Đề tài Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Cà Mau

hủ yếu là nợ của các doanh nghiệp, vay để mua nguyên vật liệu sản xuất. Như chúng ta đã biết trong năm 2009 kinh tế trong tỉnh chỉ mới bắt đầu phục hồi, nên các khoản nợ quá hạn nay chưa được thanh toán, và đến năm 2010 thì các khoản nợ này được thu về từ đó làm nợ quá hạn trong ngân hàng giảm xuống. - Trung dài hạn: Cũng giống như ngắn hạn, nợ quá hạn theo loại hình này cũng có sự tăng lên sau đó giảm xuống theo các năm. Đặt biệt trong năm 2009 tăng lên đến 210% so với năm 2008, đây là con số đáng báo động tại ngân hàng. Chính vì vậy cùng với sự nổ lực của CBVC trong ngân hàng đã kéo nợ quá hạn trong năm 2010 giảm xuống, rất khả quan, cụ thể giảm 69,16% so với năm 2009. Qua tình hình nợ quá hạn tại ngân hàng, cho ta thấy được cho vay trung và dài hạn có rủi ro cao hơn ngắn hạn, vì DSCV trung dài hạn chiếm tỷ lệ rất thấp trong ngân hàng, nhưng tỷ lệ nợ quá hạn trung và dài hạn thì tương đối cao. 133551 177734 107784 48430 150312 46360 0 20000 40000 60000 80000 100000 120000 140000 160000 180000 200000 2008 2009 2010 Tr iều đồ n g Ngắn hạn Trung dài hạn (Nguồn: Phòng Kế Hoạch Kinh Doanh) Hình 15: Tình hình nợ xấu theo thời hạn tại ngân hàng Argibank Cà Mau Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 62 b) Nợ xấu theo thành phần kinh tế. Bảng 16: Tình hình nợ xấu theo thành phần kinh tế của Ngân hàng qua 3 năm 2008-2010 và 6 tháng đầu năm 2011 ĐVT: Triệu đồng (Nguồn: Phòng Kế Hoạch Kinh Doanh) Ghi chú: - DNNQD: Doanh nghiệp ngoài quốc doanh - HSX: Hộ sản xuất -DN: Doanh nghiệp Chênh lệch 2009/2008 Chênh lệch 2010/2009 Khoản mục 2008 2009 2010 6 tháng 2011 Số tiền Tỷ lệ (%) Số tiền Tỷ lệ (%) DN nhà nước - - - - - - - - DNNQD 13.531 31.029 31.735 25.971 17.498 129,31 706 2,28 Cá nhân, HSX 168.450 297.017 122.409 136.878 128.567 76,32 (174.608) (58,79) Tổng nợ xấu 181.981 328.046 154.144 162.849 146.065 80,26 (173.902) (53,01) Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 63 Qua bảng số liệu nhận thấy, nợ xấu của doanh nghiệp Nhà nước không có, là do trong những năm qua ngân hàng không đầu tư vào loại hình này, các khoảng nợ đến hạn đã được thu hết trong năm 2009. - Doanh nghiệp ngoài quốc doanh: Nợ xấu theo loại hình này chiếm tỷ trong rất thấp trong tổng số nợ xấu của ngân hàng, nhưng có xu hướng tăng liên tục qua các năm, cụ thể như sau: Năm 2009 nợ xấu theo loại hình này là 31.029 triệu đồng tăng 129,31% so với năm 2008, nợ xấu tăng mạnh là do trong năm 2009 vẫn còn ảnh hưởng bởi năm 2008, các doanh nghiệp đang dần phát triển trở lại, nên khả năng trả nợ của khách hàng là không cao. Năm 2010 tăng 2,28% tức tăng 706 triệu đồng. Đây là một kết quả rất khả quan đối với ngân hàng, trong khi DSCV và DSTN tăng mạnh nhưng nợ xấu đối với loại hình này là tăng không đáng kể. Cho thấy được khả năng xử lý nợ xấu của ngân hàng là khá tốt, do sự nổ lực không ngừng của các nhân viên và cán bộ trong ngân hàng. - Cá nhân, Hộ sản xuất: Cũng như DSCV và DSTN thì nợ xấu theo loại hình này chiếm tỷ trọng rất cao trong ngân hàng. Có xu hướng tăng mạnh trong năm 2009, tăng 76,32% so với năm 2008 và giảm rất mạnh vào năm 2010, giảm đến 58,79% so với năm 2009. Riêng 6 tháng đầu năm 2011 nợ xấu theo loại hình này là 136.878 triệu đồng. Nguyên nhân có sự biến động này là do trong năm 2008 các cá nhân vay về nghành thủy sản làm ăn thua lổ, cũng như bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng thế giới, nên đầu ra của thủy sản gập khó khăn, làm cho nợ xấu trong năm 2009 tăng manh, nhưng đến năm 2010 tình tiến triển tốt hơn, ngân hàng đã thu được các khoản nợ xấu này về từ đó làm nợ xấu trong năm giảm mạnh. Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 64 c) Nợ xấu theo nhóm nợ. Bảng 17: Tình hình nợ xấu theo nhóm nợ của Ngân hàng qua 3 năm 2008-2010 và 6 tháng đầu năm 2011 ĐVT: Triệu đồng (Nguồn: Phòng Kế Hoạch Kinh Doanh) Chênh lệch 2009/2008 Chênh lệch 2010/2009 Khoản mục 2008 2009 2010 6 tháng 2011 Số tiền Tỷ lệ (%) Số tiền Tỷ lệ (%) Nhóm 3 36.370 81.060 49.244 31.952 44.690 122,88 (31.816) (39,25) Nhóm 4 20.746 58.879 19.995 50.946 38.133 183,81 (38.884) (66,04) Nhóm 5 124.865 188.107 84.905 79.951 63.242 50,65 (103.202) (54,86) Tổng nợ xấu 181.981 328.046 154.144 162.849 146.065 80,26 (173.902) (53,01) Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 65 - Nhóm 3: Ta thấy nợ quá hạn nhóm 3 chiếm tỷ lệ tương đối trong cho ngân hàng, đây là khoản nợ quá hạn trên 90 ngày nhưng khả năng thu hồi vẫn còn tương đối cao. Năm 2008 nợ quá hạn nhóm 3 là 36.370 triệu đồng, năm 2009 tăng 122,88% so với năm 2008, như đã biết tình hình hoạt động của các doanh nghiệp, hộ sản xuất, cá nhân trên địa bàn năm 2008 gặp rất nhiều khó khăn, giá cả nguyên liệu đầu vào tăng cao do lạm phát, thị trường đầu ra bị thu hẹp do khủng hoảng kinh tế, bên cạnh lãi suất vay vốn ngân hàng tăng cao đó là các nguyên nhân chính dẫn đến việc làm ăn thua lỗ, không trả được nợ cho ngân hàng của khách hàng. Tuy nhiên đến năm 2010 nợ quá hạn nhóm 3 giảm xuống còn 49.244 triệu đồng, giảm 39,25% so với năm 2009, nguyên nhân là ngân hàng đẩy mạnh công tác thu hồi và xử lý nợ quá hạn, bên cạnh nền kinh tế đã phục hồi trở lại nên hoạt động của các doanh nghiệp trên địa bàn cũng khả quan hơn. Riêng 6 tháng đầu năm 2010, nợ quá hạn nhóm 3 là 31.952 triệu đồng. - Nhóm 4: Đây là nhóm nợ có thời gian quá hạn từ 181 đến 360 ngày, và khả năng thu hồi được nợ là rất thấp. Ta thấy nợ quá hạn nhóm 4 chiếm tỷ trọng nhỏ nhất trong ngân hàng so với nhóm 3 và nhóm 5. Năm 2008 nợ nhóm 4 là 20.746 triệu đồng, đến năm 2009 tăng 183,81% so với năm 2008, nguyên nhân tăng mạnh như thế là do một phần nợ quá hạn nhóm 3 năm 2008 chuyển qua, phần còn lại là mới phát sinh trong năm 2009. Đến năm 2010 nợ quá hạn nhóm 4 giảm xuống còn 19.955 triệu đồng, giảm 66,04% so với năm 2009. 