Đề tài Thực trạng và giải pháp để huy động và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn đầu tư của nước ngoài

( cã tiÒm n¨ng vµ triÓn väng ) cã ý nghÜa quan träng . ViÖt Nam cã nguån nh©n c«ng dåi dµo, gi¸ nh©n c«ng rÎ so víi c¸c n­íc trong khu vùc song cßn tån t¹I nhiÒu bÊt cËp: N¨ng suÊt lao ®éng thÊp do lùc l­îng qua ®µo t¹o Ýt t×nh tù tay nghÒ thÊp, thiÕu ®éi nhò kü s­ c«ng nh©n lµnh nghÒ vµ c¸n bé qu¶n lÝ cã n¨ng lùc thùc sù. C¬ cÊu lao ®éng ch­a hîp lÝ, xuÊt hiÖn vµ tån t¹I t×nh tr¹ng “ Thõa thÇy thØÕu thî” c¬ chÕ thi tuyÓn ch­a râ rµng, c«ng khai vµ phæ biÕn… Thø t¸m: chÝnh s¸ch tiÒn tÖ æn ®Þnh vµ møc ®é rñi ro tiÒn tÖ ë n­íc nhËn vèn ®Çu t­. YÕu tè ë ®©y gãp phÇn më réng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña nhµ ®Çu t­. Tû gi¸ ®ång b¶n tÖ bÞ n©ng cao hay h¹ thÊp ®Òu ¶nh h­ëng ®Õn xuÊt khÈu. Thø chÝn : Kh¶ n¨ng håi h­¬ng vèn ®Çu t­ . Vèn vµ lîi nhuËn ®­îc tù do qua biªn giíi lµ tiÒn quan träng ®Ó thu hót vèn FDI. ë mét sè n­íc thñ tôc mang ngo¹I tÖ ra n­íc ngoµI kh¸ rÇy rµ , c¶n trë ho¹t ®éng vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. ë ViÖt Nam bªn c¹nh viÖc qu¶n lÝ håi h­¬ng vèn, lîi nhuËn b»ng ngo¹I tÖ chuyÓn ra n­íc ngoµI, ë mét chõng mùc nhÊt ®Þnh chóng ta ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch h¹n chÕ nh÷ng rÇy rµ, t¹o ®IÒu kiÖn cho c¸c nhµ ®Çu t­. Thø m­êi: B¶o vÖ quyÒn së h÷u . §©y lµ yÕu tè ®Æc biÖt cã ý nghÜa lín ®èi víi nh÷ng ng­êi muèn ®Çu t­ vµo nh÷ng nghµnh cã hµm l­îng khoa häc cao vµ ph¸t triÓn n¨ng ®éng ë mét sèn­íc, lÜnh vùc nµy ®ùoc kiÓm tra gi¸m s¸t kh¸ láng lÎo, chÝnh v× vËy mµ mét sè n­íc bÞ c¸c nhµ ®Çu t­ lo¹I khái danh s¸ch c¸c n­íc cã kh¶ n¨ng nhËn vèn ®Çu t­ . Thø m­êi mét: ChÝnh s¸ch th­ong m¹i. YÕu tè nµy cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng ®èi víi vÊn ®Ò ®Çu t­ vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. H¹n ngh¹ch xuÊt khÈu thÊp vµ c¸c hµng rµo kh¸c trong lÜnh vùc xuÊt khÈu, còng cã thÓ kh«ng kÝch thÝch hÊp dÉn víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, chÝnh nh÷ng yÕu tè nµy lµm phøc t¹p cho thñ tôc xuÊt nhËp khÈu. Thø m­êi hai: chÝnh s¸ch thuÕ vµ nh÷ng ­u ®·i. Nã th­êng ®­îc ¸p dông ®Ó thu hót s¸ch nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµI. GI¶ thuÕ nhËp khÈu c«ng nghÖ, nguyªn vËt liÖu, thuÕ xuÊt, tt¨ng thuÕ nhËp thµnh phÈm; MiÔn gi¶m thuÕ thu nhËp ®èi víi c¸c vïng cã ®IÒu kiÖn khè kh¨n . Thø m­êi ba: æn ®Þnh chÞnh trÞ x· héi ë n­íc nhËn ®Çu t­ vµ trong khu vùc. §©y lµ yÕu tè kh«ng thÓ xem th­êng mçI khi bá vèn ®Çu t­ vµ rñi ro chÞnh trÞ cã thÓ g©y thiÖt haÞ lín cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµI. Ch¼ng h¹n c¸c n­íc ph¸t triÓn nh­ Mü la tinh cho thÊy, mÆc dï nguån lùc tù nhiªn cña c¸c n­íc nµy kh¸ dåi dµo nh­ng do lu«n lu«n cã nh÷ng bÊt æn vÒ chÝnh trong ®êi sèng chÞnh trÞ – x· héi nªn dßng FDI ®æ vµo c¸c n­íc nµy kh«ng æn ®Þnh. Tuy nhiªn FDI kh«ng ph¶I khi nµo vµ bÊt cø ë ®©u còng ph¸t huy t¸c ®éng tÝch cùc ®èi víi ®êi sèng kinh tÕ x· héi cña n­íc chñ nhµ. Nã chØ thÓ ph¸t huy t¸c dông tèt trong m«I tr­êng kinh tÕ, chÝnh trÞ x· héi æn ®Þnh vµ dÆc biÖt lµ nhµ n­íc biÕt sö dông vµ ph¸t huy vai trß qu¶n lý cña m×nh. NhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vµ thùc tÕ qu¸ tr×nh thu hót FDI ë n­íc ta. 4. Quan hÖ gi÷a nguån vèn trong n­íc vµ nguån vèn ®Çu t­ ngoµI n­íc. N­íc ta ®ang trong qu¸ tr×nh CNH-H§H. Vèn lµ tiÒn ®Ò quan träng cho CNH-H§H thµnh c«ng. Vèn ®Ó CNH-H§H cã hai nguån: nguån vèn trong n­íc vµ nguån vèn n­íc ngoµI. Nguån vèn trong n­íc ®­îc tÝch luü tõ néi bé nÒn kinh tÕ quèc d©n dùa trªn c¬ së s¶n xuÊt lµ lao ®éng thÆng d­ cña ng­êi lao ®éng thùc chÊt cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Con ®­êng ®Ó gi¶I quyÕt vÊn ®Ò tÝch luü vèn trong n­íc lµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi trªn c¬ së øng dông thµnh tùu khoa häc kØ thuËt, c«ng nghÖ hîp lÝ ho¸ s¶n xuÊt. ë n­íc ta hiÖn nay, ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi t¹o nªn nguån vèn cho tÝch luü tr­íc hÕt vµ chñ yÕu lµ khai th¸c sö dông tèt quü lao ®éng, tËp trung chung søc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp hµng tiªu dïng vµ s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu… Nguån vèn trong n­íc cßn phô thuéc vµo tû lÖ tiÕt kiÖm… TiÕn lªn chñ nghÜa x· héi tõ mét nÒn kinh tÕ nghÌo nµn, l¹c hËu lµm cho viÖc tÝch luü vèn tõ néi bé nÒn linh tÕ hÕt søc khã kh¨n, ®Æc biÖt trong thêi k× ®Çu. §Ó tho¸t khái vßng luÈn quÈn: v× nghÌo nªn tÝch lòy thÊp, th× t¨ng tr­ëng kinh tÕ chËmvµ khã tho¸t khái ®ãi nghÌo… CÇn ph¶i tËn dông mäi kh¶ n¨ng ®Ó thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI. §©y lµ nguån vèn cã vai trß cùc k× quan träng, kh«ng nh÷ng gióp c¸c n­íc nghÌo kh¾c phôc khã kh¨n vÒ vèn trong thêi k× ®Çu mµ cßn gãp phÇn n©ng cao t×nh ®é qu¶n lÝ c«ng nghiÖp t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng … V× thÕ tranh thñ nhuån vèn bªn ngoµI lµ mét lµ mét nh©n tè ®Èy nhanh thµnh c«ng cña sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt n­íc. Tuy nhiªn mÆt tr¸I cña nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI còng kh«ng nhá. Sö dông nhuån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI ph¶I chÊp nhËn chÞu bãc lét, tµI nguyªn bÞ khai th¸c, nî n­íc ngoµI t¨ng lªn… Do vËy kh«ng k× väng qu¸ lín nguån vèn bªn ngoµI. Sö dông nguån vèn n­íc ngoµI lÇ rÊt quan trong nh­ng ph¶I c©n nh¾c tr­íc khi lùa chän. IV.Thùc tr¹ng vµ Gi¶I ph¸p 1/ Thùc tr¹ng: VÊn ®Ò chung: a) Xu h­íng thÕ giíi: T×nh h×nh vÊn ®Ò vÒ nguån vèn ®Çu t­ trrªn thÕ giíi ®ang diÔn ra hÕt søc s«I ®éng vµ m¹nh mÏ. Trong vßng nh÷ng n¨m tiÕp theo nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI vµo Ch©u ¸ sÏ tiÕp tôc t¨ng, n¨m 2001 cã thÓ thu hót kho¶ng 123,1 tØ USD, n¨m 2005 ­íc tÝnh lªn tíi 4400 tØ USD, cao h¬n møc 5 n¨m qua ®¹t 3600 tØ USD Mü vÉn lµ mét quèc gia tiÕp nhËn FDI lín nhÊt thÕ giíi vµ chiÕm h¬n h¼n tæng nguån toµn cÇu giai ®o¹n nµy. Tuy nhiªn sè vèn FDI ®æ vµo EU vÉn v­ît Mü trong vai ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµI. Dù b¸o vèn FDI sÏ ®æ vµo c¸c n­íc h¸t triÓn lµ chñ yÕu mÆc dï c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn sÏ chiÕm tû träng lín trong tû gi¸ trÞ vèn FDI toµn cÇu tiÕp nhËn so víi nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Trong sè c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn chØ cã Trung Quèc vµ Brazin lµ mét trong 10 quèc gia tiÕp nhËn FDI lín nhÊt thÕ gi¬Ý. Cßn Nga lµ n­íc cã sù c¶i thiÖn vÞ trÝ ®¸ng kÓ, tõ vÞ trÝ th­ 31 lªn vÞ trÝ thø 23. Theo c¸c chuyªn gia n­íc mngoµI dù ®o¸n trong nh÷ng n¨m tíi ®IÒu kiÖn kinh doanh trªn toµn thÕ giíi sÏ tiÕp tôc c¶I thiÖn nhê nÒn kinh tÕ vÜ m« ngµy cµng æn ®Þnh vµ møc ®é tù do ho¸ ngµy cµng lín. Mü tiÕp tôc lµ n­íc cã nÒn kinh tÕ thÕ giíi m¹nh nhÊt thÕ giíi. Tuy nhiªn EU ®ang thu hÑp kho¶ng c¸ch víi Mü. C¸c n­íc Mü lµ tinh sÏ tiÕp tôc ®Èy m¹nh c¶I c¸ch, khu vùc cã tiÕn bé nhÊt vÒ kinh tÕ sÏ lµ §«ng ¢u. Cßn ®èi víi ViÖt nam th× nh­ thÕ nµo? Tr­íc nh÷ng xu h­íng vµ bèi c¶nh