Trong những năm gần đây, Đảng và nhà nước ta đang chủ trương thực hiện
đường lối công nghiệp hoá hiện đại hoá nền kinh tế đất nước.Với nền kinh tế mở nước
ta đã có những bước phát triển mạnh mẽ về kinh tế. Nhằm thu hút vốn đầu tư của các
đối tác nước ngoàI Đảng và chính phủ có những dự án cải tạo và nâng cấp các công
trình quan trọng như: Giao thông thuỷ lợi và các công trình xây dựng khác để phục
vụ đời sống dân sinh và xây dựng đất nước ngày một giàu đẹp .
Trong bối cảnh đó, công tác khảo sát thiết kế và xây dựng các công trình giao
thông là nhiệm vụ quan trọng, đòi hỏi người làm công tác kỹ thuật về trắc địa và kỹ
thuật công trình .
Hiện nay với nền tin học phát triển, việc ứng dụng các phần mềm tin học
chuyên dụng vào công tác khảo sát thiết kế các công trình giao thông đã đáp ứng
được những yêu cầu kỹ thuật, đảm bảo độ chính xác và thoả mãn được tính tối ưu về
kinh tế xây dựng .
Trong bản đồ đồ án tốt nghiệp này, em muốn đề cập đến vấn đề ứng dụng tin
học trong trắc địa. đó là “ Thành lập bản đồ địa hình bằng phần mềm Softdesk 8.0 và
dữ liệu máy toàn đạc điện tử Topcon GTS 230n”
Nội dung bản đồ án gồm các phần sau:
Chương I : Giới thiệu chung về bản đồ địa hìnhChương II : Giới thiệu về máy GTS 220NChương III : Giới thiệu tổng quan về phần mềm Softdesk8.0Chương IV : Thực nghiệm
84 trang |
Chia sẻ: banmai | Lượt xem: 1823 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Thành lập bản đồ địa hình bằng phần mềm Softdesk 8.0 và dữ liệu máy toàn đạc điện tử Topcon GTS 230n, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
RIPTION (m« t¶)
C¸c s÷ liÖu ®êng b×nh ®é lµ c¸c ®êng b×nh ®é cã hÖ sè (Z) cao tr×nh,cã thÓ
nhãm b×nh ®é 3D
C¸c d÷ liÖu sai sãt cã thÓ ®îc t¹o ra tõ d÷ liÖu cña ®êng b×nh ®é x¸c ®Þnh
c¸c ®êng sai sãt trªn bÒ mÆt ®Þa h×nh .
Modul DTM sö dông c¸c d÷ liÖu nh (d÷ liÖu ASCII,d÷ liÖu ®êng b×nh ®é vµ
d÷ liÖu sai sãt )®Ó t¹o ra m« h×nh mÆt ph¼ng ®îc gäi lµ m¹ng líi tam gi¸c kh«ng
®Òu c¹nh (Triangulaf irregular network) viÕt t¾t lµ TIN
Ta cã thÓ t¹o ra ®êng b×nh ®é,c¸c tr¾c däc,c¸c tr¾c ngang,c¸c ®iÓm cÊp ®é
vµ c¸c lo¹i m« h×nh mÆt b»ng cã kh«ng gian 3 chiÒu,tõ c¬ së d÷ liÖu cña TIN nµy
§Ó kiÕn t¹o c¸c models ®Þa h×nh b»ng modul softdesk DTM th× ta ph¶i thÓ
hiÖn ®îc :
-ThiÕt lËp c¸c dù ¸n b»ng modul DTM
-NhËp c¸c ®iÓm
-KiÓm tra c¸c ®iÓm cña d÷ liÖu
-X¸c ®Þnh c¸c lçi sai mÆt b»ng
-ThiÕt lËp vµ so¹n th¶o mÆt b»ng TIN
- T¹o c¸c mÆt c¾t ngang.
Modul Softdesk DTM cã ®Æc tÝnh rÊt quan träng :®ã lµ c¬ së d÷ liÖu
softdesk DTM cña mÆt b»ng t¹o ra nguån duy nhÊt c¸c d÷ kiÖu ®Þa h×nh,®Ó tiÕn hµnh
c¸c thiÕt kÕ b»ng c¸c modul Sooftdesk kh¸c
4. Modul qu¶n lÝ d÷ liÖu ®iÓm (Sortdesk COGO)
Môc ®Ých ®Çu tiªn cña modul Soßtdesk COGO lµ lµm vai trß b¶o qu¶n vµ
qu¶n lÝ tÊt c¶ c¸c c¬ së d÷ liÖu®iÓm cña dù ¸n c«ng tr×nh .C¸c file ®iÓm (point file)
®îc cÊt gi÷ trong th môc “ driver :Sdskproj\tªn dù ¸n c«ng tr×nh \COGO\.
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
TÊt c¶ c¸c ®iÓm trong modul Softdesk Civil survey sö dông sÏ ®äc c¸c d÷
liÖu trong th môc nµy .C¸c file ®iÓm nµy ®îc cËp nhËt,khi chóng ta bá sung ,xo¸
hoÆc so¹n th¶o mét ®iÓm b»ng bÊt kú modul Softdesk civil survey nµo.
Modul Softdesk COGO cßn bao gåm :C¸c bíc ®Ó t¹o ra ®êng th¼ng
,®êng cong ,c¸c ®êng xo¾n èc cho nh·n vµ truy cËp c¸c th viÖn kÝ hiÖu :
-D¸n nh·n cho ®êng th¼ng
-D¸n nh·n cho ®êng cong, t¹o lËp c¸c b¼ng ®êng cong vµ chÌn chóng vµo
b¶n vÏ
C¸c ®iÓm ®îc x¸c ®Þnh trong modul Softdesk COGO kh¸c víi c¸c ®iÓm
trong modul Softdesk survey ë c¸c ®iÓm sau :
-C¸c ®iÓm kh¶o s¸t ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸c kho¶ng c¸ch nghiªng (slop
distance). Softdesk COGO ®Æt hoÆc x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm b»ng c¸c kho¶ng c¸ch theo
chiÒu ngang .
-C¸c ®iÓm kh¶o s¸t ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸c gãc ®øng Softdesk COGO
x¸c ®inh c¸c ®iÓm b»ng c¸c ®é cao .
§Ó qu¶n lÝ d÷ liÖu ®iÓm trong mét dù ¸n c«ng tr×nh x©y dùng b»ng modul
Softdesk COGO .ta ph¶i tiÕn hµnh theo c¸c bíc sau :
-M« t¶ viÖc x¸c ®Þnh c¸c c¬ së d÷ liÖu ®iÓm
-Kho¸ më c¸c d÷ liÖu ®iÓm
-Hoµn chØnh kiÓm tra b¶n ®å
5.Modul thiÕt kÕ (Softdesk advance design)
Modul Softdesk advance design víi c¸c c«ng cô thiÕt kÕ ®¾c lùc ,cho phÐp
thiÕt kÕ c¸c lo¹i ®êng vµ bÕn ®ç xe ,thiÕt kÕ ®êng « t« n«ng th«n cã siªu cao
tr×nh,thiÕt kÕ ®êng ®o thÞ ...Do ®ã modul nµy cã vai trß quan träng trong sù ¸n c«ng
tr×nh,®Ó t¹o ra nh÷ng tuyÕn ®êng tèi u .Vµ søc m¹nh thùc sù cña c¬ së d÷ liÖu ®iÓm
dù ¸n c«ng tr×nh,®îc thÓ hiÖn m¹nh nhÊt khi chóng ta sö dông c¸c modul thiÕt kÕ.
Softdesk advance design cho phÐp hoµn thiÖn ®îc c¸c c«ng viÖc sau,trong
qu¸ tr×nh thiÕt kÕ mét dù ¸n c«ng tr×nh ký thuËt :
-X¸c ®Þnh c¸c tuyÕn ®êng vµ cäc lý tr×nh
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
-ThiÕt kÕ c¸c tr¾c däc vµ x©y dùng ®êng ®á
-ThiÕt kÕ c¸c tr¾c ngang kü thuËt cña tuyÕn ®êng
-ThiÕt kÕ c¸c “template” cña c¸c lo¹i ®êng
-TÝnh to¸n khèi lîng vËt liÖu xay dùng ®êng .
-XuÊt hoÆc tÝnh khèi lîng cña mÆt tamplate.
-XuÊt tÝnh to¸n khèi lîng b»ng ®å thÞ 3 chiÒu (3D grid graphic output)
Trong qua tr×nh thùc hiÖn thao t¸c c¸c tÝnh n¨ng trªn Softdesk advance
design sö dông c¸c c¬ së d÷ liÖu cña dù ¸n c«ng tr×nh,®îc lu gi÷ trong mocul
softdesk Cogo .§ång thêi trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ :C¸c th«ng tin hoÆc sè liÖu bæ
sung ,sÏ ®îc n¹p tiÕp vµo c¬ së d÷ liÖu cña dù ¸n vµ c¸c tr¾c däc,tr¾c ngang còng sÏ
®îc ®a vµo c¬ së d÷ liÖu coi nh c¸c yÕu tè ®Ó v¹ch tuyÕn ®êng.Chóng ta cã thÓ
t¹o ra c¸c h¹ng môc thiÕt kÕ kh¸c nhau,trong c¸c file kh¸c nhau kÓ c¶ viÖc nhËp mäi
sè liÖu víi mét c¬ së d÷ liÖu duy nhÊt
III.2.c¬ së d÷ liÖu trong phÇn mÒm softdesk.8 vµ vai trß
trong c«ng t¸c qu¶n lÝ dù ¸n c«ng tr×nh
I. C¬ së d÷ liÖu trong Softdesk.8
Trong softdesk.8 cã ba c¬ së d÷ liÖu ®îc kÕt hîp víi mét file b¶n vÏ cña dù
¸n softdesk bao gåm :
-C¬ së d÷ liÖu cña b¶n vÏ
- C¬ së d÷ liÖu cña softdesk cogo
- C¬ së d÷ liÖu ®iÓm cña softdesk DTM
Trong ®ã cë së d÷ liÖu ®iÓm cña softdesk cogo vµ DTM ®îc quy vÒ c¬ së d÷
liÖu cña dù ¸n.C¸c d÷ liÖu trªn b¶n vÏ ®îc t¹o ra tõ c¬ së d÷ liÖu cña dù ¸n .
