Thông qua việc phân tích mối quan hệ bản chất của sở hữu ta thấy hiện rõ hai nội dung cơ bản của sở hữu là : sở hữu xã hội và chiếm hữu tư nhân . Trong đó sở hữu xã hội dùng để chỉ quan hệ lao động trừu tượng với toàn bộ các điều kiện khách quan trực tiếp của lao động. Giữa sở hữu xã hội và chiếm hữu tư nhân có mối quan hệ biện chứng, vừa thống nhất vừa tách biệt. Sở hữu xã hội có hình thái vận động là giá trị mà sự biểu hiện của nó chủ yếu dưới hình thức tiền tệ, còn chiếm hữu ta nhân luôn được thực hiện dưới dạng hoạt động cụ thể , có ích trong hệ thống phân công lao động xã hội mà sản phẩm của nó thể hiện dưới dạng một hàng hoá hay một loại dịch vụ nhất định . Hệ quả của sự thống nhất và tách rời giữa sở hữu xã hội và chiếm hữu tư nhân dẫn đến sự phân biệt giữa quyền sở hữu và quyền sử dụng tài sản xã hội . Người có quyền sở hữu sẽ nắm quyền chi phối giá trị , nhằm mục đích tìm kiếm một giá trị cao hơn còn người có quyền sử dụng là người trực tiép thực hiện một hoạt động kinh tế cụ thể nào đó để tạo ra giá trị, đó là phương tiện để tăng giá trị . mối quan hệ của chúng có thể hiểu là mối quan hệ giữa mục đích và phương tiện. Chính sự tách biệt của sở hữu xã hội và chiếm hữu xã hội đã tạo ra các tầng lớp người trong xã hội .
57 trang |
Chia sẻ: Dung Lona | Lượt xem: 1168 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Thực trạng cổ phần hoá - Những kết quả tích cực và những khó khăn cần tháo gỡ, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ng doanh nghiÖp chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇnNhê ®ã tèc ®é Cæ phÇn ho¸ ®· t¨ng lªn râ rÖt.
KÓ tõ khi NghÞ ®Þnh 28/CP ®îc ban hµnh ®Õn hÕt th¸ng 5/1998 ®· cã 25 doanh nghiÖp Nhµ níc chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn. Nh vËy tÝnh gép tõ n¨m 1992 ®Õn th¸ng 5/1998 c¶ níc ®· cã 30 doanh nghiÖp ®· hoµn thµnh cæ phÇn ho¸ víi sè vèn ®iÒu lÖ ban ®Çu lµ: 281 tû ®ång ( b×nh qu©n 9,6 tû ®ång/c«ng ty) vµ gÇn 6000 lao ®éng. Kh«ng chØ t¨ng lªn vÒ sè lîng, diÖn CPH còng ®· më réng h¬n, ®· cã 3 Bé vµ 9 TØnh, Thµnh phè cã doanh nghiÖp CPH. Trong sè c¸c doanh nghiÖp ®· CPH , cã 12 doanh nghiÖp ®· ho¹t ®éng tõ mét n¨m trë lªn theo LuËt c«ng ty. Nh÷ng doanh nghiÖp tríc khi cæ phÇn ho¸ gÆp khã kh¨n, nh xÝ nghiÖp Méc Hµ néi, xÝ nghiÖp §ãng tµu thuyÒn B×nh §Þnh, xÝ nghiÖp Giµy HiÖp An, mÆc dï kh«ng ®îc Nhµ níc hç trî vèn, nhng ®· cè g¾ng kh¾c phôc khã kh¨n vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt-kinh doanh liªn tôc hµng n¨m.
§Ó hç trî cho c«ng t¸c Cæ phÇn ho¸, trong thêi gian nµy, c¸c cÊp c¸c ngµnh ®· triÓn khai viÖc cñng cè tæ chøc, bæ sung thµnh viªn vµo Ban chØ ®¹o Cæ phÇn ho¸ ë ®Þa ph¬ng vµ thµnh lËp c¸c ban chØ ®¹o Cæ phÇn ho¸ ChÝnh phñ, trung ¬ng §¶ng, Tæng liªn ®oµn lao ®éng ViÖt Nam.
1.3.Giai ®o¹n ®Èy m¹nh Cæ phÇn ho¸ (tõ 29/6/1998 ®Õn nay)
Trong giai ®o¹n nµy, nhê nh÷ng chuyÓn biÕn thuËn lîi vÒ c¬ së ph¸p lý mµ næi bËt lµ sù ra ®êi cña NghÞ ®Þnh 44/CP ngµy 29/6/1998 vµ viÖc thµnh lËp Ban ®æi míi qu¶n lý doanh nghiÖp TW, con sè c¸c doanh nghiÖp Cæ phÇn ho¸ ®· t¨ng nhanh so víi c¸c thêi kú tríc.
Sau h¬n 2 n¨m thùc hiÖn Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc theo NghÞ ®Þnh sè 44/CP, tõ th¸ng 6/1998 ®Õn hÕt th¸ng 8/2000 c¶ níc ®· cæ phÇn ho¸ 430 doanh nghiÖp ®a tæng sè doanh nghiÖp Nhµ níc ®· thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ lªn 460 doanh nghiÖp.
Trong sè nh÷ng doanh nghiÖp ®· Cæ phÇn ho¸, nh÷ng doanh nghiÖp thuéc lÜnh vùc C«ng nghiÖp vµ X©y dùng chiÕm kho¶ng 44,2%; DÞch vô th¬ng m¹i chiÕm 39,2%; Giao th«ng vËn t¶i chiÕm 9,5%; N«ng nghiÖp chiÕm 4,1% vµ thuû s¶n chiÕm 2%. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®· Cæ phÇn ho¸ ®Òu t¬ng ®èi nhá, nh÷ng c«ng ty cã tæng sè vèn lín h¬n 10 tû ®ång chiÕm kho¶ng 12%, trong khi c¸c doanh nghiÖp cã vèn nhá h¬n 5 tû ®ång chiÕm ®Õn h¬n 50%. Vèn trung b×nh cña c¸c doanh nghiÖp ®· Cæ phÇn ho¸ chØ vµo kho¶ng 3,1 tû ®ång. §a sè c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn Cæ phÇn ho¸ theo h×nh thøc thø 2 nghÜa lµ b¸n mét phÇn gi¸ trÞ vèn cña Nhµ níc n¾m gi÷ trong doanh nghiÖp.
TÝnh tíi thêi ®iÓm 31/12/1999, trong sè c¸c ®Þa ph¬ng thùc hiÖn Cæ phÇn ho¸ , Hµ Néi lµ thµnh phè cã sè doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ nhiÒu nhÊt, gåm 70 doanh nghiÖp trong tæng sè 210 doanh nghiÖp thuéc c¸c tØnh, thµnh phè thùc hiÖn cæ phÇn ho¸, tiÕp theo lµ TP Hå ChÝ Minh, H¶i Phßng, Nam §Þnh vµ Thanh Ho¸.
C¸c doanh nghiÖp sau khi chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn ®Òu ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ cao h¬n vÒ nhiÒu mÆt, kÓ c¶ nh÷ng doanh nghiÖp míi Cæ phÇn ho¸. Mét sè doanh nghiÖp tríc Cæ phÇn ho¸ gÆp nhiÒu khã kh¨n th× sau Cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nµy ®· cã nh÷ng tiÕn bé râ rÖt, b¶o ®¶m viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng.
Nh vËy, trªn thùc tÕ, NghÞ ®Þnh 44/CP ®îc ban hµnh ®· t¹o ra mét hµnh lang ph¸p lý kh¸ th«ng tho¸ng, khuyÕn khÝch c¶ doanh nghiÖp vµ ngêi lao ®éng tham gia cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc .
Tuy nhiªn, tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ trong thêi gian qua cßn chËm so víi yªu cÇu s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp Nhµ níc. S¸u th¸ng cuèi n¨m 1998, kÕ ho¹ch ®Æt ra lµ Cæ phÇn ho¸ 150 doanh nghiÖp, thùc hiÖn chØ lµ 100 doanh nghiÖp ®îc Cæ phÇn ho¸ (®¹t 66,6%). N¨m 1999, kÕ ho¹ch ®Æt ra lµ Cæ phÇn ho¸ 450 doanh nghiÖp, nhng chØ thùc hiÖn ®îc 250 doanh nghiÖp (®¹t 55,5%).
§Ó thùc hiÖn nhanh vµ cã hiÖu qu¶ c«ng t¸c cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc , ph¶i gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò, tõ nhËn thøc t tuëng, c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Õn tæ chøc thùc hiÖn, tõ doanh nghiÖp ®Õn c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc.
II/ Thùc tr¹ng Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc tõ n¨m 1992 ®Õn nay
2.1. Mét sè thµnh c«ng ban ®Çu mµ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc ®em l¹i:
* KÕt qu¶ cña cæ phÇn ho¸:
§èi víi doanh nghiÖp:
Nh×n chung, doanh nghiÖp lµ ®èi tîng ®îc lîi nhiÒu nhÊt tõ chÝnh s¸ch cæ phÇn ho¸. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp khi chuyÓn sang c«ng ty cæ phÇn ®Òu ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n tríc xÐt tæng thÓ trªn c¸c mÆt doanh thu, lîi nhuËn, nép ng©n s¸ch, tÝch luü vènNhiÒu doanh nghiÖp ®· tho¸t ra khái t×nh tr¹ng nî nÇn, ph¸ s¶n, kh¾c phôc ®îc nh÷ng h¹n chÕ do c¬ chÕ qu¶n lý cò nh n¹n tham nhòng, l·ng phÝ trong s¶n xuÊt, sù thiÕu tr¸ch nhiÖm trong lao ®éng, qu¶n lý tr× trÖ, yÕu kÐm
KÕt qu¶ ho¹t ®éng cña 15 doanh nghiÖp ®· ®îc Cæ phÇn ho¸ tríc n¨m 1998 lµ rÊt kh¶ quan. Nh÷ng lîi Ých mµ Cæ phÇn ho¸ mang l¹i cho doanh nghiÖp ®îc thÓ hiÖn rÊt râ qua nh÷ng con sè sau:
B¸o c¸o ho¹t ®éng n¨m 1999 cña 20 doanh nghiÖp ®· Cæ phÇn ho¸ cã thêi gian ho¹t ®éng trªn 1 n¨m còng cho thÊy nh÷ng sè liÖu rÊt kh¶ quan, cô thÓ nh sau:
Doanh thu t¨ng b×nh qu©n gÇn 2 lÇn: §iÓn h×nh c«ng ty cæ phÇn C¬ ®iÖn l¹nh n¨m 1999 ®¹t 178 tû ®ång, gÊp gÇn 4 lÇn so víi tríc khi Cæ phÇn ho¸ ; c«ng ty cæ phÇn b«ng B¹ch TuyÕt n¨m 1999 ®¹t 86 tû ®ång, gÊp 1,5 lÇn so víi tríc khi Cæ phÇn ho¸...
Lîi nhuËn t¨ng b×nh qu©n h¬n 2 lÇn, cæ tøc b×nh qu©n ®¹t 1-2%/th¸ng.
Vèn t¨ng gÇn 2,5 lÇn (bao gåm c¶ tÝch luü tõ lîi nhuËn vµ thu hót thªm vèn ®Çu t tõ bªn ngoµi) : Næi bËt lµ c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu Long An vèn t¨ng 5 lÇn; c«ng ty cæ phÇn ViÖt Phong vèn t¨ng 2,4 lÇn
Ngoµi nh÷ng lîi Ých kinh tÕ kÓ trªn, khi Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc cßn cã thªm nh÷ng lîi Ých kh¸c gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc n¨ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh:
w Thø nhÊt: N¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp t¨ng lªn nhê ®îc bæ sung nguån vèn lu ®éng vµ ®Çu t ®æi míi c«ng nghÖ. VÒ nguyªn t¾c, tÊt c¶ sè tiÒn b¸n cæ phiÕu, sau khi trõ ®i c¸c chi phÝ sÏ ®îc ®iÒu chuyÓn ®Ó bæ sung vèn, më réng s¶n xuÊt kinh doanh.
w Thø hai: Doanh nghiÖp cã quyÒn chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh. Sù chuyÓn ®æi nµy ®· h¹n chÕ thÊp nhÊt nh÷ng can thiÖp th« b¹o, phi kinh tÕ cña c¸c c¬ quan c«ng quyÒn, h¹n chÕ c¸c chØ ®¹o vèn cã cña mét doanh nghiÖp Nhµ níc .
w Thø ba: Doanh nghiÖp ®· cã ®îc mét c¸ch qu¶n lý míi mang tÝnh d©n chñ. Víi viÖc Cæ phÇn ho¸ , doanh nghiÖp ®· chuyÓn tõ doanh nghiÖp Nhµ níc sang c«ng ty cæ phÇn, còng cã nghÜa lµ x¸c ®Þnh vai trß chñ nh©n tËp thÓ. Héi ®ång qu¶n trÞ sÏ thùc sù lµm chñ c«ng ty víi ®éng lùc lîi nhuËn, v× lîi Ých cña c¸c cæ ®«ng (trong ®ã cã chÝnh m×nh), thay mÆt c¸c cæ ®«ng vµ ®îc c¸c cæ ®«ng bÇu lªn chø kh«ng ph¶i ai kh¸c.
§èi víi Nhµ níc:
Lîi Ých ®Çu tiªn mµ Nhµ níc thu ®îc tõ chÝnh s¸ch Cæ phÇn ho¸ lµ phÇn thuÕ thu ®îc tõ c¸c c«ng ty cæ phÇn t¨ng h¬n so víi khi cßn lµ doanh nghiÖp Nhµ níc, tÊt c¶ c¸c c«ng ty Cæ phÇn ®Òu ®ãng thuÕ ®Çy ®ñ, n¨m sau cao h¬n n¨m tríc tõ 30-35%, nép ng©n s¸ch t¨ng b×nh qu©n 2 lÇn so víi tríc khi Cæ phÇn ho¸ : cô thÓ nh CTCP c¬ ®iÖn l¹nh t¨ng gÇn 3 lÇn, c«ng ty Cæ phÇn s¬n B¹ch TuyÕt t¨ng 2,7 lÇn
Theo sè liÖu cña 17 c«ng ty cæ phÇn, Nhµ níc ®· thu ®îc 377.244 triÖu ®ång tõ c¸c nguån sau:
TiÒn thu vÒ b¸n cæ phÇn: 30.207 triÖu ®ång
PhÇn lîi tøc cña Nhµ níc t¹i c¸c c«ng ty Cæ phÇn : 6.905 triÖu ®ång
L·i tiÒn vay mua chÞu cæ phÇn cña CBCNV: 522 triÖu ®ång
VÒ huy ®éng vèn: T¹i thêi ®iÓm Cæ phÇn ho¸ tríc 31/12/1999, 370 doanh nghiÖp Cæ phÇn ho¸ cã gi¸ trÞ phÇn vèn Nhµ níc lµ 1.349 tû ®ång, qua thùc hiÖn Cæ phÇn ho¸ ®· thu hót thªm 1.432 tû ®ång, ®ång thêi Nhµ níc còng ®· thu l¹i ®îc 714 tû ®ång ®Ó ®Çu t vµo c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc vµ gi¶i quyÕt mét sè chÝnh s¸ch cho ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp Nhµ níc thùc hiÖn Cæ phÇn hãa
PhÇn vèn Nhµ níc t¹i c¸c doanh nghiÖp Cæ phÇn ho¸ khi x¸c ®Þnh l¹i, nh×n chung ®Òu t¨ng tõ 10-50% so víi gi¸ trÞ ghi trªn sæ s¸ch. Nh vËy, khi Cæ phÇn ho¸ vèn Nhµ níc kh«ng bÞ mÊt ®i, ®îc b¶o toµn mµ cßn t¨ng thªm.
Ngoµi nh÷ng lîi Ých trªn, tõ kÕt qu¶ cæ phÇn ho¸, hµng n¨m Nhµ níc kh«ng cßn tèn mét kho¶n ng©n s¸ch lín ®Ó bï ®¾p cho c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc thua lç, c¸n c©n thu chi cña Nhµ níc ®îc c©n b»ng h¬n. HÖ thèng c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc ®îc hoµn chØnh vµ g¾n víi môc tiªu cña nÒn kinh tÕ. ChÝnh c¬ chÕ t¹o chuyªn m«n ho¸ dÉn ®Õn sù thay ®æi vÒ tr×nh ®é qu¶n lý ®¹t møc cao. Nhµ níc cã ®iÒu kiÖn qu¶n lý nÒn kinh tÕ th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch vÜ m«.
Cæ phÇn ho¸ ®· ®Æt c¬ së cho thÞ trêng vèn ra ®êi b»ng viÖc ra m¾t Uû ban chøng kho¸n quèc gia vµ Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n võa qua, lµm c¬ së ®Ó Nhµ níc kiÓm so¸t l¹m ph¸t. Lîng tiÒn lu th«ng trong x· héi trong t¬ng lai gÇn sÏ chuyÓn mét phÇn vµo thÞ tr¬ng vèn, thùc hiÖn t¸i ®Çu t trªn diÖn réng hoÆc tËp trung vèn gi¶i quyÕt c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm cña Nhµ níc.
§èi víi ngêi lao ®éng:
Cã thÓ nãi, nhê Cæ phÇn ho¸ mµ ngêi lao ®éng ®· trë thµnh ngêi chñ thùc sù cña doanh nghiÖp xÐt theo cæ phÇn mµ hä së h÷u. Qua Cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc , tÊt c¶ ngßi lao ®éng trong doanh nghiÖp b»ng c¸c nguån vèn tù cã, quü phóc lîi cña doanh nghiÖp ®îc ph©n bæ vµ c¶ vèn riªng cña c¸ nh©n, ®Òu cã thÓ tham gia mua cæ phÇn t¹i c«ng ty, xÝ nghiÖp ®îc cæ phÇn ho¸.
Víi viÖc gãp vèn nµy, ngêi lao ®éng , tõ c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ®Õn vÞ gi¸m ®èc, ®Òu cã thÓ trë thµnh ngêi chñ thùc sù ®èi víi doanh nghiÖp, ®îc tham gia trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp vµo viÖc lËp ph¬ng híng kÕ ho¹ch, chiÕn lîc kinh doanh cña doanh nghiÖp víi quyÕt t©m vµ ý chÝ chung lµ gÆt h¸i ®îc hiÖu qu¶ cao nhÊt, tèt nhÊt.
Trong thùc tÕ, c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ®îc Cæ phÇn ho¸ b¶o ®¶m viÖc lµm vµ thu nhËp cña ngêi lao ®éng æn ®Þnh vµ cã chiÒu híng t¨ng lªn. Do më réng s¶n xuÊt, sè lao ®éng ë c¸c doanh nghiÖp nµy t¨ng b×nh qu©n 12%. Thu nhËp cña ngêi lao ®éng lµm viÖc tai c¸c c«ng ty cæ phÇn t¨ng b×nh qu©n h»ng n¨m gÇn 20% (cha kÓ thu nhËp tõ cæ tøc). §iÓn h×nh trong n¨m 1999, ngêi lao ®éng t¹i c«ng ty cæ phÇn ®¹i lý liªn hiÖp vËn chuyÓn cã thu nhËp 4 triÖu ®ång/ngêi/th¸ng b»ng gÇn 3 lÇn so víi tríc khi Cæ phÇn ho¸; c«ng ty cæ phÇn Ong mËt TP.HCM ®¹t 1,3 triÖu ®ång/ngêi/th¸ng b»ng 2,6 lÇn so víi tríc khi Cæ phÇn ho¸
ViÖc ®Çu t vµo c¸c c«ng ty cæ phÇn, nãi chung ngêi lao ®éng ®· thu ®îc lîi tøc cao h¬n göi tiÕt kiÖm vµ vèn cña hä trong c«ng ty t¨ng gÊp 1,5-2 lÇn so víi lóc míi mua cæ phiÕu. Do l·i cao ®· bæ sung thªm vµo vèn, ®Õn nay gi¸ trÞ cæ phÇn ngêi lao ®éng së h÷u b×nh qu©n t¨ng gÊp 2-3 lÇn, ®Æc biÖt cã nh÷ng c«ng ty t¨ng tíi 4-5 lÇn nh C«ng ty Cæ phÇn C¬ ®iÖn l¹nh vµ C«ng ty Cæ phÇn §¹i lý liªn hiÖp vËn chuyÓn.
Lµ chñ nh©n thùc sù trong C«ng ty Cæ phÇn , ngßi lao ®éng ®· n©ng cao tÝnh chñ ®éng, ý thøc kû luËt, tinh thÇn tù gi¸c, tiÕt kiÖm trong lao ®éng s¶n xuÊt, gãp phÇn lµm hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ngµy mét n©ng cao, mang l¹i lîi Ých thiÕt thùc cho b¶n th©n m×nh, c«ng ty, Nhµ níc vµ x· héi.
2.2. §¸nh gi¸ nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc bíc ®Çu cña tiÕn tr×nh Cæ phÇn ho¸ :
Víi nh÷ng kÕt qu¶ nªu trªn, chóng ta cã c¬ së ®Ó kh¼ng ®Þnh chÝnh s¸ch CPH mét bé phËn DNNN lµ phï hîp vµ ®óng ®¾n trong giai ®o¹n hiÖn nay. Cæ phÇn ho¸ ®· thùc sù ®em l¹i nhiÒu lîi Ých cô thÓ kh«ng chØ cho doanh nghiÖp mµ cßn cho c¶ Nhµ níc vµ b¶n th©n ngêi lao ®éng. Nh÷ng thµnh c«ng ®ã cã thÓ xuÊt ph¸t tõ nh÷ng nguyªn nh©n sau.
§¶ng vµ Nhµ níc ®· nhËn thøc ®îc vai trß vµ sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ mét bé phËn DNNN:
§Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng khñng ho¶ng cña nÒn kinh tÕ níc ta giai ®o¹n 1980-1990, §¶ng vµ ChÝnh phñ ®· cã chñ tr¬ng ®æi míi kinh tÕ nh»m ®a nÒn kinh tÕ tho¸t ra khái t×nh tr¹ng tr× trÖ, nghÌo nµn, l¹c hËu. Mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p ®îc §¶ng vµ Nhµ níc lùa chän lµ CPH mét bé phËn DNNN nh»m s¾p xÕp l¹i c¸c DNNN, n©ng cao vÞ thÕ chñ ®¹o cña khu vùc kinh tÕ Nhµ níc. §¶ng ta ®· m¹nh d¹n tiÕn hµnh thÝ ®iÓm vµ sau gÇn 10 n¨m thùc hiÖn ®· thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ rÊt kh¶ quan.
