Đề tài Quan điểm, giải pháp đẩy mạnh cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước trong thời gian tới

¶ h¬n lµ tu©n theo c¸c quan hÖ chØ huy tËp trung vµ thÓ chÕ hµnh chÝnh. Cuéc khñng ho¶ng cña “Nhµ n­íc phóc lîi chung” ë T©y ¢u ®· khiÕn c¸c ChÝnh phñ ®i ®Õn ñng hé quan ®iÓm kinh tÕ t©n cæ ®iÓn vµ më ®­êng cho viÖc quay l¹i vËn dông réng r·i c¸c c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Ó ®iÒu tiÕt c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. ViÖc thùc hiÖn cæ phÇn ë c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn kh«ng ph¶i lµ ®Ó xo¸ bá nh÷ng chøc n¨ng ®Æc biÖt vÒ kinh tÕ mµ chØ cã khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc míi ®¶m nhËn ®­îc mµ lµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña khu vùc nµy. Do ®ã, chÝnh phñ mçi n­íc ®· lùa chän c¸c ph­¬ng ph¸p tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ sao cho kh«ng lµm suy yÕu khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc, mµ tr¸i l¹i cßn cñng cè cho xøng ®¸ng víi vÞ trÝ quan träng cña nã víi trong nÒn kinh tÕ nh»m thùc hiÖn mét lo¹t chøc n¨ng kinh tÕ vÜ m« v× lîi Ých toµn x· héi. XÐt vÒ quy m«, sau khi tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸, khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc ë c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn cã sù thu hÑp xÐt theo chØ sè vÒ tû lÖ viÖc lµm, tû träng trong tæng t­ b¶n cè ®Þnh vµ thu nhËp quèc d©n. Theo sè liÖu ®­a ra t¹i §¹i héi lÇn thø 12 cña CEEP häp t¹i Ph¸p th¸ng 10 n¨m 1990 trong c¸c DNNN cã 100% vèn Nhµ n­íc vµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc cã vèn hçn hîp Nhµ n­íc-t­ nh©n cña c¸c n­íc EC cã 7370000 ng­êi lµm viÖc, chiÕm gÇn 10,6% sè viÖc lµm trong c¸c ngµnh kinh tÕ kh«ng kÓ n«ng nghiÖp. Tû träng c¸c doanh nghiÖp nµy trong tæng ®Çu t­ t­ b¶n cè ®Þnh lµ 17,3% cßn trong thu nhËp quèc d©n lµ 12% tÝnh trung b×nh trong khèi EC. §¹i l­îng sè häc trung b×nh cña 3 chØ tiªu trªn lµ 13,3% ®­îc CEEP sö dông ®Ó ­íc tÝnh sù ®ãng gãp kinh tÕ cña khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc. So víi n¨m 1982 lµ 16,6% vµ n¨m 1985 lµ 15,3% th× chØ tiªu trªn ph¶n ¸nh sù gi¶m bít cña khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc ë c¸c n­íc khèi EC do qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸. Tuy nhiªn sù suy gi¶m nµy kh«ng lµm thay ®æi vai trß cña khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc trong nh÷ng ngµnh, nh÷ng lÜnh vùc quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ. Khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc vÉn gi÷ ®­îc ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh ®Õn c¸c ngµnh thuéc c¬ së h¹ tÇng nh­: n¨ng l­îng, giao th«ng vËn t¶i, b­u ®iÖn, truyÒn h×nh viÔn th«ng, c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nÆng nh­ luyÖn kim, ®ãng tµu, khai th¸c vµ chÕ biÕn dÇu má, c¸c ngµnh cã hµm l­îng vèn vµ khoa häc kü thuËt cao nh­ hµng kh«ng, nhµ m¸y ®iÖn nguyªn tö, chÕ t¹o c¸c linh kiÖn ®iÖn tö kü thuËt cao. . . Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc ®· cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn ®­îc thùc hiÖn chñ yÕu d­íi c¸c h×nh thøc b¸n cæ phiÕu cña c¸c c«ng ty quèc doanh hay c¸c DNNN qua c¸c së giao dÞch chøng kho¸n, b¸n ®Êu gi¸ cã giíi h¹n ng­êi mua, hoÆc b¸n trùc tiÕp cho nh÷ng ng­êi mua ®­îc lùa chän mét phÇn hay toµn bé cæ phÇn doanh nghiÖp. ViÖc b¸n ®Êu gi¸ hay b¸n trùc tiÕp th­êng ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá trong c¸c lÜnh vùc dÞch vô c«ng céng vµ th­¬ng m¹i, c©n ®èi víi c¸c c«ng ty lín th× phæ biÕn lµ cæ phÇn ho¸ th«ng qua b¸n cæ phiÕu trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. Møc ®é cæ phÇn ho¸ ë tõng c«ng ty lµ tuú thuéc vµo ý ®å cña chÝnh phñ muèn duy tr× ¶nh h­ëng ®Õn møc ®é nµo trong viÖc kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp. Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ®· mang l¹i mét kÕt qu¶ hÕt søc ®iÓn h×nh ë c¸c n­íc ph¸t triÓn lµ h×nh thµnh hµng lo¹t c¸c c«ng ty cæ phÇn hçn hîp Nhµ n­íc-t­ nh©n, trong mét sè lÜnh vùc Nhµ n­íc gi÷ cæ phÇn khèng chÕ, cßn mét sè lÜnh vùc kh¸c Nhµ n­íc chØ cã thÓ gi÷ ë møc cã thÓ kiÓm so¸t ho¹t ®éng hiÖu qu¶ cña chóng. Ch¼ng h¹n, ChÝnh phñ Ph¸p ®· b¸n cæ phiÕu khèng chÕ 11% trong sè cæ phiÕu tham dù 66% trong c«ng ty BLF. C«ng ty cæ phÇn INI cña T©y Ban Nha ®· ®­îc phÐp b¸n 38% trong sè 94% cæ phÇn cña m×nh trong c«ng ty, do ®ã ®· gi¶m phÇn vèn cña Nhµ n­íc xuèng 56%. . . Nh­ vËy cã thÓ nhËn thÊy nÐt ®Æc tr­ng qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn lµ h×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn hçn hîp Nhµ n­íc-t­ nh©n ho¹t ®éng trªn c¬ së thÞ tr­êng vµ luËt ph¸p cña Nhµ n­íc. Nh÷ng c«ng ty quèc doanh vµ c¸c DNNN ®­îc ®æi thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn hçn hîp Nhµ n­íc-t­ nh©n ®· gãp phÇn quan träng lµm cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë c¸c ®¬n vÞ nµy trë nªn n¨ng ®éng n©ng cao ®­îc doanh lîi vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi c¸c c«ng ty cæ phÇn t­ nh©n. Cã thÓ nãi, th«ng qua qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸, sù hîp t¸c vµ th©m nhËp lÉn nhau gi÷a khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc vµ khu vùc kinh tÕ t­ nh©n, kÓ c¶ ë cÊp c«ng ty xuyªn quèc gia ®ang ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng thÕ giíi lµ mét trong nh÷ng con ®­êng n©ng cao hiÖu qu¶ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hçn hîp ë c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn hiÖn nay. 2.2.2 Cæ phÇn ho¸ ë nhãm c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn: @ C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn thuéc khu vùc Mü La Tinh vµ Caribe. Trong c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn th× c¸c n­íc thuéc vïng Mü La Tinh vµ Caribe hiÖn ®ang tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc mét c¸ch tÝch cùc nhÊt. Do ph¶i g¸nh c¸c kho¶n nî to lín trong vµ ngoµi n­íc, nªn c¸c Nhµ n­íc thuéc khu vùc nµy ®· t×m c¸ch rót ra khái c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ b¸n mét phÇn hay toµn bé c¸c xÝ nghiÖp Nhµ n­íc cho c¸c nhµ ®Çu t­ t­ nh©n trong vµ ngoµi n­íc. Cïng víi sù thay ®æi chÕ ®é ngo¹i th­¬ng lËp ra c¸c vïng mËu dÞch tù do vµ c¸c hiÖp ­íc kh«ng thuÕ quan ®Ó khuyÕn khÝch c¹nh tranh buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i lµm ¨n cã hiÖu qu¶, chÝnh phñ c¸c n­íc nµy ®· më ra c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó khuyÕn khÝch t­ b¶n n­íc ngoµi ®Çu t­, t¹o ra nh÷ng ®éng lùc míi cho sù t¨ng tr­ëng. §i liÒn víi chÝnh s¸ch tù do th­¬ng m¹i, c¸c n­íc Mü La Tinh vµ Caribe ®· ®Æt ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ nh­ lµ biÖn ph¸p kh¾c phôc l¹i quan ®iÓm h­íng néi vµ qu¸ tr×nh quèc h÷u ho¸ å ¹t tr­íc ®ã cã thÓ lÊy mét vµi vÝ dô. Thêi kú tõ ®Çu n¨m 1982 ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 1990, Mªxic« ®· cæ phÇn ho¸ vµ t­ nh©n ho¸ 750 trong tæng sè 1155 xÝ nghiÖp Nhµ n­íc. Kho¶ng 17 tû USD thu ®­îc b¸n 12 ng©n hµng vµ c«ng ty ®iÖn tho¹i Telmex. §Õn cuèi n¨n 1992, Nhµ n­íc Mªxic« hi väng cæ phÇn ho¸ nèt 6 ng©n hµng cßn l¹i, c«ng ty b¶o hiÓm Mªxic«, c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt ph©n bãn ®ång thêi ®ang xÐt tíi viÖc l«i kÐo khu vùc t­ nh©n vµo x©y dùng h¹ tÇng c¬ së, ®Æc biÖt lµ c¸c ®­êng cao tèc. C«ng ty Pemex, c«ng ty dÇu löa ®éc quyÒn cña Mªxic« ®ang tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ ®Ó gi¶m kho¶n nî khæng lå 15 tû USD vµ t¨ng c­êng hiÖn ®¹i ho¸ thiÕt bÞ khai th¸c. Sau nhiÒu thËp kû quèc h÷u ho¸ m¹nh mÏ, Argentina ®· ®­a ra mét ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ c«ng ty hµng kh«ng quèc gia vµ c«ng ty ®éc quyÒn ®iÖn tho¹i cña Nhµ n­íc nh»m gi¶i quyÕt mét phÇn trong ch­¬ng tr×nh thanh to¸n nî quèc gia. ViÖc cæ phÇn ho¸ nµy ®· gi¶m ®­îc nî n­íc ngoµi 7 tû USD. ChÝnh phñ Argentina ®ang xóc tiÕn mét ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ ®Õn n¨m 1998 nh»m ®¹t ®­îc kho¶ng 6 tû USD (2 tû USD cã thÓ b¸n vµ 6 tû USD d­íi d¹ng chuyÓn thµnh cæ phÇn cho c¸c mãn nî trong vµ ngoµi n­íc). §ã lµ c¸c xÝ nghiÖp c«ng céng gåm 5 tuyÕn xe löa ®­êng dµi, hÖ thèng ®­êng xe ®iÖn ngÇm vµ ®­êng xe ®iÖn c«ng céng ë Buenos Aires. C«ng ty cÊp n­íc OSN ë Buenos Aires, c«ng ty khÝ ®èt quèc gia, nhµ m¸y thÐp Bonisa, c¸c nhµ m¸y thuû ®iÖn, ng©n hµng tiÕt kiÖm vµ tÝn dông quèc gia CNAS, c«ng ty dÇu löa Gen Mosconi vµ Bahia Blanca. Ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ ë Brazil ®­îc tiÕn hµnh chËm h¬n víi nhiÒu khã kh¨n ban ®Çu nh­ng ®· ®¹t ®­îc b¾t ®Çu b»ng viÖc b¸n c«ng ty s¾t thÐp khæng lå Usiminas víi gi¸ 1,4 tû USD vµo th¸ng 10 n¨m 1991. Tõ ®ã ®Õn th¸ng 3 n¨m 1992, ch­¬ng tr×nh diÔn ra thuËn lîi b»ng viÖc b¸n c¸c cæ phÇn cña c«ng ty söa ch÷a m¸y bay Celma ®­îc 907 triÖu USD, c«ng ty vËn t¶i Mafersa ®­îc 484 triÖu USD, c«ng ty s¾t thÐp Piatini ®­îc 106,2 triÖu USD, c«ng ty ph©n bãn Intag ®­îc 6,8 triÖu USD ®Õn cuèi n¨m 1992, chÝnh phñ dù ®Þnh b¸n c¸c cæ phÇn cña m×nh Ýt nhÊt cña 14 c«ng ty n÷a trong ®ã cã 2 nhµ m¸y thÐp lín Cosipa vµ Tubarao, hai nhµ m¸y ho¶ dÇu Penlex vµ Copesul vµ tæng hîp ph©n bãn Aiftin víi tæng sè tiÒn thu ®­îc lµ 3,4 tû USD. Víi mét khu vùc gäi lµ “s©n sau” cña chñ nghÜa t­ b¶n Mü, nÒn kinh tÕ cña c¸c n­íc thuéc vïng Mü La Tinh vµ Caribe tõ n©u ®· lµ mét vïng kinh tÕ thÞ tr­êng më cöa vµ chÞu sù chi phèi rÊt lín cña c¸c c«ng ty n­íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia vµ ®a quèc gia. §Æc ®iÓm trªn ®· quy ®Þnh cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc nµy chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn b»ng viÖc b¸n trùc tiÕp cæ phÇn trùc tiÕp cho c¸c c«ng ty n­íc ngoµi. §iÒu nµy cã thÓ h×nh dung ®­îc víi 10,4 tû USD ®Çu t­ trùc tiÕp cña t­ b¶n n­íc ngoµi vµ c¸c n­íc thuéc khu vùc nµy n¨m 1991 th× cã 3,5 tû USD lµ ®Çu t­ qua mua cæ phÇn cña c¸c c«ng ty quèc doanh ®­îc t­ nh©n ho¸. Mét ®Æc ®iÓm trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ cña c¸c n­íc khu vùc nµy lµ tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh trong lÜnh vùc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. Khi ®· ®¹t ®­îc quy m« nhÊt ®Þnh míi chuyÓn sang lÜnh vùc ®éc quyÒn cña Nhµ n­íc nh­ hµng kh«ng, th«ng tin liªn l¹c, viÔn th«ng. . .Nh­ng th­êng ë møc Nhµ n­íc vÉn n¾m cæ phÇn khèng chÕ. @ C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn thuéc khu vùc Ch©u Phi, ë Ch©u Phi c¸c ChÝnh phñ vÉn ®ang cè g¾ng cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN trong nç lùc nh»m phôc håi nªn kinh tÕ vµ t¹o c¬ së cho mét sù t¨ng tr­ëng míi vµ n¨m 1990. Còng nh­ ë c¸c ch©u lôc kh¸c, ®a sè c¸c n­íc Ch©u Phi do nh÷ng nguyªn nh©n vÒ lÞch sö, kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ x· héi, ®· t¹o ra mét khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc rÊt lín vµo nh÷ng n¨m 1980 vµ 1990. C«ng cuéc cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc Ch©u Phi t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ gi¶m th©m hôt ng©n s¸ch trong hoµn c¶nh c¸c nguån tµi chÝnh truyÒn thèng ®· c¹n kiÖt. Ng­îc l¹i víi c¸c tr­êng hîp cña c¸c n­íc Mü La Tinh, n¬i mµ hÇu hÕt c¸c DNNN cì lín ®· ®­îc cæ phÇn ho¸ víi sù tham gia cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi th× ë Ch©u Phi th× qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ cã xu h­íng diÔn ra ë c¸c xÝ nghiÖp nhá, c¶ vÒ tµi s¶n lÉn sè l­îng lao ®éng. §a sè cæ phÇn ho¸ diÔn ra ë c¸c ngµnh chÕ biÕn vµ dÞch vô c«ng céng, khai th¸c kho¸ng s¶n vµ dÇu má chØ lµ ngo¹i tÖ. Tuy nhiªn, mét ®Æc ®iÓm ®¸ng chó ý lµ tû lÖ c¸c hîp ®ång vÒ qu¶n lý ë c¸c vïng nµy chiÕm rÊt cao vµ ®Æc biÖt sè DNNN bÞ ph¸ s¶n ë ®©y chiÕm cao nhÊt xÐt trªn toµn thÕ giíi. §iÒu cÇn nhÊn m¹nh thªm lµ WB vµ IMF ®ãng vai trß ®¸ng kÓ trong viÖc g©y søc Ðp vµ tham dù vµo qu¸ tr×nh gi¶m bít së h÷u Nhµ n­íc ë c¸c n­íc Ch©u Phi víi t­ c¸ch lµ chñ nî nh»m thùc hiÖn ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao h¬n theo h­íng thÞ tr­êng vµ khuyÕn khÝch khu vùc t­ nh©n ph¸t triÓn. Thµnh tÝch ®¹t ®­îc trong ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc Ch©u Phi cßn ®ang khiªm tèn. Trë ng¹i lín nhÊt cña c¸c n­íc nµy lµ thÞ tr­êng vèn trong n­íc qu¸ nhá bÐ vµ thiÕu c¸c thÞ tr­êng chøng kho¸n thùc sù. Ngoµi ra, ë c¸c n­íc thiÕu c¸c nhµ qu¶n lý cã n¨ng lùc, hÖ thèng Nhµ n­íc vÒ ph¸p luËt vµ hµnh chÝnh thiÕu ®ång bé vµ chÆt chÏ g©y ra n¹n tham nhòng vµ hèi lé phæ biÕn vµ ®iÒu nµy gãp phÇn lµm suy gi¶m sù quan t©m cña c¸c nhµ ®Çu t­ vµ kinh doanh n­íc ngoµi. @ C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn thuéc khu vùc Ch©u ¸. Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc Ch©u ¸ kh¸c víi c¸c n­íc Ch©u Mü La Tinh vµ Ch©u Phi lµ c¸c kho¶n nî n­íc ngoµi cña ChÝnh phñ kh«ng ph¶i lµ lý do chÝnh ®Ó cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN. MÆt kh¸c, nÒn kinh tÕ cña c¸c n­íc ë khu vùc nµy cã mét tèc ®é ph¸t triÓn nhanh vµ æn ®Þnh trong nhiÒu n¨m. PhÇn lín c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh cña c¸c n­íc NICs vµ ASEAN ®Òu ho¹t ®éng trªn c¬ së thÞ tr­êng vµ nh»m môc tiªu thu lîi nhuËn. NÕu kinh doanh kh«ng hiÖu qu¶, c¸c DNNN còng cã thÓ bÞ ph¸ s¶n. V× vËy, môc tiªu chÝnh cña cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc nµy lµ rót khái c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng xÐt thÊy kh«ng cÇn thiÕt ph¶i n¾m gi÷ vµ duy tr× sù ®éc quyÒn Nhµ n­íc mµ chuyÓn giao cho khu vùc t­ nh©n nh»m thùc hiÖn sù c¹nh tranh ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶. Môc tiªu n÷a cña cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc lµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n trong n­íc, thÓ hiÖn ®Æc biÖt næi bËt lµ ë c¸c n­íc Hµn Quèc, Singapore, §µi Loan, Malaixia, Th¸i Lan. §iÒu nµy cho phÐp, cïng víi viÖc b¸n cæ phÇn cña Nhµ n­íc cho t­ nh©n th× viÖc më réng thÞ tr­êng vèn vµ huy ®éng vèn qua ®¨ng ký vµ ph¸t hµnh cæ phiÕu trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ®· trë nªn phæ biÕn, vµ do ®ã, sè l­îng vµ c¸c lo¹i h×nh c«ng ty cæ phÇn t¨ng lªn nhanh chãng ë c¸c n­íc nµy. Sè tiÒn thu ®­îc tõ qu¸ tr×nh b¸n c¸c cæ phÇn cña Nhµ n­íc ë c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc sÏ ®­îc bï vµo kho¶n ng©n s¸ch danh môc ®Çu t­ cho c¸c c¬ së h¹ tÇng vµ c¸c ngµnh kinh tÕ chiÕn l­îc mµ Nhµ n­íc thÊy cÇn cã sù tham gia vµ kiÓm so¸t. ë §µi Loan, víi c¸c chÝnh s¸ch më réng sù ph¸t triÓn tù do kinh tÕ, cho ®Õn nay, cã 101 DNNN ë §µi Loan ( trong ®ã cã 58 doanh nghiÖp trong ngµnh chÕ t¹o, 43 doanh nghiÖp trong ngµnh dÞch vô víi tæng sè vèn lµ 160,5 tû NDT vµ 69432 lao ®éng) ®· cã 22 doanh nghiÖp ®­îc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸. C¸c chÝnh s¸ch cña §µi Loan ®­a ra lµ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu trong n­íc víi môc ®Ých lµ sÏ ®­îc tham gia vµo GATT. ë Singapore ®Õn th¸ng 11 n¨m 1989, 6 trong sè 15 xÝ nghiÖp quèc doanh ®­îc ®¨ng ký b¸n hoµn toµn c¸c cæ phÇn cña Nhµ n­íc gåm cã x­ëng ®ãng tÇu Jurong, c«ng ty ph¸t triÓn tµi nguyªn vµ Nhµ in quèc gia Singapore. PhÇn lín së h÷u cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc còng gi¶m xuèng nh­ ë h·ng hµng kh«ng Singapo ( tõ 63% xuèng 56%), c«ng ty Kepel ( tõ 68,5% xuèng 48%) c«ng ty vËn t¶i Neptune (tõ 74% xuèng 54%). Cæ phÇn ho¸ Singapore cho ®Õn n¨m 1990 ®· thu ®­îc 1,28 tû USD. NÕu so víi kÕ ho¹ch ®Õn n¨m 1996, b¸n ®­îc 2,88 tû USD th× con sè trªn lµ hÕt søc kh¶ quan. ®iÒu nµy cho thÊy ë c¸c n­íc nµy vÉn tiÕp tôc coi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc nh­ lµ c«ng cô ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. 