Đề tài Phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của công ty xuất nhập khẩu tạp phẩm Hà Nội - Tocontap

Çn ph¶i x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu phï hîp gåm cã chi tiªu tæng qu¸t vµ chØ tiªu chi tiÕt cô thÓ ®Ó tÝnh to¸n. C¸c chØ tiªu nµy ph¶i phï hîp, ph¶i thèng nhÊt víi c«ng thøc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ chung: KÕt qu¶ thu ®­îc HiÖu qu¶ kinh doanh = Chi phÝ bá ra. KÕt qu¶ thu d­îc trong kinh doanh th­¬ng m¹i ®o b»ng c¸c chØ tiªu nh­ doanh thu vµ lîi nhuËn thøc hiÖn, cßn chi phÝ bá ra nh­ lao ®éng, vèn l­u ®éng, vèn cè ®Þnh. 1. C¸c chØ tiªu ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh chung. HiÖu suÊt vèn kinh doanh (VKD). Doanh thu thuÇn trong kú HiÖu suÊt VKD = VKD ChØ tiªu nµy cho biÕt 1 ®ång vèn ®em l¹i bao nhiªu ®ång doanh thu. Hµm l­îng VKD. VKD Hµm l­îng VKD = Doanh thu thuÇn trong kú §Ó cã mét ®ång doanh thu ph¶i bá ra bao nhiªu ®ång vèn. c. Vßng quay toµn bé vèn kinh doanh. Vßng quay Doanh thu thuÇn toµn bé = VKD Tæng sè vèn Ph¶n ¸nh 1 ®ång vèn ®­îc doanh nghiÖp huy ®éng vµo s¶n xuÊt kinh doanh t¹o ra ®­îc mÊy ®ång doanh thu, lµ chØ tiªu ®o l­êng hiÖu qu¶ sö dông vèn. d. Tû suÊt lîi nhuËn Vèn kinh doanh. Lîi nhuËn (tr­íc, sau thuÕ) Tû suÊt lîi nhuËn VKD = Vèn b×nh qu©n sö dông trong kú Ph¶n ¸nh mçi 1 ®ång vèn kinh doanh t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhu©n (tr­íc vµ sau thuÕ). Muèn biÕt t×nh h×nh sö dông vèn kinh doanh thÕ nµo cÇn ph©n tÝch cô thÓ ®èi víi tõng lo¹i vèn: Vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng. 2. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh. Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh viÖc kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh lµ néi dung cÇn thiÕt vµ quan trong cña ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp. Th«ng qua ®ã doanh nghiÖp cã c¸c c¨n cø x¸c ®¸ng ®Ó ®­a ra c¸c quyÕt dÞnh nh»m ®iÒu chØnh l¹i quy m«, c¬ cÊu vèn ®Çu t­, vµ ®­a ra chÝnh s¸ch tµi chÝnh phï hîp, khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c tµi s¶n hiÖn cã nhê ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. Th«ng th­êng cã c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ sau: a. HiÖu qu¶ sö dông TSC§. Tæng doanh thu thuÇn HiÖu qu¶ sö dông TSC§ = Nguyªn gi¸ b×nh qu©n cña TSC§ ChØ tiªu nµy cho biÕt 1 ®ång nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ ®em l¹i bao nhiªu ®ång doanh thu thuÇn. ChØ tiªu nµy biÓu hiÖn møc t¨ng kÕt qu¶ kinh doanh cña mçi ®¬n vÞ gi¸ trÞ TSC§ nh­ng chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh tÕ tæng hîp nhÊt cña vèn cè ®Þnh th­êng ®­îc sö dông lµ møc doanh lîi. b. Møc doanh lîi cña vèn cè ®Þnh. Lîi nhuËn hoÆc l·i thùc hiÖn Møc doanh lîi cña VC§ = VC§ b×nh qu©n ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sè tiÌn l·i hoÆc sè thu nhËp thuÇn tuý trªn mét ®ång tiÒn vèn cè ®Þnh hoÆc sè vèn cè ®Þnh cÇn thiÐt ®Ó t¹o ra 1 ®ång lîi nhuËn hoÆc l·i thùc hiÖn. ChØ tiªu nµy cã thÓ so s¸nh víi kú tr­íc hoÆc kÕ ho¹ch ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh. c. Søc hao phÝ TSC§. Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ Søc hao phÝ TSC§ = Doanh thu thuÇn hay lîi nhuËn thuÇn ChØ tiªu nµy cho biÕt cø 1 ®ång doanh thu thuÇn hay lîi nhuËn thuÇn cã bao nhiªu ®ång nguyªn gi¸ TSC§. 3. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. Møc doanh lîi cña vèn l­u ®éng. Lîi nhuËn thuÇn hay l·i gép Møc doanh lîi cña VL§ = VL§ b×nh qu©n Møc doanh lîi cña vèn l­u ®éng biÓu thÞ mçi ®¬n vÞ vèn l­u ®éng bá vµo kinh doanh mang l¹i bao nhiªu lîi nhuËn. HÖ sè ®¶m nhiÖm vèn l­u ®éng. VL§ b×nh qu©n HÖ sè ®¶m nhiÖm VL§ = Tæng doanh thu thuÇn ChØ tiªu nµy cho biÕt ®Ó cã mét ®ång lu©n chuyÓn cÇn bao nhiªu ®ång vèn l­u ®éng. ChØ tiªu nµy cµng nhá cµng chøng tá tr×nh ®é sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp cao. Sè vßng quay cña vèn l­u ®éng. Tæng doanh thu thuÇn Sè vßng quay cña VL§ = VL§ b×nh qu©n ChØ sè nµy ph¶n ¸nh tæng hîp t×nh h×nh sö dông vèn vµ ®­îc hiÓu lµ 1 ®ång vèn l­u ®éng t¹o ra mÊy ®ång doanh thu trong 1 kú kinh doanh, ®ång thêi ph¶n ¸nh sè vßng quay cña tµi s¶n l­u ®éng trong 1chu kú kinh doanh. NÕu sè vßng quay cµng nhiÒu cµng chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn cao vµ ng­îc l¹i. d. Thêi gian cña mét vßng lu©n chuyÓn (T). Thêi gian theo lÞch trong kú T = Sè vßng quay cña VL§ trong kú Thêi gian cña mét vßng lu©n chuyÓn thÓ hiÖn sè ngµy cÇn thiÕt ®Ó cho vèn l­u ®éng quay ®­îc mét vßng. Thêi gian mét vßng quay cµng nhá th× tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng cµng lín e. Sè lÇn chu chuyÓn vèn l­u ®éng trong mét thêi kú (gäi lµ vßng quay vèn). C«ng thøc ®­îc tÝnh: M K = Obq Trong ®ã: K- Vßng quay vèn M-Tæng møc lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng trng thêi kú (doanh sè b¸n) Obq- Sè d­ b×nh qu©n vèn l­u ®éng. f. Sè vèn tiÕt kiÖm ®­îc. Kkh - Kbc B = * Obqkh Kbc Trong ®ã: B: sè vèn l­u ®éng tiÕt kiÖm ®­îc. Kkh: sè vßng quay kú kÕ ho¹ch. Kbc: sè vßng quay kú b¸o c¸o. Obqkh: sè d­ b×nh qu©n sè vèn l­u ®éng kú kÕ ho¹ch. HoÆc: ( Vbc - Vkh) B = *Mkh T Trong ®ã: Vbc: Sè vßng quay tÝnh b»ng ngµy trong kú b¸o c¸o. Vkh: sè vßng quay tÝnh b»ng ngµy trong kú kÕ ho¹ch. Mkh: tæng møc l­u chuyÓn vèn l­u ®éng kú kÕ ho¹ch. T: sè ngµy trong kú. ChØ tiªu nµy cho biÕt sè vèn l­u ®éng tiÕt kiÖm ®­îc trong kú, nÕu cµng cao th× sè vèn tiÕt kiÖm ®­îc cµng nhiÒu, kinh doanh cµng cã hiÖu qu¶ vµ ng­îc l¹i. g. HÖ sè b¶o toµn gi¸ trÞ tµi s¶n l­u ®éng. §Ó ®¸nh gi¸ ®­îc tæng qu¸t tÝnh hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông tµi s¶n l­u ®éng, ng­êi ta cßn dïng thªm chØ tiªu n÷a lµ hÖ sè b¶o toµn gi¸ trÞ tµi s¶n l­u ®éng. HÖ sè b¶o VL§ ph¶i HÖ sè ®iÒu Vèn l­u ®éng toµn vèn = b¶o toµn x chØnh gi¸ trÞ ± biÕn ®æi l­u ®éng ë ®Çu kú TSL§ trong kú + HÖ sè nµy = 1 th× doanh nghiÖp b¶o toµn ®­îc gi¸ trÞ TSL§. + HÖ sè nµy > 1 th× doanh nghiÖp b¶o toµn ®­îc gi¸ trÞ TSL§ ®ång thêi cßn t¨ng ®­îc gi¸ trÞ TSL§. + HÖ sè nµy < 1 th× doanh nghiÖp kh«ng b¶o toµn ®­îc gi¸ trÞ TSL§. IV. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh. Khi xÐt ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp th× mét ®iÒu kh«ng thÓ bá qua ®ã lµ xÐt ®Õn c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp.Cã rÊt nhiÒu nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp c¶ c¸c nh©n tè chñ quan vµ kh¸ch quan, nh­ng ë ®©y em chØ xin ®Ò cËp ®Õn c¸c nh©n tè chÝnh, ¶nh h­ëng trùc tiÕp. 1. C¬ cÊu vèn C¬ cÊu vèn lµ tû träng cña tõng nguån vèn trong tæng nguån vèn cña doanh nghiÖp. Nh­ ®· nãi ë trªn, tuú thuéc tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp mµ c cÊu vèn cña chóng còng kh¸c nhau; trong c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i th× vèn l­u ®éng chiÕm tû träng chñ yÕu trong khi ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× vèn cè ®Þnh l¹i chiÕm tû träng chñ yÕu. ChÝnh ®iÒu nµy cã t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp trªn hai gi¸c ®é chÝnh lµ: - øng víi c¬ cÊu vèn kh¸c nhau th× chi phÝ bá ra ®Ó cã ®­îc nguån vèn ®ã còng lµ kh¸c nhau, ®iÒu nµy sÏ ®­îc xÐt cô thÓ ë phÇn sau. - C¬ cÊu vèn kh¸c nhau kh× xÐt ®Õn tÝnh hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c sö dông vèn ng­êi ta tËp trung vµo c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau; ch¼ng h¹n nh­ ®èi víi doanh nghiÖp th­¬ng m¹i th× khi xÐt hiÖu qu¶ sö dông vèn ng­êi ta chñ yÕu tËp trung vµo xÐt hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. 