Đề tài Quản lý ngoại hối ở Việt Nam - Thực trạng và một số giải pháp

g ®èi ngo¹i ®ång thêi sö dông chÝnh s¸ch ngo¹i hèi nh­ mét c«ng cô cã hiÖu lùc ®Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ , th«ng qua mua b¸n ngo¹i hèi trªn thÞ tr­êng ®Ó can thiÖp vµo tØ gi¸ khi cÇn thiÕt nh»m æn ®Þnh gi¸ trÞ ®èi ngo¹i cña ®ång tiÒn , t¸c ®éng vµo l­îng tiÒn cung øng. 2.2.B¶o tån quü dù tr÷ ngo¹i hèi Nhµ n­íc . Lµ c¬ quan qu¶n lý tµi s¶n quèc gia, NHT¦ ph¶i qu¶n lý dù tr÷ ngo¹i hèi Nhµ n­íc nh­ng kh«ng chØ b¶o qu¶n vµ cÊt gi÷ mµ cßn biÕt sö dông ®Ó ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ , lu«n ®¶m b¶o an toµn kh«ng bÞ ¶nh h­ëng rñi ro vÒ tØ gi¸ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ . V× thÕ NHT¦ cÇn ph¶i mua , b¸n , chuyÓn ®æi ®Ó ph¸t triÓn , chèng thÊt tho¸t , xãi mßn dù tr÷ ngo¹i hèi cña Nhµ n­íc b¶o vÖ ®éc lËp chñ quyÒn vÒ tiÒn tÖ . 2.3.C¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ . C¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ thÓ hiÖn quan hÖ thu chi quèc tÕ cña mét n­íc víi n­íc ngoµi . C¸n c©n thanh to¸n ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ nh÷ng xu h­íng cung vµ cÇu vÒ ngo¹i tÖ trong c¸c giao dÞch quèc tÕ nªn cã t¸c ®éng lín ®Õn tØ gi¸ hèi ®o¸i cña ®ång tiÒn . Khi c¸n c©n thanh to¸n béi thu, l­îng ngo¹i tÖ ch¶y vµo trong n­íc dÉn ®Õn kh¶ n¨ng cung vÒ ngo¹i tÖ cao h¬n nhu cÇu, tr­êng hîp nµy tû gi¸ vËn ®éng theo xu h­íng gi¶m. Ng­îc l¹i, khi c¸n c©n thanh to¸n béi chi, t¨ng l­îng ngo¹i tÖ ch¶y ra n­íc ngoµi dÉn ®Õn nhu cÇu vÒ ngo¹i tÖ cao h¬n kh¶ n¨ng cung øng, tr­êng hîp ngµy tû gi¸ vËn ®éng theo xu h­íng t¨ng. Nh­ vËy , trong c¶ hai tr­êng hîp nÕu kh«ng cã sù can thiÖp cña NHT¦, tû gi¸ sÏ t¨ng hoÆc gi¶m theo nhu cÇu ngo¹i hèi trªn thÞ tr­êng . Tuy nhiªn ë nhiÒu n­íc NHT¦ ®ãng vai trß ®iÒu tiÕt tû gi¸ ®Ó thùc hiÖn môc tiªu cña chÝnh s¸ch kinh tÕ . NÕu NHT¦ muèn x¸c lËp mét tû gi¸ æn ®Þnh nghÜa lµ gi÷ cho tû gi¸ kh«ng t¨ng , kh«ng gi¶m th× NHT¦ hoÆc lµ mua vµo sè ngo¹i tÖ tõ n­íc ngoµi chuyÓn vµo trong n­íc lµm cho quü dù tr÷ ngo¹i hèi sÏ t¨ng lªn t­¬ng øng hoÆc NHT¦ sÏ b¸n ngo¹i tÖ ra ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr­êng khi cã luång ngo¹i tÖ ch¶y ra n­íc ngoµi, quü dù tr÷ ngo¹i hèi sÏ gi¶m xuèng t­¬ng øng. I. C¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i hèi 1. C¬ chÕ tù do ngo¹i hèi. Thùc hiÖn c¬ chÕ tù do ngo¹i hèi cã nghÜa lµ ngo¹i hèi ®­îc tù do l­u th«ng trªn thÞ tr­êng , c©n b»ng ngo¹i hèi do thi tr­êng quyÕt ®Þnh mµ kh«ng cã sù can thiÖp cña Nhµ n­íc , do vËy tû gi¸ - gi¸ c¶ hèi ®o¸i sÏ phï hîp víi søc mua cña thÞ tr­êng. Tû gi¸ th¶ næi dÉn ®Õn l·i suÊt luång vèn vµo ra hoµn toµn do thÞ tr­êng chi phèi 2.C¬ chÕ qu¶n lý. 2.1. C¬ chÕ Nhµ n­íc thùc hiÖn qu¶n lý hoµn toµn Theo c¬ chÕ nµy Nhµ n­íc thùc hiÖn ®éc quyÒn ngo¹i th­¬ng vµ ®éc quyÒn ngo¹i hèi. Nhµ n­íc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh ¸p ®Æt n»m tËp trung tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng ngo¹i hèi vµo tay m×nh. Tû gi¸ do Nhµ n­íc quy ®Þnh mµ tÊt c¶ c¸c giao dÞch ngo¹i hèi ph¶i chÊp hµnh, c¸c tæ chøc tham gia ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®Òu bÞ thua lç do tû gi¸ th× sÏ ®­îc Nhµ n­íc cÊp bï , ng­îc l¹i nÕu l·i th× nép cho Nhµ n­íc. C¬ chÕ nµy thÝch hîp víi nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung. 2.2. C¬ chÕ qu¶n lý cã ®iÒu tiÕt. Trong c¬ chÕ qu¶n lý hoµn toµn, Nhµ n­íc cã thÓ ¸p ®Æt khèng chÕ ®­îc thÞ tr­êng, ng¨n chÆn ¶nh h­ëng tõ bªn ngoµi, chñ ®éng khai th¸c ®­îc nguån vèn bªn trong nh­ng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¸ch qu¶n lý nµy sÏ kh«ng phï hîp, c¶n trë vµ g©y khã kh¨n cho nÒn kinh tÕ. §Ó kh¾c phôc sù ¸p ®Æt , Nhµ n­íc ®· tiÕn hµnh ®iÒu tiÕt nh­ng g¾n víi thÞ tr­êng . Nhµ n­íc tiÕn hµnh kiÓm so¸t mét møc ®é nhÊt ®Þnh ®Ó nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña thÞ tr­êng , h¹n chÕ nh­îc ®iÓm do thÞ tr­êng g©y ra , t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ trong n­íc ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh ng¨n chÆn ¶nh h­ëng tõ bªn ngoµi. B»ng c«ng cô tû gi¸, dù tr÷ ngo¹i hèi vµ c¸c yÕu tè kh¸c mµ NHT¦ cã thÓ chñ ®éng ®iÒu chØnh theo c¸c môc tiªu chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«. IV . Ho¹t ®éng ngo¹i hèi cña NHT¦ Ho¹t ®éng mua b¸n ngo¹i hèi. NHT¦ tham gia vµo ho¹t ®éng mua b¸n ngo¹i hèi víi t­ c¸ch lµ ng­êi can thiÖp , gi¸m s¸t , ®iÒu tiÕt nh­ng ®ång thêi còng lµ ng­êi mua b¸n cuèi cïng , th«ng qua viÖc mua b¸n NHT¦ thùc hiÖn viÖc gi¸m s¸t vµ ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng theo môc tiªu chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®ång thêi theo dâi diÔn biÕn tû gi¸ ®ång b¶n tÖ ®Ó chñ ®éng quyÕt ®Þnh hoÆc phèi hîp víi NHT¦ n­íc kh¸c cñng cè søc mua ®ång tiÒn nµy hay ®ång tiÒn kh¸c ®Ó ®¶m b¶o trËt tù trong quan hÖ quèc tÕ cã lîi cho m×nh. Mua b¸n trªn thÞ tr­êng trong n­íc. Trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi trong n­íc, NHT¦ lµ ng­êi mua , b¸n cuèi cïng vµ chØ tiÕn hµnh mua b¸n víi c¸c NHTM t¹i héi së trung ­¬ng cña c¸c NHTM mµ kh«ng trùc tiÕp mua , b¸n víi c¸c c«ng ty kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Tû gi¸ hèi ®o¸i do NHT¦ c«ng bè . Trªn thÞ tr­êng nµy NHT¦ sö dông mét phÇn dù tr÷ ®Ó b¸n cho c¸c NHTM vµ mua ngo¹i tÖ cña c¸c NHTM ®­a vµo dù tr÷ . Th«ng qua viÖc mua b¸n NHT¦ thùc hiÖn cung øng tiÒn tÖ hoÆc rót bít tiÒn khái l­u th«ng trªn c¬ së ®ã æn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i cña ®ång b¶n tÖ. §èi víi nh÷ng n­íc ph¸t triÓn , thÞ tr­êng hèi ®o¸i ®­îc quèc tÕ ho¸ th× tû gi¸ hèi ®o¸i ®­îc th¶ næi NHT¦ chØ can thiÖp khi thÞ tr­êng cã biÕn ®éng lín vµ trong nh÷ng tr­êng hîp ®Æc biÖt cÇn thiÕt v× khi cã sù t¸c ®éng cña NHT¦ vµo mét ®ång tiÒn nµo ®ã th× sÏ ¶nh h­ëng ®Õn tû gi¸ cña ®ång tiÒn ®ã trªn ph­¬ng diÖn quèc tÕ. ViÖc giao dÞch mua b¸n cña NHT¦ víi c¸c NHTM trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn th«ng qua hÖ thèng ®iÖn tho¹i , telex hoÆc hÖ thèng computer cã nèi m¹ng gi÷a NHT¦ víi c¸c NHTM , NHT¦ cßn Ên ®Þnh tû gi¸ mua vµo , tû gi¾ b¸n ra ¸p dông biªn ®é giao ®éng riªng cho mçi ®ång tiÒn. Tr­êng hîp ®Æc biÖt quy ®Þnh HNT¦ còng cã thÓ mua b¸n trùc tiÕp víi kh¸ch hµng kh«ng ph¶i lµ c¸c tæ chøc tÝn dông nh­ c¸c doanh nghiÖp c¸c c¬ quan hoÆc c¸c tæ chøc kh¸c. Mua b¸n trªn thÞ tr­êng quèc tÕ . Víi nhiÖm vô qu¶n lý dù tr÷ ngo¹i hèiNHT¦ thùc hiÖn viÖc mua b¸n trªn thÞ tr­êng quèc tÕ nh»m b¶o tån vµ ph¸t triÓn quü dù tr÷ ngo¹i hèi . NHT¦ ph¶i tÝnh to¸n göi ngo¹i hèi ë n­íc nµo cã lîi mµ vÉn ®¶m b¶o an toµn,nghiªn cøu l·i suÊt thùc tÕ vµ xu h­íng t¨ng lªn cña l·i suÊt ngo¹i tÖ ®Ó kinh doanh cã l·i. Qua mua ,b¸n cã chªnh lÖch gi¸ ®· mang l¹i lîi nhËn cho ng©n hµng . NHT¦ lµ thµnh viªn tham gia vµo thÞ tr­êng ngo¹i hèi quèc tÕ nªn ph¶i tu©n thñ c¸c quy t¾c cña thÞ tr­êng nh­ng ph¶i ®¶m b¶o b¶o tån vµ ph¸t triÓn quü dù tr÷ ngo¹i hèi Nhµ n­íc. NHT¦ thùc hiÖn viÖc mua b¸n ngo¹i hèi sÏ t¸c ®éng trùc tiÕp vµo tiÒn trung ­¬ng (MB) Cô thÓ : Khi NHT¦ mua ngo¹i hèi trªn thÞ tr­êng kÕt qu¶ lµm t¨ng MB . Ng­îc l¹i, khi b¸n ngo¹i hèi trªn thÞ tr­êng lµm gi¶m MB . NghiÖp vô mua b¸n ngo¹i hèi lµm ¶nh h­ëng ®Õn dù tr÷ ngo¹i hèi ¶nh h­ëng ®Õn tû gi¸ hèi ®o¸i. Nh­ vËy, NHT¦ th«ng qua ngo¹i hèi cã thÓ can thiÖp nh»m ®¹t ®ùoc tû gi¸ mong muèn. 2.Ho¹t ®éng ngo¹i hèi cña NHT¦. Ngoµi viÖc can thiÖp b»ng c¸ch mua b¸n ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng NHT¦ cßn thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng vÒ ngo¹i hèi nh­ : - Qu¶n lý , ®iÒu hµnh thÞ tr­êng ngo¹i hèi , thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng b»ng c¸ch ®­a ra c¸c quy chÕ gia nhËp thµnh viªn , quy chÕ ho¹t ®éng , quy chÕ giíi h¹n tû gi¸ mua b¸n ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng. - Tham gia x©y dùng c¸c dù ¸n luËt vµ ban hµnh c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh luËt vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi , NHT¦ ®­îc giao nhiÖm vô ban hµnh c¸c th«ng t­ h­íng dÉn cô thÓ ®Ó phôc vô cho viÖc qu¶n lý cña m×nh ®­îc thèng nhÊt. - CÊp giÊy phÐp vµ thu hèi giÊy phÐp ho¹t ®éng ngo¹i hèi . Dùa vµo ph¸p luËt vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ trong tõng thêi gian . NHT¦ ®­a ra c¸c quy ®Þnh cÇn thiÕt ®Ó cÊp giÊy phÐp cho c¸c ®¬n vÞ , tæ chøc c¸ nh©n cã ho¹t ®éng ngo¹i hèi. - KiÓm tra , gi¸m x¸t viÖc xuÊt nhËp khÈu ngo¹i hèi cña c¸c tæ chøc tÝn dông. - Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô quyÒn h¹n kh¸c vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi. - Biªn lËp c¸n c©n thanh to¸n. sù can thiÖp cña chÝnh phñ trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i. 1.Can thiÖp trùc tiÕp NHT¦ cã thÓ can thiÖp trùc tiÕp trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i b»ng c¸c ph­¬ng thøc sau : 1)Trùc tiÕp víi c¸c ng©n hµng; 2) th«ng qua c¸c nhµ m«i giíi ; 3) th«ng qua c¸c thÞ tr­êng giao dÞch t­¬ng lai ; 4) th«ng qua c¸c NHT¦ kh¸c. Ph­¬ng ph¸p can thiÖp trùc tiÕp thÓ hiÖn chñ yÕu b»ng c¸ch mua hay b¸n ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i nh»m gia t¨ng l­îng cÇu cña thÞ tr­êng ®èi víi mét ®ång tiÒn kh¸c . VÝ dô: ®Ó buéc ®«la gi¶m gi¸ lµ b¸n ®«la ra thÞ tr­êng ®æi ®ång ®«la lÊy c¸c ngo¹i tÖ kh¸c , “lµm trµn ngËp thÞ tr­êng b»ng ®«la “ sÏ g©y ¸p lùc gi¶m gi¸ ®ång ®«la. Can thiÖp trùc tiÕp cña NHT¦ trong c¸c thÞ tr­êng hèi ®o¸i kh«ng ph¶i lóc nµo còng ®¹t ®­îc môc tiªu. Víi sù lín m¹nh cña ho¹t ®éng ngo¹i hèi , sù can thiÖp cña NHT¦ liªn tôc bÞ c¸c giao dÞch thÞ tr­êng ¸p ®¶o nªn ngµy cµng kÐm hiÖu qu¶ h¬n . Khèi l­îng giao dÞch hèi ®o¸i ngµy nay lªn ®Õn h¬n 1500 tû USD/ngµy , ®· v­ît qu¸ gi¸ trÞ dù tr÷ tæng céng cña c¸c NHT¦ ë c¸c n­íc ph¸t triÓn. Can thiÖp trùc tiÕp th­êng cã hiÖu qu¶ nhÊt ®Þnh khi cã sù lç lùc phèi hîp gi÷a c¸c NHT¦. NÕu tÊt c¶ c¸c NHT¦ cïng ®ång thêi cè g¾ng t¨ng hay gi¶m gi¸ ®ång ®«la theo c¸ch m« t¶ trªn hä cã thÓ ¸p ®Æt mét ¸p lùc lí h¬n ®èi víi gi¸ trÞ ®ång ®«la. 2.Can thiÖp gi¸n tiÕp th«ng qua chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ. NHT¦ cã thÓ t¸c ®éng ®Õn ®ång néi tÖ mét c¸ch gi¸n tiÕp b»ng c¸ch t¸c ®éng ®Õn c¸c yÕu tè cã ¶nh h­ëng ®Õn tû nh­ l·i suÊt , l¹m ph¸t … ThÝ dô , NHT¦ cã thÓ cè g¾ng h¹ thÊp l·i suÊt ®Ó lµm n¶n lßng c¸c nhµ ®Çu t­ ngo¹i quèc trong viÖc ®Çu t­ vµo chøng kho¸n trong n­íc , do ®ã t¹o ¸p lùc gi¶m gi¸ néi tÖ . HoÆc ®Ó t¨ng gi¸ néi tÖ NHT¦ cã thÓ cã g¾ng t¨ng l·i suÊt ChÝnh phñ còng cã thÓ t¸c ®éng mét c¸ch gi¸n tiÕp ®Õn tû gi¸ b»ng c¸ch ¸p ®Æt c¸c hµng rµo ®èi víi ngo¹i th­¬ng hay ®Çu t­ ®Ó t¸c ®éng ®Õn c¸c ®iÒu kiÖn cung vµ cÇu mét ®ång tiÒn nµo ®ã . ThÝ dô , nÕu ChÝnh phñ muèn t¨ng gÝa trÞ ®ång néi tÖ , hä cã thÓ ®¸nh thuÕ trªn hµng nhËp nh»m lµm gi¶m nhËp khÈu, tõ ®ã sÏ lµm gi¶m nhu cÇu cña ®Êt n­íc ®èi víi c¸c ngo¹i tÖ vµ t¹o ¸p lùc t¨ng gi¸ ®ång néi tÖ . ChÝnh phñ còng cã thÓ ¸p dông h¹n ngh¹ch ®èi víi hµng nhËp khÈu ®Ó ®¹t ®­îc cïng kÕt qu¶ nh­ trªn . HoÆc ChÝnh phñ còng cã thÓ gi¶m hay miÔn thuÕ ®¸nh trªn bÊt cø thu nhËp nµo do ®Çu t­ vµo trong n­íc cña c¸c nhµ ®Çu t­ ngo¹i quèc , biÖn ph¸p nµy sÏ lµm t¨ng nhu cÇu cña n­íc ngoµi ®èi víi ®ång néi tÖ ®Ó mua chøng kho¸n trong n­íc. Nh÷ng ng­êi tham gia thÞ tr­êng cã thÓ lu«n treo dâi ®Ó nhËn biÕt ®­îc NHT¦ ®ang can thiÖp trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp vµo thÞ tr­êng ngo¹i hèi vµ tõ ®ã cã thÓ ®­a ra nh÷ng ph¶n øng kÞp thêi víi thÞ tr­êng. Ch­¬ng II. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng qu¶n lý ngo¹i hèi cña NHNN VN thêi gian qua. I. ®iÓm l¹i c¸c chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi , c¸c ho¹t ®éng liªn quan ®Õn ngo¹i hèi vµ ®iÒu hµnh tû gi¸ tõ n¨m 1994 ®Õn n¨m 2002. 1. Thêi gian tr­íc khi ban hµnh luËt ng©n hµng. ë ViÖt Nam trong thêi kú kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung thêi gian dµi víi Nhµ n­íc n¾m ®éc quyÒn ngo¹i th­¬ng vµ ngo¹i hèi . Mäi nguån thu chi ngo¹i tÖ ®Òu ®­îc tËp trung vµo Nhµ n­íc , chØ cã c¸c doanh nghiÖp quèc doanh míi ®­îc phÐp tham gia xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ theo tû gi¸ Ên ®Þnh dÉn ®Õn thu bï chªnh lÖch ngo¹i th­¬ng . Doanh nghiÖp tham gia xuÊt nhËp khÈu nÕu thu chi th× sÏ ph¶i nép cho Nhµ n­íc . Nhµ n­íc trùc tiÕp can thiÖp vµ x¸c ®Þnh tû gi¸ nh­ng tû kh«ng ph¶n ¸nh quan hÖ cung cÇu ngo¹i hèi trªn thÞ tr­êng . ¸p dông chÕ ®é tû gi¸ cè ®Þnh vµ ®a tû gi¸ . Quan hÖ xuÊt nh©p khÈu chñ yÕu víi c¸c n­íc trong khèi SEV (céng ®ång t­¬ng trî kinh tÕ) lóc ®ã chñ yÕu ¸p dông h×nh thøc hµng ®æi hµng theo mét c¬ chÕ tû gi¸ cè ®Þnh ®­îc tho¶ thuËn tr­íc trong c¸c n­íc XHCN theo tû gi¸ mËu dÞch vµ tû gi¸ phi mËu dÞch . Tû gi¸ mËu dÞch ¸p dông cho c¸c quan hÖ thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ vµ c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ . Tû gi¸ phi mËu dÞch ¸p dông cho c¸c quan hÖ thanh to¸n kh«ng ph¶i lµ h¸ng ho¸ . ViÖc thanh to¸n tû gi¸ gi÷a ®ång ViÖt Nam vµ ngo¹i tÖ cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu th× ®­îc ¸p dông tû gi¸ kÕt to¸n néi bé. §ã lµ lo¹i tû gi¸ dïng ®Ó lµ c¨n cø bï lç cho c¸c xÝ nghiÖp xuÊt khÈu cã gi¸ thµnh s¶n phÈm qu¸ cao , nÕu thanh to¸n theo tû gi¸ mËu dÞch th× kh«ng thÓ chÞu næi nh÷ng kho¶ng lç qu¸ lín . Ng­îc l¹i tû gi¸ ®ã lµm c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh møc thu cña c¸c xÝ nghiÖp mµ nhê tû gi¸ cã møc thu nhËp cao h¬n , lóc ®ã c¸c kho¶n thu vµ chi do tû gi¸ gäi lµ chÕ ®é bï chªnh lÖch ngo¹i th­¬ng. Nhµ n­íc ta cßn quy ®Þnh thªm mét tû lÖ phÇn tr¨m kho¶n phô cÊp theo c¸c tû gi¸ chÝnh thøc ®èi víi c¸c ngo¹i tÖ thuéc khu vùc II (ngoµi c¸c n­íc thuéc hÖ thèng XHCN) ®Ó thu hót kiÒu hèi vµ c¸c kh¸ch du lÞch n­íc ngoµi gäi lµ tû du lÞch vµ tû gi¸ kiÒu hèi. Tõ n¨m 1989 , Nhµ n­íc cã chñ ch­¬ng vµ gi¶i ph¸p ®æi míi ®ång bé trong quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ trong chÝnh s¸ch tû gi¸ . Th¸ng 3/1989 Nhµ n­íc ta®· ¸p dông chÕ ®é tû gi¸ ®­îc®iÒu chØnh th­êng xuyªn gÇn s¸t víi tû gi¸ thÞ tr­êng. Ngay sau ®ã , NHNN VN thµnh lËp hai trung t©m giao dÞch hèi ®o¸i ë TP HCM vµ Hµ Néi ®Ó lµm thÝ ®iÓm cho viÖc tiÕn tíi thµnh lËp mét thÞ tr­êng hèi ®o¸i trong c¶ n­íc , ®ång thêi ®· thµnh lËp vµ tæ chøc ho¹t ®éng thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng . Tuy cßn mét sè h¹n chÕ trong chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh tû gi¸ song nh÷ng chuyÓn biÕn thùc tÕ ®· cho thÊy chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh tû gi¸ cña NHNN VN nh÷ng n¨m qua ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu , tû gi¸ hèi ®o¸i dÇn ph¶n ¸nh ®­îc thùc tiÔn cña quan hÖ cung cÇu ngo¹i hèi trªn th­êng , gãp phÇn æn ®Þnh VND , lµm c¬ së cho viÖc æn ®Þnh m«i tr­êng kinh tÕ vµ phôc vô tèt cho c¸c ho¹t ®éng ®èi ngo¹i . Sau khi thùc hiÖn chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ , thùc hiÖn ph¸p lÖnh ng©n hµng , NHNN ®· ban hµnh c¸c quy chÕ vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi néi dung cña c¸c quy chÕ nµy ®Òu dùa trªn tinh thÇn khuyÕn khÝch ngo¹i hèi vµo vµ h¹n chÕ ngo¹i hèi ra nh»m khai th¸c mäi tiÒm n¨ng kinh tÕ trong n­íc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ víi n­íc ngoµi v× lîi Ých quèc gia. 2.Sau khi ban hµnh luËt ng©n hµng. 2.1. VÒ qu¶n lý ngo¹i hèi. LuËt NHNN VN ban hµnh th¸ng 12/1997 ®· quy ®Þnh : nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña NHNN VN vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi ®ã lµ: - X©y dùng c¸c dù ¸n luËt , ph¸p lÖnh vµ c¸c dù ¸n kh¸c vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi , ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi theo thÈm quyÒn. - CÊp , thu håi giÊy phÐp ho¹t ®éng ngo¹i hèi. - Tæ chøc ®iÒu hµnh thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng vµ thÞ tr­êng ngo¹i hèi trong n­íc . - KiÓm tra , thanh tra viÖc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi, kiÓm so¸t viÖc xuÊt , nhËp ngo¹i hèi. - KiÓm so¸t ho¹t ®éng ngo¹i hèi cña c¸c tæ chøc tÝn dông. - Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n kh¸c vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. §Ó ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng vµ c«ng cô theo xu thÕ ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng . Thèng ®èc NHNN ®· kÝ quyÕt ®Þnh sè 101/1999/Q§-NHNN 13 ngµy 26/03/1999 ‘vÒ viÖc ban hµnh quy chÕ tæ chøc ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng’ quy ®Þnh nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ ®èi víi viÖc tham gia thÞ tr­êng cña c¸c tæ chøc tÝn dông. Tr­íc nh÷ng diÔn biÕn phøc t¹p cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc , ®Î gi¶m thiÓu t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng ®Õn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, t¨ng c­êng kiÓm so¸t cung cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng. Trong n¨m 1989 ChÝnh phñ ®· ¸p dông c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh nh»m t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý ngo¹i hèi gi¶i quyÕt nh÷ng ¸ch t¾c cña thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng . Tr­íc hÕt, ph¶i kÓ ®Õn quyÕt ®Þnh sè 37/1998 –Q§-TTg ngµy 14/02/1998cña thñ t­íng ChÝnh phñ ‘ vÒ mét sè c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ngo¹i tÖ ‘ Theo Q§ sè 37 c¸c doanh nghiÖp cã nguån thu ngo¹i tÖ ph¶i chuyÓn ngay ngo¹i tÖ thu ®­îc vµo tµi kho¶n cña tæ chøc tÝn dông sau khi trõ ®i sè ngo¹i tÖ ­íc tÝnh chi tiªu cho th¸ng sau . MÆt kh¸c , mçi doanh nghiÖp chØ ®­îc më mét tµi kho¶n tiÒn göi ngo¹i tÖ t¹i mét tæ chøc tÝn dông trõ tr­êng hîp muèn më ngo¹i hèi tµi kho¶n ph¶i ®¨ng kÝ víi NHNN . Khi cã nhu cÇu ngo¹i tÖ trong t­¬ng lai cho nh÷ng giao dÞch phï hîp víi quy ®Þnh qu¶n lý ngo¹i hèi cña tæ chøc tÝn dông vµ doanh nghiÖp cã quyÒn ký hîp ®ång mua b¸n kú h¹n víi tæ chøc tÝn dông. C¸c doanh nghiÖp ®· b¸n ngo¹i tÖ cho tæ chøc tÝn dông trong 6 th¸ng khi cã nhu cÇu chi tr¶ phï hîp víi quy ®Þnh vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi th× ®­îc quyÒn mua l¹i tæ chøc tÝn dông sè ngo¹i tÖ tèi thiÓu t­¬ng øng víi sè ngo¹i tÖ ®· b¸n. Sau quyÕt ®Þnh sè 37 ChÝnh phñ tiÕp tôc ban hµnh Q§ 173/1998/Q§-TTg ngµy 12/09/1998 “ vÒ nghÜa vô b¸n vµ quyÒn mua ngo¹i tÖ cña ng­êi c­ tró lµ tæ chøc“. QuyÕt ®Þnh nµy ®· quy ®Þnh cô thÓ sè ngo¹i tÖ c¸c doanh nghiÖp ph¶i b¸n cho c¸c ng©n hµng sau 15 ngµy lµ 80 % ®èi víi nguån thu v·ng lai. Sang ®Õn n¨m 1999 , t×nh h×nh cung cÇu trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ kh«ng cßn c¨ng th¼ng nh­ tr­íc . H¬n n÷a ®Ó t¨ng tÝnh chñ ®éng trong sö dông ngo¹i tÖ cña doanh nghiÖp vµ tõng b­íc tiÕn tíi tù do ho¸ c¸c giao dÞch ngo¹i tÖ tû lÖ kÕt hèi gi¶m xuèng chØ cßn 50% theo quyÕt ®Þnh sè 180/1999/Q§-TTg ngµy 30/08/1999 cña thñ t­íng ChÝnh phñ. NghÞ ®Þnh sè 63/N§-CP ra ®êi ®¸nh dÊu mét mèc quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý ngo¹i hèi . NghÞ ®Þnh cã mét sè ®iÓn nh­ sau: - §­a ra mét sè kh¸i niÖm míi vÒ ngo¹i hèi - X¸c ®Þnh râ kh¸i niÖm ng­êi c­ tró vµ ng­êi kh«ng c­ tró ®Ó thuËn lîi cho qu¶n lý ngo¹i hèi . - Ph©n chia c¸c giao dÞch cã liªn quan ®Õn qu¶n lý ngo¹i hèi ra thµnh giao dÞch v·ng lai , giao dÞch vèn vµ c¸c giao dÞch liªn quan ®Õn ngo¹i hèi cña tæ chøc tÝn dông . Ngoµi ra , nghÞ ®Þnh ®· bæ sung söa ®æi mét sè quy ®Þnh vÒ ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸ ngo¹i tÖ , c¸c nguyªn t¾c x¸c ®Þnh tû gi¸ , më vµ sö dông tµi kho¶n ngo¹i tÖ , nghÜa vô b¸n vµ quyÒn mua ngo¹i tÖ cña c¸c tæ chøc , viÖc mua vµ chuyÓn ngo¹i tÖ c¸ nh©n, mang ngo¹i tÖ vµ ®ång ViÖt Nam khi xuÊt c¶nh , quyÕt ®Þnh chi tiÕt vÒ ho¹t ®éng ngo¹i hèi cña c¸c tæ chøc tÝn dông , b¸n vµ thu ®æi ngo¹i tÖ . TiÕp theo NHNN ban hµnh th«ng t­ sè 01/1999/TT-NHNN7 ngµy 14/04/1999 h­íng dÉn nghÞ ®Þnh 63, ®­a ra quy ®Þnh chi tiÕt vÒ ngo¹i hèi vµ qu¶n lý ngo¹i hèi trong t×nh h×nh míi . Víi nh÷ng ®iÓm míi nh­ vËy, chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi cña ViÖt Nam ®· ®­îc x©y dùng mét c¸ch toµn diÖn vµ hÖ thèng h¬n nh»m thùc hiÖn chñ ch­¬ng tõng b­íc thùc hiÖn kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi cña ®ång ViÖt Nam trong c¸c giao dÞch ngo¹i hèi , t¨ng kh¶ n¨ng hoµ nhËp thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n. VÒ qu¶n lý dù tr÷ ngo¹i hèi VÒ c¬ b¶n , dù tr÷ ngo¹i hèi lµ toµn bé c¸c tµi s¶n ngo¹i tÖ hay c¸c tµi s¶n cã tÝnh thanh kho¶n cao cña mét quèc qia . Dù tr÷ ngo¹i hèi ®ãng vai trß nh­ ph­¬ng tiÖn thanh to¸n cuèi cïng cho c¸c giao dÞch cña mét quèc qia víi phÇn cßn l¹i cña thÕ giíi . V× thÕ , môc ®Ých cña qu¶n lý dù tr÷ ngo¹i hèi lµ ®Ó ®¶m b¶o cho mét quèc gia lu«n trong tr¹ng th¸i cã thÓ thanh to¸n c¸c kho¶n nî ®óng h¹n vµ cã thÓ gi¶i quyÕt nh÷ng giao ®éng vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i trong ng¾n h¹n . Dù tr÷ ngo¹i hèi phô thuéc rÊt lín vµo chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i , tr¹ng th¸i cña c¸n c©n thanh to¸n ®ång thêi quü dù tr÷ ngo¹i hèi cßn liªn quan chÆt chÏ víi ho¹t ®éng qu¶n lý cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ , qu¶n lý nî n­íc ngoµi vµ nh÷ng hç trî tÝn dông mµ mét quèc gia cã thÓ dÔ dµng nhËn ®­îc tõ bªn ngoµi. ë ViÖt Nam theo nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ sè 30/08/1999 ®· quy ®Þnh cô thÓ “ dù tr÷ ngo¹i hèi Nhµ n­íc lµ tµi s¶n thuéc së h÷u cña Nhµ n­íc ®­îc thÓ hiÖn trªn b¶ng c©n ®èi tiÒn tÖ cña NHNN . NHNN lµ c¬ quan qu¶n lý dù tr÷ ngo¹i hèi nh»m thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n quèc tÕ , b¶o toµn dù tr÷ ngo¹i hèi Nhµ n­íc’. §iÒu 3 nghÞ ®Þnh 86 quy ®Þnh r»ng dù tr÷ ngo¹i hèi Nhµ n­íc d­îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån : ngo¹i hèi hiÖn cã thuéc së h÷u Nhµ n­íc do Nhµ n­íc qu¶n lý ; ngo¹i hèi mua tõ Ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ mua tõ thÞ tr­êng ngo¹i tÖ vµ thÞ tr­êng vµng trong n­íc ; ngo¹i hèi tõ c¸c kho¶n vay ng©n hµng vµ tæ chøc quèc tÕ ; vµng tiªu chuÈn quèc tÕ vµ ngo¹i hèi tõ c¸c nguån kh¸c . NghÞ ®Þnh 86 quy ®Þnh dù tr÷ ngo¹i hèi Nhµ n­íc ®­îc lËp thµnh hai quü , ®ã lµ quü dù tr÷ ngo¹i hèi vµ quü b×nh æn tû gi¸ vµ gi¸ vµng . Quü b×nh æn tû gi¸ vµ gi¸ vµng ®­îc sñ dông trong viÖc can thiÖp thÞ tr­êng ngo¹i tÖ vµ thÞ tr­êng vµng trong n­íc , ®iÒu hoµ nguån ngo¹i hèi víi quü dù tr÷ , khi cÇn thiÕt thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô ®Çu t­ ng¾n h¹n trªn c¸c thÞ tr­êng tiÒn tÖ trong n­íc vµ quèc tÕ. Dù tr÷ ngo¹i tÖ cña ViÖt Nam ®­îc n©ng dÇn qua c¸c n¨m vµ nÕu tÝnh theo tuÇn nhËp khÈu th× trong n¨m 1999 -2000 dù tr÷ ngo¹i tÖ cña ViÖt Nam ®· ®¶m b¶o ®­îc 12,5 tuÇn nhËp khÈu møc dù tr÷ ®­îc cho lµ t­¬ng ®èi an toµn . Tuy nhiªn , trong bèi c¶nh tù do ho¸ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ quèc tÕ ngµy cµng t¨ng , nh÷ng thay ®æi m«i tr­êng kinh tÕ thÕ giíi ngµy cµng t¸c ®éng ®¸ng kÓ tíi c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ cña ViÖt Nam . Trong nh÷ng n¨m 1990 nguån thu c¸n c©n thanh to¸n cña viÖt Nam kh«ng mÊy æn ®Þnh bëi chÕ ®é xuÊt khÈu cßn nhiÒu bÊt cËp . Nh÷ng mÆt hµng cã kim ng¹ch cao ch­a nhiÒu . Mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu truyÒn thèng cßn chÞu biÕn ®éng nhiÒu vÒ gi¸ nh­ dÇu th« , mÆt hµng g¹o , h¶i s¶n phô thuéc vµo thiªn nhiªn còng g©y ra tÝnh bÊt æn trong nguån thu ngo¹i tÖ . H¬n n÷a nguån vèn vµo chñ yÕu lµ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµ vay nî n­íc ngoµi nªn phô thuéc nhiÒu vµo tèc ®é gi¶i ng©n vµ diÔn biÕn tµi chÝnh quèc tÕ . Trong ®iÒu kiÖn nguån vèn n­íc ngoµi cßn h¹n chÕ , vai trß dù tr÷ quèc tÕ trë nªn quan träng vµ viÖc t¨ng c­êng dù tr÷ quèc tÕ lµ yªu cÇu bøc sóc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. VÒ qu¶n lý tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ Tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ cã ý nghÜa quan träng trong qu¶n lý rñi ro kinh doanh ng©n hµng nãi chung vµ rñi ro tû gi¸ nãi riªng thùc tÕ ®· chØ ra r»ng trong kinh doanh ngo¹i tÖ nÕu láng lÎo trong c«ng t¸c qu¶n lý tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ th× xím hay muén tai ho¹ còng sÏ x¶y ra vµ hËu qu¶ cña nã lµ khã l­êng. ë ViÖt Nam , bªn c¹ch viÖc kiÓm so¸t chÆt chÏ luång ngo¹i tÖ cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu , NHNN cßn ¸p dông quy ®Þnh tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ ®èi víi c¸c NHTM nh»m môc ®Ých gi¶m thiÓu rñi ro tû gi¸ trong kinh doanh ngo¹i tÖ ®ång thêi th«ng qua tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ NHNN cã thÓ qu¶n lý ®­îc ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña tõng NHTM , kiÓm so¸t ho¹t ®éng ®µu c¬ , g¨m gi÷ ngo¹i tÖ , gãp phÇn lµm lµnh m¹nh thÞ tr­êng ngo¹i hèi , t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c giao dÞch quèc tÕ. Tuy nhiªn, viÖc quy ®Þnh tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ cho c¸c NHTM cßn nhiÒu bÊt cËp: quy ®Þnh tr¹nh th¸i tr­êng hoÆc ®o¶n ®èi víi USD ë møc 15% vèn tù cã lµ ch­a ®¸p øng nhu cÇu ho¹t ®éng kinh doanh cña mét sè ng©n hµng . §iÒu nµy s¶y ra lµ v× thÞ tr­êng ngo¹i hèi ViÖt Nam cã møc ®é thanh kho¶n thÊp , do ®ã khã cã thÓ thùc ®ång thêi võa mua võa b¸n giao ngay mét l­îng ngo¹i tÖ t­¬ng ®èi lín . §iÒu nµy khiÕn cho c¸c doanh nghiÖp buéc ph¶i vay nãng ngo¹i tÖ cña ng©n hµng ®Ó thanh to¸n ngo¹i tÖ cho n­íc ngoµi , v× nÕu thanh to¸n chËm cã thÓ bÞ ph¹t ®Õn hµng chôc ngµn USD . Ngoµi ra , do nhu cÇu thanh to¸n hµng nhËp khÈu cña kh¸ch hµng b»ng USD lµ chñ yÕu nªn viÕc NHNN quy ®Þnh tr¹ng th¸i ®èi víi USD chØ ë møc 15 % vèn tù cã lµ qu¸ thÊp so víi nhu cÇu kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ. H¬n n÷a , thÞ tr­êng ngo¹i hèi ViÖt Nam th­êng r¬i vµo t×nh tr¹ng cung ngo¹i tÖ thÊp h¬n cÇu ngo¹i tÖ , kh¸ch hµng cã ngo¹i tÖ th­êng kh«ng b¸n ngay, b¸n hÕt mµ chØ b¸n nhá giät cho NHTM. §iÒu nµy hµm ý ,NHTM chØ cã thÓ mua gom ngo¹i tÖ do ®ã doanh sè mua vµo h»ng ngµy th­êng lµ thÊp h¬n nhu cÇu ngo¹i tÖ cña kh¸ch hµng trong nh÷ng ngµy ph¶i thanh to¸n lín . Cã thÓ x¶y ra tr­êng hîp, kh¸ch hµng cã nhu cÇu b¸n ngo¹i tÖ víi khèi l­îng lín cho NHTM nh­ng do kh«ng thÓ b¸n ra ngay lËp tøc trong ngµy vµ do quy ®Þnh vÒ giíi h¹n tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ nªn buéc NHTM buéc ph¶i tõ chèi mua vµo hay nãi c¸ch kh¸c , do cung cÇu ngo¹i tÖ th­êng diÔn ra lÖch pha, do ®ã nÕu quy giíi h¹n tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ thÊp sÏ t¹o hiÖn t­îng d­ cung hay d­ cÇu côc bé , t¹m thêi vµ gi¶ t¹o g©y ¸ch t¾c trong kh©u thanh to¸n quèc tÕ t¹o ¸p lùc sai lÖch lªn tû gi¸. Nh­ vËy , viÖc quy ®Þnh tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ nh­ hiÖn nay lµ nÆng vÒ t­ t­ëng phßng chèng, g¨m gi÷ ®Çu c¬ ngo¹i tÖ lµ chÝnh mµ ch­a thùc quan t©m ®Õn nhu cÇu kh¸ch quan cña c¸c NHTM vµ c¸c doanh nghiÖp nãi riªng vµ ®èi víi nÒn kinh tÕ nh­ mét tæng thÓ . ChÝnh vÝ vËy , NHNN cÇn xem xÐt thay ®æi quy ®Þnh tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ theo h­íng níi réng giíi h¹n tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ cho phï hîp víi nhu cÇu thùc tÕ , t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó thÞ tr­êng ho¹t ®éng th«ng suèt vµ hiÖu qu¶ nh»m b«i tr¬n vµ thóc ®Èy ho¹t ®éng th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ quèc tÕ ph¸t triÓn. VÒ ®iÒu hµnh tû gi¸ hèi ®o¸i. Gi¸ c¶ ®­îc h×nh thµnh theo quy luËt cung cÇu lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng bÊc nhÊt ®Ó thÞ tr­êng ho¹t ®éng hiÖu qu¶ . Còng nh­ c¸c thÞ tr­êng kh¸c ®Ó thÞ tr­êng ngo¹i hèi ho¹t ®éng hiÖu qu¶ víi doanh sè giao dÞch cùc ®¹i cã ®é thanh kho¶n cao vµ chi phÝ giao dÞch thÊp th× tû gi¸ ph¶i ®­îc h×nh thµnh mét c¸ch kh¸ch quan theo quy luËt cung cÇu. Hay nãi c¸ch kh¸c , tû gi¸ ¸p dông cho c¸c giao dÞch ngo¹i hèi ph¶i lµ tû gi¸ thÞ tr­êng tøc lµ tû gi¸ t¹i ®ã cung vµ cÇu lµ c©n b»ng . NÕu tû gi¸ lµ qu¸ cao hay qu¸ thÊp so víi tû gi¸ c©n b»ng ®Òu trë thµnh nh©n tè k×m h·m doanh sè giao dÞch , kÝch thÝch ®Çu c¬ vµ lµ nguyªn nh©n h×nh thµnh ph¸t triÓn thÞ tr­êng tù do khiÕn cho c¸c nguån lùc x· héi ph©n t¸n kÐm hiÖu qu¶. Tõ n¨m 1994 víi sù ra ®êi cña thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng , NHNN ®· thùc hiÖn mét b­íc chuyÓn c¬ b¶n vÒ ®iÒu hµnh tû gi¸ theo c¬ chÕ míi thay thÕ cho viÖc thùc hiÖn chÕ ®é tû gi¸ tr­íc ®©y. Tõ thêi ®iÓm nµy NHNN b¾t ®Çu