Vấn đề cốt lõi nhận thức đúng đắn vai trò của ngành dịch vụ cũng như nắm bắt được tính quy luật để phát triển dịch vụ toàn xã hội là rất quan trọng để tạo điều kiện phát triển ngành dịch vụ. Nhận thứ được vấn đề đó nhà nước & các cấp lãnh đạo phải có các biện pháp phân chia trách nhiệm rõ ràng để quản lý ngành. Tránh tình trạng hiện nay quản lý theo sự phân chia trách nhiệm giữa các cơ quan chức năng và các cấp chính quyền gây ra nhiều nhược điểm: ngành có sự chồng chéo trong quản lý, ngành thì chưa có cơ quan nào quản lý hoặc cơ chế chủ quản hiện nay dẫn đến tình trạng cỏ quan quản lý can thiệp sâu & làm sai lệch các quan hệ kinh tế, bóp méo quan hệ các quan hệ giao dịch dịch vụ
33 trang |
Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 1462 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Tăng trưởng việc làm và tăng trưởng kinh tế ngành dịch vụ theo ngành,vùng và hình thức sở hữu trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Việt nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Ch¬ng I : ViÖc lµm vµ t¨ng truëng ngµnh dÞch vô theo ngµnh, vïng,
h×nh thøc së h÷u.
I.Lêi më ®Çu:
ViÖt Nam trong nh÷ng thµnh tùu cña 20 n¨m ®æi míi võa qua cã sù ®ãng gãp quan träng cña khu vùc dÞch vô. Sù t¨ng trëng khu vùc dÞch vô kh«ng nh÷ng cã ®ãng gãp quan träng trong viÖc t¨ng trëng GDP mµ cßn trong rÊt nhiÒu lÜnh vùc x· héi kh¸c : ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi th«ng qua nhãm dÞch vô qu¶n lý hµnh chÝnh c«ng; ph¸t triÓn khu vùc dÞch vô cã t¸c ®éng râ rÖt ®Õn b¶o vÖ m«i trêng, ®îc coi nh mét ngµnh c«ng nghiÖp s¹ch. §Æc biÖt h¬n, khu vùc dÞch vô còng cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn v¨n ho¸ th«ng qua c¸c dÞch vô v¨n ho¸ nh : xuÊt b¶n, ®iÖn ¶nh, th viÖn, nghÖ thuËt biÓu diÔn,… H¬n n÷a ngµnh dÞch vô níc ta lµ mét ngµnh cã nhiÒu tiÒm n¨ng, lµ khu vùc kinh tÕ lín nhÊt trong viÖc huy ®éng, liªn kÕt & ph¸t huy mäi nguån lùc cña nÒn kinh tÕ ®Ó t¹o ra gi¸ trÞ gia t¨ng míi . Bªn c¹nh nh÷ng lîi Ých trªn, khu vùc dÞch vô cßn lµ ngµnh gi¶i quyÕt ®îc ®«ng ®¶o lùc lîng lao ®éng d«i d trong nÒn kinh tÕ, gi¶i quyÕt mét phÇn ®¸ng kÓ ¸p lùc thÊt nghiÖp trong nÒn kinh tÕ, n©ng cao chÊt lîng ®êi sèng nh©n d©n. NhÊt lµ trong giai ®o¹n hiÖn nay, níc ta ®· nhËp tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO th× vai trß ngµnh dÞch vô cµng træ nªn quan träng. NhËn thøc ®îc vai trß quan träng cña ngµnh dÞch vô còng nh vÊn ®Ò viÖc lµm ®Ì nÆng trong nÒn kinh tÕ, t«i xin nghiªn cøu ®Ò tµi: “T¨ng trëng viÖc lµm vµ t¨ng trëng kinh tÕ ngµnh dÞch vô theo ngµnh,vïng vµ h×nh thøc së h÷u trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN ViÖt nam”.
Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ò tµi, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù híng dÉn tËn t×nh cña PGS. TS Mai Quèc Ch¸nh. Tuy nhiªn do kiÕn thøc cßn h¹n chÕ nªn bµi cña em cßn mét sè sai sãt. Em rÊt mong nhËn ®îc sù gãp ý & söa ch÷a cña thÇy.
II. Kh¸i niÖm chung vÒ viÖc lµm:
1. Kh¸i niÖm viÖc lµm:
Theo Bé luËt Lao ®éng níc Céng hoµ x· h«i chñ nghÜa ViÖt Nam :
“ Mäi ho¹t ®éng lao ®éng t¹o ra thu nhËp, kh«ng bÞ ph¸p luËt ng¨n cÊm gäi lµ viÖc lµm.”
Theo nh÷ng quy ®Þnh trong Bé luËt:
“ Ngêi cã viÖc lµm lµ ngêi tham gia vµo ho¹t ®éng lao ®éng t¹o ra thu nhËp, kh«ng bÞ ph¸p luËt cÊm vµ ngêi ®ã cã thÓ tù lµm viÖc , lµm c«ng ¨n l¬ng hoÆc lµm viÖc gia ®×nh nhng kh«ng hëng tiÒn c«ng , tiÒn lu¬ng.”
“ T¨ng trëng lµ sù gia t¨ng sè lîng viÖc lµm trong nÒn kinh tÕ xÐt trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh.”
2. ChØ tiªu ®¸nh gi¸ viÖc lµm.
2.1. TØ lÖ (sè ngêi) lao ®éng cã viÖc lµm tõ 15 tuæi trë nªn trong nÒn
kinh tÕ.
- TØ lÖ chung = Sè l® cã viÖc lµm 15 tuæi trë nªn/ lùc lîng lao ®éng.
- TØ lÖ theo ngµnh, vïng, HTSH
= Sè viÖc lµm trong tõng ph©n ngµnh, tõng vïng, tõng HTSH/
tæng sè viÖc lµm c¶ níc ph©n theo ngµnh, vïng HTSH t¬ng øng.
2.2. ChØ tiªu ®¸nh gi¸ t¨ng trëng viÖc lµm:
- XÐt tØ lÖ: Sè viÖc lµm n¨m sau/ sè viÖc lµm n¨m tríc ®ã
Theo thèng kª tõng vïng, ngµnh, h×nh thøc së h÷u.
III. Kh¸i niÖm chung vÒ t¨ng truëng dÞch vô.
1. Kh¸i niÖm t¨ng trëng dÞch vô.
Dùa vµo c¸ch tiÕp cËn lµ c¨n cø sù kh¸c biÖt gi÷a dÞch vô vµ hµnh ho¸, nhµ nghiªn cøu TS . Hå V¨n VÜnh ®a ra kh¸i niÖm:
“ DÞch vô lµ toµn bé c¸c ho¹t ®éng nh»m ®¸p øng nhu cÇu nµo ®ã cña con ngêi mµ s¶n phÈm cña nã tån t¹i díi h×nh th¸i phi vËt thÓ.”
“ T¨ng trëng dÞch vô lµ sù gia t¨ng tØ träng ngµnh dÞch vô trong GDP trong mét kho¶ng thêi gian hay thêi k× nhÊt ®Þnh.”
Tuy nhiªn cã nhiÒu c¸ch tiÕp cËn ®Ó ®¸nh gi¸ t¨ng trëng dÞch vô.
2. C¸c chØ tiªu ®o lêng t¨ng truëng dÞch vô
2.1. TØ lÖ % ngµnh dÞch vô trong c¬ cÊu ngµnh: c«ng nghiÖp, n«ng
nghiÖp, dÞch vô.
TÝnh tØ träng ngµnh dÞch vô trong c¬ cÊu 3 ngµnh n«ng c«ng nghiÖp.
Tõ tØ träng n¨m sau- tØ träng n¨m tríc ®Ó tÝnh sù gia t¨ng ngµnh
dÞch vô trong nÒn kinh tÕ.
2.2. TØ lÖ ®ãng gãp cña ngµnh dÞch vô vµo GDP trong c¬ cÊu 3 ngµnh
chÝnh: n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, dÞch vô.
TÝnh theo % hoÆc tØ ®ång ®Ó ®¸nh gi¸ thu nhËp cña ngµnh dÞch vô vµo
GDP cña c¶ níc theo tõng n¨m.
2.3. Tèc ®é t¨ng trëng hµng n¨m vµ b×nh qu©n giai ®o¹n cña ngµnh
dÞch vô.
Tèc ®é t¨ng trëng hµng n¨m = (tØ träng trong GDP n¨m sau- tØ
träng trong GDP n¨m tríc)/ tØ träng trong GDP n¨m tríc.
- Tèc ®é t¨ng trëng giai ®o¹n = Tèc ®é t¨ng trëng hµng n¨m c¶
giai ®o¹n/ sè n¨m.
IV. Mèi quan hÖ t¨ng truëng viÖc lµm vµ t¨ng trëng ngµnh dÞch vô.
1. T¸c ®éng t¨ng truëng dÞch vô tíi t¨ng trëng viÖc lµm.
- T¨ng trëng dÞch vô t¸c ®éng lµm t¨ng sè lîng viÖc lµm: t¨ng trëng ngµnh dÞch vô, ®a d¹ng ho¸ c¸c ngµnh dÞch vô hÊp thu phÇn lín lao ®éng d«i d cña khu vùc n«ng nghiÖp & c«ng nghiÖp trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, ®« thÞ ho¸ vµ t¸i c¬ cÊu doanh nghiÖp c¸c quèc gia, gi¶m bít ¸p lùc t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp gia t¨ng trong nÒn kinh tÕ.
+ N«ng nghiÖp n«ng th«n: xuÊt hiÖn nhiÒu ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp ®ßi hái ph¶i cã c¸c dÞch vô ®Çu vµo nh vËn t¶i, kho b·i, viÔn th«ng , th¬ng m¹i,…Sù ®a d¹ng ®ã dÉn ®Õn sù ®a d¹ng ho¸ nghÒ nghiÖp cu¶ ngêi d©n n«ng th«n, sè ngêi n«ng th«n kh«ng lµm n«ng nghiÖp gia t¨ng c¶ vÒ sè lîng & tØ träng. Qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch lao ®éng cã viÖc lµm nµy lµ tÊt yÕu & ch¾c ch¾n ®îc diÔn ra m¹nh mÏ trong thêi gian tíi.