2.2.3 Cæ phÇn ho¸ ë nhãm c¸c n­íc XHCN tr­íc ®©y thuéc §«ng ¢u: Kh¸c víi ®a sè c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ ph¸t triÓn n¬i cã mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hçn hîp ®ang vËn ®éng vµ qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë ®ã h­íng vµo viÖc thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng thÞ tr­êng s½n cã th× ®èi víi c¸c n­íc XHCN cò ë §«ng ¢u qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ®· trë thµnh cuéc thö nghiÖm quan träng ®èi víi c¸c chÝnh phñ míi ®­îc thµnh lËp trong viÖc cam kÕt thùc hiÖn chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ sang mét hÖ thèng chÝnh trÞ dùa trªn quyÒn së h÷u t­ nh©n vµ quyÒn tù do c¸ nh©n. §èi víi c¸c n­íc nµy, viÖc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ ®­îc ®Æt trong mét ch­¬ng tr×nh t­ nh©n ho¸ réng lín h¬n vµ do ®ã c¸c ch­¬ng tr×nh t­ nh©n ho¸ vµ cæ phÇn ho¸ ®­îc thùc hiÖn theo tõng c¸ch kh¸c nhau ë tõng n­íc. N­íc céng hoµ d©n chñ §øc tr­íc ®©y, do nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n so víi c¸c n­íc kh¸c nªn ®· thùc hiÖn t­ nh©n ho¸, cæ phÇn ho¸ víi nhÞp ®é nhanh nhÊt. C¸c n­íc nh­ TiÖp Kh¾c (cò), Hungari vµ Balan còng ®ang thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh nµy mét c¸ch tÝch cùc. ViÖc t­ nh©n ho¸ vµ cæ phÇn ho¸ hµng ngµn cöa hµng, nhµ hµng, c¸c xÝ nghiÖp nhá cña Nhµ n­íc ë ®Þa ph­¬ng ®­îc diÔn ra nhanh h¬n vµ Ýt vÊn ®Ò h¬n so víi viÖc triÓn khai ë c¸c c«ng ty lín. Tuy c¸c n­íc nµy ®Òu ®Æt ra mét hÖ thèng ph¸p lý cÇn thiÕt cho viÖc cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp. Nh×n chung, c¸c tr­êng hîp cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc §«ng ¢u th­êng ®­îc diÔn ra b»ng viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu vµ b¸n trùc tiÕp hoÆc qua mét tæ chøc kiÓm to¸n trung gian. BiÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó cæ phÇn ho¸ c¸c xÝ nghiÖp võa vµ nhá cña Nhµ n­íc lµ b¸n trùc tiÕp cho c¸n bé qu¶n lý vµ c«ng nh©n cña xÝ nghiÖp hoÆc ®Êu thÇu cho thuª b»ng c¸c hîp ®ång qu¶n lý. Mét m« thuÉn lín ®Æt ra cho c¸c n­íc §«ng ¢u gi÷a mét bªn lµ søc mua h¹n chÕ cña c«ng chóng cßn bªn kia lµ môc tiªu cña t­ nh©n ho¸ vµ cæ phÇn ho¸ víi quy m« lín trong mét thêi gian ng¾n. M©u thuÉn gi÷a bªn “cung” qu¸ lín vµ bªn “cÇu” qu¸ nhá bÐ. ë Hungari, ng­êi ta ­íc tÝnh tæng tiÕt kiÖm trong mét n¨m cña d©n chØ ®ñ søc mua 1% tµi s¶n DNNN, ë Liªn X« ( cò ) chØ kho¶ng 0,5%. V× vËy, mét sè n­íc §«ng ¢u, nh­ TiÖp Kh¾c cò vµ Balan ®· ®­a ra mét s¸ng kiÕn trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ lµ thùc hiÖn viÖc chia tµi s¶n cña Nhµ n­íc cho mçi c«ng d©n d­íi d¹ng c¸c giÊy chøng nhËn së h÷u víi gi¸ thÊp hoÆc cho kh«ng. BiÖn ph¸p nµy ®­îc ®Ò ra víi hy väng ®Èy nhanh qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ trong ®iÒu kiÖn thiÕu c¸c nguån tµi chÝnh trong n­íc. §ång thêi còng lµ c¸ch bï ®¾p cho c«ng d©n, lµ nh÷ng ng­êi ®· gãp phÇn vµo gia t¨ng së h÷u Nhµ n­íc trong nhiÒu n¨m qua. Ngoµi ra, biÖn ph¸p nµy còng nh»m t¹o ra mét tÇng líp së h÷u cæ phÇn ®Ó trung hoµ sù chèng ®èi cã thÓ x¶y ra do mçi ng­êi l©u nay ®· quen chñ nghÜa b×nh qu©n vµ lµm gi¶n ®¬n ¸p lùc x· héi. Trong khi phiÕu së h÷u cã thÓ ®¸p øng ®­îc c¸c môc tiªu trªn th× qu¸ tr×nh thùc hiÖn nã hÕt søc phøc t¹p ®èi víi nh÷ng ng­êi nhËn v× hä rÊt thiÕu kinh nghiÖm vµ th«ng tin ®Ó lùa chän ®Çu t­ vµo c«ng ty hay mét quü hç trî nµo kh¸c. Sù ®æ dån phiÕu së h÷u vµo mét c«ng ty cã lîi nhuËn cao vµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi sÏ lµm cho gi¸ c¶ lªn xuèng thÊt th­êng vµ cã thÓ g©y ra nhiÒu tr­êng hîp ph¸ s¶n ë c¸c doanh nghiÖp kh¸c. H×nh thøc phiÕu së h÷u kh«ng ®­a l¹i mét sù thay ®æi t­ b¶n hay kü thuËt míi nµo trong c¸c doanh nghiÖp vµ do ®ã kh«ng c¶i thiÖn ®­îc hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña chóng. V× vËy, cho ®Õn nay vÉn ch­a cã sù nhÊt trÝ vÒ hiÖu qu¶ cña biÖn ph¸p cæ phÇn ho¸ nµy. 1. 3) Mét sè ®iÓm rót ra tõ kinh nghiÖm cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc trªn thÕ giíi: 1.3.1) TÝnh phæ biÕn cña qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸: Sù triÓn khai cã tÝnh chÊt toµn cÇu qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ®­îc b¾t ®Çu m¹nh mÏ tõ nh÷ng n¨m 1980 ®Õn nay còng chøng tá r»ng hÇu hÕt c¸c chÝnh phñ c¸c n­íc ®Òu thÊy sù cÇn thiÕt ph¶i xem xÐt vµ x¸c lËp l¹i khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc vµ khu vùc kinh tÕ t­ nh©n theo h­íng gi¶m bít møc ®é së h÷u vµ kiÓm so¸t trùc tiÕp cña Nhµ n­íc, dµnh sù ®iÒu tiÕt m¹nh mÏ h¬n cho c¬ chÕ thÞ tr­êng. Sù kh¾c phôc nh÷ng hiÖn t­îng tr× trÖ trong nÒn kinh tÕ do ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ cña khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc th©m hôt ng©n s¸ch kÐo dµi vµ g¸nh nÆng nî cu¶ Nhµ n­íc ngµy cµng t¨ng ®· buéc hÇu hÕt c¸c chÝnh phñ cã khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc chiÕm tû träng lín trong tæng t­ b¶n x· héi ®Òu ph¶i t×m c¸ch gi¶m bít xuèng mét tû träng nhÊt ®Þnh trong nÒn kinh tÕ b»ng c¸c ph­¬ng ph¸p t­ nh©n ho¸ vµ cæ phÇn ho¸. Sù gi¶m bít nµy nh»m môc ®Ých t¹o ra mét t­¬ng quan hîp lý gi÷a së h÷u Nhµ n­íc vµ së h÷u t­ nh©n, gi÷a sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc vµ cña thÞ tr­êng ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp. TiÕn tr×nh ®æi míi kinh tÕ ë ViÖt Nam kh«ng thÓ kh«ng cã néi dung c¬ cÊu l¹i nÒn kinh tÕ, trong ®ã cã vÊn ®Ò thu hÑp së h÷u Nhµ n­íc vµ h¹n chÕ sù can thiÖp trùc tiÕp cña Nhµ n­íc trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn víi së h÷u t­ nh©n vµ së h÷u hçn hîp, coi träng h¬n vai trß ®iÒu tiÕt cña c¬ chÕ thÞ tr­êng. V× vËy, tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN ë ViÖt Nam lµ mét vÊn ®Ò kh«ng thÓ bá qua, mét néi dung quan träng cña c«ng cuéc ®æi míi vµ còng lµ mét ®ßi hái kh¸ch quan ®Ó chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng dùa trªn c¸c ®éng lùc cña thÞ tr­êng vµ vai trß ®Þnh h­íng cña Nhµ n­íc. 1.3.2) TÝnh ®Æc thï cña qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸. Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ph¶n ¸nh c¸c s¾c th¸i kh¸c nhau vÒ môc tiªu, c¸ch tæ chøc, b­íc ®i vµ c¸c biÖn ph¸p cô thÓ do ®Æc ®iÓm vÒ hoµn c¶nh chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi cña mçi n­íc còng nh­ quan niÖm x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ cña mçi ChÝnh phñ quy ®Þnh. Sù t­¬ng ®ång vÒ qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë mçi n­íc chñ yÕu lµ nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh kü thuËt vÒ tµi chÝnh, ph­¬ng ph¸p vµ c¸c ®iÒu kiÖn thùc hiÖn, cßn nh÷ng vÊn ®Ò vÒ quan ®iÓm tæ chøc vµ vËn dông th× hÕt søc kh¸c nhau vµ linh ho¹t ë mçi n­íc. ë c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn, nhÊt lµ ®· cã sù ho¹t ®éng m¹nh mÏ cña thÞ tr­êng chøng kho¸n th× viÖc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ gÆp thuËn lîi h¬n nhiÒu so víi nh÷ng n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng chËm ph¸t triÓn vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n ch­a hoµn thµnh. Ch¼ng h¹n nh­ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ §«ng ¢u do thiÕu nh÷ng ®iÒu kiÖn hÕt søc quan träng nªu trªn ®· buéc c¸c n­íc nµy tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ víi ph­¬ng ph¸p ®Æc thï vµ qu¸ tr×nh ph¶i diÔn ra l©u dµi vµ phøc t¹p h¬n nhiÒu so víi c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn. Cïng víi viÖc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸, c¸c n­íc nµy cßn ph¶i ®ång thêi tiÕn hµnh chuyÓn ®æi toµn bé nÒn kinh tÕ vµ c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trªn c¬ së c¸c quan hÖ thÞ tr­êng, tøc lµ khuyÕn khÝch c¹nh tranh vµ th­¬ng m¹i ho¸ toµn bé c¸c nh©n tè s¶n xuÊt. Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nh­ vËy, c¸c tæ chøc ng©n hµng, c¸c quü tÝn dông. . .hÕt søc ®­îc coi träng v× chóng ®ãng vai trß ®¾c lùc víi t­ c¸ch lµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian hç trî cho qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc nµy. Nh­ vËy, ë ViÖt Nam còng kh«ng thÓ kh«ng chó ý ®Õn tÝnh ®Æc thï vÒ ®iÒu kiÖn quy ®Þnh môc tiªu, ph­¬ng ph¸p, b­íc ®i trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc trong ®iÒu kiÖn n­íc ta ch­a cã thÞ tr­êng chøng kho¸n, khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc cßn chiÕm tû träng lín th× cã thÓ häc tËp kinh nghiÖm tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc cã nh÷ng ®iÒu kiÖn t­¬ng ®ång. Tuy nhiªn, sù vËn dông nh÷ng kinh nghiÖm nµy còng cÇn chó ý ®Õn tÝnh ®Æc thï cña mçi n­íc ®Ó sµng läc vµ thö nghiÖm kü cµng trong ®iÒu kiÖn cña n­íc ta. 1.3.3) TÝnh chiÕn l­îc cña qóa tr×nh cæ phÇn ho¸: NhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vµ kinh nghiÖm cña nhiÒu n­íc vÒ vÊn ®Ò nµy ®Òu cho thÊy r»ng cæ phÇn ho¸ lµ mét bé phËn cña qu¸ tr×nh c¶i c¸ch toµn bé nÒn kinh tÕ vµ v× vËy nã ®ßi hái ph¶i ®­îc suy xÐt vµ hµnh ®éng mang tÝnh chiÕn l­îc cao. ®ã lµ viÖc ph¶i lùa chän vµ c©n nh¾c trªn c¬ së ®Þnh h­íng c¸c môc tiªu l©u dµi ®­îc x¸c lËp c¬ cÊu kinh tÕ vµ t­¬ng quan gi÷a c¸c lÜnh vùc vµ khu vùc kinh tÕ ®Ó chuyÓn dÞch vµ ph©n bæ c¸c nguån lùc vµ quyÒn lùc cho c¸c nhãm ng­êi së h÷u vµ qu¶n lý kh¸c nhau. §iÒu nµy gi¶i thÝch t¹i sao qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ DNNN l¹i dÔ g©y xóc ®éng ®Õn c¸c tÇng líp kh¸c nhau trong x· héi- nh÷ng ng­êi chÞu ¶nh h­ëng tÝch cùc hay tiªu cùc tõ nh÷ng thay ®æi nµy th­êng kh«ng thê ¬ vÒ mÆt chÝnh trÞ mµ tr¸i l¹i hµnh ®éng mét c¸ch mÉu mùc ®Ó n©ng cao vµ b¶o vÖ quyÒn lîi cña hä b»ng c¸c ¸p lùc chÝnh trÞ kh¸c nhau. V× vËy, ë hÇu hÕt c¸c n­íc, ®Ó cho ch­¬ng tr×nh thùc hiÖn thµnh c«ng, chÝnh phñ ®Òu lËp ra mét c¬ quan ®¹i diÖn ®øng ®Çu hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸. C¬ quan nµy ph¶i qu¶n lý toµn bé qu¸ tr×nh theo nh÷ng quan ®iÓm cã tÝnh chiÕn l­îc trong viÖc ®¸nh gi¸, so¹n th¶o, tæ chøc thùc hiÖn, kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh. §©y lµ mét yÕu tè cèt yÕu cho sù thµnh c«ng cña ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ ë nhiÒu n­íc. §èi víi n­íc ta trong qu¸ tr×nh ®æi míi nÒn kinh tÕ kh«ng thÓ g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh c¶i tæ khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc. Víi quy m« réng lín vµ tÝnh chÊt quan träng cña ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸, ChÝnh phñ kh«ng thÓ kh«ng lËp ra hoÆc uû quyÒn cho mét c¬ quan chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý, chØ ®¹o vµ gi¶i quyÕt toµn bé c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ch­¬ng tr×nh nµy trªn c¬ së nh÷ng quan ®iÓm ®æi míi vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ®Êt n­íc cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. §iÒu nµy lµ cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o thµnh c«ng cña ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ë n­íc ta. 1.3.4) TÝnh qu¸ tr×nh cña viÖc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸: ViÖc kh¶o cøu ë c¸c n­íc cho thÊy, cæ phÇn ho¸ diÔn ra nh­ mét qu¸ tr×nh gåm nhiÒu giai ®o¹n: chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ mÆt tæ chøc; lùa chän c¸c môc tiªu; c¸c ph­¬ng ph¸p thùc hiÖn; kiÓm so¸t vµ ®iÒu chØnh. Trªn thùc tÕ kh«ng thÓ cã sù ph©n ®Þnh râ rÖt ch¾c ch¾n gi÷a c¸c giai ®o¹n. NhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu ®Òu cho r»ng viÖc quan niÖm viÖc cæ phÇn ho¸ nh­ mét qu¸ tr×nh víi nhiÒu giai ®o¹n cã ý nghÜa chØ ®¹o vÒ mÆt thùc tiÔn. Qua ®ã ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc r»ng viÖc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ DNNN ë ViÖt Nam sÏ lµ mét qu¸ tr×nh l©u dµi, võa lµm võa rót ra kinh nghiÖm ®Ó cã b­íc ®i cô thÓ. Trong hoµn c¶nh thiÕu nhiÒu ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó cæ phÇn ho¸ nh­ ë n­íc ta th× ®©y lµ c«ng viÖc hÕt søc phøc t¹p ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn trong nhiÒu n¨m. V× vËy, viÖc qu¸n triÖt quan ®iÓm qu¸ tr×nh c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµ cÇn thiÕt ®Ó chèng nh÷ng t­ t­ëng vµ biÓu hiÖn nãng véi, chñ quan duy ý trÝ, muèn hoµn thµnh c«ng viÖc trong mét lÇn, trong thêi gian ng¾n. 1.3.5) M«i tr­êng ph¸p lý cña viÖc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸. Víi nh÷ng tÝnh chÊt cña cæ phÇn ho¸ ®· ®­îc nªu ë trªn, c¸c n­íc ®Òu ph¶i t¹o ra mét m«i tr­êng ph¸p lý cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh c«ng viÖc nµy. §ã lµ c¸c bé luËt quan träng cã ý nghÜa lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó x¸c lËp vµ æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« t¹o ra nh÷ng khu«n khæ ph¸p lý cho sù chuyÓn ho¸ vµo ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ®­îc cæ phÇn ho¸ vµ c¸c c«ng ty nãi chung. HÖ thèng nh÷ng v¨n b¶n luËt ë nhiÒu n­íc cã nh÷ng tªn gäi kh¸c nhau ®Òu tËp trung gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò chung nh­ luËt c«ng ty, luËt vÒ thÞ tr­êng chøng kho¸n, luËt ®Çu t­, luËt th­¬ng m¹i, luËt ph¸ s¶n, luËt lao ®éng vµ b¶o hiÓm, luËt doanh nghiÖp Nhµ n­íc, luËt thèng kª, kÕ to¸n vµ kiÓm to¸n, . . .Kh¸c víi c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ §«ng ¢u ®ang g©y c¶n trë lín cho qu¸ tr×nh tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ còng nh­ thu hót vèn ®Çu t­ cæ phÇn cña n­íc ngoµi. NhiÒu chÝnh s¸ch ®ang trong qu¸ tr×nh thay ®æi khã ®o¸n tr­íc vÒ l·i suÊt, tû gi¸ hèi ®o¸i, thuÕ quan, thÞ tr­êng lao ®éng. . . Cµng t¨ng thªm sù rñi ro vµ tÝnh kh«ng ch¾c ch¾n ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ khi tham gia vµo c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸. §iÒu ®ã buéc c¸c n­íc nµy ph¶i khÈn tr­¬ng x¸c lËp mét hÖ thèng ph¸p luËt t¹o khung khæ cho sù ho¹t ®éng æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nãi chung vµ qu¸ tr×nh t­ nh©n ho¸ vµ cæ phÇn hãa nãi riªng. ë ViÖt Nam, ®Ó tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ ®æi míi c¬ chÕ kinh tÕ nãi chung, kh«ng thÓ kh«ng cã vÊn ®Ò vÒ m«i tr­êng ph¸p lý vµ æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«. Nhµ n­íc còng ban hµnh nhiÒu bé luËt nh»m x¸c lËp vµ hoµn thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ cã ®Þnh h­íng cña Nhµ n­íc. HiÖn nay cÇn cã sù bæ sung vµ söa ®æi vµ ban hµnh c¸c bé luËt quan träng nh­: luËt c«ng ty, luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi, luËt ®Çu t­ trong n­íc, luËt doanh nghiÖp Nhµ n­íc, luËt th­¬ng m¹i, luËt ph¸ s¶n, luËt lao ®éng vµ b¶o hiÓm. . . §Ó tõng b­íc t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ë ViÖt Nam thùc hiÖn cã kÕt qu¶. 