quèc tÕ phøc t¹p vµ mang tÝnh c¹nh tranh cao ®ßi hái chung ta ph¶I cã mét chiÕn l­îc tµI t×nh thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI cho thêi k× 2003-2010 ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cho thêi gian tíi. ChÝnh v× vËy viÖc xem xÐt ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ §TNN trong thêi gian qua, kÞp thêi th¸o gì nh÷ng khã kh¨n , ¸ch t¾c vµ ®­a ra nh÷ng gØ ph¸p khuyÕn khÝch thu hót §TNN vµo n­íc ta ®ang ®ùoc chiÝnh phñ quan t©m vµ chØ ®¹o. KÓ tõ khi ban hµnh LuËt §Çu t­ n­íc ngoµI t¹I ViÖt Nam t¬Ý nay ®· cã h¬n 3260 dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµI ®­îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam víi tæng sè vèn ®¨ng kÝ 44 tû USSD trong ®ã cã trªn 2600 dù ¸n cßn hiÖu lùc víi tæng sè vèn ®¨ng kÝ trªn 36tû USD .S è vèn thùc hiÖn ®Õn nay ®¹t gÇn 20tû USD b»ng 44,5% sè vèn ®¨ng kÝ trong ®ã vèn n­¬c ngoµI lµ 18tû USD. Khu vùc cã vèn FDI t¹o ra trªn 12% GDP, h¬n 34% gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. H¬n thÕ n÷a, th«ng qua §TNN chóng ta ®· tiÕp thu d­îc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, kinh nghiÖm qu¶n lÝ vµ mét sè nghµnh s¶n xuÊt míi cho nÒn kinh tÕ. NÕn tÝnh riªng 5n¨m 1996- 2000 so víi 5 n¨m tr­íc th× tæng vèn ®Çu t­ míi ®¹t 20,73 tû USD, t¨ng 27,5%. Sau mét vµI n¨m ch÷ng l¹i vµ suy gi¶m do cuéc khñng ho¶ng tµI chÝnh khu vùc, do c¹nh tranh thu hót DTNN vµ nh­ng h¹n chÕ cña m«I tr­êng ®Çu t­ , tõ n¨m 2000 §TNN ë VIÖt Nam ®· cã dÊu hiÖu phôc håi , ®Æc biÖt trong hai th¸ng ®Çu n¨m 2001 ®· cã 35 dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµI ®­îc cÊp giÊy phÐp víi t«ngr ssè vèn 71,3 triÖu USD, t¨ng 16,7% vÒ dù ¸n , t¨ng 16,1% vÒ sè vèn cïng k× 2000. Nhu vËy còng cã thÊy ®­íc dÊu hiÖu cña sù t¨ng tr­ëng §TNN t¹i ViÖt Nam. Môc tiªu. §Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 2001-2010 vµ ph­¬ng h­íng nhiÖm vô kÕ ho¹ch ph¸t triÕn kinh tÕ –xxa héi 2001-2005, khu vùc ®Çu t­ trøc tiÕp n­íc ngoµI ph¶I ph¸t triÓn æn ®Þnh h¬n, ®Æc biÖt lµ chuÊt l­îng so víi thêi k× tr­íc, ®Ó nhanh chãng c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn ho¸ ®Êt n­íc. Cô thÓ h¬n ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµI trong thêi k× 2001-2005 ph¶I ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu sau: Vèn ®¨ng kÝ cña c¸c dù ¸n cÊp giÊy phÐp míi kho¶ng 12tû USD . Vèn thùc hiÖn kho¶ng 11tû USD. §Õn n¨m 2005 ®ãng gãp kho¶ng 15% GDP, 25%tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ kho¶ng 10% tæng thu ng©n s¸ch c¶ n­íc. §Þnh h­íng. KhuyÕn khÝch m¹nh mÏ viÖc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµI vµo c¸c nghµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt khÈu, c«ng nghiÖp chÕ biÕn, c«ng nghiÖp phôc vô ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n, c¸c dù ¸n xùng dùng c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ sinh häc, dÇu khÝ, ®iÖn tö , vËt liÖu míi viÔn th«ng s¶n xuÊt ph¸t triÕn kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi vµ c¸c ngµnh mµ ViÖt Nam cã lîi thÕ c¹ngh tranh g¾n víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, t¹o thªm nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm, gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ . TiÕp tôc thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµ nh÷ng ®Þa bµn cã lîi thÕ ®Ó ph¸t huy vai trß cña c¸c vïng ®éng lùc, t¹o ®iÒu kiÖn liªn kÕt ph¸t triÓn c¸c vïng kh¸c trªn c¬ së ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh. KhuyÕn khÝch vµ dµnh c¸c ­u ®·I tèi ®a cho ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµI vµo nh÷ng vïng vµ ®Þa bµn cã ®IÒu kiÖn kinh tÕ – x· héi khã kh¨n vµ ®Èy m¹nh ®Çu t­ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng ë c¸c ®Þa bµn nµy b»ng c¸c nguån vèn kh¸c ®Ó t¹o ®IÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµI. TËp trung thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµI vµ c¸c khu c«ng ngiÖp tËp trung ®· h×nh thµnh theo quy ho¹ch ®­îc phª duyÖt. KhuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ trùc tiÐp n­íc ngoµI tõ tÊt c¶ c¸c n­íc vµ vïng l·nh thæ dÇu t­ vµo ViÖt Nam, nhÊt lµ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµI cã tiÒm n¨ng lín vÒ tµI chÝnh vµ n¾m c«ng nghÖ nguån tõ c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, tiÕp tôc thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµI æ khu vùc .Cã kÕ ho¹ch vËn ®éng c¸c tËp ®oµn, c«ng ty lín ®Çu t­ vµo ViÖt Nam, ®ång thêi chý ý ®Õn c¸c c«ng ty cã quy m« võa vµ nhá, nh­ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹I, khuyÕn khÝch t¹o ViÖt Nam ®Þnh c­ ë n­íc ngoµI ®Çu t­ vÒ ViÖt Nam. . VÊn dÒ cô thÓ. VÒ sè dù ¸n vµ sè vèn ®Çu t­. Trong h¬n 10 n¨m qua, tõ n¨m 1989-1999 ®· cã 3087 dù ¸n víi tæng sè vèn thùc hiÖn lµ: 15700triÖu USD, ®¹t tû lÖ 39.2% so víi tæng sè vèn ®¨ng kÝ. §©y lµ mét tû lÖ kh¸ cao (®ång thêi còng kh¸ cao so víi c¸c n­íc trong khu vùc: Trung Quèc 31%, Idonesia 44%, Ên ®é 18%/ theo sè liÖu thèng kª cña bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­, qu¸ tr×nh thu hót vèn vµ sè dù ¸n FDI qua c¸c n¨m trong giai ®o¹n 1989-1999 ®­îc thÓ hiÖn qua biÓu ®å sau: N¨m Sè dù ¸n Tæng vèn ®Çu t­ TriÖuUSD Tæng vèn thùc hiÖn TriÖu USD 1989 70 539 130 1990 111 569 220 1991 155 1388 221 1992 193 2271 398 1993 272 2987 1106 1994 362 4071 1952 1995 404 6616 2652 1996 501 9212 2371 1997 479 5548 3250 1998 260 4827 1900 1999 280 2000 1500 Theo nguån th«ng tin tµi chÝnh :sè 1/1/2000 Qua sè liÖu ta dÔ dµng nhËn thÊy tæng sè dù ¸n còng nh­ tæng sè vèn FDI trong giai ®o¹I 1989- 1996 t¨ng lªn víi tèc ®é rÊt nhanh1080 sè l­îng vèn ®Çu t­ thu hót ®­îc míi chØ ®¹t 539 TriiªôUSD, n¨m 1999 ®· t¨ng lªn 6616 triÖu USD vµ n¨m 19996 ®¹t møc 9212 triÖu USD. Møc b×nh qu©n hµng n¨m trong giai ®o¹n nµy lµ 50%. Quy m« trung b×nh cña còng t©­ng dÇn qua c¸c n¨m. tõ 3,5 triÖu USD thêi kú 1988 ®Õn n¨m 1990 t¨ng lªn 7,5 triÖu USD n¨m 1991 7,6 triÖu USD n¨m 1992 10 triÖu USD n¨m 1993 ®Õn n¨m 1994 16,38 triÖu USD n¨m 1995 vµ 2,3 triÖu USD n¨m 1996. Ngµy cµng cã nhiÒu dù ¸n cã tæng sè vèn ®Çu t­ lín nh­ dù ¸n x©y khu vùc ®« thÞ Nam th¨ng long 2,1 tØ USD khu ®« thÞ nam SµI Gßn 991 triÖu USD, dù ¸n x©y dùng c¶ng chung chuyÓn quèc tÕ Sao Mai –BÕn §×nh 637 triÖuSSD… ®IÒu ®ã cho thÊy têi kú nµy viÖc thu hót F§I cña ViÖt Nam tá ra rÊt hiÖu qu¶. Mét phÇn ®ã lµ do ViÖt Nam lµ mét thÞ tr­êng míi hÊp dÉn cña c¸c nhµ ®Çu t­ mét phÇn kh¸c lµ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ n­íc ngoµI ®óng ®¾n cña nhµ n­íc ngoµI ViÖt Nam. C¸c kho¶I ®Çu t­ nµy gãp phÇn ®¸ng kÓ trong tæng sè vèn ®Çu t­ toµn x· héi, trong t¨ng tr­ëng vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu, ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch vµ kinm ng¹ch xuÊt khÈu vµ gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm: Doanh thu cña c¸c doanh nghiÖp cã sè vèn dÇu t­ n­íc ngoµI t¨ng dÇn qua c¸c n¨m: N¨m 1990lµ 40triÖu USD, n¨m 1991 lµ 149triÖu USD, n¨m 1992 lµ 206triÖu USD… møc t¨ng tr­ëng giai ®o¹n nµy lµg 30% .Tû lÖ xuÊt khÈu