Đề tài Phương pháp hạch toán các loại dự phòng của các doanh nghiệp trong cơ chế thị trường

Lêi më ®Çu NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi nh÷ng ®æi míi thùc sù trong c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ- tµi chÝnh ®· kh¼ng ®Þnh vai trß, vÞ trÝ cña kÕ to¸n tµi chÝnh trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp. KÕ to¸n tµi chÝnh gióp c¸c doanh nghiÖp, c¸c nhµ qu¶n lý thÊy ®­îc thùc tr¹ng qu¸ tr×nh kinh doanh b»ng sè liÖu cô thÓ, chÝnh x¸c vµ khoa häc. Nh­ vËy, kÕ to¸n tµi chÝnh phôc vô nhiÒu ®èi t­îng. §ã lµ do néi dung cña kÕ to¸n tµi chÝnh rÊt ®a d¹ng gåm: H¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh, h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô dù phßng, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh... KÕ to¸n c¸c nghiÖp vô dù phßng lµ mét phÇn trong néi dung cña kÕ to¸n tµi chÝnh. Dù phßng cã vai trß quan träng ®èi víi doanh nghiÖp. Dù phßng gi¶m gi¸ lµ kho¶n chi phÝ ghi nhËn tr­íc sù gi¶m gi¸ cña ®èi t­îng bÞ gi¶m gi¸( ®èi t­îng bÞ gi¶m gi¸ th­êng lµ tµi s¶n) cã thÓ x¶y ra trong t­¬ng lai dùa trªn nh÷ng b»ng chøng tin cËy vÒ sù gi¶m gi¸ nµy. Kho¶n dù phßng ®­îc lËp sÏ gióp doanh nghiÖp ph¶n ¸nh ®óng gi¸ trÞ thùc cña tµi s¶n trªn sæ kÕ to¸n ®ång thêi lµ nguån tµi chÝnh bï ®¾p tæn thÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp khi tµi s¶n cña doanh nghiÖp thùc sù gi¶m gi¸. Nh­ vËy, nÕu cã nh÷ng b»ng chøng rÊt tin cËy vÒ sù gi¶m gi¸ tµi s¶n trong t­¬ng lai hay nãi mét c¸ch kh¸c lµ doanh nghiÖp biÕt ch¾c ch¾n tµi s¶n cña m×nh sÏ bÞ gi¶m gi¸ th× viÖc lËp dù phßng lµ thùc sù cÇn thiÕt. Nã gióp doanh nghiÖp n¾m thÕ chñ ®éng trong viÖc xö lý rñi ro x¶y ra ®ång thêi cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh hîp lý ®Ó cã thÓ lu«n ®øng v÷ng trong m«i tr­êng cã tÝnh c¹nh tranh cao cña nÒn kinh tÕ. §iÒu nµy chøng tá vai trß to lín cña dù phßng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Dù phßng còng lµ vÊn ®Ò cßn kh¸ míi mÎ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ë ViÖt Nam. VÊn ®Ò dù phßng chØ ®­îc quan t©m tíi tõ khi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ nÒn kinh tÕ cã tÝnh c¹nh tranh cao lu«n g©y ra sù biÕn ®éng gi¸ c¶. Ngay c¶ nh÷ng quy ®Þnh kÕ to¸n hiÖn hµnh cña Bé Tµi ChÝnh ViÖt Nam ®èi víi ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n c¸c lo¹i dù phßng vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp vµ thiÕu sãt ch­a ph¶n ¸nh ®­îc b¶n chÊt thùc sù cña dù phßng cÇn ®­îc kh¾c phôc vµ söa ®æi. V× nh÷ng lý do trªn nªn em chän ®Ò tµi "Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c lo¹i dù phßng cña c¸c doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng" ®Ó nghiªn cøu víi mong muèn hiÓu râ h¬n vÒ vÊn ®Ò dù phßng vµ xin ®­îc ®ãng gãp mét sè ý kiÕn nhá bÐ cña m×nh ®èi víi viÖc hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c lo¹i dù phßng cña c¸c doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Néi dung bµi viÕt cña em gåm hai phÇn: PhÇn I: Tæng quan vÒ h¹ch to¸n c¸c lo¹i dù phßng trong doanh nghiÖp. PhÇn II: Mét sè suy nghÜ nh»m hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p tÝnh vµ h¹ch to¸n c¸c lo¹i dù phßng trong doanh nghiÖp. Do cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é, kinh nghiÖm vµ tµi liÖu nªn bµi viÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái nhiÒu sai sãt. Em kÝnh mong nhËn ®­îc sù gãp ý cña thÇy gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó bµi viÕt ®­îc hoµn chØnh h¬n. Néi dung PhÇn I : Tæng quan vÒ h¹ch to¸n c¸c LO¹i dù phßng TRONG DOANH NGHIÖp Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã tÝnh c¹nh tranh ngµy cµng cao, c¸c doanh nghiÖp lu«n qu¸n triÖt nguyªn t¾c "thËn träng" trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ doanh nghiÖp kh«ng chØ quan t©m ®Õn lîi Ých vµ rñi ro tr­íc m¾t cña doanh nghiÖp mµ doanh nghiÖp cßn chó ý tíi lîi Ých vµ ®Æc biÖt lµ rñi ro sÏ x¶y ra trong t­¬ng lai. §èi víi rñi ro t­¬ng lai, doanh nghiÖp quan t©m chñ yÕu tíi sù gi¶m gi¸ c¸c lo¹i tµi s¶n. Ng­êi ta nhËn thÊy r»ng th«ng qua nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ thu ®­îc c¸c b»ng chøng vÒ sù gi¶m gi¸ tµi s¶n trong t­¬ng lai cña doanh nghiÖp. V× vËy nÕu c¸c b»ng chøng nµy lµ ®¸ng tin cËy th× doanh nghiÖp nhËn thÊy nªn trÝch tr­íc mét kho¶n chi phÝ t­¬ng øng víi sù gi¶m gi¸ nµy ®Ó cã thÓ chñ ®éng xö lý thiÖt h¹i khi x¶y ra sù gi¶m gi¸ thùc sù cña tµi s¶n. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp cã nhu cÇu ®­îc trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng ®Ó ghi nhËn tr­íc nh÷ng sù gi¶m gi¸ tµi s¶n cña doanh nghiÖp ®Ó ®Ò phßng tr­íc thiÖt h¹i cã thÓ x¶y ra. T¹i ViÖt Nam, Bé Tµi ChÝnh cho phÐp c¸c doanh nghiÖp trÝch lËp vµ h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ mét sè lo¹i tµi s¶n. D­íi ®©y chóng ta cïng t×m hiÓu tæng quan vÒ h¹ch to¸n c¸c lo¹i dù phßng. I. Kh¸i niÖm,vai trß, thêi ®iÓm, nguyªn t¾c lËp vµ ph©n lo¹i c¸c lo¹i dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n 1. Kh¸i niÖm: Dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n lµ sù x¸c nhËn vÒ ph­¬ng diÖn kÕ to¸n mét kho¶n gi¶m gi¸ trÞ tµi s¶n do nh÷ng nguyªn nh©n mµ hËu qu¶ cña chóng kh«ng ch¾c ch¾n. 2. Vai trß cña dù phßng Bé Tµi ChÝnh quy ®Þnh ghi nhËn sù gi¶m gi¸ cña c¸c lo¹i tµi s¶n vµo chi phÝ cña doanh nghiÖp. Do ®ã vai trß cña c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ ®èi víi doanh nghiÖp ®­îc thÓ hiÖn trªn c¸c ph­¬ng diÖn sau: - Ph­¬ng diÖn kinh tÕ: C¸c tµi kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ lµm cho b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña doanh nghiÖp ph¶n ¸nh chÝnh x¸c h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ cña tµi s¶n. - Ph­¬ng diÖn tµi chÝnh: Do dù phßng gi¶m gi¸ cã t¸c dông lµm gi¶m l·i niªn ®é nªn doanh nghiÖp tÝch luü ®­îc mét sè vèn ®¸ng kÓ ®Ó bï ®¾p c¸c kho¶n gi¶m gi¸ tµi s¶n thùc sù ph¸t