Đề tài Phương án giảm thiểu rủi ro trong xuất khẩu cà phê Việt Nam thông qua chủ động tham gia thị trường giao dịch kỳ hạn

ch lôùn Ngoaøi ra, tham gia treân “ thò tröôøng giao dòch kyø haïn” cuõng laø moät hình thöùc quaûng baù hình aûnh, teân tuoåi coâng ty, taïo ra uy tín, söï tin töôûng cho caùc ñoái taùc giao dòch caû trong vaø ngoaøi nöôùc Lieân heä www.vtv.vn : Brazil- moät quoác gia coù dieän tích vaø saûn löôïng caø pheâ xuaát khaåu vaøo haøng lôùn nhaát theá giôùi, vôùi moâ hình xuaát khaåu caø pheâ treân “thò tröôøng giao dòch kyø haïn “ döôøng nhö ñaõ trôû neân raát quen thuoäc vôùi moãi caù nhaân hoaït ñoäng trong lónh vöïc naøy vaø ñöôïc hôn 1400 nhaø xuaát khaåu caø pheâ nöôùc naøy taän duïng trieät ñeå. Sau khi thu hoaïch, caø pheâ ñöôïc vaän chuyeån ñeán caùc kho döï tröõ cuûa Hôïp taùc xaõ vaø taïi caùc phoøng giao dòch thuoäc Hôïp taùc xaõ ngöôøi noâng daân coù theå xem giaù caø pheâ ôû caùc saøn giao dòch London qua maïng. Khi thaáy möùc giaù hôïp lyù, hoï coù theå ñaëc leänh baùn taïi choã Nhöôïc ñieåm: “ Thò tröôøng giao dòch kyø haïn” ñaõ theå hieän raát nhieàu öu ñieåm song vaãn boäc loä moät soá haïn cheá duø khoâng nhieàu : Ñoøi hoûi caùc ñoái töôïng tham gia phaûi coù nghieäp vuï chuyeân saâu, nhaän ñònh roõ raøng veà chieàu höôùng taêng giaûm cuûa thò tröôøng trong töông lai vaø caàn coù khaû naêng taøi chính nhaát ñònh, ñaëc bieät laø trong vieäc ñaêng kyù mua tin töø caùc haõng tin lôùn nhö Reuters Caùc hoaït ñoäng mua baùn, kyù keát chæ boù heïp trong moät soá saøn giao dòch nhaát ñònh ( London, New York… ) maø chöa ñöôïc thöïc hieän moät caùch roäng raõi Sau moãi phieân giao dòch, caùc baûng, bieåu ñoà, soá lieäu veà giaù caû caø pheâ phaûi ñöôïc xaây döïng ñeå laøm cô sôû döï ñoaùn giaù trong töông lai neân khoaûn chi phí toán keùm laø khoâng nhoû Nhö vaäy, phöông thöùc”giao dòch kyø haïn”caø pheâ ñöôïc xem nhö moät phöông thöùc giao dòch phuø hôïp vôùi thoâng leä thöông maïi quoác teá, coù taùc duïng giaûm thieåu nhöõng ruûi ro, baûo hieåm cho vieäc kinh doanh- xuaát khaåu caø pheâ do bieán ñoäng giaù treân thò tröôøng trong suoát thôøi haïn cuûa hôïp ñoàng. Caùc coâng cuï cuûa phöông thöùc giao dòch naøy nhö laø caùc giaûi phaùp höõu hieäu, mang tính kinh teá cao, ñaûm baûo nguoàn tieàn taïo cô sôû cho caùc doanh nghieäp vaø toå chöùc tính toaùn loã laõi trong töøng thöông vuï kinh doanh xuaát khaåu. Noùi caùch khaùc, thoâng qua “ thò tröôøng giao dòch kyø haïn” caùc beân coù lieân quan cam keát seõ mua baùn vôùi nhau moät khoái löôïng haøng hoùa theo moät tyû giaù xaùc ñònh vaøo moät thôøi ñieåm cuï theå trong töông lai. Caùc beân giao dòch coù theå xaùc ñònh möùc giaù ngay taïi thôøi ñieåm kyù keát hôïp ñoàng vaø chuû ñoäng trong haïn cheá moät phaàn ruûi ro bieán ñoäng tyû giaù. Hình thöùc naøy raát thích hôïp vôùi caùc doanh nghieäp Vieät Nam- caùc doanh nghieäp coù keá hoaïch thu chi ngoaïi teä oån ñònh, ít kinh nghieäm cuõng nhö ít thoâng tin veà tyû giaù haøng ngaøy 1.4. Ñieàu kieän thöïc hieän giao dòch kyø haïn taïi Vieät Nam (Nguoàn: NH Eximbank, NH Techcombank ) Caø pheâ tham gia treân thò tröôøng kyø haïn phaûi ñaùp öùng caùc tieâu chuaån toái thieåu cho caø pheâ xuaát khaåu theo quy ñònh cuûa caø pheâ quoác teá (ICO ): Khoâng ñöôïc xuaát khaåu caø pheâ Arabica coù treân 80 loãi trong moät maãu 300 gam, caø pheâ Robusta coù treân 150 loãi trong moät maãu 300 gam % ñoä aåm phaûi ñaûm baûo döôùi möùc 12,5% Chöùng chæ xuaát xöù phaûi do ICO chaáp thuaän Nhaõn maùc phaûi ñaày ñuû, roõ raøng Muoán tham gia vaøo thò tröôøng kyø haïn thì doanh nghieäp Vieät Nam phaûi coù tieàn ñaët coïc, tieàn mua choã taïi trung taâm chöùng khoaùn nöôùc ngoaøi. Nghóa laø phaûi boû voán ra tröôùc, sau khi mua baùn dieãn tieán voán ñoù seõ ñöôïc chuyeån hoùa ôû nöôùc ngoaøi do taïi Vieät Nam chöa coù quy ñònh veà hoaït ñoäng ôû thò tröôøng giao dòch kyø haïn quoác teá Giaù thaønh xuaát khaåu caø pheâ taïi thò tröôøng giao dòch kyø haïn seõ ñöôïc hình thaønh qua caùc ñôït ñaáu giaù taäp trung, coâng khai mang tính chaát quoác teá ñöôïc theå hieän treân baûng yeát giaù kyø haïn bao goàm tyû giaù giao ngay (spot), soá ñieåm cuûa töøng kyø haïn giuùp caùc beân tham gia deã daøng nhaän bieát söï taêng giaûm töông ñoái cuûa saûn phaåm caø pheâ Giaù giao dòch kyø haïn ñöôïc xaùc ñònh ngay luùc thoûa thuaän, treân cô sôû giaù giao ngay cuûa löôïng caø pheâ caàn giao dòch coäng hay tröø ñi moät soá ñieåm nhaát ñònh( coù lieân quan ñeán cheânh leäch laõi suaát ).Taïi thôøi ñieåm giao haøng duø giaù taêng hay giaûm vaãn giao theo giaù ñaõ öùng ñònh treân hôïp ñoàng Hôïp ñoàng kyø haïn quy ñònh cuï theå soá löôïng caø pheâ seõ ñöôïc mua hoaëc ñöôïc baùn vaøo moät thôøi ñieåm nhaát ñònh trong töông lai vôùi moät tyû giaù xaùc ñònh Ñôn vò tính cho moãi hôïp ñoàng( lot ) laø 5 taán caø pheâ nhaân. Doanh nghieäp chæ phaûi chòu moät khoaûn phí khoâng ñaùng keå cho nhaø moâi giôùi maø thöïc ra laø ngaân haøng vôùi möùc 10 USD/ taán cho moãi giao dòch döôùi 20 lots vaø 2USD/ taán cho giao dòch treân 1000 lots Phí choát giaù baûo veä ( hedging cost ) khoâng chæ aùp duïng cho tieàn goác maø coøn ñoái vôùi tieàn laõi döïa treân cô sôû baûo hieåm phí haøng naêm (%/ naêm), ñieåm kyø haïn, soá ngaøy kyø haïn, ñieåm kyø haïn vaø tyû giaù giao ngay Baûo hieåm phí Baûo hieåm phí ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû ñieåm kyø haïn, laõi suaát, tyû giaù giao ngay vaø soá ngaøy kyø haïn; cuï theå : Forex- Nguyeãn Troïng Thuøy- NXB Thoáng Keâ-1999-tr 104 = (ñieåm kyø haïn*laõi suaát*soá ngaøy kyø haïn)+(tyû giaù giao ngay*100* 360) tyû giaù giao ngay*soá ngaøy kyø haïn Haøng ngaøy caùc doanh nghieäp nhaän tin giaù caø pheâ töø thò tröôøng New York vaø London, sau ñoù quy ra tieàn ñoàng Vieät Nam theo tyû giaù cuûa Ngaân haøng Ngoaïi Thöông vaø choát giaù laïi ñeå ngöôøi mua vaø ngöôøi troàng caø pheâ naém thoâng tin Veà tyû giaù giao dòch Quyeát ñònh 648/2004/QÑ-NHNN-28/05/2005 cuûa Thoáng Ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam : Ñoái vôùi VND/ USD: caùc doanh nghieäp vaø khaùch haøng thoûa thuaän möùc tyû giaù kyø haïn, hoaùn ñoåi nhöng khoâng ñöôïc vöôït quaù möùc tyû giaù giao ngay vaøo ngaøy kyù hôïp ñoàng coäng vôùi cheânh leäch giöõa hai laõi suaát hieän haønh(forward/ swap points); trong ñoù: Thôøi haïn giao dòch hôïp ñoàng