+ Ngµnh c«ng nghiÖp: khu vùc dÞch vô gi¶i quyÕt rÊt nhiÒu viÖc lµm cho lao ®éng d«i d ph¸t sinh tõ qu¸ tr×nh t¸i c¬ cÊu c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ, nhÊt lµ víi khu vùc DNNN cã nÒn kinh tÕ ®ang chuyÓn ®æi. Mét sè ngµnh dÞch vô cã chi phÝ gia nhËp thÞ trêng thÊp, ®é linh ho¹t cao nh b¸n lÎ, söa ch÷a ®éng c¬, ®å dïng c¸ nh©n, vËn t¶i…vµ sù ra ®êi cña rÊt nhiÒu doanh nghiÖp dÞch vô trong ®ã cã 3/4 sè doanh nghiÖp díi 5 lao ®éng & 1/2 doanh nghiÖp dÞch vô cã vèn ®Çu t díi 1 tû ®ång t¹o ra rÊt nhiÒu viÖc lµm & thu nhËp cho ngêi lao ®éng.
- T¨ng trëng dÞch vô t¸c ®éng lµm t¨ng chÊt lîng viÖc lµm: t¨ng trëng chÊt lîng viÖc lµm thÓ hiÖn qua thu nhËp cña ngêi lao ®éng tõ viÖc lµm ®ã còng nh tr×nh ®é n¨ng lùc cña ®éi ngò lao ®éng, DÞch vô ph¸t triÓn ®i kem víi ph¸t triÓn c¸c ph©n ngµnh y tÕ, gi¸o dôc,…n©ng cao tr×nh ®é lao ®éng c¶ vÒ thÓ lùc vµ trÝ lùc. §ång thêi sù chuyÓn dÞch lao ®éng sang ng¸nh phi n«ng nghiÖp sÏ n©ng cao thu nhËp tõ viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. Bªn c¹nh ®ã trong ngµnh dÞch vô víi sù ra ®êi cña c¸c ngµnh dÞch vô chÊt lîng cao kh«ng nh÷ng ®em l¹i thu nhËp cao cho ngêi lao ®éng mµ cßn cho GDP c¶ níc.
2. T¸c ®éng t¨ng truëng viÖc lµm tíi t¨ng trëng ngµnh dÞch vô.
- T¨ng trëng viÖc lµm & t¨ng trëng dÞch vô cã mèi quan hÖ chÆt chÏ, khi nhu cÇu t×m kiÕm viÖc lµm trong lùc lîng lao ®éng t¨ng th× thóc ®Èy s¸ng t¹o nhiÒu ngµnh nghÒ míi ra ®êi, ®Æc biÖt trong giai ®o¹n hiÖn nay th× chñ yÕu lµ ngµnh dÞch vô: trung t©m t vÊn viÖc lµm, héi chî viÖc lµm,.. c¸c ngµnh nghÒ kh¸c phuch vô nhu cÇu ngêi d©n.
Bªn c¹nh ®ã, sù gia t¨ng viÖc lµm , nhiÒu ngêi lao ®éng co thu nhËp cao h¬n nªn nhu cÇu ch¨m sãc còng t¨ng lªn kÐo theo sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÕ sè lù¬ng & chÊt lîng ngµnh dÞch vô ®Ó ®¸p øng nhu cÇu x· héi nh : y tÕ, gi¸o dôc, giao th«ng vËn t¶i, viÔn th«ng, ng©n hµng,...
3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng t¨ng trëng viÖc lµm & t¨ng trëng kinh tÕ ngµnh
dÞch vô.
3.1.ChiÕn lîc t¨ng trëng.
ChiÕn lîc ph¸t triÓn do §¶ng & Nhµ níc ®Ò ra cã vai trß quan träng trong viÖc ®Þnh híng ®i kÌm víi c¸c chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra.
- Theo V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII ®Ò ra môc tiªu ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô trong giai ®o¹n 1996-2000 tËp trung vµo c¸c lÜnh vùc vËn t¶i, th«ng tin liªn l¹c, th¬ng m¹i, du lÞch, c¸c dÞch vô tµi chÝnh, ng©n hµng, c«ng nghÖ, ph¸p lý,..
Tèc ®é t¨ng gi¸ trÞ dÞch vô b×nh qu©n hµng n¨m 12-13%, chiÕm tØ träng 45-46%.
- Theo v¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX ®· ®Ò ra ph¬ng híng, môc tiªu ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô & gi¶i quyÕt viÖc lµm giai ®o¹n 2001- 2005: + Gi¸ trÞ dÞch vô t¨ng 7.5%/ n¨m.
+ TØ träng ngµnh dÞch vô 41-42%
§a d¹ng ho¸ c¸c ngµnh dÞch vô, më réng thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm dÞch vô. Ph¸t triÓn th¬ng m¹i c¶ néi th¬ng & ngo¹i th¬ng, t¹o liªn kÕt gi÷a c¸c vïng trong níc, t¨ng tæng møc b¸n lÓ hµng ho¸ 11-14%/n¨m. §ång thêi chó träng ph¸t triÓn mét sè ph©n ngµnh chÝnh: n©ng cao chÊt lîng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng du lÞch, n©ng cao chÊt lîng, t¨ng khèi lîng an toµn cho vËn t¶i hµnh kh¸ch & hµng ho¸, nhÊt lµ ë c¸c thµnh phè lín Hµ Néi, Tp Hå ChÝ Minh.
N©ng cao chÊt lîng bu chÝnh viÔn th«ng. N¨m 2005 ®¹t 7- 8 m¸y/100 d©n.
- Theo chØ thÞ sè 49/2004/CT_TTg n¨m 2004 cña thñ tíng ChÝnh phñ vÒ ph¸t triÓn dÞch vô trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m 2006-2010 ghi râ: PhÊn ®Êu ®¹t tèc ®é t¨ng trëng dÞch vô cao h¬n tèc ®é t¨ng trëng chung cña nÒn kinh tÕ mµ c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®Þa ph¬ng m×nh ®Ó ®a ra môc tiªu thÝch hîp, t¨ng dÇn tØ träng dÞch vô trong GDP, tiÕn tíi n¨m 2010 ®¹t 45%. Tèc ®é t¨ng trung b×nh cña khu vùc dÞch vô t¨ng h¬n khu vùc s¶n xuÊt 1.46 lÇn, nhanh h¬n tèc ®é t¨ng trung b×nh GDP lµ 1.22 lÇn.
TØ träng khu vùc dÞch vô ®¹t 42-43%.
Sè lao ®éng gi¶i quyÕt viÖc lµm hµng n¨m kho¶ng 1.7- 2.0 tr ngêi. Trong ®ã 0.9 tr lao ®éng ph¶i do khu vùc dÞch vô t¹o viÖc lµm nhng tèc ®é t¨ng trëng hiÖn nay th× mçi n¨m còng thu hót thªm kho¶ng 0.5 tr lao ®éng.
Muèn thu hót thªm 0,9 tr lao ®éng th× ph¶i ®¹t tèc ®é t¨ng trëng
11-12%/n¨m.
3.2. Vèn ®Çu t.
Muèn t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, sö dông tèi ®a vµ cã hiÖu qu¶ nguån nh©n lùc ®ßi hái ph¶i lùa chän m« h×nh t¨ng trëng & ph¸t triÓn kinh tÕ cho phï hîp. ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay m« h×nh “®Çu t – t¨ng trëng kinh tÕ” lµ rÊt ®óng ®¾n. V× níc ta thu nhËp quèc d©n cßn Ýt , tèc ®é t¨ng trëng chËm trong khi tèc ®é t¨ng trëng d©n sè cßn cao, tØ lÖ tÝch lòy tõ thu nhËp qu«c d©n cha ®¸ng kÓ nªn ph¶i t¹o vèn , thu hót vèn ®Çu t tõ bªn ngoµi n÷a. NhÊt lµ trong khu vùc dÞch vô cÇn nguån vèn t¬ng ®èi lín cho c¸c ngµnh dÞch vô n©ng cao quy m« & ch©t lîng. Bªn c¹nh ®ã m« h×nh “®Çu t – t¨ng trëng kinh tÕ ’’ t¹o ®îc nhiÒu vÖc lµm do mèi liªn hÖ chÆt chÏ gi÷a vèn & nh©n lùc. Tèc ®é t¨ng quy m« cña vèn ®Çu t sÏ thóc ®Èy trùc tiÕp tèc ®é & quy m« cña viÖc thu hót c¸c nguån nh©n lùc vµo ho¹t ®éng kinh tÕ.
+ C«ng thøc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®Çu t : Tû träng vèn ®Çu t/
tû träng ®ãng gãp GDP
HÖ sè ®Çu t/ Gi¸ trÞ gia t¨ng.
Trong giai ®o¹n 2001-2005, ®Çu t cho mét sè nh©n ngµnh dÞch vô chiÕm 43% theo dù tÝnh tæng sè vèn ®Çu t toµn x· héi.
3.3. §Çu t nguån lùc con ngêi
Trong m« h×nh t¨ng trëng kinh tÕ hiÖn ®¹i Y= F( K,L,R,T) th× con ngêi lµ nh©n tè kh«ng thÓ thiÕu cho ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh t¨ng trëng vµ ngµy cµng trë nªn v« cïng quan träng.
NhÊt lµ trong thêi k× héi nhËp hiÖn nay, ngµnh dÞch vô muèn n©ng cao c¶ vÒ sè lîng & chÊt lîng kh«ng chØ ®ßi hái nguån nh©n lùc cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao mµ cßn ph¶i cã kÜ n¨ng giao tiÕp tèt nªn viÖc ®Çu t cho ®µo t¹o lµ v« cïng cÇn thiÕt. Bªn c¹nh ®ã, viÖc n©ng cao ®Çu t cho nguån nh©n lùc cã thÓ lùc, trÝ lùc tèt h¬n më ra nhiÒu c¬ héi viÖc lµm cho ngêi lao ®éng h¬n, gi¶i quyÕt ¸p lùc viÖc lµm trong nÒn kinh tÕ.
Ch¬ng 2: Ph©n tÝch viÖc lµm & t¨ng trëng dÞch vô trong nÒn kinh tÕ
thÞ trêng ë ViÖt nam.
I. Thùc tr¹ng viÖc lµm & t¨ng truëng dÞch vô trong nÒn kinh tÕ thÞ
trêng ë ViÖt Nam.
1. Thùc tr¹ng t¨ng trëng viÖc lµm & t¨ng trëng dÞch vô theo vïng .
1.1. B¶ng ph©n tÝch sè liÖu:
1.2.NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ t¨ng trëng ngµnh dÞch vô & t¨ng trëng viÖc lµm.