0 20000 40000 60000 80000 100000 120000 140000 160000 180000 200000 2008 2009 2010 Tr iệu đồ n g Nhóm 3 Nhóm 4 Nhóm 5 (Nguồn: Phòng Kế Hoạch Kinh Doanh) Hình 16: Tình hình nợ xấu theo nhóm nợ tại ngân hàng Argibank Cà Mau Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 66 - Nhóm 5: Đây là những khoản nợ quá hạn trên 360 ngày và hầu như không còn khả năng thu hồi. Khoản nợ này chiếm tỷ trọng rất cao trong ngân hàng. Và có xu hướng biến động như nợ nhóm 3 và nhóm 4. Nguyên nhân dẫn đến sự biến động này cũng như được trình bày ở trên. Năm 2008 nợ quá hạn nhóm 5 là 124.865 triệu đồng, năm 2009 tăng 50,65% so với năm 2008. Năm 2010 giảm mạnh đến 103.202 triệu đồng tức giảm 54,86% so với năm 2009. Riêng 6 tháng đầu năm 2011 là 79.951 triệu đồng. Tóm lại: Nợ quá hạn của ngân hàng trong những năm vừa qua có xu hướng giảm xuống, thể hiện được khả năng thu hồi nợ xấu của ngân hàng là khá tốt nhưng nợ nhóm 5 tại ngân hàng vẩn đang chiếm tỷ trọng rất cao trong tổng nợ xấu của ngân hàng, từ đó ảnh hưởng đến hoạt động tín dụng của ngân hàng. Vì vậy, mà các CBTD cần phải phân tích, thẩm định kỷ hơn về khách hàng và phương án sản xuất kinh doanh trước khi quyết định cho vay. Bên cạnh đó thì công tác thu hồi nợ thực hiện sát sao hơn, thường xuyên tiếp cận khách hàng để nắm bắt rỏ hơn về thông tin khách hàng, để giảm bớt hơn nửa nợ xấu của ngân hàng trong những năm sắp tới. Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 67 4.2 PHÂN TÍCH MỘT SỐ CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG QUA 3 NĂM 2008-2010 VÀ 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2011. Bảng 18 : MỘT SỐ CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG (Nguồn:Phòng Kế hoạch Kinh doanh ) 4.2.1 Dư nợ trên tổng vốn huy động Chỉ tiêu này cho thấy khả năng sử dụng vốn huy động của ngân hàng, chỉ tiêu này quá lớn hay quá nhỏ đều không tốt. Bởi vì, nếu chỉ tiêu này lớn thì khả năng huy động vốn của ngân hàng thấp, ngược lại chỉ tiêu này nhỏ thì ngân hàng sử dụng nguồn vốn huy động không hiệu quả. Ta thấy trong các năm qua tình hình cho vay tại ngân hàng ngày càng được mở rộng, nhưng tỷ lệ vốn huy động cho vay của ngân hàng là quá thấp. Năm 2008 bình quân có 2 đồng dư nợ mới có 1 đồng vốn huy động tham gia vào, tương tự trong năm 2009 tỷ lệ này là 2,1 lần, tăng lên 0,1 lần so với năm 2008. Nguyên nhân là do nhu cấu vốn vay của khách hàng là khá lớn, trong khi đó công tác huy động vốn tại ngân hàng còn nhiều hạn chế, môi trường cạnh tranh mảnh liệt vì có rất nhiều ngân hàng khác trên địa bàn cùng chung mục đích huy Chỉ tiêu ĐVT 2008 2009 2010 6 tháng 2011 Tổng nguồn vốn TĐ 3.001.426 3.268.331 4.221.308 5.133.690 Vốn huy động (VHĐ) TĐ 1.430.348 1.488.078 2.078.272 2.562.047 DSCV TĐ 5.789.985 5.967.042 8.702.884 4.654.537 DSTN TĐ 5.579.437 5.706.010 7.808.926 4.636.788 Dư nợ TĐ 2.858.491 3.119.523 4.013.481 4.031.230 Nợ xấu TĐ 181.981 328.046 154.144 162.849 Dư nợ bình quân TĐ 2.656.875 3.035.112 4.109.961 3.832.056 1. Dư nợ/ VHĐ Lần 2,00 2,10 1,93 1,57 2. Dự nợ/TNV Lần 0,95 0,95 0,95 0,79 3. DSTN/ DSCV % 96 96 90 100 4. Nợ xấu/ Dư nợ % 6 11 4 4 5. Vòng quay vốn Vòng 2,1 1,88 1,9 1,21 Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 68 động và cho vay. Tuy nhiên từ năm 2010 trở đi công tác tiếp thị huy động vốn tại ngân hàng bắt đầu đạt được hiệu quả khả quan hơn, ngân hàng ngày càng có nhiều hình thức huy động tích cực như phát triển các dịch vụ tiện ích, tăng cường khuyến mãi, chất lượng phục vụ ngày càng được hoàn thiện tốt hơn,…chính vì vậy mà từ năm 2010 trở đi tỷ lệ này giảm xuống còn 1,93 lần trong năm 2010 và 1,57 lần trong 6 tháng đầu năm 2011. Tuy tỷ lệ này có giảm xuống, nhưng nguồn vốn huy động của ngân hàng nhầm mục đích cho vay là khá thấp, ngân hàng vẫn cần sử dụng nguồn vốn điều chuyển từ NHNH&PTNT Việt Nam để đáp ứng đủ nhu cầu vay vốn của khách hàng ngày càng tăng. Qua chỉ tiêu dư nơ trên vốn huy động tại ngân hàng ta thấy được tỷ lệ này là chưa tốt. Ngân hàng vẫn còn phụ thuộc quá nhiều vào nguồn vốn điều chuyển của ngân hàng cấp trên, chưa tự chủ được nguồn vốn. Chính vì thế ngân hàng cần đẩy mạnh hơn nửa công tác huy động vốn, như đa dạng hóa sản phẩm huy động, quảng cáo, quảng bá sản phẩm của ngân hàng nhầm cho khách hàng biết. 4.2.2 Dư nợ trên tổng nguồn vốn. Chỉ tiêu này phản ánh mức độ đầu tư tài sản vào việc cho vay. Ngoài ra, chỉ tiêu này còn giúp nhà phân tích xác định quy mô hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Qua bảng số liệu cho ta thấy được tỷ lệ dư nợ trên tổng nguồn vốn của ngân hàng qua 3 năm từ năm 2008 đến năm 2010 đều là 0,95 lần. Đây là một sự ổn định khá tốt của ngân hàng đối với chỉ tiêu này. Riêng 6 tháng đầu năm 2011 chỉ tiêu này là 0,79 lần. Trong những năm vừa qua, tỷ lệ dư nợ trên nguồn vốn huy động ở mức khá cao, cho ta thấy được nguồn vốn của ngân hàng chủ yếu tập chung vào cho vay, làm tốt vai trò điều tiết vốn giữa người thừa vốn và người thiếu vốn. Chính lỉnh vực này đã mang lại lợi nhuận cao nhất cho ngân hàng trong những năm qua. 4.2.3 Hệ số thu nợ. Chỉ tiêu này phản ánh khả năng thu hồi nợ của Ngân hàng cũng như khả năng trả nợ của khách hàng. Nó cho biết tỷ lệ giữa số tiền mà Ngân hàng thu hồi được trong một thời kỳ nhất định so với đồng vốn mà Ngân hàng đã cho vay trong cùng thời điểm đó. Như vậy tỷ lệ này càng cao thì càng thuận lợi cho hoạt động của Ngân hàng, cho thấy công tác thu hồi nợ cũng như thẩm định khách Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 69 hàng đạt được hiệu quả cao, Ngân hàng có thể thu hồi vốn nhanh từ đó có thể mở rộng cho vay thêm và thu được nhiều lợi nhuận. Ta thấy công tác thu hồi nợ tại NHNN&PTNT Cà Mau đạt được hiệu quả khá tốt, bình quân 1 đồng vốn cho vay doanh nghiệp ngân hàng thu về được 0,96 đồng nợ trong năm 2008 và 2009, năm 2010 chỉ tiêu này là 90% và 100% trong 6 tháng đầu năm 2011, điều này nói lên chất lượng tín dụng tại ngân hàng là rất cao. 4.2.4 Nợ xấu trên tổng dư nợ Chỉ tiêu này phản ánh chất lượng tín dụng của ngân hàng một cách rõ rệt nhất. Năm 2008 và năm 2009 tỷ lệ này cao nhất vượt mức 5%, trong khi đó NHNN quy định tỷ lệ nợ xấu phải thấp