Đề tài Sự tác động của vốn đầu tư trong nước và vốn đầu tư nước ngoài đến sự phát triển kinh tế xã hội

giới và khu vực đang trong quá trình hồi phục chậm và đứng trước không ít những khó khăn nhưng với những nỗ lực vận động xúc tiến đầu tư, cải thiện môi trường đầu tư, thủ tục hành chính của các ngành các cấp thì tổng số vốn FDI năm 2010 đạt 18,6 tỷ USD, bằng 82% so với năm 2009 và giải ngân vốn trực tiếp nước ngoài FDI đạt 11 tỷ USD. 1.2.Về cơ cấu vốn đầu tư Đây là vấn đề có ý nghĩa quan trọng hàng đầu trong hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI. Bởi vì nó có tác động to lớn đến quá trình dịch chuyển cơ cấu kinh tế của nước ta. Về cơ cấu ngành nghề : Giai đoạn 1989-2000 là giai đoạn đất nước bắt tay vào công cuộc đổi mới nên đồi với đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI, nhà nước đã xác định rõ mục tiêu ban đầu tập trung chủ yếu vào công nghiệp và xây dựng với 1421 dự án và vốn đăng ký là 18,2 tỷ USD. Các ngành dịch vụ chỉ có 613 dự án với 15,632 tỷ USD và lĩnh vực Nông – lâm ngư nghiệp thu hút 313 dự án với 2,08 tỷ USD. Với tổng số vốn đầu tư FDI qua 10 năm, thì với từng lĩnh vực thể hiện rõ qua bảng sau N¨m ChØ tiªu 1988-1990 1991-1995 1996-1999 CN & XD 41,47% 52,74% 49,66% N-L-N NghiÖp 21,64% 4,13% 2,14% DÞch vô 36,899% 43,13% 48,2% Bảng 2 : Cơ cấu vốn đầu tư nước ngoài đăng kí giai đoạn 1989-2000 Giai đoạn 2000- 2005, giai đoạn nền kinh tế đất nước có nhiều chuyển biến Qua đó,Đầu tư FDI vào Việt nam qua các năm cơ bản tăng nhanh bên cạnh đó điểm đặc biệt trong giai đoạn này là cơ cấu đầu tư FDI theo ngành cũng chuyển dịch theo. Xu hướng đầu tư vào các ngành công nhiệp và xây dựng giảm dần dần thế chỗ cho các ngành dịch vụ.. Và có thể tổng kết một cách khái quát giai đoạn từ năm 1989- 2005, công nghiệp vẫn là ngành có tỷ trọng vốn FDI thực hiện cao nhất, đạt 17,9 tỷ USD, chiếm 68,8% tổng vốn FDI thực hiện. Tiếp theo là ngành dịch vụ với 6,4 tỷ USD và chiếm  24,6% tổng vốn thực hiện cả nước. Ngành nông – lâm – ngư nghiệp có tỷ trọng số vốn FDI thực hiện rất nhỏ, chỉ đạt 1,8 tỷ USD, tương ứng với 6,9% tổng vốn thực hiện. Giai đoạn từ năm 2005 trở lại đây, dù chưa có được số liệu thống kê chính xác. Nhưng có thể thấy , xu hướng chuyển dịch cơ cấu đầu tư FDI đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ và trở thành điểm nhấn trong đầu tư trực tiếp FDI vào Việt Nam. Cụ thể các ngành bất động sản , dịch vụ ăn uống trú ngụ, hay các ngành công nghệ .. với sự phát triển cả về số lượng các dự án lẫn quy mô vốn đầu tư. Về cơ cấu lãnh thổ : Đến nay có 65 tỉnh thành trong cả nước đã có dự án FDI triển khai thực hiện. Cùng giống như tình hình thu hút FDI, vốn thực hiện chủ yếu được phân bổ tại các tỉnh, thành phố có điều kiện kinh tế – xã hội thuận lợi. Trong giai đoạn 1988-2005, thành phố Hồ Chí Minh là nơi có tổng vốn thực hiện cao nhất với 2057 dự án đầu tư chiếm 30.19% số dự án đầu tư trong cả nước, với tổng vốn đầu tư hơn 14 tỷ USD chiếm 23,40% ; vốn đầu tư thực hiện 6,37 tỷ USD chiếm 22,13%. Tiếp đến là Hà Nội, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu. ). MiÒn nói, trung du B¾c Bé, T©y Nguyªn lµ 2 trong sè 6 vïng kinh tÕ cã søc thu hót FDI kÐm nhÊt. Lý do chñ yÕu lµ do ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së h¹ tÇng, thiÕu nguån nh©n lùc, cã tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng ®Çu t­ sinh lêi thÊp, hoµn vèn chËm... nªn c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi cßn ®¾n ®o, e ng¹i vµ trong khi chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch cña Nhµ n­íc còng ch­a thùc sù hÊp dÉn. Trong giai đoạn đầu tiên thu hút FDI (1988 – 1990), FDI thực hiện chủ yếu tập trung ở các tỉnh, thành phố thuộc Nam Trung Bộ để thăm dò, khai thác dầu khí và ở Đồng bằng sông Hồng. Giai đoạn 1991 – 1999, FDI thực hiện phân bố không đồng đều giữa các địa phương. Trong đó các tỉnh, thành phố có FDI thực hiện nhiều nhất là thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu và Hải Phòng, chiếm 68% tổng vốn FDI thực hiện cả nước. Giai đoạn tiếp theo (2000 – 2005), vốn FDI thực hiện chủ yếu tập trung vào các địa phương có điều kiện kinh tế thuận lợi, cơ sở hạ tầng phát triển. Tính đến hết năm 2005, vùng kinh tế trọng điểm phía Nam chiếm khoảng 50% tổng vốn thực hiện cả nước, vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc chiếm 28,7% tổng vốn thực hiện. Về tình hình các dự án giải thể trước thời hạn, tính đến hết năm 2005, địa phương có số dự án buộc phải giải thể trước thời hạn lớn nhất là thành phố Hồ Chí Minh với 330 dự án và 3,23 triệu USD vốn đăng ký. Thứ hai là Bà Rịa – Vũng Tàu với 55 dự án và vốn đăng ký là 1,42 triệu USD. Rõ ràng nơi tập trung nhiều dự án nhất cũng là nơi có nhiều dự án giải thể trước thời hạn nhất. Về các dự án buộc phải chuyển đổi hình thức đầu tư, số dự án chuyển đổi hình thức đầu tư những năm qua tập trung chủ yếu vào thành phố Hồ Chí Minh chiếm 36% trong tổng số dự án bị giải thể, tiếp theo là Hà Nội với 11% tổng  số dự án bị giải thể. Năm 2007, trong các địa phương thu hút được nhiều vốn FDI, Bà Rịa Vũng Tàu vươn lên vị trí thứ nhất, tiếp theo là Huế, Quảng Ngãi và Bình Dương. Điều này cho thấy 2 đầu tàu kinh tế Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh bị các tỉnh miền trung lấn lướt trong cuộc đua thu hút FDI năm nay. Và từ năm 2008 trở lại đây, nhận thấy được vai trò đòn bẩy kinh tế của FDI đối với sự phát triển kinh tế của địa phương , nguồn vốn đầu tư FDI đã trở thành cuộc cạnh tranh giữa các địa phương bằng các biện pháp khác nhau như hành lang pháp lí, thủ tục , đất đai, cơ sở hạ tầng .. nhằm thu hút được nhiều FDI về với địa phương.. Dẫn đến FDI đang dần hướng đến các địa phương khác các địa phương trước đây để đầu tư và phát triển. Về cơ cấu theo hình thức đầu tư : Trong giai đoạn đầu thu hút FDI vào Việt Nam (1988 – 1990), liên doanh vẫn là hình thức đầu tư nước ngoài chủ yếu vào Việt Nam, tiếp đến là hình thức hợp tác kinh doanh. Một trong những nguyên nhân là do trong thời kỳ đầu thu hút FDI, các nhà đầu tư nước ngoài còn chưa am hiểu về môi trường đầu tư của Việt Nam, về những thủ tục pháp lý cần thiết… vì thế họ lựa chọn hình thức liên doanh để tìm hiểu thêm về môi trường đầu tư của Việt Nam thông qua các đối tác liên doanh của mình. Tính tới tháng 12 năm 2006,  hình thức 100% vốn nước ngoài chiếm  đến 76,18% số dự án;  40,13% tổng vốn đầu tư thực hiện Tiếp theo là hình thức liên doanh; các hình thức đầu tư khác đã xuất hiện như  hình thức liên doanh kiểu công ty mẹ – con nhưng chiếm  tỷ trọng rất nhỏ. (xem bảng 4 ). Bảng 4 : Đầu tư trực tiếp nước ngoài theo HTĐT 1988 – 2006 (tính tới ngày 