Laõi suaát cô baûn VNÑ do ngaân haøng trung öông Vieät Nam phaùt haønh Laõi suaát muïc tieâu USD do cuïc döï tröõ Lieân Bang Myõ coâng boá Möùc cheânh leäch = + * * Ñoái vôùi VNÑ/ ngoaïi teä khaùc : tyû giaù kyø haïn do Toång giaùm ñoác doanh nghieäp vaø khaùch haøng thoûa thuaän Rieâng ñoái vôùi hôïp ñoàng quyeàn löïa choïn(option ) Thoâng taán xaõ 09/04/2005 , giôùi haïn maø caùc doanh nghieäp Vieät Nam ñöôïc pheùp thöïc hieän laø 8 trieäu USD. Ngoaøi ra, nghieäp vuï naøy chæ ñöôïc thöïc hieän ñoái vôùi caùc caù nhaân vaø toå chöùc kinh teá taïi Vieät Nam- luoân laø beân mua trong hôïp ñoàng quyeàn choïn vaø caùc toå chöùc tín duïng Vieät Nam ñaõ ñöôïc ngaân haøng nhaø nöôùc cho pheùp thöïc hieän Ñeå coù quyeàn choïn mua ( call- option ) vaø quyeàn choïn baùn( put- option ), beân mua phaûi traû tieàn cho beân baùn quyeàn choïn ( goïi laø phí Premium ) ñöôïc thoûa thuaän vaø thanh toaùn ngay khi kyù keát hôïp ñoàng Ñoái vôùi beân baùn quyeàn choïn- ñoái taùc cuûa beân mua quyeàn choïn trong hôïp ñoàng quyeàn choïn thì khoâng coù quyeàn löïa choïn quyeàn mua hay quyeàn baùn maø phaûi tuøy thuoäc vaøo quyeát ñònh cuûa ñoái taùc : khi giaù caø pheâ bieán ñoäng theo höôùng coù lôïi cho phía mua quyeàn choïn, beân baùn vaãn phaûi thöïc hieän theo yeâu caàu cuûa ñoái taùc; ngöôïc laïi khi giaù caø pheâ bieán ñoäng theo höôùng khoâng coù lôïi cho beân mua, thì phía baùn quyeàn choïn cuõng phaûi giôùi haïn lôïi nhuaän trong soá tieàn phí ñaõ thoûa thuaän töø tröôùc duø cho trong thöïc teá cheânh leäch giaù raát lôùn Caùc doanh nghieäp mua ngoaïi teä baèng ñoàng VNÑ phaûi xuaát trình cho ngaân haøng caùc chöùng töø theo quy ñònh quaûn lyù ngoaïi hoái hieän haønh cuûa nhaø nöôùc Vieät Nam Heä thoáng thaønh vieân löu kyù vaø ngaân haøng chæ ñònh thanh toaùn, ngaân haøng giaùm saùt phuïc vuï toát cho thanh toaùn, giao dòch, ñaûm baûo quyeàn lôïi cuûa caùc chuû theå tham gia Chöông 2 : Ñaùnh giaù phöông thöùc thanh toaùn “choát giaù sau “ vaø khaû naêng aùp duïng phöông thöùc “ thanh toaùn kyø haïn” trong xuaát khaåu caø pheâ Vieät Nam 2.1. Vai troø, vò trí cuûa caø pheâ trong chieán löôïc khuyeán khích xuaát khaåu cuûa Vieät Nam ñeán naêm 2010 Nhieäm vuï vaø noå löïc trong lónh vöïc xuaát khaåu nöôùc ta ñeán naêm 2010 laø : “ taïo ra nhöõng nhoùm haøng, maët haøng xuaát khaåu chuû löïc ñaùp öùng nhöõng ñoøi hoûi cuûa thò tröôøng theá giôùi vaø cuûa khaùch haøng veà chaát löôïng, soá löôïng, coù söùc haáp daãn vaø khaû naêng caïnh tranh cao” Giaùo trình kinh teá Ngoaïi Thöông-GSTS Buøi Xuaân Löu- NXB Giaùo Duïc2002-tr 227 . Trong ñoù, caø pheâ Vieät Nam coù truyeàn thoáng laø saûn xuaát ra nhaèm muïc ñích xuaát khaåu vôùi möùc khoaûng 90% vì ñaây laø nhoùm maët haøng noâng saûn coù vò trí xuaát khaåu ñöùng thöù hai vaø saûn löôïng caø pheâ Vieät Nam cuõng ñöùng thöù hai treân theá giôùi, öôùc tính töø 11- 12 trieäu bao, töông ñöông kim ngaïch 500- 600 trieäu USD/ naêm www.vnecomy.org.vn- caäp nhaät 20/10/2004 ; cuï theå trong naêm 2003, xuaát khaåu noâng- laâm saûn Vieät Nam ñaït 4,5 tyû USD thì rieâng xuaát khaåu caø pheâ ñaõ ñoùng goùp 590 trieäu USD www.vtv.vn- caäp nhaät 06/03/2005 . Beân caïnh ñoù, theo thoáng keâ cuûa Boä Thöông Maïi, chæ trong 8 thaùng ñaàu naêm 2004, caû nöôùc ñaõ xuaát khaåu 693 ngaøn taán caø pheâ, ñaït kim ngaïch 462 trieäu USD, taêng 52,3% veà löôïng vaø 47,7% veà kim ngaïch. Tính ñeán nay, maët haøng caø pheâ cuûa nöôùc ta ñaõ xuaát hieän vaø baét ñaàu coù tieáng taêm ôû 58 quoác gia vaø vuøng laõnh thoå treân theá giôùi vôùi caùc thò tröôøng lôùn, ñaày tieàm naêng nhö : Ñöùc, Myõ, Taây Ban Nha… Döï baùo veà thò tröôøng caø pheâ theá giôùi- theo VOV-28/04/2004 Chính vì caø pheâ ñoùng vai troø quan troïng trong lónh vöïc xuaát khaåu nhaèm ñaùp öùng nhu caàu cuûa neàn kinh teá, keát hôïp vôùi theá maïnh troàng caø pheâ do ñieàu kieän thôøi tieát, thoå nhöôõng vaø kinh nghieäm laâu ñôøi neân Boä Thöông Maïi ñaõ ñeà ra chæ tieâu cô caáu caø pheâ vaø caø pheâ cheá bieán trong naêm 2010 laø 750 000 taán vôùi trò giaù khoaûng 850 trieäu USD Baûng toùm taét chieán löôïc phaùt trieån xuaát nhaäp khaåu thôøi kyø 2001-2010 cuûa Boä Thöông Maïi 03/10/2000 Döïa treân tinh thaàn ñoù, Hieäp hoäi caø pheâ Vieät Nam ñang thöïc hieän ñieàu chænh phöông höôùng chieán löôïc hoaït ñoäng vaøo caùc noäi dung cô baûn sau : www.vicofa.org.vn Chuyeån dòch cô caáu caây troàng theo höôùng phuø hôïp vôùi noâng nghieäp Vieät Nam vaø thò tröôøng caø pheâ quoác teá; trong ñoù : giaûm dieän tích caø pheâ Robusta, môû roäng dieän tích caø pheâ Arabica ( ñang ñöôïc thò tröôøng theá giôùi öa chuoäng ) ôû nhöõng nôi coù ñieàu kieän khí haäu thích hôïp; giöõ dieän tích caø pheâ khoâng ñoåi ôû möùc hieän nay hoaëc giaûm nhöng khoâng ñaùng keå, naèm trong khoaûng 450 000- 500 000 ha; ñaûm baûo toång saûn löôïng caø pheâ ôû xaáp xæ möùc maø Boä thöông Maïi ñaõ ñeà ra Haï giaù thaønh saûn xuaát, naâng cao hieäu quaû kinh doanh : tìm coâng thöùc ñaàu tö cho hieäu quaû kinh teá cao, chuù troïng giaûm thieåu ñaàu tö vaøo thuoác tröø saâu, thay phaân hoùa hoïc baèng phaân höõu cô, kieåm soaùt löôïng nöôùc töôùi … ñeå coù möùc lôïi nhuaän toát nhaát Aùp duïng coâng ngheä sau thu hoaïch tieân tieán, ñoåi môùi thieát bò, naâng cao chaát löôïng saûn phaåm keát hôïp vôùi baûo veä moâi tröôøng Môû roäng chuûng loaïi caùc maët haøng caø pheâ Saûn xuaát caø pheâ chaát löôïng cao, caø pheâ höõu cô, caø pheâ ñaëc bieät: caáp chöùng chæ caø pheâ höõu cô vaø thò tröôøng tieâu thuï sao cho phuø hôïp, hieäu quaû vaø thuaän tieän cho ngöôøi noâng daân Môû roäng thò tröôøng cho caø pheâ Vieät Nam ôû nöôùc ngoaøi, xuùc tieán tieâu thuï caø pheâ ôû thò tröôøng noäi ñòa do Vieät Nam coøn thieáu thò tröôøng truyeàn thoáng cuõng nhö nhöõng baïn haøng laâu naêm, ñaùng tin caäy Phaùt trieån moät ngaønh caø pheâ beàn vöõng 2.2. Nhöõng ruûi ro caø pheâ Vieät Nam thöôøng gaëp trong phöông thöùc thanh toaùn “ choát giaù sau “ vaø moät soá nguyeân nhaân chuû yeáu Bôûi raát nhieàu haïn cheá nhö ñaõ neâu treân cuûa phöông thöùc “choát giaù sau “ vaãn ñang toàn taïi trong lónh vöïc xuaát khaåu, thò tröôøng caø pheâ Vieät Nam cuõng khoù coù theå traùnh khoûi nhöõng ruûi ro töø phöông thöùc naøy. Do ñoù caàn phaân tích tìm ra caùc nguyeân nhaân ñeå coù höôùng khaéc phuïc : Ña phaàn quy moâ hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp Vieät Nam laø vöøa vaø nhoû, xuaát khaåu chuû yeáu theo con ñöôøng tieåu ngaïch, chöa thoâng qua heä thoáng ngaân haøng hay caùc trung gian taøi chính khaùc coäng vôùi phöông thöùc kinh doanh ñang aùp duïng coøn nhieàu haïn cheá so vôùi thoâng leä quoác teá neân hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh, xuaát khaåu caø pheâ thaáp, laïc haäu, naêng löïc saûn xuaát phaân taùn chöa ñuû ñieàu kieän caùc hôïp ñoàng, caùc ñôn ña75t haøng lôùn Do khoâng coù coâng cuï baûo veä vaø thieáu tính beàn vöõng trong xuaát khaåu neân haøng loaït doanh nghieäp caø pheâ gaëp nhieàu toån thaát khi coù bieán ñoäng, nhaát laø trong nhöõng côn khuûng hoaûng; töø ñoù daãn ñeán hieän töôïng thuï ñoäng trong caùc doanh nghieäp Khoâng taïo ñöôïc nieàm tin, söï an taâm cho caû beân baùn laãn beân mua do khoâng coù baát cöù söï ñaûm baûo naøo veà tính khaû thi cuûa hoaït ñoäng giao dòch hay söï baûo hieåm cho hôïp ñoàng; ñieàu naøy tröïc tieáp aûnh höôûng ñeán vieäc xuaát khaåu noùi chung vaø uy tín cho saûn phaåm caø pheâ Vieät Nam noùi rieâng Giaù caø pheâ taêng- giaûm thaát thöôøng do söï taùc ñoäng, phuï thuoäc töø nhieàu yeáu toá, maø cuï theå laø do cung- caàu treân thò tröôøng; ví duï nhö nguoàn cung caø pheâ taêng maïnh laø nguyeân nhaân chuû yeáu laøm giaù caø pheâ trong nöôùc 10 thaùng ñaàu naêm 2004 giaûm nhanh Thôøi baùo kinh teá Vieät Nam2004-2005-tr 53 Ngöôøi troàng caø pheâ khoâng naém ñöôïc thoâng tin, tình hình treân thò tröôøng, vieäc saûn xuaát do caùc hoä gia ñình thöïc hieän laø chính, chaát löôïng khoâng ñeàu, toán nhieàu thôøi gian tuyeån choïn, phaân loaïi tröôùc khi xuaát khaåu neân thöôøng bò eùp giaù, suït giaù baát ngôø vì hoï hoaøn toaøn phuï thuoäc vaøo giaù do thöông nhaân, caùc ñaàu moái thu mua, gom haøng ñang coøn raát haïn cheá ñònh ra. Chính vì vaäy, duø saûn löôïng caø pheâ xuaát khaåu lieân tuïc taêng nhöng caùc nhaø xuaát khaåu Vieät Nam luoân phaûi baùn vôùi giaù thaáp hôn nöôùc khaùc maø vaãn bò thua thieät, boû lôõ nhieàu cô hoäi, sai laàm trong döï ñoaùn. Thoâng thöôøng, cheânh leäch giöõa giaù chaøo baùn caø pheâ Vieät Nam vôùi giaù giao dòch treân thò tröôøng kyø haïn London raát lôùn, luoân ôû möùc treân 1000 USD/ taán Vietnamnet- caäp nhaät 18/04/2005 Vieäc giaù caø pheâ taêng, giaûm thaát thöôøng daãn ñeán thò tröôøng xuaát khaåu khoâng oån ñònh; quy hoaïch, keá hoaïch khoâng cuï theå, tình traïng töï phaùt, manh muùn, khoâng gaén vôùi thò tröôøng nhö vieäc ngöôøi noâng daân töï yù chaët boû, “ quay löng” vôùi caây caø pheâ khi giaù suït giaûm hay ñoàng loaït taäp trung vaøo ñaàu tö, chaêm soùc caây caø pheâ, laïm duïng vaøo hoùa chaát kích thích taêng tröôûng vaø taïo naêng suaát cao taïm thôøi khi ñöôïc giaù ñeå roài sau ñoù laøm caây caø pheâ nhanh choùng luïi taøn, hieäu quaû kinh teá thaáp. Ñaây laø caùi voøng luaån quaån cuûa thò tröôøng caø pheâ Vieät Nam maø cho ñeán nay vaãn chöa tìm ñöôïc loái ra. Theo baùo caùo cuûa Cuïc Thoáng Keâ, naêm 2004 dieän tích troàng caø pheâ cuûa caû nöôùc chæ coøn 503 200 ha, giaûm 1,4% so vôùi naêm 2003 Thôøi baùo kinh teá Vieät Nam2004-2005-tr 53 Nhieàu khoù khaên trong khaâu thu hoaïch vaø vaän chuyeån caø pheâ, heä thoáng thuûy lôïi phuïc vuï cho vieäc töôùi tieâu, caáp thoaùt nöôùc chöa thaät söï oån ñònh, nhaát laø vaøo muøa haïn haùn keùo daøi ôû khu vöïc Taây Nguyeân Vieäc chuyeån dòch cô caáu giöõa caùc chuûng loaïi caø pheâ chöa baùm saùt tín hieäu thò tröôøng neân khoù tieâu thuï. Vieät Nam vaãn ñang taäp trung phaùt trieån saûn löôïng caø pheâ Robusta trong khi gaàn ñaây loaïi caø pheâ naøy treân theá giôùi taêng nhanh choùng, vuï 2000/ 01 ñaït tôùi 44,8 trieäu bao, chieám 38% toång saûn löôïng caø pheâ. Ñaây laø moät tyû leä hoaøn toaøn khoâng thhích hôïp vôùi taäp quaùn vaø thò hieáu tieâu duøng caø pheâ theá giôùi www.vicofa.org.vn Phuï thuoäc nhieàu vaø chòu aûnh höôûng tröïc tieáp cuûa thò tröôøng vaø giaù caû xuaát khaåu caø pheâ cuûa caùc quoác gia khaùc. Theo Hieäp hoäi caø pheâ ca cao Vieät Nam ( Vicofa ), giaù caø pheâ theá giôùi vuï 2004/ 2005 seõ giaûm 5- 10% so vôùi vuï tröôùc vaø laø nguyeân nhaân chuû yeáu keùo theo giaù caø pheâ Vieät Nam tieáp tuïc duy trì ôû möùc thaáp, coù nhieàu khaû naêng cuõng giaûm 5- 10% so vôùi naêm tröôùc Thôøi baùo kinh teá Vieät Nam 2004-2005, tr 54 2.3. Ñaùnh giaù ñieàu kieän, khaû naêng trieån khai “ thò tröôøng giao dòch kyø haïn” ñoái vôùi xuaát khaåu caø pheâ Vieät Nam 2.3.1. Thuaän lôïi : Ñoái vôùi Vieät Nam, caø pheâ thuoäc nhoùm haøng xuaát haøng xuaát khaåu coù giaù trò kinh teá cao ( ñöùng thöù hai treân theá giôùi veà saûn löôïng), luoân ñöôïc nhaø nöôùc chuù troïng taêng saûn löôïng, naêng suaát töø 103kg/ ha (naêm 2003) leân 1,658 taán/ ha vaøo naêm 2004 Thôøi baùo kinh teá Vieät Nam 2004-2005, tr 54 Ngaân haøng Nhaø nöôùc ñaõ coù cô cheá cho thò tröôøng caø pheâ kyø haïn, cuï theå laø vaên baûn veà cô cheá tieán haønh caùc böôùc tham gia thò tröôøng giao dòch caø pheâ kyø haïn thoâng qua trung gian moâi giôùi, ñaïi lyù giao dòch laø ngaân haøng Kyõ Thöông ( Techcombank ). Baèng hình thöùc naøy, caùc doanh nghieäp Vieät Nam seõ ñöôïc môû taøi khoaûn trong nöôùc thay vì môû ôû nöôùc ngoaøi maø vaãn coù theå giao dòch tröïc tieáp vôùi caùc saøn giao dòch quoác teá. Ngoaøi ra, giaù ñoùng cöûa moãi phieân giao dòch ñeàu ñöôïc Techcombank caäp nhaät baèng tin nhaén cho ngöôøi kinh doanh treân saøn www.tuoitre.com.vn 28/ 05/ 2004, Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc ñaõ coù quy ñònh môùi soá 648/ 2004/ QÑ- NHNN veà vieäc thöïc hieän giao dòch kyø haïn hoaùn ñoåi (bao goàm thôøi haïn vaø tyû giaù giao dòch ) www.scb.com.vn . “Caùc coâng cuï taøi chính ñaõ coù töông ñoái ñaày ñuû treân thò tröôøng Vieät Nam. Ngaân haøng Nhaø nöôùc ñaõ ñöa vaøo thò tröôøng haàu heát caùc coâng cuï phoå bieán ñeå hoã trôï doanh nghieäp “ Theo oâng Tröông Vaên Phöôùc- Vuï tröôûng vuï Quaûn lyù ngoaïi hoái Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam- VNNet- 18/04/2005 . Ñieàu naøy ñaõ phaàn naøo theå hieän söï thoâng thoaùng hôn veà chính saùch quaûn lyù vaø khuyeán khích cuûa nhaø nöôùc; ñoàng thôøi taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå caùc chuû theå kinh teá theå hieän naêng löïc caïnh tranh moät caùch coâng baèng treân thò tröôøng kyø haïn. Trong thaùng 6/ 2004, caâu laïc boä Xuaát Khaåu Caø Pheâ Haøng Ñaàu (thuoäc Hieäp Hoäi Caø Pheâ Ca Cao Vieät Nam ) ñaõ kieán nghò Chính phuû cho pheùp thöïc hieän thí ñieåm döï aùn “ Söû duïng hôïp ñoàng thò tröôøng kyø haïn ñeå baûo veä haøng caø pheâ traùnh dao ñoäng veà giaù “ www.vicofa.org.vn . Nhö vaäy, böôùc ñaàu “ thò tröôøng kyø haïn “ ñaõ coù söï haáp daãn vaø taïo ñöôïc söï quan taâm ñoái vôùi caùc doanh nghieäp, giôùi thöông nhaân caø pheâ Vieät Nam Ñeán nay, nhaø nöôùc ñaõ hoã trôï xaây döïng cho Hieäp Hoäi Caø Pheâ Ca Cao Vieät Nam vaø ban haønh heä thoáng chæ tieâu chaát löôïng TCVN4193- 2001 phuø hôïp vôùi tieâu chuaån quoác teá vaø Hieäp Hoäi cuõng ñang tích cöïc chuaån bò cho vieäc aùp duïng tieâu chuaån toái thieåu ñoái vôùi caø pheâ xuaát khaåu theo quy ñònh cuûa UÛy Ban chaát löôïng caø pheâ ICO Tænh Ñaklak döï tính seõ xaây döïng moät saøn giao dòch maø taïi ñoù ngöôøi noâng daân coù theå göûi caø pheâ vaøo caùc kho, theo doõi giaù caû, caäp nhaät thoâng tin haøng ngaøy vaø coù theå baùn khi thaáy giaù thích hôïp Ñaàu thaùng 8/ 2005, chôï caø pheâ Ñaklak döï kieán ñöôïc xaây döïng vôùi toång dieän tích 5 ha, toång kinh phí treân 30 tyû VNÑ vaø theo keá hoaïch seõ hoaøn thaønh vaøo naêm 2006 Investment Review- Quoác Minh- Soá 82- 11/07/2005 Ñaõ coù moät soá doanh nghieäp xuaát khaåu caø pheâ tham gia “ thò tröôøng giao dòch kyø haïn” nhö coâng ty Inexim Ñaklak, An Thaùi, Thaùi Hoøa, Simexco, Intimex … Vinanet- Toång hôïp 13/30/2005 vaø cuõng töø vuï caø pheâ 2004- 2005, vieäc xuaát khaåu caø pheâ Vieät Nam coù böôùc thöû nghieäm môùi, tieáp caän ngaøy caøng gaàn hôn vôùi thò tröôøng giao dòch caø pheâ theá giôùi taïi London vaø New York 2.3.2. Haïn cheá : Töø sau Hoäi nghò caø pheâ toaøn quoác nhaèm naâng cao hieäu quaû xuaát khaåu caø pheâ Vieät Nam toå chöùc ngaøy 22/06/ 2004 döôùi söï chuû trì cuûa Boä Thöông Maïi, caùc doanh nghieäp Vieät nam môùi baét ñaàu quan taâm ñeán thò tröôøng “ giao dòch kyø haïn” cuõng nhö caùc hoaït ñoäng coù lieân quan ñeán thò tröôøng naøy. Chính vì thò tröôøng kyø haïn caø pheâ laø hình thöùc môùi meû neân caùc doanh nghieäp xuaát khaåu nöôùc ta chöa thaät söï hieåu roõ caùc kieán thöùc cô baûn vaø chöa hoaøn thieän veà maët giao dòch khi tham gia vaøo thò tröôøng naøy. Coøn veà phía nhaø nöôùc, hieäp hoäi vaø caùc ban ngaønh vaãn chöa coù nhöõng höôùng daãn cuï theå, chöa coù nhöõng khoùa huaán luyeän, ñaøo taïo mang tính öùng duïng thöïc tieãn cao daãn ñeán hieän töôïng caùc doanh nghieäp phaûi töï moø maãm, töï ruùt ra kinh nghieäm vaø taát nhieân khoâng theå traùnh khoûi ruûi ro Nhaø nöôùc chöa coù haønh lang phaùp lyù ñeå thöïc hieän caùc giao dòch kyø haïn cuõng nhö chöa coù caùc cô quan thaåm quyeàn lieân quan ñeán lónh vöïc naøy ñöùng ra caáp pheùp, hoaøn thieän moâi tröôøng phaùp lyù phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá ñeå caùc doanh nghieäp hoaït ñoäng deã daøng hôn. Treân caùc saøn giao dòch quoác teá thì do moät soá raøng buoäc nhaát ñònh (tö caùch phaùp nhaân tham gia, ñieàu kieän taøi chính cuûa doanh nghieäp, tình hình hhoaït ñoäng trong moät thôøi kyø nhaát ñònh… ) maø trong soá raát nhieàu doanh nghieäp xuaát khaåu caø pheâ Vieät Nam, chæ coù moät soá raát ít coâng ty ñuû khaû naêng tham gia Caùc doanh nghieäp, toå chöùc kinh teá cuûa Vieät Nam thieáu nghieäp vuï vaø khaû naêng taøi chính nhöng laïi phaûi boû ra haøng ngaøn USD mua moãi thoâng tin veà giaù caû caø pheâ töø caùc haõng tin lôùn (Reuters ) taïo ra söï nghi ngaïi toán keùm coâng theâm quan ñieåm kinh doanh theo kinh nghieäm, khoâng chòu thay ñoåi duø phöông thöùc thanh toaùn kyø haïn coù nhieàu öu ñieåm, öu theá vöôït troäi hôn caùc phöông thöùc xuaát khaåu truyeàn thoáng maø tröôùc heát laø so vôùi phöông thöùc “ choát giaù sau “ Quy trình xöû lyù, sô cheá caø pheâ coøn thoâ sô, chöa coù ñaày ñuû saân phôi saáy, coøn toàn taïi hieän töôïng phôi saân ñaát, phôi daøy, coâng nghe taùch maøu coøn thoâ sô, chuû yeáu laø thuû coâng … chöa töông xöùng vôùi yeâu caàu cuûa thò tröôøng quoác teá Buoân baùn treân “thò tröôøng kyø haïn”, khaû naêng sinh lôøi nhieàu nhöng nguy cô bò loã cuõng raát lôùn neân ñoøi hoûi caùc doanh nghieäp phaûi theo doõi raát saùt thò tröôøng vaø bieát ñieåm döøng loã nhöng ñaây laïi laø moät ñieåm yeáu cuûa caùc doanh nghieäp Vieät Nam Maëc duø ñaõ ñöôïc trieån khai vaø töøng böôùc ñöôïc hoã trôï, quan taâm, ñöôïc chuaån bò kyõ löôõng, ñaûm baûo caùc ñieàu kieän song vaãn chöa hoaøn toaøn taïo ñöôïc nieàm tin cho caùc beân tham gia Toàn taïi nhieàu khoù khaên trong coâng taùc toå chöùc, giao dòch, tieáp caän doanh nghieäp, toå chöùc coâng boá thoâng tin ñeán khaùch haøng Nhö vaäy, caø pheâ laø moät trong nhöõng maët haøng xuaát khaåu chieám vò trí quan troïng cuûa neàn kinh teá Vieät Nam, ñöôïc xeáp haïng 8/17 thaønh vieân thuoäc Caâu laïc boä “ 100 trieäu USD ” ( Caâu laïc boä goàm caùc thaønh vieân coù kim ngaïch xuaát khaåu töø 100 trieäu USD trôû leân ) Thôøi baùo kinh teá Vieät Nam- tr 27 Maëc duø hieän nay khaû naêng caïnh tranh trong ngaønh naøy chöa cao do phöông thöùc thanh toaùn ñaõ vaø ñang aùp duïng khaù phoå bieán laø “ choát giaù sau “ coù nhieàu nhöôïc ñieåm khoù khaéc phuïc, giao dòch cuûa caùc nhaø kinh doanh- nhaäp khaåu caø pheâ trong nöôùc coøn nhieàu haïn cheá, chöùa ñöïng nhieàu nguy cô ruûi ro cao. Nhöng lónh vöïc naøy vaãn coù tieàm naêng veà daøi haïn khi ñöôïc trieån khai döôùi hình thöùc “ thò tröôøng giao dòch kyø haïn “ vaø coù höôùng taäp trung phaùt trieån hôïp lyù vì ñaây laø moät “saân chôi chung “, coâng khai, moät moâi tröôøng taøi chính mang ñaày thöû thaùch maø taïi ñoù moãi chuû theá kinh teá ñeàu ñöôïc bình ñaúng phaùt huy lôïi theá so saùnh rieâng coù cuûa mình cuõng nhö laø moät thò tröôøng “ beùo bôû” cho caùc nhaø kinh doanh- xuaát khaåu caø pheâ Vieät Nam trong töông lai Veà khaùch quan, thò tröôøng caø pheâ Vieät Nam vaãn chöa thaät söï coù ñöôïc khaû naêng, chöa ñaùp öùng ñöôïc caùc ñieàu kieän caàn vaø ñuû ñeå tham gia treân thò tröôøng caø pheâ “ kyø haïn “ quoác teá song vôùi noå löïc töø phía nhaø nöôùc, Hieäp hoäi caø pheâ cuõng nhö töø phiaù doanh nghieäp keát hôïp vôùi caùc ñieàu kieän hieän coù thì khaû naêng töøng böôùc trieån khai moät “ thò tröôøng giao dòch kyø haïn” caø pheâ taïi Vieät Nam laø hoaøn toaøn coù theå Chöông 3: Phöông aùn giaûm