Từ tháng 11 năm 2006, Việt Nam chính thức trở thành thành viên của tổ chức Thương mại quốc tế WTO, điều này đã tạo môi trường thuận lợi cho hệ thống NH Việt Nam đẩy nhanh tiến trình cải cách, đổi mới và phát triển. Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi đó, thì những thách thức không nhỏ do hội nhập kinh tế mang lại mà hệ thống NH Việt Nam sẽ phải đối mặt do nguy cơ lừa đảo mới từ nước ngoài xâm nhập vào Việt Nam, trong khi hệ thống văn bản pháp luật, các quy định về kiểm soát rủi ro, giám sát rủi ro trong hoạt động NH vẫn chưa đồng bộ và hoàn chỉnh. Năm 2008 còn đánh dấu một bước ngoặt mới trong quá trình phát triển hệ thống NH Việt Nam bằng sự kiện hàng loạt các NH TMCP, trong đó có không ít NH 100% vốn nước ngoài được thành lập, tạo nên một áp lực cạnh tranh khá lớn cho các NH đã thành lập trước đó. Điều này sẽ càng làm gia tăng rủi ro cho các NH TMCP.
HDBank là một NH đã được thành lập cách đây khá lâu. Trong những năm gần đây, HDBank đã không ngừng mở rộng hoạt động của mình trên các lĩnh vực NH, nâng cao năng lực tài chính, hiện đại hoá công nghệ NH, phát triển mạng lưới các chi nhanh đế ngày càng phát triển và gia tăng cạnh tranh với các NH TMCP khác. Tuy nhiên, việc mở rộng quy mô quá nhanh trong khi nguồn nhân lực và khả năng quản trị NH không theo kịp sẽ tạo ra rủi ro rất lớn, mà một trong những hoạt động tiềm ẩn rủi ro mà HDBank cần có những giải pháp phòng ngừa, ngăn chặn là hoạt động TTQT của NH, cụ thể hoạt động mà chuyên đề tốt nghiệp sẽ đề cập đến là hoạt động thanh toán bằng phương thức tín dụng chứng từ.
Mục tiêu nghiên cứu:
Làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn hoạt động thanh toán bằng phương thức tín dụng chứng từ tại HDBank.
Giúp HDBank xác định những rủi ro mà KH của mình có thể gặp phải để tư vấn cho KH tránh những rủi ro đó và đưa ra những giải pháp thích hợp để ngăn chặn.
Làm rõ những rủi ro có thể gặp phải trong phương thức tín dụng chứng từ tại HDBank và khả năng phòng chống của NH khỏi những rủi ro đó.
Đưa ra những giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao khả năng phòng chống rủi ro trong phương thức tín dụng chứng từ tại HDBank.
Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở sử dụng các phương pháp truyền thống như tổng hợp, phân tích, so sánh, rút ra các kết luận, nhận xét đánh giá trên nền tảng các tư liệu sau:
Từ lý thuyết:
Ø Các cơ sở lý luận từ sách giáo khoa và các tài liệu tham khảo khác.
Ø Quy tắc và thực hành thống nhất về tín dụng chứng từ ICC – UCP600.
Ø Quy trình nghiệp vụ TTQT của HDBank.
Ø Các báo cáo thường niên của HDBank từ năm 2004 đến năm 2007.
Từ thực tế:
Ø Quan sát và thực hành các công đoạn được thực hiện trong phương thức tín dụng chứng từ.
Ø Phỏng vấn các anh chị TTV của Phòng TTQT.
Phạm vi nghiên cứu của đề tài chỉ tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tế liên quan đến hoạt động tín dụng chứng từ và công tác ngăn ngừa rủi ro trong phương thức này tại Ngân hàng TMCP Phát triển Nhà TP. HCM (HDBank) trong những năm gần đây, giai đoạn từ năm 2005 đến 2007.
Ngoài phần mở bài và kết luận, đề tài có kết cấu gồm 3 chương như sau:
Chương 1: Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Phát triển Nhà TP. HCM (HDBank)
Chương 2: Những rủi ro có thể gặp phải trong phương thức tín dụng chứng từ tại Ngân hàng TMCP Phát triển Nhà TP. HCM (HDBank).
Chương 3: Một số đề xuất và kiến nghị phòng tránh rủi ro trong phương thức tín dụng chứng từ tại Ngân hàng TMCP Phát triển Nhà TP. HCM (HDBank).
71 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1501 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Phòng tránh rủi ro trong phương thức tín dụng chứng từ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Phát triển Nhà thành phố Hồ Chí Minh (HDBank), để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
i ruûi ro. Ñieàu naøy xaûy ra laø vì, ñeå ñöôïc boài hoaøn buoäc HDBank phaûi giao dòch vôùi moät NH ôû raát xa vaø taïi moät quoác gia khaùc, hôn nöõa NH naøy thöôøng ñeà cao moái quan heä vaø traùch nhieäm cuûa mình vôùi nhaø xuaát khaåu noäi ñòa. Thaäm chí, cho duø HDBank cuoái cuøng cuõng ñöôïc boài hoaøn, nhöng phaûi maát nhieàu chi phí vaø thôøi gian giao dòch thö töø tranh caõi.
Ruûi ro ñoái vôùi NH thoâng baùo:
Ruûi ro do nhaø nhaäp khaåu hay NH phaùt haønh trì hoaõn hay töø choái thanh toaùn:
Ruûi ro ñoái vôùi NH thoâng baùo thöôøng ít coù khaû naêng xaûy ra vì NH thoâng baùo chæ laø NH thoâng baùo thö tín duïng theo yeâu caàu cuûa NH phaùt haønh. Duø nhaø xuaát khaåu coù ñöôïc thanh toaùn hay khoâng thì HDBank vaãn khoâng phaûi chòu baát kyø traùch nhieäm gì ñoái vôùi ruûi ro cuûa KH vaø vaãn thu phí thoâng baùo L/C ñaày ñuû. Ruûi ro loaïi naøy chæ xaûy ra khi HDBank khoâng chæ ñoùng vai troø NH thoâng baùo thö tín duïng maø coøn ñoùng vai troø cuûa NH chieát khaáu hay NH xaùc nhaän vaø phaûi gaùnh chòu ruûi ro nhö cuûa caùc NH naøy.
Ruûi ro do L/C giaû:
HDBank phaûi chòu traùch nhieäm veà tính chaân thaät, hôïp leä cuûa thö tín duïng (bao goàm caû vieäc xaùc minh chöõ kyù, khoùa maõ, maãu ñieän…) tröôùc khi göûi thoâng baùo cho nhaø xuaát khaåu. Moät L/C coù tính chaân thaät beà ngoaøi laø moät L/C neáu ñöôïc môû baèng ñieän Telex thì phaûi coù maõ khoùa Testkey, neáu môû baèng ñieän SWIFT thì phaûi coù Codeswift, neáu môû baèng thö phaûi coù chöõ kyù vaên baûn cuûa NH phaùt haønh. Maõ khoùa phaûi ñöôïc giaûi ñuùng hoaëc chöõ kyù phaûi ñuùng maãu chöõ kyù ñaõ ñaêng kyù vôùi HDBank môùi theå hieän ñoù laø L/C thaät ñöôïc göûi töø moät NH coù quan heä ñaïi lyù tröïc tieáp vôùi HDBank. Ruûi ro ñoái vôùi HDBank xaûy ra khi gaëp phaûi moät L/C giaû (hoaëc söûa ñoåi giaû) maø khoâng coù ghi chuù gì. Theo thoâng leä quoác teá thì NH thoâng baùo phaûi chòu hoaøn toaøn traùch nhieäm vôùi caùc beân lieân quan.
Trong quy trình nghieäp vuï cuûa HDBank ñaõ quy ñònh roõ raøng veà vaán ñeà naøy. Neáu TTV tuaân thuû theo ñuùng theo nhö quy trình nghieäp vuï cuûa NH thì HDBank seõ traùnh ñöôïc ruûi ro. Tuy nhieân, baûng maãu chöõ kyù vaø con daáu cuûa HDBank coøn thieáu ña daïng vaø chöa ñöôïc caäp nhaät thöôøng xuyeân, neáu khoâng kieåm tra kyõ thì coù theå gaëp phaûi moät L/C giaû vaø khi ñoù HDBank seõ phaûi gaùnh chòu ruûi ro. Trong tröôøng hôïp nghi ngôø veà tính xaùc thöïc cuûa chöõ kyù, neáu TTV ñieän thoâng baùo cho NH phaùt haønh yeâu caàu xaùc nhaän L/C tu chænh baèng ñieän coù maõ nhö quy ñònh trong quy trình nghieäp vuï cuûa HDBank thì seõ traùnh ñöôïc ruûi ro gaëp phaûi L/C giaû. Treân thöïc teá thì thuû ñoaïn giaû maïo cuûa boïn löøa ñaûo raát tinh vi vaø raát khoù phaùt hieän neân vieäc thöôøng xuyeân caäp nhaät vaø ña daïng hoùa baûn maãu chöõ kyù vaø con daáu cuûa nhieàu NH laø vieäc laøm caáp baùch vaø caàn thieát.
Ruûi ro ñoái vôùi NH ñöôïc chæ ñònh:
Ñeå NH ñöôïc chæ ñònh thöïc hieän thanh toaùn, NH phaùt haønh seõ cho pheùp NH ñöôïc chæ ñònh nhaän tieàn hoaøn traû baèng caùc ghi Nôï taøi khoaûn tieàn göûi cuûa NH phaùt haønh môû taïi NH ñöôïc chæ ñònh. NH ñöôïc chæ ñònh khoâng coù moät traùch nhieäm naøo phaûi thanh toaùn cho nhaø xuaát khaåu tröôùc khi nhaän ñöôïc tieàn töø NH phaùt haønh. Tuy nhieân trong thöïc teá caùc NH ñöôïc chæ ñònh thöôøng öùng tröôùc tieàn cho nhaø xuaát khaåu vôùi ñieàu kieän truy ñoøi ñeå trôï giuùp cho nhaø xuaát khaåu. Vì vaäy, caùc NH naøy thöôøng phaûi töï chòu ruûi ro tín duïng ñoái vôùi NH phaùt haønh hoaëc nhaø xuaát khaåu khi NH phaùt haønh töø choái thanh toaùn hay nhaø xuaát khaåu löøa ñaûo. Do ñoù, maëc duø laø moät NH luoân tuaân thuû chaët cheõ caùc quy ñònh cuûa nhaø nöôùc, HDBank caàn phaûi thaän troïng khi thöïc hieän caùc chính saùch khuyeán khích xuaát khaåu cuûa nhaø nöôùc ñeå phoøng traùnh ruûi ro xaûy ñeán cho NH mình.