2. Chi phÝ vèn. Chi phÝ vèn ®­îc hiÓu lµ: chi phÝ tr¶ cho nguån vèn huy ®éng vµ sö dông, nã ®­îc ®o b»ng tû suÊt doanh lîi mµ doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®¹t ®­îc trªn nguån vèn huy ®éng ®Ô gi÷ kh«ng lµm thay ®æi tû lÖ sinh lêi cÇn thiÕt dµnh cho cæ ®«ng cæ phiÕu th­êng hay vèn tù cã cña doanh nghiÖp. Liªn quan ®Õn c¸c nguån vèn huy ®éng bëi c¸c nguån kh¸c nhau lµ c¸c chi phÝ vèn kh¸c nhau mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra. Tuy nhiªn, ë ®©y chØ xÐt ®Õn chi phÝ vèn liªn quan ®Õn hai nguån vèn huy ®éng chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp lµ vèn vay ng©n hµng vµ vèn do Nhµ n­íc cÊp. - Chi phÝ cã liªn quan ®Õn vèn vay ng©n hµng: + Chi phÝ tr­íc thuÕ (t): ®ã chÝnh lµ l·i suÊt mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho kho¶n vay ng©n hµng cña m×nh. + Chi phÝ nî vay sau thuÕ: v× nî vay ®­îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp cho nªn ta ph¶i x¸c ®Þnh nî vay sau thuÕ bëi c«ng thøc Kd = t(1-T). Víi Kd: nî sau thuÕ; T: thuÕ suÊt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp. - Chi phÝ liªn quan ®Õn vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp: theo luËt khi sö dông vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc th× c¸c doanh nghiÖp thuéc së h÷u Nhµ n­íc hµng n¨m ph¶i tr¶ 6% trªn tæng sè vèn Nhµ n­íc cÊp cho doanh nghiÖp, vµ 6% ®­îc coi lµ chi phÝ sö dông vèn do Nhµ n­íc cÊp cña doanh nghiÖp. Tõ hai yÕu tè trªn, ta x¸c ®Þnh ®­îc chi phÝ b×nh qu©n gia quyÒn cña vèn theo c«ng thøc: WACC = Wd.Kd + Ws. Ks Trong ®ã: Wd: Tû träng vèn vay trong tæng nguån vèn Ws: Tû träng lîi nhuËn gi÷ l¹i ®Ó t¸i ®Çu t­ trong tæng nguån vèn Ks: Chi phÝ lîi nhuËn gi÷ l¹i WACC ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qña sö dông vèn cña doanh nghiÖp, trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh c¸c doanh nghiÖp ph¶i t¹o ra ®­îc tû suÊt lîi nhuËn tèi thiÓu lµ WACC, cã nghÜa lµ tû suÊt lîi nhuËn cña doanh nghiÖp ph¶ lín h¬n hoÆc b»ng WACC th× viÖc sö dông vèn cña doanh nghiÖp míi ®­îc coi lµ cã hiÖu qu¶. Tõ hai nh©n tè trªn sÏ gióp cho doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®­îc cho m×nh mét c¬ cÊu vèn tèi ­u lµ c¬ cÊu vèn ®¹t ®Õn sù c©n g»ng gi÷a l·i suÊt vµ rñi ro lµm cho chi phÝ vèn thÊp nhÊt (®iÒu nµy sÏ gióp cho doanh nghiÖp nÕu cÇn më réng quy m« huy ®éng vèn mµ vÉn gi÷ nguyªn tû träng nµy th× chi phÝ vèn vÉn lµ thÊp nhÊt, mét trong nh÷ng nh©n tè gióp doanh nghiÖp n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña m×nh. 3. ThÞ tr­êng cña doanh nghiÖp. TÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Òu chÞu sù t¸c ®éng cña nh©n tè thÞ tr­êng. Cã thÓ nãi , nÕu vèn gióp cho doanh nghiÖp b­íc vµo ho¹t ®éng th× thÞ tr­êng lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù tån t¹i cña doanh nghiÖp, nã ¶nh h­ëng ®Õn "®Çu ra" doanh thu cña doanh nghiÖp. Sù t¸c ®éng cña nã ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp thÓ hiÖn ë mét sè khÝa c¹nh c¬ b¶n sau: - NÕu doanh nghiÖp huy ®éng vèn hay ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh­ng hµng s¶n xuÊt ra hay nhËp vÒ l¹i kh«ng tiªu thô ®­îc, ®iÒu nµy lµm cho vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp kh«ng lu©n chuyÓn ®­îc, vèn kh«ng sinh lêi trong khi ®ã doanh nghiÖp vÉn ph¶i tr¶ l·i vay, môc tiªu kinh doanh cña doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng kh«ng ®¹t ®­îc mµ cßn ®øng tr­íc nguy c¬ thua lç. - Sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng còng lµ nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qña sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng thÓ hiÖn ë c¶ ®Çu ra vµ ®Çu vµo cña doanh nghiÖp. Sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng ®Çu vµo c¸c yÕu tè s¶n xuÊt, gi¸ c¶ biÕn ®éng lín dÉn ®Õn gi¸ b¸n s¶n phÈm hµng ho¸ cña doanh nghiÖp kh«ng ®ñ bï ®¾p chi phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó cã ®­îc c¸c hµng ho¸ ®ã. Sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng ®Çu ra nh­ thay ®æi cña nhu cÇu ng­êi tiªu dïng, hµng ho¸ b¸n ®­îc nh­ng kh«ng ®ñ bï ®¾p chi phÝ... TÊt c¶ c¸c yÕu tè nµy t¸c ®éng ®Õn rñi ro kinh doanh cña doanh nghiÖp tõ ®ã t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy, yÕu tè thÞ tr­êng còng lµ nh©n tè cùc kú quan träng ®èi víi hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c¸c doanh nghiÖp. Nã ®ãng vai trß lµ n¬i t¸i t¹o nguån vèn ®Ó doanh nghiÖp thùc hiÖn ho¹t ®éng t¸i s¶n xuÊt kinh doanh më réng, trªn c¬ së ®ã ®Èy m¹nh hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. 4. Nguån vèn. Cã thÓ nãi, ®©y lµ nh©n tè cã tÝnh quyÕt ®Þnh trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. V× khi b¾t ®Çu ho¹t ®éng kinh doanh còng nh­ më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh th× c©u hái th­êng trùc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lµ nguån vèn cã thÓ cã tõ ®©u? bao nhiªu? Sau khi ®· x©y dùng ®­îc kÕ ho¹ch kinh doanh, x¸c ®Þnh ®­îc sè vèn cÇn thiÕt th× nguån tµi trî tõ ®©u vµ t­¬ng øng víi nã lµ chi phÝ nh­ thÕ nµo? C¸c nguån vèn mµ doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng ®­îc lµ: - Vèn vay ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông. - Vèn chñ së h÷u. - C¸c nguån vèn kh¸c a. §èi víi nguån vèn vay tõ ng©n hµng. Doanh nghiÖp ph¶i chÞu mét kho¶n chi phÝ nh­ ®· nãi, tû lÖ nµy th­êng xuyªn thay ®æi tuú thuéc vµo tr¹ng th¸i cña nÒn kinh tÕ vµ sè l­îng vèn vay cña doanh nghiÖp, vµ kh«ng ph¶i lµ doanh nghiÖp muèn vay bao nhiªu còng ®­îc v× nÕu v­ît qua mét møc giíi h¹n "h¹n møc" th× ng©n hµng cã thÓ sÏ kh«ng cho vay n÷a. V× vËy, khi huy ®éng nguån vèn tõ phÝa ng©n hµng c¸c doanh nghiÖp ph¶i tÝnh ®Õn chi phÝ cña kho¶n vay còng nh­ c¸c ®iÒu kiÖn rµng buéc mµ ng©n hµng ®Æt ra ®èi víi doanh nghiÖp, tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò nµy sÏ ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c¸c doanh nghiÖp. b. §èi víi nguån vèn chñ së h÷u. §èi víi nguån vèn nµy c¸c doanh nghiÖp còng ph¶i tr¶ chi phÝ cho viÖc sö dông nã (6%/n¨m nÕu lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc, tû lÖ lîi tøc yªu cÇu cña c¸c nhµ ®Çu t­ nÕu lµ c«ng ty cæ phÇn...). Vµ viÖc huy ®éng c¸c nguån vèn nµy còng ph¶i cã ®iÒu kiÖn cña nã nh­: nÕu lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc th× ph¶i lµm ¨n cã hiÖu qu¶, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn ®­îc nguån vèn Nhµ n­íc ®· giao th× Nhµ n­íc míi cÊp vèn bæ sung cho doanh nghiÖp; ®èi víi c«ng ty cæ phÇn th× ph¶i cam kÕt kiÕm ®­îc mét tû suÊt doanh lîi cao h¬n tû lÖ mµ c¸c nhµ ®Çu t­ yªu cÇu... c. C¸c nguån vèn kh¸c. ë ®©y bao gåm: vèn chiÕm dông cña c¸c c¸ nh©n, ®¬n vÞ kh¸c trong vµ ngoµi doanh nghiÖp, vèn liªn doanh - liªn kÕt... tÊt c¶ c¸c nguån vèn nµy khi sö dông doanh nghiÖp ®Òu ph¶i tr¶ gi¸ cho nã b»ng chi phÝ vµ uy tÝn cña m×nh. ChÝnh v× vËy, khi lùa chän nguån tµi trî cho nhu cÇu vèn cña m×nh, c¸c doanh nghiÖp ph¶i c©n nh¾c, so s¸nh lîi thÕ vµ chi phÝ ph¶i bá ra ®Ó cã ®­îc chóng ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh cho m×nh ®­îc mét c¬ cÊu vèn tèi ­u víi chi phÝ thÊp nhÊt. X¸c ®Þnh vµ t×m ®­îc nguån tµi trî hîp lý sÏ lµ nh©n tè gióp cho doanh nghiÖp ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ kinh doanh cña m×nh trªn c¬ së ®ã sÏ t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i doanh nghiÖp. 