thieåu ruûi ro trong xuaát khaåu caø pheâ Vieät Nam thoâng qua chuû ñoäng tham gia thò tröôøng “giao dòch kyø haïn “ 3.1. Tính caáp thieát vaø thöïc tieãn cuûa phöông aùn giaûm thieåu ruûi ro trong xuaát khaåu caø pheâ Vieät Nam thoâng qua chuû ñoäng tham gia “ thò tröôøng giao dòch kyø haïn” Tính ñeán nay, taïi Vieät Nam coù khoaûng treân moät trieäu lao ñoäng ñang tham gia hoaït ñoäng troàng, saûn xuaát, kinh doanh vaø caùc coâng taùc khaùc coù lieân quan trong lónh vöïc caø pheâ vaø vieäc ñaåy maïnh xuaát khaåu maët haøng naøy ñaõ vaø ñang laø chieán löôïc phaùt trieån cuûa nhaø nöôùc ta trong vieäc taêng kim ngaïch xuaát khaåu ñoùng goùp vaøo ngaân saùch quoác gia. Do vaäy, vaán ñeà giaûm thieåu ruûi ro trong xuaát khaåu caø pheâ thoâng qua “thò tröôøng kyø haïn” coù moät vai troø quan troïng cuõng nhö mang tính öùng duïng cao trong thöïc tieãn Caùc phöông thöùc kinh doanh maø doanh nghieäp Vieät Nam ñang aùp duïng moät maët coøn raát haïn cheá so vôùi thoâng leä quoác teá, laïc haäu so vôùi theá giôùi; maët khaùc khoâng ñaûm baûo an toaøn do khoâng coù coâng cuï phoøng choáng ruûi ro tröôùc söï thay ñoåi thaát thöôøng cuûa giaù caû. Song moät khi doanh nghieäp tham gia vaøo thò tröôøng kyø haïn vaø söû duïng caùc hôïp ñoàng kyø haïn keát hôïp vôùi caùc coâng cuï taøi chính moät caùch linh hoaït nhö vieäc choát giaù baûo veä, quyeàn löïa choïn ñöôïc mua ñöôïc baùn, taøi khoaûn baûo chöùng (margin account )…, doanh nghieäp coù theå baûo veä giaù caø pheâ thöïc, giaûm thieåu nhieàu ruûi ro. Beân caïnh ñoù, doanh nghieäp coøn coù theå chuû ñoäng veà nguoàn haøng baát chaáp söï thay ñoåi cuûa thò tröôøng Cho ñeán nay, doanh nghieäp xuaát khaåu caø pheâ Vieät Nam phaûi chòu raát nhieàu thua thieät do cheânh leäch giaù giöõa caø pheâ chaøo baùn vôùi giaù giao dòch quoác teá; cuï theå vaøo thaùng 9/ 2004, giaù caø pheâ chaøo baùn cuûa caùc doanh nghieäp xuaát khaåu Vieät Nam laø 540- 550 USD/ taán thì khaùch mua chæ traû khoaûng 520 USD/ taán. Nhöng khi thöû aùp duïng thí ñieåm giao dòch tröïc tieáp treân thò tröôøng kyø haïn London trong thôøi haïn moät naêm thoâng qua ngaân haøng Techcombank thì lôïi ích khoâng chæ thuoäc veà caùc nhaø xuaát khaåu maø coøn thuoäc veà caû ngöôøi troàng caø pheâ vôùi möùc giaù giao dòch treân saøn London laø 660 USD/ taán ( thaùng 11/ 2004 ) vaø thaäm chí coù thôøi ñieåm coøn leân ñeán 700USD/ taán Coâng cuï taøi chính baûo veä doanh nghieäp traùnh ruûi ro- VietNamNet 18/04/2005 Hieän nay thò tröôøng caø pheâ luoân bieán ñoäng phöùc taïp vaø moâ hình “thò tröôøng kyø haïn “ñaõ ñöôïc aùp duïng töø laâu treân theá giôùi trong khi naêng löïc kinh doanh cuûa nhieàu doanh nghieäp Vieät Nam vaãn coøn quaù yeáu, thôøi gian tieáp caän coøn chöa ñaùng keå, khaû naêng caïnh tranh cuûa ngaønh caø pheâ coøn thaáp, phaûi thöôøng xuyeân chòu söùc eùp treân thò tröôøng neân nhu caàu caáp thieát luùc naøy laø phaûi tìm hieåu, nghieân cöùu thò tröôøng, cung caáp thoâng tin, naâng cao naêng löïc cuõng nhö taïo cô sôû loøng tin, söï maïnh daïn cho caùc doanh nghieäp Vieät Nam böôùc caøo thò tröôøng caø pheâ theá giôùi Vôùi ñieàu kieän nöôùc ta, saûn löôïng caø pheâ haøng naêm khoâng oån ñònh, tính beàn vöõng trong xuaát khaåu chöa cao, chaát löôïng caø pheâ thaáp, chöa töông xöng vôùi tieàm naêng trong nöôùc, söï lieân keát giöõa caùc khaâu chöa chaët cheõ; caùc hoaït ñoäng toå chöùc thu mua, cheá bieán, quaûn lyù coøn nhieàu khaäp khieãng, chöa coù ñöôïc söï quan taâm ñuùng möùc, khaû naêng caäp nhaät thoâng tin chöa cao,… gaây neân taâm lyù baát an cho caùc chuû theå hoaït ñoäng trong lónh vöïc naøy. Duø khoâng phaûi laø hình thöùc thaät söï hoaøn haûo nhöng buoân baùn treân “thò tröôøng kyø haïn” laø “ böôùc ñi chaéc chaén ñeå giuùp nhaø xuaát khaåu caø pheâ Vieät Nam haïn cheá ruûi ro do giaù bieán ñoäng, kieåm soaùt giaù caû trong töông lai vaø coøn coù theå kieám lôøi “ Vinanet- toång hôïp 12/04/2005 Thaät vaäy, thoâng qua giao dòch naøy, ngöôøi troàng,kinh doanh xuaát khaåu caø pheâ coù theå trong töông lai theo möùc giaù hieän taïi- möùc giaù maø moïi doanh nghieäp ñeàu bieát chaéc laø hôïp lyù bôûi vaán ñeà then choát laø taïi thôøi ñieåm giao caø pheâ, duø giaù coù bieán ñoäng vôùi bieân ñoä nhö theá naøo thì vaãn thöïc hieän giao caø pheâ vôùi möùc giaù ñaõ ñöôïc choát töø tröôùc, töø ñoù caân ñoái ñöôïc giaù mua- baùn treân thò tröôøng trong nöôùc cuõng nhö treân thò tröôøng kyø haïn, ñem laïi lôïi ích, lôïi nhuaän hôïp lyù cho ngöôøi troàng caø pheâ vaø doanh nghieäp xuaát khaåu. Hôn theá nöõa, moät khi giao dòch kyø haïn trôû neân phoå bieán, caùc doanh nghieäp Vieät Nam seõ töï tin hôn böôùc ra thò tröôøng theá giôùi vaø thaønh coâng hôn khi hoäi nhaäp kinh teá, giao dòch, mua baùn vôùi nöôùc ngoaøi 3.2 Muïc tieâu vaø loä trình xaây döïng phöông aùn giaûm thieåu ruûi ro trong xuaát khaåu caø pheâ Vieät Nam thoâng qua chuû ñoäng tham gia “ thò tröôøng giao dòch kyø haïn” 3.2.1. Muïc tieâu: Veà tröôùc maét : Ñaït kim ngaïch xuaát khaåu caø pheâ 650 trieäu USD trong nieân vuï 2005 VietNamNet- Toång hôïp 12/04/2005 Veà laâu daøi : Duy trì soá löôïng caø pheâ xuaát khaåu ôû möùc oån ñònh 11-12 trieäu bao (60kg/ bao) caø pheâ/ vuï Xaây döïng uy tín cho thò tröôøng caø pheâ Vieät Nam töø ñoù hình thaønh tieáng taêm cho thò tröôøng caø pheâ kyø haïn trong nöôùc Töøng böôùc thaønh laäp cô quan chöùc naêng coù trình ñoä chuyeân moân baûo veä quyeàn lôïi, danh tieáng cho caø pheâ thöông hieäu Vieät ñoàng thôøi phaùt hieän vaø coù bieän phaùp trieät ñeå xöû lyù nhöõng vi phaïm veà “ giao dòch caø pheâ kyø haïn “ Naâng cao hôn nöõa vai troø quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc vaø Hieäp hoäi caø pheâ ca cao Vieät Nam 3.2.2 Loä trình: Keá hoaïch phaùt trieån theo loä trình coù 2 böôùc www.vicofa.org.vn : Böôùc 1: hình thaønh moät chôï ñaàu moái giao dòch, mua baùn ngay ñeå tieâu thuï caø pheâ trong nöôùc, nhaát laø ôû khu vöïc Taây Nguyeân Böôùc 2: hình thaønh moät thò tröôøng kyø haïn coù tính quoác teá, tính oån ñònh thò tröôøng, ñònh höôùng saûn xuaát, gaén saûn xuaát vôùi thò tröôøng, phaùt trieån giaù trò caø pheâ xuaát khaåu Trong ñoù, nhieäm vuï cuï theå ñöôïc quy ñònh nhö sau : 3.2.2.1. Veà phía nhaø nöôùc vaø ngaân haøng : Hieän nay, ñaõ coù saùu doanh nghieäp xuaát khaåu caø pheâ Vieät Nam chính thöùc ñaët leänh