ViÖc so¹n th¶o file b¶n vÏ vµ c¬ së s÷ liÖu ®iÓm lµ mét ®iÒu rÊt qu¶n träng.Cã
hai ph¬ng ph¸p so¹n th¶o b»ng softdesk :
-Dïng c¸c lÖnh so¹n th¶o th«ng thêng
-Dïng c¸c lÖnh so¹n th¶o ®iÓm cña softdesk
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
C¸c lÖnh so¹n th¶o th«ng thêng chØ ¶nh hëng ®Õn file b¶n vÏ .NÕu xo¸ mét
®iÓm b»ng lÖnh xo¸ th«ng thêng sù x¸c ®Þnh vÉn tån t¹i trong c¬ së d÷ liÖu cña dù
¸n.NÕu xo¸ mét ®iÓm b»ng lÖnh so¸ ®iÓm cña softdesk,®iÓm ®ã sÏ dêi chuyÓn khái
file b¶n vÏ vµ c¬ së d÷ liÖu ®iÓm cña dù ¸n
NÕu thay ®æi ®iÓm b»ng c¸c lÖnh so¹n th¶o th«ng thêng ,ta cã thÓ cËp nhËt
l¹i c¸c cë së d÷ liÖu cña dù ¸n hoÆc file b¶n vÏ.Ch¹y c¸c ®iÓm kiÓm tra (check
points)vµ ta chän nh÷ng ®iÓm mµ ta muèn thay ®æi ,®Ó cËp nhËt cë së s÷ liÖu ®iÓm
cña dù ¸n hoÆc cËp nhËt c¸c ®iÓm cña b¶n vÏ .§Ó tr¸nh sai sãt ta ph¶i ch¹y ch¬ng
tr×nh cña ®iÓm kiÓm tra (check points routine) tríc khi sö dông softdesk DTM hoÆc
dïng modul thiÕt kÕ ).
Söa ®æi ®Ò ¸n ®Ó thay ®æi c¸c d÷ liÖu cña dù ¸n nh»m t¸c ®éng c¶u d÷ liÖu
hiÖn hµnh vµ c¬ së s÷ liÖu cña dù ¸n .
§èi víi mçi dù ¸n c«ng tr×nh x©y dùng ,®îc thiÕt kÕ díi sù trî gióp cña
softdesk ,m«i trêng softdesk sÏ t¹o ra c¸c file c¬ së d÷ liÖu cña dù ¸n trong qu¸
tr×nh thiÕt kÕ,®îc lu gi÷ vµ qu¶n lÝ trong modul softdesk Cogo.
Modul softdesk Cogo cã nhiÖm vô lu gi÷ ,qu¶n lÝ c¬ së d÷ liÖu cña ®Ò ¸n
c«ng tr×nh xËy dùng
V× c¬ së d÷ liÖu trong softdesk Cogo ®îc quy vÒ c¬ së d÷ liÖu ®iªm cña dù
¸n c«ng tr×nh .Do ®ã c¸c ®iÓm ®îc x¸c ®Þnh trong modul softdesk Cogo kh¸c víi
c¸c ®iÓm ®îc x¸c ®Þnh trong softdesk survey vÒ c¸c mÆt sau :
-- C¸c ®iÓm kh¶o s¸t ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸c kho¶ng c¸ch nghiªng. Softdesk
Cogo ®Æt hoÆc x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm b»ng kho¶ng c¸ch theo chiÒu ngang
-- C¸c ®iÓm kh¶o s¸t ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸c gãc theo chiÒu ®øng. softdesk
Cogo x¸c ®Þnh b»ng c¸c ®iÓm ®é cao
-- softdesk.8 lµ mét phÇn mÒm chuyªn dông ®Ó thiÕt kÕ ®êng vµ tÝnh to¸n
thuû v¨n.V× vËy d÷ liÖu cña dù ¸n bao gåm c¸c d÷ liÖu kh¶o s¸t,d÷ liÖu tõ c¸c file
ngoµi ®Ó thiÕt kÕ c¸c yÕu tè :Tr¾c däc, tr¾c ngang ...vµ c¸c file d÷ liÖu trong qu¸
tr×nh thiÕt kÕ ,®Òu ®îc softdesk lu l¹i vµ ®a vµo c¬ së d÷ liÖu cña dù ¸n .
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
C¸c nguån s÷ liÖu cña softdesk .8 ®îc thÓ hiÖn díi s¬ ®å sau ®©y:
H×nh III.
II.Vai trß vµ tÝnh n¨ng cña c¬ së d÷ liÖu ®iÓm trong softdesk.8 ®èi víi c«ng t¸c
qu¶n lÝ dù ¸n c«ng tr×nh .
1.Vai trß cña c¬ së d÷ liÖu ®iÓm trong softdesk.8
C¬ së d÷ liÖu cña softdesk lµ rÊt linh ho¹t ta cã thÓ nhËp d÷ liÖu tõ sæ ®o hoÆc
m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö vµ cã thÓ kÕt nèi víi c¸c phÇn mÒm kh¸c
§èi víi mçi dù ¸n c«ng tr×nh x©y dùng trong softdesk.8,c¬ së d÷ liÖu cã vai
trß quan träng lµ d÷ liÖu nguån,cung cÊp c¬ së d÷ liÖu cho modul thiÕt kÕ ,thµnh lËp
c¸c b¶n vÏ cña c«ng tr×nh x©y dùng
Do ®ã vai trß vµ søc m¹nh thËt sù cña c¬ së d÷ liÖu ®iÓm,®îc thÓ hiÖn m¹nh
nhÊt khi chóng ta sö dông c¸c modul thiÕt kÕ
2. TÝnh n¨ng cña c¬ së d÷ liÖu ®iÓm trong softdesk.8
Tríc hÕt lµ tÝnh linh ®éng cña c¬ së d÷ liÖu trong softdesk.8 cã kh¶ n¨ng cho
phÐp :NhËp hoÆc xuÊt bÊt k× file d÷ liÖu nµo ®èi víi c¸c file kÕt nèi,cho phÐp so¹n
th¶o vµ thay ®èi ®iÓm bÊt k× trong c¬ së d÷ liÖu dù ¸n,b»ng c¸c lÖnh so¹n th¶o th«ng
thêng vµ lÖnh so¹n th¶o cña softdesk.§iÒu nµy cho phÐp söa ®æi dù ¸n c«ng
D÷ liÖu modul
Softdesk COGO
D÷ liÖu ®Þa h×nh
DTM
D÷ liÖu kh¶o s¸t
File d÷ liÖu ngoµi c¬ së d÷ liÖu ®iÓm
(Softddesk COGO qlÝ)
D÷ liÖu thiÕt kÕ
(B§,TD,TN,…)
c¸c modul øng dông
b¶n vÏ thiÕt kÕ
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
tr×nh,trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ b»ng c¸ch thay ®æi ®iÓm trong c¬ së cña dù ¸n.§ång
thêi trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ,c¬ së d÷ liÖu cña dù ¸n ®îc lu gi÷ vµ b¶o qu¶n an toµn
b»ng kho¸ ®iÒu khiÓn ®îc thiÕt ®Æt trong softdesk.8
¦u ®iÓm m¹nh nhÊt cña c¬ së d÷ liÖu ®iÓm lµ khi ta sö dông c¸c modul thiÕt
kÕ.Nh÷ng c«ng viÖc nh v¹ch tuyÕn,lËp tr¾c däc,tr¾c ngang,tÝnh khèi lîng ®µo ®¾p
®Òu cã thÓ néi suy tõ c¬ së d÷ liÖu cña dù ¸n.Ngoµi ra c¬ së d÷ liÖu lµ n¬i lu gi÷
toµn bé d÷ liÖu cña dù ¸n vµ lµ nguån cung cÊp d÷ liÖu cho ta thiÕt kÕ c¸c b¶n vÏ
trong dù ¸n,®iÒu nµy gióp cho ta tr¸nh ph¶i nhËp d÷ liÖu nhiÒu lÇn trong thiÕt kÕ c¸c
b¶n vÏ cña dù ¸n.
Nhîc ®iÓm c¬ b¶n cña c¬ së d÷ liÖu trong softdesk.8 lµ ®é chÝnh x¸c cña nã
ph¶i ®¶m b¶o ®îc kiÓm tra chÝnh x¸c tõd÷ liÖu ®Çu vµo(kh¶o s¸t).Bëi v× trong qu¸
tr×nh thiÕt kÕ c¸c yÕu tè cña c«ng tr×nh giao th«ng :TuyÕn,tr¾c däc tr¾c ngang ,tÝnh
to¸n khèi lîng ®µo ®¾p ...§é chÝnh x¸c cña c¸c yÕu tè nµy phô thuéc hoµn toµn vµo
®é chÝnh x¸c cña c¸c ®iÓm trong c¬ së d÷ liÖu ®iÓm.
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Ch¬ng IV:
øng dông modul softdesk dtm ®Ó thµnh lËp m« h×nh sè vµ
ch¹y ®êng b×nh ®é
I . øng dông modul softdesk DTM ®Ó thµnh lËp m« h×nh sè
M· ho¸ sè liÖu ®o
Trong softdesk khi thµnh lËp m« h×nh sè lËp b¶n ®å ®êng b×nh ®é yªu cÇu sè
liÖu trong file d¹ng ASCII.File nµy cã thÓ ph©n c¸ch b»ng kho¶ng trèng ,dÊu phÈy
hoÆc cét.§Þnh d¹ng thêng thÊy cho file thêng c¸c néi dung :PNE, PNEZ...ngoµi ra
softdesk.8 thêng cho phÐp ®Æt c¸c ®Þnh d¹ng theo c¸c file d÷ liÖu bÊt k× .