Trong tröôøng hôïp HDBank ñaõ thöïc hieän thanh toaùn chöùng töø vaø sau ñoù ñöôïc NH phaùt haønh thoâng baùo laø chöùng töø giaû maïo thì HDBank seõ khoâng coù quyeàn nhaän tieàn hoaøn traû töø NH phaùt haønh neáu NH khoâng chöùng minh ñöôïc raèng tröôùc khi quyeát ñònh thanh toaùn, NH ñaõ kieåm tra chöùng töø vôùi söï caån troïng hôïp lyù vaø khoâng phaùt hieän baát cöù daáu hieäu löøa ñaûo chöùng töø cho ñeán khi nhaän ñöôïc thoâng baùo cuûa NH phaùt haønh.
Ruûi ro ñoái vôùi NH xaùc nhaän:
NH xaùc nhaän thöôøng laø NH lôùn coù uy tín hoaëc NH coù quan heä tieàn göûi, tieàn vay vôùi NH phaùt haønh, ñöôïc NH phaùt haønh yeâu caàu xaùc nhaän vaø traû tieàn cho ngöôøi baùn neáu nhö NH phaùt haønh khoâng thöïc hieän nghóa vuï cuûa mình. Ñoái vôùi NH xaùc nhaän, khi tham gia xaùc nhaän laø hoï ñaõ töï raøng buoäc traùch nhieäm cuûa mình vaøo nghóa vuï thanh toaùn L/C khi coù tranh chaáp giöõa hai beân. Ruûi ro ñoái vôùi NH xaùc nhaän xaûy ra khi NH khoâng naém vöõng ñöôïc naêng löïc taøi chính cuûa NH phaùt haønh maø xaùc nhaän theo yeâu caàu cuûa hoï, ñeå roài khi xaûy ra haäu quaû thì laïi phaûi chòu traùch nhieäm thanh toaùn thay cho NH phaùt haønh do NH phaùt haønh thieáu thieän chí hay maát khaû naêng thanh toaùn, thaäm chí bò phaù saûn.
Trong tröôøng hôïp NH xaùc nhaän ñoàng yù chieát khaáu hay thanh toaùn cho BCT coù baát hôïp leä thì NH seõ khoâng ñöôïc quyeàn nhaän tieàn hoaøn traû töø NH phaùt haønh vaø cuõng khoâng theå truy ñoøi töø ngöôøi höôûng lôïi vì theo nhö ñieàu 8a UCP600 quy ñònh: “Mieãn laø chöùng töø quy ñònh ñöôïc xuaát trình tôùi NH xaùc nhaän hay baát cöù NH ñöôïc chæ ñònh naøo khaùc vaø chuùng hôïp leä thì NH xaùc nhaän phaûi chieát khaáu mieãn truy ñoøi neáu thö tín duïng coù giaù trò chieát khaáu taïi NH xaùc nhaän”.
Tröôøng hôïp NH xaùc nhaän ñoàng yù chieát khaáu hay thanh toaùn cho BCT giaû maïo thì cuõng gioáng nhö NH chæ ñònh, NH seõ khoâng coù quyeàn nhaän tieàn hoaøn traû neáu khoâng chöùng minh ñöôïc raèng NH ñaõ kieåm tra chöùng töø vôùi söï caån troïng hôïp lyù.
Trong thöïc teá, HDBank vaãn coøn laø moät NH vôùi quy moâ nhoû neân vai troø xaùc nhaän cuûa NH vaãn chöa ñöôïc chuù yù. Tuy nhieân, trong töông lai, khi HDBank phaùt trieån trôû thaønh moät NH ñöôïc nhieàu ngöôøi bieát ñeán thì khi ñoù, vieäc phoøng traùnh ruûi ro trong vai troø NH xaùc nhaän laø caàn thieát vaø neân ñöôïc chuù troïng.
Ruûi ro ñoái vôùi NH chieát khaáu:
NH chieát khaáu laø NH ñöôïc chæ ñònh cuï theå hoaëc baát cöù NH naøo neáu L/C cho chieát khaáu töï do. Cuõng nhö NH phaùt haønh, NH chieát khaáu coù theå gaëp phaûi ruûi ro neáu nhö khoâng thöïc hieän chính xaùc nghieäp vuï cuõng nhö khoâng tuaân thuû theo caùc ñieàu kieän cuûa UCP600. Neáu trong quaù trình xem xeùt duyeät chieát khaáu, caùn boä tín duïng khoâng laøm toát nhieäm vuï daãn ñeán vieäc KH löøa ñaûo thì HDBank seõ khoù truy ñoøi töø KH neáu NH phaùt haønh töø choái thanh toaùn. Moät ruûi ro khaùc laø HDBank cho pheùp TTV theâm vaøo caùc thoâng tin veà KH, NH, thò tröôøng taïi nöôùc xuaát khaåu… ñeå xem xeùt duyeät chieát khaáu trong tröôøng hôïp chöùng töø khoâng phuø hôïp. Neáu caùc thoâng tin treân phaûn aùnh laïc quan nhöng laïi khoâng chính xaùc coù theã daãn ñeán ruûi ro cho HDBank khi chieát khaáu BCT coù baát hôïp leä.
Ruûi ro xaûy ra ñoái vôùi NH chieát khaáu phaàn nhieàu phuï thuoäc vaøo thieän chí cuûa NH phaùt haønh vaø nhaø nhaäp khaåu. Caùc tranh chaáp phaùt sinh ôû ñaây thöôøng laø do quan ñieåm veà BCT phuø hôïp cuûa NH phaùt haønh vaø NH chieát khaáu khoâng gioáng nhau. Thöïc teá vieäc xaùc ñònh sai bieät naøo laø naëng hay nheï hay khoâng phaûi laø sai bieät trong BCT laø moät vieäc khoâng phaûi deã, maø baûn thaân caùc ñieàu khoaûn cuûa UCP cuõng khoâng quy ñònh roõ vaán ñeà naøy neân caùc NH thöôøng haønh ñoäng theo taäp quaùn vaø quan ñieåm cuûa hoï. Do ñoù coù theå xaûy ra tröôøng hôïp NH chieát khaáu cho raèng baát hôïp leä trong moät BCT laø khoâng ñaùng keå, NH vaãn saün saøng chieát khaáu nhöng NH phaùt haønh laïi khoâng ñoàng yù vôùi baát hôïp leä naøy vaø töø choái thanh toaùn.
Ñeå ñöôïc chieát khaáu, KH phaûi xuaát trình BCT hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi caùc ñieàu kieän, ñieàu khoaûn cuûa L/C, luaät aùp duïng vaø caùc taäp quaùn, thoâng leä quoác teá cho HDBank. Khi kieåm tra BCT coù baát hôïp leä thì vieäc coù chaáp nhaän baát hôïp leä ñoù hay khoâng seõ ñöôïc quyeát ñònh thoáng nhaát thoâng qua KSV vaø laõnh ñaïo phoøng. Tuy nhieân, quy ñònh naøy vaãn coøn chung chung vaø gaây khoù khaên cho TTV trong coâng taùc kieåm tra BCT.
Chieát khaáu goàm coù 2 loaïi: chieát khaáu truy ñoøi (negotiation with recourse) vaø chieát khaáu mieãn truy ñoøi (negotiation without recourse). Chieát khaáu coù theå truy ñoøi ít ruûi ro hôn chieát khaáu mieãn truy ñoøi, neân hieän nay chieát khaáu mieãn truy ñoøi cuõng chöa ñöôïc nhieàu NH (trong ñoù coù HDBank) aùp duïng maø chuû yeáu aùp duïng chieát khaáu truy ñoøi neân seõ giuùp NH traùnh ñöôïc ruûi ro khoâng truy ñoøi ñöôïc tieàn töø KH trong tröôøng hôïp NH phaùt haønh töø choái thanh toaùn. Tuy nhieân trong quaù trình caïnh tranh vôùi nhau giöõa caùc NH, daàn daàn caùc NH seõ phaûi trieån khai nghieäp vuï chieát khaáu mieãn truy ñoøi. Khi ñoù HDBank cuõng seõ phaûi aùp duïng nghieäp vuï chieát khaáu naøy vaø luùc ñoù ruûi ro ñoái vôùi HDBank seõ taêng leân.
Ruûi ro ñaïo ñöùc:
Ñaây laø loaïi ruûi ro toàn taïi ôû haàu heát caùc NHTM vaø raát khoù kieåm soaùt vì ngaønh kinh doanh NH voán laø moät ngaønh kinh doanh nhieàu ruûi ro. Baèng caùch tuaân thuû chaët cheõ caùc quy ñònh trong quy trình nghieäp vuï tín duïng vaø tín duïng chöùng töø, naâng cao naêng löïc quaûn trò ruûi ro, HDBank ñaõ vaø ñang haïn cheá phaàn naøo thieät haïi do loaïi ruûi ro naøy gaây ra.
Ruûi ro ñaïo ñöùc laø loaïi ruûi ro xaûy ra khi nhaân vieân NH caâu keát vôùi KH coá tình laøm traùi caùc quy ñònh cuûa ngaønh NH ñeå thu lôïi baát chính, thieáu tinh thaàn traùch nhieäm, boû qua coâng taùc thaåm ñònh, laøm ngô tröôùc nhöõng vi phaïm cuûa KH nhö nhaän caùc hoùa ñôn khoâng coù haøng hoùa hoaëc hoà sô theá chaáp quyeàn söû duïng ñaát laøm taøi saûn theá chaáp…Thöïc teá thì loaïi ruûi ro naøy chæ xaûy ra khi coù söï tieáp tay cuûa ngöôøi laõnh ñaïo. Ñoù laø vì ñeå tieán haønh thöïc hieän moät L/C nhaäp khaåu, ngay töø khaâu tieáp nhaän yeâu caàu môû L/C cho ñeán khi phaùt haønh L/C, ñeán coâng taùc tu chænh L/C vaø cuoái cuøng laø khaâu thanh toaùn; hay ñoái vôùi L/C xuaát khaåu laø vieäc thoâng baùo L/C, tieáp nhaän chöùng töø, chieát khaáu chöùng töø vaø cuoái cuøng laø tieáp nhaän thanh toaùn L/C…phaûi qua moät quy trình heát söùc chaët cheõ (xem phaàn Quy trình nghieäp vuï cuûa HDBank trong phöông thöùc tín duïng chöùng töø), phaûi coù söï kieåm soaùt cuûa KSV vaø laõnh ñaïo phoøng, vôùi L/C coù giaù trò lôùn hôn 50.000 USD phaûi coù söï ñoàng yù cuûa Ban TGÑ. Vì vaäy, neáu tuaân thuû chaët cheõ caùc böôùc trong quy trình nghieäp vuï thì HDBank seõ traùnh ñöôïc ruûi ro ñaïo ñöùc do caù nhaân gaây ra.
