Đề tài Thực trạng tỷ giá trong quá trình đổi mới kinh tế ở Việt Nam và một số giải pháp điều chỉnh cơ chế tỷ giá

tÕ cña mét quèc gia. Qua ®ã thÊy ®­îc thùc tr¹ng kinh tÕ ViÖt Nam ®Ó cã nh÷ng ph­¬ng h­íng, biÖn ph¸p kh¾c phôc. V× kh¶ n¨ng cßn h¹n chÕ nªn ch¾c ch¾n sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, khiÕm khuyÕt. Mong c« cho ý kiÕn ®Ó em rót kinh nghiÖm cho nh÷ng bµi viÕt sau. Néi dung PhÇn l Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i, chÝnh s¸ch tiªn tÖ vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng l. Tû gi¸ hèi ®o¸i: 1.1.Kh¸i niÖm Cã thÓ hiªu mét c¸ch ®¬n gi¶n tû gi¸ hèi ®o¸i lµ gi¸ c¶ cña ®ång tiÒn n­íc nµy biÓu hiÖn bµng c¸c ®¬n vÞ tiÒn tÖ n­íc kh¸c. Tû gi¸ hèi ®o¸i lµ møc gi¸ t¹i ®ã hai ®ång tiÒn cã thÓ chuyÓn ®æi cho nhau (®ång tiÒn trong n­íc vµ ngo¹i tÖ). Nh­ v©y, tû gi¸ hèi ®o¸i chÝnh lµ sù so s¸nh gi¸ trÞ gi÷a c¸c ®ång tiÒn cña c¸c n­íc víi nhau. HiÖn nay cã hai ph­¬ng ph¸p biÓu hiÖn tû gi¸ : Ph­¬ng ph¸p gi¸n tiÕp : lµ ph­¬ng ph¸p biÓu thÞ mét ®¬n vÞ tiÒn tÖ trong n­íc thµnh c¸c ®¬n vÞ tiÒn tÖ n­íc ngoµi . Ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp : lµ ph­¬ng ph¸p biÓu thÞ mét ®¬n vÞ tiÒn tÖ n­íc ngoµi b»ng c¸c ®¬n vÞ tiÒn tÖ trong n­íc. 1.2 Vai trß cña tû gi¸ hèi ®o¸i : Quan hÖ kinh tÕ, chÝnh trÞ, ngo¹i giao, gi÷a c¸c n­íc trªn thÕ giíi ®· ph¸t sinh quan hÖ thanh to¸n quèc tÕ. Mçi quèc gia ®Òu cã mét ®ång tiÒn riªng nªn trong giao dÞch quèc tÕ ph¶i chuyÓn ®æi ®ång tiÒn n­íc nµy sang ®ång tiÒn n­íc kh¸c theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh . Nh­ vËy, mäi ho¹t ®éng quan hÖ quèc tÕ ®Òu ph¶i th«ng qua tiÒn tÖ vµ tû gi¸ hèi ®o¸i cã vai trß quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ c¶ ®ång tiÒn. §iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn ë nh÷ng t¸c dông sau: 1. Tû gi¸ hèi ®o¸i cã t¸c ®éng lín tíi quan hÖ ngo¹i th­¬ng , xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸, dÞch vô cña n­íc ®ã víi c¸c n­íc kh¸c. Ch¼ng h¹n, VND mÊt gi¸ so víi USD , tøc lµ ph¶i bá ra nhiÒu VND míi mua ®­îc mét USD th× hµng ho¸ nhËp khÈu vµo ViÖt Nam sÏ ®¾t h¬n vµ hµng ho¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Mü rÎ h¬n. Ng­îc l¹i, nÕu VND lªn gi¸, hµng ho¸ n­íc ngoµi nhËp vµo ViÖt Nam sÏ rÎ h¬n vµ hµng ho¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ra n­íc ngoµi sÏ ®¾t h¬n. 2. Tû gi¸ hèi ®o¸i t¸c ®éng lín tíi kinh tÕ trong n­íc vµ trùc tiÕp nhÊt lµ tíi tû lÖ l¹m ph¸t. VÝ dô khi USD lªn gi¸, hµng ho¸ nhËp khÈu tõ bªn ngoµi vµo Mü trë nªn rÎ h¬n lµm l¹m ph¸t trong n­íc gi¶m bít v× nh÷ng hµng ho¸ ®ã ®Òu ®­îc tÝnh vµo chØ sè gi¸ c¶ trong n­íc, hay cã thÓ nãi lµ ®ång tiÒn trong n­íc ®­îc l­u th«ng Ýt h¬n, møc cung tiÒn gi¶m. Ng­îc l¹i, ®ång tiÒn mét n­íc cµng mÊt gi¸ so víi USD bao nhiªu th× gi¸ c¶ hµng ho¸ nhËp khÈu b»ng ®ång tiÒn n­íc ®ã cµng lªn cao, gi¸ thµnh s¶n phÈm trong n­íc còng t¨ng lªn, g©y søc Ðp l¹m ph¸t m¹nh mÏ h¬n. 3. Tû gi¸ hèi ®o¸i lµ mét c«ng cô qu¶n lý vÜ m« hÕt søc lîi h¹i. V× vËy nªn ChÝnh phñ c¸c n­íc lu«n quan t©m t×m c¸ch ®iÒu chØnh viÖc x¸c ®Þnh tû gi¸ trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i víi ý ®å sö dông nã lµm c«ng cô ®Ó qu¶n lý vµ ®iÒu tiÕt nh÷ng mÊt c©n ®èi lín trong ho¹t ®éng kinh tÕ trong n­íc còng nh­ nh÷ng mÊt c©n ®èi trong kinh tÕ ®èi ngo¹i. 1.3. C¸c c¬ chÕ tû gi¸ hèi ®o¸i : C¬ chÕ hoÆc hÖ thèng tû gi¸ hèi ®o¸i lµ mét tæng hoµ nh÷ng ®iÒu kiÖn trong ®ã chÝnh phñ c¸c quèc gia cho phÐp Ên ®Þnh c¸c tû gi¸ hèi ®o¸i. LÞch sö tiÒn tÖ thÕ giíi ®· tr¶i qua c¸c chÕ ®é tû gi¸ sau : ChÕ ®é tû gi¸ cè ®Þnh lÊy vµng lµm b¶n vÞ : lµ chÕ ®é tiÒn tÖ trong ®ã vµng ®ãng vai trß lµ vËt ngang gi¸ chung ®Ó x¸c ®Þnh tû gi¸ gi÷a c¸c ®ång tiÒn . Trong chÕ ®é nµy , tû gi¸ ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së so s¸nh hµm l­îng vµng gi÷a hai ®ång tiÒn . Do vËy , nã mang tÝnh chÊt cè ®Þnh, chØ dao ®éng trong mét biªn ®é nhá . ChÕ ®é nµy bÞ sôp ®æ trong vµ sau cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ 1929-1933. ChÕ ®é tû gi¸ cè ®Þnh Bretton Woods : Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø II , chÕ ®é tû gi¸ nµy ra ®êi víi quan diÓm cho r»ng muèn phôc håi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, tr­íc hÕt ph¶i phôc håi vµ ph¸t triÓn th­¬ng m¹i quèc tÕ. Muèn th­¬ng m¹i quèc tÕ ph¸t triÓn ph¶i cã mét chÕ ®é tû gi¸ cè ®Þnh . Néi dung cña chÕ ®é nµy lµ : Mçi n­íc héi viªn ph¶i x¸c ®Þnh mét néi dung vµng cho ®ång tiÒn cña m×nh . Néi dung vµng cña ®ång tiÒn cã thÓ trùc tiÕp biÓu hiÖn b»ng vµng hoÆc biÓu hiÖn gi¸n tiÕp b»ng Dolar Mü. Mçi n­íc héi viªn kh«ng ®­îc tù ®éng thay ®æi néi dung vµng ®ång tiÒn cña m×nh , kh«ng ®­îc t¨ng hoÆc gi¶m qu¸ 10% nÕu kh«ng ®­îc quü tiÒn tÖ cho phÐp Ng©n hµng Trung ­¬ng cña c¸c n­íc héi viªn ph¶i can thiÖp vµo thÞ tr­êng ®Ó gi÷ tû gi¸ hèi ®o¸i kh«ng biÕn ®éng qu¸ so víi gi¸ vµng . ChÕ ®é tû gi¸ nµy sôp ®æ vµo th¸ng 8/1971. ChÕ ®é tû gi¸ th¶ næi : Sau khi hÖ thèng tû gi¸ cè ®Þnh Bretton Woods bÞ sôp ®æ , c¸c n­íc trªn thÕ giíi b¾t ®Çu chuyÓn sang h×nh thøc th¶ næi tû gi¸. ChÕ ®é tû gi¸ th¶ næi ®­îc h×nh thµnh do quan hÖ cung cÇu tù do quyÕt ®Þnh . Cã hai lo¹i tû gi¸ th¶ næi : ChÕ ®é tû gi¸ hoµn toµn th¶ næi(tû gi¸ linh ho¹t) : hoµn toµn do quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i quyÕt ®Þnh , kh«ng cã sù can thiÖp cña ChÝnh phñ. Mét sè n­íc cã ®ång tiÒn m¹nh ¸p dông chÕ ®é nµy nh­ Mü, NhËt. Tuy nhiªn, thØnh tho¶ng Ng©n hµng Trung ­¬ng cã can thiÖp th«ng qua søc mua b¸n nh»m h­íng tû gi¸ ®i theo hu­íng mong muèn. ViÖc can thiÖp nµy kh«ng th­êng xuyªn vµ chØ mang tÝnh chÊt t¸c ®éng, ®iÒu chØnh t¹m thêi. ChÕ ®é tû gi¸ th¶ næi cã qu¶n lý : tuy vÉn do quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh nh­ng chÝnh phñ cã biÖn ph¸p can thiÖp lóc cÇn thiÕt ®Ó gi÷ cho ®ång néi tÖ kh«ng bÞ lªn gi¸ hoÆc mÊt gi¸ qu¸ møc so víi ngo¹i tÖ. HiÖn nay hÇu hÕt c¸c n­íc ¸p dông chÕ ®é nµy nh­ng víi møc ®é kh¸c nhau .Mét sè n­íc trong hÖ thèng tiÒn tÖ Ch©u ¢u x©y dùng khèi tiÒn tÖ ®Ó æn ®Þnh tû gi¸ gi÷a c¸c n­íc trong khèi. HÖ thèng nµy cho phÐp ®ång tiÒn cña hä linh ho¹t mét c¸ch t­¬ng ®èi so víi c¸c n­íc ngoµi khèi, nh­ng gi÷a c¸c n­íc trong khèi c¸c ®ång tiÒn ®­îc gi÷ æn ®Þnh trong mèi quan hÖ víi nhau. NhiÒu n­íc, ®Æc biÖt lµ c¸c n­íc nhá, g¾n ®ång tiÒn cña m×nh vµo mét ræ c¸c ®ång tiÒn chÝnh, mçi khi c¸c ®ång tiÒn trong ræ thay ®æi th× ®ång tiÒn cña hä còng thay ®æi theo. Tuy nhiªn møc ®é thay ®æi còng tuú thuéc vµo nhiÒu yÕu tè trong n­íc vµ quèc tÕ vµ tû träng quy ®Þnh gi÷a c¸c ®ång tiÒn trong ræ. ViÖt Nam hiÖn nay còng theo chÕ ®é tû gi¸ th¶ næi cã qu¶n lý víi xu h­íng ngµy cµng tù do ho¸ ®Ó cho tû gi¸ phï hîp víi quan hÖ cung cÇu . Tû gi¸ chÝnh thøc ®­îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo kÕt qu¶ giao dÞch hèi ®o¸i trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ liªn ng©n hµng. 1.4 C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn tû gi¸: L¹m ph¸t : Theo thuyÕt ngang søc mua th× tû gi¸ hèi ®o¸i giòa hai ®ång tiÒn sÏ ®­îc ®iÒu chØnh phï hîp víi møc gi¸ c¶ hai n­íc. Ch¼ng