sinh vµ tµi trî c¸c kho¶n chi phÝ hay lç ®· ®­îc dù phßng khi c¸c chi phÝ nµy ph¸t sinh ë niªn ®é sau nµy. Thùc chÊt, c¸c kho¶n dù phßng lµ mét nguån tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, t¹m thêi n»m trong c¸c tµi s¶n l­u ®éng tr­íc khi sö dông thùc sù. - Ph­¬ng diÖn thuÕ kho¸: Dù phßng gi¶m gi¸ ®­îc ghi nhËn nh­ mét kho¶n chi phÝ lµm gi¶m lîi tøc ph¸t sinh ®Ó tÝnh to¸n ra sè lîi tøc thùc tÕ. 3.Thêi ®iÓm vµ nguyªn t¾c x¸c lËp dù phßng Thêi ®iÓm x¸c lËp dù phßng Bé Tµi ChÝnh quy ®Þnh viÖc lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®­îc tiÕn hµnh vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n, tr­íc khi lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. Nguyªn t¾c x¸c lËp dù phßng ViÖc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n ph¶i ®¶m b¶o bèn nguyªn t¾c sau: - ViÖc trÝch lËp dù phßng ph¶i dùa trªn c¸c b»ng chøng tin cËy vÒ sù gi¶m gi¸ cña tõng ®èi t­îng cô thÓ. Theo quy ®Þnh th× c¸c kho¶n gi¶m gi¸ tµi s¶n ®­îc ghi nhËn vµo chi phÝ cña doanh nghiÖp nªn nã lµm t¨ng chi phÝ vµ lµm gi¶m lîi nhuËn cña doanh nghiÖp nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn. Do ®ã, doanh nghiÖp kh«ng thÓ dùa trªn nh÷ng b»ng chøng kh«ng ch¾c ch¾n vÒ viÖc gi¶m gi¸ tµi s¶n ®Ó lËp dù phßng mét c¸ch tïy tiÖn lµm cho viÖc lËp dù phßng trë thµnh v« Ých vµ ¶nh h­ëng nghiªm träng tíi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp thËm chÝ cã thÓ ¶nh h­ëng t¬Ý sù tån t¹i cña doanh nghiÖp. V× vËy, viÖc trÝch lËp dù phßng nhÊt thiÕt ph¶i dùa trªn c¸c b»ng chøng tin cËy ®­îc cung cÊp tõ nh÷ng nguån tin tin cËy vÒ sù gi¶m gi¸ cña tõng ®èi t­îng cô thÓ. -ViÖc trÝch lËp dù phßng kh«ng ®­îc v­ît qu¸ sè lîi nhuËn thùc tÕ ph¸t sinh cña doanh nghiÖp. Lîi nhuËn thùc tÕ ph¸t sinh cña doanh nghiÖp b»ng hiÖu sè gi÷a doanh thu vµ chi phÝ cña doanh nghiÖp. NÕu møc dù phßng ®­îc trÝch lËp cña doanh nghiÖp lín h¬n sè lîi nhuËn thùc tÕ cña doanh nghiÖp th× cã nghÜa lµ chi phÝ cña doanh nghiÖp bÞ t¨ng lªn mét kho¶n lín h¬n sè lîi nhuËn thùc tÕ, vµ do ®ã sè lîi nhuËn trªn sæ s¸ch lóc nµy cña doanh nghiÖp lµ ©m hay lµ doanh nghiÖp bÞ lç. §iÒu nµy lµ kh«ng cã lîi ®èi víi doanh nghiÖp. V× vËy, viÖc trÝch lËp dù phßng cña doanh nghiÖp kh«ng ®­îc v­ît qu¸ sè lîi nhuËn thùc tÕ ph¸t sinh cña doanh nghiÖp. -ViÖc trÝch lËp dù phßng ph¶i tiÕn hµnh riªng cho tõng lo¹i vËt t­, hµng ho¸, tõng lo¹i chøng kho¸n bÞ gi¶m gi¸, tõng kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi. Sau ®ã ph¶i tæng hîp toµn bé c¸c kho¶n dù phßng vµo b¶ng kª chi tiÕt dù phßng tõng lo¹i. ThËt vËy, mçi lo¹i vËt t­, hµng ho¸, chøng kho¸n l¹i cã mét møc gi¶m gi¸ kh¸c nhau nªn kh«ng thÓ ®­îc lËp chung møc dù phßng. Bªn c¹nh ®ã, do nhu cÇu ph¶i theo dâi viÖc gi¶m gi¸ c¸c lo¹i tµi s¶n nªn doanh nghiÖp ph¶i tæng hîp toµn bé c¸c kho¶n dù phßng vµo b¶ng kª chi tiÕt c¸c kho¶n dù phßng. -ViÖc trÝch lËp dù phßng ph¶i do Héi ®ång víi c¸c thµnh viªn b¾t buéc lµ Gi¸m ®èc, KÕ to¸n tr­ëng, Tr­ëng phßng vËt t­ ( hoÆc Tr­ëng phßng kinh doanh) tiÕn hµnh. NÕu nh­ h¹ch to¸n c¸c phÇn hµnh kh¸c nh­ h¹ch to¸n CCDC, h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng ...cña doanh nghiÖp chØ ph¶i dùa vµo nh÷ng nghiÖp vô kinh tÕ (NVKT) ®· thùc sù ph¸t sinh ®Ó ghi sæ th× viÖc h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng kh«ng dùa trªn c¸c NVKT ®· ph¸t sinh mµ ph¶i dùa trªn møc dù phßng ­íc tÝnh ®Ó h¹ch to¸n nªn c«ng viÖc nµy ph¶i do mét héi ®ång gåm nh÷ng ng­êi n¾m v÷ng t×nh h×nh doanh nghiÖp còng nh­ cã tr¸ch nhiÖm trong doanh nghiÖp thùc hiÖn ®Ó cã thÓ trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng chÝnh x¸c vµ hîp lý cho doanh nghiÖp. Do ®ã, nh÷ng thµnh viªn b¾t buéc cña héi ®ång sÏ lµ Gi¸m ®èc, KÕ to¸n tr­ëng, Tr­ëng phßng vËt t­ ( hoÆc tr­ëng phßng kinh doanh ). 4. Ph©n lo¹i dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n. XuÊt ph¸t tõ sù gi¶m gi¸ cña mét sè lo¹i tµi s¶n hay x¶y ra ë ViÖt nam, dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam ®­îc ph©n chia thµnh c¸c lo¹i nh­ sau: - Dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n ng¾n h¹n vµ dµi h¹n: C¸c kho¶n ®Çu t­ ng¾n h¹n vµ dµi h¹n th­êng cã biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶. §Ó ®èi phã víi t×nh tr¹ng c¸c kho¶n ®Çu t­ nµy, néi dung tiÕn hµnh lËp c¸c kho¶n dù phßng víi møc b»ng hiÖu sè gi÷a gi¸ mua víi gi¸ thÞ tr­êng t¹i thêi ®iÓm cuèi niªn ®é ( thêi ®iÓm kiÓm kª). Dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n lµ bé phËn gi¸ trÞ dù tÝnh bÞ gi¶m gi¸ cña chøng kho¸n ®Çu t­ nh»m ghi nhËn c¸c kho¶n lç cã thÓ ph¸t sinh nh­ng ch­a ch¾c ch¾n. §ång thêi qua ®ã ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùc cña c¸c kho¶n ®Çu t­. Gi¸ trÞ thùc cña chøng kho¸n ®Çu t­ lµ gi¸ trÞ dù tÝnh cã thÓ chuyÓn ho¸ thµnh tiÒn cña chøng kho¸n Gi¸ trÞ cña chøng kho¸n ( gi¸ trÞ thùc hiÖn thuÇn tuý) == Gi¸ trÞ thùc tÕ ghi sæ cña chøng kho¸n -- Sè dù phßng gi¶m gi¸ ®· lËp cña chøng kho¸n Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi: Lµ bé phËn gi¸ trÞ dù tÝnh kh«ng ®ßi ®­îc cña c¸c kho¶n ph¶i thu nh»m ghi nhËn c¸c kho¶n lç cã thÓ ph¸t sinh nh­ng ch­a ch¾c ch¾n. §ång thêi qua ®ã ph¶n ¸nh ®­îc gi¸ trÞ thùc cña c¸c kho¶n ph¶i thu. Gi¸ trÞ thùc cña c¸c kho¶n ph¶i thu == Gi¸ trÞ th­c tÕ ghi sæ cña c¸c kho¶n ph¶i thu -- Sè dù phßng gi¶m gi¸ ®· lËp cña c¸c kho¶n ph¶i thu. - Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho: lµ bé phËn gi¸ trÞ dù tÝnh bÞ gi¶m gi¸ cña c¸c lo¹i hµng tån kho nh»m ghi nhËn bé phËn gi¸ trÞ bÞ gi¶m sót nh­ng ch­a ch¾c ch¾n. §ång thêi, x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ tri thùc cña c¸c lo¹i hµng tån kho trªn b¸o c¸o tµi chÝnh. Gi¸ trÞ thùc cña hµng tån kho \= Gi¸ trÞ thùc tÕ ghi sæ cña hµng tån kho -- Sè dù phßng gi¶m gi¸ ®· lËp cña hµng tån kho II.H¹ch to¸n c¸c lo¹i dù phßng gi¶m gi¸ 1.H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n ng¾n h¹n vµ dµi h¹n a.