trªn doanh thu kho¶ng g¬n 60% n¨m1997vµ b»ng 44% n¨m 1996, 31% cho n¨m 1995. Gi¶I quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho hµng tr¨m ngµn ng­êi. §a sè c¸c dù ¸n theo h×nh thøc kiÓu liªn doanh cã 1337 dù ¸n chiÕm 61% tæng sè dù ¸n víi sè vèn trªn 23,7 tû USD chiÕm 69% tæng sè vèn ®¨ng kÝ. §©y lµ mét ®IÓm m¹nh cña c¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµI v× c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµI còng mong muèn hîp t¸c víi ViÖt Nam . Sè dù ¸n ho¹t ®éng theo h×nh thøc 100% sè vèn n­ícc ngoµI lµ 669 dù ¸n chiÕm 30% tæng sè dù ¸n , víi sè vèn 6,48tû USD. Sè dù ¸n ho¹t ®éng theo h×nh theo hîp t¸c kinh doanh trªn c¬ së hîp ®ång rÊt thÊp: cã 145 n­íc chiÕm 7% víi sè vèn lµ 3,23 tû USD chiÕm 9,4% .Së dÜ nh­ vËy lµ do mét sè ngµnh ®Æc biÖt nh­ th¨m dß, khai th¸c dÇu khÝ, b­u chÝnh viÔn th«ng nhµ n­íc quy ®Þnh ph¶I lµm theo h×nh thøc hîp doanh. ChØ cã 3 dù ¸n ho¹t ®éng theo h×nh thøc BOT- chñ yÕu x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. NhiÒu c«ng tr×nh, dù ¸n quan träng ®· ®I vµo ho¹t ®éng, nhiÒu c«ng nghÖ ®­îc chuyÓn giao ®· t¹o ra n¨ng lùc míi cho nÒn kinh tÕ. T¸c ®éng râ nÐt. nhÊt lµ lÜnh vùc c«ng nghiÖp , khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI chiÕm 100% vÒ khai th¸c dÇu th« , l¾p r¸p « t«, s¶n xuÊt bãng ®Ìn h×nh; 45% vÒ s¶n xuÊt thÐp, 21% vÒ s¶n xuÊt v¶I ;205 vÒ s¶n suÊt bia…Theo th«ng kÕ trong giai ®o¹n 1991-1996 vèn FDI ®· thùc hÖn chiÕm 40% tæng sè vèn ®Çu t­ toµn x· héi hµng n¨m. Tû träng s¶n phÈm trong tæng GDP cña khu vùc ®Çu t­ n­íc ngoµI còng mét ngµy cµng t¨ng . N¨m 1993lµ 5,6%, n¨m 1994lµ 7,5%, n¨m 1995lµ 10%, ®Õn n¨m 1996 lµ 13%. Tuy nhiªn ®Õn sau n¨m 1996 t×nh h×nh thu hót FDI cã xu h­íng ch÷ng l¹I. NÕn nh×n vµo con sé tèng kª, sè vèn ®¨ng kÝ cña c¶ n¨m 1996 lµ 9212 triÖu USD t¨ng 39% so bv¬Ý 1995 th× cã lÏ t×nh h×nh kh¶ quan h¬n .Tuy vËy nh÷ng ai quan t©m dÕn t×nh h×nh ®Çu t­ ®Òu nhËn thÊy r»ng, nÕn kh«ng cã hai dù ¸n x©y dùng khu ®« thÞ míi víi tæng sè vèn FDI n¨m1996 sÎ chØ cßn gÇn 6 tû USD, thÇp h¬n tæng sè vèn FDI n¨m 1995. B­íc sang n¨m 1998 do tiÕp tôc bÞ ¶nh h­ëng chñ cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ khu vùc kÐo da× nªn ®Çu t­ n­íc ngoµI t¹I ViÖt Nam bÞ gi¶m sót m¹nh. Tuy vËy ph¶I nhê ®Õn chÝnh s¸ch phï hîp, tËp trung xö lÝ nh÷ng v­íng m¾c kÞp thêi nªn n¨m 1998 vÉn cã thªm 260 dù ¸n ®­îc cÊp giÊy phÐp víi tæng sè vèn lµ 4827triÖu USD. N¨m 1999 sè dù ¸n lµ 280 song tæng sè vèn chØ ®¹t 2000 triÖu USD. Nh­ vËy trong gia ®o¹n 1996-1999 sè dù ¸n ®­îc cÊp giÊy phÐp liªn tôc gi¶m, tæng sè vèn ®Çu t­ còng cã chiÒu h­íng gi¶m. VÒ c¬ cÇu vèn ®Çu t­ §©y lµ nét vÇn ®Ò cã vai trß quan träng trong viÖc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI, nã cã t¸c dông to lín ®Õn qu¸ trÝnh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ chung Theo sè liÖu thèng kª, c¬ cÊu vèn ®Çu t­ vµo ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua cã nh÷ng b­íc tiÕn râ rÖt. TÝnh ®Õn th¸ng 8-1993 nghµnh c«ng nghiÖp khai th¸c vµ kh¸ch s¹n, du lÞch thu hót tíi 40,9% tæng sè vèn ®Çu t­, th× n¨m 1998 sè vèn ®Çu t­ vµo c¸c nghµnh nµy chØ cßn 18,2% .Sè vèn ®Çu t­ vµo khu vùc s¶n xuÊt vËt chÊt vµ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng ngµy cµng t¨ng. TÝnh ®Õn n¨m 1998 ®· cã ®Õn 21,236tØ USD ®Çu t­ vµo khu vùc nµy, chiÕm 2/3 tæng sè vèn FDI ®Çu t­ vµo ViÕt Nam. NÕu tÝnh ®Õn suèt c¶ thêi k× 1989-1997 ngµnh c«ng nghiÖp cã 1977 dù ¸n víi sè vèn ®¨ng kÝ lµ 11545,3triÖu USD, thø hai lµ nghµnh kh¸ch s¹n, du lÞch cã 189 dù ¸n víi sè vèn lµ 2785,9 triÖu USD; 1527,3triÖu USD. C¬ cÊu nµy ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau: STT Ngµnh Sè dù ¸n Tæng sè vèn Tû lÖ %vèn Sè dù ¸n Tæng sè vèn Tû lÖ %vèn 1 C«ng nghiÖp chÕ biÕn 285 2328 39,6 1291 13008 40,5 2 C«ng nghiÖp khai th¸c 25 1124 19,1 79 2184 6,8 3 X©y dùng 14 16 0,3 259 8228 25,6 4 Kh¸ch s¹n vµ du lÞch 86 1276 21,8 161 3650 11,4 5 Giao th«ng vµ b­u ®IÖn 34 456 7,8 102 1465 4,6 6 N«ng –l©m nghiÖp 81 239 4,1 54 316 1,0 7 Ng­ nghiÖp 32 90 1,5 47 206 0,6 8 C¸c nghµnh kh¸c 68 336 5,8 327 3045 9,5 T«ng céng 625 5865 100 2320 32102 NÕu nh­ thêi k× ®Çu cña ngµnh s¶n xuÊt chØ chiÕm tõ 50-60% tæng sè vèn ®Çu t­ so víi n¨m 1995, nghµnh giao th«ng vËn t¶I vµ b­u ®iÖn tõng 89%, x©y dùng vµ s¶n xuÊt vËt liÖu c«ng nghiÖp t¨ng 63% trong cïng k×. §iÒu ®¸ng chó ý trong thêi gian qua ®· cã mét sè dù ¸n dÇu t­ vµo cë së h¹ tÇng. Ng­îc l¹i so v¬Ý n¨m 1995, n¨m 1996 FDI trong khu vùc kh¸ch s¹n gi¶m ®I 53%, v¨n phßng cho thuª 70% vµ tµI chÝnh nh©n hµng gi¶m 44%. Møc gi¶m cßn m¹nh h¬n n¨m 1997-1998. Sù ph©n phèi l¹I nguån vèn ®Çu t­ trong c«ng nghiÖp chøng tá c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµI ngµy cµng tin t­ëng vµo tiÕn tr×nh ®æi míi cña ViÖt Nam, kh«ng chØ ®Çu t­ vµo nh÷ng nghµnh thu håi vèn ®Çu t­ nhanh mµ hä cßn yªn t©m ®Çu t­ vµo c¸c dù ¸n ph¸t triÓn dµi h¹n. Cã ®­îc kÕt qu¶ nµy mét phÇn lµ nhê vµo viÖc ph¸t triÎn c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghÖ cao. Tuy nhiªn còng dÔ nhËn thÊy sè vèn FDI ®Çu t­ vµo c¸c nghµnh c«ng – n«ng –ng­ nghiÖp cßn qu¸ Ýt. §Õn n¨m 1998 míi cã 1629 triÖu USD chiÕm tû lÖ rÊt nhá trong tæng sè vèn FDI mÆc dï khu vùc nµy cã nhiÒu tiÒm n¨ng ®Ó khia th¸c nh­ chÕ biÕn n«ng l©m thuû s¶n. §IÒu nµy cho thÊy nh÷ng n¨m tíi khu vùc nµy cÇn tËp trung thu hót nguån vèn ®Çu t­ nhiÒu h¬n n÷a ®Ó cã thÓ tËn dông tèt h¬n c¸c nguån lùc cho ph¸t triÓn. C¬ cÊu vèn ®Çu t­ cho vïng l·nh thæ còng ®· tõng b­íc phï hîp víi quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ. Nh÷ng n¨m ®Çu c¸c nguån vèn ®Çu t­ tËp trung nhiÒu vµo c¸c tØnh phÝa nam: nh­ TP. Hå ChÝ Minh, §ång Nai, Bµ RÞa vòng tµu …th× hiÖn nay nguån FDI cã sù ph©n bè t­¬ng ®èi ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng tËp trung chñ yÕu vµo c¸c khu vùc kinh tÕ träng ®IÓm nh­ Hµ Néi – H¶I Phßng – Qu¶ng Ninh… VÒ ®èi t¸c ®Çu t­. HiÖn nay trªn thÕ giíi ®· h×nh thµnh nhiÒu c«ng ty, nhiÒu tËp ®oµn lín nh­ lµ: c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia cã tiÒm lín vÒ tµI chÝnh nh­ Sony, T«yota, Hon da, Sanyo, sam sung, Motáola, Ford cña Mü … Bªn c¹nh ®ã còng cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp võa vµ nhá cña n­íc ngoµi tham gia ®Çu t­ t¹I ViÖt Nam. §IÒu nµy còng thùc sù cÇn thiÕt v× c¸c doanh nghiÖp nµy th­êng rÊt n¨ng ®éng, thÝch øng nhanh víi nhøng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, tõ ®ã sÏ lµ c¬ së cho c¸c tËp ®oµn, c¸c c«ng ty lín nh×n nhËn ®óng h¬n m«I tr­ßng ®Çu t­, kÝch thÝch hä an t©m dÇu t­ nhiÒu h¬n n÷a vaoViÖt Nam.Theo sè liÖu thèg kª cña bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­, c¸c n­íc vµ vïng l·nh thæ cã sè vèn ®Çu t­ lín vµo ViÖt Nam ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau: N­íc vµ vïng l·nh thæ Sè dù ¸n Tû träng Tæg sè vèn ®Çu t­ (%) Tû träng (%) Singapore 181 9,4 6447 20 ®µI loan 309 16 4268 13,3 Hång c«ng 184 9,5 3734 11,6 NhËt b¶n 213 11 3500 11,4 Hµn quèc 191 9,9 3154 9,8 Ph¸p 96 5,0 1465 4,6 Malaysia 59 3,1 1370 4,3 Hoak× 70 3,6 1230 3,8 Th¸I lan 78 4,0 1109 3,4 BV. Iland 55 2,9 1089 3,2 Tæng 1436 74,4 27366 85,4 C¸c n­íc vµ vïng l·nh thæ ®øng ®Çu vÒ FDI ë ViÖtNam H×nh thøc ®Çu t­ TÝnh ®Õn n¨m 1994, c¸c h×nh thøc ®Çu tu ®· thôc hiÖn t¹I ViÖt Nam lµ: - XÝ nghiÖp liªn doanh cã 788 dù ¸n víi tæng sè vèn ®Çu t­ gÇn 7 tû USD, chiÕm 70,21% vèn ®Çu t­. - XÝ nghiÖp ®Çu t­ 100% vèn n­íc ngoµI cã 209 dù ¸n víi tæng sè vèn 1,525 tû USD, chiÕm 15,88% vèn ®Çu t­. Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh cã 84 dù ¸n víi 1,319tû USD, chiÕm 13,75% vèn ®Çu t­. NgoµI ra cã 13 dù ¸n liªn doanh cña ViÖt Nam ®Çu t­ ra n­íc ngoµI nh­ng cßn rÊt bÐ, chØ chiÕm 0,16% vèn ®Çu t­. KÕt qu¶ thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­. NÕu tÝnh tõ n¨m 1988 ®Õn hÕt n¨m 1994, vèn ®Çu t­ ®·c thùc hiÖn 3,482 triÖu USD, trong ®ã dÇu khÝ chiÕm 1,29 triÖu USD, vèn bªn VIÖt Nam chiÕm 462 triÖu USD. Nh­ vËy nÕu kh«ng tÝnh ®Çu khÝ vµ phÇn vèn cña ViÖt Nam (mµ chñ yÕu lµ ®Êt) th× vèn thùc hiÖn bªn ngoµI lµ 1,63 triÖu USD. Riªng n¨m 1994 ®¹t 140 triÖu USD, tõng 30% so víi n¨m 1993. C¸c xÝ nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI ®· t¹o ra gi¸ trÞ s¶n l­îng hµng ho¸ kho¶ng 1,5 triÖu USD (n¨m 183-1994) kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ dÞch vô thu ngo¹i tÖ ­íc tÝnh ®¹t 500 triÖu USD. B­íc sang 1995 t×nh h×nh thu hót ®Çu t­ cã chiÒu h­íng gia t¨ng .Vèn thùc hiÖn vµo quý I/ 1995 lµ 420triªô USD trong ®ã dÇu khÝ lµ 120 triÖu USD. N¡ng lùc chñ yÕu t¨ng thªm lµ do: dÇu th« 100 triÖu tÊn (cña hai më §¹i Hïng vµ Thanh long), bãng ®Ìn h×nh 1,5 triÖu chiÕc, thÐp vµ s¶n phÈm thÐp 35 v¹n tÊn, xi m¨ng 50 v¹n tÊn. Khã kh¨n vµ th¸ch thøc Sù c¹nh tranh gay g¾t trong viÖc thu hót FDI gi÷a c¸c n­íc vµ c¸c khu vùa. KÓ tõ n¨m 1995 kinh tÕ Mü, T©y ¢u vµ NhËt b¶n b¾t ®Çu phôc håi sau mét thêi gian suy tho¸I, t×nh h×nh ®ã thóc ®Èy c¸c nhµ ®Çu t­ trªn thÕ giíi dïng 70% tæng sè vèn FDI ®Çu t­ cho nh÷ng n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. PhÇn vèn cßn l¹I lµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ph©n chia vµ c¹nh tranh v¬Ý nhau. Do ®ã møc ®é c¹nh tr¹nh thu hót FDI cµng trë nªn gay g¾t, nhÊt lµ khu vùc Ch©u ¸, ë ®©y cã nh÷ng thÞ tr­êng m¬Ý næi lªn nh­ Trung quèc, Ên §é vµ Indonesia. Hµng n¨m trong tæng sè vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI ®æ vµo c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn th× Trung Quèc tiÕp nhËn, Ên §é sau nh÷ng n¨m gÇn ®©y sau nh÷ng tÝch cùc c¶I c¸ch nÒn kinh tÕ, m«I tr­êng ®Çu t­ ®­îc c¶I thiÖn nªn FDI vµo n­íc nµy cµng t¨ng nhanh .So víi ViÖt Nam th× ®ã lµ c¸c ®èi thñ rÊt m¹nh, xÐt vÒ ph­¬ng diÖn, quy m« thÞ tr­êng ®Ó tr×nh ®é c«ng nghiÖp ho¸ vµ c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch nh»m thu hót FDI. VÊn ®Ò c«ng nghÖ. C¸c c«ng ty ®a quèc gia lu«n n¾m c¸c c«ng nghÖ hiÖn ®¹I cña thÕ giíi. NÕn FDI cña hä vµo n­íc ta cµng nhiÒu th× qóa tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ còng cµng nhiÒu. TÊt c¶ quèc gia tiÕp nhËn FDI ®Òu muén nhËn c«ng nghÖ hiÖn ®¹I, nh­ng hiÖn ®¹I ®Õn ®©u cßn tuy thuéc vµo ®IÒu kiÖn cña c¸c gia së t¹I . ViÖt Nam còng nh­ mét sè n­íc ®ang ph¸t triÓn kh¸c c¶m gi¸c bao trïm lµ c¸c nhµ ®Çu t­ chØ ®­a ®Õn nh÷ng c«ng nghÖ cò vµ l¹c hËu. VÊn ®Ò thÞ tr­ßng. ThÞ tr­êng trong n­íc nãi lµ gÇn 80 triÖu d©n nh­ng søc mua kh«ng lín. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y nhiÒu mÆt hµng s¶n xuÊt ra tiªu thô rÊt khã hoÆc bÞ ø ®äng ®IÓn h×nh lµ xi m¨ng, s¾t thÐp hµng may mÆc, ®­êng… Mét sè mÆt hµng nh­ «t«, xe m¸y míi ®Çu t­ gÇn ®©y nh­ng tiªu thô chËm ®· lµm cho viÖc tiªu thô s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp gÆp nhiÒu khã kh¨n. N¨m 1996 ViÖt Nam ®· nhËp khÈu h¬n 11tû USD, phÇn lín sè hµng nhËp khÈu nµy hµng trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc. V× thÕ c¸c c«ng ty n­íc ngoµI ®Çu t­ t¹I ViÖt Nam ®ang nh»m vµo s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng mµ ViÖt Nam ph¶i nhËp khÈu. Tuy nhiªn do nhiÒu c«ng ty cña c¶ n­íc ngoµI cÇ trong n­íc ®Òu tËp trung vµo s¶n xuÊt ra c¸c mÆt hµng nµy nªn c¹nh tranh rÊt gay g¾t vµ møc tiªu thô hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp còng gi¶m, lµm cho FDI gi¶m theo. B¾t ®Çu cuéc khñng ho¶ng tµI chÝnh tiÒn tÖ Ch©u ¸ x¶y ra vµo cuèi n¨m 1997 nhiÒu nhµ kinh doanh cho r»ng ®ã lµ ®IÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ViÖt Nam thu hót FDI. Theo hä khi c¸c n­íc trong khu vùc mÊt æn ®Þnh vÒ tµI chÝnh th× ViÖt Nam sÎ Ýt rñi ro h¬n vµ cã hiÖu qu¶ h¬n. Thùc tÕ cho thÊy cuéc khñng ho¶ng tµI chÝnh kh«ng nh÷ng g©y thiÖt haÞ nÆng nÒ cho c¸c n­íc ®ã mµ cßn lµm cho dßng FDI vµo ViÖt Nam vµ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam gi¶m m¹nh. Tr­íc xu thÕ vµ nh÷ng khã kh¨n vµ th¸ch thøc mµ ViÖt nam ®· va ®ang ®èi mÆt ®ßi hái chóng ta ph¶I cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó ®Èy m¹nh thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµI t¹I VIÖt Nam. gi¶I ph¸p cô thÓ nh»m thu hót vèn ®Çu t­. 2.1) N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t­ Hoµn thiÖn c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt vÒ ®Çu t­ x©y dùng §Ó phï hîp víi nÒn kinh tÕ ®a thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­ßng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, nhµ n­íc ®· ban hµnh nhiÒu chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt ®Ó ®IÒu chØnh c¸c hµnh vi trong lÜnh vùc ®Çu t­ x©y dùng. Tuy nhiªn qu¸ tr×nh ®æi míi diÔn ra nhanh chãng vµ s©u réng lµm cho hÖ thèng ph¸p luËt vµ chÝnh s¸ch kh«ng theo kÞp, khi ¸p dông vµo thùc tÕ qu¶n lÝ ®Çu t­ x©y dùng, chóng béc lé c¸c nh­îc ®IÓm võa chång chÐo l¹I võa s¬ hë nªn dÔ bÞ lîi dông lµm thÊt tho¸t vèn ®Çu t­. Thø nhÊt, nªn giao chøc n¨ng qu¶n lÝ nhµ n­íc vÒ c«ng t¸c ®Êu thÇu cho bé x©y dùng qu¶n lÝ. V× môc tiªu ®Êu thÇu lµ lùa chän c¸c nhµ t­ vÊn, nhµ thÇu cã ®ñ n¨ng lùc vÒ tµi chÝnh, c«ng nghÖ vµ nh©n lùc ®Ó thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­ mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt.ChØ cã bé x©y dùng míi ®ñ kh¶ n¨ng xem xÐt toµn diÖn c¸c n¨ng lùc nµy,tr­íc hÕt lµ vÒ c«ng nghÖ vµ nh©n lùc, sau ®ã lµ kÜ thuËt x©y dùng còng nh­ chÊt l­îng c«ng tr×nh trong suèt qu¸ tr×nh ®Çu t­ x©y dùng. Thø hai, nªn giao cho bé x©y dùng chøc n¨ng qu¶n lÝ nhµ n­íc mét c¸ch toµn diÖn trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n vµ gi¶m bít chøc n¨ng qu¶n lÝ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc trùc thuéc nh­ hiÖn nay. Lµm nh­ vËy sÏ kh¾c phôc ®­îc nh÷ng bÊt hîp lÝ trong viÖc ban hµnh vµ qu¶n lÝ c¸c tiªu chuÈn quy ph¹m vµ ®Þnh møc kinh tÕ kÜ thuËt trong x©y dùng, gãp phÇn h¹n chÕ l·ng phÝ vµ thÊt tho¸t vèn ®Çu t­. Thø ba, giao bé x©y dùng vµ së x©y dùng qu¶n lÝ thèng nhÊt c¸c c«ng tr×nh x©y dùng trong ®« thÞ, ®Æc biÖt lµ hÖ thèng h¹ tÇng kÜ thuËt,®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng ®Çu t­ kh«ng ®ång bé nh»m h¹n chÕ nh÷ng l·ng phÝ vµ thÊt tho¸t vèn ®Çu t­. Thø t­, trªn c¬ së ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng cña c¸c bé , ngµnh trong