Đề tài Phát triển kinh tế tư nhân trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam

ính như sự yếu kém của ngành kỹ nghệ phụ trợ (supplier industries), những trì trệ trong nỗ lực đẩy mạnh chính sách cải cách và cuộc khủng hoảng kinh tế Á châu năm 1997. Từ năm 2003, nguồn vốn FDI đã gia tăng trở lại, vượt nhanh trong hai năm qua, đạt 10.2 tỷ USD cho năm 2006 và trên 11 tỷ USD trong 10 tháng đầu năm 2007. Khung pháp lý đầu tiên cho khu vực kinh tế tư nhân trong nước được thiết lập vào năm 1990 với sự ban hành Luật Doanh nghiệp Tư nhân và Luật Công ty. Nhưng dấu mốc quan trọng đối với sự phát triển của kinh tế tư nhân chính là Luật Doanh nghiệp ban hành tháng 1/2000. Chỉ có khoảng 5000 doanh nghiệp tư nhân vào trước năm 1991 nhưng trong giai đoạn 1991-1999, số lượng doanh nghiệp tự nhân đã tăng lên xâp xỉ 5000 doanh nghiệp mỗi năm . Từ 2001 – 2005, số doanh nghiệp tăng nhanh, mỗi năm số doanh nghiệp thực tế hoạt động tăng thêm 14.213 doanh nghiệp, nâng tổng số doanh nghiệp hoạt động vào cuối năm 2005 lên 113.352 . Sè hé kinh doanh c¸ thÓ ph©n bè réng kh¾p trong c¸c ngµnh nghÒ ®Æc biÖt trong n«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp, ng­ nghiÖp. Trong n«ng nghiÖp víi m« h×nh VAC, kinh tÕ trang tr¹i gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm, t¨ng thu nhËp ®¸ng kÓ, gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ tõ thuÇn n«ng, ph¸ thÕ ®éc canh, ®Æc biÖt t¹o ra m« h×nh c©y c«ng nghiÖp, chuyªn phôc vô cho xuÊt khÈu. Theo cuộc điều tra về mức sống hộ gia đình thực hiện năm 2004, có khoảng 7,4 triệu hộ, tức khoảng một nửa tổng số hộ gia đình, có hoạt động kinh tế phi nông nghiệp như là nguồn lợi tức chính hay lợi tức phụ trong khoảng thời gian nhàn rỗi giữa các vụ mùa . Trong tiÓu thñ c«ng nghiÖp víi nhiÒu ngµnh nghÒ truyÒn thèng ®­îc kh¬i dËy ®Æc biÖt lµ ngµnh m©y tre,®å gç mÜ nghÖ ®· xuÊt khÈy ®i nhiÒu n­íc.Ngµnh nu«i trång thuû s¶n víi c¸c m« h×nh nu«i t«m,nu«i c¸ míi thøc sù t¹o hiÖu qu¶ kinh tÕ cao phôc vô xuÊt khÈu.NghÞ quyÕt ®¹i héi IX kh¼ng ®Þnh: Kinh tÕ c¸ thÓ,tiÓu chñ ë n«ng th«n vµ thµnh thÞ cã vÞ trÝ trong qu¸ tr×nh l©u dµi.Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn vµ gióp ®ì ph¸t triÓn,khuyÕn khÝch c¸c h×nh thøc tæ chøc hîp t¸c tù nguyÖn lµm vÖ tinh cho c¸c doanh nghiÖp hoÆc ph¸t triÓn lín h¬n. ë khu vùc thµnh thÞ,kinh tÕ c¸ thÓ thùc sù ®ãng vai trß rÊt quan träng,lo¹i h×nh s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô nhá phï hîp víi m«i tr­êng linh ho¹t,s«i ®éng t¹o thu nhËp cho nhiÒu hé gia ®×nh.Nhµ n­íc hç trî vÒ vèn. Các nhà tài trợ quốc tế đã gọi kinh tế tư nhân Việt Nam là “cỗ máy tạo việc làm”. Báo cáo phát triển Việt Nam 2006, Báo cáo chung của các Nhà tài trợ khẳng định khu vực kinh tế tư nhân trong nước có hiệu quả lớn nhất trong việc tạo việc làm với chi phí thấp. Có thể thấy dễ dàng là tính số vốn trung bình cho một công nhân trong các doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và khu vực kinh tế tư nhân trong nước sẽ thấy hàm lượng vốn là cao nhất trong các doanh nghiệp FDI, và thấp nhất trong khu vực tư nhân trong nước. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n trùc tiÕp ®ãng vai trß qu¸ tr×nh vÒ t¹o nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm cho x· héi. N¨m 2000, theo thèng kª cña c¬ quan chuyªn m«n, khu vùc kinh tÕ t­ nh©n chiÕm 56,3% tæng sè lao ®éng cã viÖc lµm trong c¶ n­íc. Trong ®ã, lao ®éng phi n«ng nghiÖp chiÕm 22%, lao ®éng n«ng nghiÖp chiÕm 78%, ®iÒu ®¸ng chó ý lµ n¨m 1997 - 2000 khu vùc nµy thu hót thªm 977019 lao ®éng gÊp 6,6 lÇn so víi khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc. Lao ®éng ë c¸c hé kinh doanh c¸ thÓ chiÕm 81,9% riªng trong n«ng nghiÖp, c¸c trang tr¹i thu ®­îc 363048 lao ®éng chiÕm 2,22%. Lao ®éng ë khu vùc kinh tÕ t­ nh©n chiÕm tû träng kh¸ cao, ®ãng vai trß to lín trong gi¶i quyÕt viÖc lµm nh­ng tû träng trong n«ng nghiÖp rÊt lín ®iÒu ®ã ch­a thùc sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu viÖc lµm. Kh¶ n¨ng t¹o thªm viÖc lµm cña khu vùc Nhµ n­íc cã h¹n nhÊt lµ vÒ thu hót sè l­îng lao ®éng. Quy m« kinh doanh hîp ph¸p cµng lín cµng ®­îc coi träng chÝnh ®ã lµ con ®­êng t¹o cÇu, t¨ng cÇu vÒ lao ®éng. Líp nhµ kinh doanh t¹o cÇu vÒ lao ®éng cµng ®«ng ®¶o, lµm cho nhu cÇu sè l­îng lao ®éng ngµy cµng lín víi c¬ cÊu vµ chÊt l­îng ngµy cµng cao lµ trùc tiÕp më réng c¬ héi ®Ó mäi ng­êi lao ®éng cã thÓ t×m viÖc lµm phï hîp, phÊn ®Êu n©ng cao tr×nh ®é vµ t¨ng thu nhËp. C¸c doanh nghiÖp ngµy cµng më réng vÒ sè l­îng chÊt l­îng ®ßi hái nh©n lùc cã tr×nh ®é chuyªn m«n v÷ng vµng.Tuy nhiªn ®iÒu nµy l¹i ch­a ®­îc ®¸p øng ®Çy ®ñ. Trên thị trường lao động, hàng năm, Việt Nam có khoảng 1,4 đến 1,5 triệu người gia nhập. Nhưng các doanh nghiệp nhà nước cũng chỉ cung cấp chưa tới 7% tổng số việc làm, do đó, sự phát triển khu vực kinh tế tư nhân là khả năng duy nhất có thể giải quyết công ăn việc làm cho người dân và mở lối ra cho lao động dư dôi ở khu vực nông nghiệp, đặc biệt là phụ nữ trẻ . Trong giai đoạn 2000-2004, các doanh nghiệp nhà nước chỉ tiếp nhận 5% trên tổng số 4 triệu lao động gia tăng, trong khi đó có 60% lao động được thu nhận bởi các doanh nghiệp tư nhân trong nước, 25% bởi các hộ kinh doanh và các doanh nghiệp tư nhân không đăng ký, và 12% bởi các doanh ngiệp FDI . Nhìn lại 9 năm thực hiện Luật Khuyến khích đầu tư trong nước (Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương-CIEM), nhận xét nổi bật là khu vực kinh tế dân doanh ngày càng chiếm ưu thế trong nền kinh tế thông qua cơ cấu vốn đầu tư và tạo việc làm. Cơ cấu vốn đầu tư trung bình một dự án giai đoạn 1996-2003 tăng từ 4,5 tỷ đồng lên 8,5 tỷ đồng, lao động bình quân của một dự án tăng từ 87 lên 123 lao động. Đến nay, tổng số doanh nghiệp đăng ký của khu vực tư nhân trên 120.000. Số doanh nghiệp đăng ký thành lập trung bình hàng năm hiện gấp 3,75 lần so với trung bình của thời kỳ 1991-1999. Ước tính trong 4 năm trở lại đây, các doanh nghiệp đã tạo ra khoảng 1,6 triệu việc làm mới. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n ë ViÖt Nam ®· thùc sù gãp phÇn vµo viÖc xãa ®ãi gi¶m nghÌo, c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho nh©n d©n, huy ®éng ngµy cµng nhiÒu nguån lùc cho ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc. ChØ tÝnh riªng n¨m 2000 vèn ®¨ng ký kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp khu vùc nµy t¨ng h¬n 4,5 lÇn so víi n¨m 1996, ®¹t møc 13831 tû ®ång, vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n t¨ng 13% so víi n¨m 1999, chiÕm mét tû träng ®¸ng kÓ trong tæng nguån vèn ®Çu t­ toµn x· héi. Kinh tÕ t­ nh©n ®Çu t­ cæ phÇn hãa. Trªn b×nh diÖn chung toµn x· héi, sù ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n nh÷ng n¨m võa qua ®· trùc tiÕp gãp phÇn vµo viÖc t¨ng ng©n s¸ch Nhµ n­íc, ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo sù gia t¨ng GDP toµn x· héi chiÕm 42,26% GDP toµn x· héi. Trong ®ã, hé kinh doanh chiÕm 34,8%, hé n«ng d©n ngoµi HTX lµ 15,08%, hé kinh doanh c¸ thÓ phi n«ng nghiÖp lµ 19,72%. Kinh tÕ t­ nh©n ®ãng gãp tíi 16,9% tæng thu ng©n s¸ch. Hµng n¨m kinh tÕ t­ nh©n thu hót thªm hµng v¹n lao ®éng (1996 thu hót thªm 3,1 v¹n lao ®éng, 2000 thªm 9 v¹n lao ®éng) t¹o ra kho¶ng 40% tæng s¶n phÈm trong n­íc vµ ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch Nhµ n­íc trªn 6000 tû.XÐt mét c¸ch cô thÓ, kh«ng kÓ c¸c lao ®éng lµm viÖc t¹i c¸c doanh nghiÖp C«ng ty cã vèn lín th× lao ®éng ë c¸c hé gia ®×nh, c¸c c¬ së s¶n xuÊt nhá ®· cã thu nhËp nhÊt ®Þnh æn ®Þnh ®êi sèng, thu nhËp cña hä cã khi chñ yÕu tõ c¸c nguån ®ã mµ ®©y lµ chiÕm bé phËn kh¸ lín, gióp hä tho¸t khái c¶nh nghÌo ®ãi dai d¼ng, ®ã lµ tÝn hiÖu ®¸ng khÝch lÖ cña khu vùc kinh tÕ nµy. ViÖc xãa ®ãi gi¶m nghÌo ë n­íc ta ®· thùc hiÖn rÊt thµnh c«ng ë c¸c vïng n«ng th«n, trung du, miÒn nói, ®©y lµ bé phËn d©n c­ chiÕm tû lÖ cao, tû lÖ nghÌo ®ãi tr­íc ®©y kh¸ lín nh­ng hiÖn nay ®· gi¶m nhiÒu ®¹t ®­îc nhê chÝnh s¸ch ®óng ®¾n cña Nhµ n­íc víi c¸c m« h×nh kinh tÕ phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña nh©n d©n nh­ cho vay vèn, hç trî kü thuËt ph­¬ng h­íng.§iÒu ®ã qu¶ lµ tÝn hiÖu ®¸ng mõng cho nh÷ng ng­êi d©n ®ang sinh sèng khã kh¨n. Kinh tÕ t­ nh©n gãp phÇn qu¸ tr×nh vµo thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, n©ng cao c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ, t¨ng quy m« cña kim ng¹ch xuÊt khÈu. Víi ®Æc ®iÓm vµ ­u thÕ riªng cña m×nh, sù ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n trùc tiÕp kh¬i dËy nhiÒu ngµnh nghÒ truyÒn thèng trong c¸c ngµnh, vïng ë c¸c ®Þa ph­¬ng t¹o ra nhiÒu chñng lo¹i hµng hãa ®a d¹ng, phong phó vµ cung cÊp nhiÒu h¬n hµng hãa phôc vô cho xuÊt khÈu. C¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng lµ thñ c«ng mü nghÖ ®å gç, ®å gèm sø, m©y tre ®an, tranh s¬n mµi... ®· t¹o ®­îc tiÕng vang trªn tr­êng quèc tÕ. ChØ tÝnh riªng n¨m 2000 con sè thèng kª cña tæng côc h¶i quan, kim ng¹ch xuËt nhËp khÈu trùc tiÕp cña khu vùc, phi n«ng nghiÖp trong kinh tÕ t­ nh©n ®· t¨ng kh¸. Th«ng qua viÖc më réng s¶n xuÊt, n©ng cao søc c¹nh tranh cña tõng doanh nghiÖp ë khu vùc nµy, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc ngµy cµng tham gia ®Çy ®ñ h¬n vµo qu¸ tr×nh héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi, gióp cho viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ diÔn ra m¹nh mÏ h¬n. qu¸ tr×nh héi nhËp t¸c ®éng rÊt lín vµo chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, lµm t¨ng c¸c ngµnh cã hµm l­îng kü thuËt cao, ®Æc biÖt ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin, ngµnh c«ng nghÖ sinh häc trong t­¬ng lai sÏ rÊt ph¸t triÓn, c¸c ngµnh phôc vô cho xuÊt khÈu còng t¨ng m¹nh, c¸c C«ng ty t­ nh©n hoµn toµn víi n­íc ngoµi cã xu h­íng t¨ng. Nh÷ng ngµnh s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh khai th¸c ®­îc lîi thÕ so s¸nh ë c¸c vïng, miÒn ®­îc chó träng ph¸t triÓn, nhê ®ã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ nãi chung còng ®­îc n©ng lªn, c¸c nguån lùc ®Çu t­ cho ph¸t triÓn ®­îc khai th¸c cã hiÖu qu¶ h¬n. Vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long ngoµi lîi thÕ trång lóa cßn ph¸t triÓn trång c©y ¨n tr¸i cã gi¸ trÞ trong n­íc vµ xuÊt khÈu, riªng vïng ven biÓn ngËp mÆn cßn ph¸t triÓn nu«i trång thñy s¶n, vïng trång c©y ¨n qu¶ ®Æc s¶n nh­ v¶i, mËn... ®­îc khai th¸c ë khu vùc thµnh phè lín c¸c c¬ së s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng truyÒn thèng t¹o ra c¸c s¶n phÈm ®Æc tr­ng chÊt l­îng cao. Tõ ®ã xuÊt hiÖn c¸c c¬ së kinh doanh ®iÓn h×nh lµm ¨n giái, ®êi sèng ng­êi lao ®éng ngµy cµng ®­îc n©ng lªn, gi¶i quyÕt nhiÒu chç lµm cho x· héi. Sự hình thành và lớn mạnh của của khu vực kinh tế tư nhân trong nước và nước ngoài đã xoay chiều hướng phát triển của nền kinh tế 180 độ. Kim ngạch xuất khẩu năm 1986 đạt 500 triệu USD, tăng lên 9.2 tỷ USD năm 1997, 35 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm 2007. Trong quá trình phát triển ấy, tỷ trọng đóng góp của khu vực kinh tế tư nhân không ngừng gia tăng, vượt khu vực kinh tế nhà nước trên hầu hết các chỉ số kinh tế quan trọng. Về vốn đầu tư, năm 2005, khu vực kinh tế tư nhân trong nước chiếm 32%, so với 17% vốn FDI và 49% vốn nhà nước . Điều cần lưu ý là trong 49% vốn nhà nước, phần của doanh nghiệp nhà nước đầu tư chiếm chưa tới 20%, còn lại là từ ngân sách và vốn của chính phủ huy động . Mức tăng trưởng ngành công nghiệp là chỉ số kinh tế quan trọng khác: khu vực kinh tế tư nhân trong nước vượt các doanh nghiệp nhà nước với mức tăng trưởng hàng năm, tăng trung bình từ 18-24% so dưới 10% của doanh nghiệp nhà nước và đóng góp 33% sản lượng công nghiệp, so với 30% của khu vực nhà nước . Hoạt động xuất khẩu là khu vực hoạt động mạnh nhất của các doanh nghiệp FDI, đóng góp 58% , kế đó là khu vực kinh tế tư nhân trong nước . Trên tổng sản lượng quốc gia (GDP) năm 2005, khu vực kinh tế tư nhân chiếm 50% GDP, trong đó, doanh nghiệp tư nhân trong nước đóng góp 35%, và các doanh nghiệp FDI chiếm khoảng 15%. Trên thực tế, GDP của khu vực kinh tế tư nhân còn cao hơn nhiều do sự tồn tại của khu vực kinh tế tư nhân không chính thức (shadow/informal), bao gồm doanh thu không tường trình của các doanh nghiệp đăng ký và không đăng ký. Theo kết quả của cuộc điều tra phối hợp của Ngân hàng Thế giới, Tập đoàn Tài chính Quốc tế, và Chương trình Phát triển Dự án Mê kông (WB/IFC/MPDF), tỷ lệ GDP của khu vực kinh tế tư nhân không chính thức tăng từ 30% năm 1997, lên 51% GDP năm 2001. Khi bao gồm khu vực không chính thức này, tỷ lệ GDP của khu vực kinh tế tư nhân tăng lên khoảng 57-67% . IIIThùc tr¹ng cña kinh tÕ t­ nh©n ViÖt Nam Tình trạng tranh tối tranh sáng do luật pháp không nghiêm và nạn tham nhũng lan tràn là môi trường thuận lợi cho sự tồn tại của khu vực kinh tế tư nhân không chính thức rộng lớn, ước tính chiếm đến 50% GDP. Hiện trạng này được các nhà nghiên cứu của Ngân hàng Phát triển Á châu nhận định vừa là yếu tố tích cực, thể hiện khả năng thích ứng của các doanh nghiệp tư nhân trong môi trường kinh doanh còn nhiều mặt hạn chế, nhưng đồng thời lại vừa giới hạn khả năng phát triển, tiếp cận và hội nhập của các doanh nghiệp hoạt động không chính thức đối với cộng đồng doanh nghiệp hoạt động chính thức trong nước và nước ngoài. Hoạt động kinh tế không chính thức không những chỉ gồm các doanh nghiệp không đăng ký mà còn cả những thương vụ không khai báo nhằm lách luật, trốn thuế. Chi phí kinh doanh của các doanh nghiệp, vì thế, gia tăng đáng kể vì những khoản tốn kém không chính thức cho các viên chức, khiến cho ngân sách nhà nước bị thất thoát. Theo cuộc điều tra của WB/IFC/MPDF thực hiện năm 