Đề tài Sản xuất biodiesel từ mỡ cá da trơn

Mở đầu Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới đang bước vào toàn cầu hóa, mỗi một biến động trên thế giới đều ảnh hưởng tới các quốc gia, trong đó có Việt Nam. Trong hai năm trở lại đây thị trường xăng dầu luôn biến động, tăng giá liên tục, đã ảnh hưởng không nhỏ tới nền kinh tế nước ta. Nguyên nhân là do sự biến động về chính trị, về nhu cầu sử dụng; và đặc biệt là theo dự đoán của các nhà khoa học, trữ lượng của các loại nhiên liệu hóa thạch trên thế giới đang cạn kiệt dần trong vòng 50 năm tới. Do đó, việc tìm kiếm những nguồn nhiên liệu thay thế là một nhu cầu cấp thiết. Dẫn xuất của dầu thực vật và dầu thực vật phế thải đang được các nhà khoa học quan tâm và được coi là sự thay thế thích hợp cho nhiên liệu diesel truyền thống. Đây là nguồn nguyên liệu mà con người có thể tái tạo được. Bên cạnh đó, nguồn nhiên liệu thay thế này cịn có ý nghĩa to lớn trong vấn đề giảm ô nhiễm môi trường. Hiện nay, các nước Châu Âu, Châu Mỹ và khu vực Đông Nam Á cũng rất quan tâm vào thử nghiệm và sản xuất lọai nhiên liệu mới này. Việt Nam chúng ta thuộc khu vực nhiệt đới nên dầu thực vật rất phong phú, nhu cầu sử dụng dầu thực vật thay cho mỡ động vật của người dân ngày càng tăng. Vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm cũng ngày càng được quan tâm đúng mức. Các loại dầu đã qua sử dụng thải ra sẽ nhiều thêm. Vì vậy, việc đi sâu nghiên cứu khả năng sử dụng dầu thải thực vật làm nhiên liệu biodiesel càng có ý nghĩa thực tế hơn. CHƯƠNG I TỔNG QUAN 1.1. NHIÊN LIỆU DIESEL VÀ ĐỘNG CƠ DIESEL 1.1.1. Nhiên liệu diesel 1.1.1.1. Giới thiệu chung Nhiên liệu diesel là một loại nhiên liệu lỏng, được sử dụng chủ yếu cho động cơ diesel và một số loại turbine khí. Nhiên liệu diesel được sản xuất chủ yếu từ chưng cất trực tiếp dầu thô với nhiệt độ phân cắt từ 2200C – 2400C đến 3600C – 3800C bao gồm các hydrocarbon khác nhau từ C14 đến C20. 1.1.1.2. Nhu cầu sử dụng diesel Cùng với sự gia tăng dân số và phát triển công nghiệp, nông nghiệp thì nhu cầu tiêu thụ nhiên liệu diesel cũng ngày càng tăng. Nhiên liệu diesel chủ yếu được sử dụng cho các phương tiện dùng động cơ diesel như xe tải, xe bus, tuabin, tàu thủy, Nhu cầu tiêu thụ nhiên liệu diesel tại Việt Nam được trình bày trong các Bảng 1.1 và 1.2. Luận văn dài 64 trang, chia làm 3 chương

doc66 trang | Chia sẻ: banmai | Lượt xem: 1873 | Lượt tải: 4download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Sản xuất biodiesel từ mỡ cá da trơn, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
khâu rửa sản phẩm. Sản phẩm tạo thành trong quá trình chuyển hóa với xúc tác enzym sẽ là methyl ester và một lượng rất ít dầu dư. Glyxerin tạo thành trong quá trình phản ứng sẽ được hấp thu trong enzym. Hiệu suất của quá trình này có thể lên đến 94,8 – 98,5%. Nhiệt độ phản ứng thấp (thường ở nhiệt độ môi trường). Khác với xúc tác hóa học, khi có mặt nhiều axít béo và nước, xúc tác enzym càng dễ chuyển hóa thành metyl ester. Tuy nhiên, khi sử dụng xúc tác enzym gặp phải những khó khăn mà hiện tại không thể giải quyết được: thời gian phản ứng quá lâu, chi phí cho xúc tác enzym quá lớn. Đặc biệt là phương pháp này càng không thể áp dụng ở Việt Nam vì ở nước ta chưa sản xuất được enzym. Hầu hết các nghiên cứu phản ứng chuyển hóa ester bằng xúc tác enzym đều sử dụng nguồn enzym tinh khiết dùng cho công nghiệp dược hoặc thực phẩm. 1.6.2. Ñieàu kieän phaûn öùng Ñaây laø phaûn öùng thuaän nghòch vaø laø moät phaûn öùng thu nhieät. Ñeå naâng cao hieäu suaát taùc chaát söû duïng phaûi dö hoaëc saûn phaåm ñöôïc taùch ta khoûi hoãn hôïp phaûn öùng. Noàng ñoä taùc chaát ôû traïng thaùi caân baèng phuï thuoäc vaøo baûn chaát cuûa alcol vaø ester söû duïng. Trong haàu heát caùc tröôøng hôïp, ngöôøi ta söû duïng moät hay caû hai phöông phaùp treân ñeå naâng cao hieäu suaát. 1.6.3. Alcol Theo taøi lieäu tham khaûo coù nhieàu loaïi röôïu tham gia phaûn öùng alcol phaân: methanol, ethanol ñöôïc söû duïng phoå bieán nhaát, ñaëc bieät laø methanol. Vieäc löïa choïn alcol cho phaûn öùng phuï thuoäc nhieàu yeáu toá nhö: Hieäu suaát phaûn öùng: ethanol cho hieäu suaát chuyeån hoaù 80 – 85%, methanol cho hieäu suaát chuyeån hoaù lôùn hôn 90%. Giaù thaønh cuûa alcol. Tính chaát saûn phaåm laøm nheân lieäu diesel. Vì vaäy, methanol ñöôïc choïn söû duïng cho quaù trình khaûo saùt. 1.6.4. Nhieät ñoä phaûn öùng Phaûn öùng alcol phaân coù theå xaûy ra ôû nhieät ñoä thöôøng. Nhieät ñoä taêng thì hieäu suaát taêng. Tuy nhieân, nhieät ñoä khoâng ñöôïc vöôït quaù nhieät ñoä soâi cuûa methanol laø 650C. Ví duï: phaûn öùng giöõa daàu ñaäu naønh vaø methanol vôùi tyû leä methanol:daàu = 6 :1, xuùc taùc söû duïng laø 1%NaOH vaø tieán haønh quaù trình trong moät giôø, theo gioõi phaûn öùng theo nhieät ñoä ta thaáy: ÔÛ 600C, hieäu suaát ester laø 94% ÔÛ 450C, hieäu suaát ester laø 87% Ngoaøi ra, nhieät ñoä phaûn öùng cũng phuï thuoäc vaøo loaïi xuùc taùc. Vôùi xuùc taùc bazô thoâng thöôøng nhieät ñoä phaûn öùng thaáp hôn khi söû duïng xuùc taùc acide trong cuøng ñieàu kieän. 1.6.5. Thôøi gian phaûn öùng Ñoä chuyeån hoùa taêng leân khi thôøi gian phaûn öùng taêng leân. Ví duï: thöû nghieäm phaûn öùng giöõa methanol vôùi daàu thöïc vaät ôû ñieàu kieän phaûn öùng: tyû leä mol methanol : daàu laø 6 : 1, xuùc taùc 0.5% khoái löôïng NaOH, nhieät ñoä phaûn öùng laø 600C. Keát quaû cho thaáy hieäu suaát ester ñaït 80% sau moät phuùt ñaàu tieân cho daàu ñaäu naønh vaø daàu höôùng döông. Sau moät giôø, hieäu suaát ester ñaït khoaûng 93% - 98% cho taát caû caùc loaïi daàu. Ñaàu tieân phaûn öùng naøy xaûy ra chaäm, do giai ñoaïn naøy chuû yeáu laø hoøa troän vaø phaân taùn alcol vaøo daàu thöïc vaät. Sau ñoù, toác ñoä phaûn öùng taêng leân raát nhanh. Noàng ñoä diglyceride, monoglyceride taêng leân vaøo thôøi ñieåm baét ñaàu vaø sau ñoù giaûm daàn. Keát thuùc quaù trình, löôïng monoglyceride cao hôn diglyceride. Thôøi gian phaûn öùng phuï thuoäc vaøo loaïi xuùc taùc. Vôùi xuùc taùc söû duïng laø bazô thì thôøi gian phaûn öùng thöôøng tieán haønh nhanh hôn so vôùi xuùc taùc acide trong cuøng ñieàu kieän vaø cuøng ñöôïc hieäu suaát nhö nhau. 1.6.6. Tyû leä ancol : daàu thöïc vaät Tyû leä alcol : daàu thöïc vaät laø yeáu toá quan troïng nhaát aûnh höôûng ñeán hieäu suaát ester. Theo lyù thuyeát tyû leä alcol : daàu = 3 : 1. Tuy nhieân ñaây laø phaûn öùng thuaän nghòch, muoán ñaït hieäu suaát cao tyû leä alcol : daàu phaûi lôùn hôn gấp 2 laàn tyû lệ lyù thuyeát. Tyû leä alcol : daàu phuï thuoäc vaøo loaïi xuùc taùc söû duïng. Ví duï: phaûn öùng buthanol phaân vôùi daàu ñaäu naønh ñeå ñaït ñöôïc hieäu suaát nhö nhau trong cuøng moät khoaûng thôøi gian, vôùi xuùc taùc acide thì caàn duøng tæ leä buthanol: daàu laø 30 : 1, vôùi xuùc taùc bazô tyû leä naøy caàn 6 : 1. Freedman nghieân cöùu aûnh höôûng cuûa tyû leä alcol : daàu thöïc vaät (töø1 :1 ñeán 6 :1) treân phaûn öùng alcol phaân daàu thöc vaät, keát quaû cho thaáy haàu heát caùc loaïi daàu thöïc vaät ñeàu cho keát quaû ñoä chuyeån hoùa cao ôû tyû leä 6 : 1. Quaù trình methanol phaân daàu ñaäu naønh, daàu höôùng döông, daàu laïc, daàu coï ñeàu ñaït ñoä chuyeån hoùa 93% - 98% ôû tyû leä 6:1. Tyû leä naøy thöôøng ñöôïc söû duïng trong coâng nghieäp ñeå saûn xuaát methyl ester vôùi hieäu suaát cao.