Đề tài Phương pháp xác định Đường khử - Đường tổng

PHÖÔNG PHAÙP XAÙC ÑÒNH ÑÖÔØNG KHÖÛ ÑÖÔØNG TOÅNG A.CAÙC PHÖÔNG PHAÙP XAÙC ÑÒNH TOÅNG QUAÙT . I. Phöông phaùp Bertrand Phöông phaùp naøy döïa treân cô sôû trong moâi tröôøng kieàm ( glucose, fructose, maltose) coù theå deã daøng khöû ñoàng (II) oxid thaønh ñoàng (I) oxid coù maøu ñoû gaïch, qua ñoù tính ñöôïc löôïng ñöôøng khöû Ñònh löôïng ñöôøng khöû thöôøng duøng thuoác thöû Fehling 1 vaø 2 .Khi troän hoãn hôïp naøy ta coù phaûn öùng : CuSO4 + 2NaOH Cu(OH)2 + Na2SO4 Caùc phaûn öùng tieáp theo nhö sau: Cu2O + Fe2(SO 4)3 + H2SO 4 2CuSO4 + 2FeSO4 + H2O 10FeSO4 + 2KMnO4 + 8H2SO4 5Fe2(SO4)3 + 2MnSO4 + K2SO 4 + 8H2O Töø löôïng KMnSO4 tieâu toán töø ñoù ta tính ñöôïc Cu(I) vaø tính ñöôïc löôïng Cu. Do ñoù tính ñöôïc löôïng ñöôøng ñaõ duøng Vi duï baûng tìm haøm löôïng glucoza baèng phöông phaùp BERTRAND BAÛNG TÌM LÖÔÏNG GLUCOZA Glucoza (mg) KMnO4 0,1N(ml) Glucoza (mg) KMnO4 0,1N(ml) Glucoza (mg) KMnO4 0,1N(ml) Glucoza (mg) KMnO4 0,1N(ml) 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 3,24 3,55 3,87 4,17 4,49 4,80 5,12 5,43 5,73 6,05 6,36 6,67 6,96 7,27 7,57 7,84 8,14 8,45 8,74 9,03 9,33 9,63 9,94 10,10 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 10,4 10,7 11,0 11,3 11,6 11,9 12,2 12,5 12,7 13,0 13,3 13,6 13,9 14,1 14,4 14,7 15,0 15,2 15,5 15,8 16,1 16,4 16,6 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 16,9 17,2 17,4 17,7 18,0 18,2 18,5 18,8 19,0 19,3 19,5 19,8 20,1 20,2 20,5 20,8 21,1 21,3 21,6 21,8 22,1 22,4 22,6 22,9 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 23,2 23,4 23,7 23,9 24,1 24,3 24,6 24,8 25,1 25,3 25,6 25,9 26,1 26,3 26,6 26,8 27,0 27,3 27,5 27,8 II.Phöông Phaùp Luff-Schoorl Trong moâi tröôøng OH nheï, glucose bò khöû trong thuoác thöû Lupso cho keát tuûa Cu2O, duøng ñeå ñònh löôïng glucose CuSO4 + 4NaCO3 + 2HOOC- CH2 – C – CH2- COOH COOH CH2 - COONa CH2 - COONa O- Cu – O C COONa NaOOC C (A) CH2 - COONa CH2 - COONa CH2OH – (CHOH)4 – CHO + 2A + 2H2O Cu2O + CH2OH – (CHOH)4 – COOH COOH + 4NaOOC – CH2 – C – CH2 – COONa OH Cu2O + I2 + 4HCl 2CuCl2 + 2HI + H2O I2 + Na2S2O3 Na2S4O6 + 2NaI (Natrithiosulfat) Töø löôïng Natrithiosulfat duøng ñeå chuaån ñoä löôïng Iod dö ,ta coù theå xaùc ñònh ñöôïc löôïng ñöôøng ban ñaàu. Vi duï :baûng tìm löôïng glucoza theo LUFF-SCHOORL BAÛNG ÑEÅ TÌM LÖÔÏNG GLUCOZA THEO LUFF-SCHOORL Natri thiosunfat 0,1N Glucoza Natri thiosunfat 0,1N Glucoza ml mg Hieäu soá ml mg Hieäu soá 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 2,4 4,8 7,2 9,7 12,2 14,7 17,2 19,8 22,4 25,0 27,6 30,3 2,4 2,4 2,5 2,5 2,5 2,5 2,6 2,6 2,6 2,6 2,7 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 33,0 35,7 38,5 41,3 44,2 47,1 50,0 53,0 56,0 59,1 62,2 2,7 2,8 2,8 2,9 2,9 2,9 3,0 3,1 3,1 3,1 III. Phöông phaùp duøng ñöôøng keá Döïa treân söï phaân cöïc aùnh saùng cuûa saccharose vaø duøng ñöôøng keá ño naêng suaát quang phaân cöïc cuûa sacchorose Duïng cuï : ñöôøng keá ,nhieät keá .Bình ñònh möùc 100ml ,caân phaân tích Caân 2,6 g ñöôøng khöû cho vaøo coác nöôùc caát, cho vaøo bình ñònh möùc, cho dung dòch vaøo ñöôøng keá. Ñoïc chæ soá haøm löôïng Saccharose treân ñöôøng keá. Trong 1 oáng nghieäm, huùt 1ml dung dòch saccharose vaø 1ml thuoác thöû Fehling (pha 4 ml thuoác thöû Fehling). Ñun soâi caùch thuûy trong 3 phuùt, khoâng coù hoaëc coù ít traàm ñoû hieän ra. IV. Phöông phaùp ñònh löôïng ñöôøng khöû baèng 3,5-dinitrosalycylic acid Coù moät vaøi taùc nhaân ñöôïc duøng ñeå ñònh löôïng ñöôøng nhôø ñaëc tính cuûa ñöôøng. 3,5-ñinitrosalicylic acid (DNS) coù maøu vaøng trong dung dòch kieàm seõ bò khöû thaønh 3-amino-5-nitrosalicylic coù maøu ñoû cam V.Ñònh löôïng ñöôøng khöû theo Schaffer-Hartmann: Neáu ta pha troän moät dung dòch nhöõng ion ñoàng nhò thì ta coù moät caân baèng hoùa hoïc theo ñònh luaät taùc duïng khoái löôïng : Cu++ + 4I 2Cu+ +2I- + I2 Neáu coù moät chaát naøo ñoù nhaän maát taát caû ion Cu++ caân baèng hoaøn toaøn dòch chuyeån veà phía traùi ,trong dung dòch baây giôø chæ coù caùc chaát hoùa hoïc oxalo-cuivric vaø nhöõng ion I chöù khoâng coøn moät iod töï do naøo nöõa. Baây giôø neáu ta theâm vaøo dung dòch moät löôïng thöøa KIO3 vaø acid hoùa dung dòch, IO3 - gaëp ion I- phoùng thích moät löôïng thöøa ion laø A . Neáu ta khöû moät phaân hôïp chaát oxalo Cu2+ thaønh Cu+ 2Cu++ + 2OH- 2Cu+ + H2O + O _CHO + O _COOH vaø acid hoùa sau 5KI + KIO3 + 3H2SO4 3I2 + 3H2O + 3K2SO4 Ion Cu+ seõ hôïp vôùi moät löôïng I- cho CuI . Do ñoù khi acid hoùa chæ moät phaàn I- coøn laïi taùc duïng vôùi KIO3 ñeå phoùng thích moät löôïng iod a. Vì vaäy hieäu soá ( A – a) töông öùng vôùi löôïng ñöôøng döïa vaøo phaûn öùng treân. VI. Phöông phaùp maøu treân phoå quang keá Ferricyanur 2K3Fe(CN)6 + KOH 2K4Fe(CN)4 + H2O + O CH2OH - (CHOH)4 – CHO + O HOOC – (CHOH)4 - COOH Caùc loaïi ñöôøng khöû coù khaû naêng khöû Ferricyanur ( Fe3+) thaønh ferrocyanur ,ion naøy seõ coù maøu xanh ñaäm ( xanh prusse). Nhôø vaäy ta coù theå duøng phöông phaùp naøy ñeå ñònh löôïng ñöôøng . Thuoác thöû A: 1,33g Na 2CO3 + 162,5mg KCN + 250 ml nöôùc caát Thuoác thöû B : 375 mg K3Fe(CN)6 + 250 ml nöôùc caát Thuoác thöû C : 375 mg Fe{(NH4(SO4)2} + 250g sodium lauryl sulfat + 250ml H2SO4 0,005N Dung dòch maãu 0,02 mg/ml caân 0,01 g hoøa tan trong 500ml nöôùc caát Cho 1ml A + 1ml B ñun soâi caùch thuûy, laøm laïnh, cho 5ml ddC. Ñeå yeân trong 15 phuùt roài ñoïc ñoä haáp thuï ôû 690 nm. VII. Phöông phaùp ño maøu Neáu roïi moät doøng saùng (cöôøng ñoä I0) vaøo moät cuvet ñöïng dung dòch thì moät phaàn nhoû cuûa noù (cöôøng ñoä Ir) bò phaûn xaï töø maët cuvet, moät phaàn khaùc (cöôøng ñoä Ia) bò dung dòch haáp thuï, phaàn coøn laïi (cöôøng ñoä It) ñi qua cuvet. Giöõa caùc ñaïi löôïng naøy coù heä thöùc sau: I0 = Ia + Ir + It (1) Trong thöïc teá, vì ñoái vôùi moät loaïi phaân tích ta chæ söû duïng moät cuvet, neân cöôøng ñoä doøng saùng phaûn xaï laø khoâng ñoåi, noù laïi khoâng lôùn neân coù theå boû qua. Do ñoù phöông trình treân coù theå ñôn giaûn thaønh: I0 = Ia + It (2) Baèng caùch ño tröïc tieáp ta coù theå xaùc ñònh ñöôïc cöôøng ñoä doøng saùng roïi vaøo (Io) vaø doøng saùng ñi qua dung dòch thí nghieäm (It). Ñaïi löôïng Ia coù theå tìm ñöôïc theo hieäu soá caùc ñaïi löôïng Io vaø It, chöù khoâng ño tröïc tieáp ñöôïc noù. Döïa treân nhieàu thöïc nghieäm, P. Bougueur roài I. Lambert ñaõ thieát laäp ñònh luaät phaùt bieåu nhö sau: Nhöõng lôùp chaát höõu cô chieàu daøy ñoàng nhaát, trong nhöõng ñieàu kieän khaùc nhö nhau, luoân luoân haäp phuï moät tæ leä nhö nhau cuûa doøng saùng roïi vaøo nhöõng lôùp chaát ñoù. Ñònh luaät naøy ñöôïc bieåu dieãn bôûi phöông trình: (3) Trong ñoù: It – Cöôøng ñoä doøng saùng sau khi qua dung dòch Io – Cöôøng ñoä doøng saùng roïi vaøo e – Cô soá logarit töï nhieân L – Chieàu daøy cuûa lôùp K – Heä soá haáp phuï Neáu ñoåi sang cô soá logarit thaäp phaân ta ñöôïc phöông trình coù daïng: (4) Trong phöông trình naøy, heä soá K goïi laø heä soá taét. Töø ñònh luaät naøy ta suy ra: 1. Tæ soá giöõa cöôøng ñoä doøng saùng sau khi xuyeân qua lôùp dung dòch vôùi cöôøng ñoä doøng saùng roïi vaøo, khoâng phuï thuoäc vaøo cöôøng ñoä tuyeät ñoái cuûa doøng saùng roïi vaøo. 2. Neáu chieàu daøy lôùp dung dòch taêng theo caáp soá coäng thì cöôøng ñoä doøng saùng sau khi xuyeân qua lôùp ñoù giaûm theo caáp soá nhaân. Ñeå hieåu roõ yù nghóa vaø trò soá cuûa heä soá K, ta giaû thieát raèng cöôøng ñoä doøng saùng sau khi qua lôùp dung dòch giaûm ñi 10 laàn, töùc laø: Theo phöôøng trình (4) thì 10 – KL = 10 – 1 = 10 vaø KL=1 (5) Do ñoù: Nhö vaäy, khi heä soá taét coù trò soá baèng ñaïi löôïng nghòch ñaûo cuûa chieàu daøy lôùp dung dòch (thöôøng ño baèng cm) thì coù khaû naêng laøm cöôøng ñoä doøng saùng ñi qua noù yeáu ñi 10 laàn. Heä soá K chæ phuï thuoäc vaøo baûn chaát chaát tan vaø böôùc soùng aùnh saùng roïi vaøo. Do ñoù ñònh luaät Bougueur_Lambert chæ ñuùng cho tia ñôn saéc, töùc laø cho aùnh saùng coù böôùc soùng xaùc ñònh. Khi nghieân cöùu söï haáp thuï aùnh saùng bôûi dung dòch, Beer ñaõ xaùc ñònh raèng heä soá taét k tæ leä vôùi noàng ñoä cuûa chaát haáp thuï, töùc laø: K=L (6) ÔÛ ñaây: C- Noàng ñoä chaát tan - Heä soá khoâng phuï thuoäc noàng ñoä. Ñònh luaät Beer töông töï ñònh luaät Bougueur_Lambert Ñinh luaät Bougueur_Lambert khaûo saùt söï thay ñoåi ñoä haáp phuï aùnh saùng dung dòch coù noàng ñoä khoâng ñoåi, khi thay ñoåi chieàu daøy lôùp haáp phuï. Coøn ñònh luaät Bia khaûo saùt söï thay ñoåi ñoä haáp phuï aùnh saùng bôûi dung dònh coù chieàu daøy khoâng ñoåi, khi thay ñoåi noàng ñoä. Keát hôïp caùc coâng thöùc (4) vaø (6) ta ñöôïc phöông trình cuûa ñònh luaät cô baûn cuûa phöông phaùp ño maøu: ñònh luaät Bougueur_Lambert -Beer: (7) Neáu noàng ñoä C ñöôïc bieåu dieãn baèng phaân töû gam/lít, coøn chieàu daøy lôùp L – baèng cm thì goïi laø heä soá taét phaân töû, ñoù