§¶ng vµ Nhµ níc ®· bíc ®Çu quan t©m, chØ ®¹o tiÕn tr×nh CPH:
§¶ng vµ Nhµ níc ta ®· dµnh rÊt nhiÒu quan t©m cho c«ng t¸c cæ phÇn ho¸, thÓ hiÖn qua viÖc theo dâi s¸t sao tiÕn tr×nh thùc hiÖn, kh«ng ngõng ®óc kÕt kinh nghiÖm vµ kh¾c phôc h¹n chÕ, ban hµnh kÞp thêi nhiÒu v¨n b¶n ph¸p quy híng dÉn, t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng t¸c CPH, gÇn ®©y nhÊt lµ nghÞ ®Þnh 44/CP (29/6/1998), c¸c QuyÕt ®Þnh 145/TTg(28/6/1999), 177/TTg(30/8/1999). Néi dung cña NghÞ ®Þnh 44/CP lµ mét bíc tiÕn lín so víi c¸c v¨n b¶n tríc ®©y, thÓ hiÖn mét c¸ch nh×n míi cña §¶ng vµ Nhµ níc ta vÒ vÊn ®Ò CPH. NghÞ ®Þnh 44 ra ®êi ®· t¹o mét bíc ph¸t triÓn míi trong tiÕn tr×nh thùc hiÖn CPH , hoµn thiÖn vµ ®Èy nhanh tèc ®é CPH lµm cho CPH ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n.
c)Néi dung CPH lµ ®óng ®¾n, môc tiªu CPH ®Æt ra lµ cô thÓ, mang tÝnh kh¶ thi; lîi Ých mµ CPH mang l¹i lµ cô thÓ, kh¸ch quan vµ g¾n víi b¶n th©n doanh nghiÖp vµ ngêi lao ®éng.
Cã thÓ nãi, CPH ®· nh mét luång giã míi thæi sinh khÝ vµo khu vùc Kinh tÕ Nhµ níc , mang l¹i søc sèng cho khu vùc kinh tÕ nµy, tõ ®ã mang l¹i hiÑu qu¶ cho Nhµ níc, doanh nghiÖp vµ ngêi lao ®éng.
Cæ phÇn hãa thùc sù t¹o ®éng lùc cho ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ. Th«ng qua CPH thu hót ®îc mét lîng lín nguån vèn trong d©n c, t¹o tiÒn ®Ò më cöa cho thÞ trêng vèn trong níc, n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt.
d)CPH ®· thùc sù n©ng cao quyÒn lµm chñ cña ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp, g¾n lîi Ých cña ngêi lao ®éng víi lîi Ých cña doanh nghiÖp, tõ ®ã thóc ®Èy hä h¨ng say s¶n xuÊt, tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt –kinh doanh .
e)C¸c nhµ l·nh ®¹o DNNN vµ c¸c CBCNV ®· nhËn thøc ®îc ®îc lîi Ých vµ sù cÇn thiÕt cæ phÇn ho¸.
III. nguyªn nh©n chËm trÔ trong viÖc Cæ phÇn ho¸ vµ Nh÷ng khã kh¨n cÇn ®îc th¸o gì
3.1. Nh÷ng h¹n chÕ cña c«ng t¸c cæ phÇn ho¸
3.1.1. Nh÷ng víng m¾c vÒ ph¸p luËt vµ c¬ chÕ chÝnh s¸ch
C¸c quy ®Þnh vÒ chÕ ®é víi doanh nghiÖp sau Cæ phÇn ho¸ vÉn cha râ rµng. C¸c quy ®Þnh ®îc söa ®æi vµ bæ sung thêng th× cµng vÒ sau cµng cã lîi, cµng cã nhiÒu u ®·i. ChÝnh v× vËy, bvÒ mÆt t©m lý, c¸c doanh nghiÖp kh«ng muèn triÓn khai nhanh mµ chê ®îi ®Ó ®îc hëng u ®·i nhiÒu h¬n.
C¸c v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ Cæ phÇn ho¸ ®· ®îc ban hµnh còng cã nhiÒu vÊn ®Ò cÇn xem xÐt l¹i. Quy ®Þnh vÒ b¸n cæ phÇn u ®·i cho ngêi lao ®éng còng kh«ng ®îc cô thÓ hãa, linh ho¹t. Cã n¬i ngêi lao ®éng kh«ng cã tiÒn mua cæ phÇn u ®·i; l¹i cã n¬i do vèn Nhµ níc Ýt, sè lîng cæ phÇn b¸n ra h¹n chÕ, kh«ng ®ñ cho nhu cÇu.
Cho ®Õn nay, qu¸ tr×nh Cæ phÇn ho¸ cßn cha cã mét ph¬ng híng chiÕn lîc râ rµng. Tõ tríc ®Õn nay, Cæ phÇn hãa ®îc chñ yÕu tiÕn hµnh trªn c¬ së tù nguyÖn mµ kh«ng cã quy ®Þnh ph¶i u tiªn Cæ phÇn ho¸ ®èi víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp hay thµnh phÇn kinh tÕ nµo. Trªn thùc tÕ, ChÝnh phñ dêng nh ®i theo con ®êng Cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhá tríc, c¸c doanh nghiÖp lín sau. Do ®ã, tû lÖ c¸c doanh nghiÖp lín chØ chiÕm mét phÇn nhá trong sè c¸c doanh nghiÖp ®· ®îc Cæ phÇn ho¸ .
Bªn c¹nh ®ã, nhiÒu ®Þa ph¬ng kh«ng thùc sù quan t©m ®Õn vÊn ®Ò Cæ phÇn ho¸ vµ coi ®ã lµ nhiÖm vô cña c¸c cÊp ban nghµnh cao h¬n. Sù ph©n quyÒn, híng dÉn vµ phèi hîp gi÷a ®Þa ph¬ng vµ TW cha thùc sù th«ng suèt còng lµ nh÷ng nh©n tè gãp phÇn kÐo dµi qu¸ tr×nh CPH.
3.1.2.Nguyªn nh©n cã nguån gèctõ phÝa chÝnh quyÒn TW vµ chÝnh quyÒn c¸c cÊp:
Trong mét thêi gian dµi, viÖc chØ ®¹o, tæ chøc ®iÒu hµnh Cæ phÇn ho¸ ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch rêi r¹c bÞ ®éng. Ban ®æi míi doanh nghiÖp Nhµ níc kh«ng chñ ®éng giao chØ tiªu vµ chØ ®¹o s¸t sao viÖc thùc hiÖn mµ ngåi ®îi c¸c doanh nghiÖp tù ®éng ®¨ng ký. B¶n th©n Ban ®æi míi doanh nghiÖp Nhµ níc cha ho¹t ®éng chuyªn tr¸ch, ®éi ngò qu¸ máng, cha ®ñ tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò phøc t¹p, l¹i cha cã ®ñ thÈm quyÒn chøc n¨ng ®Ó tæ chøc ho¹t ®éng phèi hîp lµm cho c¸c bíc thñ tôc thêng d©y da kÐo dµi
3.1.3. Nguyªn nh©n vÒ vÊn ®Ò tèc ®é cæ phÇn ho¸
KÓ tõ thêi ®iÓm doanh nghiÖp ®Çu tiªn tiÕn hµnh Cæ phÇn ho¸ (7/1993), tiÕn ®é Cæ phÇn ho¸ kh«ng n¨m nµo ®¹t chØ tiªu kÕ ho¹ch ( n¨m 1993: 2 doanh nghiÖp ; 1994:1 ; 1995: 2 ; 1996: 5 ; 1997: 5) , n¨m 1998, chØ tiªu lµ 150 doanh nghiÖp ®îc Cæ phÇn ho¸ th× chØ cã 100 doanh nghiÖp , n¨m 1999 sè doanh nghiÖp ®îc Cæ phÇn ho¸ lµ 250 so víi kÕ ho¹ch lµ 450. Nh vËy, nÕu hoµn thµnh ®óng theo kÕ ho¹ch th× nay ta ®· cã kho¶ng h¬n 600 doanh nghiÖp ®îc Cæ phÇn ho¸. Trªn thùc tÕ, ®Õn 8/2000 ta míi Cæ phÇn ho¸ ®îc 460 doanh nghiÖp. Tèc ®é Cæ phÇn ho¸ nh vËy ®· kh«ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp Nhµ níc.
3.1.4. Nguyªn nh©n tõ phÝa doanh nghiÖp:
NhiÒu chuyªn gia cho r»ng Cæ phÇn ho¸ ë ViÖt Nam lµ mét qu¸ tr×nh rèi r¾m, phøc t¹p vµ tèn thêi gian, lµm hao tæn c¸c nguån lùc tµi chÝnh vµ lµm gi¶m sót sù kiªn nhÉn cña c¸c doanh nghiÖp. HiÖn nay, ViÖt Nam cha cã mét ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ tµi s¶n doanh nghiÖp thèng nhÊt theo ®óng chuÈn mùc quèc tÕ. Sù phøc t¹p nµy cßn gia t¨ng bëi nh÷ng yÕu tè ®i kÌm nh: viÖc xö lý nî khã ®ßi, thÈm ®Þnh gi¸ trÞ nhµ xëng m¸y mãc thiÕt bÞ vµ quyÒn sö dông ®Êt. Do ®ã viÖc ®Þnh gi¸ tµi s¶n doanh nghiÖp thêng lµ kh©u kÐo dµi nhÊt (kho¶ng trªn 3 th¸ng).
HiÖn nay, viÖc thiÕu mét ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp theo tiªu chuÈn quèc tÕ sÏ lµm cho chóng ta khã kh¨n rÊt nhiÒu trong viÖc huy ®éng vèn tõ c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi, mét yÕu tè kh«ng thÓ xem nhÑ trong xu híng héi nhËp vµ toµn cÇu ho¸ hiÖn nay.
3.1.5.VÒ mÆt tµi chÝnh vµ t tëng :
NhiÒu doanh nghiÖp (gåm c¶ l·nh ®¹o vµ ngêi lao ®éng) còng nh nhiÒu cÊp qu¶n lý vÉn ng¹i Cæ phÇn ho¸ do sî mÊt ®i nhiÒu quyÒn lîi. Cã ngêi l¹i nhËn thøc sai vÒ Cæ phÇn ho¸ cho r»ng viÖc viÖc chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u sÏ dÉn ®Õn mÊt chÕ ®é, chÖch híng XHCNCã t×nh tr¹ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc vµ c¸c doanh nghiÖp ®· Cæ phÇn ho¸ nhÊt lµ t¹i c¸c tæ chøc tÝn dông ng©n hµng. ViÖc t×m ®èi t¸c liªn doanh, liªn kÕt ë c¸c c«ng ty cæ phÇn còng gÆp khã kh¨n. Doanh nghiÖp Nhµ níc vÉn ®îc u ®·i nhiÒu h¬n. lµm ¨n thua lç vÉn ®îc vay kh«ng ph¶i tr¶ l·i, bï lç tõ ng©n s¸ch Nhµ níc vµ mét sè u ®·i kh¸c. TÊt c¶ ®Òu t¸c ®éng lín tíi t©m lý cña c¸c doanh nghiÖp chuÈn bÞ bíc vµo Cæ phÇn ho¸.