[10] 1.7. Cô cheá phaûn öùng Phaûn öùng alcol phaân triglycerit bao goàm moät soá quaù trình lieân tuïc. Ñaàu tieân triglycerit seõ bieán ñoåi thaønh diglycerit, tieáp tuïc bieán ñoåi thaønh monoglycerit cuoái cuøng taïo thaønh glycerine. Moãi moät phaàn töû ester ñöôïc hình thaønh sau moãi böôùc. Ñaây laø phaûn öùng thuận nghòch neân chieàu ngöôïc laïi seõ xaûy ra. Heä 3 phaûn öùng noái tieáp ñöôïc moâ taû trong caùc phöông trình sau: k1 Tryglycerit (TG) + R’OH D Diglycerit (DG) + R’COOR1 k2 Diglycerit (DG) + R’OH D Monoglycerit (MG) + R’COOR2 k3 Monoglycerit (MG) + R’OH D Glycerin (GL) + R’COOR3 1.7.1. Cô cheá cuûa phaûn öùng khi duøng xuùc taùc kieàm ÔÛ giai ñoaïn ñaàu tieân cuûa phaûn öùng laø söï taán coâng cuûa anion alcolat leân nguyeân töû carbon cuûa nhoùm C=O cuûa ester. Naêng löôïng hoïat hoùa laø naêng löôïng caàn thieát ñeå taïo lieân keát giöõa anion naøy vôùi nhoùm carbonyl. Caùc nhoùm theá trong R1 hay R2 coù xu höôùng laøm thay ñoåi tính chaát cuûa nhoùm C=O vaø caàn phải taïo ñieàu kieân deã daøng ñeå cho phaûn öùng xaûy ra baèng caùch giaûm naêng löôïng hoaït hoùa. O O – R2 R1 – +C + -OR3 D R1 – C – O- O – R2 O – R3 O – R2 H – +O – R2 R1 – C – O- + HOR3 D R1 – C – O- + -OR3 O – R3 O – R3 O – R2 R1 – C – O- D R1COR3 + HOR2 O – R3 Phaûn öùng alcol phaân vôùi xuùc taùc kieàm xaûy ra vôùi vaän toác lôùn ngay ôû nhieät ñoä thöôøng. Tuy nhieân noù chæ coù lôïi khi chaát beùo söû duïng trung tính vaø hoãn hôïp thaät khan, neáu hoãn hôïp coù chöùa nhieàu nöôùc saûn phaåm taïo thaønh laø xaø phoøng, laøm maát hoaït tính kieàm taïo thaønh caáu truùc gel, ngaên caûn vieäc taùch vaø laéng glycerin. Xuùc taùc bazô chæ toát vôùi tröôøng hôïp chuyeån hoùa baèng methanol tuyeät ñoái hay cao hôn, hieäu suaát ester thoâ laø 90%, glycerin kyõ thuaät 10%, thôøi gian phaûn öùng laø 8 – 9 giôø, thích hôïp phaûn öùng methanol phaân. 1.7.2. Cô cheá phaûn öùng khi duøng xuùc taùc acid H – O+ – R3 H – O+ – R3 R1COOR2 + HOR3 D R1 – C – O- D R1 – C – OH + A- O – R2 O – R2 H – O+ – R3 O – R3 A- R1 – C – OH D R1 – C – OH D R1COOR3 + R2OH + HA O – R2 H – O+ – R2 Neáu söû duïng xuùc taùc acid thì phaûn öùng tieán haønh ôû nhieät ñoä cao hôn so vôùi xuùc taùc bazô vaø thôøi gian phaûn öùng daøi hôn. 1.8. KEÁT LUAÄN Trong tình hình các nguồn nhiên liệu hóa thạch đang cạn kiệt dần như hiện nay, nhiệm vụ đi tìm các nguồn nhiên liệu mới thay thế cho nguồn nhiên liệu hóa thạch là hòan tòan cần thiết và cấp bách. Phát triển và đa dạng hóa nguồn năng lượng là một trong những đòi hỏi quan trọng của mọi quốc gia. Đối với nhiên liệu diesel, một nguồn năng lượng không thể thiếu trong nền kinh tế phát triển của một quốc gia, việc sử dụng biodiesel chắc chắn mang lại nhiều lợi ích to lớn như: cung cấp một nguồn nhiên liệu mới, giảm tác hại về môi trường khi sử dụng nhiên liệu, tính tự chủ trong nguồn nguyên liệu sản xuất biodiesel… Tuy nhiên, vấn đề kinh tế về giá thành của biodiesel đang là một trở ngại. Trong tương lai, khi nguồn nhiên liệu hóa thạch hòan tòan cạn kiệt, xu hướng sử dụng biodiesel và các nguồn nhiên liệu phi hóa thạch khác sẽ là một xu thế tất yếu. Taïi Vieät Nam, nhieân lieäu diesel noùi rieâng vaø caùc saûn phaåm naêng löôïng noùi chung chuû yeáu phaûi nhaäp khaåu töø nöôùc ngoaøi. Do ñoù, vieäc thay theá daàn nhieân lieäu diesel baèng biodiesel seõ giuùp chuùng ta giaûm bôùt chi phí nhaäp khaåu nhieân lieäu vaø coù theå chuû ñoäng trong vieäc saûn xuaát nhieân lieäu biodiesel. Ñeå chuaån bò cho söï thay theá naøy, chính phuû Vieät Nam ngay töø baây giôø caàn coù nhöõng chính saùch veà thueá phuø hôïp ñeå hoã trôï vieäc phaùt trieån nghieân cöùu vaø söû duïng biodiesel. Maët khaùc, chính phuû cuõng caàn coù nhöõng quy hoaïch cuï theå veà vieäc chuaån bò caùc nguoàn caây cung caáp daàu taïi Vieät Nam. Tröôùc maét, vieäc söû duïng daàu aên pheá thaûi laøm nguyeân lieäu seõ giuùp giaûi quyeát veà vaán ñeà moâi tröôøng cuõng nhö giaûm chi phí quaù trình saûn xuaát. Tuy nhieân, veà laâu daøi, nhieân lieäu biodiesel cuõng coù theå saûn xuaát töø nguoàn daàu thöïc vaät môùi ñeå coù theå ñaùp öùng nhu caàu cuûa thò tröôøng. Caùc loaïi daàu khoâng söû duïng trong thöïc phaåm nhö daàu haït cao su, daàu boâng vaûi coù theå laø moät nguoàn nguyeân lieäu phuø hôïp. Ngoaøi ra, trong caùc nhaø maùy cheá bieán vaø tinh luyeän daàu aên thöïc phaåm, coù theå söû duïng caùc saûn phaåm thöù caáp, pheá phaåm laøm nguyeân lieäu ñeå saûn xuaát biodiesel. Caùc nghieân cöùu veà khaû naêng saûn xuaát biodiesel töø caùc nguoàn daàu thöïc vaät môùi vaø pheá thaûi ñaõ ñöôïc nghieân cöùu taïi Boä moân Coâng ngheä cheá bieán Daàu khí vaø Trung taâm Loïc – Hoaù daàu (Tröôøng Ñaïi hoïc Baùch Khoa TPHCM) töø nhieàu naêm nay. Höôùng khaûo saùt taäp trung chuû yeáu vaøo quaù trình chuyeån methyl ester hoaù cuûa triglyxerít coù trong daàu thöïc vaät treân xuùc taùc kieàm vaø axít. Phaàn lôùn caùc xuùc taùc söû duïng trong caùc khaûo saùt ñöôïc töï ñieàu cheá taïi phoøng thí nghieäm. Caùc keát quaû ban ñaàu cho thaáy ñaây laø moät höôùng ñi phuø hôïp vaø vôùi vieäc söû duïng xuùc taùc kieàm, hieäu suaát cuûa phaûn öùng ñaït khaù cao (khoaûng 88-92%). Ngoaøi ra, vieäc söû duïng xuùc taùc kieàm raén trong quaù trình phaûn öùng laø moät khaû naêng mang nhieàu höùa heïn vaø neân ñöôïc khaûo saùt theâm. Taïi Vieät Nam, khaû naêng saûn xuaát biodiesel töø nguoàn daàu aên thaûi laø moät trong nhöõng ñònh höôùng hoaøn toaøn khaû thi. Coù khaû naêng ñaây seõ laø lôøi giaûi ñaùp cho caùc döï aùn saûn xuaát biodiesel veà maët kinh teá. Beân caïnh ñoù, quaù trình naøy coøn goùp phaàn laøm giaûm söï oâ nhieãm moâi tröôøng do caùc nguoàn daàu aên thaûi gaây ra töø caùc quaù trình cheá bieán thöïc phaåm. Rieâng thaønh phoá Hoà Chí Minh laø nôi