Đề tài Thu bảo hiểm xã hội và một số giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả hoạt động thu Bảo hiểm xã hội thành phố Hải Dương

b×nh x· héi). ë nhiÒu n­íc, nÕu c¸c møc ®ãng dùa theo thu nhËp c¸ nh©n thÞ tr­êng cã quy ®Þnh møc giíi h¹n thu nhËp (sµn vµ trÇn). Ng­êi cã thu nhËp d­íi møc sµn th× kh«ng tham gia BHXH mµ do Nhµ n­íc hç trî (theo hÖ thèng trî gióp x· héi cña an sinh x· héi). Ng­êi cã thu nhËp cao h¬n møc trÇn còng chØ tham gia BHXH theo møc trÇn ®ã hoÆc kh«ng tham gia BHXH mµ tham gia vµo b¶o hiÓm th­¬ng m¹i (b¶o hiÓm nh©n thä). Cã nh÷ng n­íc, ngoµi hÖ thèng chung cßn cã hÖ thèng BHXH chØ cã ng­êi lao ®éng ®ãng gãp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt (th­êng lµ hÖ thèng BHXH tù nguyÖn). HÖ thèng nµy ¸p dông cho nh÷ng ®èi t­îng ch­a tham gia BHXH theo quy ®Þnh chung (th­êng ë nh÷ng n¬i kh«ng cã quan hÖ chñ - thî); còng cã n­íc ¸p dông cho c¶ nh÷ng ng­êi ®· tham gia vµo hÖ thèng chung, nh­ng cã nhu cÇu tho¶ m·n cao h¬n. Nh­ vËy, xÐt vÒ mÆt b¶n chÊt, dï cã thùc hiÖn theo nhiÒu m« h×nh kh¸c nhau, chØ cã hai c¸ch t¹o nguån BHXH lµ kh«ng ph¶i ®ãng gãp (Nhµ n­íc tµi trî th«ng qua thuÕ) vµ ®ãng gãp (cña ng­êi lao ®éng vµ/hoÆc cña ng­êi sö dông lao ®éng). C¶ hai c¸ch thøc t¹o nguån quü BHXH (thuÕ vµ ®ãng thuÕ) ®Òu ®­îc ®­a vµo tiªu chuÈn lao ®éng cña tæ chøc lao ®éng quèc tÕ (ILO). Trong c«ng ­íc sè 102 vÒ c¸c tiªu chuÈn tèi thiÓu vÒ BHXH cña ILO ®· quy ®Þnh: “C¸c chi phÝ cho c¸c trî cÊp BHXH vµ c¸c chi phÝ vÒ qu¶n lý cña hÖ thèng BHXH ph¶i ®­îc tµi trî tõ quü BHXH b»ng c¸ch ®ãng gãp BHXH hoÆc b»ng thuÕ hoÆc kÕt hîp c¶ hai c¸ch ®ã, theo nh÷ng thÓ thøc ®Ó gi¶m bít t×nh tr¹ng khã kh¨n cho ng­êi thiÕu thèn ph­¬ng tiÖn sèng cã l­u ý tíi t×nh h×nh kinh tÕ tõng n­íc thµnh viªn vµ nh÷ng nhãm ng­êi ®­îc b¶o vÖ”. HiÖn nay, ®¹i ®a sè c¸c n­íc cã BHXH ®Òu thùc hiÖn theo c¸ch ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng ®ãng gãp BHXH. Víi c¸ch thøc nµy, mét c¸ch chung nhÊt, c¬ cÊu nguån thu cña quü BHXH nh­ sau: Qt =§L§+§SDL§+§NN+TNP+L§T+TK Trong ®ã: §L§: kho¶n ®ãng gãp cña ng­êi lao ®éng tõ tiÒn l­¬ng/thu nhËp; §SDL§: kho¶n ®ãng gãp cña ng­êi SDL§; §NN: sù ®ãng gãp/hç trî cña Nhµ n­íc trong mét sè tr­êng hîp; TNP: kho¶n nép ph¹t cña c¸c doanh nghiÖp/®¬n vÞ chËm nép BHXH; L§T:kho¶n l·i do ®Çu t­ phÇn nhµn rçi cña quü BHXH; Tk: c¸c nguån thu hîp ph¸p kh¸c cña quü BHXH; Mét ®Æc ®iÓm rÊt c¬ b¶n cña BHXH trong c¬ chÕ thÞ tr­êng lµ sù ®ãng gãp cña ng­êi lao ®éng diÔn ra trong thêi gian kh¸ dµi (20 ®Õn 30 n¨m ®èi víi c¸c chÕ ®é BHXH dµi h¹n) vµ thêi gian thô h­ëng cña hä còng rÊt l©u (tõ 10 - 15 hoÆc 20 n¨m sau). V× vËy, c¸c kho¶n ®ãng gãp cña ng­êi lao ®éng, ng­êi sö dông lao ®éng (c¸c nguån c¬ b¶n h×nh thµnh quü BHXH) ph¶i ®­îc tÝnh to¸n, ®iÒu chØnh cho phï hîp, cã tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè l¹m ph¸t, ®Çu t­ vµ sù thay ®æi møc sèng cña d©n c­. H¬n n÷a, còng ph¶i tÝnh ®Õn møc h­ëng cña ng­êi nghØ h­u sau 15-20 n¨m, khi møc sèng chung cña d©n c­ ®· thay ®æi rÊt nhiÒu (n©ng lªn). §©y lµ nh÷ng tÝnh to¸n c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh c©n ®èi quü BHXH theo m« h×nh quü cã sù ®ãng gãp cña c¸c bªn tham gia BHXH. Quü BHXH h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng ®· t¹o ra kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt nh÷ng rñi ro cña tÊt c¶ nh÷ng ng­êi tham gia víi tæng dù tr÷ Ýt nhÊt, gióp cho viÖc dµn tr¶i rñi ro ®­îc thùc hiÖn theo c¶ hai chiÒu kh«ng gian vµ thêi gian, ®ång thêi gióp gi¶m tèi thiÓu thiÖt h¹i kinh tÕ cho ng­êi sö dông lao ®éng, tiÕt kiÖm cho c¶ ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ ng©n s¸ch gia ®×nh Néi dung chi cña quü BHXH. Chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH theo c«ng ­íc 102 n¨m 1952 bao gåm 9 chÕ ®é BHXH. HiÖn nay ë ViÖt Nam ®ang thùc hiÖn 5 chÕ ®é BHXH lµ: èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp, h­u trÝ vµ tö tuÊt. Chi tr¶ BHXH bao gåm: chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH, chi qu¶n lý vµ chi kh¸c. Chi qu¶n lý bao gåm chi sù nghiÖp BHXH vµ qu¶n lý quü BHXH. Chi sù nghiÖp BHXH lµ c¸c kho¶n chi phôc vô c¸c sù nghiÖp phóc lîi c«ng céng nh»m n©ng cao søc khoÎ tuæi thä vµ ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña nh÷ng ng­êi lao ®éng tham gia BHXH khi hä ®ang cßn lµm viÖc hoÆc nghØ h­u nh­ chi phÝ cho c¸c nhµ nghØ m¸t, nhµ an d­ìng, d­ìng l·o...Chi qu¶n lý quü BHXH vµ c¸c kho¶n chi cho bé m¸y qu¶n lý BHXH nh­ c¸c kho¶n tr¶ l­¬ng vµ c¸c chÕ ®é phóc lîi x· héi cho nh©n viªn ngµnh BHXH, chi phÝ më c¸c líp båi d­ìng c¸n bé lµm c«ng t¸c BHXH, in Ên hå s¬ vµ giÊy tê, chi phÝ söa ch÷a nhá vµ mua s¾m trang thiÕt bÞ, chi ®Çu t­ nh»m b¶o toµn vµ t¨ng tr­ëng quü BHXH... Nh­ vËy, theo c¬ cÊu chi, quü BHXH gåm: QCBH=CTC+CQL+CK Trong ®ã: QCBH : Quü BHXH CTC: Chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH CQL: Chi qu¶n lý CK: Chi kh¸c C¸c nguyªn t¾c ®Çu t­ t¨ng tr­ëng quü BHXH Do quü BHXH cã nh÷ng ®Æc tr­ng, kh¸c h¼n víi nh÷ng tæ chøc tµi chÝnh kh¸c, nªn viÖc ®Çu t­ t¨ng tr­ëng quü BHXH ph¶i trªn c¬ së nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh: Nguyªn t¾c thø nhÊt:ph¶i ®¶m b¶o an toµn khi ®Çu t­ Môc tiªu h×nh thµnh quü BHXH lµ ®Ó gãp phÇn ®¶m b¶o an toµn thu nhËp cho ng­êi lao ®éng vµ s©u xa h¬n lµ ®¶m b¶o an sinh x· héi cho nh©n d©n. V× vËy, an toµn lµ nguyªn t¾c hµng ®Çu trong viÖc ®Çu t­ quü BHXH. Quü BHXH ®­îc b¶o toµn vµ t¨ng tr­ëng tèt sÏ ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu ngµy cµng cao cña ng­êi lao ®éng tham gia BHXH vµ gãp phÇn thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ-x· héi cña ®Êt n­íc, gãp phÇn vµo æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc. Ng­îc l¹i, nÕu quü BHXH kh«ng ®­îc sö dông ®óng, kh«ng ®¶m b¶o ®­îc gi¸ trÞ, mÊt an toµn (th©m hôt) th× ®êi sèng cña ng­êi tham gia vµ thô h­ëng sÏ bÞ ¶nh h­ëng ®Çu tiªn; hËu qu¶ lµ sÏ dÉn ®Õn rèi lo¹n x· héi nghiªm träng. NhiÒu ChÝnh phñ ®· ph¶i sôp ®æ do nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn lîi Ých cña ng­êi tham gia BHXH. §Ó thùc hiÖn ®­îc nguyªn t¾c nµy, Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng ®Þnh h­íng ®Çu t­ vµ ë nh÷ng chõng mùc nµo ®ã Nhµ n­íc ph¶i b¶o hé cho ®Çu t­ cña quü BHXH sao cho Ýt rñi ro nhÊt. ViÖc ®Çu t­ t¨ng tr­ëng cña quü BHXH cÇn chó ý ®Õn 3 yÕu tè sau: + X¸c ®Þnh x¸c suÊt rñi ro cã thÓ x¶y ra trong qu¸ tr×nh ®Çu t­. + TÝnh to¸n chÆt chÏ kh¶ n¨ng sinh lêi. + X¸c ®Þnh lîi Ých x· héi cña viÖc ®Çu t­. Nguyªn t¾c thø hai: Ph¶i cã sinh lêi. Trong bÊt kú ho¹t ®éng kinh doanh nµo, nÕu kh«ng sinh lêi (kh«ng cã lîi nhuËn) th× kh«ng nhµ ®Çu t­ nµo bá tiÒn ra ®Ó ®Çu t­. Do ®ã xÐt trªn gi¸c ®é kinh tÕ, sinh lêi còng lµ môc tiªu quan träng trong ho¹t ®éng cña quü BHXH. H¬n n÷a, quü BHXH cßn ph¶i