Đề tài Quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông vận tải ở Việt Nam

, x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng hiÖu qu¶ ®Çu t­, tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n x©y dùng. §©y lµ c«ng ®o¹n ¶nh h­ëng lín nhÊt. Chñ tr­¬ng ®Çu t­ sai chiÕm tíi 60-70% sè thÊt tho¸t vµ l·ng phÝ trong ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n. Cã thÓ mÊt tr¾ng toµn bé vèn vµ g©y hËu qu¶ l©u dµi cho khu vùc vµ x· héi cã thÓ lín h¬n rÊt nhiÒu lÇn so víi vèn trùc tiÕp ®Çu t­ cho c«ng tr×nh ban ®Çu. Riªng phÇn nµy b¸o chÝ tr­íc ®©y hÇu nh­ kh«ng ®Ò cËp tíi, thêi gian gÇn ®©y míi cã nãi ®Õn nh­ng kh«ng nhiÒu vµ kh«ng ®i vµo gèc rÔ vÊn ®Ò. NÕu tæng kÕt th× con sè lín khñng khiÕp. Lµ mét n­íc kh«ng lín nh­ng ®· cã trªn 100 c¶ng biÓn ë 24 tØnh, thµnh phè (mét sè c¶ng biÓn chØ c¸ch nhau 130 km); 80 c¶ng hµng kh«ng vµ s©n bay chuyªn dïng, chi phÝ ®Çu t­ cho mét s©n bay lªn ®Õn hµng tû ®« la Mü. VÝ dô: chi phÝ ­íc tÝnh cho s©n bay Long Thµnh (§ång Nai) lµ 8 tû USD. ViÖc bè trÝ nhiÒu bÕn c¶ng ë c¸c vïng, ®Þa ph­¬ng qu¸ gÇn nhau mµ ch­a tÝnh ®Õn sù liªn kÕt trong viÖc khai th¸c cã hiÖu qu¶ h¹ tÇng kü thuËt hiÖn cã, ch­a phï hîp víi kh¶ n¨ng ph¸t triÓn kinh tÕ: c¶ng Hßn La (Qu¶ng B×nh) c¸ch c¶ng Vòng ¸ng 25km, C¶ng Ch©n M©y (Thõa Thiªn HuÕ) c¸ch c¶ng Tiªn Sa (§µ N½ng) 30 km; c¶ng Dung QuÊt c¸ch c¶ng Kú Hµ 10 km. Dù ¸n x©y dùng hÖ thèng tho¸t n­íc ®­êng T©n Kú - T©n Quý, theo kÕt luËn cña thanh tra nhµ n­íc do kh«ng g¾n viÖc x©y dùng dù ¸n víi qui ho¹ch giao th«ng nªn khi dù ¸n x©y xong ph¶i ph¸ bá toµn bé hÖ thèng gåm 216 hÇm tho¸t hè ga vµ 711 cèng phi 400, sè tiÒn thÊt tho¸t vµ l·ng phÝ chiÕm 3% tæng møc ®Çu t­ cña c«ng tr×nh. Hay nh­ ®Çu t­ dù ¸n kh«ng tÝnh ®Õn nguån cung cÊp nguyªn liÖu s¶n xuÊt t­¬ng øng víi qui m« cña nhµ m¸y dÉn ®Õn thiÕu nguyªn liÖu nh­ c«ng tr×nh nhµ m¸y ®­êng Linh C¶m (Hµ TÜnh), nhµ m¸y s¶n xuÊt bét giÊy Kon Tum ch­¬ng tr×nh x©y dùng 44 nhµ m¸y mÝa ®­êng cã tæng sè vèn x©y dùng lµ 10.050 tØ ®ång nh­ng cã tíi 25 nhµ m¸y thua lç, ph¸t sinh d­ nî trªn 6.000 tØ ®ång. ViÖc ®Çu t­ theo phong trµo dÉn ®Õn hiÖu øng xi m¨ng lß đøng vµ c¸c nhµ m¸y ®­êng mäc lªn ë kh¾p mäi n¬i. V× vËy khi x©y dùng xong mét sè nhµ m¸y kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn vµ nguyªn liÖu ®Ó ho¹t ®éng, mét sè nhµ m¸y ph¶i di dêi ®Õn c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c g©y thÊt tho¸t vµ l·ng phÝ vÒ tiÒn cña. Ch¼ng h¹n, c«ng ty ®­êng Linh C¶m (Hµ TÜnh) khi x©y dùng xong ®· ph¶i vay 70 tØ ®ång ®Ó di chuyÓn qua c¶ ngh×n c©y sè vµo Trµ Vinh; nhµ m¸y ®­êng Thõa Thiªn HuÕ còng ph¶i di chuyÓn vÒ Phó Yªn. Mét sè Nhµ m¸y ®­êng lµm ¨n thua lç do kh«ng tÝnh to¸n hÕt c¸c ®iÒu kiÖn khi x©y dùng nh­ nhµ m¸y ®­êng Qu¶ng B×nh ®Õn hÕt n¨m 2002 lç kho¶ng 136 tØ ®ång ch­a kÓ kho¶n vay khã tr¶ ®Ó x©y dùng nhµ m¸y lµ trªn 170 tØ ®ång. - ThÊt tho¸t vµ l·ng phÝ trong kh©u quyÕt ®Þnh ®Çu t­ th­êng b¾t nguån tõ viÖc x¸c ®Þnh môc tiªu ®Çu t­ dù ¸n do kh«ng ®­îc chñ ®Çu t­ c©n nh¾c, tÝnh to¸n tr­íc khi x©y dùng nªn khi c«ng tr×nh hoµn thµnh ®­a vµo sö dông, chñ ®Çu t­ míi nhËn thÊy c«ng tr×nh ph¸t huy kh«ng hiÖu qu¶. VÝ dô: T¹i mét sè ®Þa ph­¬ng ®· ®Çu t­ hµnh tr¨m tØ ®ång ®Ó c¶i thiÖn vµ x©y dùng míi mét lo¹t chî nh­ chî ®Çu mèi §Òn Lõ víi sè vèn ®Çu t­ h¬n 10 tØ ®ång, chî ®Çu mèi Xu©n §Ønh, chî xe m¸y Qu¶ng An (T©y Hå) ®Çu t­ h¬n 6 tØ ®ång, chî ®Çu mèi H¶i B¸ (§«ng Anh) ®Çu t­ 13 tØ ®ång, + Trong n«ng nghiÖp cßn nÆng ®Çu t­ vµo c¸c c«ng tr×nh thuû lîi (chiÕm h¬n 70% vèn ®Çu t­ cña nghµnh), chñ yÕu lµ c¸c c«ng tr×nh thuû lîi phôc vô c©y lóa, viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi t­íi cho c¸c lo¹i c©y c«ng nghiÖp cßn Ýt, cßn coi nhÑ ®Çu t­ thuû lîi cÊp n­íc cho c«ng nghiÖp vµ d©n sinh, cho nu«i trång thuû s¶n. Vèn cho c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc, chuyÓn giao c«ng nghÖ, c«ng t¸c nghiªn cøu ph¸t triÓn gièng, khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m, khuyÕn ng­ thêi gian ®Çu ch­a ®­îc quan t©m tho¶ ®¸ng (nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· ®­îc ®iÒu chØnh). + C¬ cÊu ®Çu t­ cßn nhiÒu ®iÓm ch­a hîp lý nh­ ®Çu t­ ng©n s¸ch cho mét sè nghµnh vµ s¶n phÈm ®­îc b¶o hé; ®Çu t­ cho n«ng nghiÖp, n«ng th«n vµ c¬ së h¹ tÇng cßn thÊp, ViÖc ®Çu t­ phôc vô viÖc chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ cßn Ýt, nÆng vÒ ®Çu t­ quèc doanh, ch­a cã chÝnh s¸ch tèt ®Ó thu hót c¸c nguån vèn ngoµi ng©n s¸ch, ®Çu t­ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. + Míi quan t©m ®Çu t­ “®Çu vµo” nh»m ph¸t triÓn n¨ng lùc s¶n xuÊt, ch­a quan t©m ®Õn ®Çu ra cña s¶n xuÊt, ®Çu t­ cho c¬ së hạ tÇng phôc vô l­u th«ng hµng ho¸, ®Çu t­ cho c«ng t¸c b¶o qu¶n chÕ biÕn sau thu ho¹ch, ®Çu t­ th«ng tin thÞ tr­êng ch­a t­¬ng xøng. Míi quan t©m ®Çu t­ theo chiÒu réng, lÊy sè l­îng lµm chÝnh, do vËy mét sè hµng ho¸ n«ng s¶n lµm ra th­êng chÊt l­îng kh«ng cao, chñng lo¹i, mÉu m· kÐm, kh«ng phï hîp víi yªu cÇu cña thÞ tr­êng, gi¸ thµnh cao h¬n c¸c nø¬c trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, kh¶ n¨ng c¹nh tranh khã kh¨n; tû lÖ n«ng s¶n qua chÕ biÕn thÊp, phÇn lín xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña ta vÉn lµ s¶n phÈm th«. + Do kh¶ n¨ng ng©n s¸ch cßn h¹n chÕ, nªn bè trÝ ®Çu t­ cña nhµ n­íc cho lÜnh vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n chØ ®¸p øng ®­îc kho¶ng 55 - 60% yªu cÇu ph¸t triÓn cña nghµnh, ch­a t­¬ng xøng víi vai trß vµ vÞ trÝ cña khu vùc n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. + Trong c«ng nghiÖp vµ c¸c nghµnh kinh tÕ, hÇu hÕt c¸c c«ng tr×nh ®Çu t­ ®· qu¸ chó träng vµo viÖc ®Çu t­ ®Ó t¨ng c«ng suÊt s¶n xuÊt mµ ch­a chó ý ®óng møc ®Õn n¨ng lùc c¹nh tranh cña ®Çu ra tiªu thô s¶n phÈm ®­îc thÞ tr­êng chÊp nhËn ®Õn møc nµo; tuy cã quy ho¹ch nh­ng cßn rÊt lóng tóng trong viÖc t¹o ra mét hÖ thèng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p phï hîp ®Ó thùc hiÖn quy ho¹ch g¾n víi thÞ tr­êng, nªn ®· dÉn tíi viÖc ®Çu t­ qu¸ møc trong mét sè ngµnh, lµm cho mét sè s¶n phÈm cung v­ît qu¸ cÇu; ch­a tËp trung ®æi míi c«ng nghÖ theo h­íng hiÖn ®¹i nªn chÊt luîng s¶n phÈm ch­a cao, gi¸ thµnh ch­a h¹; ch­a ®Çu t­ ®óng møc cho c«ng nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu, c«ng nghiÖp chÕ t¹o, c«ng nghiÖp c«ng nghÖ cao ®Ó t¨ng c­êng kh¶ n¨ng chñ ®éng cña nÒn kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn héi nhËp ngµy cµng s©u. Mét sè dù ¸n, ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®· ®Ò ra trong mçi kú kÕ ho¹ch 