mua baùn caø pheâ treân thò tröôøng kyø haïn London (LIFFE), ngaân haøng Nhaø nöôùc ñaõ ñöa option vaøo aùp duïng taïi ngaân haøng Eximbank vaø ñang xem xeùt laàn löôït cho pheùp saùu ngaân haøng khaùc laø ngaân haøng Ñaàu tö phaùt trieån noâng thoân ( Agribank ), Citibank, Vietcombank, ngaân haøng Coâng thöông ( ICB ) vaø HongKongbank ( chi nhaùnh thaønh phoá Hoà Chí Minh ) ñöôïc thí ñieåm option Coâng cuï taøi chính baûo veä doanh nghieäp traùnh ruûi ro- VietNamNet 18/04/2005 vaø veà cô baûn ñaõ coù cô cheá ñeå tieán haønh caùc böôùc tham gia thò tröôøng giao dòch caø pheâ kyø haïn Ñeå caùc doanh nghieäp coù theå tham gia vaøo thò tröôøng giao dòch kyø haïn, böôùc ñaàu nhaø nöôùc Vieät Nam ñaõ cho pheùp nhaân haøng Kyõ Thöông (Techcombank ) vaø ngaân haøng coå phaàn thöông maïi AÙ chaâu (ACB) thöïc hieän thí ñieåm vôùi tö caùch laø trung gian moâi giôùi Vneconomy- caäp nhaät 22/12/2004 Böôùc ñaàu nhaø nöôùc seõ trieån khai moät saøn giao dòch noâng saûn taïi Ñaklak ñeå ngöôøi daân coù theå göûi caø pheâ vaøo caùc kho, theo doõi giaù caø pheâ haøng ngaøy vaø töï ñöa ra quyeát ñònh mua baùn khi thaáy thích hôïp www.vtv.vn . Ñoàng thôøi, chôï caø pheâ cuõng ñöôïc thaønh laäp vôùi heä thoáng kho chöùa phuø hôïp, coù theå baûo quaûn caø pheâ trong khoaûng töû 3- 6 thaùng vôùi möùc phí löu kho hôïp lyù 3.2.2.2. Veà phía Hieäp Hoäi caø pheâ ca cao ( Vicofa) Ñöa haït caø pheâ vaøo thò tröôøng kyø haïn- Tuoitre Online28/12/2004 seõ phoái hôïp vôùi caùc trung taâm xuùc tieán thöông maïi vaø coâng ty Refco (Singapore- thaønh vieân thò tröôøng kyø haïn London ) giôùi thieäu caùc noäi dung lieân quan ñeán thò tröôøng kyø haïn caø pheâ nhö quy caùch hôïp ñoàng, quyeàn choïn mua choïn baùn, caùc coâng cuï phoøng choáng ruûi ro, choát giaù baûo veä… keát hôïp vôùi vieäc taïo nhieàu keânh tieâu thuï, saûn xuaát cheá bieán saâu, toå chöùc caùc chöông trình trieãn laõm, hoäi chôï, töøng böôùc tieáp caän caùc haõng rang xay caø pheâ lôùn. Maët khaùc, Vicofa tieán haønh thaønh laäp toå chöùc nghieân cöùu veà thò tröôøng kyø haïn, cöû moät soá doanh nghieäp tham gia thöû saøn giao dòch London. Töø ñoù, coù cô sôû laäp neân “ ñoäi quaân tieân phong” töøng böôùc xuaát quaân môû roäng thò tröôøng tieâu thuï caø pheâ Vieät Nam 3.2.2.3 Veà phía caùc doanh nghieäp seõ phoái hôïp vôùi caùc chuyeân gia veà thò tröôøng LYFFE London vaø Techcombank baùo caùo Boä Thöông Maïi cho thöïc hieän thí ñieåm moät soá doanh nghieäp lôùn, coù khaû naêng taøi chính vaø nghieäp vuï töøng böôùc tieán haønh giao dòch treân thò tröôøng kyø haïn. Tröôùc maét seõ cho pheùp 5- 6 doanh nghieäp coù khaû naêng taøi chính vaø nghieäp vuï thí ñieåm treân moät naêm, sau ñoù seõ coù keá hoaïch trieån khai roäng hôn Vneconomy- caäp nhaät 22/12/2004 3.3. Caùc bieän phaùp xaây döïng phöông aùn giaûm thieåu ruûi ro trong xuaát khaåu caø pheâ Vieät Nam thoâng qua chuû ñoäng tham gia “ thò tröôøng giao dòch kyø haïn” 3.3.1. Veà phía nhaø nöôùc, chính phuû vaø caùn boä nghieäp vuï : Taêng cöôøng xuaát baûn, ban haønh caùc aán phaåm, taøi lieäu coù kieán thöùc lieân quan ñeán “thò tröôøng giao dòch kyø haïn” phuïc vuï cho hoaït ñoäng tuyeân truyeàn , giaûi thích, taïo ra söï nhaát quaùn trong nhaän thöùc veà lôïi ích cuûa thò tröôøng kyø haïn caø pheâ, nhaán maïnh “tính chuû ñoäng” trong nhaän thöùc laãn haønh ñoäng khi tham gia vaøo thò tröôøng naøy, töøng böôùc xoùa boû thoùi quen thieáu yù chí, taâm lyù baèng loøng vôùi nhöõng muïc tieâu, lôïi nhuaän coù saün vaãn ñang toàn taïi ôû moät soá doanh nghieäp Vieät Nam Coù keá hoaïch cuï theå trong kieåm soaùt chaát löôïng, caùc hoaït ñoäng toå chöùc, quaûn lyù quaù trình thu mua, möùc xuaát khaåu caø pheâ, khaéc phuïc tình traïng ñoäc quyeàn voán vaãn toàn taïi trong kinh doanh- xuaát khaåu caø pheâ keát hôïp vôùi caùc chöông trình thuùc ñaåy tieán trình tham gia “thò tröôøng kyø haïn”, khuyeán khích tieâu thuï , xaây döïng toå nghieân cöùu, giaùm saùt veà “ giao dòch kyø haïn “ caø pheâ Taäp trung söùc maïnh cuûa taát caû caùc thaønh phaàn kinh teá lieân quan ñeán lónh vöïc caø pheâ thaønh moät khoái thoáng nhaát, phaùt huy söùc maïnh Hieäp hoäi ngaønh haøng caø pheâ “ made in Viet Nam” treân thò tröôøng quoác teá Taïo moâi tröôøng phaùp lyù hôïp lyù, roõ raøng, vöõng chaéc; quy ñònh caùc hoaït ñoäng dieãn ra treân “ thò tröôøng kyø haïn “cuõng nhö caùc khoaûn lôïi nhuaän, doanh thu, phí dòch vuï, thueá,… taêng cöôøng tính minh baïch vaø chuyeân nghieäp cho thò tröôøng giao dòch kyø haïn, taïo tieàn ñeà hình thaønh neân “ trung taâm giao dòch caø pheâ kyø haïn “ Vieät Nam sau naøy. Vaø cuõng töø ñoù taïo ñieàu kieän ñeå caùc nhaø saûn xuaát caø pheâ xuaát khaåu coù coâng cuï phoøng choáng ruûi ro theo ñuùng thoâng leä quoác teá, phuø hôïp caùc nguyeân taéc giao dòch caø pheâ treân thò tröôøng theá giôùi : caùch choát giaù baûo veä, caùc quyeàn löïa choïn ( put- option, call- option ), caùch thanh toaùn vaø caùc nghieäp vuï khaùc treân thò tröôøng kyø haïn ñeå caùc doanh nghieäp nhanh choùng baét kòp hình thöùc kinh doanh naøy Xaây döïng caùc trang web giôùi thieäu veà thò tröôøng, thöông hieäu vaø chæ daãn xuaát xöù cho caø pheâ Vieät Nam, oån ñònh saûn xuaát, naâng cao chaát löôïng caø pheâ tröôùc heát laø theo tieâu chuaån quoác gia ( vì tröôùc ñaây, doanh nghieäp nöôùc ta xuaát khaåu caø pheâ chuû yeáu chæ döïa treân 3 chæ tieâu ñôn giaûn : % thuûy phaàn, % haït ñen vôõ, % taïp chaát song ñeán nay, khi daàn tham gia vaøo thò tröôøng giao dòch kyø haïn, tieáp xuùc vôùi thò tröôøng theá giôùi, caàn nhanh choùng coù moät heä thoáng tieâu chuaån hôïp lyù, nghieâm khaéc ñöa vaøo trieån khai thöïc hieän xuaát khaåu caø pheâ theo Tieâu chuaån Vieät Nam- tính loãi theo haït ), daàn tieán tôùi tieâu chuaån quoác teá Thöôøng xuyeân öùng duïng caùc tieán boä khoa hoïc- kyõ thuaät, ñaøo taïo caùn boä coù nghieäp vuï, cöû caùn boä ra nöôùc ngoaøi nghieân cöùu thò tröôøng, tìm hieåu quy caùch hoaït ñoäng, tö caùch phaùp nhaân, caùc bieän phaùp kieåm soaùt, tröïc tieáp tham gia vaøo caùc saøn giao dòch, taäp trung môû roäng thò tröôøng kyø haïn caø pheâ, hoã trôï doanh nghieäp ñoåi môùi coâng ngheä töø khaâu troàng troït- thu hoaïch- saûn xuaát- cheá bieán- baûo quaûn- xuaát khaåu- giao nhaän … Ñaàu tö vaøo tìm hieåu, nghieân cöùu thò tröôøng, naâng cao naêng löïc cho caùc doanh