laø heä soá phuï thuoäc vaøo böôùc soùng cuûa aùnh saùng roïi vaøo, baûn chaát chaát tan, nhieät ñoä dung dòch. Baèng caùch bieán ñoåi phöông trình (7) ta coù theå ruùt ra yù nghóa cuûa moät ñaïi löôïng thöôøng gaëp trong phöông phaùp ño maøu. Tyû soá giöõa cöôøng ñoä doøng saùng sau khi qua dung dòch (It) vôùi cöôøng ñoä doøng saùng roïi vaøo dung dòch (Io) goïi laø ñoä truyeàn qua, kyù hieäu baèng: Ñaïi löôïng T öùng vôùi chieàu daøy lôùp dung dòch baèng 1cm goïi laø heä soá truyeàn qua. Log cuûa ñaïi löôïng nghòch ñaûo vôùi ñoä truyeàn qua goïi laø ñoä taét, kyù hieäu E (extinction) hay maät ñoä quang,kyù hieäu D (optical dencity). Töø coâng thöùc naøy ta suy ra raèng maät ñoä quang D tyû leä thuaän vôùi noàng ñoä chaát tan trong dung dòch. VIII.Phöông Phaùp Saéc Kyù Giaáy 1.Nguyeân lyù cô baûn cuûa phöông phaùp : Coù nhieàu phöông phaùp saéc kyù nhöng trong kyõ thuaät cheá bieán thöïc phaåm, phöông phaùp saéc kyù giaáy ñöôïc duøng nhieàu nhaát. 2.Giaáy saéc kyù : laø loaïi giaáy coù khaû naêng giöõ treân beà maët moät löôïng nöôùc lôùn. Trong khí quyeån baõo hoaø hôi nöôùc, giaáy thaám ñöôïc 22% nöôùc, theo troïng löôïng giaáy. Giaáy saéc kyù laø loaïi giaáy ñaëc bieät laøm töø loaïi boâng cao caáp, coù haøm löôïng xenluloza raát cao (>99%). Trò soá Rf: Trò soá Rf cuûa moät chaát laø chæ soá giöõa quaõng ñöôøng ñi ñöïôc cuûa chaát ñoù treân quaõng ñöôøng ñi cuûa dung moâi (di ñoäng) treân giaáy. Giöõa trò soá Rf vaø heä soá phaân boá () lieân heä vôùi nhau theo phöông trình : Trong ñoù : Ñoä aåm giaáy P- Khoái löôïng giaáy Caên cöù vaøo trò soá Rf (trong cuøng moät heä dung moâi, ôû cuøng moät nhieät ñoä) ta coù theå bieát ñöôïc thöù töï saép xeáp cuûa caùc chaát caàn phaân chia treân giaáy, nghóa laø coù theå ñònh tính ñöïôc caùc chaát (caùc giaù trò Rf cuûa caùc chaát thöôøng ñöôïc coâng boá trong caùc saùch). Tuy nhieân, trong thöïc teá, nhaát laø ôû ñieàu kieän nöôùc ta (khí haäu, thieát bò, v.v…) giaù trò Rf cuûa chaát caàn phaân chia thöôøng khoâng giöõ ñöôïc coá ñònh, neân caùch toát nhaát ñeå nhaän bieát töøng chaát (ñònh tính) laø cho chaát tieâu chuaån vaø chaát caàn phaân chia chaïy song song treân cuøng moät giaáy saéc kyù. Muoán tuû saéc kyù baõo hoaø hôi dung moâi thì tuû phaûi kín vaø trong tuû neân ñaët moät soá coác chöùa dung moâi, trong moãi coác coù ñöïng moät vaøi taám giaáy saéc kyù. Trong löôïng phaân töû : noùi chung trò soá Rf taêng theo chieàu taêng cuûa troïng löôïng phaân töû caùc chaát caàn phaân chia. Dung moâi : thöôøng duøng röôïu nhieàu cacbon (butylic, amylic) laøm dung moâi chaïy saéc kyù caùc chaát. Neáu taêng haøm löôïng nöôùc trong heä dung moâi thì Rf cuõng taêng. Ñaëc bieät, neáu theâm axit hoaëc bazô vaøo heä dung moâi, seõ laøm thay ñoåi ñoä phaân ly cuûa chaát tan, aûnh höôûng ñeán söï tích ñieän cuûa nhoùm chöùc phaân cöïc cuûa chaát tan, do ñoù laøm thay ñoåi roõ reät trò soá Rf, thaäm chí coù khi laøm thay ñoåi caû thöù töï saép xeáp cuûa caùc veát chaát tan treân saéc phoå. 3.Dung moâi : Khaû naêng phaân chia caùc chaát phuï thuoäc chuû yeáu vaø heä soá phaân boá cuûa chaát tan giöõa hai töôùng di ñoäng vaø baát ñoäng. Do ñoù vieäc löïa choïn dung moâi coù yù nghóa quan troïng haøng ñaàu. Caên cöù ñeå choïn dung moâi di ñoäng : Caàn phaûi choïn dung moâi di ñoäng naøo maø trong dung moâi ñoù caùc chaát bò phaân chia coù ñoä tan beù vaø coá ñònh. Neáu chaát bò phaân chia coù ñoä tan lôùn thì noù seõ di chuyeån song song vôùi dung moâi. Neáu coù ñoä tan beù trong dung moâi di ñoäng thì chaát caàn phaân chia seõ naèm ngay taïi veát chaám. Ñeå phaân chia toát caùc chaát thì heä soá phaân boá cuûa chuùng phaûi lôùn hôn 1 (), nghóa laø ñoä tan cuûa chuùng trong dung moâi baát ñoäng phaûi lôùn hôn dung moâi di ñoäng. Ngoaøi ra coøn phaûi bieát ñoä tan cuûa caùc chaát caàn phaân chia trong hoãn hôïp cuûa chuùng khaùc nhau theá naøo trong dung moâi. Tröôøng hôïp khoâng khaùc nhau thì khoâng theå phaân chia ñöôïc. Ñoái vôùi caùc chaát tan trong nöôùc thì duøng dung moâi höõu cô hoaëc hoãn hôïp dung moâi höõu cô – nöôùc ñeå laøm dung moâi di ñoäng. Ngöôïc laïi, ñoái vôùi caùc chaát tan ñöôïc trong dung moâi höõu cô maø khoâng tan trong nöôùc, thì duøng dung dòch nöôùc baõo hoaø dung moâi höõu cô laøm dung moâi di ñoäng. Trong tröôøng hôïp ñaàu, dung moâi baát ñoäng laø nöôùc; tröôøng hôïp sau laø caùc dung moâi phaân cöïc hoaëc ít phaân