Coù khi loaïi ruûi ro naøy laïi khoâng ñeán töø phoøng TTQT maø coù theå ñeán töø caùc phoøng ban khaùc, maø moät trong nhöõng phoøng ban quan troïng coù aûnh höôûng ñeán caùc quyeát ñònh cho pheùp KH môû L/C ôû HDBank laø phoøng Kinh doanh, cuï theå laø töø caùn boä tín duïng hoaëc nhaø quaûn lyù. Neáu nhaø quaûn lyù ñaõ coù quan heä lôïi ích vôùi KH, KH coù theå chöa ñuû ñieàu kieän ñeå tieán haønh vay voán môû L/C vaø ñaõ ñöôïc caùn boä thaåm ñònh ghi roõ trong baùo caùo thaåm ñònh laø khoâng duyeät cho vay, nhöng vì moät lyù do teá nhò naøo ñoù, nhaø quaûn lyù ñaõ baèng caùch naøy hay caùch khaùc, höôùng daãn KH hôïp thöùc hoùa hoà sô, thaäm chí coøn yeâu caàu caùn boä thaåm ñònh phaûi thöïc hieän theo yù kieán chæ ñaïo, treân thöïc teá thì raát ít caùn boä thaåm ñònh coù theå töï baûo veä quan ñieåm ban ñaàu cuûa mình.
Nhöõng ruûi ro khaùc:
Ruûi ro tyû giaù:
Tyû giaù laø yeáu toá thöôøng xuyeân bieán ñoäng, do ñoù tyû giaù giöõa quoác gia cuûa ngöôøi nhaäp khaåu vaø ngöôøi xuaát khaåu khi môùi baét ñaàu môû L/C vaø khi hôïp ñoàng ñöôïc thanh toaùn seõ coù söï cheânh leäch. Ñieàu naøy seõ ñem laïi ruûi ro cho moät trong hai beân giao keát hôïp ñoàng tuøy thuoäc vaøo möùc thay ñoåi tyû giaù ñoàng tieàn thanh toaùn.
Ñoàng noäi teä maát giaù:
Khi nhaäp haøng veà, nhaø nhaäp khaåu khoâng theå löôøng tröôùc ñöôïc möùc ñoä tröôït giaù cuûa ñoàng Vieät Nam so vôùi ngoaïi teä maïnh neân ñoái vôùi nhöõng maët haøng giaù baùn caïnh tranh khoâng theå taêng ñöôïc, nhaø nhaäp khaåu coù theå khoâng nhaän haøng vì sôï bò loã. Trong tröôøng hôïp ñoù neáu tyû leä kyù quyõ khoâng buø ñaép ñöôïc tyû leä tröôït giaù cuûa ñoàng noäi teä thì ruûi ro coù theå xaûy ra ñoái vôùi HDBank.
Moät ruûi ro khaùc coù theå xaûy ra cho nhaø nhaäp khaåu khi ñöôïc chaáp nhaän tyû leä kyù quyõ thaáp nhöng ñeán thôøi haïn thanh toaùn L/C thì ñoàng Vieät Nam laïi maát giaù, vaø theo nhö cam keát trong Ñôn xin môû L/C thì KH baét buoäc phaûi chaáp nhaän tyû giaù baùn ngoaïi teä cuûa HDBank vaøo thôøi ñieåm thanh toaùn. Khi ñoù KH phaûi boû ra nhieàu ñoàng noäi teä hôn so vôùi thôøi ñieåm kyù quyõ hôn ñeå mua ngoaïi teä thanh toaùn. Ngöôïc laïi, ñeán thôøi ñieåm thanh toaùn L/C maø ñoàng noäi teä laïi leân giaù thì ruûi ro laïi thuoäc veà phía HDBank.
Ñoàng noäi teä leân giaù:
Trong thôøi gian qua khi maø ñoàng USD trôû neân maát giaù so vôùi ñoàng Vieät Nam, vieäc quaù phuï thuoäc vaøo loaïi ngoaïi teä naøy ñaõ mang laïi nhieàu ruûi ro cho caùc doanh nghieäp xuaát khaåu. Theo ñoù, nhaø xuaát khaåu seõ chæ nhaän ñöôïc moät khoaûn tieàn ít hôn so vôùi döï ñoaùn cuûa hoï khi kyù keát hôïp ñoàng tính theo ñoàng Vieät Nam, trong khi chi phí trong nöôùc laïi khoâng ñoåi, khi ñoù lôïi nhuaän cuûa nhaø xuaát khaåu seõ bò giaûm ñi. Söï suït giaù cuûa ñoàng USD caøng lôùn thì thieät haïi cuûa nhaø saûn xuaát caøng lôùn. Ñoái vôùi doanh nghieäp xuaát khaåu maø nguyeân vaät lieäu chuû yeáu ñöôïc nhaäp töø nöôùc ngoaøi veà vaø ñöôïc tính baèng USD, thì möùc ñoä thieät haïi seõ thaáp hôn doanh nghieäp saûn xuaát vôùi nguyeân vaät lieäu trong nöôùc.
Beân caïnh ñoù, ruûi ro cuõng coù theå xaûy ra cho nhaø nhaäp khaåu khi HDBank trong vai troø NH môû L/C chaáp nhaän cho KH mua USD ñeå kyù quyõ 100% trò giaù cuûa L/C. Khi ñoù KH phaûi boû ra nhieàu ñoàng Vieät Nam hôn hieän taïi ñeå mua USD kyù quyõ cho NH vaø HDBank seõ laø ngöôøi ñöôïc lôïi. Ngöôïc laïi, neáu NH chaáp nhaän cho nhaø nhaäp khaåu vay USD ñeå kyù quyõ thì KH laïi laø ngöôøi ñöôïc lôïi, vaø HDBank laø phía chòu ruûi ro khi nhaø nhaäp khaåu chæ phaûi boû ra ít ñoàng noäi teä hôn ñeå traû nôï cho NH.
Ruûi ro laïm phaùt:
Cuõng töông töï nhö ruûi ro tyû giaù, ruûi ro laïm phaùt mang laïi nhieàu thieät haïi hôn cho caùc doanh nghieäp xuaát khaåu maø nguyeân vaät lieäu chuû yeáu ñöôïc mua ôû trong nöôùc. Trong thôøi gian qua ñaõ coù raát nhieàu doanh nghieäp xuaát khaåu ñieâu ñöùng vì phaûi chòu ñoàng thôøi taùc ñoäng cuûa hai loaïi ruûi ro: ruûi ro tyû giaù vaø ruûi ro laïm phaùt. Trong khi thu nhaäp töø xuaát khaåu haøng hoùa tính theo ñoàng Vieät Nam bò giaûm ñi do söï maát giaù cuûa ñoàng USD thì chi phí laïi khoâng ngöøng taêng leân theo toác ñoä phi maõ laøm cho nhaø xuaát khaåu caøng khoù khaên hôn. Tuy nhieân ñieàu naøy laïi khoâng aûnh höôûng nhieàu ñeán HDBank vì nhö ñaõ noùi ôû treân, soá L/C thanh toaùn taïi HDBank chuû yeáu laø L/C nhaäp khaåu neân ruûi ro naøy khoâng taùc ñoäng maïnh ñeán HDBank. Maëc duø vaäy, quy moâ hoaït ñoäng cuûa HDBank trong thôøi gian tôùi seõ ñöôïc môû roäng. Khi ñoù soá L/C xuaát khaåu seõ ngaøy caøng ñöôïc taêng leân. Vì vaäy, ngay töø luùc naøy HDBank neân chuù yù ñeán coâng taùc phoøng traùnh ruûi ro veà tyû giaù, ñaëc bieät neân chuù troïng hôn nöõa vieäc phoøng traùnh nhöõng ruûi ro lieân quan ñeán L/C haøng xuaát. Coù nhö vaäy, hoaït ñoäng thanh toaùn L/C cuûa HDBank môùi caân baèng vaø ngaøy caøng ñöôïc naâng cao.
CAÙC GIAÛI PHAÙP PHOØNG NGÖØA RUÛI RO:
Ñoái vôùi KH:
Ruûi ro trong phöông thöùc tín duïng chöùng töø phaàn lôùn phaùt sinh töø KH – nhöõng ngöôøi tröïc tieáp tham gia vaøo quaù trình hoaït ñoäng mua baùn. Do vaäy, ñeå giaûm bôùt ruûi ro trong phöông thöùc naøy, KH caàn phaûi trang bò toát kieán thöùc chuyeân moân vaø trình ñoä ngoaïi ngöõ cho caùn boä laõnh ñaïo doanh nghieäp vaø caùn boä chuyeân moân nghieäp vuï tröïc tieáp laøm coâng taùc xuaát nhaäp khaåu, caàn am hieåu veà thoâng leä quoác teá trong buoân baùn ngoaïi thöông, am hieåu phong tuïc taäp quaùn vaø phaùp luaät cuûa nöôùc coù quan heä ngoaïi thöông.
Ngoaøi ra, HDBank neân haïn cheá ruûi ro toái ña cho KH cuûa mình baèng caùch hoã trôï cho KH ngay caû trong thôøi gian chuaån bò phaùt haønh L/C: tö vaán veà caùc ñieàu khoaûn trong hôïp ñoàng ngoaïi thöông, kyõ naêng ñaøm phaùn vôùi ñoái taùc nöôùc ngoaøi, caûnh baùo nhöõng ruûi ro maø KH coù theå gaëp phaûi trong phöông thöùc tín duïng chöùng töø…chöù khoâng chæ tö vaán veà caùc ñieàu khoaûn thanh toaùn, caùc ñieàu khoaûn coù lôïi vaø phuø hôïp thoâng leä quoác teá trong L/C vaø noäi dung L/C.