taäp trung nhieàu cô sôû saûn xuaát tinh luyeän daàu thöïc vaät cuõng nhö caùc xí nghieäp lôùn, nhaø haøng, quaùn aên söû duïng daàu thöïc vaät trong cheá bieán thöïc phaåm (mì aên lieàn, thöïc phaåm chieân raùn,…). Löôïng daàu aên pheá thaûi öôùc chöøng vaøi chuïc nghìn taán/naêm seõ laø nguoàn nguyeân lieäu reû tieàn ñeå saûn xuaát biodiesel. Ngoaøi ra, thaønh phoá Hoà Chí Minh vôùi tyû leä daân soá ñoâng daân nhaát nöôùc cuõng laø nôi maø möùc ñoä oâ nhieãm moâi tröôøng do caùc phöông tieän giao thoâng gaây neân traàm troïng nhaát. Vì vaäy, thaønh phoá Hoà Chí Minh raát neân laø nôi ñi tieân phong ñaàu tö nghieân cöùu toaøn dieän vaán ñeà naøy ñeå coù theå nhanh choùng ñöa vieäc söû duïng biodiesel vaøo thöïc teá. Ñeå saûn phaåm biodiesel daàn daàn coù choã ñöùng treân thò tröôøng nhieân lieäu, ta caàn phaûi giaûi quyeát moät trong nhöõng haïn cheá cuûa caùc nghieân cöùu trong thôøi gian qua, ñoù laø giaù thaønh vaãn coøn cao so vôùi diesel. Ñaây laø vaán ñeà coù lieân quan ñeán raát nhieàu yeáu toá trong ñoù coù yeáu toá veà lónh vöïc coâng ngheä. Trong luaän vaên naøy, chuùng toâi seõ ñi theo höôùng nghieân cöùu theâm veà xuùc taùc, ñieàu kieän phaûn öùng ñeå tìm ra tyû leä mol giöõa daàu vaø methanol thích hôïp theo höôùng giaûm löôïng methanol goùp phaàn laøm giaûm giaù thaønh biodiesel. Chöông 2 THÖÏC NGHIEÄM 2.1. Muïc tieâu nghieân cöùu Coù nheàu phöông phaùp toång hôïp thay theá khaùc nhau ñang ñöôïc nghieân cöùu. Trong ñoù, phöông phaùp söû duïng xuùc taùc bazô coù nhieàu öu theá ñang ñöôïc quan taâm chuù yù. Trong ñeà taøi naøy, chuùng toâi tieán haønh nghieân cöùu khaû naêng söû duïng NaOH coâng nghieäp ñeå xuùc taùc cho phaûn öùng toång hôïp methyl ester töø daàu thöïc vaät pheá thaûi cuûa Vieät Nam. 2.2. Phöông phaùp nghieân cöùu Xaùc ñònh moät soá tính chaát hoaù lyù cuûa daàu thaûi laøm nguyeân lieäu. Tieán haønh phaûn öùng thöû nghieäm khaûo saùt caùc thoâng soá toái öu cho phaûn öùng. Xaùc ñònh tính chaát hoaù lyù cuûa methyl ester. Khảo sát tỷ lệ pha trộn giữa biodiesel và nhiên liệu diesel để thu được hỗn hợp nhiên liệu biodiesel đạt các chỉ tiêu chất lượng để sử dụng cho động cơ diesel. 2.3. Thöïc nghieäm 2.3.1. Khaûo saùt nguyeân lieäu Trong quaù trình thu gom nguyeân lieäu, coù hai nguoàn ñöôïc söû duïng cho caùc muïc ñích khaùc nhau. Ñoù laø loaïi daàu daïng loûng vaø moät loaïi ñoùng raén ôû nhieät ñoä thöôøng (SORTENING). ÔÛ caùc khaùch saïn nhaø haøng daàu thaûi chuû yeáu laø ôû daïng loûng, coøn ôû caùc nhaø maùy mì aên lieàn thì ña soá daàu thaûi ôû daïng ñoùng raén, ñaây laø nguoàn raát lôùn vì nhö chuùng ta ñaõ bieát caùc nhaø maùy saûn xuaát mì aên lieàn ôû nöôùc ta ñang phaùt trieån raát maïnh. Trong luaän vaên naøy chuùng toâi sẽ söû duïng daàu thaûi thöïc vaät daïng raén ôû nhieät ñoä moâi tröôøng laøm nguyeân lieäu. Nguồn ñöôïc laáy töø caùc nhaø maùy saûn xuaát mì aên lieàn ôû khu vöïc thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø vuøng laân caän. 2.3.2. Xaùc ñònh caùc chæ soá hoaù lyù cuûa nguyeân lieäu Tyû troïng Picnomiter Ñoä nhôùt ASTM D445 Ñieåm chôùp chaùy coác hôû ASTM D92 Ñieåm chaûy ASTM D97 Ñieåm vaån ñuïc ASTM D2500 Haøm löôïng nöôùc ASTM D95 Chæ soá acid TCVN 992 – 70 Chæ soá Iod TCVN 993 – 70 Cặn carbon Conradson ASTM D189 Chæ soá xaø phoøng hoaù TCVN 994 – 70 Ñoä aên moøn mieáng ñoàng ASTM D130 2.3.3. Khaûo saùt phaûn öùng toång hôïp methyl ester cuûa daàu aên pheá thaûi 2.3.3.1. Xuùc taùc: Caên cöù vaøo daàu nguyeân lieäu ñaõ choïn ñeå nghieân cöùu coù chæ soá acide laø 1,8 – 2. Caên cöù vaøo ñieàu kieän phaûn öùng vaø caùc thoâng soá kyõ thuaät. Trong nghieân cöùu seõ söû duïng xuùc taùc NaOH raén coâng nghieäp. 2.3.3.2. Alcol Söû duïng methanol coâng nghieäp, ñaây laø loaïi alcol cho hieäu suaát phaûn öùng cao, ñoàng thôøi giaù caû cuõng phuø hôïp 2.3.3.3. Nhieät ñoä phaûn öùng Ñeå khaéc phuïc vieäc taïo xaø phoøng trong quaù trình phaûn öùng, hieäu suaát phaûn öùng vaãn ñaït cao maø khoâng phaûi taêng thôøi gian phaûn öùng. Khoâng caàn phaûi khuaáy troän quaù maïnh gaây tieâu hao ñieän vaø ñoäng cô. Khaûo saùt nhieät ñoä cuûa phaûn öùng ôû 55 – 600C. ÔÛ nhieät naøy methanol chöa ñaït nhieät ñoä soâi neân ít bay hôi. 2.3.3.4. Thôøi gian phaûn öùng. Thôøi gian phaûn öùng aûnh höôûng tôùi hieäu suaát thu hoài ester. Khaûo saùt thôøi gian phaûn öùng töø 60 – 120 phuùt caên cöù vaøo hieäu suaát vaø chaát löôïng saûn phaåm ñeå choïn ra thôøi gian phuø hôïp. 2.3.3.5. Tyû leä methanol : daàu Theo lyù thuyeát thì tyû leä methanol : daàu laø 3 : 1. Nhöng ñaây laø phaûn öùng thuaän nghòch neân muoán hieäu suaát ñaït cao phaûi cho dö löôïng methanol ôû löôïng hôïp lyù caàn thieát. Trong luaän vaên naøy khaûo saùt tyû leä töø 1 : 4,5 ñeán 1 : 7,5. 2.3.4. Sô ñoà toång hôïp methyl ester töø daàu pheá thaûi daïng raén 2.3.4.1. Sô ñoà toång hôïp: Daàu aên Pheá thaûi Caáp nhieät Loïc Khuaáy troän (55-600C) Hoaø tan MeOH NaOH Phaûn öùng alcol phaân Taùch lôùp Glycerin, Saûn phaåm phuï Röûa Tách nước Gia nhieät 55-600C Caën loïc H3PO4 / Nöôùc caát Nöôùc thaûi Nöôùc Loïc Saûn Phaåm 2.3.4.2. Thuyeát minh quy trình Daàu thaûi ñöôïc ñem caáp nhieät cho noùng chaûy, nhieät ñoä caàn thieát ñeå daàu hoùa loûng ñöôïc laø lôùn hôn 400C. Daàu noùng chaûy ñöôïc cho qua pheãu loïc ñeå boû ñi nhöõng caën baån bò laãn vaøo trong quaù trình saûn xuaát. Daàu sau khi loïc ñem ñònh löôïng vaø cho vaøo bình phaûn öùng, gia nhieät ñeå oån ñònh ôû 550C - 600C. Caân nhanh NaOH, ñònh löôïng methanol vaø hoøa tan laãn vaøo nhau roài töø töø cho vao bình phaûn öùng. Hoãn hôïp ñöôïc khuaáy troän, oån ñònh nhieät ñoä, thôøi gian 1h 30 phuùt. Phaûn öùng keát thuùc hoãn hôïp ñöôïc cho vaøo bình chieát taùch glycerin ôû phía döôùi, thôøi gian chieát taùch laø 3h. Röûa saûn phaåm: Nöôùc ñaàu cho 30% nöôùc caát, 0,5ml H3PO4 khuaáy troän nheï sao cho nöôùc troän ñeàu vôùi methyl ester (khoâng khuaáy maïnh quaù saûn phaåm seõ taïo nhuõ hieäu suaát giaûm). Röûa theâm hai löôït baèng nöôùc caát, cuõng khuaáy troän nhö treân laø saûn phaåm ñaõ saïch. Ñeå bieát saûn phaåm ñaõ saïch ta thaáy nöôùc röûa trong suoát khoâng coù gôïn ñuïc, ñoàng thôøi kieåm tra PH ôû nöôùc röûa trung tính laø ñöôïc. Saáy ôû 1000C ñeán 1050C trong thôøi gian 1 giôø ñeå loaïi heát nöôùc trong saûn phaåm. Tröôùc khi ñem khaûo saùt saûn phaåm ñöôïc loïc qua hai lôùp giaáy loïc mòn. Phoái troän methyl ester vôùi nhieân lieäu diesel. Methyl ester (MEWCO) sau khi ñaõ laáy maãu kieåm tra caùc chæ tieâu, ñöôïc ñem phoái troän vôùi nhieân lieäu diesel (DO) theo caùc tyû leä theå tích khaùc nhau ñeå taïo thaønh caùc hoãn hôïp nhieân lieäu. Nguyeân lieäu ñöôïc choïn laø daàu thaûi thöïc vaät ñoâng ñaëc ôû nhieät ñoä moâi tröôøng, do ñoù saûn phaåm methyl ester coù ñieåm vaån ñuïc vaø ñieåm chaûy khaù cao. Neân chuùng toâi thí ñieåm phoái troän theo caùc tyû leä nhö sau ñeå nghieân cöùu: 100% DO : (B0) 90 % DO : 10% MEWCO (B10) 80 % DO : 20% MEWCO (B20) 70 % DO : 30% MEWCO (B30) 60 % DO : 40% MEWCO (B40) 50 % DO : 50% MEWCO (B50) 2.4.1. Sô ñoà thí nghieäm phoái troän MEWCO vaø DO Daàu DO MEWCO Saûn phaåm Khuaáy troän Ñònh löôïng Ñònh löôïng Ño caùc chæ tieâu 2.4.2. Thuyeát minh quy trình phoái troän Ñong chính xaùc löôïng MEWCO vaø DO theo % theå tích cuûa töøng maãu, cho vaøo bình ñöïng hoãn hôïp roài laéc ñeàu trong thôøi gian 5 phuùt ñeå taïo thaønh hoãn hôïp ñoàng nhaát. Saûn phaåm ñeå oån ñònh sau 24 giôø, kieåm tra neáu khoâng thaáy phaân lôùp thì ñem maãu ñi xaùc ñònh chæ tieâu. CHÖÔNG 3 KEÁT QUAÛ & BAØN LUAÄN 3.1. Khaûo saùt nguyeân lieäu. Nguyeân lieäu daàu thaûi ñöôïc ñem phaân tích taïi trung taâm phaân tích dòch vuï thí nghieäm: soá 2 ñöôøng Nguyeãn Vaên Thuû TP Hoà Chí Minh. Baûng 3.1 Keát quaû kieåm nghieäm. Soá 06061278 STT Chæ tieâu kieåm nghieäm Ñôn vò tính Keát quaû Phöông phaùp 1 Thaønh phaàn acide beùo % saéc kyù ñoà C12:0 0.26 C14:0 1.27 C15:0 0.07 C16:0 56.93 C16:1 0.12 C17:0 0.13 C18:0 5.28 C18:1 28.93 C18:2 6.26 C18:3 0.08 C20:0 0.38 C20:1 0.15 C22:0 0.07 C22:1 0.09 .GC-ISO/CD 5509:94 GHI CHUÙ C12:0 – acid beùo coù 12 nguyeân töû C, khoâng chöùa noái ñoâi C14:0 – acid beùo coù 14 nguyeân töû C, khoâng chöùa noái ñoâi C15:0 – acid beùo coù 15 nguyeân töû C, khoâng chöùa noái ñoâi C16:0 – acid beùo coù 16 nguyeân töû C, khoâng chöùa noái ñoâi C16:1 – acid beùo coù 16 nguyeân töû C, coù 1 noái ñoâi C17:0 – acid beùo coù 17 nguyeân töû C, khoâng chöùa noái ñoâi C18:0 – acid beùo coù 18 nguyeân töû C, khoâng chöùa noái ñoâi C18:1 – acid beùo coù 18 nguyeân töû C, coù 1 noái ñoâi C18:2 – acid beùo coù 18 nguyeân töû C, coù 2 noái ñoâi C18:3 – acid beùo coù 18 nguyeân töû C, coù 3 noái ñoâi C20:0 – acid beùo coù 20 nguyeân töû C, khoâng chöùa noái ñoâi C20:1 – acid beùo coù 20 nguyeân töû C, coù 1 noái ñoâi C22:0 – acid beùo coù 20 nguyeân töû C, khoâng chöùa noái ñoâi C22:1 – acid beùo coù 22 nguyeân töû C, coù 1 noái ñoâi Nhaän xeùt: Döïa vaøo keát quaû kieåm nghieäm, coù theå thaáy daàu nguyeân lieäu chöùa chuû yeáu laø caùc acid beùo coù maïch carbon daøi töø C12 trôû leân. Loaïi acid beùo C16 vaø C18 no chieám tôùi 62,21%, coøn laïi laø caùc acid beùo töø C12 ñeán C22. Ñaây laø lyù do ñeå loaïi daàu thöïc vaät naøy ñoâng ñaëc ôû nhieät ñoä moâi tröôøng. Baûng 3.2. Caùc chæ soá hoaù lyù cuûa daàu nguyeân lieäu Tính chaát Ñôn vò Daàu aên pheá thaûi Tyû troïng 0.9208 Ñoä nhôùt 400C cst (Ñoâng ñaëc) Chæ soá acide mgKOH/g maãu 1.8 Chæ soá Iode mgI2/100g maãu 20.8 Chæ soá xaø phoøng - 184.55 Ñieåm chôùp chaùy 0C 285 Ñieåm vaån ñuïc 0C 43 Ñieåm chaûy 0C 35 Haøm löôïng nöôùc %tt Veát Caën carbon %KL 0.31 Khaûo saùt tính chaát hoaù lyù cuûa daàu nguyeân lieäu, ta thaáy: Ñoä nhôùt ôû 400C: Tại nhiệt độ này, daàu ñaõ bò vaån ñuïc. Ñaây laø moät ñaëc ñieåm rieâng cuûa loaïi daàu naøy so vôùi daàu loûng. Noù seõ gaây khoù khaên cho vieäc caûi thieän ñoä nhôùt cuûa saûn phaåm methyl ester. Ñieåm vaån ñuïc vaø ñieåm chaûy cuõng raát cao, cao nhaát trong taát caû caùc loaïi daàu thöïc vaät hieän coù treân thò tröôøng. Ñaây cuõng laø moät khoù khaên nöõa cho vieäc khaûo saùt caùc ñieàu kieän phaûn öùng ñeå ñaït ñöôïc ñieåm chaûy vaø ñieåm vaån ñuïc theo yeâu caàu cuûa saûn phaåm. Ngoaøi hai chæ soá treân caùc chæ soá khaùc như tỷ trọng và hàm lượng cặn carbon cuõng caàn phaûi ñöôïc caûi thieän theo ñeå sau phaûn öùng coù theå phuø hôïp laøm nhieân lieäu cho ñoäng cô diesel. Trong luận văn này, quá trình chuyển methyl ester hóa được sử dụng như là phương pháp để khắc phục những nhược điểm này của dầu thải. Bên cạnh đó, ta thấy rằng điểm chớp cháy của dầu thải khá cao, đây là một thuận lợi về mặt an tòan phòng chống cháy nổ trong quá trình sử dụng dầu thải này làm nhiên liệu. Mặt khác, từ Bảng 3.2, ta có thể thấy rằng chỉ số acid của dầu thải tương đối thấp, nghĩa là hàm lượng acid béo tự do có trong dầu cũng thấp. Đây sẽ là điểm thuận lợi khi chúng ta tiến hành phản ứng ester hóa với xúc tác kiềm vì khả năng tạo xà phòng thấp. 3.2. Khaûo saùt aûnh höôûng haøm löôïng methyl ester trong hoãn hôïp cuûa chuùng vaø daàu nguyeân lieäu ñeán ñoä nhôùt ñoäng hoïc Các kết quả nghiên cứu đã cho thấy rằng độ nhớt của hỗn hợp sau phản ứng ester hóa có liên quan chặt chẽ đến thành phần methyl ester có trong hỗn hợp. Do đó, chúng ta có thể đánh giá sơ bộ hiệu suất tạo methyl ester hay mức độ chuyển hóa của dầu thành biodiesel dựa trên thông số độ nhớt của hỗn hợp sản phẩm. Trên cơ sở đó, chúng tôi tiến hành xây dựng đường cong biểu diễn sự phụ thuộc của độ nhớt theo thành phần methyl ester có trong hỗn hợp giữa methyl ester và dầu thải nguyên liệu. Quá trình được thực hiện như sau. Duøng methyl ester cuûa maãu thí nghieäm dö methanol, tyû leä daàu : methanol = 1:10 vaø thôøi gian phaûn öùng laø 90 phuùt, đem hoaø troän vôùi daàu nguyeân lieäu theo caùc tyû leä theå tích vaø tieán haønh ño ñoä nhôùt theo tieâu chuaån ASTM D445 ôû 400C. Trong quaù trình pha troän ôû maãu coù tyû leä methyl ester : daàu laø 50 : 50 thì thaáy caùc tinh theå daàu nguyeân lieäu ñaõ vaån ñuïc trong nhôùt keá khi ño. Do ñoù chuùng toâi chỉ xaùc ñònh ñoä nhôùt tôùi tyû leä pha troän naøy. Baûng 3.3. AÛnh höôûng cuûa Methyl ester ñeán ñoä nhôùt cuûa hoãn hôïp methyl ester vaø daàu nguyeân lieäu. % theå tích Methyl ester % khoái löôïng Ñoä nhôùt 400C, cSt 100 100 5.0234 90 90.49 6.08097 80 80.89 7.006335 70 71.17 10.346462 60 61.35 15.9513 50 51.41 22.2087 Qua baûng soá lieäu ta nhaän thaáy giaù trò ñoä nhôùt cuaû caùc maãu hoãn hôïp bieán ñoåi theo chieàu höôùng töông ñoái roõ raøng. Như vậy, chúng ta coù thểâ söû duïng ñeå ñaùnh giaù sơ bộ hieäu suaát phaûn öùng baèng caùch ño ñoä nhôùt cuûa hoãn hôïp. Có thể thấy rằng, khi phần trăm methyl ester trong hỗn hợp tăng thì độ nhớt của hỗn hợp giảm. Đó là vì methyl ester có độ nhớt thấp hơn nhiều so với độ nhớt của dầu thải nguyên liệu. Khi phần trăm methyl ester đạt trên 80% thì độ nhớt của hỗn hợp giảm không nhiều. Như vậy, trong thực tế, khi thay đổi điều kiện phản ứng để tìm kiếm hiệu suất chuyển hóa cao nhất của quá trình ester hóa, hiệu suất chuyển hóa sẽ tăng nhanh đến mức 80% và sau đó sẽ tăng chậm lại. Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của độ nhớt theo thành phần methyl ester có trong hỗn hợp giữa methyl ester và dầu thải nguyên liệu được trình bày trong Hình 3.1. Hình 3.1. Khaûo saùt aûnh höôûng cuûa methyl ester ñeán ñoä nhôùt cuûa hoãn hôïp methyl ester vaø daàu nguyeân lieäu 3.3. Khaûo saùt caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán hiệu suất tạo ester Trong luận văn này, chúng tôi khảo sát các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất ester hóa, bao gồm: thời gian phản ứng, lượng methanol và xúc tác sử dụng. Theo kết quả của các nghiên cứu trước đây, hiệu suất chuyển hóa dầu thực vật đạt cao nhất với tỷ lệ methanol : dầu là 6 : 1. Vì vậy, chúng tôi chọn tỷ lệ này để bắt đầu các thử nghiệm. Nhiệt độ phản ứng được thực hiện ở 55 – 600C do đây là giới hạn nhiệt độ sôi của methanol ở áp suất thường. Tốc độ khuấy trộn sử dụng cho quá trình phản ứng là 180voøng /1phuùt 3.3.1. Khaûo saùt aûnh höôûng cuûa thôøi gian Điều kiện thực hiện phản ứng như sau: Phaûn öùng chuyeån hoaù ester vôùi nhieät ñoä 55-600C. Tyû leä Daàu : Methanol = 1 : 6. Haøm löôïng xuùc taùc NaOH raén: 0,75% khoái löôïng dầu thải nguyên liệu. Kết quả khảo sát được trình bày trong Bảng 3.4 và Hình 3.2. Baûng 3.4. Khaûo saùt aûnh höôûng cuûa thôøi gian phaûn öùng ñeán ñoä chuyeån hoaù Ester STT Thôøi gian phaûn öùng (phuùt) Hieäu suaát phaûn öùng (%KL) Ñoä nhôùt (cst) 1 30 86.2 5.102 2 60 87.6 5.044 3 90 89.2 5.023 4 120 88.4 5.035 Hình 3.2. Khaûo saùt aûnh höôûng cuûa thôøi gian phaûn öùng ñeán ñoä chuyeån hoaù Ester Nhaän xeùt: Qua baûng keát quaû khaûo saùt, ta thaáy thôøi gian phaûn öùng coù aûnh höôûng ñeán hieäu suaát phaûn öùng. Khi coá ñònh tyû leä Daàu : Methanol vaø xuùc taùc, trong phaïm vi thôøi gian khaûo saùt töø 30 – 120 phuùt, ta thaáy hieäu suaát ôû 90 phuùt laø cao nhaát. Ngòai ra, giá trị của khỏang độ nhớt sản phẩm biodiesel đo được cho thấy sản phẩm chứa gần 100% là methyl ester. Giaûi thích ñieàu naøy laø khi laáy thôøi gian phaûn öùng ñeán 90 phuùt laø ñaït gaàn ôû traïng thaùi caân baèng. Neáu thôøi gian naøy ñuû thôøi gian phaûn öùng 30 – döôùi 90 phaûn öùng chöa ñaït cao nhaát. Khi thôøi gian tôùi 120 phuùt phaûn öùng ñaõ qua traïng thaùi caân baèng vaø coù phaûn öùng phuï xaûy ra. Quan saùt khi taùch saûn phaåm chuùng ta thaáy khi thôøi gian nhoû hôn 90 phuùt vieäc taùch glycerin ra khoûi saûn phaåm chaäm hôn. Treân maët saûn phaåm coøn thaáy coù vaùng daàu coøn soùt. Ñieàu ñoù chöùng toû phaûn öùng chöa heát. Khi ñuû thôøi gian lôùn hôn 90 phuùt thì thaáy vieäc taùch glycerin coù nhanh hôn. Maët khaùc, thôøi gian taêng leân maø hieäu suaát khoâng taêng thì khoâng coù lôïi. 3.3.2. AÛnh höôûng cuûa tyû leä mol methanol : daàu ñeán hiệu suất tạo ester Để khảo sát ảnh hưởng của tỷ lệ mol methanol : dầu đến hiệu suất tạo biodiesel, chúng tôi cố định thời gian phản ứng là 90 phút và thay đổi tỷ lệ mol methanol : dầu từ 7.5 : 1 đến 4.5 : 1. Điều kiện thực hiện phản ứng như sau: Nhieät ñoä tieán haønh phaûn öùng 55 – 600C. Thôøi gian phaûn öùng 90 phuùt. Xuùc taùc NaOH raén 0.75%kl. Kết quả khảo sát được trình bày trong Bảng 3.5 và Hình 3.3. Baûng 3.5. AÛnh höôûng cuûa tyû leä mol methanol : daàu ñeán hiệu suất tạo ester STT Tyû leä methanol : daàu Hieäu suaát (%) Ñoä nhôùt ôû 400C (cst) 1 7.5 : 1 89.05 5.055 2 6.7 : 1 88.74 5.063 3 6.0 : 1 88.27 5.085 4 5.2 : 1 88.11 5.120 5 4.5 : 1 81.43 5.140 Hình 3.3. Khaûo saùt aûnh höôûng cuûa tyû leä methanol : daàu ñeán ñoä chuyeån hoaù methyl ester. Nhaän xeùt: Qua khaûo saùt ta thaáy khi taêng tyû leä mol methanol : daàu töø 4.5 : 1 ñeán 7,5 : 1 thì hieäu suaát coù taêng leân vaø taêng chaäm töø 4,5 : 1 ñeán 7,5 : 1. Điều này có thể giải thích là vì phản ứng ester hóa là phản ứng thuận nghịch nên với lượng tác chất càng dư thì phản ứng sẽ càng thuận lợi theo chiều hướng tạo sản phẩm. Có thể thấy rằng đoä nhôùt cuûa methyl ester dao ñoäng khoâng ñaùng keå. Như vậy, giá trị của khỏang độ nhớt sản phẩm biodiesel đo được cho thấy sản phẩm chứa gần 100% là methyl ester. Vôùi muïc ñích khaûo saùt ñeå tìm ra tyû leä mol giöõa methanol vaø daàu phuø hôïp vôùi lôïi ích kinh teá vaø chaát löôïng, chuùng toâi choïn tyû leä mol methanol : daàu laø 5,2 : 1. 3.3.3. Khaûo saùt aûnh höôûng haøm löôïng xuùc taùc ñeán hiệu suất tạo ester: Để khảo sát ảnh hưởng của hàm lượng xúc tác đến hiệu suất tạo ester, chúng tôi tiến hành thực hiện các phản ứng với điều kiện như sau: Nhieät ñoä phaûn öùng 550C - 600C. Thôøi gian phaûn öùng 90 phuùt. Tyû leä mol methanol : daàu laø 5,2 : 1. Kết quả khảo sát được trình bày trong Bảng 3.6 và Hình 3.4. Baûng 3.6. Khaûo saùt aûnh höôûng haøm löôïng xuùc taùc ñeán ñoä chuyeån hoaù ester STT Löôïng xuùc taùc (%KL) Hieäu suaát % Ñoä nhôùt 1 0.5 87.48 5.13 2 0.75 88.27 5.12 3 1.0 87.1 5.14 Hình 3.4. Khaûo saùt aûnh höôûng haøm löôïng xuùc taùc ñeán ñoä chuyeån hoaù ester Nhaän xeùt: Qua khaûo saùt ta thaáy khi thay ñoåi löôïng xuùc taùc töø 0,5% - 1% thì thaáy hieäu suaát ôû 0.75% laø toát nhaát maëc duø sự khác biệt giữa các lần khảo sát là khoâng nhieàu. Như vậy, trong phạm vi khảo sát thì hàm lượng xúc tác không ảnh hưởng nhiều lên hiệu suất tạo ester. Quan saùt ôû thí nghieäm ta thaáy khi xuùc taùc taêng leân ñeán 1% thì luùc taùch glycerin xong coù hieän töôïng xaø phoøng baùm ôû xung quanh phía döôùi cuûa bình chieát, coù nghóa laø ñaõ dö löôïng xuùc taùc NaOH vaø phaûn öùng phuï xà phòng hóa đã xaûy ra. Mặt khác, quan saùt ôû thí nghieäm khi löôïng xuùc taùc laø 0.5% thì thaáy thôøi gian taùch glycerin chaäm hôn so vôùi ôû löôïng xuùc taùc 0.75%. Ñieàu ñoù chöùng toû xuùc taùc thieáu, phaûn öùng xaûy ra chöa hoaøn toaøn, coøn coù caùc saûn phaåm trung gian và nguyên liệu dư (ví dụ như di- và tri-glyceride). Vaäy chuùng toâi choïn löôïng xuùc taùc sử dụng laø 0.75% khoái löôïng. Như vậy, qua các khảo sát thực hiện, đieàu kieän phaûn öùng toái öu laø: Tyû leä mol methanol : daàu laø 5.2 : 1. Haøm löôïng xuùc taùc laø 0.75% khoái löôïng. Thôøi gian phaûn öùng laø 90 phuùt. Nhieät ñoä phaûn öùng laø 550C - 600C. Hieäu suaát phaûn öùng ñaït 88,27%. Sản phẩm biodiesel chứa gần 100% methyl ester. So với các kết quả từ những nghiên cứu trước đây, chúng ta có thể thấy rằng các kết quả thu được về hiệu suất trong luận văn này là tương tự như kết quả thu được khi sử dụng các tác chất là hóa chất tinh khiết (chất lượng phân tích). Về điều kiện phản ứng tiến hành, các thông số về thời gian phản ứng, lượng xúc tác và nhiệt độ phản ứng là tương tự như các kết quả thu được khi dùng hóa chất tinh khiết, trong khi lượng methanol sử dụng là thấp hơn. Đây chính là yếu tố góp phần làm giảm giá thành sản xuất biodiesel. 