Tríc khi cËp nhËt sè liÖu vµo b¶n vÏ ta ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ®Þnh d¹ng cña file
sè liÖu,®Ó chän h×nh d¹ng trong softdesk cho phï hîp.ViÖc chän ®Þnh d¹ng cña file
sè liÖu ®îc thùc hiÖn trong hép tho¹i (Inpot/export Fomat Editor)
P : C¸c sè cña ®iÓm
N : Híng b¾c (trôc X)
E : Híng ®«ng (Trôc Y)
Z : §é cao
D : M« t¶
*Mét sè ®Þnh d¹ng ASCII:
Sè liÖu v· b¶n ®å thêng ®îc ®Þnh d¹ng PNEZD
P N E Z D
1 50000
95.000
60000
00.000
4.000
2 50000
86.013
60000
00.181
2.299 DG
3 50000
87.681
59999
96.753
2.944 DG
4 50000
87.956
59999
91.932
3.297 DG
5 50000
88.922
59999
91.505
3.616 DG
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
6 50000
92.012
59999
92.084
3.678 DG
7 50000
94.250
59999
94.213
3.519 DG
8 50000
95.409
59999
96.666
3.417 DG
9 50000
96.058
59999
99.664
3.629 DG
1
0
50000
96.219
60000
03.593
3.891 DG
Thùc chÊt cña viÖc m· ho¸ sè liÖu ®o lµ x¸c ®inh to¹ ®é (X Y) vµ cao ®é Z
cña c¸c ®iÓm dùa trªn sè liÖu ®o ®¹c trong giai ®o¹n kh¶o s¸t ®Þa h×nh
II.Thµnh lËp m« h×nh sè DTM
1. NhËp sè liÖu
Sau khi thµnh lËp xong file sè liÖu d¹ng ASCII vµ gäi lµ file sè liÖu trong
ch¬ng tr×nh softdesk .ta cã thÓ nhËp d÷ liÖu.§iÓm vµo c¬ së d÷ liÖu ®iÓm cña dù ¸n
.Trong softdesk cã thÓ nhËp theo 3 ph¬ng ph¸p sau:
B¶ng c¸c ph¬ng ¸n nhËp
Ph¬
ng ¸n
M« t¶
ViÕt
®Ì
(over
write)
§Æt t¹i c¸c diÓm hiÖn cã b»ng c¸c ®iÓm míi,bÊt k× ®iÓm
trong tån t¹i nµo còng ®îc thay thÕ b»ng c¸ch t¬ng thÝch,t¬ng
hîp,c¸c ®iÓm trong file nhËp
Hoµ
nhËp
(Mer
ge)
§¸nh sè l¹i c¸c ®iÓm trong file nhËp ®Ó lÊp ®µy mäi chç
trèng trong c¬ së d÷ liÖu ®iÓm míi trë thµnh kh«ng ph©n biÖt
®îc víi c¸c d÷ liÖu ®iÓm cã trong néi bé c¬ së d÷ liÖu vµ khã
®iÒu hµnh qu¶n lÝ
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Thªm
hoÆc nèi d÷
liÖu
(appe
nd)
Cã hai pp:
Dïng pp bæ sung (additive) ®Ó x¸c ®Þnh sè ®iÓm míi tõ
®ã bæ sung tÊt c¶ c¸c ®iÓm míi.§iÓm 1 trong file nhËp trë thµnh
®iÓm 101 nÕu ta ®Æt hÖ sè bæ sung lµ 100
Dïng ph¬ng ¸n tuÇn tù (sequential)®Ó bæ sung c¸c ®iÓm
míi sau sÏ ®iÓm cuèi cïng trong dù tr÷ ®iÓm cña dù ¸n
2.Thµnh lËp m« h×nh DTM
Chóng ta khëi ®éng ch¬ng tr×nh softdesk.8 b»ng c¸ch kÝch ®óp chuét
vµo biÓu tîng softdesk.8
C¸c chøc n¨ng chÝnh cña ch¬ng tr×nh ®îc thÓ hiÖn trong h×nh ¶nh díi ®©y:
H×nh IV.1
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Bíc 1:§Ó ch¬ng tr×nh ho¹t ®éng b¾t buéc ph¶i save as ra mét file khëi
®éng : FileSaveHng Yªn
H×nh IV.2
Bíc 2 :Tõ menu chÝnh chän AEC softdesk program...sd
H×nh IV.3
Sau ®ã ta chän statistics..
ThiÕt lËp c¸c th«ng sè cho b¶n ®å ®Þa h×nh tØ lÖ 1:500
Chän DTM sau ®ã chän OK
H×nh IV.4
Bíc 3: T¹i cöa sæ xuÊt hiÖn hép tho¹i ta chän tªn ®Þnh d¹ng
“ Format name”lµ PNEZD
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Trªn thanh MENU chän point Import/Export Poin Edit Format...
H×nh IV .5
Sau khi chän file ®iÓm ta kÝch chuét vµo OK sÏ thÊy trªn cöa sæ “Text Window”
hiÓn thÞ th«ng b¸o ,cho phÐp ngêi sö dông chän ph¬ng ph¸p ghi tÖp ®iÓm vµo c¬ së
d÷ liÖu cña softdesk ( víi c¸c ph¬ng ¸n nhËp ®iÓm nh ®· tr×nh bµy ë trªn)
H×nh IV.6
Qu¸ tr×nh nhËp ®iÓm ®îc thùc hiÖn nh sau
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Menu chän Points Import/Export Poin Export Poin To File ...
XuÊt hiÖn b¶ng hép tho¹i Import Points chän COGO Point Database cho d÷
liÖu ®iÓm OK ®Ó tiÕp tôc
H×nh IV.7
Chän OK song ta chän ®êng dÉn chøa file sè liÖu ®Ó nhËp vµo ®Ó chÊp nhËn
phun ®iÓm lªn b¶n vÏ
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
H×nhIV.8
Bíc 5 : X©y dùng m« h×nh sè ®Þa h×nh DTM (Digital Terrain Model)
Khi d÷ liÖu ®iÓm ®· ®îc nhËp vµo b¶n vÏ vµ c¬ së d÷ liÖu cña dù ¸n,th×
modul softdesk DTM sö dông c¸c d÷ liÖu nµy ®Ó t¹o ra mét m« h×nh mÆt b»ng,®îc
gäi lµ m¹ng líi tam gi¸c kh«ng gian kh«ng ®Òu c¹nh (TIN)
T¹o mét bÒ mÆt míi (new surface) cho m« h×nh cÇn lËp:
Trªn thanh menu chän surface surface data Project point data All
X©y dùng m« h×nh :Tõ thanh menu chän surface build surface chän
Point...
Cho d÷ liÖu d¹ng ®iÓm vµ Ues of Zero Elevation OK trªn thanh lÖnh xuÊt
hiÖn :Command :select polyline for boundary nhËp lÖnh yes ®Ó bao m« h×nh l¹i,tiÕp
theo ta chän Surface View Surface Impor 3D lines Enter ®Ó xuÊt m« h×nh
,®©y lµ m« h×nh TIN (Triangulation Iregular Network) gåm nh÷ng m¹ng líi tam
gi¸c bÊt quy t¾c ®îc g¾n kÕt víi nhau,cã nghÜa lµ cø qua 3 ®iÓm kh«ng th¼ng hµng
sÏ dùng cho ta mét tam gi¸c ®é cao,c¸c tam gi¸c nµy cã nguyªn t¾c :Mçi tam gi¸c
®îc t¹o tõ 3 ®iÓm gÇn nhÊt,c¸c c¹nh cña tam gi¸c nµy kh«ng c¾t nhau ,vµ cø 2 c¹nh
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
l¹i cã mét c¹nh chung.§Ó t¹o m« h×nh nµy th× sè ®iÓm ph¶i nhiÒu h¬n 3 ®iÓm ,tõ m«
h×nh nµy ta cã thÓ néi suy ®êng b×nh ®é
a.KiÓm tra d÷ liÖu kh¶o s¸t
Sau khi x©y dùng mÆt b»ng TIN ,®Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cña c¬ së d÷ liÖu
phôc vô trong c«ng viÖc thiÕt kÕ ,softdesk.8 cã c¸c ch¬ng tr×nh bæ trî ®Ó kiÓm tra
chÊt lîng cña d÷ liÖu kh¶o s¸t (checking survey data)vµ kiÓm tra c¸c ®iÓm cã lçi
th« trong c¬ së d÷ liÖu
Ta cã thÓ quan s¸t trùc quan m« h×nh ë d¹ng kh«ng gian 3 chiÒu.Tõ menu
“site” cung cÊp cho ta mét sè tÝnh n¨ng quan s¸t vÞ trÝ bÒ mÆt ®Þa h×nh ë d¹ng kh«ng
gian 3 chiÒu
Tríc hÕt tõ menu site/Grid of 3D faces.Sau ®ã nhËp c¸c th«ng sè theo yªu
cÇu tõ dßng nh¾c cña ch¬ng tr×nh,kÕt thóc ta ®îc mét m¹ng líi « vu«ng ®Òu phñ
trïm toµn bé c¸c ®iÓm.
Thay ®æi l¹i c¸c gãc nh×n ta cã thÓ quan s¸t bÒ mÆt ®Þa h×nh ë d¹ng kh«ng
gian tõ menu site/Grid of 3D Viewpoint hay tõ dßng lÖnh Cmd:Ddvpoint vµ
thiÕt lËp l¹i gãc nh×n nh trong hép tho¹i “Viewpoint Presets”
Nh×n vµo m« h×nh b»ng trùc quan ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc c¸c vÞ trÝ mµ sè liÖu
®iÓm cha thÓ hiÖn ®óng bÒ mÆt ®Þa h×nh.Khi ®· x¸c ®Þnh ®îc ®iÓm sai sãt ta tiÕn
hµnh hiÖu chØnh nh÷ng ®iÓm nµy
b.HiÖu chØnh m« h×nh ®iÓm sai sãt
Sö dông c¸c ch¬ng tr×nh so¹n th¶o ®iÓm Softdesk ®Ó thay ®æi c¸c cao tr×nh
cña ®iÓm,Nh vËy ®¶m b¶o cho c¸c ®iÓm ®îc cËp nhËt trong c¬ së d÷ liÖu cña dù ¸n
Sau khi ®· chØnh söa nh÷ng sè liÖu sai sãt cña sè liÖu ®o ta tiÕn hµnh t¹o l¹i
mÆt b»ng vµ tam gi¸c ho¸ m« h×nh theo sè liÖu ®iÓm ®o míi
c.So¹n th¶o TIN
C¸c ®êng TIN ®îc x¸c ®Þnh lµ mét phÇn cña c¬ së d÷ liÖu cña dù ¸n.Do bÒ
mÆt ®Þa h×nh phøc t¹p ,viÖc t¹o m« h×nh sè sau khi ®· lo¹i bá ®îc ®iÓm sai,c¸c tam
gi¸c qu¸ bÑt (cã gãc nhá h¬n 200)nhng sÏ cßn nh÷ng bÊt thêng.NhiÒu ®êng TIN
kh«ng ph¶n ¸nh ®Þa h×nh hiÖn t¹i ta ph¶i hiÖu chØnh m« h×nh sao cho c¸c tam gi¸c ¸p
s¸t h¬n víi bÒ mÆt ®Þa h×nh.C¸c tiÖn Ých nµy n»m trong môc Edit Surface cña menu
Surface
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
V× vËy tríc khi t¹o lËp bÒ mÆt ta ph¶i x¸c ®Þnh c¸c ®êng g·y:Ta cã thÓ x¸c
®Þnh bÊt k× d·y ®iÓm nµo x¸c ®Þnh mét ®iÓm ng¾t râ rÖt thÓ hiÖn lçi sai trong m«
h×nh ®Þa h×nh,®ã lµ c¸c ®êng ng¨n nèi c¸c ®iÓm ®Æc trng nh :®Ønh nói,yªn ngùa
ph©n thuû, tô thuû ...Trong qu¸ tr×nh ®o thùc ®Þa ph¶i ghi chó cô thÓ tÝnh chÊt cña
®iÓm ,ghi theo nhãm ®Ó thuËn tiÖn qu¸ tr×nh ph©n lo¹i khi xö lÝ sè liÖu.Khi x©y dùng
m« h×nh sè ,softdesk lu gi÷ tÊt c¶ c¸c th«ng sè ra c¸c file riªng ®éc lËp .Do vËy nÕu
ta xo¸ chØnh söa sè liÖu trªn mµn h×nh b»ng c¸c lÖnh th«ng thêng cña Autocad th×
nh÷ng gi÷ liÖu thay ®æi trªn mµn h×nh kh«ng ®îc cËp nhËt trong file qu¶n lÝ cña
softdesk,v× vËy viÖc hiÖu chØnh m« h×nh c¸c ®êng TIN ph¶i thùc hiÖn b»ng c¸c lÖnh
cña softdesk .