Ñoái vôùi nhaø nhaäp khaåu:
Tìm hieåu baïn haøng kyõ löôõng. Neáu khoâng tìm hieåu kyõ ñoái taùc, nhaát laø trong thôøi kyø caùc giao dòch ñieän töû trôû neân raát thoâng duïng, coù theå gaëp tröôøng hôïp ñoái taùc löøa ñaûo.
Tham khaûo yù kieán HDBank hoaëc tham taùn, phoøng thöông maïi, ñaïi söù quaùn (boä phaän thöông vuï)…cuûa Vieät Nam taïi nöôùc xuaát khaåu veà lòch söû kinh doanh cuûa ñoái taùc hay coù theå nhôø NH ñöùng ra thay maët mình ñeå mua nhöõng thoâng tin quan troïng nhö: tình hình taøi chính cuûa ñoái taùc, coù lieân quan ñeán kieän tuïng hay ñang chòu moät phaùn quyeát naøo cuûa toøa hay khoâng…
Nhaø nhaäp khaåu phaûi heát söùc thaän troïng khi kyù keát hôïp ñoàng, khoâng neân cho raèng coù theå deã daøng ñaøm phaùn laïi caùc ñieàu khoaûn trong hôïp ñoàng.
Caàn chuyeån taûi ñaày ñuû vaø roõ raøng caùc ñieàu khoaûn quan troïng trong hôïp ñoàng vaøo ñôn xin môû L/C, neáu noäi dung hôïp ñoàng quaù phöùc taïp thì coù theå sao cheùp y nguyeân, neáu caàn thieát thì coù theå nhôø ñeán söï tö vaán cuûa HDBank.
Neân söû duïng ñieàu khoaûn phaït trong hôïp ñoàng neáu nhaø xuaát khaåu giao haøng chaäm.
Yeâu caàu kyù quyõ caû hai beân taïi moät NH ñeå ñaûm baûo thöïc hieän hôïp ñoàng.
Yeâu caàu phaûi ñöa ra nhöõng coâng cuï ñaûm baûo an ninh thanh toaùn cuûa NH nhö Standby L/C, Bank Guarantee, Performance Bond…ñoái vôùi nhöõng hôïp ñoàng lôùn vaø KH khoâng quen bieát nhau ñeå ñaûm baûo quyeàn lôïi cuûa nhaø nhaäp khaåu.
Ñöa ra caùc yeâu caàu chaët cheõ, thoáng nhaát giöõa noäi dung vaø hình thöùc chöùng töø, khoâng yeâu caàu chung chung.
Chöùng töø phaûi do caùc cô quan ñaùng tin caäy caáp.
Chæ ñònh haõng taøu noåi tieáng, ñaëc bieät neân thueâ taøu cuûa caùc haõng coù vaên phoøng giao dòch taïi Vieät Nam. Caàn tìm hieåu xem con taøu chuyeân chôû coù ñaûm baûo nhöõng ñieàu kieän chuyeân chôû ñoái vôùi nhöõng maët haøng ñaëc bieät hay khoâng. Ví duï nhö ñoái vôùi nhöõng maët haøng caàn baûo quaûn laïnh, nhaø nhaäp khaåu neân ñaûm baûo coâng ty vaän taûi ñoù coù container ñoùng haøng ñuû ñieàu kieän, ñoái vôùi gaïo thì caàn löïa choïn con taøu phuø hôïp vôùi chuyeân gia kieåm soaùt caùc haàm haøng ñeå traùnh aåm öôùt…
Neân yeâu caàu caám chuyeån taûi ñoái vôùi haøng hoùa deã vôõ, deã gaõy, deã laøm raùch bao bì hoaëc deã thaát thoaùt, hao huït…
Vaän ñôn do haõng taøu ñích danh laäp. Khi xeáp haøng hoùa phaûi coù söï giaùm saùt cuûa ñaïi dieän phía nhaø nhaäp khaåu ñeå kòp thôøi ñoái chieáu söï thaät giaû cuûa vaän ñôn vaø lòch trình taøu (ñoái vôùi loâ haøng coù giaù trò lôùn).
Ñeà nghò nhaø xuaát khaåu göûi thaúng 1/3 boä vaän ñôn goác ñeå kieåm tra, ñoái chieáu vôùi L/C vaø hôïp ñoàng, hoaëc quy ñònh ñieàu khoaûn cuï theå trong L/C veà soá ngaøy toái ña maø nhaø xuaát khaåu phaûi xuaát trình BCT sau khi haøng ñaõ ñöôïc boác leân taøu ñeå phoøng ngöøa ruûi ro nhaø nhaäp khaåu chöa coù vaän ñôn ñeå nhaän haøng.
Hoùa ñôn thöông maïi ñoøi hoûi phaûi coù söï xaùc nhaän cuûa ñaïi dieän phía nhaø nhaäp khaåu hoaëc cuûa Phoøng thöông maïi hoaëc hoùa ñôn laõnh söï.
Giaáy chöùng nhaän chaát löôïng do cô quan coù uy tín ôû nöôùc xuaát khaåu hoaëc quoác teá hay cuûa hieäp hoäi ngaønh haøng nöôùc xuaát khaåu hoaëc quoác teá caáp, hoaëc do söï giaùm saùt, kieåm tra cuûa ñaïi dieän phía nhaø nhaäp khaåu coù xaùc nhaän vaøo giaáy chöùng nhaän.
Giaáy chöùng nhaän soá löôïng cuõng phaûi coù söï kieåm tra, giaùm saùt cuûa ñaïi dieän phía nhaø nhaäp khaåu hoaëc ñaïi dieän thöông maïi Vieät Nam.
Haøng hoùa ñöôïc giaùm ñònh caøng gaàn ngaøy giao haøng caøng toát.
Cung caáp giaáy chöùng nhaän kieåm tra (Certificate of Inspection).
Trong hôïp ñoàng neân raøng buoäc traùch nhieäm cuûa nhaø xuaát khaåu trong vaán ñeà xeáp haøng leân taøu, nhaäp khaåu theo ñieàu kieän FOB stowed, CFR stowed, CIF stowed cuûa Incoterm.
Tröôøng hôïp nhaø nhaäp khaåu nhaäp maùy moùc, thieát bò hoaëc caùc loaïi haøng hoùa coù giaù caû vaø chaát löôïng deã bieán ñoäng nhö saét theùp, phaân boùn, taân döôïc…caàn löïa choïn nhöõng giaûi phaùp ñaûm baûo an toaøn voán nhö sau:
Yeâu caàu ngöôøi baùn nöôùc ngoaøi phaûi coù baûo laõnh thöïc hieän hôïp ñoàng. Baûo laõnh thöïc hieän hôïp ñoàng phaûi ñöôïc phaùt haønh bôûi NH cuûa ngöôøi baùn vaø ñöôïc chuyeån töø NH cuûa ngöôøi baùn ñeán HDBank ñeå kieåm tra tính xaùc thöïc cuûa thö baûo laõnh.
Tröôøng hôïp khoâng yeâu caàu baûo laõnh thöïc hieän hôïp ñoàng thì caàn giöõ laïi moät phaàn giaù trò hôïp ñoàng (toái thieåu laø 10%) vaø chæ thanh toaùn khi coù moät trong caùc ñieàu kieän: coù giaáy chöùng nhaän chaáp nhaän thanh toaùn cuûa ngöôøi mua, hoaëc thanh toaùn sau moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh neáu ngöôøi mua khoâng coù khieáu naïi gì veà haøng hoùa, hoaëc coù bieân baûn giaùm ñònh cuûa moät toå chöùc giaùm ñònh chöùng nhaän haøng hoùa coù chaát löôïng vaø soá löôïng phuø hôïp vôùi quy ñònh cuûa L/C.
Tröôøng hôïp ngöôøi baùn yeâu caàu nhaø nhaäp khaåu phaûi ñaët coïc ñeå ñaûm baûo thanh toaùn vaø coù thö baûo laõnh cuûa NH ngöôøi baùn, nhaø nhaäp khaåu neân yeâu caàu HDBank nghieân cöùu kyõ caùc ñieàu khoaûn baûo laõnh, yeâu caàu NH phía ñoái taùc nöôùc ngoaøi söûa ñoåi noäi dung thö baûo laõnh sao cho ñaûm baûo coù theå ñoøi laïi ñöôïc tieàn ñaët coïc trong tröôøng hôïp ngöôøi baùn nöôùc ngoaøi khoâng thöïc hieän giao haøng.
Ñoái vôùi nhaø xuaát khaåu:
Tröôùc khi kyù hôïp ñoàng phaûi tìm hieåu kyõ baïn haøng, naém baét ñöôïc thieän chí, nhu caàu nhaäp khaåu cuûa hoï, traùnh söï löøa ñaûo ñaùng tieác xaûy ra.
Nhaø xuaát khaåu phaûi löïa choïn NH phaùt haønh L/C laø NH coù uy tín taïi nöôùc ngöôøi mua ngay töø khi laäp hôïp ñoàng ngoaïi thöông. Ngoaøi ra, ñeå ñaûm baûo ñöôïc thanh toaùn, nhaø xuaát khaåu neân löu yù ñeán nhöõng yeáu toá khaùc nhö: NH phaùt haønh laø NH ñaõ coù quan heä laâu daøi vôùi beân yeâu caàu môû thö tín duïng, coù chính saùch taøi trôï maïnh meõ, trình ñoä nghieäp vuï cao, maïng löôùi NH ñaïi lyù roäng lôùn …
Neân löïa choïn NH ñöôïc chæ ñònh thanh toaùn laø NH coù uy tín taïi nöôùc mình ñeå traùnh tình traïng keùo daøi thôøi gian thanh toaùn do vieäc luaân chuyeån chöùng töø, maët khaùc cuõng ñeà phoøng bieán ñoäng tyû giaù vaø ruûi ro quoác gia taïi nöôùc nhaäp khaåu.
Neân yeâu caàu ngay trong hôïp ñoàng nhöõng chi tieát quan troïng cuûa thö tín duïng ñeå coù theå naém chaéc ñöôïc noäi dung vaø nhöõng raøng buoäc cuûa L/C.
Neáu nhaø xuaát khaåu nhaän ñöôïc moät L/C tröïc tieáp töø NH phaùt haønh maø khoâng göûi thoâng qua HDBank thì ñoù coù theå laø moät L/C giaû. Nhaø xuaát khaåu phaûi yeâu caàu moät NH trong nöôùc xaùc nhaän L/C hay phaûi ñöôïc HDBank xaùc minh laø thaät. Neáu nhaän ñöôïc L/C do moät ngöôøi mua khoâng quen bieát môû, nhöng laïi ñöôïc HDBank thoâng baùo, thì cuõng phaûi kieåm tra moïi chi tieát ñeå laøm roõ L/C.
Ngay khi nhaän ñöôïc L/C töø HDBank, nhaø xuaát khaåu phaûi kieåm tra noäi dung cuûa L/C, neáu phaùt hieän coù ñieàu khoaûn maäp môø, khoâng roõ raøng, khoù thöïc hieän thì yeâu caàu söûa ñoåi, tu chænh kòp thôøi. Khoâng ñöôïc nhaân nhöôïng chaáp nhaän moät L/C coù nhöõng ñieàu khoaûn khaùc vôùi nhöõng gì ñaõ thoûa thuaän. Khoâng ñöôïc giao haøng chöøng naøo caùc ñieàu khoaûn trong L/C chöa roõ raøng.
Luoân caån thaän vôùi noäi dung L/C do NH phaùt haønh göûi ñeán, phaân tích kyõ töøng noäi dung nhoû cuûa L/C nhaän ñöôïc, khoâng neân chæ quan taâm ñeán nhöõng noäi dung chính yeáu cuûa noù maø boû qua nhöõng chi tieát phuï nhöng raát quan troïng. Vieäc xem xeùt nhöõng chi tieát aáy phaûi ñöôïc tieán haønh chuû ñoäng vaø tích cöïc: söï phuø hôïp giöõa L/C vaø hôïp ñoàng, khaû naêng thöïc hieän, yù ñoà cuûa ngöôøi nhaäp khaåu.
Caân nhaéc kyõ caùc chöùng töø caàn xuaát trình ngay töø khaâu soaïn thaûo noäi dung hôïp ñoàng ngoaïi thöông ñeå xem mình coù ñuû khaû naêng laäp ñöôïc BCT nhö quy ñònh cuûa L/C hay khoâng. Ñoái vôùi nhöõng ñieàu kieän chöùng töø baát lôïi cho mình, ñaëc bieät laø nhöõng chöùng töø yeâu caàu phaûi ñöôïc caáp bôûi nhaø nhaäp khaåu hoaëc cô quan taïi nöôùc nhaäp khaåu thì nhaø xuaát khaåu khoâng neân chaáp nhaän maø phaûi yeâu caàu söûa ñoåi. Ví duï L/C quy ñònh phaûi xuaát trình “giaáy chöùng nhaän ñaõ nhaän haøng cuûa nhaø nhaäp khaåu” laø khoâng coù lôïi cho nhaø xuaát khaåu.
Ñoïc kyõ noäi dung quy ñònh veà BCT trong L/C vaø ñeà nghò tu chænh khi caàn thieát.
Laäp BCT ñuùng quy ñònh cuûa L/C vaø ñeà nghò tu chænh khi caàn thieát.
Ñeå ñöôïc thanh toaùn, ngöôøi xuaát khaåu phaûi coá gaéng heát söùc ñeå coù moät BCT hoaøn haûo ñuùng nhö yeâu caàu cuûa L/C theo töøng chi tieát nhoû nhaët nhaát vaø phaûi phuø hôïp vôùi nhöõng luaät leä ñieàu kieän cuûa L/C, trong thôøi haïn cho pheùp cuûa L/C.
Neáu caàn thieát söï coá vaán cuûa HDBank ñeå ñaït ñöôïc chöùng töø hoaøn haûo neân toân troïng nhöõng lôøi khuyeân cuûa NH.
Söû duïng L/C coù xaùc nhaän khi caàn thieát (chæ ñònh NH baûo laõnh thanh toaùn).
Duøng kinh nghieäm thöïc teá ñeå xaùc ñònh thôøi gian toái thieåu maø mình caàn ñeå giao haøng ñuùng thôøi haïn quy ñònh trong L/C.
Ñeà nghò tu chænh keùo daøi theâm thôøi haïn giao haøng khi caàn thieát.
Thueâ taøu vaän taûi ôû haõng ñích danh (neáu L/C yeâu caàu).
Ñieàu tra kyõ tuyeán ñöôøng neáu L/C caám chuyeån taûi.
Thueâ taøu chuyeán neáu haøng nhieàu. Choïn haõng taøu coù theá maïnh veà tuyeán vaän chuyeån ñoù.
Xem kyõ caùc chöùng töø vaän taûi coù phuø hôïp vôùi quy taéc thanh toaùn L/C hay khoâng (trong tröôøng hôïp caám chuyeån taûi).
Tu chænh L/C khi caàn thieát neáu vaán ñeà chuyeån taûi khoâng giaûi quyeát ñöôïc.
Neáu L/C quy ñònh cho pheùp giao haøng laøm nhieàu laàn thì nhaø xuaát khaåu phaûi xem kyõ L/C: giao haøng laøm maáy laàn, thôøi haïn giao haøng töøng laàn, moãi laàn coù quy ñònh cô caáu haøng giao hay khoâng, toå chöùc toát giao haøng theo quy ñònh cuûa L/C.
Neáu caùc baát hôïp leä laø nhoû vaø khoâng aûnh höôûng nhieàu ñeán quyeàn lôïi cuûa nhaø nhaäp khaåu, maø thôøi haïn hieäu löïc cuûa L/C ñaõ heát, thì nhaø xuaát khaåu neân thuyeát phuïc nhaø nhaäp khaåu laøm thö chaáp nhaän baát hôïp leä cuûa BCT. Trong tröôøng hôïp BCT coù baát hôïp leä naëng lieân quan ñeán haøng hoùa hoaëc vieäc nhaän haøng cuûa ngöôøi nhaäp khaåu maø khoâng thuyeát phuïc ñöôïc ngöôøi mua chaáp nhaän baát hôïp leä, thì nhaø xuaát khaåu phaûi tieán haønh göûi chöùng töø treân cô sôû nhôø thu. Neáu nhaø nhaäp khaåu vaãn khoâng chaáp nhaän thanh toaùn thì nhaø xuaát khaåu chæ coøn caùch haï giaù hay thueâ taøu chôû haøng veà ñeå baùn cho laïi KH khaùc nhaèm giaûm thieåu thieät haïi maø mình phaûi gaùnh chòu.
Neáu nhö nhaø xuaát khaåu chæ ñoùng vai troø trung gian ñeå höôûng lôïi thì neân tìm hieåu kyõ veà naêng löïc taøi chính vaø khaû naêng cung öùng haøng hoùa cuûa ñoái taùc coù ñaùp öùng ñöôïc quy ñònh cuûa L/C hay khoâng, hoaëc nhaø xuaát khaåu coù theå tìm hieåu theâm veà nhöõng nhaø cung caáp khaùc saûn xuaát nhöõng maët haøng töông töï ñeå giao dòch khi caàn thieát. Nhaø xuaát khaåu neân quy ñònh khoaûn phaït khi beân thöù ba khoâng thöïc hieän hôïp ñoàng, vôùi giaù trò ít nhaát baèng giaù trò nhaø xuaát khaåu phaûi boài thöôøng khi khoâng thöïc hieän hôïp ñoàng vôùi phía nhaø nhaäp khaåu.
Neân ña daïng hoùa thò tröôøng xuaát khaåu, khoâng neân quaù phuï thuoäc vaøo moät thò tröôøng hay moät loaïi ngoaïi teä ñeå traùnh caùc ruûi ro tyû giaù vaø ruûi ro töø ñaát nöôùc cuûa ngöôøi nhaäp khaåu.
Neáu taïi nöôùc nhaäp khaåu ñang xaûy ra caùc bieán ñoäng veà chính trò thì nhaø xuaát khaåu neân mua baûo hieåm xuaát khaåu taïi caùc haõng baûo hieåm coù uy tín ôû trong hoaëc ngoaøi nöôùc.
Ñoái vôùi NH:
Hieän ñaïi hoùa coâng ngheä TTQT noùi chung vaø phöông thöùc tín duïng chöùng töø noùi rieâng cuûa NH theo maët baèng trình ñoä quoác teá. Coâng ngheä NH laø moät trong nhöõng yeáu toá quyeát ñònh söï thaønh coâng cuûa NH trong quaù trình hoaït ñoäng. Do vaäy NH caàn tieáp tuïc ñaàu tö cuûng coá neàn taûng coâng ngheä, taêng cöôøng khai thaùc tieän ích, taïo caùc saûn phaåm coù giaù trò gia taêng phuïc vuï KH. Hieän ñaïi hoùa cô sôû kyõ thuaät ñaùp öùng yeâu caàu taêng khoái löôïng tín duïng chöùng töø, hoäi nhaäp vôùi khu vöïc vaø theá giôùi.
Nghieäp vuï tín duïng chöùng töø laø moät taäp quaùn thöông maïi quoác teá. Do vaäy, noù ñoøi hoûi nhöõng ngöôøi tham gia söû duïng phaûi naém thaät vöõng caùc quy taéc thoáng nhaát, caùc taäp quaùn veà thöông maïi vaø thanh toaùn theo phöông thöùc tín duïng chöùng töø. Khi xaûy ra tranh caõi vaø kieän tuïng thì vaán ñeà seõ ñöôïc phaùn xeùt theo caùc quy taéc thoáng nhaát, caùc taäp quaùn cuõng nhö nhöõng cheá taøi cuûa tö phaùp quoác teá. Do ñoù, coù theå cho raèng moät trong nhöõng bieän phaùp phoøng ngöøa ruûi ro coù hieäu quaû nhaát laø vieäc tuaân thuû chaët cheõ caùc taäp quaùn thöông maïi quoác teá, quy ñònh cuûa UCP cuõng nhö quy trình nghieäp vuï cuûa NH trong phöông thöùc tín duïng chöùng töø.