h¹n, khi møc l¹m ph¸t trong n­íc cao h¬n møc l¹m ph¸t ë n­íc ngoµi th× nhu cÇu vÒ hµng néi ®Þa gi¶m khiÕn ®ång néi tÖ cã xu h­íng gi¶m gi¸ ®Ó cho hµng néi ®Þa cã thÓ b¸n ®­îc trªn thÞ tr­êng. L·i suÊt : t¸c ®éng ®Õn tû gi¸ theo thuyÕt ngang b»ng l·i suÊt. ThuyÕt nµy nãi lªn r»ng l·i suÊt thùc gi÷a c¸c n­íc lµ b»ng nhau, sù kh¸c nhau t¹m thêi cña l·i suÊt thùc gi÷a c¸c n­íc ®­îc bï ®¾p bëi sù thay ®æi trong tû gi¸. Khi l·i suÊt trong n­íc t¨ng so víi l·i suÊt n­íc ngoµi sÏ dÉn ®Õn nhu cÇu ®Çu t­ b»ng ®ång b¶n tÖ t¨ng, ngo¹i tÖ gi¶m, ®ång b¶n tÖ cã xu h­íng t¨ng gi¸ vµ ng­îc l¹i. N¨ng suÊt lao ®éng : NÕu n¨ng suÊt lao ®éng cña mét n­íc cao h¬n c¸c n­íc kh¸c sÏ lµm cho gi¸ c¶ hµng néi ®Þa rÎ h¬n so víi hµng ngo¹i. Do vËy, nhu cÇu hµng néi ®Þa t¨ng, ®ång néi tÖ cã xu h­íng t¨ng gi¸. T×nh tr¹ng c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ cña mét n­íc ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn tû gi¸ th«ng qua quan hÖ cung cÇu. Khi c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ thÆng d­ lµm cho dù tr÷ ngo¹i tÖ t¨ng, cung ngo¹i tÖ t¨ng. Do ®ã ®ång ngo¹i tÖ cã xu h­íng gi¶m gi¸. Ng­îc l¹i, c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ bÞ th©m hôt , nhu cÇu ngo¹i tÖ t¨ng lµm cho ngo¹i tÖ cã xu h­íng t¨ng gi¸. Thay ®æi møc cung tiÒn tÖ: NÕu l­îng cung tiÒn t¨ng, vÒ mÆt dµi h¹n gi¸ c¶ trong n­íc sÏ t¨ng, do ®ã tû gi¸ cã xu h­íng t¨ng lªn, ®ång b¶n tÖ mÊt gi¸ vµ ng­îc l¹i.1 ThuÕ quan vµ Quota : Khi chÝnh phñ ®­a ra hµng rµo thuÕ quan, sÏ lµm cho nhu cÇu nhËp khÈu gi¶m, dÉn ®Õn cÇu ngo¹i tÖ gi¶m vµ ngo¹i tÖ cã xu h­íng gi¶m gi¸. Sù can thiÖp cña chÝnh phñ trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i : Trong chÕ ®é tû gi¸ th¶ næi cã qu¶n lý, Ng©n hµng Trung ­¬ng sÏ can thiÖp trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi khi tû gi¸ biÕn ®éng qu¸ møc ®Ó lµm thay ®æi cung cÇu ngo¹i tÖ. Khi Ng©n hµng Trung ­¬ng b¸n ngo¹i tÖ lµm cho cung ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng t¨ng, tû gi¸ gi¶m. Ng­îc l¹i, khi mua ngo¹i tÖ cÇu ngo¹i tÖ t¨ng, tû gi¸ t¨ng lªn. Nh÷ng sù can thiÖp kh¸c cña chÝnh phñ nh­ chÝnh s¸ch ®Çu t­ n­íc ngoµi, chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi còng t¸c ®éng ®Õn tû gi¸. YÕu tè t©m lý còng ¶nh h­ëng ®Õn sù biÕn ®éng cña tû gi¸. YÕu tè nµy phô thuéc vµo viÖc dù ®o¸n sù biÕn ®éng cña tû gi¸ trong t­¬ng lai. Ch¼ng h¹n, dù ®o¸n USD t¨ng gi¸, mäi ng­êi muèn ®Çu t­ USD lµm cÇu vÒ USD t¨ng, dÉn ®Õn sù t¨ng gi¸ cña USD thùc sù. 2. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ : Kh¸i niÖm : ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ n­íc do Ng©n hµng Trung ­¬ng chÞu tr¸ch nhiÖm khëi th¶o vµ thùc thi , th«ng qua c¸c c«ng cô cña m×nh thùc hiÖn viÖc kiÓm so¸t vµ ®iÒu tiÕt l­îng tiÒn cung øng nh»m ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu: æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn , t¹o c«ng ¨n viÖc lµm , thóc ®Èy ph¸t triÓn Kinh tÕ –X· héi. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong mét qu·ng thêi gian nµo ®ã cña mét quèc gia cã thÓ ®­îc x¸c ®Þnh theo mét trong hai h­íng : + ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ më réng : Trong tr­êng hîp khi nÒn kinh tÕ cã dÊu hiÖu suy tho¸i, Ng©n hµng Trung ­¬ng sÏ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ theo h­íng ¸p dông chÝnh s¸ch më réng tiÒn tÖ nh»m khuyÕn khÝch ®Çu t­, më réng s¶n xuÊt, t¹o thªm c«ng ¨n viËc lµm cho ng­êi lao ®éng. + ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ th¾t chÆt : Trong tr­êng hîp nÒn kinh tÕ cã nh÷ng dÊu hiÖu l¹m ph¸t gia t¨ng th× viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña Ng©n hµng Trung ­¬ng theo h­íng ¸p dông chÝnh s¸ch th¾t chÆt tiÒn tÖ nh»m h¹n chÕ ®Çu t­ k×m h·m sù t¨ng tr­ëng qu¸ møc cña nÒn kinh tÕ. 3. Mèi quan hÖ gi÷a tû gi¸ hèi ®o¸i víi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ : Trong quan hÖ th­¬ng m¹i xuÊt hiÖn tû gi¸. §Ó thùc hiÖn ®­îc quan hÖ nµy vµ tû gi¸ ®­îc Ên ®Þnh ph¶i th«ng qua thÞ tr­êng ngo¹i hèi vµ phï hîp víi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc mµ ®Æc biÖt Nhµ n­íc th«ng qua chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®Ó qu¶n lý. Gi÷a chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ tû gi¸ hèi ®o¸i cã quan hÖ biÖn chøng víi nhau. Tû gi¸ võa ph¶n ¸nh søc mua néi tÖ , võa biÓu thÞ quan hÖ cung cÇu ngo¹i tÖ. Kh«ng nh÷ng thÕ, tû gi¸ cßn lµ ®ßn bÈy ®iÒu tiÕt cung cÇu ngo¹i tÖ, t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn xuÊt nhËp khÈu vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong n­íc. Tû gi¸ cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn c¸c môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Tû gi¸ thÓ hiÖn søc mua cña ®ång néi tÖ, qua ®ã t¸c ®éng ®Õn sù æn ®Þnh cña gi¸ trÞ ®ång tiÒn b¶n tÖ. Tû gi¸ hèi ®o¸i t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, ®Õn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ. NÕu tû gi¸ cao sÏ bÊt lîi cho nhËp khÈu, nh­ng l¹i khuyÕn khÝch xuÊt khÈu v× lµm cho hµng nhËp khÈu ®¾t h¬n, hµng xuÊt khÈu rÎ h¬n, dÔ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, dÔ t×m thÞ tr­êng tiªu thô, kÝch thÝch chuyÓn dÞch ngo¹i tÖ vµo trong n­íc, lµm thÆng d­ c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, thóc ®Èy ph¸t triÓn t¨ng tr­ëng kinh tÕ. H¬n n÷a t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng nhiÒu h¬n. Ng­îc l¹i, nÕu tû gi¸ thÊp sÏ thuËn lîi cho nhËp khÈu, khã kh¨n trong xuÊt khÈu v× hµng xuÊt khÈu t­¬ng ®èi ®¾t, khã b¸n ra n­íc ngoµi, g©y trë ng¹i cho ngµnh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, qua ®ã thÊt nghiÖp t¨ng, th©m hôt c¸n c©n th­¬ng m¹i, dù tr÷ ngo¹i tÖ bÞ xãi mßn. §Õn l­ît chÝnh s¸ch tiÒn tÖ t¸c ®éng trë l¹i víi chÕ ®é tû gi¸, ®iÒu tiÕt tû gi¸ b»ng c¸ch Ng©n hµng Trung ­¬ng t¸c ®éng lªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi lµm thay ®æi l­îng tiÒn cung øng trªn thÞ tr­êng. Khi Ng©n hµng Trung ­¬ng mua ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi sÏ lµm t¨ng l­îng tiÒn cung øng dÉn ®Õn tû gi¸ t¨ng. Ng­îc l¹i, khi Ng©n hµng Trung ­¬ng b¸n ngo¹i tÖ, thu néi tÖ vÒ th× l­îng tiÒn cung øng trªn thÞ tr­êng sÏ gi¶m lµm cho tû gi¸ gi¶m xuèng. Ng©n hµng Trung ­¬ng th«ng qua viÖc t¸c ®éng v¶o tû gi¸ ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ c¶ môc tiªu cña chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i . Do tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ mçi n­íc kh¸c nhau, do c¸ch thøc tæ chøc qu¶n lý kh¸c nhau nªn cã nh÷ng c¬ chÕ tû gi¸ kh¸c nhau. Vµ v× thÕ, sù t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ víi mçi chÕ ®é tû gi¸ còng kh¸c nhau . + §èi víi hÖ thèng tû gi¸ cè ®Þnh Tû gi¸ hèi ®o¸i do Ng©n hµng Trung ­¬ng quy ®Þnh vµ gi÷ ë mét møc cè ®Þnh ®· c«ng bè. Khi cã søc Ðp n©ng hoÆc gi¶m tû gi¸, Ng©n hµng trung ­¬ng sÏ dïng dù tr÷ ngo¹i tÖ ®Ó can thiÖp cho tû gi¸ gi÷ nguyªn møc. Tuy nhiªn v× t­ b¶n chuyÓn ®éng hoµn toµn tù do, Ng©n hµng Trung ­¬ng sÏ kh«ng thÓ cïng mét lóc theo ®uæi c¶ hai môc tiªu