5 n¨m ch­a ®­îc triÓn khai hoÆc triÓn khai chËm do ch­a tÝnh hÕt c¸c yÕu tè kh¸ch quan tõ phÝa ®èi t¸c vµ c¶ yÕu tè chñ quan, trong ®ã cã yÕu tè thiÕu nguån vèn. 1.3. Tån t¹i trong kh©u thÈm ®Þnh, phª duyÖt dù ¸n ®Çu t­, tæng dù to¸n: - T×nh tr¹ng phª duyÖt l¹i nhiÒu lÇn lµ kh¸ phæ biÕn hiÖn nay. ThËm chÝ mét sè dù ¸n ®­îc phª duyÖt, ®iÒu chØnh sau khi ®· hoµn thµnh qu¸ tr×nh x©y l¾p, thùc chÊt lµ hîp ph¸p ho¸ c¸c thñ tôc thanh quyÕt to¸n khèi l­îng ph¸t sinh, ®iÒu chØnh. Dù ¸n më réng nhµ m¸y ®­êng Qu¶ng Ng·i kh«ng thùc hiÖn kh¶o s¸t, thiÕt kÕ, lËp dù to¸n tr×nh c¬ quan cã thÈm quyÒn phª duyÖt mµ sau khi bµn giao ®­a vµo sö dông míi xin phª duyÖt, vi ph¹m nghiªm träng qui chÕ qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng. Tæng møc ®Çu t­ cña dù ¸n cÇu S«ng Danh ph¶i ®iÒu chØnh 3 lÇn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn (n¨m 1995 lµ 186 tØ ®ång, n¨m 1998 lµ 239 ti ®ång vµ n¨m 2000 lµ 257 tØ ®ång). Dù ¸n toµ nhµ 11 tÇng §¹i häc S­ ph¹m Thµnh phè Hå ChÝ Minh ®ang thi c«ng ph¶i phª duyÖt l¹i, dù ¸n ký tóc x¸ 5 tÇng §¹i häc T©y Nguyªn phª duyÖt 2 lÇn, ChÊt l­îng c«ng t¸c thÈm ®Þnh thiÕt kÕ, dù to¸n cã nhiÒu sai sãt, cã n¬i bÞ xem nhÑ, dÉn ®Õn ë mét vµi dù ¸n gi¸ trÞ tróng thÇu cao h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ do tÝnh to¸n sai khèi l­îng (Dù ¸n §¹i häc Quèc gia Hµ néi, Häc viÖn Hµnh chÝnh quèc gia), t¹i dù ¸n kh«i phôc c¶i t¹o quèc lé 1 ®o¹n Hµ Néi - L¹ng S¬n do phª duyÖt kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng nªn ph¶i phª duyÖt l¹i lµm t¨ng chi phÝ kh¶o s¸t hµng tØ ®ång, dù ¸n nhµ m¸y xi m¨ng Tam §iÖp trong qu¸ tr×nh kh¶o s¸t ®· ph¸t hiÖn cã sù cè nh­ng kh«ng kh¶o s¸t vµ xö lý hiÖn t­îng caster g©y tèn kÐm chi phÝ, viÖc phª duyÖt l¹i lµm t¨ng chi phÝ cßn x¶y ra ®èi víi nhiÒu dù ¸n kh¸c nh­ dù ¸n cÇu Non N­íc (Ninh B×nh), cÇu T©n ĐÖ (Th¸i B×nh). Dù ¸n x©y dùng quèc lé 5 sö dông vèn JBIC NhËt B¶n do bµn giao mÆt b»ng chËm nªn Nhµ n­íc ®· ph¶i båi th­êng cho nhµ thÇu 570.595.797 Yªn nhËt. 1.4. Tån t¹i trong kh©u kÕ ho¹ch ho¸ ®Çu t­: - Trong nh÷ng n¨m qua, mÆc dï ®· cã mét sè tiÕn bé nh­ng t×nh tr¹ng ®Çu t­ dµn tr¶i trong bè trÝ kÕ ho¹ch cña c¸c Bé, ngµnh vµ c¸c tØnh, thµnh phè vÉn ch­a ®­îc kh¾c phôc triÖt ®Ó. T×nh tr¹ng nµy ®­îc tÝch tô tõ nhiÒu n¨m, g©y thÊt tho¸t vµ l·ng phÝ lín vµ dÉn ®Õn hiÖu qu¶ ®Çu t­ thÊp nh­ng chËm ®­îc kh¾c phôc. N¨m 2004, chóng ta cã 1200 dù ¸n t¨ng gÊp ®«i so víi n¨m 2001. Tuy nhiªn tèc ®é t¨ng dù ¸n kh«ng t­¬ng øng víi tèc ®é t¨ng cña vèn ®Çu t­ vµ kh«ng khíp víi kÕ ho¹ch vèn, dÉn ®Õn v­ît qu¸ kh¶ n¨ng qu¶n lÝ, chØ sè vÒ ®Çu t­ gi¶m râ rÖt. Th«ng th­êng, ®Ó t¹o ra 1 ®ång t¨ng tr­ëng GDP cÇn ®Çu t­ 3 ®ång th× ë n­íc ta cÇn tíi 5 ®ång. - ViÖc bè trÝ vèn ®Çu t­ thuéc ng©n s¸ch Nhµ n­íc cßn dµn tr¶i thiÕu tËp trung, sè l­îng c¸c dù ¸n n¨m sau lín h¬n n¨m tr­íc lµ ®iÓm yÕu vµ lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu n¨m nay. Do ®ã sè dù ¸n tÝch tô l¹i qu¸ lín, v­ît qua kh¶ n¨ng c©n ®èi vèn cña ng©n s¸ch vµ cña nÒn kinh tÕ nãi chung. Ch¼ng h¹n, tæng dù to¸n cña c¸c c«ng tr×nh giao th«ng ®­îc ®­a vµo kÕ ho¹ch n¨m 2004 gÊp h¬n 10 lÇn sè vèn bè trÝ trong kÕ ho¹ch. Do ®ã chØ mét sè Ýt c«ng tr×nh cã thÓ tËp trung vèn ®Ó hoµn thµnh sím, t×nh tr¹ng ®Çu t­ kÐo dµi lµ phæ biÕn. - ViÖc bè trÝ c¸c dù ¸n dµn tr¶i cßn thÓ hiÖn ë b×nh qu©n vèn bè trÝ cho 1 dù ¸n qua c¸c n¨m cã xu h­íng gi¶m dÇn; n¨m 2001 lµ 5,33 tØ ®ång/1 dù ¸n ; n¨m 2002 lµ 5,3 tØ ®ång/1 dù ¸n; n¨m 2003 lµ 4,43 tØ ®ång/ 1 dù ¸n. Mét sè Bé, ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng vÉn ch­a chÊp hµnh ®óng qui ®Þnh vÒ qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng, bè trÝ vèn cho c¸c dù ¸n nhãm B qu¸ 4 n¨m, nhãm C qu¸ 2 n¨m. Tæng hîp chung c¸c Bé, ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng vÉn cßn kho¶ng 141.430 dù ¸n (kho¶ng 13%) thuéc nhãm B vµ C bè trÝ qu¸ thêi gian qui ®Þnh, trong ®ã cã kho¶ng 250 dù ¸n nhãm B (14,2%) bè trÝ vèn kÐo dµi qu¸ 4 n¨m (c¸c Bé ngµnh kho¶ng 119 dù ¸n, ®Þa ph­¬ng kho¶ng 140 dù ¸n) cã 1.180 dù ¸n nhãm C ( 12,9%) bè trÝ vèn kÐo dµi qu¸ 2 n¨m (c¸c Bé ngµnh lµ 145 dù ¸n, ®Þa ph­¬ng lµ 1035 dù ¸n). - ViÖc ph©n cÊp qu¶n lý trong qu¶n lý ®Çu t­ lµ phï hîp nh­ng viÖc gi¸m s¸t ë nhiÒu ®Þa ph­¬ng ®Ó ®Çu t­ tËp trung cã träng ®iÓm ch­a cã kÕt qu¶ râ rÖt.Tæng sè dù ¸n trong c¶ n­íc n¨m 2001 cã 6.942 dù ¸n; n¨m 2002 cã 7.614 dù ¸n t¨ng h¬n 672 dù ¸n so víi n¨m 2002; n¨m 2003 cã 10.596 dù ¸n t¨ng 2.982 dù ¸n so víi n¨m 2002; n¨m 2004 cã 12.355 dù ¸n, t¨ng 1.759 dù ¸n so víi n¨m 2003. Sè dù ¸n t¨ng trong c¸c n¨m chñ yÕu lµ c¸c dù ¸n thuéc nhãm A,B,C (do c¸c Bé, tØnh, thµnh phè lùa chän vµ bè trÝ vèn); n¨m 2002 t¨ng 648 dù ¸n, n¨m 2003 t¨ng 2.969 dù ¸n, n¨m 2004 cã tiÕn bé h¬n chØ t¨ng 1.708 dù ¸n (thÊp h¬n sè t¨ng cña n¨m 2003 chñ yÕu lµ c¸c dù ¸n thuéc lÜnh vùc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo do c¸c ®Þa ph­¬ng qu¶n lý, ®©y lµ lÜnh vùc ®­îc chó träng ®Çu t­ nhiÒu trong thêi gian gÇn ®©y th«ng qua nhiÒu ch­¬ng tr×nh môc tiªu, sè dù ¸n th­êng cã qui m« nhá). Sè dù ¸n (c¶ nhãm A,B,C) dù kiÕn kÕt thóc ®­a vµo sö dông trong kú t¨ng lªn dÇn tõ 19,2 ®Õn 19,9%. Tuy nhiªn, sè dù ¸n cã quyÕt ®Þnh ®Çu t­ míi trong kú vÉn tiÕp tôc t¨ng lªn tõ 18,4 ®Õn 30%. Ngoµi ra, qua kiÓm to¸n, mét sè ®Þa ph­¬ng ®· phª duyÖt kÕ ho¹ch ®Çu t­ nh­ng kh«ng cã nguån ®Ó thùc hiÖn, trong khi ®Þa ph­¬ng kh¸c l¹i ph©n bè vèn khi ch­a cã quyÕt ®Þnh ®Çu t­, do ®ã hÇu hÕt c¸c ®Þa ph­¬ng ®Òu ph¶i bæ sung, ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch vèn ®Çu t­ nhiÒu lÇn. N¨m 2002 trong kÕ ho¹ch ®Çu n¨m cña thµnh phè Hµ Néi cã 89/329 dù ¸n ch­a ®ñ thñ tôc nh­ thiÕu thiÕt kÕ kü thuËt vµ tæng dù to¸n, ch­a cã quyÕt ®Þnh ®Çu t­ nh­ng vÉn ®­îc giao kÕ ho¹ch víi 392 tØ ®ång. Trong n¨m UBND thµnh phè ®· giao kÕ ho¹ch bæ sung nh­ng cßn 23 dù ¸n ch­a ®ñ thñ tôc 12 dù ¸n ch­a cã quyÕt ®Þnh ®Çu t­, 11 dù ¸n ch­a cã thiÕt kÕ kü thuËt, tæng dù to¸n) vÉn ®­îc giao kÕ ho¹ch vèn 30 tØ ®ång, trong khi ®ã l¹i cã 26/253 dù ¸n ®Çu t­ dë dang tõ c¸c n¨m tr­íc víi tæng sè vèn cÊp ph¸t luü kÕ ®Õn 31 th¸ng 12 n¨m 2001 lµ 8 tØ ®ång chuyÓn sang n¨m 2002 nh­ng kh«ng ®­îc UBND thµnh phè ghi kÕ ho¹ch n¨m 2002. N¨m 2002, tØnh Kh¸nh Hoµ cã 40/151 dù ¸n ch­a cã quyÕt ®Þnh ®Çu t­, nh­ng ®Çu n¨m ®· ghi kÕ ho¹ch vèn lµ 59,1 tØ ®ång, cuèi n¨m kh«ng triÓn khai ®­îc. TØnh Hµ TÜnh cã kÕ ho¹ch ®Çu t­ lín h¬n kÕ ho¹ch vèn trªn 35,84 tØ ®ång; Thµnh phè Hå ChÝ Minh giao kÕ ho¹ch vèn ®Çu t­ gÊp 5 lÇn dù to¸n Trung ­¬ng giao, c¬ cÊu ®Çu t­ theo ngµnh