* T¨ng trëng ngµnh dÞch vô:
Ph©n tÝch sè liÖu trªn t¨ng trëng ngµnh tÝnh theo doanh thu trong GDP cña ngµnh dÞch vô theo tïng vïng kh¸c nhau,
NhËn thÊy trong 10 n¨m võa qua, ngµnh dÞch vô ®¹t ®îc t¨ng trëng ®¸ng kÓ,
Tèc ®é t¨ng trëng c¸c vïng trong giai ®o¹n gÇn ®©y tï 2000-2006 cã tèc ®é t¨ng trëng cao vît bËc so vãi giai ®o¹n tríc ®ã: b×nh qu©n ®¹t tèc ®é t¨ng trëng19.65 so víi gia ®o¹n 1996-2000 chØ ®¹t 10.59%.
Trong giai ®o¹n nµy, tèc ®é t¨ng trëng c¸c vïng t¬ng ®èi ®ång dÒu nhau, vïng cao nhÊt §«ng b¾c ®¹t tèc ®é t¨ng trëng 27.67, vïng thÊp nhÊt B¾c trung bé lµ17.63. §©y lµ dÊu hiÖu ®¸ng mõng cho sù ph¸t triÓn ®ång ®Òu c¸c vïng, bíc tiÕn h¬n h¼n so víi giai ®o¹n tr¬c ®ã cã sù t¨ng trëng chªnh lÖch ®¸ng kÓ gi÷a vïng tèc ®é t¨ng trëng cao nhÊt & thÊp nhÇt gÇn 20%.
Trong sè c¸c vïng th× vïng , §bs. Hång, §«ng nam bé , §Bs, Cöu long lµ nh÷ng vïng chÝnh chiÕm tØ träng lín trong doanh thu cña ngµnh, h¬n thÕ n÷a tèc ®é t¨ng trëng c¸c vïng nµy rÊt cao, cã sù t¨ng trëng m¹nh mÏ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cho thÊy sù ®ãng gãp quan träng cña nh÷ng vïng nµy cho sù ph¸t triÓn cña nh÷ng vïng nµy cho sù ph¸t triÓn cña c¶ ngµnh mµ cÇn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t huy.
Ngoµi ra, cã nh÷ng vïng tuy chiÓm tØ träng thÊp nhng trong vµi n¨m gÇn ®©y tèc ®é t¨ng trëng rÊt cao nh: §«ng b¾c, T©y B¾c, T¨y Nguyªn , cao h¬n c¶ 3 vïng cã tØ träng lín nh ®· kÓ trªn cho thÊy xu híng ngµnh dÞch vô ®ang híng ®Çn lªn c¶ vïng cao, mäi vïng cña c¶ níc. Tuy nhiªn tØ träng ®ãng gãp cña nh÷ng ngµnh n¸y qu¸ thÊp nªn víi tèc ®é t¨ng trëng cao kh«ng thóc ®Èy ®îc nhiÒu cho t¨ng trëng ngµnh dÞch vô mµ ®ang rÊt cÊn cã c¸c ch×nh s¸ch ®Ó t¨ng cêng.Ngîc l¹i nh Duyªn h¶i Nam trung bé. tØ träng ®ãng gãi cho doanh thu lµ kh«ng nhá nhng tèc ®ä t¨ng trëng kh¸ thÊp cÇn t×m hiÓu nguyªn nh©n ®Ó ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng trëng.
*T¨ng trëng viÖc lµm:
Tèc ®é t¨ng trëng viÖc lµm trong ngµnh kh«ng ®îc m¹nh mÏ, trong giai ®o¹n gÇn ®©y, kh«ng ®ång ®Òu, cã nh÷ng vïn tiÕp tôc t¨ng trëng trong giai ®o¹n 2000-20006 nhng còng cß nhiÕu vïng tèc ®é t¨ng viÖc lµm gi¶m.
Trong ®ã ph¶I kÓ ®Õn vïng cã tØ träng viÖc lµm lín còng nh tèc ®é t¨ng trëng viÖc lµm ®Òu ®Æn vµ t¬ng ®èi cao lµ §Bs Hång cho thÊy tiÒm n¨ng gi¶I quyÕt viÖc lµm rÊt lín cña khu vùc n¸y. Trong khi §Bs. Cöu Long & §«ng nam bé, Tèc ®é t¨ng trëng viÖc lµm tuy thÊp nhng do d©n c ®«ng, diÖn tÝch réng lín nªn vÉn cã tØ träng cao trong viÖc lµm c¶ níc trong ngµnh dÞch vô. Ngîc l¹i T©y nguyªn & mét sè vïng kh¸c, Tèc ®ä t¨ng trëng cao nhÊt 11.41% trong 10 n¨m qua nhng do d©n c cßn Ýt v× lµ vïng nói nªn cha gi¶I quyÕt nhiÒu viÖc lµm cho ngµnh minh chøng tØ träng nhá trong viÖc lµm c¶ níc trong ngµnh.
* Mèi quan hÖ t¨ng trëng ngµnh dÞch vô & t¨ng trëng viÖc lµm.
Thèng kª, tÝch to¸n cho thÊy r»ng sù t¨ng trëng viÖc lµm cßn qu¸ thÊp hay thùc sù cha t¬ng xøng víi sù t¨ng trëng cña ngµnh. Trong 10 n¨m qua, tèc ®é t¨ng trëng cña ngµnh 23.32% theo doanh thu th× tèc ®é t¨ng trëng viÖc lµm 6.08% tøc lµ 1% t¨ng trëng ngµnh t¹o ra 0.26 % t¨ng trëng viÖc lµm.
§Æc biÖt trong nh÷ng nm gÇn ®© th× thùc tÐ nµy cµng nghiªm träng. HÖ sè co gi·n viÖc lµm- t¨ng trëng ngµnh cµng nhá, sù t¨ng tráng cµng chªnh lÖch.
XÐt riªng tõng vïng, §bs hång & T©y nguyªn lµ 2 vïng cã tèc ®é t¨ng trëng ngµnh & t¨ng trëng viÖc lµm cã sù t¬ng xøng lín nhÊt trong sè tÊt c¶ c¸c vïng,
Cho thÊy c¸c vïng nµy ph¸t triÓn c¸c ngµnh dÞch vô thu hót ®îc nhiÒu lao ®éng còng nh viÖc ®¸p øng nhu cÇu c«ng viÖc tèt h¬n.C¸c vïng cã sù chªnh lÖch lín nhÊt nh §«ng nam bé , §Bs.Cöu Long. Thùc tr¹ng trªn cho thÊy trong c¸c vïng nµy, ngµnh dÞch vô cha gi¶I quyÕt ®îc nhiÒu c«ng ¨n, viÖc lµm do ®Æc thï ph©n ngµnh cÇn Ýt lao ®éng hoÆc tr×nh ®é lao ®éng cßn cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu.
2. Thùc tr¹ng t¨ng trëng viÖc lµm & t¨ng trëng dÞch vô theo h×nh thøc
së h÷u: .
2.1. B¶ng ph©n tÝch sè liÖu:
2.2.NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ t¨ng trëng ngµnh dÞch vô & t¨ng trëng viÖc lµm.
T¨ng trëng ngµnh dÞch vô:
T¨ng trëng ngµnh cña c¸c h×nh thøc së hu trong giai ®o¹n võa qua ®Òu co sù t¨ng trëng m¹nh & ®ång ®Òu, giai ®o¹n 2000-2005 t¨ng trëng m¹nh mÏ h¬n giai ®o¹n tríc ®ã.
Trong ®ã khu vùc KT cã vèn ®Çu t níc ngoµi cã sù t¨ng trëng m¹nh mÏ trong giai ®o¹n. Tõ, ®Æc biÖt trong thêi gian gÇn ®©y2000-2005, doanh thu t¨ng víi tèc ®é t¨ng trëng 61.02%/ n¨m cho thÊy ngµnh dÞch vô níc ta ngµy cµng thu hót sù quan t©m cña níc ngoµi. Tuy nhiªn dï tèc ®é t¨ng trëng rÊt cao nhng do thµnh phÇn nµy cha cã thêi k× ph¸t triÓn l©u dµi nªn sù t¨ng trëng nµy ®ãng gãp kh«ng ®¸ng kÓ cho t¨ng trëng chung cña ngµnh, tØ täng doanh thu t¬ng ®èi nhá nhng trong thêi k× héi nhËp hiÖn nay, khu vùc nµy sÏ ®îc l¹o ®iÒu kiÖn & trë thµnh thµnh phÇn kinh tÕ rÊt cã tiÒm n¨ng rÊt lín trong t¬ng lai.
Sau ®ã lµ sù t¨ng trëng kh«ng kÐm & còng chiÕm tØ träng lín nhÊt trong doanh thu ngµnh cña khu vùc KT t nh©n cµng kh¼ng ®Þnh : trong thêi kÝ qu¸ ®é níc ta hiÖn nay, ngµnh dÞch vô ®ang híng rÊt nhiÒu vµo khu vùc nµy- trë thµnh khu vùc kinh tÕ chñ ®¹o & cã vÞ trÝ rÊt quan träng cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh.
Thµnh phÇn kinh tÕ nhµ níc cã qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi, tuy nhiªn ph©n tÝch sè liÖu cho thÊy tèc ®é t¨ng trëng dÞch vô khu vùc n¸y thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi sù t¨ng trëng cña 2 khu vùc cßn l¹i nªn tØ träng doanh thu gi¶m nhanh chãng nªn xu híng ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô kh«ng híng, kh«ng phï hîp víi viÖc lµm ¨n theo thµnh phÇn kinh tÕ nµy mµ cÇn sù linh ho¹t cña 2 thµnh phÇn kinh tÕ cãn l¹i.
* T¨ng trëng viÖc lµm:
ViÖc lµm t¹o ra trong ngµnh còng cã sù gia t¨ng m¹nh mÏ, cã xu híng t¨ng trong vßng 10 n¨m. Tèc ®é t¨ng viÖc lµm 2006/2000 rÊt lín ®¹t 10.67 % /n¨m nhng vÉn cßn chËm h¬n giai ®o¹n tríc ®ã t¨ng 23.51%/ n¨m tøc lµ t¨ng gÊp 2 lÇn & trong vßng 10 n¨m t¨ng trëng ®¹t 25.46%/n¨m t¬ng ®¬ng t¨ng gÇn 4 lÇn. §è còng lµ xu híng vËn ®éng chung cña c¶ 3 khu vùc thµnh phÇn kinh tÕ, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tèc ®é t¨ng trëng viÖc lµm ®ang gi¶m nhanh chãng,
Thµnh phÇn KT cã vèn ®Çu t níc ngoµi cã sù t¨ng trëng viÖc lµm m¹nh mÏ vµ vît bËc, ®Õn n¨m 2006/1996, ®¹t tèc ®é t¨ng trëng 247.9%/ n¨m .Tuy nhiªn thùc tÕ lµ chiÕm tØ träng qu¸ nhá t¬ng øng 3 n¨m 1996, 2000, 2006 lµ 0.49, 1.48% vµ 3.55%. Nh vËy lµ khu vùc nµy cha ®ãng gãp ®îc nhiÒu cho gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp trong nÒn kinh tÕ.