H×nh IV.9
§Ó hiÖu chØnh m« h×nh tren thanh menu chän surfaceedit surface c¸c lÖnh
hiÖu chØnh m« h×nh gåm cã :
Add line :Thªm c¹nh tam gi¸c
Flip face :§¶o c¹nh cña ®êng TIN
Delete line : Xo¸ c¹nh ®êng TIN nÕu c¹nh ®ã sai
Add Point : ChÌn ®iÓm vµo m« h×nh ®ång thêi t¹o lu«n m¹ng líi
Delete point : Xo¸ ®iÓm cña m« h×nh TIN
Edit point : chØnh söa ®é cao ®iÓm ®Þa h×nh
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Bíc 6 : Néi suy ®êng b×nh ®é
1.X¸c ®Þnh giíi h¹n ph¹m vÞ vÏ
Thùc chÊt cña viÖc x¸c ®Þnh ph¹m vi vÏ lµ x¸c ®Þnh miÒn néi suy trong
softdesk viÖc x¸c ®Þnh miÒn néi suy b»ng c¸c ®êng bao
Ta cã thÓ néi suy bªn trong ®êng bao nµy nhng bao kh¸c tøc lµ ta cã thÓ
t¹o ra lè trèng mµ trong ®ã kh«ng vÏ ®êng b×nh ®é kh¸c
H×nh IV.10
1.LËp ®êng b×nh ®é
Ta ph¶i chän gi¸ trÞ ®êng ®ång møc cho b¶n ®å cÇn thµnh lËp nh kho¶ng
cao ®Òu gi÷a c¸c ®êng ®ång møc,kho¶ng cao ®Òu gi÷a c¸c ®êng phô ,khoang cao
®Ìu gia c¸c ®êng chÝnh .Trong softdesk viÖc chän kho¶ng cao ®Òu ®îc thùc hiÖn
trong hép tho¹i “ contour Creat contours”
H×nh IV.11
MiÒn néi suy
MiÒn bá
trèng
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Sau khi x©y dùng xong m« h×nh DTM ta cã thÓ néi suy ®êng b×nh ®é
.Softdesk cho phÐp t¹o lËp c¸c ®êng b×nh ®é theo ph¬ng ph¸p néi suy tuyÕn
tÝnh.lóc ®ã bÒ mÆt ®Þa h×nh ®¬c chia nhá thµnh c¸c tam gi¸c,diÖn tÝch giíi h¹n trong
mçi tam gi¸c ®îc xem lµ mÆt ph¼ng cã gãc nghiªng thay ®æi,c¸c tam gi¸c nµy n»m
kÒ nhau phñ kÝn bÒ mÆt ®Þa h×nh,®é cao ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh ®îc néi suy tuyÕn tÝnh
dùa vµo sè liÖu cña 3 ®iÓm l©n cËn .
Trªn thanh menu ta chän “ contour Creat contours” trong hép tho¹i ta
chän c¸c th«ng sè sau :
Minor: trong Intelval nhËp gi¸ trÞ lµ 0.5 cho kho¶ng cao ®Òu cña ®êng b×nh
®é c¬ b¶n víi ®é gia t¨ng 0.5m.
Majoi : trong Intelval nhËp gi¸ trÞ lµ 0.5 cho kho¶ng cao ®Òu cña ®êng b×nh ®é c¸i
Chän OK ®Ó tiÕp tôc,trªn thanh lÖnh ta chän ENTER ®Ó ch¹y néi suy ®êng®ång møc :
Command :
Erase old contouts (Yes/No):
Eraseing entilies on layer...
Eraseing entilies on layer...
Contour Elevation :
2.Lµm tr¬n ®êng b×nh ®é
Sau khi ®· néi suy xong ®êng b×nh ®é trªn m« h×nh ta cã thÓ x¸c ®Þnh to¹ ®é
vµ ®é cao cña bÊt k× ®iÓm nµo trªn m« h×nh ta cÇn lµm tr¬n cho ®êng b×nh ®é
Trªn thanh menu ta chän Contour Contour Properties ,viÖc chän gi¸ trÞ lµm
tr¬n ®îc thùc hiÖn trªn thanh smoothing vµ ®îc ®iÒu chØnh tõ 1- 10 trong hép tho¹i
Contour Properties
H×nh IV.12
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
3.Xo¸ m« h×nh TIN
Command;
DTM Surface
ON/OFf/Freeze/Thaw/Erase:
Eraseing entities on layer...done!
-Ghi nh·n cho ®êng b×nh ®é :Tríc tiªn ta thiÕt lËp cho nh·n cÇn ghi,tõ
thanh menu Contour Labeling xuÊt hiÖn b¶ng hép tho¹i Contour labeling
Properties ta nhËp c¸c thèng sè sau :
Group Label Incrment:NhËp gi¸ trÞ 5 ®Ó gi¸ trÞ t¨ng lªn 5m sÏ ghi nh·n
Position : §Ó chän vÞ trÝ ghi nh·n so víi ®êng b×nh ®é ,chän gi¸ trÞ lµ
Online ®Ó ghi ®Ì lªn ®êng b×nh ®é
Text Style : chän kiÓu ch÷ lµ STANDARD
Break :cho kiÓu ghi nh·n
Prection:§é chÝnh x¸c sau dÊu phÈy cña nh·n
TiÕp theo trong thanh menu Contour LabelingGroup Interior vµ dïng
chÕ ®é OSNAP ®Ó b¾t ®êng b×nh ®é ®Çu vµ cuèi cÇn ghi nh·n
III .VÏ ,CHØNH SöA Vµ BI£N TËP B¶N §å
A . ThiÕt ®Æt b¶n vÏ trong
1. §Æt ®¬n vÞ cho b¶n vÏ
*LÖnh Units
Vµo Format Units
LÖnh nµy dïng ®Ó ®Æt ®é chÝnh x¸c vµ ®¬n vÞ ®o cho c¸c ®¹i lîng tr¾c ®Þa
trong m«i trêng Autocad.
C¸c ®¹i lîng ®o trong tr¾c ®Þa thêng lµ kho¶ng c¸ch vµ gãc.
Th«ng thêng ta chon ®¬n vÞ ®é dµi lµ sè thùc Decimal, ®¬n vÞ cña gãc
thêng chän lµ Deg/min/Sec (®é phót gi©y), hoÆc Grad nh h×nh sau. §é chÝnh x¸c
(prectision) cña tõng lo¹i trÞ ®o, tuú theo c«ng viÖc cô thÓ ®Ó chän. Khi chän chóng
t© nhÊn chuét vµo cöa sæ Direction ®Ó chän gãc quay. §èi víi c«ng t¸c tr¾c ®Þa ta
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
lÊy híng b¾c lµm trôc X gãc ®o ®îc quay thuËnj theo chiÒu kim ®ång hå. V× vËy
chóng ta chän gãc quay trong tr¾c lµ ClockWise.
Víi c¸ch ®Æt ®¬n vÞ nh trªn, chóng ta lÊy trôc X cña hÖ to¹ ®é OXY cña
phÇn mÒm ®å ho¹ cã trôc hoµnh trïng víi trôc X vµ trôc tung trïng víi trôc Y. Nh
vËy to¹ ®é Oxy lÊy ®îc trªn phÇn mÒm Autocad vµ c¸c phÇn mÒm ®å ho¹ kh¸c sÏ
kh«ng phï hîp víi to¹ ®é tr¾c ®Þa ®· ®îc quy ®Þnh. V× lÏ ®ã c¸c phÇn mÒm ®å ho¹
chóng ta cÇn thèng nhÊt lÊy X cña ®å ho¹ lµ to¹ ®é Y trong tr¾c ®Þa, Y cña ®å ho¹ lµ
to¹ ®ä X trong tr¾c ®Þa. To¹ ®é ®å ho¹ XY sÏ ®îc hiÓu t¬ng ®¬ng gi¸ trÞ YX
trong tr¾c ®Þa.
2 . §Æt giíi h¹n b¶n vÏ
Th«ng thêng ta ®Æt giíi h¹n cho b¶n vÏ ®Ó khu ®o vÏ cña ta n»m gän
trong giíi h¹n mµ ta ®· ®Þnh nghÜa, ®Ó khi thùc hiÖn c¸c lÖnh di chuyÓn mµn h×nh
®îc thuËn tiÖn. C«ng viÖc nµy ®îc thùc hiÖn nh sau:
Vµo Format Drawing Limits.
Lóc nµy trªn mµn hÜnh xuÊt hiÖn dßng lÖnh yªu cÇu nhËp vµo to¹ ®é cña gãc bªn
tr¸i phÝa díi (YX min) vµ to¹ ®ä gãc phÝa trªn bªn ph¶i (YX max) cña khu ®o.
§Ó toµn bé khu ®o vÏ n»m trong mµn h×nh lµm viÖc vµo: View ZooAll.
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
3. C¸c chøc n¨ng trî gióp trong khi vÏ
§Ó thùc hiÖn tèt vµ cã hiÖu qu¶ trong khi vÏ, Autocad cho chóng ta mét sè
chøc n¨ng tiÖn Ých khi vÏ, c¸c chøc n¨ng nµy ®îc ®Æt cho tõng b¶n vÏ kh¸c
nhau theo yªu cÇu.
LÖnh nµy ®ùc thùc hiÖn nh sau: Tools Drawing Aids.
- LÖnh Bips dïng ®Ó hiÓn thÞ dÊu ch÷ thËp chØ ®iÓm vÏ trªn mµn h×nh, muèn
vËy chóng ta ®¸nh dÊu hoÆc bá dÊu trong cöa sæ Bips.
- LÖnh Grid dïng ®Ó ®Æt chÕ ®é m¾t líi, muèn hiÓn thÞ m¾t líi chóng ta
®¸nh dÊu vµo cöa sæ ON cña Grid, trong ®ã: X Spacing vµ Y Spacing lµ kho¶ng c¸ch
gi÷a c¸c m¾t líi. Trong tr¾c ®Þa thõng c¸c ®iÓm m¾t líi nµy chóng ta chän trïng
víi c¸c mÊu khung cña líi « vu«ng trªn b¶n vÏ nh vËy tuú theo tû lÖ b¶n ®å chóng
ta chän cho phï hîp.