kinh tÕ kh«ng phï hîp víi tØ lÖ c¬ cÊu ®Çu t­ ®­îc Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ th«ng b¸o. §ång thêi, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, hiÖn t­îng vay vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n ®ang cã chiÒu h­íng gia t¨ng ë c¸c tØnh, thµnh phè vµ mét sè dÞa ph­¬ng, v­ît kh¶ n¨ng c©n ®èi cña ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng vµ cao h¬n so víi qui ®Þnh cña Ph¸p luËt. Qua kiÓm to¸n 17 tØnh, thµnh phè ®· vay 3.280,8 tØ ®ång; trong ®ã ®­a vµo c©n ®èi ng©n s¸ch 1.731,8 tØ ®ång (An Giang 515 tØ ®ång, CÇn Th¬ 248 tØ ®ång, Hµ Néi 400 tØ ®ång) cã t×nh tr¹ng vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n kh«ng gi¶i ng©n hÕt, cø vay ®Ó ®Çu t­ vµ bè trÝ vèn cho c¸c dù ¸n ch­a cã ph­¬ng ¸n ®Çu t­, ch­a cã luËn chøng kinh tÕ kü thuËt 1.5. Tån t¹i trong công tác ®Êu thÇu x©y dùng : - HiÖn t­îng chia nhá gãi thÇu ®Ó chØ ®Þnh thÇu kh¸ phæ biÕn ®èi víi c¸c ®Þa ph­¬ng vµ c¸c dù ¸n nhãm B,C; NhiÒu dù ¸n ®Êu thÇu nh­ng hiÖu qu¶ kh«ng cao, tØ lÖ gi¶m thÇu kh«ng ®¸ng kÓ. N¨m 2002, Thµnh phè Hµ Néi cã nhiÒu dù ¸n ®Êu thÇu gi¶m 0,3% so víi gi¸ trÞ dù to¸n ®­îc duyÖt. T­¬ng tù, n¨m 2003 tØnh Hoµ B×nh cã mét sè dù ¸n ®Êu thÇu cã tØ lÖ lµ 0,1% ; 11 dù ¸n thuéc ch­¬ng tr×nh kªnh Nhiªu Léc - ThÞ NghÌ ®· cã 6 dù ¸n ®­îc chØ ®Þnh thÇu - Kh©u ®Êu thÇu thÓ hiÖn tÝnh côc bé cña qu¸ tr×nh ®Çu t­. NhiÒu c«ng tr×nh dïng chØ ®Þnh thÇu nh­ trªn nh­ng còng cã c«ng tr×nh ®Êu thÇu mét c¸ch h×nh thøc ®Ó t¹o “c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi trong nhµ”, “Phæ biÕn viÖc ®i ®ªm” gi÷a nhµ thÇu víi chñ ®Çu t­, th«ng ®ång gi÷a c¸c nhµ thÇu víi nhau. Qui chÕ ®Êu thÇu thiÕu chÆt chÏ, kh«ng c«ng khai, minh b¹ch ®· dÉn ®Õn viÖc mét nhµ thÇu tróng sau ®ã chia phÇn cho c¸c nhµ thÇu cßn l¹i hay giµnh giËt gãi thÇu b»ng gi¸ thÊp giËt m×nh chØ b»ng 28,9% gi¸ gãi thÇu (gãi 2B hÇm ®Ìo H¶i V©n) hoÆc chªnh lÖch lªn tíi 400 tØ ®ång (Gãi thÇu x©y dùng c¶ng C¸i L©n) dÉn ®Õn c«ng tr×nh kÐm chÊt l­îng, thêi gian thi c«ng kÐo dµi, chi phÝ ph¸t sinh lín vÉn ®­îc quyÕt to¸n. 1.6. Tån t¹i trong c«ng t¸c chuÈn bÞ x©y dùng : - C«ng t¸c ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng ch­a chÊp hµnh ®óng c¸c qui ®Þnh cña Nhµ N­íc ë mét sè dù ¸n nh­ dù ¸n kh«i phôc vµ ph¸t triÓn hÖ thèng thuû lîi khu vùc miÒn Trung vµ Thµnh phè Hå ChÝ Minh, c¸c hå s¬ ®Òn bï thiÕu vµ kh«ng ®¶m b¶o so víi qui ®Þnh (kh«ng cã b¶n ®å hiÖn tr¹ng, kh«ng cã b¶n ®å ®Þnh vÞ mèc giíi, b¶n ®å gi¶i thöa, giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt) nh­ng ®· chi phÝ ®Òn bï 39 tØ ®ång. Ban qu¶n lý cho tiÕn hµnh x©y dùng trong khi c«ng t¸c ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng ch­a hoµn thµnh nªn khi d©n khiÕu kiÖn ph¶i dõng thi c«ng g©y thiÖt h¹i gÇn 400 triÖu ®ång. - Theo c¸c chi côc thuÕ, ®Õn thêi ®iÓm thanh tra (th¸ng 10-2004) nhiÒu ®¬n vÞ cßn nî tiÒn sö dông ®Êt nh­ c«ng ty §Çu t­ vµ X©y dùng TNXP Cinc« nî h¬n 60 tØ ®ång, C«ng ty X©y dùng vµ Kinh doanh nhµ Phó NhuËn nî trªn 26 tØ ®ång, c«ng ty TNHH vµ X©y dùng - Th­¬ng M¹i vµ Kinh doanh nhµ Trung S¬n H¶i 10 tØ ®ång, C«ng ty TNHH Him Lam trªn 7 tØ (Thµnh phè Hå ChÝ Minh). Tæng sè tiÒn sö dông ®Êt ch­a nép cña c¸c c«ng ty h¬n 140 tØ ®ång. Ngoµi ra, c¬ quan thuÕ x¸c ®Þnh gi¸ tiÒn sö dông ®Êt ch­a cã sù thèng nhÊt vÒ ®¬n gi¸ vµ diÖn tÝch ®Êt tÝnh thuÕ. Nh­ diÖn tÝch ®Ó tÝnh tiÒn sö dông ®Êt dù ¸n Thanh Mü Lîi lµ 733.200 m2 trong khi diÖn tÝch ph¶i tÝnh lµ h¬n 1 triÖu m2. Sè tiÒn chªnh lÖch do x¸c ®Þnh sai diÖn tÝch ë dù ¸n nµy lµ h¬n 11 tØ ®ång. ViÖc c¸c chi côc chÊp thuËn tiÒn ®Òn bï do chñ ®Çu t­ thùc tÕ chi tr¶ (tiÒn ®Êt vµ tiÒn hå s¬) v­ît gi¸ trÞ ®Êt tÝnh thuÕ ®Ó cho c¸c chñ ®Çu t­ chØ ph¶i nép tiÒn sö dông ®Êt tèi thiÓu 10% lµ kh«ng ®óng qui ®Þnh. Nh­ dù ¸n Phó H÷u do c«ng ty TNHH §Çu t­ vµ X©y dùng Minh S¬n lµm chñ ®Çu t­ thùc tÕ chi tr¶ lµ 617.435 ®ång/ m2 cao h¬n gi¸ ®Òn bï do Së Tµi chÝnh x¸c ®Þnh (100.000/®ång m2) nªn tiÒn sö dông ®Êt chi nép 10%. ChØ riªng dù ¸n nµy lµm thÊt tho¸t tiÒn sö dông ®Êt h¬n 8,7 TØ ®ång. T×nh tr¹ng nhËn chuyÓn nh­îng ®Êt ®ai, tho¶ thuËn ®Òn bï b»ng h×nh thøc ®æi lÊy ®Êt nÒn kh«ng h¹n chÕ sè l­îng diÔn ra kh¸ phæ biÕn, t¹o c¬ héi cho nhiÒu c¸ nh©n bu«n b¸n bÊt ®éng s¶n vµ trèn thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt - ë nhiÒu dù ¸n, chñ ®Çu t­ ®· ®Òn bï, chuyÓn nh­îng ®Êt tr­íc khi cã qui ®Þnh hay qui ho¹ch, ch­a cã ph­¬ng ¸n ®Òn bï ®­îc duyÖt vµ ch­a cã quyÕt ®Þnh giao ®Êt. §iÒu nµy dÉn ®Õn viÖc nhiÒu tæ chøc, c¸ nh©n ®øng ra chuyÓn nh­îng ®Êt trao tay trùc tiÕp víi d©n, mua ®i b¸n l¹i nhiÒu lÇn, lµm t¨ng gi¸ ®Êt mét c¸ch gi¶ t¹o, ph¸t sinh khiÕu kiÖn. - L¹i cã nh÷ng dù ¸n, sau khi gi¶i phãng mÆt b»ng xong th× l¹i bá kh«ng, ch¼ng thÊy ®Çu t­, x©y dùng g×. Ch¼ng h¹n nh­ dù ¸n ®Çu t­ côm kh¸ch s¹n 5 sao- Trung t©m héi nghÞ quèc tÕ vµ cao cè v¨n phßng ë ng· s¸u ®­êng Lý Th­êng KiÖt, NguyÔn Tri Ph­¬ng, TØnh Thõa Thiªn HuÕ. §©y lµ dù ¸n ®­îc UBND tØnh Thõa Thiªn HuÕ thu håi ®Êt cÊp cho c«ng ty bÊt ®éng s¶n S«ng §µ ®Ó ®Çu t­ x©y dùng. Sau khi ®­îc giao ®Êt, c«ng ty nµy ®· san lÊp mÆt b»ng vµ rµo ch¾n b»ng mét hÖ thèng t«n bao che. Bªn trong, tiÕn ®é tiÕn ®é x©y dùng ban ®Çu cã triÓn khai mét c¸ch chËm ch¹p vµ ®Õn nay th× dõng h¼n, ch¼ng thÊy bãng d¸ng mét c«ng nh©n hay m¸y mãc thiÕt bÞ nµo. T­¬ng tù, Trung t©m th­¬ng m¹i PLAZA, t¹i ng· t­ NguyÔn HuÖ, Bµ TriÖu, Hïng V­¬ng cÊp ®Êt cho c«ng ty dÖt Phong Phó (Hå ChÝ Minh) sau khi khëi c«ng ®· ®Ó trèng kh«ng thùc hiÖn g©y thÊt tho¸t vµ l·ng phÝ rÊt lín trong c«ng t¸c ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng 1.7. Tån t¹i trong kh©u tæ chøc thùc hiÖn - Kh©u thi c«ng ®­îc coi lµ ®ôc khoÐt kinh phÝ ®· ®­îc nãi ®Õn nhiÒu. ViÖc cßn bít nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh x©y dùng x¶y ra ë hÇu hÕt c¸c c«ng tr×nh x©y dùng lµm cho c«ng tr×nh kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng khi ®­a vµo sö dông. Mét vµi c«ng tr×nh h­ háng ngay sau khi thi c«ng xong thËm chÝ ch­a kÞp ®­a vµo sö dông nh­ cÇu V¨n Th¸nh - TiÕn ®é x©y dùng c«ng tr×nh chËm diÔn ra phæ biÕn ë rÊt nhiÒu dù ¸n. Theo thanh tra Nhµ n­íc th× cã tíi mét nöa c¸c dù ¸n thanh tra kiÓm tra chËm tiÕn ®é. Dù ¸n tuyÕn èng kho c¶ng LPG ThÞ V¶i do kÐo dµi thêi gian thªm 24 th¸ng lµm t¨ng phÝ nhiÒu tØ ®ång. Dù ¸n Ba Zan siªu máng thuéc tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam do kÐo dµi thêi gian lµm ph¸t sinh chi phÝ h¬n 7 tØ ®ång. Dù ¸n x©y dùng quèc lé 5 sö dông vèn JBIC NhËt B¶n do bµn giao mÆt b»ng chËm nªn nhµ n­íc ®· ph¶i båi th­êng cho nhµ thÇu 570.595.797 Yªn NhËt.C«ng tr×nh bÞ chËm tiÕn ®é còng ph¶i coi lµ sù l·ng phÝ lín . V× tiÕn ®é c«ng tr×nh bÞ chËm sÏ dÉn ®Õn nguyªn vËt liÖu bÞ tr­ît gi¸, råi t¸c ®éng ®èi víi l­u th«ng, vËn chuyÓn cña nhiÒu nghµnh. ChØ riªng dù ¸n ®­êng vµnh ®ai III ë Hµ Néi, viÖc chËm tiÕn ®é ®· lµm ph¸t sinh thªm kho¶ng trªn 1000 tû ®ång ®Çu t­. 