hơn (5%). Cụ thể như sau, năm 2008 là 6%, năm 2009 tăng đến 5% và đạt 11%. Kết quả này thật sự là không tốt đối với ngân hàng, vượt mức quy định của NHNN. Nguyên nhân là do cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm 2008, lạm phát tăng cao, giá cả nguyên vật liệu đầu vào rất cao, trong khi đầu ra của sản phẩm bị hạn chế do khủng hoảng kinh tế, thêm việc Mỷ áp thuế chống bán phá giá. Từ đó các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu thủy sản gập nhiều khó khăn, làm ăn thua lổ, có nhiều khoản nợ đến hạn chưa được thanh toán làm tình hình nợ xấu trong 2 năm qua đáng báo động. Nhưng chính vì thế các cán bộ, nhân viên trong ngân hàng nhìn thấy được vấn đề, đã nổ lực không ngừng từ đó ngân hàng đã đề ra những giải pháp hữu hiệu và triệt để như đôn đốc hối thúc khách hàng trả nợ quá hạn, giúp khách hàng đề ra giải pháp sản xuất kinh doanh hiệu quả hơn, xử lý nợ quá hạn bằng tài sản thế từ đó đã hạn chế được tỷ lệ nợ xấu một cách tốt nhất. Kết quả là tỷ lệ nợ quá hạn trên tổng dư nợ năm 2010 và 6 tháng đầu năm 2011 là 4%, dưới mức quy định của NHNN. Đây là một kết quả đáng khen đối với ngân hàng, nhưng ngân hàng cần cố gắng hơn nửa trong việc quản lý cũng như xử lý nợ quá hạn nhầm duy trì tỷ lệ này thấp hơn, để năng cao chất lượng tín dụng tại ngân hàng. 4.2.5 Vòng quay vốn tín dụng Vòng quay vốn tín dụng của ngân hàng có xu hướng biến động qua ba năm. Vòng quay nhiều nhất là 2,1 vòng năm 2008. Nguyên nhân là do tình hình lãi suất liên tục tăng cao vào năm 2008 ngân hàng chỉ cho vay các khoản ngắn hạn nhằm tránh thiệt hại về lãi suất cho vay. Năm 2010 vòng quay là 1,9 vòng tăng Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 70 0,02 vòng so với năm 2009, là do tình hình kinh tế đã tiến triển tốt hơn ngân hàng đã mở rộng cho vay, đầu năm 2009 và đầu năm 2010 DSCV tại ngân hàng tăng rất cao nên dư nợ bình quân cũng tăng cao từ đó đã làm vòng quay tín dụng nhỏ hơn năm 2008. Riêng 6 tháng đầu năm 2011 vòng quay vốn tín dụng là 1,21 vòng. Nhìn chung cho thấy ngân hàng chú trọng đầu tư ngắn hạn, qua vòng quay vốn tín dụng ở các năm cho thấy các khoản nợ của ngân hàng có thời hạn bình quân trên 6 tháng nhưng dưới một năm. Đầu tư ngắn hạn thì ít rủi ro nhưng ngược lại lợi nhuận thấp vì lãi suất ngắn hạn thường thấp hơn dài hạn. Trong thời gian tới ngân hàng cần xem xét mở rộng thêm tín dụng trung dài hạn để có thể đa dạng sản phẩm tín dụng và tạo thêm thu nhập cho ngân hàng vì cho vay dài hạn thường có lãi suất cao. Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 71 CHƯƠNG 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẦM HẠN CHẾ RỦI RO VÀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NHNo&PTNT CHI NHÁNH CÀ MAU 5.1. CÁC NGUYÊN NHÂN ẢNH HƯỞNG TỚI HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG. 5.1.1. Tồn Tại. Qua quá trình phân tích cho ta thấy nguồn vốn huy động tại chổ của NHNo&PTNT Cà Mau chưa đạt được hiệu quả cao, bên cạnh đó ngân hàng vẩn còn sử dụng số lượng lớn nguồn vốn điều chuyển từ ngân hàng trụ sở. Từ đó ngân hàng không tự chủ được nguồn vốn, phụ thuộc vào nguồn vốn gập khó khăn khi cho khách hàng vay vì đợi nguồn vốn điều chuyển về. Mặt khác, nguồn vốn điều chuyển có chi phí sử dụng cao hơn nguồn vốn tại chổ, từ đó làm lãi suất cho vay tại ngân hàng tăng cao, khó cạnh tranh được với các ngân hàng khác trên địa bàn. Địa bàn rộng lớn, trãi dài trong khi số lượng cán bộ tín dụng rất mỏng điều này đã làm giảm đi tính hiệu quả trong việc tiếp cận khách hàng để tư vấn cho vay và viêc thẩm định khó khăn tốn nhiều chi phí tiềm ẩn nhiều rủi ro. Tình hình tín dụng của ngân hàng mặc dù tăng trưởng mạnh qua 3 năm nhưng vẫn tồn tại nợ quá hạn và nợ xấu khá cao luôn cao hơn chỉ tiêu mà ngân hàng đặt ra. Nguyên nhân chủ yếu là do ảnh hưởng của nền kinh tế thị trường khá nhiều, giá cả ngày một leo thang các doanh nghiệp kinh doanh nhỏ lẻ bị thua lỗ nên không thể trả nợ cho Ngân hàng dẫn đến nợ quá hạn tăng cao, làm kém chất lượng tín dụng của ngân hàng. Tóm lại, nợ quá hạn và nợ xấu vẫn còn tồn tại ở ngân hàng khá cao và đây là rủi ro trong hoạt động tín dụng của ngân hàng. Khi rủi ro này xảy ra sẽ làm ảnh hưởng đến hoạt động của ngân hàng. Như vậy, để đảm bảo cân đối vốn trong kinh doanh, NHNo&PTNT Cà Mau buộc tất cả các chi nhánh trong hệ thống phải trích dự phòng rủi ro điều này sẽ làm giảm hiệu quả sử dụng vốn và lợi nhuận của ngân hàng. Bên cạnh đó, khi nợ quá hạn quá cao có thể ngân hàng không có vốn để tái đầu tư hay nói cách khác là không có tiền trả cho khách hàng Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 72 gửi tiền sẽ làm giảm khả năng thanh khoản và mất uy tín của ngân hàng. Vì vậy, cần có giải pháp để giảm thiểu nợ quá hạn góp phần nâng cao hiệu quả tín dụng của Ngân hàng. 5.1.2. Các nguyên nhân ảnh hưởng tới hoạt động tín dụng của ngân hàng. 5.1.2.1. Nguyên nhân khách quan. • Môi trường cạnh tranh. Năm 1999, toàn tỉnh Cà Mau hân hoan chào đón sự kiện Thị xã Cà Mau được công nhận là Thành phố Cà Mau trực thuộc tỉnh Cà Mau, sự kiện này đã mở ra cho tỉnh nhà nhiều điều kiện phát triển. Và cho đến nay trên địa bàn tỉnh đã có nhiều doanh nghiệp được thành lập, nhiều dự án đầu tư, mở rộng quy mô sản xuất…nên nhu cầu vốn là rất cao. Ngày 07/08/2010 Thủ Tướng Chính Phủ Việt Nam đã quyết định xếp Cà Mau là đô thị loại 2. Chính đều nay đã thúc đẩy nhiều ngân hàng ngày càng mở rộng quy mô hoạt động, và cạnh tranh ngày càng gay gắt trên địa bàn tỉnh Cà Mau. Sau 13 năm được công nhận là thành phố, thì hiện nay trên địa bàn tỉnh có rất nhiều ngân hàng thương mại hoạt động, như ngân hàng công thương, ngân hàng ngoại thương, ngân hàng đầu tư, ngân hàng sacombank…và mới đây là ngân hàng KienLongbank, các ngân hàng này luôn cạnh tranh gay gắt với nhau vì cùng chung mục tiêu là huy động vốn và cho vay. Đặt biệt các ngân hàng này rất có kinh nghiệm trong việc quảng bá thương hiệu, áp dụng các chính sách về lãi suất huy động, lãi suất cho vay hết sức hấp dẫn nhầm lôi kéo khách hàng. • Chính sách kinh tế-xã hội. Đây là nhân tố tác động lớn đến hoạt động của ngân hàng. Bởi lẻ, chính sách thông thoáng thì kinh tế mơí có điều kiện phát triển. Trong những năm qua tình hình kinh tế tỉnh Cà Mau đã và đang phát triển, những vẫn còn tồn tại một số vấn đề như sau: - Việc xác định cơ cấu kinh tế chưa phù hợp, sản xuất công nghiệp chưa phát triển mạnh, tốc độ tăng trưởng chưa đều, đầu tư đạt hiệu quả chư cao, phát huy nội lực còn hạn chế. Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 73 - Sản xuất nông nghiệp có phát triển, nhưng thiếu định hướng, còn nhỏ lẻ chưa tập chung, quy hoạch vùng để phát triển sản xuất. Nhầm đẩy mạnh dần công nghiệp hóa nông nghiệp nông thôn. - Nuôi trồng thủy sản gập nhiều khó khăn, thiếu kỷ thuật, chưa tập trung được vùng trọng điểm nên thủy sản dể bị chết trên diện rộng làm người dân thua lổ, nguyên liệu cung cấp cho các công ty xuất khẩu thủy sản bị thiếu nên các công ty chỉ hoạt động cầm chừng. -Hoạt động dịch vụ, du lịch gập nhiều khó khăn, chủ yếu do thiếu đầu tư và một chiến lược phát triển lâu dài toàn diện. - Hoạt động đầu tư cơ bản dàn trãi, chưa xác định dự án nào cần, không cần, để thu hút vốn đầu tư, hợp tác đầu tư. 5.1.2.2. Nguyên nhân chủ quan. • Hình thức tín dụng. Hiện nay các sản phẩm tín dụng của ngân hàng còn rất hạn chế, chủ yếu là cho vay ngắn hạn, trung hạn, theo mục đích dự án, bảo lảnh…Do đó có nhiều khách hàng đến xin đề nghị vay vốn nhưng không được đáp ứng nên phải ra về, và tìm đến ngân hàng khác có đủ điệu kiện vay vốn, điều này đã làm cho ngân hàng mất không ít khách hàng đồng thời ảnh hưởng đến uy tín củng như quy mô tín dụng của ngân hàng. Vì vậy để tăng doanh số cho vay, đáp ứng nhu cầu về vốn cho khách hàng. Ngân hàng phải không ngừng đa dạng các hình thức cho vay. Việc đa dạng các hình thức cho vay không chỉ giúp ngân hàng thu hút thêm được nhiều khách hàng mà còn duy trì và giữ chân các khách hàng hiện có. • Phong cách phục vụ. Ngân hàng là một tổ chức có quan hệ công cộng, quan hệ với mọi tổ chức và cá nhân trong xã hội. Khách hàng đến ngân hàng giao dịch đều gập trực tiếp với cán bộ nhân viên, từ nhân viên bảo vệ đến nhân viên nghiệp vụ. Nếu phong cách phục vụ của nhân viên ngân hàng không tốt, không làm hài lòng khách hàng sẻ dẫn đến tình trạng mất khách hàng, có thể nói ngân hàng sẻ mất tất cả nếu không lôi kéo được khách hàng. Do vậy, nhân tố này không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động tín dụng mà còn quyết định đến sự tồn tại của ngân hàng. Do đó, phong cách phục vụ của nhân viên ngân hàng phải vui vẻ, hòa đồng và tận tình hướng dẫn khách hàng, cãi tiến thời gian giao dịch thuận lợi cho khách hàng Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 74 không để họ chờ lâu, phong cách văn minh lịch sự. Đăt biệt quan tâm đến những khách hàng lớn, khách hàng truyền thống tạo mối quan hệ tốt với họ, đẻ họ tiếp tục quan hệ với ngân hàng đồng thời có thể giới thiệu khách hàng mới cho mình. • Lãi suất cho vay. Lãi suất cho vay là một công cụ quan trọng giúp ngân hàng quản lý tốt hoạt động tín dụng của mình, đồng thời cũng là công cụ quan trọng để cạnh tranh với ngân hàng khác theo hướng tích cực. Do vậy nó đã thu hút sự quan tâm của nhiều người, đặt biệt là với những khách hàng có nhu cầu vốn vay lớn, bởi lẻ sự chênh lệch lãi suất rất nhỏ cũng ảnh hưởng đến chi phí nên họ rất thận trọng trong việc lựa chọn ngân hàng để giao dịch. Đó cũng là lý do tại sao các ngân hàng hiện nay chay đua về lãi suất để lôi kéo khách hàng, và cạnh tranh ngày càng gay gắt. Do đó để hoạt động tín dụng ngày một hiệu quả hơn ngân hàng cần có chính sách lãi suất thật phù hợp đối với từng khoản vay khác nhau để đáp ứng triệt để nhu cầu vay vốn của khách hàng. • Chỉ tiêu đề ra đối với cán bộ tín dụng. Nhầm nâng cao hiệu quả kinh doanh hàng quý, hàng năm ngân hàng luôn đề ra kế hoạch để phấn đấu và thực hiện. Để đạt chỉ tiêu kế hoạch đề ra, ngân hàng đã tiến hành phổ biến kế hoạch đến từng nhân viên trong đơn vị, trong đó có CBTD, kế hoạch cụ thể của CBTD là phải đạt chỉ tiêu (con số cụ thể) về doanh số cho vay, doanh số thu nợ. Cho nên các chỉ tiêu đề ra không chỉ ảnh hưởng đến hoạt đông tín dụng mà còn ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng của ngân hàng. Trong thời gian qua các chỉ tiêu mà ban lảnh đạo đề ra cho CBTD là tương đối hợp lý, nó đã góp phần mở rộng quy mô tín dụng và nâng cao chất lượng tín dụng cho ngân hàng. 5.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẦM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG. Sau khi mở cửa thị trường ngân hàng thì các ngân hàng thương mại Việt Nam đứng trước sự cạnh tranh của các ngân hàng đối thủ nước ngoài, nguy cơ thị phần tín dụng của ngân hàng ngày càng co hẹp hơn. Để có thể đảm bảo mục tiêu nâng cao hiệu quả, kiểm soát rủi ro, phát triển bền vửng hoạt động tín dụng, nhất thiết phải xây dựng một chính sách nhất quán và hợp lý, thích ứng với môi trường kinh doanh, phù hợp với đặc điểm của ngân hàng, phát huy được các thế mạnh, Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 75 khắc phục và hạn chế được các điểm yếu nhầm mục tiêu an toàn và sinh lợi. Do đó qua quá trình tìm hiểu và phân tích để nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng em có một số giải pháp đề xuất như sau: 5.2.1. Giải pháp tăng trưởng dư nợ tín dụng. 5.2.1.1. Hoạt động huy động vốn. • Tạo niềm tin cho khách hàng. Trong bất kỳ hoạt động kinh doanh nào uy tín luôn đặt trên hàng đầu và đặt biệt là trong hoạt động ngân hàng. Chính vì thế ngân hàng cần tạo được uy tín của mình để khách hàng đặt niềm tin vì tâm lý chung của khách hàng trước tiên là muốn tài sản của mình phải được đảm bảo an toàn. Do đó khi tiếp xúc với khách hàng chúng ta thật hòa nhã, làm cho khách hàng tin tưởng vào ngân hàng, bên cạnh đó chúng ta cũng cần quan tâm thường xuyên,tạo mối quan hệ tốt đẹp đối với các khách hàng củ, các trương trình quà tặng cho các khách hàng lớn…Có như vậy chúng ta mới giử chân