nghieäp, xuùc tieán thöông maïi, daàn taïo uy tín, hình aûnh caø pheâ Vieät Nam treân tröôøng quoác teá. Taïo ñieàu kieän ñeå caùc doanh nghieäp tham gia caùc cuoäc trieãn laõm, caùc Festival caø pheâ nhaèm naâng cao hoaït ñoäng quaûng baù saûn phaåm caø pheâ Vieät Nam vaø vaän ñoäng caùc doanh nghieäp trong nöôùc tích cöïc tham gia Do söï hieåu bieát cuûa caùc doanh nghieäp Vieät Nam veà thò tröôøng nöôùc ngoaøi, ñaëc bieät laø “ thò tröôøng kyø haïn” coøn haïn cheá cuõng nhö nhieàu doanh nghieäp coøn luùng tuùng khi tieáp caän vôùi hình thöùc khaù môùi meû naøy, neân nhaø nöôùc caàn cung caáp thoâng tin ñaày ñuû cho caùc doanh nghieäp thoâng qua caùc cuoäc hoäi thaûo, toïa ñaøm veà noäi dung giao dòch kyø haïn cuõng nhö caùc chính saùch coù lieân quan, ñaùnh giaù nhöõng thaønh coâng, thaát baïi nhaèm tìm ra nguyeân nhaân khaéc phuïc nhöõng maët coøn haïn cheá vaø phaùt huy caùc thaønh quaû ñaït ñöôïc. Beân caïnh ñoù, caàn höôùng caùc doanh nghieäp ñeán söï thoáng nhaát trong caùch phaân chia traùch nhieäm, quyeàn lôïi trong nhöõng ñôn haøng lôùn laøm chung Thieát laäp quan heä, hôïp taùc vôùi moät soá hieäp hoäi caø pheâ lôùn treân theá giôùi ñeå coù söï phoái hôïp, ñaøo taïo cho hoäi vieân, xaây döïng kieán thöùc, kyõ naêng thöïc tieãn, kieán thöùc chuyeân saâu, taïo ñieàu kieän cho caùc thaønh vieân Vieät Nam tham gia thöïc haønh taïi caùc saøn giao dòch nöôùc ngoaøi Do giao dòch treân thò tröôøng kyø haïn chuû yeáu baèng ñöôøng truyeàn vaø baêng thoâng cuûa maïng Internet neân caùc cô quan chöùc naêng phaûi xaây döïng caùc bieän phaùp höõu hieäu, baûo veä an toaøn, baûo maät, giaûm thieåu ruûi ro cho caùc beân tham gia tröôùc caùc nguy cô nghe troäm ( eavsedropping ), giaû maïo ( tampering ), maïo danh ( impersonation ) vaø caùc hoaït ñoäng ngaàm choái caõi nguoàn goác khaùc. Hieän nay, nhieàu quoác gia giao dòch treân thò tröôøng kyø haïn ñang aùp duïng moät phöông phaùp khaù hieäu quaû “ kyõ thuaät chöùng chæ soá- maõ hoùa döõ lieäu- chöõ kyù soá “ Thôøi baùo ngaân haøng- Trung Anh-soá 53-06/07/2005 ñeå choáng laïi caùc hieän töôïng naøy maø raát coù theå khaû thi taïi nöôùc ta Hoaøn thieän quy trình thanh tra, kieåm tra, xöû lyù vi phaïm xaûy ra trong thò tröôøng giao dòch kyø haïn vaø coâng khai keát quaû thanh tra Xaây döïng caùc chính saùch, quy ñònh, haøng raøo baûo hoä maäu dòch cho caø pheâ trong nöôùc. Keát hôïp chaët, thaän troïng chính saùch kinh teá vó moâ vôùi khuyeán khích ñoåi môùi theo ñuùng nguyeân taéc cuûa “ thò tröôøng giao dòch kyø haïn” Ngoaøi ra caàn coù caùc hoaït ñoäng, chöông trình tö vaán höôùng caùc doanh nghieäp xuaát khaåu caø pheâ tôùi thò tröôøng Trung Quoác- moät thò tröôøng tieâu thuï cheø truyeàn thoáng- seõ coù theå laø thò tröôøng caø pheâ tieàm naêng nhaát theá giôùi neáu möùc tieâu thuï noäi ñòa cuûa nöôùc naøy taêng khoaûng 20% haøng naêm Döï baùo thò tröôøng caø pheâ theá giôùi- Khaùnh Ngoïc- TuoitreOnline 3.3.2. Veà phía ngaân haøng: Veà vaán ñeà voán, ngaân haøng caàn quan taâm giuùp ñôõ ñeå caùc doanh nghieäp maø tröôùc maét laø caùc doanh nghieäp xuaát khaåu caø pheâ nöôùc ta coù ñuû naêng löïc taøi chính caïnh tranh vôùi caùc quoác gia khaùc nhaát laø caùc doanh nghieäp tö nhaân ñang phaûi chòu söùc eùp raát lôùn veà voán trong daøi haïn neân caàn nghieân cöùu caùch thöùc cho doanh nghieäp vay theo thôøi vuï vôùi haïn möùc vaø laõi suaát hôïp lyù Naâng cao chaát löôïng hoaït ñoäng cuûa heä thoáng giao dòch vaø quaûn lyù noäi boä baèng caùch thieát laäp heä thoáng caáp, quaûn lyù chæ soá, trang bò kieán thöùc cô baûn cho caùc thaønh vieân veà “ thò tröôøng kyø haïn” vaø caùc nghieäp vuï coù lieân quan daàn töï ñoäng hoùa, soá hoùa caùc quy trình nghieäp vuï vaø saûn phaåm dòch vuï cuûa mình Nghieân cöùu vieäc môû dòch vuï phoøng ngöøa ruûi ro cho thò tröôøng caø pheâ Vieät Nam ôû nöôùc ngoaøi vaø vieäc laäp quõy hoã trôï xuaát khaåu caø pheâ treân “ thò tröôøng lyø haïn” Cô caáu laïi thuû tuïc xem xeùt trong vieäc baûo laõnh vaø caáp tín duïng ñeå giuùp doanh nghieäp traùnh ruûi ro trong vieäc phaûi baùn chòu caø pheâ, traû chaäm, thaäm chí coøn bò maát voán Lieân thoâng, lieân keát chaët cheõ, taïo ra söï phoái hôïp vôùi caùc doanh nghieäp xuaát khaåu caø pheâ trong nöôùc, daàn gaén keát thò tröôøng Vieät Nam vôùi thò tröôøng giao dòch kyø haïn theá giôùi 3.3.3. Veà phía doanh nghieäp: Doanh nghieäp xuaát khaåu caø pheâ phaûi hoaøn thieän veà maët nghieäp vuï giao dòch khi tham gia vaøo cuoäc chôi “ xuaát khaåu treân thò tröôøng kyø haïn “, chuù yù söû duïng linh hoaït caùc coâng cuï phoøng choáng ruûi ro Töï thaân moãi doanh nghieäp phaûi xoâng xaùo, tích luõy theâm nhieàu kinh nghieäm, naém baét thoâng tin, nhaïy beùn, quyeát ñoaùn trong vieäc aùp duïng moâ hình giao dòch kyø haïn vaø caùc coâng cuï hoã trôï lieân quan Hoïc hoûi, nghieân cöùu saâu thò tröôøng, phaân tích kyõ thuaät, coù chieán löôïc roõ raøng trong kinh doanh, quaûn lyù linh hoaït, bình tónh trong moïi tröôøng hôïp keå caû khi coù bieán ñoäng, khuûng hoaûng Töøng böôùc tieáp caän nhöõng thoâng leä, chuaån möïc quoác teá trong vieäc giao dòch treân “ thò tröôøng kyø haïn “caø pheâ Do hoaït ñoäng xuaát khaåu caø pheâ kyø haïn luoân gaén lieàn vôùi moâi tröôøng vaø “ thò tröôøng kyø haïn”, vaán ñeà coát yeáu laø doanh nghieäp xuaát khaåu phaûi caên cöù vaøo thò tröôøng, nhaän thöùc taàm quan troïng cuûa vieäc ñaùnh giaù tình hình thò tröôøng ñeå deã daøng nhaän ra, phaùt hieän thôøi ñieåm thò tröôøng ñoåi chieàu, chuyeån höôùng ñi leân hoaëc ñi xuoáng laøm cô sôû ño löôøng caùc bieán ñoäng vaø coù ñònh höôùng trong xöû lyù, ñöa ra caùc quyeát ñònh ñuùng ñaén, giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà then choát ñaûm baûo tieâu thuï saûn phaåm caø pheâ vôùi giaù cao nhaát coù theå Tranh thuû toái ña söï trôï giuùp kyõ thuaät vaø nghieäp vuï cuûa caùc quoác gia ñaõ coù kinh nghieäm vaø aùp duïng coù hieäu quaû vaøo “thò tröôøng kyø haïn caø pheâ trong nöôùc” Tìm kieám caùc ñoái taùc, baïn haøng tö nhaân hay caùc coâng ty quoác gia töø ñoù xaây döïng moái quan heä laâu daøi, tin caäy laãn nhau Xaây döïng laïi cô caáu saûn xuaát hôïp lyù, khoâng neân quaù ñeà cao, taäp trung hay phôùt lôø baát cöù moät loaïi caø pheâ naøo moät caùch quaù möùc. Treân thöïc teá, caùc doanh nghieäp Vieät Nam chuù troïng nhieàu ñeán caø pheâ Robusta