NH neân chuù troïng ñaøo taïo ñoäi nguõ nhaân vieân veà chuyeân moân, nghieäp vuï, kieán thöùc phaùp luaät, ñaïo ñöùc ngheà nghieäp vaø yù thöùc phoøng ngöøa ruûi ro. Kinh nghieäm cuûa nhieàu nöôùc treân theá giôùi vaø khu vöïc cho thaáy coâng taùc ñaøo taïo laø moät trong nhöõng nhaân toá quyeát ñònh thaønh coâng cuûa moät NH. Vì vaäy ñeå giaûm thieåu ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng chöùng töø thì vaán ñeà ñaøo taïo moät ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù, caùn boä laøm coâng taùc chuyeân moân coù trình ñoä, naêng löïc, phaåm chaát laø heát söùc quan troïng vaø caàn thieát.
Naâng cao naêng löïc quaûn trò ruûi ro ñoái vôùi ñoäi nguõ caùn boä quaûn trò, ñieàu haønh caùc caáp vaø taêng cöôøng coâng taùc kieåm tra giaùm saùt ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng chöùng töø .
Taêng cöôøng coâng taùc thoâng tin phoøng ngöøa ruûi ro. NH caàn caäp nhaät ñaày ñuû thoâng tin kinh teá nhö ñaët mua daøi haïn caùc taïp chí coù uy tín treân theá giôùi veà phöông thöùc tín duïng chöùng töø nhö Documentary Credit World, DC Focus…Caùc taïp chí naøy coù nhöõng noäi dung heát söùc höõu ích trong thanh toaùn baèng L/C: töôøng thuaät quaù trình giaûi quyeát caùc vuï tranh chaáp veà L/C treân theá giôùi, caùc baøi vieát bình luaän veà UCP cuûa caùc chuyeân gia haøng ñaàu veà luaät, caùc baøi vieát veà xu höôùng phaùt trieån cuûa phöông thöùc tín duïng chöùng töø, caùc thoáng keâ veà tình hình söû duïng L/C thöông maïi, L/C döï phoøng treân theá giôùi, caùc khuyeán caùo veà caùc kieåu löøa ñaûo hay xaûy ra treân theá giôùi, ñaëc bieät laø thoâng tin phoøng ngöøa ruûi ro nhaèm muïc ñích giaûm thieåu ruûi ro cho quaù trình hoaït ñoäng tín duïng chöùng töø cuûa NH.
Löïa choïn, aùp duïng nhöõng phöông phaùp vaø coâng cuï phoøng ngöøa, haïn cheá ruûi ro thích hôïp theo thoâng leä vaø chuaån möïc quoác teá.
Nhanh choùng xaây döïng quy trình nghieäp vuï, tìm hieåu caën keõ caùc quy ñònh môùi cuûa UCP600, thöôøng xuyeân toå chöùc caùc buoåi thaûo luaän, hoïc taäp kinh nghieäm laãn nhau trong noäi boä NH vaø vôùi caùc NH baïn, naâng cao trình ñoä hieåu bieát nghieäp vuï baûo hieåm, vaän taûi, ngoaïi thöông, chuù troïng coâng taùc caäp nhaät thöôøng xuyeân caùc quy ñònh vaø luaät phaùp nhaø nöôùc veà xuaát nhaäp khaåu vaø veà phöông thöùc tín duïng chöùng töø.
Taêng cöôøng coâng taùc ñoái ngoaïi vôùi caùc NH nöôùc ngoaøi. NH caàn phaûi thieát laäp môùi vaø cuûng coá maïng löôùi caùc NH ñaïi lyù vaø caùc vaên phoøng ñaïi dieän ôû nöôùc ngoaøi. Thoâng qua ñoù cung caáp thoâng tin, hoã trôï cho doanh nghieäp tìm kieám baïn haøng vaø thöïc hieän caùc hoaït ñoäng tín duïng chöùng töø moät caùch an toaøn, hieäu quaû vaø nhanh choùng.
Ñoái vôùi NH phaùt haønh:
Khi chaáp nhaän phaùt haønh L/C, NH caàn tuaân thuû chaët cheõ caùc böôùc trong quy trình nghieäp vuï cuûa HDBank, taêng cöôøng kieåm soaùt ruûi ro ôû khaâu thaåm ñònh caáp tín duïng vaø caáp haïn möùc tín duïng môû L/C. Trong thöïc teá, khi xaûy ra söï coá töø phía nhaø nhaäp khaåu, caùc NH phaùt haønh thöôøng döïa vaøo loãi cuûa chöùng töø ñeå töø choái thanh toaùn. Thaät ra ñaây khoâng phaûi bieän phaùp haïn cheá ruûi ro höõu hieäu, vì ñeå laäp moät BCT thoûa maõn taát caû nhöõng ñieàu khoaûn vaø ñieàu kieän cuûa L/C laø ñieàu khoâng quaù khoù khaên, neáu nhaø xuaát khaåu khoâng maéc phaûi nhöõng loãi lôùn nhö: giao haøng treã, xuaát trình treã, mua baûo hieåm coù hieäu löïc sau ngaøy haøng leân taøu…thì chæ qua vaøi laàn giao dòch vôùi NH vaø baèng kinh nghieäm ñaõ coù, nhaø xuaát khaåu coù theå laäp ñöôïc moät BCT hoaøn haûo. Do ñoù, thaåm ñònh ñeå naém vöõng tình hình taøi chính vaø khaû naêng thanh toaùn cuûa nhaø nhaäp khaåu laø bieän phaùp coù hieäu quaû nhaát ñeå ngaên ngöøa ruûi ro töø phía KH.
Ñoái vôùi nhöõng loâ haøng nhaäp khaåu coù giaù trò lôùn, NH neân kieåm tra xem giaù caû coù hôïp lyù, coù quaù cao hay quaù thaáp so vôùi thò tröôøng hay khoâng ñeå phoøng traùnh ruûi ro nhaø nhaäp khaåu vaø nhaø xuaát khaåu caâu keát vôùi nhau ñeå troán thueá hay hôïp thöùc hoùa haïn ngaïch. NH neân ñaëc bieät thaän troïng trong caùc tröôøng hôïp nhö:
Lôïi nhuaän cao baát thöôøng, khoâng thöïc teá, ruûi ro raát ít hoaëc haàu nhö khoâng coù.
Mua baùn khaùc thöôøng, ví duï nhö L/C döï phoøng.
Giao dòch quaù phöùc taïp…
Trong soá caùc nhaân toá maø HDBank caàn phaûi xem xeùt ñoù laø lieäu NH coù thu laïi moät phaàn hay toaøn boä soá tieàn ñaõ thanh toaùn töø vieäc baùn haøng neáu nhaø nhaäp khaåu bò phaù saûn. Caùc caâu hoûi caàn traû lôøi ñoù laø:
Nhaø nhaäp khaåu seõ laø ngöôøi chaéc chaén sôû höõu haøng hoùa?
Haøng hoùa ñaûm baûo chaát löôïng vaø coù theå baùn ñöôïc?
Haøng hoùa coù deã hoûng vaø giaù caû coù hay bieán ñoäng?
Haøng hoùa coù bò hö haïi trong quaù trình vaän chuyeån? Neáu bò hö haïi thì coù baûo hieåm khoâng? Vaø NH coù quyeàn ñoøi tieàn baûo hieåm khoâng?
Coù söï thoâng ñoàng löøa ñaûo giöõa nhaø xuaát khaåu vaø nhaø nhaäp khaåu khoâng?
Coù haïn cheá naøo lieân quan ñeán loaïi haøng hoùa nhaäp khaåu?
NH neân quy ñònh moät ñònh möùc kyù quyõ hôïp lyù ñoái vôùi töøng ñoái töôïng KH. Ñònh möùc kyù quyõ hôïp lyù laø moät vieäc laøm khoâng deã, bôûi leõ ñònh möùc kyù quyõ cao seõ gaây khoù khaên cho ngöôøi môû, nhaø nhaäp khaåu seõ khoâng ñoàng yù vaø boû sang quan heä vôùi caùc NH khaùc chaáp nhaän möùc kyù quyõ thaáp hôn. Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp laàn ñaàu tieân ñeán quan heä môû L/C, NH neân yeâu caàu doanh nghieäp cung caáp cho NH taøi saûn caàm coá, theá chaáp hoaëc kyù quyõ cho NH 100% trò giaù cuûa L/C, haïn cheá môû nhöõng L/C coù giaù trò töø 1 trieäu USD trôû leân vì phí thu ñöôïc seõ khoâng ñaùng keå neáu so vôùi traùch nhieäm maø NH phaûi gaùnh chòu khi KH khoâng thanh toaùn. Thoâng thöôøng ñònh möùc kyù quyõ cao hay thaáp tuøy thuoäc vaøo caùc yeáu toá sau:
Thôøi gian giao dòch vôùi NH: laø KH quen thuoäc hay môùi coù quan heä giao dòch laàn ñaàu.
Uy tín vaø khaû naêng thanh toaùn cuûa nhaø nhaäp khaåu: KH laø coâng ty coù uy tín toát trong thanh toaùn, saün saøng chaáp nhaän moïi baát hôïp leä cuûa BCT vaø ñoàng yù thanh toaùn thì NH coù theå ñònh möùc kyù quyõ thaáp.
Loaïi L/C: L/C traû chaäm thì möùc kyù quyõ thaáp hôn L/C traû ngay vì L/C traû chaäm coù thôøi gian khaù daøi, möùc kyù quyõ cao seõ laøm öù ñoïng voán cuûa KH.
Khaû naêng tieâu thuï saûn phaåm: Tuøy thuoäc vaøo loaïi haøng nhaäp veà laø haøng tieâu thuï nhanh hay chaäm, chaát löôïng laâu beàn hay deã giaûm suùt, thò tröôøng tieâu thuï roäng hay haïn cheá, giaù caû thò tröôøng oån ñònh hay bieán ñoäng baát thöôøng, nhu caàu tieâu thuï coù tính thöôøng xuyeân hay coù tính thôøi trang…maø NH seõ ñònh möùc kyù quyõ cao hay thaáp.
Hieäu quaû kinh teá loâ haøng nhaäp veà: Ñònh möùc kyù quyõ phaûi cao hôn tyû suaát lôïi nhuaän maø loâ haøng mang laïi bôûi vì giaù chuyeån nhöôïng loâ haøng bao giôø cuõng thaáp hôn trò giaù loâ haøng nhaäp veà.