được các khách hàng truyền thống mà còn thu hút được một lượng khách hàng thông qua sự giới thiệu của khách hàng củ. • Đa dạng hóa các hình thức và dịch vụ. - Đa dạng hóa các hình thức huy động vốn bên cạnh các hình thức tiết kiệm có kỳ hạn, không kỳ hạn, tiết kiệm gửi góp, tiết kiệm hưởng lãi bậc thang theo thời hạn gửi, tiết kiệm có thưởng, phát hành giấy tờ có giá như kỳ phiếu, chứng chỉ tiền gửi ngắn và dài hạn, trái phiếu thì ngân hàng cần mở rộng thanh toán các giấy tờ có giá như séc, hối phiếu và lệnh phiếu. - Ngân hàng cần mở rộng và da dạng hóa thêm các dịch vụ sản phẩm: + Cung cấp dịch vụ thanh toán như thu hộ, chi hộ… + Thực hiện các nghiệp vụ ủy thác, quản lý và đầu tư các tổ chức, cá nhân theo hợp đồng. + Các dịch vụ liên quan đến hoạt động ngân hàng như bảo quản hiện vật quý, giấy tờ có giá, cho thuê két sắt và các dịch vụ theo quy định của pháp luật. - Bám sát tình hình phát triển kinh tế địa phương + Đa dạng hóa các sản phẩm tín dụng để đáp ứng nhu cầu tốt của khách hàng. Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 76 + Chủ động tìm kiếm, mở rộng khách hàng, tổ chức đánh giá tìm hiểu nhu cầu vay vốn của thị trường để phân nhóm khách hàng một cách hợp lý. + Tích cực mở rộng và tăng cường cho vay thong qua tổ, nhóm… - Tăng cường đầu tư vào trang thiết bị, cơ sở hạ tầng, công nghệ hiện đại nhầm tạo niềm tin cho khách hàng khi sử dụng dịch vụ của ngân hàng. • Lãi suất huy động. Là một công cụ giúp ngân hàng huy động vốn hiện có trong các tầng lớp dân cư, các doanh nghiệp, các tổ chức tín dụng, nó như một đoàn bẩy quyết định đến việc huy động vốn của ngân hàng. Việc nghiên cứu thị trường để đưa ra một mức lãi suất thích hợp là có ý nghĩa quan trọng trong việc gia tăng lượng tiền gửi của khách hàng. Hiện nay ngân hàng phải chịu sự canh tranh của các ngân hàng khác trên địa bàn nên việc ấn định mức lãi suất huy động phù hợp, ở mức cho phép là hết sức khó khăn. Vì vậy, ngân hàng nên thăm dò các loại lãi suất huy động, các sản phẩm tiền gửi của các ngân hàng khác, thăm dò ý kiến của khách hàng về sản phẩm tiền gửi cũng như lãi suất huy động của ngân hàng mình hiện nay để từ đó đưa ra được mức lãi suất huy động phù hợp, các sản phẩm tiền gửi hoàn thiện nhầm thu hút khách hàng và cạnh tranh với các ngân hàng khác. Nhưng năm 2011 NHNN có quy định, lãi suất huy động đối với các loại tiền gửi và kỳ hạn không được vượt mức 14%/năm. • Marketing. Lựa chọn hình thức marketing phù hợp ngoài việc quảng bá, giới thiệu các sản phẩm dịch vụ của ngân hàng đến mọi người bằng các hình thức như: phát tờ rơi, aphich, băng ron… Thì ngân hàng cũng nên tham gia tài trợ cho các phong trào của tỉnh, thành phố như văn nghệ, thể thao, từ thiện… để nhầm quảng bá thương hiệu của ngân hàng đến với mọi người dân trong tỉnh thông qua các hoạt động trên, tạo thêm được uy tín cho ngân hàng. Khi có các sản phẩm huy động tiền gửi mới thì ngân hàng nên đăng ký tham gia quảng cáo trên kênh truyền hình của tỉnh, hoặc đăng quảng cáo trên các tờ báo uy tín của tỉnh như báo Đất Mũi...và thường xuyên nhắc lại khi khách hàng có nhu cầu gửi tiền. Đây là một biện pháp khá hiệu quả ngoài việc huy động vốn ngân hàng còn quảng bá được thương hiệu của ngân hàng mình. Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 77 5.2.1.2. Hoạt động tín dụng. • Mở rộng phạm vi hoạt động. Trong những năm qua tình hình hoạt động tín dụng của ngân hàng đã đi đúng hướng tuy nhiên nguồn vốn huy động vẫn chưa cao, chưa đáp ứng triệt để nhu cầu vốn vay của khách hàng. Do đó, trong những năm tiếp theo ngân hàng nên mở rộng phạm vi hoat động ở những khu vực mà trước đây ngân hàng chưa có điều kiện vươn tới như các xã vùng xâu vùng xa… Đồng thời có thể cho vay thông qua các tổ chức xã hội như: hội nông dân, hội liên hiệp phụ nữ, hội cựu chiến binh, các tổ chức chính trị xã hội, tổ chức nghề nghiệp khác. Khi ngân hàng lựa chọn các tổ chức này thì phải chọn mô hình ký hợp đồng trách nhiệm, phương thức đầu tư vốn, chọn phương thức đầu tư thích hợp để chuyển tải vốn hiệu quả và an toàn đến tay người dân. Tóm lại việc mở rộng tín dụng phải được tiến hành một cách thận trọng, đảm bảo phát triển bền vững và hiệu quả, đầu tư những dự án trọng điểm trên cơ sở định hướng phát triển của kinh tế địa phương để mở rộng đầu tư vốn đến mọi thành phần kinh tế. • Nâng cao chất lượng cán bộ tín dụng. Yếu tố con người luôn là yếu tố quan trọng nhất, quyết định đến sự thành bại của bất cứ hoạt động nào trên mọi lĩnh vực. Đối với hoạt động tín dụng thì yếu tố con người lại càng đóng một vai trò quan trọng, nó quyết định đến chất lượng tín dụng, chất lượng của dịch vụ và hình ảnh của ngân hàng và từ đó quyết định đến hiệu quả của ngân hàng. Chính vì vậy cần phải không ngừng nâng cao chất lượng của cán bộ ngân hàng, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ chính vì vậy hoạt động của ngân hàng ngày càng hiệu quả hơn. Bởi vậy, ngân hàng cần dành thời gian để thường xuyên tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về chuyên môn nghiệp vụ, chú trọng nghiệp vụ marketing, kỷ năng bán hàng, thương thảo hợp đồng… Đồng thời phải thực hiện tiêu chuẩn hóa cán bộ tín dụng và cương quyết loại bỏ hoặc chuyển sang bộ phân khác những cán bộ yếu về tư cách đạo đức, thiếu chuyên môn nghiệp vụ, không trung thực… • Năng cao chất lượng thông tin tín dụng. Trong công tác tín dụng, thông tin là yếu tố đóng vai trò quan trọng giúp cho ngân hàng ra quyết định có hay không. Các thông tin từ phía khách Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 78 hàng cung cấp, nhiều khi lại thiếu đầy đủ chính xác. Do vậy CBTD không thể chỉ dựa vào luôn các luôn thông tin do khách hàng cung cấp trong hồ sơ, dự án… mà cần phải nắm bắt xử lý thông tin từ những nguồn khác nhau có liên quan đến khách hàng, dự án, phương án. Mặt khác, tổ chức lưu trử, thu thập các thông tin về khách hàng, thông tin thị trường,..xây dựng hệ thống cung cấp thông tin chấm điểm và xếp hạng tín dụng khách hàng… dựa trên việc các phần