thùc hiÖn c¸c môc tiªu chÝnh lµ ®¶m b¶o thu nhËp (c¶ vÒ quy m« vµ gi¸ trÞ) cho ng­êi lao ®éng tham gia BHXH kh«ng chØ hiÖn t¹i mµ c¶ t­¬ng lai cña hä. V× vËy, ®Çu t­ cña quü ph¶i ®¶m b¶o ®­îc nguyªn t¾c cã l·i. Nguyªn t¾c thø ba: ph¶i cã kh¶ n¨ng thanh to¸n (thanh kho¶n); Môc tiªu lËp quü BHXH lµ ®Ó ®¸p øng ®­îc nh÷ng chi tr¶ c¸c trî cÊp BHXH vµo bÊt cø thêi ®iÓm nµo vµ ë bÊt cø ®©u. Nãi c¸ch kh¸c, quü BHXH lu«n ë chÕ ®é s½n sµng cã tiÒn ®Ó chi tr¶ c¸c trî cÊp BHXH ®Þnh kú hoÆc ®ét xuÊt. ChÝnh v× vËy, phÇn ch­a dïng ®Õn cña quü BHXH míi ®­îc gäi lµ phÇn nhµn rçi t­¬ng ®èi (hoÆc t¹m thêi). Do ®ã, mét nguyªn t¾c rÊt c¬ b¶n khi tæ chøc c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ cña quü BHXH lµ dï ®Çu t­ quü vµo lÜnh vùc nµo, d­íi h×nh thøc nµo còng ph¶i ®¶m b¶o kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi c¸c tµi s¶n ®Çu t­ thµnh tiÒn vµ cã thÓ thu håi ®­îc dÔ dµng ®Ó chi tr¶ c¸c trî cÊp BHXH. Nguyªn t¾c thø t­: §¶m b¶o lîi Ých x· héi. BHXH lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch x· héi quan träng cña Nhµ n­íc. Môc ®Ých cña BHXH lµ ®¶m b¶o thu nhËp cho ng­êi lao ®éng vµ gia ®×nh hä, gãp phÇn ®¶m b¶o an sinh x· héi vµ môc ®Ých xa h¬n cña BHXH lµ nh»m gãp phÇn thóc ®Èy kinh tÕ - x· héi ph¸t triÓn, n©ng cao møc sèng chung cña nh©n d©n. V× vËy, song song víi c¸c yªu cÇu vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ nh»m t¨ng tr­ëng quü, viÖc ®Çu t­ quü BHXH ph¶i ®¹t hiÖu qu¶ vÒ mÆt x· héi. §Çu t­ quü BHXH ph¶i lu«n g¾n liÒn víi c¸c chÝnh s¸ch vÒ x· héi nh­ d©n sè, lao ®éng, viÖc lµm. c¶i thiÖn m«i tr­êng lao ®éng vµ m«i tr­êng sèng...ViÖc ®Çu t­ quü BHXH cÇn chó träng tíi c¸c dù ¸n phôc vô c«ng céng vµ c¸c môc tiªu x· héi thùc sù, mÆc dï lîi nhuËn (hiÖu qu¶ kinh tÕ) ®Çu t­ cã thÓ thÊp. C¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¶i lµ ®éng lùc cho ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ phôc vô ®«ng ®¶o ng­êi lao ®éng, ph¶i nh»m môc ®Ých n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng ng­êi d©n. Do vËy quü BHXH cã thÓ ®­îc ®Çu t­ vµo c¸c c«ng tr×nh d©n sinh, nhµ ë cho ng­êi lao ®éng cã thu nhËp thÊp, tham gia vµo c¸c quü gi¶i quyÕt viÖc lµm, quü hç trî d¹y nghÒ cho ng­êi lao ®éng, quü hç trî xuÊt khÈu lao ®éng. III. Vai trß cña c«ng t¸c thu BHXH C«ng t¸c thu BHXH cã vai trß rÊt quan träng trong ho¹t ®éng cña ngµnh BHXH, ®©y lµ c«ng t¸c träng t©m cña ho¹t ®éng BHXH. 1. Vai trß cña c«ng t¸c thu BHXH trong viÖc t¹o lËp quü. C«ng t¸c thu ®­îc triÓn khai vµ tiÕn hµnh t¹o ra mét quü tµi chÝnh ®Êy lµ quü BHXH. Quü nµy t¹o ra ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tµi chÝnh chi tr¶ BHXH. C«ng t¸c thu ®­îc tiÕn hµnh ®Òu ®Æn hµng th¸ng (theo quyÕt ®Þnh sè 902/Q§-BHXH ngµy 26/06/2007 cña tæng gi¸m ®èc BHXH ra quyÕt ®Þnh ban hµnh quy ®Þnh vÒ qu¶n lý thu BHXH, BHYT b¾t buéc) ®èi víi tÊt c¶ c¸c ngµnh, c¸c ®¬n vÞ cã sö dông lao ®éng sÏ gióp Nhµ n­íc trong viÖc gi¶m chi tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc trong viÖc chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH. Do vËy c«ng t¸c thu cã vai trß rÊt lín ®èi víi nÒn kinh tÕ n­íc nhµ. V× hµng n¨m kho¶n chi nµy tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc lµ rÊt lín. MÆt kh¸c, thu nhanh, thu ®ñ ®· t¹o ra mét kho¶n tiÒn lín t¹m thêi nhµn rçi ch­a sö dông ®Õn, ®©y còng lµ mét trong nh÷ng nguån tiÒn cho vay rÊt cã Ých ®èi víi ®Êt n­íc trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ. Bëi nhiÒu c«ng tr×nh, h¹ng môc cña ®Êt n­íc muèn ®­îc thi c«ng th× ph¶i cã vèn mµ ngay lËp tøc Nhµ n­íc ch­a thÓ cung cÊp kÞp thêi. 2. C«ng t¸c thu trong viÖc t¹o lËp mèi quan hÖ gi÷a c¸c bªn trong BHXH. Sù nghiÖp BHXH, b­íc ®Çu ®­îc luËt ph¸p ho¸ trong ch­¬ng XII Bé luËt Lao ®éng vµ ®­îc cô thÓ ho¸ b»ng ®iÒu lÖ BHXH ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh 12/CP ngµy 26/01/1995 cña ChÝnh phñ vµ ®Æc biÖt c«ng t¸c BHXH ®· ®­îc ban hµnh thµnh luËt BHXH sè 71/2006/QH 11. §iÒu luËt cã quy ®Þnh viÖc thùc hiÖn c¸c chÕ ®é h­ëng BHXH ph¶i dùa trªn c¬ së ®ãng vµ thêi gian ®ãng BHXH cña tõng ng­êi. V× vËy thu BHXH ®ßi hái ph¶i ®­îc theo dâi, ghi chÐp kÕt qu¶ ®ãng cña tõng ng­êi trong c¬ quan ®¬n vÞ, ®Ó lµm c¬ së cho viÖc tÝnh møc h­ëng BHXH theo quy ®Þnh. §©y lµ nh÷ng néi dung mang tÝnh nghiÖp vô chuyªn s©u vµ ®ßi hái sù chuÈn x¸c cao, cô thÓ tõng ng­êi lao ®éng trong tõng th¸ng vµ liªn tôc kÐo dµi trong nhiÒu n¨m. KÕt qu¶ thu BHXH lu«n g¾n liÒn víi nghiÖp vô chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH, do ®ã viÖc theo dâi, ghi chÐp kÕt qu¶ ®ãng BHXH ph¶i ®­îc thùc hiÖn tõ ®¬n vÞ c¬ së n¬i ng­êi chñ sö dông lao ®éng, ng­êi lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm ®ãng BHXH. BHXH thµnh phè cã nhiÖm vô ®«n ®èc thu BHXH, ®ång thêi trùc tiÕp thanh quyÕt to¸n vµ chi tr¶ c¸c chÕ ®é cho ng­êi lao ®éng.§Ó cã c¨n cø thu BHXH, c«ng t¸c nhgiÖp vô ph¶i c¨n cø vµo mÉu biÓu quy ®Þnh cña Bé Tµi chÝnh. VÝ dô tªn ®¬n vÞ sö dông lao ®éng, tæng sè lao ®éng ®ãng BHXH, tæng quü tiÒn l­¬ng lµm c¨n cø ®ãng BHXH. Danh s¸ch, hä tªn, tuæi vµ møc tiÒn l­¬ng cña tõng ng­êi lao ®éng thuéc quü tiÒn l­¬ng cña tõng ®¬n vÞ ®Õn tõng ng­êi lao ®éng. Trªn c¬ së danh s¸ch theo dâi kÕt qu¶ ®ãng BHXH nãi trªn ®Ó ghi kÕt qu¶ ®ãng BHXH vµo sæ theo dâi cña tõng ng­êi, t¹o thµnh mèi quan hÖ ba bªn lµ ng­êi lao ®éng, chñ sö dông lao ®éng vµ c¬ quan BHXH. Mèi quan hÖ nµy cµng trë nªn kh¨ng khÝt khi c«ng t¸c thu BHXH tiÕn hµnh ®Òu ®Æn vµ nhiÖt t×nh. C«ng t¸c thu diÔn ra tèt ®· gãp phÇn b¶o vÖ quyÒn lîi cho ng­êi lao ®éng. 3. C«ng t¸c thu trong viÖc ®¶m b¶o c«ng b»ng trong BHXH. Mét trong c¸c nguyªn t¾c cña BHXH kh«ng thÓ kh«ng nh¾c tíi, ®ã lµ nguyªn t¾c cã ®ãng cã h­ëng trong BHXH. Cã ®ãng gãp phÝ BHXH th× míi cã h­ëng c¸c chÕ ®é BHXH. ChÝnh nhê sù theo dâi, ®«n ®èc thu cña c«ng t¸c thu ®· lµm c¬ së ®¶m b¶o c«ng b»ng gi÷a cèng hiÕn vµ h­ëng thô vÒ BHXH. Còng chÝnh nhê sù theo dâi cÈn thËn trong qu¸ tr×nh thu ®· gãp phÇn kh¾c phôc c¸c tiªu cùc trong gi¶i quyÕt chÕ ®é chÝnh s¸ch BHXH. CH¦¥NG II THùC TR¹NG C¤NG T¸C THU BHXH T¹I THµNH PHè H¶I D¦¥NG. THùC TR¹NG T×NH H×NH THU BHXH ë BHXH TP H¶I D¦¥NG 1. Quy tr×nh thu BHXH. Nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c thu nh­ sau: Ph©n cÊp thu thùc hiÖn theo nguyªn t¾c: C¨n cø vµo sè l­îng c¸c ®¬n vÞ sö dông lao ®éng ®· ®­îc x¸c ®Þnh trªn ®Þa bµn, BHXH tØnh tiÕn hµnh thùc hiÖn ph©n cÊp thu BHXH. ViÖc ph©n cÊp thu BHXH ®­îc quy ®Þnh nh­ sau: * BHXH tØnh thu BHXH cña c¸c ®¬n vÞ cã trô së vµ tµi kho¶n t¹i tØnh bao gåm: - C¸c ®¬n vÞ thuéc Trung ­¬ng qu¶n lý ®ãng trªn ®Þa bµn tØnh. - C¸c ®¬n vÞ do tØnh trùc tiÕp qu¶n lý. - C¸c ®¬n vÞ, tæ chøc quèc tÕ cã trªn ®Þa bµn tØnh, trõ tr­êng hîp ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ n­íc Céng hoµ XHCN ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia cã quy ®Þnh kh¸c. - C¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cã sö dông tõ 50 lao ®éng trë lªn. Tr­êng hîp c¸c huyÖn thuéc tØnh kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô thu BHXH cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh d­íi 50 lao ®éng hoÆc c¸c ®¬n vÞ Trung ­¬ng, ®¬n vÞ thuéc tØnh cã sè lao ®éng kh«ng nhiÒu, th× gi¸m ®èc B¶o hiÓm x· héi tØnh quyÕt ®Þnh viÖc ph©n cÊp thu ®èi víi tõng ®¬n vÞ cô thÓ. * BHXH huyÖn thu BHXH cña c¸c ®¬n vÞ cã trô së vµ tµi kho¶n t¹i huyÖn bao gåm: - C¸c ®¬n vÞ thuéc cÊp huyÖn trùc tiÕp qu¶n lý. - C¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh sö dông tõ 10 lao ®éng ®Õn d­íi 50 lao ®éng. - C¸c ®¬n vÞ kh¸c do BHXH tØnh giao nhiªm vô thu theo quyÕt ®Þnh ph©n cÊp thu. Tr­êng hîp BHXH tØnh më réng ®èi t­îng thu BHXH tù nguyÖn ®èi víi doanh nghiÖp sö dông d­íi 10 lao ®éng ph¶i b¸o c¸o BHXH ViÖt Nam ®Ó tr×nh héi ®ång qu¶n lý xem xÐt quyÕt ®Þnh. LËp kÕ ho¹ch vµ giao kÕ ho¹ch thu BHXH, BHYT - BHXH huyÖn c¨n cø vµo danh s¸ch lao ®éng quü l­¬ng trÝch nép BHXH cña c¸c ®¬n vÞ tham gia BHXH, BHYT do BHXH huyÖn qu¶n lý, thùc hiÖn kiÓm tra ®èi chiÕu, tæng hîp vµ lËp 2 b¶n kÕ ho¹ch thu BHXH, BHYT n¨m sau (theo mÉu sè 4-KHT) 01 b¶n l­u t¹i BHXH huyÖn, 01 b¶n l­u t¹i BHXH tØnh tr­íc ngµy 20/10. - BHXH tØnh c¨n cø danh s¸ch lao ®éng, quü l­¬ng trÝch nép BHXH cña c¸c ®¬n vÞ do BHXH tØnh trùc tiÕp thu, thùc hiÖn kiÓm tra ®èi chiÕu, lËp kÕ ho¹ch thu BHXH, BHYT n¨m sau (theo mÉu 4-KHT). §ång thêi tæng hîp kÕ ho¹ch thu BHXH, BHYT cña BHXH c¸c huyÖn lËp 02 b¶n (theo mÉu 5-KHT), 01 b¶n l­u t¹i tØnh, 01 b¶n göi BHXH ViÖt Nam tr­íc ngµy 31/10. - BHXH ViÖt Nam c¨n cø t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch n¨m cña BHXH c¸c ®Þa ph­¬ng vµ t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, c¨n cø kÕ ho¹ch thu BHXH, BHYT do BHXH c¸c tØnh vµ BHXH khèi lùc l­îng vò trang lËp, giao sè kiÓm tra vÒ thu BHXH, BHYT cho BHXH c¸c tØnh, BHXH Bé Quèc phßng, Bé C«ng an vµ Ban C¬ yÕu ChÝnh phñ tr­íc ngµy 15/11 hµng n¨m. - C¨n cø sè kiÓm tra cña BHXH ViÖt Nam giao, BHXH tØnh ®èi chiÕu víi t×nh h×nh trªn ®Þa bµn, BHXH khèi Lùc l­îng vò trang ®èi chiÕu víi qu©n sè sÜ trang, qu©n nh©n chuyªn nghiÖp h­ëng l­¬ng, h¹ sÜ quan vµ binh sÜ h­ëng phô cÊp ®ang qu¶n lý nÕu ch­a phï hîp th× ph¶n ¸nh vÒ BHXH ViÖt Nam ®Ó xem xÐt ®iÒu chØnh. - BHXH ViÖt Nam tæng hîp sè thu BHXH, BHYT trªn toµn quèc t×nh Héi ®ång qu¶n lý BHXH ViÖt Nam phª duyÖt ®Ó giao dù to¸n thu BHXH, BHYT cho BHXH tØnh vµ BHXH Lùc l­îng vò trang trong vßng 1 n¨m sau. - BHXH tØnh c¨n cø dù to¸n thu BHXH, BHYT cña BHXH ViÖt Nam giao, tiÕn hµnh ph©n bæ dù to¸n thu BHX, BHYT cho c¸c ®¬n vÞ thuéc BHXH tØnh vµ BHXH huyÖn tr­íc ngµy 15/01 cña n¨m kÕ ho¹ch. 2. T×nh h×nh thu BHXH tõ n¨m 2004 ®Õn n¨m 2006. §Ó hiÓu thùc tr¹ng thu mét c¸ch toµn diÖn th× chuyªn ®Ò tËp trung vµo nh÷ng néi dung sau ®©y: - Qu¶n lý ®èi t­îng tham gia. - Qu¶n lý trÝch nép quü. - Qu¶n lý tiÒn Thu. B¶ng biÓu sè 1: B¶ng tæng hîp t×nh h×nh thu BHXH tõ n¨m 2004-2006 §¬n vÞ: §ång N¨m Sè ®¬n vÞ Sè lao ®éng Tæng quü l­¬ng BHXH ph¶i thu BHXH ®· thu (%) Thùc/ph¶i thu (%) §· thu n¨m sau/ tr­íc 2004 274 9.540 97.084.504.101 16.294.896.383 16.973.850.399 104,1 2005 322 11.944 107.247.537.761 25.536.000.000 27.762.145.709 108.7 163.6 2006 428 18.157 207.984.799.100 43.891.551.402 46.963.960.001 107 277.6 Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt n¨m cña BHXH TP H¶i D­¬ng. 2.1 Qu¶n lý ®èi t­îng tham gia BHXH. Qu¶n lý ®èi t­îng tham gia BHXH lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt cña nghiÖp vô thu BHXH. V× ®©y lµ c¬ së ®Ó h×nh thµnh nªn nguån quü BHXH còng nh­ lµ viÖc b¶o vÖ quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cho ng­êi lao ®éng cña BHXH. Trong thêi gian qua BHXH TP H¶i D­¬ng ®· më réng ®èi t­îng tham gia BHXH ®Õn ng­êi lao ®éng trong tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp, c¬ quan, tæ chøc thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trªn ®Þa bµn thµnh phè H¶i D­¬ng. ViÖc më réng ®èi t­îng tham gia BHXH ®· ®éng viªn ng­êi lao ®éng yªn t©m lµm viÖc, thóc ®Èy thÞ tr­êng lao ®éng ph¸t triÓn, ®ång thêi còng t¹o nªn sù c«ng b»ng trong s¶n xuÊt kinh doanh gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Tuy nhiªn, vÉn cã nhiÒu doanh nghiÖp kh«ng thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®ãng BHXH lµ do c¸c nguyªn nh©n sau: - C¸c doanh nghiÖp lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶, thua lç nªn t×m mäi c¸ch trèn tr¸nh ®ãng BHXH. - C¸c doanh nghiÖp chÞu sù chi phèi m¹nh mÏ cña quy luËt kinh tÕ thÞ tr­êng, phÇn ®«ng doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®Òu cã quy m« s¶n xuÊt nhá, thiÕu æn ®Þnh. Lùc l­îng lao ®éng th­êng xuyªn thay ®æi, nh÷ng biÕn ®éng t¨ng, gi¶m thu nép BHXH diÔn ra hµng ngµy. V× vËyviÖc theo dâi qu¶n lý ®èi t­îng lao ®éng tham gia BHXH hÕt søc khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ viÖc theo dâi cÊp phiÕu kh¸m ch÷a bÖnh lu«n ph¶i ®iÒu chØnh. Nªn viÖc quyÕt to¸n, ®èi chiÕu thu, chi BHXH gÆp khã kh¨n. Hµng n¨m sè lao ®éng t¨ng thªm kho¶ng 2000-2500 lao ®éng nh­ng sè lao ®éng tham gia ®ãng BHXH chØ t¨ng 15-20%. Trong khi ®ã lao ®éng th«i viÖc h­ëng trî cÊp mét lÇn chiÕm h¬n 10% trong tæng sè lao ®éng t¨ng míi. ViÖc ng­êi lao ®éng ph¶i ®ãng toµn bé 20% phÝ BHXH vÉn x¶y ra ë mét sè doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, ®©y lµ viÖc lµm tr¸i víi quy ®Þnh. C¸c doanh nghiÖp trèn ®ãng BHXH b»ng c¸ch kh«ng ký kÕt hîp ®ång hoÆc ký kÕt hîp ®ång ng¾n h¹n d­íi 3 th¸ng víi ng­êi lao ®éng. ViÖc phèi hîp cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc trong viÖc kiÓm tra vµ gi¸m s¸t c¸c ®¬n vÞ sö dông lao ®éng ch­a th­êng xuyªn dÉn ®Õn c¸c ®¬n vÞ ch­a thËt sù nghiªm tóc. Sè lao ®éng tham gia mçi n¨m t¨ng nhiÒu nh­ng sè lao ®éng ®­îc ®ãng BHXH l¹i kh«ng t­¬ng xøng. 2.2 Qu¶n lý quü l­¬ng trÝch nép BHXH Cïng víi viÖc qu¶n lý ®èi t­îng tham gia BHXH th× vÊn ®Ò ®Æt ra lµ cÇn thiÕt ph¶i t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra qu¶n lý quü l­¬ng trÝch nép BHXH t¹i c¸c ®¬n vÞ sö dông lao ®éng. Trong nh÷ng n¨m qua quü l­¬ng trÝch ®ãng BHXH lu«n kh«ng ngõng t¨ng ®iÒu ®ã lµ do sè l­îng ng­êi lao ®éng vµ l­¬ng cña c«ng nh©n t¨ng lªn kh«ng ®¸ng kÓ. Mét nguyªn nh©n kh¸c lµ do c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶ h¬n. NÕu n¨m 2004 tæng quü l­¬ng lµ 97 tû th× ®Õn n¨m 2006 con sè nµy t¨ng vät lªn 207 tû t¨ng gÊp 2,1 lÇn sau 3 n¨m. MÆc dï t¨ng cao nh­ vËy nh­ng con sè ®ã chØ lµ t­¬ng ®èi, v× cã nh÷ng ®¬n vÞ cßn trèn tr¸nh nghÜa vô nép BHXH cho ng­êi lao ®éng nªn hä kh«ng khai hÕt quü tiÒn l­¬ng ®ãng BHXH t¹i doanh nghiÖp. §Ó tr¸nh t×nh tr¹ng doanh nghiÖp kh«ng khai b¸o ®óng