lÜnh vùc ®Çu t­ x©y dùng,tõng b­íc thÓ chÕ ho¸ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt,tr­íc hÕt ban hµnh: luËt quy ho¹ch,luËt x©y dùng,luËt nhµ ë…®ång thêi tæ chøc l¹I bé m¸y cña ngµnh x©y dùng t¹o ®IÒu kiÖn cho ngµnh qu¶n lÝ tèt c¸c lÜnh vùc theo luËt ®Þnh. 2.2) N©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c x©y dùng chiÕn l­îc ®Çu t­ vµ kÕ ho¹ch ho¸ ®Çu t­. X©y dùng chiÕn l­îc ®Çu t­ vµ kÕ ho¹ch ho¸ ®Çu t­ nh»m c¸c môc tiªu: xo¸ bá “t×nh tr¹ng ngÉu høng”trong ®Çu t­. C¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­ véi vµng thiÕu kÕ ho¹ch, vi ph¹m c¸c quy tr×nh ®Çu t­, kh¾c phôc hiÖn t­îng võa thiÕt kÕ võa thi c«ng, ®Ó n©ng cao chÊt l­îng dù ¸n, chÊt l­îng thiÕt kÕ ®¶m b¶o ®Çu t­ cã hiÖu qu¶. Xo¸ bá t×nh tr¹ng ®Çu t­ dµn tr¶I, dÉn ®Õn dù ¸n thiÕu vèn ph¶I thi c«ng kÐo dµI, l·ng phÝ thÊt tho¸t vèn ®Çu t­ vµ lµm mÊt thêi c¬ kinh doanh. Xo¸ bá bá c¬ chÕ xin – cho, nguyªn nh©n ph¸t sinh tiªu cùc, lµm thÊt tho¸t vèn ®Çu t­, lµm h­ háng c¸n bé tham nhòng th¸I ho¸, lµm xãi mßn lßng tin cña nh©n d©n ®èi víi §¶ng ,Nhµ N­íc. B¶n chÊt cña kÕ ho¹ch ho¸ ®Çu t­ lµ dùa trªn ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña ®Êt n­íc, trªn quy ho¹ch dµI h¹n vµ ng¾n h¹n cña c¸c nghµnh dù b¸o thÞ tr­ßng tiªu thô trong vµ ngoµI n­íc ®Ó ®Þnh ra mét bøc tranh tæng thÓ cho ®Çu t­ c¶ n­íc, cña tõng vïng, tõng ®¹I bµn, dµI h¹n vµ ng¾n h¹n . Trªn c¬ së ®ã, ®Þnh ra kÕ ho¹ch ®Çu t­ 5 n¨m vµ ®Çu t­ th¸ng n¨m. C¸c kÕ ho¹ch nµy x¸c ®Þnh thêi gian cho viÖc nghiªn cøu dù ¸n, t¹o ®IÒu kiÖn cho. Nhµ n­íc kiÓm so¸t h­íng dÉn ®Çu t­ cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, kÓ c¶ ®Çu t­ n­íc ngoµI. ë lÜnh vùc nµo ®ã nÕu thÊy ®Çu t­ sÏ dÉn dÕn mÊt c©n ®èi trong tiªu thô s¶n phÈm hoÆc c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh th× Nhµ N­íc can thiÖp, kh«ng cho phÐp ®Çu t­ ®èi víi nguån vèn ®Çu t­ nµo, mµ cßn cã lîi cho x· héi. ViÖc n©ng cao chÊt l­îng x©y dùng chiÕn l­îc ®Çu t­ vµ kÕ ho¹h ho¸ ®µu t­ ®ßi hái Nhµ n­íc ph¶I qñan lÝ chÆt chÏ c¸c doanh nghiÖp liªn doanh víi n­íc ngoµI. Thùc tÕ hiÖn nay nhiÒu doanh nghiÖp liªn doanh r¬I vµo t×nh tr¹nh thua lç sau mét thêi gian ph¶Ø b¸n cæ phÇn cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµI. VÊn ®Ò nµy ®Õn mét giíi h¹n nµo ®ã, kh«ng ®¬n thuÇn lµ kinh tÕ, mµ cßn liªn quan ®Õn chÝnh trÞ, an ninh quèc gia .MÆt kh¸c còng cÇn xem l¹I vèn vay n­íc ngoµI ®Ó ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. - §Ó n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¸ nh©n ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­. Tõ tr­íc ®Õn nay, luËt ph¸p n­íc ta ch­a ®Æt ra c¸c chÕ tµI cô thÓ ®èi víi c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n khi ra thùc hiÖn cho ®Êt n­íc, trong lÜnh vùc ®­îc giao phô tr¸ch .Do ®ã trong ®Çu t­ x©y dùng , mÆc dï cã nhiÒu dù ¸n kh«ng ®¹t hiÖu qu¶, bëi c¸c ch÷ kÝ lµm nghÌo ®Êt n­íc , nh­ng vÉn kh«ng bÞ truy tr¸ch nhiÖm . §Ó tr¸nh t×nh tr¹ng nµy cÇn t¨ng tr¸ch nhiÖm cho c¸c c¬ quan vµ c¸c tæ chøc qu¶n lÝ . ViÕc ®Ò ra tr¸ch nhiÖm cña ng­êi phª duyÖt , quyÕt ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ sÏ h¹n chÕ ®­îc rÊt nhiÒu hiÖn t­îng ch¹y dù ¸n nh­ hiÖn nay vµ sù ra ®êi mét dù ¸n sÏ ®­îc thùc nghiªm tóc , chÝnh x¸c , gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t­ . --Bæ sung , hoµn thiÖn vµ qu¶n lÝ chÆt chÏ hÖ thèng quy ph¹m , ®Þnh møc kinh tÕ – kØ thuËt vµ ®¬n gi¸ trong ®Çu t­ x©y dùng Thø nhÊt , giao cho bé x©y dùng lµ c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc thèng nhÊt vµ chÞu tr¸ch nhiÖm ban hµnh c¸c quy ph¹m , tiªu chuÈn kØ thuËt vµ c¸c ®Þnh møc kihn tÕ kØ thuËt . ChÊm døt t×nh tr¹ng thiÕu thèng nhÊt vµ khã kiÓm so¸t do nhiÒu bé , ngµnh tù ban hµnh c¸c v¨n b¶n nãi trªn . Thø hai , khÈn tr­¬ng söa ®æi ban hµnh hÖ thèng quy ph¹m , tiªu chuÈn kÜ thuËt míi phï hîp víi tr×nh ®é khoa häc kÜ thuËt hiÖn nay , ®Ó tr¸nh nh÷ng bÊt cËp do l·nh phÝ trong ®Çu t­ x©y dùng . Thø ba, nhanh chãng söa ®æi vµ bæ sung hÖ thèng ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt trong x©y dùng . thùc tÕ hiÖn nay , lÜnh vùc c«ng nghiÖp n­íc ta ®· ®uæi kÞp nhiÒu n­íc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi . §· xuÊt hiÖn nhiÒu chñng lo¹I vËt liÖu x©y dùng míi , nhiÒu lo¹i xe m¸y thi c«ng hiÖn ®¹I …ë c¸c n­íc cã tr×nh ®é kÜ thuËt c«ng nghÖ nh­ n­íc ta , hä ®· ban hµnh vµ sö dông hµng ngµn ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt . 2.3) ChÊn chØnh vµ n©ng cao hiÖu lùc c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra trong ®Çu t­ x©y dùng. C«ng t¸c kiÓm tra thanh tra trong ®IÒu tra x©y dùng tõ tr­íc ®Õn nay vÉn ®­îc thùc hiÖn, nh­ng th­êng víi nh÷ng viÖc riªng lÎ vµ th­êng xö lÝ nghiªm minh, ®óng ng­êi, ®óng téi. Lùc l­îng thanh tra, kiÓm tra võa thiÕu vÒ chÊt l­îng võa yÒu vÒ chÊt l­îng nªn hiÖu lùc c«ng t¸c ch­a cao. §Ó ph¸t huy vai trß qu¶n lÝ vÜ m« cña nhµ n­íc trong nÒn kinh tªs thÞ tr­êng, c«nmg t¸c nµy cÇn ®­îc coi träng, cÇn ®­îc tiÕn hµnh h­êng xuyªn s©u réng. Thø nhÊt thanh tra kiÓm tra trong ®Çu t­ x©y dùng cÇn kÕt hîp phæ biÕn gi¶I thÝch ph¸p luËt, ®Ó ng¨n ngõa c¸c hµnh vi ph¹m luËt. §ång thêi ph¸t hiÖn nh÷ng s¬ hë trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ ®Çu t­ x©y dùng ®Ó kiÕn nghÞ c¸c cÊp cã thÈm quyÒn bæ sung, söa ®æi thay thÕ b»ng v¨n b¶n míi cho phï hîp phôc vô cho viÖc qu¶n kÝ ®Çu t­. Muèn lµm ®­îc nh­ vËy ph¶I hoµn thiÖn hÖ thèng thanh tra, kiÓm tra tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng. Ph¶I n©ng cao tr×nh ®é hiÓu biÕt ph¸p luËt cña tæ chøc kinh tÕ tiÕn hµnh ®Çu t­ x©y dùng. Ph¶I t¨ng c­êng ®µo t¹o tr×nh ®é chuyªn m«n vµ coi träng phÈm chÊt ®¹o ®øc th«ng qua qu¸ tr×nh thö th¸ch rÌn luyÖn ®éi ngò c¸n bé thanh tra, kiÓm tra. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu vèn ®Çu t­ theo vïng l·nh thæ. Ph©n bæ vèn ®Çu t­ theo vïng l·nh thæ hîp lÝ sÎ t¹o ®iªï kiÖn khai th¸c triÖt ®Ó lîi thÕ cña vïng, gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ . §Çu t­ ph¸t triÓn hîp lÝ vïng l·nh thæ, sÎ ph¸t huy tèt nh÷ng ­u viÖt cña tõng vïng. §¶m b¶o tiÖt kiÖm chi phi vËn t¶I , s¶n xuÊt ®µo t¹o ..Vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng h¸o. N©ng cao kh¶ n¨ng, tr×nh ®é chuyªn m«n hãa, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi, gãp phÇn tiÕp cËn vµ giao l­u kinh tÕ, v¨n ho¸ gi÷a c¸c vïng trong n­íc vµ quèc tÕ. MÆt kh¸c, ph©n bæ vèn ®Çu t­ hîp lÝ gi÷a c¸c vïng cßn lµ ®éng lùc m·nh mÏ gãp phÇn gi¶i quyÕt c¸c môc tiªu x· héi nh­: xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, h¹n chÕ chªnh lÖch gi÷a c¸c vïng vÒ møc sèng, h­ëng thô v¨n ho¸ , m«I tr­êng … Thêi gian qua, viÖc ®Çu t­ pgh¸t triÓn vïng l·nh thæ tuy ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ban ®Çu nh­ng do cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch phèi kÕt hîp, vÒ t­ duy vµ hµnh ®éng…nªn viÖc ph©n bæ vèn ®Çu t­ cßn mang nhiÒu yÕu tè chñ quan, b×nh qu©n chñ nghÜa. ViÖc chuyÓn dÞch h¬ cÊu vèn ®Çu t­ theo vïng l·nh thæ trong giai ®o¹n 2001 –2010 cÇn theo c¸c h­íng cô thÓ sau ®©y: Mét lµ, tËp trung ­u tiªn vèn ®µu t­ cho viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kinhtÕ kÜ thuËt cña c¸c vïng kinh tÕ träng ®IÓm, t¹o ®µ cho sù ph¸t triÓn kinhtÕ x· héi vµ khai th¸c tiÒm n¨ng s½n cã. Theo ®ã, cÇn chó träng ®Çu t­ ph¸t triÓn nh÷ng vïng cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn m¹nh mÏ nh­ vïng: §«ng Nam Bé, §ång b»ng S«ng hång, c¸c vïng tam gi¸c t¨ng tr­ëng Hai lµ, chó träng®Çu t­ nh»m h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn mét sè vïng kinh tÕ ®Æc biÖt cã c¬ s¬ h¹ tÇng kinh tÕ x· héi vµ thÞ tr­êng ph¸t triÓn lµm nh©n tè khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c vïng l©n cËn. Nh÷ng vïng nµy th­êng lµ nh÷ng vïng cã lîi thÕ ®Æc biÖt so víi c¸c vïng kh¸c vÒ tù nhiªn, khÝ hËu, thæ nh­ìng…nh­ §µ l¹t c¸c vïng cöa khÈu, c¶ng biÓn, vïng ®Êt ®á bazan… Ba lµ, §Ó thùc hiÖn CNH-H§H trªn ph¹m vi c¶ n­íc cÇn ®Çu t­ ph¸t triÓn giao th«ng, thuû lîi, ®IÖn lùc ë c¸c vïng T©y B¾c, ViÖt B¾c, T©y Nguyªn vµ miÒn trung. Bèn lµ §Ó kÕt hîp môc tiªu t¨ng tr­ëng vµ môc tiªu c«ng b»ng x· héi kh«ng chØ tËp trung ®Çu t­ vµo c¸c vïng cã ®IÒu kiÖn thuËn lîi vÒ h¹ tÇng kØ thuËt, c¸c khu vøc thµnh thÞ vµ c¸c vïng kinh tÕ träng ®IÓm mµ cÇn chó ý ®Çug t­ ph¸t triÓn vïng nói, vïng s©u vïng xa (ë T©y nguyªn vµ MiÒn nói phÝa B¾c). Do ®ã, cÇn thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®Çu t­ ­u ®·I ®èi víi c¸cc vïng nµy vµ kÕt hîp víi viÖc ph©n phèi l¹I tÝch luü tõ c¸c vïng kinh tÕ träng ®IÓm. N¨m lµ, chó träng h¬n n÷a ®Çu t­ nh»m b¶o tån vµ ph¸t triÓn nguån tµI nguyªn thiªn nhiªn s½n cã b»ng c¸ch ®Çu t­ kÕt hîp, lång ghÐp c¸c ch­¬ng tr×nh. Nh­ kÕt hîp ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo víi trång rõng… §æi míi c¬ cÊu kÜ thuËt cña vèn ®Çu t­ Theo c¬ cÊu kØ thuËt th× tæng møc vèn ®Çu t­ ®­îc ph©n thµnh ®Çu t­ x©y dùng l¾p r¸p, ®Çu t­ thiÕt bÞ c¬ b¶n kh¸c. §Ó gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t­, c¬ cÊu kÜ thuËt cña vèn ®Çu t­ cÇn ®­îc ®æi míi theo c¸c h­íng sau : Mét lµ, chÝnh s¸ch ®Çu t­ ph¶I thùc hiÖn theo h­íng ­u ®·I, ®èi víi c¸c dù ¸n cã vèn ®Çu t­ thiÕt bÞ chiÕm trªn 50%t æng møc vèn ®Çu t­ cña dù ¸n. §ång thêi thùc hiÖn ciÖc chuyÓn dÞch tõ ­ ®·I ®Çu t­ sang ­u ®·I sau ®Çu t­. Hai lµ, kh«ng phª duyÖt c¸c dù ¸n s¶n xuÊt mµ møc ®Çu t­ x©y l¾p chiÕm tØ träng trªn 50% tæng møc vèn ®Çu t­ . Ba lµ, gi¶m tû träng chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n kh¸c trong tæng møc vèn ®Çu t­ xuèng cßn 10%. §æi míi c¬ cÊu t¸I s¶n xuÊt cña vèn ®Çu t­ . Theo c¬ cÇu vèn ®Çu t­ nã ®­îc ph©n thµnh :®Çu t­ x©y dùng míi , ®Çu t­ më réng hoÆc më réng hoÆc ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ vµ ®Çu t­ x©y dùng l¹I kh«I phôc n¨ng suÊt s¶n xuÊt. Do ®ã trong giai ®o¹n tíi c¬ cÊu t¸i s¶n xuÊt cña vèn ®Çu t­ cÇn ph¶I ®æi míi, ®iÒu chØnh theo h­íng : Mét lµ, ®èi víi nh÷ng nhãm hiÖn nay ®ang chÞu sù c¹nh c¹nh gay g¾t trªn thÞ tr­êng néi ®Þa vµ thÞ tr­êng quèc tÕ th× kiªn quyÕt kh«ng ®Çu t­ x©y dùng míi c¸c c¬ së s¶n xuÊt c«ng nghÖ, thiÕt bÞ l¹c hËu. Hai lµ, ®èi víi nh÷ng dù ¸n x©y dùng míi hoÆc më réng khi cÇn thiÕt ph¶I ®¶m b¶o ®Çu t­ vµo nh÷ng thiÕt bÞ c«ng nghÖ tiªn tiÕn, kÕt hîp hµI hoµ gi÷a ®Çu t­ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. ViÖc xÐt dù ¸n ,cÇn chó ý lùa chän c¸c ph­¬ng ¸n sö dông nh÷ng thiÕt bÞ c«ng nghÖ tiªn tiÕn mét c¸ch hîp lÝ víi ph­¬ng ch©m ®I t¾t . Thø ba, thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ­u tiªn vÒ thuÕ, cïng víi ­u ®·I ®Æc biÖt cho c¸c dù ¸n thiªn vÒ ®Çu t­ ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ. Chó träng viÖc ®µo t¹o c¸n bé ®éi nh­ c«ng nh©n lµnh nghÒ, cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t nhanh, vËn dông kiÕn thøc tiªn tiÕn vµ c«ng nghÖ míi vµo thùc tiÔn. Bèn lµ, chÝnh s¸ch ®Çu t­ ph¶I h­íng vµo h¹n chÕ x©y dùng míi vµ kh«ng ®­îc tiÕn hµnh®Çu t­ ®èi víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt cña m¸y mãc thiÕt bÞ ®· cã. C¸c nguån vèn cña doanh nghiÖp ph¶I ­u tiªn cho viÖc ®Çu t­ chiÒu s©u. Muèn vËy ph¶I ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c tµi s¶n doanh nghiÖp. Thùc hiÖn khÊu hao nhanh nh÷ng TSC§ cÇn thiÕt vµ khuyÕn khÝch doanh nghiÖp nhanh chãng ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ kØ thuËt. Hoµn thiÖn chiÕn l­îc thu hót ®Çu t­ Môc tiªu thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp lµ nh»m tranh thñ nguån vèn, c«ng nghÖ vµ kinh nghiÖm qu¶n lÝ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. Kinh nghÖm cña nhiÒu n­íc cho thÊy sau mét thêi gian thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI, c¬ cÊu kinh tÕ ®· trë thµnh vÊn ®Ò cÇn gi¶I quyÕt, nÒn kinh tÕ ®· ph¸t triÓn thiÕu c©n ®èi l¹I cµng mÊt c©n ®èi thªm. Do vËy cÇn cã sù ®iªï chØnh kinh tÕ. §©y lµ viÖc lµm cã hiÖu qu¶, song cã nhiÒu khã kh¨n, bëi v× lµm nh­ vËy cÇn cã kinh tÕ ®ñ m¹nh mµ nhiÒu n­íc chñ nhµ tr­íc m¾t kh«ng cã lîi g×, thËm chÝ cßn bÞ thiÖt thßi. Do ®ã cÇn gÊp rót ®IÒu chØnh ®¶m b¶o ®Çu t­ cã träng ®IÓm, kh«ng dµn tr¶I song vÉn ®¶m b¶o c¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®aÞ ho¸. X©y dùng vµ lùa chän ®èi t¸c ®Çu t­ §©y lµ vÊn ®Ò rÊt cÇn thiÕt vµ cã tÇm quan träng ®Æc biÖt , víi chñ tr­¬ng ®a ph­¬ng ho¸. Do vËy viÖc lùa chän ®èi t¸c ph¶I qu¸n triÖt hai vÊn ®Ò: Mét lµ, ph¶I h­íng träng t©m l©u dµI vµo c«ng ty xuyªn quèc gia, song cÇn chuÈn bÞ ®IÒu kiÖn trong n­íc, nhÊt lµ cÇn cã ®èi t¸c m¹nh. §IÒu nµy ®ßi hái ph¶I x©y dùng c¸c tËp ®oµn kinh tÕ, ®ång thêi lµm tèt c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­ th«ng qua viÖc tæ chøc Form, qua c¸c héi chî triÓn l·m vµ c¸c c«ng ty t­ vÊn ®Çu t­ trong n­íc còng nh­ quèc tÕ . Hai lµ, lùa chän ®èi t¸c cho tõng nghµnh, tõng lÜnh vùc. 2.8)TiÕp tôc hoµn thiÖn ®Çu t­ n­íc ngoµI. Thñ tôc ®Çu t­ còng lµ mét vÊn ®Ò næi cém ®ang ®­îc tõng b­íc c¶I tiÕn. §Ó ®¶m b¶o tÝnh hÊp dÉn cÇn kiªn quyÕt thùc hiÖn “mét cöa” vµ quy ®Þnh chÆt chÏ thêi gian tèi ®a gi¶I quyÕt thñ tôc, h­íng s¾p tíi cÇn nhanh chãng thùc hiÖn tèi ­u ho¸ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh, rót ng¾n tèi ®a thêi gian mµ c¸c nhµ ®Çu t­ ph¶I chi phÝ cho c¸c c«ng viÖc thñ tôc. T¨ng c­êng kÕt cÊu h¹ tÇng, hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch. KÕt cÊu h¹ tÇng lµ ®IÒu kiÖn tiªn quyÕt ®èi víi thu hót ®Çu t­ FDI. V× vËy trong thêi gian tr­íc m¾t ph¶I tËp trung thÝch ®¸ng cho c«ng viÖc nµy, nhÊt lµ hÖ thèng giao th«ng, cÊp tho¸t n­íc khu ®« thÞ, hÖ thèng c«ng nghÖ phô trî. CÇn ®IÒu chØnh s¸ch ®Ó ®é khuyÕn khÝch cao nhÊt vµ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ vµo kÕt cÊu h¹ tÇng, n«ng, l©m, trung du, miÒn nói. 2.9) VÊn ®Ò b¶o vÖ m«I tr­êng. §©y lµ vÊn ®Ò rÊt lín cÇn ®­îc quan t©m tõ ®Çu, nÕu kh«ng sÏ khã kh¾c phôc hËu qu¶ kh«ng chØ trøoc m¾t mµ cßn vÒ l©u dµI .Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, Nhµ n­íc ®Çu t­ ph¶I b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«I tr­êng víi nhiÒu néi dung nhiÒu môc tiªu kinh tÕ x· héi, ý nghÜa chÝnh trÞ cña dù ¸n, ph¶I m« t¶ ®IÒu kiÖn ®Þa lÝ tù nhiªn. §IÒu ®ã g©y nhiÒu khã kh¨n cho c¸c nhµ ®Çu t­, cho nªn cÇn ®­îc quan t©m ®óng møc. 2.10) VÒ bé m¸y qu¶n lÝ ®Çu t­ n­íc ngoµI vµ ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Çu t­. +) VÒ bé m¸y qu¶n lÝ ®Çu t­ n­íc ngoµI CÇn nhanh chãng ®æi míi bé m¸y qu¶n lÝ ®Çu t­ n­íc ngoµI theo h­íng tinh gi¶n, gän nhÑ cã hiÖu lùc. Bé m¸y qu¶n lÝ ®Çu t­ n­íc ngoµI dï ®­îc tæ chøc nh­ thÕ nµo còng cÇn trùc thuéc Thñ T­íng ChÝnh Phñ vµ vÒ nguyªn t¾c Thñ t­íng cã quyÒn quyÕt ®Þnh cuèi cïng tÊt c¶ mäi dù ¸n. +) VÒ ®éi ngò c¸n bé. CÇn ph¶i cã chiÕn l­îc ®µo t¹o c¸n bé. §éi ngò c¸n bé chuyªn m«n nghiÖp vô ph¶I lµ nh÷ng chuyªn gia trong tõng lÜnh vùc, cã phong c¸ch giao tiÕp vµ tr×nh ®é nhËn giao thµnh th¹o. Trø¬c m¾t cÇn ph¶i ®I ®µo t¹o nh÷ng tr­êng, viÖn vÒ chuyªn ngµnh ngo¹I ng÷. §éi ngò nµy ph¶I qua thi cö, lùa chän, ®Ó bæ sung cho nh÷ng khuyÕm khuyÕt hiÖn nay, cÇn t¨ng c­êng nh÷ng chän läc c¸c c¬ quan t­ vÊn trong vµ ngoµI n­íc, ®ång thêi cÇn t¨ng c­êng thªm ®éi ngò cã tr×nh ®é tÇm vÜ m«. 2.11) Duy tr× vµ æn ®Þnh chÝnh trÞ x· héi. §©y lµ m«I quan t©m hµng ®Çu cña c¸c nhµ ®Çu t­ vµ ruØ ro chÝnh trÞ lµ rÊt lín. Chóng ta ph¶i duy tr× æn ®Þnh chÝnh trÞ x· héi, ng¨n ngõa vµ lo¹i bá nguy c¬ g©y mÊt æn ®Þnh chÝnh trÞ. T¹o ra t©m lÝ yªn t©m cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµI khi xem xÐt ®Çu t­ vµo ViÖt Nam. 2.12) C¶i thiÖn m«i tr­êng ph¸p lÝ vÒ ®Çu t­. M«I tr­êng ®Çu t­ cña n­íc ngoµI lµ tæng hoµ c¸c yÕu tè chÝnh trÞ, kinh tÕ x· héi cã liªn quan, t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t­ vµ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng sinh lîi cña vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI. Chóng ta ®· ph©n tÝch c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn m«I truêng ®Çu t­ n­íc ngoµI tõ ®ã ®­a ra nh÷ng ph­¬ng ph¸p hoµn, thiÖn m«I tr­êng ®Çu t­ nh»m ®¶m b¶o kh¶ n¨ng sinh llîi cña c¸c nhµ ®Çut­ còng nh­ lîi Ých cña toµn bé nÒn kinh tÕ: +) Cho phÐp thµnh lËp liªn doanh ho¹t ®éng trong giê lÜnh lùc thay v× chØ ho¹t ®éng trong mét sè lÜnh v­c nhÊt ®Þnh. Cho ®Õn nay, theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh cña ViÖt Nam th× h©nï nh­ kh«ng cho c¸c nhµ ®Çu t­ thµnh lËp c¸c doanh nghiÖp ®a môc ®Ých hay ®a dù ¸n. ChÝnh ®IÒu ®ã lµm cho c¸c nhµ ®Çu t­ gÆp nhiÒu khã kh¨n. Thø nhÊt: bã buéc c¸c chñ ®Çu t­ ph¶I th¸nh lËp mét thùc thÓ ph¸p luËt ®èi víi mäi dù ¸n vµ nh­ vËy xin pheps ®Çu t­ vµ chi phÝ thµnh lË sÎ buéc ph¶I t¨ng lªn rÊt nhiÒu. Thø hai: Nã lµm chËm trÔ c¸c dù ¸n ®Çu t­ dÉn ®Õn lµm mÊt c¬ héi vµ lµm n¶n lßng c¸c nhµ ®Çu t­ . Thø ba: Nã kh«ng cho phÐp cñn cè c¸c kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc ë c¸c dù ¸n kh¸c nhau cïng thùc thÓ tøc lµ kh«ng cho phÐp ®a d¹ng ho¸ kinh doanh vµ tËn dông lîi thÕ cña nã . +) Më réng thªm ®IÒu kiÖn chuyÓn nh­îng cho c¸c bªn. Lµ nguån thu chñ yÕu cña ng©n s¸ch nhµ n­íc, thuÕ cã ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc chi tiªu ng©n s¸ch. Ng©n s¸ch cµng cã nguån thu lín th× cµng t¹o ra ®­îc m«I truêng tèt ®Ó khuyÕn khÝch ®Çu t­ thuÕ thu ®ñ cho chi tiªu cña ng©n s¸ch gãp phÇn h¹n chÕ l¹m ph¸t. §IÒu ®ã sÏ t¹o ra m«I tr­êng tµI chÝnh thuËn lîi cho ho¹t ®éng ®Çu t­. Nguån vèn ngµy cµng t¨ng t¹o ®IÒu kiÖn vËt chÊt cho nhµ n­íc ®Çu t­ vµo lÜnh vùc tû suÊt lîi nhuËn thÊp, thêi gian håi vèn l©u nh­: c¬ së h¹ tÇng, y tÕ, gi¸o dôc…vµ do ®ã t¹o m«I tr­ßng cÇn thiÕt ®Ó hÊp dÉn FDI. ThuÕ lµ biÖn ph¸p quan träng trong chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Çu t­, h­íng ®Çu t­ vµo c¸c dù ¸n thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña ®Êt n­íc. C¸c ­u ®·I s¶n xuÊt vÒ thuÕ lµ sù khuyÕn khÝch quan träng vÒ mÆt tµI chÝnh ®Ó thu hót c¸c nhµ ®©ï t­ vµo mét quèc gia hay khu vùc nhÊt ®Þnh. ViÖc c¶I thiÖn hÖ thèng thuÕ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI theo h­íng: ®¬n gi¶n ho¸, dÔ tÝnh, ®¶m b¶o lîi Ých quèc gia, cã t¸c dông khuyÕn khÝch ®Çu t­ vµ phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. 2.13) Thùc hiÖn chiÕn l­îc khoa häc c«ng nghÖ. Mét trong nh÷n vai trß quan träng cña FDI lµ chuyÓn giao c«ng nghÖ. ChuyÓn giao c«ng nghÖ mang mét hµm ý réng, bao gåm kh«ng chØ tõ nhËp khÈu céng nghÖ ®¬n thuÇn mµ cßn vËn hµnh c«ng nghÖ ®ã, söa ch÷a b¶o hµnh, n¾m v÷ng c¸c nguyªn lÝ, m« pháng vµ ph¸t triÓn nã .Th«ng qua c¸c h×nh thøc FDI, gi÷a c¸c n­íc ®· cã sù chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ bæ sung c«ng nghÖ cho nhau. §èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, tr×nh ®é c«ng nghÖ l¹c hËu thÊp kÐm th× FDI ®­îc coi lµ mét ph­¬ng tiÖn h÷u hiÖu ®Ó nhËp khÈu c«ng nghÖ cã tr×nh ®é cao h¬n tõ bªn ngoµI. Th«ng qua FDI, c¸c n­íc ph¸t triÓn cã ®IÒu kiÖn xuÊt khÈu c«ng nghÖ trung gian vµ chuÓn giao c«ng nghÖ ®· cã phÇn l¹c hËu so víi trong n­íc . C¸c h×nh thøc chuyÓn giao c«ng nghÖ th­êng cã lîi cho c¶ hai bªn phÇn lín c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ ë ViÖt Nam, cã nhu cÇu ®æi míi vÒ c«ng nghÖ vµ do ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p vµ chÝnh s¸ch cëi më nh»m ®Èy m¹nh FDI vµ muèn nhËp nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp víi c«ng nghÖ tiªn tiÕn. Mét vÇn ®Ò quan träng kh¸c lµ FDI dÉn ®Õn thay ®æi vÒ c¬ cÊu ngµnh trong néi bé ®Êt n­íc t¹i ViÖt Nam. KÓ tõ khi luËt ®Çu t­ n­íc ngoµI ®­îc ban hµnh ®Õn nay ®· lµm xuÊt hiÖn mét sè nghµnh hoµn toµn míi nh­ s¶n xuÊt l¾p r¸p «t«, xe m¸y, ®IÖn tö… 2.14) Xö lÝ linh ho¹t h×nh thøc ®Çu t­. Trong hoµn c¶nh n­íc ta, ®Æc biÖt lµ c¸c vïng kinh tÕ – x· héi cßn nhiÒu khã kh¨n, nhiÒu nguån lùc ch­a ®­îc khai th¸c, c¸c doanh nghiÖp trong n­íc cßn h¹n chÕ vÒ n¨ng lùc tµI chÝnh, c«ng nghÖ, tr×nh ®é qu¶n lÝ vµ n¨ng lùc kinh doanh quèc tÕ cÇn xö lÝ linh ho¹t vÊn ®Ò h×nh thøc®Çu t­ theo h­íng: - KhuyÕn khÝch h×nh thøc doanh nghiÖp 100% vèn nø¬c ngoµI ®èi víi nh÷ng dù ¸n sö dông c«ng nghÖ cao, c«ng nghÖ míi; c¸c dù ¸n cã quy m« vèn ®Çu t­ lín, thêi gian hoµn vèn dµI, ®é rñi ro cao, tû lÖ lîi nhuËn thÊp - Cho phÐp linh ho¹t chuyÓn ®æi h×nh thøc ®Çu t­ tõ liªn doanh thµnh doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµI. TÊt nhiªn viÖc chuyÓn ®æi ph¶I ®¶m b¶o ®IÒu kiÖn æn ®Þnh ®uîc viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng; b¶o toµn ®­îc vèn gãp cña bªn Viªt Nam. phÇn C: kÕt luËn HiÖn nay viÖc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI(ViÖn trî ODA, tÝn dông th­¬ng m¹I, vèn ®Çu t­ trùc tiÕp, FDI, tÝn phiÕu tr¸I phiÕu, cæ phÇn, cæ phiÕu, trong ®ã FDI lµ nguån quan träng nhÊt trong bèn nguån ®ã) §ang trë thµnh bé phËn chñ yÕu trong quan hÖ kinh tÕ thÕ giíi vµ lµ nh©n tè quan träng hµng ®Çu, cña nhiÒu n­íc nh»m hç trî vµ ph¸t huy lîi thÕ cña mçi quèc gia ®Ó ph¸t triÓn. Nhu cÇu ®Çu t­ ®ang trë nªn ®ang v« cïng cÇn thiÕt trong ®IÒu kiÖn cña xu h­íng quèc tÕ ho¸ ®¬× sèng kinh tÕ, cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc – c«ng nghÖ vµ ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ ngµy cµng gia t¨ng. §èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, ®Çu t­ n­íc ngoµI ®ang la mét nh©n tè chñ yÕu cho sù t¨ng tr­ëng quan träng vµ mét tr«ng nh÷ng chØ sè c¬ b¶n ®¸nh gݸ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn. ViÖt Nam tiÕn hµnh x©y dùng chñ nghÜa x· h«Þ tõ ®IÓm xuÊt ph¸t rÊt thÊp vÒ kinh tÕ, kØ thuËt x· h«Þ… §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· ®Ò ra môc tiªu tæng qu¸t lµ ph¶I tho¸t ra khái t×nh tr¹ng khñng ho¶ng, æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ chÞnh trÞ – x· héi, phÊn ®Êu v­ît t×nh tr¹ng n­íc nghÌo vµ kÐm ph¸t triÓn , c¶I thiÖn ®êi sèng nh©n d©n , cñng cè quèc phßng an ninh, t¹o ®IÒu kiÖn cho cho ®Êt n­íc ph¸t triÓn nhanh h¬n vµo ®Çu thÕ kû XXI. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nãi trªn ph¶I thùc hiÖn tæng hîp nhiÒu biÖn ph¸p, trong ®ã viÖc ®Èy m¹nh thu hót vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­ n­íc ngoµI cã tÇm quan träng hµng ®Çu. Cuéc vËn ®éng thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµI võa lµ ho¹t ®éng míi cña ViÖt Nam, võa ®­îc triÓn khai trong bèi c¶nh c¹nh tranh c«ng khai quyÕt liÖt trªn trÞ tr­êng ®Çu t­ gi÷a cac n­íc trªn thÕ giíi vµ khu vùc. §©y lµ ®IÒu kiÖn kh«ng thÓ tr¸nh khái bëi v× dßng vèn ®Çu t­ cña thÕ giíi kh«ng lín l¾m nh­ng nhu cÇu vÒ vèn ®Çu t­ cña c¸c quèc gia l¹i ®Òu rÊt lín vµ v­ît xa nguån cung cÊp. §Çu t­ n­íc ngoµI tù nã ch­a ph¶I lµ gi¶I ph¸p duy nhÊt quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn kinh tÕ, nã cÇn ®Æt trong tæng thÓ mèi quan hÖ gi÷a bªn trong vµ bªn ngoµI, gi÷a viÖc ph¸t triÓn c¸c nguån lùc trong n­íc lµ chÝnh vµ chÝnh s¸ch më réng quan hÖ kinh tÐ ®èi ngo¹I lµ quan träng nh»m thu hót c¸c nguån lùc bªn ngoµI, tÝnh ®Æc thï cña sù vËn ®éng nguån ®Çu t­ n­íc ngoµI (chñ yÕu dßng ®Çu t­ trùc tiÕp FDI) ®· cho thÊy: chØ riªng luËt ®Çu t­ n­íc ngoµI cëi më, th«ng tho¸ng, luËt xuÊt nhËp c¶nh t¹o ®IÒu kiÖn dÔ dµng cho c¸c nhµ ®Ç t­ ®I l¹I , c­ tró hµnh nghÒ… vµ b¶n th©n c¸c biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch ­u ®·I… tù nã ch­a ®ñ søc t¹o ra søc thu hót m¹nh mÏ vµ t¸c dông thuËn lîi ®èi víi nguån ®Çu t­ n­íc ngoµI. Kh¶ n¨ng tranh thñ vÇ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån ®Çu t­ n­íc ngoµI ®ßi hái sù næ lùc toµn diÖn vµ triÓn khai theo nhiÒu h­íng trªn nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nh­: tù nhiªn, x· héi, khoa häc kØ thuËt, chÝnh trÞ – ngo¹I giao, kinh tÕ – kØ thuËt, ®IÒu kiÖn ph¸p luËt, c¬ chÕ vËn hµnh… Quèc gia nµo cã tÝnh h©p dÉn h¬n, cã m«I tr­êng ®Çu t­ th«ng tho¸ng æn ®Þnh thuËn lîi h¬n, cã kh¶ n¨ng sö dông hiÖu qu¶ nguån ®Çu t­ n­íc ngoµI th× quèc gia ®ã sÏ dµnh ®ùc lîi thÕ trong c¹nh tranh vÒ nguån ®Çu t­. M«I tr­êng ®Çu t­, ®ã lµ tæng thÓ c¸c yÕu tè liªn quan ®Õn ®IÒu kiÖn ®Þa lÝ, kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, v¨n ho¸, ph¸p luËt… t¹o nªn nh÷ng ®IÒu kiÖn thuËn lîi vµ ­u thÕ cho c¸c quèc gia thu hót mét c¸ch tèt nhÊt nguån vèn bªn ngoµI. Nh÷ng yÕu tè ®ã ®­îc thÓ hiÖn ra b»ng c¶ hÖ thèng c¸c gi¶I ph¸p mµ phÇn lín lµ do con ng­êi t¹o nªn. Nh÷ng ph¸p ®ã cã vai trß vµ vÞ trÝ kh«ng gièng nhau, nh­ng cã mèi quan hÖ t¸c ®éng qua l¹I lÉn nhau vµ cïng t¸c ®éng ®Õn viÖc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµI th«ng qua m«I tr­êng ®Çu t­. V× vËy khi vËn dông, chóng ta cÇn ®Æt nã trong mèi quan hÖ biÖn chøng vµ vµ cã quan ®IÓm hÖ thèng, ®ång thêi ph¶I tËp trung gi¶I quyÕt c¸c gi¶I ph¸p cÊp b¸ch tr­íc m¾t, coi ®ã lµ nh÷ng gi¶I ph¸p mang tÝnh t×nh thÕ kÕt hîp víi c¸c gi¶I ph¸p mang tÝnh chiÕn lù¬c l©u dµI. Cïng víi viÖc thùc hiÖn c¸c gi¶I ph¸p trªn cÇn chó träng vµ sö dông vèn ®Çu t­ mét c¸ch cã hiÖu qu¶. ChØ khi nµo sö dông cã hiÖu qu¶ th× viÖc thu hót ®Çu t­ míi cã ý nghÜa thiÕt thùc. Do ®ã ph©n tÝch thùc tr¹ng ®Çu t­ trùc tiÕp ngoµI vµo ViÖt Nam trong thêi gian qua tõ ®ã ®Ò xuÊt nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó huy ®éng tèi ®a nguån vèn nµy cho c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi trong nh÷ng n¨m tíi lµ vÊn ®Ò cÇn ®­îc quan t©m. Do thêi gian vµ tr×nh ®é cßn h¹n chÕ, nªn bµI viÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai lÇm thiÕu sãt, em rÊt mong sù ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy c« ®Ó bµi viÕt cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. ®Ò tµI : thùctr¹ng vµ gi¶I ph¸p ®Ó huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµI vµo n­íc ta. NhËn xÐt cña gi¸o viªn : Lý luËn : Thùc tiÔn: §iÓm: Hµ néi: 17/11 Môc lôc. Lêi nãi ®Çu 1 PhÇn a: phÇn më ®Çu 2 I . ý nghÜa cña ®Ò tµi 2 II. Ph­¬ng ph¸p luËn cña ®Ò tµi 3 III. Giíi h¹n cña ®Ò tµi 3 PhÇn b: phÇn néi dung 4 I. Mét sè vÊn ®Ò vÒ c¬ së lý luËn 4 1. §Çu t­ quèc tÕ 4 2. §Çu t­ trùc tiÕp 4 3. §Çu t­ gi¸n tiÕp 5 II. C¬ së lý luËn 6 III. C¬ së thùc tÕ 7 1. HiÓu vÒ vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi 7 2. Vai trß cña vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi 8 3. Vai trß cña FDI ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Êt n­íc 10 4. Quan hÖ gi÷a nguån vèn trong n­íc vµ nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi 13 IV. Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p 15 Thùc tr¹ng 15 VÊn ®Ò chung 15 VÊn ®Ò cô thÓ 17 Khã kh¨n – th¸ch thøc. 22 2. Gi¶i ph¸p cô thÓ nh»m thu hót vèn ®Çu t­ 24 2.1. N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t­ 24 2.2. N©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c x©y dùng chiÕn l­îc ®Çu t­ vµ chiÕn l­îc ho¸ ®Çu t­ 25 2.3. ChÊn chØnh vµ n©ng cao hiÖu lùc c«ng t¸c thanh tra vµ kiÓm tra trong ®Çu t­ x©y dùng 26 2.4. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu vèn ®Çu t­ theo vïng l·nh thæ 27 2.5. Hoµn thiÖn chiÕn l­îc thu hót ®Çu t­ 29 2.6. X©y dùng vµ lùa chän ®èi t¸c ®Çu t­ 29 2.7. TiÕp tôc hoµn thiÖn ®Çu t­ n­íc ngoµi 30 2.8. T¨ng c­êng kÕt cÊu h¹ tÇng, hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch 30 2.9. VÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng 30 2.10. VÒ bé m¸y qu¶n lý ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Çu t­ 30 2.11. Duy tr× vµ æn ®Þnh chÝnh trÞ x· héi 31 2.12. C¶i thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý vÒ ®Çu t­ 31 2.13. Thùc hiÖn chiÕn l­îc khoa häc c«ng nghÖ 32 2.14. Xö lý linh ho¹t h×nh thøc ®Çu t­ 32 phÇn c: kÕt luËn. 34 TµI liÖu tham kh¶o. 1. Nh÷ng gi¶i ph¸p chÝnh trÞ- kinh tÕ nh»m thu hót cã hiÖu qu¶ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam.(1996) 2. Lª nin toµn tËp : TËp 29- ch­îng II 3. Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ héi nhËp kinh tÕ. 4. Kinh tÕ ch©u ¸ - Th¸i b×nh d­¬ng (sè 1. 2-2002) 5. Kinh tÕ vµ dù b¸o sè (2/2003) sè 3/2001,sè 9/2003 6. TµI chÝnh sè 8/2001 7. Th­¬ng m¹I sè 40/2000 8. T¹p chÝ x©y dùng sè 7/ 2001 9. Kinh nghiÖm huy ®éng cho ph¸t triÓn cao cña NhËt B¶n. 10. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi: kÕt qu¶ vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èy( sè 10- 2000) 11. V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng VII.VIII 12. Vèn n­íc ngoµi vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam. 13. Ph¸t triÓn kinh tÕ. 14. Nghiªn cøu – lý luËn sè 4/ 1999.