c«ng bè tû gi¸ chÝnh thøc gi÷a ngo¹i tÖ vµ VND theo tû gi¸ mua b¸n trªn thÞ tr­êng chØ ®­îc phÐp giao ®éng trong biªn ®é cho phÐp lµ 0.5 % víi tû gi¸ chÝnh thøc ( quyÕt ®Þnh sè 245-Q§ /NH7 ngµy 3/10/1994 vÒ quy ®Þnh tû gi¸ mua b¸n ngo¹i tÖ cña tè chøc tÝn dông ®ù¬c phÐp kinh doanh ngo¹i tÖ ) TiÕp theo, ®Ó khuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng tham gia tÝch cùc h¬n trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng b»ng c¸ch cho phÐp c¸c ng©n hµng ®­îc ®iÒu chØnh tû gi¸ linh ho¹t h¬n vµ h¹n chÕ ®ång ViÖt Nam bÞ ®¸nh gi¸ cao. Sang ®Õn n¨m 1997 , thu ngo¹i tÖ cña ng©n hµng trë nªn cÊp b¸ch ®Ó thanh to¸n L/C vµ tr¶ nî vay n­íc ngoµi , thÞ tr­êng c¨ng th¼ng vÒ ngo¹i tÖ trong khi c¸n c©n v·ng lai ®· béi chi ®Õn møc b¸o ®éng , vµ nhÊt lµ ®ång tiÒn mét sè n­íc trong khu vùc ®· ph¸ gi¸ nhÑ . §Ó t¹o sù c©n b»ng trªn thÞ tr­êng , gi¶m bít ¸p lùc c¨ng th¼ng ngo¹i tÖ , NHNN ®· ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 45/Q§-NH7 ngµy 27/2/1997 më réng biªn ®é giao dÞch nªn 5% . Sau ®ã NHNN tiÕp tôc më réng biªn ®é giao ®éng lªn 10% Tuy nhiªn tr­íc , tr­íc nh÷ng thay ®æi trong n­íc vµ quèc tÕ , môc tiªu cña c«ng t¸c ®iÒu hµnh tû gi¸ ®Æt ra kh«ng ph¶i thiªn vÒ æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång ViÖt Nam mµ ph¶i h­íng dÕn môc tiªu l©u dµi lµ kÝch thÝch s¶n xuÊt thóc ®¶y t¨ng tr­ëng kinh tÕ kh«ng g©y biÕn ®éng lín vµ x¸o trén nÒn kinh tÕ x· héi , ®Æt biÖt tró träng kÝch thÝch xuÊt khÈu ,kiÓm so¸t ®­îc nhËp khÈu vµ t¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ . Sang n¨m 1999 ,NHNN thùc hiÖn ®æi míi c¬ b¶n vÒ ®iÒu hµnh tû gi¸ tõ qu¶n lý cã tÝnh chÊt hµnh chÝch sang ®iÒu hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc . KÓ tõ ngµy 26/2/1999 thay cho viÖc c«ng bè tû gi¸ chÝnh thøc NHNN c«ng bè tû gi¸ giao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng tû gi¸ nµy ®­îc ¸p dông lµm c¬ së ®Ó c¸c tæ chøc tÝn dông ®­îc phÐp kinh doanh ngo¹i tÖ x¸c®Þnh tû gi¸ mua b¸n ngo¹i tÖ ¸p dông tÝnh thuÕ nhËp khÈu. Trªn c¬ së tû gi¸ giao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng cña ngµy giao dÞch gÇn nhÊt tr­íc ®ã do NHNN c«ng bè , c¸c tæ chøc tÝn dông ®­îc quy ®Þnh tû gi¸ giao dÞch kh«ng v­îc qu¸ 0.1% so víi tû gi¸ nµy . ViÖc thay ®æi c¬ chÕ qu¶n lý ®iÒu hµnh tû gi¸ ®· t¹o sù chñ ®éng cho c¸c NHTM trong viÖc tù quy ®Þnh tû gi¸ gi÷a ®ång ViÖt Nam víi c¸c ngo¹i tÖ kh¸c kh«ng ph¶i lµ USD . Víi c¬ chÕ ®iÒu hµnh míi tû gi¸ cña ®ång ViÖt Nam ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së giao dÞch trªn thÞ tr­êng vµ ph¶n ¸nh t­¬ng ®èi kh¸ch quan søc mua cña ®ång ViÖt Nam so víi ngo¹i tÖ kh¸c , t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp chñ ®éng h¬n trong kinh doanh ®ång thêi vÉn ®¶m b¶o vai trß kiÓm so¸t cña Nhµ n­íc. 2.5. VÒ vÊn ®Ò ®iÒu hµnh l·i xuÊt vµ c¬ chÕ tÝn dông. Ngoµi nh÷ng chÝnh s¸ch quy ®Þnh trªn trong nh÷ng n¨m qua , viÖc qu¶n lý ngo¹i hèi vµ ®iÒu hµnh tû gi¸ lu«n g¾n liÒn víi viÖc ®iÒu hµnh l·i xuÊt vµ c¬ chÕ tÝn dông do sù biÕn ®éng l·i xuÊt t¸c ®éng ®Õn c¸c nguån vèn di chuyÓn tõ ®ã ¶nh h­ëng ®Õn biÕn ®éng tû gi¸. §iÓm næi bËt vÒ l·i xuÊt trong thêi gian qua lµ n¨m 1998 viÖc ph¸ gi¸ ®ång ViÖt Nam kho¶ng 16% ®· g©y nªn xu h­íng ng­êi d©n rót tiÒn göi tiÕt kiÖm VND sang tÝch tr÷ USD. §Ó h¹n chÕ vÊn ®Ò nµy NHNN ®· kÞp thêi ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 36/1998/Q§-NHNN1 ngµy 17/01/1998 n©ng l·i xuÊt trÇn cho vay ng¾n h¹n VND tõ 1 lªn 1.2%/th¸ng vµ n©ng l·i xuÊt trÇn cho vay trung vµ dµi h¹n tõ 1.1 lªn 1.25%/th¸ng. §ång thêi NHNN VN cßn quy ®Þnh l·i xuÊt tiÒn göi ngo¹i tÖ tèi ®a cña ph¸p nh©n t¹i tæ chøc tÝn dông . TiÕp theo ngµy 10/09/1998 NHNN ®· ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 309/1998/Q§-NHNN ®iÒu chØnh gi¶m trÇn l·i xuÊt cho vay ngo¹i tÖ cña tæ chøc tÝn dông tõ 8.5% xuèng 7.5% vµ gi¶m trÇn l·i xuÊt tiÒn göi USD cña ph¸p nh©n t¹i tæ chøc tÝn dông theo c¸c kú h¹n t­¬ng øng tõ ®ã ®Ó h¹n chÕ dßng tiÒn chuyÓn ®æi tõ VND sang USD . II. nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong c«ng t¸c qu¶n lý ngo¹i hèi vµ diÔn biÕn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ n¨m 2002- ®Çu 2003. DiÔn biÕn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ n¨m 2002-2003. Trong n¨m 2002, tr­íc nh÷ng diÔn biÕn trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ , l·i xuÊt ®ång ViÖt Nam , nhËp siªu t¨ng cao, ­íc tÝnh tíi 2.53 tû USD th× thÞ tr­êng ngo¹i tÖ t­¬ng ®èi æn ®Þnh, l·i xuÊt USD vµ EURO ë møc thÊp ; ®«la Mü ‘xuèng gi¸’. ViÖc ‘xuèng gi¸’ cña USD ®­îc sÐt trªn 3 khÝa c¹ch : l·i xuÊt rÊt thÊp chØ b»ng 1/4 l·i xuÊt tiÒn göi VND cïng kú h¹n , tèc ®é t¨ng gi¸ thÊp nhÊt trong nhiÒu n¨m qua vµ thÊp h¬n gi¸ vµng , thÊp h¬n chØ sè gi¸ tiªu dïng . Trong hai th¸ng ®Çu n¨m nÕu l·i xuÊt tiÒn göi VND kú h¹n trªn 1 n¨m tíi 8.64%/n¨m th× l·i xuÊt tiÒn göi USD chØ 2%-2.5%/n¨m, cao h¬n l·i xuÊt cña FED , LIBOR vµ SIBOR , do c¸c NHTM ®ang më réng cho vay USD tõ c¸c dù ¸n lín trong n­íc víi l·i suÊt thÊp , kh«ng ph¶i göi ra n­íc ngoµi . Trong 5 n¨m qua kÓ tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2001 tû gi¸ VND/USD liªn tôc t¨ng cao h¬n tèc ®é t¨ng cña chØ sè gi¸ chung vµ t¨ng cao h¬n gi¸ vµng , th× n¨m 2002 l¹i thÊp, ®Õn th¸ng 12/2002 chØ xoay quanh møc 15.100-15.400 VND/USD. N¨m 2002 c¸c luång ngo¹i tÖ t¨ng cao h¬n trªn 2.5triÖu viÖt kiÒu,31000 ng­êi ViÖt Nam ®i xuÊt khÈu lao ®éng chuyÓn vÒ n­íc trong c¶ 2 n¨m ­íc tÝnh ®¹t 2.2 tû USD . GÇn 2.6 triÖu kh¸ch quèc tÕ ®ÕnViÖt Nam trong n¨m 2002, chi tiªu t¹i n­íc ta mét l­îng ngo¹i tÖ rÊt lín . Ngoµi ra cßn c¸c nguån ngo¹i tÖ tiÒn mÆt do ng­êi ViÖt Nam ®i c«ng t¸c n­íc ngoµi theo c¸c dù ¸n mang vÒ, ng­êi ViÖt Nam lµm viÖc t¹i n­íc ngoµi vµ ng­êi n­íc ngoµi lµm viÖc t¹i VIÖt Nam. Do ®ã n¨m nay mÆc dï nhËp siªu lín nh­ng do nguån ngo¹i tÖ tiÒn mÆt t¨ng cao céng víi nh÷ng diÕn biÕn tr¸i chiÒu vÒ l·i xuÊt lµm h¹n chÕ t×nh tr¹ng ®Çu c¬ theo chiÒu h­íng ng­îc l¹i tr­íc ®©y:tõ USD sang VND. VÒ mÆt chñ quan, NHNN tiÕp tôc ®æi míi m¹nh mÏ c«ng cô ®iÒu hµnh tû gi¸ vµ qu¶n lý ngo¹i hèi . Tû gi¸ do NHNN c«ng bè h»ng ngµy gi÷ æn ®Þnh t­¬ng ®èi , cã ®iÒu chØnh t¨ng nhÑ phï hîp víi diÔn biÕn cung cÇu ngo¹i tÖ trong nÒn kinh tÕ vµ trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng , theo h­íng khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. Tõ ngµy 1/7/2002 më réng ®èi t­îng lµm dÞch vô chi tr¶ kiÒu hèi . Tõ th¸ng 4/2002 , ®iÒu chØnh gi¶m tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc b»ng ngo¹i tÖ tõ 12% xuèng cßn 8% vµ th¸ng 12/2002 tiÕp tôc gi¶m xuèng cßn 5%. Tõ th¸ng 10/2002 tr¹ng th¸i ngo¹i hèi cña NHTM ®­îc më réng tõ 15% lªn 30% .Ngµy 14/2/2002, Thèng ®èc NHNN quyÕt ®Þnh t¨ng l·i xuÊt tiÒn göi ngo¹i tÖ cña c¸c tæ chøc tÝn dông vµ kho b¹c Nhµ n­íc tõ 1.2%/n¨m lªn 1.35%/n¨m, cao hoqn l·i xuÊt cña Côc dù tr÷ Liªn bang Mü, cã t¸c ®éng tÝch cùc vÒ viÖc t¨ng l·i xuÊt huy ®éng vèn USD, thu hót nguån nt tõ x· héi vµo hÖ thèng ng©n hµng. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc Qu¸ tr×nh ®æi míi c«ng t¸c qu¶n lý vµ æn ®Þnh thÞ tr­êng ngo¹i tÖ cña NHNNVN ®· ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ næi bËt sau : T¹i Hµ Néi ­íc tÝnh ®Õn n¨m 2002 tæng nguån TG vµ vèn huy ®éng ngo¹i tÖ cña NHTM quy ®æi ®¹t 53865 tØ VN§ , t­¬ng ®­¬ng kho¶ng 3,5 tØ USD chiÕm 43,9% tæng nguån vèn huy ®éng cña c¸c TCTD trªn ®Þa bµn vµ vÉn ®¹t ®é t¨ng 24,3% so víi n¨m 2001 , gÇn t­¬ng ®­¬ng víi tèc ®é t¨ng vèn huy ®éng VN§ lµ 25,5% . T¹i TP.HCM còng ­íc tÝnh ®Õn hÕt th¸ng 12/2002 tæng nguån vèn huy ®éng ngo¹i tÖ quy ®æi ®¹t 35869 tØ VN§ t­¬ng ®­¬ng 2,33 tØ USD , chiÕm 40% tæng nguån vèn huy ®éng cña c¸c TCTD trªn ®Þa bµn vµ ®¹t møc t¨ng 29,1% so víi n¨m tr­íc . VÒ ho¹t ®éng qu¶n lý ngo¹i hèi , trong n¨m 2002 chØ riªng trªn ®Þa bµn TP.HCM , chi nh¸nh NHNN ®· cÊp phÐp cho 191 bµn uû nhiÖm thu ®æi ngo¹i tÖ , x¸c nhËn 70 bµn thu ®æi trùc tiÕp , n©ng tæng sè bµn hiÖn ®ang ho¹t ®éng thu ®æi ë ®©y lªn 382 bµn víi doanh sè thu ®æi ®¹t 902 triÖu USD . Sè l­îng kiÒu hèi chuyÓn vÒ thµnh phè theo con ®­êng chÝnh thøc thèng kª ®­îc b×nh qu©n mçi th¸ng ®¹t 80 triÖu USD ­íc tÝnh c¶ n¨m ®¹t 1 tØ USD . T¹i Hµ Néi hiÖn cã 250 bµn thu ®æi ngo¹i tÖ ®­îc phÐp ho¹t ®éng víi doanh sè thu ®æi n¨m 2002 ®¹t 210 triÖu USD t¨ng 17,5% so víi 2001. Trong n¨m 2002 b×nh qu©n mçi th¸ng sè ngo¹i tÖ TM c¸ nh©n mang vµo n­íc ta qua c¸c cöa khÈu kiÓm so¸t ®­îc ®¹t b×nh qu©n 57,7 triÖu USD . Sè ngo¹i tÖ mang ra khái n­íc ta mçi th¸ng lµ 51 triÖu USD . Qua ®ã cho thÊy nguån ngo¹i tÖ TM chia vµo n­íc ta vÉn lín h¬n ®­a ra , Nhµ n­íc kiÓm so¸t ®­îc, nhiÒu vô xuÊt lËu ngo¹i tÖ cña ViÖt kiÒu vµ ng­êi n­íc ngoµi t¹i c¸c cöa khÈu ®· ®­îc ph¸t hiÖn , xö lý kÞp thêi , ®óng ph¸p luËt , hç trî tÝch cùc cho viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi vµ ®iÒu hµnh TG. III. Nh÷ng h¹n chÕ trong c«ng t¸c QLNH cña NHNN : Nh×n l¹i viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch QLNH , ®iÒu hµnh tØ gi¸ cña Nhµ n­íc trong thêi gian qua thÊy c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch QLNH ®· ®­îc vËn hµnh mét c¸ch linh ho¹t h¬n , phï hîp víi diÔn biÕn cung cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng , t¸c ®éng , thóc ®Èy nhanh tiÕn tr×nh më cöa nÒn kinh tÕ , c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi song còng cßn cã nh÷ng h¹n chÕ : Sö dông c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh ®Ó quy ®Þnh nghÜa vô b¸n vµ quyÒn ®­îc mua ngo¹i tÖ cña ngõ¬i c­ tró vµ c¸c TCTD ®ång thêi còng sö dông biÖn ph¸p nµy ®Ó trùc tiÕp can thiÕp ®iÒu hµnh TG , khi TG biÕn ®éng t¨ng , l­îng ngo¹i tÖ mua vµo cña NH kh«ng ®ñ ®Ó ®¸p øng kÞp thêi c¸c nhu cÇu mua ngo¹i tÖ cña kh¸ch hµng , sÏ t¸c ®éng ngay ®Õn t©m lý ng­êi cã thu ngo¹i tÖ kh«ng muèn b¸n ngay cho ng©n hµng mµ t×m c¸ch g¨m gi÷ trªn tµi kho¶n . Ngo¹i tÖ cña c¸ nh©n kh«ng b¸n , kh«ng göi vµo NH mµ tham gia vµo thÞ tr­êng tù do ®Ó kiÕm lêi , ®©y lµ t¸c ®éng mÆt tr¸i cña viÖc sö dông biÖn ph¸p hµnh chÝnh ®Ó æn ®Þnh TG cè ®Þnh . Biªn ®é giao dÞch k× h¹n ch­a phï hîp , ®Ó cã ®­îc ngo¹i tÖ , NH vµ c¸c DN t×m c¸ch mua b¸n víi nhau ngoµi biªn ®é nh­ chuyÓn ho¸ tõ ngo¹i tÖ ( USD ) do NHNN khèng chÕ biªn ®é TG sang c¸c ngo¹i tÖ do NHNN kh«ng æn ®Þnh TG råi chuyÓn sang ®ång VN , do vay VN§ víi l·i suÊt thÊp ®Ó DN b¸n ngo¹i tÖ l¹i cho NH víi gi¸ trong biªn ®é quy ®Þnh ; hoÆc cã mét sè biÖn ph¸p ngoµi TG quy ®Þnh nh­ : quy ®Þnh tØ lÖ hoa hång trªn doanh sè b¸n ngo¹i tÖ lµ 10 VN§/1 USD hoÆc t¨ng c¸c phÝ giao dÞch … T×nh tr¹ng nµy g©y ¸p lùc ®èi víi TG kh«ng gi¶i quyÕt ®­îc c¬ b¶n c©n ®èi cung cÇu ngo¹i tÖ . NHNN lµ ng­êi mua b¸n cuèi cïng trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn NH , t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn c©n ®èi cung cÇu ngo¹i tÖ cña c¸c NHTM . Nh­ng thÞ tr­êng nµy chØ c¸c NHTM VN , c¸c chin nh¸nh lín ho¹t ®éng ë c¸c thµnh phè trung t©m ®­îc tham gia . V× vËy vÉn x¶y ra hiÖn t­îng c¸c chi nh¸nh NHTM ë ®Þa ph­¬ng thiÕu ngo¹i tÖ b¸n cho c¸c doanh nghiÖp hoÆc b¸n kh«ng ®ñ , nªn c¸c doanh nghiÖp ph¶i mua gom ë nhiÒu NH chuyÓn vÒ mét NH míi ®ñ sè ngo¹i tÖ cÇn thiÕt thùc hiÖn cho mét kho¶n thanh to¸n víi n­íc ngoµi . Vµ ®©y còng lµ nguyªn nh©n khiÕn c¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo VN më tµi kho¶n ngo¹i tÖ ë nhiÒu NH trªn c¸c ®Þa bµn kh¸c nhau . Nhµ n­íc ta cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ng­êi VN ®Þnh c­ ë n­íc ngoµi chuyÓn tiÒn vÒ gióp ®ì ng­êi th©n vµ ®Çu t­ vÒ n­íc nªn hµng n¨m n­íc ta cã l­îng ngo¹i tÖ kh¸ lín kho¶ng trªn d­íi 2 tØ USD tõ ng­êi VN ®Þnh c­ ë n­íc ngoµi chuyÓn vÒ . Ng­êi ®­îc h­ëng sè ngo¹i tÖ nµy s½n sµng tham gia vµo thÞ tr­êng tù do ®Ó kiÕm lêi t¹o ®iÒu kiÖn tiÕp tay cho bän ®Çu c¬ bu«n lËu hµng hãa vµ nhËp lËu vµng qua biªn giíi , ®ång thêi nh÷ng quy ®Þnh chuyÓn ngo¹i tÖ ra n­íc ngoµi dÔ dµng còng kh«ng lo¹i trõ hiÖn t­îng t×m c¸ch chuyÓn tµi s¶n ra n­íc ngoµi ë d¹ng röa tiÒn hoÆc c¸c môc ®Ých bu«n b¸n gian lËn kh¸c . Ch­¬ng III . Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ I. Dù kiÕn mét sè chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi vµ ®iÒu hµnh tØ gi¸ cã thÓ ®­îc thùc hiÖn trong 5-10 n¨m tíi . Trong 5-10 n¨m tíi , chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi sÏ ®­îc thùc hiÖn theo h­íng dù do ho¸ ngo¹i hèi víi c¸c quy ®Þnh vÒ ngo¹i hèi phï hîp th«ng lÖ quèc tÕ vµ quy ®Þnh cña c¸c tæ chøc quèc tÕ , c¸c khèi mµ VN lµ thµnh viªn . C¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i hèi sÏ ngµy cµng linh ho¹t , phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc vµ hoµ nhËp quèc tÕ . Bªn c¹nh viÖc kh«ng ngõng n©ng cao kh¶ n¨ng , vai trß cña Nhµ n­íc trong viÖc kiÓm so¸t chÆt chÏ vÒ ngo¹i hèi c¸c luång ngo¹i tÖ ®¶m b¶o sù æn ®Þnh m«i tr­êng kinh tÕ vÜ m« , sù can thiÖp cña NHNN ®Õn thÞ tr­êng ngo¹i hèi sù gi¶m dÇn , chñ yÕu can thiÖp th«ng qua viÖc ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch . Ho¹t ®éng qu¶n lý ngo¹i hèi sÏ ®­îc thùc hiÖn theo h­íng t¨ng c­êng sö dông c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ , h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a viÖc sö dông c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh . §Æc biÖt ®Ó ®ång tiÒn VN trë thµnh ®ång tiÒn dÔ dµng chuyÓn ®æi , c¸c h¹n chÕ ngo¹i hèi sÏ ®­îc tõng b­íc níi láng vµ sÏ ®­îc xo¸ bá hoµn toµn . H¬n n÷a t×nh tr¹ng ®« la ho¸ sÏ ®­îc chÊm døt nh»m ®¹t môc tiªu trªn ®Êt n­íc VN chØ l­u hµnh ®ång VN . ThÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng sÏ ®­îc hoµn thiÖn víi ho¹t ®éng th­êng xuyªn vµ ph¸t triÓn c¶ vÒ quy m« , doanh sè giao dÞch , sè l­îng thµnh viªn vµ lo¹i h×nh giao dÞch trªn thÞ tr­êng . C¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i sÏ t¨ng c­êng h¬n n÷a viÖc thùc hiÖn giao dÞch mua b¸n trùc tiÕp víi nhau , nhÊt lµ t¨ng c­êng c¸c giao dÞch k× h¹n , ho¸n ®æi . NHNN sÏ qu¶n lý linh ho¹t h¬n th«ng qua vai trß ng­êi mua b¸n cuèi cïng víi ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ph¸t triÓn h¬n n÷a thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn NH . ThÞ tr­êng hèi ®o¸i trong n­íc còng ph¸t triÓn víi c¸c