§èi t­îng vµ ®iÒu kiÖn lËp dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n ng¾n h¹n vµ dµi h¹n. Toµn bé chøng kho¸n do doanh nghiÖp ®Çu t­ theo ®óng qui ®Þnh cña luËt ph¸p, ®­îc mua b¸n tù do trªn thÞ tr­êng mµ t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª cuèi n¨m cã gi¸ thÞ tr­êng gi¶m so víi gi¸ ®ang h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n (gi¸ gèc ghi sæ) ®­îc phÐp trÝch lËp dù phßng. Nh÷ng chøng kho¸n kh«ng ®­îc phÐp mua b¸n trªn thÞ tr­êng th× kh«ng ®­îc trÝch lËp dù phßng. b.Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh møc dù phßng cÇn lËp cho niªn ®é tíi Møc dù phßng gi¶m gi¸ cÇn lËp cho niªn ®é tíi cña chøng kho¸n i == Sè l­îng chøng kho¸n i hiÖn cã cuèi niªn ®é cÇn lËp dù phßng xx Møc gi¶m gi¸ cña chøng kho¸n i Møc gi¶m gi¸ cña chøng kho¸n i == Gi¸ chøng kho¸n i thùc tÕ trªn thÞ tr­êng cuèi niªn ®é kÕ to¸n _ Gi¸ gèc ghi sæ kÕ to¸n cña chøng kho¸n i c.Tµi kho¶n sö dông KÕ to¸n sö dông hai tµi kho¶n TK 129-Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ ng¾n h¹n vµ TK 229- Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ dµi h¹n ®Ó h¹ch to¸n. +Néi dung TK 129 vµ TK 229: ph¶n ¸nh t×nh h×nh lËp, xö lý vµ hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n. +TÝnh chÊt TK 129 vµ TK 229: tµi kho¶n ®iÒu chØnh +KÕt cÊu chung cña TK 129 vµ TK 229: Bªn Nî + Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n + Xö lý kho¶n gi¶m gi¸ th­c tÕ cña c¸c kho¶n ®Çu t­ ng¾n h¹n vµ dµi h¹n Bªn Cã: TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ vµo cuèi niªn ®é D­ Cã: Sè dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ hiÖn cã. d. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n, doanh nghiÖp c¾n cø vµo t×nh h×nh gi¶m gi¸ chøng kho¸n víi c¸c lo¹i chøng kho¸n hiÖn cã, kÕ to¸n tÝnh vµ x¸c ®Þnh møc dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n cho niªn ®é kÕ to¸n sau, ghi: Nî TK 811 : Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh Cã TK 129: Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ ng¾n h¹n Cã TK 229: Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ dµi h¹n - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n sau, kÕ to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n hoµn nhËp toµn bé kho¶n dù phßng ®· lËp cuèi niªn ®é kÕ to¸n tr­íc vµo thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh, ghi: Nî TK 129 : Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ ng¾n h¹n Nî TK 229 : Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ dµi h¹n Cã TK 711: Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh §ång thêi tÝnh vµ x¸c ®Þnh møc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ chøng kho¸n cho n¨m sau, ghi: Nî TK 811 : Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh Cã TK 129: Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ ng¾n h¹n Cã TK 229: Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ dµi h¹n - §èi víi chøng kho¸n nh­îng b¸n mµ ®· lËp dù phßng th× kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n vµo thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh, ghi: Nî TK 129 : Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ ng¾n h¹n Nî TK 229 : Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ dµi h¹n Cã TK 711: Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh + NÕu gi¸ chøng kho¸n nh­îng b¸n lín h¬n gi¸ gèc chøng kho¸n, ghi: Nî TK 111,112: Gi¸ nh­îng b¸n chøng kho¸n Cã TK 121,221: Gi¸ gèc chøng kho¸n Cã TK 711: Chªnh lÖch gi÷a gi¸ gèc vµ gi¸ nh­îng b¸n chøng kho¸n + NÕu gi¸ chøng kho¸n nh­îng b¸n nhá h¬n gi¸ gèc chøng kho¸n, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111,112: Gi¸ nh­îng b¸n chøng kho¸n Nî TK 811: Chªnh lÖch gi÷a gi¸ gèc vµ gi¸ nh­îng b¸n chøng kho¸n Cã TK 121,221: Gi¸ gèc chøng kho¸n S¬ ®å 01:S¬ ®å h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ chøng kho¸n ng¾n h¹n, dµi h¹n TK121,221 TK129,229 TK811 Sè thiÖt h¹i do gi¶m gi¸ TrÝch lËp dù phßng thùc tÕ cña c¸c lo¹i chøng gi¶m gi¸ c¸c lo¹i kho¸n ng¾n h¹n vµ dµi h¹n chøng kho¸n ng¾n TK711 vµ dµi h¹n hiÖn cã Hoµn nhËp toµn bé sè dù vµo cuèi niªn ®é kÕ phßng gi¶m gi¸ cña c¸c to¸n tr­íc khi lËp lo¹i chøng kho¸n ng¾n h¹n b¸o c¸o tµi chÝnh dµi h¹n ®· lËp vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n tr­íc H¹ch to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. a.§èi t­îng vµ ®iÒu kiÖn lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi §Ó dù phßng nh÷ng tæn thÊt vÒ c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi cã thÓ x¶y ra, b¶o ®¶m phï hîp gi÷a doanh thu vµ chi phÝ trong kú, cuèi mçi niªn ®é, kÕ to¸n ph¶i dù tÝnh sè nî cã kh¶ n¨ng khã ®ßi ®Ó lËp dù phßng. C¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi ph¶i cã tªn , ®Þa chØ, néi dung tõng kho¶n nî, sè tiÒn ph¶i thu cña tõng con nî, trong ®ã ghi râ sè nî ph¶i thu khã ®ßi. §ång thêi doanh nghiÖp ph¶i cã chøng tõ gèc ho¨c x¸c nhËn cña con nî vÒ sè tiÒn cßn nî ch­a tr¶ ( Hîp ®ång kinh tÕ, khÕ ­íc vay nî, b¶n thanh lý hîp ®ång, cam kÕt nî, ®èi chiÕu hîp ®ång...). §©y lµ c¸c kho¶n nî ®· qu¸ h¹n 2 n¨m kÓ tõ ngµy ®Õn h¹n thu nî, doanh nghiÖp ®· ®ßi nhiÒu lÇn nh­ng vÉn kh«ng thu ®­îc. Tr­êng hîp ®Æc biÖt, tuy ch­a qu¸ 2 n¨m nh­ng con nî ®ang trong thêi gian xem xÐt gi¶i thÓ, ph¸ s¶n hoÆc cã c¸c dÊu hiÖu kh¸c nh­ bá trèn, hoÆc ®ang bÞ giam gi÷, xÐt hái... th× còng ®­îc coi lµ nî khã ®ßi. Møc dù phßng c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi tèi ®a kh«ng v­ît qu¸ 20% tæng sè d­ nî ph¶i thu cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm cuèi n¨m vµ ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp kh«ng bÞ lç. C¸c kho¶n nî khã ®ßi ®­îc xö lý xo¸ sæ khi cã c¸c b»ng chøng sau: §èi víi con nî lµ ph¸p nh©n: Ph¶i cã quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n cho xö lý ph¸ s¶n hay quyÕt ®Þnh cña cÊp cã thÈm quyÒn vÒ gi¶i thÓ néi dung hoÆc c¸c quyÕt ®Þnh kh¸c cña c¬ quan cã thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. §èi