cöïc. 4.Caùc phöông phaùp chaïy saéc kyù Phöông phaùp moät chieàu : ngöôøi ta cho dung moâi di ñoäng chaïy töø ñaàu treân cuûa giaáy xuoáng hoaëc töø ñaàu döôùi cuûa giaáy leân. Cho dung moâi di ñoäng töø döôùi leân chæ coù keát quaû toát khi caùc chaát caàn phaûi chia coù Rf khaùc nhau roõ reät. Vì dung moâi luùc naøy ngoaøi vieäc chòu taùc duïng cuûa löïc mao daãn huùt leân, coøn bò troïng löïc keùo xuoáng. Cho dung moâi di ñoäng töø treân xuoáng thöôøng ñöôïc duøng ñeå taùch hoãn hôïp caùc chaát coù Rf gaàn nhau. Öu ñieåm cuûa phöông phaùp naøy laø : nhôø söùc huùt cuûa troïng löïc laøm dung moâi chaïy xuoáng nhanh hôn, giuùp cho caùc chaát deã taùch khoûi nhau hôn. Tuy nhieân, phöông phaùp treân xuoáng ñoøi hoûi thao taùc phöùc taïp hôn, neân ñeå taùch hoãn hôïp ít chaát vaø caùc chaát coù Rf khaùc nhau roõ reät, ngöôøi ta hay dung phöông phaùp döôùi leân. Phöông phaùp hai chieàu : öu ñieåm cuûa phöông phaùp naøy laø taùch ñöïôc hoãn hôïp caùc chaát coù Rf raát gaàn nhau maø trong phöông phaùp moät chieàu khoâng theå taùch ra ñöïôc. Trong phöông phaùp naøy, ngöôøi ta cho hai dung moâi chaïy theo hai chieàu giaáy vuoâng goùc vôùi nhau. Ngoaøi ra coøn phöông phaùp saéc kyù troøn, cho dung moâi chaïy töø taâm giaáy ñaët naèm ngang toaû ra caùc phía, song khaû naêng taùch cuõng khoâng toát laém, neân phöông phaùp naøy cuõng ít phoå bieán. 5. Caùc thuoác hieän maøu saéc kyù : Giaáy saéc kyù sau khi ñöôïc nhoû caùc chaát caàn phaân chia, ñeå khoâ vaø cho vaøo tuû chaïy saéc kyù thì sau moät thôøi gian nhaát ñònh, dung moâi chaïy treân giaáy ñeán moät ñoaïn nhaát ñònh, laáy giaáy ra khoûi tuû vaø ñeå khoâ vaø phun caùc thuoác hieän maøu ñeå hieän veát caùc chaát caàn phaân chia treân saéc phoå. Noùi chung, caùc thuoác hieän maøu saéc kyù laø caùc chaát hoaù hoïc, coù phaûn öùng taïo thaønh hôïp chaát maøu vôùi chaát caàn phaân chia (trong nhöõng ñieàu kieän phaûn öùng nhaát ñònh : noàng ñoä thuoác hieän, noàng ñoä caùc chaát caàn phaân chia, nhieät ñoä, v.v…) Coù hai loaïi thuoác hieän maøu saéc kyù : Thuoác hieän chung : laø loaïi thuoác hieän coù phaûn öùng vôùi nhieàu chaát trong cuøng hoãn hôïp chaát caàn phaân chia. Thuoác hieän ñaëc bieät : laø thuoác hieän chæ coù phaûn öùng ñaëc hieäu vôùi moät chaát trong hoãn hôïp chaát caàn phaân chia. 6.Saéc kyù ñònh löôïng : Ñònh löôïng laø khaâu cuoái cuøng, tieáp sau khaâu ñònh tính (taùch caùc chaát caàn phaân chia treân giaáy saéc kyù). Thöôøng tieán haønh ñònh löôïng nhö sau : Sau khi saéc phoå ñöôïc hieän maøu baèng thuoác hieän thích hôïp, duøng buùt chì khoanh nhöõng voøng troøn dieän tích baèng nhau quanh veát maøu chaát caàn xaùc ñònh vaø chaát chuaån (chaám treân cuøng moät giaáy saéc kyù vaø cuøng moät ñieàu kieän chaïy saéc kyù) ñoàng thôøi khoanh moät hoaëc hai voøng treân khoaûng giaáy traéng (khoâng coù veát maøu) ñeå laøm maãu traéng. Sau ñoù caét nhöõng khoanh troøn ra khoûi giaáy vaø cho vaøo oáng so maøu, cho dung moâi thích hôïp ñeå thoâi maøu. Ñeå moät thôøi gian cho maøu thoâi ra heát, roài ñem ño maøu treân maùy so maøu vôùi kính loïc vaø cuvet thích hôïp. B.CAÙC PHÖÔNG PHAÙP XAÙC ÑÒNH CACÙ LOÏAI ÑÖÔØNG I.Phöông phaùp ñònh tính 1. Caùc pheùp thöû hoùa hoïc Hydro carbon Pheùp thöû Ñieàu kieän Keát quaû Ñöôøng khöû Glucose Fructose Maltose Lactose Dung dòch Benedict Nghieàn maãu moâ vôùi moät chuùt nöôùc, loïc cho 2 cm3 dòch chieát vaøo oáng nghieäm, theâm 2 cm3 dung dòch Benedict, ñun noùng tôùi 950C trong 2 phuùt Ñoåi maøu hoaëc cho keát tuûa maøu ñoû gaïch Dung dòch Fehling 1 vaø 2 Cho 1 cm3 dung dòch Feling 1 vaø 1cm3 dung dòch Fehling 2 vaøo 2cm3 dung dòch chieát moâ, ñeán 920C trong 2 phuùt Ñoåi maøu hoaëc cho keát tuûa maøu ñoû gaïch Ñöôøng khoâng khöû Saccharose (ñöôøng mía) Dung dòch Benedict Thöû nhö vôùi ñöôøng khöû seõ khoâng cho phaûn öùng. Ñun noùng 2 cm3 dung dòch chieát moâ töôi vôùi 1 cm3 dung dòch HCl loaõng ñeå thuûy phaân ñöôøng mía thaønh caùc ñöôøng ñôn , trung hoøa baèng NaOH, laøm pheùp thöû nhö ñoái vôùi ñöôøng khöû Ñoåi maøu hoaëc cho keát tuûa maøu ñoû gaïch Tinh boät Iot trong dung dòch KI Nhoû leân maãu moâ laøm naùt vôùi nhieät ñoä trong phoøng Maøu xanh ñen Glycogen Iot trong dung dòch KI Nhoû leân maãu moâ laøm naùt vôùi nhieät ñoä trong phoøng Maøu ñoû tím Cellulose Dung dòch Schultz Cho laùt caét moâ cho vaøo dung dòch vaø ñöa leân kính quang hoïc ñeå xem Maøu tím Lignin Dung