MÆt kh¸c, nhiÒu gi¸m ®èc cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc sî r»ng Cæ phÇn ho¸ sÏ lµm mÊt ®i quyÒn lùc vèn cã bÊy l©u nay. T tëng bao cÊp ®· ¨n s©u vµo suy nghÜ cña nhiÒu doanh nghiÖp nªn cè t×nh tr× ho·n Cæ phÇn ho¸, l¶ng tr¸nh nhiÖm vô míi.
3.1.6.So¹n th¶o ph¬ng ¸n kinh doanh vµ ®iÒu lÖ cña c«ng ty Cæ phÇn
§èi víi c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay, t×nh tr¹ng chung lµ cha cã ®ñ giÊy tê ph¸p lý vÒ quyÒn së h÷u Tµi s¶n cè ®Þnh nh nhµ xëng, m¸y mãc thiÕt bÞViÖc nµy cã nhiÒu nguyªn nh©n, trong ®ã cã viÖc thìng xuyªn thay ®æi cña c¸c luËt, v¨n b¶n díi luËt, hoÆc ®¬n gi¶n lµ do hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ®Òu qua nhiÒu ®êi gi¸m ®èc nªn kh«ng ®ñ biªn b¶n bµn giaoNgoµi ra cßn cã t×nh tr¹ng nhiÒu doanh nghiÖp ®i thuª nhµ xëng, kho b·i cña ®¬n vÞ kh¸c, sau ®ã x©y c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc lªn hoÆc c¶i t¹o söa ch÷a víi sè tiÒn kh«ng nhá g©y khã kh¨n cho qu¸ tr×nh Cæ phÇn ho¸.
Ngoµi ra, do mét sè doanh nghiÖp cha nhËn thøc râ tÇm quan träng vµ môc tiªu cña Cæ phÇn ho¸, thiÕu sù chÆt chÏ trong phèi hîp ho¹t ®éng cña cÊp uû, c«ng ®oµn, ban gi¸m ®èc vµ CBCNV cña doanh nghiÖp. Do ®ã viÖc x©y dùng ph¬ng ¸n Cæ phÇn ho¸ chËm, dÉn ®Õn viÖc triÓn khai thùc hiÖn còng bÞ chËm theo.
MÆt kh¸c, mÆc dï ®îc sù híng d½n qua nhiÒu v¨n b¶n cña ChÝnh phñ nhng phÇn lín c¸c doanh nghiÖp cha h×nh dung ®îc quy tr×nh Cæ phÇn ho¸, c¸c thñ tôc cßn qu¸ míi mÎ ®èi víi hä. H¬n thÕ n÷a, mét sè cÊp chøc n¨ng cã thÈm quyÒn, l¹i v« t×nh hay h÷u ý, vÉn muèn thÓ hiÖn quyÒn lùc cña m×nh, nªn c¸c doanh nghiÖp ®ang chuÈn bÞ tiÕn hµnh Cæ phÇn ho¸ rÊt ngÇn ng¹i cho hµnh tr×nh Cæ phÇn ho¸ cña doanh nghiÖp m×nh.
3.1.7.Nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c
HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc trong qu¸ tr×nh Cæ phÇn ho¸ cßn cã t×nh tr¹ng h¹n chÕ tiªu chuÈn vµ møc cho hëng cæ tøc trªn sè cæ phÇn thuéc së h÷u Nhµ níc ®èi víi ngêi lao ®éng v× chØ nh÷ng ngêi cã th©m niªn tõ 3 n¨m trë lªn míi ®îc hëng nhng møc hëng còng kh«ng ®¸ng kÓ (chØ chiÕm tõ 6-12 th¸ng l¬ng cÊp bËc). §iÒu nµy khiÕn cho ngêi lao ®éng kh«ng cã nhiÒu c¬ héi tham gia thùc sù vµo qu¸ tr×nh qu¶n lý doanh nghiÖp, thùc sù lµm chñ doanh nghiÖp nh môc ®Ých ban ®Çu cña Cæ phÇn ho¸.
Bªn c¹nh ®ã lµ t×nh tr¹ng h¹n chÕ møc mua chÞu cæ phÇn cña ngêi lao ®éng, còng chØ cã ngêi cã th©m niªn tõ 3 n¨m trë lªn míi ®îc mua chÞu. Trong c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh còng nªu lµ tæng møc mua chÞu kh«ng ®îc vît qu¸ tæng møc mua tiÒn mÆt, nhng l¹i kh«ng ®Ò cËp viÖc tõng ngêi cã thÓ mua chÞu nhiÒu h¬n hay kh«ng, vµ nh÷ng ai kh«ng mua tiÒn mÆt th× cã ®îc mua chÞu hay kh«ng.
H¬n n÷a, trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ®· Cæ phÇn ho¸, thêng xuÊt hiÖn t×nh tr¹ng c¸ch biÖt vÓ sè lîng mua cæ phiÕu cña c«ng nh©n vµ c¸n bé l·nh ®¹o trong doanh nghiÖp. Thùc chÊt lµ do sù c¸ch biÖt gi÷a ngêi cã nhiÒu tiÒn vµ ngêi cã Ýt tiÒn trong viÖc mua cæ phÇn. Ngêi cµng cã nhiÒu tiÒn mua cæ phÇn l¹i cµng cã c¬ héi mua chÞu nhiÒu, ®©y qu¶ lµ mét mÆt tr¸i mµ chóng ta ph¶i tÝnh ®Õn.
3.2.§¸nh gi¸ nguyªn nh©n:
Nh vËy bªn c¹nh nh÷ng nÐt tÝch cùc mµ Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc ®em l¹i, cßn cã rÊt nhiÒu nh÷ng khã kh¨n víng m¾c lµm ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh Cæ phÇn ho¸, g©y t¸c ®éng kh«ng tèt ®Õn viÖc s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp Nhµ níc . VËy ®iÒu g× ®· dÉn tíi nh÷ng h¹n chÕ ®ã? Theo t«i, ®ã lµ do mét sè nguyªn nh©n sau ®©y:
w Thø nhÊt: Bé m¸y tæ chøc thùc hiÖn Cæ phÇn ho¸ cßn thiÕu thèng nhÊt vµ ¨n khíp. HiÖn nay, níc ta ®· thiÕt lËp bé m¸y ®æi míi doanh nghiÖp c¸c cÊp trong ®ã cã Ban CPH. Song viÖc phèi hîp ho¹t ®éng cßn h¹n chÕ do bé m¸y tæ chøc cña Ban cha ®éc lËp, chuyªn tr¸ch mµ phÇn lín c¸n bé ®Òu lµ kiªm nhiÖm.
w Thø hai: Chñ tr¬ng CPH lµ mét vÊn ®Ò míi nhng ChÝnh phñ cha cã c¸c v¨n b¶n ®îc ban hµnh mét c¸ch chÆt chÏ vµ hÖ thèng v× vËy cßn g©y nh÷ng ¸ch t¾c tr× trÖ ®¸ng tiÕc trong qu¸ tr×nh CPH.
w Thø ba: Tr¸ch nhiÖm cña c¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph¬ng trong chØ ®¹o CPH cßn cha râ rµng, Thñ tôc qui tr×nh CPH cßn rêm rµ, phiÒn nhiÔu
w Thø t: ViÖc x¸c ®Þnh tµi s¶n cña doanh nghiÖp cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n do kh«ng cã ®ñ c¬ së ph¸p lý vµ sù híng dÉn chØ ®¹o.
w Thø n¨m: Møc ®é khuyÕn khÝch ®èi víi doanh nghiÖp còng nh ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp cßn cha ®ñ søc hÊp dÉn, chÕ ®é u ®·i ®èi víi ngêi lao ®éng cßn nhiÒu bÊt cËp.. còng c¶n trë tèc ®é Cæ phÇn ho¸.
w Thø s¸u: C«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng, gi¶i thÝch vÒ chñ tr¬ng CPH cßn cha ®îc qu¸n triÖt, cha ®îc lµm ®Õn n¬i ®Õn chèn. ThËm chÝ cã nh÷ng c«ng nh©n ®· mua cæ phÇn ë c«ng ty nhng còng kh«ng biÕt mua ®Ó lµm g×.
w Thø b¶y: T©m lý e ng¹i cña mét sè doanh nghiÖp vµ ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp còng lµm ¶nh hëng tíi c«ng t¸c Cæ phÇn ho¸...
Nh vËy , nh÷ng nguyªn nh©n trªn ®· c¶n trë tiÕn tr×nh CPH, lµm cho qu¸ tr×nh CPH gÆp nhiÒu trë ng¹i, cha ®¹t yªu cÇu vÒ môc tiªu lÉn tiÕn ®é thùc hiÖn. Tríc t×nh h×nh ®ã, yªu cÇu cÊp thiÕt ®Æt ra lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®îc gi¶i ph¸p ®Ó kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ, thóc ®Èy tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc ë ViÖt nam.
PhÇn thø ba
Mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy qu¸ tr×nh
cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc ë ViÖt nam
I. Xu híng ph¸t triÓn cña c¸c c«ng ty Cæ phÇn hiÖn nay trªn thÕ giíi
Xu híng hiÖn nay lµ héi nhËp vµ toµn cÇu ho¸, do ®ã, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ trong níc lu«n g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Do ®ã ph¸t triÓn c¸c c«ng ty Cæ phÇn nãi riªng, nÒn kinh tÕ Cæ phÇn nãi chung còng kh«ng thÓ n»m ngoµi xu híng ph¸t triÓn c«ng ty Cæ phÇn cña c¸c míc trong khu vùc, nhÊt lµ c¸c níc cã ®Æc ®iÓm nÒn kinh tÕ t¬ng ®ång vµ c¸c níc cã tr×nh ®ä ph¸t triÓn cao trªn thÕ giíi. BiÓu hiÖn :
Thø nhÊt: chÕ ®é Cæ phÇn trë thµnh phæ biÕn, ®· ph¸t triÓn më réng tõ ba lÜnh vùc (giao th«ng vËn t¶i, tÝn dông tiÒn tÖ vµ b¶o hiÓm) ®Õn c¸c lÜnh vùc, c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n vµ trë thµnh lùc lîng chñ ®¹o cña nÒn kinh tÕ.