18/12/2006 – chỉ tính các dự án còn hiệu lực) STT Hình thức đầu tư Số dự án Tổng vốn đầu tư Đầu tư thực hiện Số lượng Tỷ trọng (%) Số vốn (Tỷ USD) Tỷ trọng (%) Số vốn (tỷ USD) Tỷ trọng (%) 1 100% vốn nước ngoài 5190 76.18 35.145 58.12 11.543 40.13 2 Liên doanh 1408 20.67 20.194 33.39 10.952 38.08 3 Hợp đồng hợp tác KD 198 2.91 4.320 7.14 5.967 20.74 4 Hợp đồng BOT, BT, BTO 4 0.06 0.440 0.73 0.071 0.25 5 Công ty cổ phần 12 0.18 0.275 0.46 0.215 0.75 6 Công ty mẹ - con 1 0.01 0.098 0.16 0.014 0.05 Nguồn: Cục Đầu tư nước ngoài – Bộ Kế hoạch và đầu tư Sở dĩ mà doanh nghiệp có vốn 100% nước ngoài chiếm tỷ trọng cao như vậy là do nhà đầu tư đã hiểu thêm về chính sách, luật pháp và phong tục tập quán, cách thức hoạt động kinh doanh ở Việt Nam, hơn nữa, thực tế khả năng của các bên đối tác Việt Nam trong liên doanh thường yếu cả về vốn lẫn trình độ quản lý, dẫn đến hoạt động kinh doanh kém hiệu quả. Từ đó các đối tác nước ngoài có xu hướng rút dần ra khỏi liên doanh, thành lập các doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài, đứng lên làm chủ toàn bộ doanh nghiệp  mình bỏ vốn đầu tư. Cơ cấu theo đối tác đầu tư : Nhìn chung, ngày càng có nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia đầu tư tại Việt Nam. Tính đến hết năm 2005, có 74 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư vào Việt Nam. Nhìn chung, trong cả giai đoạn từ 1988 – 2005, các nước châu Á vẫn là những đối tác đầu tư chủ yếu của Việt Nam, tỷ lệ dòng vốn từ châu Âu vẫn thấp và tăng chậm. Điều này đồng nghĩa với việc lượng vốn thu hút từ các nước sở hữu công nghệ nguồn còn rất thấp. Bảng 5: 10 nhà đầu tư hàng đầu ở Việt Nam STT Nước Số dự án Tổng vốn đầu tư Đầu tư thực hiện Số lượng Tỷ trọng (%) Số vốn (tỷ USD) Tỷ trọng (%) Số vốn (tỷ USD) Tỷ trọng (%) 1 Đài Loan 1550 22,75 8,112 13,41 2,972 10,33 2 Singapore 452 6,63 8,076 13,35 3,686 12,81 3 Hàn Quốc 1263 18,54 7,799 12,90 2,606 9,06 4 Nhật Bản 735 10,79 7,399 12,23 4,824 16,77 5 Hồng Kông 375 5,50 5,276 8,73 2,133 7,41 6 British Virgin 275 4,04 3,225 5,33 1,366 4,75 7 Hà Lan 74 1,09 2,365 3,91 2,029 7,06 8 Pháp 178 2,61 2,198 3,63 1,128 3,92 9 Hoa Kỳ 306 4,49 2,111 3,49 0,657 2,29 10 Malaysia 200 2,94 1,648 2,72 0,996 3,46 11 Các nước khác 1405 20,62 12,260 20,30 6,366 22,14 Tổng cộng 6813 100 60,474 100 28,763 100 Nguồn: Cục Đầu tư nước ngoài – Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trong giai đoạn 1988 – 1996, FDI vào Việt Nam chủ yếu là từ các nước châu Á. Các nước châu Á chiếm tới 71,7% tổng vốn FDI đầu tư vào Việt Nam, trong đó các nước ASEAN chiếm 24,8% tổng vốn FDI đăng ký. Năm nước châu Á là Đài Loan, Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc, Hồng Kông chiếm hơn 65% tổng số vốn đăng ký vào Việt Nam. Châu Âu chiếm 20,5% và châu Mỹ chiếm 7,8% vốn FDI đăng ký ở Việt Nam giai đoạn này (trong đó Mỹ chiếm tới 3,5% vốn FDI vào Việt Nam) Đến giai đoạn 1997 – 1999, do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính – tiền tệ trong khu vực nên cơ cấu vốn FDI theo chủ đầu tư của Việt Nam cũng có sự thay đổi. Vốn FDI đăng ký của các nước ASEAN vào Việt Nam giảm rõ rệt, năm 1997 giảm 47,9% so với năm 1996, năm 1998 giảm 8,9%, năm 1999 giảm 63% so với năm trước. Trong khi đó vốn FDI từ các nước châu Âu lại tăng lên. Giai đoạn 2000 – 2006 là giai đoạn phục hồi của nguồn vốn FDI vào Việt Nam. Trong giai đoạn này, cơ cấu vốn FDI đăng ký theo đối tác cũng có nhiều thay đổi. Năm 2000, vốn FDI vào Việt Nam chủ yếu là từ châu Âu, chiếm 36,6% tổng vốn FDI vào Việt Nam. Vốn FDI từ các nước ASEAN vẫn tiếp tục giảm sút, chiếm 2,4% tổng vốn đăng ký. Tuy nhiên vốn từ các nước Đông Á vào Việt Nam lại tăng lên rõ rệt, chiếm tới 22,4% tổng vốn đăng ký. Năm 2001, vốn FDI từ các nước châu Âu, châu Mỹ và Đông á tiếp tục tăng mạnh, chiếm 44,5%; 4,6% và 28,7% tổng vốn đăng ký mới. Vốn FDI từ các nước ASEAN dần hồi phục, chiếm tới 13,7% tổng vốn đầu tư vào Việt nam. Trong 2 năm 2002 – 2003, vốn FDI từ châu Âu tiếp tục giảm xuống, còn 80 triệu USD năm 2002 và 73 triệu USD năm 2003 (so với mức gần 1.082 triệu năm 2001). Vốn FDI từ các nước ASEAN cũng giảm sút, nhưng khu vực Đông Á lại tích cực đầu tư vào Việt Nam, trở thành các chủ đầu tư lớn nhất ở Việt Nam, đặc biệt là 4 nước Đài Loan, Hồng Kông, Nhật Bản, Hàn Quốc. Đến hết năm 2004, châu Á vẫn là các chủ đầu tư lớn nhất tại Việt Nam, chiếm 67,8% tổng vốn đăng ký, châu Âu chiếm 11,2% tổng vốn đăng ký và châu Mỹ chiếm 8% tổng vốn đăng ký vào Việt Nam. Tính đến năm 2006, Đài Loan, Singapore, Hàn Quốc, Nhật Bản, Hồng Kông vẫn là 5 nước đứng đầu danh sách về đầu tư FDI vào Việt Nam, chiếm hơn 60% tổng vốn đầu tư vào Việt Nam, sau đó mới đến các nước châu Âu, châu Mỹ. Như vậy, tỷ lệ các dự án đầu tư nước ngoài có sử dụng công nghệ cao, công nghệ nguồn còn thấp. Trong số các đối tác nước ngoài thì châu Âu và Hoa Kỳ đầu tư chưa lớn và chưa tương xứng với tiềm năng của họ. Năm 2007, Hàn Quốc là nhà đầu tư lớn nhất với 84 dự án trị giá gần 600 triệu USD, tiếp theo là Ấn Độ, Singapore, Thái Lan và Mỹ. Nét mới của FDI năm 2008 là có nhiều dự án lớn. Ma-lai-xi-a là đối tác đầu tư nhiều nhất vào Việt Nam với dự án khu liên hợp thép của Tập đoàn Lion tại Ninh Thuận liên doanh với Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam (Vinashin) trị giá gần 9,8 tỉ USD vừa được khởi công vào giữa tháng 12-2008. Đài Loan và Nhật Bản là những đối tác FDI lớn tiếp theo của Việt Nam với Dự án hóa dầu 4 tỉ USD. 1.2.Đánh giá chung về tình hình thu hút vốn đầu tư FDI a/Nh÷ng thµnh tùu §Ó ®¸nh gi¸ nh÷ng thµnh tùu trong viÖc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, bªn c¹nh c¸c chØ tiªu quan träng lµ sè vèn ®¨ng ký cña c¸c dù ¸n, cÊp míi vµ t¨ng vèn, cßn cã c¸c chØ tiªu kh¸c còng kh«ng kÐm phÇn quan träng. §ã lµ sè vèn thùc hiÖn vµ kÕt qu¶ vÒ c¸c mÆt kh¸c cña nh÷ng dù ¸n ®· ®i vµo ho¹t ®éng nh­: doanh thu, xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu, nép ng©n s¸ch, thu hót lao ®éng... . Mét lµ: §Çu t­ n­íc ngoµi gãp phÇn quan träng bæ sung nguån vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn, kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu vèn cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong thêi kú ®æi míi..V× vËy FDI trë thµnh mét nguån vèn cÇn thiÕt cho sù nghiÖp ®æi míi cña n­íc nhµ. Nguån vèn FDI chñ yÕu lµ ngo¹i tÖ m¹nh vµ m¸y mãc thiÕt bÞ t­¬ng ®èi hiÖn ®¹i nªn ®· ®ãng gãp c¬ së vËt chÊt míi, bæ sung vµ hoµn thiÖn hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng, t¨ng thªm n¨ng lùc s¶n xuÊt míi cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n, nhÊt lµ khu vùc c«ng nghiÖp. Hai lµ:Th«ng qua viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ kü thuËt, FDI ®· gãp phµn lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, kinh nghiÖm qu¶n lý ë mét sè ngµnh. ViÖt Nam b­íc vµo c«ng cuéc håi phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ víi xuÊt ph¸t ®IÓm thÊp vÒ mÆt c«ng nghÖ. Do ®ã chÊt l­îng s¶n phÈm thÊp, khã cã thÓ t¹o ra søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. MÆt kh¸c, tr×nh ®é c«ng nghÖ thÊp cßn dÉn ®Õn « nhiÔm m«i tr­êng. Sau khi thùc hiÖn luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi, viÖc ®æi míi n­íc ta ®· thùc hiÖn víi quy m« vµ tèc ®é cao h¬n nhiÒu so víi tr­íc ®ã. N­íc ta ®· tiÕp nhËn ®­îc mét sè c«ng nghÖ kü thuËt tiªn tiÕn trong nhiÒu ngµnh kinh tÕ nh­: th«ng tin viÔn th«ng, th¨m dß dÇu khÝ, hãa chÊt, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, x©y dùng kh¸ch s¹n ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ, s¶n xuÊt l¾p ghÐp «t«, c«ng nghÖ ®iÖn tö, xe m¸y, .... Th«ng qua chuyÓn giao c«ng nghÖ FDI ®· gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, ®a d¹ng mÉu m·, tõ ®ã mµ n©ng cao kim ng¹ch xuÊt khÈu, c¶i thiÖn m«i tr­êng lao ®éng, ®ång thêi kÝch thÝch c¸c doanh nghiÖp trong n­íc vµ c¶ ë n­íc ngoµi. Ba lµ: ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· gãp phÇn tÝch cùc thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ta vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu theo h­íng tiÕn bé, t¨ng thu ng©n s¸ch. §Çu t­ n­íc ngoµi thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp vµ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô trong nÒn kinh tÕ n­íc ta. Hai khu vùc nµy cã tèc ®é ta nhanh h¬n khu vùc n«ng nghiÖp (n¨m 1997, c«ng nghiÖp t¨ng 13,2%, dÞch vô t¨ng 8,6%, n«ng nghiÖp t¨ng 4,5%) thóc ®Èy qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng tÝch cùc. Trong c¬ cÊu vïng l·nh thæ, ®Çu t­ n­íc ngoµi gãp phÇn h×nh thµnh khu kinh tÕ träng ®iÓm cña 3 miÒn B¾c-Trung-Nam, mçi vïng lµ mét khu vùc kinh tÕ ta nhanh, cã t¸c dông ®Çu t­ ®èi víi kinh tÕ ViÖt Nam. H¬n n÷a, FDI ®· gãp phÇn chñ yÕu ®Çy nhanh qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt vïng kinh tÕ träng ®iÓm, ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän cña nÒn kinh tÕ. Bèn lµ: B­íc ®Çu t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, gãp phÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò khã kh¨n vÒ viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Trªn ®©y lµ nh÷ng lîi Ých ban ®Çu mµ chóng ta thu ®­îc th«ng qua viÖc thu hót FDI. Tuy cßn rÊt khiªm tèn nh­ng nã còng ®· gãp mét phÇn quan träng vµo sô nghiÖp ®æi míi cña n­íc ta. .b. Nh÷ng h¹n chÕ BÊt kú mét tÊm hu©n tr­¬ng nµo còng cã mÆt tr¸i cña nã, FDI cña n­íc ta còng cã nh÷ng vÊn ®Ò ®¸ng ph¶i suy nghÜ: Mét lµ: C¬ cÊu ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam ch­a hîp lý.Đó là việc các dự án đầu tư nước ngoài đầu tư tập trung đồng bộ vào các địa phương có điều kiện thuận lợi về cơ sở hạ tầng , kỹ thuật.. điều kiện tự nhiên mà các địa phương khá nhưng vùng núi biển đảo không được nhà nước tạo điều kiện phát triển đúng mức sẽ vô tình dẫn đến khoảng cách, chênh lệch vùng miền trong xã hội ngày càng tăng. Hai lµ: HiÖu qu¶ ®Çu t­ ch­a cao vµ kh«ng ®ång ®Òu, mét sè dù ¸n ®· ®i vµo ho¹t ®éng 3-4 n¨m nh­ng vÉn bÞ thua lç. Nguyªn nh©n thua lç cã nhiÒu cã yÕu tè ®ang c¶nh b¸o lµ chi phÝ vËt chÊt vµ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh qu¸ lín do ®Þnh gi¸ m¸y mãc thiÕt bÞ n­íc ngoµi ®ù¬c nhËp vµo ®Ó liªn doanh so víi gi¸ thùc tÕ. MÆt kh¸c, cã kh«ng Ýt c¸c nhµ ®Çu t­ ®· lîi dông quan hÖ hîp t¸c ®Çu t­ vµ s¬ hë trong chÝnh s¸ch vµ kiÓm so¸t ®Ó bu«n lËu, trèn thuÕ g©y thiÖt h¹i kh«ng nhá cho nn­íc t¨ng tr­ëng . Nh­ vô bu«n lËu 1,2 triÖu gãi “CarewnA” cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n hµng h¶i Lizena nh­ vô nhµ m¸y thuèc l¸ Lataba vµ nhµ m¸y thuèc l¸ Kh¸nh Hßa hîp t¸c s¶n xuÊt Marboro gi¶ ®Ó xuÊt khÈu sang Hµ Lan. Ba lµ: §Çu t­ n­íc ngoµi ®· vµ ®ang t¹o ra sù c¹nh tranh g¨y g¾t víi c¸c doanh nghiÖp néi ®Þa vÒ lao ®éng, kü thuËt, vÒ thÞ trong n­íc vµ xuÊt khÈu. Bªn c¹nh mÆt tÝch cùc cña c¹nh tranh ®ã, còng xuÊt hiÖn nhiÒu yÕu tè tiªu cùc ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é t¨ng tr­ëng cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. Râ nhÊt lµ s¶n xuÊt bia, bét giÆt, dÖt, da, l¾p r¸p ®iÖn tö, chÕ biÕn n«ng s¶n. VÝ dô c«ng nghiÖp ®iÖn tö liªn doanh víi n­íc ngoµi t¨ng 35% lËp tøc khu vùc trong n­íc gi¶m 5%. T­¬ng tù còng vËy víi v¶i t¨ng 37,55% vµ t¨ng 1,3% thùc phÈm, ®å uèng 19,5% vµ 11,5%, bét giÆt t¨ng 114,6% vµ t¨ng 5,7%.... H¬n thÕ n÷a, c¸c nhµ ®Çu t­ g©y nhiÒu thiÖt thßi cho ng­êi lao ®éng. Môc ®Ých cña nhµ ®Çu t­ lµ nh»m thu ®­îc lîi nhuËn cµng cao cµng tèt. V× vËy hä lu«n t×m c¸ch khai th¸c lîi thÕ t­¬ng ®èi cña n­íc chñ nhµ. Mét lîi thÕ lín nhÊt cña ViÖt Nam lµ gÝa lao ®éng rÎ. V× vËy nhµ ®Çu t­ g©y nhiÒu thiÖt thßi cho ng­êi lao ®éng. ë mét sè xÝ nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi c¸c nhµ ®Çu t­ ®· t¨ng c­êng ®é lao ®éng, c¾t xÐn ®iÒu kiÖn lao ®éng thËm chÝ xóc ph¹m nh©n phÈm cña ng­êi lao ®éng, mua chuéc hoÆc ph¶n øng víi c¸c c¸n bé c«ng ®oµn. V× vËy ®· cã nhiÒu cuéc tranh chÊp vÒ lao ®éng x¶y ra ë c¸c xÝ nghiÖp nµy (14 xÝ nghiÖp trong h¬n 700 xÝ nghiÖp ®ang ho¹t ®éng) Bèn lµ: VÊn ®Ò lín nhÊt mµ FDI g©y ra trong nh÷ng n¨m ®ã n÷a lµ kh«ng Ýt nh÷ng c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ l¹c hËu ®· bÞ th¶i ®Õn 20%. Mét cuéc kh¶o s¸t cña nghµnh c«ng nghiÖp nhÑ ë 42 xÝ nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi n¨m 1993 cho biÕt 76% sè m¸y míi nhËp thuéc thÕ hÖ nh÷ng n¨m 1950- 1960 , 70% sè m¸y nhËp hÕt khÊu hao, 50% lµ ®ß cò t©n trang l¹i. Riªng viÖc ®Þnh gi¸ cao h¬n gi¸ thùc tÕ tõ 15%- 20% cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp do n­íc ngoµi ®­a vµo d­íi h×nh thøc liªn doanh ®· g©y thiÖt h¹i cho ta kho¶ng 50 triÖu USD (B¸o nh©n d©n ngµy 6/10/1993). §iÒu tra cña Liªn §oµn lao ®éng ViÖt Nam c«ng bè n¨m 1995 cho biÕt. HÖ thèng CO2 ë liªn doanh bia BGI do ph¸t chÕ t¹o n¨m 1979, ®· l¾p ë Camorun n¨m 1980 (thêi b¸o kinh tÕ sè 73 nn 1996). ViÖc chuyÓn gia c«ng nghÖ l¹c hËu, thiÕu ®ång bé ®ang b¸o ®éng nguy c¬ cña c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ ViÖt Nam lµ ®iÒu ®¸ng quan t©m. §iÒu nµy g©y ra « nhiÔm m«i tr­êng vµ ¶nh h­ëng ®Õn søc kháe cña ngêi lao ®éng vµ nguy c¬ gia t¨ng møc ®é l¹c hËu. Ch¼ng h¹n nh­ viÖc nhËp c«ng nghÖ cò cña ngµnh ph©n bãn ®· lµm nång ®é hãa chÊt g©y h¬i, c¸c lo¹i khÝ ®éc gÊp nhiÒu lÇn cho phÐp,lµm « nhiÔm m«i tr­êng xung quanh. Ngoµi ra nguy c¬ cã thÓ s¶y ra n÷a lµ sù phô thuéc cña c¸c n­íc nhËn ®Çu t­ vµo vèn, c«ng nghÖ kü thuËt vµ thÞ tr­êng cña c¸c nhµ ®Çu t­. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ gi¶ t¹o ë n­íc nhËn ®Çu t­. Sù “ch¶y m¸u” tµi nguyªn vµ chÊt x¸m. Sù can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé, an ninh cña c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn th«ng qua c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia.....Nguyªn nh©n chÝnh cña t×nh h×nh trªn lµ do ViÖt Nam thiÕu th«ng tin vÒ c¸c lo¹i c«ng nghÖ, tr×nh ®é cßn thÊp, tr×nh ®é qu¶n lý vµ kiÓm so¸t cßn yÕu. Quan träng h­n lµ c¸c chÝnh s¸ch vÒ chuyÓn giao c«ng nghª, b¶o vÖ m«i tr­êng, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc....cßn nhiÒu vÊn ®Ò ph¶i hoµn thiÖn. c. Nh÷ng v­íng m¾c, trë ng¹i Trong thêi gian qua, ChÝnh phñ ViÖt Nam th­êng xuªn l¾ng nghe c¸c nhµ ®Çu t­ vµ ®· ban hµnh nhiÒu biÖn ph¸p c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­, th¸o g÷ khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµinh­ söa ®æi luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi, miÔn gi¶m thuÕ, tiÒn thuª ®Êt, gi¶m gi¸ phÝ mét sè mÆt hµng, dÞch vô, ®iÒu chØnh môc tiªu ho¹t ®éng cña nhiÒu dù ¸n, bæ sung c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch vµ b¶o ®¶m ®Çu t­, xö lý linh ho¹t viÖc chuyÓn ®æi h×nh thøc ®Çu t­ vv.... Tuy nhiªn, cho ®Õn nay vÉn cßn mét sè v­íng m¾c g©y khã kh¨n cho viÖc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. * Sù c¹nh tranh gay g¾t trong viÖc thu hót FDI cña c¸c n­íc cña c¸c khu vùc Xu h­íng gia t¨ng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trªn thÕ giíi lµ yªu cÇu tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh quèc tÕ hãa ®íi sèng kinh tÕ quèc tÕ ®ang diÔn ra ngµy cµng m¹nh mÏ. Xu h­íng nµy mang tÝnh l©u dµi, cho dï trong sè nn cô thÓ l­îng vèn FDI cã thÓ gi¶m do ¶nh h­ëng cña suy tho¸i kinh tÕ, nhÊt lµ ë c¸c n­íc ph¸t triÓn. Tuy vËy nh­ng tæng sè vèn FDI trªn thÕ giíi lµ rÊt lín, song tû träng ®Çu t­ vµo c¸c n­íc ph¸t triÓn trong tæng FDI chØ chiÕm Ýt vµ cã thÓ gi¶m xuèng trong nh÷ng nn tíi. Do ®ã cuéc c¹nh thanh thu hót FDI gi÷a c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn cßn tiÕp tôc t¨ng. MÆt kh¸c mét sù kiÖn gÇn ®©y cho thÊy ViÖt Nam sÏ khã kh¨n h¬n trong thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. §ã lµ n­íc l¸ng giÒng Trung Quèc gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i quèc tÕ (WTO). * C¬ së h¹ tÇng cßn yÕu kÐm Do xuÊt ph¸t thÊp nªn c¬ së h¹ tÇng cßn kÐm cña ViÖt Nam ®· tån t¹i qua nhiÒu thÕ kû qua, g©y ra nh÷ng Ên t­îng kh«ng mÊy hÊp dÉn cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. §ßng thêi g©y khã kh¨n cho viÖc triÓn khai vµ ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n FDI. Sù qu¸ t¶i vµ l¹c hËu cña hÖ thèng giao th«ng vËn t¶i, th«ng tin liªn l¹c cung cÊp ®iÖn n­íc lµ nh÷ng næi bËt cña c¬ së h¹ tÇng ViÖt Nam cô thÓ: Giao th«ng vËn t¶i: HÖ thèng nµy c¶ vÒ ®­êng s¾t, ®­êng kh«ng, ®­êng bé ®Òu rÊt l¹c hËu, kh«ng ®ång bé. Trong sè 15 s©n bay cña c¶ n­íc, cã hai s©n bay quèc tÕ lµ Néi Bµi - Hµ Néi, T©n S¬n NhÊt - Thµnh phè Hå ChÝ Minh. S©n bay §µ n½ng tuy ®· ®­îc xÕp lµ lo¹i s©n bay quèc tÕ, nh­ng trong thùc tÕ míi chØ ho¹t ®éng nh­ s©n bay néi ®Þa. Ngay c¶ hai s©n bay quèc tÕ nø«c ta còng ®ang ®ßi hâi ph¶i ®­îc n©ng cÊp c¶i t¹o, vµ cã thªm thiÕt bÞ h­íng bay míi. M¹ng l­íi ®­êng s¾t cã nh­îc ®iÓm lín nhÊt lµ hÖ thèng ®­êng s¾t lµ ®­êng ®¬n tuyÕn, víi ®­êng bay khæ hÑp trong khi hÖ thèng tÝn hiÖu th« s¬. nÒn ®­êng s¾t kh«ng ®¶m b¶m chÊt l­îng,®­êng rayvµ tµ vÑt yÕu nhiÒu ®o¹n ®­êng kh«ng an toµn... Do vËy so víi yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ th× sù ph¸t triªn cña giao th«ng vËn t¶i cßn chËm ch¹p vµ lµ trë ng¹i lín ®èi víi kh¶ n¨ng thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam nhÊt lµ c¸c vïng s©u vïng,vïng xa. Cã thÓ nãi ®Çu t­ cho giao th«ng vËn t¶i cña ViÖt Nam ch­a chó träng tíi ®Çu t­ chiÒu s©u, thiªn vÒ mua s¾m thiÕt bÞ míi,coi nhÑ söa ch÷a vµ ®ång b« hãa ph­¬ng tiÖn hiÖn cã. Chó träng ph­¬ng tiÖn kü thuËt nh­ng l¹i xem nhÑ viÖc ®æi míi c«ng nghÖ vµ hoµn thiÖn c¸c c«ng tr×nh vËt chÊt. HÖ thèng giao th«ng vËn t¶i xÐt vÒ tr×nh ®é kü thuét vµ c«ng nghÖ cßn l¹c hËu,xÐt vÒ c¬ c¸u mÊt c©n ®èi, xÐt vÒ mÆt ph©n bè l·nh thæ ch­a hîp lý. HÖ th«ng tin liªn l¹c: ViÖt Nam tuy ®· cã nh÷ng tiÕn bé v­ît bËc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Nh­ng nh×n chung vÉn vÉn ch­a ®Çy ®ñ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng ch­a thËt tèt ®Ó phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. §Æc biÖt hÖn nay chóng t¨ng tr­ëng ®ang sèng trong thêi ®¹i bïng næ nªn mäi th«ng tin ph¶i ®­îc cËp nhËt mét c¸ch chÝnh x¸c, ®Ó c¸c nhµ ®Çu t­ cã thÓ xö lý mét c¸ch linh ho¹t c¸c th«ng tin ®ã. Tõ ®ã ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n kÞp thêi. H¬n n÷a phÝ trong ngµnh b­u chÝnh viÔn th«ng hiÖn nay ®ang cßn kh¸ cao so víi khu vùc vµ trªn thÕ giíi. §ång thêi khu vùc FDI hiÖn cßn ph¶i chÞu møc kh¸ cao so víi khu vùc trong n­íc. §iÒu nµy g©y bÊt b×nh ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ vµ lµm cho chi phÝ ho¹t ®éng t¨ng cao, g©y khã kh¨n cho viÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n FDI. HÖ thèng tho¸t n­íc vµ hÖ thèng cung cÊp ®iÖn ®· ®­îc x©y dùng vµ chó träng ®Çu t­. Song vÉn ch­a ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ho¹t ®éng FDI. HÖ thèng c¸p tho¸t n­íc ®« thÞ trong nh÷ng thµnh phè lín ®ang bÞ xuèng cÊp ngiªm träng, thËm chÝ nhiÒu khu vùc ®« thÞ ch­a cã hÖ thèng tho¸t n­íc. ë Hµ Néi sè l­îng cèng tho¸t n­íc chØ ®¸p øng ®­îc trªn 40% yªu cÇu. ë thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ ë mét sè thµnh phè kh¸c ë phÝa Nam, hÖ thèng tho¸t n­íc cã kh¸ h¬n nh­ng còng chÞu ¸p lùc lín do viÖc më réng kh¸ nhanh cña c¸c khu d©n c­. * M«i tr­êng hÖ thèng ph¸p luËt cßn nhiÒu bÊt cËp HÖ thèng ph¸p luËt cña ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn nªn cßn thiÕu tÝnh ®éng bé, ch­a ®ñ møc cô thÓ, ch­a b¶o ®¶m ®­îc tÝnh râ rµng vµ dù ®o¸n ®­îc tr­íc. Sau h¬n 10 n¨m qua kÓ tõ khi ban hµnh luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®· ®­îc söa ®æi 3 lÇn. C¸c v¨n b¶n ph¸p lý liªn quan ®Õn FDI rÊt nhiÒu, nh­ng viÖc hÖ thèng hãa cßn yÕu, viÖc tuyªn truyÒn cßn h¹n chÕ, viÖc hiÓu vµ tËn dông ch­a nhÊt qu¸n, tïy tiÖn. T¹o nªn t×nh tr¹ng “trªn tho¸ng d­íi chÆt” Cô thÓ: Mét sè Bé ngµnh ch­a ban hµnh kÞp thêi c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn. NghÞ §Þnh 24/2000/N§-CP ngµy 31/7/2000 cña ChÝnh Phñ quy ®Þnh chi tiÕt luËt ®Çu t­ n­í ngoµi t¹i ViÖt Nam g©y khã kh¨n cho c¸c ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp vÝ dô nh­ v¨n b¶n h­íng dÉn