2003, cứ 20% trên giá trị thương vụ không khai báo cho ngân hàng, khoản tốn kém riêng cho các viên chức tăng khoảng 50% . Các doanh nghiệp không đăng ký còn phải chịu nhiều thiệt thòi khác như không thể tham gia các hợp đồng kinh tế với các doanh nghiệp FDI, các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp, hoặc vây vốn ngân hàng. Tạo điều kiện thuận lợi cho việc hợp thức hoá các hoạt động kinh tế không chính thức, vì thế, xét về lâu dài, sẽ giúp cho các doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh, ngân sách tăng thu, hoạt động kinh doanh minh bạch hơn, và do đó góp phần hạn chế tệ trạng tham nhũng. Quy mô doanh nghiệp là hạn chế chủ yếu khác của các doanh nghiệp tư nhân trong nước. Theo điều tra năm 2004, các doanh nghiệp tư nhân qui mô lớn trong nước chiếm chỉ 0,3 % GDP trên tỷ phần 23.6% GDP của các doanh nghiệp qui mô lớn trong nước . Chỉ có 44 doanh nghiệp tư nhân trong nước – 17 doanh nghiệp trong số đó cổ phần với nhà nước - có vốn trên 33 triệu USD. Trong số hơn 60 ngàn doanh nghiệp tham dự cuộc điều tra, chưa đến 1/1000 doanh nghiệp tư nhân có vốn trên 33 triệu US và lương lao động chỉ bằng 50-60% của các doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp FDI . Theo cuộc điều tra doanh nghiệp năm 2006, nếu lấy tiêu chí doanh nghiệp nhỏ và vừa là dưới 300 lao động và vốn dưới 625 ngàn USD, thì có tới 96,81% doanh nghiệp thuộc nhóm nhỏ và vừa và tài sản cố định trên mỗi lao động bình quân là 4100 USD . Với quy mô nhỏ bé và vốn đầu tư rất thấp, các doanh nghiệp tư nhân khó có thể hội đủ tiềm lực tiếp cận với tri thức, nghiên cứu và phát triển cũng như xây dựng các quy trình sản xuất, trang bị công nghệ hiện đại, đào tạo và nâng cao khả năng quản lý. Sự yếu kém của các doanh nghiệp tư nhân trong nước bộc lộ rõ khi chỉ có một số rất nhỏ doanh nghiệp hội đủ điều kiện trở thành các nhà cung cấp phụ kiện cho các doanh nghiệp FDI và có khả năng xâm nhập thị trường thế giới. Khuynh hướng hướng nội của các doanh nghiệp tư nhân là điều đáng e ngại. Theo cuộc điều tra ba vòng các doanh nghiệp vừa và nhỏ, chỉ có 9% doanh thu của các doanh nghiệp này từ xuất khẩu trực tiếp . Tình trạng kém phát triển của ngành công nghệ phụ trợ hiện là một trong những khâu yếu của nền kinh tế Việt Nam. Một ví dụ điển hình được báo cáo của WB nêu lên là công ty Fujisu, một doanh nghiệp FDI xuất khẩu lớn nhất năm 2004 với kim ngạch xuất trên 400 triệu USD, song đã chi 94% số này để nhập khẩu đầu vào . Tăng cường cung cấp phụ kiện từ các doanh nghiệp tư nhân trong nước không những sẽ giúp hạ giá thành sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh hàng xuất khẩu và tỷ lệ nội địa trong sản phẩm mà còn là cơ hội để các doanh nghiệp này cải thiện sản xuất và phát triển kinh doanh. Trực tiếp tham gia các ngành sản xuất và hoạt động xuất khẩu sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tư nhân trong nước tiếp cận, làm quen với thị trường và công nghệ tiên tiến trên thế giới, và cải thiện năng suất. Các cuộc điều tra cho thấy năng suất lao động của các doanh nghiệp xuất khẩu trung bình gần gấp đôi so với năng suất trung bình của các doanh nghiệp vừa và nhỏ . Hạ tầng cơ sở và đào tạo nhân lực là hai trong số các mắt xích yếu nhất hiện nay, cũng là lãnh vực các doanh nghiệp tư nhân tham gia đầu tư rất thấp. Đến nay, vốn đầu tư vào hạ tầng của khu vực kinh tế tư nhân chỉ đạt 15% và việc phát triển các cơ sở giáo dục tư nhân cũng ở giai đoạn sơ khởi. Hệ quả của tình trạng hầu như độc quyền của nhà nước ở hai khu vực này là sự trì trệ trong việc đào tạo lao động kỹ năng cao, cải thiện hạ tầng, và là nguyên nhân đầu mối của nhiều công trình bị rút ruột, mà vụ PMU 18 cũng chỉ là một truờng hợp điển hình. Ở khu vực nông nghiệp, mặc dù số lao động được trả lương từ các doanh nghiệp tăng nhanh từ 16% năm 1993 lên lên 27% năm 2004, song khoảng 70% dân số vẫn hoạt động kinh tế ở khu vực nông thôn. Từ chỗ không cung cấp đủ lương thực vào thập niên 80, sản xuất nông nghiệp đã trở thành một bộ phận quan trọng của nền kinh tế Việt Nam hôm nay. Gạo, cà phê, cao su và thuỷ sản hiện là những mặt hàng xuất khẩu chủ lực trong số chín mặt hàng đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD. Song vì chất lượng kém nên giá trị xuất khẩu vẫn còn thấp. Có thể nêu ra một vài thí dụ điển hình: sản lượng gạo xuất khẩu của ta đứng thứ nhì sau Thái Lan, nhưng doanh thu xếp thứ tư ; sản lượng cao su xuất chỉ đứng sau Brazil nhưng kim ngạch xuất khẩu xếp hạng thứ 5 . Cuộc điều tra của nhóm nghiên cứu và tư vấn nông phẩm trên hai sản phẩm là gạo và chè cho thấy những khâu yếu của tiến trình sản xuất và phân phối như công nghệ lạc hậu, hệ thống gia công phân tán, thiếu các tiêu chuẩn về giống phù hợp, chi phí vận chuyển cao, hiệp hội liên kết các nông dân hoạt động yếu, các ưu đãi dành cho các nhà máy xay nhà nước, hoạt động xuất khẩu phần lớn thông qua doanh nghiệp nhà nước và sự quá chú trọng của chính phủ vào số lượng xuất khẩu hơn là chất lượng . Mặt khác, do sản xuất cá thể manh mún và năng lực kiểm tra và quản lý yếu kém, nông phẩm xuất khẩu của Việt Nam đang gặp khó khăn về vệ sinh an toàn và chất lượng sản phẩm. Ô nhiễm môi trường là vấn nạn khác, đặc biệt trong ngành thuỷ sản. Các ngành công nghiệp xuất khẩu hiện nay phần lớn lệ thuộc nặng nề vào nguyên liệu nhập khẩu cho đầu vào, do đó, lợi nhuận thu được từ xuất khẩu thấp. Ngành nông và thuỷ sản do dựa trên việc đánh bắt, nuôi trồng với chi phí đầu tư và chi phí đầu vào thấp nên thu nhập trên giá trị sản phẩm cao. Sự tham gia mạnh mẽ hơn nữa của các doanh nghiệp tư nhân vào ngành chế biến và xuất khẩu nông - thuỷ sản, đi đôi với việc hiện đại hoá và đa dạng hoá các hoạt động chế biến có thể giúp cải thiện chất lượng và giá trị sản phẩm, phát huy tối ưu các hoạt động sản xuất dựa trên lợi thế của quốc gia hiện nay. Trong vai trò hỗ trợ, phát huy sức mạnh các doanh nghiệp và tham vấn hoạch định chính sách, năng lực và vị thế khiêm tốn của các hiệp hội doanh nghiệp và nông dân là hạn chế không kém phần quan trọng khác.Vai trò tham vấn chính sách mặc dù đã được đưa vào luật, song trong thực tế, việc lấy ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp vẫn chưa nhiều. Kinh tÕ t­ nh©n ViÖt Nam ®ang vÊp ph¶i nh÷ng khã kh¨n trong vÊn ®Ò ®Êt ®ai.NhiÒu doanh nghiÖp ph¶i thuª l¹i ®Êt bá hoang cña doanh nghiÖp nhµ n­íc ®Ó s¶n xuÊt víi chi phÝ rÊt cao.Trong khi ®ã l¹i e dÌ kh«ng d¸m ®Çu t­ l©u dµi vµo nhµ x­ëng m¸y mãc v× lo ph¶i tr¶ l¹i ®Êt thuª.Trong khi ®ã nhiÒu doanh nghiÖp l¹i gÆp khã kh¨n trong viÖc chuyÓn môc ®Ých sö dông ®Êt.Thñ tôc liªn quan ®Õn ®Êt ®ai cßn r­êm rµ,phøc t¹p lµm mÊt nhiÒu thêi gian,chi phÝ cña doanh nghiÖp. Kinh tÕ t­ nh©n hiÖn nay ®ang rÊt thiÕu vèn s¶n xuÊt,ph¶i vay ë thÞ tr­êng kh«ng chÝnh thøc víi l·i suÊt cao,rÊt khã tiÕp cËn víi c¸c nguån vèn tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nhÊt lµ c¸c nguån vèn ­u ®·i cña nhµ n­íc.Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do doanh nghiÖp kh«ng cã tµi s¶n ®Ó thÕ chÊp.NhiÒu doanh nghiÖp t­ nh©n thiÕu th«ng tin tiÕp cËn víi nguån vèn hç trî cña nhµ n­íc. NhiÒu quy ®Þnh cu¶ nhµ n­íc ®­îc thùc hiÖn kh«ng tèt dÉn ®Õn sù bÊt b×nh ®¼ng trong c¹nh tranh t¹o hÖ qu¶ xÊu cho sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ t­ nh©n nãi riªng vµ toµn x· héi nãi chung. Bªn c¹nh nh÷ng h¹n chÕ trªn,kinh tÕ t­ nh©n hiÖn ®ang gÆp khã kh¨n vÒ nguån nguyªn liÖ,thiÕu thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm,n¨ng suÊt lao ®éng thÊp vµ t©m lý c¸c chñ doanh nghiÖp vÉn ch­a thùc sù yªn t©m ®Çu t­ më réng kinh doanh. Cã thÓ nãi kinh tÕ t­ nh©n ViÖt Nam ®ang ph¸t triÓn nhan nh­ng kh«ng bÒn v÷ng cßn yÕu thÕ trong bèi c¶n më cña nÒn kinh tÕ vµ ph¶i ®èi mÆt víi c¹nh tranh quèc tÕ trong thêi gian tíi.§Ó kinh tÕ t­ nh©n ViÖt Nam ph¸t triÓn,thùc sù trë thµnh mét lùc l­îng kinh tÕ cña d©n téc gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc,Nhµ n­íc cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó kinh tÕ t­ nh©n ph¸t triÓn nhanh chãng trong céng ®ång kinh tÕ ë ViÖt Nam IVNh÷ng rµo c¶n 1Sù bÊt b×nh ®¼ng gi÷a DNNN vµ DNTN Phát biểu trong buổi hội thảo bàn về các giải pháp giúp doanh nghiệp trong nước nâng cao khả năng cạnh tranh, do Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh tháng 6/2006, bà Phạm Chi Lan, nguyên chuyên viên của Ban Nghiên cứu của Thủ tướng Chính phủ cho rằng “Việc dành nhiều ưu đãi cho doanh nghiệp nhà nước đã tác động trực tiếp tới khả năng phát triển của khu vực tư nhân.” Tài liệu nghiên cứu Đánh giá khu vực kinh tế tư nhân của Ngân hàng Phát triển Á châu cũng đã có cùng nhận định: “Trong khi vẫn chưa đủ dữ kiện để thẩm định vai trò của các doanh nghiệp nhà nước đã ảnh hưởng đến mức độ nào đối với những hạn chế trong phát triển của các doanh nghiệp tư nhân, song sự khống chế của các doanh nghiệp nhà nước trong một số lãnh vực nhất định rõ ràng đã ngăn cản cho sự hình thành của các doanh nghiệp tư nhân đủ lớn mạnh để cạnh tranh.” Thật vậy, trong một trận tranh tài mà ban tổ chức, động tài thổi còi và đội bóng đều cùng một cánh, thì tình trạng lấn sân của các doanh nghiệp nhà nước cũng là lẽ tự nhiên, như nhận xét của Thời báo Kinh tế Sài Gòn ngày 11 tháng 10/2007: “Một cách tự nhiên, khi cùng một lúc cai quản, chăm sóc con của mình và con của người khác, thì người mẹ thường sẽ có thái độ thiên vị đối với con của mình. Trong điều kiện được giao thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác nhau, nếu cơ quan quản lý nhà nước không dành cho doanh nghiệp nhà nước sự đối xử đặc biệt so với các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác, thì mới là chuyện lạ Trong điều kiện của một nền kinh tế thị trường mà Nhà nước đóng vai trò vừa là nhà quản lý, vừa là nhà đầu tư, việc cạnh tranh hoặc hạn chế, loại bỏ cạnh tranh có thể được thực hiện theo những cách rất riêng.” Một trong những cách riêng này là tình trạng lấn đất của các doanh nghiệp nhà nước. Theo cuộc điều tra của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đất đai là trở ngại lớn nhất đối các doanh nghiệp tư nhân. Cuộc điều tra trên mẫu 6.700 doanh nghiệp thực hiện năm 2007 cho thấy: “Hơn 65% doanh nghiệp (nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa) cho biết rằng sẽ mở rộng hoạt động kinh doanh của mình nếu dễ dàng tiếp cận đất đai hơn.” Cuộc điều tra của Báo cáo kinh tế năm 2006 của WB về thị trường đất đai đã cho thấy trong khi các doanh nghiệp tư nhân gặp rất nhiều khó khăn về mặt bằng sản xuất thì những các doanh nghiệp nhà nước không những được ưu đãi về đất đai sản xuất mà còn chiếm hữu đất ngoài sản xuất, thường được gọi là đất nhàn rỗi: “Phần lớn đất công nghiệp hiện có đã do các doanh nghiệp nhà nước nắm giữ, trong khi việc chuyển đổi đất nông nghiệp thành đất công nghiệp ở vành đai các thành phố thường diễn ra chậm và nhiều khi gây nhiều tranh cãi. Hơn nữa, nếu như còn có chỗ đất nào đó thì các doanh nghiệp nhà nước lại thường được ưu tiên Trên danh chính ngôn thuận, các doanh nghiệp nhà nước không được phép cho các doanh nghiệp khác thuê lại đất của họ, nhưng trên thực tế họ vẫn làm như vậy. Trong một điều tra doanh nghiệp quy mô nhỏ do WB thực hiện, 11% doanh nghiệp tham gia trả lời cho biết họ thuê đất cuả các doanh nghiệp nhà nước. Luật đất đai mới yêu cầu các doanh nghiệo nhà nước trả lại cho nhà nước những phần đất không cần thiết để họ tiến hành hoạt động kinh doanh. Trên thực tế, có rất ít doanh nghiệp nhà nước thực hiện yêu cầu này. Quá trình thu hồi đất nhàn rỗi từ các doanh nghiệp nhà nước trên thực tế là một việc rất khó khăn.” Theo Thời báo Kinh tế Sài Gòn, số ngày 22/11/2007, tường trình Lãng phí và thất thoát nhà đất công chỉ riêng tại thành phố HCM, “tổng diện tích đất mà các bộ, ngành trung ương quản lý, sử dụng tại TPHCM là gần 6,4 triệu mét vuông, theo số liệu điều tra, thống kê của Chính phủ. Nếu số nhà đất công sản này được phát mại thì Nhà nước sẽ thu ngân sách hàng chục tỉ đô la Mỹ”. David còn đi xa hơn khi ông cáo buộc “Các khu đất mới phát triển thường dành riêng cho doanh nghiệp nhà nước hay cho các viên chức.” 2Tµi chÝnh , tÝn dông ... Những phân tích của Báo cáo kinh tế năm 2007 của World Bank ( Ngân hàng thế giới ) cho thấy các nguyên nhân chính đang hạn chế khả năng tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp tư nhân bao gồm việc các doanh nghiệp này có tài sản thế chấp nhỏ, quy mô doanh nghiệp không cho phép niêm yết cổ phiếu trên thị trường chứng khoán và “những lệch lạc nghiêm trọng trong phân bổ nguồn lực (đất đai) quý giá này không chỉ làm hạn chế khả năng tiếp cận với đất đai mà cả khả năng tiếp cận tài chính vì giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là những tài sản giá trị nhất các doanh nghiệp có thể thế chấp được.” Thật vậy, theo Báo cáo môi trường kinh doanh năm 2008 của World Bank ( Ngân hàng thế giới ) công bố tháng 9/2007 vừa qua, do thủ tục hợp thức hóa phức tạp và khó khăn, tình trạng giao dịch đất đai và tài sản không chính thức và các doanh nghiệp hoạt động thiếu chứng nhận sở hữu đất đai và tài sản là phổ biến . Nhận định này cũng rất phù hợp với kết quả cuộc điều tra doanh nghiệp do VCCI thực hiện cho thấy khoảng 1 trong 4 doanh nghiệp (22,47%) “đánh giá tính ổn định của mặt bằng kinh doanh là thấp hoặc rất thấp.” Tình trạng thiếu ổn định mặt bằng gây tâm lý bất an cho doanh nghiệp khi cân nhắc mở rộng đầu tư lâu dài. Một hệ quả quan trọng khác, theo phân tích của ADB, là sự thiếu đầy đủ giấy tờ đất còn làm giảm đáng kể giá trị thế chấp để vay vốn. 3LuËt vµ thi hµnh luËt lµ nh÷ng rµo c¶n quan träng Bà Corien Wortmann Kool, Phó Chủ tịch Uỷ ban