1.8. Tån t¹i trong kh©u nghiÖm thu thanh to¸n - C«ng t¸c nghiÖm thu thanh to¸n th­êng c¨n cø theo thiÕt kÕ dù to¸n ®­îc duyÖt, hoµn toµn lµ b¶n sao cña thiÕt kÕ, trong nhiÒu tr­êng hîp b¶n vÏ hoµn c«ng chØ mang tÝnh chÊt thñ tôc, h×nh thøc dÉn ®Õn khèi l­îng nghiÖm thu kh«ng ®óng víi thùc tÕ thi c«ng. KÕt qu¶ qua10 n¨m tiÕn hµnh kiÓm to¸n trong lÜnh vùc ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n. KiÓm to¸n nhµ n­íc ®· kiÕn nghÞ gi¶m trõ gi¸ trÞ quyÕt to¸n c«ng tr×nh, gi¶m cÊp ph¸t vµ thu håi tõ c¸c ®¬n vÞ thi c«ng h¬n 500 tØ ®ång. 2. Phân tích nguyên nhân 2.1. Nguyên nhân thể chế - Tập trung trách nhiệm và quyền lực quản lý đầu tư xây dựng vào bộ giao thông vận tải dẫn đến quá trình đưa ra quyết định quá tập trung là nguyên nhân của tệ quan liêu. Các thủ tục quan liêu làm chậm quá trình ra quyết định phê duyệt. Đối với hầu hết các dự án đầu tư CSHT GTVT đều do bộ Giao thông vận tải trực tiếp quản lý. Đối với mỗi dự án vốn ngân sách nhà nước, bộ quyết định chủ đầu tư là một ban quản lý dự án nào đố thuộc bộ chịu trách nhiệm quản lý điều hành dự án. Như vậy cục quản lý chuyên ngành là cơ quan thay mặt nhà nước sở hữu sản phẩm của dự án lại đứng ngoài hoạt động đầu tư này, sẽ không hợp lý. - Hiệu lực pháp lý của các văn bản pháp luật yếu. Nhiều dự án không tuân thủ các quy định như trình tự lập, thẩm tra, thẩm định, phê duyệt dự án và sự phù hợp với chính sách, quy hoạch, kế hoạch của nhà nước trong việc ra quyết định đầu tư, tổ chức này cũng chưa hoàn toàn tuân thủ các quy trình, quy phạm và tính khách quan khi đưa ra quyết định. - Chỉ đạo của trung ương đối với các địa phương trong công tác quản lý CSHT GTVT còn yếu kém. Mặc dù đã có sự phân cấp quản lý giữa trung ương và đia phương về quản lý cũng như xây dựng quy hoạch. Trung ương và địa phương nhiều khi không thống nhất, phân cấp quản lý còn nhập nhằng, sử dụng nguồn vốn của trung ương và địa phương không hiệu quả. - Chưa có được cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các bên tham gia dự án do thiếu các quy định pháp lý có tính hiệu lực cao cũng như các cơ chế hòa nhập hiệu quả đẻ quản lý các mặt phân giới này. - Thiếu cơ sỏ pháp lý cho việc hình thành cơ chế kiểm tra giám sát, đánh giá tổng kết công tác đầu tư xây dựng CSHT GTVT một cách thường xuyên và thực hiện đánh giá hiệu quả kinh tế sau dự án. Các quy định chưa cụ thể quy trách nhiệm không rõ ràng làm cho công tác báo cáo thực hiện giám sát đầu tư chất lượng không đảm bảo còn mang tính hình thức đối phó. Chỉ nêu ra các hiện tượng mà thiếu phân tích nguyên nhân. - Các doanh nghiệp xây dựng thiếu sự cạnh tranh để phát triển. Các công ty tư vấn và công ty xây dựng chủ yếu là các doanh nghiệp nhà nước phần nào vẫn được nhà nước ưu tiên và phân chia công việc đẻ thực hiện, các thành phần kinh tế khác rất nhỏ, yếu vì vậy tính cạnh tranh lành mạnh để phát triển tiến tới hội nhập rất kém. Tiến trình cổ phần hóa các công ty tư vấn và xây dựng đang được tiến hành song còn chậm. 2.2. Nguyên nhân về trình độ quản lý - Năng lực của các tổ chức, các cán bộ lập quy hoạch, quản lý quy hoạch còn yếu nhất là ở các Cục chuyên ngành và các địa phương. - Năng lực tư vấn còn yếu nhất là khả năng phân tích thị trường (dự báo nhu cầu vận tải), phân tích tài chính, kinh tế của dự án, phân tích tác động môi trường, Năng lực của tư vấn giám sát rất yếu, chưa có tổ chức tư vấn giám sát riêng. - Năng lực của các cục quản lý chuyên ngành về quản lý hoạt động đầu tư xây dựng CSHT GTVT rất yếu kém vì vậy gặp khó khăn khi đứng ra chịu trách nhiệm quản lý các dự án lớn của ngành mình. - Năng lực của một số ban điều hành dự án trong việc quản lý mặt phân giới giữa các tổ chức tham gia dự án còn hạn chế. Một dự án quản lý đồng thời nhiều dự án thậm chí một đơn vị của ban quản lý dự án phải quan lý nhiều gói thàu của các dự án khác nhau, chưa thể hiện được vai trò của Giám đốc điều hành dự án là quản lý, điều phối các bộ phận khác nhau của dự án để đảm bảo dự án đạt các mục tiêu và thỏa mãn các giới hạn về thời gian, chi phí; trực tiếp kiểm tra, kiếm soát việc thực hiện dự án về tiến độ, thời gian, chất lượng… mà chỉ như một cơ quản kiểm tra giám sát các nhà thầu. - Năng lực của nhà thầu yếu về tài chính, thiết bị, phòng thí nghiệm hiện trường. Tình trạng thi công các công trình ngoài ngành không có kế hoạch vốn, đặc biệt là những công trình do địa phương làm chủ đầu tư dẫn đến tình trạng nợ đọng kéo dài, doanh nghiệp bi thua lỗ và trong nhiều trường hợp là nguyên nhân trực tiếp ảnh hưởng đển tiến độ, chất lượng thi công. 2.3. Nguyên nhân về kỹ thuật và công cụ quản lý - Công cụ và kỹ thuật đánh giá tác động của môi trường của dự án và các bên tham gia dự án đến dự án còn lạc hậu. Trong việc đánh giá căn cư tồn tại dự án và các rủi ro của dự án để xác định dự án cần tính đến tác động của các yếu tố môi trường của dự án và tính đến tác động của những mong chờ của các bên tham gia dự án hiện tại cũng như trong tương lai một cách đầy đủ. - Khung logic của dự án chưa được sử dụng như một công cụ quản lý dự án hữu hiệu. Khung logic là một công cụ quản lý nhằm đạt được các mục tiêu của dự án hiện chưa được sử dụng. - Chưa vận dụng các kỹ thuật và công cụ quản lý mặt phân giới giữa các bên tham gia dự án một cách hiệu quả. Có một số công cụ quản lý dự án có thể hỗ trợ phối hợp hoạt động của các tổ chức này như khung logic của dự án và WBS của dự án kết hợp với bảng phân công trách nhiệm quản lý nhưng chưa được sử dụng phổ biến. - Chưa ứng dụng phổ biến các công cụ quản lý dự án tiên tiến vào việc quản lý thời gian và quản lý chi phí của dự án như: Sử dựng các phần mềm quản lý dự án để tối ưu hòa việc lập kế hoạch thực hiện dự án và bổ sung nguồn lực, lập báo cáo tiến độ và điều chỉnh kế hoạch. Chương III MỘT SỐ KIẾN NGHỊ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN LÝ DỰ ÁN XÂY DỰNG CSHT GTVT Ở VIỆT NAM. Các giải pháp đề xuất Một số giải pháp tăng cường thể chế quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng Sử dụng các kỹ thuật và công cụ quản lý dự án nhằm góp phần hoàn thiện công tác quản lý dự án Sử dụng các kỹ thuật và công cụ quản