thuÕ, qu¶n lý tµi chÝnh doanh nghiÖp, chÕ ®é kÕ to¸n cña Bé Tµi ChÝnh, h­íng dÉn chuyÓn giao c«ng nghÖ.... MÆt kh¸c thñ tôc hµnh chÝnh cßn r­êm rµ, tÖ qua liªu, thiÕu tr¸ch nhiÖm cña mét sè c¸n bé c«ng chøc g©y ¸ch t¾c triÓn khai dù ¸n vµ s¶n xuÊt kinh doanh. T×nh tr¹ng “nhiÒu cöa nhiÒu khãa” vÉn ®ang tån t¹i. Cßn n÷a c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ së h÷u trÝ tuÖ ch­a râ rµng vµ thùc hiÖn mÊt thêi gian. C¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi mong muèn ChÝnh Phñ x©y dùng c¸c thÓ chÕ ®Ó ng¨n chÆn cä hiÖu lùc t×nh tr¹ng c¹n tranh kh«ng lµnh m¹nh, ®Æc biÖt lµ n¹n hµng gi¶, hµng nh¸i ®ang phæ biÕn hiÖn nay. Víi nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña khu vùc vèn FDI t¹i ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua. Mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh FDI lµ mét tÊt yÕu kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn quèc tÕ hãa s¶n xuÊt vµ l­u th«ng, mét yÕu tè cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi quèc gia vµ ®­îc coi lµ mét nguån lùc quèc tÕ cÇn khai th¸c ®Ó tõng b­íc hßa nhËp vµo céng ®ång quèc tÕ, gãp phÇn gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò c«ng nghÖ vµ vèn mét c¸ch tiÕp cËn th«ng minh ®Ó b­íc nhanh trªn con ®­êng c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. Tuy nhiªn còng cÇn ph¶i nh×n nhËn tõ mÆt tr¸i cña vÊn ®Ò FDI ®Ó t×m ra ®èi s¸ch h¹n chÕ vµ ®Èy lïi tiªu cùc, ph¸t huy mÆt tÝch cùc trong thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ lµm lµnh m¹nh h¬n n÷a quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ ViÖt Nam 2. ODA 2.1 Tình hình thu hút và sử dụng ODA Trªn thÕ giíi hiÖn nay cã 4 nguån cung cÊp ODA chñ yÕu lµ: C¸c n­íc thµnh viªn cña DAC; Liªn X« cò vµ c¸c n­íc §«ng ¢u; Mét sè n­íc arËp vµ mét sè n­íc ®ang ph¸t triÓn. Trong c¸c nguån nµy ODA tõ c¸c n­íc thµnh viªn DAC lµ lín nhÊt. Bªn c¹nh ODA tõ c¸c quèc gia th× ODA tõ c¸c tæ chøc viÖn trî ®a ph­¬ng còng chiÕm mét khèi l­îng lín trong ®ã bao gåm: C¸c tæ chøc thuéc hÖ thèng Liªn hîp quèc, Liªn minh ch©u ©u(EU), c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ(NGO), c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ( WB, ADB, IMF)… §èi víi ViÖt Nam tr­íc n¨m 1993 nguån viÖn trî chñ yÕu tõ Liªn X« vµ c¸c n­íc §«ng ¢u nh­ng kÓ tõ khi nèi l¹i quan hÖ víi céng ®ång c¸c nhµ tµi trî quèc tÕ n¨m 1993 th× cho ®Õn nay nhiều tổ chức đã nối lại viện trợ ODA cho Việt Nam.Những nỗ lực từ cả phía chính phủ Việt nam và tổ chức quốc tế đã đạt được những kết quả quan trọng. Đến nay , Việt nam đã thiết lập quan hệ với hơn 50 nhà tài trợ đơn phương và đa phương cũng khoảng 600 tổ chức phu chính phủ và gần 1600 chương trình dự án. Sau ®©y lµ c¸c lÜnh vùc ­u tiªn chñ yÕu cña mét sè nhµ tµi trî lín dµnh cho ViÖt Nam: Nhµ tµi trî ¦u tiªn toµn cÇu ¦u tiªn ë ViÖt Nam NhËt CHLB §øc Mü Ph¸p Cana®a Anh WB IMF H¹ tÇng kinh tÕ & dÞch vô Ph¸t triÓn kinh tÕ; c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sèng T¨ng tr­ëng kinh tÕ; æn ®Þnh d©n sè vµ søc khoÎ Ph¸t triÓn ®« thÞ; GTVT; gi¸o dôc; khai th¸c má C¬ së h¹ tÇng; ph¸t triÓn khu vùc t­ nh©n; MT NhiÒu lÜnh vùc Thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ & t¨ng phóc lîi. C©n b»ng vÒ mËu dÞch quèc tÕ; æn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i. H¹ tÇng kinh tÕ & dÞch vô Hç trî c¶i c¸ch kinh tÕ; ph¸t triÓn hÖ thèng GT Cøu trî n¹n nh©n chiÕn tranh & trÎ em må c«i Ph¸t triÓn nh©n lùc; GTVT; th«ng tin liªn l¹c Hç trî kinh tÕ & TC; hç trî thiÕt chÕ & qu¶n lý Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo; GTVT Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo; GTVT. Hç trî c¸n c©n thanh to¸n& ®iÒu chØnh c¬ cÊu. Và hiện nay, ngân hàng thế giới WB là cơ quan viện trợ đa phương lớn nhất , Nhật Bản là quốc gia viện trợ song phương lớn nhất cho Việt nam. Còn xét về viện trợ không hoàn lại thì Pháp là thứ nhất, tiếp sau đó là Đan Mạch. Tình hình cam kết và thực hiện ODA tại Việt nam từ năm 2000 đến 2009 được cho ở bảng sau : N¨m 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Vèn cam kÕt 2,40 2,40 2,50 2.83 3,44 3,44 3,75 4,50 5,43 8,1 Ký Kết 1,77 1,77 2,42 1,81 1,76 2,57 2,52 2,82 3,80 7,0 Giải ngân 1,5 1,53 1,42 1,65 1,85 1,82 2,2 1,85 2,18 % KÝ KẾT 73,75 73,75 96,8 63,9 51,1 74,7 67,2 62,6 69,9 86,4 % Giải ngân 84,7 86,4 58,7 91,1 105,5 70,8 87,3 63,8 57,3 Qua bảng số liệu trên ta thấy tổng lượng vốn ODA cam kết trong 17 năm qua đạt khoảng 57,5 tỷ USD, đặc biệt trong năm 2010 là 8,1 tỷ USD, mức cam kết cao nhất từ trước đến nay. Như vậy tốc độ tăng trưởng và thu hút vốn đầu tư ODA của nước ta tăng khá nhanh và ổn định trong suốt giai đoạn từ 1993-2009 với mức tăng trưởng bình quân 10% /năm. Tỷ lệ vốn cam kết/ vốn kí kết cũng ở mức cao, trung bình cả giai đoạn từ 1993-2009 đạt khoảng 86%. Điều đó thể hiện sự ủng hộ chính trị và lòng tin của nhà tài trợ đối với công cuộc đổi mới của Việt nam. Mặt khác nó thể hiện nhu cầu về vốn cho đầu tư các công trình cơ sở hạ tầng kĩ thuật, xóa đói giảm nghèo của nước ta là rất lớn. Tuy nhiên khả năng huy động nguồn viện trợ ODA của nước ta đạt mức khá nhưng tình hình giải ngân lại là vấn đề đáng để quan tâm. Qua bảng số liệu ở trên ta thấy tỉ lệ giải ngân còn ở mức thấp. Trung bình giai đoạn 1993-2009 đạt khoảng 69%, nhiều năm tỉ lệ giải ngân chỉ đạt trên 50%. Chính sự sử dụng không hiệu quả gây ra thất thoát , lãng phí, tạo ra gánh nặng nợ không cần thiết cho thế hệ sau và gây ảnh hưởng xấu cho việc thu hút các nguồn đầu tư khác Về cơ cấu vốn viện trợ ODA theo ngành thì tại Việt Nam các ngành thuộc hạ tầng giao thông, đô thị nước sạch và môi trường ; lĩnh vực xóa đói giảm nghèo , phát triển con người ( y tế/ giáo dục ) nông nghiệp thủy sản là những ngành thu hút được ODA nhiều nhất. Vì vây, vốn ODA trong thời gian qua đã có những đóng góp quan trọng trong việc xóa đói giảm nghèo và hiện đại hóa nông nghiệp , nông thôn tại Việt nam. Bên cạnh nó, có một vấn đề bất cập, đó là cơ cấu viện trợ ODA theo lãnh thổ với từng vùng miền phân bổ không đồng đều. Trong khi các vùng Tây Nguyên , trung du miền núi phía Bắc , Bắc Trung Bộ hay duyên hải miền Trung là những vùng rất cần những nguồn viện trợ từ phía ODA thì lại rất thấp. 2.2 Những thành tựu, hạn chế, nguyên nhân. a/ Thành tựu Mục tiêu nợ nước ngoài trong đó có nợ ODA đã được Chính Phủ xác định một cách rõ ràng. Qua đó , đã xác định rõ kế hoạch , mục tiêu về thu hút nguồn viện trợ ODA, đáp ứng được các yêu cầu về vốn với chi phí phí thấp nhất cho đầu tư phát triển cơ cấu lại nền kinh tế theo định hướng, chiến lược phát triển kinh tế xã hội. Nhờ có nguồn vốn ODA được huy động mà nhà