c«ng cô , lo¹i h×nh giao dÞch ngµy cµng phong phó ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng mua b¸n trao ®æi , h¹n chÕ g¨m gi÷ ngo¹i tÖ ®¶m b¶o c©n b»ng cung cÇu trªn thÞ tr­êng . ChÝnh s¸ch tû gi¸ sÏ tiÕp tôc ®­îc c¶i tiÕn , ph¸t triÓn theo h­íng linh ho¹t h¬n. TØ gi¸ chÝnh thøc ph¶n ¸nh s¸t thøc h¬n quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng . Thay cho chÕ ®é tØ gi¸ g¾n víi ®ång USD , tØ gi¸ chÝnh thøc sÏ ®­îc g¾n víi ræ ®ång tiÒn . Theo ®ã , gi¸ trÞ ®ång ViÖt Nam sÏ ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së cung cÇu trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ vµ xu h­íng biÕn ®éng cña ®ång tiÒn c¸c n­íc b¹n hµng lín nh»m môc tiªu khuyÕn khÝch xuÊt khÈu , kiÓm so¸t nhËp khÈu , c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n . Do ®ã, c¸c ®ång tiÒn tham gia vµo ræ tiÒn tÖ dù kiÕn cã thÓ lµ mét sè ngo¹i tÖ m¹nh vµ mét sè ®ång tiÒn cña c¸c n­íc trong khu vùc. II. Mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn t¨ng c­êng qu¶n lý ngo¹i hèi ë ViÖt Nam 1.VÒ qu¶n lý ngo¹i hèi . NHNN VN cÇn tiÕp tôc hoµn thiÖn vµ ®æi míi c«ng t¸c qu¶n lý ngo¹i hèi trong thêi gian tíi theo h­íng cã lîi cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc . §Æc biÖt cÇn chó träng : Thø nhÊt:kh«ng nªn cè ®Þnh c¸c tû lÖ phÇn tr¨m trong c¸c giao dÞch kú h¹n thay b»ng quy ®Þnh biªn ®é giao dÞch kú h¹n , nh­ vËy nghiÖp vô giao dÞch kú h¹n míi thùc sù cã tÝnh kh¶ thi , h¹n chÕ c¸c hiÖn t­îng chuyÓn ho¸ qua l¹i gi÷a ®ång néi tÖ vµ ngo¹i tÖ . ViÖc Ên ®Þnh tû lÖ kÕt hèi ngo¹i tÖ cÇn ®­îc níi láng tíi møc tèi ®a , tiÕn tíi kh«ng quy ®Þnh tû lÖ kÕt hèi . Thø hai : tiÕp tôc cã c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ t×nh tr¹ng ®«lla ho¸ b»ng c¸ch chØ cã ng­êi ®­îc h­ëng kiÒu hèi lÜnh ra b»ng ngo¹i tÖ tiÒn mÆt kÓ c¶ tiÕt kiÖm tiÒn mÆt khi cã nhu cÇu chi tr¶ , thanh to¸n cã liªn quan ®Õn n­íc ngoµi b»ng ngo¹i tÖ . C¸ nh©n mang chuyÓn ngo¹i tÖ ra n­íc ngoµi ph¶i ®­îc h¹n chÕ vÒ ®èi t­îng vµ møc tiÒn cho chuyÓn , h¹n chÕ ®èi t­îng ®­îc mua vµ møc mua ®Ó mang chuyÓn ra n­íc ngoµi . Thø ba : nghiªn cøu ®Ó bæ sung söa ®æi Môc 5 ch­¬ng III LuËt NHNN vÒ qu¶n lý vµ ho¹t ®éng ngo¹i hèi . Cô thÓ t¹i ®iÒu 37 môc 5 ch­¬ng III cÇn bæ sung vµo ®iÓm 5 “kiÓm so¸t ho¹t ®éng ngo¹i hèi cña c¸c tæ chøc tÝn dông , c¸c tæ chøc phi tÝn dông ®­îc phÐp ho¹t ®éng ngo¹i hèi “.V× trong thÞ tr­êng tµi chÝnh kh«ng chØ c¸c tæ chøc tÝn dông ®ñ ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng ngo¹i hèi mµ c¸c tæ chøc tÝn dông , c¸c tæ chøc phi tÝn dông kh¸c cã thÓ ®­îc phÐp ho¹t ®éng ngo¹i hèi . Do vËy , ph¶i quy ®Þnh ph¹m vi, lÜnh vùc , quy chÕ ho¹t ®éng ®èi víi c¸c tæ chøc nµy . H¬n n÷a , ho¹t ®éng ngo¹i hèi bao gåm ho¹t ®éng ®Çu t­ , vay , cho vay , b¶o l·nh , mua b¸n vµ c¸c giao dÞch kh¸c vÒ ngo¹i hèi . Trong ®iÒu 39 , quy ®Þnh ho¹t ®éng ngo¹i hèi cña NHNN míi chØ thÓ hiÖn viÖc mua b¸n ngo¹i hèi vµ c¸c giao dÞch ngo¹i hèi kh¸c theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ . C¸c ho¹t ®éng nh­ vay , cho vay , b¶o l·nh còng cÇn ®­îc ghi cô thÓ vµo luËt 2.VÒ qu¶n lý dù tr÷ ngo¹i hèi . Qu¶n lý dù tr÷ ngo¹i hèi cña NHNN ph¶i ®¶m b¶o ba nguyªn t¾c : an toµn , t¹o vèn kh¶ dông vµ t¹o thu nhËp . §ång thêi nh÷ng quyÕt ®Þnh vÒ sè l­îng thµnh phÇn vµ c¬ cÊu thêi h¹n cña dù tr÷ ngo¹i hèi cã thÓ thay ®æi theo thêi gian phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ bªn trong vµ ngoµi n­íc. Thø nhÊt : cÇn lùa chän chiÕn l­îc ®Çu t­ phï hîp ®Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu cña qu¶n lý dù tr÷ ngo¹i hèi . ViÖc duy tr× dù tr÷ ngo¹i hèi , vÒ mÆt kinh tÕ bao hµm c¸c “ chi phÝ c¬ héi “ nÕu nh×n tõ gãc ®é sö dông tiÒn dù tr÷ ngo¹i hèi ®ã vµo môc ®Ých kh¸c trong n­íc . ChÝnh v× vËy mµ môc tiªu quan träng trong qu¶n lý dù tr÷ ngo¹i hèi lµ lµm sao ®Ó cã thÓ bï l¹i c¸c chi phÝ ®ã b»ng c¸ch qu¶n lý dù tr÷ ngo¹i hèi mét c¸ch hÕt søc an toµn cao vµ cã lîi nhuËn cao ë møc cã thÓ ®¹t ®­îc. Bªn c¹nh ®ã cÇn ph¶i ®¶m b¶o tÝnh kh¶ dông cña quü dù tr÷ ngo¹i hèi bëi lÏ nã lµ tÊm ®Öm cho mét quèc gia trong viÖc æn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i vµ ®ång thêi s½n sµng tho¶ m·n c¸c nhu cÇu vÒ thanh to¸n trong ng¾n h¹n . Thø hai : lùa chän mét c¬ cÊu dù tr÷ hîp lý . Cã quan ®iÓm cho r»ng chØ cÇn gi÷ mét ®ång tiÒn vµ ®­îc chÊp nhËn mét c¸ch réng r·i . §iÒu ®ã xem ra chØ cã ®ång USD . Nh­ng khi cã nh÷ng biÕn ®éng ®¸ng kÓ vÒ tû gi¸ viÖc gi÷ mét sè l­îng ®ång USD cã thÓ chÞu hËu qu¶ vÒ rñi ro tû gi¸ vµ sÏ g©y tæn thÊt lín . §Ó x¸c ®Þnh mét c¬ cÊu ®ång tiÒn thÝch hîp trong d÷ trù ngo¹i hèi cÇn ph¶i tÝnh tíi c¸c nh©n tè kh¸c nh­ ®iÒu kiÖn th­¬ng m¹i vµ thanh to¸n , ®Æc biÖt lµ nh÷ng ®ång tiÒn cÇn thiÕt cho thanh to¸n vµ tr¶ nî n­íc ngoµi cña mét quèc gia . Dï trong ®iÒu kiÖn nµo th× quan ®iÓm chung ®Òu cho r»ng “nÕu bá tÊt c¶ trøng cña m×nh vµo mét c¸i giá lµ ®iÒu kh«ng kh«n ngoan”. C¸c nh©n tè kh¸c còng cã thÓ ®ßi hái NHNN ph¶i lùa chän c¬ cÊu dù tr÷ ngo¹i hèi sao cho hîp lý nhÊt . Ch¼ng h¹n khi ng­êi ta cã nhu cÇu vÒ ph­¬ng tiÖn thanh to¸n , ®iÒu quan trong lµ kho¶n dù tr÷ ngo¹i hèi ph¶i ®­îc quèc tÕ vµ dÔ dµng chuyÓn ®æi ®­îc trªn thÞ tr­êng . Víi môc tiªu nµy NHNN cÇn h­íng tíi c¸c ®ång tiÒn cña nh÷ng quèc gia cã thÞ tr­êng vèn vµ ngo¹i tÖ réng lín , tËp chung cao vµ hiÖu qu¶ . H¬n n÷a , do viÖc qu¶n lý dù tr÷ ngo¹i hèi cã liªn quan ®Õn rñi ro tû gi¸ ®èi víi ®ång b¶n tÖ, viÖc ®a d¹ng ho¸ cao ®é dù tr÷ ngo¹i hèi cña m×nh gåm c¸c ®ång tiÒn chñ chèt trªn thÕ giíi lµ ®iÒu cÇn thiÕt . 3.VÒ qu¶n lý tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ . NHNN ®· quy ®Þnh tæng tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ nghÜa lµ ®· kiÓm so¸t ®­îc tr¹ng th¸i cña ngo¹i tÖ bao gåm c¶ USD , v× vËy ®Ó t¹o sù linh ho¹t vµ chñ ®éng h¬n cho c¸c NHTM trong kinh doanh NHNN nªn xem xÐt chØ quy ®Þnh tæng tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ tèi ®a ë møc 40% vèn tù cã lµ thÝch hîp ( tøc kh«ng quy ®Þnh tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ riªng biÖt ®èi víi USD ). §ång thêi , cã thÓ c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh , quy m« ho¹t ®éng cña tõng NHTM ®Ó quy ®Þnh tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ cho phï hîp trong tõng thêi kú. NHNH tiÕp tôc nghiªn cøu tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ theo tû lÖ % trªn tµi s¶n cã ngo¹i tÖ , cè ®Þnh vµ chung cho tÊt c¶ c¸c tæ chøc tÝn dông . Tuy nhiªn còng cÇn nhÊn m¹nh r»ng ®©y còng chØ lµ biÖn ph¸p t×nh thÕ trong lóc vèn tù cã cña c¸c NHTM cßn nhá bÐ vµ ho¹t ®éng mang tÝnh ®Æc thï . VÒ gi¶i ph¸p l©u dµi ph¶i tõng b­íc t¨ng dÇn vèn tù cã cña c¸c NHTM , trªn c¬ së ®ã tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ ph¶i quy ®Þnh b»ng tû lÖ % trªn vèn tù cã cña tõng NHTM theo ®óng th«ng lÖ quèc tÕ. Ngoµi ra , ®Ó tr¸nh sù kh«ng nhÊt qu¸n trong viÖc tÝnh to¸n vèn tù cã gi÷a c¸c NHTM , ®¶m b¶o thuËn lîi cho c«ng t¸c thanh tra kiÓm so¸t , NHNN cÇn quy ®Þnh viÖc vèn tù cã theo mét quy ®Þnh nhÊt ®Þnh . 