víi con nî lµ thÓ nh©n: Con nî ®ang tån t¹i nh­ng cã ®ñ chøng minh kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî hoÆc cã lÖnh truy n· hay x¸c nhËn cña c¬ quan ph¸p luËt ®èi víi nh÷ng con nî ®· bá trèn hoÆc ®ang thi hµnh ¸n hoÆc con nî ®· chÕt, kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî ( kÌm theo x¸c nhËn cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng) Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh møc dù phßng cÇn lËp: Cã hai ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh møc dù phßng cÇn lËp: - Ph­¬ng ph¸p ­íc tÝnh trªn doanh thu b¸n chÞu (Ph­¬ng ph¸p kinh nghiÖm): Sè dù phßng ph¶i thu cÇn lËp cho n¨m tíi = = Tæng sè doanh thu b¸n chÞu x Tû lÖ ph¶i thu khã ®ßi ­íc tÝnh - Ph­¬ng ph¸p ­íc tÝnh ®èi víi kh¸ch hµng ®¸ng ngê (dùa vµo thêi gian qu¸ h¹n thùc tÕ) Dù phßng cÇn ph¶i lËp cho niªn ®é tíi = = Sè d­ nî ph¶i thu cña kh¸ch hµng ®¸ng ngê i x Tû lÖ ­íc tÝnh kh«ng thu ®­îc ë kh¸ch hµng ®¸ng ngê i c. Tµi kho¶n sö dông KÕ to¸n sö dông TK 139- Dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi ®Ó h¹ch to¸n + Néi dung TK 139: Tµi kho¶n nµy sö dông ®Ó ghi nhËn c¸c nghiÖp vô vÒ lËp, xö lý thiÖt h¹i do thÊt thu nî vµ hoµn nhËp dù phßng ®· lËp thõa x¶y ra trong niªn ®é b¸o c¸o + TÝnh chÊt TK139: Tµi kho¶n ®iÒu chØnh + KÕt cÊu TK139: Bªn Nî: + Xo¸ sæ nî khã ®ßi kh«ng ®ßi ®­îc + Hoµn nhËp sè dù phßng ph¶i thu khã ®ßi kh«ng dïng ®Õn Bªn Cã: TrÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi D­ Cã: Sè dù phßng ph¶i thu khã ®ßi hiÖn cßn d. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n d1. H¹ch to¸n trÝch lËp vµ hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n, doanh nghiÖp c¨n cø vµo c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi, dù kiÕn møc tæn thÊt cã thÓ x¶y ra trong n¨m kÕ ho¹ch, kÕ to¸n tÝnh x¸c ®Þnh møc lËp dù phßng c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi, ghi: Nî TK 642 : Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Cã TK 139: Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n sau, kÕ to¸n hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi ®· lËp cuèi niªn ®é kÕ to¸n tr­íc vµo thu nhËp bÊt th­êng,ghi: Nî TK 139 : Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi Cã TK 721: C¸c kho¶n thu nhËp bÊt th­êng §ång thêi kÕ to¸n tÝnh vµ x¸c ®Þnh møc trÝch lËp dù phßng míi c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi cho niªn ®é kÕ to¸n sau, ghi: Nî TK 642 : Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Cã TK 139: Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi d2. H¹ch to¸n xö lý xo¸ nî c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi - ViÖc xö lý xo¸ nî c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi kh«ng cã kh¶ n¨ng ®ßi ®­îc ph¶i c¨n cø vµo qui ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh. Khi cã quyÕt ®Þnh cho phÐp xo¸ nî, kÕ to¸n ghi: Nî TK 642 : Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Cã TK 131: Ph¶i thu cña kh¸ch hµng Cã TK 138: Ph¶i thu kh¸c ..... §ång thêi ghi ®¬n bªn Nî TK 004- Nî khã ®ßi ®· xö lý - §èi víi nh÷ng kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi ®· ®­îc xö lý xo¸ nî nÕu sau ®ã kh¸ch hµng ph¶i tr¶ l¹i th× thu tiÒn ghi: Nî TK 111: TiÒn mÆt Nî TK 112: TiÒn göi ng©n hµng Cã TK 721: C¸c kho¶n thu nhËp bÊt th­êng. §ång thêi ghi ®¬n bªn Cã TK 004: Nî khã ®ß ®· xö lý S¬ ®å 02: S¬ ®å h¹ch to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. TK 721 TK 139 TK6426 Hoµn nhËp toµn bé dù phßng ph¶i TrÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ®· lËp cuèi niªn ®é kÕ thu khã ®ßi vµo cuèi niªn to¸n tr­íc vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n ®é kÕ to¸n tr­íc khi lËp TK131,138 b¸o c¸o tµi chÝnh Xö lý xo¸ nî c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi kh«ng cã kh¶ n¨ng ®ßi ®­îc H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho a. §èi t­îng vµ ®iÒu kiÖn trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®­îc lËp cho c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh dïng cho s¶n xuÊt, c¸c lo¹i vËt t­, hµng ho¸, thµnh phÈm tån kho dÓ b¸n mµ gi¸ trªn thÞ tr­êng thÊp h¬n gi¸ thùc tÕ ®ang ghi sæ kÕ to¸n. Nh÷ng vËt t­, hµng ho¸ nµy lµ mÆt hµng kinh doanh thuéc së h÷u cña doanh nghiÖp, cã chøng cø hîp lý chøng minh gi¸ vèn vËt t­, hµng ho¸ tån kho. Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho Møc dù phßng cÇn lËp n¨m tíi cho hµng tån kho i == Sè l­îng hµng tån kho cuèi niªn ®é xx Møc gi¶m gi¸ cña hµng tån kho Tµi kho¶n sö sông KÕ to¸n sö dông TK 159-Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®Ó h¹ch to¸n + Néi dung TK 159: Tµi kho¶n 159 ®­îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lËp, xö lý, vµ hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho thuéc nhãm 5- tµi kho¶n lo¹i 1 + TÝnh chÊt TK 159: Tµi kho¶n ®iªï chØnh + KÕt cÊu TK 159: Bªn Nî: Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho Bªn Cã: TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho D­ Cã : Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho hiÖn cã d. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n, doanh nghiÖp c¨n cø vµo t×nh h×nh gi¶m gi¸ sè l­îng hµng tån kho thùc tÕ cña tõng lo¹i vËt t­, hµng ho¸, kÕ to¸n tÝnh vµ x¸c ®Þnh møc trÝch lËp dù phßng cho niªn ®é kÕ to¸n sau, ghi: Nî TK 642: Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Cã TK 159: Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n sau, kÕ to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n hoµn nhËp toµn bé kho¶n dù phßng ®· lËp cuèi niªn ®é kÕ to¸n tr­íc vµo thu nhËp bÊt th­êng, ghi: Nî TK 159: Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho Cã TK 721: C¸c kho¶n thu nhËp bÊt th­êng §ång thêi kÕ to¸n tÝnh vµ x¸c ®Þnh møc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho míi cho niªn ®é kÕ to¸n sau, ghi: Nî TK 642 : Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Cã TK 159 : Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho S¬ ®å 03: S¬ ®å h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho TK 721 TK 159 TK 642 Hoµn nhËp dù phßng gi¶m TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho gi¸ hµng tån kho vµo cuèi ®é kÕ to¸n tr­íc khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh 4.C¸c s¬ ®å ph¶n ¸nh tr×nh tù kÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ theo c¸c h×nh thøc kÕ to¸n Dùa trªn ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c lo¹i dù phßng gi¶m gi¸, tuú theo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, mçi doanh nghiÖp cã thÓ chän mét trong bèn h×nh thøc kÕ to¸n ghi sæ c¸c kho¶n dù phßng sau: h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chung, h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký-sæ C¸i, h×nh thøc kÕ to¸n Chøng tõ ghi sæ, h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký-Chøng tõ. Cã thÓ kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh ghi sæ kÕ to¸n c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ theo c¸c h×nh thøc kÕ to¸n qua c¸c s¬ ®å sau: S¬ ®å 04:S¬ ®å ph¶n ¸nh tr×nh tù kÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ theo h×nh thøc NhËt ký chung Chøng tõ gèc NhËt ký chung Sæ chi tiÕt dù phßng B¶ng kª chi tiÕt dù phßng c¸c lo¹i Sæ c¸i TK 129,139,159,229 B¸o c¸o kÕ to¸n B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n S¬ ®å 05: S¬ ®å ph¶n ¸nh tr×nh tù kÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ theo h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký- Sæ c¸i Chøng tõ gèc B¶ng tæng hîp chøng tõ gèc Sæ chi tiÕt dù phßng B¶ng kª chi tiÕt tõng lo¹i dù phßng NhËt ký-Sæ C¸i dù B¸o c¸o kÕ to¸n S¬ ®å 06: S¬ ®å ph¶n ¸nh tr×nh tù kÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ theo h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ Sæ chi tiÕt dù phßng Chøng tõ gèc ( B¶ng tæng hîp chøng tõ gèc) Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ Chøng tõ ghi sæ B¶ng kª chi tiÕt dù phßng tõng lo¹i Sæ c¸i TK 129,139,159,229 B¸o c¸o kÕ to¸n B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n S¬ ®å 07: S¬ ®å ph¶n ¸nh tr×nh tù kÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ theo h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký- Chøng tõ Sæ chi tiÕt dù phßng Chøng tõ gèc B¶ng kª chi tiÕt dù phßng tõng lo¹i NhËt ký chøng tõ sè 8 (Ghi cã TK159) NhËt ký chøng tõ sè 10 (Ghi cã TK129,139,229) Sæ c¸i TK129,139,159,229 B¸o c¸o kÕ to¸n Chó thÝch: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu PhÇn II: Mét sè suy nghÜ nh»m hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p tÝnh vµ h¹ch to¸n c¸c lo¹i dù phßng trong doanh nghiÖp Kinh tÕ ViÖt Nam chÝnh thøc chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng tõ n¨m 1990 vµ cho ®Õn nay sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc nh÷ng b­íc tiÕn to lín. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lu«n biÕn ®éng khiÕn gi¸ c¶ tµi s¶n thay ®æi theo. Nhu cÇu cã nh÷ng qui ®Þnh vÒ viÖc trÝch lËp, h¹ch to¸n vµ sö dông c¸c tµi kho¶n dù phßng mét c¸ch chÝnh x¸c, hîp lý vµ phï hîp víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam h¬n ®ång thêi gãp phÇn ®­a hÖ thèng kÕ to¸n tõng b­íc phï hîp víi th«ng lÖ kÕ to¸n quèc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng rÊt to lín. Tuy nhiªn chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam hiÖn hµnh quy ®Þnh vÒ vÊn ®Ò dù phßng vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp cÇn söa ®æi. Theo khu«n mÉu do Uû ban chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ ( IAS framework) c«ng bè, mét yÕu tè chØ ®­îc ghi nhËn lµ tµi s¶n vµ ®­îc tr×nh bµy trªn b¸o c¸o tµi chÝnh khi tho¶ m·n hai ®iÒu kiÖn lµ cã kh¶ n¨ng mang l¹i lîi Ých cho t­¬ng lai, vµ gi¸ phÝ cña nã ®­îc x¸c ®Þnh mét c¸ch ®¸ng tin cËy. NÕu kh«ng tho¶ m·n hai ®iÒu kiÖn trªn thi kh«ng ®­îc ghi nhËn lµ tµi s¶n, mµ sÏ ®­îc ghi vµo chi phÝ thêi kú. ChÝnh v× vËy nªn ë nhiÒu quèc gia, vµo cuèi thêi kho¸, kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh lËp dù phßng ®èi víi nh÷ng kho¶n môc kh«ng ®¸p øng tiªu chuÈn ghi nhËn tµi s¶n, còng nh­ lËp dù phßng cho nh÷ng rñi ro vµ chi phÝ sÏ ph¸t sinh trong t­¬ng lai c¨n cø theo nh÷ng sù kiÖn ®· x¶y ra trong hiÖn t¹i. T¹i ViÖt Nam, Bé tµi chÝnh ®· ban hµnh th«ng t­ sè 64/TC/TCDN ngµy 15/09/1997 vµ th«ng t­ sè 33/1998/TT/BTC ngµy 17/02/98 quy ®Þnh vÒ thêi ®iÓm, ®èi t­îng, ®iÒu kiÖn, chÕ ®é trÝch lËp, sö dông, h¹ch to¸n vµ sö dông c¸c kho¶n dù phßng. Qua xem xÐt, nghiªn cøu th«ng t­ sè 64/TC/TCDN vµ th«ng t­ sè 33/1998/TT/BTC vµ xem xÐt thùc tÕ vÊn ®Ò dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, bµi viÕt xin ®­îc bµn ®Õn mét sè tån t¹i vµ xin ®ãng gãp mét sè suy nghÜ vÒ vÊn ®Ò dù phßng nh»m hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p tÝnh vµ h¹ch to¸n c¸c lo¹i dù phßng trong c¸c doanh nghiÖp nh­ sau: VÒ ®èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho - Thø nhÊt, muèn h¹ch to¸n ®óng c¸c lo¹i dù phßng th× tr­íc hÕt ph¶i x¸c ®Þnh ®óng c¸c ®èi t­îng cÇn lËp dù phßng. ChuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ sè 2 (IAS 2) vÒ hµng tån kho cho r»ng doanh nghiÖp chØ ®­îc lËp dù phßng c¸c lo¹i tån kho dïng ®Ó kinh doanh ( gåm hµng ho¸ vµ thµnh phÈm) khi mµ gi¸ vèn thÊp h¬n gi¸ trÞ thuÇn tuý cã thÓ thùc hiÖn ®­îc. Cßn ®èi víi c¸c lo¹i tån kho kh¸c nh­ vËt t­, hay s¶n phÈm dë dang, khi mµ gi¸ b¸n cña c¸c s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra tõ chóng kh«ng bÞ gi¶m gi¸ trªn thÞ tr­êng th× ng­êi ta sÏ kh«ng lËp dù phßng. ChÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh ViÖt Nam quy ®Þnh: “ §èi t­îng lËp dù phßng gåm nguyªn vËt liÖu chÝnh dïng cho s¶n xuÊt, vËt t­ hµng ho¸, thµnh phÈm tån kho ®Ó b¸n mµ gi¸ trªn thÞ tr­êng thÊp h¬n gi¸ ®ang h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n. Tr­íc hÕt, riªng ®èi víi c¸c lo¹i vËt t­, nguyªn vËt