5. Rñi ro trong kinh doanh. Rñi ro ®­îc hiÓu lµ c¸c biÕn cè kh«ng may x¶y ra mµ con ng­êi kh«ng thÓ l­êng tr­íc ®­îc. Rñi ro lu«n ®i liÒn víi ho¹t ®éng kinh doanh, trong kinh doanh th× cã nhiÒu lo¹i rñi ro kh¸c nhau nh­: rñi ro tµi chÝnh (rñi ro do sö dông nî vay), rñi ro trong qu¸ tr×nh sö dông tµi s¶n, vËn chuyÓn hµng ho¸ (mÊt m¸t, thiÕu hôt, háng hãc)... ®iÒu nµy dÉn ®Õn t×nh tr¹ng doanh nghiÖp mÊt vèn, mÊt uy tÝn, mÊt b¹n hµng... trong kinh doanh, tõ ®ã nã ¶nh h­ëng, lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Do ®ã, muèn thµnh c«ng trong kinh doanh kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ chÊp nhËn rñi ro, biÕt m¹o hiÓm trong kinh doanh. NghÜa lµ sau khi ph©n tÝch cÆn kÏ c¸c rñi ro trªn thÞ tr­êng, c¸c nhµ kinh doanh d¸m ®Çu t­ vµo lÜnh vùc kinh doanh ®ã víi sù c©n nh¾c, tÝnh to¸n kü cµng chø kh«ng ph¶i m¹o hiÓm, liÒu lÜnh. 6. C¸c nh©n tè kh¸c. Ngoµi c¸c nh©n tè nh­ ®· nãi ë trªn, cßn cã c¸c nh©n tè chñ quan vµ kh¸ch quan kh¸c t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Nh­ng ë ®©y ta chØ xÐt ®Õn hai nh©n tè kh¸ch quan vµ chñ quan c¬ b¶n nhÊt, ®ã lµ: 6.1. Nh©n tè con ng­êi. §©y lµ nh©n tè chñ quan nh­ng lµ quan träng nhÊt bëi v× hä chÝnh lµ nh÷ng ng­êi qu¶n lý vµ sö dông vèn. Mét doanh nghiÖp cã trong tay m×nh mét ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o ®ñ n¨ng lùc, kh¶ n¨ng qu¶n lý doanh nghiÖp th× doanh nghiÖp ®ã ho¹t ®éng sÏ rÊt hiÖu qu¶ bëi v×: víi ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o giái, doanh nghiÖp sÏ x©y dùng ®­îc cho m×nh ph­¬ng ¸n kinh doanh cã hiÖu qu¶, sö dông nguån lùc s½n cã mét c¸ch hîp lý; x©y dùng mèi quan hÖ tèt víi kh¸ch hµng, b¹n hµng, t¹o uy tÝn cho doanh nghiÖp; t¹o ra ®­îc mét ª kÝp lµm viÖc cã hiÖu qu¶. Ngoµi ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o, th× lùc l­îng lao ®éng trong doanh nghiÖp chiÕm vÞ trÝ rÊt quan träng bëi v× hä lµ ng­êi trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c chiÕn l­îc, c¸c kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh tõ trªn ®­a xuèng vµ kÕt qu¶ cña chiÕn l­îc s¶n xuÊt kinh doanh còng bÞ ¶nh h­ëng h­ëng bëi sù nç lùc cè g¾ng cña hä trong c«ng viÖc. Víi ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o giái vµ ®éi ngò lao ®éng cã tr×nh ®é, tËn t©m cïng víi sù ¨n ý trong c«ng viÖc sÏ gióp cho doanh nghiÖp v­ît qua ®­îc mäikhã kh¨n ®¹t ®­îc chiÕn l­îc kinh doanh ®Ò ra t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy hiÖu qu¶ kinh doanh trªn c¬ së ®ã thóc ®Èy hiÖu qu¶ sö dông vèn trong doanh nghiÖp. 6.2. C¬ chÕ qu¶n lý vµ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña Nhµ n­íc. §©y chÝnh lµ mét trong nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan quan träng t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Ta ®· biÕt Nhµ n­íc t¹o ra m«i tr­êng ph¸p lý cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng vµ tiÕn hµnh qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp trªn c¬ së c¸c c¬ chÕ qu¶n lý do m×nh ®Æt ra. BÊt kú mét sù thay ®æi c¬ chÕ qu¶n lý nµo cña Nhµ n­íc ®Òu t¸c ®éng mét c¸ch trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. §iÒu nµy cã thÓ thÊy râ qua viÖc Nhµ n­íc ban hµnh vµ cho ¸p dông luËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng vµo ngµy 1/1/1999, nã ®· ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. ChÝnh v× vËy, mét c¬ chÕ qu¶n lý æn ®Þnh, thÝch hîp víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn lµ hÕt søc cÇn thiÕt, lµ ®iÒu kiÖn gióp cho c¸c doanh nghiÖp yªm t©m tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh tËp trung, dån mäi nç lùc cña m×nh vµo kinh doanh mµ kh«ng ph¶i lo ng¹i sù thay ®æi cña m«i tr­êng kinh doanh. Cã nh­ vËy c¸c doanh nghiÖp míi cã thÓ cã ®­îc hiÖu qu¶ kinh doanh trong ho¹t ®éng cña m×nh. Trªn ®©y em ®· tr×nh bµy mét sè nh©n tè kh¸ch quan vµ chñ quan c¬ b¶n t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c¸c doanh nghiÖp. BiÕt thÝch øng víi c¸c nh©n tè kh¸ch quan vµ biÕt tËn dông, ph¸t huy c¸c nh©n tè chñ quan s½n cã sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp kh«ng chØ ®¹t ®­îc mµ cßn n©ng cao ®­îc hiÖu qu¶ sö dông vèn cña m×nh. Ch­¬ng II. Thùc tr¹ng sö dông vèn kinh doanh ë C«ng ty xuÊt nhËp khÈu t¹p phÈm Hµ néi. I. Mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÒ C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hµ néi. 1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty. C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hµ Néi, tªn giao dÞch quèc tÕ lµ TOCONTAP, trô së t¹i 36 Bµ TriÖu, Hµ Néi ®­îc thµnh lËp ngµy 05/03/1956. C«ng ty lµ mét trong nh÷ng doanh nghiÖp lín cña nhµ n­íc, ®­îc thµnh lËp sím nhÊt trùc thuéc Bé ngo¹i th­¬ng nay lµ Bé Th­¬ng m¹i. Tr¶i qua 45 n¨m ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn, C«ng ty xuÊt nhËp khÈu t¹p phÈm Hµ néi th¨ng trÇm cïng víi sù biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ. Tr­íc kia, trong nÒn kinh tÕ tËp trung víi quy m« lµ mét Tæng c«ng ty, C«ng ty lµ mét doanh nghiÖp chñ ®¹o cña nhµ n­íc trong ngo¹i th­¬ng. Nh­ng theo thêi gian, tæ chøc cña c«ng ty ®· cã nhiÒu biÕn ®æi, t¸ch dÇn mét sè bé phËn ®Ó thµnh lËp mét sè c«ng ty kh¸c nh­: N¨m 1964: t¸ch thµnh lËp ARRTEXPORT. N¨m 1971: t¸ch thµnh lËp BARROTEX. N¨m 1972: t¸ch c¸c c¬ së s¶n xuÊt cña c«ng ty ra giao cho Bé c«ng nghiÖp nhÑ qu¶n lý. N¨m 1978: t¸ch thµnh lËp TEXTIMEX. N¨m 1985: t¸ch thµnh lËp MECANIMEX. N¨m 1987: t¸ch thµnh lËp LEAPRODOXIM. N¨m 1990: t¸ch c«ng ty xuÊt nhËp khÈu t¹p phÈm phÝa Nam thµnh c«ng ty trùc thuéc Bé Th­¬ng m¹i. §Õn n¨m 1993, ®Ó ®¸p øng ®iÒu kiÖn kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, theo ®Ò nghÞ cña Vô tr­ëng vô tæ chøc vµ cña gi¸m ®èc c«ng ty xuÊt nhËp khÈu t¹p phÈm, Bé th­¬ng m¹i ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp nhµ n­íc sè 333 TM/TVVB ngµy 31/03/1993. - Tªn c«ng ty: C«ng ty xuÊt nhËp khÈu t¹p phÈm Hµ néi. - Tªn giao dÞch: TOCONTAP- Hµ néi. - Trô së: Sè 36- Bµ TriÖu, Hoµn KiÕm, Hµ néi. - §iÖn tho¹i: 8254191 - 8256576 - Fax : 844 - 255917 - Telex : 411258 TOC.VT - Tµi kho¶n tiÒn ViÖt nam sè : 396111100005 - Tµi kho¶n ngo¹i tÖ sè : 36211137005 t¹i Vietcombank Tæng gi¸m ®èc: Bïi ThÞ TuÖ. 2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ nh÷ng lÜnh vùc ho¹t ®éng chñ yÕu cña C«ng ty. 2.1. QuyÒn h¹n cña c«ng ty - §­îc quyÒn chñ ®éng trong giao dÞch, ®µm ph¸n, ký kÕt vµ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng, hîp ®ång kinh tÕ vµ c¸c v¨n b¶n vÒ hîp t¸c, liªn doanh thuéc c¸c lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu víi c¸c n­íc trong vµ ngoµi n­íc. -§­îc vay vèn kÓ c¶ ngo¹i tÖ ë trong n­íc vµ ë n­íc ngoµi, ®­îc huy ®éng vèn trong d©n nh»m phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, ®­îc hîp t¸c liªn kÕt víi c¸c tæ chøc kinh tÕ trong n­íc vµ n­íc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn kinh doanh s¶n xuÊt cña c«ng ty theo quy chÕ hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc vµ Bé Th­¬ng m¹i. -§­îc tham gia héi chî triÓn l·m, qu¶ng c¸o hµng hãa, tham gia c¸c héi nghÞ , héi th¶o chuyªn ®Ò cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty ë trong n­íc vµ ë n­ícngoµi. -§­îc cö c¸n bé cña C«ng ty ra n­íc ngoµi hoÆc mêi kh¸ch n­íc ngoµi vµo ViÖt nam ®Ó giao dÞch, ®µm ph¸n, ký kÕt c¸c vÊn ®Ò thuéc ph¹m vi kinh doanh cña c«ng ty theo quy chÕ hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc vµ Bé Th­¬ng m¹i. - §­îc më cöa hµng b¸n bu«n, b¸n lÎ c¸c s¶n phÈm do C«ng ty kinh doanh -§­îc quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò vÒ tæ chøc bé m¸y, nh©n sù thuéc ph¹m vi qu¶n lý cña c«ng ty. 2.2. NhiÖm vô cña C«ng ty -D­íi sù l·nh ®¹o cña Bé, C«ng ty ph¶i x©y dùng ®­îc nh÷ng kÕ ho¹ch kinh doanh dµi h¹n hµng n¨m vµ c¸c kÕ ho¹ch liªn quan ®Õn tµi chÝnh, tiÒn tÖ, vËn t¶i giao nhËn, vËt t­...Dùa vµo nhu cÇu cña thÞ tr­êng quèc tÕ vµ kh¶ n¨ng khai th¸c, sö dông c¸c ph­¬ng thøc mua b¸n thÝch hîp víi c¸c c«ng ty n­íc ngoµi vµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt trong n­íc ®Ó lËp kÕ ho¹ch bæ sung ngoµi chØ tiªu Ph¸p lÖnh cña Nhµ n­íc nh»m t¨ng nguån hµng xuÊt khÈu. -Chñ ®éng giao dÞch víi c¸c c¬ quan trong vµ ngoµi n­íc ®Ó ký c¸c hîp ®ång kinh tÕ, dÞch vô víi c¸c ®¬n vÞ VËn t¶i, B¶o hiÓm vÒ hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu trªn c¬ së chØ tiªu kÕ ho¹ch cña Nhµ n­íc vµ cña Bé trong danh môc hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu theo c¸c chÕ ®é, thÓ lÖ cña Nhµ n­íc vµ ph¸p luËt quèc tÕ. -KÕt hîp chÆt chÏ víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh trong n­íc ®Ó t×m hiÓu nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ s¾p xÕp, x©y dùng hÖ thèng kho tµng, bÕn b·i; tæ chøc viÖc tiÕp nhËn, vËn chuyÓn hµng ho¸ an toµn, gi¶m tèi ®a tû lÖ hao hôt s¶n phÈm. -Nghiªn cøu t×nh h×nh s¶n phÈm vµ gi¸ c¶ cña thÞ tr­êng thÕ giíi, t×nh h×nh l­u th«ng c¸c mÆt hµng thuéc ph¹m vi kinh doanh ®Ó cã c¸c biÖn ph¸p tranh thñ vÒ gi¸ c¶ bu«n b¸n cã lîi nhÊt; xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng cã lîi thÕ vµ nhËp khÈu nh÷ng hµng tiªu dïng, vËt t­, thiÕt bÞ, phô tïng cÇn thiÕt cho sinh ho¹t, s¶n xuÊt, ®¶m b¶o c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. -Tham dù c¸c cuéc ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång kinh tÕ víi c¸c c¬ quan kinh tÕ Nhµ n­íc, c¸c n­íc cã quan hÖ bu«n b¸n trong lÜnh vùc nghiÖp vô cã liªn quan. -Thùc hiÖn c¸c cam kÕt trong ho¹t ®éng mua b¸n ngo¹i th­¬ng vµ c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu cña C«ng ty. -Tu©n thñ c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu vµ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i, ®Ò cËp víi cÊp trªn nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn tiªu chuÈn chÊt l­îng hay kÜ thuËt. 2.3. C¸c ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu cña C«ng ty. 2.3.1. MÆt hµng kinh doanh. Lµ c«ng ty lu«n kinh doanh xuÊt nhËp khÈu t¹p phÈm nªn c¸c mÆt hµng cña TOCONTAP rÊt ®a d¹ng, bao gåm c¸c mÆt hµng mµ Nhµ n­íc kh«ng cÊm xuÊt khÈu, nhËp khÈu. C¸c mÆt hµng truyÒn thèng cña C«ng ty bao gåm mÆt hµng giÇy dÐp, may mÆc, dông cô thÓ thao, may tre ®an vµ v¨n ho¸ phÈm. HiÖn nay C«ng ty ®· më réng kinh doanh thªm nhiÒu mÆt hµng nh­: phô tïng «t«, xe m¸y, thÐp, thiÕt bÞ bÓ b¬i, thiÕt bÞ ®iÖn, ®iÖn tö, thiÕt bÞ vÒ kh¸ch s¹n... Ngoµi ra, C«ng ty cßn thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng dÞch vô nh­ dÞch vô qu¸ c¶nh, gia c«ng s¶n xuÊt, t¸i xuÊt hµng, chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu vµ giao nhËn hµng xuÊt khÈu t¹i c¸c c¶ng biÓn ViÖt nam. C«ng ty cßn liªn doanh víi Cana®a ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô mÆt hµng chæi quÐt s¬n, con l¨n t­êng; x©y dùng nhµ m¸y bia KiÕn An ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô bia, n­íc ngät; ®Çu t­ x©y dùng nhµ m¸y s¶n xuÊt mú ¨n liÒn t¹i Lµo... C¸c mÆt hµng cña C«ng ty tuy ®a d¹ng nh­ng hiÖn nay C«ng ty ®ang tËp trung nhiÒu ®Õn mÆt hµng chñ lùc, cã kh¶ n¨ng thu lîi nhuËn cao. Trong c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu, ngoµi chæi quÐt s¬n ra, xuÊt khÈu phÇn lín vÉn tËp trung vµo mét sè mÆt hµng truyÒn thèng nh­ gèm sø, m©y tre ®an, th¶m ®ay... §©y lµ nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu ®­îc Nhµ n­íc khuyÕn khÝch, l¹i cã thÞ tr­êng réng lín, cã kh¶ n¨ng ph¸t huy c¸c lîi thÕ hiÖn cã cña ViÖt nam nh­ nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó, nguèn lao ®éng dåi dµo, l¹i kh«ng ®ßi hái nguån vèn ®Çu t­ lín. 2.3.2. §Þa bµn kinh doanh TOCONTAP ho¹t ®éng kinh doanh trªn ph¹m vi ®Þa bµn c¶ trong vµ ngoµi n­íc. C¸c b¹n hµng trong n­íc chñ yÕu cña C«ng ty lµ c¸c xÝ nghiÖp, c«ng ty, ®¬n vÞ s¶n xuÊt... kh«ng ®­îc phÐp xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp hoÆc kh«ng cã ®ñ kinh nghiÖm ®Ó xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp hay kh«ng thÓ t×m kiÕm ®­îc thÞ tr­êng. C«ng ty, víi th©m niªn ho¹t ®éng l©u n¨m trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu, cã thÓ nhËn lµm trung gian, thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô nh­ xuÊt nhËp khÈu uû th¸c, gia c«ng uû th¸c...cho c¸c ®¬n vÞ trªn. ë n­íc ngoµi, b¹n hµng cña C«ng ty cã ë rÊt nhiÒu n­íc, ngoµi c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng nh­ EU, ASEAN, Trung Quèc, Mü, NhËt B¶n, Hång K«ng, §µi Loan..., c«ng ty cßn t×m kiÕm ®­îc thªm nhiÒu thi tr­êng míi giµu tiÒm n¨ng nh­ thÞ tr­êng Mü Latinh, Hµn Quèc, c¸c n­íc B¾c ©u. 2.3.3. Ph­¬ng thøc kinh doanh. Tõ khi míi thµnh lËp, TOCONTAP ®· ¸p dông hÇu hÕt c¸c ph­¬ng thøc kinh doanh ®­îc ¸p dông trong ngµnh ngo¹i th­¬ng nh­ hµng viÖn trî, hµng mËu dÞch, ®æi hµng, uû th¸c, hîp t¸c gia c«ng ®Ó ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn cña m×nh. Cµng ngµy, c¸c ph­¬ng thøc kinh doanh cña C«ng ty cµng ®a d¹ng vµ phong phó, ®¸p øng ®­îc nh÷ng ®ßi hái g¾t gao cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®æi míi ®Ó ph¸t triÓn. Ph­¬ng thøc kinh doanh cña C«ng ty cã b¸n bu«n, b¸n lÎ, lµm ®¹i lý, s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng n­íc ngoµi, nhËn uû th¸c xuÊt nhËp khÈu, liªn doanh lµm hµng xuÊt khÈu...nh»m cè g¾ng ®¹t nh÷ng môc tiªu cña chiÕn l­îc kinh tÕ ®· v¹ch ra vµ ®¸p øng kÞp thêi c¸c nhu cÇu ®ßi hái kh¸c nhau trªn thÞ tr­êng. 3. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hµ néi. M« h×nh tæ chøc qu¶n lý cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu Hµ néi: Tæng gi¸m ®èc ®iÒu hµnh trùc tiÕp mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty ®Õn tÊt c¶ c¸c phßng vµ c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh trong c«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Bé Th­¬ng m¹i. Phã tæng gi¸m ®èc ®­îc uû quyÒn duyÖt ph­¬ng ¸n kinh doanh cña c«ng ty, c¸c chi nh¸nh, c¸c phßng xuÊt nhËp khÈu tæng hîp, c¸c phßng ban kh¸c. C¸c phßng qu¶n lý: Phßng tæ chøc lao ®éng: Tæ chøc qu¶n lý lao ®éng cña C«ng ty theo nhiÖm vô cña C«ng ty nh­ s¾p xÕp bè trÝ lao ®éng, nhu cÇu ®iÒu ®éng cña Tæng gi¸m ®èc. Trªn c¬ së n½m v÷ng c¸c qui ®Þnh cña LuËt lao ®éng vµ hîp ®ång lao ®éng. Tæ chøc b¶o vÖ an toµn cho C«ng ty vÒ an ninh chÝnh trÞ, phßng ban b¶o mËt. Quy ho¹ch vÒ ®µo t¹o, tuyÓn dông lao ®éng theo nhiÖm vô cña s¶n xuÊt kinh doanh. Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè tông vµ ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ng­êi lao ®éng. Phßng tæng hîp: Tæng hîp c¸c vÊn ®Ò vÒ ®èi néi, ®èi ngo¹i, s¶n xuÊt kinh doanh. Th«ng tin kÞp thêi c¸c sè liÖu trong vµ ngoµi n­íc cã liªn quan ®Õmn s¶n xuÊt kinh doanh vµ ho¹t ®éng cña C«ng ty t×m hiÓu c¸c ®èi t¸c, phiªn dÞch vµ biªn dÞch c¸c tµi liÖu phôc vô cho kinh doanh, thÈm ®Þnh vµ kiÓm tra c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh xuÊt nhËp khÈu tr­íc khi tr×nh ký; h­íng dÊn c¸c ®¬n vÞ x©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh vµ tæng hîp b¸o c¸o theo th¸ng, quý, n¨m cña C«ng ty; tæng hîp vµ ph©n tÝch c¸c d÷ liÖu ph¸t sinh cung cÊp cho tæng gi¸m ®èc vµ c¸c phßng qu¶n lý ®Ó kÞp ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña C«ng ty; lËp b¸o c¸o tæng hîp cña C«ng ty tr×nh bé chñ qu¶n vµ c¸c ngµnh liªn quan; theo dâi ®«n ®èc c¸c phßng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu th«ng qua giÊy phÐp, tê khai h¶i quan ®Ó Tæng gi¸m ®èc n¾m ®­îc t×nh h×nh kinh doanh cña c¸c bé phËn; hµng th¸ng cung cÊp sè liÖu thùc hiÖn kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña tõng ®¬n vÞ cho phßng kÕ to¸n ®Ó tÝnh tiÒn l­¬ng. Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh: Víi chøc n¨ng gi¸m ®èc tiÒn tÖ th«ng qua viÖc kiÓm so¸t, vµ qu¶n lý tiÒn vèn, tµi s¶n cña C«ng ty; cã tr¸ch nhiÖm h­íng dÊn nghiÖp vô cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh vÒ: më sæ s¸ch, theo dâi mäi ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ, c¸c sè liÖu thèng kª b¸o c¸o, h¹ch to¸n néi bé theo qui ®Þnh cña c«ng ty vµ Bé Tµi chÝnh; kiÓm tra ph­¬ng ¸n kinh doanh ®· duyÖt vµ ®èi chiÕu chøng tõ ®Ó gióp c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n chÝnh x¸c; gãp ý vµ chÞu tr¸ch nhiÖm víi tõng ph­¬ng ¸n kinh doanh cô thÓ; x¸c ®Þnh lç, l·i ®Ó tÝnh tr¶ l­¬ng cho c¸c ®¬n vÞ; x©y dùng quy chÕ, ph­¬ng thøc cho vay vèn, gi¸m s¸t viÖc theo dâi viÖc sö dông vèn vay cña C«ng ty vµ b¶o l·nh vèn vay ng©n hµng; n¾m v÷ng qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn cña tõng hîp ®ång nh»m ng¨n chÆn nguy c¬ tån ®äng hoÆc th©m hôt vèn, lËp quü dù phßng ®Ó gi¶i quyÕt kÞp thêi c¸c ph¸t sinh bÊt lîi; chñ ®éng xö lý khi cã thay ®æi vÒ tæ chøc d©n sù, lao ®éng khi cã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò tµi chÝnh; trÝch lËp c¸c quü cña lîi nhuËn cßn l¹i, quü ph¸t triÓn lu«n ®Ó møc lín h¬n 50% vµ quü dù phßng ë møc 10% Phßng hµnh chÝnh qu¶n trÞ: Chøc n¨ng chÝnh lµ phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh, qu¶n lý hµnh chÝnh, v¨n th­ l­u tr÷ tµi liÖu hå s¬ chung, huy ®éng xe, c¸c thiÕt bÞ mua s¾m ®Ó phôc vô qu¶n lý ®iÒu hµnh vÒ ho¹t ®éng kinh doanh trong toµn C«ng ty cã hiÖu qu¶ vµ tiÕt kiÖm, ®Ò xuÊt mua s¾m ®å dïng ph­¬ng tiÖn lµm viÖc vµ phôc vô c¸c nhu cÇu sinh ho¹t cña C«ng ty, söa ch÷a nhµ cöa, b¶o vÖ an toµn c¬ quan, duy tr× thêi gian lµm viÖc gi÷ vÖ sinh ®¶m b¶o m«i tr­êng C«ng ty s¹ch ®Ñp v¨n minh. C¸c phßng nghiÖp vô: C«ng ty cã c¸c phßng xuÊt nhËp khÈu ®­îc ®¸nh sè tõ 1 ®Õn 8, nh­ng ®Õn n¨m 2000, C«ng ty ®· tæ chøc s¸p nhËp phßng sè 5 vµo phßng sè 8, v× vËy, hiÖn nay TOCONTAP cã tÊt c¶ 7 phßng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. C¸c phßng nµy trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c hîp ®ång kinh doanh cña C«ng ty theo c¬ chÕ “kho¸n”. Ngoµi ra C«ng ty cßn cã c¸c chi nh¸nh t¹i H¶i Phßng vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ xÝ nghiÖp TOCAN lµ xÝ nghiÖp liªn doanh víi Cana®a chuyªn s¶n xuÊt chæi quyÐt s¬n. Phã tæng gi¸m ®èc Tæng gi¸m ®èc C¸c ®¬n vÞ trùc thuéc C¸c phßng c qu¶n lý C¸c phßng nghiÖp vô Chi nh¸nh t¹i tp. HCM Phßng kÕ to¸n - tµi chÝnh Phßng XNK 1 Chi nh¸nh t¹i H¶i Phßng Phßng tæ chøc lao ®éng Phßng XNK 2 Phßng hµnh chÝnh - qu¶n trÞ Phßng XNK 3 Phßng tæng hîp Phßng XNK 4 Phßng XNK 6 Phßng XNK 8 Phßng XNK 7 XÝ nghiÖp TOCAN Phßng kho vËn B¶ng1: S¬ ®å tæ chøc C«ng ty XNK t¹p phÈm. II. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu t¹p phÈm Hµ néi- TOCONTAP. 1. §Æc ®iÓm vÒ c¬ cÊu vèn cña TOCONTAP. TOCONTAP lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc do ®ã nguån vèn chñ yÕu cña C«ng ty lµ do nhµ n­íc cÊp vµ qua c¸c n¨m ho¹t ®éng kinh doanh, C«ng ty ®· bæ sung thªm nguån vèn, nguån vèn nµy cña C«ng ty ®· ®­îc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn qua c¸c n¨m vµ nã chiÕm mét tû lÖ ®¸ng kÓ trong tæng nguån vèn. B¶ng 2: T×nh h×nh b¶o toµn vµ ph¸t triÓn nguån vèn cña C«ng ty qua c¸c n¨m §¬n vÞ tÝnh: TriÖu ®ång. N¨m Tæng nguån vèn Vèn cè ®Þnh Vèn l­u ®éng TrÞ gi¸ Tû träng (%) TrÞ gi¸ Tû träng (%) 1999 45.779 19.152 41,84 26.627 58,16 2000 44.992 19.165 42,6 25.827 57,4 2001 45.210 17.948 39,7 27.262 60,3 Lµ mét doanh nghiÖp th­¬ng m¹i chuyªn kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, c¬ cÊu vèn cña C«ng ty mang ®Æc tr­ng riªng cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, vèn l­u ®éng chiÕm tû träng lín trong tæng nguån vèn. Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy, trong n¨m 1999, tæng nguån vèn cña C«ng ty lµ 45.779 triÖu ®ång, trong ®ã vèn cè ®Þnh lµ 19.152 triÖu ®ång chiÕm 41,84%, vèn l­u ®éng lµ 26.627 triÖu ®ång chiÕm 58,16% trong tæng nguån vèn. N¨m 2000, tæng nguån vèn cña C«ng ty lµ 44.992 triÖu ®ång, trong ®ã vèn cè ®Þnh lµ 19.165 triÖu ®ång chiÕm 42,6%, vèn l­u ®éng lµ 25.827 triÖu ®ång chiÕm 57,4% trong tæng nguån vèn. N¨m 2001, tæng nguån vèn cña C«ng ty lµ 45.210 triÖu ®ång, trong ®ã vèn cè ®Þnh lµ 17.948 triÖu ®ång chiÕm 39,7%, vèn l­u ®éng lµ 27.262 triÖu ®ång chiÕm 60,3% trong tæng nguån vèn cña C«ng ty. Qua ®ã ta thÊy C«ng ty ®· b¶o toµn ®­îc vèn nh­ng cÇn ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó ph¸t triÓn nguån vèn. 2.Ph©n tÝch t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña TOCONTAP trong 3 n¨m 1999-2001. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cña C«ng ty cÇn ph¶i quan t©m ®Õn kÕt qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng kinh doanh ®ã lµ lîi nhuËn, lîi nhuËn lµ chØ tiªu chÊt l­îng ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, nã lµ kho¶n tiÒn chªnh lÖch gi÷a doanh thu vµ chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra ®Ó ®¹t ®­îc doanh thu ®ã tõ ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu cña TOCONTAP lµ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. B¶ng 3: KÕt qu¶ kinh doanh cña C«ng ty tõ n¨m 1999 ®Õn n¨m 2001. §¬n vÞ tÝnh: TriÖu ®ång. ChØ tiªu N¨m 2000/1999 2001/2000 1999 2000 2001 Gi¸ trÞ (Δ) Tû lÖ (%) Gi¸ trÞ (Δ) Tû lÖ (%) Tæng doanh thu 107.679 185.372 286.380 77.693 172 111.008 160 Tæng chi phÝ 105.585 183.350 284.280 77.665 173 100.930 155 Lîi nhuËn 1994 2022 2100 28 101 78 103,8 Qua c¸c sè liÖu thùc tÕ trªn, ta thÊy kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty t¨ng lªn râ rÖt qua c¸c n¨m. N¨m 1999, víi tæng doanh thu lµ 107.679 triÖu ®ång, c«ng ty ®· thu ®­îc mét kho¶n lîi nhuËn lµ 1994 triÖu ®ång. Bªn c¹nh nhiÒu doanh nghiÖp nhµ n­íc hiÖn nay lµm ¨n thua lç, víi møc lîi nhuËn nµy chøng tá ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty ®¹t hiÖu qu¶ rÊt cao, ®ã lµ mét sù cè g¾ng nç lùc cña l·nh ®¹o C«ng ty trong viÖc huy ®éng vµ sö dùng vèn hîp lý. So víi n¨m 1999, n¨m 2000 tÊt c¶ c¸c chØ tiªu vÒ doanh thu, chi phÝ, lîi nhuËn cña C«ng ty ®Òu t¨ng lªn, tæng doanh thu lµ 185.372 triÖu ®ång, so víi n¨m 1999 t¨ng lªn 77.693 triÖu ®ång hay 172%, lîi nhuËn thu ®­îc 2022 triÖu ®ång so víi n¨m 1999 t¨ng 28 triÖu ®ång hay 101%. §Õn n¨m 2001, tæng doanh thu cña C«ng ty ®¹t 286.380 triÖu ®ång t¨ng 111.008 triÖu so víi n¨m 2000 hay 160%, lîi nhuËn ®¹t 2100 triÖu t¨ng 78 triÖu ®ång hay 103,8%. MÆc dï tû lÖ gia t¨ng cña tæng doanh thu cña n¨m nay so víi n¨m tr­íc rÊt cao 160% nh­ng tû lÖ gia t¨ng vÒ lîi nhuËn kh«ng cao l¾m lµ 103,8% lµ do thu vµ chi phÝ cã tèc ®é t¨ng nh­ lµ b»ng nhau, cã nghÜa lµ viÖc qu¶n lý vµ sö dông chi phÝ cña C«ng ty ch­a tèt, ch­a ®¹t hiÖu qu¶. 3. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cña TOCONTAP. Mét doanh nghiÖp ®­îc xem lµ cã hiÖu qu¶ khi sö dông c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh kinh doanh cã hiÖu qu¶, ®Æc biÖt lµ sö dông vèn kinh doanh. §Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch cô thÓ vµ chÝnh x¸c hiÖu qu¶ sö dông vèn, ta cÇn ph¶i x©y dùng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ th«ng qua doanh thu, lîi nhuËn, chi phÝ… B¶ng 4: KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña TOCONTAP. §¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång. ChØ tiªu N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2001 Tæng doanh thu 107.679 185.372 286.380 C¸c kho¶n gi¶m trõ 0 0 0 Doanh thu thuÇn 107.679 185.372 286.380 Tæng chi phÝ 105.685 183.350 284.280 Tæng lîi nhuËn 1994 2022 2100 Vèn kinh doanh 45.779 44.992 45.210 Vèn cè ®Þnh 19.152 19.165 17.948 Vèn l­u ®éng 26.627 25.827 27.262 §Ó ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh, ph¶i ph©n tÝch c¸c hÖ thèng chØ tiªu sau (ChØ ph©n tÝch n¨m 2000 vµ 2001): 3.1. HiÖu suÊt vèn kinh doanh. Doanh thu thuÇn trong kú HiÖu suÊt vèn kinh doanh (Hs) = Vèn kinh doanh 185.372 Hs2000 = = 4,12 44.992 286.380 Hs2001 = = 6,33 45210 HiÖu suÊt vèn kinh doanh cho ta biÕt víi 1 ®ång vèn ®­a vµo kinh doanh sÏ ®em l¹i cho C«ng ty 4,12 ®ång doanh thu n¨m 2000 vµ 6,33 ®ång doanh thu n¨m 2001. §©y lµ chØ tiªu ®o l­êng hiÖu qu¶ sö dông vèn, qua ®ã ta thÊy hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cña C«ng ty n¨m 2001 cã hiÖu qu¶ h¬n 2000. 3.2. Tû suÊt lîi nhuËn vèn kinh doanh. Lîi nhuËn Tû suÊt lîi nhuËn vèn kinh doanh = (TSLN) Vèn kinh doanh 2.022 TSLN2000 = = 0,045 44.992 2.100 TSLN2001 = = 0,046 45.210 Víi 1 ®ång vèn kinh doanh ë n¨m 2000 t¹o ra ®­îc 0,045 ®ång lîi nhuËn vµ ë n¨m 2001 chØ t¹o ra ®­îc 0,046 ®ång lîi nhuËn. Vµ th«ng qua chØ tiªu nµy ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông ®ång vèn n¨m 2001 cña C«ng ty. Muèn biÕt t×nh h×nh sö dông vèn kinh doanh thÕ nµo, ta ph¶i ph©n tÝch cô thÓ tõng lo¹i vèn: Vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng. 4. HÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cña TOCONTAP. KiÓm tra tµi chÝnh ®èi víi hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh lµ mét néi dung quan träng cña ho¹t ®éng tµ chÝnh doanh nghiÖp, th«ng qua kiÓm tra tµi chÝnh doanh nghiÖp cã nh÷ng c¨n cø x¸c ®¸ng ®Ó ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh vÒ mÆt tµI chÝnh nh­ ®iÒu chØnh quy m« vµ c¬ cÊu vèn ®Çu t­, ®Çu t­ míi hay hiÖn ®¹i hãa tµi s¶n cè ®Þnh, vÒ c¸c biÖn ph¸p khai th¸c n¨ng lùc s¶n xuÊt cña tµi s¶n cè ®Þnh hiÖn cã, nhê ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh. §Ó tiÕn hµnh kiÓm tra tµi chÝnh ®èi víi hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cÇn x¸c ®Þnh ®óng ®¾n hÖ thèng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh vµ tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. 4.1. HiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh. Tæng doanh thu HiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh = (Hs) Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ 185.372 Hs2000 = = 9,67 19.165 286.380 Hs2001 = = 15,96 17.948 4.2. Møc doanh lîi cña vèn cè ®Þnh (Mdl). Lîi nhuËn Møc doanh lîi cña vèn cè ®Þnh = Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n 2.022 Mdl2000 = = 0,105 19.165 2.100 Mdl2001 = = 0,117 17.948 4.3. Søc hao phÝ tµi s¶n cè ®Þnh (Shp). Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ Søc hao phÝ tµi s¶n cè ®Þnh = Lîi nhuËn thuÇn 19.165 Shp2000 = = 9,478 2.022 17.948 Shp2001 = = 8,55 2.100 Ta cã b¶ng tæng kÕt tµi s¶n cè ®Þnh nh­ sau: B¶ng 5: B¶ng tæng kÕt hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh. ChØ tiªu Thùc hiÖn So s¸nh N¨m 2000 N¨m 2001 Δ % Vèn cè ®Þnh (triÖu ®ång) 19.165 17.948 HiÖu suÊt sö dông TSC§ 9,67 15,96 6,29 164,88 Møc doanh lîi cña VC§ 0,105 0,117 0,012 111,4 Søc hao phÝ TSC§ 9,478 8,55 -0,928 90,2 Tuy l­îng vèn cè ®Þnh (Tµi s¶n cè ®Þnh) cña C«ng ty n¨m 2001 cã gi¶m h¬n so víi n¨m 2000, nh­ng hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cña n¨m 2001 l¹i lín h¬n, hîp lý h¬n. Cô thÓ, hiÖu qu¶ sö dông TSC§ cña n¨m 2000 lµ 9,67, n¨m 2001 lµ 15,96 tøc lµ 1 ®ång nguyªn gi¸ TSC§ n¨m 2000 ®em l¹i cho C«ng ty 9,67 ®ång doanh thu, cßn n¨m 2001 lµ 15,96 ®ång doanh thu. Víi møc doanh lîi n¨m 2000 lµ 0,105 vµ n¨m 2001 lµ 0,117 tøc lµ víi 1 ®ång vèn cè ®Þnh b×nh qu©n n¨m 2000 sÏ t¹o ra 0,105 ®ång lêi cßn n¨m 2001 cao h¬n t¹o ra ®­îc 0,117 ®ång lêi. Do vèn cè ®Þnh cña n¨m 2001 nhá h¬n n¨m 2000 nh­ng l¹i thu ®­îc doanh thu vµ t¹o ra mét kho¶n lîi nhuËn lín h¬n chøng tá viÖc sö dông vèn cè ®Þnh cña TOCONTAP lµ rÊt hiÖu qu¶. Nh­ vËy, qua viÖc ph©n tÝch trªn ta thÊy viÖc sö dông vµ qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh cña C«ng ty n¨m 2000 tuy cã hiÖu qu¶ nh­ng ch­a cao, nh­ng ®Õn n¨m 2001, C«ng ty ®· kh¾c phôc kÞp thêi dÉn ®Õn viÖc sö dông tµi s¶n cè ®Þnh cã hiÖu qu¶ h¬n. C«ng ty cÇn tiÕp tôc duy tr×, ph¸t huy vµ tranh thñ sö dông mét c¸ch tèi ®a nh÷ng thiÕt bÞ ®ã ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña m×nh. 5. HÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña TOCONTAP. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty, ta cã thÓ sö dông c¸c chØ tiªu chñ yÕu sau: 5.1. Møc doanh lîi cña vèn l­u ®éng (Mdl). Lîi nhuËn Møc doanh lîi cña vèn l­u ®éng = Vèn l­u déng b×nh qu©n 2.022 Mdl2000 = = 0,078 25.827 2.100 Mdl2001 = = 0,077 27.262 5.2. HÖ sè ®¶m nhiÖm vèn l­u ®éng (HS§N). Vèn l­u ®éng b×nh qu©n HÖ sè ®¶m nhiÖm vèn l­u ®éng = Tæng doanh thu thuÇn 25.827 HS§N2000 = = 0,139 185.372 27.262 HS§N2001 = = 0,095 286.380 5.3. Sè vßng quay cña vèn l­u ®éng (n). Tæng doanh thu thuÇn Sè vßng quay cña vèn l­u ®éng = Vèn l­u ®éng b×nh qu©n 185.372 n2000 = = 7,18 25.827 286.380 n2001 = = 10,5 27.262 5.4. Thêi gian cña mét vßng l­u chuyÓn (T). Thêi gian theo lÞch trong kú T = Sè vßng quay vèn l­u ®éng trong kú 360 T2000 = = 50,14 7,18 360 T2001 = = 34,28 10,5 5.5. Sè vèn l­u ®éng tiÕt kiÖm ®­îc (B). Kkh - Kbc B = * Obqkh Kbc Trong ®ã: Kkh : Sè vßng quay kú kÕ ho¹ch Kbc: Sè vßng quay kú b¸o c¸o Obqkh: Sè d­ b×nh qu©n kú kÕ ho¹ch. 10,5 - 7,18 B = * 27.262 = 12.605,8 (triÖu ®ång) 7,18 So víi c¸c yÕu tè nh­ lîi nhuËn, doanh thu, chi phÝ th× trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vèn còng lµ mét yÕu tè kh«ng kÐm phÇn quan träng, nã lµ vÊn ®Ò then chèt g¾n liÒn víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña tõng doanh nghiÖp. Riªng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i cÇn ph¶i ®Æc biÖt chó ý ®Õn vèn l­u ®éng. Bëi vËy, ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña doah nghiÖp sÏ ®¸nh gi¸ ®­îc chÊt l­îng qu¶n lý sö dông vèn, v¹ch ra c¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng n©ng cao h¬n n÷a kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ sö dông vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. B¶ng tæng kÕt sau sÏ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty. B¶ng 6 : T×nh h×nh sö dông vèn l­u ®éng cña TOCONTAP. ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh Thùc hiÖn So s¸nh 2000 2001 Δ % Vèn l­u ®éng Tr. ® 25.827 27.262 1.435 105,55 Møc doanh lîi 0,078 0,077 -0,001 98,7 HÖ sè ®¶m nhiÖm 0,139 0,095 -0,044 68,34 Sè vßng quay cña VL§ Vßng 7,18 10,5 3,32 146,2 Thêi gian 1 vßng l­u chuyÓn Ngµy 51 35 -16 Sè VL§ tiÕt kiÖm ®­îc Tr.® - 12.605,8 - Møc doanh lîi cña vèn l­u ®éng (møc sinh lîi cña vèn l­u ®éng): Ph¶n ¸nh mét ®ång vèn l­u ®ång th× t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Søc sinh lîi cña vèn l­u ®éng n¨m 2000 lµ 0,078 tøc lµ 1 ®ång vèn l­u ®éng C«ng ty bá ra thu ®­îc 0,078 ®ång lîi nhuËn. N¨m 2001 møc sinh lîi lµ 0,077 nh­ vËy gi¶m 0,001 ®ång lîi nhuËn trªn 1 ®ång vèn bá ra so víi n¨m 2000 tøc lµ gi¶m 1,3%. - XÐt tèc ®é l­u chuyÓn cña vèn l­u ®éng (sè vßng quay cña vèn l­u ®éng): N¨m 2000 sè vßng quay cña vèn l­u ®éng lµ 7,18 vßng tøc lµ n¨m 2000 vèn l­u ®éng quay ®­îc7,18 vßng, n¨m 2001 lµ 10,5 vßng. Chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña n¨m 2001 tèt h¬n n¨m 2000. Tuy nhiªn søc sinh lîi cña vèn l­u ®éng n¨m 2001 nhá h¬n n¨m 2000. Nguyªn nh©n lµ mÆc dï sè vßng quay cña n¨m 2001 cao nh­ng do tæng chi phÝ qóa cao, b¹n hµng nî nhiÒu, hµng hãa tån kho g©y ø ®äng vèn lµm gi¶m søc sinh lîi. - Thêi gian 1 vßng lu©n chuyÓn cña n¨m 2000 lµ 51 ngµy tøc lµ ®Ó vèn l­u ®éng quay ®­îc 1vßng mÊt 51 ngµy, cßn cña n¨m 2001 lµ 35 ngµy gi¶m 16 ngµy so víi n¨m 2000 cho thÊy tèc ®é l­u chuyÓn vèn l­u ®éng cña n¨m 2001 nhanh h¬n. Tuy nhiªn, ®Ó viÖc sö dông vèn l­u ®éng cã hiÖu qña h¬n C«ng ty cÇn ®Èy nhanh møc tiªu thô hµng hãa, cÇn tæ chøc c«ng t¸c thanh quyÕt to¸n mét c¸ch tèt h¬n, gi¶m chi phÝ ®Ó thu ®­îc møc sinh lîi cao h¬n. III. Nh÷ng ®¸nh gi¸, nhËn xÐt chung vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c«ng ty xnk t¹p phÈm - tocontap. 1.§¸nh gi¸ chung vÒ thµnh c«ng vµ h¹n chÕ cña C«ng ty. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng mµ c¹nh tranh ngµy cµng trë nªn gay g¾t ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ph¶i tù ®æi míi, tù thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn míi. C«ng ty XNK t¹p phÈm - Hµ néi còng vËy muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× ph¶I kinh doanh cã hiÖu qu¶, ®¶m b¶o ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn còng nh­ thùc hiÖn ®Çy ®ñ ®èi víi nhµ n­íc, ph¶i lu«n thùc hiÖn môc tiªu “lÊy thu bï chi vµ cã l·i”. Trong mÊy n¨m gÇn ®©y do ¶nh h­ëng cña cuéc tµI chÝnh tiÒn tÖ Ch©u ¸ , søc mua gi¶m, thÞ tr­êng cã nhiÒu biÕn ®éng, hµng hãa b¸n ra lu«n ph¶i c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c ®· lµm cho C«ng ty chÞu nh÷ng ¶nh h­ëng nhÊt ®Þnh. Song C«ng ty vÉn ®øng v÷ng, kinh doanh cã hiÖu qu¶, ®¹t ®ù¬c lîi nhuËn cao nh­ n¨m 2000 ®¹t lîi nhuËn lµ 2.022 triÖu ®ång, n¨m 2001 ®¹t 2.100 triÖu ®ång, ®ã lµ mét kÕt qu¶ mµ kh«ng ph¶i doanh nghiÖp nµo còng ®¹t ®­îc. Tõ n¨m 1999 ®Õn nay, kinh doanh cña C«ng ty còng nh­ c¸c doanh nghiÖp nãi chung bÞ ¶nh h­ëng trùc tiÕp cña LuËt thuÕ míi luËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc h¹ch to¸n vµo doanh thu nªn doanh thu gi¶m, tû lÖ nép thuÕ t¨ng gÊp 10 lÇn so víi thuÕ doanh thu, dÉn ®Õn kh«ng b¸n ®­îc hµng, lîi nhuËn gi¶m ( nÕu muèn b¸n ®­îc hµng cßn ph¶i chÞu lç). Søc mua gi¶m do vËy hµng hãa l­u chuyÓn chËm kÐo theo vßng quay cña vèn chËm. MÆc dï cã nhiÒu khã kh¨n song víi quyÕt t©m cña m×nh, sau 5 n¨m thùc hiÖn c¬ chÕ kho¸n C«ng ty ®· t¨ng tr­ëng doanh thu n¨m 2001 lµ 286.380 triÖu ®ång ®¹t 160% so víi n¨m 2000, kinh doanh cã l·i vµ b¶o toµn ®­îc vèn vµ c¸c c«ng nî tån ®äng ®ùoc gi¶i quyÕt phÇn lín. TOCONTAP lµ doanh nghiÖp chuyªn kinh doanh hµng hãa xuÊt nhËp khÈu nªn kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu chiÕm tû träng lín trong doanh thu cña C«ng ty. N¨m 2001 lµ n¨m cã kim ng¹ch XNK cao nhÊt cña C«ng ty tõ n¨m 1995 trë l¹i ®©y. Cô thÓ: B¶ng 7: Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña TOCONTAP qua c¸c n¨m. §¬n vÞ tÝnh : TriÖu USD. N¨m 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Tæng kim ng¹ch XNK 8 17,5 25,5 28,8 16,6 21,07 31,05 Cã ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ trªn lµ do C«ng ty ®· x©y dùng ®inh h­íng vµ gi¶I ph¸p ®ång bé, kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu thô, gi÷a thÞ tr­êng trong n­íc vµ thÞ tr­êng ngoµi n­íc, kÕ ho¹ch ng¾n h¹n vµ kÕ ho¹ch dµI h¹n gãp phÇn t¹o hiÖu qu¶ v÷ng ch¾c. KÕt qu¶ lµ thÞ tr­êng trong vµ ngoµI n­íc ®­îc më réng. §Õn nay C«ng ty cã quan hÖ bu«n b¸n víi 43 tØnh, thµnh phè vµ hµng tr¨m b¹n hµng thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, cã