Khu vùc kinh tÕ t nh©n cã tèc ®é t¨ng trëng viÖc lµm tuy kh«ng cao so víi khu vùc cßn l¹i nhng chiÕm tØ träng kh«ng nhá trong viÖc lµm c¶ ngµnh trong c¶ níc . Tuy nhiªn nã vÉn lµ khu vùc cã nh÷ng ®ãng gãp v« cïng quan träng cho gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngµnh dÞch vô.
Khu vùc kinh tÕ Nhµ níc tuy tØ träng cã gi¶m trong n¨m 2000 nhng l¹i cã sù t¨ng lªn trong n¨m 2006 & tèc ®é t¨ng trëng trong 10 vÉn rÊt m¹nh mÏ 27.89/n¨m % ®øng thø 2 sau KV cã vèn ®Çu t níc ngoµi cho thÊy vÞ trÝ & tÇm quan träng cña khu vùc nµy trong nÒn kinh tÕ níc ta rÊt lín.
Mèi quan hÖ t¨ng trëng ngµnh dÞch vô & t¨ng trëng viÖc lµm.
NhËn thÊy tèc ®é t¨ng trëng ngµnh & t¨ng trëng viÖc lµm níc ta kh¸ t¬ng øng trong c¶ giai ®o¹n 10 n¨m qua: cø 1% t¨ng trëng ngµnh t¬ng øng1.20% t¨ng trëng viÖc lµm. Tuy nhiªn trong giai ®o¹n 1996-2000: 1% t¨ng trëng ngµnh kÐo theo 2.32% t¨ng trëng viÖc lµm nhng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cã xu hêng gi¶m xuèng ®¸ng kÓ cßn 0.64%/n¨m cho thÊy xu híng ngµnh nµy cµng ®µo th¶i nhiÒu lao ®éng , ®ßi hái lao ®éng tr×nh ®é thùc sù ®¸p øng yªu cÇu míi tèt h¬n.
Trong giai ®o¹n gÇn ®©y, Khu vùc kinh tÕ nhµ níc víi tèc ®é t¨ng trëng ngµnh kh«ng cao nhng tèc ®é t¨ng trëng viÖc lµm kh¸ cao cã thÓ thÊy trong ngµnh dÞch vô cßn rÊt nhiÒu ph©n ngµnh thuéc qu¶n lý nhµ níc nhng cha ®ùoc ph¸t triÓn thùc sù m¹nh mµ thùc tÕ lµ chØ sö dông nhiÒu lao ®éng nªn víi tØ träng lín, khu th× 1% t¨ng trëng khu vùc nµy t¬ng øng víi 3.13% t¨ng trëng viÖc lµm nªn vÉn ®ãng vai trß rÊt quan träng trong t¨ng trëng viÖc lµm ngµnh dÞch vô, Hai k hu vùc cßn l¹i , chØ ®Æc biÖt khu vùc ®Çu t níc ngoµi, tèc ®é t¨ng trëng ngµnh & viÖc lµm rÊt m¹nh mÏ theo xu híng ngµy cµng gi¶I quyÕt Ýt viÖc lµm cho thÊy thùc tr¹ng khu vùc nµy ®ang ®îc ®Çu t rÊt nhiÒu vãi tèc ®é t¨ng trëng rÊt cao nhng kh«ng cÇn nhiÒu lao ®éng mµ nã ngµy c¸ng ®ßi hái n h÷ng lao ®éng tr×nh ®é cao.
3. Thùc tr¹ng t¨ng trëng viÖc lµm & t¨ng trëng dÞch vô theo ph©n ngµnh chÝnh
1.1. B¶ng ph©n tÝch sè liÖu:
1.2.NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ t¨ng trëng ngµnh dÞch vô & t¨ng trëng viÖc lµm.
* T¨ng trëng ngµnh dÞch vô.
Theo diÔn biÕn t¨ng trëng ngµnh dÞch vô trong c¸c n¨m qua t¬ng tù nh t¨ng trëng kinh tÕ nãi chung. C¸c ph©n ngµnh dÞch vô cã tèc ®é t¨ng trëng kh¸ cao trong giai ®o¹n 1990-1995, sau ®ã gi¶m t¬ng ®èi m¹nh trong giai ®o¹n 1995-2000 vµ cã dÊu hiÖu phôc håi trong giai ®o¹n gÇn ®©y.
Theo sè liÖu thèng kª cho thÊy, nh÷ng ngµnh dÞch vô chÝnh hay lµ nh÷ng ph©n ngµnh dÞch vô chiÕm tØ träng cao trong GDP ®Òu lµ nh÷ng ngµnh cã tèc ®é t¨ng trëng kh¸ cao, cã dÊu hiÖu phôc håi nhanh chãng sau giai ®o¹n 1996-2000, cã tèc ®é t¨ng trëng cao h¬n hoÆc t¬ng ®¬ng so víi tèc ®é t¨ng trëng GDP. Cô thÓ ë mét sè ngµnh nh sau: ph©n ngµnh th¬ng m¹i, söa ch÷a tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n trong 2000-2005 lµ 7.5%/ n¨m, chiÕm 16.3% trong GDP; ph©n ngµnh kh¸ch s¹n & nhµ hµng, gi¸o dôc ®µo t¹o, y tÕ .Tuy nhiªn cã mét sè ngµnh dÞch vô chiÕm tØ träng kh¸ cao song tèc ®é t¨ng trëng thÊp nh: kinh doanh bÊt ®éng s¶n & vËn t¶i kho b·i víi con sè t¬ng øng 3.8% & 3.9%, ph©n ngµnh vËn t¶I kho chøa, viÔn th«ng. Ngîc l¹i mét sè ngµnh tuy chiÕm tØ träng thÊp nhng mét vµ n¨m gÇn ®©y l¹i cã tèc ®é t¨ng tráng kh¸ cao nh: khoa häc c«ng nghÖ & tµi chÝnh tÝn dông tèc ®é t¨ng trung b×nh 8.6%/n¨m nhng chØ chiÕm 0.6 % trong GDP, ngµnh dÞch vô tµi chÝnh. Thùc tr¹ng cho thÊy chØ nh÷ng ph©n ngµnh dÞch vô chiÕm tñ träng lín trong GDP & tèc ®é t¨ng trëng cao míi ®ãng gãp cho tÝch cùc cho sù ph¸t triÓn chung cña khu vùc dÞch vô . Cßn nh÷ng ngµnh nh y tÕ, c¸c dÞch vô c«g céng kh¸c tØ träng thÊp mµ tèc ®é t¨ng trëng thÊp lµm gi¶m tèc ®é t¨ng trëng toµn ngµnh.Bªn c¹nh ®ã nh÷ng ngµnh cã tèc ®é t¨ng trëng cao nhng tØ träng qu¸ thÊp trong GDP th× cha ®ãng gãp g× nhiÒu mµ vÉn thÓ hiÖn lµ nh÷ng ngµnh tiÌm n¨ng chñ yÕu lµ nh÷ng ngµnh dÞch vô cao cÊp nh: vËn t¶i, viÔn th«ng, khoa häc c«ng nghÖ, kinh doanh nhµ ®Êt, gi¸o dôc , y tÕ cÇn ®îc quan t©m nhiÌu h¬n.
* T¨ng trëng viÖc lµm:
Nh×n chung trong giai ®o¹n t¨ng dÇn tõ n¨m 1996 ®Õn 2005. Tuy nhiªn tèc ®é t¨ng viÖc lµm n¨m 200o-2005 thÊp h¬n so víi n¨m 1996-2000 t¬ng ®èi lín tõ 7.78%/n¨m xuèng 3.13%/n¨m .Còng tu¬ng tù nh t¨ng trëng trong GDP, mét sè ph©n ngµnh cã tØ träng viÖc lµm & tèc ®é t¨ng viÖc lµm t¬ng øng nh:, kh¸ch s¹n, th¬ng m¹i & söa ch÷a, Tuy nhiªn, cã nh÷ng ngµnh tuy tØ träng viÖc lµm cao nhng tèc ®é t¨ng trëng kh«ng cao & cã xu híng gi¶m trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y: gi¸o dôc ®µo t¹o, vËn t¶i kho chøa. Ngîc l¹i mét sè ngµnh tuy viÖc lµm cßn thÊp nhng tèc ®é t¨ng trëng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y rÊt cao: kinh doanh B§S, dÞch vô y tÕ tuy nhiªn do tØ träng qu¸ thÊp nªn kh«ng gi¶i quyÕt ®îc nhiÒu viÖc lµm trong nÒn kinh tÕ.
* NhËn xÐt mèi quan hÖ gi÷a t¨ng trëng dÞch vô & t¨ng trëng viÖc lµm.
Trong 2 giai ®o¹n t¨ng trëng, hÖ sè co gi·n t¨ng trëng ngµnh & viÖc lµm cña c¸c ph©n ngµnh trong ngµnh dÞch vô kh«ng ®ång ®Òu nhau. Trong giai ®o¹n gÇn ®©y, mét sè ngµnh tèc ®é t¨ng trëng ¶nh hëng kh«ng m¹nh ®Õn t¹o viÖc lµm trong ngµnh : tµi ch×nh tÝn dông & gi¸o dôc ®µo t¹o. V× ®©y ®Òu lµ nh÷ng ngµnh dÞch vô chÊt luîng. T¨ng trëng ngµnh t¬ng øng víi t¨ng trëng viÖc lµm chñ yÕu nh÷ng ngµnh cã tØ träng lín trong GDP, nh th¬ng m¹i söa ch÷a. khoa häc c«ng nghÖ cã hÖ sè co gi·n gÇn 1 trong giai ®o¹n võa qua.Bªn c¹nh ®ã cã nh÷ng ngµnh hÖ sè co gi·n qu¸ lín nh kinh doanh bÊt ®éng s¶n 6.74%/ n¨m cho thÊy thùc tr¹ng ngµnh nµy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y thu hót rÊt nhiÒu lao ®éng mÆc dï tèc ®é t¨ng trëng kh«ng cao.
II, §¸nh gi¸ chung vÒ thùc tr¹ng viÖc lµm & t¨ng trëng dÞch vô trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þng híng XHCN.