dòch phlorluxin acid hoùa Cho laùt caét moâ cho vaøo dung dòch vaø ñöa leân kính quang hoïc ñeå xem Maøu saùng ñoû 2. Caùc pheùp thöû baèng Enzym ♦ Glucose : xaùc ñònh baèng Enzym hexokinase theo caùc phaûn öùng sau hexokinase D-glucose + ATP ADP + glucose-6-phosphat + NADP+ G-6-phosphat dehydrogenase ADP + glucose-6-phosphat + NADP+ gluconate-6-phosphat + NADPH +H+ ♦ Fructose : enzym hexokinase cuõng taùcñoäng leân fructose . Xaùc ñònh fructose sau khi ñaõ xaùc ñònh glucose D-glucose + ATP ADP + Fructose -6-phosphat Glucose phospho isomerase ADP + Fructose -6-phosphat Glucose-6-phosphat Galactose dehyrogenase ♦ Galactose : D-galactosenic acid + NADH + H+ D-galactose + NAD+ Mannose : xaùc ñònh mannose töï do theo phöông trình phaûn öùng sau Hexokinase D-mannose + ATP ADP + Mannose-6-phosphat Phosphomannose isomerase Mannose-6-phosphat Fructose-6-phosphat ♦Saccharose : Saccharose thöôøng khoâng coù trong teá baøo ñoäng vaät, xaùc ñònh saccharose theo phöông trình phaûn öùng sau ñaây: D-fructosidase Sacchrose + H2O D-glucose + D-fructose a-glucosidase ♦ Maltose Maltose + H2O 2 D-glucose ♦ Lactose thöôøng coù trong söõa b-galactosidase Lactose + H2O D-galactose + D-glucose ♦ Rafinose coù trong cuû caûi ñöôøng a-galactosidase Rafinose + H2O D-galactose + Saccharose ♦Tinh boät : coù nhieàu trong thöïc vaät vaø trong moät soá vi sinh vaät Amyloseglucosidase Tinh boät + (n – 1) H2O n-D-glucose 3. Phaûn öùng vôùi amin thôm Nhieàu amin thôm seõ ñoâng ñaëc laïi vôùi aldose vaø cetose trong acid acetic tinh khieát ñeå hình thaønh caùc saûn phaåm maøu maø heä soá haáp thu cuûa nhöõng chaát naøy ñöôïc duøng ñeå ñònh tính cho moät glucid hoaëc moät nhoùm glucid Söû duïng nhöõng amin thôm hoaëc ño löôøng haáp thu ôû nhöõng böôùc soùng xoay chieàu xen keû ñeå cho ra moät ñoä rieâng bieät cho moãi loaïi ñöôøng. Glucose, mantose, glactose phaûn öùng vôùi toluidine taïo ra caùc saûn phaåm coù maøu xanh vôùi cuøng heä soá cöïc ñaïi haáp thuï ôû 630nm trong khi ñoù fructose khoâng haáp thu ôû böôùc soùng naøy . Disaccharide phaûn öùng ôû nhöõng caáp ñoä khaùc nhau vaø pentose cho saûn phaûm maøu maø phaân töû coù heä soá haáp thu trong khoaûng 480-630nm Caùc amin thôm ñöôïc söû duïng bao goàm p-aminosalicylic acid, p-aminobezoic, diphenylamin, p-aminophenol .P-aninophenol hoaït ñoäng ôû nhoùm ketose ñöôïc duøng ñeå ñònh löôïng fructose 4. Phaûn öùng vôùi acid maïnh vaø phenol Khi ñun moät acid maïnh vôùi pentose vaø hexose bò ñehydrat hoùa taïo thaønh daãn xuaát furfural vaø hyroxyfurfural . Nhoùm andehyde cuûa nhoùn naøy seõ ngöng tuï vôùi hoãn hôïp phenolic taïo thaønh saûn phaåm coù maøu laøm cô sôû cho vieäc ñònh tính glucid. ¨Phaûn öùng maøu cuûa chaát ñöôøng Phaûn öùng maøu toång quaùt (phaûn öùng Molish) Taát caû caùc chaát ñöôøng ñeàu cho maùu tím ñoái vôùi dung dòch Naphthol trong H2SO4 ñaäm ñaëc. Ñoå trong oáng nghieäm 1ml dung dòch ñöôøng 1% vaø 2 gioït dung dòch Naphthol 15% trong röôïu. Laéc ñeàu, nghieâng oáng vaø cho H2SO4 ñaäm ñaëc töø töø theo thaønh oáng. Coù söï taïo thaønh moät lôùp maøu tím hieän ra ôû maët ngaên caùch giöõa hai chaát loûng. Neáu thay theá baèng anthrone taïo thaønh saûn phaåm coù maøu xanh. * Phaûn öùng khöû cuûa ñöôøng Tính khöû oxygen cuûa cetose vaø aldose Phaûn öùng vôùi thuoác thöû Fehling Thuoác khöû naøy laø dung dòch CuSO4 vôùi dung dòch soude ñaäm ñaëc vaø tartrat keùp natrium vaø kalium. Taùc duïng cuûa soude ñaäm ñaëc leân CuSO4 cho hydroxyd ñoàng( CuO , H2O) tan trong dung dòch nhôø söï hieän dieän cuûa tartrat . 2(CuO , H2O) → Cu2O + 2H2O + O Trong moät oáng nghieäm ñoå 1ml thuoác thöû Fehling vaø 1ml dung dòch glucose . Ñun soâi caùch thuûy trong 5 phuùt coù traàm hieän ñoû gaïch Cu2O nhôø söï khöû ñoàng nhò thaønh ñoàng nhaát bôûi glucose Phaûn öùng vôùi acid piric 2ml piric + 1 gioït kieàm ñaëc +1 ml glucose cho maøu vaøng Phaûn öùng vôùi thuoác thöû phenyl hydrozin Trong moâi tröôøng acid acetic, chaát ñöôøng taùc duïng vôùi phenyl hydrozin cho ta moät hôïp chaát goïi laø osazon ñöôïc bieåu tính ôû daïng tinh theå, quang tính vaø dung ñieåm cuûa chuùng. Thuoác thöû phenyl hydrazine Caân 1g Chlohyrate Phenyl hydrazine vaø 3g CH3-COONa theâm 1ml CH3COOH ñaäm ñaëc vaø 5 ml nöôùc caát. Ñun nheï laéc ñeàu ñeå hoøa tan. Phaûn öùng vôùi thuoác thöû phenyl hydrazin Trong oáng thöû ñöïng 1ml thuoác thöû phenyl hydrazin ta theâm 1ml trong nhöõng dung