lý chi phí của dự án Phát triển và hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý Một số giải pháp cải tiến tổ chức quản lý dự án đầu tư xây dựng CSHT GTVT Sử dụng kỹ thuật phân tích ảnh hưởng của môi trường và ảnh hưởng của các bên tham gia đến dự án Sử dụng khung logic của dự án Sử dụng cấu trúc phân chia công việc của dự án Sử dụng các kỹ thuật và công cụ quản lý thời gian của dự án Ứng dụng phần mềm QLDA MS Project để xây dựng cấu trúc phân chia công việc của dự án, quản lý thời gian, quản lý chi phi của dự án I. MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG THỂ CHẾ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CSHT GTVT Ở VIỆT NAM 1. Phát triển và hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý 1.1. Bổ sung quy định trách nhiệm pháp lý trong khâu lập quy hoạch - Nội dung Quy hoạch: Bộ Giao thông vận tải cần đưa ra quy định pháp lý về yêu cầu nội dung quy hoạch tổng thể và quy hoạch chi tiết. Phát triển Giao thông vận tải toàn quốc và vùng lãnh thổ cũng như quy hoạch phát triển giao thông vận tải chuyên ngành, cần quy định rõ các tổ chức có chức năng làm quy hoạch các cấp, quy định rõ trách nhiệm của các tổ chức này đối với chất lượng quy hoạch do họ thiết kế, nghiên cứu; quy định chế độ cập nhật, sửa đổi các quy hoạch nhằm mục đích nâng cao chất lượng của quy hoạch, tăng tính thống nhất giữa các quy hoạch các cấp; hạn chế tình trạng quy hoạch treo, quy hoạch phải đáp ứng được yêu cầu đòi hỏi phát triển CSHT GTVT phục vụ phát triển các ngành kinh tế từng thời kỳ. - Trách nhiệm lập, thẩm định phê duyệt quy hoạch: Cần tăng cường hiệu lực pháp lý của các quy định về trách nhiệm và nghĩa vụ của các tổ chức liên quan đến công tác lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch để tránh tình trạng thời gian phê duyệt dự toán và giao nhiệm vụ quá kéo dài làm rút ngắn thời gian nghiên cứu thời gian lập quy hoạch, ảnh hưởng lớn đến chất lượng của quy hoạch hoặc có những quy hoạch đã hoàn thành song thời gian chờ thẩm định, phê duyệt kéo dài mà không ai chịu trách nhiệm. - Trách nhiệm quản lý: Xác định rõ trách nhiệm quảy lý và kiểm soát thực hiện quy hoạch để tránh có những đầu tư trái với quy hoạch. Quy định kỳ rà soát, kiểm tra tiến trình thực hiện quy hoạch và điều chỉnh quy hoạch để đảm bảo tính thời sự của quy hoạch. 1.2. Nâng cao chất lượng các công việc trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư - Bổ sung một số yêu cầu trong nội dung lập dự án đầu tư xây dựng công trình Phân tích ảnh hưởng của môi trường của dự án đến thành công của dự án. Môi trường trong đó dự án tồn tại bao gồm môi trường địa lý tự nhiên, môi trường kinh tế, môi trường xã hội, môi trường pháp lý môi trường tổ chức, môi trường công nghệ… của dự án hiện tại và tương lai. Phân tích ảnh hưởng của các bên liên quan đến thành công của sự án. Phân tích mục đích, mong đợi cũng như quyền lực của họ đối với dự án, các tác động mà họ có thể thực hiện cho dự án. Phân tích rủi ro của dự án bao gồm các dự kiến rủi ro có thể xảy ra, ước tính tần suất có thể xảy ra rủi ro, đánh giá tác động của rủi ro đến dự án, đề xuất các biện pháp có thể thực hiện để giảm rủi ro. Xác định rõ các cơ chế, nguyên tắc chuyển giao kết quả giữa các giai đoạn của dự án để đảm bảo có được tất cả những hỗ trợ cần thiết cho đơn vị thực hiện giai đoạn tiếp theo của dự án. Trên cơ sở phân tích như vậy mới thấy được toàn diện những khó khăn và thuận lợi khi thực hiện dự án để có những sự chuẩn bị trước đảm bảo cho sự thành công của dự án. - Tăng cường dự báo nhu cầu vận tải, nghiên cứu đánh giá tác động của dự án đến môi trường, phân tích tài chính, phân tích kinh tế dự án và xây dựng mới các đơn giá định mức cho các hạng mục công việc này (% giá trị trong tổng giá trị của lập dự án đầu tư xây dựng công trình) nhằm nâng cao chất lượng của dự án đầu tư. - Coi trọng quá trình lập, thẩm định và phê duyệt dự án đầu tư nhằm khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải không hiệu quả góp phần chống thất thoát lãng phí ngay từ chủ trương đầu tư. Cần phải phân tích, so sánh đánh giá hiệu quả của các dự án thuộc danh mục đề nghị đầu tư để tập trung đầu tư vào một số dự án đem lại hiệu quả cao nhất và khả thi về nguồn vốn đầu tư, có như vậy công trình đầu tư mới nhanh kết thúc đưa vào khai thác, đem lại hiệu quả kinh tế cao. 1.3. Xác định rõ cơ chế phối hợp và kiểm tra giữa các bên liên quan trong thực hiện đầu tư Lý thuyết quản lý dự án chỉ ra rằng khâu yếu nhất trong một hệ thống là nơi giáp ranh hay còn gọi là mặt phân giới giữa các cấp, giữa các chức năng, giữa các chủ thể, giữa các thành phần của hệ thống. Thực hiện đầu tư là một giai đoạn quan trọng của quá trình đầu tư xây dựng mà trong đó có sự tham gia của nhiều bên hữu quan với những quan hệ rất phức tạp. Xuất phát từ thực tiễn quản lý dự án xây dựng giao thông ở nước ta và lý thuyết quản lý dự án dưới đây là một số đề xuất về cơ chế phối hợp và kiểm tra giữa các bên - Xác định cơ chế hòa nhập hiệu quả ở các mặt phân giới: Để tạo ra một sự phối hợp tốt nhất là nhân tố quan trọng quyết định thành công của dự án. Để có sự phối hợp cần thiết thì phải có các quy định pháp lý có hiệu lực cao về trách nhiệm của môi bên, phải xây dựng các định mức, tieu chuẩn, thiết lập các quy trình phối hợp làm cơ sở cho việc xây dựng cơ chế hòa nhập tại ranh giới giữa các bên, các mặt phân giới quan trọng là: Mặt phân giới động giữa khâu giải phóng mặt bằng và khâu thực hiện xây dựng, các bên liên quan là chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu và chính quyền địa phương nơi dự án thi công. Để giải quyết tốt công tác giải phóng mặt bằng đối với địa phương cần đẩy nhanh chương trình tái định cư và giải phóng mặt bằng, thực hiện các quy hoạch vùng, quy hoạch chi tiết về lãnh thổ. Các dự án đề xuất của các quy hoạch phát triển giao thông vận tải cần được phổ biến rõ cho chính quyền địa phương các cấp để có kế hoạch chuẩn bị trước. Công tác tuyên truyền, thuyết phục nhân dân là rất quan trọng. Các địa phương cần nẳm rõ các quy hoạch phát triển giao thông vận tải trên địa bàn mình nhất là quy hoạch đất đâi cho phát triển giao thông vận tải và công bố cho toàn dân được biết phải tuân theo các quy định về sử dụng đất trong phạm vi quy hoạch. Các địa phương cần có kế hoạch dài hạn thu hồi các vùng đất đã quy hoạch này để đảm bảo có mặt bằng sẵn sang khi bắt đầu thực hiện dự án. Khi dự án có quyết định đầu tư, giữa giám đốc điều hành dự án và chính quyền địa phương cần xây