bÖnh nh©n kh«ng ®­îc lín h¬n 150 Giíi tÝnh bÖnh nh©n lµ True t­¬ng øng víi Nam, False t­¬ng øng víi N÷ B¶ng bÖnh nh©n nhËn m· x· lµm khãa ngoµi, tr­êng nµy nhËn gi¸ trÞ tõ b¶ng X· 4.12 B¶ng b¶o hiÓm y TÕ b¶o hiÓm y tÕ (M· bÖnh nh©n, Sè thÎ BHYT, Ngµy b¾t ®Çu, Ngµy kÕt thóc, PhÇn tr¨m) Tªn tr­êng  Lo¹i d÷ liÖu  M« t¶  KÝch th­íc   M· bÖnh nh©n  Char  M· bÖnh nh©n  Len()=9   Sè thÎ BHYT  Char  Sè thÎ b¶o hiÓm y tÕ  Len()=9   Ngµy b¾t ®Çu  Date  Ngµy b¾t ®Çu    Ngµy kÕt thóc  Date  Ngµy kÕt thóc    PhÇn tr¨m  Int  PhÇn tr¨m    Gi¶i thÝch + B¶ng B¶o hiÓm y tÕ l­u th«ng tin vÒ BHYT cña c¸c bÖnh nh©n cã thÎ BHYT Thùc thÓ b¶o hiÓm y tÕ lµ thùc thÓ chuyªn biÖt hãa cña thùc thÓ bÖnh nh©n nªn nhËn khãa cña thùc thÓ bÖnh nh©n lµ m· bÖnh nh©n lµm khãa chÝnh Tr­êng Sè ThÎ BHYT lµ sè thÎ b¶o hiÓm y tÕ ®Ó x¸c ®Þnh thÎ ®ã lµ cña ai Tr­êng ngµy b¾t ®Çu lµ ngµy mµ thÎ b¶o hiÓm y tÕ cã hiÖu lùc ngµy nµy kh«ng ®­îc sau ngµy kÕt thóc vµ sau ngµy hiÖn t¹i Tr­êng ngµy kÕt thóc lµ ngµy mµ thÎ b¶o hiÓm y tÕ kh«ng cßn hiÖu lùc (ngµy nµy th­êng c¸ch ngµy b¾t ®Çu mét n¨m). Tr­êng phÇn tr¨m lµ mét sè nguyªn n»m trong kho¶ng (1..100) 4.13. B¶ng C¬ Quan C¬ Quan (M· c¬ quan, Tªn c¬ quan, §iÖn tho¹i CQ, Fax c¬ quan) Tªn tr­êng  Lo¹i d÷ liÖu  M« t¶  KÝch th­íc   M· c¬ quan  Char  M· c¬ quan  Len()=6   Tªn c¬ quan  Char  Tªn c¬ quan  30   §iÖn tho¹i CQ  Char  ®iÖn tho¹i c¬ quan  15   Fax c¬ quan  Char  Fax c¬ quan  15   Gi¶i thÝch + Bang c¬ quan l­u tr÷ th«ng tin vÒ c¬ quan mµ nh÷ng bÖnh nh©n cã BHYT thuéc mét c¬ quan nµo ®ã - Tr­êng ®iÖn tho¹i c¬ quan vµ tr­êng fax c¬ quan chøa ®iÖn tho¹i vµ fax c¬ quan vµ hai tr­êng nµy cho phÐp Null 4.14. B¶ng C¸n Bé C¸n Bé (M· bÖnh nh©n, M· C¬ Quan) Tªn tr­êng  Lo¹i d÷ liÖu  M« t¶  KÝch th­íc   M· bÖnh nh©n  Char  M· bÖnh nh©n  Len()=9   M· c¬ quan  Char  Ma c¬ quan  Len()=6   Gi¶i thÝch + B¶ng c¸n bé lµ thùc thÓ chuyªn biÖt hãa cña thùc thÓ b¶o hiÓm y tÕ nªn nã nhËn thuéc tÝnh khãa cña thùc thÓ nµy lµm khãa ngoµi ra ®Ó x¸c ®Þnh C¸n Bé ®ã thuéc c¬ quan nµo thi b¶ng nµy ph¶i nhËn thªm khãa cña thùc thÓ c¬ quan lµm khãa chÝnh. Hai tr­êng nµy lÊy gi¸ trÞ tõ tr­êng M· bÖnh nh©n trong b¶ng bÖnh nh©n vµ tr­êng M· C¬ Quan trong b¶ng C¬ Quan 4.15 B¶ng T¹m øng T¹m øng (M· t¹m øng, LÇn T.¦, Sè TiÒn, Ngµy T.¦, M· bÖnh nh©n) Tªn tr­êng  Lo¹i d÷ liÖu  M« t¶  KÝch th­íc   M· t¹m øng  Char  M· t¹m øng  Len()=11   LÇn t¹m øng  Int  LÇn t¹m øng    Sè tiÒn  Money  Sè tiÒn t¹m øng    Ngµy t¹m øng  Date  Ngµy t¹m øng    M· bÖnh nh©n  Char  M· bÖnh nh©n  Len()=9   Gi¶i thÝch + B¶ng T¹m øng l­u tr÷ th«ng tin vÒ sè tiÒn mµ bÖnh nh©n ®· t¹m øng cho bÖnh viÖn, sè lÇn t¹m øng, mçi lÇn sè tiÒn lµ bao nhiªu,... - M· t¹m øng gåm cã 11ký tù 9 ký tù ®Çu lµ m· bÖnh nh©n lÊy tõ b¶ng bÖnh nh©n, hai ký tù tiÕp theo lµ sè lÇn mµ bÖnh nh©n ®ã t¹m øng. LÇn t¹m øng lµ lÇn mµ bÖnh nh©n ®ãng mét phÇn viÖn phÝ trong thêi gian ®iÒu trÞ t¹i bÖnh viÖn. Tr­êng sè tiÒn lµ sè tiÒn bÖnh nh©n t¹m øng t­¬ng øng víi lÇn ë trªn