Thương mại Quốc tế (Nghị viện châu Âu), qua cuộc gặp báo chí tại Việt Nam tháng 10/2007, đã nhận định: “Rào cản lớn nhất của Việt Nam hiện nay vẫn là vấn đề luật và thực thi luật. Ở Việt Nam, hiện có nhiều văn bản pháp lý quy định về lĩnh vực này nhưng quá trình thực hiện lại không theo một hướng thống nhất, gây ra nhiều tranh cãi giữa các cơ quan quản lý và doanh nghiệp. Họ nêu ra một số cam kết từ năm 1995 nhưng đến nay vẫn chưa được thực hiện, trong đó nổi bật là những thắc mắc liên quan đến sở hữu công ty. ” Thời báo Kinh tế Sài Gòn số ngày 16/6/2006: “Chỉ với Luật Doanh nghiệp thì không thể bảo đảm có môi trường cạnh tranh bình đẳng theo đúng nghĩa. Vì vẫn còn nhiều luật, quy định khác, kể cả những luật bất thành văn, mà khối doanh nghiệp nhà nước có thể dựa vào để giành lấy ưu thế cho mình”.Lợi thế lớn nhất của doanh nghiệp nhà nước là có cơ quan chủ quản, do mối quan hệ giữa hai chủ thể này khá gần gũi. Hơn nữa, trong quá trình kinh doanh, doanh nghiệp thường dựa vào mối quan hệ nhiều hơn là hệ thống luật pháp. Đây là một trong những yếu tố tạo nên sức mạnh của doanh nghiệp nhà nước và một số đơn vị có vỏ bọc tư nhân nhưng thực chất là “sân sau” của một số cán bộ có chức, có quyền. Thế mạnh thứ hai của các doanh nghiệp nhà nước là quy hoạch ngành. Về hình thức, quy hoạch do các bộ ban hành, nhưng nó lại được soạn thảo bởi các tổng công ty nhà nước. Những mâu thuẫn trên việc hoạch định và thực thi chính sách cải cách cũng chính là những quan ngại hàng đầu của các tổ chức kinh tế tài chính thế giới đang hỗ trợ công cuộc cải cách tại Việt Nam. Tình trạng cục bộ của các cấp chính quyền địa phuơng và đặc biệt các bộ được Báo cáo Kinh tế năm 2007 cảnh báo: “Chính quyền địa phương có thể muốn khuyến khích các chi nhánh ngân hàng thương mại tại địa phương mình cấp tín dụng cho các doanh nghiệp mà họ sở hữu một phần, còn các bộ chủ quản lại muốn thiết kế các qui định của ngành sao cho có lợi cho các doanh nghiệp có vốn Nhà nước, có thể tác động xấu đến nền kinh tế nhiều hơn là quản lý vi mô của các doanh nghiệp.” Tệ trạng giấy phép con, một trở lực chủ yếu khác đối với các doanh nghiệp tư nhân, là một minh chứng của tính cục bộ và sự tuỳ tiện trong việc thực thi chính sách và luật pháp 4M«i tr­êng kinh doanh Báo cáo Môi trường Kinh Doanh năm 2008 cũng lưu ý về nguồn cung ứng thông tin về độ tin cậy tín dụng của cá nhân hay doanh nghiệp hiện rất yếu kém là một trong những khó khăn cho các ngân hàng trong việc thẩm định tín dụng. Ngoài ra, thủ tục cho vay và chính sách tín dụng là những rào cản khác.Tương phản với những khó khăn mà các Doanh Nghiệp Tư Nhân đang đối đầu, các Doanh Nghiệp Nhà Nước được dễ dãi vây vốn nhờ những quan hệ, áp lực chính trị, là chủ nhân của nhiều dự án đầu tư kém hiệu quả, những khoản nợ to lớn khó đòi. Bảng xếp hạng của Báo cáo môi trường kinh doanh năm 2008 dưới đây cho thấy: mặc dù Việt Nam đã phần nào cải thiện môi trường kinh doanh, tăng 13 hạng bậc so với năm trước, song vị trí trên thương trường quốc tế vẫn còn rất yếu thế: Singapore (hạng 1/178), Thái Lan (15), Malaysia (24), Trung Quốc (83), Việt Nam (91), Indonesia (123), Philippines (133). 5Nh÷ng rµo c¶n v« h×nh Sự tồn đọng của nếp tư duy cũ kỹ của thời kỳ kinh tế tập trung và bao cấp đối với doanh nghiệp tư nhân được Thời báo Kinh tế Sài Gòn nhận xét: “Ở Việt Nam, thời kỳ bao cấp đã làm hằn sâu trong tâm trí con người quan niệm về một nền kinh tế được coi như một phần của hệ thống hành chính công Cung cách chủ quản hành chính theo kiểu thượng cấp - thuộc quyền đối với doanh nghiệp được duy trì đến nay, thậm chí, còn bao trùm cả khu vực kinh tế tư nhân Cho đến nay, những cụm từ “tư thương”, “thương lái”, vẫn được dùng để chỉ những cá nhân, tổ chức hoạt động thương mại không do Nhà nước lập ra và được hiểu là một loại người xấu, cơ hội trong kinh doanh, chuyên lợi dụng hoàn cảnh khó khăn của người khác, nhất là của bà con nông dân, để đầu cơ, trục lợi. Cách gọi mang tính phân biệt đối xử đó thậm chí có thể được ghi nhận trong các hoạt động giao tiếp có tầm ảnh hưởng sâu rộng, như các bản tin, bài báo phổ biến trên các phương tiện truyền thông của nhà nước, các phát biểu mang tính công vụ của những người giữ trọng trách trên các diễn đàn chính thức”. Thứ đến là tâm lý è dè của doanh nhân trong kế hoạch khuếch trương doanh nghiệp phản ảnh cách đối xử phân biệt của Nhà nước đối với các doanh nghiệp tư nhân đã có giảm đi nhiều trên mặt chính sách, song vẫn còn nặng nề trong thực tế. VSù t¸c ®éng cña nhµ n­íc Cã thÓ nãi hÇu hªt c¸c chÝnh s¸ch hç trî ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n ViÖt Nam ®­îc ban hµnh tõ cuèi nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû tr­íc trë l¹i ®©y.NÕu so s¸nh víi mét sè kÕt qu¶ thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ t­ nh©n(sè l­îng ®ãng gãp cho ng©n s¸ch,kim ng¹ch xuÊt khÈu,...)th× ta thÊy cã mét sù t¨ng tr­ëng m¹nh mÏ tõ n¨m 2000.§iÒu nµy cho thÊy mét sè chÝnh s¸ch ®· ph¸t huy t¸c dông,t¹o ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n 1Nh÷ng chÝnh s¸ch thµnh c«ng Qua viÖc ph©n tÝch tõng chÝnh s¸ch,ta thÊy cã mét sè chÝnh s¸ch cã hiÖu qu¶ h¬n so víi c¸c chÝnh s¸ch kh¸c. Tr­íc hÕt,c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh trong kh©u thµnh lËp doanh nghiÖp vµ ®¨ng kÝ kinh doanh cã thÓ coi lµ chÝnh s¸ch thµnh c«ng nhÊt.LuËt doanh nghiÖp víi nh÷ng quy ®Þnh th«ng tho¸ng cëi trãi cho doanh nghiÖp ®· ®­îc céng ®ång doanh nghiÖp ñng hé vµ ®¸nh gi¸ rÊt cao.Còng trong chÝnh s¸ch c¶i c¸ch hµnh chÝnh,mét thµnh c«ng lín kh¸c lµ xo¸ bá c¸c rµo c¶n hµnh chÝnh trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu.Nhê c¶i c¸ch nµy sè doanh nghiÖp tham gia ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu t¨ng vät tõ ch­a ®Õn 1000 n¨m 1999 lªn hµng chôc ngµn nh­ hiÖn nay. ChÝnh s¸ch thø hai còng ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cã thµnh c«ng nhÊt ®Þnh lµ chÝnh s¸ch thuÕ.Quy ®Þnh chÆt chÏ h¬n vÒ ho¸ ®¬n thuÕ buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh ®¨ng kÝ kinh doanh vµ ®¨ng kÝ m· sè thuÕ.Nhê vËy,sè l­îng c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng chÝnh thøc t¨ng lªn m¹nh mÏ vµo nh÷ng n¨m 2000.Møc thuÕ suÊt hîp lý vµ nh÷ng ­u ®·i vÒ thuÕ ®· lµm cho doanh nghiÖp thÊy ®­îc lîi Ých cña viÖc chÝnh thøc ho¹t ®éng kinh doanh.Nhê vËy doanh thu tõ khu vùc kinh tÕ t­ nh©n còng t¨ng lªn ChÝnh s¸ch thø ba cÇn kÓ tíi lµ chÝnh s¸ch tÝn dông.Sau mét lo¹t c¶i c¸ch trong lÜnh vùc ng©n hµng,kh¶ n¨ng tiÕp cËn tiÕp cËn tÝn dông cña khu vùc kinh tÕ t­ nh©n ®­îc c¶i thiÖn.Nh÷ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a khu vùc kinh tÕ t­ nh©n vµ nhµ n­íc ®· gi¶m dÇn.NiÒm tin cña ng©n hµng vµo tÝnh thanh kho¶n cña kinh tÕ t­ nh©n còng t¨ng lªn 2C¸c chÝnh s¸ch kÐm hiÖu qu¶ ChÝnh s¸ch ®Êt ®ai ®ang bÞ coi lµ kÐm hiÖu qu¶ nhÊt.HiÖn thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n ®ang ®ãng b¨ng,trong khi nhiÒu doanh nghiÖp kh«ng cã mÆt b»ng ®Ó tiÕn hµnh kinh doanh.Còng rÊt nhiÒu bÊt cËp trong kh©u gi¶i phãng mÆt b»ng,trong quy ho¹ch ®Êt ®ai,trong viÖc di dêi c¸c c¬ së kinh doanh « nhiÔm,trong c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i tiÒn sö dông ®Êt,thuÕ ®Êt,tiÒn thuª ®Êt cho nhµ ®Çu t­ vµ nhiÒu chÝnh s¸ch kh¸c.Cho dï luËt ®Êt ®ai n¨m 2003 cã hîp lý vµ chÆt chÏ h¬n nh­ng thÞ tr­êng ®Êt ®ai vÉn n»m ngoµi sù kiÓm so¸t cña nhµ n­íc,thÞ tr­êng ®Êt ®ai kh«ng chÝnh thøc vÉn ¸p ®¶o vµ ch­a cã dÊu hiÖu thu nhá ChÝnh s¸ch hç trî kinh doanh còng lµ chÝnh s¸ch kh«ng mÊy thµnh c«ng.Mét sè v¨n b¶n ph¸p quy ®· ®Ò cËp ®Õn mét lo¹t dÞch vô hç trî cho doanh nghiÖp.Tuy nhiªn nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn,c¸c v¨n b¶n nµy ch­a hoµn thiÖn,thiÕu cô thÓ vµ tÝnh kh¶ thi thÊp.Bªn c¹nh ®ã,viÖc thùc hiÖn nh÷ng chÝnh s¸ch nµy l¹i kh«ng toµn diÖn vµ liªn tôc.Nh÷ng doanh nghiÖp h­ëng lîi th­êng lµ nh÷ng doanh nghiÖp lín hoµn toµn cã kh¶ n¨ng tù ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh.Trong khi ®ã chÝnh nh÷ng doanh nghiÖp cßn non trÎ míi lµ ®èi t­îng cÇn n©ng ®ì ®Ó ph¸t triÓn hÇu nh­ kh«ng h­ëng lîi VIQu¸ tr×nh hoµn thiÖn c¬ chÕ,chÝnh s¸ch vµ ph­¬ng h­íng,gi¶i ph¸p cho sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ t­ nh©n trong nÒn KTTT theo ®Þnh h­íng XHCN Nhµ n­íc xóc tiÕn m¹nh mÏ qu¸ tr×nh lËp ph¸p t¹o c¬ së ph¸p lý cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng nhiÒu thµnh phÇn vµ kinh tÕ t­ nh©n nãi riªng. N¨m 1990 Ban hµnh LuËt C«ng ty vµ LuËt doanh nghiÖp t­ nh©n. HiÕn ph¸p 1992 kh¼ng ®Þnh vai trß hîp hiÕn cña kinh tÕ t­ nh©n. Sau §¹i héi VI ®· cã nhiÒu NghÞ quyÕt, chØ thÞ cña §¶ng vµ v¨n b¶n cña Nhµ n­íc vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ ngoµi quèc doanh phi n«ng nghiÖp Trong 10 n¨m võa qua ®· liªn tôc ban hµnh vµ hoµn thiÖn hÖ thèng luËt d©n sù, luËt kinh tÕ vµ kinh doanh. N¨m 2000 ban hµnh luËt doanh nghiÖp. §¹o luËt nµy ®i vµo cuéc sèng rÊt nhanh, t¹o ra b­íc ph¸t triÓn ®ét biÕn cña kinh tÕ t­ nh©n, ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp t­ nh©n tõ n¨m 2000 ®Õn nay. Nh­ vËy, trªn thùc tÕ qu¸ tr×nh ®æi míi,§¶ng vµ Nhµ n­íc ®· chØ ®¹o thóc ®Èy mét lÜnh vùc hÖ träng nhÊt trong l·nh ®¹o vµ qu¶n lý kinh tÕ. LÜnh vùc thÓ chÕ hãa, ®æi míi t¹o lËp vµ hoµn thiÖn c¬ së hîp hiÕn ph¸p cho ho¹t ®éng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp, thÓ chÕ hãa nh­ vËy lµ chøc n¨ng, lµ ho¹t ®éng thùc tiÔn c¬ b¶n nhÊt cña c¬ quan l·nh ®¹o qu¶n lý kinh tÕ, lµ viÖc ®­a chÝnh s¸ch cña §¶ng vµo cuéc sèng. HÖ thèng ph¸p luËt míi ®­îc ban hµnh vµ liªn tôc hoµn thiÖn ®· cæ vò vµ b¶o ®¶m ph¸p lý ®Ó mäi ng­êi kinh doanh t­ nh©n ngµy cµng yªn t©m ph¸t triÓn. §¸ng chó ý c¸c n¨m sau §¹i héi VIII, ®· liªn tôc cã diÔn ®µn hoµn toµn ®èi tho¹i gi÷a l·nh ®¹o vµ c¬ quan Nhµ n­íc h÷u quan víi giíi kinh doanh thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, mµ chñ ®Ò lu«n lu«n lµ x©y dùng vµ thùc thi thÓ chÕ kinh tÕ vµ kinh doanh. Nhê thµnh qu¶ ban hµnh vµ thùc thi thÓ chÕ nh­ vËy, míi cã thÓ cã b­íc ph¸t triÓn liªn tôc cña kinh tÕ t­ nh©n mÊy chôc n¨m võa qua vµ b­íc ph¸t triÓn ®ét biÕn tõ n¨m 2000 ®Õn nay. §¹i héi IX, vÒ mÆt ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n ®· ®¹t ®­îc míi vÒ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch kh¼ng ®Þnh c¬ cÊu kinh tÕ thÞ tr­êng nhiÒu thµnh phÇn ®Þnh h­íng XHCN trong ®ã kinh tÕ t­ nh©n lµ bé phËn qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh quan hÖ hoµn toµn vµ ®Êu tranh trong néi bé nh©n d©n, cïng nhau ®i lªn CNXH d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng. Nh×n tæng qu¸t l¹i, cã thÓ thÊy râ trong cuéc ®æi míi ë n­íc ta nãi chung vµ nãi riªng trong b­íc më ®­êng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n ®· diÔn ra cuéc t×m tßi ®æi míi mang tÝnh nh©n d©n, tÝnh x· héi. Sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc cã vai trß më ®­êng, khuyÕn khÝch, ®Þnh h­íng vµ ®iÒu tiÕt rÊt râ. Héi nghÞ Trung ¦¬ng lÇn thø V khãa IX ®· ®¸nh gi¸ t×nh h×nh vµ quyÕt ®Þnh ph­¬ng h­íng, gi¶i ph¸p nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi, hç trî kinh tÕ t­ nh©n ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n, kh«ng h¹n chÕ sù ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n ë nh÷ng ngµnh, lÜnh vùc mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm, ®ång thêi h­íng dÉn, qu¶n lý ho¹t ®éng cña kinh tÕ t­ nh©n ®¶m b¶o ®Þnh h­íng XHCN cña nÒn kinh tÕ. Nh­ vËy, Nhµ n­íc ®· ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch luËt ph¸p, t¹o m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn, ®ã lµ nh÷ng ­u tiªn nh»m gióp c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n cã nÒn t¶ng v÷ng ch¾c, cã niÒm tin ®Ó ho¹t ®éng, sù hç trî ®ã thùc sù ®· lµ ®ßn bÈy cã t¸c ®éng to lín ®Õn sù ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ nµy ®· lµ ®ßn bÈy cã t¸c ®éng to lín ®Õn sù ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ nµy ®· cã nh÷ng c¬ së ph¸p lý râ rµng. §Ó nh©n d©n yªn t©m bá vèn x©y dùng c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh míi hoÆc më réng quy m« c¬ së hiÖn cã, Nhµ n­íc ph¶i cô thÓ hãa ®­êng lèi chÝnh s¸ch b»ng c¸c v¨n b¶n ph¸p quy nh­ luËt kinh doanh, luËt kinh tÕ, luËt chuyÓn nh­îng, luËt thuÕ m­ín lao ®éng... ®ång thêi ph¶i hoµn thiÖn chÕ ®é ®¨ng ký kinh doanh, chÕ ®é kÕ to¸n, thèng kª, thuÕ, hîp ®ång kinh tÕ, ph¶i gi¶i quyÕt tháa ®¸ng quan hÖ 3 lîi Ých Nhµ n­íc - chñ doanh nghiÖp - ng­êi lao ®éng. Nhµ n­íc ph¶i cã gi¶i ph¸p hç trî khu vùc kinh tÕ nµy trong ®µo t¹o chñ doanh nghiÖp còng nh­ phæ cËp nghÒ, n©ng cao tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng. V× ®©y lµ mét trong nh÷ng ®iÓm yÕu cña khu vùc kinh tÕ nµy ë n­íc ta. Nhµ n­íc ®iÒu tiÕt mèi quan hÖ kinh tÕ vµ giai cÊp x· héi. LuËt ph¸p b¶o vÖ quyÒn lîi hîp lý cña ng­êi sö dông nh©n c«ng vµ ng­êi lµm c«ng ¨n l­¬ng trong kinh tÕ t­ nh©n. §¶ng vµ Nhµ n­íc ph¸t huy vai trß ®Þnh h­íng vµ ®iÒu tiÕt c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ vµ giai cÊp x· héi, th«ng qua chÝnh s¸ch vµ luËt ph¸p, Nhµ n­íc thùc thi chÝnh s¸ch ®ã. §­¬ng nhiªn mèi quan hÖ gi÷a ng­êi sö dông lao ®éng lµm c«ng ¨n l­¬ng còng ®­îc ®Þnh h­íng vµ ®iÒu tiÕt nh­ vËy. §¶ng vµ Nhµ n­íc xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ, ®· ®Ò ra vµ liªn tôc hoµn thiÖn chÝnh s¸ch vµ luËt ph¸p. Tõ ®ã n©ng cao hiÖu lùc ®Þnh h­íng vµ ®iÒu tiÕt. LuËt doanh nghiÖp 2000 víi viÖc ¸p dông chÕ ®é ®¨ng ký kinh doanh thay cho chÕ ®é xin phÐp, ®· khiÕn ®«ng ®¶o ng­êi kinh doanh cµng v÷ng tin, rÊt h¨ng h¸i tù ®¨ng ký, tù x­ng danh tr­íc ph¸p luËt vµ c«ng chóng nh­ mét sù t¨ng ®ét biÕn bïng næ ®­îc x· héi mong ®îi. Kh«ng ®Æt