liÖu dïng cho s¶n xuÊt th× môc ®Ých cña doanh nghiÖp râ rµng lµ kh«ng ®Ó b¸n. Nh­ vËy, sù gi¶m gi¸ cña c¸c yÕu tè nµy sÏ chØ dÉn ®Õ kho¶n lç khi nµo nh÷ng thµnh phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra tõ chóng, hay tõ c¸c s¶n phÈm dë dang cã liªn quan ®· bÞ gi¶m gi¸ b¸n trªn thÞ tr­êng. Nãi c¸ch kh¸c, ngay c¶ trong tr­êng hîp gi¸ vËt t­, nguyªn vËt liÖu ®· bÞ gi¶m sót, thÕ nh­ng nÕu gi¸ b¸n cña thµnh phÈm ®­îc s¶n xuÊt tõ chóng vÉn kh«ng bÞ gi¶m gi¸ trªn thÞ tr­êng th× lóc ®ã viÖc thiÕt lËp dù phßng lµ ®iÒu kh«ng cÇn thiÕt. Tuy nhiªn, cã mét sè quan ®iÓm l¹i cho r»ng vÉn ph¶i lËp dù phßng trong tr­êng hîp nµy ®Ó cã thÓ tr×nh bµy trung thùc gi¸ trÞ hµng tån kho trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. ThÕ nh­ng, trong thùc tÕ, viÖc lËp dù phßng ®èi víi tÊt c¶ c¸c chñng lo¹i vËt t­, nguyªn vËt liÖu lµ mét vÊn ®Ò kh«ng kh¶ thi. Bëi lÏ trong thùc tÕ c¸c doanh nghiÖp cã thÓ cã rÊt nhiÒu lo¹i vËt t­, nªn viÖc ®¸nh gi¸ l¹i chóng theo mÆt b»ng gi¸ thÞ tr­êng vµo cuèi thêi kho¸ ®Ó lËp dù phßng sÏ ®ßi hái nhiÒu c«ng søc, chi phÝ. Trong khi ®ã, nÕu doanh nghiÖp l¹i kh«ng bÞ lç hoÆc gi¸ trÞ hµng gi¶m kh«ng ®¸ng kÓ th× c«ng søc , chi phÝ bá ra liÖu cã cÊn thiÕt kh«ng? Ngoµi ra, nÕu ®èi t­îng lËp dù phßng chØ lµ nh÷ng vËt t­ hµng ho¸ gi¶m gi¸ trªn thÞ tr­êng th× ch­a ®ñ. Nªn ch¨ng møc réng thªm cho nh÷ng hµng tån kho mµ sæ s¸ch cho thÊy kh¶ n¨ng hµng chËm lu©n chuyÓn do kh«ng cßn phï hîp víi thÞ tr­êng, hoÆc nh÷ng hµng ho¸ bÞ h­ háng, khiÕm khuyÕt, lçi thêi hay ®¬n gi¶n lµ bÞ ø ®äng do tån tr÷ qu¸ nhiÒu. Nh÷ng ph©n tÝch trªn cho thÊy lµ hîp lý h¬n nÕu c¸c doanh nghiÖp chØ ®­îc lËp dù phßng gi¶m gi¸ cho hµng ho¸ vµ thµnh phÈm lµ mÆt hµng kinh doanh; cßn ®èi víi vËt t­, nguyªn vËt liÖu th× chØ cho phÐp lËp dù phßng khi nµo gi¸ b¸n cña c¸c s¶n phÈm s¶n xuÊt ra tõ chóng bÞ gi¶m gi¸ trªn thÞ tr­êng mµ th«i hoÆc khi cã sù sôt gi¶m qu¸ lín ®èi víi nh÷ng lo¹i nµy ( vÝ dô trªn 20%) mµ th«i. - Thø hai lµ theo chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam hiÖn hµnh vÒ ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho th× viÖc lËp dù phßng chØ ®­îc tÝnh to¸n dùa trªn c¬ së chªnh lÖch gi÷a gi¸ ghi trªn sæ s¸ch víi gi¸ thùc tÕ trªn thÞ tr­êng thêi ®iÓm 31/12. ThÕ nh­ng, gi¸ thùc tÕ trªn thÞ tr­êng ë ®ay lµ gi¸ cã thÓ mua hoÆc b¸n ®­îc trªn thÞ tr­êng. VÒ mÆt nguyªn t¾c, mét quy ®Þnh chung chung nh­ thÕ tÊt nhiªn sÏ dÉn ®Õn viÖc vËn dông khong nhÊt qu¸n trong thùc tiÔn. Theo chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam hiÖn hµnh, trÞ gi¸ thuÇn cña hµng tån kho dïng lµm c¬ së tÝnh dù phßng lµ gi¸ mµ doanh nghiÖp cã thÓ b¸n ®­îc vËt t­, hµng ho¸. Nãi c¸ch kh¸c, ®©y sÏ lµ gi¸ b¸n ®· tÝnh gép c¶ chi phÝ b¸n hµng. NÕu tham kh¶o IAS 2, ta sÏ thÊy lµ ®Ó tÝnh ra møc dù phßng ®èi víi c¸c lo¹i tån kho dïng ®Ó b¸n, mét mÆt th× gi¸ ®­îc sö dông ®Ó so s¸nh lµ gi¸ b¸n chø kh«ng thÓ lµ gi¸ mua; MÆt kh¸c cÇn chó ý ®ã kh«ng ph¶i lµ gi¸ b¸n gép mµ ph¶i lµ gi¸ trÞ thuÇn tuý cã thÓ thùc hiÖn ®­äc, tøc lµ gi¸ b¸n rßng. Nh­ vËy, ®iÒu râ rµng lµ kh«ng nªn cã qui ®Þnh chung chung lµ gi¸ mua hay gi¸ b¸n mµ cÇn ph¶i qui ®Þnh cô thÓ h¬n vÒ c¸c t×nh huèng vµ c¸c lo¹i gi¸ ®­îc dïng lµm c¬ së tÝnh to¸n dù phßng. VÒ ®iÒu kiÖn lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. §iÒu kiÖn lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi còng ¶nh h­ëng tíi viÖc trÝch lËp vµ h¹ch to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. ChÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam hiÖn hµnh qui ®Þnh doanh nghiÖp chØ ®­îc lËp dù phßng møc tèi ®a lµ kh«ng v­ît qu¸ 20% tæng d­ nî, vµ ph¶i ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp kh«ng cã lç. Qui ®Þnh nµy kh«ng hîp lý c¶ vÒ lý luËn lÉn thùc tiÔn. VÒ mÆt lý luËn, nÕu ®· cho r»ng dù phßng lµ viÖc x¸c nhËn tr­íc vÒ mét kho¶n lç sÏ x¶y ra trong t­¬ng lai, thÕ th× kho¶n lç nµy sÏ ph¶i phô thuéc vµo c¸c ®iÒu kiÖn sÏ x¶y ra, chø kh«ng thÓ phô thuéc vµo møc ®é khèng chÕ 20% vµ cµng kh«ng thÓ ®¶m b¶o r»ng doanh nghiÖp sÏ kh«ng bÞ lç. VÒ ph­¬ng diÖn thùc tiÔn, doanh nghiÖp ®· ph¶i ph©n lo¹i vµ chøng minh vÒ viÖc kh«ng thu håi ®­îc c«ng nî ®Ó tÝnh møc dù phßng, thÕ th× nÕu sè liÖu thùc tÕ ®¸ng tin cËy nµy vÉn v­ît qu¸ 20%, lóc ®ã sÏ ph¶i gi¶i quyÕt vÊn ®Ò b»ng c¸ch nµo? Ch¼ng h¹n nh­ doanh nghiÖp sÏ ph¶i lo¹i bá nh÷ng kho¶n dù phßng cña c¸c con nî nµo? MÆt kh¸c, nÕu t¹i doanh nghiÖp chØ cã mét con nî ph¶i thu khã ®ßi mµ møc d­ nî cña con nî nµy l¹i v­ît qu¸ 20% th× nghÜa lµ dï cã b»ng chøng ch¾c ch¾n, hä còng sÏ kh«ng ®­îc lËp dù phßng. Tãm l¹i, nÕu mét khi th«ng t­ ®· rµng buéc lµ nÕu muèn lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi, doanh nghiÖp ph¶i cã nh÷ng b»ng chøng liªn quan ®Õn nî kh«ng thu håi ®­îc, th× râ rµng lµ kh«ng thÓ ®Æt thªm møc khèng chÕ 20% hay l¹i ®ßi hái ph¶i ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp kh«ng bÞ lç. VÒ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho vµ dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. VÒ b¶n chÊt, dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n chÝnh lµ phÇn gi¸ trÞ dù kiÕn bÞ tæn thÊt do gi¶m gi¸ c¸c lo¹i tµi s¶n. Môc ®Ých cña viÖc trÝch lËp dù phßng lµ gióp doanh nghiÖp cã nguån tµi chÝnh bï ®¾p c¸c kho¶n tæn thÊt cã thÓ x¶y ra trong n¨m kÕ ho¹ch nh»m b¶o toµn vèn kinh doanh. Tuy nhiªn, theo chÕ ®é qu¶n lý kinh tÕ-tµi chÝnh vµ theo nguyªn t¾c h¹ch to¸n kÕ to¸n hiÖn hµnh ë ViÖt Nam, cuèi niªn ®é kÕ to¸n, doanh nghiÖp ph¶i hoµn nhËp toµn bé c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ ®· lËp tõ cuèi niªn ®é tr­íc vµ trÝch lËp dù phßng cho niªn ®é tíi. Mäi kho¶n thiÖt h¹i do gi¶m gi¸ tµi s¶n trong niªn ®é kÕ to¸n kh«ng ®­îc ghi nhËn vµo c¸c tµi kho¶n dù phßng mµ l¹i ghi vµo chi phÝ hay kÕt qu¶ kinh doanh. C¸ch lµm nµy, v« h×nh chung ®· hoµn toµn phñ nhËn vai trß cña c¸c kho¶n dù phßng, lµm cho viÖc trÝch lËp dù phßng chØ cßn mang tÝnh h×nh thøc. MÆt