vµ ®Çy ®ñ quü l­¬ng trÝch nép BHXH, BHXH TP H¶i D­¬ng ®· tiÕn hµnh c«ng t¸c kiÓm tra t×nh h×nh lao ®éng vµ khai b¸o quü trÝch nép BHXH mét c¸ch th­êng xuyªn h¬n. Tuy nhiªn vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm sao t×m ra ®­îc gi¶i ph¸p h÷u hiÖu nhÊt ®Ó t×nh tr¹ng trªn kh«ng kÐo dµi, g©y thiÖt thßi cho ng­êi lao ®éng vµ bÊt lîi cho c¬ quan BHXH. 2.3 Qu¶n lý nguån thu BHXH X¸c ®Þnh nguån thu BHXH lµ vÊn ®Ò quan träng cho nªn ngay sau khi ®i vµo ho¹t ®éng, BHXH ViÖt Nam ®· ban hµnh quyÕt ®Þnh 177/BHXH ngµy 30/12/1996 vÒ quy ®Þnh qu¶n lý thu BHXH. Theo ®ã nguån thu quü BHXH bao gåm: - §ãng gãp cña c¸c ®èi t­îng tham gia BHXH theo quy ®Þnh tai ®iÒu 36 cña ®iÒu lÖ BHXH ban hµnh kÌm theo nghÞ ®Þnh sè 12/CP ngµy 26/01/1995 cña ChÝnh phñ. - Ng©n s¸ch chuyÓn sang gåm cã: + Chi tr¶ cho c¸c ®èi t­îng ®ang h­ëng c¸c chÕ ®é BHXH tr­íc ngµy ban hµnh ®iÒu lÖ BHXH (cô thÓ NSNN chi tr¶ c¸c ®èi t­îng h­ëng BHXH tr­íc 01/01/1995). + §ãng vµ hç trî thªm ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c chÕ ®é BHXH ®èi víi ng­êi lao ®éng sau ngµy ban hµnh ®iÒu lÖ BHXH. + §ãng BHYT cho ng­êi ®ang ®­îc h­ëng c¸c chÕ ®é BHXH. - TiÒn l·i, tiªn sinh lêi tõ viÖc thùc hiÖn ph­¬ng ¸n b¶o hiÓm vµ ph¸t triÓn quü BHXH. - Thu tõ nguån tµi trî, viÖn trî quèc tÕ trong n­íc vµ quèc tÕ. - GÝa trÞ tµi s¶n cña BHXH ®­îc ®¸nh gi¸ theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ. - Thu kh¸c. Th«ng qua sè liÖu ë b¶ng biÓu sè 1 chóng ta cã thÓ thÊy ®­îc viÖc qu¶n lý ®èi t­îng tham gia BHXH b¾t buéc t¹i BHXH TP H¶i D­¬ng theo ph©n cÊp qu¶n lý cã thÓ nãi lµ chÆt chÏ th«ng qua viÖc rµ so¸t sè l­îng lao ®éng t¹i mçi c¬ quan doanh nghiÖp. Th«ng qua danh s¸ch lao ®éng ®­îc lËp theo biÓu C45/TBH cña BHXH ViÖt Nam víi ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè lµm c¬ së vµ tÝnh to¸n møc ®ãng BHXH cña tõng c¸ nh©n vµ cña c¸c ®¬n vÞ, ®ång thêi lµm c¨n cø gèc cña tõng n¨m ®Ó ®iÒu chØnh t¨ng, gi¶m gi÷a c¸c c¬ quan BHXH TP víi c¸c c¬ quan, doanh nghiÖp vÒ sè lao ®éng, tæng quü tiÒn l­¬ng cÊp bËc lµm c¬ së ®Ó tÝnh to¸n phÝ BHXH ph¶i nép hµng th¸ng, quý vµ tæng c¶ n¨m. TÝnh ®Õn cuèi n¨m 2006 sè tiÒn BHXH cßn bÞ nî ®äng lµ2.746.743.509, sè ®¬n vÞ nî ®äng lµ 84 ®¬n vÞ. Thùc tÕ cho thÊy viÖc nî ®äng phÝ BHXH ë c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu lµ do: Sù rµng buéc vÒ ph¸p luËt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ch­a cã mét Bé LuËt hoµn chØnh, do ®ã vÉn cã kÏ hë ®Ó chñ lao ®éng lîi dông trèn hoÆc lµm chËm trÔ trong viÖc ®ãng phÝ BHXH theo quy ®Þnh. C¬ quan BHXH biÕt nh­ng kh«ng cã quyÒn xö lý triÖt ®Ó mµ chØ cã quyÒn h¹n, tõ chèi viÖc thanh to¸n c¸c quyÒn lîi vÒ BHXH khi c¸c ®¬n vÞ, doanh nghiÖp ch­a nép lÖ phÝ BHXH. §iÒu nµy sÏ chØ g©y thiÖt thßi cho ng­êi lao ®éng t¹i c¸c c¬ quan, doanh nghiÖp nãi trªn khi quyÒn lîi cña hä bÞ ¶nh h­ëng trùc tiÕp. Theo ®iÒu 9 Ch­¬ng II thuéc quy chÕ “Qu¶n lý tµi chÝnh ®èi víi BHXH ViÖt Nam” kÌm theo quyÕt ®Þnh sè 02/2003/Q§-TT ngµy 02/01/2003 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ quy ®Þnh th× “Tr­êng hîp c¸c ®¬n vÞ sö dông lao ®éng chËm nép b¶o hiÓm tõ 30 ngµy trë lªn so víi quy ®Þnh, th× ngoµi viÖc ph¶i nép sè tiÒn chËm nép vµ nép ph¹t hµnh chÝnh theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, cßn ph¶i nép sè tiÒn ph¹p chËm nép theo møc l·i suÊt tiÒn vay qu¸ h¹n do ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam quy ®Þnh t¹i thêi ®iÓm truy nép. §èi víi nh÷ng ®¬n vÞ cè t×nh vi pham hoÆc ch©y × th× BHXH ®­îc quyÒn ®Ò nghÞ kho b¹c Nhµ n­íc, ng©n hµng n¬i ®¬n vÞ giao dÞch trÝch tiÒn tõ tµi kho¶n cña ®¬n vÞ ®Ó nép ®ñ sè tiÒn ®ãng b¶o hiÓm x· héi vµ tiÒn nép ph¹t chËm mµ kh«ng cã sù chÊp nhËn thanh to¸n cña ®¬n vÞ sö dông lao ®éng (trõ c¸c ®¬n vÞ ®­îc ChÝnh phñ, Thñ t­íng ChÝnh phñ cho phÐp nép chËm)”. Tuy nhiªn l·i suÊt mµ ng©n hµng Nhµ n­íc Ên ®Þnh th­êng thÊp h¬n l·i suÊt mµ doanh nghiÖp ®i vay, nªn c¸c doanh nghiÖp s½n sµng chÞu nép ph¹t ®Ó chiÕm dông sè tiÒn ®ãng phÝ BHXH nãi trªn ®Ó lµm vèn kinh doanh mµ kh«ng ph¶i thÕ chÊp hay chÞu sù rµng buéc nµo kh¸c. Nguyªn nh©n thø hai mµ kh«ng thÓ kh«ng ®Ò cËp ®Õn ®ã lµ sù lµm ¨n, kinh doanh thua lç, ng­êi lao ®éng thiÕu viÖc lµm cña c¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp thuéc ngµnh x©y dùng, ngµnh c«ng nghiÖp...Trªn ®Þa bµn thµnh phè hiÖn nay cã 12 doanh nghiÖp x©y dùng th× c¶ 12 doanh nghiÖp ®Òu nî ®äng mét sè l­îng lín phÝ BHXH lµ 700 triÖu ®ång. Gi¶i quyÕt viÖc kinh doanh thua lç, ng­êi lao ®éng kh«ng cã viÖc lµm, gi¶m thu nhËp kh«ng thuéc riªng tr¸ch nhiÖm cña hÖ thèng BHXH mµ liªn quan ®Õn nhiÒu ngµnh, nhiÒu cÊp. QuyÒn lîi cña ng­êi lao ®éng cßn ¶nh h­ëng ë viÖc khi ng­êi lao ®éng ®· ®ãng ®ñ 5% cho chñ doanh nghiÖp nh­ng chñ doanh nghiÖp l¹i ch­a nép ®ñ 15% cßn l¹i . Nguyªn nh©n thø ba dÉn ®Õn viÖc nép chËm phÝ BHXH lµ sù chiÕm dông vèn lÉn nhau cña c¸c doanh nghiÖp th«ng qua viÖc thùc hiÖn c¸c hîp ®ång kinh tÕ. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ sù c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp th­êng tù bá vèn cña m×nh ra ®Ó thùc hiÖn c¸c hîp ®ång kinh tÕ nh­ng ®Õn khi hoµn thµnh bªn A l¹i chËm thanh to¸n ®ã lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn mét sè doanh nghiÖp chËm BHXH. Ngoµi vÊn ®Ò nî ®äng phÝ BHXH cña c¸c c¬ quan, doanh nghiÖp ®ãng trªn ®Þa bµn TP H¶i D­¬ng lµ viÖc khai th¸c thu BHXH ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cã sö dông tõ 10 lao ®éng trë lªn vµ hîp ®ång tõ 3 th¸ng trë lªn ®Òu ph¶i thùc hiÖn BHXH. HiÖn t¹i trªn ®Þa bµn TP H¶i D­¬ng cã 195 doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh tham gia ®ãng BHXH nh­ng t×nh tr¹ng nî ®äng cña c¸c doanh nghiÖp nµy tÝnh ®Õn cuèi n¨m 2006 lµ 1,4 tû ®ång. NÕu tÝnh sè l­îng doanh nghiÖp ph¶i ®ãng BHXH b¾t buéc cho ng­êi lao ®éng th× con sè nµy sÏ cao h¬n nhiÒu. Thùc tÕ cho thÊy doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ch­a thùc hiÖn BHXH ®èi víi ng­êi lao ®éng lµ do viÖc hîp ®ång gi÷a ng­êi lao ®éng vµ chñ hîp ®ång lao ®éng hÇu hÕt tho¶ thuËn b»ng miÖng hoÆc b»ng v¨n b¶n rÊt ®¬n gi¶n kh«ng theo quy ®Þnh, do vËy sù thiÕu rµng buéc gi÷a chñ sö dông lao ®éng víi ng­êi lao ®éng vÒ viÖc ®¶m b¶o chÕ ®é BHXH. Trong 3 n¨m qua BHXH TP H¶i D­¬ng ®· thùc hiÖn ®Çy ®ñ chøc n¨ng qu¶n lý vµ khai th¸c thu BHXH ®èi víi c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ vµ c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn theo ph©n cÊp cña BHXH tØnh H¶i D­¬ng ®­îc thÓ hiÖn sè liÖu thu n¨m sau lu«n cao h¬n n¨m tr­íc ®iÒu ®ã thÓ hiÖn c«ng t¸c thu BHXH cña thµnh phè lµ cã hiÖu qu¶. Song vÊn ®Ò nî ®äng phÝ BHXH vÉn lµ mét tån t¹i cÇn sím t×m ra h­íng gi¶i quyÕt nh­ vËy míi ®¶m b¶o cho quü BHXH lu«n tån t¹i vµ ph¸t triÓn. T×NH H×NH THùC HIÖN C¸C CHÕ §é T¹I BHXH TP H¶I D¦¥NG