- LÖnh Snap dïng ®Ó ®Æt chÕ ®é b¾t ®iÓm khi vÏ ®óng vµo vÞ trÝ cho tríc, vÞ
trÝ ®ã trêng lµ c¸c ®iÓm m¾t líi. Muèn thùc hiÖn lÖnh nµy chóng ta ®¸nh dÊu vµo
« menu Snap.
- LÖnh Ortho dïng ®Ó vÏ c¸c ®êng th¼ng vu«ng gãc víi nhau vµ song song
víi hÖ to¹ ®é muèn thùc hiÖn lÖnh nµy chóng ta ®¸nh dÊu vµo « menu
Ortho.
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
4. ThiÕt lËp líp th«ng tin
C¸c ®èi tîng cã cïng thuéc tÝnh trong Autocad ®îc x¸c ®Þnh trong mét
Layer. Layer lµ mét líp th«ng tin qu¶n lý mét nhãm ®èi tîng cã cïng thuéc tÝnh.
VÝ dô: trong b¶n ®å ®Þa h×nh c¸c ®õng nhùa ®îc ®Þnh nghÜa Linetype (kiÓu ®õng
cña ®èi tîng), Color (mÇu cña ®èi tîng) vµ tr¹ng th¸y biÓu thÞ cña ®èi tîng
(ON/OFF).
ViÖc ®Æt Layer cña c¸c ®èi tîng ®îc tiÕn hµnh theo hai c¸ch
C¸ch 1: Tõ menu Fomat Layer
C¸ch 2: vµo biÓu tîng trªn mµn h×nh sÏ cho ta hép tho¹i sau:
Khi ®Æt líp th«ng tin ta vµo New vµ lÇn lît ®Æt c¸c thuéc tÝnh cho tõng ®èi tîng
nh Linetype. Dïng chuét tr¸i nhÊp vµo vÞ trÝ Linetype cho ta hép tho¹i sau:
NhÊn cµo Load cho ta kiÓu ®êng, muèn chän kiÓu ®êng nµo ta nhÊn chu«th
tr¸i vµo kiÓu ®êng ®ã, nhÊn OK.
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Khi chän mÇu (Color) chän mét layer ta chän b»ng c¸ch nhÊp chuét tr¸i vµo
« Color, sÏ cho ta b¶ng c¸c mÇu råi nhÊn vµo mÇu cÇn chän.
NÕu v× mét lý do nµo ®ã ta muèn xo¸ bá layer võ ®Þnh nghÜa, ta nhÊn chuét
vµo Layer ®ã råi Ên Delete, lËp tøc Layer ®ã ®îc xo¸.
Khi lµm viÖc víi Layer nµo ®ã th× ta nhÊn chuét tr¸i vµo hép ®ã sau ®ã nhÊn
Current r«i OK.
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
B . C¸c lÖnh vÏ c¬ b¶n
a .Thao t¸c víi tËp b¶n vÏ
1.Menu File
Trong menu file bao gåm nhãm c¸c lÖnh cã liªn quan ®Õn viÖc sö lý c¸c file
®å ho¹ nh:
New: T¹o file míi
Open: Më b¶n vÏ
Save: Ghi l¹i b¶n vÏ
Save As: Ghi l¹i b¶n vÏ víi tªn kh¸c
Export: xuÊt b¶n vÏ
Exit: Tho¸t ra khái Autocad
b. Menu c¸c lÖnh cµi ®Æt c¸c chÕ ®é b¾t ®iÓm cho b¶n vÏ
Hép tho¹i Object Snap chøa c¸c ®èi tîng truy b¾t ®èi tîng, ta cÇn chän
®èi tîng nµo th× kÝch chuét vµo dßng ®ã.
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Endpoint: X¸c ®Þnh ®iÓm cuèi cña ®êng trßn
Midpoint: Tim trung ®iÓm
Center: X¸c ®Þnh vµo t©m
Node: X¸c ®Þnh nót
Quadrant: B¾t ®iÓm 1/4 ®êng trßn
Intersection: Tim giao ®iÓm
Insertion:Tim ®iÓm xen cña khèi
Perpendicular: VÏ ®êng ph¸p tuyÕn
Tangent: VÏ ®êng tiÕp tuyÕn
Nearest: X¸c ®Þnh ®iÓm gÇn nhÊt
Apparent Int: T×m giao ®iÓm
LÖnh Object Snap dïng ®Ó trî gióp c¸c lÖnh kh¸c t×m kiÕm ®èi tîng trong
mét ph¹m vi ®Þnh tríc hoÆc mang mét hay nhiÒu tÝnh chÊt ®· ®Þnh. DiÖn tÝch t×m
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
kiÕm cã d¹ng mét « vu«ng. ChÕ ®é b¾t ®iÓm gióp ta t×m kiÕm dÔ dµng chÝnh x¸c vÞ
trÝ ®iÓm cÇn thiÕt kÕ.
C . Biªn tËp b¶n ®å trong m«i trêng Autocad 14
1. Thanh c«ng cô Draw
Menu nµy ®îc sö dông ®Ó biªn tËp, biÓu diÔn c¸c ®Þa vËt lªn b¶n ®å. §©y lµ
nhãm c¸c lÖnh vÏ c¸c yÕu tè trªn c¬ së c¸c ®iÓm nhËp vµo. trong c¸c lÖnh vÏ nµy cã
thÓ cã rÊt nhiÒu c¸c lÖnh phô trî kh¸c ®Ó th«ng tin cho phÇn mÒm c¸ch ®a c¸c yÕu
tè cÇn thiÕt cho viÖc thùc hiÖn c¸c lo¹i ®õng ®ã.
1-LÖnh vÏ ®o¹n th¼ng
Command: Line (l)
From point: chän ®iÓm thø nhÊt
To piont: chän ®iÓm thø hai
2-LÖnh vÏ nhiÒu ®o¹n th¼ng
Command: Pline (pl)
From point: X¸c ®Þnh mét ®iÓm
Arc/ Close/ Halfwidth/ Length/ Undo/ Width/ : X¸c
®Þnh ®iÓm thø hai hoÆc vµo mét ®iÓm tuú chän
3-LÖnh vÏ h×nh ch÷ nhËt
Command: Rectangle (rec)
Chamfer/ Elevation/ Fillet/ Thickness/ Width/ : Vµo
mét ®iÓm tuú chän hoÆc x¸c ®Þnh mét ®iÓm (Y1, X1)
Other corner: X¸c ®Þnh ®iÓm thø hai (Y2, X2)
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
4-LÖnh vÏ cung trßn
Command: Arc (a)
Cã 5 c¸ch vÏ cung trßn
+ Cung trßn ®i qua 3 ®iÓm Arc
Mµn h×nh xuÊt hiÖn:
Command: Arc Center/: nhËp ®iÓm thø nhÊt
Center/ End/ : nhËp ®iÓm thø hai
End point: NhËp ®iÓm cuèi
+ Cung trßn ®i qua ®iÓm ®Çu, ®iÓm t©m vµ ®iÓm cuèi (Start, Center, End)
Mµn h×nh xuÊt hiÖn:
Command: Center/: NhËp ®iÓm thø nhÊt
Center/ End/ : C
Center: nhËp ®iÓm t©m cña cung trßn
Angle/ Length of Chord/ : NhËp to¹ ®é ®iÓm cuèi
+ VÏ cung trßn b»ng c¸ch nhËp ®iÓm ®Çu t©m vµ gãc ë t©m ( Start, Center, End)
Command: Arc Center/: NhËp to¹ ®é ®iÓm ®Çu
Center/ End/ : C
Center: nhËp ®iÓm t©m cña cung trßn
Angle/ Length of Chord/ : A
Included Angle: NhËp gi¸ trÞ gãc ë t©m cung trßn
+ VÏ cung trßn b»ng c¸ch nhËp ®iÓm ®Çu, ®iÓm t©m vµ chiÒu dµi cung trßn
(Start, Center, Length of Chord). Mµn h×nh xuÊt hiÖn
Command: : Arc Center/: nhËp ®iÓm ®Çu cña cung trßn
Center/ End/ : C
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Center: nhËp to¹ ®é t©m cung trßn
Angle/ Length of Chord/ : L
Length of Chord: NhËp chiÒu dµi cung
+ VÏ cung trßn b»ng c¸ch nhËp to¹ ®é ®iÓm ®Çu, ®iÓm cuèi, vµ b¸n kÝnh
(Start, End, Radius). Khi ®ã mµn h×nh xuÊt hiÖn.
Command: Arc Center/: nhËp ®iÓm ®Çu
Center/ End/ : E
End point: NhËp to¹ ®é ®iÓm cuèi
Angle/ Direction/ Radius/ : R
Radius: NhËp b¸n kÝnh
5.LÖnh vÏ ®êng trßn
Command: Circle (c)
Circle 3P/ 2P/ TTR/
Cã thÓ vÏ ®õng trßn theo c¸c c¸ch sau:
+ X¸c ®Þnh t©m vµ b¸n kÝnh hoÆc ®êng kÝnh
+ 3P: VÏ ®õng trßn b»ng c¸ch x¸c ®Þnh 3 ®iÓm
+ 2P: VÏ ®õng trßn b»ng c¸ch x¸c ®Þnh 2 ®iÓm
+ TTR: VÏ ®êng trßn tiÕp tuyÕn víi hai ®èi tîng vµ cã b¸n kÝnh x¸c ®Þnh.
6-LÖnh vÏ ®êng cong tr¬n
Command: Spline (spl)
Object/ : vµo vÞ trÝ mét ®iÓm
Enter first point
7-LÖnh vÏ ®iÓm
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Command: point (po)
Point: NhËp ®iÓm cÇn vÏ
§Ó ®iÓm hiÓn thÞ râ trªn mµn h×nh ta vµo Format point Style vµ
chän kiÓu ®iÓm cÇn hiÓn thÞ.
2.Thanh c«ng cô Modify
1-LÖnh xo¸ ®èi tîng
Command: Erease (e)
Seclect Object: Chän nh÷ng ®èi tîng cÇn xo¸
2-LÖnh sao chÐp ®èi tîng
Command: Copy
Seclect Object: Chän ®èi tîng
/ Multuple: M
Base point: Chän ®iÓm chuÈn
Second point of displacement: Chän ®iÓm copy ®Õn
Second point of displacement: TiÕp tôc chän ®iÓm copy ®Õn hoÆc
Enter kªt thóc lÖnh
3-LÖnh lÊy ®èi xøng
Command: Mirror (mi)
Seclect Object: chän ®«i tîng
Seclect Object: kªt thóc viÖc lùa chän
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
First point of mirror line: Chän ®iÓm thø nhÊt cña trôc ®«i xøng
Second point: chän ®iÓm thø hai
Delete old object?: Cã xo¸ ®èi tîng ®îc chän hay kh«ng?, NÕu
xo¸ gâ ch÷ “Y”, NÕu kh«ng gâ ch÷ “N” hoÆc Enter.