nước ta có một nguồn tài chính quan trọng bổ sung cho ngân sách nhà nước, đảm bảo cho mục tiêu phát triển, đầu tư cơ sở hạ tầng, giải quyết được các vấn đề về an ninh xã hội , đặc biệt mục tiêu xóa đói giảm nghèo, đời sống nhân dân được nâng cao, số hộ nghèo ngày càng giảm theo từng năm, từng địa phương, vùng miền.. các dự án điện lưới hóa, nước sạch , y tế giáo dục,.. đảm bảo cuộc sống của nhân dân, Nhờ việc huy động nguồn vốn ODA tốt, là động lực thúc đẩy các nguồn vốn đầu tư nước ngoài khác. Đặc biệt là FDI. Bên cạnh những thành tựu bước đầu đạt được. Những năm qua công tác quản lý và sử dụng nguồn viện trợ ODA còn có nhiều bất cập.Cụ thể : b/ Hạn chế Tình hình thực hiện các dự án còn bị chậm ở nhiều khâu : chậm thủ tục , chậm triển khai, chậm giải ngân, tỷ lệ giải ngân thấp. Do vậy thời gian thực hiện dự án kéo dài làm phát sinh các khó khăn. Đặc biệt là vốn đầu tư thực tế thường tăng hơn so với vốn dự kiến và cam kết kéo theo làm giảm tính hiệu quả của dự án khi đi vào vận hành khai thác. Công tác theo dõi, đánh giá tình hình đầu tư viện trợ ODA còn nhiều hạn chế. Sự chồng chéo trong thủ tục chuẩn bị và triển khai đầu tư. Theo Bộ Tài Chính chỉ có 4% lượng vốn ODA là áp dụng các quy định về Đấu thầu và hệ thống quản lý công của Việt nam, còn lại là theo cách thức của nhà tài trợ. Dẫn đến nhiều lúc thủ tục chồng chéo, gây thời gian thực hiện dự án bị kéo dài tăng khả năng rủi ro, dễ nảy sinh các hoạt động phi pháp. Vấn đề thất thoát , lãng phí cũng là điều đặc biệt quan tâm trong việc sử dụng nguồn vốn ODA tại Việt nam một số trường hợp như vụ PMU18 hay mới đây là dự án Đại lộ Đông tây... là bài học xương muối trong công tác quản lý vốn đầu tư ODA nói riêng và nguồn vốn đầu tư nói chung tại Việt nam. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến những hạn chế nêu trên. Có thể chỉ ra một số nguyên nhân sau: c/ Nguyên nhân Một số lãnh đạo của chính phủ, chính quyền địa phương và chủ đầu tư có quan điểm và nhìn nhận chưa đúng đắn về nguồn vốn ODA.Đúng là nguồn vốn ODA có một phần viện trợ không hoàn lại, song phần này chỉ chiếm khoảng 20-30% phần vốn vay.Do thời hạn vay dài,lãi suất thấp , áp lực trả nợ chỉ sau thời gian dài nên dễ tạo sự chủ quan trong quyết định, lựa chọn nguồn tài trợ ODA. Chưa có chiến lược sử dụng và vận động nguồn vốn ODA một cách rõ ràng và phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Khuôn khổ thể chế pháp lí chưa hoàn thiện và đồng bộ. Nhìn chung Chính phủ chưa xây dựng được cơ chế thống nhất giữa nợ trong nước và nợ nước ngoài của một quốc gia.Các quy định pháp lý quản lý còn nói chung,chưa đi vào cụ thể. Cơ chế vận động và sử dụng nguồn vốn ODA còn phức tạp liên quan đến nhiều cấp , bộ ngành địa phương. Hơn nữa, điều này còn phụ thuộc vào cách thức của từng nhà tài trợ.Nên mỗi khi một dự án đầu tư ODA không thành công khó có thể tìm ra nguyên nhân nhanh chóng để tháo gỡ kịp thời. Đội ngũ quản lỳ, giám sát năng lực còn hạn chế chưa đáp ứng được nhu cầu. Vấn đề quan trọng cuối cùng là vần đề bất cập trong phân cấp quản lý giữa trung ương và địa phương.Nguồn vốn ODA của chính phủ nước ngoài và các tổ chức quốc tế dành cho Việt nam đều qua Chính Phủ nên chính phủ phải thống nhất quản lý.Song ở Việt nam lại có sự phân cấp quản lý cho địa phương.Song hiện nay , chúng ta lại chưa có cơ chế phân cấp rõ ràng dẫn đến sự chậm trễ đùn đẩy lẫn nhau giữa các cấp. III/ Thực trạng huy động giữa các nguồn vốn tại Việt Nam Sau năm 1986, Việt Nam bước vào thời kì mở cửa, cho phép thành lâp DNTN, DN có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Năm 1994-1995, là giai đoạn vốn FDI nhiều nhất vào Việt Nam chiếm đến 14% GDP, đến nay lượng vốn FDI và ODA thì không ngừng tăng lên, vốn FDI đăng kí năm 2009 là 21.48 tỉ USD, vốn thực hiện đạt 10tỉ USD. Đóng góp cho NSNN năm 1995 là 128 triệu USD. Trong 5 năm 2001- 2005 khu vực đầu tư nước ngoài đóng góp khoảng 15,5% GDP, khoảng 3,67 tỷ đô-la Mỹ,năm 2006 là 1.4tỉ USD, tăng 36.5% so với năm 2005, tạo ra hơn 11vạn việc làm cho lao động trong nước góp phần vào nguồn thu từ thuế cho NSNN. Bên cạnh là nguồn thu lớn của NS, đầu tư nước ngoài khi vào Việt Nam đã tạo cho nền kinh tế nhiều KH-CN hiện đại làm tiền đề cho một số lĩnh vực kinh tế mũi nhọn trong cả nước như dầu khí, láp ráp ôtô, xe máy, chế tạo linh kiện điện tử, sản xuất đồ điện tử gia dụng không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn có thể xuất khẩu ra các thị trường khó tính trên thế giới. Với tỉ trọng của vốn nước ngoài luôn trên 30% giá trị sản lượng cả nước đã góp phần làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế nâng cao giả trị sản xuất trong nước lên 15%-17%. Tạo sức ép cạnh tranh lên DN trong nước buộc họ phải đổi mới dây chuyền sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm chiếm thị phần. Ngược lại đẩu tư trong nước vào cơ sở hạ tầng, giảm chi phí trung gian sản xuất, tạo môi trường đầu tư thuận lợi để nhà đầu tư nước ngoài vào hoạt động tại Việt Nam, định hướng cho nhà đầu tư nước ngoài họat động vào những ngành cần thiết. Năm 2009, vốn FDI đảng kí là 21.48 tỉ, trong đó dịch vụ ăn uống thu hút nhiều nhất với 8.8tỉ vốn cấp mới và tăng thêm, đứng thú 2 là bất động sản với 7.6 tỉ, thứ 3 là công nghiệp chế và chế tạo với 2.97tỉ vốn đang kí và tăng thêm. Tuy vốn đầu tư tăng qua các năm, song lượng đầu tư lại có xu hướng giảm, nhất là khi ta trở thành nước có thu nhập trung bình, không chi FDI mà còn là ODA, điển hình là đến năm 2016,chính phủ Anh sẽ cắt toàn bộ viện trợ cho Việt Nam, nếu ta không có biện pháp nhằm tăng thu hút vốn nước ngoài thì trong vài năm tới nhu cầu đầu tư trong nước sẽ giảm mạnh ảnh hưởng không tốt thậm chí là gây khó khăn trong quá trình CNH_HĐH hiện nay. Điều đó đòi hỏi nhà nước cần phải có những biện pháp chính sách phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả huy động và sử dụng vốn trong nước, tích cực thu hút vốn nước ngoài. Chương III Những giải pháp nhằm thu hút và sử dụng hiệu quả Nguồn vốn đầu tư ở Việt nam I/ Nguyên nhân làm giảm hiệu quả huy động và sử dụng vốn tại việt nam ở tầm vĩ mô môi trường pháp luật tại việt nam: + hệ thống pháp luật của việt nam còn nhiều bất cập, thiếu, yếu, kém, chồng chéo, thiếu tính đồng bộ, chưa đủ mạnh để răn đe, cảnh cáo.chưa thiết thực để giải quyết các mâu thuẫn trong hoạt động đầu tư + Các chính sách, thủ tục hành chính còn rườm rà, “hành là chính”, chưa được sửa đổi phù hợp với thực tế tình hình mới -công tác quy hoạch đầu tư chưa được chú trọng và còn bất hợp lý. Quá trình xây dựng kế hoạch phát triển ngành vùng còn chưa căn cứ vào thực tế cung cầu thị trường, điều này dẫn đến hoạt động đầu tư chồng chéo, thất thoát nhiều, hiệu quả đầu tư giảm. -Cơ sở hạ tầng,vật chất cũ, yếu kém thiếu sự đầu tư cho các trang thiết bị hiện đại. - Đội ngũ quản lý , giám sát còn thiếu lực lượng, chuyên môn, năng lực hạn chế - Thị trường kinh tế thế giới nói chung và Việt nam nói riêng luôn chứa đựng nhiều rủi ro + Lạm phát tăng cao, xuất hiện những đợt lạm pháp lên đến hai con số + Lãi suất và tỉ giá luôn ở mức cao + Hiên tượng đầu cơ nhằm đẩy giá của một số mặt hàng lên cao gây biến động xầu đến nền kinh tế Ở tầm vi mô Với doanh nghiệp Nhà nước tình hình tài chính thiếu minh bạch,thiếu lành mạnh: do năng lực của các công ty có hạn song các khoản nợ phải trả và khoản thu khác quá lớn, nợ xấu dần một tăng khiến các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn và tập trung nhiều vào trả nợ dẫn đến khả năng tiếp cận các nguồn vốn, khả năng mở rộng đầu tư, đổi mới công nghệ ít, hiệu quả vốn đầu tư không cao. Quy mô vồn nhỏ, dài trải: hiện nay Trình độ lao động, ý thức tổ chức của lao động còn kém, chưa đạt đến độ chuyên nghiệp Trình độ quản lí của đội ngũ cán bộ và trình độ tay nghề của CBCNV trong doanh nghiệp nhà nước còn yếu kém: Trình độ của một bộ phận không ít cán bộ điều hành quản lý doanh nghiệp chưa đáp ứng được yêu cầu của cơ chế thị trường, gây suy giảm, thất thoát trong sử dụng vốn đầu tư. Công tác qui họach và lập dự án đầu tư trong các doanh nghiệp nhà nước thiếu chuyên nghiệp, chưa có nghiên cứu một cách chuyên sâu dẫn đến đầu tư kém hiệu quả Với doanh nghiệp FDI Nhiều doanh nghiệp đầu tư FDI vào Việt nam không đủ năng lực, lợi dụng hành lang pháp lý thông thoáng của Việt nam, tạo nên các bong bóng dự án trên bản đồ dự án đầu tư FDI tại Việt nam, gây thất thoát, lãng phí và khó khăn trong khâu quản lý giám sát. Hiện tượng chuyển giá giữa các doanh nghiệp FDI. Nhiều doanh nghiệp FDI không quan tâm đúng mức đến đầu tư đào tạo lao động, thay đổi dây chuyền công nghệ dẫn đến làm ăn thua lỗ, kém hiệu quả. II/ Giải pháp nhằm thu hút và sử dụng hiệu quả nguồn vốn đầu tư tại việt nam Ở tầm vĩ mô : *) Duy trì sự ổn định về an ninh chính trị, kinh tế, xã hội, đây là vấn đề vô cùng quan trọng trong tình hình bất ổn leo thang trong xu hướng toàn cầu hóa hiện nay,cũng như có ảnh hưởng rất lớn đến khả năng sinh lợi của các nhà đầu tư. *)Tạo lập, duy trì tăng trưởng nhanh, bền vững cho nền kinh tế: Trong dài hạn, năng lực tăng trưởng của nền kinh tế là yếu tố quan trọng xác định triển vọng huy động vốn đầu tư một cách hiệu quả. Vấn đề liên quan đến một nguyên tắc chủ đạo trong việc thu hút vốn đầu tư. Vốn đầu tư càng được sử dụng hiệu quả thì khả năng thu hút của nó càng lớn. khi năng lực tăng trưởng được đảm bảo thì năng lực tích lũy của nền kinh tế sẽ có khả năng gia tăng. Khi đó qui mô của các nguồn vốn trong nước sẽ được cải thiện. Thứ hai, triển vọng tăng trưởng và phát triển càng cao sẽ thu hút các nguồn vốn đầu tư nước ngoài khác. *) Đảm bảo ổn định môi trường kinh tế vĩ mô: Sự ổn định của môi trường kinh tế vĩ mô luôn là điều kiện tiên quyết của mọi ý định và hành vi đầu tư. Vì vậy, đòi hỏi đảm bảo sự an toàn vốn và khả năng sinh lợi của vốn. + Đảm bảo sự an toàn về vốn: đòi hỏi môi trường kinh tế vĩ mô ổn định, không gặp rủi ro do yếu tố chính trị hay môi trường kinh doanh gây ra + Khả năng sinh lợi của vốn: ổn định kinh tế vĩ mô phải gắn với năng lực tăng trưởng của nền kinh tế. Nói cách khác, nền kinh tế chủ động tạo ra tăng trưởng, tạo cơ sở cho sự phát triển và bền vững.Để làm được điều này cần sự điều tiết của chính phủ trong hoạt động kinh tế vĩ mô → ổn định tiền tệ: kiềm chế lạm phát, và khắc phục hậu quả của tình trạng giảm phát nếu xảy ra với nền kinh tế. Kiềm chế thâm hụt NSNN ở mức phù hợp → ổn định lãi suất và tỉ giá: không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động thu hút của các nguồn vốn đầu tư mà hai nhân tố này còn tác đọng đến dong chảycủa các nguồn vốn và mức lợi nhuận thu được tại một thị trường xác định *)Có hệ thống pháp lí hoàn thiện, tạo điều kiện thuận lợi, đảm bảo tính minh bạch, chính sách hợp lí phù hợp với tình hình kinh tế, đảm bảo khuyến khích cho các hoạt động thu hút và cung ứng vốn. +Tiếp tục hoàn thiện hệ thống Pháp luật Chính sách đầu tư theo hướng tạo thêm điều kiện thuận lợi , đảm bảo tính minh bạch và phù hợp với Thông lệ Quốc tế. + Các chính sách và giải pháp huy động vốn cho đầu tư phải gắn liền với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn và phải thực hiện được các nhiệm vụ của chính sách tài chính quốc gia. + Đảm bảo tương quan hợp lý giữa nguồn vốn đầu tư trong nước và nguồn vốn đầu tư nước ngoài.Quán triệt nguyên tắc: “Vốn trong nước là quyết định và vốn nước ngoài là quan trọng”. + Cần đa dạng hóa và hiện đại hóa các hình thức và phương tiện huy động vốn. *)Đơn giản hóa các thủ tục hành chính,hải quan, giảm các giấy tờ và cải tiến khâu đăng kí *) Đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng, đổi mới trang thiết bị kĩ thuật + Nâng cấp cơ sở hạ tầng như cung cấp điện , nước kết nối Internet là một trong những ưu tiên hàng đầu. Đặc biệt Nhà nước ta đặc biệt tập trung mạnh vào đầu tư cơ sở hạ tầng ,đảm bảo tốt các công trình cơ sở hạ tầng , kĩ thuật ( đường, điện , nước, kỹ thuật thông tin liên lạc..) đến tận đường vào các khu công nghiệp. * )Đầu tư và đào tạo lại lực lượng lao động của Việt Nam. Đáp ứng yêu cầu của các nhà đầu tư nước ngoài về chất lượng và kỷ luật lao động. Nâng cao trình độ chuyên môn cho các công chức Nhà nước ở các cấp liên quan đến công tác quản lý các hoạt dộng của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.Về lâu dài, ngay từ bây giờ Nhà nước cần phải có những chính sách đón đầu giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực có trình độ kĩ thuật , kỹ năng kinh doanh cao phù hợp với yêu cầu quốc tế. 2. Ở tầm vi mô: đối với từng nguồn vốn cụ thể a. Đối với nguồn vốn trong nước. */ vốn ngân sách nhà nước: chính phủ cần tích cực, chủ động với các bộ ngành địa phương có liên quan, già sóat, sửa đổi, bổ sung các chính sách, tập trung thu hút vốn, thúc đẩy, khuyến khích sản xuất kinh doanh. Từng bước điều chỉnh cơ cấu nguồn thu ngân sách theo hướng tăng tỉ trọng các nguồn thu trong nước, giảm tỉ trọng các nguồn thu chịu ảnh hưởng, yếu tố thị trường ngòai nước như thuế xuất-nhập khẩu. Chính sách thuế: Triển khai có hiệu quả luật quản lý thuế, đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, xử phạt nặng các hành vi trốn thuế, phối hợp với các cơ quan chức năng, tổ chức thu dứt điểm các khỏan thuế còn nợ đọng, giảm bớt các hình thức bao cấp như thuế ưu đãi, miễn giảm thuế; tăng các khỏan thu thuế từ tiêu dùng, bất động sản. Một số loại chính sách chi tiêu cần được điều chỉnh hợp lý , tăng chi cho đầu tư phát triển nhằm xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển KH-CN, nguồn nhân lực… tiến hành xóa bỏ hòan tòan các hình thức bao cấp các doanh nghiệp nhà nước, thông qua ngân sách. Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, tham nhũng, thực hiện chế độ công khai, công khai, tài chính đối với các cấp NSNN. Tăng thu ngân sách bằng cho thuê đất đai, công thổ quốc gia cho các doanh nghiệp trong và ngòai nước thuê, đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. Huy động vốn bằng phát hành trái phiếu chính phủ theo hướng chuyên nghiệp, gắn với thị trường, và từng bước phù hợp gắn với thông lệ quốc tế.  */ Đối với DNNN Thứ nhất, tập trung vốn vào các công trình trọng điểm, có hiệu quả cao, để đảm bảo an tòan vốn và tăng vốn, nâng cao trách nhiệm của nhà đầu tư và người sử dụng vốn nhà nước. Xây dựng và lập dự án cụ thể, nên huy động vốn điều lệ và phát hành chứng khóan. Nên thuê máy móc thiết bị, CN-KT để giảm chi phí đầu tư */Đối với doanh nghiệp tư nhân- hộ gia đình. Có chính sách lãi suất hợp lý, kíck thích dân cư, tăng tỉ lệ tiền gửi tiết kiệm. Phát triển, hòan thiện hệ thống ngân hàng, các tổ chức bảo hiểm tín dụng, nhằm thu hút tiết kiệm từ dân cư. Hòan thiện bộ máy, giảm chi phí, thủ tục, họat động của các trung gian tài chính. Xã hội hóa họat động đầu tư, cho phép nhà đầu tư tư nhân tham gia vào các ngành trước đây là độc quyền của nhà nước, nhằm tối ưu hóa hiệu quả đầu tư tòan xã hội b. Đối với nguồn vốn đầu tư nước ngoài * Giải pháp với vấn đề huy động và sử dụng FDI : Nghiên cứu và áp dụng hai hình thức mua lại và sáp nhập ( M&A, Cross Boder Merger and Acquisition ) vào thực tế nước ta để mở rộng hoạt động kinh tế mới và thu hút vốn đầu tư nước ngoài , vì đây là một động lực của nguồn vốn đầu tư nước ngoài hiện nay. Nghiên cứu và áp dụng một số hình thức đầu tư mới như mô hình công ty mẹ - con ( Holding Company) .công ty hợp doanh ... để tăng thêm sức hấp dẫn cho thị trường đầu tư Việt Nam. Trực tiếp áp dụng các biện pháp làm đơn giản hóa các thủ tục hải quan , giảm giấy tờ và cải tiến khâu đăng kí thủ tục hải quan, thông quan điện tử đối với hàng xuất – nhập khẩu. Hoàn chỉnh và liên tục cập nhập website Hải Quan để phổ biến rộng rãi các chế độ chính sách. -Tăng cường hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu. Không để các doanh nghiệp này bị áp đặt thuế cao, có cơ chế phân bổ quota bình đẳng và kịp thời. Đẩy mạnh công tác hoạt động xúc tiến đầu tư. Nhằm phát triển các địa bàn trọng điểm. Tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. * Giải pháp cho việc huy động và sử dụng nguồn vốn ODA : Để góp phần nâng cao hơn nữa hiệu quả trong việc huy động và sử dụng nguồn vốn ODA tại Việt nam chúng ta cần : Thứ nhất, phải có quan điểm và cái nhìn đúng đắn về nguồn vốn ODA. Đây không phải là nguồn vốn cho không. Mặc dù có một tỉ lệ cho vay mà không hoàn lại ( là 20% ) nhưng phần lớn là vốn vay ( 80%). Vì vậy, nếu vay mà sử dụng không có hiệu quả thì gánh nặng nợ quốc gia sẽ ngày càng trầm trọng.Do đó, cần có một cái nhìn đúng đắn từ Chính phủ, các bộ ban ngành từ đó có kế hoạch và thẩm định dự án một cách cụ thể để nâng cao hiệu quả sử dụng của nguồn vốn này.Xây dựng kế hoạch trả nợ chi tiết, cụ thể không tạo áp lực trả nợ cho Ngân sách nhà nước. Thứ hai , lãi suất ODA cho vay thường là thấp nhưng có xu hướng ngày càng tăng lên. Hơn nữa đây là lãi suất vay ngoại tệ nên phải tính thêm phần lãi suất phần giảm giá của Việt nam Đồng theo công thức : Lãi suất của khoản vay ngoại tệ = Lãi suất ngoại tệ + sự giảm giá của nội tệ. Do đó, lãi suất sẽ không quá thấp như chúng ta tưởng nếu tính theo công thức này. Vì thế, khi nhận một nguồn vốn ODA chúng ta cần tính toán sự trượt giá của đồng Việt nam trong tương lai để có quyết định đúng đắn. Thứ ba, cùng với việc thu hút ODA là nguồn vốn đối ứng trong nước. Cần khắc phục tư tưởng ỷ lại , trông chờ vào nguồn vốn ngân sách nhà nước, vào nguồn vốn Trung Ương. Hiện nay một số địa phương, đơn vị xem đây là nguồn vốn cấp phát của ngân sách nhà nước nên xin càng được nhiều càng tốt không quan tâm hiệu quả sử dụng. Vì vậy, cần đa dạng hóa nguồn vốn đối ứng và chỉ rõ trách nhiệm của cơ quan , đơn vị tiếp nhận nguồn vốn ODA để góp phần nâng cao trách nhiệm trong vấn đề sử dụng vốn ODA. Thứ 4, để phát huy vai trò của ODA trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng , kinh tế - xã hội, phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, chúng ta cần xây dựng kế hoạch thu hút và sử dụng vốn ODA một cách hợp lí tránh đầu tư dàn trải , manh mún nhưng cũng không nên tập trung quá nhiều vào một địa phương hay một số ngành dẫn đến mất cân đối trong quá trình phát triển bền vững quốc gia. Và cuối cùng là cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các Bộ, ngành.địa phương và chủ đầu tư để nâng cao tỷ lệ giải ngân trên cơ sở đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, rút ngắn thời gian xây dựng nhanh chóng đưa công trình vào khai thác, sử dụng là một việc làm hết sức cần thiết và quan trọng để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư. KẾT LUẬN Giữa nguồn vốn trong nước và nguồn vốn nước ngoài tồn tại mối quan hệ hữu cơ với nhau. Mỗi nguồn đều có tác động tích cực hoặc hạn chế tới việc huy động, hiệu quả sử dụng và mức đóng góp cho sự phát triển của nguồn vốn còn lại. Biểu hiện đó có thể là những tác động trực tiếp hoặc gián tiếp qua các kênh như : lao động , chuyển giao công nghệ và cạnh tranh ổn định môi trường vĩ mô chung cho sự vận động của cả hai nguồn vốn...Và chính mối quan hệ qua lại này đã vô hình chung tạo cho nền kinh tế Việt nam một sự vận động một cách linh hoạt hơn.Góp phần vô cùng quan trọng đến sự tăng trưởng và phát triển kinh tế Việt nam. Vì thế để có một chiến lược phát triển kinh tế lâu dài, tăng trưởng bền vững theo định hướng kinh tế xã hội chủ nghĩa chúng ta cần phải có những chiến lược kết hợp và sử dụng hai nguồn vốn này một cách hợp lí nhất , khắc phục nhưng nhược điểm, hạn chế để đạt được hiệu quả toàn diện. Tài liệu tham khảo 1. Giáo trình kinh tế đầu tư 2. Giáo trình tài chính tiền tệ 3. Báo điện tử:Chính phủ nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 4. Báo điện tử Vietnamnet, dantri, thời báo 24h, vietbao... 5. Tạp chí kinh tế phát triển 6. Thời báo kinh tế 7. Tạp chí tài chính tiền tệ 8. Tạp chí cộng sản 9. Nghiên cứu kinh tế 10.trang wattpad: 11. Nguồn vốn trong doanh nghiệp. Yahoo.360plus 12. Tài liệu thực trạng mối quan hệ giữa hai nguồn vốn Trieufile.com Và các tài liệu tham khảo khác.