Tyû leä tröôït giaù cuûa ñoàng tieàn: Trong nhöõng thôøi kyø tyû giaù taêng nhanh, NH phaûi ñieàu chænh tyû leä kyù quyõ ñeå traùnh ruûi ro veà tyû giaù, tyû leä ñieàu chænh töông xöùng vôùi tyû leä tröôït giaù cuûa ñoàng tieàn trong thôøi gian tôùi.
Neáu nhaø nhaäp khaåu theá chấp taøi saûn hoaëc haøng hoùa ñeå vay tieàn töø NH nhaèm thanh toaùn cho nhaø xuaát khaåu, thì NH caàn kieåm tra giaù trò thöïc teá cuûa taøi saûn hay tính chính xaùc veà quyeàn sôû höõu hôïp phaùp ñoái vôùi taøi saûn nhaèm traùnh tình traïng giaù trò thöïc cuûa taøi saûn thaáp hôn soá tieàn thanh toaùn, hoaëc giaáy chuû quyeàn giaû ñöôïc ñem theá chaáp ôû nhieàu NH khaùc nhau. NH neân tieáp tuïc haïn cheá tình traïng nhaän chính loâ haøng ñang mua baùn trong phöông thöùc tín duïng chöùng töø, hoaëc caùc loaïi haøng hoùa coù tính chaát ñaëc bieät, deã hö hoûng, xuoáng caáp…laøm taøi saûn caàm coá theá chaáp. Nhöng neáu tình traïng naøy xaûy ra, thì NH caàn coù phöông phaùp baûo quaûn thích hôïp, traùnh laøm haøng hoùa mau maát giaù trò. Neáu trò giaù loâ haøng khaù lôùn thì coù theå thueâ ngöôøi baûo quaûn hoaëc chuyeân gia tö vaán khi caàn thieát.
NH caàn naâng cao naêng löïc cuûa mình trong vieäc phaùt hieän chöùng töø giaû maïo baèng caùch neân coù caùc baûng maãu chöõ kyù, con daáu cuûa caùc NH khaùc vaø caùc haõng vaän taûi lôùn nhaèm muïc ñích xaùc ñònh chöõ kyù coù thaåm quyeàn kyù treân chöùng töø.
Khi kieåm tra BCT, neáu phaùt hieän ra söï khaùc bieät thì NH coù theå töø choái BCT, khoâng neân vì söùc eùp cuûa NH thoâng baùo vaø nhaø xuaát khaåu maø buoäc phaûi tieáp nhaän. Khi töø choái BCT, phaûi traû laïi BCT cho nhaø xuaát khaåu vaø neâu roõ nhöõng ñieåm khoâng phuø hôïp. Neáu NH khoâng traû laïi BCT thì seõ maát quyeàn töø choái chöùng töø khoâng phuø hôïp. Ngöôïc laïi, ñoái vôùi caùc sai soùt coù theå boû qua thì coù theå hoûi yù kieán nhaø nhaäp khaåu ñeå ñeà nghò boû qua, traùnh haønh ñoäng töø choái khoâng hôïp lyù daãn ñeán tranh chaáp vaø giaûm uy tín cuûa NH.
Ñeå traùnh ruûi ro NH khoâng coù ñuû ngoaïi teä ñeå thanh toaùn cho nhaø xuaát khaåu, NH coù theå yeâu caàu nhaø nhaäp khaåu töï caân ñoái 50% soá ngoaïi teä caàn thanh toaùn hoaëc kyù caùc hôïp ñoàng mua ngoaïi teä kyø haïn. Vieäc KH töï caân ñoái ngoaïi teä chính laø vieäc KH phaûi töï mua ngoaïi teä ôû beân ngoaøi vôùi giaù thöôøng cao hôn so vôùi NH vaø vôùi thôøi haïn ngaén nguûi thì KH khoù coù theå tìm ra moät löôïng ngoaïi teä lôùn nhö vaäy ñöôïc. Do ñoù, KH thöôøng löïa choïn caùch thöù hai. Tuy nhieân ñaây chæ laø giaûi phaùp töùc thôøi. Vaán ñeà caàn laøm ôû ñaây laø tìm caùch ñaûm baûo coù ñuû ngoaïi teä khi caàn thieát. Moät trong caùc caùch laø NH ñaåy maïnh caùc bieän phaùp thu huùt ngoaïi teä töø nhieàu nguoàn khaùc nhau: löôïng tieàn nhaøn roãi trong caùc taàng lôùp daân cö, löôïng kieàu hoái maø KH ngöôøi Vieät nhaän töø thaân nhaân ôû nöôùc ngoaøi göûi veà, nhöõng KH laø caùc nhaø xuaát khaåu…
Ñoái vôùi NH thoâng baùo:
HDBank caàn kieåm tra tính chaân thöïc cuûa L/C sau khi nhaän ñöôïc töø NH phaùt haønh vaø laø baûn L/C thöïc hieän chöù khoâng phaûi baûn L/C sô boä. Neáu chöa kieåm tra ñöôïc tính chaân thöïc cuûa L/C thì HDBank khoâng ñöôïc chuyeån L/C cho nhaø xuaát khaåu.
Neân caân nhaéc kyõ löôõng tröôùc khi quyeát ñònh xaùc nhaän hay chieát khaáu BCT (nhaát laø trong chieát khaáu mieãn truy ñoøi).
Ñoái vôùi NH ñöôïc chæ ñònh:
Chæ ñoàng yù öùng tröôùc tieàn cho nhöõng KH quen thuoäc maø NH tin töôûng.
NH caàn giöõ laïi nhöõng baèng chöùng chöùng minh ñöôïc raèng tröôùc khi quyeát ñònh thanh toaùn, NH ñaõ kieåm tra chöùng töø vôùi söï caån troïng hôïp lyù.
Ñoái vôùi NH xaùc nhaän:
Chæ ñoàng yù xaùc nhaän cho caùc NH quen thuoäc maø HDBank ñaõ töøng coù quan heä giao dòch hoaëc caùc NH coù uy tín vaø tình hình taøi chính laønh maïnh.
Coù theå yeâu caàu NH phaùt haønh kyù quyõ 100% trò giaù thö tín duïng neáu NH chöa hoaøn toaøn tin töôûng vaøo NH phaùt haønh.
Ñoái vôùi NH chieát khaáu:
HDBank phaûi coù naêng löïc ñaùnh giaù BCT ñeå quyeát ñònh xem coù neân chieát khaáu hay khoâng, nhaát laø trong tröôøng hôïp chieát khaáu mieãn truy ñoøi. Cuï theå, HDBank phaûi traû lôøi caùc caâu hoûi sau:
BCT coù phuø hôïp vôùi L/C hay khoâng, neáu coù baát hôïp leä thì sai soùt coù ôû möùc ñoä chaáp nhaän ñöôïc hay khoâng.
Loâ haøng xuaát khaåu coù khaû naêng tieâu thuï cao hay thaáp bôûi ñieàu naøy lieân quan raát nhieàu ñeán quyeát ñònh traû tieàn cuûa NH phaùt haønh, NH thanh toaùn vaø ngöôøi mua.
HDBank neân töø choái chieát khaáu cho BCT maø vaän ñôn do moät coâng ty vaän taûi khoâng coù tö caùch phaùt haønh.
Ñeå phoøng traùnh ruûi ro tyû giaù, HDBank neân söû duïng vaø tö vaán cho KH cuûa mình söû duïng caùc coâng cuï phoøng traùnh ruûi ro tyû giaù nhö nghieäp vuï Kyø haïn (Forward), Hoaùn ñoåi (Swap), Quyeàn choïn (Option), Giao sau (Future)…ñeå giaûm thieåu toån thaát khi coù ruûi ro xaûy ra.
Ñoái vôùi nhaø nöôùc:
Nhaø nöôùc caàn taïo söï oån ñònh veà moâi tröôøng kinh teá vó moâ, tieáp tuïc hoaøn thieän caùc chính saùch, phaùp luaät nhaèm taïo döïng moâi tröôøng kinh teá thoâng thoaùng, oån ñònh vaø thuaän lôïi, taïo ñieàu kieän cho caùc doanh nghieäp phaùt trieån phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa caùc toå chöùc kinh teá, caùc quy öôùc, ñònh cheá thöông maïi maø chuùng ta tham gia.
Cuûng coá, phaùt trieån vaø hoaøn thieän moâi tröôøng phaùp luaät cho hoaït ñoäng tín duïng chöùng töø cuûa NHTM ñaùp öùng caùc yeâu caàu môùi cuûa neàn kinh teá. Caùc quy ñònh naøy caàn ñöôïc tieán haønh töøng böôùc phuø hôïp vôùi tieán trình vaän ñoäng cuûa neàn kinh teá, ñaûm baûo phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá.
Naâng cao chaát löôïng ñieàu haønh vó moâ veà tieàn teä, tín duïng. Duy trì chính saùch tyû giaù thò tröôøng coù söï quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc vaø thöïc hieän chính saùch quaûn lyù ngoaïi hoái coù hieäu quaû, coù bieän phaùp linh hoaït trong ñieàu haønh tyû giaù hôïp lyù.
Trong hoaøn caûnh ñoàng noäi teä leân giaù quaù cao so vôùi ñoàng ngoaïi teä laøm cho caùc doanh nghieäp xuaát khaåu gaëp khoù khaên, NHNN neân khuyeán khích caùc NHTM öu tieân mua ngoaïi teä vôùi tyû giaù phuø hôïp vaø khoâng thu phí ñoái vôùi caùc doanh nghieäp xuaát khaåu. Veà phía NHNN neân öu tieân mua ngoaïi teä töø xuaát khaåu cuûa caùc NHTM.
Taêng cöôøng vai troø quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc ñoái vôùi hoaït ñoäng tín duïng chöùng töø. Nhaø nöôùc caàn tieáp tuïc ñöa ra caùc giaûi phaùp cô caáu laïi neàn kinh teá, cuûng coá vaø phaùt trieån heä thoáng taøi chính, thò tröôøng chöùng khoaùn vaø heä thoáng NH. Taêng cöôøng hieäu löïc quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi hoaït ñoäng tín duïng chöùng töø nhaèm haïn cheá ñeán möùc thaáp nhaát caùc ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng chöùng töø cuûa NHTM. Naâng cao chaát löôïng phaân tích tình hình taøi chính vaø phaùt trieån heä thoáng caûnh baùo sôùm.