dòch sau ñaây : glucose, fructose , galactose , lactose , maltose, arabinose vaø xylose Ñun soâi caùch thuûy trong 30 phuùt ñeå nguoäi töø töø ta ñöôïc moät tinh theå maøu vaøng II.Phaân tích ñònh löôïng Döïa vaøo caùc phöông phaùp ñaõ trình baøy trong phaàn A,ta coù theå ñònh löôïng caùc loaïi ñöôøng ¨ Moät vaøi caùch xaùc ñònh caùc loaïi ñöôøng cuï theå *Phaân tích ñöôøng mía : Thaønh phaàn ñöôøng mía Löôïng ( min- max)(g) Saccharose 71- 81,5 Ñöôøng khöû 0,1- 0,5 Xô baõ 8- 13 Nöôùc 80- 88 ¨Xaùc ñònh Saccharose : Phöông phaùp chæ thò xanh methylen Phaûn öùng ñöôøng khöû cuõng töông töï nhö phöông phaùp Bertrand chæ khaùc laø Cu2O taïo neân ñöôïc hoøa tan baèng ferrocyanur kali, cuoái cuøng chæ thò xanh methylen chuyeån thaønh khoâng maøu Dung dòch Fehling A : 35 g CuSO4 .5H2O + 0.05 g xanh methylen + nöôùc caát thaønh 100ml dung dòch Fehling B: 117g kali tatrat + 9,4 g kali ferrocyanur K4(Fe(CN)6) + 26,4 g NaOH + nöôùc caát taïo thaønh 100ml dung dòch Caân 10g Saccharose cho vaøo bình ñònh möùc 200ml, cho theâm 100g nöôùc caát vaø 1ml dung dòch HCl ñaëc. Ñem ñun trong noài caùch thuûy ôû 700C trong 30 phuùt, ñeå nguoäi cho theâm nöôùc caát ñeå ñöôïc dung dòch ñöôøng 5% Caân 10g ñöôøng khöû cho vaøo bình noùn 250 ml, cho 10 ml nöôùc caát, 5 ml dung Fehling A vaø 5 ml dung dòch Fehling B, ñem ñun soâi, nhoû nhanh dung dòch glucose tieâu chuaån vaøo, maøu xanh dung dòch seõ chuyeån thaønh khoâng maøu. (VO – V1)0.1 X = G G: Löôïng ñöôøng kính ñem phaân tích VO : theå tích glucose chuaån 0,1 g maãu chuaån V1: theå tích glucose chuaån 0,1 g maãu ñöôøng ¨Ñöôøng caùt, ñöôøng pheøn, ñöôøng boät : ¨Xaùc ñònh haøm löôïng ñöôøng khöû Thaønh phaàn : cho 2g ñöôøng vaøo bình noùn 250ml, theâm 100 ml nöôùc caát, nhoû vaøi gioït phenolphtalein 10%, trung hoøa dung dòch baèng NaOH 20% + 20 – 50 ml dd Pb(CH3COONa)2 Laáy 25 ml dung dòch laøm maãu thöû cho vaøo bình noùn, cho theâm 25 ml dd F.A + 25 ml dd F.B, tieáp tuïc ñònh löôïng ñöôøng baèng moät trong caùc caùch treân . ¨Xaùc ñònh haøm löôïng Saccharose: theo phöông phaùp Bertrand X= (A – B) . 0,95 A: löôïng glucose sau thuûy phaân. B: löôïng ñöôøng khöû xaùc ñònh ñöôïc ôû treân. Maøu saéc Muøi Vò Hình thöùc Ñöôøng caùt Vaøng nhaït, vaøng naâu. Ñöôøng bìnhthöôøng Ngoït, khoâng chua, khoâng ñaéng Tinh theå ñeàu, rôøi, khoâ. Ñöôøng pheân Naâu töôi, naâu saãm Thôm muøi ñöôøng Ngoït, khoâng chua, khoâng ñaéng Khoái chöõ nhaät, saéc caïnh Ñöôøng boät Vaøng nhaït, vaøng naâu Thôm muøi ñöôøng Ngoït, khoâng chua, khoâng ñaéng Haït nhoû, tôi Phaân tích Glucose töø saûn phaåm giaøu tinh boät : Xaùc ñònh haøm löôïng glucose, maltose, dextrin, tinh boät trong saûn phaåm : a) Phöông phaùp Bertrand caûi tieán : ¨Xaùc ñònh glucose: Duøng thuoác thöû oxi hoùa rieâng glucose : CuSO4 + 4NaCH3COO Na2SO4 + Na2 [Cu(CH3COO)4] CH2OH – (CHOH)4 – CHO + 2Na2 [Cu(CH3COO)4] + 2H2O Cu2O + 4CH3COOH + CH2OH – (CHOH)4 – COOH Töø löôïng Cu2O ta tính ñöôïc löôïng ñöôøng khöû BAÛNG TÌM LÖÔÏNG GLUCOZA Glucoza (mg) 0,1N(ml) Glucoza (mg) 0,1N(ml) Glucoza (mg) 0,1N(ml) Glucoza (mg) 0,1N(ml) 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 2,34 2,69 3,06 3,42 3,78 4,14 4,49 4,85 5,22 5,49 5,57 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 6,28 6,62 6,96 7,29 7,63 7,97 8,16 8,67 9,00 9,28 9,56 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 9,83 10,11 10,40 10,68 10,96 11,23 11,51 11,80 12,04 12,43 12,51 43 44 45 46 47 48 49 50 12,76 12,84 13,24 13,48 13,73 13,96 14,20 14,44 ¨Xaùc ñònh Maltose :Maltose ñöôïc xaùc ñònh theo phöông phaùp duøng hieäu soá baèng caùch duøng thuoác thöû oxyhoùa caû Maltose laãn glucoza roài suy ra Maltose BAÛNG TÌM MANTOZA THEO GLUCOZA Glucoza (mg) 0,1N(ml) Glucoza (mg) 0,1N(ml) Glucoza (mg) 0,1N(ml) Glucoza (mg) 0,1N(ml) 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 1,52 1,68 1,81 2,00 2,16 2,32 2,48 2,63 2,79 2,95 3,14 3,27 3,43 3,59 3,75 3,90 4,07 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 4,28 4,29 4,54 4,70 4,87 5,04 5,18 5,34 5,52 5,66 5,12 5,96 6,16 6,30 6,46 6,62 6,78 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 6,93 7,09 7,25 7,41 7,57 7,73 7,89 8,05 8,21 8,37 8,53 8,68 8,84 9,00 9,16 9,32 9,48 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 9,64 9,80 9,96 10,11 10,28 10,41 10,64 10,75 10,91 11,08 11,20 11,38 11,55 11,71 11,87 ¨Xaùc ñònh Dextrin : Dextrin bò keát tuûa hoaøn toaøn trong coàn, coøn