ra viÖc xem xÐt x¸c ®Þnh vµ xö lý "quan hÖ bãc lét" xong Nhµ n­íc vµ ph¸p luËt tõ l©u nay ®· hoµn toµn cÇn vµ thùc tÕ ph¶i thùc thi c¬ chÕ gi¸m s¸t xö lý ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ quan hÖ lao ®éng nãi riªng vÒ tÝnh hîp ph¸p hay phi ph¸p. Nhµ n­íc ®· vµ ®ang x©y dùng vµ thùc thi hÖ thèng luËt kinh tÕ vµ kinh doanh nh»m thùc thi chÝnh s¸ch cña §¶ng, khuyÕn khÝch ng­êi d©n më mang kinh doanh hîp ph¸p, theo môc tiªu ®Þnh h­íng XHCN. Yªu cÇu c¬ b¶n nhÊt ®èi víi mäi ng­êi lµm ¨n vµ kinh doanh lµ "tu©n theo ph¸p luËt" trong ®ã cã LuËt lao ®éng. §©y kh«ng chØ lµ yªu cÇu c¬ b¶n mµ cßn lµ yªu cÇu rÊt cao ®ang cã yªu cÇu tÊt yÕu ®i tíi mét hÖ thèng luËt kinh doanh vµ lao ®éng c¬ b¶n thèng nhÊt cho mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp. Nhµ n­íc ­u tiªn chuyÓn thµnh doanh nghiÖp cæ phÇn, b¸n cæ phiÕu cho ng­êi lao ®éng, liªn kÕt víi nhau. §Ó thùc hiÖn cô thÓ c¬ chÕ chÝnh s¸ch Nhµ n­íc cã nh÷ng gi¶i ph¸p tµi chÝnh ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n. Mét lµ söa ®æi luËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc (1998) thùc hiÖn chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Çu t­ cho mét sè ngµnh nghÒ, lÜnh vùc, ®Þa bµn ®Çu t­ kÓ c¶ viÖc ®Çu t­ ra n­íc ngoµi, kh«ng ph©n biÖt c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Hai lµ, Nhµ n­íc còng cho phÐp c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp t­ nh©n ho¹t ®éng theo LuËt doanh nghiÖp cã quyÒn tham gia hîp t¸c, liªn doanh víi c¸c C«ng ty n­íc ngoµi t¹i viÖt nam. §ång thêi còng cho phÐp ng­êi ViÖt Nam ë n­íc ngoµi ng­êi n­íc ngoµi th­êng tró ë ViÖt Nam ®­îc gãp vèn, mua cæ phÇn cña c¸c doanh nghiÖp viÖt nam víi møc kh«ng qu¸ 30% vèn ®iÒu lÖ cña doanh nghiÖp. Ba lµ, Nhµ n­íc quy ®Þnh thñ tôc ®¨ng ký kinh doanh ®¬n gi¶n h¬n tr­íc cho c¸c doanh nghiÖp míi thµnh lËp, b·i bá kho¶ng 160 giÊy phÐp kinh doanh c¸c lo¹i, nhiÒu ngµnh nghÒ kh«ng cßn quy ®Þnh møc vèn ph¸p ®Þnh. Bèn lµ, Nhµ n­íc ®· cã nh÷ng gi¶i ph¸p th¸o gì tõng b­íc c¸c khã kh¨n, v­íng m¾c vÒ thñ tôc ®Çu t­ khi vay vèn tÝn dông ­u ®·i cña Nhµ n­íc, cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n, khuyÕn khÝch vµ b¶o hé kinh tÕ trang tr¹i, ph¸t triÓn gièng thñy s¶n hÖ thèng ng©n hµng ®· cã nh÷ng cè g¾ng th¸o gì c¸c rµo c¶n trong viÖc cho vay ®èi víi khu vùc kinh tÕ t­ nh©n, kh«ng cã sù ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ c¸c nhµ ®Çu t­ ®­îc Nhµ n­íc giao ®Êt cã tr¶ tiÒn sö dông ®Êt ®­îc h­ëng ­u ®·i vÒ quyÒn sö dông ®Êt d­íi c¸c h×nh thøc, gi¶m 50% sè tiÒn ph¶i nép tïy tõng tr­êng hîp, miÔn nép, tiÒn sö dông ®Êt, thuÕ ®Êt, thuª sö dông ®Êt ®Õn 15 n¨m. Nhµ n­íc thùc hiÖn gãp vèn cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ th«ng qua c¸c DNNN hoÆc tæ chøc tÝn dông Nhµ n­íc. NÕu dù ¸n cña doanh nghiÖp cã tÝnh kh¶ thi, c¸c quü tµi chÝnh nh­ quü hç trî ph¸t triÓn, quü b¶o l·nh tÝn dông sÏ cho doanh nghiÖp vay vèn l·i suÊt ­u ®·i. Nhµ n­íc thµnh lËp c¸c quü hç trî ph¸t triÓn, quü b¶o l·nh xuÊt khÈu quü hç trî hoÆc khen th­ëng xuÊt khÈu. C¸c quü nµy b¶o l·nh cho vay víi l·i suÊt ­u ®·i hoÆc tiÕn hµnh b¶o l·nh tiÒn vay cho c¸c ®èi t­îng ­u tiªn. Nhµ n­íc khuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cho c¸c doanh nghiÖp vay. C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i thùc hiÖn c¬ chÕ cho vay theo l·i suÊt tháa thuËn ®· xãa bá hoµn toµn sù ph©n biÖt gi÷a c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, tu©n thñ quy luËt quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng. Trong chÝnh s¸ch thuÕ, kh«ng cã sù ph©n biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cïng víi viÖc ban hµnh c¸c luËt thuÕ míi, ngµnh thuÕ ®· cã nhiÒu c¶i c¸ch hµnh chÝnh, gi¶m phiÒn hµ, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n kinh doanh trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô nép thuÕ. ViÖc ­u ®·i trong thuÕ thu nhËp chØ ¸p dông ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ trong c¸c lÜnh vùc ®­îc ­u ®·i. Tõ ®ã cã c¸c ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn c¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n. Víi t­ t­ëng chØ ®¹o cña Nhµ n­íc: khuyÕn khÝch tèi ®a, kh«ng h¹n chÕ sù ph¸t triÓn réng r·i cña kinh tÕ t­ nh©n trong c¸c ngµnh, lÜnh vùc mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm, Nhµ n­íc ®Þnh h­íng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi, hç trî ph¸t triÓn vµ qu¶n lý ®èi víi kinh tÕ t­ nh©n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, b×nh ®¼ng ®èi víi mäi thµnh phÇn kinh tÕ. Ph­¬ng h­íng vµ gi¶i ph¸p tµi chÝnh lµ: Thø nhÊt, c¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh thóc ®Èy ph¶i lµ mét bé phËn cÊu thµnh trong hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n ë ViÖt Nam. §Ó ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n ph¶i sö dông tæng hîp c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ, hµnh chÝnh vµ gi¸o dôc. V× vËy viÖc x©y dùng hoµn thiÖn vµ thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh ph¶i ®Æt trong tæng thÓ c¸c gi¶i ph¸p, cã sù phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a chóng ®Ó ®¶m b¶o môc tiªu chung lµ ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña khu vùc kinh tÕ t­ nh©n. Hai lµ, chÝnh s¸ch vµ c¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh ph¶i nh»m th¸o gì c¸c khã kh¨n, v­íng m¾c, c¸c rµo c¶n h¹n chÕ sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ t­ nh©n vËn ®éng, ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN. Tr­íc m¾t c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p tµi chÝnh ph¶i tËp chung th¸o gì c¸c khã kh¨n vÒ vèn vÒ t¹o mÆt b»ng cho s¶n xuÊt kinh doanh, vÒ hç trî ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ, th«ng tin, xóc tiÕn th­¬ng m¹i, vÒ t¹o lËp m«i tr­êng ph¸p luËt vµ t©m lý x· héi thuËn lîi, th«ng thaãng cho kinh tÕ Nhµ n­íc ph¸t triÓn. Ba lµ, c¸c chÝnh s¸ch gi¶i ph¸p tµi chÝnh ph¶i ®¶m b¶o tÝnh nhÊt qu¸n vµ æn ®Þnh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, ®ång thêi tõng b­íc tiÕn ®Õn sù b×nh ®¼ng, thèng nhÊt gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Nhµ n­íc ®· thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n. §Çu tiªn lµ c¸c gi¶i ph¸p vÒ vèn, tÝn dông, ®Ó t¹o c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ t­ nh©n gi¶i quyÕt c¸c khã kh¨n vÒ vèn, cÇn thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p xãa bá t×nh tr¹ng ®èi xö kh«ng b×nh ®¼ng trªn thùc tÕ trong vay vèn gi÷a c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ t­ nh©n vµ c¸c DNNN. §iÒu nµy ®ßi hái sù nç lùc cña c¸c doanh nghiÖp vµ ng©n hµng th­¬ng m¹i sao cho nã cã sù hîp t¸c chÆt chÏ h¬n n÷a ®Ó gi¶i quyÕt v­íng m¾c trªn. §èi víi c¸c doanh nghiÖp mét mÆt ph¶i t×m mäi biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh vµ n¨ng lùc tµi chÝnh, ®¸p øng ë møc cao nhÊt c¸c yªu cÇu vÒ tµi s¶n thÕ chÊp khi vay vèn ®Ó ®¶m b¶o nguyªn t¾c tÝn dông. MÆt kh¸c, ph¶i chñ ®éng x©y dùng ®­îc c¸c dù ¸n, kÕ ho¹ch kinh doanh kh¶ thi v× ®iÒu nµy quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña doanh nghiÖp vµ b¶o toµn ®­îc vèn ®èi víi bªn cho vay. C¸c doanh nghiÖp ph¶i t¹o ®­îc uy tÝn cña m×nh b»ng chÝnh kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng, b»ng tÝnh minh b¹ch cña sæ s¸ch kÕ to¸n, ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cÇn thùc sù coi kh¸ch hµng, trong ®ã c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ t­ nh©n lµ ®èi t­îng phôc vô gióp doanh nghiÖp x©y dùng c¸c dù ¸n kh¶ thi, cïng th¸o gì khã kh¨n, n©ng cao kh¶ n¨ng vay vèn. C¸c tæ chøc tÝn dông còng cÇn x©y dùng chÝnh s¸ch tÝn dông phï hîp víi tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp. Chñ ®éng t×m kiÕm dù ¸n s¶n xuÊt kh¶ thi, cã hiÖu qu¶. Thø hai lµ tiÕp tôc ®æi míi, hoµn thiÖn c¬ chÕ tÝn dông vµ ®¶m b¶o tiÒn vay ®Ó võa ®¸p øng c¸c yªu cÇu ph¸t triÓn cña kinh tÕ t­ nh©n, phï hîp víi thùc tr¹ng x· héi vµ thÞ tr­êng. Bæ sung quyÒn sö dông ®Êt lµ tµi s¶n b¶o ®¶m tÝn dông c¸c vÊn ®Ò thÕ chÊp vÒ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt, ph¹m vi b¶o ®¶m tiÒn vay, hîp ®ång b¶o ®¶m tiÒn vay, quy ®Þnh ®¶m b¶o tiÒn vay h×nh thµnh tõ vèn vay cÇn ®­îc xem xÐt, bæ sung cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn hiÖn nay. Xóc tiÕn nhanh viÖc h×nh thµnh quü b¶o l·nh tÝn dông cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. ThiÕt lËp vµ t¨ng c­êng mèi quan hÖ gi÷a c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n víi c¸c tæ chøc c¸ nh©n cung cÊp dÞch vô tÝn dông phi chÝnh thøc. Xóc tiÕn nhanh viÖc h×nh thµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n b¶ng II hoÆc thÞ tr­êng phi tËp trung. §Èy m¹nh ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n th«ng qua viÖc ®a d¹ng hãa ho¹t ®éng cho thuª, t¨ng c­êng ho¹t ®éng t­ vÊn cho c¸c doanh nghiÖp c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn nghiÖp vô cho thuª tµi chÝnh. C¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh t¹o ®iÒu kiÖn vÒ mÆt b»ng cho s¶n xuÊt kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp th¸o gì c¸c thñ tôc v­íng m¾c ®Ó sím giao giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt ®èi víi c¸c diÖn tÝch ®Êt mµ c¸c hé gia ®×nh lµm ®Êt ë, ®Êt s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng­ nghiÖp ®­îc Nhµ n­íc giao kh«ng thu tiÒn, söa ®æi c¸c quy ®Þnh ®Ó ®Êt ë ®· ®­îc cÊp quyÒn sö dông ®Êt, ®Êt ®ang lµm mÆt b»ng s¶n xuÊt, kinh doanh hoÆc ®Êt doanh nghiÖp mua l¹i b»ng quyÒn sö dông hoÆc ®· ®­îc giao ®Êt cã thu tiÒn sö dông ®Êt ®Òu ®ñ ®iÒu kiÖn ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn. Xãa bá quy ®Þnh ng­êi sö dông ®Êt ph¶i tr¶ thªm tiÒn thuª ®Êt. Cho phÐp c¸c doanh nghiÖp gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt vµo liªn doanh vèn n­íc ngoµi. H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n bao gåm c¶ quyÒn sö dông ®Êt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Nhµ n­íc thu håi vµ ®Òn bï nh÷ng diÖn tÝch ®Êt sö dông sai môc ®Ých hoÆc bá hoang ®Ó cho c¸c doanh nghiÖp thuª lµm mÆt b»ng s¶n xuÊt kh«ng yªu cÇu c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc thuª ®Êt ph¶i tù tiÕn hµnh ®Òn bï. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh hç trî doanh nghiÖp kinh tÕ t­ nh©n vÒ khoa häc c«ng nghÖ, b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp. TiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ lu«n lµ mét yÕu tè quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. V× thÕ cã chÝnh s¸ch x©y dùng c¸c trung t©m nµy sÏ hç trî gióp c¸c doanh nghiÖp trªn khÝa c¹nh: båi d­ìng kiÕn thøc khoa häc c«ng nghÖ cho c¸c hé kinh doanh vµ doanh nghiÖp n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý ®iÒu hµnh doanh nghiÖp, cung cÊp th«ng tin thÞ tr­êng, më réng c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i, h­íng dÉn x©y dùng vµ qu¶n lý ®Çu t­ cho c¸c doanh nghiÖp... Hç trî doanh nghiÖp ®Çu t­ ®æi míi, chuyÓn giao c«ng nghÖ, cã thuÕ xuÊt ­u ®·i ®èi víi vËt t­ hµng hãa nhËp khÈu cÇn ­u ®·i cho phøp h¹ch to¸n chi phÝ ®æi míi, hiÖn ®¹i hãa c«ng nghÖ ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. Sím gi¶m gi¸ dÞch vô viÔn th«ng, Internet b»ng víi møc c¸c n­íc trong khu vùc. C¸c chÝnh s¸ch vÒ thuÕ, kÕ to¸n vµ kiÓm to¸n tiÕp tôc nghiªn cøu hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ theo h­íng: ®¶m b¶o sù c«ng b»ng vµ b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, ®¬n gi¶n, râ rµng vµ t¹o thuËn lîi cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh, h¹n chÕ phiÒn hµ, tiªu cùc. Thùc hiÖn nghiªm c¸c luËt thuÕ, hãa ®¬n chøng tõ. Thùc hiÖn chÕ ®é kª khai nép thuÕ GTGT ®èi víi c¸c hé kinh doanh ®¬n gi¶n h¬n cho phï hîp víi quy m« kinh doanh vµ tr×nh ®é qu¶n lý. Söa ®æi biÓu thuÕ nhËp khÈu theo h­íng gi¶m sè l­îng møc thuÕ suÊt, kh«ng ph©n biÖt thuÕ suÊt theo môc ®Ých sö dông, më réng danh môc hµng hãa nhËp khÈu ®Ó thuËn lîi cho viÖc ¸p m· hµng hãa tÝnh thuÕ. Söa ®æi bæ sung chÕ ®é kÕ to¸n vµ b¸o c¸o tµi chÝnh cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ tr×nh ®é doanh nghiÖp. Më réng vµ n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng dÞch vô kÕ to¸n, kiÓm to¸n. Nghiªn cøu ban hµnh quy chÕ qu¶n lý tµi chÝnh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n, t¹o c¬ së ph¸p lý gióp cho viÖc qu¶n lý cña Nhµ n­íc vµ cña doanh nghiÖp. PHÇN 3 KÕt luËn Trªn ®©y lµ toµn bé c¸i nh×n cña em vÒ nÒn kinh tÕ t­ nh©n ë ViÖt Nam víi vai trß,tr¸ch nhiÖm to lín.Kinh tÕ t­ nh©n qu¶ thùc ph­¬ng tiÖn hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn cu¶ nÒn kinh tÕ quèc gia;hoµn thiÖn vµph¸t triÓn n¨ng lùc con ng­êi.Víi sø m¹ng to lín ®ã,viÖc ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ t­ nh©n trë nªn cÊp thiÕt vµ quan träng.Víi rÊt nhiÒu chÝnh s¸ch hç trî cña §¶ng vµ nhµ n­íc,khu vùc kinh tÕ t­ nh©n ViÖt Nam ®ang cã nh÷ng b­íc ®i dµi.Dï vÉn cßn nhiÒu khã kh¨n ,th¸ch thøc cña thêi ®¹i míi,nh­ng víi sù hç trî cña §¶ng vµ nhµ n­íc,víi søc m¹nh néi lùc cña chÝnh kinh tÕ t­ nh©n ViÖt Nam,em tin kinh tÕ t­ nh©n ViÖt Nam sÏ cßn tiÕn xa h¬n n÷a,thùc sù trë thµnh mét lùc l­îng kinh tÕ quan träng gãp phÇn ®­a n­íc nhµ ph¸t triÓn s¸nh vai cïng c¸c c­êng quèc n¨m ch©u.VËn mÖnh lín,nhiÖm vô lín,chóng ta h·y cïng nhau x©y dùng kinh tÕ t­ nh©n nãi riªng vµ mét nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung ph¸t triÓn sao cho “D©n giµu,n­íc m¹nh” T­¬ng lai trong tay chÝnh chóng ta.H·y n¾m b¾t lÊy c¬ héi;ph¸t triÓn n¨ng lùc cu¶ chÝnh chóng ta v×”Kh«ng cã sù ph¸t triÓn cña n¨ng lùc cña con ng­êi th× còng kh«ng cã sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ t­ nh©n”