1.3.6) PhÝ tæn cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn cæ phÇn ho¸: §Ó thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ thµnh c«ng, thùc tiÔn ë c¸c n­íc cho thÊy Nhµ n­íc ®Òu ph¶i chÞu mét kho¶n phÝ tæn nhÊt ®Þnh. §èi víi t­ nh©n, sau khi ®· b¸n cæ phÇn cña m×nh ®Ó thu lîi vµ kh«ng cßn tr¸ch nhiÖm g× ®èi víi doanh nghiÖp. Th× ng­îc l¹i Nhµ n­íc vÉn ph¶i tiÕp tôc quan t©m ®Õn vÊn ®Ò doanh nghiÖp sau khi ®· cæ phÇn ho¸, còng nh­ nh÷ng vÉn ®Ò n¶y sinh nh­ lµ hËu qu¶ cña vÊn ®Ò nµy. Kho¶n phÝ tæn ®ã ®­îc c¸c chÝnh phñ quan niÖm vµ xö lý kh¸c nhau. Nã cã thÓ lµ sù ­u ®·i cæ phiÕu hoÆc cho kh«ng ®èi víi tÇng líp d©n c­ nhÊt ®Þnh nh»m môc tiªu vÒ chÝnh trÞ, x· héi, hoÆc nh÷ng chi phÝ cho viÖc b¶o hiÓm, trî cÊp. Thêi gian ®µo t¹o l¹i nghÒ vµ t×m viÖc míi ®èi víi nh÷ng ng­êi lao ®éng bÞ mÊt viÖc lµm trong nh÷ng doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸. . . §èi víi n­íc ta còng ph¶i cã sù l­êng ®Þnh nh÷ng kho¶n phÝ tæn kh«ng thÓ c¾t gi¶m ®­îc, nhÊt lµ c¸c vÊn ®Ò vÒ viÖc lµm míi vµ ®µo t¹o l¹i, b¶o hiÓm x· héi ®èi víi nh÷ng ng­êi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp ®­îc cæ phÇn ho¸, c¸c vÊn ®Ò vÒ t­ vÊn, qu¶ng c¸o, m«i giíi. . .®iÒu nµy lµ hoµn toµn cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp ®¹t ®­îc kÕt qu¶ ë n­íc ta. Doanh nghiÖp Nhµ n­íc ViÖt Nam vµ thùc tr¹ng cña nã: Thùc tr¹ng cña khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc cña n­íc ta: ë n­íc ta, còng gièng nh­ c¸c n­íc XHCN tr­íc ®©y thùc hiÖn m« h×nh kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, lÊy viÖc më réng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ Nhµ n­íc bao trïm toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n lµm môc tiªu cho c«ng cuéc c¶i t¹o vµ x©y dùng XHCN. V× vËy khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc ®· ®­îc ph¸t triÓn mét c¸ch nhanh chãng, réng kh¾p trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc c¬ b¶n víi tû träng tyÖt ®èi trong nÒn kinh tÕ bÊt kÓ hiÖu qu¶ ®Ých thùc mµ nã mang l¹i, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn sù ra ®êi trµn lan cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc do c¸c ®Þa ph­¬ng qu¶n lý. Theo sè liÖu thèng kÕ ngµy 01/01/1990, c¶ n­íc cã 12084 doanh nghiÖp Nhµ n­íc, trong ®ã 1695 doanh nghiÖp do trung ­¬ng qu¶n lý, 10389 doanh nghiÖp do cÊp ®Þa ph­¬ng qu¶n lý. Khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc cã sè vèn kho¶ng 10 tû USD, chiÕm 85% tæng sè vèn ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc, kho¶ng 70% tæng gi¸ trÞ tµi s¶n toµn x· héi, t¹o ra kho¶ng tõ 30%-38% gi¸ trÞ tµi s¶n x· héi (GDP) vµ thu nhËp quèc d©n kho¶ng 23%-30%. Trong mét vµi n¨m gÇn ®©y, phÇn cña kinh tÕ Nhµ n­íc t¨ng lªn nhanh chãng lµ do b¸n quyÒn th¨m dß vµ khai th¸c dÇu, xuÊt khÈu g¹o vµ than ®¸. Tû träng cña kinh tÕ Nhµ n­íc trong tæng s¶n phÈm x· héi cña tõng ngµnh kinh tÕ hiÖn nay lµ: x©y dùng 76%; trång r­ng trong l©m nghiÖp 35%; n«ng nghiÖp 3%; trong c¸c ngµnh b­u chÝnh viÔn th«ng, vËn t¶i ®­êng s¾t, hµng kh«ng chiÕm 100%; viÔn d­¬ng 98%; ®­êng bé 80%. Trong nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp: dÇu khÝ, than, ®iÖn, c¬ khÝ chÕ t¹o, ho¸ chÊt, xi m¨ng, thuèc l¸. . .Kinh tÕ Nhµ n­íc vÉn chiÕm chñ yÕu. Trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu, tÝn dông ng©n hµng. . .hÇu hÕt lµ do kinh tÕ Nhµ n­íc n¾m gi÷. Hµng n¨m kinh tÕ Nhµ n­íc vÉn ®ang lµ nguån thu chñ yÕu cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc (kho¶ng 60 ®Õn 70% tæng thu ng©n s¸ch). Tuy nhiªn, so víi khèi l­îng vèn ®Çu t­ vµ kho¶n trî cÊp tÝn dông ­u ®·i cña ng©n hµng, nÕu nh­ còng nh­ bãc t¸ch ë trong ®ãng gãp hiÖn nay cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc phÇn thuÕ tµi nguyªn do b¸n dÇu th«, phÇn khÊu hao c¬ b¶n vµ mét phÇn rÊt lín thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt vµ c¸c lo¹i thuÕ gi¸n thu kh¸c ®¸nh vµo ng­êi tiªu dïng mµ Nhµ n­íc thu qua doanh nghiÖp th× møc ®é trªn cßn ch­a t­¬ng xøng. C¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®­îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trªn c¬ së nguån vèn cÊp ph¸t cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ do ®ã, tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng ®Òu chÞu sù kiÓm so¸t vµ chi phèi cña Nhµ n­íc. Song còng nh­ nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi, khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc ho¹t ®éng hÕt søc kÐm hiÖu qu¶, ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp do cÊp ®Þa ph­¬ng trùc tiÕp qu¶n lý, cô thÓ. Tû träng tiªu hao vËt chÊt trong tæng s¶n phÈm quèc d©n cña khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc cao gÊp 1,5 lÇn vµ chi phÝ ®Ó s¸ng t¹o ra mét ®ång thu nhËp quèc d©n th­êng cao gÊp 2 lÇn so víi kinh tÕ t­ nh©n. Møc tiªu hao vËt chÊt cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc trong s¶n xuÊt cho mét gi¸ trÞ ®¬n vÞ tæng s¶n phÈm x· héi ë n­íc ta th­êng cao gÊp 1,5 lÇn so víi trung b×nh trªn thÕ giíi. ChÊt l­îng s¶n phÈm cña nhiÒu doanh nghiÖp Nhµ n­íc rÊt thÊp vµ kh«ng æn ®Þnh. Trung b×nh trong khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc chØ cã 15% ®¹t tiªu chuÈn xuÊt khÈu, 65% sè s¶n phÈm ®¹t ®é møc d­íi trung b×nh ®Ó tiªu dïng néi ®Þa; 20% sè s¶n phÈm kÐm chÊt l­îng. Do ®ã hiÖn t­îng hµng ho¸ ø ®äng víi khèi l­îng lín vµ chiÕm 10% so víi tæng sè vèn l­u ®éng cña toµn x· héi. HÖ sè sinh lêi cña khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc rÊt thÊp. VÝ dô: hÖ sè sinh lêi cña vèn huy ®éng tÝnh chung chØ ®¹t 7%/n¨m, trong ®ã ngµnh giao th«ng vËn t¶i chiÕm 2%/ n¨m. . . HiÖu qu¶ khai th¸c vèn ®Çu t­ cña khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc hÕt søc thÊp. Cô thÓ lµ trong mÊy n¨m gÇn ®©y, hµng n¨m Nhµ n­íc giµnh 70% vèn ®Çu t­ ng©n s¸ch cña toµn x· héi cho c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, tuy nhiªn chóng chØ s¸ng t¹o ®­îc 34 - 35% tæng s¶n phÈm x· héi. H¬n n÷a khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc l¹i sö dông hÇu hÕt lao ®éng cã tr×nh ®é ®¹i häc, c«ng nh©n kü thuËt, phÇn lín sè vèn tÝn dông cña ng©n hµng quèc tÕ. Sè doanh nghiÖp thua lç chiÕm mét tû träng lín. Theo sè liÖu cña Tæng côc thèng kª n¨m 1990 trong sè 12084 c¬ së quèc doanh th× cã tíi 4584 c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh thua lç, chiÕm h¬n 30% tæng sè c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Trong ®ã, quèc doanh TW cã 501 c¬ së thua lç, b»ng 26,9% sè c¬ së TW qu¶n lý, quèc doanh ®Þa ph­¬ng cã 4083 c¬ së thua lç, chiÕm 39,9% sè ®¬n vÞ do ®Þa ph­¬ng qu¶n lý. C¸c ®¬n vÞ thua lç trªn ®©y cã tµi s¶n cè ®Þnh b»ng 38% tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cña toµn bé khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc vµ víi 787.300 lao ®éng trong tæng sè 2.590.000 lao ®éng b»ng 32,9% sè lao ®éng cña toµn bé khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc. Tõ n¨m 1989 ®Õn nay, nÒn kinh tÕ ®· thùc sù b­íc sang ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. C¸c chÝnh s¸ch vÒ kinh tÕ, tµi chÝnh ®èi víi doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®· ®­îc thay ®æi theo h­íng tù do ho¸ gi¸ c¶. Chi phÝ ng©n s¸ch Nhµ n­íc cho bï lç, bï gi¸, bæ sung vèn l­u ®éng cho khu vùc nµy ®· gi¶m ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn, t­ t­ëng bao cÊp trong ®Çu t­ rÊt cßn rÊt nÆng nÒ. TÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp ®Òu ®­îc cÊp vèn tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Hµng n¨m trªn 85% vèn tÝn dông víi l·i suÊt ­u ®·i ®­îc cho c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Tµi s¶n tiÒn vèn cña Nhµ n­íc giao cho doanh nghiÖp chñ yÕu kh«ng ®­îc b¶o tån vµ ph¸t triÓn, theo b¸o c¸o cña Tæng côc thèng kª, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc míi chØ b¶o toµn ®­îc sè vèn l­u ®éng cßn møc vèn cè ®Þnh chØ b¶o toµn ë møc 50% so víi chØ sè l¹m ph¸t. . . Cæ phÇn ho¸, mét yªu cÇu bøc thiÕt cña c¶i c¸ch doanh nghiÖp Nhµ n­íc: Tõ thùc tiÔn tiÕn hµnh c«ng cuéc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN vµ nh÷ng kinh nghiÖm thu ®­îc qua qu¸ tr×nh chØ ®¹o ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, chóng ta ®· x¸c ®Þnh ®­îc r»ng c¶i c¸ch c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, c¶i c¸ch triÖt ®Ó lµ mét yªu cÇu cã tÝnh quyÕt ®Þnh ®Ó t¨ng c­êng ®éng lùc ph¸t triÓn s¶n xuÊt thóc ®Èy doanh nghiÖp Nhµ n­íc ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n. Trong nhiÒu n¨m qua, §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· kiªn tr× tiÕn hµnh c«ng t¸c s¾p xÕp, ®æi míi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ ®­îc mét sè kÕt qu¶ nh­ gi¶m m¹nh sè l­îng doanh nghiÖp Nhµ n­íc, n©ng quy m« vèn b×nh qu©n, gi¶m bít vèn tµi trî ng©n s¸ch, t¹o nhiÒu ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, b­íc ®Çu ph¸t huy quyÒn tù chñ kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ c¬ së, gi¶m m¹nh sù can thiÖp hµnh chÝnh vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy nhiªn, do ®Æc ®iÓm vµ thùc tr¹ng doanh nghiÖp Nhµ n­íc cña n­íc ta, viÖc s¾p xÕp, ®æi míi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc cßn ph¶i tiÕn hµnh mét c¸ch thËn träng, l©u dµi v× ph¶i gi¶i quyÕt ®ång bé nhiÒu vÊn ®Ò phøc t¹p trong c¶ vÊn ®Ò, lÜnh vùc kinh tÕ, ®êi sèng x· héi míi ®¹t ®­îc kÕt qu¶ mong muèn. HiÖn nay, bªn c¹nh c¸c khã kh¨n xuÊt ph¸t tõ néi bé nÒn kinh tÕ, th× biÕn ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh, tiÒn tÖ khu vùc ®ang tiÕp tôc lan réng theo chiÒu s©u, sÏ ®ång thêi ¶nh h­ëng theo chiÒu h­íng xÊu ®Õn nÒn kinh tÕ n­íc ta. §iÒu nµy cho thÊy r»ng tÝnh cÊp b¸ch ph¶i khÈn tr­¬ng n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ ®Ó ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ. V÷ng ch¾c kh«ng nh÷ng cho nh÷ng n¨m tíi mµ cho c¶ t­¬ng lai l©u dµi. NghÞ quyÕt Héi nghÞ TW IV (kho¸ VIII) ®· giµnh mét phÇn quan träng cho môc tiªu ®æi míi m¹nh mÏ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, phÊn ®Êu ®­a chóng ta thùc sù trë thµnh lùc l­îng chñ ®¹o dÉn d¾t c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c còng ph¸t triÓn lµm nßng cèt ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc vµ héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi cã hiÖu qu¶. TiÕp theo ChÝnh phñ ®· cã chØ thÞ sè 20/TTg ngµy 21/4/1998, trong ®ã ®· ®Ò ra ch­¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch cô thÓ triÓn khai vµ quyÕt t©m th«ng qua ®ît s¾p xÕp nµy ®Ó h×nh thµnh mét c¬ cÊu doanh nghiÖp Nhµ n­íc hîp lý, m¹nh ®­îc qu¶n lý tèt. Cæ phÇn ho¸ lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña qu¸ tr×nh s¾p xÕp doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®Çu tiªn ®­îc nªu t¹i NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn 2 BCHTW kho¸ VII (th¸ng 1/1994) vµ tiÕp tôc ®­îc cô thÓ ho¸ t¹i NghÞ quyÕt Héi nghÞ gi÷a nhiÖm kú kho¸ VII (th¸ng 12/1994), NghÞ quyÕt 10/NQTW cña Bé chÝnh trÞ ngµy 17/3/1995, th«ng b¸o sè 63/TBTW ngµy 4/4/l1997 vµ ®­îc kh¼ng ®Þnh râ h¬n t¹i NghÞ quyÕt §¹i héi VIII, NghÞ quyÕt héi nghÞ TW lÇn thø IV (kho¸ VIII). Môc tiªu nhÊt qu¸n cña cæ phÇn ho¸ mét bé phËn doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµ huy ®éng vèn, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng­êi lao ®éng ®­îc lµm chñ thùc sù trong doanh nghiÖp, t¹o ®éng lùc bªn trong thay ®æi ph­¬ng thøc qu¶n lý nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp, ®ång thêi lµm t¨ng tµi s¶n vµ thay ®æi c¬ cÊu doanh nghiÖp. Cæ phÇn ho¸ chÝnh lµ biÖn ph¸p hiÖu qu¶ ®Ó sö dông ®ång vèn tèt nhÊt. Doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ sÏ thu hót ngµy cµng nhiÒu vèn nÕu ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶, nhÊt lµ khi h×nh thµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n. Cæ phÇn ho¸- nhiÖm vô quan träng vµ bøc b¸ch: Thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi cña §¶ng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN. ChÝnh phñ ®· cã hµng lo¹t c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó t¨ng c­êng hiÖu qu¶ cña khu kinh tÕ Nhµ n­íc. Ngay tõ 1987 víi quyÕt ®Þnh 217/H§BT, ChÝnh phñ t¹o b­íc ®ét ph¸, giao quyÒn tù chñ cho c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc riªng cæ phÇn ho¸ (CPH) ®­îc triÓn khai thÝ ®iÓm theo quyÕt ®Þnh 202/CT ngµy 8/6/1992 cña chñ tÞch H§BT. KÕt qu¶ thùc hiÖn ho¹t ®éng thÝ ®iÓm ®· kh¼ng ®Þnh CPH lµ mét nhiÖm vô quan träng. C¸c NghÞ ®Þnh 28/CP ngµy 7/5/1996 vµ NghÞ ®Þnh söa ®æi 25/CP ngµy 26/3/1997 ®· cô thÓ ho¸ quyÕt t©m cña ChÝnh phñ vÒ CPH. TriÓn khai c¸c néi dung NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ, Bé tµi chÝnh ®· cã nhiÒu v¨n b¶n h­íng dÉn cô thÓ nh­ th«ng t­ 47/TC- TCT ngµy 17/8/1996, h­íng dÉn vÊn ®Ò tµi chÝnh, b¸n cæ phÇn. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Nhµ n­íc, §¶ng vµ ChÝnh phñ coi biÖn ph¸p CPH lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc nhÊt nh»m t¨ng c­êng vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ Nhµ n­íc, thóc ®Èy c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn. Lµm tèt cæ phÇn hãa sÏ gãp phÇn: @ Gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò së h÷u c«ng céng, cô thÓ ho¸ quyÒn së h÷u cña ng­êi lao ®éng, t¹o ®iÒu kiÖn cho quÇn chóng lao ®éng tham gia lµm chñ doanh nghiÖp mét c¸ch thiÕt thùc. @ T¨ng vèn, t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc, gióp c¸c doanh nghiÖp cã søc vµ cã c¬ héi më réng thÞ tr­êng tiÕp thu kinh nghiÖm qu¶n lý tiªn tiÕn, øng dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. @ Gãp phÇn ®¾c lùc vµ t¹o hiÖu qu¶ cao ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng chñ tr­¬ng chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. III. Quan ®iÓm, gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc trong thêi gian tíi: Quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vÒ cæ phÇn hãa doanh nghiÖp Nhµ n­íc trong thêi gian tíi: Cæ phÇn ho¸ nh­ng kh«ng lµm suy yÕu vai trß kinh tÕ Nhµ n­íc. X¸c ®Þnh vai trß vµ cÊu tróc l¹i khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc. Quan ®iÓm ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn trong mét hÖ thèng ®a d¹ng c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ho¹t ®éng b×nh ®¼ng tr­íc c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ Ph¸p luËt cña Nhµ n­íc ®· ®­îc §¹i héi §¶ng VI x¸c ®Þnh vµ ®· ph¸t triÓn thªm, ®­îc coi lµ quan ®iÓm c¬ b¶n trong ®æi míi chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc nãi riªng vµ nÒn kinh tÕ nãi chung. Nhê nh÷ng thay ®æi trong t­ duy l·nh ®¹o kinh tÕ vµ trong c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý, nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn thùc sù mµ trong nÒn kinh tÕ cò kh«ng bao giê ®¹t ®­îc. Sù thay ®æi nhËn thøc vÒ vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ Nhµ n­íc còng ®­îc ®Æt ra trong m« h×nh kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc. Ngay tõ héi nghÞ trung ­¬ng lÇn VI kho¸ VI th¸ng 3 n¨m 1989 ®· nªu râ vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ Nhµ n­íc kh«ng ph¶i “cã mÆt” víi tû träng lín ë tÊt c¶ mäi ngµnh mµ chØ chiÕm gi÷ nh÷ng vÞ trÝ then chèt trong nÒn kinh tÕ. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Õn n¨n 2000 ®· ®­îc x¸c ®Þnh vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ Nhµ n­íc nh­ sau. Kinh tÕ quèc doanh ®­îc cñng cè vµ ph¸t triÓn trong nh÷ng ngµnh vµ lÜnh vùc then chèt, n¾m nh÷ng doanh nghiÖp then chèt vµ n¾m nh÷ng ho¹t ®éng kh¸c mµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c kh«ng cã ®iÒu kiÖn hoÆc kh«ng muèn ®Çu t­ kinh doanh. Môc tiªu cæ phÇn ho¸ mét sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc ë n­íc ta hiÖn nay. Theo ®Ò ¸n thÝ ®iÓm chuyÓn mét sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc sang c«ng ty cæ phÇn ban hµnh kÌm theo quyÕt ®Þnh 202-H§BT cña chñ tÞch héi ®ång bé tr­ëng th× môc tiªu cæ phÇn ho¸ bao gåm: @ ChuyÓn mét phÇn së h÷u vÒ tµi s¶n cña Nhµ n­íc thµnh së h÷u cña c¸c cæ ®«ng nh»m n©ng cao hiÖu qña s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. @ Huy ®éng mét khèi l­îng vèn nhÊt ®Þnh trong vµ ngoµi n­íc ®Ó ®Çu t­ cho s¶n xuÊt kinh doanh. @ T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng­êi lao ®éng thùc sù lµm chñ doanh nghiÖp. Víi ba môc tiªu nªu trªn cã thÓ thÊy r»ng vÊn ®Ò hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp Nhµ n­íc cÇn ph¶i gi¶i quyÕt mét c¸ch c¬ b¶n. Sù lùa chän gi¶i ph¸p cæ phÇn ho¸ lµ con ®­êng hiÖu qu¶ ®Ó gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n nµy, ®ång thêi t¹o ra mét m« h×nh doanh nghiÖp h÷u hiÖu trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu kinh doanh hiÖn ®¹i-®ã lµ c¸c c«ng ty cæ phÇn. §èi víi c¸c môc tiªu cña cæ phÈn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ë c¸c n­íc trªn thÕ giíi, c¸c môc tiªu ®Æt ra ë ®©y cã sù lùa chän c¬ b¶n vµ khiªm tèn h¬n, kh«ng ®¹t ra qu¸ søc vµ qu¸ nhiÒu môc tiªu nh­ mét sè n­íc. Nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ë n­íc ta: C¸c yÕu tè thuËn lîi: @ §iÒu kiÖn vÒ m«i tr­êng ph¸p lý vÒ c¬ b¶n ®· ®­îc x¸c lËp ®Æt tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. ViÖc thùc hiÖn “ th­¬ng m¹i ho¸ ” c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ lµ c¸c tiÒn ®Ò c¬ b¶n vµ cÇn thiÕt ®Ó tõng b­íc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. @ ChÝnh phñ ®· nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña viÖc cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ quyÕt t©m thùc hiÖn. §iÒu nµy thÓ hiÖn ë viÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n luËt vµ d­íi luËt nh»m thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc nh­: LuËt c«ng ty, quyÕt ®Þnh 315 vµ 330 vÒ s¾p xÕp vµ s¶n xuÊt trong khu vùc kinh tÕ Nhµ n­¬c. @ T×nh h×nh kinh tÕ cña ®Êt n­íc ®· cã nhiÒu biÕn ®æi theo h­íng tÝch cùc. Gi¸ c¶ thÞ tr­êng ®· ®­îc duy tr× t­¬ng ®èi æn ®Þnh, l¹m ph¸t ®· ®­îc k×m chÕ ®ång tiÒn ViÖt Nam ®· gi÷ ®­îc gi¸, l·i suÊt ®· ë møc khuyÕn khÝch c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh. . . §iÒu nµy ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ mÆt t©m lý cho mçi ng­êi muèn ®Çu t­ th«ng qua h×nh thøc mua cæ phiÕu trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®­îc cæ phÇn ho¸. VÒ c¸c yÕu tè khã kh¨n c¶n trë: @ Nh­ ®· tr×nh bµy ë phÇn trªn, khã kh¨n vµ c¶n trë lín nhÊt trong qu¸ tr×nh t­ nh©n ho¸ vµ cæ phÇn ho¸ ë nhiÒu n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ ë §«ng ¢u lµ khu vùc t­ nh©n nhá bÐ vµ yÕu ít. §iÒu nµy còng ®óng víi ViÖt Nam, khi hµng chôc n¨m khu vùc nµy ®­îc coi lµ ®èi t­îng c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa. Sù nhá bÐ vµ yÕu ít cña khu vùc kinh tÕ t­ nh©n ph¶n ¸nh tr×nh ®é chËm ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÞ tr­êng trong ®ã h×nh th¸i doanh nghiÖp mét chñ tù m×nh ®øng ra kinh doanh lµ phæ biÕn, h×nh th¸i c«ng ty cæ phÇn cßn xa l¹ víi hÇu hÕt mäi ng­êi. §iÒu nµy g©y ra sù bì ngì lóng tóng cho c¶ ng­êi ®Çu t­ lÉn ng­êi sö dông vèn ®Çu t­ d­íi h×nh thøc cæ phiÕu vµ do ®ã lµm cho viÖc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ ë n­íc ta ph¶i thùc hiÖn trong mét thêi gian dµi song song víi h×nh thøc ph¸t triÓn h×nh th¸i c«ng ty cæ phÇn còng x¸c lËp m«i tr­êng ph¸p lý t­¬ng øng. Mét sè quan ®iÓm c¬ b¶n trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc. @ Quan ®iÓm thø nhÊt: viÖc lùa chän nh÷ng doanh nghiÖp ®Ó chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn ph¶i ®­îc ®Æt trong ch­¬ng tr×nh tæng thÓ ®æi míi khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc vµ s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. @ Quan ®iÓm thø hai: viÖc lùa chän c¸c doanh nghiÖp ®Ó cæ phÇn ho¸ thuéc thÈm quyÒn vµ chøc n¨ng cña Nhµ n­íc víi t­ c¸ch lµ ng­êi së h÷u chø kh«ng tuú thuéc vµo ý kiÕn gi¸m ®èc vµ tËp thÓ ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. Nguyªn t¾c nµy ®­îc nªu ra ®Ó lµm c¬ së cho c¸c c¬ quan chñ qu¶n cña Nhµ n­íc ph©n lo¹i c¸c doanh nghiÖp do m×nh qu¶n lý ®Ó thùc hiÖn cæ phÇn ho¸. @ Quan ®iÓm thø ba: dùa trªn b¶ng c©n ®èi tµi s¶n vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, cÇn x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu chñ yÕu vµ cô thÓ ®èi víi tõng doanh nghiÖp ®­îc lùa chän cæ phÇn ho¸. @ Quan ®IÓm thø t­: mäi tµi s¶n cña doanh nghiÖp ®Òu thuéc së h÷u cña Nhµ n­¬c trõ quü phóc lîi x· héi cña tËp thÓ lµ phÇn tiÒn l­¬ng kh«ng chia ®Ó l¹i cho mäi c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp cïng h­ëng. PhÇn “ vèn tù cã ” cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc hiÖn nay thùc chÊt lµ phÇn lîi nhuËn vµ khÊu hao mµ Nhµ n­íc cho phÐp gi÷ l¹i ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng nªn ®­¬ng nhiªn lµ thuéc vÒ Nhµ n­íc vµ thuéc vÒ vèn cæ phÇn ho¸ cña Nhµ n­íc trong c«ng ty sÏ ®­îc h×nh thµnh. @ Quan ®IÓm thø n¨m: viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®Ó cæ phÇn ho¸ ph¶i chó ý c¶ hai yÕu tè cÊu thµnh: gi¸ trÞ h÷u h×nh vµ gi¸ trÞ v« h×nh. Trong yÕu tè gi¸ trÞ h÷u h×nh cã hai yÕu tè gi¸ trÞ toµn bé tµi s¶n hiÖn cã cña doanh nghiÖp vµ gi¸ trÞ ®Êt ®ai mµ doanh nghiÖp ®ang sö dông lµ mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh. @ Quan ®iÓm thø s¸u: ph­¬ng ph¸p b¸n cæ phiÕu ë nh÷ng doanh nghiÖp ®­îc cæ phÇn ho¸ cÇn thùc hiÖn c«ng khai, râ rµng, thñ tôc ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu ®èi víi mäi ng­êi. VÒ c¬ b¶n cã thÓ sö dông mét hoÆc kÕt hîp ba ph­¬ng ph¸p b¸n cæ phÇn ho¸ sau: B¸n cho ®èi t­îng x¸c ®Þnh tr­íc. B¸n réng r·i cho mäi ®èi t­îng. B¸n