kh¸c, møc trÝch lËp dù phßng ®­îc h¹ch to¸n vµo TK642- chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ hoµn nhËp dù phßng ®­îc h¹ch to¸n vµo TK 721- thu nhËp bÊt th­êng lµ kh«ng nhÊt qu¸n. NÕu ®· xÕp dù phßng vµo lo¹i chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp th× sù hoµn nhËp dù phßng còng ph¶i liªn quan ®Õn chi phÝ kinh doanh chø kh«ng thÓ xem lµ bÊt th­êng ®­îc. §iÒu nµy kh«ng nh÷ng lµm sai lÖch chi phÝ cña c¸c ho¹t ®éng ( ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ho¹t ®éng bÊt th­êng) mµ cßn g©y khã kh¨n cho ng­êi lµm c«ng t¸c kÕ to¸n vµ qu¶n lý. §Ó kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm trªn vµ ®Ó gãp phÇn hoµn thiÖn chÕ ®é tµi chÝnh-kÕ to¸n, bµi viÕt xin ®­îc kiÕn nghÞ mét sè gi¶i ph¸p sau: Thø nhÊt, c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ ®· trÝch lËp trong n¨m ph¶i ®­îc sö dông mçi khi x¶y ra tæn thÊt do ph¸t sinh gi¶m gi¸ thùc sù. Thø hai, khi trÝch lËp dù phßng tÝnh vµo chi phÝ ho¹t ®éng nµo th× khi hoµn nhËp ph¶i ghi t¨ng thu nhËp ( hoÆc gi¶m chi phÝ) cña ho¹t ®éng ®ã. Víi quan ®iÓm ®ã, nªn ch¨ng ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi vµ dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cã mét sè thay ®æi sau so víi chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam hiÖn hµnh nh­ sau: - Cuèi niªn ®é , tr­íc khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh, kÕ to¸n tiÕn hµnh hoµn nhËp toµn bé sè dù phßng cña n¨m cò cßn l¹i: Nî TK 139 : Hoµn nhËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi Nî TK 159 : Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho Cã TK 642 : Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp §ång thêi trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ cho n¨m tíi ( gièng víi chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam hiÖn hµnh): Nî TK 642(6426): Ghi t¨ng chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Cã TK 139 : TrÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi Cã TK159 : TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho - Trong niªn ®é kÕ to¸n tiÕp theo + Hoµn nhËp dù phßng kh«ng dïng ®Õn cña sè hµng tån kho ®· nh­îng b¸n hay sö dông vµ sè nî khã ®ßi ®· ®­äc xö lý trong n¨m: Nî TK139 : Hoµn nhËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi Nî TK159 : Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho Cã TK642 : Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp + Ghi nhËn phÇn gi¶m gi¸ thùc tÕ cña hµng tån kho vµ sè nî khã ®ßi ®· xö lý xo¸ sæ b»ng c¸ch trõ vµo dù phßng: Nî TK 139 : Hoµn nhËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi Nî TK 159 : Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho Cã TK liªn quan (131,152,153,155,156... ) -Cuèi niªn ®é kÕ to¸n tiÕp theo : Hoµn nhËp sè dù phßng cßn l¹i vµ trÝch lËp dù phßng n¨m tíi nh­ trªn. Cã thÓ kh¸i qu¸t viÖc h¹ch to¸n trÝch lËp vµ sö dông dù phßng qua s¬ ®å sau: S¬ ®å 08:S¬ ®å h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho vµ ph¶i thu khã ®ßi. TK131,152 153,155,156 TK 139,159 TK642(6426) Sè thiÖt h¹i do gi¶m gi¸ thùc TrÝch lËp dù phßng gi¶m tÕ hµng tån kho hay sè d­ nî gi¸hµng tån kho vµ dù khã ®ßi kh«ng ®ßi ®­îc ®· phßng ph¶i thu khã ®ßi xo¸ sæ vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n tr­íc khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh Hoµn nhËp sè dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho vµ dù phßng ph¶i thu khã ®ßi kh«ng dïng ®Õn trong n¨m nay vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n VÒ bæ sung viÖc trÝch lËp vµ h¹ch to¸n thªm mét sè lo¹i dù phßng trong c¸c doanh nghiÖp ë ViÖt Nam ViÖt Nam ®· cho phÐp trÝch lËp dù phßng ®èi víi tµi s¶n l­u ®éng ( hµng tån kho nî ph¶i thu vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n ) vµ dù phßng ®èi víi ®Çu t­ dµi h¹n. Qua nghiªn cøu vµ qua nhu cÇu cña thùc tiÔn, em nghÜ r»ng chÝnh s¸ch tµi chÝnh nªn cho phÐp c¸c doanh nghiÖp trÝch lËp hai lo¹i dù phßng lµ dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh vµ dù phßng rñi ro vµ chi phÝ. a. Dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh: Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh vµ v« h×nh lµ lo¹i tµi s¶n cã liªn quan tíi nh÷ng kho¶n ®Çu t­ mang tÝnh chÊt dµi h¹n, tuy kh«ng hay bÞ gi¶m gi¸ nh­ tµi s¶n l­u ®éng nh­ng nÕu xem xÐt ®Õn nguyªn t¾c “ ThËn träng” th× lîi Ých kÕ to¸n mµ tµi s¶n cè ®Þnh mang l¹i trong t­¬ng lai còng nh­ thùc tÕ qu¶n lý tµi chÝnh th× Bé Tµi ChÝnh cÇn thiÕt cho phÐp doanh nghiÖp lËp dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh. ViÖc tÝnh to¸n vµ ph¶n ¸nh dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh cã thÓ ®­îc tæ chøc nh­ sau: * C¨n cø ®Ó tÝnh kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh : cã thÓ vËn dông theo chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ sè 36 “ Tæn thÊt tµi s¶n” phï hîp víi ®iÒu kiÖn ViÖt Nam. Gi¶m gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh cao h¬n gi¸ trÞ cã thÓ thu håi ®­îc tµi s¶n cè ®Þnh. Kh¸c víi hµng tån kho, tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc ®Çu t­ mua s¾m víi môc ®Ých chñ yÕu lµ sö dông l©u dµi, cho nªn gi¸ trÞ cã thÓ thu håi ®­îc x¸c ®Þnh lµ gi¸ trÞ cao h¬n gi÷a gi¸ thuÇn cã thÓ b¸n tµi s¶n cè ®Þnh vµ gi¸ trÞ sö dông cña tµi s¶n cè ®Þnh ®ã t¹i thêi ®iÓm tÝnh to¸n. Gi¸ trÞ sö dông cña tµi s¶n cè ®Þnh lµ gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c dßng tiÒn thuÇn ­íc tÝnh thu ®­îc trong t­¬ng lai ph¸t sinh tõ viÖc sö dông tµi s¶n vµ viÖc thanh lý tµi s¶n khi hÕt thêi gian sö dông. Viªc tÝnh to¸n ®ã hoµn toµn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc, bëi v× tr­íc khi xem xÐt mua s¾m mét tµi s¶n cè ®Þnh míi, doanh nghiÖp ph¶i xem xÐt lùa chän ph­¬ng ¸n mua s¾m tµi s¶n cè ®inh ( ph­¬ng ¸n ®Çu t­ dµi h¹n) tèi ­u nhÊt. Trong ph­¬ng ¸n ®ã ®· gi¶i tr×nh ­íc tÝnh dßng tiÒn thu cña tõng n¨m trong t­¬ng lai vµ nh­ vËy, ë cuèi mçi niªn ®é, kÕ to¸n cã thÓ tÝnh to¸n dßng tiÒn thu tõ ®ã ®Õn n¨m ®Çu t­ cuèi cïng cña tµi s¶n ®ã vÒ gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña niªn ®é ®ã. * Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh (t¹m ¸p dông theo chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam hiÖn hµnh) - Tæ chøc thªm tµi kho¶n: Tµi kho¶n “ Dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n cè ®inh” (TK 219) -Tr×nh tù h¹ch to¸n Vµo cuèi mçi niªn ®é kÕ to¸n, kÕ to¸n thùc hiÖn: _ Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh Nî TK “ Dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh” Cã TK " Thu nhËp " _ TÝnh to¸n kho¶n gi¶m gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh dù kiÕn cña niªn ®é sau vµ ghi sæ theo ®Þnh kho¶n sau: Nî TK “ Chi phÝ” Cã TK “ Dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh” Nh­ vËy, viÖc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc phôc vô cho môc ®Ých tr×nh bµy th«ng tin trªn b¸o c¸o tµi chÝnh. Lóc nµy chØ tiªu “ Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh” = A - b - c Trong ®ã: A: Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh b: Hao mßn luü kÕ tµi s¶n cè ®Þnh c: Kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh. Râ rµng th«ng tin nµy rÊt h÷u Ých ®èi víi ng­êi sö dông th«ng tin. V× vËy vÒ c¶ lý luËn vµ thùc tiÔn ®Òu ®ßi hái sím cã chÝnh s¸ch tµi chÝnh cho phÐp c¸c doanh nghiÖp trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh. b. Dù phßng rñi ro vµ chi phÝ Dù phßng rñi ro vµ chi phÝ lµ sè tiÒn ®­îc ghi vµo chi phÝ ®Ó bï ®¾p cho c¸c kho¶n chi phÝ, hay c¸c kho¶n nî nµo ®ã ph¶i tr¶ trong t­¬ng lai do c¸c nghiÖp vô x¶y ra trong hiÖn t¹i ch¼ng h¹n nh­ chi phÝ kiÖn tông, nép ph¹t, båi th­êng, b¶o hµnh.... Nh÷ng chi phÝ nµy doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i ghi nhËn vµo chi phÝ cña thêi kho¸ d­íi h×nh thøc dù phßng. HiÖn nay, theo qui ®Þnh cña ViÖt Nam, chóng ta hÇu nh­ hoµn toµn kh«ng cho phÐp lËp dù phßng vÒ rñi ro vµ chi phÝ ( ViÖt Nam míi chØ cã dù phßng rñi ro cho ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông nh©n hµng ). Sù thiÕu v¾ng cña lo¹i dù phßng nµy tÊt nhiªn sÏ dÉn ®Õn hËu qu¶ lµ niªn ®é sau sÏ ph¶i g¸nh chÞu c¸c chi phÝ cña niªn ®é nµy. §iÒu ®ã sÏ lµm cho kÕt qu¶ kinh doanh cña niªn ®é nµy kh«ng ph¶n ¸nh trung thùc. ChÝnh v× vËy, Bé tµi chÝnh cÇn sím nghiªn cøu vµ cho phÐp lµ nÕu cã nh÷ng b»ng chøng ®¸ng tin cËy ®Ó chøng minh viÖc ph¸t sinh c¸c chi phÝ nµy trong t­¬ng lai th× c¸c doanh nghiÖp ®­îc lËp thªm dù phßng cho lo¹i rñi ro vµ chi phÝ nªu trªn. KÕt luËn H¬n 10 n¨m qua, tiÕn tr×nh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lÝ kinh tÕ cña ®Êt n­íc ®· ®¸nh dÊu b­íc ph¸t triÓn râ rÖt cña c¸c doanh nghiÖp. Còng v× vËy mµ nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc ®· ®¹t ®ùîc nh÷ng thµnh tùu to lín. H¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng còng ngµy cµng chøng tá vai trß, vÞ trÝ quan träng cña m×nh trong c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp, gãp phÇn ph¶n ¸nh trung thùc tr¹ng cña doanh nghiÖp. Dù phßng gãp phÇn t¹o nªn tÊm g­¬ng ®Ó doanh nghiÖp soi l¹i m×nh ®Ó cã kÕ ho¹ch ph¸t huy nh÷ng ®iÓm m¹nh vµ kh¾c phôc nh÷ng ®iÓm yÕu cña m×nh ®¶m b¶o cho sù tån t¹i còng nh­ sù c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. §Ó cho viÖc h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng gãp phÇn ph¶n ¸nh chÝnh x¸c h¬n n÷a thùc tr¹ng cña doanh nghiÖp th× viÖc quyÕt ®Þnh lËp dù phßng cho mét kho¶n gi¶m gi¸ nµo ®ã ph¶i ®­îc dùa trªn nh÷ng b»ng chøng tin cËy do c¸c nhµ qu¶n lý cã tr×nh ®é cung cÊp, ®ång thêi ph¶i x¸c ®Þnh ®èi t­îng vµ møc dù phßng cÇn lËp chÝnh x¸c. Qua nghiªn cøu, em ®· m¹nh d¹n tr×nh bµy trong bµi viÕt cña m×nh mét sè kiÕn nghÞ nhá bÐ cña m×nh vÒ viÖc hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p tÝnh vµ h¹ch to¸n còng nh­ c¸c vÊn ®Ò vÒ dù phßng. Em mong r»ng trong t­¬ng lai kh«ng xa ViÖt Nam sÏ cã chÕ ®é kÕ to¸n hoµn thiÖn vÒ h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng nãi riªng vµ vÒ kÕ to¸n tµi chÝnh nãi chung vµ phÇn nµo phï hîp víi chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ ®Ó gióp cho c«ng t¸c kÕ to¸n cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ®­îc chÝnh x¸c, chÆt chÏ h¬n hç trî cã hiÖu qu¶ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®ång thêi cã ®iÒu kiÖn hîp t¸c kinh doanh víi c¸c doanh nghiÖp cña c¸c n­íc trong khu vùc còng nh­ trªn thÕ giíi. Bµi viÕt cña em ®Õn ®©y lµ hÕt. Qua bµi viÕt nµy, em xin ®­îc c¸m ¬n thÇy gi¸o NguyÔn Quèc Trung ®· t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì em hoµn thµnh bµi viÕt nµy. môc lôc lêi nãi ®Çu 1 néi dung 3 PhÇn I : tæng quan vÒ h¹ch to¸n c¸c lo¹i d­ phßng trong doanh nghiÖp 3 I. Kh¸i niÖm, vai trß, thêi ®iÓm, nguyªn t¾c lËp vµ ph©n lo¹i c¸c lo¹i dù phßng gi¶m gi¸ 3 1.Kh¸i niÖm 3 2. Vai trß cña dù phßng 4 3 Thêi ®iÓm vµ nguyªn t¾c x¸c lËp dù phßng 4 4. Ph©n lo¹i dù phßng gi¶m gi¸ 6 II. H¹ch to¸n c¸c lo¹i dù phßng gi¶m gi¸ 7 1. H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n ng¾n h¹n vµ dµi h¹n 7 2. H¹ch to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi 10 3. H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho 14 4. C¸c s¬ ®å ph¶n ¸nh tr×nh tù kÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ theo c¸c h×nh thøc kÕ to¸n 15 phÇn ii : mét sè suy nghÜ nh»m hoµn thiÖn ph­¬nh ph¸p tÝnh vµ h¹ch to¸n c¸c lo¹i dù phäng trong doanh nghiÖp 18 kÕt luËn 29 tµi liÖu tham kh¶o 1. H­íng dÉn thùc hµnh h¹ch to¸n kÕ to¸n, bµi tËp vµ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp NguyÔn V¨n NhiÖm_NXB Thèng kª 1999 2. 400 S¬ ®å kÕ to¸n tµi chÝnh TS NguyÔn V¨n C«ng_NXB Tµi chÝnh 1999 3. hÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ Ng©n hµng thÕ giíi_NXB ChÝnh trÞ quèc gia 2000 4. c¸c lo¹i t¹p chÝ T¹p chÝ kÕ to¸n T¹p chÝ ph¸t triÓn kinh tÕ sè 91(5/98) T¹p chÝ kinh tÕ ph¸t triÓn sè ®Æc san (1/99)