mềm tin học. Đây sẻ là căn cứ để đánh giá chính xác hơn về khách hàng vay vốn và năng cao khả năng, tốc độ xữ lý và ra quyết định cho vay và đầu tư. Vì vậy, việc thông tin tín dụng là hết sức quan trọng và cần được quan tâm tránh tình trạng bắt cân xứng thông tin từ phía ngân hàng và khách hàng. • Xử lý nợ quá hạn và nợ tồn động. - Tách các chức năng tiếp thị, quan hệ khách hàng, thẩm định rủi ro độc lập, quyết định tín dụng và quản lý nợ một cách độc lập. Nên phân công phân nhiệm, quyền hạn một cách rỏ ràng nhầm đảm bảo tính độc lập, khách quan. Thường xuyên thực hiện sự dám sát và kiểm soát chặt chẽ cán bộ các cấp liên quan tới cấp tín dụng và bộ phận kiểm tra và giám sát tín dụng độc lập. - Trước hết từng CBTD cần bám sát đường lối, chủ trương chính sách của Đảng và Nhà Nước về chương trình mục tiêu phát trieenrkinh tế-xã hội của địa phương từng năm và từng giai đoạn để đầu tư đúng hướng và có hiệu quả. Nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn của CBTD để hạn chế thấp nhất nợ quá hạn do thẩm định yếu, thiếu kiểm tra trước, trong và sau khi cho vay. - Khi đã phát sinh nợ quá hạn phải phân tích kỷ, tìm rỏ nguyên nhân khách quan, chủ quan để có hướng đề xuất thích hợp: + Nếu do nguyên nhân chủ quan, chúng ta cần phải kiên quyết thu hồi nợ bằng mọi biện pháp như động viên khách hàng dùng nguồn vốn khác để trả nợ, xử lý tài sản đảm bảo để trả nợ. Nếu khách hàng vẫn không trả nợ thì nhờ sự hổ trợ của các đoàn thể, chính quyền địa phương, cũng như cơ quan pháp luật để tiến hành xử lý nợ. + Nếu do nguyên nhân khách quan, thì tùy trường hợp cụ thể để có những giải pháp thích hợp như: gia hạn thời hạn cho vay, điều chỉnh kỳ hạn trả nợ, tư vấn sản xuất kinh doanh theo sự hiểu biết của cán bộ ngân hàng, khi không Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 79 có phương án nào khả quan thì ngân hàng động viên khách hàng chấp nhận thanh lý tài sản đảm bảo để trả nợ cho ngân hàng. Tóm lại, xử lý nợ quá hạn là công việc hết sức khó khăn, mất nhiều thời gian công sức, đòi hỏi nhiều tâm huyết của CBTD nhưng cách tốt nhất là vẫn kiên trì bám trụ, thường xuyên lui tới nhắc nhở động viên, đánh vào tâm lý của khách hàng. 5.2.2. Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng. 5.2.2.1. Những nguyên nhân gây ra rủi ro tín dụng. a) Nguyên nhân từ phía khách hàng. - Thu nhập hàng tháng không ổn định, thường xuyên thay đổi công việc nên khi gặp khó khăn sẽ ảnh hưởng đến khả năng trả nợ cho ngân hàng. - Bị tai nạn lao động: trong quá trình làm việc có thể họ bị tai nạn làm giảm hoặc mất đi khả năng lao động, từ đó thu nhập cũng giảm hoặc không còn thu nhập để trả nợ. - Cán bộ lãnh đạo các doanh nghiệp vay vốn tại ngân hàng thiếu năng lực quản lý, năng lực chuyên môn dẫn đến tình trạng kinh doanh kém hiệu quả ảnh hưởng đến khả năng trả nợ cho ngân hàng - Thị trường kinh doanh không ổn định, bị cạnh tranh gay gắt và mất thị trường tiêu thụ. - Sự thay đổi trong chính sách, mục tiêu phát triển của tỉnh. - Những tai nạn bất ngờ: hỏa hoạn, công nhân đình công ... - Sử dụng vốn sai mục đích: Rủi ro này xuất hiện một phần là do nguyên nhân chủ quan từ phía khách hàng khi họ tự ý chuyển mục đích vay, cố ý sử dụng vốn vay sai mục đích không theo hợp đồng tín dụng đã ký hoặc do ngân hàng không có sự theo dõi, giám sát chặt chẽ quá trình sử dụng vốn vay của khách hàng để phát hiện kịp thời những trường hợp nhằm tránh thất thoát cho ngân hàng. b) Nguyên nhân từ phía ngân hàng. - Do tài sản thế chấp bị mất giá. Khi ngân hàng thẩm định cho vay thì tài sản thế chấp đang giá cao, sau đó giảm mạnh, khách hàng không trả được nợ, ngân hàng xiết nợ nhưng không bán được do giá quá thấp, không có người mua, hoặc là số tiền thu về thấp hơn so với số tiền cho vay. Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 80 - Quyết định cho vay đúng đắn nhưng do đìa bàn rộng lớn với có nhiều khách hàng vay vốn nên CBTD thiếu kiểm tra, kiểm soát sau khi cho vay dẫn đến khách hàng sử dụng vốn sai mục đích trong hợp đồng tín dụng, từ đó ngân hàng không ngăn chặn kịp thời dẫn đến khách hàng không có khả năng trả nợ cho ngân hàng. c) Nguyên nhân khác. - Trong thời gian qua nhìn chung tỷ lệ lạm phát ở nước ta tương đối cao nên khách hàng gửi tiền có tâm lý lo sợ rằng đồng tiền của mình bị mất giá khi gửi ở ngân hàng, cho nên họ muốn rút tiền ra khỏi ngân hàng. Trong khi đó những người đi vay thì lại muốn tăng nhu cầu vay vốn và muốn kéo dài thời hạn vay. Điều này cũng làm ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Nguy cơ này có thể làm cho hoạt động cho vay của ngân hàng có thể bị phá sản. - Yếu tố pháp lý cũng có thể dẫn đến rủi ro tín dụng như về vấn đề xác định chủ sở hữu tài thế chấp: Trong một số trường hợp, việc thẩm định hồ sơ chưa xác định được đầy đủ các thành viên đồng chủ sở hữu như xác định tài sản chung, tài sản riêng của vợ chồng, con cái; tài sản đồng thừa kế, dẫn đến thiếu sót các chữ ký cần thiết trên hợp đồng thế chấp, bảo lãnh và hợp đồng tín dụng. Khi khách hàng không trả nợ thì ngân hàng thanh lý tài sản đảm bảo sẻ gập bất lợi khi khởi kiện và thường kéo dài thời gian khởi kiện. 5.2.2.2. Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng. a) Thực hiện đúng quy trình cho vay. Sau khi phân tích những nguyên nhân gây ra rủi ro tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau ta thấy, đa phần rủi ro xảy ra là do nguyên nhân từ khách hàng, chủ yếu là do khách hàng thiếu năng lực, các dự án cho vay không khả thi và một phần la do khách hàng sử dụng vốn sai mục đích. Vì vậy, để hạn chế rủi ro tín dụng ngân hàng cần thực hiện đúng quy trình cho vay theo hưởng dẫn của NHNo&PTNT Việt Nam. • Trước khi cho vay. Do rủi ro tín dụng tại ngân hàng xuất hiện nhiều ở hộ sản xuất kinh doanh nên để hạn chế rủi ro tín dụng ở nhóm đối tượng này, trước khi cho vay ngần hàng cần chú ý những điểm sau: Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 81 - Thường xuyên phân tích khách hàng, trong đó cần chú ý đến: + Phân tích tư cách năng lực pháp lý. + Phân tích năng lực điều hành quản lý. + Phân tích tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh. + Phân tích tình hình tài chính. Việc phân tích này nhầm đánh giá một cách chính xác, khách quan, toàn diện về khách hàng mình, để từ đó có chính sách đầu tư hợp lý. Bởi có đánh giá đúng khách hàng của mình để từ đó có chính sách đầu tư hợp lý, và mới biết được khả năng hoàn trả nợ của ho. Xem xét tính khả thi của phương án kinh doanh, môi trường kinh doanh như thị phần mà khách hàng đang có, khả năng cạnh tranh của các sản phẩm cùng loại mà khách hàng tung ra thị trường, CBTD cần phải đánh giá được khả năng phát triển trong tương lai của nghành nghề khách hàng đang kinh doanh. Từ đó có quyết định đúng đắn khi xét duyệt cho vay. • Kiểm tra sau khi cho vay. Các ngân hàng thường có thói quen tập trung nhiều công sức cho việc thẩm định trước khi cho vay mà lơi lỏng quá trình kiểm tra, kiểm soát đồng vốn sau khi cho vay. Khi ngân hàng cho vay thì khoản vay cần phải được quản lý một cách chủ động để đảm bảo sẻ được hoàn trả. Theo dõi nợ là một trong những trách nhiệm quan trọng nhất của CBTD nói riêng và của ngân hàng nói chung. Việc theo dõi hoạt động của khách hàng vay nhầm tuân thủ các điều khoản đề ra trong hợp đồng tín dụng giữa khách hàng và ngân hàng. Tuy nhiên trong thời gian qua NHNo&PTNT Cà Mau chưa thực hiện tốt công tác này. Điều nay một phần do yếu tố tâm lý ngại gây phiền hà cho khách hàng của cán bộ ngân hàng, một phần do hệ thống thông tin, quản lý phục vụ kinh doanh chưa tốt, không cung cấp được kịp thời, đầy đủ các thông tin mà ngân hàng yêu cầu. Công tác kiểm tra sau khi cho vay cần quan tâm một số vấn đề như sau: - Kiểm tra quá trình sử dụng vốn của khách hàng có đúng như thỏa thuận ban đầu không. Nếu không đúng có thể ngừng phát vay hoặc thu hồi nợ ngay mà không cần phải chờ đến hạn. Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 82 - Theo dõi tình hình trả nợ gốc và lãi của khách hàng để có thể nhắc nhở khách hàng trả đúng hạn, hoặc phát hiện những vấn đề khác như khách hàng không muốn trả nợ, hay có ý định bỏ trốn… Từ đó có hướng giải quyết kịp thời. - Theo dõi tình hình của tài sản bảo đảm như thế nào, có bị hao hụt giá trị không, có bị tranh chấp, bị sang nhượng không… - Tình hình hoạt động kinh doanh của khách hàng và diễn biến thị trường, khả năng cạnh tranh của khách hàng, tình hình tiêu thụ sản phẩm hàng hóa… Để thực hiện tốt công tác này thì CBTD nên định kỳ hoặc đột xuất kiểm tra tùy theo độ an toàn của khoản vay. Nếu phát hiện những vấn đề có ảnh hưởng xấu đến khả năng trả nợ của khách hàng thì CBTD phải trực tiếp, báo cáo đến trưởng phòng tín dụng, trình giám đốc biết để có những biện pháp xử lý kịp thời, có thể ngừng cho vay hoặc thu hồi nợ trước hạn. b) Cần phải xác định đúng giá trị thực của tài sản đảm bảo. Ngân hàng cần lựa chọn hình thức đảm bảo phù hợp với yêu cầu của một khoản vay đồng thời phải đánh giá chính xác giá trị vật làm đảm bảo tại thời điểm khách hàng vay vốn. - Đối với đảm bảo bằng tài sản, Ngân hàng phải xác định chính xác được quyền sở hữu, quyền sử dụng, tính lưu thông và sự tồn tại thực tế của tài sản đó đối với người vay tiền. Bên cạnh đó cũng cần lưu ý đến thời hạn sử dụng của tài sản đảm bảo phải lớn hơn thời hạn vay tiền. - Đối với đảm bảo bằng bảo lãnh: Ngân hàng cần đánh giá chính xác năng lực pháp lý, năng lực tài chính, uy tín và trách nhiệm của người bảo lãnh. c) Thành lập bộ phận giám sát nguồn vốn vay của ngân hàng độc lập với cán bộ tín dụng. Nhìn vào thực tại ta có thể thấy được tình trạng quá tải của cán bộ tín dụng, bởi vì cán bộ tín dụng phải làm rất nhiều việc từ việc cho vay đến giám sát việc sử dụng vốn vay của khách hàng, bên cạnh đó mỗi một CBTD phải quản lý số khách hàng tương đối nhiều nên dẫn đến việc lơ là công việc giám sát việc sử dụng nguồn vốn của khách hàng nên ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng tín dụng. Bộ phận giám sát này có trách nhiệm thường xuyên giám sát tình hình sử dụng vốn của khách hàng có đúng mục đích hay không để báo cáo về chi nhánh, Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 83 giúp cho ngân hàng nắm bắt được những thông tin chính xác về khách hàng của mình góp phần hạn chế rủi ro. d) Tăng cường công tác mua bảo hiểm tiền gửi. Để đề phòng một số trường hợp dẫn đến rủi ro trong hoạt động tín dụng mà ngân hàng không thể lường trước được như thiên tai, hỏa hoạn, hư hỏng công trình,… việc mua bảo hiểm tiền gửi sẽ giúp ngân hàng hạn chế được tác hại của rủi ro, bởi lẽ toàn bộ những rủi ro này sẽ được chuyển cho cơ quan bảo hiểm, và đây cũng là nguồn trả nợ chính cho ngân hàng khi rủi ro xảy ra. Vì vậy công tác mua bảo hiểm là một trong những biện pháp hữu hiệu nhất để phòng chống rủi ro khi cho vay. e) Thực hiện tốt việc trích lập quỹ dự phòng rủi ro tín dụng. Biện pháp này nhằm để xử lý kịp thời những rủi ro tín dụng xảy ra, đảm bảo cho quá trình hoạt động kinh doanh của ngân hàng được diễn ra bình thường, liên tục. Việc trích lập quỹ dự phòng rủi ro tín dụng phải theo đúng tỷ lệ quy định của Ngân hàng Nhà nước và đưa vào chi phí, tuy nhiên cũng phải phù hợp với kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng, nếu không sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận của ngân hàng. Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 84 CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 6.1. KẾT LUẬN Trong những năm qua tăng trưởng kinh tế trong tỉnh chưa thật sự ổn định, bên cạnh đó cũng gập nhiều khó khăn và thách thức như: giá xăng dầu, giá vàng, thực phẩm và các mặt hàng nông sản không ổn định….cộng thêm tình hình thời tiết, dịch bệnh diển biến phức tạp, hiện tượng các loại thủy sản chết hàng loạt trên diện rộng làm cho cuộc sống người dân gập nhiều khó khăn từ đó đã ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng kinh tế trong tỉnh đồng thời ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Tuy nhiên với tinh thần đoàn kết, quyết tâm cao của CBVC, và được sự ủng hộ của các cấp Đảng Ủy, Chính quyền và Ban ngành toàn thể địa phương, NHNo&PTNT Cà Mau đã hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình trong thời kì nền kinh tế gập nhiều khó khăn. Mặc dù chịu sư cạnh tranh gay gắt của các ngân hàng khác trong tỉnh nhưng nguồn vốn huy động của ngân hàng vẩn tăng liên tục qua các năm, tuy nguồn vốn huy động có sự tăng trưởng nhưng không đáp ứng nhu vầu vay vốn của khách hàng ngày một tăng dần. Hoạt động tín dụng của ngân hàng đã đạt được những thành công đáng kể, số lượng khách hàng vay vốn tăng lên, công tác thu hồi nợ đạt hiệu quả khá cao. Việc chú trọng vào hoạt động tín dụng đã góp phần cung cấp nguồn vốn, bổ sung cũng như hổ trợ vốn cho dân cư, các đơn vị kinh tế trên địa bàn tỉnh góp phần phát triển kinh tế tỉnh nhà, đưa kinh tế địa phương phát triển theo xu hướng chung của cả nước. Tuy nhiên bên cạnh đó vẩn còn nợ quá hạn, nợ tồn động tại ngân hàng là khá lớn. Trên cơ sở đạt được kết quả kinh doanh, tài chính để đảm bảo được đời sống CBVC yên tâm công tác tốt, góp phần cải tạo cơ quan ngày càng khang trang và sạch đẹp, đạt công sở văn hóa, ngân hàng trong sạch và vửng mạnh. Các kỷ năng giao tiếp và phục vụ khách hàng ngày càng được phát huy, kỷ năng quản trị cần được quan tâm cũng cố, tạo hiệu quả thiết thực cho hoạt động kinh doanh đạt hiệu quả cao. Đồng thời góp phần của mình vào việc khẳng định thương hiệu “Agribank mang phồn thịnh đến với khách hàng”. Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 85 6.2. KIẾN NGHỊ Để hổ trợ và tạo điều kiện cho NHNo&PTNT Cà Mau hoạt động ngày càng hiệu quả, thực hiện tốt sứ mệnh của mình, tạo ra nhiều vốn cho người dân đầu tư, tái đầu tư. Em có một số kiến nghị như sau: 6.2.1 Đối với NHNo&PTNT Cà Mau. - Củng cố và phát huy những kết quả đạt được trong thời gian qua. - Ngân hàng nên điều tra các loại tiền gửi của các ngân hàng khác trong tỉnh, từ đó rút ra các loại sản phẩm tiền gửi của ngân hàng mình tốt hơn để thu hút khách hàng nhầm năng cao nguồn vốn huy động, giảm bớt nguồn vốn điều chuyển để ngân hàng tự chủ về nguồn vốn. - Tăng cường kiểm soát chi phí hoạt động, khuyến khích tiết kiệm chi phí, hạn chế tối đa các khoản chi phí bất hợp lý. - Hạn chế CBTD tiếp nhận hồ sơ của khách hàng là những người thân quen, để tránh ý kiến chủ quan trong khâu thẩm định. - Thường xuyên tổ chức cuộc hợp trao đổi giữa CBTD và trưởng phòng để trao đổi kinh nghiệm, những vấn đề khúc mắc, sai phạm của CBTD….nhầm năng cao trình độ, kịnh nghiệm cho CBTD, hạn chế và khắc phục những sai lằm đã mắc phải. - Nhanh chóng giải quyết các khoản nợ xấu, có thể xử lý nợ xấu bằng các khoản dự phòng rủi ro, chuyển hạch toán ngoại bảng, giảm số nợ xấu tồn đọng lâu ngày bằng cách khai thác tài sản đảm bảo như cho thuê, bán hoặc đưa vào sử dụng tại ngân hàng. - Ngân hàng cần có chính sách phân công khối lương công việc cho CBTD phù hợp, tránh tình trạng quá tải, vì địa bàn quản lý rộng gây khó khăn cho CBTD trong việc giám sát, theo dõi, đánh giá khách hàng của mình. - Tăng cường và mở rộng các biện pháp tuyền truyền và quảng cáo trên các báo đài, tổ chức các cuộc hội nghị đối thoại trực tiếp với khách hàng để với thiệu quy chế cho vay và sản phẩm dịch vụ mới. Đặt tờ bướm trước quầy giao dịch để khách hàng tiện theo dõi. - Năng cấp cơ sở hạ tầng, phương tiện làm việc, mở rộng mặt bằng để tạo niềm tin cho khách hàng và đủ sức cạnh tranh với các ngân hàng thương mại khác trên địa bàn. Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 86 6.2.2. Đối với chính quyền địa phương. - Tạo điều kiện cho ngân hàng tìm hiểu, tiếp cận và tiếp xúc người dân dịa phương nhằm giới thiệu và hướng dẫn người dân về hoạt động của ngân hàng. - Cần có những biện pháp chỉ đạo thiết thực cho các nghành các cấp kết hợp với ngân hàng thực hiện các giải pháp tích cực thúc đẩy nền kinh tế mủi nhọn trong tỉnh ngày càng phát triển. - Khẩn trương tiền hành việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở nhất là ở các khu thị trấn, tạo điều kiện thuận lợi trong việc nhận thế chấp, xác định giá trị thế chấp trong việc cho vay của ngân hàng. - Cần đơn giản hóa các thủ tục, các loại giấy tờ công chứng, hạn chế công chứng ở nhiều cơ quan, cần giải quyết nhanh các hồ sơ nhầm tạo điều kiện thuận lợi và đảm bảo thời gian cho các người có nhu cầu vay vốn. - Chỉ đạo các ban nghành có liên quan, tích cực hơn nửa trong việc phối hợp với ngân hàng thu hồi nợ. 6.2.3. Đối với NHNo&PTNT Việt Nam. - Hiện nay chi nhánh chưa đáp ứng đủ vốn cho nhu cầu vay vốn của khách hàng, vì vậy ngân hàng cấp trên nên có chính sách hổ trợ vốn cho chi nhánh một cách linh hoạt, đặt biệt là vốn trung và dài hạn để ngân hàng mở rộng đầu tư tín dụng đáp ứng triệt để nhu cầu vốn của khách hàng. - Cần có chính sách khen thưởng ở ngân hàng cấp trên đối với những nhân viên ở chi nhánh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. - Cải thiện kỷ thuật nghiệp vụ, đảm bảo nhanh chóng, tiện lợi an toàn, thủ tục cho vay phù hợp tránh gây phiền hà cho khách hàng. Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Cà Mau GVHD: Đoàn Thị Cẩm Vân SVTH: Nguyễn Trung Kiên Trang 87 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Peter S. Rose (2005). Commercial Bank Management. Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội. Nhà xuất bản Tài chính, Hà Nội. 2. PTS. Nguyễn Văn Tiến, Th.S Tô Kim Ngọc, Nguyễn Thanh Sơn, Ngô Bích Ngọc, Trần Thị Liên (2004) Quản trị rủi ro trong kinh doanh Ngân hàng, Nhà xuất bảng Thống kê. 3. NHNN&PTNT Cà Mau (2003). “Cẩm nang sản phẩm dịch vụ ”, Trụ sở Ngân hàng NHNN&PTNT Việt Nam, Hà Nội. 4. NHNN&PTNT Cà Mau (2003). “Sổ tay tín dụng”, Trụ sở NHNN&PTNT Việt Nam, Hà Nội. 6. Th.s Thái Văn Đại (2007). “Bài giảng Nghiệp vụ kinh doanh Ngân hàng thương mại”. Khoa Kinh tế - QTKD trường Đại học Cần Thơ, Cần Thơ. 7. Th.s Thái Văn Đại, Th.s Nguyễn Thanh Nguyệt (2010). “Quản trị Ngân hàng thương mại”, Khoa Kinh tế - QTKD trường Đại học Cần Thơ, Cần Thơ.