3.4. Khaûo saùt sô boä ñoä ổn định cuûa daàu nguyeân lieäu vaø saûn phaåm methyl ester theo thôøi gian. Ñeå khaûo saùt ñoä ổn định cuûa nguyeân lieäu vaø methyl ester, chuùng toâi tieán haønh kieåm tra chæ soá acid theo thôøi gian trong quaù trình thí nghieäm. 3.4.1. Khaûo saùt daàu nguyeân lieäu Sự thay đổi chỉ số acid của nguyên liệu dầu thải theo thời gian được trình bày trong Bảng 3.7 và Hình 3.5. Baûng 3.7. Chæ soá acide cuûa nguyeân lieâu theo thôøi gian STT Thôøi gian (ngaøy) Chæ soá acide (mgKOH/g) 1 1 1.801 2 20 1.807 3 40 1.930 4 60 1.950 Hình 3.5. Khảo saùt chæ soá acide cuûa nguyeân lieäu theo thôøi gian Nhaän xeùt: Daàu nguyeân lieäu daïng ñoâng ñaëc ñöôïc tồn trữ kín ôû nhieät ñoä phoøng. Vaøo muøa möa nhieät ñoä leân xuoáng thaát thöôøng, laøm cho daàu luùc raén chaéc, luùc meàm coù theå ñaây laø lý do laøm cho chæ soá acid thay ñoåi chuùt ít do coù söï bieán ñoåi veà vaät lyù vaø hoaù hoïc beân trong nguyeân lieäu. Tuy nhiên, söï bieán ñoåi naøy khoâng nhieàu, vaãn naèm trong phaïm vi nghieân cöùu söû duïng xuùc taùc NaOH (chỉ số acid <2). 3.4.2. Khaûo saùt saûn phaåm methyl ester Sự thay đổi chỉ số acid của nguyên liệu dầu thải theo thời gian được trình bày trong Bảng 3.8 và Hình 3.6. Baûng 3.8. Chæ soá acide cuûa Methyl ester theo thôøi gian STT Thôøi gian (ngaøy) Chæ soá acide (mgKOH/g) 1 1 0.32 2 20 0.32 3 40 0.33 4 60 0.34 Hình 3.6. Khaûo saùt chæ soá acide cuûa methyl ester theo thôøi gian Nhaän xeùt: Chæ soá acid coù thay ñoåi töø 20 ngaøy trôû ñi nhöng khoâng ñaùng keå, coù theå trong saûn phaåm coøn laãn moät ít nguyeân lieäu. Ñeán ngaøy thöù 60 chæ soá acid vaãn naèm trong phaïm vi cho pheùp cuûa saûn phaåm vaø cuõng taêng leân khoâng nhieàu. Nhö vaäy saûn phaåm methyl ester töông ñoái oån ñònh trong thôøi gian 60 ngaøy. 3.5. Xaùc ñònh caùc tính chaát hoaù lyù cuûa methyl ester (MEWCO) vaø diesel (DO) 3.5.1. So saùnh ñöôøng chöng caát ASTM cuûa methyl ester vaø diesel Kết quả phân tích đường chưng cất ASTM D86 của methyl ester và nhiên liệu diesel được trình bày trong Bảng 3.9 và Hình 3.7. Baûng 3.9. Thaønh phaàn caát cuûa MEWCO (B100) vaø DO (B0) Nhieät ñoä (0C) MEWCO (B100) DO (B0) Td 280 174 T5% 320 201 T10% 321 215 T20% 322 245 T30% 323 261 T40% 324 274 T50% 325 286 T60% 327 300 T70% 330 314 T80% 333 331 T90% 336 345 T95% 338 360 TC 334 360 Vngöng(ml) 96 97 Vcaën(ml) 2.5 2.3 Vmaát maùt(ml) 1.5 0.7 Hình 3.7. Ñöôøng chöng caát ASTM cuûa B0 vaø B100 Nhaän xeùt: Nhieät ñoä soâi ñaàu cuûa methyl ester laø 3200C cao hôn nhieàu so vôùi nhieân lieäu diesel 1740C, nhieät ñoä soâi cuûa DO taêng nhanh vöôït nhieät ñoä soâi cuûa methyl ester ôû 80% theå tích vaø taêng ñeán nhieät ñoä cuoái, trong khi ñoù nhieät ñoä soâi cuûa methyl ester laïi giaûm xuoáng ôû 95% theå tích vaø thaáp hôn nhieät ñoä cuoái cuûa diesel. Sôû dó coù söï giaûm nhieät ñoä cuûa methyl ester laø do söï phaân huyû caùc ester, söï nhieät phaân nhöõng methyl ester maïch daøi bò beû gaõy taïo ra hôïp chaát coù maïch carbon ngaén hôn vaø laøm giaûm nhieät ñoä soâi cuûa hoãn hôïp methyl ester xuoáng thaáp. Mặt khác, ta có thể thấy rằng, thành phần các hydrocarbon của nhiên liệu diesel phân bố đều trong khỏang nhiệt độ từ 1740C đến 3600C, trong khi thành phần các hydrocarbon của biodiesel chủ yếu phân bố trong khỏang nhiệt độ trung bình từ 3200C đến 3300C. Như vậy, khi đưa thêm nhiên liệu diesel vào biodiesel để tạo ra hỗn hợp nhiên liệu biodiesel thì các thành phần hydrocarbon ở ngòai khỏang nhiệt độ 320 – 3300C sẽ được bổ xung. 3.5.2. Caùc tính chaát ñaëc tröng cuûa methyl ester vaø diesel Caùc tính chaát ñaëc tröng cuûa methyl ester vaø diesel được trình bày trong Bảng 3.10. Baûng 3.10. Caùc tính chaát ñaëc tröng Chæ tieâu MEWCO DO Tieâu chuaån Tyû troïng d204 0.8717 0.8389 Pinometer Ñoä nhôùt cSt (400C) 5.1203 3.551 ASTM D445 Ñieåm vaån ñuïc (0C) 22 0 ASTM D2500 Ñieåm chaûy (0C) 17 -12 ASTM D2500 Haøm löôïng nöôùc (%tt) Veát Veát ASTM D95 Ñieåm chôùp chaùy coác hôû (0C) 181 96 ASTM D92 Chæ soá acide (mg KOH/g maãu) 0.312 0.111 TCVN 992 - 70 Caën carboncondrason (%Kl) 0.058 0.0575 ASTM D189 AÊn moøn mieáng ñoàng ôû 3h/500C, max 1A N - 1 D.130/TCVN 2694 – 95 Nhaän xeùt: Tyû troïng cuûa DO nhoû hôn MEWCO. Ñoä nhôùt cuûa MEWCO giaûm raát roõ reät so vôùi daàu thöïc vaät vaø gaàn töông ñoàng vôùi nhieân lieäu diesel. Nhö vaäy noù ñaõ khaéc phuïc ñöôïc nhöôïc ñieåm lôùn nhaát cuûa daàu thaûi thöïc vaät là choáng raén ôû nhieät ñoä moâi tröôøng trong vieäc öùng duïng laøm nhieân lieäu. Ñieåm ñoâng ñaëc cuûa MEWCO cao hôn so vôùi nhieân lieâu DO, do ñoù trong quaù trình ñöa vaøo söû duïng ta caàn phaûi phoái troän MEWCO vôùi DO theo tyû leä nhaát ñònh ñeå caûi thieän ñieåm ñoâng ñaëc. Ñieåm chôùp chaùy cuûa MEWCO cao hôn raát nhieàu so vôùi nhieân liệu DO. Nhieät ñoä chôùp chaùy naøy ñaûm baøo khaû naêng an toaøn veà maët toàn tröõ vaø vaän chuyển tốt hôn cuûa MEWCO so vôùi DO. Chæ soá acid ñaõ ñöôïc caûi thieän ñaùng keå, và ñaït tieâu chuaån qui ñònh. Giaûi thích: Theo lyù thuyeát höõu cô, neáu cuøng moät chieàu daøi maïch, thoâng thöôøng hydrocarbon coù khoái löôïng phaân töû vaø nhieät ñoä soâi thaáp hôn caùc daãn xuaát cuûa nó. Hôïp chaát coù khoái löôïng phaân töû lôùn hôn seõ coù ñoä nhôùt vaø nhieät ñoä soâi cao hôn. Thaønh phaàn chính cuûa nhieân lieâu diesel laø caùc hydrocarbon khaùc nhau töø C14 ñeán C20 theo keát quaû phaân tích saéc kyù, thaønh phaàn acid beùo trong methyl ester töø C6 ñeán C24. Caùc ester cuûa caùc acid beùo naøy vôùi methanol coù khoái löôïng phaân töû cao hôn caùc hydrocarbon trong nhieân liệu diesel. Vì theá, ñoä nhôùt, ñieåm chôùp chaùy, ñieåm vaån ñuïc cuûa methyl ester cao hôn nhieân liệu diesel. Methyl ester luoân chöùa moät löôïng acid beùo töï do nhaát ñònh do bò laãn töø nguyeân lieäu toång hôïp. Nhieân lieäu diesel ñöôïc chöng caát töø daàu thoâ neân haøm löôïng acid töï do thaáp. Vì theá chæ soá acid cuûa methyl ester cao hôn nhieân liệu diesel. Nhieät ñoä cuûa ñieåm chaûy vaø ñieåm vaån ñuïc cuûa MEWCO cao hôn nhieàu so vôùi daàu DO, vì MEWCO ñöôïc khaûo saùt töø nguyeân lieäu daàu thöïc vaät ñoâng ñaëc ôû nhieät ñoä thöôøng coù ñieåm vaån ñuïc khaù cao, 430C. Theo lyù thuyeát höõu cô thì daàu môõ neáu coù maïch acid caøng daøi vaø caøng no thì coù nhieät ñoä ñoâng ñaëc caøng cao. Do ño,ù MEWCO cuûa nguyeân lieäu daàu naøy cuõng coù ñieåm chaûy vaø ñieåm vaån ñuïc cao hôn so vôùi caùc loaïi daàu nguyeân lieäu khaùc. 