dựng chương trình tái định cư và giải phóng mặt bằng cụ thể và khả thi. Giám đợc điều hành dự án cần thường xuyên kiểm tra giám sát việc thực hiện chương trình này như vậy mới đảm bảo đúng tiến độ. Mặt phân giới tĩnh giữa các tổ chức tư vấn thiết kế, nhà thầu, cục giám định và quản lý chất lượng công trình và tư vấn giám sát. Trong đó nổi bật lên là vấn đề tuân thủ các quy định pháp lý trong đấu thầu và hợp đồng tư vấn. - Tuân thủ ngiêm ngặt quá trình đấu thầu Quá trình đấu thầu thường diễn ra rất khốc liệt giữa các nhà thầu với nhau. Mỗi công ty có một quan điểm lợi ích khác nhau, mặt khác còn bị ràng buộc bởi các điều kiện của tổ chức cho vay vốn và phải tuân thủ theo pháp luật. Thêm vào đó các mối quan hệ xã hội phức tạp điều này đòi hỏi những người thực hiện công tác quản lý dự án phải tuân thủ nghiêm túc những quy định về mặt pháp lý của quá trình đấu thầu. Mọi thủ tục cần thiết phải được đúng cấp có thẩm quyền phê duyệt, không đi tắt, đốt cháy giai đoạn làm sai quy định. Việc bảo mật hồ sơ, tài liệu và mọi thông tin trong quy trình đấu thầu là rất quan trọng, nhân tố con người là quyết định. Phải chú trọng những người đủ tư cách đạo đức nghề nghiệp và điều kiện làm việc cũng ảnh hưởng đến việc bảo mật hồ sơ. Nếu có sự tiết lộ thông tin ra ngoài có thể dẫn tới khiếu kiện gay cản trỏ rất lớn đến quá trình thực hiện. Sử dụng trình duyệt việc bảo mật thông tin luôn phải được chú ý. Hồ sơ mới thầu phải rõ ràng, chặt chẽ: hồ sơ phải chi tiết đầy đủ phù hợp với các nội dung của hồ sơ mời thầu và phải được phê duyệt trước ngày mở thầu để làm cơ sở đánh giá và lựa chọn ứng thầu thắng cuộc. - Sử dụng tư vấn: Giai đoạn thiết kế: Lựa chọn tư vấn thiết kế phải có đủ năng lực, kinh nghiệm với một đội ngũ kỹ sư giỏi theo đúng chuyên ngành, trong quá trình thực hiện cần tăng cường công tác kiểm tra theo dõi việc tuân thủ các điều khoản đã ký kết trong hợp đồng về chất lượng nhân sự… Theo dõi, giám sát phẩm chất con người. Các số liệu khảo sát địa chất, địa hình, thủy văn, số liệu điều tra, dự báo lưu lượng giao thông… là đầu vào quan trọng cho khâu thiết kế. Phần kinh phí cho công tác này nằm trong hợp đồng tư vấn và thường bị cắt giảm nên trong quá trình thương thảo hợp đồng, chủ đầu tư phải yêu cầu tư vấn giải trình cụ thể và chi tiết để đảm bảo những tài liệu này được cung cấp đầy đủ. - Xây dựng cơ chế Cần tăng cường hiệu lực quản lý về điều kiện hành nghề của tư vấn giám sát, quy định, kiểm tra, giám sát của cục giám định và quản lý chất lượng công trình. Nghiên cứu có thêm chế tài mạnh mẽ hơn nữa để các chủ đầu tư thực hiện nghiêm túc công tác giám sát đánh giá đầu tư, gắn báo cáo với giám sát tại chỗ. Báo cáo giám sát đầu tư phải thực chất đi sâu vào phân tích nguyên nhân của các vướng mắc, tránh tình trạng báo cáo hinh thức, đối phó cho qua truyện. 1.4. Hoàn tất các thủ tục yêu cầu đối với giai đoạn kết thúc đầu tư Đơn giản hóa các hồ sơ phải hòan tất, ứng dụng tin học trong quản lý lưu trũ hồ sơ. Cải cách công tác nghiệm thu đảm bảo sự nghiêm minh và sản phẩm nghiệm thu phải đảm bảo yêu cầu theo các tiêu chuẩn quy định. Cần đưa ra các quy định đối với việc phân tích đánh giá sau dự án trên quan điểm mức độ thỏa mãn các mục tiêu tổng quát và mục tiêu cụ thể của dự án. Mức độ đáp ứng yêu cầu của khách hàng là người sử dụng sản phẩm của dự án và phân tích hiệu quả kinh tế sau dự án. 2. Một số giải pháp cải tiến tổ chức quản lý dự án đầu tư xây dựng CSHT GTVT 2.1. Thúc đẩy quá trình phân cấp quản lý trong công tác lập quy hoạch và quản lý dự án đầu tư - Đối với công tác lập quy hoạch: Phân định rõ nhiệm vụlập quy hoạch: Bộ giao thông vận tải chịu trách nhiệm lập quy hoạch tổng thể phát triển giao thông vận tải toàn quốc và vùng, các cục chuyên ngành chịu trách nhiệm lập quy hoạch chuyên ngành, quy hoạch chuyên ngành phải phù hợp với quy hoạch tổng thể, các địa phương lập quy hoạch phát triển giao thông vận tải địa phương, quy hoạch này phải phù hợp với quy hoạch tổng thể và quy hoạch chuyên ngành. Bộ giao thông vận tải chịu trách nhiệm hướng dẫn, kiểm tra, ra soát quy hoạch của các chuyên ngành và địa phương để đảm bảo quy hoạch đạt chất lượng và đảm bảo tính thống nhất giữa các quy hoạch. - Đối với công tác quản lý: Phân cấp các trách nhiệm và quyền lực quản lý nhà nước cho các cục chuyên ngành thuộc bộ. Xóa bỏ hoặc thu hẹp tối đa mô hình các Ban QLDA trực thuộc bộ giao thông vận tải như hiện tại, chuyển trách nhiệm quản lý đầu tư CSHT GTVT cho các cục chuyên ngành. Xác định rõ lại việc phân cấp quản lý cho các tỉnh huyện: Các tỉnh huyện sẽ chịu trách nhiệm xây dựng các quy hoạch giao thông vận tải địa phương dựa trên những đường lối chỉ đạo của Quốc gia và đệ trình các quy hoạch này lên bộ. Quản lý trực tiếp CSHT GTVT địa phương bao gồm cả việc bảo trì Cơ sở hạ tầng và quản lý các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng ở địa phương, quản lý vốn cho Cơ sở hạ tầng theo các tiêu chuẩn rõ ràng, cần tăng cường vai trò kiểm tra của bộ giao thông vận tải đối với các sở giao thông vận tải để đảm bảo tính thống nhất của các quy hoạch và đảm bảo các tiêu chuẩn của quy hoạch, chất lượng quy hoạch. 2.2. Có chính sách khuyến khích mọi thành phần kinh tế tham gia hoạt động đầu tư xây dựng CSHT GTVT Ưu tiên hàng đầu cho việc cổ phần hóa các doanh nghiệp xây dựng giao thông của nhà nước và các doanh nghiệp tư vấn để các doanh nghiệp này chuyển sang hoạt động theo luật doanh nghiệp. Bổ sung, sửa đổi luật khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng . Xác định các tiêu chuẩn và những hướng dẫn, định mức, đơn giá xây dựng cơ bản để bảo vệ lợi ích các nhà đầu tư. Nâng cao các tiêu chuẩn và chất lượng của các công việc được ký kết hợp đồng để tăng giá trị của kinh phí được chính phủ đầu tư cho Cơ sở hạ tầng, tránh tình trạng do thiếu kinh phí ảnh hưởng đến chất lượng công trình hoặc kinh phí đầu tư phải thay đổi, điều chỉnh nhiều ảnh hưởng đến tiến độ xây dựng. 2.3. Mở rộng cạnh tranh trong hoạt động bảo trì CSHT GTVT Hoàn thiện hệ thống quản lý khai thác sửa chữa công trình giao thông: Các doanh nghiệp bảo trì cơ sở hạ tầng giao thông sẽ hoạt động như các doanh nghiệp kinh doanh của nhà nước để tăng các biện pháp khuyến khích cũng như quyền tự chủ đối với việc quản lý. Tiến tới đấu thầu quyền quản lý khai thác, thu phí và ký kết hợp đồng phụ đối với các công việc bảo trì trong những lĩnh vực thích hợp với nguồn kinh phí hợp lý. Nhiệm vụ sửa chữa lớn công trình cần được xác định rõ ràng và được kiểm soát