quan hÖ bu«n b¸n víi 37 n­íc trªn thÕ giíi víi hµng tr¨m ®èi t¸c. C«ng ty ®· thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n lý sö dông vèn cã hiÖu qu¶ b»ng c¸ch t¨ng vßng quay n¨m 1995 lµ 3,97 vßng ®Õn n¨m 2000 lµ 4, 12 vßng vµ n¨m 2001 lµ 6,33 vßng. §ång thêi C«ng ty gi¶m vµ tiÕt kiÖm c¸c chi phÝ: n¨m 1995 lµ 4,8% doanh sè ®Õn nay cßn 0,5%, n¨m 2000 ®· tiÕt kiÖm ®­îc 6 -7 tû ®ång, n¨m 2001 tiÕt kiÖm ®­îc h¬n 12 tû ®ång. Tæ chøc bé m¸y cña C«ng ty hîp lý, tõ 2 phßng XNK t¨ng lªn 7 phßng, gi¶m bé m¸y hµnh chÝnh bæ sung t¨ng c­êng cho lao ®éng trùc tiÕp. Lu«n quan t©m ®Õn viÖc quy ho¹ch ®µo t¹o c¸n bé, hµng tr¨m c¸n bé cña C«ng ty ®­îc ®µo t¹o qua c¸c tr­êng líp vÒ nghiÖp vô chuyªn m«n, ngo¹i ng÷… Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thµnh c«ng ®¹t ®­îc, C«ng ty vÉn cßn tån t¹i nh÷ng mÆt h¹n chÕ: - C«ng ty vÉn ho¹t ®éng theo kiÓu “thu nhÆt” mµ ch­a cã mét chiÕn l­îc l©u dµi nµo cho sù ph¸t triÓn. - Bªn c¹nh nhiÒu phßng ban cã cè g¾ng lín ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô, nhiÒu c¸n ®· kh«ng qu¶n ngµy ®ªm ®i t×m kiÕm hîp ®ång, ®i giao hµng vÉn cßn mét sè Ýt phßng nhiÒu n¨m kh«ng hoµn thµnh chØ tiªu kim ng¹ch, chØ tiªu nép l·i, mét sè c¸n bé cßn bµng quang víi nhiÖm vô, thiÕu tr¸ch nhiÖm trong c«ng t¸c víi nh÷ng biÓu hiÖn nh­ kh«ng quan hÖ th©n mËt víi ai, víi b¹n hµng nµo ®Ó t×m kiÕm hîp ®ång. Nh÷ng c¸n bé nµy lao ®éng kh«ng ®ñ ®Ó t×m l­¬ng cho chÝnh b¶n th©n m×nh chø ch­a nãi ®Õn viÖc ®ãng gãp cho C«ng ty, cho Nhµ n­íc. §©y chÝnh lµ nguyªn nh©n g©y nªn sù thua lç cña C«ng ty bëi ph¶i tr¶ l­¬ng b×nh qu©n 10-12 triÖu ®ång mçi ng­êi mçi n¨m. - C«ng ty cã më réng thÞ tr­êng nh­ng biÖn ph¸p giµnh vµ gi÷ thÞ tr­êng cßn h¹n chÕ. §ã lµ nh÷ng h¹n chÕ chñ yÕu cßn tån ®äng cÇn ®­îc gi¶i quyÕt nhanh chãng ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn nãi riªng cña C«ng ty trong thêi gian tíi. 2. Nguyªn nh©n h¹n chÕ trong hiÖu qu¶ sö dông vèn. - Nh÷ng khã kh¨n tõ phÝa Nhµ n­íc: Sù thay ®æi vµ ®iÒu chØnh liªn tôc cña c¬ chÕ ®iÒu hµnh XNK, chÝnh s¸ch thuÕ, thuÕ suÊt... lµ nh÷ng khã kh¨n rÊt lín vÒ phÝa chÝnh s¸ch Nhµ n­íc ®èi víi C«ng ty Theo quyÕt ®Þnh 28/TTg ngµy 31/5/1995 cña thñ t­íng chÝnh phñ vµ th«ng t­ sè 1/TM/XNK h­íng dÉn thùc hiÖn quyÕt ®Þnh sè 28/ TTg ra ngµy 31/1/1997 cña thñ t­íng chÝnh phñ vÒ chÝnh s¸ch mÆt hµng vµ ®iÒu hµnh c«ng t¸c XNK ®· nhÊn m¹nh quan ®iÓm b¶o hé hµng s¶n xuÊt trong n­íc, sö dông cã hiÖu qu¶ ngo¹i tÖ, do ®ã h¹n chÕ nhËp nh÷ng hµng kh«ng thiÕt yÕu , xa xØ, kh«ng phï hîp víi møc sèng chung hiÖn nay hoÆc nh÷ng mÆt hµng trong n­íc ®· s¶n xuÊt ®ñ.Bé th­¬ng m¹i x¸c ®Þnh danh môc hµng ho¸ cÇn h¹n chÕ, kh«ng khuyÕn khÝch nhËp khÈu, h¹n chÕ tèi ®a viÖc cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu. Ngoµi ra cÇn h¹n chÕ tèi ®a viÖc cho phÐp nhËp khÈu hµng tiªu dïng theo ph­¬ng thøc vay tr¶ chËm, kiÓm tra, kiÓm so¸t chÆt chÏ c¸c ®¹i lý b¸n hµng tiªu dïng cho n­íc ngoµi, nhÊt lµ ®å uèng, r­îu bia, mü phÈm vµ c¸c lo¹i hµng hãa cÇn h¹n chÕ nhËp khÈu kh¸c. ChÝnh s¸ch trªn ®· t¹o mét sè khã kh¨n cho ho¹t ®éng nhËp khÈu ë c¸c doanh nghiÖp kinh doanh XNK, nhÊt lµ ®èi víi TOCONTAP, lµ ®¬n vÞ nhËp khÈu hµng tiªu dïng lµ chñ yÕu. N¨m 1999, chÝnh phñ ®· ban hµnh nghÞ ®Þnh 57/ CP cho phÐp c¸c doanh nghiÖp kinh doanh c¸c ngµnh cã quyÒn ®­îc XNK trùc tiÕp. NghÞ ®Þnh nµy ®· g©y ra rÊt nhiÒu khã kh¨n cho viÖc kinh doanh XNK uû th¸c cña C«ng ty. RÊt nhiÒu c¸c ®¬n vÞ tr­íc ®©y uû th¸c nhËp khÈu cho C«ng ty nay ®· rót l¹i ®Ó tù m×nh tiÕn hµnh kinh doanh bá qua c¸c ®¬n vÞ trung gian XNK. §iÒu ®ã lµm cho C«ng ty võa bÞ mÊt b¹n hµng l¹i võa bÞ c¹nh tranh. Kh«ng chØ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt mµ c¶ c¸c C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n lín còng ®­îc phÐp XNK trùc tiÕp, ®©y chÝnh lµ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh m¹nh nhÊt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc bëi hä tù lµm, tù chÞu tr¸ch nhiÖm, ®ång thêi l¹i cã c¬ cÊu gän nhÑ, lµm ¨n linh ho¹t vµ biÕt c¸c tr¸nh thuÕ. V× vËy, viÖc ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch trªn ®· t¹o ra rÊt nhiÒu khã kh¨n cho c¶ doanh nghiÖp nhµ n­íc kinh doanh XNK nãi chung còng nh­ TOCONTAP nãi riªng. - Do sù biÕn ®éng thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc ®· ¶nh h­ëng theo chiÒu h­íng bÊt lîi cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña C«ng ty - TOCONTAP lµ mét ®¬n vÞ trung gian, c¬ së s¶n xuÊt Ýt, kh«ng cã kho, m¹ng l­íi cöa hµng tiªu thô. V× ®Æc ®iÓm nµy nªn viÖc kinh doanh cña C«ng ty mang tÝnh thô ®éng, C«ng ty kh«ng thÓ tù m×nh tham gia liªn kÕt víi b¹n hµng n­íc ngoµi ®Ó gia c«ng l¾p r¸p mµ ph¶i liªn kÕt víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong n­íc ®Ó cïng phèi hîp, tiÕp thu d©y chuyÒn s¶n xuÊt vµ c«ng nghÖ míi. C«ng ty còng kh«ng cã hÖ thèng kho, do vËy hµng nhËp vµo ph¶i thuª kho ngoµi lµm t¨ng chi phÝ tõ ®ã lµm t¨ng gi¸ thµnh, nhÊt lµ ®èi víi mÆt hµng nhËp vÒ cÇn ph¶i cã thêi gian l­u kho l©u dµi trong qu¸ t×nh tiªu thô. ViÖc thiÕu hÖ thèng cöa hµng còng c¶n trë viÖc tiÕn hµnh b¸n lÎ, hµng hãa nhËp vÒ chØ cã thÓ b¸n bu«n nªn l·i suÊt thÊp lµm cho vång quay vèn chËm. - C«ng ty chØ chuyªn kinh doanh xuÊt nhËp khÈu tæng hîp, kh«ng cã mÆt hµng chñ lùc, mÆt hµng truyÒn thèng lµ hµng t¹p phÈm, thñ c«ng mü nghÖ cã tÝnh c¹nh tranh lín nªn hiÖu qu¶ kinh doanh kh«ng cao, thÝ dô thÞ tr­êng Chi Lª: nh÷ng n¨m tr­íc ®©y nhËp cña TOCONTAP mét khèi l­îng hµng ®¸ng kÓ lµ hµng m©y tre vµ gèm sø nh­ng gÇn ®©y do hµng Trung Quèc th©m nhËp nhiÒu, gi¸ c¶ rÎ h¬n h¼n cña ta nªn ®· gi¶m ®Æt hµng, mÆc dï C«ng ty ®· cã thay ®æi ph­¬ng thøc thanh to¸n b»ng L/C sang D/P cho nh÷ng kh¸ch hµng quen thuéc nh­ng vÉn kh«ng c¹nh tranh ®­îc (n¨m 1998 = 237.724USD, 1999 = 53.190 USD, 2000 = 22.123 USD)... HiÖn nay, xÝ nghiÖp gia c«ng chæi quyÐt s¬n lµ ®¬n vÞ gia c«ng xuÊt khÈu duy nhÊt cña C«ng ty. ChÝnh v× vËy, kim ng¹ch hµng xuÊt khÈu lu«n chiÕm tû lÖ rÊt nhá trong tæng kim ng¹ch XNK cña C«ng ty. Kh«ng cã c¸c mÆt hµng chuyªn s©u, c¸c c¸n bé kinh doanh kh«ng thÓ n¾m v÷ng vÒ ®Æc tÝnh kü thuËt, chñng lo¹i còng nh­ gi¸ c¶ cña tõng mÆt hµng mµ m×nh kinh doanh so víi c¸c ®¬n vÞ chuyªn ngµnh kh¸c. V× vËy, khi triÓn khai kinh doanh nhËp khÈu cïng mét lo¹i hµng t¹i cïng mét thêi ®iÓm th× C«ng ty khã cã thÓ c¹nh tranh næi víi c¸c C«ng ty b¹n chuyªn s©u vÒ mÆt hµng ®ã. - Sè c¸n bé kh«ng kinh doanh cña C«ng ty vÉn cßn nhiÒu. Víi bé m¸y tæ chøc nh­ hiÖn nay, C«ng ty cã 7 phßng xuÊt nhËp khÈu víi sè c¸n bé lµ 141 ng­êi kh«ng kÓ xÝ nghiÖp TOCAN, cã thÓ nãi lµ kh¸ ®«ng trong c«ng t¸c kinh doanh XNK ®¬n thuÇn. ViÖc thõa nh©n lùc sÏ lµm t¨ng chi phÝ qu¶n lý, lµm gi¶m hiÖu qña kinh doanh cña C«ng ty. §©y cã thÓ nãi lµ nh÷ng v­íng m¾c kh«ng tr¸nh khái ë hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc hiÖn nay, chÝnh nã ®· tá ra sù kÐm linh ho¹t, kÐm c¹nh tranh bëi bé m¸y cång kÒnh, thõa nh©n lùc nh­ng l¹i thiÕu c¸n bé cã n¨ng lùc.