4-LÖnh t¹o ®èi tîng song song
Command: Offset (o)
Offset distance or Through : Kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®èi
tîng song song
Seclect object to offset: Chän ®èi tîng ®Ó t¹o song song
Side to offset: Chän ®iÓm bÊt kú vÒ phÝa cÇn t¹o ®èi tîng song song
Seclect object to offset: TiÕp tôc chän hay Ên Enter ®Ó kÕt thóc lÖnh
5-LÖnh tr¶i m¶ng
Command: Array (ar)
Seclect object: Chän ®èi tîng
Seclect object: nhÊn Enter ®Ó kªt thóc lÖnh
Rectangular or Polar array (/P): Tr¶i theo d·y h×nh ch÷ nhËt hoÆc
tr¶i theo m¶ng trßn
+ Tr¶i theo d·y h×nh ch÷ nhËt
Rectangular or Polar array (/P): R
Number of rows (---) : Sè hµng
Number of columns (| | |) : Sè cét
Unit cell or disatance between rows (---): nhËp kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c hµng
Disatance between columns (| | |): NhËp kho¶ng c¸ch gi÷ c¸c cét (cã
thÓ ©m hoÆc d¬ng)
+ Tr¶i theo m¶ng trßn
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Rectangular or Polar array (/P): P
Base/ : Chän t©m cña m¶ng trßn
Nember of items: Sè b¶ng sao chÐp
Angle to fill (+ = CCW, - = CW): §iÒm (-) nÕu cïng chiÒu kim
®ång hå, ®iÒm (+) nÕu ngîc chiÒu kim ®ång hå
Rotale Object as they are copied? : Cã quay ®èi tîng khi sao
chÐp kh«ng? NÕu cã Ên Enter nÕu kh«ng gâ “N”
6-LÖnh di chuyÓn
Command: Move (m)
Seclect object: Chän c¸c ®èi tùng cÇn di chuyÓn
Seclect object: tiÕp tôc chän hoÆc Enter ®Ó kÕt thóc viÖc lùa chän
Base point or displacement: Chän ®iÓm chuÈn hoÆc nhËp kho¶ng d¬i
Second point of displacemen: §iÓm mµ ®èi tîng dêi ®Õn
7-LÖnh quay ®èi tîng
Command: Rotale (ro)
Seclect object: Chän ®èi tùng cÇn quay
Seclect object: Chän tiÕp hoÆc Ên Enter ®Ó kÕt thóc viÖc lùa chän
Base point: Chän t©m mµ c¸c ®èi tîng quay xung quanh
/ Reference: Gãc tham chiÕu
New Angle: Gãc míi
8-LÖnh thay ®æi kÝch thíc tû lÖ
Command: Scale
Seclect object: Chän ®èi tùng cÇn thay ®æi tû lÖ
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Seclect object: Chän tiÕp hoÆc Ên Enter ®Ó kÕt thóc viÖc lùa chän
Base point: Chän ®iÓm chuÈn
/ Reference: NhËp tû lÖ thay ®æi
9-LÖnh thay ®æi chiÒu dµi ®èi tîng
Command: lengthen (len)
Seclect object: Chän ®èi tùng cÇn thay ®æi
Delta/ Percent/ Total/ Dynamic/?/ : DE
Angle/ : nhËp kho¶ng c¸ch t¨ng
/ Undo: Chän ®èi tîng cÇn thay ®æi
/ Undo: Chän tiÕp hay nhÊn Enter ®Ó kÕt
thóc viÖc lùa chän
10-LÖnh c¾t ®èi tîng
Command: Trim (tr)
Seclect object: Chän ®èi tùng
Seclect object: Chän tiÕp hoÆc Ên Enter ®Ó kÕt thóc viÖc lùa chän
/ Project/ Edge/ Undo: Chän ®o¹n cÇn xo¸
/ Project/ Edge/ Undo: TiÕt tôc chän ®äan cÇn xo¸
hay Enter ®Ó kÕt thóc
11-LÖnh kÐo dµi mét ®Çu ®èi tîng ®Õn mét ®èi tîng ch¾n
Command: Extend (ex)
Seclect object: Chän ®èi tùng ch¾n
eclect object: Chän tiÕp hoÆc Ên Enter ®Ó kÕt thóc viÖc lùa chän
/ Project/ Edge/ Undo: Chän c¸c ®èi tîng
cÇn kÐo dµi
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
/ Project/ Edge/ Undo: TiÕt tôc chän c¸c
®èi tîng ®Ó kÐo dµi hay Enter ®Ó kÕt thóc
12-LÖnh c¾t mét phÇn ®èi tîng
Seclect object: Chän ®èi tîng ®ång thêi lµ ®iÓm ®Çu ®o¹n c¾t
Enter Second point ( or F for first point ): Vµo ®iÓm thø hai (hoÆc F ®Ó
®Þnh l¹i ®iÓm ®Çu)
13-LÖnh ph¸ vì ®èi tîng
Command: Explode (x)
Seclect object: Chän ®èi tîng cÇn ph¸ vì
3. LÖnh Zoom
phãng to hoÆc thu nhá lªn mµn h×nh
Zoom Win dow : Phãng theo miÒn cöa sæ
Zoom Dynamic : Phãng to thu nhá phÇn h×nh ¶nh
Zoom Scale : Phãng theo tû lÖ
Zoom Center : H×nh ¶nh ®îc x¸c ®Þnh t©m vµ chiÒu cao
Zoom In : Phãng to
Zoom Out : Thu nhá
Zoom All : Phãng to¹ ®é giíi h¹n
Zoom Extents : Phãng lín nhÊt
4.LÖnh Pan: KÐo mµn h×nh
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
- KÝch chuét vµo biÓu tîng
Muèn tho¸t khái lÖnh Pan nhÊn chuét ph¶i nhÊn chuét tr¸i vµo Exit
C. viÕt ch÷ trong b¶n vÏ
1. Tríc khi viÕt ch÷ ta nªn t¹o c¸c kiÓu vµ ®Þnh d¹ng ch÷ viÕt:
- Vµo New ®Ó t¹o mét kiÓu ch÷ míi
- Chän font trong hép tho¹i Font Name ®Ó ®Þnh d¹ng kiÓu ch÷
- NhËp chiÒu cao ch÷ trong hép tho¹i Height
- §Æt tû lÖ bÒ réng cho ch÷ trong hép tho¹i Width Factor
- §Æt gãc nghiªng cho ch÷ trong hép Oblique Angle
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
- KÝch Apply ®Ó kÕt thóc c¸c thiÕt ®Æt
a) LÖnh viÕt tõng dßng ch÷ ®¬n
Command: Text (dt)
Justify/ Style/ : Chän ®iÓm b¾t ®Çu cho dßnh ch÷.
- Start point: sau khi chän ®iÓm ®Çu Autocad sÏ hái chiÒu cao vµ gãc
nghiªng cho dßng ch÷.
- Justify: Chän c¸c chÕ ®é c¨n chØnh
- Align: Dßng ch÷ thu phãng thÝch hîp víi mét ®o¹n th¼ng x¸c ®Þnh.
- Fit: : Dßng ch÷ thu phãng thÝch hîp víi mét ®o¹n th¼ng x¸c ®Þnh nhng
kh«ng thay ®æi chiÒu cao ch÷
- Style: Chän kiÓu ch÷ ®· ®îc t¹o b»ng lÖnh Style.
b . LÖnh viÕt nhiÒu dßng ch÷ vµo b¶n vÏ
Command: Mtext (mt)
Specify fist corner: X¸c ®Þnh gãc thø nhÊt
Specify opposite corner or [ Heingt/ Justufy/ Rotation/ Style/ Width]: X¸c
®Þnh gãc thø hai cho khèi ch÷ hay vµo c¸c tuú chän.
Còng cã thÓ vµo c¸c tuú chän tõ hép tho¹i:
Trong môc Character gåm c¸c lùa chän: Font, chiÒu cao ch÷, mÉu ch÷...
Trong môc Properties gåm c¸c môc chän: KiÓu ch÷ kiÓu c¨n chØnh, ®é
réng cña khèi ch÷ vµ gãc nghiªng cña dßng ch÷.
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Find/ Replace: T×m kiÕm vµ thay thÕ.
Sau khi hoµn tÊt c¸c lùa chän cÇn thiÕt chóng ta ®¸nh néi dung ch÷ vµ
kÕt thóc b»ng OK.
c . C¸c lÖnh s÷a ®æi ch÷
LÖnh DDEDIT (dt) S÷a ®æi néi dung ®o¹n v¨n
LÖnh Ddmodify (mo) thay ®æi néi dung vµ c¸c thuéc tÝnh cña khèi ch÷.
2 . VÏ chi tiÕt
Trong ph¬ng ph¸p to¹ ®é cùc ®Ó vÏ ®îc c¸c ®iÓm ®o chi tiÕt ngoµi c¸c
®iÓm khèng chÕ ®o vÏ (®iÓm tr¹m m¸y) ta ph¶i cã sè liÖu ®o cña c¸c ®iÓm ®Þa h×nh
vµ c¸c ®iÓm ®Þa vËt lµ c¸c gãc cùc, c¹nh cùc.
Gãc cùc lµ gãc tÝnh tõ híng trôc cùc theo chiÒu kim ®ång hå ®Õn c¹nh cùc.
C¹nh cùc lµ chiÒu dµi ngang tÝnh tù ®iÓm tr¹m m¸y O ®Õn ®iÓm vÏ chi tiÕt I.
§Ó vÏ c¸c ®iÓm chi tiÕt b»ng c¸ch nhËp kho¶ng c¸ch tõ m¸y tíi ®iÓm ®ã, vµ gãc tõ
híng khëi ®Çu ®Õn ®iÓm ®ã. Ta lÇn lît thùc hiÖn c¸c bíc sau:
- Vµo líp th«ng tin cña ®iÓm chi tiÕt cÇn vÏ nh: §êng, m¬ng, nhµ, c©y...
§Ó tiÕn hµnh vÏ c¸c ®iÓm chi tiÕt ta ph¶i ®æi hÖ to¹ ®é tuyÖt ®èi UCS vÒ hÖ
to¹ ®é t¬ng ®èi, b»ng c¸ch vµo menu Tool UCS Object, trªn mµn h×nh sÏ
hiÖn ra c©u lÖnh yªu cÇu ta ph¶i chän ®èi tîng lµm ®êng ®Þnh híng.