1, NhËn xÐt chung vÒ viÖc lµm & t¨ng trëng dÞch vô xÐt trong mèi quan hÖ ngµnh ,vïng, h×nh thøc së h÷u.
§¬n vÞ: %
N¨m
Thêi k×
1995-2000
2000-2005
Tèc ®é tt
TØ träng
Tèc ®é tt
TØ träng
ChiÕn lîc
12-13
45-46
7.5
41-42
Thùc hiÖn
5.7
38.74
6.97
38.5
Nguån :Ph¸t triÓn khu vùc dÞch vô.
TS: §inh V¨n ¢n- Hoµng Thu Hoµ
MÆc dï khu vùc dÞch vô ®· cã nh÷ng bíc t¨ng trëng to lín trong c¶ ®ãng gãp trong GDP & c¶ t¨ng trëng viÖc lµm, Tuy nhiªn so víi chØ tiªu ®Æt ra cßn cha thùc hiªn ®îc, ®Æc biÖt trong giai ®o¹n 1995-2000 cã sù chªnh lÖch qu¸ lín nhng trong giai ®o¹n sau ®ã n¨m 2000-2005 ®· cã dÊu hiÖu phôc håi, Tuy nhiªn vÉn cha ®¹t ®îc møc kÕ ho¹ch ®a ra mµ trong giai ®o¹n tiÕp theo cÇn ph¶i ®¹t ®îc. §iÒu ®ã phô thuéc kh«ng chØ vµo chiÕn lîc ®Ò ra mµ cßn ë: Vèn ®Çu t, nguån lùc con ngêi, gi¸o dôc & ®µo t¹o.
*Tån t¹i vÒ c¶ sè lîng & chÊt lîng viÖc lµm.: chÝnh t¨ng trëng ngµnh ¶nh hën rÊt lín ®Õn t¨ng trëng viÖc lµm trong ngµnh dÞch vô.
Theo sè liÖu cña ViÖt nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, chØ cã 25% lao ®éng lµm viÖc trong ngµnh dÞch vô so víi c¸c níc ph¸t triÓn lµ 30-35% còng nh tèc ®é t¨ng 5%/ n¨m cña ViÖt nam lµ qu¸ thÊp. NÕu vÊn ®Ò nµy ®îc gi¶i quyÕt th× t¹o thªm ®îc chç lµm cho 4-5 tr lao ®éng n÷a chø kh«ng ph¶i chØ cã 10tr lao ®éng nh hiÖn nay. Lóc ®ã khu vùc thµnh thÞ sÏ thu hót thªm ®îc 1-1.3tr lao ®éng , gi¶m thÊt nghiÖp thµnh thÞ tõ 5.6% xuèng 3-4% cßn thêi gian sö dông lao ®éng ë n«ng th«n t¨ng tõ 78.3% lªn 80%. Muèn ®¹t ®îc chØ tiªu nµy phôc thuéc vµo 4 yÕu tè nh ®· kÓ trªn.
2, Nguyªn nh©n nh÷ng tån t¹i cÇn gi¶i quyÕt vÒ viÖc lµm & t¨ng trëng dÞch vô.
- Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o: Do ®Æc thï cña ngµnh dÞch vô nªn lao ®éng ®ßi hái c¶ kÜ n¨ng chuyªn m«n & kÜ n¨ng giao tiÕp x· héi vµ kÜ n¨ng gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò trong giao dÞch víi kh¸ch hµng mµ møc ®é ®¸p øng c¶ hai kÜ n¨ng trªn cña lao ®éng viÖt nam ®Òu thÊp. Trong khi ®ã nhµ níc cha cã ch¬ng tr×nh còng nh kÕ ho¹ch ®Çu t cho n©ng cao ®éi ngò lao ®éng còng nh nhËn thøc tÇm quan träng cña viÖc nµy.
- ChiÕn lîc: ViÖt Nam cha cã chiÕn lîc hay quy ho¹ch tæng thÓ vÒ ph¸t triÓn khu vùc dÞch vô bao gåm nh÷ng ph©n ngµnh dÞhc vô chñ chèt & quan träng vµ cam kÕt tù do ho¸ cña c¸c ph©n ngµnh nµy. Trong nh÷ng n¨m qua. Mét sè Bé ®· x©y dùng chiÕn lîc , quy ho¹ch ph¸t triÓn cho méi sè ph©n ngµnh dÞch vô nhng trªn thùc tÕ chóng kh«ng theo kÞp ®îc thùc tÕ do sù thay ®æi nhanh chãng cña bèi c¶nh KTXH, ®ång thêi cha tÝnh ®Õn c¸c cam kÕt héi nhËp & cha cã sù phèi hîp chÆt chÏ.
+ ChÝnh s¸ch më cöa thÞ trêng; tÝnh ®Õn n¨m 2004, ®· ban hµnh trªn 70 v¨n b¶n luËt vµ trªn 60 ph¸p lÖnh cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn lÜnh vùc dÞch vô. HiÖn t¹i cã 19 lÜnh vùc víi 60 ngµnh vµ p h©n ngµnh dÞch v ô ®îc khuyÕn khÝch ®Çu t víi 14 h×nh thøc u ®·i nh miÔn gi¶m tiÒn sö dông ®Êt , thÕu ®Êt , thÕu thu nhËp doanh nghiÖp , hç trî vèn …Mét sè dÞch vô tríc ®©y chØ do Nhµ níc cung cÊp nh : y tÕ, gi¸o dôc, th¬ng m¹i, x©y dùng…nay ®· më réng cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia. Tuy nhiªn chÝnh s¸ch hiÖn hµnh vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp nh sau:
+ Cha cã mét chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh chung cho lÜnh vùc dÞch vô , mÆc dï cã chÝnh s¸ch cho tõng ngµnh dÞch vô riªng lÎ , nhng cha cã sù g¾n bã chÆt chÏ víi nhau.
+ Néi dung c¸c chÝnh s¸chtrong lÜnh vùc dÞch vô cßn thiÕu tÝnh ®ång bé , tÝnh minh b¹ch , cha râ rµng , nhiÒu quy ®Þnh ®· kh«ng cßn phï hîp víi thùc tiÔn trong khi nhiÒu chÝnh s¸ch quan träng cha ®îc ®Ò cËp.
+ ViÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch thiÕu biÖn ph¸p kiÓm tra, gi¸m s¸t, chÕ tµi,… C¸c chÝnh s¸ch mang tÝnh truyÒn thèng; phÝ, lÖ phÝ,… cha cã chÝnh s¸ch ®ét biÕn
+ Më cöa thÞ trêng cha triÖt ®Ó, t×nh tr¹ng ®éc quyÒn vÉn cßn tËp trung nhiÒu trong c¸c lÜnh vùc quan träng: nhÊt lµ trong c¸c DNNN trong rÊt nhiÒu ngµnh chÝnh nh vËn t¶i, viÔn th«ng, hµng kh«ng, ®iÖn lùc,…
- §Çu t: c¶ níc ta kh«ng cã nhiÒu siªu thÞ, c¬ së gi¸o dôc ®µo t¹o , y tÕ kh¸ch s¹ ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ. Cßn trong c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc ®¹i häc, vËn t¶i , th¬ng m¹i , bÊt ®éng s¶n ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ hÇu nh cha cã. Trong khi thùc tr¹ng ®Çu t cho ngµnh níc ta cßn qu¸ thÊp c¶ trong níc & nguån vèn FDI.
B7: B¶ng ®Çu t FDI giai ®o¹n 2000-2005
So s¸nh FDI trong dÞch vô ViÖt nam vµ thÕ giíi
ViÖt Nam
Tèc ®é t¨ng FDI
Hçu nh kh«ng t¨ng, duy tr× kho¶ng 300-400 tr USD/ n¨m.
Tû träng FDI dÞch vô/Tæng FDI(%)
13
55
Nguån FDI vµo dÞch vô
Chñ yÕu tõ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ch©u ¸.
PhÇn lín tõ c¸c níc ph¸t triÓn
Nguån: Híng tíi sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc; mét sè
lý thuyÕt vµ øng dông.
Ch¬ng III: Ph¬ng híng, gi¶i ph¸p cho viÖc lµm & t¨ng truëng dÞch vô trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þng híng XHCN ViÖt nam.
I, Ph¬ng híng cho viÖc lµm & t¨ng trëng dÞch vô .
1. Dù b¸o tæng qu¸t vÒ híng ph¸t triÓn viÖc lµm& t¨ng truëng dÞch vô.
1.1. §¸nh gi¸ cña mét sè tæ chøc vÒ t¨ng trëng ngµnh dÞch vô ViÖt nam.
- Theo c¸c chuyªn gia dù b¸o: tèc ®é t¨ng trëng khu vùc dÞch vô ViÖt nam t¨ng trªn 9.0%/n¨m.
- Theo ngiªn cøu Ng©n hµng thÕ giíi: tèc ®é t¨ng trëng khu vùc dÞch vô ®¹t 9.5%/ n¨m.
- Theo uû ban quèc gia vÒ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ: tèc ®é t¨ng cña khu vùc dÞch vô p h¶i nhanh h¬n tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ 1,1 lÇn.
- Theo ®Ò ¸n: Mét sè lùa chän & kiÕn nghÞ vÒ chiÕn lîc t¨ng
trëng khu vùc dÞch vô ViÖt nam trong bèi c¶nh héi
nhËp quèc tÕ cña dù ¸n VIE: ®¹t trªn 10%/n¨m.
TØ träng khu vùc dÞch vô ®¹t 42-43%.
Sè lao ®éng gi¶i quyÕt viÖc lµm hµng n¨m kho¶ng 1.7- 2.0 tr ngêi. Trong ®ã 0.9 tr lao ®éng ph¶i do khu vùc dÞch vô t¹o viÖc lµm nhng tèc ®é t¨ng trëng hiÖn nay th× mçi n¨m còng thu hót thªm kho¶ng 0.5 tr lao ®éng.
Muèn thu hót thªm 0,9 tr lao ®éng th× ph¶i ®¹t tèc ®é t¨ng trëng
11-12%/n¨m.
Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c tæ chøc, chuyªn gia vÒ t¨ng trëng dÞch vô níc ta trong giai ®o¹n tíi cã nh÷ng ph¬ng híng tÝch cùc ®Ó ®¹t ®îc tèc ®é t¨ng trëng ®i ®«I víi gi¶I quyÕt viÖc lµm trong giai ®o¹n tíi ®Ó ®¹t tèc ®é t¨ng trëng vît bËc.