glucose, maltose tan trong coàn. ¨Xaùc ñònh tinh boät : Trong glucoza thaønh phaåm, tinh boät chuû yeáu ôû daïng hoaø tan, neân phaûi xaùc ñònh baèng caùch cho glucoza thaønh phaåm thuûy phaân toaøn boä, xaùc ñònh toång löôïng glucoza roài tröø ñi löôïng glucoza töï do, mantoza, dextrin ñaõ xaùc ñònh ôû treân, seõ bieát ñöôïc glucoza do tinh boät thuyû phaân ra, sau ñoù tính ra tinh boät. b) Phöông phaùp duøng Iod : ¨Xaùc ñònh Glucose : Nhö phöông phaùp Bertand caûi tieán nhöng löôïng Cu2O ñöôïc hoøa tan baèng iod, duøng natrithiosulfat chuaån ñoä löôïng iod dö vôùi chæ thò tinh boät hoøa tan. BẢNG TÌM LƯỢNG GLUCOZA 0,1N (ml) Glucoza (mg) 0,1N (ml) Glucoza (mg) 0,1N (ml) Glucoza (mg) 0,1N (ml) Glucoza (mg) 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 7,8 7,9 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 8,8 8,9 19,07 19,28 19,44 19,69 19,89 20,10 20,32 20,53 20,76 20,97 21,21 21,43 21,66 21,90 21,13 22,41 22,62 22,87 23,11 23,37 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 9,7 9,8 9,9 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 10,7 10,8 10,9 23,64 23,89 24,16 24,23 24,70 24,97 25,25 25,54 25,83 26,12 26,42 26,72 27,02 27,32 27,64 27,95 28,27 28,60 28,92 29,26 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 11,7 11,8 11,9 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 12,6 12,7 12,8 12,9 29,60 29,95 30,28 30,64 31,00 31,36 31,72 32,09 32,47 32,86 33,24 33,63 33,92 34,36 34,80 35,25 35,67 36,10 36,53 36,96 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 13,6 13,7 13,8 13,9 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 14,6 14,7 14,8 14,9 15,0 37,41 37,87 38,30 38,77 39,23 39,62 40,19 40,67 41,16 41,67 42,17 42,68 43,21 43,73 44,27 44,81 45,36 45,91 46,48 47,05 47,62 ¨Xaùc ñònh maltose: Iod trong dung dòch kieàm cuõng oxy hoùa maltose . Xaùc ñònh toång löôïng Maltose + Glucose – löôïng Glucose, ta coù theå tính ñöôïc löôïng maltose : CH2OH – (CHOH)4 – CHO + I2 + 3NaOH CH2OH – (CHOH)4 – COONa + 2NaI + 2H2O BẢNG TÌM SỐ ml 0,1N ỨNG VỚI GLUCOZA. (KHI XAÙC ĐỊNH MANTOZA) Glucoza (mg) 0,1N (ml) Glucoza (mg) 0,1N (ml) Glucoza (mg) 0,1N (ml) Glucoza (mg) 0,1N (ml) 19,07 19,28 19,44 19,69 19,89 20,10 20,32 20,53 20,76 20,97 21,21 21,43 21,66 21,90 22,13 22,41 22,62 22,87 23,11 23,37 2,12 2,14 2,16 2,19 2,21 2,23 2,26 2,28 2,31 2,33 2,36 2,38 2,41 2,43 2,46 2,49 2,51 2,54 2,57 2,60 23,64 23,89 24,16 24,43 24,70 24,97 25,25 25,83 26,12 26,42 26,72 27,32 27,64 27,95 28,27 28,60 28,92 29,26 29,60 29,95 2,63 2,65 2,66 2,71 2,74 2,75 2,80 2,87 2,90 2,94 2,97 3,04 3,07 3,11 3,14 3,17 3,21 3,25 3,29 3,33 30,28 30,64 31,00 31,36 31,72 32,09 32,47 32,86 33,24 33,63 33,92 34,36 34,84 35,25 35,67 36,10 36,53 36,96 37,41 37,87 3,36 3,40 3,44 3,48 3,52 3,57 3,61 3,65 3,69 3,74 3,78 3,82 3,87 3,92 3,96 4,01 4,06 4,11 4,16 4,21 38,30 38,77 39,62 40,19 40,67 41,16 41,67 42,17 42,68 43,21 43,73 44,27 44,81 45,36 45,91 46,48 47,05 47,62 4,26 4,31 4,40 4,47 4,52 4,57 4,63 4,69 4,74 4,80 4,86 4,92 4,98 5,04 5,10 5,15 5,23 5,29 ª Saéc kí giaáy : Döïa vaøo tính chaát glucose, maltose, dextrin deã tan trong nöôùc vaø taùch ra treân saéc kyù giaáy khi chuùng ñöôïc keùo baèng heä dung moâi thích hôïp. Caân 10 g glucose ( maãu phaân tích ) cho vaøo bình ñònh möùc 100ml cho nöôùc caát deán vaïch ñònh möùc. Nhoû leân saéc kí giaáy FN3 ba chaám moãi chaám 0.01 ml dd bình chöùa caùch nhau 3cm, 3 maãu chaám chöùa glucose vaø maãu maltose, 3 maãu chöùa dextrin Ñaët maãu giaáy vaøo bình chaïy saéc kí vôùi heä dung moâi A(hoaëcB) cho ñeán khi dung moâi chaïy ñöôïc 25cm thì döøng laïi, ñem saáy khoâ, phun thuoác hieän, ñem caét veát ñöôøng dextrin maøu naâu saäm, laáy ñem so maøu chuùa 3ml CH3COOH ñaëc ñeå thoâi maøu töø 1 – 2 giôø ñem so maøu treân maùy. Theo maät ñoä quang hoïc ño ñöôïc maltose, glucose, dextrin tieâu chuaån, ta xaùc ñònh ñöôïc löôïng glucose, maltose, dextrin trong maãu. Dd A : n- butanol,CH3COOH, nöôùc(4:1:5). Dd B : n-butanol, acetol, nöôùc(2:7:1). Thuoác hieän anilin 0,9ml, acid cuûa tatrat 1,7g hoøa tan trong 50 ml C2H6COOH Quaû: laøm keát tuûa pro tröôùc, loïc baõ, ñem ñun caùch thuûy roài ñònh löôïng nhö treân. Pro + Pb(CH3COO)2 Pro keát tuûa K2Cr2O4 + Ca2+ CaCr2O4 + 2K Na2HPO4 + Pb(CH3COO)2 Pb(CH3)2 + CH3COONa Tinh boät : a) Thuûy phaân tinh boät thaønh glucose .Ñònh löôïng ñöôøng khöû roài suy ra löôïng tinh boät .