thông qua cơ chế đấu thầu được tiến hành trong điều kiện cạnh tranh nhiều hơn, khuyến khích nhiều thành phần kinh tế tham gia đấu thầu. Từng bước nâng cao các chỉ tiêu chất lượng về bảo trì, tăng chi phí cho công tác bảo trì, tăng cường các biện pháp huy động vốn, bảo trì Cơ sở hạ tầng. 2.4. Chính sách và biện pháp phát triển nguồn nhân lực. Bộ giao thông vận tải công bố rõ ràng về chính sách khuyến khích đào tạo, nâng chuẩn về trình độ tối thiểu đối với đội ngũ cán bộ của Bộ, chuẩn về trình độ đối với các nhà thầu, tư vấn, đặc biệt là các tiêu chuẩn về học vị và ngoại ngữ đối với cán bộ được đề bạt. Tạo ra nhiều cơ hội đào tạo thông qua việc định hướng lại cho các viên nghiên cứu, các trường về nhiệm vụ đào tạo và nâng cao các chương trình đào tạo để đáp ứng nhu cầu thực tế. Nâng cao năng lực tổ chức cán bộ lao động của Bộ giao thông vận tải trong việc đánh giá nhu cầu nguồn nhân lực và xây dựng các chính sách và chiến lược cụ thể bao gồm cả kế hoạch đào tạo cho ngành giao thông vận tải, đưa ra những ưu tiên rõ ràng cho việc đào tạo. Tìm kiếm sự hỗ trợ từ nguồn vốn ODA cho những lĩnh vực mà đặc biệt còn thiếu những chuyên gia trong nước đồng thời cần phải nâng cao trình độ và tiêu chuẩn đào tạo phù hợp với thế giới như: Hoạt động chiếược, dự báo nhu cầu vận tải bằng phương pháp hiện đại, lập quy hoạch bằng phương pháp hiện đại, phân tích tài chính, kinh tế cho dự án, thiết kế thi công… tổ chức đào tạo trong nước hoặc đào tạo nước ngoài. II.SỬ DỤNG CÁC KỸ THUẬT VÀ CÔNG CỤ QUẢN LÝ DỰ ÁN 1. Sử dụng kỹ thuật phân tích ảnh hưởng của môi trường và ảnh hưởng của các bên tham gia đến dự án Các bước phân tích đánh giá tác động của môi trường đến dự án: Xác định các biên số môi trường ảnh hưởng đén thành công của dự án Xác định trình trạng hiện tại của các biến số Dự báo tình trạng tương lai có thể của các biến số Đánh giá tác động tốt hoặc tác động xấu của các thông tin về các biên số Các thành phần môi trường của dự án Dự án Công nghệ -Khả năng sẵn sàng -Mức độ phức tạp Địa lý - Địa chất, khí hậu - Thủy văn CSHT - Thông tin liên lạc - Mạng lưới giao thông - Dịch vụ Kinh tế Lãi suất Tỷ giá GDP, GDP/ng Chính trị Luật phải tuân theo Cơ chế, chính sách Thủ tục Tổ chức Phân cấp quản lý chỉ đạo Hệ thống ra quyết định Các đòi hỏi hợp tác Các đơn vị bổ trợ Các bước đánh giá tác động của các bên liên quan đến dự án Xác định các bên tham gia chính của dự án. Xác định các mục đích của họ, các mong chờ của họ hoặc quyền lợi của họ đối với dự án. Đánh giá tầm quan trọng của quyền lực của các bên tham gia tức là đánh giá khả năng của họ gây ảnh hưởng tốt hoặc xấu đến thành công của dự án. Xác định các hoạt động cụ thể mà các bên tham gia dự án có thể thực hiện để giúp đỡ ủng hộ hoặc gây thiệt hại cho dự án. Phân tích ảnh hưởng của các bên tham gia dự án Các bên tham gia Mục đich, quyền lợi của họ Điểm mạnh, yếu của họ, quyền lực của họ Chiến lược hoạt động có thể có của họ Khách hàng - Cải tiến chất lượng vận tải dịch vụ vận tải. - Giá vận chuyển hợp lý - Quyền lựa chọn dịch vụ - Lựa chọn phương thực vận tải khác Nhà cung ứng - Lợi nhuận bán hàng. - Tăng nhu cầu mua sản phẩm. - Quyết định thời điểm bàn giao hàng. - Quyết định giá cả. - Quyết định chất lượng hàng hóa. - Không bàn giao hàng đủ số lượng, đúng chất lượng và đúng thời hạn. Tư vấn - Tiết kiệm chi phí để tăng lợi nhuận - Quyết định chất lượng, nhu cầu và thiết kế - Cung cầu dịch vụ vận tải không đảm bảo chất lượng, kéo dài thời gian. Các doanh nghiệp vận tải cạnh tranh - Tăng thị trường vận tải đảm nhiệm của họ Cung cấp dịch vụ vận tải chất lượng tốt hơn, giá đắt hơn - Cung cấp dịch vụ vận tải thỏa mãn khách hàng hơn. Nhà thầu Thực hiện hợp đồng với chi phí thấp Quy định chất lượng thi công công trình - Không tuân thủ các quy định về chất lượng công trình. - Tạo điều kiện cho thực hiện dự án. Dân cư Được hưởng lợi từ dự án Ủng hộ dự án - Quy định chiến lược thực hiện dự án Chủ đầu tư Thực hiện dự án đạt được các mục tiêu đề ra và thỏa mãn các ràng buộc về chi phí và thời gian - Quyền lựa chọn nhà thầu 2. Sử dụng khung logic của dự án Khung logic của dự án là công cụ Quản lý dự án hữu hiệu quản lý việc thực hiện mục tiêu đề ra cũng chính là lý do hình thành dự án, khung logic còn là công cụ quản lý mặt phận giới giữa các bên them gia dự án nó là khung tham chiếu cho các bên tạo dễ dàng cho việc hòa nhập. Khung logic của dự án Các tham số của dự án Các chỉ tiêu Phương pháp kiểm tra Các giả thiết quyết định Mục tiêu tổng quan của dự án Các mục tiêu cụ thể của dự án Đầu ra của dự án Đầu vào của dự án Trong điều kiện các dự án khác của cùng một chương trình cùng đóng góp thực hiện mục tiêu tổng quát Mục tiêu tổng quát của dự án Trong chừng mực mà một số điều kiện quyết định bên ngoài dự án không chồng chéo với việc thực hiện mục tiêu Mục tiêu cụ thể của dự án Trong chừng mực mà một số điều kiện quyết định bên ngoài dự án không cản trở việc thực hiện dự án Đầu ra của dự án Điều kiện quyết định cơ bản để bắt đầu dự án thỏa mãn Đầu vào của dự án Được Được Được Được Sơ đồ minh họa logic theo chiều ngang Mục tiêu tổng quát của dự án Mục tiêu của dự án Đầu ra của dự án Đầu vào của dự án Mức độ thực hiện mục tiêu tông quát Nguồn thông tin các biện pháp sue rdụng Tình trạng khi kết thúc dự án Nguồn thông tin Các biện pháp sử dụng Đặc tính, kích cỡ của sản phẩm đầu ra của dự án Thời gian hoàn thành dự kiến Nguồn thông tin Các biện pháp sử dụng Tính chất và số lượng của các nguồn lực dụ án Chi phí của dự án Thời gian huy động dự kiến Nguồn thông tin Tóm tắt dự án Các chỉ tiêu khách quan có thể kiểm tra được Phương pháp kiểm tra Sơ đồ minh họa logic theo chiều thẳng đứng 3. Cấu trúc phân chia công việc của dự án (WBS) Là việc phân chia theo cấp bậc một dự án thành các nhóm nhiệm vụ và những công việc cụ thể, là việc xác định, liệt kê và lập bảng giải thích cho tùng công việc cần thực hiện của dự án. Cấu trúc phân chia công việc là một công cụ đặc biệt có lợi trong việc tổ chức thực hiện dự án nó giúp nhà quản lý dễ dàng phân chia công việc một cách hiệu quả các trách nhiệm quản lý, giám sát và thực hiện, cung cấp một cái nhìn tổng quan để tổ chức các công việc, phân chia các công việc. Cấu trúc phân chia công việc kết hợp với sơ đồ GANTT và với bảng phân công trách nhiệm quản lý trở thành công cụ quản lý mặt phân giới, tạo dễ dàng hòa nhập các bộ phận của dự án. Cơ cầu phân tách công việc Phương pháp Thứ bậc Thể hiện Phân tích hệ thống Chu kỳ Tổ chức 1. Mức độ tổng quát (chương trình) Toàn