1.2. Dù kiÕn c¸c ph¬ng ¸n t¨ng trëng dÞch vô
Ph¬ng ¸n 1
Ph¬ng ¸n 2
Ph¬ng ¸n 3
T¨ng trëng GDP(%)
Tæng GDP
7.7
8.7
9.8
Khu vùc s¶n xuÊt
7.3
8.1
8.4
Khu vùc dÞch vô
8.6
9.6
11.8
Tèc ®é t¨ng khu vùc SXSPDV so víi tèc ®é t¨ng khu vùc SXSPDV(lÇn)
1.2
1.2
1.4
Møc ®é tho¶ m·n c¸c yªu cÇu cña tõng ph¬ng ¸n
Phï hîp quy luËt chung , khu vùc dÞch vô t¨ng nhanh h¬n khu vùc s¶n xuÊt
Phï hîp
Phï hîp
Phï hîp
Thùc hiÖn chØ thÞ 49
Kh«ng thùc
hiÖn ®îc
Thùc hiÖn
®îc
Kh«ng thùc hiÖn ®îc
Thùc hiÖn chiÕn lîc 10 n¨m
GÇn thùc hiÖn ®îc
Thùc hiÖn
®îc
GÇn thùc hiÖn ®îc
Gi¶i quyÕt viÖclµm
cho x· héi
Cha gi¶i quyÕt hÕt viÖclµm
Gi¶i quyÕt gÇn hÕt viÖc lµm
Gi¶i quyÕt hÕt viÖc lµm
ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia & tæ chøc
quèc tÕ
ThÇp h¬n nhiÒu
T¬ng ®¬ng
Cao h¬n
*Lùa chän ph¬ng ¸n thÝch hîp:
Víi c¸c ph¬ng ¸n ®a ra nh trªn , gi¶ ®Þnh tèc ®é t¨ng cña khu vùc dÞch vô gÊp 1,2 lÇn khu vùc s¶n xuÊt th×:
PA 1: GDP c¶ níc ®¹t t¨ng trëng 7.7%/ n¨m.
PA 2: GDP c¶ níc t¨ng trëng trung b×nh 8.7%/n¨m.
PA 3: víi thªm ®iÒu kiÖn khu vùc dÞch vô thu hót thªm ®îc 0.9tr lao ®éng mçi n¨m. Khi ®ã GDP khu vùc dÞch vô ®¹t trung b×nh 11.8%/n¨m vµ tæng GDP c¶ níc ®¹t trung b×nh9.8%/ n¨m.
Tõ ®ã nhËn thÊy trong 3 PA trªn, trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ s©u h¬n, thu hót m¹nh mÏ GDP th× ph¬ng ¸n 2 lµ thÝch hîp nhÊt.
2, Ph¬ng híng chñ yÕu ph¸t triÓn viÖc lµm & t¨ng truëng dÞch vô níc ta.
2.1. Ph¸t triÓn ph©n ngµnh dÞch vô u tiªn
2.1.1.¦u tiªn ph¸t triÓn tríc 1 bíc c¸c ngµnh dÞch vô h¹ tÇng.
C¸c dÞch vô h¹ tÇng ®îc hiÓu lµ c¸c dÞch vô lu«n cã mÆt trong tÊt c¶ c¸c nhãm ngµnh dÞch vô, ®ãng vai trß nh yÕu tè ®Çu vµo quan träng
cña tÊt c¶ tÊt c¶ c¸c ngµnh s¶n xuÊt & dÞch vô nh c¸c dÞch vô viÔn th«ng, tµi chÝnh vµ vËn t¶i . Trong ®ã cã thÓ dÞch vô vËn t¶i cha thùc sù ph¸t triÓn ®ñ m¹nh nhng dÞch vô viÔn th«ng & t¸i chÝnh ph¶i thùc sù ph¸t triÓn ®ñ m¹nh th× nã míi lµm tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn nhanh toµn bé lÜnh vùc dÞch vô, sau ®ã lµ toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n.
2.1.2.¦u tiªn ph¸t triÓn c¸c ngµnh dich vô c¬ b¶n mang gi¸ trÞ cao
C¸c ngµnh dÞch vô c¬ b¶n lµ c¸c ngµnh dÞch vô cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao, ®ãng gãp cho GDP lín .Theo sè liÖu ®iÒu tra trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tØ träng nh÷ng ngµnh nµy chiÕm 46% ngµnh dÞch vô vµ 18.6 % nÒn kinh tÕ ViÖt nam. Trong nh÷ng n¨m tíi cÇn chó träng ®Ó ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh nµy m¹nh mÏ h¬n : kh¸ch s¹n & nhµ hµng, vËn t¶i kho b·i & th«ng tin liªn l¹c, tµi chÝnh du lÞch, kinh doanh tµi s¶n & dÞch vô t vÊn, khoa häc & c«ng nghÖ, gi¸o dôc & c«ng nghÖ , gi¸o dôc & ®µo t¹o, y tÕ & vµ c¸c ho¹t ®éng cøu trî x· héi.
2.1.3.¦u tiªn ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô cßn nhiÒu d ®Þa
D ®Þa t¨ng trëng cña mét ngµnh dÞch vô lµ quy m« gi¸ trÞ cã thÓ t¨ng thªm ®îc cña ngµnh ®ã nhê t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch Nhµ níc lµ chñ yÕu cô thÓ ë níc ta ®ã lµ nh÷ng ngµnh møc ®é khai th¸c tiÒm n¨ng cßn thÊp & nh÷ng ngµnh dÞch vô cha ®îc xuÊt hiÖn mÆc dï cã tiÒm n¨ng , ®Æc biÖt nh÷ng ngµnh ®· khai th¸c kho¶ng 20-30% tiÒm n¨ng, kh«ng cÇn ®Çu t nhiÒu mµ chØ cÇn n©ng cao nhËn thøc, c¶i c¸ch chÝnh s¸ch ®Ó t¹o sù ph¸t triÓn vît bËc. Trong giai ®o¹n 2006-2010 ph¸t triÓn c¸c ngµnh; dÞch vô t vÊn, ph¸p lý, kÕ to¸n, kiÓm to¸n, dÞch vô m¸y tÝnh, nghiªn cøu ph¸t triÓn, kinh doanh bÊt ®éng s¶n, dÞch vô qu¶ng c¸o, nghiªn cøu thÞ trêng….
2.1.4.¦u tiªn ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô cã nhiÒu lîi thÕ.
Níc ta hiÖn nay cã rÊt nhiÒu ngµnh dÞch vô cã nhiÒu lîi thÕ nhng trong giai ®o¹n tíi cÇn tËp trung ph¸t triÓn du lÞch & vËn t¶i biÓn- ngµnh níc ta cã rÊt nhiÒu lîi thÕ vÒ c¶ danh lam th¾ng c¶nh & ®êng bê biÓn dµi nh dÞch vô vËn chuyÓn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, vËn chuyÓn hµnh kh¸ch, dÞch vô b¶o dìng & söa ch÷a tµu thuû…
2.1.5.¦u tiªn ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô chÊt lîng cao.
C¸c ngµnh dÞch vô chÊt lîng cao ph¶i ®¶m b¶o tiªu chuÈn quèc tÕ thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt : chÊt lîng dÞch vô, tr×nh ®ä phôc vô vµ kÕt qu¶, hiÖu qu¶ phôc vô. Trong tõng ph©n ngµnh dÞch vô chÊt lîng cao ph¶i chän ®îc nh÷ng s¶n phÈm dÞch vô cã thÓ ®¹t chÊt lîng cao nhÊt , nã cã thÓ ®¹t hiÖu qu¶ cao gÊp 5 hay hµng tr¨m lÇn dÞch vô th«ng thêng. Trong giai ®¹i ®äan 2006-2010, chó träng ph¸t triÓn dÞch vô chÊt lîng c¸o t¹i c¸c khu vùc ®« thÞ nh c¸c thµnh phè lín; Hµ Néi, Tp Hå ChÝ Minh, §µ N½ng, H¶i Phßng. Cßn c¸c ngµnh dÞch vô kh¸c vÉn ®îc tiÕp tôc ph¸t triÓn ë c¸c vïng kh¸c ®Ó lµm tiÒn ®Õ cho ngµnh dÞch vô chÊt lîng cao.
2.2. Ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô theo ®Þa bµn l·nh thæ
2.2.1. TiÕp tôc ph¸t triÓn nhanh c¸c dÞch vô chñ lùc t¹i c¸c ®« thÞ,
®Æc biÖt lµ t¹i 4 thµnh phè lín.
Trong thêi k× hiÖn nay cña níc ta , tØ lÖ ®« thÞ ngµy cµng chiÕm tØ träng cao lªn ®Õn 26%(2004) vµ môc tiªu ®¹t 2010 lµ 33% t¹o ®iÒu kiÖn rÊt lín cho ngµnh dÞch vô. Trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 2006-2010 , cÇn tiÕo tôc ph¸t triÓn nhanh dÞch vô, ®Æc biÖt lµ dÞch vô chñ lùc t¹i c¸c thµnh phè lín nh Hµ Néi, Tp Hå ChÝ Minh, §µ N½ng, H¶i Phßng; c¸c ®« thÞ cã hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng, nguån nh©n lùc chÊt lîng cao sÏ thuËn lîi h¬n h¼n trong ph¸t triÓn dÞch vô, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ngµnh dÞch vô chÊt lîng cao nh: dÞch vô tµi chÝnh, viÔn th«ng, vËn t¶i c¶ng biÓn, gi¸o dôc & ch¨m sãc y tÕ , kinh doanh bÊt ®éng s¶n, dÞch vô t vÊn,….
2.2.2. Ph¸t triÓn m¹nh mÏ dÞch vô phôc vô s¶n xuÊt n«ng l©m ng
nghiÖp , sinh ho¹t n«ng th«n.
Ngoµi viÖc tËp trung ph¸t triÓn dÞch vô t¹i khu vùc n«ng th«n & khu vùc miÒn nói vïng s©u vïng xa. Tríc m¾t nh÷ng khu vùc nµy tËp trung chñ yÕu ph¸t triÓn dÞch vô th«ng thêng & tèi thiÓu phôc vô cho s¶n xuÊt sinh ho¹t & ®êi sèng.
2.2.3. ¦u tiªn ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô ®Æc thï t¹i mét sè ®Þa ®iÓm
thÝch hîp.