æn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i vµ æn ®Þnh møc cung tiÒn. Thùc vËy, khi v× mét lý do nµo ®ã , l·i suÊt trong n­íc t¨ng lªn , t­ b¶n n­íc ngoµi ®æ dån vµo trong n­íc g©y søc Ðp gi¸ ®ång néi tÖ , tû gi¸ t¨ng. Ng©n hµng Trung ­¬ng ph¶i ®øng ra mua ngo¹i tÖ , t¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ vµo ®Ó t¨ng cung néi tÖ trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi nh»m gi÷ cho tû gi¸ kh«ng ®æi . MÆt kh¸c, d©n chóng trong n­íc sÏ b¸n ngo¹i tÖ ®Ó ®æi lÊy néi tÖ mua tµi s¶n trong n­íc. C¶ hai tr­êng hîp ®Òu dÉn ®Õn cung néi tÖ t¨ng lªn lµm cho cung tiÒn tuét khái sù kiÓm so¸t cña Ng©n hµng trung ­¬ng, môc tiªu æn ®Þnh gi¸ c¶ khã thùc hiÖn trong ng¾n h¹n. Chóng ta sÏ xem xÐt sù t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®èi víi c¬ chÕ tû gi¸ th¶ næi theo m« h×nh sau: Gi¶ sö, nÒn kinh tÕ ®ang ë tr¹ng th¸i c©n b»ng E, Ng©n hµng Trung ­¬ng quyÕt ®Þnh thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ më réng víi viÖc t¨ng cung tiÒn danh nghÜa. Víi møc gi¸ ®· cho, cung tiÒn thùc tÕ t¨ng lªn, ®­êng LM dÞch chuyÓn ®Õn LM’, l·i suÊt gi¶m b»ng møc l·i suÊt thÕ giíi, c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc sÏ t×m kiÕm c¬ héi ®Çu t­ ë n­íc ngoµi. Mét luång vèn sÏ ch¹y ra n­íc ngoµi, Ng©n hµng Trung ­¬ng ph¶i b¸n dù tr÷ ngo¹i tÖ ®Ó gi÷ tû gi¸ hèi ®o¸i kh«ng ®æi. Qu¸ tr×nh nµy kÐo dµi cho ®Õn khi møc cung i LM tiÒn vµ l·i suÊt trë l¹i ban ®Çu . LM’ Nh­ vËy, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ tá ra kÐm hiÖu qu¶ h¬n trong nÒn E E’’ kinh tÕ ®ãng; ë ®©y sù t¸c ®éng i = i’ cña sù më réng tiÒn tÖ ®· bÞ triÖt E’ tiªu bëi luång vËn ®éng cña t­ IS b¶n ra n­íc ngoµi do l·i suÊt gi¶m ®i, mÆc dï ®Çu t­ c¸ nh©n cã t¨ng lªn. Y + + + §èi víi hÖ thèng tû gi¸ th¶ næi i: L·i suÊt trong n­íc hoµn toµn víi sù vËn ®éng cña tu b¶n lµ tù do : i’: L·i suÊt thÕ giíi Tr­êng hîp nµy tû gi¸ linh ho¹t ®­îc E, E’, E’: Tû gi¸ c©n b»ng x¸c ®Þnh trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi vµ thay trong tõng thêi ®iÓm ®æi theo cung cÇu trªn thÞ tr­êng. Khi 1 LM : C©n b»ng thÞ tr­êng luång vèn tõ n­íc ngoµi ®æ vµo trong tiÒn tÖ n­íc , cÇu vÒ ngo¹i tÖ t¨ng , ®ång néi tÖ IS: C©n b»ng thÞ tr­êng t¨ng gi¸, tû gi¸ gi¶m . Sù t¨ng gi¸ cña hµng ho¸ ®ång néi tÖ ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn c¸n c©n th­¬ng m¹i : xuÊt khÈu gi¶m, nhËp khÈu t¨ng, c¸n c©n th­¬ng m¹i bÞ th©m hôt. NÕu chÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµm t¨ng cung tiÒn , ®­êng LM dÞch chuyÓn ®Õn LM’ , l·i suÊt gi¶m lµm ®ång tiÒn mÊt gi¸ . Tû gi¸ gi¶m lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh , xuÊt khÈu rßng t¨ng lªn, ®­êng IS dÞch chuyÓn ®Õn IS’; l·i suÊt trë vÒ møc c©n b»ng víi thÕ giíi. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ më réng lµm t¨ng s¶n l­îng. Tuy nhiªn, vÒ mÆt i LM dµi h¹n, s¶n l­îng t¨ng lµm gi¸ c¶ t¨ng. C©n b»ng tiÒn tÖ thùc tÕ gi¶m. LM’ dÞch LM’ chuyÓn vÒ vÞ trÝ ban ®Çu, l·i suÊt t¨ng E dÇn , ®ång néi ®Þa t¨ng gi¸, tû gi¸ t¨ng i=i’ E’’ IS’ dÇn trë vÒ IS. C©n b»ng ®­îc thiÕt lËp ë IS’ vÞ trÝ cò. Nh­ vËy, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cã E’ t¸c ®éng lín trong nÒn kinh tÕ më, tû gi¸ IS linh ho¹t, t­ b¶n vËn ®éng tù do nh­ng t¸c ®éng ®ã bÞ h¹n chÕ vÒ mÆt dµi h¹n. + §èi víi hÖ thèng tû gi¸ th¶ næi cã qu¶n lý: §©y lµ c¸ch qu¶n lý tû gi¸ phæ biÕn nhÊt hiÖn nay, nã kh¾c phôc h¹n chÕ cña c¶ hai lo¹i c¬ chÕ tû gi¸ trªn. Nã cho phÐp tû gi¸ dao ®éng trong i mét kho¶ng tuú theo yªu cÇu cña chÝnh LM s¸ch qu¶n lý kinh tÕ sao cho phï hîp víi i E’ thùc tr¹ng. NÕu tû gi¸ v­ît qu¸ kho¶ng E giíi h¹n cho phÐp th× chÝnh s¸ch tiÒn tÖ E míi t¸c ®éng ®Ó ®Èy tû gi¸ vÒ kho¶ng IS giíi h¹n ®ã. i’ E’’ Y PhÇn II Thùc tr¹ng tû gi¸ trong qu¸ tr×nh ®æi míi kinh tÕ ë ViÖt Nam vµ mét sè gi¶i ph¸p ®iÒu chØnh c¬ chÕ tû gi¸ 1. Nh×n nhËn vÒ c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ t¹i ViÖt Nam trong thêi kú ®æi míi : Ph¶i thõa nhËn r»ng trong thêi gian qua Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam ®· ®­a ra nh÷ng b­íc ®i thÝch hîp trong viÖc ®iÒu hµnh tû gi¸ vµ ®· gÆt h¸i ®­îc nh÷ng thµnh c«ng nhÊt ®Þnh, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc æn ®Þnh thÞ tr­êng ngo¹i tÖ, gãp phÇn tÝch cùc vµo nh÷ng thµnh tùu chung cña nÒn kinh tÕ. KÓ tõ sau lÇn l¹m ph¸t phi m· ë ViÖt Nam n¨m 1986, cïng víi viÖc thay ®æi quan ®iÓm nh×n nhËn nÒn kinh tÕ n­íc ta. §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· ®­a nÒn kinh tÕ ®i ®óng h­íng phï hîp víi thùc tÕ kh¸ch quan, ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« thÝch hîp qua tõng thêi kú. Trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi vµ ®iÒu hµnh tû gi¸. §Çu tiªn ph¶i nãi ®Õn chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh tû gi¸ cña Ng©n hµng Trung ­¬ng lu«n theo s¸t vµ phï hîp víi thùc tÕ biÕn ®oäng cña tû gi¸. Thùc thi theo c¬ chÕ míi, tû gi¸ ®­îc h×nh thµnh trªn quan hÖ cung cÇu, râ rµng lµ mÒm dÎo h¬n, linh ho¹t h¬n, v× thÕ nã phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, gãp phÇn t¨ng c­êng sù hoµ nhËp cña nÒn kinh tÕ n­íc ta vµo céng ®ång kinh tÕ thÕ giíi. C¬ chÕ nµy kh¸c h¼n víi c¬ chÕ tû gi¸ tr­íc kia, khi mµ tû gi¸ kh«ng xuÊt ph¸t tõ quan hÖ cung cÇu th× mçi lÇn Nhµ n­íc ®iÒu chØnh tû gi¸ ®Òu t¹o søc Ðp t©m lý nÆng nÒ, nhÊt lµ khi tû gi¸ kh«ng ®­îc ®iÒu chØnh th­êng xuyªn, ®Õn khi ®iÒu chØnh sÏ t¹o ra mét b­íc nh¶y ®ét ngét; lßng tin vµo ®ång tiÒn cã thÓ v× thÕ mµ dao ®éng, t×nh tr¹ng ®Çu c¬, g¨m gi÷ ngo¹i tÖ sÏ cã c¬ héi ph¸t triÓn. §iÒu hµnh theo c¬ chÕ míi, nh÷ng n¨m ®Çu cña thêi kú ®æi míi Ng©n hµng Trung ­¬ng vÉn kiÓm so¸t, ®iÒu hµnh tû gi¸ theo tû gi¸ chÝnh thøc nªn vÉn kh«ng s¸t víi tû gi¸ thÞ tr­êng. ChÝnh v× vËy, qua quyÕt ®Þnh sè 64-65/1999/Q§-NHNN7 ®· bá viÖc c«ng bè tû gi¸ chÝnh thøc, thay b»ng tû gi¸ giao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng cña VND so víi USD vµ ®­îc c«ng bè trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng thay cho viÖc c«ng bè trùc tiÕp trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ LNH nh­ tr­íc ®©y. Tû gi¸ nµy do Ng©n hµng Nhµ n­íc c«ng bè hµng ngµy ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tû gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng cña ngµy giao dÞch gÇn nhÊt tr­íc ®ã; c¸c tæ chøc tÝn dông ®­îc phÐp kinh doanh ngo¹i tÖ x¸c ®Þnh tû gi¸ mua b¸n giao ngay cña VN§ so víi USD kh«ng v­ît qu¸ 0,1% so víi tû gi¸ nµy. §©y lµ mét b­íc thay ®æi c¬ b¶n vÒ chÊt trong c¬ chÕ qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh tû gi¸ , ph¶n ¸nh mét c¸ch kh¸ch quan søc mua cña VND so víi ngo¹i tÖ, ®ång thêi NHNN vÉn thÓ hiÖn ®­îc vai trß kiÓm so¸t thÞ tr­êng th«ng qua biªn ®é giao dÞch. T¹i ViÖt Nam, tû gi¸ hèi ®o¸i còng ®· tõng r¬i vµo t×nh tr¹ng mÊt c©n b»ng, nhÊt lµ trong thêi kú khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ë Ch©u ¸ võa qua. Sù mÊt c©n b»ng nµy cµng trÇm träng thªm do nh÷ng biÕn ®éng qu¸ lín tõ bªn ngoµi vµ nh÷ng thay ®«Ø néi t¹i nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Chñ tr­¬ng ®iÒu hµnh tû gi¸ hèi ®o¸i mét c¸ch linh ho¹t theo t×nh h×nh quèc tÕ vµ trong n­íc víi môc tiªu khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, kiÓm so¸t nhËp khÈu, t¨ng dù tr÷ ngo¹i hèi lµ mét chñ tr­¬ng ®óng ®¾n vµ hîp lý cña Nhµ n­íc trong t×nh h×nh thÞ tr­êng tµi chÝnh quèc tÕ cßn biÕn ®éng phøc t¹p vµ bÊt æn. Trong thêi kú khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ khu vùc, tr­íc søc Ðp ph¸ gi¸ tiÒn tÖ cña nhiÒu n­íc, ViÖt nam ®· thËn träng vµ nhiÒu lÇn ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i cña ®ång ViÖt Nam so víi c¸c lo¹i ngo¹i tÖ , b»ng nhiÒu h×nh thøc, gi¸ trÞ danh nghÜa cña ®ång ViÖt Nam ®· gi¶m 20%. Ph­¬ng thøc xö lý linh ho¹t nµy ®· kh¾c phôc t×nh tr¹ng mÊt c©n b»ng tû gi¸ hèi ®o¸i cña VN§ so víi c¸c ®ång tiÒn trong khu vùc vµ thÕ giíi vèn ®· tån t¹i trong mét thêi kú kh¸ dµi, ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng quèc tÕ vµ trong n­íc ®· thay ®æi lín. KÕt qu¶ lµ ®· gi¶m nhanh c¬n sèt vÒ tû gi¸ ,gi¶m søc Ðp lªn dù tr÷ ngo¹i hèi, kh«ng g©y ®ét biÕn trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ vµ ®¶m b¶o æn ®Þnh kinh tÕ -chÝnh trÞ -x· héi nãi chung. Thø hai ph¶i kÓ ®Õn lµ sau khi kh¾c phôc ®­îc hËu qu¶ suy tho¸i kinh tÕ 1986 , kinh tÕ ViÖt Nam t¨ng tr­ëng nhanh chãng mäi mÆt, gi÷ v÷ng æn ®Þnh tû gi¸ trong nhiÒu n¨m ; c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ vµ lµm t¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ. Cã thÓ nãi, qua c¸c n¨m tû lÖ xuÊt khÈu hµng n¨m ngµy cµng t¨ng : 1995 t¨ng 5,4% , 1996 t¨ng 7,2% ; 1997 t¨ng 9,1% ; 1998 t¨ng 19,3% ; 1999 t¨ng 11,5% ; 2000 t¨ng 14,3%. Tû lÖ hµng nhËp khÈu ngµy cµng gi¶m ,do ®ã tû lÖ nhËp siªu còng gi¶m qua c¸c n¨m : 1995 lµ 49,7% ; 1996 = 53,6% ; 1997 = 26,2% ; 1998 = 23,1% ; 1999 = 0,7% ; 2000 = 6,3%. Nh×n qua sè liÖu c¸c n¨m, ta thÊy tû lÖ xuÊt khÈu vÉn t¨ng lªn nh÷ng vÉn x¶y ra nhËp siªu(cao nhÊt tõ tr­íc tíi nay vµo n¨m 1995, 1996). §iÒu nµy thùc tÕ thÊy ®­îc, v× n­íc ta ®ang trong thêi kú CNH, H§H nÒn kinh tÕ cÇn ph¶i cã c¬ së h¹ tÇng hiÖn ®¹i. V× thÕ chóng ta ®· nhËp chñ yÕu lµ nguyªn liÖu vµ c«ng nghÖ (90%), nªn x¶y ra nhËp siªu lín h¬n. Song tû lÖ nµy ®ang ngµy cµng gi¶m dÇn. Mét yÕu tè n÷a còng gãp phÇn quan träng vµo viÖc æn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i lµ sù më cöa héi nhËp quèc tÕ vÒ ng©n hµng, nã lµm n©ng cao uy tÝn, danh tiÕng cho hÖ thèng ng©n hµng trªn tr­êng quèc tÕ. Sau n÷a, ph¶i nãi r»ng chiÕn l­îc trong chinh s¸ch kinh tÕ m« cña ViÖt Nam hiÖn nay ®èi víi c¬ chÕ tû gi¸. Nhµ n­íc liªn tôc t¨ng gi¸ qua c¸c phiªn giao dÞch trong n¨m 2000( tÝnh trung b×nh mçi phiªn t¨ng 7 VN§. Tuy kh«ng g©y ¶nh h­ëng lín l¾m nh­ng phÇn nµo ®· kÝch thÝch ®­îc xuÊt khÈu, c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, t¨ng nguån dù tr÷ ngo¹i tÖ vµ ®· lµm cho ®Çu t­ n­íc ngoµi t¨ng lªn so víi mÊy n¨m tr­íc. §Æc biÖt lµ sù t¨ng gi¸ liªn tôc nµy kh«ng g©y khñng ho¶ng tiÒn tÖ, l¹m ph¸t, thËm chÝ cßn ®ang ë t×nh tr¹ng thiÓu ph¸t. C¬ chÕ tû gi¸ linh ho¹t cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc, chÝnh s¸ch nµy phï hîp víi ViÖt Nam, nã ®· b¾t ®Çu dùa trªn cung cÇu th«ng qua thÞ tr­êng liªn ng©n hµng. §©y lµ mét trong nh÷ng yÕu tè thuËn lîi ®Ó ®ång tiÒn ViÖt Nam cã thÓ trë thµnh ®ång tiÒn chuyÓn ®æi. Sau cïng lµ viÖc t¨ng tû gi¸ kh¸ cao trong n¨m 2000 lµm cho ®ång tiÒn ViÖt Nam bÞ mÊt gi¸ ®· chuyÓn dÞch ®­îc mét l­îng lín ngo¹i tÖ vµo ViÖt Nam, ngo¹i tÖ vµo b»ng con ®­êng kiÒu hèi còng kh¸ nhiÒu. G¾n liÒn víi c«ng cuéc ®æi míi vµ më cöa ë n­íc ta, cã nhiÒu yªu cÇu ph¶i gi¶i quyÕt cïng mét lóc: võa æn ®Þnh, võa ph¸t triÓn kinh tÓtong n­íc, võa më réng giao l­u th­¬ng m¹i quèc tÕ, thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi... Nhu cÇu më réng l­îng tiÒn cung øng ngµy cµng lín, dÉn ®Õn sù x¸c lËp quan hÖ cung cÇu míi vÒ tiÒn tÖ, b¾t ®Çu cã t¸c ®éng m¹nh h¬n ®Õn sù vËn ®éng cña tû gi¸ hèi ®o¸i, trong khi ®ã vÉn tiÕp tôc æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« víi h¹t nh©n lµ æn ®Þnh tiÒn tÖ, t¹o lËp nÒn t¶ng cho ph¸t triÓn chung. T×nh h×nh tû gi¸ biÕn chuyÓn kh«ng kÐm phÇn phøc t¹p kÓ tõ sau n¨m 1992, mét thêi kú mµ l¹m ph¸t ®· n»m trong vßng kiÓm to¶ cña NHNN .Tuy thêi kú nµy ta ®· ®¹t ®­îc kh«ng Ýt hµnh tùu trong viÖc æn ®Þnh tû gi¸ nh­ng nã vÉn cã nh÷ng nh­îc ®iÓm tån t¹i . Thø nhÊt, sù æn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i lµ xu h­íng cè ®Þnh ho¸ tû gi¸ hèi ®o¸i. Do vÉn bÞ t¸c ®éng bëi nçi ¸m ¶nh vÒ sù bïng næ l¹m ph¸t trë l¹i, chÝnh s¸ch cña NHNN lµ chó träng duy tr× sù æn ®Þnh bÒn v÷ng tû gi¸ hèi ®o¸i; mäi yªu cÇu ®iÒu hµnh tiÒn tÖ lóc nµy chñ yÕu h­íng vµo sù æn ®Þnh søc mua ®ång tiÒn lµ chÝnh, b¶o toµn tÝch luü, khuyÕn khÝch cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. Tû gi¸ ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së thiªn vÒ cè ®Þnh h¬n lµ th¶ næi , mÆc dï cã sù ®iÒu tiÕt kh«ng th­êng xuyªn cña NHNN nh»m khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, kiÓm so¸t hîp lý nhËp khÈu. Nãi chung chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i (thêi kú 1992-1996) ®· ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo viÖc thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu trªn, nh­ng chñ yÕu míi thiªn vÒ ‘’h­íng néi’’, næi bËt lµ khuyÕn khÝch tÝch luü gi¸ trÞ d­íi dngj néi tÖ h¬n lµ ngo¹i tÖ. Bªn c¹nh ®ã, xu h­íng cè ®Þnh ho¸ tû gi¸ hèi ®o¸i tõ n¨m 1992 ®Õn nöa cuèi n¨m 1997 (tr­íc khñng ho¶ng tiÒn tÖ §NA) còng gãp phÇn thóc ®Èy lµn sãng Dollars ho¸, khuyÕn khÝch ®Çu c¬ ngo¹i tÖ qua ng©n hµng, t¨ng rñi ro tû gi¸ hèi ®o¸i vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n quèc tÕ. Ta thÊy chÝnh s¸ch tû gi¸ trªn chØ cã t¸c dông tr­íc m¾t sau ®ã nã l¹i ®em hËu qu¶ tíi. Khi chÝnh phñ duy tr× tû gi¸ hèi ®o¸i danh nghÜa cè ®Þnh, ®ång tiÒn æn ®Þnh, l·i suÊt trong n­íc lín h¬n l·i suÊt quèc tÕ ®· kÝch thÝch ®Çu t­ lµm cho luång vèn ®Çu t­ vµo n­íc ta t¨ng lªn khiÕn thay ®æi t­¬ng quan vÒ cung cÇu tiÒn tÖ còng nh­ ngo¹i tÖ. NÕu ChÝnh phñ vÉn cè g¾ng duy tr× tû gi¸ hèi ®o¸i cè ®Þnh, mµ kh«ng cã biÖn ph¸p ®Èu nhu cÇu ngo¹i tÖ lªn th× ®ång tiÒn trong n­íc dÔ dµng trë nªn bÞ ®¸nh gi¸ qu¸ cao vµ kÕt qu¶ sÏ lµ h¹n chÕ xuÊt khÈu, khuyÕn khÝch nhËp khÈu. Khi ®ã, Nhµ n­íc sÏ ph¶i ¸p dông chÝnh s¸ch k×m chÕ nhËp khÈu, thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p b¶o hé h¬n n÷a, g©y mÐo mã trong viÖc ph©n bæ nguån lùc cña x· héi nh­ më réng mÆt hµng nhËp khÈu theo h¹n ng¹ch, t¨ng thuÕ nhËp khÈu...NÕu t×nh tr¹ng ®¸nh gi¸ cao ®ång tiÒn trong n­íc keo dµi mµ vèn n­íc ngoµi tiÕp tôc ®æ vµo, ®Õn mét lóc nµo ®ã ChÝnh phñ ph¶i ph¸ gi¸ danh nghÜa ®ång tiÒn trong n­íc, lµm cho nh÷ng ng­êi vay nî n­íc ngoµi bÞ thiÖt h¹i rÊt lín, ®ång thêi g©y t¸c ®éng m¹nh ®Õn l¹m ph¸t; lóc ®ã viÖc æn ®Þnh kinh tÕ cµng trë nªn khã kh¨n h¬n. Phï hîp víi lý thuyÕt, thùc tÕ ViÖt Nam cho thÊy, tõ sau n¨m 1990 luång vèn FDI t¨ng liªn tôc ®· ¶nh h­ëng ®Õn tû gi¸ gi÷a VN§ vµ ngo¹i tÖ giao dÞch chñ yÕu lµ USD: tõ 6650®/USD n¨m 1990 t¨ng lªn 12720®/USD n¨m 1991, sau ®ã gi¶m xuèng 10720®/USD n¨m 1992 vµ trë nªn æn ®Þnh liªn tôc ®Õn 1996. §Æc biÖt trong 3 n¨m 1994-1996 khi luång vèn FDI vµo ViÖt Nam t¨ng kh¸ nhanh th× tû gi¸ danh nghÜa gi÷a USD/VND hÇu nh­ kh«ng t¨ng trªn thÞ tr­êng, tøc lµ VN§ bÞ ®¸nh gi¸ cao mét c¸ch gi¶ t¹o so víi USD, trong khi USD cïng thêi gian ®· lªn gi¸ kho¶ng 20% trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ thÕ giíi . KÕt qu¶ ngoµi nh­ ®· ph©n tÝch cßn ®­a ®Õn gi¶m ý nghÜa mäi sù khuyÒn khÝch xuÊt khÈu, t¨ng tû lÖ nhËp siªu, g©y th©m hôt c¸n c©n v·ng lai (kho¶ng 13-14% GDP n¨m 1995,1996) nî n­íc ngoµi gia t¨ng, dù tr÷ ngo¹i tÖ t¨ng chËm so víi tèc ®é t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu, sù ®æ vì c¸n c©n thanh to¸n lu«n r×nh rËp. Tr­íc xu thÕ toµn cÇu ho¸, tù do ho¸ thÞ tr­êng tµi chÝnh , tiÒn tÖ thÕ giíi dÊy lªn hÕt søc m¹nh mÏ tõ ®Çu thËp niªn 90 ®Õn nay, ngµy cµng cho thÊy nh÷ng mÆt tr¸i kh«ng thÓ xem th­êng cña nã. Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ ViÖt Nam còng b¾t ®Çu béc lé nh÷ng yÕu kÐm tõ cuèi n¨m 1996, râ rÖt h¬n lµ tõ n¨m 1997 ®Õn nay (nî qu¸ h¹n chung ng©n hµng gia t¨ng, ®Çu t­ n­íc ngoµi b¾t ®Çu gi¶m tèc ®é t¨ng t­ëng GDP tôt dÇn cïng thêi gian...). TÊt c¶ cho thÊy chÝnh s¸ch tû gi¸ lóc ®ã hÕt søc bÊt lîi cho nÒn kinh tÕ, cÇn ph¶i cã sù thay ®æi c¨n b¶n, hoµn thiÖn kh«ng ngõng ®Ó thÝch øng t×nh h×nh vµ yªu cÇu míi cña nÒn kinh tÕ. Thø hai, viÖc x¸c ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i tá ra cøng nh¾c vµ bÞ neo gi÷, quy ®æi VN§ theo USD qua mét tæ ngo¹i tÖ hÑp( USD, DEM, FRF, GPP, JPY), trong ®ã chuyÓn ®æi qua USD lµ chÝnh. Do ®ã, nã kh«ng ph¶n ¸nh ®óng quan hÖ kinh tÕ cña c¸c ®ång tiÒn c¸c n­íc víi VN§. Sù chuyÓn ®æi VN§ ra ngo¹i tÖ kh¸c qua trung gian lµ USD sÏ lµm sai lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i. V× thÕ mµ ý nghÜa cña tû gi¸ hèi ®o¸i trong ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ còng bÞ gi¶m bít. MÆc dï vÉn biÕt USD lµ ®ång tiÒn m¹nh nhÊt trong ræ ngo¹i tÖ m¹nh cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ thÕ giíi, nã ®­îc lµm ph­¬ng tiÖn thanh to¸n cho phÇn ®«ng c¸c n­íc. Nh­ng do VN§ cña ta g¾n chÆt víi sù chuyÓn ®æi qua USD lµ chÝnh nªn bÊt cø mét biÕn ®éng gi¸ nhá cña ®ång USD còng ¶nh h­ëng tíi VN§. Trong n¨m qua, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam ph¶i ®ång lo¹t ®iÒu chØnh t¨ng l·i suÊt huy ®éng tiÒn göi tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ lµ do tõ th¸ng 6/1999 ®Õn nay, Côc dù tr÷ liªn bang Mü liªn tôc 6 lÇn t¨ng l·i suÊt chñ d¹o khiÕn thÞ tr­êng tiÒn tÖ thÕ giíi biÕn ®éng m¹nh; NHT¦ Ch©u ¢u cïng lóc còng t¨ng møc l·i suÊt chñ ®¹o lªn 0,5%, ®­a l·i suÊt t¸i cÊp vèn lªn 4,25%; gÇn ®©y NHT¦ Trung Quèc còng ®· n©ng l·i suÊt tiÒn göi tõ 4,4375% lªn 5%. Trong khi ®ã l·i suÊt huy ®éng ngo¹i tÖ ë n­íc ta l¹i thÊp h¬n ®¸ng kÓ so víi l·i suÊt thÞ tr­êng thÕ giíi , møc chªnh lÖch l·i suÊt kho¶ng 1,5%-2%/n¨m. §iÒu nµy ®· g©y søc Ðp lín ®èi víi mÆt b»ng l·i suÊt trong n­íc lµm cho viÖc ®Çu t­ t¹i n­íc ngoµi ®èi víi c¸c ng©n hµng trë nªn v« cïng hÊp dÉn. Lo¹i kinh doanh chªnh lÖch l·i suÊt nµy kh«ng t¹o ra rñi ro cho c¸c ng©n hµng mµ vÉn hîp ph¸p, nã dÉn ®Õn hiÖn thùc lµ c¸c ng©n hµng huy ®éng ngo¹i tÖ ®Ó ®­a ra n­íc ngoµi göi , trong khi dù tr÷ ngo¹i tÖ quèc gia l¹i ®ang khan hiÕm cho c¸c kho¶n ®Çu t­ ph¸t triÓn ®Êt n­íc. MÆt kh¸c, l·i suÊt cña USD t¨ng kÐo theo l·i suÊt trªn thÞ tr­êng thÕ giíi t¨ng h¬n l·i suÊt trong n­íc g©y cho ViÖt nam mét ¸p lùc ph¸ gi¸ ®ång tiÒn ®Ó cã thÓ c¹nh tranh xuÊt khÈu víi c¸c n­íc kh¸c. Th­ ba, viÖc x¸c ®Þnh tû gi¸ thùc cña ®ång ViÖt Nam so víi ngo¹i tÖ, víi chñ tÖ chÝnh lµ USD, l©u nay c¸c chÝnh giíi kinh tÕ -tµi chÝnh n­íc ta cã ®Ò cËp tíi, nh­ng vÉn gÆp bÕ t¾c vÒ cø liÖu kinh tÕ , gi¸ c¶ vµ c¶ ph­¬ng ph¸p luËn tÝnh to¸n...N­íc ta t×nh tr¹ng mÊt c©n b»ng tû gi¸ hèi ®o¸i lµ th­êng xuyªn x¶y ra. ViÖc thiÕt lËp mét tû gi¸ hèi ®o¸i sai lÖch so víi møc c©n b»ng vèn cã cña nã ®· ph¶i tr¶ b»ng mét chi phÝ x· héi kh¸ lín nh­ sù mÊt æn ®Þnh kinh tÕ, thÊt nghiÖp gia t¨ng... §Ó hiÓu râ vÒ sù c©n b»ng tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tr­íc hÕt ta ph¶i hiÓu tû gi¸ hèi ®o¸i thùc ®­îc gäi lµ c©n b»ng khi t¹i ®ã møc gi¸ t­¬ng ®èi cña hµng ho¸ mËu dÞch vµ c¸c hµng ho¸phi mËu dÞch mang l¹i sù c©n b»ng ®ång thêi ë c¶ khu vùc kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ kinh tÕ trong n­íc cña mét nÒn khin tÕ. Tû gi¸ hèi ®o¸i thùc c©n b»ng kh«ng ph¶i lµ bÊt di bÊt dÞch. Khi cã bÊt kú biÕn sè nµo ¶nh h­ëng tíi møc c©n b»ng ®èi néi vµ møc c©n b»ng ®èi ngo¹i th× tû gi¸ nµy còng thay ®æi theo. Tû gi¸ hèi ®o¸i c©n b»ng biÕn ®éng khi nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n chi phèi thay ®æi. Thùc tÕ nµy g©y ra nhiÒu hËu qu¶ ®èi víi viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch. T¹i bÊt kú thêi ®iÓm nµo tû gi¸ hèi ®o¸i thùc ®Òu phô thuéc vµo gi¸ trÞ cña nh÷ng yÕu tè chi phèi c¬ b¶n vµ chÞu ¶nh h­ëng tõ toµn bé c¸c søc Ðp kinh tÕ vÜ m« nh­ cung tiÒn tÖ qu¸ møc cÇu, th©m hôt tµi chÝnh... Lµm thÕ nµo ®Ó c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, ®iÒu hµnh tû gi¸ cã thÓ ®èi phã víi t×nh tr¹ng mÊt c©n b»ng tû gi¸ hèi ®o¸i? Víi t×nh tr¹ng mÊt c©n b»ng do c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«, mét b­íc ®i cã thÓ ph¶i lo¹i trõ sù m©u thuÉn gi÷a chÝnh s¸ch vÜ m« vµ tû gi¸ hèi ®o¸i. Ngay c¶ khi nh÷ng chÝnh s¸ch g©y mÊt c©n b»ng ®­îc kiÓm so¸t, tû gi¸ hèi ®o¸i thùc vÉn kh¸c biÖt víi tû gi¸ c©n b»ng. VÊn ®Ò lµ lµm thÕ nµo ®Ó tû gi¸ hèi ®o¸i thùc quay trë l¹i gi¸ trÞ c©n b»ng. Trong nhiÒu tr­êng hîp mÊt c©n b»ng tû gi¸ hèi ®o¸i thùc sÏ cã d¹ng ®ång tiÒn bÞ ®Þnh gi¸ cao qu¸ møc vµ mÊt kh¶ n¨ng c¹nh tranh quèc tÕ. NÕu tû gi¸ hèi ®o¸i danh nghÜa cè ®Þnh , viÖc quay trë l¹i víi møc c©n b»ng chØ cã thÓ thùc hiÖn b»ng c¸ch gi¶m møc gi¸ trong n­íc cña hangf ho¸ phi mËu dÞch. §iÒu nµy rÊt khã thùc hiÖn trong thêi gian ng¾n, chÝnh v× vËy mµ t×nh tr¹ng mÊt c©n b»ng sÏ kÐo dµi cïng víi nh÷ng t¸c h¹i cña nã. Nh÷ng t¸c h¹i nµy nhanh chãng gia t¨ng khi chÝnh s¸ch gi¸ c¶ vµ tiÒn l­¬ng kh«ng linh ho¹t. KÕt qu¶ lµ t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp t¨ng lªn ®ång thêi víi sù thu hÑp s¶n l­îng ®Çu ra. Thø t­, hiÖn nay chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc lµ n©ng tû gi¸ lªn lµm ®ång tiÒn ViÖt Nam mÊt gi¸ nh»m môc ®Ých khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, kÝch thÝch ®Çu t­, h¹n chÕ nhËp khÈu, nhÊt lµ hµng tiªu dïng. Nh­ng ai còng biÕt r»ng nhËp khÈu n­íc ta cßn ph¶i ®¸p øng nhu cÇu trªn 65% cña s¶n xuÊt, l­u th«ng trong nÒn kinh tÕ . §èi víi gi¸ hµng nhËp b»ng ®ång tiÒn hiÖn nay ®· lµ mét th¸ch thøc cho rÊt nhiÒu s¶n phÈm ViÖt Nam, võa c¶ trong néi tiªu, võa trªn thÞ tr­êng h­íng ngo¹i. Ngay trong viÖc nhËp siªu cña nÒn kinh tÕ còng ®ang cã nhiÒu yÕu tè chi phèi, tû gi¸ tuy cã t¸c ®éng ®iÒu chØnh kim ng¹ch nhËp khÈu, nh­ng yªu cÇu ®¶m b¶o c¸c c©n ®èi cña nÒn kinh tÕ l¹i cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh h¬n hÕt. Thø n¨m, trong c¬ chÕ tû gi¸ thÞ tr­êng ®­îc x¸c lËp ë n­íc ta theo nguyªn t¾c “mét tû gi¸’’ lu«n lu«n gÆp ®èi kh¸ng gi÷a c¸c lîi Ých. Gi¶i quyÕt hµi hoµ lµ hÕt søc khã. ChÝnh v× vËy mµ ®· tõng cã ý kiÕn ®Ò nghÞ Nhµ n­íc cho ¸p dông chÕ ®é trî cÊp tû gi¸ ®èi víi xuÊt khÈu, kiÒu hèi vµ c¸c nguån thu ngo¹i tÖ cña d©n c­ ViÖt Nam, cßn ®èi víi ®èi t­îng “ng­êi kh«ng c­ tró’’ th× tû gi¸ hiÖn hµnh lµ thÝch hîp, ®¶m b¶o lîi Ých quèc gia trong trao ®æi ngang gi¸ quèc tÕ. Nh­ng lµm nh­ vËy, th× v« h×nh chung chóng ta l¹i ®i theo con ®­êng cò cña thêi “®a gi¸’’ ,”®a tû gi¸” , cã khi lîi bÊt cËp h¹i ,xÐt trªn b×nh diÖn vÜ m« toµn côc, v× ®iÒu ®ã sÏ kh«ng phï hîp víi con ®­êng nhÊt qu¸n cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta trong c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i theo h­íng më cöa, héi nhËp vµo tiÕn tr×nh khu vùc ho¸, toµn cÇu ho¸. Thø s¸u, viÖc bá h¼n Ên ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i danh nghÜa sÏ ®­a ®Õn khã kh¨n nhÊt ®Þnh trong dù b¸o mét sè c©n ®èi lín cña nÒn kinh tÐ nh­: c¸n c©n vay, tr¶ nî n­íc ngoµi, c¸n c©n thanh to¸n v·ng lai, tæng cung, tæng cÇu tiÒn tÖ cña nÒn kinh tÕ, thu chi ng©n s¸ch... §Æc biÖt lµ sÏ khã tÝnh to¸n c¸c møc l·i suÊt danh nghÜa, trong khi chÝnh s¸ch l·i suÊt rÊt cÇn æn ®Þnh lóc nµy ®Ó khuyÕn khÝch ®Çu t­. Thø b¶y, kh«ng nªn më réng biªn ®é giao dÞch tû gi¸, tøc lµ qu¸ Ø l¹i vµo biªn ®é tû gi¸, thay cho viÖc ®iÒu chØnh hîp lý tû gi¸ chÝnh thøc sÏ khiÕn viÖc ®iÒu hµnh cña NHNN cøng nh¾c vÒ kü thuËt vµ Ýt cã t¸c dông khi t×nh h×nh tiÒn tÖ bÊt æn, buéc NHNN th­êng xuyªn ph¶i ®iÒu chØnh biªn ®é nµy. §iÒu nµy v« h×nh chung t¹o kÏ hë lîi dông cho c¸c lùc l­îng thÞ tr­êng. C¸c ng©n hµng ®ua nhau giao dÞch theo tû gi¸ s¸t trÇn mµ NHNN khã kiÓm so¸t tr¹ng th¸i ngo¹i hèi cña hä. H¬n n÷a c¸c nguån ngo¹i tÖ trong vµ ngoµi luång chÝnh thøc th­êng xuyªn hoµ trén nhau, ®Çu c¬ chªnh lÖch tû gi¸ kiÕm lêi n¶y sinh. §µnh r»ng më réng biªn ®é giao dÞch lµ ®Ó t×m ra mét tû gi¸ phï hîp ph¶n ¸nh ®óng h¬n thÞ tr­êng vµ quy luËt cung cÇu song sù ®iÒu chØnh b»ng viÖc më réng biªn ®é qu¸ lín sÏ t¹o có sèc t©m lý khoong tÝch cùc cña ng­êi d©n ®èi víi chÝnh s¸ch tû gi¸ cña Nhµ n­íc. Ch¼ng h¹n, vµo quÝ IV/1997, tû gi¸ c«ng bè cña NHNN suèt h¬n 1 n¨m lµ 11170-11175 VN§/USD, víi biªn ®é ®­îc phÐp lµ 10% th× tû gi¸ giao dÞch th­êng xuyªn cña thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng lµ 11175 VN§ * 1,1 =12292-12293 VN§. Chªnh lÖch thÊp tíi kho¶ng 7-8% so víi tû gi¸ thùc tÕ thÞ tr­êng (®· vät lªn møc trªn 13000 VN§/USD tõ th¸ng 11/1997). C¸c hiÖn t­îng ®Çu c¬, g¨m gi÷ ngo¹i tÖ, g©y c¨ng th¼ng gi¶ t¹o cung cÇu ngo¹i tÖ, lµm phøc t¹p ho¸ qu¶n lý ngo¹i hèi cña Nhµ n­íc, phÇn nµo cã nguyªn nh©n tõ sù bÊt cËp cña c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ hèi ®o¸i ch­a thÝch øng víi hiÑen tr¹ng VN§ ë xu h­íng bÞ ®¸nh gi¸ cao qu¸ møc. MÆt kh¸c NHNN th«ng qua tû gi¸ chÝnh thøc thÊp vµ biªn ®é khèng chÕ 10% ®· buéc c¸c NH th­¬ng m¹i ph¶i giao dÞch víi tû gi¸ ë møc tèi ®a s¸t trÇn mµ vÉn thÊp h¬n 10% so víi thùc tÕ. Sù bÊt hîp lý nµy chØ gi¶i quyÕt b»ng c¸ch ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i danh nghÜa, chø níi réng thªm n÷a biªn ®é giao dÞch tû gi¸ lµ hÕt søc nguy hiÓm. Kinh nghiÖm Th¸i Lan sau khi më biªn ®é giao dÞch lªn 25%( kho¶ng tr­íc 1/7/1997) ®· nhanh chãng r¬i vµo ho¶ng lo¹n hèi ®o¸i thùc khiÕn NHT¦ n­íc nµy tiªu tèn gÇn 12 tû USD ®Ó can thiÖp duy tr× biªn ®é kh«ng ®em l¹i kÕt qu¶. Ý thøc ®­îc hiÓm ho¹ ®ã NHNN ViÖt Nam ®· thu hÑp biªn ®é tõ 10% xuèng 7% n¨m 1998. Mét nguyªn nh©n n÷a kh«ng nªn l¹m dông qu¸ biªn ®é dao ®éng tû gi¸ ®Ó ®iÒu chØnh, kiÓm so¸t thÞ tr­êng ngo¹i tÖ v× thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng ch­a ph¸t triÓn hoµn h¶o, ch­a ph¶n ¸nh ®­îc toµn bé quan hÖ cung cÇu ngo¹i tÖ cña ®Êt n­íc, nªn b¶n th©n liÒu l­îng dù tr÷ bá ra ®Ó can thiÖp hÕt søc h¹n hÑp cña NHNN nh»m kiÓm so¸t dao ®éng cña tû gi¸ còng chØ cã t¸c dông trong ph¹m vi hÑp t­¬ng øng. Theo ®ã , xÐt c¶ vÒ møc ®é lÉn quy m« vËn hµnh th× c¬ chÕ ®iÒu hµnh míi vÉn cßn ®é cøng nh¾c kh¸ cao. Thø t¸m, chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ (trong ®ã cã chÝnh s¸ch tû gi¸ ) kh«ng æn ®Þnh lu«n thay ®æi ,kh«ng phï hîp víi thùc tiÔn vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ; do n­íc ta lµ n­íc ®ang ph¸t triÓn nªn cã nh÷ng nhiÖm vô chång chÊt, cã nh÷ng môc tiªu m©u thuÉn nhau. VÊn ®Ò lµ ®Þnh h­íng theo môc tiªu chÝnh, v× môc tiªu dµi h¹n nªn chÝnh s¸ch tû gi¸ còng cã phÇn ®Þnh h­íng theo chñ quan, bÞ ¸p ®Æt lµm cho ho¹t ®éng kh«ng cã hiÖu qu¶. Thø chÝn, hai n¨m trë l¹i ®©y, ViÖt Nam thùc hiÖn ph¸ gi¸ ®ång tiÒn ®Ó t¨ng sù c¹nh tranh hµng ho¸ xuÊt khÈu víi c¸c n­íc kh¸c. nh­ng biÖn ph¸p nµy kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ mÊy v× nã kh«ng cã sù kÕt hîp phï hîp víi chÝnh s¸ch vÜ m« kh¸c, nã m©u thuÉn víi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ. V× Nhµ n­íc thùc hiÖn song song víi viÖc më réng tÝn dông ng©n hµng, t¨ng tiÒn l­¬ng...®Ó kÝch cÇu. NÕu quèc gia thùc hiÖn ph¸ gi¸ vµo thêi ®iÓm tû gi¸ hèi ®o¸i thùc ®ang trong t×nh tr¹ng ®Þnh gi¸ qu¸ cao th× viÖc ph¸ gi¸ sÏ hiÖu qu¶ trong viÖc lÊy l¹i møc c©n b»ng tû gi¸ hèi ®o¸i. NÕu viÖc ph¸ gi¸ danh nghÜa ®­îc thùc hiÖn ®ång thêi víi c¸c chÝnh s¸ch th¾t chÆt tiÒn tÖ vµ tµi chÝnh kh«ng ®i ®«i víi chØ sè tiÒn l­¬ng th× ch¾c ch¾n sÏ ®¹t ®­îc sô gi¶m gi¸ tiÒn thùc tÕ vµ khiÕn cho tû gi¸ hèi ®o¸i thùc trë vÒ víi møc c©n b»ng . Nh÷ng nh­îc ®iÓm trªn bao gåm c¶ kh¸ch quan vµ chñ quan ®Òu n¸y sinh trong thêi kú n­íc ta x©y dùng kinh tÕ theo ®Þnh h­íng XHCN . Nh÷ng h¹n chÕ nµy ®ßi hái c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch c©n nh¾c, ®­a ra biÖn ph¸p kh¾c phôc mµ kh«ng ®i ng­îc víi môc tiªu chÝnh cña §¶ng vµ Nhµ n 2. Mét sè nh÷ng biÖn ph¸p ®iÒu chØnh c¬ chÕ tû gi¸ cho phï hîp víi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ChÝnh s¸ch tû gi¸ ®­îc x¸c ®Þnh lµ mét bé phËn cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ (tr­íc th¸ng 2/1999 ViÖt Nam duy tr× mét c¬ chÕ tû gi¸ Ên ®Þnh cã ®iÒu chØnh nªn chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i ®­îc coi lµ mét c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, nh­ng tõ th¸ng 2/1999 c¬ chÕ tû gi¸ linh ho¹t cã ®iÒu tiÕt ra ®êi, vµ nh­ vËy tû gi¸ hèi ®o¸i kh«ng thÓ coi lµ mét c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ mµ lµ mét môc tiªu trung gian quan träng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ). Nã cã nhiÖm vô ®¶m b¶o æn ®Þnh tiÒn tÖ, kiÒm chÕ l¹m ph¸t, gãp phÇn t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë møc ®é cao, bÒn v÷ng. Víi t­ c¸ch lµ mét chÝnh s¸ch nªn chÝnh s¸ch tû gi¸ ph¶i h­íng vµo thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu cã tÝnh ®Æc thï cña m×nh: æn ®Þnh tû gi¸ dùa trªn mèi t­¬ng quan cung cÇu trªn thÞ tr­êng ®Ó khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, kiÓm so¸t nhËp khÈu, c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ vµ t¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ. Tõng b­íc n©ng cao uy tÝn ®ång tiÒn ViÖt Nam; ®ång thêi t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó ®ång tiÒn ViÖt Nam trë thµnh ®ång tiÒn chuyÓn ®æi. Phèi hîp chÆt chÏ víi chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®« la ho¸ trong nÒn kinh tÕ. Tõ c¸c môc tiªu trªn ®ßi hái chÝnh s¸ch tû gi¸ ph¶i ®­îc x©y dùng dùa trªn c¸c quan ®iÓm : + ChÝnh s¸ch tû gi¸ ph¶i h­íng vµo xö lý vµ ®iÒu hµnh tû gi¸ theo ®óng b¶n chÊt vèn cã cña nã -lµ mét c¬ chÕ gi¸ thÞ tr­êng. Mét khi ®· xem ngo¹i tÖ lµ mét hµng ho¸ ®Æc biÖt còng ph¶i vËn hµnh theo quy luËt cña gi¸ c¶ thÞ tr­êng vµ viÖc ®iÒu chØnh tû gi¸ ph¶i dùa vµo quan hÖ cung cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng vµ c¸c nh©n tè t¸c ®éng lªn nã. Theo quy luËt cña gi¸ c¶, trong qu¸ tr×nh vËn ®éng tû gi¸ còng cã thÓ hoµn toµn t¸ch rêi gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn, nh­ng v× tû gi¸ lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò trung t©m vµ nh¹y c¶m nhÊt cña ®êi sèng kinh tÕ x· héi, nÕu sù t¸ch rêi ®ã v­ît qu¸ biªn ®é cho phÐp nµo ®ã th× lËp tøc t¸c ®éng ®Õn c¸c lo¹i gi¸ c¶ kh¸c trªn thÞ tr­êng bao gåm thÞ tr­êng hµng ho¸ tiªu dïng, thÞ tr­êng tÝn dông, thÞ tr­êng ngo¹i hèi. Nãi c¸ch kh¸c, mét sù bÊt æn cña tû gi¸ ch¾c ch¾n g©y ra nhiÒu tai h¹i cho nÒn kinh tÕ. ChÝnh v× lÏ ®ã, trong ®iÒu hµnh tû gi¸ môc tiªu æn ®Þnh cña tû gi¸ lu«n ph¶i ®­îc ­u tiªn hµng ®Çu. + ChÝnh s¸ch tû gi¸ ph¶i hç trî tèt nhÊt cho chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu ®Ó c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n, t¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ. Tû gi¸ lµ träng t©m ®èi víi sù vËn hµnh cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng më cöa vµ cã ¶nh h­ëng réng kh¾p ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi bªn ngoµi, ®Õn t×nh tr¹ng c¸n c©n thanh to¸n vµ møc dù tr÷ ngo¹i tÖ quèc gia. Mét sù thiÕu hôt c¸n c©n thanh to¸n do tû gi¸ g©y ra ch¾c ch¾n sÏ kÐo theo sù bÊt æn vÒ tiÒn tÖ vµ lµm gi¶m m¹nh l­îng dù tr÷ ngo¹i tÖ quèc gia. TÊt c¶ sÏ t¹o thµnh vßng xo¸y cuèn nÒn kinh tÕ vµo c¸c cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh. + ChÝnh s¸ch tû gi¸ kh«ng ®­îc t¸ch rêi sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc. Trong bèi c¶nh quèc tÕ ho¸, toµn cÇu ho¸ ngµy cµng gia t¨ng sù vËn hµnh cña tû gi¸ ph¶i n»m trong tÇm qu¶n lý cña Nhµ n­íc. Nhµ n­íc ph¶i biÕt huy ®éng søc m¹nh quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, ®ång thêi ph¶i cã kinh nghiÑm nh×n xa tr«ng réng, t×m c¸ch tiÕp cËn, ®iÒu chØnh tû gi¸ linh ho¹t kÞp thêi theo nh÷ng biÕn ®éng trong vµ ngoµi n­íc sao cho gi÷ ®­îc tû gi¸ trong mèi quan hÖ hµi hoµ víi l·i suÊt, dù tr÷ ngo¹i tÖ, c¸n c©n thanh to¸n, t¨ng tr­ëng kinh tÕ, th©m hôt ng©n s¸ch vµ duy tr× chóng theo h­íng tÝch cùc. Trªn c¬ së qu¸n triÖt c¸c quan ®iÓm trªn cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông hµng lo¹t c¸c biÖn ph¸p sau ®©y trong ®æi míi chÝnh schs tû gi¸ phï hîp víi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. - Lùa chän chÕ ®é tû gi¸ th¶ næi cã sù qu¶n lý, ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc vµ thÝch hîp víi tiÕn tr×nh ®æi míi nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay. V× chÕ ®é tû gi¸ ®ã cho phÐp chóng ta thùc hiÖn mét chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®éc lËp vµ nã võa theo quy luËt cung cÇu thÞ tr­êng, võa ph¸t huy vai trß qu¶n lý, ®iÒu tiÕt linh ho¹t cña Nhµ n­íc ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu, yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ. - §æi míi c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ theo h­íng tù do ho¸ dÇn. ViÖc tù do ho¸ dÇn c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ cÇn ph¶i cã nh÷ng b­íc ®i thÝch hîp. Tr­íc m¾t, trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng ch­a æn ®Þnh, thÞ tr­êng hèi ®o¸i míi ®ang h­íng tíi hoµn thiÖn, thÞ tr­êng néi tÖ ch­a thùc sù ph¸t triÓn, thÞ tr­êng chøng kho¸n míi ®ang ë giai ®o¹n ®Çu, viÖc tiÕp tôc duy tr× c¬ chÕ tû gi¸ nh­ hiÖn nay lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Tû gi¸ chÝnh thøc vµ biªn ®é giao dÞch vÉn lµ mét môc tiªu trung gian ®Ó ®iÒu tiÕt vµ kiÓm so¸t tû gi¸ rÊt hiÖu qu¶ vµ phï hîp víi thùc lùc cña NHNN . - Cñng cè vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng-mét c¬ së h¹ tÇng rÊt quan träng ®Ó NHNN can thiÖp vµ ®iÒu chØnh tû gi¸. Lµ mét bé phËn quan träng cña thi tr­êng tiÒn tÖ, thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng ph¶i ho¹t ®éng th«ng suèt, liªn tôc kh«ng bÞ giíi h¹n bëi kh«ng gian vµ thêi gian ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng trong ho¹t ®éng mua b¸n ngo¹i tÖ, qua ®ã gi¶i quyÕt nhanh chãng nhu cÇu thanh to¸n ngo¹i tÖ cho c¸c doanh nghiÖp. §ång thêi cã c¬ chÕ rµng buéc c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tÝn dông tham gia trªn thÞ tr­êng thÊy râ hÕt tr¸ch nhiÖm còng nh­ nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña m×nh ®Ó x©y dùng mét m« h×nh thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng hoµn thiÖn, ®iÒu tiÕt can thiÖp mua, b¸n ngo¹i tÖ nh»m c©n ®èi cung cÇu vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tû gi¸ theo ®óng ®Þnh h­íng cña Nhµ n­íc. - Cñng cè vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng néi tÖ liªn ng©n hµng víi ®Çy ®ñ c¸c nghiÖp vô ho¹t ®éng cña nã ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho NHNN phèi hîp, ®iÒu hoµ gi÷a hai khu vùc thÞ tr­êng ngo¹i tÖ vµ thÞ tr­êng néi tÖ mét c¸ch th«ng suèt. - N©ng cao dù tr÷ ngo¹i tÖ cña Nhµ n­íc t­¬ng xøng nhÞp ®é t¨ng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu vµ khèi l­oùng ngo¹i tÖ ®ang cã trªn thÞ tr­êng ë n­íc ta. TËp trung qu¶n lý dù tr÷ ngo¹i tÖ vµo mét ®Çu mèi trung t©m lµ NHNN. Ngo¹i tÖ cña kho b¹c Nhµ n­íc cã ®­îc còng ph¶i b¸n ngay cho NHNN vµ khi cÇn sö dông th× mua l¹i ë NHNN. - X¸c ®Þnh ®­îc mét c¬ cÊu dù tr÷ ngo¹i tÖ hîp lý trªn c¬ së ®a d¹ng ho¸ ræ ngo¹i tÖ m¹nh ®Ó lµm c¨n cø cho viÖc Ên ®Þnh tû gi¸ ®ång ViÖt Nam chø kh«ng nªn neo gi÷ ®ång ViÖt Nam vµo ®ång USD. Víi c¬ cÊu ngo¹i tÖ ®a d¹ng, Nhµ n­íc võa chñ ®éng linh ho¹t trong viÖc bè trÝ cã lîi nhÊt c¸c ph­¬ng tiÖn thanh to¸n quèc tÕ, c©n ®èi c¬ cÊu c¸c kho¶n nî cã liªn quan tíi c¸c luång dÞch chuyÓn ngo¹i tÖ tõ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ trùc tiÕp, võa ph©n t¸n ®­îc rñi ro vÒ tû gi¸, gi¶m thiÓu sù phô thuéc vµo USD. - Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c c«ng ty xuÊt nhËp khÈu ®a d¹ng ho¸ c¬ cÊu tiÒn tÖ trong giao dÞch th­¬ng m¹i quèc tÕ ®Ó n©ng cao sù c©n ®èi gi÷a luång cung vµ cÇu ngo¹i tÖ, qua ®ã gãp phÇn ®a d¹ng ho¸ tiÒn tÖ cña nÒn kinh tÕ mét c¸ch c©n ®èi h¬n. - ChuÈn x¸c ho¸ c¸c chØ sè kinh tÕ vÜ m« nh­: l¹m ph¸t, l·i suÊt, thùc tr¹ng c¸n c©n thanh to¸n, nî n­íc ngoµi ®Ó gióp cho Nhµ n­íc lùa chän ph­¬ng ¸n ®iÒu chØnh tû gi¸ cã hiÖu qu¶ h¬n. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch thÆng d­ hay tèi thiÓu lµ th¨ng b»ng trong c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ b»ng c¸ch ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, sö dông tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ c¸c nguån ngo¹i tÖ. KiÓm so¸t vµ h¹ thÊp tû lÖ l¹m ph¸t ®Ó æn ®Þnh gi¸ c¶ vµ n©ng cao søc mua ®èi néi cña ®ång tiÒn, t¹o sù t¸c ®éng ng­îc l¹i ®èi víi tû gi¸ hèi ®o¸i. Cã chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông thÝch hîp ®Ó thu hót c¸c kho¶n tiÕt kiÖm vµ ®Çu t­, kÓ c¶ b»ng nguån ngo¹i tÖ tõ ngoµi vµo, ®ång thêi h¹n chÕ viÖc s¨n lïng ngo¹i tÖ vµ vµng b¹c. T¹o quü dù tr÷ ngo¹i hèi ®Ó can thiÖp thÞ tr­êng hèi ®o¸i khi cÇn thiÕt. Tuy nhiªn trong ®iÒu kiÖn l¹m ph¸t kh«ng thÓ khèng chÕ ®­îc, th× ®Ó tû gi¸ tr­ît dÇn, h¬n lµ tung hÕt dù tr÷ ngo¹i tÖ ra can thiÖp. - Thùc hiÖn chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi nghiªm ngÆt. Ng©n hµng Nhµ n­íc x©y dùng quy chÕ th«ng tin, thèng kª, hÖ thèng ho¸ kÞp thêi sè liÖu luång ngo¹i tÖ ra, vµo trong n­íc, tõ ®ã dù b¸o vÒ quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng ®Ó lµm c¨n cø ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tû gi¸ vµ quanr lý ngo¹i hèi. Qu¶n lý chÆt chÏ c¸c kho¶n vay nî n­íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ vay ng¾n h¹n. KiÓm so¸t chÆt chÏ viÖc b¶o l·nh vay tr¶ chËm cña c¸c NHTM cho c¸c ng©n hµng vay tõ n­íc ngoµi. - Tæ chøc h÷u hiÖu m¹ng l­íi thu ®æi ngo¹i tÖ cho c¸c kh¸ch hµng ra vµo ViÖt Nam. Song song víi viÖc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p trªn, NHNN ph¶i tõng b­íc ph¶i tõng b­íc ®¶m b¶o cho ®ång ViÖt Nam thùc hiÖn tèt c¸c chøc n¨ng cña m×nh. Muèn vËy ph¶i t¹o thªm nhiÒu ph­¬ng tiÖn chuyÓn t¶i gi¸ trÞ lµm ph­¬ng tiÖn l­u th«ng, thanh to¸n ®Ó gi¶m bít ¸p lùc nhu cÇu tiÒn mÆt trong l­u th«ng. C¶i c¸ch hÖ thèng thanh to¸n ,khuyÕn khÝch ng­êi d©n më tµi kho¶n sÐc c¸ nh©n vµ thanh to¸n trong hÖ thèng ng©n hµng, tïng b­íc t¨ng mÖnh gi¸ cña ®ång ViÖt Nam. TiÕp tôc khÐp dÇn chªnh lÖch gi÷a l·i suÊt cho vay ®ång ngo¹i tÖ víi l·i suÊt cho vay ®ång néi tÖ. VÒ l·i suÊt ®ång ngo¹i tÖ do tÝnh ®Æc thï cña nã lµ liªn quan ®Õn ngo¹i tÖ, thÞ tr­êng quèc tÕ, nªn viÖc xö lý nã mét mÆt ph¶i theo s¸t thÞ tr­êng quèc tÕ, nh­ng mÆt kh¸c l·i suÊt ngo¹i tÖ ph¶i cã søc hÊp dÉn ®Ó thùc hiÖt tèt chÝnh s¸ch thu hót vèn cña n­íc ta hiÖn nay. ViÖc gi¶m chªnh lÖch l·i suÊt ®ång néi tÖ vµ l·i suÊt ®ång ngo¹i tÖ kh«ng cã nghÜa lµ lµm cho chªnh lÖch nµy b»ng 0, mµ lµ gi¶m ®Õn møc mµ chªnh lÖch l·i suÊt lµ sù ph¶n ¸nh rñi ro tÝn dông vµ dù tÝnh t¨ng cña tû gi¸. Theo ®ã mét khi tû gi¸ biÕn ®éng cã chiÒu h­íng t¨ng lªn, th× NHNN cã thÓ t¨ng l·i suÊt ®Ó ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ c¸c rñi ro, vµ ng¨n chÆn ®­îc xu h­íng t¨ng tû gi¸. Víi c¸ch lµm nµy trong chõng mùc nµo ®ã gióp Nhµ n­íc cã thÓ ®iÒu chØnh tû gi¸ mµ kh«ng cÇn ph¶i hao tèn lùc l­îng dù tr÷ ngo¹i tÖ cña m×nh. KÕt luËn Xu h­íng ngµy nay lµ sù héi nhËp vµ ph¸t triÓn, khu vùc ho¸, toµn cÇu hãa, nÒn kinh tÕ mçi n­íc kh«ng cßn ë trong ph¹m vi mét quèc gia mµ ®· më réng quan hÖ víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ c¸c quan hÖ nh­: tÝn dông, ®Çu t­ quèc tÕ, th­¬ng m¹i quèc tÕ.. ®ßi hái ph¶i cã sù trao ®æi tiÒn tÖ gi÷a c¸c n­íc. ViÖc trao ®æi nµy ®­îc th«ng qua chÕ ®é tû gi¸. Nh­ vËy, tû gi¸ hèi ®o¸i lµ mét trong nh­ng nh©n tè quan träng cña chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ. Trong kinh doanh, tû gi¸ hèi ®o¸i ®­îc sö dông ®Ó mua b¸n vµ thu ®æi ngo¹i tÖ, ®©y lµ mét nghiÖp vô ®em l¹i thu nhËp tµi chÝnh ®øng thø hai sau ho¹t ®éng tÝn dông, ®­îc c¸c tæ chøc tÝn dông rÊt chó träng sö dông trong c¹nh tranh, t¨ng lîi nhuËn. Møc ®é sö dông c«ng cô tû gi¸ cña c¸c tæ chøc tÝn dông vµ qu¸ tr×nh diÔn biÕn tû gi¸ trong giao dÞch gi÷a tæ chøc tÝn dông vµ kh¸ch hµng phô thuéc vµo chÝnh s¸ch tû gi¸ vµ c¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i hèi cña NHNN trong tõng thêi kú. ViÖc linh ho¹t sö dông c«ng cô tû gi¸ chØ diÔn ra ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông ®­îc phÐp kinh doanh ngo¹i tÖ, tËp trung vµo c¸c NH th­¬ng m¹i vµ quèc doanh, NH liªn doanh. Trong thêi kú ®æi míi, ViÖt nam ¸p dông chÝnh s¸ch tû gi¸ linh ho¹t cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc lµ phï hîp vµ ®· gÆt h¸i ®­îc nh÷ng thµnh c«ng nhÊt ®Þnh, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc æn ®Þnh thÞ tr­êng ngo¹i tÖ, gãp phÇn tÝch cùc vµo nh÷ng thµnh tùu chung cña nÒn kinh tÕ. ChÝnh s¸ch tû gi¸ ®­îc h×nh thµnh trªn quan hÖ cung cÇu, ®· tõng b­íc theo s¸t thùc tÕ vµ trë nªn kh¸ch quan h¬n, linh ho¹t h¬n, gãp phÇn t¨ng c­êng sù hßa nhËp cña nÒn kinh tÕ n­íc ta vµo céng ®ång kinh tÕ thÕ giíi. Bªn c¹nh ®ã, chÝnh s¸ch tû gi¸ vÉn cßn nh÷ng nh­îc ®iÓm tån t¹i (nh­ ®· ph©n tÝch trong môc 2.2) cÇn kh¾c phôc. Tr­íc hÕt ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ®iÒu hµnh tû gi¸ thÝch hîp tõ phÝa NHNN: cÇn duy tr× vµ t¨ng dÇn l­u l­îng giao dÞch ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng liªn NH nh»m gi¶m thiÓu tèi ®a bÊt cø sù c¨ng th¼ng nµo vÒ ngo¹i tÖ gi÷a c¸c lùc l­îng tham gia thÞ tr­êng vµ bµo toµn liªn tôc quü dù tr÷ can thiÖp thÞ tr­êng cña NHNN, më réng vµ ®a d¹ng ho¸ h¬n n÷a c¸c h×nh thøc tham gia giao dÞch trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ, ®iÒu chØnh l¹i hîp lý c¸c møc giíi h¹n trÇn, tû lÖ t¨ng thªm giao dÞch kú h¹n trªn c¬ së quan hÖ cung cÇu thùc tÕ vµ xu h­íng ¸p dông h×nh thøc giao dÞch ngo¹i tÖ cã lîi vÒ mÆt chÝnh s¸ch; kiªn quyÕt duy tr× møc tû gi¸ tèi ®a cho phÐp, kiÓm so¸t, ¸p dông h×nh ph¹t nÆng nh÷ng tr­êng hîp vi ph¹m. B¶n th©n møc giíi h¹n trÇn tû gi¸ giao dÞch cho phÐp còng kh«ng nhÊt thiÕt Ên ®Þnh mét c¸ch cøng nh¾c mµ ph¶i tuú thuéc h¬n vµo ®éng th¸i cña thÞ tr­êng. Víi nh÷ng biÖn ph¸p ®­îc nªu ra ë trªn, vai trß cña tû gi¸ hèi ®o¸i sÏ trë thµnh mét môc tiªu trung gian quan träng trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña Nhµ n­íc ta. Tµi liÖu tham kh¶o Lý thuyÕt tiÒn tÖ ng©n hµng (Häc viÖn ng©n hµng, ph©n viÖn Hµ néi vµ Tp.HCM) Kinh tÕ häc vÜ m« (§¹i häc KTQD) B¸o c¸o th­êng niªn NHTW 1996-1999 Kinh tÕ quèc tÕ (§¹i häc th­¬ng m¹i) C¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, tû gi¸ hèi ®o¸i vµ c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ ®èi ngo¹i (NXB Hµ néi) Lý thuyÕt TiÒn tÖ vµ Ng©n hµng (Fedric Miskin). Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt nam vµ thÕ giíi 2000-2001, 2001 – 2002. Môc lôc PhÇn më ®Çu Néi dung PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng 1.Tû gi¸ hèi ®o¸Ý 1.1 Kh¸i niÖm 1.2 Vai trß cña tû gi¸ hèi ®o¸i 1.3 C¬ chÕ cña tû gi¸ hèi ®o¸i 1.4 C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn tû gi¸ 2.ChÝnh sach tiÒn tÖ 3.Mèi quan hÖ gi÷a tû gi¸ hèi ®o¸i víi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ PhÇn II: Thùc tr¹ng tû gi¸ trong qu¸ tr×nh ®æi míi kinh tÕ ë ViÖt Nam vµ mét sè gi¶i ph¸p ®iÒu chØnh c¬ chÕ tû gi¸. 1.Nh×n l¹i sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng tû gi¸ ë ViÖt Nam trong thêi kú ®æi míi. 2.Mét sè nh÷ng biÖn ph¸p ®iÒu chØnh c¬ chÕ tû gi¸ cho phï hîp víi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ . KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o