Thø hai: lµ quy ph¹m ho¸ chÕ ®é Cæ phÇn. §Ó ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ x· héi ®îc vËn hµnh thêng xuyªn thuËn lîi, c¸c níc ph¬ng T©y ®· ®Þnh ra hµng lo¹t nh÷ng luËt t¬ng ®èi hoµn chØnh vÒ chÕ ®é Cæ phÇn. Néi dung cña c¸c luËt ®Þnh ngµy cµng chÆt chÏ, chi tiÕt, nghiªm ngÆt Nh÷ng luËt ®Þnh ®ã bao gåm: luËt c«ng ty , luËt chøng kho¸n, luËt giao dÞch chøng kho¸n, luËt ph¸ s¶n tÊt c¶ nh÷ng luËt ®Þnh ®ã quy ®Þnh hÕt søc râ rµng ®èi víi viÖc thµnh lËp c«ng ty, tæ chøc qu¶n lý c«ng ty, s¸t nhËp, gi¶i thÓ c«ng ty, thanh to¸n, giao dÞch cæ phiÕuViÖc ®Þnh chÕ luËt ph¸p trªn cã ý nghÜa tÝch cùc ®èi víi viÖc hµnh thiÖn chÕ ®é Cæ phÇn, ph¸t huy vai trß, chøc n¨ng cña chÕ ®é Cæ phÇn
Thø ba: Lµ ph©n t¸n vµ ®a d¹ng ho¸ së h÷u Cæ phÇn. Trong c¸c c«ng ty lín cña c¸c níc T b¶n, hiÖn nay mét sè cæ ®«ng cã thÓ n¾m 4% hoÆc trªn 5 % cæ phÇn cña mét c«ng ty lµ chuyÖn b×nh thêng . Xu híng chung lµ quy m« cµng lín th× quyÒn së h÷u sÏ cµng ph©n t¸n vµ ®a d¹ng ho¸. Mét biÓu hiÖn kh¸c cña viÖc ph©n t¸n lµ ®a d¹ng ho¸ së h÷u Cæ phÇn lµ mét sè ngêi gi÷ cæ phiÕu t¨ng lªn rÊt nhanh vµ thÓ hiÖn ngµy cµng râ tÝnh chÊt x· héi ho¸ cña T b¶n doanh nghiÖp
Thø t: lµ ph¸p nh©n ho¸ viÖc n¾m cæ phÇn. Trong c¸c c«ng ty cæ phÇn hiÖn nay, tû lÖ ph¸p nh©n n¾m cæ phÇn t¨ng lªn, tû lÖ c¸ nh©n n¾m cæ phÇn gi¶m ®i lµ hiÖn tîng phæ biÕn. Vèn cña c¸c c«ng ty Cæ phÇn chñ yÕu lµ Cæ phÇn ph¸p nh©n, phÇn lín c¸c c«ng ty Cæ phÇn ®Çu t ra níc ngoµi díi hiµnh thøc ph¸p nh©n cïng tham gia voµ Cæ phÇn vµ tû lÖ Cæ phÇn cña c¸c c«ng ty Cæ phÇn kh¸c. Xu híng c¸c ph¸p nh©n cïng tham gia vµo Cæ phÇn vµ tû lÖ Cæ phÇn cña ph¸p nh©n t¨ng lªn, thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn cña x· héi ho¸ T b¶n, g¾n liÒn víi thu nhËp vµ rñi ro, quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c«ng ty Cæ phÇn . §ång thêi xu híng nµy cßn thuËn lîi cho viÖc ®iÒu chØnh c¬ cÊu néi bé cña c«ng ty Cæ phÇn, hoµn thiÖn c¬ chÕ kinh doanh vµ t¨ng cêng ®éng lùc néi taÞ cho viªc ph¸t triÓn c«ng ty cæ ph©n.
Thø n¨m lµ quyÒn lùc cña cæ ®«ng gi¶m sót,ngêi kinh doanh chi phèi doanh nghiÖp .Cïng víi sù ph¸t triÓn cua c¸nh m¹ng khoa häc ki thuËt ,t¸c dông cña c¸c nh©n tè chuyÓn giao c«ng nghÖ,vÊn ®Ò qu¶n lÝ trong c¹nh tranh ®¬c t¨ng cêng ®a x¶y ra mét hiÖn tîng mµ ngêi ta quen gäi lµ’’C¸ lín nuèt c¸ bÐ’’.do ®ã mét vÊn ®Ò mµ thùc tÕkh¸ch quan ®Æt ra lµ ®ßi hái tr×nh ®é tri thøc ,tr×nh ®é chuyªn m«n ki thu©t cao cña c¸c nhµ kinh doanh ,c¸c nhµ qu¶n lÝ cña cÊ c«ng ty cæ phÇn ®îc t¨ng lªn mét c¸ch nhanh chãng .V× vËy trong c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty cæ phÇn,®Þa vÞ cña §¹i cæ ®«ng dÇn dÇn bÞ h¹ thÊp ,vai trß cña Héi ®ång qu¶n trÞ vµ tæng gi¸m ®èc ngµy cµng ®îc ®Ò cao. V× vËy nhiÒu nhµ kinh tÕ häc cho r»ng: ph¶i t¸ch biÖt gi÷a cæ ®«ng vµ kinh doanh ®Ó c¸c chuyªn gia kinh doanh chi phèi doanh nghiÖp lµ xu thÕ quan träng ®Ó ph¸t triÓn Cæ phÇn hiÖn ®¹i. QuyÒn l·nh ®¹o doanh nghiÖp hiÖn ®¹i ®· r¬i vµo tay tÇng líp kÕt cÊu kü thuËt cña c«ng ty
Thø s¸u: lµ chÕ ®é phÇn phèi cña c«ng ty Cæ phÇn ®· chuyÓn tõ hoa hång tiÒn mÆt cña cæ tøc sang gi¸ trÞ gia t¨ng toµn diÖn cña cæ phÇn. Cho nªn trong thêi ®¹i ngµy nay, ë nhiÒu níc T B¶n Chñ nghÜa, ®éng c¬ ®Çu t vµo Cæ phÇn vµ gi¸ trÞ t¨ng thªm toµn diÖn cña c¸c Cæ phÇn chø kh«ng ph¶i lµ cæ tøc vµ hoa hång tiÒn tiÒn mÆt. Trong ph©n phèi cña c«ng ty Cæ phÇn cã xu híng ®Ó tû lÖ hoa hång tiÒn mÆt ë møc thÊp, thËm chÝ cã doanh nghiÖp kh«ng thùc hoa hång tiÒn mÆt mµ chØ x©y dùng kiÖn toµn chÕ ®é quü c«ng lµm cho Cæ phÇn t¨ng thªm gi¸ trÞ toµn diÖn. Trong ®iÒu kiÖn më réng chÕ ®é gia t¨ng toµn diÖn cña Cæ phÇn, sù thay ®æi chÕ ®é ph©n phèi trong c¸c c«ng ty Cæ phÇn sÏ cã ý nghÜa tÝch cùc ®èi víi viÖc tÝch luü vèn vµ më réng s¶n xuÊt cña c«ng ty Cæ phÇn.
Thø b¶y : lµ cã sù thay ®æi vÒ chÕ ®é vèn vµ kÕt cÊu vèn cña c«ng ty Cæ phÇn :
VÒ chÕ ®é vèn ph¸p ®Þnh: Tæng sè vèn khi thµnh lËp c«ng ty theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ph¶i ®îc cæ ®«ng thõa nhËn toµn bé
VÒ chÕ ®é vèn ph¸p ®Þnh: Tæng sè vèn ®iÒu lÖ khi thµnh lËp c«ng ty kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i do c¸c cæ ®«ng nhËn mua ®ñ mµ chØ nhËn mua mét tØ lÖ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt lµ -®îc. ë mét sè níc®· bá chÕ ®é vèn ph¸p ®Þnh, thùc hiÖn chÕ ®é vèn së h÷u
VÒ kÕt cÊu cña c«ng ty Cæ phÇn thay ®æi chñ yÕu ë hai mÆt sau
+ Tû lÖ vèn cña ngêi ngoµi chiÕm phÇn lín trong tæng sè vèn cña c«ng ty Cæ phÇn, tøc lag kinh doanh víi tû lÖ nî cao
+ Tû träng tÝch luü cña c«ng ty Cæ phÇn thêng gÊp 2-3 lÇn vèn cña doanh nghiÖp
Thø t¸m: T b¶n Ng©n hµng ®· x©m nhËp vµo kinh tÕ Cæ phÇn. Sau §¹i chiÕn thø hai, trªn c¬ së cña chÕ ®é Cæ phÇn , t b¶n ng©n hµng ®· th«ng qua h×nh thøc ®Çu t vµo Cæ phÇn ®Ó khèng chÕ quyÒn së h÷u c«ng ty, Nhµ t b¶n ®· th«ng qua tæ chøc tÝn dông cña m×nh, ¸p dông ph¬ng thøc mua b¸n, trao ®æi cæ phiÕu cña c«ng ty ®Ó ®¹t ®îc møc khèng chÕ cæ phiÕu. §ã lµ mét thñ ®o¹n quan träng cña tæ chøc tÝn dông ng©n hµng, biÓu hiÖn ë hai c¸ch sau:
+ Tæ chøc tÝn dông tæ chøc thu nhËn cæ phiÕu ®¹t ®Õn mét tû lÖ nhÊt ®Þnh sÏ khèng chÕ ®îc c«ng ty
+ T b¶n lòng ®o¹n th«ng qua ho¹t ®éng bao tiªu chøng kho¸n cña c«ng ty hoÆc th«ng qua ngêi m«i giíi bu«n b¸n cæ phiÕu ®Ó ®¹t ®îc môc ®Ých khèng chÕ c«ng ty. Nh vËy, sù ®Çu t vµo cæ phÇn vµ khèng chÕ cæ phÇn cña t b¶n ng©n hµng ®èi víi c¸c c«ng ty c«ng nghiÖp ®· thóc ®Èy nÒn kinh tÕ Cæ phÇn ph¸t triÓn
Thø chÝn: ChÕ ®é Cæ phÇn vµ c«ng ty Cæ phÇn ®· trë thµnh h×nh thøc tæ chøc chñ yÕu vµ thñ ®o¹n lòng ®o¹n cña c«ng ty. ChÕ ®é Cæ phÇn ®· cã t¸c dông t¨ng nhanh tèc ®é tËp trung v«n, t¨ng cêng thùc lùc kinh tÕ cho c«ng ty. Th«ng qua c¸c h×nh thøc x©m nhËp, khèng chÕ, ®Çu t Cæ phÇn ®Ó nh»m môc dÝch th«n tÝnh hoÆc chi phèi c¸c doanh nghiÖp kh¸c, tõ ®ã h×nh thµnh c¸c doanh nghiÖp lín cã quy m« kinh tÕ m¹nh, lùc lîng kinh tÕ hïng hËu. Sù lòng ®o¹n cña c¸c c«ng ty Cæ phÇn kh«ng nh÷ng ph¶n ¸nh trªn quy m« mµ cßn ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng c¬ cÊu nÒn kinh tÕ, h×nh thµnh nhiÒu tËp ®oµn kinh tÕ lín, ®a d¹ng ho¸ kinh doanh.Do tiÕn bé cña khoa häc, kü thuËt vµ c¹nh tranh thÞ trêng gay g¾t, xu thÕ thÞ trêng diÔn biÕn phøc t¹p, th× c¸c c«ng ty Cæ phÇn chØ cã thÓ lùa chän chiÕn lîc kinh doanh ®a d¹ng ho¸. MÆc dï chiÕn lîc nµy ph¸t sinh nhiÒu vÊn ®Ò phøc t¹p nhang nã l¹i cã lîi trong viÖc h¹n chÕ ®îc rñi ro trong kinh doanh, gióp cho c«ng ty ®øng v÷ng, cã thÊt b¹i còng chØ mét phÇn nhá nµo ®ã mµ th«i. Lý do nµy khiÕn cho phÇn lín c¸c c«ng ty Cæ phÇn kinh doanh tæng hîp ®a chøc n¨ng.