Bªn c¹nh ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh dÞch vô t¹i c¸c ®« thÞ, thµnh phè lín cÇn u tiªn ph¸t triÓn mét sè dÞch vô ®Æc thï t¹i c¸c ®Þa ®iÓm sau: ph¸t triÓn dÞch vô du lÞch t¹i ®¶o Phó Quèc, C¸t Bµ, C«n §¶o & t¹i c¸c khu du lÞch quèc gia; ph¸t triÓn c¸c dÞch vô gi¶i trÝ cao cÊp thu ngo¹i tÖ, c¸c dÞch vô th¬ng m¹i t¹i c¸c cöa khÈu quèc tÕ trªn bé & trªn biÓn.
II. Gi¶i ph¸p cho viÖc lµm & t¨ng trëng dÞch vô trong nÒn kinh tÕ thÞ
trêng ®Þng híng XHCN ViÖt nam
1. Bæ sung, hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« vÒ viÖc lµm & t¨ng trëng dÞch vô.
. T¹o ra m«i trêng thuËn lîi cho ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô.
M«i trêng kinh doanh ë ViÖt nam trong nh÷ng n¨m qua ®· cã nhiÒu c¶i thiÖn nhng vÉn cha thùc sù t¹o ®îc nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi. Nªn cÇn cã ho¹t ®éng cô thÓ nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n n÷a cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng:
T¹o sù æn ®Þnh vµ ®ång bé hÖ thèng ph¸p luËt: gi¶i ph¸p nµy rÊt quan träng, trong ®ã ®Æc biÖt chó träng t¹o sù ®ång bé nhÊt qu¸n gi÷a LuËt doanh nghiÖp & c¸c LuËt liªn quan ®Õn c¸c ph©n ngµnh dÞch vô. Nh viÖc ban hµnh LuËt doanh nghiÖp ®îc phÐp kinh doanh nh÷ng g× ph¸p luËt kh«ng cÊm
Rµ so¸t c¸c v¨n b¶n ph¸p quy xem c¸i nµo cha hîp lý ®Ó gi¶i thÝch, bæ sung, ®iÒu chØnh nh»m tr¶ l¹i sù th«ng tho¸ng cho m«i trêng kinh doanh, t¹o sù th©n thiÖn gi÷a ngµnh chøc n¨ng & c¸c doanh nghiÖp.
Cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó lo¹i trõ hiÖn tîng kh«ng lµnh m¹nh ®ang kh¸ phæ biÕn nh rÊt nhiÒu doanh nghiÖp dïng tiÒn ®Ó b«i tr¬n chÝnh s¸h t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho m×nh.
1.2. ChuyÓn dÞch nhanh chãng c¬ cÊu ®Çu t trong ngµnh dÞch vô theo híng u tiªn vèn, u ®·i chÝnh s¸ch cho ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô c¬ b¶n, dÞch vô h¹ tÇng, dÞch vô chÊt lîng cao vµ dÞch vô cã nhiÒu lîi thÕ.
C¸c dÞch vô h¹ tÇng : tµi chÝnh, vËn t¶i, viÔn th«ng.HiÖn t¹i c¸c dÞch vô nµy do c¸c tæng c«ng ty nhµ níc cung cÊp, viÖc ®Çu t cho c¸c ngµnh nµy cha cã bíc ®ét ph¸, chñ yÕu do t¸i c¬ cÊu ®Çu t do nµh níc cung cÊp. C¸c dÞch vô kh¸c nh y tÕ, gi¸o dôc, … cÇn xem xÐt kh¶ n¨ng tiÕn hµnh x· héi ho¸ cao h¬n ®Ó t¹o thªm nguån vèn ®Çu t.
C¸c ngµnh dÞch vô chÊt lîng cao thùc chÊt lµ c¸c ngµnh dÞch vô ®· tån t¹i nhng ®îc ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao, ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ, híng v¸o nhãm kh¸ch hµng cã thu nhËp cao , ®em l¹i lîi nhuËn lín. Do ®ã ngµnh nµy ®ßi hái ®éi ngò qu¶n lý chuyªn nghiÖp còng nh sù ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ. ChÝnh v× vËy còng ®ßi hái lîng vèn ban ®Çu rÊt lín. §Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®Çu t vµo khu vùc nµy nhµ níc ph¶i cã chÝnh s¸ch hç trî vÒ vèn nh miÔ gi¶m thuÕ ®Çu ra, ®Çu vµo, phÊn ®Êu ®¹t 30% dÞch vô chÊt lîng cao.
§Æc biÖt sau khi ra nhËp WTO, ngµnh dÞch vô còng ph¶i ®¬ng ®Çu víi sù c¹nh tranh tõ bªn ngoµi nªn cÇn tËp trung ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh cã lîi thÕ so s¸nh: vËn t¶i, du lÞch…
1.3. T¨ng cêng thu hót FDI cho khu vùc dÞch vô
NhËn thÊy nguån vèn FDI thùc sù rÊt quan träng víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh dÞch vô. Sù héi nhËp cµng s©u réng th× thu hót FDI quy m« cµng lín, chÊt lîng cµng cao. Gia nhËp tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi t¹o ®iÖu kiÖn rÊt thuËn lîi cho thu hót FDI nhng cÇn ®i kÌm víi c¸c gi¶i ph¸p sau: ph¶i tiÕn hµnh m¹nh h¬n, triÖt ®Ó h¬n, c¶i c¸ch c¸c thñ tôc hµnh chÝnh bít rêm rµ, mÊt nhiÒu thêi gian & tiÒn b¹c.
Ngoµi ra còng cÇn cã c¸c biÖn ph¸p hç trî kh¸c nh thµnh lËp c¬ quan chuyªn tr¸ch ®Çu t, ®a ra chÝnh s¸ch u ®·i thuÕ, tµi chÝnh, l·i suÊt, thuª m¹t b»ng, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc…§Ó ®¹t ®îc tèc ®ä t¨ng truëng dÞch vô 9.6%/n¨m trong gia ®o¹n tíi cÇn thu hót 1.5-2 tû USD/ n¨m, ®¶m b¶o tû lÖn FDI vµo khu vùc dÞch vô trªn 30% vµo n¨m 2010.
1.4. Héi nhËp s©u m¹nh vµ thùc hiÖn nghiªm chØnh lé tr×nh më cöa thÞ trêng dÞch vô theo c¸c cam kÕt quèc tÕ .
Trong giai ®o¹n võa qua, viÖc më cöa thÞ trêng gi¶m bít ®éc quyÒn, mang l¹i sù ph¸t triÓn vît bËc cho ngµnh dÞch vô. Tuy nhiªn vÉn cßn rÊt nhiÒu ngµnh chiÕm vÞ trÝ ®éc quyÒn nh VNPT trong ngµnh viÔn th«ng. §èi víi ngµnh viÔn th«ng, c¬ chÕ hiÖn t¹i chØ cho phÐp níc ngoµi tham gia nép kh«ng qu¸ 40% vèn liªn doanh. §èi víi c¸c dÞch vô tµi chÝnh, tæ chøc tÝn dông ViÖt nam chiÕm h¬n 90%, riªng ngo¹i tÖ chiÕm 85%, thÞ phÇn nhá nhoi cßn l¹i lµ cña c¸c chi nh¸nh ng©n hµng níc ngoµi.
Nªn cÇn tæ chøc nghiªn cøu ®¸nh gi¸ t¸c ®éng më cöa thÞ trêng, tù do ho¸ th¬ng m¹i theo hiÖp ®Þnh WTO, BTA ViÖt Nam- Hoa Kú, AFTA, kÓ c¶ ACFTA .., vµ so s¸nh víi c¸c níc ®Ó thÊy nh÷ng lîi Ých vµ h¹n chÕ. CÇn thùc hiÖn c¸c cam kÕt héi nhËp, ph©n biÖ râ tù do ho¸ th¬ng m¹i hµng ho¸ & th¬ng m¹i dÞch vô. Rµo c¶n cña th¬ng m¹i dÞch vô phô thuéc chñ yÕu vµo ®iÒu tiÕt cña chÝnh phñ, th¬ng m¹i hµng ho¸ lµ do thuÕ quan nghiÖp, lÜnh vùc chÕ t¹o.
1.5. X· héi ho¸ nhanh chãng c¸c ngµnh dÞch vô theo c¬ chÕ thÞ truêng, ®Æc biÖt lµ c¸c ngµnh dÞch vô v¨n ho¸, y tÕ, thÓ dôc thÓ thao, dÞch vô viÖc lµm.
ViÖc x· héi ho¸ c¸c dÞch vô nµy lµm gi¶m nhÑ g¸nh nÆng ng©n s¸ch nhµ níc ®ång thêi n©ng cao chÊt lîng dÞch vô nµy.VÝ dô nh viÖc x· héi ho¸ dÞch vô y tÕ kh¸m ch÷a bÖnh chÊt lîng cao víi nhiÒu phßng kh¸m t nh©n ®· gi¶ quyÕt viÖc kh¸m ch÷a bÖnh cho rÊt nhiÒu bÖnh nh©n, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho rÊt nhiÒu y b¸c sÜ ®ång thêi cßn c©n ®èi thu chi ng©n s¸ch c¸c bÖnh viÖn v× thùc tÕ nhµ níc chØ ®¸p øng 40% nhu cÇu chi cña c¸c bÖnh viÖn cßn 60% bÖnh viÖn tù chi tr¶. Tõ thùc tÕ ®ã nªn cÇn ®Èy nhanh h¬n x· héi ho¸ dÞch vô, khuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ®Çu t ph¸t triÓn dÞch vô v¨n ho¸ , y tÕ, thÓ dôc thÓ tao, viÖc lµm…
1.6. §æi míi ph©n cÊp qu¶n lý nhµ níc c¸c ngµnh dÞch vô t¹o sù liªn
kÕt phèi hîp chÆt chÏ ®ång bé c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc vÒ dÞch vô.
VÊn ®Ò cèt lâi nhËn thøc ®óng ®¾n vai trß cña ngµnh dÞch vô còng nh n¾m b¾t ®îc tÝnh quy luËt ®Ó ph¸t triÓn dÞch vô toµn x· héi lµ rÊt quan träng ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô. NhËn thø ®îc vÊn ®Ò ®ã nhµ níc & c¸c cÊp l·nh ®¹o ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p ph©n chia tr¸ch nhiÖm râ rµng ®Ó qu¶n lý ngµnh. Tr¸nh t×nh tr¹ng hiÖn nay qu¶n lý theo sù ph©n chia tr¸ch nhiÖm gi÷a c¸c c¬ quan chøc n¨ng vµ c¸c cÊp chÝnh quyÒn g©y ra nhiÒu nhîc ®iÓm: ngµnh cã sù chång chÐo trong qu¶n lý, ngµnh th× cha cã c¬ quan nµo qu¶n lý hoÆc c¬ chÕ chñ qu¶n hiÖn nay dÉn ®Õn t×nh tr¹ng cá quan qu¶n lý can thiÖp s©u & lµm sai lÖch c¸c quan hÖ kinh tÕ, bãp mÐo quan hÖ c¸c quan hÖ giao dÞch dÞch vô
1.7. §µo t¹o bµi b¶n nguån nh©n lùc cho ngµnh dÞch vô.