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Command: UCS
Origin/ Zaxis/ 3point/ Object/ View/ X/ Y/ Z/ Prev/ Restore/ Save/ ?/
:
§Ó nhËp to¹ ®é c¸c ®iÓm chi tiÕt cña tr¹m m¸y, ta vµo lÖnh vÏ ®êng th¼ng
sau ®ã nhËp to¹ ®é ®iÓm chi tiÕt theo khu«n d¹ng.
Sau khi nhËp xong c¸c ®iÓm chi tiÕt cña tr¹m m¸y, ®Ó chuyÓn vÒ hÖ to¹ ®é
tuyÖt ®èi ta vµo menu: Tool UCSWorld.
3. Biªn tËp b¶n ®å
a.T¹o vµ tr¶i c¸c ký hiÖu lªn b¶n ®å
Trong babr ®å ta ph¶i vÏ rÊt nhiÒu c¸c ký hiÖu gièng nhau vÝ dô: C©y lóa, cét
®iÖn, hoa mµu, mèc, bê lë...NÕu ë mét vÞ trÝ nµo ®ã cã c©y lóa ta l¹i vÏ míi mét c©y
lóa th× ®ßi hái mÊt rÊt nhiÒu c«ng søc kh«ng ®¶m b¶o thêi gian cho c«ng viÖc. V×
vËy phÇn mÒm Autocad gióp ta rót g¾n thêi gian b»ng c¸ch t¹o s¼n mét ký hiÖu víi
h×nh d¹ng vµ kÝch thíc theo quy ph¹m quy ®Þnh (to¹ Block) ®Ó mçi khi dïng ®Õn
ký hiÖu nµy ta gäi ra ( Insert) ®Ó dïng mµ kh«ng mÊt c«ng t¹o l¹i.
C¸c ký hiÖu cã hai d¹ng c¬ b¶n, c¸c d¹ng kh¸c chØ lµ d¹ng ®Æc biÖt cña hai
d¹ng nµy ®ã lµ: ký hiÖu d¹ng ®iÓm nh c©y lóa, cét ®iÖn... Ký hiÖu d¹ng ®êng nh
®êng tÇu, bê lë...
b VÏ ký hiÖu d¹ng ®iÓm
* VÏ c¸c ký hiÖu b¶n ®å
+ VÏ c©y lóa
To¹ c©y lóa víi kÝch thíc ®óng theo quy ph¹m cña b¶n ®å tû lÖ
1:1000 tríc hÕt ta vÏ mét ®o¹n th¼ng 2.5m (trªn b¶n vÏ, nÕu tÝnh theo tû lÖ b¶n ®å
1:1000 sÏ cã kÝch thíc thùc tÕ lµ 2.5m) sau ®ã dïng lÖnh Modify Offset (copy
®o¹n th¼ng song song víi ®o¹n th¼ng lóc tríc víi kho¶ng c¸ch 0.6m, ta lµm nh
vËy hai lÇn) lóc nµy ta cã ba ®o¹n th¼ng song song víi nhau. Vµo lÖnh Polyline ®Ó
nèi ®Çu cña ®o¹n th¼ng n»m ngang víi kho¶ng c¸ch 1.2mm, tiÕp tôc dïng lÖnh
Offset ®Ó copy hai ®êng th¼ng ë díi cña c©y lóa víi kho¶ng c¸ch la 0.5m, tiÕp tôc
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Offset ®o¹n th¼ng n»m ngang lªn phÝa trªn cña c©y lóa víi kho¶ng c¸ch lµ 0.8m.
Vµo Polyline ®Ó nèi c¸c ®iÓm sao cho nã t¹o thµnh mét c©y lóa cã h×nh d¹ng vµ kÝch
thíng nh h×nh vÏ, råi xo¸ nh÷ng chç kh«ng cÇn thiÕt.
+
VÏ cét ®iÖn
Ta thÊy cét ®iÖn cã hai phÇn gièng nhau do vËy ta chØ viÖc vÏ mét bªn, bªn
cßn l¹i lÊy ®èi xøng. Tríc hÕt ta vÏ mét ®o¹n th¼ng cã chiÒu dµi 5m, cuèi ®o¹n
th¼ng vÒ bªn tay ph¶i ta vÏ mét ®êng trßn cã b¸n kÝnh 0.05m mét ®êng trßn ngoµi
nhá cã b¸n kÝnh lµ 0.5m, dïng lÖnh Trim (select object): chän ®êng trßn ngoµi sau
®ã nhÊn chuét ph¶i, tiÕp tôc nhÊn chuét tr¸i vµo ®o¹n th¼ng nèi gi÷a hai ®êng trßn,
®Çu phÝa tay tr¸i mµn h×nh ta vÏ mét ®o¹n th¼ng trïm khÝt lªn ®o¹n th¼ng tríc víi
kho¶ng c¸ch lµ 2m, tiÕp tôc dïng c¸c c«ng cô vÏ line ®Ó vÏ nèt mét bªn.
Khi cha lÊy ®èi xøng:
Sau khi vÏ song mét bªn, vµo lÖnh Mirror (®èi xøng) cã c¸c command sau:
Select object: Chän ®èi tîng, sau khi chän ®èi tîng nhÊn chuét ph¶i, First point of
mirror line: chän ®iÓm thø nhÊt cña ®iÓm ®èi xøng.
Select point: chän ®iÓm thø hai cña ®iÓm ®èi xøng.
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
H×nh d¹ng vµ kÝch thíc cña cét ®iÖn nh sau:
Tõ c¸c thanh c«ng cô ta cã thÓ thùc hiÖn ®îc nhiÒu ký hiÖu kh¸c nhau.
* LÖnh t¹o block
Sau khi t¹i song c¸c ký hiÖu chóng ta t¹o Block b»ng c¸ch vµo menu Draw
blockMake hoÆc vµo thanh c«ng cô trªn mµn h×nh sÏ cho ta hép tho¹i sau:
Tõ vÞ trÝ Block name ®¸nh ký hiÖu (Lua) nhÊn chuét vµo select objects råi
chän toµn bé ®èi tîng t¹o thµnh ký hiÖu. Trong hép tho¹i Base point yªu cÇu chØ ra
®iÓm ®Æc trng cho ký hiÖu, ta cã thÓ nhËp to¹ ®é X, Y cña ®iÓm ®Æc trng cña ký
hiÖu hoÆc vµo select point chän ®iÓm chuÈn, khi gäi ký hiÖu th× ®iÓm chuÈn võa
®îc chän sÏ trïng víi ®iÓm kÝch trá cña phÇn mÒm. KÕt thóc viÖc t¹o mét ký hiÖu
Ên OK.
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
* Gäi ký hiÖu (Insert Block)
Khi gäi ký hiÖu, vµo Insert Block, hoÆc vµo tõ biÓu tîng cña thanh c«ng
cô trªn mµn h×nh cho ta hép tho¹i, nhÊn chuét vµo Block sau ®ã chän tªn Block
cÇn gäi:
XuÊt hiÖn Command sau:
- Insert point: chØ vÞ trÝ mµ ta cÇn ®a ký hiÖu ra
- X Scale factor / Conner ? XYZ. Khi xuÊt hiÖn command nµy trªn mµn
h×nh nÕu ta ®ång ý víi tû lÖ theo trôc X lµ 1 th× Ên Enter.
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
- Y Scale factor (default = X). khi xuÊt hiÖn command nµy nÕu ®ång ý víi
mÆc ®Þnh cña m¸y th× Ên Enter, tû lÖ theo trôc Y còng b»ng 1. Nh vËy ta gäi mét ký
hiÖu ®óng b»ng kÝch thíc lóc t¹o.
- Rotation Angle: Vµo gãc quay cña ký tù, th«ng thêng trong m¸y mÆc
®Þnh lµ 0, nÐu ®ång ý th× Ên Enter.
* LÖnh Array (tr¶i m¶ng)
Khi gäi ký hiÖu ra b¶n vÏ chóng ta chØ cã thÓ gäi ®îc mét ký hiÖu. Nhng
khi ë ®ã l¹i cã nhiÒu ký hiÖu, gåm nhiÒu hµng vµ nhiÒu cét gi÷a c¸c hµng vµ c¸c cét
nµy l¹i c¸ch nhau mét kho¶ng c¸ch nhÊt ®Þnh vµ nÕu nh lµm thñ c«ng th× rÊt l©u.
PhÇn mÒm Autocad cho phÐp ta lµm ®ùc c«ng viÖc trªn mµ kh«ng tèn thêi gian ®ã
chÝnh lµ c«ng t¸c trØa m¶ng Array.
c. VÏ ký hiÖu d¹ng ®êng
§Ó vÏ c¸c ký hiÖu d¹ng ®êng nh: VÏ ®õng bê lì (Taly) tríc hÕt ta vµo mét
ký hiÖu cã d¹ng vµ kÝch thíc (nh h×nh vÏ)
C¸c thao c¸c trªn b¶n vÏ tû lÖ 1:1000, vÏ mét ®o¹n th¼ng cã chiÒu dµi lµ 5m
b»ng c¸ch vµo lÖnh Draw Line hoÆc kÝch vµo biÓu tîng trªn thanh c«ng cô råi
nhËp chiÒu dµi, ta vÏ mét ®o¹n th¼ng n»m ngang b¾t vµo cuèi ®êng th¼ng võa vÏ
víi chiÒu dµi 2m, sau cïng ta vÏ mét ®êng th¼ng b¾t vµo cuèi ®êng n»m ngang
theo chiÒu th¼ng ®øng víi chiÒu dµi 3m. Sau ®ã ta xo¸ ®o¹n th¼ng n»m ngang nµy
®i. Khi vÏ song ta t¹o Block, viÖc t¹o Block nµy t¬ng tù nh viÖc t¹o Block ë trªn,
tªn Block lµ TL.
§Ó tr¶i Taly th× khi trªn dßng lÖnh xuÊt hiÖn:
Command: me (gâ me tõ bµn phÝm)
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
MEASURE
........................
Select object to measure: XuÊt hiÖn dßng nµy th× ta kÝch chuét tr¸i vµo ®êng
cÇn t¹o bê lë. Trªn mµm h×nh xuÊt hiÖn nh sau:
MEASURE
Select object to measure
............................
/ Block: Ta gâ b (tõ bµn phÝm) mµn h×nh xuÊt hiÖn
Select object to measure
/ Block: b
.................................