Phöông thöùc tín duïng chöùng töø laø moät phöông thöùc thanh toaùn ngaøy caøng phoå bieán ôû Vieät Nam, do ñoù caàn coù caùc vaên baûn phaùp lyù giaûi thích roõ raøng veà moái quan heä giöõa taäp quaùn quoác teá UCP600 vaø luaät phaùp trong nöôùc, chaúng haïn khi coù xung ñoät giöõa UCP600 vaø phaùp luaät Vieät Nam nhö luaät phaùp veà xuaát nhaäp khaåu, NH, quaûn lyù ngoaïi hoái thì caùc beân tham gia seõ aùp duïng luaät naøo. Do ñoù phaùp luaät Vieät Nam caàn cuï theå hoùa hôn nöõa veà caùch giaûi quyeát khi coù xung ñoät giöõa UCP vaø luaät Vieät Nam. Cuï theå laø caàn coù moät vaên baûn phaùp luaät rieâng traû lôøi ñöôïc caùc caâu hoûi sau:
Tính chaát phaùp lyù cuûa UCP600 ñoái vôùi caùc beân Vieät Nam tham gia vaøo phöông thöùc tín duïng chöùng töø.
Caùc xung ñoät vaø caùch giaûi quyeát giöõa luaät Vieät Nam, luaät caùc quoác gia khaùc vaø taäp quaùn quoác teá veà phöông thöùc thanh toaùn baèng L/C.
Coù moät thöïc traïng laø vôùi quaù trình tham gia hoäi nhaäp kinh teá, trong quan heä vôùi caùc beân nöôùc ngoaøi, caùc beân Vieät Nam thöôøng phaûi haønh ñoäng theo thoâng leä quoác teá. Theá nhöng quan heä giöõa caùc beân trong nöôùc, luaät phaùp chöa thöïc söï ñaûm baûo quyeàn lôïi cho caùc beân vaø tính cöôõng cheá coøn thaáp. Chính söï khoâng ñoàng boä trong möùc ñoä phaùt trieån veà luaät phaùp trong nöôùc vaø luaät phaùp quoác teá laø moät nguyeân nhaân gaây ra tranh chaáp giöõa caùc beân. Do ñoù luaät phaùp Vieät Nam caàn taêng cöôøng tính cöôõng cheá cuûa caùc phaùn quyeát, baét buoäc caùc beân Vieät Nam phaûi thöïc hieän.
UCP laø moät taäp quaùn do ICC xaây döïng vaø quan ñieåm cô baûn laø ñeå taïo thuaän lôïi cho thöông maïi quoác teá. Tuy nhieân khoâng phaûi vì vaäy maø noù khoâng coù nhöõng nhöôïc ñieåm. UCP600 quy ñònh NH khoâng coù traùch nhieäm kieåm tra tính xaùc thöïc cuûa BCT neân khi nhaø nhaäp khaåu phaùt hieän ra söï giaû maïo cuûa BCT sau khi ñaõ ra quyeát ñònh thanh toaùn, nhaø nhaäp khaåu khoâng theå yeâu caàu NH phaùt haønh döøng quyeát ñònh thanh toaùn, maø phaûi tieán haønh khôûi kieän nhaø xuaát khaåu. Do ñoù luaät phaùp Vieät Nam neân coù quy ñònh trong tröôøng hôïp naøy cho pheùp NH phaùt haønh ngöøng thanh toaùn. Haønh ñoäng nhö vaäy tuy traùi vôùi UCP nhöng coù theå baûo veä nhaø nhaäp khaåu Vieät Nam khoûi vieäc bò löøa ñaûo.
NHNN caàn taêng cöôøng hoaït ñoäng thanh tra, giaùm saùt vaø ñaùnh giaù an toaøn ñoái vôùi heä thoáng NHTM. Phoái hôïp vôùi caùc Boä, ngaønh hoaøn thieän caùc quy trình, quy ñònh cho hoaït ñoäng tín duïng chöùng töø. Xaây döïng caùc phöông phaùp keåm tra, giaùm saùt hoaït ñoäng tín duïng chöùng töø cuûa NHTM theo luaät phaùp nöôùc ta vaø chuaån möïc quoác teá. Hoaøn thieän hoaït ñoäng thoâng tin phoøng ngöøa ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng chöùng töø cho toaøn boä heä thoáng NHTM. Xaây döïng moät heä thoáng coâng ngheä ñaûm baûo thu thaäp ñöôïc nhöõng thoâng tin quaûn trò caàn thieát cho NH kòp thôøi ñeå laøm cô sôû cho nhöõng quyeát ñònh kinh doanh NH.
KIEÁN NGHÒ:
Cuøng vôùi vieäc phaùt trieån heä thoáng Core Banking, HDBank coù theå hôïp taùc vôùi caùc coâng ty chuyeån phaùt nhanh xaây döïng moät dòch vuï môùi giuùp caùc doanh nghieäp theo doõi BCT cuûa loâ haøng xuaát khaåu cuûa hoï qua maïng gioáng nhö HSBC ñaõ trieån khai. Sau khi login, nhaäp soá tham chieáu cuûa BCT do NH cung caáp thì thoâng tin veà ñöôøng ñi cuûa BCT seõ ñöôïc caäp nhaät thöôøng xuyeân baèng tin nhaén veà ñòa chæ email hoaëc ñieän thoaïi di ñoäng theo yeâu caàu cuûa KH. Dòch vuï naøy seõ giuùp nhaø xuaát khaåu yeân taâm hôn khi bieát BCT cuûa mình ñang ôû ñaâu vaø traùnh ñöôïc ruûi ro maát maùt hay thaát laïc BCT.
Heä thoáng Core Banking maø HDBank vöøa xaây döïng cuõng coù theå giuùp phaùt trieån caùc dòch vuï khaùc phuïc vuï cho phöông thöùc tín duïng chöùng töø nhö: thoâng baùo tín duïng thö xuaát nhaäp khaåu qua thö ñieän töû – moät coâng cuï cho pheùp KH tieáp nhaän baûn sao cuûa L/C, caùc chöùng töø keá toaùn lieân quan baèng thö ñieän töû, dòch vuï thoâng baùo thö tín duïng nhanh baèng dòch vuï chuyeån phaùt noäi ñòa trong voøng 24 giôø…
Hieän taïi caùc L/C maø HDBank tieáp nhaän ña soá laø loaïi thö tín duïng khoâng huûy ngang (Irrevocable letter of credit). Tuy nhieân trong moät soá tröôøng hôïp HDBank coù theå tö vaán cho KH môû hoaëc yeâu caàu phía ñoái taùc môû loaïi L/C thích hôïp tuøy thuoäc vaøo yeâu caàu cuûa töøng loaïi hôïp ñoàng khaùc nhau, töøng loaïi haøng hoùa khaùc nhau hay tuøy thuoäc vaøo moái quan heä giöõa hai beân nhaèm giaûm thieåu chi phí hay ruûi ro cho KH:
Thö tín duïng tuaàn hoaøn (Revolving letter of credit) aùp duïng trong tröôøng hôïp hai beân xuaát khaåu vaø nhaäp khaåu coù quan heä thöôøng xuyeân vaø ñoái töôïng thanh toaùn khoâng thay ñoåi. Khi aùp duïng L/C tuaàn hoaøn, nhaø nhaäp khaåu seõ khoâng bò ñoäng voán vaø giaûm ñöôïc phí toån do vieäc môû L/C.
Thö tín duïng ñoái öùng (Reciprocal letter of credit) daønh cho loaïi haøng nhaäp khaåu laø haøng gia coâng, haøng ñoåi haøng.
Thö tín duïng giaùp löng (Back to back letter of credit) daønh cho nhaø xuaát khaåu laø trung gian mua baùn muoán giöõ bí maät moät soá thoâng tin.
Thö tín duïng khoâng huûy ngang coù xaùc nhaän (Confirmed irrevocable letter of credit) daønh cho KH môùi coù quan heä laàn ñaàu vôùi beân nhaäp khaåu, NH môû L/C laø NH chöa coù uy tín…
Vieäc aùp duïng caùc bieän phaùp naøy coù theå gaây moät soá thieät haïi tröôùc maét cho NH nhöng seõ mang laïi söï haøi loøng cho KH, laøm taêng söï tin töôûng cuûa KH daønh cho NH, moái quan heä giöõa KH vaø NH caøng laâu daøi vaø beàn chaët. Vieäc coù ñöôïc nhöõng KH ñaùng tin caäy môùi laø bieän phaùp chaéc chaén nhaát ñeå giaûm thieåu nhöõng ruûi ro töø phía KH trong hoaït ñoäng tín duïng chöùng töø noùi rieâng vaø hoaït ñoäng kinh doanh NH noùi chung.
¯
Khoâng theå phuû nhaän raèng phöông thöùc TTQT baèng tín duïng chöùng töø laø phöông thöùc thanh toaùn phoå bieán nhaát hieän nay trong hoaït ñoäng xuaát nhaäp khaåu taïi Vieät Nam vaø mang laïi nhieàu lôïi ích cho ngöôøi söû duïng noù. Tuy nhieân, ñaây cuõng laø phöông thöùc thanh toaùn deã gaây ruûi ro vaø nhieàu tranh chaáp nhaát. Coù theå noùi ruûi ro trong phöông thöùc tín duïng chöùng töø taïi HDBank khoâng nhieàu, vì HDBank ñaõ xaây döïng moät quy trình thanh toaùn chaët cheõ coù theå haïn cheá phaàn naøo ruûi ro gaây ra bôûi phöông thöùc thanh toaùn naøy. Tuy nhieân, quy trình naøy chæ coù theå thích hôïp cho moät NH maø quy moâ coøn nhoû vaø ñoä phöùc taïp cuûa caùc hoaït ñoäng nghieäp vuï chöa cao. Do ñoù trong thôøi gian tôùi, khi quy moâ hoaït ñoäng cuûa HDBank ngaøy caøng ñöôïc môû roäng thì nhöõng ruûi ro NH coù theå gaëp phaûi trong phöông thöùc tín duïng chöùng töø seõ ngaøy caøng nhieàu vôùi nhöõng thieät haïi ngaøy caøng lôùn hôn. Cho neân vieäc xaây döïng moät quy trình nghieäp vuï thích hôïp vaø taêng cöôøng coâng taùc quaûn trò ruûi ro ngay töø baây giôø laø moät vieäc laøm heát söùc caáp baùch vaø caàn thieát.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Hoat dong thanh toan bang phuong thuc tin dung chung tu.doc