4.VÒ ®iÒu hµnh tû gi¸ hèi ®o¸i . ThiÕt lËp mét chÕ ®é tû gi¸ phï hîp lµ mét yÕu tè rÊt quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý ngo¹i hèi . Mét chÕ ®é tû gi¸ phï hîp ph¶i lµ tû gi¸ ®­îc ®iÒu chØnh theo nguyªn t¾c thÞ tr­êng . §iÒu nµy cã nghÜa lµ tû gi¸ ph¶i h×nh thµnh dùa trªn quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng , ph¶n ¸nh ®óng søc m¹nh ®èi néi vµ ®èi ngo¹i cña ®ång tiÒn . Tuy nhiªn , trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam hiÖn nay viÖc th¶ næi tû gi¸ ngay lËp tøc sÏ g©y ra nh÷ng hiÖu øng “sèc” khèc liÖt cho nÒn kinh tÕ vµ cã thÓ ¶nh h­ëng bÊt lîi cho viÖc æn ®Þnh hÖ thèng kinh tÕ x· héi . Víi vai trß lµ NHT¦ , hiÖn nay NHNN qu¶n lý thÞ tr­êng ngo¹i tÖ chñ yÕu th«ng qua can thiÖp mua b¸n , c«ng bè tû gi¸ b×nh qu©n giao dÞch liªn ng©n hµng , quy ®Þnh tû lÖ % gia t¨ng cña tû gi¸ kú h¹n vµ c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ngo¹i hèi . Trong giai ®o¹n tr­íc m¾t th× c¸c biÖn ph¸p nµy cßn cÇn thiÕt nh­ng cÇn ph¶i níi láng tõng b­íc v× c¸c biÖn ph¸p nµy kh«ng ph¶i lóc nµo còng hiÖu qu¶ ®«i khi l¹i trë thµnh lùc c¶n cho sù ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i hèi . Do cã tÝnh nh¹y c¶m cao , cho nªn viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tû gi¸ ph¶i ®­îc diÔn ra theo tõng giai ®o¹n , cã thÓ lµ : Tr­íc m¾t , cã thÓ tiÕp tôc níi réng biªn ®é dao ®éng tõ møc ± 0,25 % lªn møc ± 0,3 % ®Õn ± 0,5 % . §iÒu nµy cã hai t¸c dông lµ: thø nhÊt , t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c NHTM yÕt tû gi¸ c¹nh tranh ; thø hai , nh­ lµ biÖn ph¸p th¨m dß møc ®é kh¸ch quan cña tû gi¸ . Sau khi níi réng biªn ®é tû gi¸ , nÕu thÞ tr­êng kh«ng sö dông hÕt biªn ®é cho phÐp , ®iÒu nµy hµm ý tû gi¸ hiÖn t¹i ®· ph¶n ¸nh t­¬ng ®èi kh¸ch quan quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi , vµ ®©y ®­îc xem nh­ thêi ®iÓm tèt ®Ó NHNN cã thÓ tiÕp tôc níi réng biªn ®é dao ®éng lªn møc cao h¬n ( vÝ dô ± 1,0 %) . NÕu thÞ tr­êng ngay lËp tøc sö dông hÕt biªn ®é cho phÐp , ®iÒu nµy hµm ý tû gi¸ hiÖn t¹i ®ang lµ qu¸ thÊp so víi tû gi¸ c©n b»ng , ®Ó rót ng¾n kho¶ng c¸ch NHNN tiÕn hµnh ®iÒu chØnh t¨ng dÇn tû gi¸ giao dÞch mét c¸ch hîp lý mµ kh«ng g©y ra s¸o trén lín . Trong m«i tr­êng kinh tÕ vÜ m« æn ®Þnh , chõng nµo tû gi¸ giao dÞch ®­îc Ên ®Þnh ë møc c©n b»ng th× lóc ®ã ta míi cã ®­îc chÝnh s¸ch tû gi¸ thùc sù khuyÕn khÝch xuÊt khÈu vµ h¹n chÕ nhËp khÈu . VÒ l©u dµi , NHNN nªn dì bá biªn ®é dao ®éng vµ kh«ng trùc tݪp Ên ®Þnh tû gi¸ mµ chØ tiÕn hµnh can thiÖp trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi ®Ó tû gi¸ biÕn ®éng cã lîi cho nÒn kinh tÕ , ®ång thêi chuyÓn h­íng tõ tõ sang sö dông c«ng cô l·i xuÊt ®Ó ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng ngo¹i tÖ . 5. §iÒu chØnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ l·i xuÊt §iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ ho¹t ®éng ng©n hµng cã môc tiªu trùc tiÕp lµ thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ , æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn ®¶m b¶o hÖ thèng NHTM ph¸t triÓn v÷ng ch¾c vµ an toµn . ViÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ sö dông nghiÖp vô Ng©n hµng Trung ­¬ng th«ng qua viÖc sö dông c¸c c«ng cô trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp cung øng tiÒn ra l­u th«ng hay rót tiÒn vÒ t¸c ®éng vµo c¸c khèi tiÒn tÖ ,®¸p øng nhu cÇu vèn tÝn dông cho nÒn kinh tÕ . Gi¶m l·i xuÊt chñ ®¹o ®Ó cung øng vèn cho nÒn kinh tÕ ®­îc gäi lµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ níi láng mµ NHT¦ c¸c n­íc th­êng lùa chän ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ . §ã lµ xu h­íng hîp quy luËt mµ ViÖt Nam kh«ng nªn bá qua . NHNN VN nªn xem xÐt tiÕp tôc gi¶m tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc tiÒn göi VND tõ møc 2-3 % ®­îc duy tr× tõ h¬n 2 n¨m nay xuèng 0 % hoÆc 1 % th× sÏ cã thªm tøc thêi 3000 – 4000 tØ VND cung øng cho nhu cÇu tÝn dông cña nÒn kinh tÕ , lµm dÞu bít sù nãng lªn cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ vµ t¸c ®éng tÝch cùc vµo l·i suÊt néi tÖ trªn thÞ tr­êng . §ång thêi còng c©n nh¾c gi¶m tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc tiÒn göi ngo¹i tÖ tõ 5 % xuèng thÊp h¬n kho¶ng 2-3 % bëi v× c«ng cô dù tr÷ b¾t buéc hiÖn nay cã rÊt Ýt ý nghÜa nh­ng cã t¸c ®éng ®Õn l·i suÊt huy ®éng vèn . Thªm vµo ®ã , l·i suÊt néi tÖ ®· ®­îc thùc hiÖn theo c¬ chÕ tho¶ thuËn tõ th¸ng 6/2002 , l·i suÊt c¬ b¶n chØ cã tÝnh chÊt tham kh¶o . Do ®ã trong ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ , NHNN chØ cã thÓ t¸c ®éng gi¸n tiÕp vµo l·i suÊt trªn thÞ tr­êng th«ng qua nghiÖp vô thÞ tr­êng më , cho vay t¸i chiÕt khÊu , thay ®æi tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc ®Ó qua ®ã h­íng dÉn vµ ®iÒu chØnh l·i suÊt cho vay cña c¸c NHTM trªn thÞ tr­êng . KÕt luËn Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ më nh­ hiÖn nay , qu¶n lý ngo¹i hèi lµ mét vÊn ®Ò mµ bÊt cø mét quèc gia nµo trªn thÕ giíi còng ph¶i xem xÐt . ChÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi lu«n ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc quan t©m , nã lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch quan träng trong bèi c¶nh ®Êt n­íc ta hiÖn nay . Qua nghiªn cøu chóng ta cã thÓ thÊy viÖc qu¶n lý ngo¹i hèi cña ViÖt Nam b¾t ®Çu cã hiÖu qu¶ vµ ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÓ nh­ng vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ . ViÖc n¾m b¾t nh÷ng h¹n chÕ nµy ®Ó kh¾c phôc chóng vµ tiÕp tôc triÓn khai c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó ViÖt Nam cã thÓ héi nhËp víi thÕ giíi vµ khu vùc lµ ®iÒu cÇn thiÕt . So víi c¸c n­íc ph¸t triÓn trªn thÕ giíi , chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi ë n­íc ta cã nhiÒu ®Æc thï vµ cßn nhiÒu h¹n chÕ cã nhiÒu c«ng cô ch­a ph¸t huy hÕt vai trß nh­ng chóng ta còng rÊt linh ho¹t trong viÖc ®iÒu chØnh ban hµnh c¸c quyÕt ®Þnh , nghÞ ®Þnh phï hîp víi t×nh h×nh ®Êt n­íc trong tõng giai ®o¹n . ViÖc x©y dùng mét chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi hoµn toµn phï hîp víi t×nh h×nh ®Êt n­íc ta hiÖn nay cßn lµ mét vÊn ®Ò rÊt lín cña NHNN nãi riªng vµ cña Nhµ n­íc ta nãi chung . Trong khu«n khæ bµi viÕt nµy em chØ mong m×nh cã thªm kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm trong c«ng t¸c qu¶n lý ngo¹i hèi vµ em còng lu«n mong muèn trong mét t­¬ng lai kh«ng xa ®ång tiÒn ViÖt Nam sÏ cã vÞ trÝ trªn tr­êng quèc tÕ . Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« Hµ ThÞ S¸u ®· tËn t×nh gi¶ng d¹y chóng em vµ cho chóng em mét h­íng tiÕp cËn m¬Ý , mét c¸i nh×n míi vÜ m« h¬n trong mäi vÊn ®Ò . Tµi liÖu tham kh¶o Tµi liÖu gi¶ng d¹y m«n NghiÖp vô Ng©n hµng Trung ­¬ng – Khoa ThÞ tr­êng vèn Häc viÖn Ng©n hµng – Th¸ng 2/2002. LuËt NHNN VN Tµi chÝnh quèc tÕ trong nÒn kinh tÕ më – NguyÔn V¨n TiÕn – HVNH T¹p chÝ Ng©n hµng c¸c sè n¨m 1998 , 1999 , 2000 , 2001 , 2002 . T¹p chÝ khoa häc vµ ®µo t¹o Ng©n hµng n¨m 2002 , 2003 . B¸o Tµi ChÝnh – 2003 . Thêi b¸o Ng©n hµng 2002-2003 . ThÞ tr­êng Tµi chÝnh – TiÒn tÖ 2002-2003. B¸o Nghiªn cøu kinh tÕ 2002-2003.