Block name to insert: TL (tªn cña Block gâ tõ bµn phim)
TiÕp tôc cã dßng lÖnh
Align block with object? ta Ên Enter
TiÕp tôc cã dßng lÖnh
Segment lenqth: 4 (gâ tõ bµn phÝm)
Sau khi thùc hiÖn xong c¸c bíc nh trªn ta cã Taly sau
d.VÏ khung b¶n ®å
Tríc hªt ta vµo giíi h¹n b¶n vÏ sau ®ã ta ®Æt chÕ ®é b¶n vÏ hiÓn thÞ c¸c m¾t
líi. Trong b¶ng Drawing Aids
Tû lÖ b¶n ®å 1: 1000 X Spacing = 100m vµ y Spacing = 100m
Dïng lÖnh vÏ Polyline ®Ó vÏ khung trong cña tê b¶n ®å.
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Dïng lÖnh Modify Offset (vµo kho¶ng c¸ch lµ 10 t¬ng øng lµ 1cm cña
b¶n ®å tû lÖ 1:1000) ®Ó t¹o khung bªn ngoµi. Khung bªn ngoµi còng cã ®é ®Ëm lµ
1mm. §Ó t¹o ®îc ®é ®Ëm nµy ta vµo lÖnh Modify Object Polyline ®Ó söa ®é
dµy cña nÐt. Sau ®ã t¹o mÊu khung b¶n ®å, dïng lÖnh Move ®Ó ®a mÊu khung b¶n
®å vÒ ®óng to¹ ®é m¾t líi khung b¶n ®å. Tríc khi dïng lÖnh Move ta ph¶i ®Æt chÕ
®é Snap ®Ó vÞ trÝ mÊu khung b¾t chÝnh x¸c vµo c¸c m¾t líi.
*To¹ mÊu khung b¶n ®å
TiÕp theo tõ c©u lÖnh cña ch¬ng tr×nh ta vµo Modify Array hoÆc kÝch
vµo biÓu tîng trªn thanh c«ng cô, trªn mµn h×nh xuÊt hiÖn c©u lÖnh yªu cÇu ta
chän ®èi tùng, dïng chuét ta chän bao c¶ ®«i tîng lµ mÊu khung.
Command: Array
Select object: Other corner: 4 found
Select object:
.....................
Rectangular or Polar array (/P): Chng tr×nh hái h×nh thøc tr¶i m¶ng,
h×nh ch÷ nhËt hay h×nh trßn (R lµ h×nh ch÷ nhËt, P lµ h×nh trßn) ë ®©y ta chän h×nh
ch÷ nhËt lµ R. Chóng ta gâ sè hµng vµ sè cét.
Rectangular or Polar array (/P): r
Number of row (---) :4
Number of columns () :4
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Ta nhÊn Enter, trªn mµn h×nh tiÕp tôc cã c¸c c©u lÖnh: kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c
hµng vµ c¸c cét. Víi b¶n ®å tû lÖ 1:1000 kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c hµng vµ c¸c cét lµ
100m, c¸c b¶n ®å tû lÖ kh¸c sÏ tÝnh ra trªn c¬ së cña b¶n ®å nµy. Khi ®ã ta tiÕp tôc
gâ trªn bµn phÝm
Units cell or distance between rows (---): 100
Distance between columns (): 100
Ta cã c¸c b¶n ®å víi c¸c mÊu khung, sau ®ã dïng lÖnh Text ®Ó viÕt to¹ ®é
cho c¸ckhung díi cña tê b¶n ®å. Quy c¸ch viÕt theo quy ph¹m hiÖn hµnh.
4.Biªn tËp vµ chØnh sö b¶n ®å
Qu¸ tr×nh biªn tËp vµ chØnh sö b¶n ®å lµ bíc quan träng kh«ng thÓ thiÕu
®îc khi lµm b¶n ®å. Khi biªn tËp lµ chØnh sö ta sÏ lµm viªc víi tõng Layer
riªng, b»ng c¸ch ta chØ cho hiÓn thÞ tõng Layer, do vËy viÖc ta ph¶i më hép tho¹i
layer kÝch chuét vµo Format Layer, råi hiÓn thÞ mét Layer lµm viÖc, cßn c¸c
Layer kh¸c th× kh«ng hiÓn thÞ:
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Trong hép tho¹i ta thÊy chØ cã líp Layer ®îc hiÓn thÞ lµ cho phÐp ta chØnh
söa, h×nh cã mÇu vµng nghÜa lµ Layer ®ang bËt vµ h×nh cã mÇu vµng cho biÕt
líp nµy ®ang hiÓn thÞ, h×nh cho phÐp ta chØnh s÷a c¸c ®èi tîng thuéc Layer Êy.
Vµ nÕu , t¾t vµ (®ãng) cã nghÜa lµ Layer ®ang t¾t th× ta kh«ng thÓ chØnh s÷a
c¸c ®èi tîng ®ã ®îc.
C¸ch s÷a ch÷a c¸c thuéc tÝnh: nÕu mét ®èi tîng nµo ®ã ta muèn thay ®æi
nh kiÓu ®êng, mÇu s¾c ta lµm nh sau: Dïng chuét tr¸i chän ®èi tîng cÇn söa,
sau ®ã vµo Modify Properties, lóc nµy ta sÏ ®æi thuéc tÝnh cña ®èi tîng b»ng
c¸ch chän l¹i c¸c thuéc tÝnh cho ®èi tîng ®ã.
a.C¾t b¶n vÏ
NÕu ta muèn c¾t b¶n vÏ theo mét kÝch thíc nµo ®ã, tríc hÕt ta ph¶i ghi file
®ã thµnh mét file kh¸c, råi ta lµm viÖc trªn mét trong hai file ®ã.
VÏ khung b¶n ®å cÇn c¾t b»ng c¸c thanh c«ng cô, dïng lÖnh Draw
Rectang.
Sau ®ã ta dïng lÖnh Trim, nhÊn chuét tr¸i vµo khung b¶n ®å cÇn c¾t råi nhÊn
chuét ph¶i, sau ®ã nhÊn chuét tr¸i ra ngoµi tê b¶n ®å mµ ta muèn c¾t råi nhÊn phÝm
Delete trªn bµn phÝm.
b.GhÐp m¶nh b¶n ®å
Ch¼ng h¹n ta cã hai m¶nh b¶n ®å §Þa h×nh vµ m¶nh ban ®å ®é cao. Ta më
m¶nh b¶n ®å (§Þa h×nh), ta vµo Insert Block, cho ta hép tho¹i:
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
NhÊn vµo file vµ chän ®êng dÉn cña file b¶n ®å cÇn ghÐp vµ lu ý ph¶i bá
dÊu cña « råi Ên OK.
3.In b¶n ®å
Më b¶n ®å cÇn in tõ thanh menu cña ch¬ng tr×nh ta vµo File Print, vµo
biÓu tîng hoÆc Ên phÝm t¾t trªn bµn phÝm Ctrl + P.
4.B¶n ®å sau khi hoµn thµnh
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
kÕt luËn
Sau thêi gi©n lµm viÖc khÈn tr¬ng vµ tõ nhng kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ lÝ luËn
còng nh tÝnh to¸n thùc nghiÖm em rót ra mét sè kÕt luËn sau ®©y
Softdesk 8.0 lµ phÇn mÒm chuyªn dông ®¸p øng ®îc yªu cÇu tù ®éng ho¸
trong xö lÝ sè liÖu ®o ®¹c phôc vô cho c«ng t¸c thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh,®Æc biÖt cã
hiÖu qu¶ trong viÖc thµnh lËp b×nh ®å vµ thiÕt kÕ qu¶n lÝ c¸c d÷ liÖu.C¸c lÖnh vÏ cña
softdesk ®îc sö dông nh c¸c lÖnh cña autocad nªn rÊt ®¬n gi¶n vµ ®· ®îc sö dông
t¬ng ®èi l©u dµi.
Nh vËy, kh¶ n¨ng øng dông cña phÇn mÒm softdesk 8.0 trong c«ng t¸c kh¶o
s¸t thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh lµ rÊt lín.ViÖc nghiªn cøu øng dông phÇn mÒm softdesk
8.0 trong c«ng t¸c lËp b×nh ®å sÏ gióp cho ngêi lµm c«ng t¸c kh¶o s¸t gi¶I quyÕt
®îc yªu cÇu vµ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng.
§å ¸n ®îc hoµn thµnh víi sù cè g¾ng cña b¶n th©n cïng víi sù gióp ®ì cña
thÇy c« trong khoa tr¾c ®Þa ,®Æc biÖt lµ sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o T.S §inh
C«ng Hoµ.
Tuy ®· cè g¾ng nhng do tr×nh ®é chuyªn m«n cã h¹n nªn viÖc tr×nh bµy ®å
¸n cña em cßn nhiÒu néi dung cha ®Ò cËp vµ gi¶i quyÕt trän vÑn,h¬n n÷a ®©y lµ
phÇn mÒm lÇn ®Çu tiªn ®îc lµm quen nªn còng kh«ng t¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt,rÊt
mong nhËn ®îc sù gãp ý cña thÇy c« vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Trêng §¹i häc Má §Þa ChÊt §å ¸n tèt nghiÖp
SV: Ph¹m V¨n Kh¬ng Tr¾c ®Þa A-K48
Môc lôc
Trang
Ch¬ng I: giíi thiÖu vÒ b¶n ®å ®Þa h×nh ................................................2
I.1. Kh¸i qu¸t vÒ b¶n ®å ®Þa h×nh. ............................................................. 2
I.2. C¬ së to¸n häc cña b¶n ®å ®Þa h×nh .................................................... 3
I.3. Néi dung vµ ®é chÝnh x¸c cña b¶n ®å ®Þa h×nh ................................... 6
I.4. C¸c ph¬ng ph¸p thµnh lËp b¶n ®å ................................................... 11
Ch¬ng II:giíi thiÖu vÒ m¸y GTS-230N ..................................................13
II.1.Tªn gäi c¸c bé phËn vµ chøc n¨ng .................................................... 13
II.2. ChuÈn bÞ ®o ...................................................................................... 19
II.3. Xö lÝ d÷ liÖu ..................................................................................... 29
CH¦¥NG III :GIíI THIÖU TæNG QUAN PHÇN MÒM SOfTDESk.8 ..............33
III.1. Giíi thiÖu tæng quan vÒ phÇn mÒm softdesk.8 ............................... 33
III.2. C¬ së d÷ liÖu trong phÇn mÒm softdesk.8 vµ vai trß trong c«ng t¸c
qu¶n lÝ dù ¸n c«ng tr×nh........................................................................... 40
Ch¬ng IV:øng dông modul softdesk dtm ®Ó thµnh lËp m«
h×nh sè vµ ch¹y ®êng b×nh ®é..............................................................44
I . øng dông modul softdesk DTM ®Ó thµnh lËp m« h×nh sè .................. 44
II. Thµnh lËp m« h×nh sè DTM................................................................ 45
III . VÏ, chØnh söa vµ biªn tËp b¶n ®å ...............................................................54
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 1 9.pdf