bộ dự án (nhóm dự án) Toàn bộ dự án (nhóm dự án) Toàn bộ dự án (nhóm dự án) 2. Mức độ dự án Hệ thống lớn Những giai đoạn chính(các chu kỳ) Các bộ phận cấu thành chính 3. Các nhóm nhiệm vụ chính Các phân hệ Các hệ thống lớn Các phòng, ban, các đơn vị thành viên 4. Nhiệm vụ bộ phận Nhiệm vụ bộ phận Các phân hệ Tổ đội 5. Nhóm công việc Nhóm công việc Nhóm công việc Nhóm công việc 6. Công việc cụ thể Công việc cụ thể Công việc cụ thể Công việc cụ thẻ 4. Sử dụng các kỹ thuật và công cụ quản lý khác - Quản lý thời gian và tiến độ dự án. - Phân phối các nguồn lực dự án. - Dự toán ngân sách và quản lý chi phí dự án. - Quản lý chất lượng dự án. 5. Sử dụng MS Project để quản lý dự án - Sử dụng MS Project để xây dựng WBS: MS Project cho phép thiết lập cấu trúc phân chia công việc dưới dạng mục phân cấp các nhiệm vụ và cho phép kết hợp cấu trúc phân chia công việc với sơ đồ Gantt trỏ thành một công cụ quan trọng giúp cho các nhà quản lý dễ dàng phân chia nhiệm vụ, tổ chức, quản lý quá trình thực hiện dự án. - Sử dụng MS Project trong việc quản lý thời gian của dự án: MS Project được sử dụng trong hai quá trình của quản lý thời gian là xây dựng lịch trình thực hiện công việc và kiểm soát thời gian thực hiện dự án. MS Project sử dụng kỹ thuật lập kế hoạch mạng, cho phép tự động hóa lập kế hoạch thực hiện dự án trong điều kiện hạn chế nhân lực, thiết bị và thời gian, đảm bảo kế hoạch lập ra tối ưu hóa giữa thời gian và tổng chi phí thực hiện dự án và khả thi về các nguồn lực của dự án. - Sử dụng MS Project quản lý chi phí của dự án: MS Project được sử dụng trong cả 4 quá trình của quản lý chi phí dự án, cho phép lập kế hoạch sử dụng các nguồn lực một cách hiệu quả, tối ưu hóa giữa thời gian thực hiện dự án và tổng chi phí của dự án vị mỗi một lần thay đổi phương án bổ dụng nguồn máy sẽ tự động tính toán lại tổng chi phí cho dự án. MS Project cho phép ghi lại kế hoạch tối ưu đã lập chính là ngân sách kế hoạch gốc của dự án dùng trong kiểm tra giám sát dự án lập báo cáo tiến độ thực hiên dự án, nó xác định rõ nhiệm vụ nào vượt chi hoặc chậm tiến độ ước tính được mức độ ảnh hưởng đến tổng chi phí của dự án và thời hạn hoàn thành dự án và nó cho phép điều chỉnh kế hoạch thực hiện các công việc còn lại, thay đổi sử dụng nguồn để đáp ứng được mục tiêu của dự án. LỜI MỞ ĐẦU CSHT GTVT đóng vai trò rất quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội của một nước. Nó là điều kiện tiền đề cho việc phát triển kinh tế và thu hút các nguồn vốn đầu tư vào trong nước. Ở Việt nam những năm qua do sự quan tâm và chỉ đạo của chính phủ, hoạt động đầu tư xây dựng CSHT GTVT đã đạt được một số thành tựu nhất định tuy nhiên bên cạnh đó vẫn tồn tại một số hạn chế, bất cập đặc biệt là vấn đề thất thoát lãng phí, Một nguyên nhân không thể không kể đến đó là hoạt động quản lý dự án còn nhiều yếu kém, một số cán bộ bị biến chất, một số cán bộ không đủ chuyên môn… gây thất thoat lãng phí hàng chục tỷ đồng trong khi đất nước đang còn rất khó khăn. Chính vì lý do đó mà em chọn đề tài: “Quản lý dự án đầu tư xây dựng CSHT GTVT ở Việt Nam” Trên cơ sở nghiên cứu và phát triển lý luận chung về quản lý dự án và quản lý dự án xây dựng, sẽ áp dụng vào phân tích tình hình đầu tư xây dựng CSHT GTVT ở Việt nam để làm rõ một số tồn tại và có một số kiến nghị, giải pháp góp phần hoàn thiện lý luận và nâng cao chất lượng quản lý đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng ở Việt Nam. Nội dung đề tài gồm 3 chương: Chương 1: lý luận chung về dự án và quản lý dự án Chương 2: thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng CSHT GTVT ở Việt Nam Chương 3: Các giải pháp nhằm hoàn thiện một số vấn đề trong quản lý đầu tư xây dựng CSHT GTVT ở Việt Nam. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Giáo trình quản lý dự án đầu tư - trường ĐH KTQD. TS. Từ Quang Phương. 2. Giáo trình Lập và quản lý dự án đầu tư. PGS.TS Nguyễn Bạch Nguyệt. 3. Giáo trình quản lý dự án xây dựng. Viện sĩ. TS Nguyễn Văn Đáng 4. Giáo trình kinh tế xây dựng. trường ĐH Kiến trúc. Bùi Mạnh Hùng. 5. Giáo trình kinh tế đầu tư. PGS.TS Nguyễn Bạch Nguyệt - TS Từ Quang Phương. 6. Những quy định pháp luật về quản lý đầu tư và xây dựng và quy chế đấu thầu,2000. NXB Tài chính. 7. Ths.Lê Thanh Hương(3/2005) “kinh nghiệm quốc tế về quản lý dự án” 8. Tạp chí Giao thông vận tải. 9. Một số trang web: KẾT LUẬN Nền kinh tế nước ta đang trên đà tăng trưởng cao, tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông vận tải phát triển. Nhà nước ban hành nhiều cơ chế chính sách tạo tiền đề cho việc tăng cường công tác quản lý tổ chức lại bộ máy, giải phóng năng lực sản xuất và mở rộng các hình thức huy động vốn. Chính phủ tiếp tục ưu tiên đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông vận tải nhằm làm tăng năng lực và chất lượng dịch vụ vận tải… Nhờ đó hệ thống Cơ sở hạ tầng giao thông vận tải đã đạt được một số thành tựu đáng kể: nhiều công trình mang tính quốc gia được đầu tư xây dựng mới hoặc hoàn thiện. Đã tạo được một hệ thống Cơ sở hạ tầng giao thông vận tải căn bản để tạo điều kiện cho việc phát triển kinh tế xã hội quốc gia và đặc biệt là một nhân tố không thể thiếu khi thu hút đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên bên cạnh đó còn nổi lên nhiều bất cập như tình trạng thất thoát lãng phí, rút ruật công trình dẫn đến tình trạng chất lượng công trình không được đảm bảo, thời gian thi công kéo dài,… Nguyên nhân chính là công tác quản lý hoạt động đầu tư còn bị buông lỏng, chuyên môn của nhiều cán bộ còn kém. Mặt khác quản lý dự án là một vấn đề rất rộng và phức tạp gồm nhiều nội dung khác nhau. Vì vậy trong phạm vi thời gian có hạn trên đây em chỉ trình bày đôi nét sơ lược về: (1) lý thuyết quản lý dự án, (2) đánh giá thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông vận tải ở Việt Nam, tìm ra các tồn tại vướng mắc hiện đang gặp phải trong thực tế và phân tích nguyên nhân của những tồn tại này. Tập trung chủ yếu vào các vấn đề về thể chế quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông và việc vận dụng các kỹ thuật và công cụ quản lý tiên tiến trong quản lý các dự án. (3) Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện một số vấn đề trong quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông vận tải Việt Nam bao gồm các giải pháp nhằm tăng cường thể chế quản lý đầu tư Cơ sở hạ tầng giao thông vận tải và các đề xuất mới nhằm ứng dụng một số công cụ quản lý dự án hữu hiệu mà việc sử dụng nó ở Việt Nam còn rất hạn chế.