Cuèi cïng lµ xu thÕ Quèc tÕ ho¸ vèn cæ phÇn. Sau §¹i chiÕn II, T b¶n ng©n hµng cùc kú bµnh tríng, ®a thóc ®Èy qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ s¶n xuÊt vµ quèc tÕ ho¸ vèn Cæ phÇn. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c¸c c«ng ty Cæ phÇn, chÕ ®é Cæ phÇn cµng trë thµnh ph¬ng tiÖn ®Ó cho c¸c tËp ®oµn c¸c níc x©y dùng ®Þa vÞ lòng ®o¹n cña m×nh. Tõ ®ã thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c c«ng ty Cæ phÇn ë c¸c níc trªn thÕ giíi
Trªn ®©y lµ xu híng ph¸t triÓn chung cña kinh tÕ Cæ phÇn diÔn ra trªn toµn thÕ giíi. Cßn ë ViÖt nam, tiÕp nhËn ¶nh hëng ®ã nh thÕ nµo, vµ thùc hiÖn ra sao, th× chóng ta ph¶i dù b¸o chÝnh x¸cvµ cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp nh»m ®Èy nhanh tiÕn tr×nh Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc cña chóng ta.
II. Ph¬ng híng cho tiÕn tr×nh Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc ë ViÖt nam trong thêi gian tíi
Dù kiÕn r»ng trong ba n¨m 2000- 2003, níc ta ph¶i ®a d¹ng ho¸ së h÷u 1.498 doanh nghiÖp Nhµ níc chiÕm 63,5 % trong tæng sè 2.280 doanh nghiÖp Nhµ níc thuéc diÖn s¾p xÕp cña thêi kú ®ã, vµ kÕt qu¶ ®¹t ®îc vµo ®Çu n¨m 2003 ®¹t ®óng môc tiªu dù kiÕn, cô thÓ theo sè liÖu b¶ng sau:
ChØ tiªu
2000
20001
2002
3 n¨m
Tæng sè doanh nghiÖp Nhµ níc ®îc Cæ phÇn ho¸
508
481
500
1.498
Trong ®ã
Cæ phÇn ho¸
337
345
374
1.056
Giao, b¸n, kho¸n, cho thuª
171
136
126
433
Dù kiÕm 3 n¨m tiÕp theo tõ 2003- 2005 sÏ Cæ phÇn ho¸, giao, b¸n, kho¸n, cho thuª trªn 900 doanh nghiÖp Nhµ níc , cïng víi c¸c h×nh thøc kh¸c, tæng céng trong 6 n¨m liÒn tõ 2000 dÕn 2005 s¾p xÕp l¹i 3.280 doanh nghiÖp Nhµ níc
VÒ quy m«, c¸c doanh nghiÖp thuéc diÖn s¾p xÕp nãi chung còng nh nh÷ng doanh nghiÖp thùc hiÖn Cæ phÇn ho¸, giao, b¸n, kho¸n, cho thuª nãi riªng ®a phÇn lµ doanh nghiÖp cã quy m« võa vµ nhá: sè doanh nghiÖp cã vèn Nhµ níc díi 10 tû ®ång chiÕm tíi 75 % vµ thuéc nh÷ng ngµnh Nhµ níc kh«ng cÇn n¾m gi÷
Qu¸ tr×nh triÓn khai Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc víi nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc tèt sÏ lµm t¨ng quy m« doanh nghiÖp Nhµ níc tõ vèn b×nh qu©n 18,425 tû ®ång lªn 27, 117 tû ®ång / mét doanh nghiÖp , gi¶m 18,5 % tæng nî, gi¶m 21 % nî ng©n hµng. Nh×n chung hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ®îc n©ng lªn ®¸ng kÓ
III. Mét sè gi¶i ph¸p cô thÓ nh»m thóc ®Èy qu¸ tr×nh Cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ë ViÖt nam
3.1. Hoµn thiÖn viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp vµ gi¶i quyÕt nh÷ng tån ®äng vÒ mÆt tµi chÝnh
X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp lµ mét kh©u hÕt søc quan träng trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh CPH doanh nghiÖp. §Ó lµm tèt c«ng viÖc nµy kh«ng ph¶i lµ mét ®iÒu dÔ dµng vµ nhanh chãng. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lµ c«ng viÖc mang tÝnh kü thuËt nghiÖp vô thuÇn tuý mµ nã cßn cã ý nghÜa kinh tÕ - x· héi träng yÕu v× nã liªn quan ®Õn viÖc b¶o toµn vèn cña Nhµ níc, ®Õn quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp vµ ®Õn kh¶ n¨ng ®¶m b¶o hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh cña c«ng ty cæ phÇn trong t¬ng lai.
ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc tÕ cña doanh nghiÖp cÇn b¶o ®¶m: kh«ng g©y nªn nh÷ng thÊt tho¸t tµi s¶n vµ vèn cña Nhµ níc; t¹o tiÒn ®Ò tµi chÝnh thuËn lîi cho doanh nghiÖp sau cæ phÇn ho¸.
Trªn thùc tÕ trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp cÇn chó ý thªm mét sè vÊn ®Ò sau:
w Thø nhÊt: TiÕn hµnh ph©n lo¹i c¸c tµi s¶n mµ tríc ®©y Nhµ níc ®Çu t cho doanh nghiÖp ®Ó cã biÖn ph¸p sö lý hîp lý, theo ®ã :
- Nh÷ng tµi s¶n cña Nhµ níc t¹i doanh nghiÖp phï hîp víi ph¬ng ¸n kinh doanh míi cña c«ng ty cæ phÇn sÏ chuyÓn giao l¹i cho c«ng ty cæ phÇn theo gi¸ thÞ trêng t¹i thêi ®iÓm tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸.
- Nh÷ng tµi s¶n cña Nhµ níc kh«ng phï hîp sÏ ®îc chuyÓn giao l¹i cho Nhµ níc ®Ó ®iÒu chuyÓn cho doanh nghiÖp kh¸c hoÆc thanh lý, chø kh«ng Ðp buéc c«ng ty cæ phÇn míi ph¶i nhËn.
- Nh÷ng tµi s¶n ®· hÕt thêi h¹n khÊu hao sÏ ®îc chuyÓn giao l¹i cho c«ng ty cæ phÇn mµ kh«ng tÝnh vµo gi¸ trÞ phÇn vèn Nhµ níc t¹i doanh nghiÖp.
w Thø hai: Víi nh÷ng tµi s¶n tríc ®©y doanh nghiÖp vay vèn ®Ó ®Çu t, nay ®· hoµn l¹i ®ñ vèn cho ngêi cho vay, nªn ®îc chia lµm 2 phÇn:
- Mét phÇn thuéc së h÷u Nhµ níc theo tinh thÇn doanh nghiÖp cña Nhµ níc ®Çu t, phÇn vèn t¨ng thªm thuéc së h÷u Nhµ níc.
- Mét phÇn tÝnh cho ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp, coi ®ã lµ sù u ®·i khuyÕn khÝch tÝnh tÝch cùc vµ chñ ®éng ph¸t triÓn vèn cña ngêi lao déng trong doanh nghiÖp.
w Thø ba: X¸c ®Þnh hîp lý nh÷ng tån ®äng tµi chÝnh mµ c«ng ty cæ phÇn cã thÓ kÕ thõa tõ doanh nghiÖp Nhµ níc. Cã thÓ xo¸ bá cho doanh nghiÖp nh÷ng kho¶n nî khã ®ßi, kho¶n lç ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt - kinh doanh tríc ®©y do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan.
w Thø t: §æi míi viÖc tæ chøc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp:
- Mêi c¸c chuyªn gia kinh tÕ - kü thuËt ë c¸c c¬ quan khoa häc vµo viÖc ®¸nh gi¸ tµi s¶n, t«n träng ý kiÕn cña hä trong viÖc ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ thùc tÕ cña c¸c tµi s¶n.
- §Ò cao vai trß cña §¹i diÖn doanh nghiÖp trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp
- Më réng sù ph©n cÊp trong viÖc quyÕt ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp. Víi c¸c doanh nghiÖp cã gi¸ trÞ trªn 10 tû ®ång, thay v× Bé Tµi chÝnh thÈm ®Þnh vµ Thñ tíng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh, nªn quy ®Þnh lµ " cÊp nµo ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp sÏ cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp khi chuyÓn sang c«ng ty cæ phÇn". §iÒu nµy sÏ gãp phÇn rót ng¾n thêi gian cæ phÇn ho¸.
3.2. Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch u ®·i ®èi víi ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸:
NghÞ ®Þnh 44/CP ra ®êi ®· t¨ng cêng u ®·i, t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi lao ®éng ®îc së h÷u cæ phÇn vµ thùc hiÖn quyÒn lµm chñ cña m×nh ®èi víi doanh nghiÖp. Tuy nhiªn viÖc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh nµy trong thùc tÕ l¹i n¶y sinh thªm nh÷ng vÊn ®Ò míi cÇn ph¶i bæ sung vµ ®iÒu chØnh. Díi ®©y lµ mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch u ®·i ®èi víi ngêi lao ®éng.
w T¨ng cêng møc ®é u ®·i cho ngêi lao ®éng lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc theo th©m niªn c«ng t¸c vµ møc ®é ®ãng gãp cña hä víi doanh nghiÖp. Møc ®é u ®·i nµy thÓ hiÖn ë chç Nhµ níc sÏ cho ngêi lao ®éng lµm ë doanh nghiÖp mét sè cæ phÇn. Nªn cã ®iÒu nµy bëi lÏ ngêi lao ®éng ®· cèng hiÕn cho doanh nghiÖp th× khi doanh nghiÖp chuyÓn ®æi së h÷u ngêi chñ së h÷u nªn trÝch mét phÇn vèn cho hä. MÆt kh¸c, viÖc ®iÒu chØnh nµy cßn b¶o ®¶m cho ngêi lao ®éng cã kh¶ n¨ng trë thµnh ngêi chñ thùc sù cña c«ng ty cæ phÇn khi n¨ng lùc tµi chÝnh cña b¶n th©n hä kh«ng ®ñ ®Ó mua cæ phÇn theo gi¸ mµ Nhµ níc b¸n u ®·i cho hä.
w TiÕn hµnh ®iÒu chØnh sù u ®·i ®èi víi ngêi lao ®éng t¬ng øng víi ngµnh nghÒ vµ lÜnh vùc ho¹t ®éng, thay v× quy ®Þnh sù u ®·i cho ngêi lao ®éng cña tÊt c¶ c¸c lo¹i doanh nghiÖp thuéc c¸c ngµnh nghÒ vµ lÜnh vùc ho¹t ®éng. Sù ®iÒu chØnh nµy nh»m híng tíi sù b×nh ®¼ng, tr¸nh sù ¶nh hëng cña c¸c yÕu tè kh¸ch quan ®Õn quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng. Nh vËy, møc u ®·i cho ngêi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nÆng, c«ng nghiÖp nhÑ, x©y dùng, giao th«ng vËn t¶i, th¬ng m¹i, du lÞch, kh¸ch s¹n. sÏ kh¸c nhau.