Chi tr¶ BHXH Chi tr¶ BHXH bao gåm: chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH, chi qu¶n lý vµ chi kh¸c. HiÖn nay chi tr¶ chÕ ®é ë BHXH thµnh phè ®­îc chia thµnh hai phÇn t­¬ng øng víi hai nguån NSNN cÊp vµ quü BHXH ®¶m b¶o nh­ sau: * Chi c¸c chÕ ®é BHXH tõ nguån NSNN cÊp: (§èi víi nh÷ng ng­êi ®· nghØ viÖc h­ëng h­u trÝ vµ trî cÊp BHXH tr­íc 01/01/1995 hoÆc ®­îc gi¶i quyÕt h­u trÝ vµ trî cÊp BHXH tõ 01/01/1995 trë ®i nh­ng do nguån NSNN cÊp theo quy ®Þnh). - Chi hµng th¸ng: + L­¬ng h­u: qu©n ®éi, c«ng nh©n viªn chøc + Trî cÊp BHXH: ®èi t­îng h­ëng chÕ ®é mÊt søc lao ®éng, tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp, ng­êi phôc vô tai n¹n lao ®éng, ng­êi h­ëng tuÊt(tuÊt c¬ b¶n vµ tuÊt nu«i d­ìng), trî cÊp 91/CP. - Trî cÊp mét lÇn: + Trî cÊp tuÊt ®èi víi ng­êi h­ëng chÕ ®é h­u (qu©n ®éi, c«ng nh©n viªn chøc), mÊt søc lao ®éng, tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp. + Mai t¸ng phÝ ®èi víi ng­êi h­ëng chÕ ®é h­u (qu©n ®éi, c«ng nh©n viªn chøc), mÊt søc lao ®éng, tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp. - Chi ®ãng BHYT: Chi ®ãng BHYT cho c¸c ®èi t­îng h­ëng chÕ ®é BHXH hµng th¸ng (h­u trÝ, mÊt søc lao ®éng, tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp) ®­îc tÝnh b»ng 3% tæng sè tiÒn l­¬ng h­u, trî cÊp (kh«ng tÝnh phô cÊp khu vùc) - Trang cÊp dông cô phôc håi chøc n¨ng cho ng­êi bÞ tai n¹n lao ®éng - LÖ phÝ chi tr¶ - Chi kh¸c (nÕu cã) * Chi c¸c chÕ ®é BHXH tõ nguån quü BHXH: (§èi víi nh÷ng ng­êi nghØ viÖc h­ëng h­u trÝ hoÆc trî cÊp BHXH tõ 01/01/1995 trë ®i). - Chi hµng th¸ng: + L­¬ng h­u: qu©n ®éi, c«ng nh©n viªn chøc + Trî cÊp BHXH: ®èi t­îng h­ëng chÕ ®é tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, ng­êi phôc vô tai n¹n lao ®éng, c¸n bé x· ph­êng, ng­êi h­ëng tuÊt c¬ b¶n, tuÊt nu«i d­ìng. - Trî cÊp mét lÇn + Trî cÊp theo ®iÒu 28, ®iÒu lÖ BHXH ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè 12/CP ngµy 26/01/1995 cña ChÝnh phñ. + Trî cÊp mét lÇn ®èi víi c¸n bé x·, ph­êng theo NghÞ ®Þnh sè 09/1998/N§-CP ngµy 23/01/1998 cña ChÝnh phñ. + Trî cÊp cho ng­êi lao ®éng cã thêi gian ®ãng BHXH trªn 30 n¨m (theo ®iÒu 27 kho¶n 2, ®iÒu lÖ BHXH ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè 12/CP ngµy 06/01/1995 cña ChÝnh phñ) + Trî cÊp tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp. + Trî cÊp tuÊt ®èi víi ng­êi h­ëng chÕ ®é h­u (qu©n ®éi, c«ng nh©n viªn chøc), tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp. + Mai t¸ng phÝ ®èi víi ng­êi h­ëng chÕ ®é h­u (qu©n ®éi, c«ng nh©n viªn chøc), tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, c¸n bé x·, ph­êng. - Chi trî cÊp èm ®au, thai s¶n cho ng­êi lao ®éng ®ang lµm viÖc. Chi ®ãng BHYT: Chi ®ãng BHYT cho ®èi t­îng h­ëng chÕ ®é BHXH hµng th¸ng( h­u trÝ, tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp) ®­îc tÝnh b»ng 3% tæng sè tiÒn l­¬ng h­u, trî cÊp (kh«ng tÝnh phô cÊp khu vùc). - Trang cÊp dông cô phôc håi chøc n¨ng cho ng­êi bÞ tai n¹n lao ®éng. - LÖ phÝ chi tr¶ - Chi kh¸c (nÕu cã). Ph©n tÝch t×nh h×nh chi trong 2 n¨m 2005 vµ 2006. BiÓu sè 2: B¶ng chi BHXH n¨m 2005 §¬n vÞ: §ång Néi dung Chi tõ quü BHXH Chi tõ NSNN Tæng sè Hç trî quü BHXH 41.966.949.186 86.177.216.600 128.144.165.786 L­¬ng h­u 35.909.870.416 78.815.007.500 114.724.877.916 H­u x·, ph­êng 32.080.081 0 32.080.081 èm ®au 408.854.117 0 408.854.117 Thai s¶n 1.019.044.187 0 1.019.044.187 NghØ d­ìng søc, phôc håi søc khoÎ 654.592.000 0 654.592.000 MÊt søc lao ®éng 0 5.278.040.200 5.278.040.200 Trî cÊp 91 0 48.326.000 48.326.000 Tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp 262.901.400 269.203.700 532.105.100 Mai t¸ng phÝ 67.760.000 245.120.000 312.880.000 Tö tuÊt 470.472.700 1.207.835.200 1.678.307.900 Thanh to¸n KCB b¾t buéc 1.523.221.791 0 1.523.221.791 Thanh to¸n KCB ng­êi nghÌo 1.220.250.213 0 1.220.250.213 Chi KCB tù nguyÖn 258.065.281 0 258.065.281 LÖ phÝ chi tr¶ 139.837.000 313.684.000 453.521.000 Tæng céng 41.966.949.186 86.177.216.600 128.144.165.786 Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt n¨m cña BHXH TP H¶i D­¬ng. Nh×n vµo b¶ng chi trong n¨m 2005 ta thÊy BHXH TP H¶i D­¬ng ®· chi cho c¸c chÕ ®é lµ 128144.165.786 ®ång. Trong ®ã chi tõ quü BHXH lµ 41.966.949.186 ®ång chiÕm kho¶ng 32,6% trong tæng sè nguån chi. Trong ®ã chi cho l­¬ng h­u chiÕm tû lÖ cao nhÊt 98,5% trong sè tæng chi, tiÕp ®ã lµ chi mÊt søc lao ®éng 4,2%, chi tö tuÊt lµ 1,3%...cßn c¸c kho¶n chi kh¸c chiÕm tû lÖ nhá lµ 5%. Trong n¨m 2005 chi BHXH thµnh phè vÉn chñ yÕu do NSNN cÊp chiÕm ®Õn 67,3%, tuy nhiªn BHXH thµnh phè vÉn ®ang cè g¾ng trong môc tiªu cña toµn ngµnh lµ ®Õn n¨m 2020 quü BHXH kh«ng phô thuéc vµo NSNN. BiÓu sè 3: B¶ng chi BHXH n¨m 2006 §¬n vÞ: §ång Néi dung Chi tõ quü BHXH Chi tõ NSNN Tæng sè Hç trî quü BHXH 41.966.949.186 86.177.216.600 128.144.165.786 L­¬ng h­u 35.909.870.416 78.815.007.500 114.724.877.916 H­u x·, ph­êng 32.080.081 0 32.080.081 èm ®au 408.854.117 0 408.854.117 Thai s¶n 1.019.044.187 0 1.019.044.187 NghØ d­ìng søc, phôc håi søc khoÎ 654.592.000 0 654.592.000 MÊt søc lao ®éng 0 5.278.040.200 5.278.040.200 Trî cÊp 91 0 48.326.000 48.326.000 Tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp 262.901.400 269.203.700 532.105.100 Mai t¸ng phÝ 67.760.000 245.120.000 312.880.000 Tö tuÊt 470.472.700 1.207.835.200 1.678.307.900 Thanh to¸n KCB b¾t buéc 1.523.221.791 0 1.523.221.791 Thanh to¸n KCB ng­êi nghÌo 1.220.250.213 0 1.220.250.213 Chi KCB tù nguyÖn 258.065.281 0 258.065.281 LÖ phÝ chi tr¶ 139.837.000 313.684.000 453.521.000 Tæng céng 41.966.949.186 86.177.216.600 128.144.165.786 Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt n¨m cña BHXH TP H¶i D­¬ng. N¨m 2006 chóng ta thÊy thùc tr¹ng chi BHXH cho trî cÊp h­u trÝ vÉn cßn chiÕm tû träng cao nhÊt 87,95%. Cßn c¸c chÕ ®é kh¸c chiÕm 1 tû träng nhá cßn l¹i vµ trong tæng sè chi BHXH do 2 nguån kinh phÝ ®¶m b¶o th× tû träng kinh phÝ do nguån ng©n s¸ch ®¶m b¶o chiÕm tû lÖ cao trong khi tõ quü BHXH lai thÊp h¬n nhiÒu. Tuy nhiªn nguån quü BHXH ®· chiÕm cao h¬n so víi n¨m 2005 lµ 32,6% th× ®Õn n¨m 2006 con sè nµy lµ 38,89%.  3. B¸o c¸o tæng hîp thùc hiÖn thu BHXH n¨m 2005 vµ n¨m 2006. 3.1 B¸o c¸o tæng hîp thu cña n¨m 2005 Đơn vị : Đồng Lo¹i h×nh qu¶n lý Sè ®¬n vÞ Sè lao ®éng Quü l­¬ng BHXH ph¶i thu BHXH ®· thu ChuyÓn sang kú sau Thõa ThiÕu A.BHXH ph¶i ®ãng (23%) 417 19.624 157.389.158.280 36.199.506.404 37.247.535.711 1.158.119.550 2.506.816.007 I.Doanh nghiÖp nhµ n­íc 48 8.222 64.058.822.455 14.733.529.165 15.400.387.818 888.011.346 1.298.328.501 II.DN cã vèn §TNN 10 1.161 5.945.628.102 1.367.494.463 928.495.470 0 465.726.552 III.DN ngoµi quèc doanh 123 2.490 13.688.469.815 3.148.348.057 3.374.725.685 17.384.368 600.598.636 IV.HCSN, ®¶ng,§oµn thÓ 233 7.681 73.410.759.808 16.884.474.756 17.476.815.885 252.602.535 142.162.319 V.HTX 03 70 285.478.100 65.659.963 67.110.853 121.300 0 B.X·, Ph­êng(18%) 17 234 1.366.991.092 246.058.397 245.983.368 2.369.939 136.556 C.L§ lµm viÖc cã thêi h¹n ë n­íc ngoµi(15%) 03 71 585.623.100 87.843.466 92.197.394 915.479 0 D.