3.5.3. So saùnh tính chaát hoaù lyù cuûa methyl ester ñang khaûo saùt vôùi tieâu chuaån biodiosel cuûa moät soá quoác gia Do Vieät Nam chöa ban haønh teâu chuaån biodiesel neân trong nghieân cöùu naøy chuùng toâi taïm thôøi laáy tieâu chuaån biodiesel cuûa moät soá quoác gia treân theá giôùi ñeå tham khaûo. Baûng 3.11. So saùnh caùc tính chaát cuûa MEWCO vôùi tieâu chuaån Biodiesel Bảng 3.11.1. Tieâu chuaån Biodiesel treân Theá Giôùi USA ASTM - 1.9 – 6.0 - ≥100 - < 0.05 < 0.05% < No.3 ≥ 40 < 0.8 Thuïy Ñieån SS 0.89 – 0.89 3.5 – 5.0 - ≥100 - < 0.001 < 300 - ≥ 48 < 0.6 YÙ UNI0635 0.815 – 0.9 3.5 – 5.0 < 360 ≥100 < 0 / < -15 < 0.01 - - - < 0.5 Ñöùc DINV 0.875 – 0.9 3.5 – 5.0 - ≥110 - < 0.01 < 300 1 ≥ 49 < 0.5 Phaùp JOUNAL 0.87 – 0.89 3.5 – 5.0 < 360 ≥110 < -10 - < 200 - ≥ 49 < 0.5 Seùc CSN 0.87 – 0.89 3.5 – 5.0 - ≥100 - < 0.02 - 1 ≥ 48 < 0.5 Australi ONC1191 0.85 – 0.89 3.5 – 5.0 - ≥100 - ≥ 0.02 - - ≥ 49 < 0.8 Ñôn vò g/cm3 mm2/s 0C 0C 0C %kl g/kg - - MgKOH/g Tieâu chuaån Tyû troïng 150C Ñoä nhôùt 400C Thaønh phaàn caát 95% Ñieåm chôùp chaùy Ñieåm ñoâng ñaëc Haøm löôïng S Haøm löôïng nöôùc Aên moøn ñoàng 3h/500C Chæ soá cetan Chæ soá acide Baûng 3.8.2. Tính chaát hoaù lyù cuûa MEWCO khaûo saùt MEWCO 0.87 5.12 334 181 17 Veát 1A 46 0.312 Ñôn vò g/cm3 mm2/s 0C 0C 0C %kl g/kg - - MgKOH/g Tieâu chuaån Tyû troïng 150C Ñoä nhôùt 400C Thaønh phaàn caát 95% Ñieåm chôùp chaùy Ñieåm ñoâng ñaëc Haøm löôïng S Haøm löôïng nöôùc Aên moøn ñoàng 3h/500C Chæ soá cetan Chæ soá acide Nhaän xeùt: Nhìn vaøo baûng so saùnh caùc chæ tieâu cuûa maãu MEWCO ñang khaûo saùt vôùi biodiesel cuûa moät soá nöôùc treân theá giôùi thì thaáy, maëc duø MEWCO khaûo saùt ñöôïc ñi töø nguyeân lieäu daàu thöïc vaät ñoâng ñaëc ôû nhieät ñoä thöôøng, nhöng ña soá caùc chæ tieâu ñaõ ñaït so vôùi tieâu chuaån cuûa moät soá quoác gia. Rieâng ñieåm chaûy coøn cao, lyù do ñaõ ñöôïc giaûi thích ôû phaàn treân. Cuõng nhö biodiesel ñöôïc saûn xuaát töø caùc nguoàn nguyeân lieäu daàu thaûi khaùc, MEWCO ñang khaûo saùt muoán ñem ra söû duïng phaûi ñöôïc phoái troän vôùi daàu DO theo tyû leä thích hôïp thì seõ caûi thieän ñöôïc theâm taát caû caùc chæ tieâu, trong ñoù coù chæ tieâu ñieåm ñoâng ñaëc. Ñieàu naøy seõ ñöôïc trình baøy ôû phaån phoái troän MEWCO vôùi DO. 3.6. Tính chaát hoaù lyù cuûa caùc hoãn hôïp phoái troän MEWCO vaø DO. Do nhieät ñoä ñieåm ñoâng ñaëc cuûa MEWCO ñang khaûo saùt cao hôn so vôùi tieâu chuaån Biodiesel cuûa caùc nöôùc treân theá giôùi, neân chuùng toâi tieán haønh phoái troän vôùi daàu DO theo caùc tyû leä theå tích vaø ñem xaùc ñònh caùc chæ tieâu cuûa caùc maãu hoãn hôïp. Bảng kết quả phân tích các chỉ tiêu hóa lý của các hỗn hợp nhiên liệu biodiesel được trình bày trong Bảng 3.9. Baûng 3.12. Tính chaát hoaù lyù cuûa caùc hoãn hôïp Chæ tieâu B0 B10 B20 B30 B40 B50 B100 Tyû troïng d154 0.839 0.848 0.852 0.855 0.857 0.860 0.875 Ñoä nhôùt (400C) 3.551 4.001 4.115 4.221 4.353 4.591 5.120 Ñieåm vaån ñuïc (0C) 0 3 4 6 10 15 22 Ñieåm chaûy (0C) < 0 < 0 < 0 0 6 10 17 Ñieåm chôùp chaùy coác hôû (0C) 96 105 107 109 111 113 181 Chæ soá acide (mgKOH/g) 0.111 0.16 0.20 0.24 0.27 0.29 0.322 Haøm löôïng nöôùc (%tt) Veát Veát Veát Veát Veát Veát Veát Caën carbon (%kl) 0.01 0.012 0.015 0.02 0.023 0.03 0.046 Biểu đồ so sánh các chỉ tiêu hóa lý cho các hỗn hợp biodiesel từ B0 (nhiên liệu diesel) cho đến B100 (methyl ester) được trình bày trong các Hình 3.8-3.12. 3.6.1. Tỷ trọng Hình 3.8. Biểu ñoà tyû troïng caùc hoãn hôïp 3.6.2. Ñoä nhôùt Hình 3.9. Bieåu ñoà ñoä nhôùt caùc hoãn hôïp 3.6.3. Ñieåm chôùp chaùy Hình 3.10. Bieåu ñoà ñieåm chôùp chaùy caùc hoãn hôïp 3.6.4. Chæ soá acide Hình 3.11. Bieåu ñoà chæ soá acide 3.6.5. Caën carbon Hình 3.12. Bieåu ñoà caën carbon trong hoãn hôïp 3.6.6. Ñieåm chaûy Nhìn vaøo baûng soá lieäu ta thaáy ñieåm chaûy cuûa hoãn hôïp taêng leân töø B0 ñeán B100. Nghóa laø khi ta giaûm löôïng MEWCO trong hoãn hôïp thì ñieåm chaûy cuõng giaûm theo. Ñaây laø cô sôû ñeå ta choïn löïa tyû leä phoái troän cho phuø hôïp, ñaït ñöôïc ñieåm chaûy theo mong muoán. 3.6.7. Haøm löôïng nöôùc Khi tieán haønh chöng caát loâi cuoán ñeå xaùc ñònh haøm löôïng nöôùc cuûa maãu B100, thì suoát quaù trình chöng khoâng phaùt hieän ra nöôùc xuaát hieän trong oáng höùng. Do vaäy maø khi phoái troän MEWCO vôùi daàu diesel, ñem kieåm tra caùc maãu phoái troän cuõng khoâng phaùt hieän ra nöôùc. 3.6.8. Ñoä aên moøn mieáng ñoàng Tieán haønh xaùc ñònh ñoä aên moøn mieáng ñoàng vôùi caùc maãu töø B0 ñeán B100 ñeàu ñaït ôû möùc 1A, phuø hôïp vôùi tieâu chuaån cho pheùp. Nhaän xeùt: Qua khaûo saùt tính chaát cuûa caùc hoãn hôïp töø B0 ñeán B100, so saùnh vôùi tieâu chuaån daàu diesel cuûa Vieät Nam thì thaáy, caùc maãu B10, B20, B30 ñeàu ñaït ñöôïc caùc chæ tieâu. Qua tham khaûo vieäc söû duïng biodiesel cuûa moät soá nöôùc treân theá giôùi; so saùnh vôùi caùc tieâu chuaån diesel cuûa Vieät Nam, chuùng toâi choïn B20 laøm maãu ñöôïc khaûo saùt ñeå ñem ra söû duïng. 3.7. Khaûo saùt khaû naêng söû duïng cuûa maãu biodiesel B20 Do löôïng saûn phaåm laøm ra ñeå nghieân cöùu chöa ñuû lôùn, khoâng ñuû ñieàu kieän ñeå thöû nghieäm treân ñoäng cô. Do vaäy döïa vaøo keát quaû khaûo saùt caùc chæ tieâu cuûa B20 so vôùi daàu diesel ñeå ñöa ra keát luaän veà khaû naêng söû duïng cuûa biodiesel B20. 3.7.1. So saùnh caùc tieâu chuaån cuûa diesel ôû Vieät Nam vôùi maãu B20 Các chỉ tiêu chất lượng của mẫu B20 và tiêu chuẩn của nhiên liệu diesel được trình bày trong Bảng 3.13. Baûng 3.13. Tieâu chuaån nhieân lieäu diesel vaø maãu khaûo saùt B20. Chæ tieâu Phöông phaùp thöû ASTM/TCVN Ñôn vò Möùc quy ñònh MEWCO DO 0.5% S DO 1% S B20 đo được Chæ soá Cetan, min D.976 50 45 54.5 Haøm löôïng löu huyønh, max D.129, D2622 %kl 0.5 1.0 Nhieät ñoä caát 90%, max TCVN2698 – 95 %tt 370 370 336 Ñieåm chôùp chaùy coác kín, min D.96/TCVN2693 – 95 0C 60 50 70 Ñoä nhôùt ñoäng hoïc 400C D.445 cSt (mm2/s) 1.8 – 5.0 1.8 – 5.0 4.115 Cặên carbon 10%, max D.198/TCVN – 6324 %kl 0.3 0.3 0.058 Ñieåm ñoâng ñaëc Phía baéc Phía nam D.94TCVN3753 – 95 0C +5 +9 +5 +9 +4 Haøm löôïng tro, max D.492/TCVN2690–95 0.01 0.01 Nöôùc vaø taïp chaát cô hoïc, max D.2709 %tt 0.05 0.05 Veát Aên moøn mieáng ñoàng ôû 3h/500C, max D.130/TCVN2694–95 n-1 n-1 1A Nhöïa thöïc teá TCVN3178 - 79 mg/100ml 3.7.2. So saùnh ñöôøng chöng caát ASTM cuûa Diesel vaø B20 Thành phần đường chưng cất ASTM của mẫu nhiên liệu diesel và B20 được trình bày trong Bảng 