(Nhö ñaõ neâu ôû treân) Phöông phaùp Mecke: thuûy phaân tinh boät Amilase Tinh boät Dextrin + Glucose + Maltose b) Phöông phaùp chuaån ñoä iod: bình 1 :1/5 ml nöôùc caát ; bình 2: 2/5 ml dung dòch thuûy phaân .Cho 10ml iod vaøo moãi bình roài cho 15ml NaOH cho ñeán khi maát maøu iod . Cho acid sulfuaric vao ñeå hoøa tan ñoàng(I) oxid . Iod taùch ra ñöôïc chuaån ñoä baèng natrithiosulfat cho ñeán khi dung dòch coù maøu vaøng .Theâm löông tinh boät vaøo ñeàn khi maát maøu xanh X=(V1 – V2 ).0,009.0,9.V.100/V3g X haøm löôïng tinh boät V1 ml natrithiosunfat bình kieåm tra V2 ml natrithiosunfat bình thí nghieäm V3 ml dung dòch thuûy phaân ñaõ phaân tích V ml dung dòch thuûy phaân ñaõ g soá löôïng nguyeân lieäu ñem phaân tích c)Döïa vaøo khaû naêng laøm quay maët phaúng phaân cöïc aùnh saùng *Phöông phaùp Luff – Schoorl Hoùa chaát : HCl 1,124% , Molydat amoni 2,5 % , Phaân cöïc keá Laáy 5g maãu tinh boät cho vaøo coác 100ml cho theâm 50 ml HCl 1,124 % vaøo .Ñem ñun soâi caùch thuûy, laøm laïnh xuoáng khoaûng 200C cho theâm 5 ml Molydat amoni, cho theâm nöôùc caát vaøo, ñem loïc baõ. Dung dòch tro thu ñöôïc cho vaøo phaân cöïc keá, ño goùc quay : 100 a . 100 [ a]D20 l .5 C = a :chæ soá ñoïc ñöôïc treân maùy phaân cöïc keá [ a]D20 goùc quay rieâng cuûa tinh boät l :chieàu daøi oáng phaân cöïc Goùc quay rieâng cuûa moät soá chaát nhö sau; Khoai taây 194,50 Gaïo 185,90 Ngoâ 184,60 Luùa mì 182,70 Ñan maïch 181,50 Saén 1880 d) Phöông phaùp taùch tinh boät vaø saáy : Hoùa chaát : Bình ñöïng dd C6H6 (coù voøi huùt chaân khoâng , pheãu buchner ,giaáy loïc, becher, bình ñònh möùc Coái chaày söù, coàn 100,70o,99o, ether, HCl 20% . Caùch tieán haønh : Nguyeân lieäu giaøu tinh boät nhö gaïo , khoai lang , khoai taây, caân 1-2 maãu, nghieàn nhuyeãn, cho moät ít ether, khoaáy ñeàu, chuyeån vaøo becher, theâm 20 ml dd HCl 20%, khoaáy cho tan heát tinh boät, ñònh möùc thaønh 100 ml dd baèng nöôùc caát . Huùt 50 ml dd loïc cho vaøo cho vaøo becher chöùa 110 ml coàn 99o khoaáy, ñeå yeân trong 10-15 phuùt trong tuû laïnh cho tinh boät keát tuûa Chuaån bò moät mieáng giaáy loïc ñaõ saáy khoâ, loïc tinh boät, röûa baèng 20 ml coàn 70o vaø 99o ñeán khi heát phaûnh öùng HCl ( thöû baèng AgNO3) Saáy giaáy loïc ôû 130oC, ta thu ñöôïc tinh boät khoâ M - Mtb X = Mm Laáy 100 ml dung dòch thu ñöôïc sau thuûy phaân ñem loïc cho vaøo bình chöùa dung tích 250 ml , cho theâm 6ml dd HCl 30% ñem ñun caùch thuûy trong 2 giôø , laøm laïnh cho theâm 3- 4 gioït methylen da cam , dung NaOH trung hoøa HCl dö ñeán khi dung dòch ñoåi maøu , cho theâm nöôùc caát vaøo .Laáy moät ít dung dòch ñem ñònh löôïng glucose baèng moät trong caùc phöông phaùp treân . (10a – b) . 0,9 (10a – b) * 0,9 C X = C :Khoái löôïng tinh boät töông öùng vôùi 20ml dd ñöôøng duøng trong thí nghieäm a: löôïng glucose trong 20 ml dung dòch thí nghieäm b : löôïng glucose trong 20 ml dung dòch maãu Cho 2ml dung dòch vaøo bình tam giaùc 250ml ,cho 100ml dd HCl 2% ñun caùch thuûy trong 2 giôø ,ñeå nguoäi , nhoû theâm 4 – 5 gioït methylen da cam ,trung hoøa HCl dö baèng NaOH tôùi khi ñoåi maøu ôû 300C. Cho dung dòch vaøo bình ñònh möùc 250ml ,cho theâm nöôùc caát deán möùc vaïch , ñem loïc , xaùc ñònh löôïng glucose trong dung dòch ,ta coù theå tính ñöôïc tinh boät trong nguyeân lieäu a . 150 . 100 TB = bm a : löôïng glucose coù trong 20 ml dung dòch ferrocyanur kali b : löôïng glucose trong 20ml dung dòch ñöôøng loaõng tieâu hao khi ñònh phaân m : khoái löôïng tinh boät ñem thuûy phaân Cellulose Cellulose xô baõ coøn laïi sau khi thuûy phaân tinh boät ,lignin vaø caùc saéc toá khaùc, caùc taïp chaát bò thuûy phaân bôûi kieàm + acid. Sau khi loïc, saáy, ñen nung cellulose thaønh tro, töø haøm löôïng tro tính haøm löôïng cellulose trong maãu thöû. Caân 25g nguyeân lieäu ñaõ ñöôïc nghieàn mòn cho vaøo bình chöùa 50ml nöôùc caát, theâm 10ml HCl ñaäm ñaëc. Ñem ñun soâi dd deán khi tinh boät bò thuûy phaân hoaøn toaøn Pentozan Laø thaønh phaàn cuûa chaát baùn xô (Hemicellulose) cuûa teá baøo thöïc vaät (C5H8O4)n + nH2O nC5H10O 5 Ñun nguyeân lieäu chöùa chöùa pentozan trong dung dòch HCl 12% : Pentozan Pentose furfurol Trong dung dòch, Glucose cuõng bò phaân huûy taïo thaønh oxymethyl- furfurol ,tuy nhieân ñaây laø moät chaát khoâng beàn neân ta coù ñònh löôïng Pentozan : CH – CH Br C – CBr + 2Br2 CH CH BrC CBr O CHO O CHO KBrO3 + 5KBr + 6HCl 3Br2 + 6KCl + 3H2O Br2 + 2KI + 2KBr + I2