§èi t­îng chØ tham gia BHYT (3%) 14 897 3.020.520.000 90.615.600 93.287.748 31.329 0 E.§èi t­îng kh¸c (20%) 20 68 311.852.500 62.370.500 81.179.020 1.092.060 7.923.560 Tæng céng 471 20.894 162.674.144.972 36.686.394.367 37.760.183.241 1.162.528.057 2.514.876.123 Nguån : B¸o c¸o tæng kÕt n¨m cña BHXH thµnh phè Hải Dương Theo sè liÖu thèng kª ta thÊy trong n¨m 2005 BHXH thµnh phè H¶i D­¬ng ®· thu 471 ®¬n vÞ víi 20.894 lao ®éng trªn tæng quü l­¬ng lµ 162,6 tû ®ång. * BHXH ph¶i ®ãng 23%: Sè tiÒn thu cña khèi lµ 37,2 tû ®ång t¨ng 102,9% kÕ ho¹ch ®­îc giao chiÕm 98,6% tæng sè ®· thu BHXH trong n¨m. - Khèi DNNQD cã 123 ®¬n vÞ víi sè lao ®éng lµ 2.490 lao ®éng. Trªn thùc tÕ th× sè lao ®éng sö dông cña khèi nµy lµ lín nh­ng chØ cã 2.490 lao ®éng ®­îc ®¬n vÞ tham gia BHXH. C¸c chñ sö dông lao ®éng, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp nhá ®­îc cho lµ ®èi t­îng chÝnh kh«ng tu©n thñ chÝnh s¸ch BHXH, hä kh«ng ®¨ng ký víi c¬ quan BHXH, hoÆc cã ®¨ng ký nh­ng trèn tr¸nh hoÆc tõ chèi ®ãng BHXH. - Khèi HCSN, §¶ng, §oµn thÓ víi sè ®¬n vÞ tham gia nhiÒu nhÊt 233 ®¬n vÞ víi tæng sè lao ®éng lµ 7.681 lao ®éng vµ tæng quü l­¬ng lªn ®Õn 73,4 tû. Nguyªn nh©n sè l­îng ®¬n vÞ nhiÒu lµ do thµnh phè H¶i D­¬ng lµ trung t©m kinh tÕ-chÝnh trÞ cña tØnh H¶i D­¬ng cã nhiÒu ®¬n vÞ, tæ chøc lÊy thµnh phè lµm trô së. - Doanh nghiÖp Nhµ n­íc cã 48 ®¬n vÞ víi 8.222 lao ®éng tham gia ®ãng BHXH. Sè tiÒn BHXH thµnh phè thu ®­îc lµ h¬n 15,4 tû ®ång. * Møc ®ãng 18% ®èi víi x· ph­êng : toµn thµnh phè hiÖn nay cã 13 x· ph­êng víi 234 c¸n bé. BHXH ®· thu ®­îc 245,9 triÖu ®ång b»ng 99,97% kÕ ho¹ch. * Møc ®ãng 3% víi ®èi t­îng chØ tham gia ®ãng BHYT: §©y lµ nh÷ng ®èi t­îng thuéc th©n nh©n c¸c c¬ quan, häc sinh, sinh viªn tham gia ®ãng BHYT tuy sè l­îng kh«ng nhiÒu nh­ng còng ®· gãp phÇn tÝch cùc trong c«ng t¸c thu quü BHXH. TÝnh ®Õn 31/12/2005, BHXH thµnh phè ®· tæ chøc thu cña 471 ®¬n vÞ víi sè ®èi t­îng tham gia lµ 20.894 ng­êi. Sè ®· thu lµ 37,7 tû ®ång b»ng 102,9% kÕ ho¹ch vµ t¨ng so víi cïng kú n¨m 2003 lµ 108,1%. 3.2 T×nh h×nh thu BHXH n¨m 2006 BiÓu sè 4 : B¶ng tæng hîp thu BHXH n¨m 2006 §¬n vÞ (§ång) Lo¹i h×nh qu¶n lý Sè ®¬n vÞ Sè lao ®éng Quü l­¬ng BHXH ph¶i thu BHXH ®· thu ChuyÓn sang kú sau Thõa ThiÕu A.BHXH ph¶i ®ãng (23%) 488 20.520 192.717.480.119 44.325.020.427 47.660.686.377 680.996.294 4.590.667.752 I.Doanh nghiÖp nhµ n­íc 36 5.192 57.580.269.600 13.243.462.007 14.557.556.463 230.128.560 1.006.695.398 II.DN cã vèn §TNN 11 2.148 11.696.261.550 2.690.140.157 2.162.738.717 750 1.047.048.331 III.DN ngoµi quèc doanh 196 5.201 33.672.830.678 7.744.751.056 7.285.018.790 158.759.775 1.999.489.640 IV.HCSN, ®¶ng,§oµn thÓ 240 7.897 89.409.521.478 20.564.189.940 23.572.355.453 291.983.479 537.434.383 V.HTX 05 82 358.596.813 82..477.267 83.016.954 123.730 0 B.X·, Ph­êng(18%) 17 254 1.667.305.486 383.480.262 485.851.912 11.270.598 14.214.286 C.L§ lµm viÖc cã thêi h¹n ë n­íc ngoµi(15%) 0 14 276.426.600 41.463.990 42.225.001 0 0 D.§èi t­îng chØ tham gia BHYT (3%) 0 951 3.472.753.333 104.182.600 100.556.008 0 4.639.345 E.§èi t­îng kh¸c (20%) 20 0 251.440.700 50.288.140 50.257.240 0 4.803.520 Tæng céng 525 21.739 198.385.406.238 44..904.435.419 48.339.576.538 692.266.892 4.614.324.903 Nguån : B¸o c¸o tæng kÕt n¨m cña BHXH thµnh phè Hải Dương Theo sè liÖu thèng kª trong n¨m 2006 BHXH thµnh phè H¶i D­¬ng ®· thu 525 ®¬n vÞ víi sè l­îng lao ®éng lµ 21.739 ng­êi trªn tæng quü l­¬ng lµ 198,3 tû ®ång. * BHXH ph¶i ®ãng 23%: - Khèi doanh nghiÖp Nhµ n­íc cã 36 ®¬n vÞ víi tæng sè ng­êi tham gia BHXH lµ 5.192 lao ®éng chiÕm 23,88% tæng sè lao ®éng tham gia ®ãng BHXH víi sè tiÒn BHXH thµnh phè thu ®­îc lµ 14,55 tû ®ång. Tuy nhiªn vÉn cßn 1 t×nh tr¹ng nî ®äng cña mét sè c«ng ty nh­ C«ng ty khai th¸c Thuû Lîi biÓn Hµng H¶i víi sè tiÒn lµ 10,2 triÖu ®ång, chi côc phßng chèng Lôt B·o&§ª §iÒu 55,8 triÖu ®ång, c«ng ty c¬ ®iÖn NN Thuû Lîi 4 101,5 triÖu ®ång... - Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi: so víi n¨m 2005, BHXH thµnh phè qu¶n lý thªm 1 doanh nghiÖp. TÝn hiÖu ®¸ng mõng lµ t×nh tr¹ng nî ®äng cña c¸c doanh nghiÖp nµy kh«ng cßn. Trong n¨m 2006 cã tæng sè 2.148 lao ®éng tham gia BHXH thu vÒ cho BHXH 2,16 tû ®ång. - Doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh: sè l­îng 196 t¨ng thªm 73 doanh nghiÖp so víi n¨m 2005. §iÒu nµy thÓ hiÖn c«ng t¸c tuyªn truyÒn tham gia BHXH ®· cã hiÖu qu¶ h¬n, viÖc thanh tra kiÓm tra c¸c ®¬n vÞ ngoµi quèc doanh tiÕn hµnh th­êng xuyªn nªn b¾t buéc mét sè ®¬n vÞ thùc hiÖn ph¶i ®ãng BHXH cho ng­êi lao ®éng. So víi n¨m 2005 t×nh h×nh thu BHXH t¨ng lªn, con sè cô thÓ lµ 7,28 tû ®ång. - Khèi HCSN, §¶ng, §oµn thÓ víi sè ®¬n vÞ t¨ng lªn 240 ®¬n vÞ víi 7.897 c¸n bé tham gia ®ãng BHXH. Tæng quü l­¬ng t¨ng tõ 73,4 tû lªn 89,4 tû. Vµ mét tÝn hiÖu ®¸ng mõng lµ trong n¨m 2006 kh«ng cßn t×nh tr¹ng nî ®äng ë khèi nµy, v× vËy sè tiÒn cô thÓ thu ®­îc lµ 23,57 tû ®ång. Sè thu BHXH cña khèi nµy t¨ng lªn mét phÇn lµ do kh«ng cã t×nh tr¹ng nî ®äng, mét phÇn lµ do chÝnh s¸ch thay ®æi. Møc ®ãng BHXH cña c¸c c¸n bé lµ 23% chø kh«ng ph¶i 18% nh­ tr­íc n÷a. * Møc ®ãng 3% víi ®èi t­îng chØ tham gia BHYT: Trong n¨m 2006 kh«ng cã g× thay ®æi nhiÒu. Víi 951 ng­êi tham gia BHXH thu ®­îc 100,5 triÖu ®ång. * Møc ®ãng 15% víi ng­êi lao ®éng lµm viÖc cã thêi h¹n ë n­íc ngoµi: ViÖc khèi nµy cã sè l­îng lao ®éng gi¶m lµ do mét sè lao ®éng ®· hÕt h¹n hîp ®ång vÒ n­íc nªn sè lao ®éng gi¶m tõ 71 xuèng cßn 14 lao ®éng v× vËy sè tiÒn thu BHXH còng gi¶m xuèng cßn 42,2 triÖu ®ång. Nh­ vËy tÝnh ®Õn 31/12/2006,BHXH Thµnh phè ®· tæ chøc thu ®­îc 48,33 tû ®ång b»ng 107,6% kÕ ho¹ch vµ t¨ng so víi n¨m 2005 lµ 128%. Cã thÓ nãi viÖc thu nép BHXH thµnh phè H¶i D­¬ng theo ph©n cÊp cña tØnh H¶i D­¬ng ®· b¶o ®¶m c«ng t¸c thu ®óng, thu ®ñ, kÞp thêi vµ kh«ng ®Ó t×nh tr¹ng thÊt thu. Sè thu lu«n ®¹t vµ v­ît kÕ ho¹ch cÊp trªn giao, ®¶m b¶o quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cho ng­êi tham gia BHXH. Sè thu t¨ng ®Òu trong c¸c n¨m qua lµ sù chØ ®¹o ®óng ®¾n vµ sù quan t©m l·nh ®¹o cña Thµnh uû-H§ND, UBND TP H¶i D­¬ng. Sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c ban nghµnh trªn ®Þa bµn thµnh phè trong viÖc qu¶n lý c¸c ®¬n vÞ, doanh nghiÖp, tæ chøc vµ ng­êi lao ®éng kh«ng ®Ó t×nh tr¹ng nî ®äng, trèn tr¸nh ®ãng BHXH kÐo dµi. Ngoµi ra BHXH thµnh phè ®· tÝch cùc chñ ®éng tuyªn truyÒn chÝnh s¸ch vµ c¸c lîi Ých cña viÖc tham gia BHXH ®èi víi ng­êi sö dông lao ®éng còng nh­ ng­êi lao ®éng. KÕt qu¶ thu BHXH trong nh÷ng n¨m qua cña BHXH thµnh phè H¶i D­¬ng nãi trªn thÓ hiÖn sù cè g¾ng kh«ng ngõng cña c¸c c¸n bé lu«n v­ît khã kh¨n ®Ó hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô ®­îc giao. Nh÷ng kÕt qu¶ trªn ch­a nhiÒu nh­ng cã mét ý nghÜa hÕt søc quan träng nã thÓ hiÖn ®­îc chÝnh s¸ch BHXH lu«n ®­îc mäi ng­êi ®ãn nhËn vµ thùc hiÖn mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ nghiªm tóc. Nã cßn thÓ hiÖn ®­îc sù quan t©m cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vÒ chÝnh s¸ch an sinh x· héi ®èi víi ng­êi d©n lµ ®óng ®¾n vµ s¸ng suèt. CH¦¥NG III MéT Sè GI¶I PH¸P NH»M T¡NG c­êng hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng THU BHXH thµnh phè H¶I D¦¥NG Qua qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i B¶o HiÓm X· Héi TP H¶i D­¬ng em muèn ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ, gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng hiÖu qu¶ thu cña BHXH TP H¶i D­¬ng nãi riªng vµ BHXH nãi chung. 