3.14 và Hình 3.13. Baûng 3.14. Thaønh phaàn chöng caát cuûa Diesel vaø maãu B20. Nhieät ñoä (0C) MEWCO (B20) DO (B0) Td 174 174 T5% 200 201 T10% 224 215 T20% 256 245 T30% 279 261 T40% 294 274 T50% 308 286 T60% 326 300 T70% 324 314 T80% 338 331 T90% 340 345 T95% 348 360 TC 348 360 Vngöng(ml) 95 97 Vcaën(ml) 2.5 2.3 Vmaát maùt(ml) 2.5 0.7 Hình 3.13. Ñöôøng chöng caát ASTM cuûa B20 vaø Diesel. Keát luaän: Nhìn vaøo các Baûng 3.13, 3.14, và Hình 3.13, ta thaáy vôùi tyû leä phoái troän 20% MEWCO vaø 80% diesel thì caùc tính chaát cuûa maãu B20 ñaõ ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu cuûa chæ tieâu ñeà ra. Ñöôøng chöng caát ASTM cuûa B20 coù nhieät ñoä phaàn caát 95% laø 3440C coøn thaáp hôn so vôùi nhieät ñoä phaàn caát 95% cuûa diesel laø 3600C; nghóa laø coøn xa hôn vôùi möùc cho pheùp laø 3600C. Vaäy chuùng toâi keát luaän maãu B20 ñaõ ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu vaø chæ tieâu ñeà ra cuûa nhieân lieäu diesel taïi Vieät Nam. 3.8. Caùc phöông phaùp thu hoài daàu nguyeân lieäu chöa phaûn öùng heát. Trong phaàn keát quaû ñaõ trình baøy, hieäu suaát cuûa phaûn öùng ñaït 88,27%. Nhö vaäy seõ coøn moät löôïng daàu nguyeân lieäu chöa phaûn öùng coøn laãn vôùi glycerin khi taùch ra khoûi saûn phaåm. Sau khi nghieân cöùu vaø laøm thöïc nghieäm, chuùng toâi ñöa ra 2 phöông phaùp thu hoài daàu chöa phaûn öùng nhaèm giaûm bôùt giaù thaønh cuûa saûn phaåm. 3.8.1. Phöông phaùp xaø phoøng hoaù. 3.8.1.1. Quy trình coâng ngheä: Hoãn hôïp glycerin, daàu, methanol Caáp nhieät (700C) Khuaáy (ñun caùch thuyû) Taùch lôùp (ñeå nguoäi) Xaø phoøng Methanol NaOH (10%) dd NaCl baõo hoaø Hình 3.14. Quy trình đề nghị xà phòng hóa phần dầu nguyên liệu dư còn lẫn trong glycerin. 3.8.1.2. Giaûi thích quy trình coâng ngheä Hoãn hôïp glycerin, daàu dư, methanol sau khi taùch khoûi saûn phaåm ñöôïc ñem caáp nhieät ñeå taùch thu hoài methanol. Coøn laïi daàu vaø glycerin ñöôïc ñöa vaøo phaûn öùng xaø phoøng hoaù. Ñun caùch thuyû, cho töø töø dung dòch NaCl 10% vaøo. Thôøi gian 1h 30 phuùt thì phaûn öùng xong. Cho dung dòch NaCl baõo hoaø vaøo vaø khuaáy ñeàu, ñeå nguoäi, xaø phoøng seõ noåi leân treân. Duøng pheãu taùch xaø phoøng ra khoûi hoãn hôïp. 3.8.2. Phöông phaùp taùch daàu nguyeân lieäu ra khoûi hoãn hôïp. 3.8.2.1. Quy trình coâng ngheä Hoãn hôïp glycerin, daàu, methanol Khuaáy Khuaáy Taùch lôùp Daàu thöïc vaät Dung dòch H3PO4 dd NaCl baõo hoaø Glycerin, dd NaCl Hình 3.15. Quy trình đề nghị thu hồi phần dầu nguyên liệu dư còn lẫn trong glycerin. 3.8.2.2. Giaûi thích quy trình coâng ngheä Hoãn hôïp glycerin, daàu dư, methanol sau khi taùch khoûi saûn phaåm ñöôïc ñem caáp nhieät ñeå taùch thu hoài methanol. Coøn laïi daàu vaø glycerin được thêm vào dung dịch H3PO4 và khuấy đều. Phần glycerin tan trong dung dịch sẽ lắng xuống. Phần dầu dư sẽ nổi lên trên. Dung dịch NaCl được đưa thêm vào để tăng khả năng phân tách giữa glycerin và dầu. Phần dầu thực vật thu hồi có thể được dùng làm nguyên liệu trở lại. Phần dung dịch glycerin tách ra có thể được tinh chế theo các phương pháp chưng cất, chiết tách, trích ly, … Tùy theo mức độ tinh khiết của glycerin thu được mà giá trị của nó sẽ khác nhau. Ngòai hai phương pháp nêu trên, hỗn hợp glycerin và dầu dư cũng có thể được phối trộn với FO để làm nhiên liệu. 3.9. Döï tính giaù thaønh saûn phaåm Dự tính sơ bộ giá thành sản phẩm được trình bày trong Bảng 3.12. Dự tính này chưa xét đến việc thu hồi methanol dư và dầu nguyên liệu dư. Có thể thấy rằng giá thành trần của sản phẩm biodiesel (chưa tính các chi phí thuế, quảng cáo, khấu hao thiết bị, đầu tư chất xám, nghiên cứu, …) thấp hơn giá nhiên liệu diesel trên thị trường hiện nay. Bảng 3.12. Dự tính giá thành sản phẩm. STT Teân nguyeân lieäu Ñôn vò tính Soá löôïng Ñôn giaù (VNñ) Thaønh tieàn (VNñ) 1 Daàu thöïc vaät Kg 1 Kg 4000,00 4000,00 2 Methanol Lít 0,251 6000,00 1178,63 3 NaOH Kg 0,0075 5000,00 35,500 Coäng 5214,13 Chi phí ñieän nöôùc, löông coâng nhaân 20% = 1042,826 (ñoàng) Giaù thaønh 1 lít Biodiesel laø 1042,826 + 5214,13 = 6256,956 (ñoàng/lít) Giaù Diesel taïi thôøi ñieåm ngoaøi thò tröôøng laø 7900 (ñoàng/lít) Chöông 4 KẾT LUẬN 4. Keát luaän 4.1. Luaän vaên ñaõ ñöôïc hoaøn thaønh vôùi nhöõng noäi dung: Ñaõ khaûo saùt thaønh phaàn vaø tính chaát cuûa daàu aên pheá thaûi daïng ñoâng ñaëc ôû nhieät ñoä thöôøng laøm nhieân lieäu saûn xuaát methyl ester. Ñaõ khaûo saùt phaûn öùng ancol phaân daàu aên pheá thaûi vôùi xuùc taùc NaOH raén coâng nghieäp; alcol laø methanol coâng nghieäp: Tyû leä mol daàu : methanol 5,2 : 1 Haøm löôïng xuùc taùc NaOH raén 0.75% khoái löôïng dầu. Thôøi gian phaûn öùng 90 phuùt. Nhieät ñoä phaûn öùng 550C – 600C. Hiệu suất tạo biodiesel đạt 88,27%. Sản phẩm biodiesel chứa gần 100% methyl ester. Ñaõ kieåm tra tính chaát hoaù lyù cuûa methyl ester vaø tieán haønh phoái troän vôùi daàu diesel theo các tỷ lệ khác nhau. Ñaõ khaûo saùt các tính chaát cuûa biodiesel B20, gồm 80% diesel vaø 20% methyl ester. Kết quả cho thấy mẫu B20 có thể sử dụng làm nhiên liệu cho động cơ diesel và phù hợp với các chỉ tiêu chất lượng của nhiên liệu diesel tại Việt Nam. Ñaõ laøm thöïc nghieäm hai phöông phaùp taùch daàu nguyeân lieäu chöa phaûn öùng heát. 4.2. Ñeà nghò höôùng tieáp tuïc nghieân cöùu Nghiên cứu sử dụng nguyên liệu cho quá trình chuyển methyl ester hóa là hỗn hợp các dầu thải dạng lỏng và rắn hoặc hỗn hợp của dầu thải với mỡ động vật (ví dụ như mỡ cá basa). Vôùi loaïi daàu thöïc vaät daïng ñoâng ñaëc laøm nguyeân lieäu saûn xuaát biodiesel, caàn nghieân cöùu theâm veà vieäc söû duïng moät loaïi alcol khaùc ñeå coù theå sau quaù trình phaûn öùng seõ caûi thieän ñöôïc ñieåm chaûy vaø ñieåm vaån ñuïc. Thông thường, các alcol mạch nhánh được sử dụng cho mục đích này. Nghiên cứu sử dụng tác nhân ester hóa là ethanol hoặc hỗn hợp methanol và ethanol. Về nguyên tắc, khi sử dụng tác nhân ester hóa là ethanol thì thời gian phản ứng có thể được rút ngắn, nhưng khả năng phản ứng phụ xà phòng hóa lại tăng lên. Nghiên cứu khả năng sử dụng xúc tác rắn thay thế cho xúc tác lỏng để giảm giai đọan rửa xúc tác. Khảo sát thêm độ ổn định của nguyên liệu và sản phẩm theo thời gian: thời gian khảo sát trên 60 ngày và khảo sát thêm sự ảnh hưởng lên các thông số chỉ tiêu khác như chỉ số iod, hàm lượng cặn carbon, … Nghieân cöùu theâm ñeå tìm ra ñieàu kieän toái öu cho vieäc thu hoài daàu nguyeân lieäu theo hai phöông phaùp treân ñaõ trình baøy.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docluan van bio.doc
Tài liệu liên quan