w ChÕ ®é u ®·i ®èi víi ngêi lao ®éng nghÌo ®îc mua chÞu cæ phÇn vµ tr¶ chËm cho Nhµ níc trong thêi h¹n 10 n¨m còng cÇn ®îc ®iÒu chØnh l¹i cho phï hîp víi thùc tÕ. ViÖc x¸c dÞnh mét chuÈn mùc chung vÒ lao ®éng nghÌo cho tÊt c¶ c¸c vïng râ rµng lµ kh«ng hîp lý do møc gi¸ sinh ho¹t vµ møc sèng cña c¸c vïng lµ rÊt kh¸c nhau. V× vËy, ChÝnh phñ cÇn ph¶i xem xÐt l¹i chuÈn mùc nghÌo theo vïng trªn c¬ së nh÷ng tµi liÖu ®iÒu tra vÒ møc sèng ®· thùc hiÖn trong nh÷ng n¨m tríc ®©y. Nh÷ng thµnh phè lín nh TP. Hå ChÝ Minh, Hµ Néi, H¶i Phßngcã møc gi¸ c¶ sinh ho¹t cao h¬n c¸c ®Þa ph¬ng kh¸c nªn tiªu chuÈn lao ®éng nghÌo ë ®©y còng ph¶i kh¸c.
w T¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi lao ®éng tham gia mua cæ phiÕu lµm sao ®Ó kh«ng cã sù chªnh lÖch qu¸ lín gi÷a l·nh ®¹o doanh nghiÖp vµ ngêi lao ®éng. Kh¾c phôc t×nh tr¹ng h¹n chÕ møc cho hëng cæ tøc trªn sè cæ phÇn thuéc vÒ së h÷u Nhµ níc. Kh¾c phôc t×nh tr¹ng h¹n chÕ møc mua chÞu cæ phÇn, lu ý ®Õn t×nh tr¹ng c¸ch biÖt vÒ sè lîng mua cæ phÇn gi÷a c«ng nh©n vµ c¸n bé l·nh ®¹o doanh nghiÖp.
w Gi¶i quyÕt hîp lý lao ®éng d«i d trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc. Ph¬ng ¸n gi¶i quyÕt sè lao ®éng d«i d ®îc xÐt trªn 2 mÆt: B¶o ®¶m viÖc lµm vµ cuéc sèng cña ngêi lao ®éng; b¶o ®¶m ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng ty cæ phÇn ®¹t ®îc yªu cÇu n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, trong ®ã cã hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng. Trªn c¬ së nhËn thøc râ rµng quan ®iÓm gi¶i quyÕt viÖc lµm lµ tr¸ch nhiÖm cña c¶ ngêi lao ®éng, doanh nghiÖp vµ Nhµ níc.
w Xo¸ bá quy ®Þnh møc khèng chÕ cæ phÇn tèi ®a ®îc mua cña c¸n bé chñ chèt trong doanh nghiÖp. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, c¸n bé chñ chèt trong doanh nghiÖp (Gi¸m ®èc, Phã Gi¸m ®èc, KÕ to¸n trëng) kh«ng ®îc mua cæ phÇn qu¸ møc b×nh qu©n chung cña ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp. Quy ®Þnh nµy béc lé nh÷ng khiÕm khuyÕt trong viÖc t¹o t©m lý tin tëng cña ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp, h¹n chÕ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn. Bëi vËy, ®Ó b¶o ®¶m sù c«ng b»ng x· héi, Nhµ níc cã thÓ sö dông c¸c c«ng cô kinh tÕ kh¸c chø kh«ng nªn quy ®Þnh h¹n chÕ møc mua cæ phÇn cña mäi ngêi trong doanh nghiÖp.
3.3. §æi míi tæ chøc chØ ®¹o thùc hiÖn qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc :
* X¸c ®Þnh ®èi tîng thùc hiÖn CPH:
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn CPH, cÇn linh ho¹t vµ mÒm dÎo trong viÖc x¸c ®Þnh doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸, tr¸nh sù gß Ðp khiªn cìng vµ cøng nh¾c. TiÕn hµnh ph©n lo¹i doanh nghiÖp lµ ho¹t ®éng v« cïng quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh doanh nghiÖp CPH. Th«ng qua ph©n lo¹i, chóng ta sÏ cã chÝnh s¸ch cô thÓ ¸p dông cho tõng lo¹i doanh nghiÖp. Tõ sù ph©n lo¹i doanh nghiÖp ®ã, b¶n th©n mçi doanh nghiÖp ®· tù x¸c ®Þnh ®îc sù tÊt yÕu ph¶i tiÕn hµnh CPH. Bªn c¹nh ®ã, khi chØ ®Þnh doanh nghiÖp CPH cÇn cã sù trao ®æi,gi¶i quyÕt nh÷ng víng m¾c t tëng cho ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o chñ chèt cña doanh nghiÖp, ®ång thêi t¨ng cêng c«ng t¸c tuyªn truyÒn vÒ chñ tr¬ng CPH cho ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp. §ã chÝnh lµ ®iÒu kiÖn rÊt quan träng ®¶m b¶o qu¸ tr×nh CPH cña doanh nghiÖp ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch thuËn lîi.
* X©y dùng vµ chØ ®¹o thùc hiÖn kÕ ho¹ch CPH doanh nghiÖp Nhµ níc
ë cÊp Trung ¬ng, kÕ ho¹ch Cæ phÇn o¸ doanh nghiÖp Nhµ níc ®îc x©y dùng trªn c¬ së chiÕn lîc ®æi míi vµ s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp Nhµ níc mµ §¶ng, Nhµ níc ®Ò ra. Cßn ë cÊp doanh nghiÖp, trong viÖc tæ chøc chØ ®¹o thùc hiÖn qu¸ tr×nh Cæ phÇn ho¸ cÇn chó ý tíi nh÷ng vÊn ®Ò sau:
l X¸c ®Þnh râ nh÷ng c«ng viÖc ph¶i lµm trong toµn bé qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸, nh÷ng c«ng viÖc träng t©m trong tõng giai ®o¹n cña quy tr×nh Cæ phÇn ho¸. Tõ ®ã cã kÕ ho¹ch bè trÝ lùc lîng hîp lý thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc ®ã.
l Ph©n chia tr¸ch nhiÖm cô thÓ râ rµng trong Ban cæ phÇn ho¸ cña doanh nghiÖp, quy ®Þnh râ chøc n¨ng nhiÖm vô quyÒn h¹n cña tõng bé phËn trong Ban, ®Ò ra ®îc kÕ ho¹ch chung trong tiÕn tr×nh ho¹t ®éng cña Ban. Tõ kÕ ho¹ch chung, Trëng ban sÏ tæ chøc sù ®iÒu hoµ, phèi hîp chung b¶o ®¶m sù nhÞp nhµng c©n ®èi trong thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc cña qu¸ tr×nh Cæ phÇn ho¸.
l §Ò cao tr¸ch nhiÖm cña Ban chØ ®¹o Cæ phÇn ho¸, Ban nµy kh«ng chØ cã chøc n¨ng ®«n ®èc vµ kiÓm tra qu¸ tr×nh Cæ phÇn ho¸ mµ cßn ph¶i hÕt søc coi träng viÖc híng dÉn thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc cña qu¸ tr×nh nµy vµ trùc tiÕp gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh thuéc thÈm quyÒn cña m×nh.
l §¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc liªn quan ®Õn cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh cho c«ng ty cæ phÇn cã nguån gèc tõ doanh nghiÖp Nhµ níc
l Coi träng viÖc sö dông c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n lµm t vÊn cho c¸n bé l·nh ®¹o doanh nghiÖp trong viÖc triÓn khai c¸c c«ng viÖc cña qu¸ tr×nh chuyÓn doanh nghiÖp Nhµ níc thµnh c«ng ty cæ phÇn còng nh c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña nã sau khi chuyÓn ®æi.
Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc lµ c«ng t¸c ®îc tiÕn hµnh l©u dµi. Bëi vËy, ®Ó tiÕn hµnh c«ng t¸c nµy mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cÇn ®æi míi Ban chØ ®¹o cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc ho¹t ®éng cã tÝnh chÊt chuyªn tr¸ch. Ban nµy sÏ cã tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp lËp kÕ ho¹ch vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc liªn quan ®Õn chuyÓn doanh nghiÖp Nhµ níc thµnh c«ng ty cæ phÇn vµ nh÷ng vÊn ®Ò hËu cæ phÇn ho¸.
3.4. T¹o m«i trêng ph¸p lý ®Çy ®ñ, ngµy cµng ®ång bé h¬n cho tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c«ng ty Cæ phÇn
§Ó c«ng cuéc Cæ phÇn ho¸ thùc sù ®i vµo ®óng quü ®¹o, viÖc t¹o dùng khung ph¸p lý ®Çy ®ñ vµ thuËn lîi còng hÕt søc cÇn thiÕt. Chóng ta cÇn ph¶i söa ®æi néi dung c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ cæ phÇn ho¸ tríc ®©y còng nh ban hµnh c¸c v¨n b¶n míi sao cho thËt phï hîp víi t×nh h×nh hiÖn nay. Nhµ níc vµ ChÝnh phñ nªn ban hµnh nh÷ng tµi liÖu ®Çy ®ñ vµ hoµn chØnh vÒ c«ng t¸c Cæ phÇn ho¸: tõ c¸c v¨n b¶n mang tÝnh chñ tr¬ng chÝnh s¸ch, c¸c v¨n b¶n ph¸p lý cho tíi nh÷ng híng dÉn cho c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn c¸c bíc Cæ phÇn ho¸ mét c¸ch chi tiÕt nhÊt, cô thÓ nhÊt. Thùc ra nh ®· nãi ë trªn, trong sè c¸c doanh nghiÖp muèn Cæ phÇn ho¸, cã t×nh tr¹ng c¸c cÊp l·nh ®¹o kh«ng n¾m râ m×nh ph¶i lµm theo tr×nh tù nµo, cã nh÷ng v¨n b¶n nµo híng dÉn viÖc Cæ phÇn ho¸ do vËy ®ã còng lµ nguyªn nh©n lµm chËm tiÕn ®é Cæ phÇn ho¸.
Nh vËy mét mÆt cÇn thªm c¸c v¨n b¶n ®Ó t¹o m«i trêng ph¸p lý ®Çy ®ñ, ®ång bé vÒ Cæ phÇn ho¸, mÆt kh¸c còng nªn tr¸nh viÖc ban hµnh qu¸ nhiÒu v¨n b¶n híng dÉn Cæ phÇn ho¸ nh tríc ®©y, bëi ®iÒu nµy sÏ g©y ra nhiÒu bÊt lîi cho c¸c doanh nghiÖp. Ch¼ng h¹n nh hÇu hÕt c¸c nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ vÒ Cæ phÇn ho¸ khi ban hµnh ®Òu cã söa ®æi so víi t×nh h×nh thùc tÕ nhng sau mét thêi gian ng¾n l¹i kh«ng phï hîp nªn ph¶i bæ sung hoÆc söa ®æi. §èi víi c¸c doanh nghiÖp Cæ phÇn ho¸, ®©y lµ mét khã kh¨n, g©y ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh Cæ phÇn ho¸. V× vËy c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch nªn nghiªn cøu kü ®Ó ban hµnh c¸c v¨n b¶n sao cho c¸c v¨n b¶n thùc sù t¹o ra m«i trêng ph¸p lý lµnh m¹nh vµ æn ®Þnh ®Ó c¸c cÊp c¸c ngµnh thuËn lîi trong c«ng t¸c Cæ phÇn ho¸.