1. Më réng nguån thu b¶o hiÓm x· héi. TÝch cùc khai th¸c, më réng ®èi t­îng tham gia BHXH, BHYT theo NghÞ ®Þnh 01/2003/N§-CP ngµy 09/01/2003 cña ChÝnh phñ, BHXH thµnh phè ph¶i coi ®©y lµ môc tiªu chiÕn l­îc, lµ nhiÖm vô träng t©m, c¬ b¶n th­êng xuyªn tr­íc m¾t vµ l©u dµi. HÖ thèng BHXH thµnh phè ph¶i ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p vµ lé tr×nh cô thÓ ®Ó phï hîp víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña thµnh phè. Chó träng kh¶o s¸t c¸c ®¬n vÞ sö dông lao ®éng vµ ng­êi lao ®éng thuéc c¸c khu vùc ngoµi Nhµ n­íc ®Ó tham m­u víi Thµnh uû, UBND TP ®Ó kÞp thêi chØ ®¹o triÓn khai viÖc tham gia BHXH, BHYT cho c¸c ®èi t­îng vµ ng­êi lao ®éng, h¹n chÕ viÖc nÐ tr¸nh tham gia BHXH, BHYT cña c¸c ®¬n vÞ sö dông lao ®éng lµm ¶nh h­ëng ®Õn quyÒn lîi vÒ BHXH, BHYT cña ng­êi lao ®éng. CÇn ph¶i më réng diÖn ¸p dông vµ sè ng­êi tham gia BHXH v× ®©y lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó t¨ng thu h»ng n¨m cña quü BHXH. §èi víi viÖc tham gia BHXH cho ng­êi n«ng d©n nªn ®­îc thùc hiÖn v× ®©y lµ ®iÒu kiÖn t¹o c«ng b»ng cho x· héi nh­ng v× thu nhËp cña ng­êi d©n trung b×nh h»ng n¨m lµ rÊt thÊp nªn tr­íc hÕt cho hä tham gia vµo h×nh thøc BHXH tù nguyÖn (sÏ cã hiÖu lùc tõ ngµy 01/01/2008). 2. Hoµn thiÖn nghiÖp vô qu¶n lý thu vµ chèng thÊt thu quü BHXH. C«ng t¸c thu quü b¶o hiÓm x· héi cã yªu cÇu rÊt cao ®èi víi nh÷ng c¸n bé lµm c«ng t¸c nµy, nã ®ßi hái ng­êi c¸n bé ph¶i n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, nhiÖt t×nh trong c«ng viÖc. Do vËy BHXH TP cÇn cã nh÷ng chÕ ®é ­u ®·i ®èi víi hä nh­: ph­¬ng tiÖn ®i l¹i, thanh to¸n c«ng t¸c phÝ theo chÕ ®é riªng phï hîp víi hoµn c¶nh cô thÓ. Bªn c¹nh ®ã BHXH TP còng nªn quan t©m ®Õn c¸c tæ chøc, ®¬n vÞ mµ chóng ta qu¶n lý. Chóng ta cã thÓ tiÕn hµnh c¸c h×nh thøc khen th­ëng, khuyÕn khÝch ®Õn c¸c ®¬n vÞ lu«n thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é thu b¶o hiÓm x· héi. Cßn ®èi víi c¸c ®¬n vÞ nép chËm, nép thiÕu tiÒn b¶o hiÓm x· héi th× chóng ta nªn xem xÐt t×nh h×nh cô thÓ cña ®¬n vÞ. NÕu ®¬n vÞ thùc sù gÆp khã kh¨n th× ®Ò nghÞ c¸c c¬ quan chøc n¨ng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi, gióp hä nhanh chãng tho¸t khái t×nh tr¹ng khã kh¨n. NÕu ®¬n vÞ cè t×nh chiÕm dông quü trong khi cã ®ñ kh¶ n¨ng nép tiÒn b¶o hiÓm x· héi th× ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p xö ph¹t nghiªm kh¾c. Chóng ta kh«ng thÓ dõng l¹i ë c¸c biÖn ph¸p xö ph¹t hµnh chÝnh v× nhiÒu ®¬n vÞ s½n sµng chÊp nhËn nép ph¹t nÕu nh­ hä thÊy tiÒn l·i thu ®­îc do viÖc chiÕm dông quü b¶o hiÓm x· héi vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lín h¬n sè tiÒn hä ph¶i nép ph¹t mµ trong mét sè tr­êng hîp chóng ta ph¶i m¹nh d¹n ®Ò nghÞ c¸c c¬ quan thùc thi ph¸p luËt tiÕn hµnh truy tè hä v× kh«ng ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ng­êi lao ®éng. §èi víi c¸c ®¬n vÞ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mang tÝnh chÊt thêi vô th× cÇn x¸c ®Þnh thêi ®iÓm thu hîp lý ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho hä nép ®óng, nép ®ñ. 3. B¶o toµn vµ t¨ng tr­ëng quü b¶o hiÓm x· héi Muèn c«ng t¸c chi tr¶ ®­îc thùc hiÖn tèt h¬n vµ ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng chi tr¶ th× ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p b¶o tån vµ t¨ng tr­ëng quü b¶o hiÓm x· héi. §Ó b¶o tån ®­îc gi¸ trÞ cña quü cÇn ph¶i sö dông cã hiÖu qu¶ vµ tiÕt kiÖm quü, cÇn t¨ng nguån thu, chi ®óng môc ®Ých, ®èi t­îng vµ t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra sö dông quü. Do vËy, cÇn ph¶i ®Çu t­ quü sao cho cã hiÖu qu¶ cao nhÊt trªn nguyªn t¾c ®¶m b¶o an toµn, h¹n chÕ rñi ro. Trong nh÷ng n¨m tíi chóng ta vÉn ph¶i tiÕn hµnh ®Çu t­ trªn c¸c lÜnh vùc quen thuéc nh­: mua tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu cña ChÝnh phñ, cho c¸c tæ chøc tÝn dông cña Nhµ n­íc vay, ®Çu t­ vèn vµo c¸c doanh nghiÖp lín ®­îc sù b¶o hé cña Nhµ n­íc. Bªn c¹nh ®ã chóng ta sÏ ph¶i tiÕn hµnh ®Çu t­ vµo nh÷ng lÜnh vùc cã tû suÊt lîi nhuËn cao h¬n mÆc dï yÕu tè rñi ro còng t¨ng lªn ®Ó ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh ®Çu t­. §©y lµ h×nh thøc ®Çu t­ phæ biÕn trªn thÕ giíi võa ®em l¹i lîi nhuËn cao h¬n võa h¹n chÕ ®­îc yÕu tæ rñi ro. 4. C¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh §©y lµ vÊn ®Ò cÇn ph¶i ®­îc quan t©m ë bÊt kú c¬ quan nhµ n­íc nµo còng vËy, rÊt nhiÒu ng­êi phµn nµn vÒ thñ tôc hµnh chÝnh qu¸ r­êm rµ (nhÊt lµ trong kh©u tiÕp nhËn, di chuyÓn h­u trÝ hoÆc kh©u gi¶i quyÕt chÕ ®é nh­ tö tuÊt ...) C¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh tøc lµ gi¶m bít nh÷ng phÇn c«ng viÖc, giÊy tê kh«ng cÇn thiÕt . Kh¸ch ë ®©y chñ yÕu lµ c¸c b¸c ®· vÒ h­u ( cã tuæi ) rÊt ng¹i ph¶i ®i l¹i nªn cã thÓ linh ®éng cho c¸c b¸c t¹m thiÐu mét sè giÊy tê kh«ng quan träng nµo ®ã. 5. §Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn vÒ b¶o hiÓm x· héi. B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam míi ®i vµo ho¹t ®éng theo c¬ chÕ míi, h¹ch to¸n ®éc lËp, c©n ®èi thu chi nªn viÖc ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn vÒ b¶o hiÓm x· héi lµ hÕt søc cÇn thiÕt. C«ng t¸c th«ng tin, tuyªn truyÒn vÒ b¶o hiÓm x· héi trong nh÷ng n¨m qua ®· cã nhiÒu cè g¾ng vµ ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng ghi nhËn: §ã lµ n©ng cao nhËn thøc x· héi ®èi víi b¶o hiÓm x· héi, ®­a ra nh÷ng h×nh thøc tuyªn truyÒn hiÖu qu¶ h¬n vµ ®· x©y dùng ®­îc ®éi ngò ®«ng ®¶o céng t¸c viªn. Nh­ng so víi yªu cÇu vµ nhiÖm vô chung cña ngµnh, c«ng t¸c th«ng tin tuyªn truyÒn vÒ b¶o hiÓm x· héi cßn nhiÒu h¹n chÕ, tån t¹i cÇn kh¾c phôc. Nh×n chung sè ®«ng ng­êi lao ®éng, chñ sö dông lao ®éng ch­a cã hiÓu biÕt râ rµng vÒ b¶o hiÓm x· héi, thªm vµo ®ã c«ng t¸c tuyªn truyÒn ch­a ®­îc quan t©m mét c¸ch ®óng møc, kinh phÝ tuyªn truyÒn cßn qu¸ Ýt ái, hiÖu qu¶ tuyªn truyÒn thÊp. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c tuyªn truyÒn cÇn ph¶i thùc hiÖn theo c¸c h­íng sau: - VÒ néi dung: Ngoµi tuyªn truyÒn chÝnh s¸ch, ph¸p luËt vµ c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi, gi¶i ®¸p h­íng dÉn viÖc thùc hiÖn c¸c chÕ ®é, kÕt qu¶ c¸c mÆt ho¹t ®éng cña ngµnh... CÇn ®Æc biÖt quan t©m ®Õn néi dung mµ l©u nay Ýt ®­îc ®Ò cËp ®Õn ®ã lµ tuyªn truyÒn vÒ môc ®Ých, b¶n chÊt nh©n ®¹o nh©n v¨n cña b¶o hiÓm x· héi. NÕu chóng ta lµm ®­îc ®iÒu ®ã th× sÏ tõng b­íc thay ®æi ®­îc t©m lý nÆng nÒ cña hä hiÖn nay lµ b¾t buéc ph¶i ®ãng b¶o hiÓm x· héi. Tõ ®ã h×nh thµnh ë hä th¸i ®é tù gi¸c, tù nguyÖn tham gia b¶o hiÓm x· héi vµ cã tr¸ch nhiÖm nép b¶o hiÓm x· héi. Tr­íc ®©y chóng ta th­êng tuyªn truyÒn nhiÒu vÒ néi dung thu chi, qu¶n lý quü b¶o hiÓm x· héi vµ gi¶i quyÕt vÒ b¶o hiÓm x· héi lµ ch­a ®ñ. §ã míi chØ lµ biÖn ph¸p ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých nh©n ®¹o. Néi dung tuyªn truyÒn míi chØ dµnh riªng cho néi bé ngµnh, ch­a thu hót ®­îc ®«ng ®¶o ng­êi lao ®éng, chñ sö dông lao ®éng vµ c¸c thµnh viªn kh¸c trong x· héi. - VÒ h×nh thøc tuyªn truyÒn: T¹p chÝ b¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam ra ®êi ®¸nh dÊu mét mèc lÞch sö trong c«ng t¸c tuyªn truyÒn vÒ b¶o hiÓm x· héi. Thêi gian qua, c¸c bµi b¸o viÕt chñ yÕu lµ cña c¸c nhµ qu¶n lý b¶o hiÓm x· héi, ®éi ngò céng t¸c viªn ch­a ®¸p øng ®­îc sè l­îng, chÊt l­îng bµi viÕt. §Ó phôc vô ®éc gi¶ tèt h¬n, t¹p chÝ b¶o hiÓm x· héi ph¶i ®a d¹ng ho¸ néi dung vµ h×nh thøc thùc hiÖn. Tr­íc hÕt lµ ®éi ngò phãng viªn, biªn tËp viªn, céng t¸c viªn ph¶i cã nh÷ng bµi viªt víi chÊt l­îng cao. Bµi viÕt kh«ng dõng l¹i ë th«ng tin mét c¸ch ®¬n thuÇn nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc mµ ph¶i dùa trªn sù ph©n tÝch mét c¸ch khoa häc, mang tÝnh lËp luËn nghiÖp vô vÒ b¶o hiÓm x· héi. Bµi viÕt ®¨ng trªn t¹p chÝ ph¶i ®Çy ®ñ th«ng tin cÇn thiÕt vµ chÝnh x¸c cËp nhËt. §ßi hái ®éi ngò biªn tËp viªn, céng t¸c viªn trong vµ ngoµi ngµnh ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n, tr¸ch nhiÖm cao. T¨ng c­êng phèi hîp víi c¸c c¬ quan th«ng tin ®¹i chung (§µi truyÒn h×nh, truyÒn thanh, b¸o chÝ...) ®Ó tuyªn truyÒn s©u réng h¬n vÒ b¶o hiÓm x· héi. Néi dung tuyªn truyÒn cÇn ng¾n gän, dÔ hiÓu, g©y ®­îc sù chó ý cña mäi ng­êi. Tæ chøc thùc hiÖn mét sè h×nh thøc tuyªn truyÒn trùc quan sinh ®éng: in tê gÊp, tranh cæ ®éng, ¸p phÝch, s¸ch hái ®¸p giíi thiÖu vÒ ph¸p luËt vµ c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi, ph¸t hµnh réng r·i ®Õn tõng ®¬n vÞ sö dông lao ®éng. Cã biÖn ph¸p ®Ó thu hót c¸c nhµ chuyªn m«n, chuyªn gia næi tiÕng trªn c¸c lÜnh vùc: v¨n ho¸, héi ho¹, nh¹c kÞch... S¸ng t¸c c¸c t¸c phÈm cã tinh hoa v¨n ho¸ nghÖ thuËt cao,cã néi dung tuyªn truyÒn ®­îc quÇn chóng ­a thÝch. C¸c bµi h¸t, bµi th¬, c¸c vë kÞch, phim tranh cæ ®éng ph¶i ®­îc dµn dùng, thÓ hiÖn vµ tr×nh bµy c«ng phu ®Ó giíi thiÖu réng r·i ®Õn toµn x· héi víi c¸ch tèt nhÊt lµ th«ng qua ®µi truyÒn h×nh, qua c¸c cuéc thi. Tæ chøc c¸c héi nghÞ, c¸c cuéc häp trong ®ã cã c¸c ®¹i diÖn cña c¬ quan b¶o hiÓm x· héi, chñ sö dông lao ®éng, ®¹i diÖn cña ng­êi lao ®éng ®Ó nh»m môc ®Ých tuyªn truyÒn vÒ b¶o hiÓm x· héi gióp c¸c bªn tham gia hiÓu râ tÝnh ph¸p luËt cña c¸c b¶o hiÓm x· héi, n¾m ®­îc quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña m×nh. §ång thêi qua ®ã thu nhËp tæng hîp c¸c ý kiÕn th¾c m¾c ®ãng gãp tõ phÝa ng­êi lao ®éng, chñ sö dông lao ®éng ®Ó ®­a ra c¸c biÖn ph¸p phï hîp víi nguyªn väng cña hä. PhÊn ®Êu mçi c¸n bé b¶o hiÓm x· héi cña TP H¶i D­¬ng lµ mét tuyªn truyÒn viªn v× h¬n ai hÕt hä hiÓu râ môc ®Ých, b¶n chÊt, t¸c dông vµ c¸ch thøc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch b¶o hiÓm x· héi . HiÖu qu¶ cña tuyªn truyÒn ph¶i ®­îc ®¸nh gi¸ bëi møc ®é ¶nh h­ëng thay ®æi nhËn thøc, th¸i ®é cña ®èi t­îng tham gia theo môc ®Ých ®· ®Þnh, sè l­îng ®èi t­îng ®­îc tuyªn truyÒn, chi phÝ cho tuyªn truyÒn. 6. N©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô th­êng xuyªn cho c¸n bé qu¶n lý vµ c¸n bé chuyªn m«n b»ng c¸c biÖn ph¸p tæ chøc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i, khuyÕn khÝch c¸n bé häc hái t×m tßi thùc tiÔn. §Þnh kú hµng quý nªn cã ho¹t ®éng ®¸nh gi¸, nhËn xÐt, cho ®iÓm c«ng viÖc cña tõng c¸n bé ®Ó rót kinh nghiÖm cho nh÷ng quý tiÕp theo. Cã chÕ ®é khuyÕn khÝch kh«ng nh÷ng vÒ mÆt tinh thÇn vµ c¶ vÒ mÆt vËt chÊt ®èi víi nh÷ng ®¬n vÞ vµ c¸ nh©n hoµn thµnh, hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch thu BHXH còng nh­ thùc hiÖn tèt c«ng t¸c chi BHXH theo kÕ ho¹ch ®­îc giao. Kiªn quyÕt xo¸ bá t¸c phong lµm viÖc hµnh chÝnh sù vô x©y dùng t¸c phong phôc vô cho mçi c¸n bé c«ng nh©n viªn. §ång thêi t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra, ®èi chiÕu víi ®¬n vÞ sö dông lao ®éng theo nguyªn t¾c thu ®óng, thu ®ñ, thu kÞp thêi kh«ng ®Ó tr­êng hîp ng­êi lao ®éng thuéc ®èi t­îng tham gia BHXH, BHYT b¾t buéc ch­a ®­îc tham gia BHXH, ®èi t­îng tham gia BHYT b¾t buéc kh«ng ®­îc h­ëng quyÒn lîi vÒ BHYT. KÕt luËn B¶o hiÓm x· héi lµ mét nhu cÇu cÇn thiÕt vµ kh¸ch quan cña ng­êi lao ®éng nãi chung ë tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. V× vËy nã ®· trë thµnh mét trong nh÷ng quyÒn vÒ con ng­êi vµ ®­îc §¹i héi ®ång liªn hîp quèc th«ng qua trong tuyªn ng«n vÒ nh©n quyÒn ngµy 10/12/1948. BHXH ngµy nay lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch x· héi lín cña quèc gia, chÝnh s¸ch nµy thÓ hiÖn tr×nh ®é v¨n minh, tiÒm lùc vµ søc m¹nh kinh tÕ, kh¶ n¨ng tæ chøc vµ qu¶n lý Nhµ n­íc. ViÖc ph©n tÝch t×nh h×nh thu vµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng thu BHXH cña ®Ò tµi ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc vai trß cña chÝnh s¸ch BHXH. §Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c thu hiÖn nay ®Ò tµi ®· ®­a ra mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n. §Ó thùc hiÖn vÊn ®Ò ®ã ®­îc tèt h¬n cÇn thiÕt ph¶i lµm c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn chÝnh s¸ch BHXH, ®ång thêi cÇn sù hç trî tÝch cùc cña c¸c ban ngµnh liªn quan, tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng BHXH, c«ng t¸c thu vµ t¨ng c­êng hiÖu qu¶ thu BHXH, gãp phÇn æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn quü BHXH , æn ®Þnh kinh tÕ x· héi, trËt tù vµ an toµn x· héi . Qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi nµy, mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o Th¸i B¸ CÈn vµ c¸c c« chó trong phßng thu BHXH thµnh phè H¶i D­¬ng. MÆc dï ®· hÕt søc cè g¾ng nh­ng do tr×nh ®é b¶n th©n vµ thêi gian cã h¹n nªn bµi luËn v¨n cßn cã nh÷ng thiÕu xãt nhÊt ®Þnh. KÝnh mong ®­îc sù c¶m th«ng vµ gãp ý tõ phÝa c¸c thÇy c« ®Ó luËn v¨n em ®­îc hoµn thiÖn h¬n.