Trong khi caø pheâ Arabic laïi laø loaïi ñang ñöôïc thò tröôøng theá giôùi öa chuoäng vaø coù giaù cao thì chöa thöïc söï coù söï ñaàu tö ñuùng möùc Taïo ra söï lieân keát giöõa caùc khaâu saûn xuaát- cheá bieán- sô cheá- thu mua xuaát khaåu Taäp trung nhieàu hôn vaøo khaâu naâng cao chaát löôïng, phaûi coù coâng ngheä cheá bieán caø pheâ ít nhaát laø theo tieâu chuaån quoác gia, nhaát laø phoå caäp coâng ngheä taùch maøu cheá bieán saâu vôùi ñuû saân phôi, saáy, traùnh hieän töôïng phôi saân ñaát vaø phôi daøy nhö hieän nay, chuù yù tôùi vaán ñeà veä sinh an toaøn thöïc phaåm. Töø ñoù, coù caø pheâ chaát löôïng cao xuaát khaåu tieáp caän tröïc tieáp thò tröôøng tieâu thuï caø pheâ, höôùng vaøo caùc nhaø rang xay lôùn cuûa khu vöïc vaø theá giôùi Coù chieán löôïc, chieán dòch quaûng baù thöông hieäu vaø bieän phaùp vöõng chaéc, höõu hieäu baûo veä cho hình aûnh coâng ty, thöông hieäu, uy tín cuûa doanh nghieäp mình Xaùc ñònh bieän phaùp cô baûn vaø laâu daøi laø ñaøo taïo nguoàn löïc cho thò tröôøng caø pheâ kyø haïn töø ñoù coù höôùng ñaàu tö, xaây döïng moâ hình doanh nghieäp ngaøy caøng hoaøn thieän hôn Nhö vaäy, vaán ñeà ñaët ra nhö laø moät giaûi phaùp cho Chính phuû, nhaø nöôùc cuõng nhö caùc doanh nghieäp xuaát khaåu caø pheâ Vieät Nam luùc naøy laø phaûi “ chuû ñoäng” ñeå haïn cheá toái ña caùc ruûi ro coù theå gaëp phaûi trong xuaát khaåu caø pheâ thoâng qua ” thò tröôøng giao dòch kyø haïn”. Hôn ai heát, nhaø nöôùc caàn “chuû ñoäng” ñöa ra caùc chính saùch phuø hôïp, moâi tröôøng kinh doanh haáp daãn, khung phaùp lyù ñaày ñuû, roõ raøng… töø ñoù höôùng caùc doanh nghieäp xaùc ñònh roõ chieán löôïc, muïc tieâu, böôùc ñi cuï theå ñaûm baûo toàn taïi vaø phaùt trieån beàn vöõng treân “ saân chôi thò tröôøng giao dòch kyø haïn “. Beân caïnh ñoù, phía ngaân haøng cuõng caàn phaûi xem xeùt, nghieân cöùu caùc döï aùn, bieän phaùp chuyeån maïch taøi chính, taïo ra söï lieân keát giöõa doanh nghieäp xuaát khaåu caø pheâ- ngaân haøng- caùc saøn giao dòch caø pheâ quoác teá. Tröôùc nhöõng noå löïc, hoã trôï cuûa nhaø nöôùc vaø ngaân haøng, caùc doanh nghieäp cuõng caàn phaûi töï mình bieát naém baét cô hoäi, vöøa hôïp taùc vôùi ñoái thuû vöøa naâng cao naêng löïc caïnh tranh, taêng cöôøng coâng taùc quaûn lyù, khoâng ngöøng naâng cao chaát löôïng caø pheâ … phaán ñaáu thaønh coâng treân “thò tröôøng kyø haïn caø pheâ” theá giôùi. Toùm laïi, ñeå thaønh coâng treân “thò tröôøng giao dòch kyø haïn”, caàn söï noå löïc töø moïi phía, caàn coù nhöõng bieän phaùp chi tieát vaø toång hôïp taïo ñaø cho caùc nhaø xuaát khaåu caø pheâ vaø saûn phaåm caø pheâ Vieät Nam böôùc leân moät naác thang môùi cuûa thò tröôøng theá giôùi KEÁT LUAÄN CHUNG : Vieät Nam laø moät quoác gia coù tieàm naêng trong lónh vöïc xuaát khaåu caø pheâ do coù lôïi theá veà ñieàu kieän töï nhieân, thoå nhöôõng, nguoàn lao ñoäng doài daøo vôùi voán kinh nghieäm laâu naêm, chi phí reû… Maët haøng xuaát khaåu caø pheâ Vieät Nam tuy taêng nhanh trong nhöõng naêm gaàn ñaây song quy moâ coøn raát nhoû beù, phöông thöùc thanh toaùn chuû yeáu döôùi hình thöùc “ choát giaù sau “ coøn nhieàu haïn cheá vaø laïc haäu so vôùi theá giôùi cuõng nhö chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng trong nöôùc, tình hình saûn xuaát cuûa ngöôøi noâng daân, hoaït ñoäng kinh doanh xuaát khaåu cuûa caùc doanh nghieäp trong ngaønh haøng naøy thöôøng baát oån ñònh, baáp beânh vaø chöa coù tính caïnh tranh cao laãn chöa thoûa maõn nhu caàu nhaäp khaåu cuûa caùc quoác gia khaùc Vieäc chuû ñoäng tham gia “ thò tröôøng giao dòch kyø haïn “, söû duïng linh hoaït vaø hôïp lyù caùc coâng cuï taøi chính coù saün treân cô sôû naém baét caùc tín hieäu cuûa thò tröôøng nhö moät bieän phaùp thích öùng ñònh höôùng kinh doanh hieäu quaû, giöõ ñöôïc giaù chaéc chaén; moät maët taïo ñöôïc söï an taâm, nieàm tin trong vieäc oån ñònh thu nhaäp ñôøi soáng ngöôøi noâng daân, caùc caù nhaân, toå chöùc hoaït ñoäng trong ngaønh haøng caø pheâ; maët khaùc, taïo ra tính “chuû ñoäng” cho caùc nhaø xuaát nhaäp khaåu caø pheâ Vieät Nam coù cô hoäi töï ñoåi môùi, töï hoaøn thieän saûn phaåm cuûa mình tröôùc nhöõng chuyeån bieán duø theo tính tích cöïc hay tieâu cöïc cuûa giaù caû thò tröôøng. Töø ñoù, hình thaønh neân cô sôû cho vieäc tính toaùn roõ raøng, cuï theå vaø khaû thi, xaây döïng khaû naêng caïnh tranh cho saûn phaåm caø pheâ thöông hieäu Vieät Nam Maëc duø, “phöông thöùc giao dòch kyø haïn” coøn môùi meû vôùi doanh nghieäp Vieät Nam cuõng nhö vaãn coøn toàn taïi nhöõng haïn cheá nhaát ñònh nhöng vôùi nhieàu ñaëc tính , lôïi theá rieâng coù, “ thò tröôøng giao dòch kyø haïn “ caàn ñöôïc söï quan taâm, hoã trôï ñuùng möùc töø phía nhaø nöôùc, chính phuû, caùc cô quan ban ngaønh; söï hôïp taùc töø phía ngaân haøng, caùc toå chöùc taøi chính vaø nhaát laø söï noå löïc, vaän duïng, phaân tích, tính toaùn tæ mæ cuûa moãi doanh nghieäp xuaát khaåu caø pheâ ñeå phaùt huy hieäu quaû toát nhaát vaø thaønh coâng treân thò tröôøng ñaày tieàm naêng naøy. Thöïc teá töø caùc phieân giao dòch thí ñieåm ñaõ chöùng minh ñöôïc “ thò tröôøng giao dòch kyø haïn “ laø böôùc ñi ñuùng ñaén vaø chaéc chaén ñöa höông vò caø pheâ Vieät Nam tieán gaàn tôùi theá giôùi, goùp phaàn quan trong treân tieán trình gia nhaäp toá chöùc Thöông maïi theá giôùi- WTO DANH MUÏC TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Baûng toùm taét chieán löôïc phaùt trieån xuaát nhaäp khaåu thôøi kyø 2001- 2010 cuûa Boä Thöông Maïi 03/10/2000 Quyeát ñònh 648/2004/QÑ NHNN- 28/05/2005 GSTS Buøi Xuaân Löu ( 2002),” Giaùo trình kinh teá ngoaïi thöông”, Nhaø xuaát baûn Giaùo duïc GSTSKH Leâ Doaõn Dieân ( 2003), “ Naâng cao chaát löôïng vaø giaù trò xuaát khaåu cuûa ñieàu, cheø, caø pheâ Vieät Nam “- Nhaø xuaát baûn Lao ñoäng- Xaõ hoäi Vieät Chöông, “ Kyõ thuaät troàng caø pheâ “, Nhaø xuaát baûn Thaønh phoá Hoà Chí Minh Nguyeãn Troïng Thuøy( 1999)- Forex- Nhaø xuaát baûn Thoáng keâ Quoác Minh ( 82)- Investment Review Thôøi baùo kinh teá Vieät Nam 2004- 2005 Thôøi baùo ngaân haøng ( 53) Baùo thoâng taán xaõ ( 09/04/2005) Theo VOV- “ Döï baùo veà thò tröôøng caø pheâ theá giôùi” VietNamNet- “ Coâng cuï taøi chính baûo veä doanh nghieäp traùnh ruûi ro” TuoitreOnline- “ Ñöa haït caø pheâ vaøo thò tröôøng kyø haïn “ www.vneconomy.vn www.vtv.vn www.vicofa.org.vn www.scb.com.vn