Bªn c¹nh ®ã còng cÇn ph¶i t¹o mét khu«n khæ ph¸p lý ngµy cµng ®ång bé cho viÖc tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c«ng ty cæ phÇn. Chó träng viÖc híng dÉn thi hµnh c¸c ®iÒu kho¶n vÒ c«ng ty cæ phÇn trong LuËt Doanh nghiÖp, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng cña trung t©m giao dÞch chøng kho¸n v× nÕu ho¹t ®éng cña nã ph¸t triÓn sÏ gióp c«ng ty cæ phÇn t¹o vµ t¨ng ®îc nguån vèn vµ ®Þnh møc ®îc gi¸ thÞ trêng cæ phÇn cña c«ng ty.
IV. Mét sè kiÕn nghÞ
KÓ tõ khi cã quyÕt ®Þnh thÝ ®iÓm Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc thµnh c«ng ty Cæ phÇn (1992), chóng ta míi chØ tiÕn hµnh Cæ phÇn ho¸ ®îc h¬n 500 doanh nghiÖp Nhµ níc. §©y lµ con sè nhá bÐ so víi so doanh nghiÖp Nhµ níc hiÖn cã. Xem xÐt díi mäi gãc ®é th× thÊy tiÕn tr×nh Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc cña ta lµ chËm ch¹p. Nguyªn nh©n th× nhiÒu, song chñ yÕu vÉn lµ quan ®iÓm cha th«ng suèt, m«i trêng ph¸p lý cha thËt hoµn thiÖn, sù chØ ®¹o cña c¸c c¬ quan ban ngµnh cßn chËm ch¹p, lóng tóng, tr×nh ®é qu¶n lý thÊp, t¸c phong qu¶n lý vµ lµm viÖc cha linh ho¹t hiÖn ®¹i, chÕ ®é cô thÓ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp víi c¸ nh©n con ngêi khi cæ phÇn ho¸ cha thËt sù hÊp dÉn, thÞ trêng chøng kho¸n ho¹t ®éng cha cã hiÖu qu¶ .
§Ó thùc hiÖn nhgÞ quyÕt §¹i héi VIII: “ TriÓn khai tÝch cùc vµ v÷ng ch¾c Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc ” t«i xin ®Ò xuÊt mét sè kiÕnnghÞ sau:
Thø nhÊt: Tæng kÕt kinh nghiÖm ®Ó hoµn thiÖn khhu«n khæ ph¸p lý, nh»m thóc ®Èy tiÕn tr×nh Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc ®¹t tèc ®é nhanh vµ hiÖu qu¶
Thø hai: Sím x©y dùng vµ thùc hµnh mét c¬ chÕ cã kh¶ n¨ng qu¸n triÖt ®Çy ®ñ quan ®iÓm chñ tr¬ng Cæ phÇn ho¸ mét bé phËn doanh nghiÖp Nhµ níc ®Õn tÊt c¶ c¸c ngµnh, c¸c cÊp tõ TW ®Õn ®Þa ph¬ng ®Ó mäi ngêi cïng hiÓu biÕt vµ thùc hiÖn
Thø ba: Trªn c¬ s¬ s¾p xÕp, ph©n lo¹i doanh nghiÖp Nhµ níc thuéc cÊp m×nh qu¶n lý , c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph¬ng cÇn sím cã ph¬ng ¸n lùa chän vµ ®a ra c¸c danh s¸ch nh÷ng doanh nghiÖp Nhµ níc cÇn ®îc Cæ phÇn ho¸ ®ång thêi x¸c ®Þnh râ rµng thêi gian tiÕn hµnh chuyÓn doanh nghiÖp Nhµ níc thµnh c«ng ty Cæ phÇn . §Ó Cæ phÇn ho¸ cã hiÖu qu¶ th× cÇn nh»m vµo c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc võa vµ nhá, hay ho¹t ®éng trong lÜnh vùc th¬ng m¹i, dÞch vô, c«ng nghiÖp nhÑ s¶n xuÊt hµng ho¸ tiªu dïng , chÕ biÕn hµng n«ng, l©m, thuû s¶n, ¸p dông ®a d¹ng ho¸ c¸c c¸ch thøc tiÕn hµnh Cæ phÇn ho¸ theo c¬ chÕ linh ho¹t. Nhµ níc sÏ n¾m gi÷ mét tû lÖ cæ phiÕu nhÊt ®Þnh tuú theo quy m« vµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp
Thø t: Nhµ níc nghiªn cøu mét chÝnh s¸ch u ®·i tµi chÝnh th«ng tho¸ng h¬n cho mäi tÇng líp d©n c ®Ó hä cã thÓ tham gia mua cæ phiÕu, ®Ó ®îc cïng kinh doanh, n©ng cao hiÓu biÕt vµ t¨ng thu nhËp, tõ ®ã møc sèng toµn x· héi sÏ ®îc t¨ng cao
Thø n¨m: ®èi víi ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp Nhµ níc, khi doanh nghiÖp Nhµ níc chuyÓn ®æi sang c«ng ty Cæ phÇn, th× Nhµ níc nªn cã chÝnh s¸ch xem xÐt giµnh mét phÇn hç trî ®Ó gi¶m bít khã kh¨n khi hä bÞ mÊt viÖc nÕu doanh nghiÖp Nhµ níc ®ã chuyÓn sang h×nh thøc c«ng ty Cæ phÇn
Thø s¸u: CÇn ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé, c«ng nh©n viªn cã tr×nh ®é chuyªn m«n, cã kh¶ n¨ng l·nh ®¹o, tæ chøc, dÉn d¾t vµ thùc hiÖn mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty Cæ phÇn vµ thÞ trêng chøng kho¸n.
Thø bÈy: CÇn ph¶i cã biÖn ph¸p cøng r¾n ®Ó cìng chÕ nh÷ng doanh nghiÖp Nhµ níc n»m trong diÖn ph¶i cæ phÇn ho¸ thùc hiÖn nhiÖm vô nµy
Thø t¸m: Nhµ níc nªn sím ban hµnh mét luËt gäi lµ: “LuËt Cæ phÇn ho¸ ” vµ nh÷ng v¨n b¶n díi luËt ®Ó chØ ®¹o , dÉn d¾t ho¹t ®éng nµy, nh vËy tiÕn tr×nh Cæ phÇn ho¸ míi diÔn ra nhanh, gän vµ ®óng híng
Thø chÝn: Trong NghÞ ®Þnh sè 202/ Cæ phÇn ngµy 8/6/92 cña ChÝnh phñ vÒ viÖc xóc tiÕn thÝ ®iÓm Cæ phÇn ho¸ mét bé phËn doanh nghiÖp Nhµ níc cã nªu : “ Doanh nghiÖp Nhµ níc cã quy m« võa vµ nhá ®ang lµm ¨n cã l·i, Nhµ níc kh«ng cÇn gi÷ 100% vèn th× trong diÖn Cæ phÇn ho¸”, nhng l¹i kh«ng x¸c ®Þnh tiªu chuÈn cña quy m« võa nªn viÖc chØ ®¹o thùc hiÖn rÊt lóng tóng, cã nhiÒu bÊt cËp. Quy m« võa vµ nhá lµ mét ph¹m trï lu«n vËn ®éng vÒ thêi gian vµ kh«ng gian. Do vËy mµ Bé tµi chÝnh nªn c¨n cø vµo thêi ®iÓm Cæ phÇn ho¸, vµo ®Æc ®iÓm ngµnh nghÒ ®Ó ®a ra nh÷ng ý kiÕn cô thÓ vÒ mÆt ®Þnh lîng cho chØ tiªu võa vµ nhá cña doanh nghiÖp Nhµ níc
Thø mêi: CÇn cã sù thèng nhÊt th«ng suèt vÒ mÆt t tëng cña §¶ng, ChÝnh phñ, tõ Trung ¬ng ®Õn c¸c ban ngµnh ®Þa ph¬ng vÒ tÝnh cÊp thiÕt vµ tÝnh kh¶ thi cña viÖc Cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ë ViÖt nam ta hiÖn nay. §©y cã lÏ lµ ®iÒu quan träng h¬n c¶ trong tiÕn tr×nh Cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ë ViÖt nam .
KÕt luËn
Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc lµ mét qu¸ tr×nh khã kh¨n vµ phøc t¹p v× nã ®ông ch¹m ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò nhËy c¶m, h¬n n÷a l¹i kh«ng cã mét con ®êng chung nµo cho mäi doanh nghiÖp ®i theo, mµ tuú thuéc vµo tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mçi doanh nghiÖp, §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø 9 võa qua ®· kh¼ng ®Þnh " Kinh tÕ Nhµ níc ph¸t huy vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ: n¾m nh÷ng vÞ trÝ then chèt, lµ nh©n tè më ®êng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ, lµ lùc lîng vËt chÊt quan träng vµ lµ mét c«ng cô ®Ó Nhµ níc ®Þnh híng vµ ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ ".
§Ó thùc hiÖn ®îc môc tiªu ®ã th× viÖc s¾p xÕp l¹i vµ ®æi míi qu¶n lý doanh nghiÖp Nhµ níc ch¾c ch¾n ph¶i lµ mét nhiÖm vô träng yÕu vµ ph¶i ®îc thùc hiÖn mét c¸ch liªn tôc, cã hiÖu qu¶. Trong ®ã cæ phÇn ho¸ l¹i lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña s¾p xÕp vµ ®æi míi doanh nghiÖp Nhµ níc. Nh÷ng thµnh c«ng vµ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm cã ®îc trong tiÕn tr×nh Cæ phÇn ho¸ võa qua ®· kh¼ng ®Þnh Cæ phÇn ho¸ lµ mét chñ tr¬ng ®óng ®¾n cña §¶ng vµ Nhµ níc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay, hiÖu qu¶ mµ cæ phÇn ho¸ ®em l¹i lµ kh«ng thÓ phñ nhËn vµ hoµn toµn cã thÓ t¨ng trong t¬ng lai.
Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®îc, cßn cã rÊt nhiÒu víng m¾c, h¹n chÕ vµ thÊt b¹i. Nhng tin ch¾c r»ng, víi quyÕt t©m cña §¶ng, ChÝnh phñ céng víi sù nç lùc cña toµn d©n ta th× viÖc kh¾c phôc nh÷ng bÊt cËp hoµn toµn cã thÓ lµm ®îc ®îc trong thêi gian tíi, nghÜa lµ ch¬ng tr×nh Cæ phÇn ho¸ hoµn toµn cã thÓ thµnh c«ng, gãp phÇn vµo nh÷ng th¾ng lîi chung cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc.
Tµi liÖu tham kh¶o
B¸o c¸o chÝnh trÞ §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX.
V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI, VII, VIII, IX.
LuËt Doanh nghiÖp Nhµ níc.
LuËt Doanh nghiÖp.
V¨n b¶n híng dÉn Cæ phÇn hãa doanh nghiÖp Nhµ níc t¹i ViÖt Nam - NXB Thèng kª - n¨m 1999.
Gi¸o tr×nh Kinh tÕ & qu¶n lý c«ng nghiÖp - §¹i häc KTQD
T¹p chÝ Kinh tÕ vµ ph¸t triÓn - sè 34/2000.
T¹p chÝ Ph¸t triÓn kinh tÕ - sè 111, 113, 121, 122/2000.
T¹p chÝ Kinh tÕ vµ dù b¸o - sè 3, 5, 8/2000 ; sè 1/2001.
T¹p chÝ Con sè vµ sù kiÖn - sè 5, 8/1999.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 4548.doc