cho néi bé c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp. @ Quan ®iÓm thø b¶y ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸, Nhµ n­íc kh«ng chØ chó ý ®Õn thu håi vèn mµ cÇn ph¶i biÕt chÊp nhËn mét kho¶n phÝ tæn nhÊt ®Þnh. §ã lµ nh÷ng kho¶n phÝ tæn cÇn thiÕt mµ ë n­íc nµo còng cã nh­ nh÷ng phÝ tæn b¶o hiÓm, trî cÊp cho ng­êi lao ®éng bÞ mÊt viÖc lµm vµ t×m kiÕm ngµnh nghÒ míi. . . @ Quan ®IÓm thø t¸m: theo tinh thÇn cña NghÞ quyÕt 202-H§BT c¸c doanh nghiÖp ®· ®­îc cæ phÇn ho¸ ®­¬ng nhiªn sÏ ho¹t ®éng trong khu«n khæ cña luËt c«ng ty. C¶ vÒ h×nh thøc tæ chøc tæ chøc qu¶n lý lÉn ho¹t ®éng tµi chÝnh. V× vËy, cÇn ph¶i cã ®iÒu lÖ mµ quy chÕ ho¹t ®éng tu©n thñ theo c¸c quy ®Þnh cña luËt c«ng ty. Mét vÊn ®Ò ®Æt ra ai sÏ lµ ng­êi thay mÆt cho së h÷u Nhµ n­íc cho c¸c c«ng ty nµy? @ Quan ®iÓm thø chÝn: c¸c doanh nghiÖp ®­îc lùa chän ®Ó cæ phÇn ho¸ cÇn ph¶i cã sù gi¶i quyÕt râ rµng, døt ®iÓm c¸c vÊn ®Ò tån ®äng vÒ tµi chÝnh vµ lao ®éng tr­íc khi chuyÓn sang c«ng ty cæ phÇn. Gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc trong thêi gian tíi. T¹o m«i tr­êng ph¸p lý cÇn thiÕt cho sù ra ®êi vµ ho¹t ®éng cña c«ng ty cæ phÇn. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i, tÊt c¶ mäi ho¹t ®éng kinh tÕ ®Òu ph¶i chÞu sù ®iÒu chØnh cña Nhµ n­íc b»ng hÖ thèng ph¸p luËt. §ã lµ c¸c bé luËt vµ v¨n b¶n d­íi d¹ng cã ý nghÜa nh­ lµ mét ®iÒu kiÖn ®Ó x¸c lËp vµ æn ®Þnh mèi quan hÖ kinh tÕ ë tÇm vÜ m«, t¹o ra khu«n khæ ph¸p lý cho sù ho¹t ®éng c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ phï hîp víi lîi Ých kinh tÕ-x· héi cña ®Êt n­íc. ViÖc chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ chuyÓn ®æi doanh nghiÖp ho¹t ®éng theo m« h×nh c«g ty cæ phÇn kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc nÕu Nhµ n­íc kh«ng t¹o lËp m«i tr­êng ph¸p lý cÇn thiÕt lµm ®iÒu kiÖn vµ c¬ së cho qu¸ tr×nh nµy. Tõng b­íc x©y dùng thÞ tr­êng chøng kho¸n vµ së giao dÞch chøng kho¸n. Ta ®· biÕt thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ n¬i tËp chung ph¶n ¸mh ho¹t ®éng kinh tÕ cña c¸c c«ng ty,lµ n¬i cung øng c¸c nguån vèn vµ ph©n phèi c¸c c¬ héi ®Çu t­ cho c¸c c«ng ty vµ c«ng chóng. Trªn thùc tÕ, thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ ®iÒu kiÖn chä ra ®êi vµ ho¹t ®éng cña c¸cc«ng ty cæ phÇn. V× vËy, cïng víi sù ra ®êi vµ ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty cæ phÇn theo luËt c«ng ty vµ ph¸t triÓn cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, Nhµ n­íc cÇn ph¶i gÊp rót t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó x©y dùng thÞ tr­êng chøng kho¸n vµ c¸c c¬ së giao dÞch chøng kho¸n. Th«ng th­êng thÞ tr­êng chøng kho¸n bao gåm 2 bé phËn: @ ThÞ tr­êng s¬ cÊp lµ thÞ tr­êng ph¸t hµnh c¸c chøng kho¸n míi. @ ThÞ tr­êng thø cÊp lµ thÞ tr­êng mua, b¸n c¸c chøng kh¸n ®· ph¸t hµnh. Ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng nµy lµ ®­îc thùc hiÖn qua c¸c trung gian tµi chÝnh cã t¸c dông “ cÇu nèi ” gi÷a c«ng chóng víi c¸c c«ng ty. C¸c trung gian tµi chÝnh th­êng lµ c¸c c«ng ty tµi chÝnh, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i c«ng ty b¶o hiÓm. . .C¸c c«ng ty nµy lµm viÖc trong hÖ thèng së giao dÞch chøng kho¸n theo nguyªn t¾c ph¸t hµnh c¸c phiÕu ghi nî hoÆc ®­îc quyÒn ph¸t hµnh cæ phiÕu. ë n­íc ta tuy ®· cã ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ ng©n hµng ®Çu t­ ph¸t triÓn sau khi ®· chuyÓn ®æi hÖ thèng ng©n hµng tõ mét cÊp thµnh hai cÊp, nh­ng ph­¬ng thøc vµ ph­¬ng ph¸p ch­a ®uæi kÞp víi nh÷ng ®ßi hái cña thÞ tr­êng vèn trong x· héi. HÖ thèng c¸c quü tÝn dông vµ ng©n hµng cæ phÇn míi ra ®êi vµ ho¹t ®éng trong thêi gian ng¾n ch­a ®ñ lùc vµ kinh nghiªm ®Ó lµm cho c¸c c«ng ty cæ phÇn ra ®êi vµ ho¹t ®éng. Thµnh lËp mét c¬ quan Nhµ n­íc cã quyÒn lùc ®Ó thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc: Thùc tiÔn qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ n­íc ta ®Æc biÖt lµ ë §«ng ¢u còng nh­ giai ®o¹n thÝ ®iÓm võa qua ë n­íc ta ®· cho thÊy sù cÇn thiÕt ph¶i cã mét c¬ quan ®­îc Nhµ n­íc thµnh lËp vµ uû quyÒn ®­îc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®æi míi khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc, trong ®ã chuyªn tr¸ch theo dâi , chØ ®¹o vµ cã ®Çy ®ñ thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn c«ng viÖc cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Tªn gäi ®èi víi c¸c c¬ quan nµy tuy cã sù kh¸c nhau ë mçi n­íc, nh­ Bé c¶i c¸ch së h÷u ë BaLan, §¹i lý tµi s¶n Nhµ n­íc cña chÝnh phñ Hungari. . .Nh­ng ®Òu cã chung mét nhiÖm vô lµ qu¶n lý vµ thùc hiÖn sù chuyÓn ®æi vµ ®a d¹ng ho¸ së h­u ®óng víi ph¸p luËt trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, chèng l¹i sù trôc lîi, tham nhòng, tÈu t¸n tµi s¶n cña Nhµ n­íc. V× vËy, ë n­íc ta cÇn gÊp rót thµnh lËp mét c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn víi sù tô häp cña c¸c chuyªn gia am hiÓu vÒ c¸c lÜnh vùc nµy ®Ó chØ ®¹o vµ ®iÒu hµnh cã kÕt qu¶. Tµi liÖu tham kh¶o Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc c¬ së lý luËn vµ kinh nghiÖm thùc tiÔn. PTS: Ph¹m Ngäc Quang. T¹p chÝ kinh tÕ ph¸t triÓn 3/1998. Ch­¬ng tr×nh khoa häc cÊp Nhµ n­íc KXO3, 05, 07 Bé tµi chÝnh 1993. C¸c v¨n b¶n hiÖn hµnh, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi- 1998 vÒ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc. T¹p chÝ céng s¶n sè 17 ( 9/1998). T¹p chÝ céng s¶n sè 13 (7/1998). T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ sè 11 (1998). V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng bé toµn quèc lÇn thø VII, VIII. Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c- Lªnin. Môc lôc §Ò môc Trang Lêi më ®Çu 1 i) C¬ së khoa häc vµ kinh nghiÖm cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc. 2 1.1 C¬ së khoa häc 2 1.1.1 C¬ së lý luËn 2 1.1.2 C¬ së thùc tiÔn 2 2.2 Kinh nghiÖm cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN 14 2.2.1 Cæ phÇn ho¸ ë nhãm c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn 14 2.2.2 Cæ phÇn ho¸ ë nhãm c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn 16 2.2.3 Cæ phÇn ho¸ ë nhãm c¸c n­íc XHCN tr­íc ®©y thuéc §«ng ¢u 19 1. 3) Mét sè ®iÓm rót ra tõ kinh nghiÖm cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc trªn thÕ giíi 20 1.3.1) TÝnh phæ biÕn cña qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ 20 1.3.2) TÝnh ®Æc thï cña qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ 21 1.3.3) TÝnh chiÕn l­îc cña qóa tr×nh cæ phÇn ho¸ 22 1.3.4) TÝnh qu¸ tr×nh cña viÖc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸: 22 1.3.5) M«i tr­êng ph¸p lý cña viÖc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸. 23 1.3.6) PhÝ tæn cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn cæ phÇn ho¸: 24 II) Doanh nghiÖp Nhµ n­íc ViÖt Nam vµ thùc tr¹ng cña nã 25 1.Thùc tr¹ng cña khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc cña n­íc ta 25 2.Cæ phÇn ho¸, mét yªu cÇu bøc thiÕt cña c¶i c¸ch doanh nghiÖp Nhµ n­íc 27 3.Cæ phÇn ho¸- nhiÖm vô quan träng vµ bøc b¸ch 28 III)Quan ®iÓm, gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc trong thêi gian tíi: 29 1.Quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vÒ cæ phÇn hãa doanh nghiÖp Nhµ n­íc trong thêi gian tíi 29 2. Gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc trong thêi gian tíi. 33 3.Gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc trong thêi gian tíi 33 Tµi liÖu tham kh¶o 35