§Ó thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn dÞch vô ®Õn n¨m 2010 nh trªn cÇn cã nguån nh©n lùc m¹nh. ChiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi c¶ níc ®Æt ra môc tiªu nguån nh©n lùc ®· qua ®µo t¹o cña c¶ níc ®Õn n¨m 2010 lµ trªn 40% th× ®èi víi ngµnh dÞch vô còng ®¹t tØ lÖ t¬ng ®¬ng. §µo t¹o nguån nh©n lùc tËp trung gi¶i quyÕt vÊn ®Ò c¶ vÕ sè lîng cu¶ c¶ 3 nhãm nguån nh©n lùc:
- Lùc lîng ra quyÕt ®Þnh & qu¶n lý
- Lùc lîng tham mu nghiªn cøu
- Lùc lîng thùc hiÖn quyÕt ®Þnh
Níc ta hiÖn nay ®ang trong thêi k× héi nhËp , ph¸t triÓn dÞch vô chÊt lîng cao, viÖc ®µo t¹o nguån nh©n lùc lµ rÊt quan träng ®ßi hái chó träng ®µo t¹o c¶ vÒ chuyªn m«n vµ kÜ n¨ng giao tiÕp.
1.8. X©y dùng c¬ së d÷ liÖu , ch¬ng tr×nh nghiªn cøu tæng hîp cho toµn
ngµnh dÞch vô.
Cho ®Õn thêi ®iÓm nµy, cha cã chiÕn lîc vµ quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn nµo cho ngµnh dÞch vô, nh÷ng b¸o c¸o tæng hîp vÕ lÜnh vùc dÞch vô còng kh«ng ®îc tæng hîp nhiÒu nh trong ngµnh n«ng c«ng nghiÖp. Trong lÜnh vùc dÞch vô , míi chØ cã mét sè ph©n ngµnh dÞch vô b¸o c¸o chiÕn lîc & quy ho¹ch , tuy nhiªn nã mang tÝnh chÊt côc bé, thiÕu tÝnh liªn kÕt trong ngµnh thµnh khèi thèng nhÊt . Vµ chØ khi cã ®îc mét nghiªn cøu tæng thÓ th× míi x¸c ®Þnh ®îc c¸c ngµnh mòi nhän, ngµnh u tiªn, quy m« vµ tèc ®é ph¸t triÓn ngµnh…
tµi liÖu tham kh¶o.
1. Bé LuËt Lao §éng. Nhµ xuÊt b¶n Lao §éng & X· héi
2. Ph¸t triÓn khu vùc dÞch vô. Nxb Thèng kª Hµ Néi.
3. T¹p chÝ Khoa häc & Th¬ng m¹i. Sè 18/2007.
4. Ts. Hå V¨n VÞnh.
Híng tíi sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc. Mét sè lí thuyÕt & øng dông.
Nxb Thèng kª Hµ Néi.
5. Thèng kª lao ®éng viÖc lµm ViÖt Nam 1996, 1999, 2005.
Bé Lao ®éng Th¬ng binh & x· héi.
6. V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn VIII, IX.
Nxb ChÝnh trÞ quèc gia.
7. Website Tæng côc thèng kª.
môc lôc
Tăng trưởng việc làm và tăng trưởng kinh tế ngành dịch vụ theo ngành, vùng và hình thức sở hữu trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Việt nam.
Bảng thống kê tăng trưởng ngành dịch vụ & tăng trưởng việclàm theo khu vực
Đơn vị: Triệu đồng (%)
Năm
Vùng
1996
2000
2006
Tốc độ tăng trưởng1996-2000
Tốc độ tăng trưởng 2000-2006
Tốc độ tăng trưởng 1996-2006
Hệ số co giãn tăng trưởng ngành - việc làm
TT tăng trưởng
TT việclàm
TT tăng trưởng
TT việclàm
TT tăng trưởng
TT việclàm
Trong ngành
Việc làm
Trong ngành
Việc làm
Trong ngành
Việc làm
Gđ
1996-2000
Gđ
2000-
2006
Gđ
1996-
2006
Tổng số
144102.6
6849124
220410.6
8791820
480293.5
11016782
10.51
4.42
19.65
4.22
23.32
6.08
0.42
0.21
0.26
Đb s.Hồng
18.76
18.01
19.56
19.6
20.08
22.27
11.88
3.59
19.16
4.78
25.65
5.18
0.30
0.25
0.02
Đông Bắc
5.85
8.30
5.14
8.21
6028
7.63
6.87
1.45
27.67
0.87
25.74
1.28
0.22
0.03
0.05
Tây Bắc
1.12
1.10
093
1.28
1.03
1.25
5.46
5.23
23.42
1.76
20.63
3.95
0.96
0.08
0.19
Bắc Trug Bộ
6.87
8.53
6.74
9.23
6.25
8.72
9.47
3.46
17.63
1.16
20.33
2.55
0.36
0.07
0.13
DH. Nam Trung bộ
8.52
9.17
7.77
9.02
7.88
8.9
7.89
1.33
20.13
1.95
20.80
1.91
0.19
0.09
0.092
Tây Nguyên
2.53
2.42
3.45
2.57
3.62
4.22
21.76
3.02
21.49
14.32
37.80
11.41
0.14
0.67
0.32
Đông Nam Bộ
37.26
27.16
36.66
26.36
34.57
24.47
10.09
1.04
17.57
0.85
20.92
1.06
0.11
0.05
0.05
ĐB.s Cửu Long
19.09
25.28
19.74
23.75
20.30
22.54
11.64
037
20.68
1.24
24.55
0.94
0.94
0.06
0.04
Nguồn: Website Tổng Cục Thống kê
Niên giám Thống kê lao động việclàm 1996, 2000.2006.
Tác giả tính: Trần Thị Thu Huyền
Bảng thống kê tăng trưởng ngành dịch vụ & tăng trưởng việclàm theo hình thức sở hữu
Đơn vị: Triệu đồng (%)
Năm
Vùng
1996
2000
2005
Tốc độ tăng trưởng1996-2000
Tốc độ tăng trưởng 2000-2005
Tốc độ tăng trưởng 1996-2005
Hệ số co giãn tăng trưởng ngành - việc làm
TT tăng trưởng
TT việclàm
TT tăng trưởng
TT việclàm
TT tăng trưởng
TT việclàm
Trong ngành
Việc làm
Trong ngành
Việc làm
Trong ngành
Việc làm
Gđ
1996-2000
Gđ
2000-
2006
Gđ
1996-
2006
Tổng số
14584
1934424
4208540
480293.5
7353642
7353642
10.21
23.51
16.84
10.67
20.84
25.46
2.32
0.64
1.20
KT nhà nước
21.3
56.13
53.66
12.9
60.08
60.08
5.19
21.59
8.37
13.66
9.07
27.89
4.17
1.64
3.13
KT tư nhân
77.5
43.38
44.86
83.3
36.32
36.32
11.47
24.99
17.84
5.92
23.08
19.84
2.17
0.33
0.86
KT có vốn đầu tư nước ngoài
1.2
0.49
1.48
3.8
3.55
18.64
18.64
113.1
61.02
46.39
83.52
247.9
6.25
0.75
3.23
Nguồn: Website Tổng cục thống kê
Thực trạng Lao động- việc làm ở Việt làm ở Việt Nam
1996, 2000.2005. Bộ Lao Động thương binh & XH.
Tác giả tính: Trần Thị Thu Huyền.
Bảng thống kê tăng trưởng ngành dịch vụ & tăng trưởng việc làm theo phân ngành
Đơn vị : %
Năm
Phân
ngành chính
1996
2000
2005
Tốc độ tăng trưởng1996-2000
Tốc độ tăng trưởng 2000-2005
Tốc độ tăng trưởng 1996-2005
Hệ số co giãn tăng trưởng ngành - việc làm
TT tăng trưởng
TT việclàm
TT tăng trưởng
TT việclàm
TT tăng trưởng
TT việclàm
Trong ngành
Việc làm
Trong ngành
Việc làm
Trong ngành
Việc làm
Gđ
1996-2000
Gđ
2000-
2006
Gđ
1996-
2006
Tổng số
48.3
19.38
41.3
24.83
40.5
25.36
5.7
7.78
6.97
3.13
6.25
6.06
1.36
0.45
0.96
Khách sạn & nhà hàng
3.4
1.2
3.2
1.32
3.4
1.61
5.6
3.85
8.7
7.62
7.15
6.47
0.63
0.87
0.90
Khoa học & công nghệ
0.6
.05
0.6
0.05
0.6
0.05
5.5
1.68
8.6
2.65
7.05
2.27
0.31
0.31
0.32
Giáo dục & đào tạo
2.0
0.31
2.1
0.27
2.1
0.41
7.5
1.11
7.7
14.39
7.6
6.24
0.15
1.87
0.82
Thương mại & sửa chữa thiết bị
3.6
1.87
3.3
2.39
3.3
2.84
5.6
7.71
7.5
6.91
6.55
8.64
1.38
0.92
1.32
Y tế & các dịch vụ xã hội
17.2
9.35
16.3
10.73
16.3
11.55
5.9
4.88
7.5
4.38
6.7
5.16
0.83
0.58
0.77
Vận tải, kho chứa & viễn thong
1.5
0.66
1.4
0.7
1.4
0.83
5.0
2.99
7.4
6.85
6.2
5.44
0.59
0.93
0.88
Dịch vụ kinh doanh & bất động sản
4.9
2.16
3.9
2.93
3.9
3.21
6.5
9.41
7.4
4.81
6.95
8.24
1.44
0.65
1.18
Các dv khác
5.0
0.17
4.5
0.23
3.8
0.54
4.7
2.21
3.9
22.46
4.3
29.00
0.47
5.57
6.74
6.5
3.6
6.1
3.69
5.5
4.23
8.9
3.85
7.78
5.96
5.9
4.42
0.43
0.77
0.74
Nguồn: Sách tham khảo: Phát triển khu vực dịch vụ
Nhà xuẩt bản thống kê Hà Nội- 2007
Số liệu thống kê việc làm- thất nghiệp Việt Nam giai đoạn 1995- 2005. Bộ LĐTB&XH.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- N0234.doc